het ONDERNEMERS Congresstad Zwolle wil meer congressen in gastvrije stad NR ZWOLLE E.O

NR. 3

2010

het ONDERNEMERS B E L A N G

ZWOLLE E.O.

Congresstad Zwolle wil meer congressen in gastvrije stad

Van Heijst & partners loopt graag met kennis te koop

Persoonlijke ondersteuning met Rabo OndernemersImpuls

▲

••••••••••••••••

Gezond verzekerd bij Zilveren Kruis Achmea

Accountants willen grotere rol in maatschappelijk debat

WWW.ONDERNEMERSBELANG.NL

het

Inhoud

ONDERNEMERS B E L A N G

Het Ondernemersbelang Zwolle e.o. verschijnt vijf keer per jaar Achtste jaargang, nummer 3-2010

CONGRESSTAD ZWOLLE WIL MEER CONGRESSEN IN GASTVRIJE STAD

OPLAGE 4.000 exemplaren

Onder het motto ‘De stad als gastheer’ hebben diverse partijen in Zwolle de handen ineengeslagen om meer congressen en bijeenkomsten naar deze gemeente te halen. Ze hebben een stichting opgericht, Stichting Congresstad Zwolle, die Zwolle nadrukkelijk op de kaart moet zetten. “Op initiatief van een groep Zwolse ondernemers en met financiële steun van de gemeente is de stichting nieuw leven ingeblazen om het stadsmerk van Zwolle op zakelijk gebied te versterken”, zegt Kitty Onder de Linden, salesmanager congressen van Congresstad Zwolle.

COVERFOTO Kitty Onder de Linden, salesmanager congressen van Congresstad Zwolle fotografie: Bob Bakker UITGEVER Jelte Hut Novema Uitgevers bv Postbus 30 9860 AA Grootegast Weegbree 1 9861 ES Grootegast T 0594 - 51 03 03 F 0594 - 61 18 63 [email protected] www.ondernemersbelang.nl/zwolle HOOFDREDACTIE Erik van Raalte T 0594 - 69 56 14 [email protected]

08

VAN HEIJST & PARTNERS LOOPT GRAAG MET KENNIS TE KOOP Een eigenzinnig adviesbureau voor ruimtelijke projecten. Zo kun je van Heijst & partners gerust noemen. Niet omzet en winst vormen het primaire baken, maar maatschappelijk nuttige projecten. “Daaruit volgen omzet en winst vanzelf”, aldus directeur Leo van Heijst. Zijn bedrijf gebruikt de expertise in projecten en loopt er graag mee te koop door middel van cursussen en seminars.

11

BLADMANAGER Novema Yvonne Visser T 0594 - 51 03 03 [email protected] LAY OUT VDS vormgeving! Postbus 668 9200 AR Drachten Telefoon 0512 - 381114 Fax 0512 - 381171 [email protected] DRUK Drukkerij Veldhuis, Raalte REDACTIE Toon van Driel (strip) Ronald Hoeksel RA (Berk Accountants & Belastingadviseurs) Baart Koster Jeroen Kuypers Harry Knevelbaard Job Niessen (Compass Communicatie) André Staas (Comm'Art) Pam van Vliet (columniste) FOTOGRAFIE Blink Fotografie Gerrit Boer Jur Engelchor Marco Magielse WIJZIGINGEN Adreswijzigingen, veranderingen van contactpersoon of afmeldingen kunt u per mail doorgeven aan Tiny Klunder, [email protected]. Vermeld svp ook de editie erbij, die vindt u bovenaan in het colofon. ISSN: 1874 - 5466

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van de advertenties.

02

het ONDERNEMERS BELANG

PERSOONLIJKE ONDERSTEUNING MET RABO ONDERNEMERSIMPULS

20

Als gedreven ondernemer heeft u dat vast ook wel eens. Dat u twijfelt aan uw eigen kennis of vaardigheden. Doe ik het wel goed? Ben ik op de goede weg? Kan dat niet beter? Dan is het misschien wel tijd voor Rabo OndernemersImpuls (ROI). Een even uniek als aanvullend concept van Rabobank IJsseldelta in de brede markt van initiatieven om ondernemers te ondersteunen.

GEZOND VERZEKERD BIJ ZILVEREN KRUIS ACHMEA Met een marktaandeel van bijna 12% is Zilveren Kruis Achmea een van de grootste zorgverzekeraars van ons land. Het bedrijf levert basis- en aanvullende verzekeringen, naast diensten op het gebied van preventie en sociale zekerheid. Ook koopt het zorgproducten en –diensten in bij ziekenhuizen, huisartsen en andere zorgleveranciers.

24

Column ■

En verder

04

Nieuws

05

Week van de verbinding

07

Symposium over autisme: ‘De Levenslijn’

13

2010: een eerste tussenstand

16

Kan een kleinere overheid slagvaardig zijn?

Boekencontrole

De mening van ons panel 19

Wajongers in uw bedrijf? Workshops voor werkgevers

23

De mens achter het bedrijf

27

Merk, Logo, Handelsnaam, domeinnaam etc.

■

In het hartkatern

Accountants willen grotere rol spelen in maatschappelijk debat Toen de Deeltijd WW werd ingevoerd wilde het ministerie van elk bedrijf dat werktijdverkorting aanvroeg een accountantsverklaring vragen. Het waren de NIVRA en de NOvAA die deze eis van tafel kregen. Beide organisaties hebben inmiddels besloten te fuseren tot de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants.

- OCA: specialist in halen van gestelde re-integratietargets - Quinto Groep gaat zowel in de breedte als de diepte - MKB bedrijven hebben baat bij Sportstroom

De ZZP’er is een ondernemer! De Zelfstandige Zonder Personeel (de ZZP’er) is op dit moment de snelst groeiende ondernemingsvorm in Nederland. Diverse organisaties zijn opgestaan om op te komen voor het belang van de ZZP’er. ZZP Netwerk Nederland is één van de meest opvallende belangenorganisaties voor ZZP’ers. Voorzitters Miranda Brugman en Jerry Helmers bevechten vooral de heersende beeldvorming rondom de ZZP’er door een ondernemend en pro-actief tegengeluid te laten horen.

Boekencontrole door de Belastingdienst gehad. Vreemd is dat, zodra je in contact komt met de Belastingdienst voel je je een fraudeur. Iets vergelijkbaars heb ik bij politieagenten. Zodra je er een ziet heb je het gevoel dat je een crimineel bent of op zijn minst een verkeersovertreding maakt. Zowel bij Belasting als politie is mijn eerste gedachte: O jee, wat heb ik fout gedaan? Maar in beide gevallen kan ik meestal niks bedenken, behalve die ene keer dat ik niet-handsfree mobiel zat te bellen in de auto, een heterdaadje dat me 140 euro kostte. We spraken af dat de mevrouw van de Belastingdienst en ik elkaar zouden treffen ten kantore van mijn financiële dienstverlener oftewel boekhouder. Haar bij mij thuis ontvangen leek me geen goed idee, want daar is het zo’n rommel, dat zou vast een verkeerde indruk geven. Dan kun je wel uitleggen dat chaos in je werkkamer iets anders is dan chaos in je bovenkamer, maar toch. De geordende netheid van het boekhoudkantoor is een veel beter decor voor een blik in de boeken. Het was een aardige mevrouw en we praatten eigenlijk ronduit gezellig over hoe ik mijn zaakjes regel. Ik had op al haar vragen antwoord en liet haar desgevraagd mijn agenda zien. Ze weet nu dus dat ik behalve heel hard werk, drie keer per week roei en dat ik te weinig bij mijn moeder kom. Ik vertelde haar dat ik een roman aan het schrijven ben. ‘Waarover?’ vroeg ze. ‘Een belastingthriller’, antwoordde ik, wat natuurlijk een grapje was, maar wat ze heel even geloofde. Na een paar uur nam ze met een warme glimlach afscheid van mij en mijn financiële dienstverlener. Klaar, dacht ik. Maar nee. Een paar weken later werd mij verzocht een overzicht te geven van mijn zakelijk gereden kilometers en indirecte uren in 2009. Dat allemaal uitzoeken en op een rijtje zetten kostte me zeker vier indirecte uren, die ik dus meteen maar op de lijst van 2010 heb bijgeschreven. De les die ik uit deze controle heb geleerd: je moet alles tot in detail bijhouden. Elke zakelijke scheet moet je noteren. Wat een gedoe. Laat mij gewoon werken en belasting betalen ja! De uitkomst van het onderzoek heb ik nog niet ontvangen. Het zal wel goed zijn, een bravere ZZP’er dan ik bestaat er in heel Nederland niet. Maar als het niet goed is, onderteken ik deze column voortaan met Pam van V. en begin ik snel aan mijn belastingthriller. Pam van Vliet www.pamvanvliet.nl


03

Nieuws De Register Valuator: Hocus pocus pilatus pas? Het waarderen van een onderneming lijkt soms een proces dat niet te doorgronden is. Het is een kwestie van het vinden van die ene koper die bereid is de hoofdprijs te betalen. Toch is het verkopen van een onderneming geen loterij en blijkt de waarde van een onderneming toch goed te doorgronden te zijn. Ondernemingen kunnen om uiteenlopende redenen worden gewaardeerd. De meest voorkomende reden is die van bedrijfsoverdracht. Daarnaast kan het

voorkomen dat ondernemingen gewaardeerd dienen te worden in fiscale vraagstukken of bij geschillen. In alle gevallen is het van belang om bij een waardering niet de emotie van partijen de overhand te laten nemen, maar de waarde vast te laten stellen op basis van ratio. Halverwege de jaren negentig is er een beroepsgroep in Nederland ontstaan die zich op een professionele manier bezig houdt met het waarderen van ondernemingen.

Inmiddels zijn er in Nederland bijna 200 business valuators aangesloten bij het Nederlands Instituut voor Register Valuators (NIRV). Zij waarborgt de kwaliteit van de bij haar aangesloten leden door opleidingsvereisten, permanente educatie en gedrags- en beroepsregels. Voor u geeft dat de zekerheid dat de waarde van uw onderneming geen hocus pocus is, wanneer u een Register Valuator inschakelt. Voor meer informatie www.nirv.nl

Leegstand in de kantorenmarkt uitdaging voor SCZ Bedrijfsmakelaardij

Zwolle is zakelijke mediator rijker Zwolle heeft er een mediator bij: Bert IJzerman. Mediation is bedoeld voor mensen met een conflict, die hulp nodig hebben bij het oplossen daarvan. Op de werkvloer is mediation een middel om bijvoorbeeld werknemers en werkgevers te ondersteunen bij een conflict dat de werksfeer of de productie beïnvloedt. Het gaat om een klein aantal gesprekken waarbij de mediator tracht alle conflictpunten op tafel te krijgen. Hierdoor ontstaat inzicht en is er ruimte om te praten over een oplossing. IJzerman: “Met mediation bespaar je als ondernemer en werkgever niet alleen geld, maar ook tijd en energie.” Een mediator kan als neutrale persoon een meerwaarde bieden. Hij is niet emotioneel betrokken in het proces waar de emoties vaak hoog oplopen. Bert IJzerman wil begrijpen wat er echt speelt in een conflict. www.mediationbertijzerman.nl

Comceptum met nieuw concept Sinds begin dit jaar zijn Martijn Jansen en Reinier Heikoop de nieuwe eigenaren van Reclamebureau Comceptum. In de visie van de nieuwe eigenaren hoeft reclame helemaal niet duur te zijn om het hoogste rendement te halen. Comceptum kan door middel van een sterke collectieve inkoop ongelofelijke prijzen aanbieden van drukwerk tot complete signings met een professionele vormgeving. Dankzij het grote collectief kan reclamebureau Comceptum de grote maar ook zeker de kleine ondernemer optimaal bedienen. Voor meer informatie: www.comceptum.nl

04


Juist op het moment dat de kantorenmarkt in Zwolle wat in het slop zit, hebben Zwollenaren Kenan Suicmez en Yvette van Bussel de stap gezet om hun bedrijfsmakelaardij te starten. Vanuit een pand aan de Mozartlaan proberen ze met SCZ Bedrijfsmakelaardij hun deel van de Zwolse markt te veroveren. De leegstand in de kantorenmarkt wordt door Kenan Suicmez als een uitdaging gezien. "Veel lege kantoren betekent dat er veel aanbieders op de markt zijn en die willen wij graag tot onze klant maken", aldus de startende bedrijfs-

makelaar met een voor Nederland nog onbekende aanpak. Bij SCZ wordt niet de verhuurder aangeslagen voor de makelaarscourtage, maar de huurder. In de meeste gevallen gaat het hier om een bedrag ter hoogte van een maand huur. Suicmez: “Met de nieuwe aanpak wordt de verhuurder die een pand op de markt brengt niet 'gestraft' met extra kosten. Een tweede voordeel is dat de huurder ook een serieuze huurder zal zijn en op langere termijn zal willen huren als hij extra kosten moet maken.” Voor meer informatie: www.sczbedrijfsmakelaars.nl.

Alco van de Bree RV, voorzitter van het NIRV

Persberichten Is er een nieuwe directie aangetreden? Heeft u productienieuws? Gaat u verhuizen, een nieuwe vestiging openen of fuseren? Uw persberichten, bij voorkeur met foto, kunt u sturen naar Uitgeverij Novema; redactie HOB Zwolle; t.a.v. Erik van Raalte; Postbus 30; 9860 AA Grootegast of per e-mail: [email protected]

Netivity ontwikkelt nieuwe website Kennispoort Regio Zwolle Netivity, specialist in functioneel ontwerp en technische realisatie van webtoepassingen, heeft de nieuwe website voor Kennispoort Regio Zwolle ontwikkeld en opgeleverd. Kennispoort Regio Zwolle is dé plek voor ondernemers voor kennisuitwisseling en innovatie in de regio. De website vormt het hart van de informatievoorziening van Kennispoort Regio Zwolle. Dankzij de toepassing van een nieuw content management systeem (CMS) is er nu een flexibel kennisportal beschikbaar, waardoor ondernemers sneller en gerichter informatie kunnen zoeken en innovatieve ideeën kunnen uitwerken.

Geslaagde ontmoeting FC Zwolle stadion Onlangs organiseerde Rabobank IJsseldelta een groot event voor haar MKB-klanten. Deze unieke bijeenkomst vond plaats in het FC Zwolle Stadion. Rabobank IJsseldelta verbindt als vanouds organisaties en mensen met elkaar. En dat was dan ook het uitgangspunt van deze bijeenkomst. Rabobank IJsseldelta vindt het belangrijk dat ondernemers elkaar persoonlijk ontmoeten. Nadat het MKB-team op ludieke wijze werd voorgesteld, gaven tien lokale ondernemers workshops aan de ruim 140 aanwezige ondernemers. Jeroen de Geus van

JOUW introduceerde www.rabonu.nl. Jacquelien Willemse liet zien hoe het brein werkt. Annemarie Beumers van Kennispoort informeerde de klanten over ‘Innoverend ondernemen’. Jan Hamers sprak over Bouwstenen voor succes! Mienke Schinkel van Ellla verklapte het geheim over sociale innovatie. Carlijn Postma van Bind Interactieve Communicatie liet de voordelen zien van zakelijk twitteren. Yvo Boerdam van Boerdam Interactieve media liet zien hoe media in gezet kan worden. Frank Dekkers en Rob Henstra van Netwerkkantoren

vertelden over hun concept. Annemiek Wolf van de Ideeënmakelaar vertelde over Creativiteit en de overheid. Henk Schippers en Boan Kattenberg hielden ondernemers een spiegel voor bij de workshop Rabo OndernemersImpuls.

Column KYK Event

Week van de verbinding

KYK Event is een nieuw eventbureau uit Zwolle dat wordt gerund door 3 vrouwen: Gina Maria (Event Manager), Jocelyn Beroeatwarin (Event Manager) en Manon Westerhof (Styliste). Door de samenwerking tussen drie totaal verschillende karakters, capaciteiten en aandachtsgebieden is KYK Event in staat om van iedere bijeenkomst (van business events, seminars, feesten tot bedrijfsuitjes) van concept tot uitvoering een succes te maken. KYK Event ontwikkelt naast opdrachten voor bedrijven en particulieren ook eigen concepten, waaronder het Women event 2010 ‘Zakenvrouw in balans’. Het Women event 2010 is speciaal voor zakelijke toponderneemsters en wordt gehouden op 16 september in Zwolle.

Novon combineert aanpak jeugdwerkloosheid met innovatief ondernemen Jeugdwerkloosheid niet zien als een bedreiging, maar als kans. Dat wordt momenteel in praktijk gebracht bij Novon Schoonmaak. De Zwolse onderneming heeft zes jongeren zonder deugdelijke startkwalificatie voor de arbeidsmarkt in dienst genomen. Gestoken in het uniform van het bedrijf en uitgerust met bedrijfsbus, goede apparatuur en twee begeleiders gaan ze in ieder geval een jaar lang op pad om het vak te leren en werkervaring op te doen. “Als we niet investeren in jonge mensen gaan ze verloren voor de arbeidsmarkt. Dat zijn persoonlijke drama’s, maar het is ook slecht voor

de totale economie. Straks, als de economie weer aantrekt, hebben we ze immers weer hard nodig”, aldus Novon-directeur Jacco Vonhof. Omdat het bij Novon gaat om inwoners van Zwolle, draagt ook de gemeente bij in de kosten. Bovendien wordt de ondernemer de hele administratieve rompslomp en eventuele contacten met onderwijs, uitkeringsinstanties, reclassering en hulpverlening uit handen genomen door Werkloket de Lure waarin alle partijen op de arbeidsmarkt samenwerken.

Personal Touch Travel: het gemak van thuisboeken

De diensten van Select4all kunnen vanaf heden ook worden ingezet in de sector Horeca. Alle medewerkers van Select4all zijn zeer bekwaam om iedere werkgever in iedere branche van een goed (flexibel)personeelsadvies te voorzien. Select4all Consultancy is een dienstverlenende organisatie op het gebied van personele zaken. Het bedrijf biedt verschillende diensten op het gebied van (flexibele) arbeid. Select4All biedt ook quickscans aan voor een goed advies op het gebied van personeelsbeleid. Voor meer informatie: www.select4all.nl

Voor meer informatie: www.kykevent.nl.

Via de franchiseformule Personal Touch Travel, waarbij circa 50 zelfstandige ondernemers zijn aangesloten, ervaart u het gemak van thuisboeken met het comfort van een reisexpert. Bij een Personal Touch Travel zelfstandig reisadviseur kunt u alle reizen boeken die u ook bij een ‘stenen’ reisbureau kunt boeken, inclusief alle extra services als verzekeringen en autohuur. Onafhankelijke reisexperts met vele jaren ervaring regelen voor u de reis tot in de details zoals u het

RAVA sportswear kleedt Europees kampioen Het nationale Squashdames team is onlangs Europees kampioen geworden terwijl het nationale Squashheren team brons veroverde. Beide teams speelden in speciaal ontworpen sportkleding van het kwaliteitsmerk RAVA sportswear. RAVA sportswear is een merk van Avanci International in Zwolle. RAVA sportswear biedt de mogelijkheid per stuk kleding te laten ontwerpen en produceren. RAVA sportswear, for every body. www.ravasportswear.com

graag wilt zien. Er wordt samengewerkt met alle gerenommeerde reisorganisaties , maar er is ook een groot aanbod in gespecialiseerde reisorganisaties. Monique Slatius is sinds kort als zelfstandig reisadviseur actief in Zwolle. Met meer dan 10 jaar ervaring in de reiswereld weet ze u als geen ander de leuke vakantiebestemmingen te adviseren. Monique Slatius is te bereiken via 06 – 49301336 of [email protected]

Select4all ook voor de Horeca

Verkiezingen geven altijd nieuwe kansen, gezichten en mogelijkheden. Gemeentelijk zijn de verkiezingen alweer 3 maanden achter de rug en nieuwe gemeenteraden en colleges hebben zich - ook in onze regio - gevormd. De verkiezingsprogramma's van de coalitiepartijen zijn samengesmeed tot collegeprogramma's waarmee de steden en dorpen in onze regio de komende 4 jaar worden bestuurd. De continuïteit is geborgd door mensen die al langer meedraaien. Echter, er zijn ook veel nieuwe gezichten. Vaak mensen die bekend zijn met de stad of het dorp waar ze een functie bekleden, maar wellicht onbekend met u persoonlijk en met u als ondernemer. Voor het goed functioneren van onze stedelijke en regionale economie is - naar mijn mening - samenwerking de sleutel: Ondernemers, Onderwijs, Onderzoek en Overheid. Daarvoor moet je elkaar wel voldoende kennen en begrijpen. Weten wat je van elkaar verwacht en mag verwachten, voldoende bij elkaar “over de vloer” komen en delen van elkaars uitdagingen. Dat vraagt inzet van ons allemaal. Van u als ondernemer, van onderwijs- en onderzoeksinstellingen, maar ook van ons als overheid. Om deze inzet vorm te geven en de kennismaking goed op gang te brengen, organiseert de gemeente Zwolle in september de Week van de Verbinding. Tijdens de Week worden de gebruikelijke collegeagenda’s vrijgemaakt en legt het college (in z'n geheel of opgesplitst in 2 of 3-tallen) een groot aantal bezoeken af in de stad aan bedrijven, organisaties, verenigingen, instellingen en scholen. VNO-NCW organiseert ministages voor raadsleden bij ondernemers op het bedrijf. Via Zwolle.nl en VNO-NCWmidden.nl wordt duidelijk hoe u zich als ondernemer kunt aanmelden. De eerste stap is gezet, zet u de tweede? Slechts met inzet van ons allemaal bouwen we samen aan een dynamische en innovatieve economie in de stad en in de regio! Ik kan me voorstellen dat u vandaag met een vraag, idee of probleem rondloopt waarvoor u een klankbord of een partner nodig heeft. Neem dan contact op met een van de partners of bel met de accountmanagers van de gemeente, zij weten vaak de weg. En.... natuurlijk kunt u mij altijd bellen of mailen. Jan Nabers T: 038 – 498 4034 [email protected] www.zwolle.nl/ondernemen


05 5

Informatie

Symposium over autisme: ‘De Levenslijn’ Hoe bieden we autistische mensen een gelukkig leven? Donderdag 24 juni 2010 van 10.30 tot 14.30 uur. Cultuurhuis Stadshagen in Zwolle. Om 15.00 uur de eerste handeling t.b.v. het autismehuis Zwolle. In 2009 bedacht Dineke Hartman een prachtig plan: een autismehuis. Autistische kinderen hebben daar na schooltijd, in de weekends en tijdens de vakantie een warme plek. Maar hoe realiseer je zo’n plan? Van Heijst & partners zag daar een uitdaging in. Leo van Heijst: ‘Binnen ons uitgebreide netwerk vonden we snel partijen die ons helpen dit initiatief te doen slagen. En de gemeente had een mooie plek: op de grens van de woonwijk Stadshagen en het dorpje Westenholte. Ik wil al onze talenten inzetten om van het plan iets moois te maken. Op 24 juni vindt na een symposium de eerste handeling plaats en volgend jaar moet het autismehuis er staan. Naast opvang voor kinderen komt daar een informatiecentrum, waarin activiteiten en cursussen kunnen worden georganiseerd.’ Het symposium staat in het teken van de verwachtingen van en over het leven dat mensen met autisme hebben. Wat kunnen wij eraan doen om die verwachting op een gelukkig leven, dat ook autistische mensen hebben, te doen slagen? Hoe kan de school daar aan bijdragen? Hoe zit dat binnen een relatie? Hoe ontstaat een netwerk en hoe kunnen wij daarbij ondersteunen? Het symposium gaat ook in op de vraag wat autisme nu precies is. Weten we dat eigenlijk wel? Deze en meer vragen komen aan de orde op het symposium. Niet vanuit de wetenschap, maar vanuit het leven zelf. Informatie Lucet van der Linde T 038 - 426 00 40 E [email protected] Zie ook op www.heijstenpartners.nl


07

Interview

Tekst: Harry Knevelbaard • Fotografie: Bob Bakker

‘Samen zakelijk stadsmerk versterken’

Congresstad Zwolle wil meer congressen in

gastvrije stad Onder het motto ‘De stad als gastheer’ hebben diverse partijen in Zwolle de handen ineengeslagen om meer congressen en bijeenkomsten naar deze gemeente te halen. Ze hebben een stichting opgericht, Stichting Congresstad Zwolle, die Zwolle nadrukkelijk op de kaart moet zetten. De stichting neemt niet alleen de promotie van Zwolle als congresstad op zich, maar vervult ook een adviserende en coördinerende rol bij de organisatie van congressen.

profileren en haar aantrekkelijkheid moeten onderstrepen. Daarvoor is een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen een absolute voorwaarde. Die samenwerking is er nu. Wij willen in dat proces graag een voortrekkersrol en een spilfunctie vervullen.” Breed draagvlak

Zwolle is een heel gastvrije en groene stad met een prachtig centrum

I

n feite bestaat Stichting Congresstad Zwolle al sinds 1996, maar ze heeft tot vorig jaar een slapend bestaan geleid. “Op initiatief van een groep Zwolse ondernemers en met financiële steun van de gemeente is de stichting nieuw leven ingeblazen om het stadsmerk van Zwolle op zakelijk gebied te versterken”, zegt Kitty Onder de Linden, salesmanager congressen van Congresstad Zwolle. “Daarbij is het vizier met name gericht op het binnenhalen van kleinschalige, kwalitatief hoog-

08


waardige congressen en bijeenkomsten.” Gecoördineerd beleid

“Organisatoren van congressen wisten Zwolle tot nu toe eigenlijk nog onvoldoende te vinden”, licht Kitty de achtergrond van het initiatief nader toe. “Natuurlijk waren er wel congressen en heeft Zwolle daar zeker ook de accommodaties voor, maar van een gecoördineerd beleid was geen sprake. Om meer congressen naar Zwolle te halen, zal de stad zich nadrukkelijker moeten

Ruim een halfjaar na de oprichting kan rustig worden gesteld dat Congresstad Zwolle zich mag verheugen in een breed draagvlak. Er hebben zich inmiddels zo’n vijftig partners bij het verbond aangesloten. In de eerste plaats de hotels uit Zwolle en directe omgeving. Maar ook tal van congreslocaties, zoals Odeon De Spiegel theaters, Regardz Nieuwe Buitensociëteit, de IJsselhallen, het Dominicanenklooster en Equipe Zwolle. En dan zijn er nog diverse partners die actief zijn op de vrijetijdsmarkt, zoals musea, rederijen, het Ecodrome en sportcentra, en betrokken ondernemingen als drukkers en bloemisterijen. Kitty benadrukt dat Congresstad Zwolle het vooral als haar taak ziet om de stad als totaal te promoten volgens het business to businessprincipe. “Wij hebben daarvoor niet alleen contacten met diverse organisatiebureaus van congressen, maar hier in de regio ook met bijvoorbeeld ziekenhuizen, onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en overkoepelende organisaties of verenigingen. Wij bieden onze coördinerende en

Kitty Onder de Linden: “Veel congresaccommodaties liggen op loopafstand van het station”

bemiddelende rol kosteloos aan, zodat potentiële congresorganisatoren niet zelf allerlei partijen hoeven te benaderen. Eventueel kan, in samenwerking met onze partners, ook de volledige organisatie van een congres worden uitbesteed.” Maatwerk

“Altijd staat centraal wat de klant precies wil”, gaat Kitty verder. “Met hoeveel mensen wil hij komen? Wil hij een luxe of bijzondere locatie of volstaat een eenvoudiger accommodatie? Wat voor technische hulpmiddelen zijn er nodig? Wij kunnen steeds maatwerk leveren. We vragen offertes op bij relevante partners en vervolgens maakt de klant zelf zijn keuze. Wij zijn niet meer dan intermediair.”

is te beleven. Ook het vrijetijdsaanbod is er groot en gevarieerd. Qua bereikbaarheid en ligging is Zwolle voor congressen en andere zakelijke bijeenkomsten de perfecte locatie. Na Utrecht is Zwolle het grootste spoorwegknooppunt van Nederland met het station in het hartje van de stad. De stad ligt bovendien aan de A28 en is bijzonder compact. Als je de snelweg verlaat, ben je ook zo in de binnenstad. Veel congresaccommodaties liggen op loopafstand van het station of bevinden zich in de directe nabijheid van de snelweg. Met al deze sterke troeven moet het mogelijk zijn om Zwolle in de toekomst nog veel meer congressen te bezorgen.” Congresgids Zwolle

Bereikbaarheid en ligging

Kitty constateert dat bij congressen de beleving van de omgeving een belangrijke rol speelt. “Gelukkig heeft Zwolle veel te bieden”, zegt zij enthousiast. “Het is een heel gastvrije en groene stad met een prachtig centrum waarin op culinair niveau van alles

Congresstad Zwolle heeft intussen een eigen informatieve en gebruiksvriendelijke website: www.congresstadzwolle.nl. Verder is er een fraaie congresgids samengesteld, waarin onder meer de 47 partners zich presenteren. Ook komen in deze gids verschillende

ambassadeurs van Congresstad Zwolle aan het woord die zich bereid hebben verklaard om Zwolle als congresstad te promoten. Het betreft hier een aantal prominente inwoners uit deze omgeving. Zo kort na de oprichting van de stichting zijn de eerste resultaten van de inzet van Congresstad Zwolle al zichtbaar. Zo is in april bijvoorbeeld met veel succes, in samenwerking met de gemeente Zwolle, accommodatie geregeld voor een congres over binnenstadsmanagement en staat in november een landelijk congres rond wijkcentra op het programma. Ook bemiddelt Congresstad Zwolle al regelmatig voor beurzen in de IJsselhallen. En last but not least is er in 2013 het landelijke congres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), waarvoor Congresstad Zwolle nu al met de voorbereidingen is begonnen. En dat is bepaald geen sinecure. Voor dit congres worden enkele duizenden bezoekers verwacht. Er zijn daarom behalve met de ‘eigen‘ partners zelfs al contacten gelegd met bungalowparken in de omgeving.


09

Bedrijfsreportage

Tekst: André Staas – Comm’Art • Fotografie: Bob Bakker

Van Heijst & partners loopt graag met kennis te koop Een eigenzinnig adviesbureau voor ruimtelijke projecten. Zo kun je van Heijst & partners gerust noemen. Niet omzet en winst vormen het primaire baken, maar maatschappelijk nuttige projecten. “Daaruit volgen omzet en winst vanzelf”, aldus directeur Leo van Heijst. Zijn bedrijf gebruikt de expertise in projecten en loopt er graag mee te koop door middel van cursussen en seminars.

V

an Heijst & partners is negen jaar oud en bewoont in Zwolle alweer zijn derde pand. “We groeiden vanaf het begin gestaag en tot twee keer werd onze ruimte te krap”, vertelt Van Heijst. Zijn bedrijf telt tussen 25 en 30 medewerkers. De meesten werken in een schitterend monumentaal pand in de oude binnenstad van Zwolle, waarvan het oudste deel op de voormalige vestingsmuur staat. “We werken hier in een inspirerende omgeving aan ruimtelijke projecten van verschillende soorten en omvang. Onze core business is onroerend goed. We hebben drie soorten diensten: vastgoedadvies, particulier opdrachtgeverschap voor zowel particulieren als bedrijven, en een klein beetje projectontwikkeling. We zijn groot genoeg om een breed scala aan disciplines in huis te hebben en klein genoeg om snel en adequaat te werken met korte lijnen. Zo kunnen we onze opdrachtgevers in de volle breedte én met de nodige diepgang ten dienste staan. Planeconomen en juristen werken, met vakmensen op het gebied van grondbeleid, financiële exploitatie en projectmanagement, samen in multidisciplinaire teams voor verschillende projecten.” In Almere heeft Van Heijst & partners vorig jaar een tweede vestiging geopend.

Vraag is leidend

De adviesdiensten van Van Heijst & partners doen denken aan een gemeentelijk grondbedrijf. “We werken in opdracht van overheden en particulieren aan uiteenlopende projecten op het gebied van de ruimtelijke ordening. Van onteigening tot gebiedsontwikkeling, zowel in binnensteden als in uitleggebieden.” Onder particulier opdrachtgeverschap verstaat Van Heijst de begeleiding van mensen of groepen mensen, die een woning willen bouwen. “Dit omvat meer dan bouwbegeleiding, we vatten onze taak ruim op. We fungeren als gedelegeerd opdrachtgever naar toeleveranciers, van architect tot bouwbedrijf. Zo voegen wij waarde toe, die zichzelf terug betaalt.” Een mooi voorbeeld van collectief particulier opdrachtgeverschap is het project “Goede Buren Gezocht” in Almere. Dit is een woonwijk voor pakweg honderd mensen, waarvan tien procent een vorm van begeleiding of zorg nodig heeft. Doordat bewoners dit onderling regelen, kunnen we spreken van een modern soort “noaberschap”. Van Heijst & partners begeleidt de vereniging “Goede Buren Gezocht” op juridisch gebied en bij de ontwikkeling en realisatie van het project. “We pakken zo’n project anders aan dan

Leo van Heijst: “We kunnen onze opdrachtgevers in de volle breedte én met de nodige diepgang ten dienste staan”

anderen. De vraag is voor ons leidend, niet het aanbod. We bestuderen de wensen van de gebruikers grondig en ontwikkelen daar oplossingen voor.” Kennis delen

Behalve in projecten past van Heijst & partners zijn expertise ook toe in cursussen en symposia. “We willen onze kennis delen met onze relaties. Zo organiseren we in juni in Zwolle een themadag over gebiedsontwikkeling, naast een bijeenkomst in Groningen over kleinschalige wooninitiatieven. In Zwolle vindt in september een symposium plaats over particulier opdrachtgeverschap en in november een groot symposium waarin de krimp in NoordNederland centraal staat.” Daarnaast noemt Van Heijst twee cursussen. “Speciaal voor nieuwe gemeenteraadsleden organiseren we een modulaire cursus gebiedsontwikkeling. We kunnen die zelfs speciaal toesnijden op de situatie van de betreffende gemeente. Ook is er een cursus over de Crisis- en herstelwet. We leven in een kenniseconomie: kennis moet circuleren. Daaraan dragen wij graag onze steen bij.”

van Heijst & partners Postbus 1473 8001 BL Zwolle T 038 - 426 00 40 F 038 - 426 00 49 [email protected] www.heijstenpartners.nl Vestiging Almere: Televisieweg 2 1322 AC Almere T 036 - 820 02 20


11

Tekst: Alex van Drie

Advies 2010: een eerste tussenstand In 2009 is onze economie door een diep dal gegaan. Het bruto binnenlands product is met maar liefst 4% gezakt (bron CBS). Gelukkig geven de cijfers ook aan dat we aan het begin staan van een herstel. Dit herstel begon in het derde kwartaal 2009. Maar hoe staan we er nu voor? En wat kunt u als ondernemer nog bijsturen? Tijd voor het opmaken van een tussenstand.

H

et eind van de recessie is dus ingezet vanaf het derde kwartaal 2009. Dit betekent echter nog geen fors herstel. Het vierde kwartaal gaf een groei van slechts 0,2%. De raming van het CBS over geheel 2010 is ondertussen ook bekend. Men verwacht een groei van 1,5%. Kortom, er is herstel maar nog niet echt overtuigend. Een broos herstel en ook nog niet voor elke sector. In 2010 loopt het groeiperspectief per sector nog verder uiteen. Wij hebben de cijfers van onze cliënten over het eerste kwartaal gelegd naast de cijfers van de 4 belangrijke sectoren zelf en het CBS en komen tot de volgende signaleringen. Maatregelen

De beperkte groei en de verschillen per sector betekent voor veel ondernemers dat waakzaamheid blijft geboden. Allereerst zult u zich focussen op het binnenhalen van de omzet, maar wat moet u in ieder De verwachting per sector Sector

Horeca en Detailhandel

Bouw en aanverwante sectoren Industrie Groothandel

geval doen om stabiel door 2010 te komen met uw onderneming? • Analyseer hoe u de eerste maanden bent doorgekomen. Houdt uw administratie up-to-date waardoor u snel uw tussentijdse balans en winst- en verliesrekening kan samenstellen. • Leg uw werkelijke cijfers naast uw prognose. Aan de hand van uw prognose kunt u immers de lange termijn effecten beoordelen en eventuele maatregelen nemen. Nog geen prognose gemaakt? Doe dit nog deze maand. • Verwerk de werkelijke cijfers ook in uw liquiditeitsprognose. Het credo “Cash is King” zal ook zeker in deze tijden van groot belang blijken. Met name uw debiteurenposities nauwlettend in de gaten houden. Direct reageren bij overschrijding van de termijnen. • Blijf de efficiency van uw bedrijfsprocessen screenen.

Alex van Drie is Accountant-Administratieconsulent, werkzaam als manager bij Berk Accountants en Belastingadviseurs N.V.

Conclusie

De conclusie die kan worden getrokken is dat het herstel van de economie een heel voorzichtig herstel blijkt. De eerste kwartaalcijfers duiden ook op deze tendens. Dit betekent waakzaamheid voor u als ondernemer. Zorg dat u als ondernemer minimaal een jaarvisie (vertaald in een prognose) heeft. En toets deze visie met grote regelmaat aan de werkelijke cijfers. Alleen zo kunt u adequaat en op de juiste wijze tijdig bijsturen.

Berk Accountants en Belastingadviseurs N.V. Burgemeester Roelenweg 14-18 Postbus 508 8000 AM Zwolle T 038 - 425 86 00 www.berk.nl

Eerste kwartaal

Verwachting 2010

Horeca: -3%. De horeca had duidelijk last van het winterweer en het feit dat de consumenten de hand op de knip blijven houden.

Horeca: licht positief (0,5%). Detailhandel: daling met 3% (CPB).

Detailhandel: met 0,5% groei is de detailhandel opvallend stabiel gebleven. Forse afname omzet ten opzichte van eerste kwartaal 2009. De orderportefeuille en het winterweer zijn de hoofdoorzaken. Stabiel tot licht positief. Het aantrekken van de buitenlandse vraag en de hernieuwde voorraadvorming zijn belangrijke ontwikkelingen. Licht positief. Vooral de groothandel gericht op de export vertoont groeicijfers.

Een totale krimp van minimaal 7%. Groei van 5%. Groei van 1,5%.


13

Ondernemerspanel

Kan een kleinere overheid slagvaardig zijn? In de meeste verkiezingsprogramma’s wordt gepleit voor een (veel) kleinere overheid. Samenvoegen van provincies, gemeentelijke herindelingen, opheffen van de waterschappen en een kleinere Tweede Kamer. Plannen genoeg om flink te bezuinigen en het overheidsapparaat kleiner te maken. Zijn deze plannen realistisch? De mening van ons panel.

■ Sander van den Dries Sander van den Dries Triggerfish! digital creatives Ook al lijkt het op het eerste gezicht een heel logische oplossing, de plannen lijken voorbij te gaan aan de enorme kosten die een reorganisatie en herindeling met zich mee brengen. Het afschaffen van bijv. provincies en waterschappen staat niet

garant voor een simpelere structuur. Het werk dat deze instanties doen moet nog steeds gedaan worden. Het inkrimpen van het één betekent dus het uitbreiden van een andere. Kortom, de overheid zal als organisatie wel eenvoudiger worden, maar intern wordt het alleen maar complexer.

■ Claudy C. Regterschot Claudy C. Regterschot - directeur ROZIJ Werk In de meeste verkiezingsprogramma’s wordt gepleit voor een (veel) kleinere overheid. Samenvoegen van Provincies, gemeentelijke herindelingen, opheffen van de waterschappen en een kleinere Tweede Kamer. Plannen genoeg om flink te bezuinigen en het overheidsapparaat kleiner te maken. Zijn deze plannen realistisch? De re-integratiebranche waarin ROZIJ Werk actief is, wordt in hoge mate bepaald en gefinancierd door de overheid. In dit kader zien we dat belastinggeld niet altijd op de best mogelijke manier wordt besteed. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door de beperkte

samenwerking tussen het onderwijs, zorginstellingen en overheidsinstellingen. Anderzijds zorgt het continu veranderende beleid en beleidsvoering ervoor dat kostbare tijd en geld verloren gaat. De vraag die centraal staat in deze problematiek is de vraag wat de verantwoordelijkheid is van de overheid en wat de rolverdeling is tussen de samenwerkende partners. Het vormgeven van een lange termijn visie en duidelijk beleid op dit vlak zal tot enorme besparingen leiden voor de belastingbetaler. Het is ook mogelijk dat de rol van de overheid beperkter is dan in de huidige situatie. In dit geval zijn de plannen van het kabinet zeer realistisch om het overheidsapparaat in te krimpen.

■ Jeroen Heine Jeroen Heine - Brouwers Corporate Finance B.V. Realistisch of niet, in ieder geval zou het een goede beslissing zijn om het overheidsapparaat drastisch te reorganiseren en bezuinigingen door te voeren (die dan veelal vanzelf ontstaan). In de afgelopen jaren is het overheidsapparaat zo uitgedijd en zijn er zoveel loketten en instanties ontstaan, dat het ondernemers en burgers – de cliënten - veelal moeite kost om bij de juiste instantie uit te komen, die veelal eigen procedures en tijdslijnen hanteren die weer kunnen conflicteren met die van andere instanties.

16


Dit diffuse beeld noodzaakt eigenlijk vandaag al om slagvaardiger te moeten gaan opereren. Het zal echter geen makkelijk proces zijn: weerstand zal naar verwachting komen vanuit het apparaat zelf: het zal onder andere werkgelegenheid kosten en heilige huisjes zullen geraakt worden. Daarnaast zal er goede informatievoorziening noodzakelijk zijn. Het uiteindelijke (versimplificeerde) ideaalbeeld zou zijn: één contact, van waaruit alle overheidsgerelateerde zaken adequaat (online) worden afgehandeld.

■ Roy Oosten Roy Oosten – Subway marketing advies Ja, dat kan. In het bedrijfsleven moet elke onderneming zichzelf efficiënt inrichten om de slag met de concurrentie aan te kunnen. Dus die marktwerking mag ook binnen de overheid wel plaatsvinden. Ik ben zelf als interim marketing manager een tijd werkzaam geweest voor één van de ministeries. Daar heb ik gezien dat het werk ook met minder mensen kan worden gedaan. Niets ten nadele

overigens van de goede wil en inzet van de ambtenaren daar, want ik heb daar zeer met zeer vakkundige ambtenaren gewerkt. “Maar probeer het eens”, is mijn advies aan de overheid. “Jullie kunnen altijd inhuren als er mankracht te kort is”. Er staan genoeg zelfstandige professionals klaar om bij te springen. Ikzelf zou bijvoorbeeld graag de ervaring die ik in het bedrijfsleven heb opgedaan, eens willen toepassen op een overheidsinstantie.

■ mr. drs. R.S. (Rob) Wertheim mr. drs. R.S. (Rob) Wertheim advocaat bij de sectie Overheid en Vastgoed van Benthem Gratama advocaten, Zwolle Een kleinere overheid kan zeker slagvaardiger zijn. Maar de samenleving wil geen kleinere overheid. Als er een vuurwerkfabriek ontploft, roept iedereen om strengere regelgeving en scherper toezicht. Als kaartjes voor een popconcert of voetbalwedstrijd te duur worden doorverkocht, roepen Kamerleden gesteund door een (vermeende?) achterban om een verbod op doorverkoop. Een ingewikkelde, moderne samenleving kan ook niet zonder sterke overheid. Zolang wij naar ons tweede huis in Turkije willen vliegen, moet er een luchtverkeersleiding zijn. Zolang wij bergen afval produceren, moet iemand controleren hoe dat verwerkt wordt. Toch

moet er iets gedaan worden aan de ‘wetgevingstsunami’ van de afgelopen tijd, in de woorden van hoogleraar Teunissen. De Crisis- en herstelwet, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, de Wet ruimtelijke ordening, allemaal recent ingevoerde of binnenkort in te voeren wetten die niet aan daadwerkelijke deregulering bijdragen. Zij leiden slechts tot nieuwe vragen en langdurige rechtszaken. Ook herindeling van het landsbestuur leidt op zich niet tot minder regels voor het bedrijfsleven en zorgt alleen maar voor hoge reorganisatiekosten en verwarring bij ambtenaren en bedrijfsleven. Zolang de aan ADHD lijdende beleidsambtenaren en politici niet genezen, zal het bedrijfsleven aangewezen zijn op rechtsbijstandsverleners die de weg weten in het regelgevingwoud.

■ Hugo Verlind Hugo Verlind – Zalsman Kampen B.V. Verkleinen van het overheid zal in mijn optiek leiden tot juist een slagvaardiger apparaat. Door minder overleg en een kortere af te leggen route zullen besluiten sneller genomen kunnen worden. Misschien met meer kans op fouten, maar het is wetenschappelijk bewezen dat iemand bij besluitvorming al in de eerste minuut een keuze heeft gemaakt. Daarna is het in onze democratie de uitdaging om snel consensus te bereiken.

Verder presteert men onder druk het beste. Helaas zal door de wachtgeldregeling op korte termijn niets bezuinigd kunnen worden. Naar mijn mening mogen ambtenaren veel meer verdienen. Dan moet het wel zo zijn dat er snel en kosteloos afscheid kan worden genomen als iemand niet goed functioneert. Hierdoor zal de kwaliteit van de overheid toenemen en kan het land ook daarom met minder managers af. Maar dat is een andere stelling.

■ Willemien de Bruin Willemien de Bruin -Partner/strateeg JOUW® Wat een heerlijke stelling, zo tijdens de verkiezingscampagne. Tja, wat kan een reclamemaker hier nou over zeggen. Het is voor de politieke partijen in ieder geval geen 'breekpunt', zoals ik nu door alle debatten heen hoor klinken. Zonder inhoudelijk goed aangesloten te zijn m.b.t. dit punt, kan ik me wel voorstellen dat samenvoegen, danwel opheffen best slim kan uitpakken. Als ik in onze branche kijk naar hoe gemeentes nu bijvoorbeeld samen CJG campagnes adapteren, dan

zie ik wel dat het bundelen van budgetten slim uitpakt. Waarom zou je anders doen? Elke keer het wiel opnieuw uitvinden, dezelfde kosten maken, terwijl een andere gemeente al eerder met hetzelfde bijltje heeft gehakt, vind ik kapitaalvernietiging. Vanuit dat perspectief vind ik samenvoegen eigenlijk gewoon een noodzakelijke stap. Zo mogen wij nu voor verschillende gemeentes werken, die allemaal dezelfde campagne adapteren. Dat zijn slimme gemeentes. Wel jammer dat gemeente Zwolle daar niet bij zit.


17

Advies Wajongers in uw bedrijf?

Workshops voor werkgevers De Wajong is een uitkering voor mensen die op jonge leeftijd ziek of gehandicapt geworden zijn en daardoor niet of minder kunnen werken. Op dit moment zitten 180.000 mensen thuis met een uitkering. Veel van hen willen en kunnen prima werken, maar hebben moeite met het vinden van werk. Een deel van de oorzaak is dat ondernemers onvoldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden van ondersteuning en financiële regelingen.

E

n dat is zonde. Want Wajongers kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de arbeidsmarkt. Maar veel werkgevers weten niet goed wat ze te wachten staat als ze iemand met een Wajong-uitkering in dienst nemen. Want wie zijn Wajongers? Welke begeleiding hebben ze nodig, en welke hulp van re-integratiebedrijven is daarvoor beschikbaar? Welke financiële regelingen en voordelen zijn er voor werkgevers wanneer ze een Wajonger in dienst nemen? Om ondernemers te informeren over het in dienst nemen van iemand met een Wajong-uitkering, heeft Stam samen met vier andere re-integratiebedrijven het initiatief genomen om workshops voor ondernemers te organiseren. De vijf betrokken re-integratiebedrijven – Pameijer uit Rotterdam, Mind at Work uit Almere, BW Flevoland uit Lelystad, Beekmans & Van de Ven uit Vught en Stam uit Heerenveen – zijn gespecialiseerd in de begeleiding van Wajongers. Ze hebben veel ervaring met begeleiding op de werkvloer (voor werknemers én werkgevers), met het aanvragen van subsidies en andere financiële regelingen én met het formuleren van passende arbeidsovereenkomsten.

In de workshops kunnen ze u daar precies de informatie over geven die voor u belangrijk is. Ook de uitwisseling van ervaringen met andere werkgevers levert altijd bruikbare informatie op. Reacties van deelnemende werkgevers aan de workshops in Assen, Emmen, Emmeloord en Heerenveen laten zien dat er veel behoefte bestaat aan informatie over het in dienst nemen van Wajongers. Uitspraken als ‘zéér verhelderend en duidelijk uitgelegd’, ‘leerzaam!’, ‘ik heb veel concrete informatie over weten regelgeving gekregen’ en ‘veel info over hoe om te gaan met een Wajonger!’ bevestigen dat de workshops van grote toegevoegde waarde zijn voor werkgevers die na willen denken over de vraag of een Wajonger ook bij hen in het bedrijf een rol kan spelen. Deelname aan de workshop is vrijblijvend. We hopen dat de workshop en de ervaringen van andere werkgevers u stimuleren en inspireren om jonge mensen een kans te geven op de arbeidsmarkt. Heeft u belangstelling voor zo’n workshop? Neem contact op met Stam. We helpen u graag verder.

Stam bv Jupiter 10e Postbus 596 8440 AN Heerenveen T 0513 - 65 71 40 F 0513 - 65 71 41 [email protected]

Margje Oost, Stam bv

www.stambv.com


19

Interview

Tekst: Harry Knevelbaard • Fotografie: Bob Bakker

Adviseurs richten zich op vaardigheden en mentale aspecten

Persoonlijke ondersteuning met Rabo OndernemersImpuls Als gedreven ondernemer heeft u dat vast ook wel eens. Dat u twijfelt aan uw eigen kennis of vaardigheden. Doe ik het wel goed? Ben ik op de goede weg? Kan dat niet beter? Dan is het misschien wel tijd voor Rabo OndernemersImpuls (ROI). Een even uniek als aanvullend concept van Rabobank IJsseldelta in de brede markt van initiatieven om ondernemers te ondersteunen. Marie Louise van der Sande: “Rabobank IJsseldelta heeft een speciaal fonds voor microfinancieringen”

R

abo OndernemersImpuls stimuleert en adviseert ondernemers door hen - kosteloos - te koppelen aan zorgvuldig op kennis en competenties geselecteerde adviseurs. Het betreft hier betrokken en doorgewinterde collegaondernemers uit het ledenbestand van de bank die zijn gescreend op onder meer kennis, ervaring en inzicht. Ook is eventueel ondersteuning mogelijk door middel van microkredieten. Het ROI-concept is geïntroduceerd op initiatief van de zakelijke leden van de ledenraad van Rabobank IJsseldelta. In principe kan iedere ondernemer van deze service gebruik maken, op voorwaarde uiteraard dat hij of zij klant of lid is van deze coöperatieve bank.

Leden voor leden

“De leden kwamen met het idee om niet alleen de bank vorm en inhoud te laten geven aan de coöperatie, maar ook de leden zelf door elkaar te ondersteunen in het ondernemen”, vertelt ROI-voorzitter Marie Louise van der Sande. “Als ondernemer sta je er vaak alleen voor en heb je soms behoefte aan een sparringpartner om over bepaalde onderwerpen eens wat breder van gedachten te wisselen. De Rabobank beschikt over een uitgebreid kennisnetwerk, zowel binnen de bank als in het ledenbestand. Een unieke uitgangspositie om kennis en ervaring met elkaar te delen. Dat heeft geleid tot de oprichting van de ROI, die is ondergebracht in een stichting.” Mentale meerwaarde

“In feite staat de ROI los van onze bank”, vult Paul Verhoef, directeur Bedrijven en Private Banking van Rabobank IJsseldelta,

20


Paul Verhoef: “We bieden onze zakelijke klanten met de ROI kosteloos een extra service”

aan. “We bieden onze zakelijke klanten met dit initiatief een extra service. De adviseurs zetten hun deskundigheid vrijwillig en geheel belangeloos in voor onze leden. Zij kunnen ondernemers die daar behoefte aan hebben specifieke vaardigheden bijbrengen en zo voor een portie mentale meerwaarde zorgen. Dat is tegenwoordig geen overbodige luxe. Voor het realiseren van duurzaam succes zijn de mentale aspecten van het ondernemerschap cruciaal. Er zijn inmiddels al twaalf enthousiaste ROIadviseurs. Een aantal waar we voorlopig wel mee vooruit kunnen.” Vragenlijst

Ondernemers die gebruik willen maken van de ROI-service, kunnen zich aanmelden via de speciale ROI-website: www.dilemmameter.nl/rabobank. Van der Sande: “Zij vullen eerst online een vragenlijst in waardoor zij een helder beeld krijgen van persoonlijke kansen, mogelijkheden, risico’s en bedreigingen als ondernemer en als individu. Op basis van die rapportage bepaalt de ondernemer of hij een aanvraag indient voor ondersteuning door een ROI-adviseur.” “Aanvragen worden zorgvuldig beoordeeld”, zegt Verhoef. “Het belangrijkste criterium voor ons is goed ondernemerschap. Als een

aanvraag groen licht krijgt, wordt gekeken welke adviseur het beste past bij de ondernemersvraag. Een match is binnen enkele dagen geregeld.”

Bij het sluiten van de overeenkomst die de ondersteuning bekrachtigt, tekenen de adviseurs een geheimhoudingsverklaring. Alle informatie blijft dus tussen de ondernemer en zijn adviseur.”

Assessment

Verhoef vertelt verder dat de ondernemer ook een assessment doorloopt om zijn persoonlijkheidskenmerken goed in beeld te brengen. “Met dat onderzoek, dat ook kosteloos is, worden zijn mentale eigenschappen beoordeeld”, licht hij toe. “De ervaring leert dat veel vraagstukken waar ondernemers tegenaan lopen, te maken hebben met hun eigen persoonlijkheid en vaardigheden. Veel ondernemers investeren in van alles, behalve in vaardigheden. Daar zou meer aandacht aan moeten worden geschonken, want hier kan een ondernemer op langere termijn z’n voordeel mee doen.” Als er eenmaal een match met een ROIadviseur tot stand is gebracht, volgen er maximaal vijf kosteloze adviesgesprekken. “De onderwerpen in deze gesprekken kunnen heel divers zijn”, zegt Van der Sande, “zo lang ze maar met de ondernemer en z’n bedrijf te maken hebben. Bang dat de door hen verstrekte bedrijfsinformatie en overige gegevens op straat komen te liggen, hoeven de ondernemers niet te zijn.

Fonds voor microfinancieringen

Verhoef meldt dat Rabobank IJsseldelta een ton heeft uitgetrokken voor een speciaal fonds waaruit binnen het ROI-kader eventueel microfinancieringen kunnen worden verstrekt. “Dat is heel bijzonder”, zegt hij. “Onder bepaalde voorwaarden kunnen ondernemers maximaal 10.000 euro lenen tegen een rentepercentage van 0,5%. Dat kan bijvoorbeeld als een ondernemer moeite heeft om een strategie voor marketing en sales in de markt te zetten. Met het fonds kan er dan voor worden gezorgd dat hij zich via een cursus de benodigde vaardigheden eigen kan maken. De aflossing van de financiering kan over langere termijn worden uitgesmeerd.” Van der Sande en Verhoef zeggen tenslotte dat de belangstelling voor het ROI-initiatief - zowel van de zijde van ondernemers die er gebruik van willen maken als van potentiële adviseurs - groot is. “Er zijn inmiddels al zo’n vijftien matches tot stand gebracht. Dat geeft duidelijk aan dat er veel behoefte aan is.”


21

Bedrijfsreportage

De mens achter het bedrijf Hoe ‘opmerkelijk Novon’ is blijkt uit het samenwerkingsverband wat ze sinds 1 januari 2010 zijn aan gegaan met uitzendorganisatie PD Direct. Novon is natuurlijk bekend in Zwolle en omgeving als groot schoonmaakbedrijf met vele aanvullende diensten. Denk hierbij onder andere aan ongedierte bestrijding, catering, ICT reiniging en glasbewassing. PD Direct is een professionele en ervaren uitzendorganisatie, actief in alle branches in Zwolle en omgeving.

P

D Direct is op 9 februari 2002 opgericht door Goran Ahmad. Gewoon vanuit huis in Steenwijk zoals de meeste ondernemers starten. Door de sterke groei is het bedrijf in 2007 gestart met een vestiging in Meppel. In basis kwamen de opdrachten uit (industriële)schoonmaakbranche, transport, bouw, landen tuinbouw. “Maar de schoonmaakbranche blijft belangrijk, mede door het grote verloop van personeel. “zegt Goran Ahmad. “Toen Novon interesse had en belangstelling toonde voor een eventuele samenwerking heb ik geen moment getwijfeld. Het is voor PD Direct een prachtige kans om nog sterker te worden, vooral in deze onzekere tijden.” Elbert-Jan Hesse, algemeen directeur van Novon vertelt over de nieuwe samenwerking; “Wij zijn in contact gekomen met Goran Ahmad, accountmanager van PD Direct en zagen meteen de voordelen van een samenwerking tussen de twee organisaties. Al onze nieuwe medewerkers komen op payroll basis via PD Direct bij ons werken. Wij verzorgen zelf de werving en selectie van de nieuwe medewerkers, maar vervolgens komen ze voor een bepaalde periode bij PD Direct op de loonlijst te staan. Formeel is PD Direct de werkgever en verzorgt de volledige personeelen loonadministratie. Wij behouden de dagelijkse leiding en toezicht over de medewerkers en kunnen ons volledig bezig houden met onze core business: schoonmaken. Goran vertelt verder over de samenwerking; “PD Direct is aangesloten bij de NBBU, de brancheorganisatie voor uitzendondernemingen, en kan daarom optimale flexibiliteit in arbeidscontracten bieden. Het is de meest flexibele CAO van Nederland, gekenmerkt door de fasesystematiek. De eerste 130 weken is het uitzendbeding opgenomen; dit is een wettelijke bepaling die onder andere inhoudt dat het arbeidscontract eindigt als de opdracht is afgelopen. Gedurende deze periode zitten wij niet vast aan een bepaalde tijd contract

en betalen we alleen voor de uren die daadwerkelijk gewerkt worden en dit alles tegen een prima tarief.” En zo is per 1 januari 2010 de samenwerking tussen Novon en PD Direct een feit. Goran verhuist met zijn bedrijf van Meppel naar Zwolle en betrekt een ruimte binnen het gebouw van Novon. Met het aansluiten op de netwerken van Novon is er ook een uitbreiding van de werkzaamheden die Goran kan verzorgen. Elbert-Jan geeft aan dat bij het huidige klantenbestand van Novon een dergelijke dienst prima aansluit. Zeker in het huidige economische klimaat past flexibiliteit en creativiteit prima. Op deze manier is er uit de andere bedrijfstakken van Novon ook meer kwaliteit te halen. De samenwerking verloopt goed en Elbert-Jan laat zijn waardering blijken. ”Goran is een self made man en daar

hebben wij veel respect voor. Dat is ook één van de grootste redenen waarom wij graag deze samenwerking met PD Direct zijn aangegaan. Wij herkennen in Goran dezelfde kwaliteiten die we zo belangrijk vinden bij onze leidinggevenden van Novon. Betrouwbaar, betrokken en zeer dienstverlenend ingesteld. Daarnaast is het ondernemersschap iets wat mij zeer bekend voorkomt. We kunnen deze vorm van samenwerking voor veel collega bedrijven aanraden, het scheelt heel veel kopzorgen. Maar het scheelt ook administratieve rompslomp en bureaucratische handelingen. Een samenwerking als deze is zeker opmerkelijk te noemen en één van onze doelen voor 2010 is het openen van meerdere Novon PD Direct vestigingen” Voor meer informatie over beide bedrijven en over deze samenwerking kunt u terecht op; www.novon.nl en op www.pddirect.nl

Goran Ahmad en Elbert-Jan Hesse: “Eén van onze doelen voor 2010 is het openen van meerdere Novon PD Direct vestigingen”


23

Bedrijfsreportage

Tekst: André Staas – Comm’Art • Fotografie: Steven Bemelman

Arné van den Boom: “In de loop van volgend jaar zal het merk Het Groene Land ophouden te bestaan”

Gezond verzekerd bij

Zilveren Kruis Achmea Met een marktaandeel van bijna 12% is Zilveren Kruis Achmea een van de grootste zorgverzekeraars van ons land. Het bedrijf levert basis- en aanvullende verzekeringen, naast diensten op het gebied van preventie en sociale zekerheid. Ook koopt het zorgproducten en –diensten in bij ziekenhuizen, huisartsen en andere zorgleveranciers.

24


I

n 1949, ruim zestig jaar geleden, werd ziekenfonds Het Zilveren Kruis opgericht in Woerden. Dit werd samen met nog een aantal ziekenfondsen overgenomen door verzekeraar Achmea. Achmea is op dit moment onderdeel van Eureko, de grootste financieel dienstverlener in Nederland, en levert verschillende soorten verzekeringen op het gebied van onder meer zorg, sociale zekerheid en de oude dag. Met merken als Interpolis, Agis, Centraal Beheer, Avéro, FBTO en Zilveren Kruis. In de jaren negentig fuseerde Zilveren Kruis, dat voornamelijk actief was in WestNederland, met een ander conglomeraat van ziekenfondsen: Het Groene Land, dat zijn oorsprong heeft in Drenthe en Overijssel. Achmea hield de beide labels in de markt. Arné van den Boom is als directeur bij Achmea verantwoordelijk voor de merken Zilveren Kruis en Het Groene Land. “We zijn op dit moment bezig om onze activiteiten allemaal onder te brengen bij Zilveren Kruis. In de loop van volgend jaar zal het merk Het Groene Land ophouden te bestaan.” In Drenthe en Overijssel zijn 475.000 mensen verzekerd bij Het Groene Land. Twee jaar geleden zijn de kantoren van Het Groene Land in Meppel en Zwolle samengevoegd tot één nieuw kantoor op een fraaie zichtlocatie aan de A28 in Zwolle.

Preventie

Zilveren Kruis Achmea levert behalve verzekeringen steeds meer diensten in relatie met gezondheid. Vooral veel preventieve diensten die zijn bedoeld om mensen gezond en fit te houden, waardoor ziektekosten worden voorkomen. Een bekend voorbeeld van preventie zijn de Achmea Health Centers. Met een keten van 32 vestigingen en 300 medewerkers is dit een van de grootste fitnessketens van ons land. “We zijn de eerste zorgverzekeraar, die echt werk maakt van preventie. In de Health Centers kunnen onze verzekerden sporten met 20% reductie op de abonnementskosten. Vaak kost een abonnement 40 tot 50 euro per maand. Je verdient dan 120 euro op jaarbasis, precies genoeg om bijvoorbeeld je aanvullende ziektekostenverzekering te betalen. Doordat mensen meer bewegen, zijn ze gezonder en fitter, waardoor ze minder vaak ziek zijn en beter presteren. En dat betekent minder verzuimkosten voor een werkgever. Waar overal in het land sportscholen en fitnesscentra het moeilijk te verduren hebben onder de economische crisis, worden onze Health Centers juist heel goed bezocht.” In Zwolle staan er twee: een in het stadion van FC Zwolle en een in de nieuwe wijk Stadshagen. Zoektocht in de zorg

Marktwerking

Van den Boom leidt een pendelend bestaan tussen de kantoren van Het Groene Land Achmea in Zwolle en Zilveren Kruis Achmea in Noordwijk. “Onze klanten merken de integratie van de beide merken al. Zo zijn alle leden van thuiszorgorganisatie Evean Icare allemaal al bij Zilveren Kruis ondergebracht. We willen hiermee duidelijkheid creëren. Onze klanten moeten goed zien dat Zilveren Kruis diensten zo dicht mogelijk tussen de mensen levert.” Naast ziektekosten- en aanvullende verzekering voert Zilveren Kruis Achmea in Drenthe en Overijssel de uitvoering van de AWBZ uit. “Dit is geen verzekering, maar een pure uitvoeringstaak als Zorgkantoor.” Ongeveer 80% van de verzekerden valt onder een collectief contract. “We verzekeren sociale minima bij gemeenten en werknemers bij werkgevers. Bij de introductie van de marktwerking spelen wij een belangrijke rol. Het is natuurlijk even afwachten wat het volgende kabinet precies wil, maar de marktwerking zal verder doorzetten. Voor verzekeraars betekent dit, net als voor bijvoorbeeld ziekenhuizen, dat ze risico’s lopen. Vroeger betaalde de overheid gewoon de kosten, maar nu gaat het om de afspraken die de zorgverzekeraars maken met de zorgleveranciers. Marktwerking dwingt iedereen om efficiënt te werken en zo veel mogelijk waar voor zo weinig mogelijk geld te leveren. En dat is toch gezond?”

Een ander voorbeeld van preventie is het gezondheidsprogramma dat Zilveren Kruis Achmea samen met Evean Icare heeft ontwikkeld in Zwolle. “Dit is bedoeld voor onze oudere leden. Die kunnen een consultatiebureau voor ouderen bezoeken en daar een conditietest en een medicatiecheck doen” Ook in Zwolle loopt het project Hartcoach, dat Zilveren Kruis Achmea samen met vijf ziekenhuizen heeft opgestart. Hartpatiënten kunnen op afstand hun gezondheid laten checken. Ze geven bloeddruk, gewicht en andere gegevens telefonisch door; dat scheelt herhaalbezoeken aan de cardioloog. Aan de hand van de gegevens kunnen de cardiologen in de ziekenhuizen in de gaten houden hoe de gezondheid van de zeventig deelnemende patiënten zich ontwikkelt. Als iets niet goed gaat, signaleren ze dat meteen. Uniek is ook de mogelijkheid die de verzekeraar zijn verzekerden biedt om het wettelijk verplichte eigen risico van 165 euro terug te krijgen. “We willen onze klanten stimuleren om zelf keuzen te maken in de zorg. Ze kunnen onze afdeling Zorgbemiddeling bellen met de vraag om een advies welk ziekenhuis het beste is in hun situatie. Als ze dit doen, betalen wij het verplichte eigen risico van 165 euro bij negen veelvoorkomende operaties. De gedachte erachter is dat we mensen willen helpen bij hun zoektocht in de zorg, dat ze zich snel oriënteren en de beste behandeling uitzoeken.”

“We zijn de eerste zorgverzekeraar, die echt werk maakt van preventie”

Efficiencyslagen

Met preventieve diensten probeert Zilveren Kruis Achmea de efficiency in de zorg te verbeteren. “De vergrijzing gaat hard. Doen we niets, dan wordt de zorg onbetaalbaar. We moeten daarom zo doelmatig mogelijk gebruik maken van de middelen die we hebben. Laat een ziekenhuis, dat goed is in knieoperaties zich vooral daar op toeleggen. Dat komt de kwaliteit en de prijs ten goede. In procesinnovatie, bijvoorbeeld een betere bedrijfsvoering, zijn nog grote sommen geld te verdienen. Dat doen we trouwens ook in eigen huis. Zo hebben we de bezetting van onze polisafdeling in een paar jaar teruggebracht van 400 naar 100 medewerkers.” Naast kostenbesparing leidt aandacht voor kwaliteit tot verbetering van de processen. Het callcenter van Zilveren Kruis Achmea heeft vorig jaar de eerste prijs gewonnen in een competitie van alle Nederlandse callcenters in alle branches. “Hoe beter een callcenter presteert, hoe efficiënter we werken. We zijn enorm creatief in het terugbrengen van de kosten in de zorg. Vanuit ons kantoor in Zwolle zijn we helemaal klaar voor nieuwe efficiencyslagen. Die zijn gericht op verbetering van de kwaliteit van de zorg en een verdere reductie van de kosten. Dat kan, we laten het zien in concrete projecten.” En zo zet een van de grootste zorgverzekeraars van ons land zich in voor zijn klanten, die altijd in de weet zijn dat zij bij Zilveren Kruis Achmea gezond zijn verzekerd.

Zilveren Kruis Achmea Zorg-, verzuim- en inkomensverzekeringen Telefoonnummer (071) 364 19 20 www.zilverenkruis.nl/bedrijven


25

Advies Merk, Logo, Handelsnaam, domeinnaam etc. Adidas, Omega, Nikon, Chanel, Saab, Luxaflex, Solex, Coca Cola, Apple. Wie kent deze bekende merken niet? Om producten, diensten of de ondernemingen zelf duidelijk herkenbaar te maken wordt er vaak een passende naam bedacht. Er wordt veel tijd, geld en energie gestoken in de ontwikkeling van een geschikte naam, sterk logo of vorm van de verpakking. In het enthousiasme wordt dan met name gelet op de marketingtechnische aspecten. De juridische aspecten worden daarbij nog wel eens vergeten en dat kan tot teleurstellingen en hoge kosten leiden.

O

m producten, diensten of de ondernemingen zelf duidelijk herkenbaar te maken wordt er vaak een passende naam bedacht. Er wordt veel tijd, geld en energie gestoken in de ontwikkeling van een geschikte naam, sterk logo of vorm van de verpakking. In het enthousiasme wordt dan met name gelet op de marketingtechnische aspecten. De juridische aspecten worden daarbij nog wel eens vergeten en dat kan tot teleurstellingen en hoge kosten leiden. Het bedachte woordmerk, logo (beeldmerk) of vormmerk kan dan om verschillende redenen namelijk helemaal niet bruikbaar blijken te zijn. De reden kan zijn dat er reeds een soortgelijk(e) merk of handelsnaam wordt gebruikt. Ook kan het voorkomen dat het bedachte merk te beschrijvend is. Het zegt dan iets over de onderneming (bv DE Bouwmarkt) of het product of de dienst (bv Europabank). Ook kan het als soortnaam worden aangemerkt en kan dan niet worden ingeschreven of kan nauwelijks worden beschermd. Onlangs nog oordeelde de Zwitserse rechter dat het merk IPhone niet in Zwitserland kon worden ingeschreven! Riverwoods wilde het espenblad als beeldmerk gebruiken maar ook dat kon niet omdat het dan botste met de Canadese vlag. Hoe verder de naam van het product afstaat hoe sterker het merk (Apple voor computers) is. Zeker als men het merk ook in het buitenland wil gaan gebruiken is het goed daar over na te denken. Het Nederlandse merk Bums voor brood kan hier wel maar verkoopt in Duitsland niet zo goed. Het merk Croma van Fiat was ook minder gelukkig gekozen. Voordat een merk dus in de markt wordt gezet is het dus goed eerst onderzoek te doen.

Een merkregistratie is noodzakelijk om op te treden tegen een ieder die zonder uw toestemming een overeenstemmend merk gebruikt. Een merk wordt voor de hele Benelux of de Europese Unie (EU) ingeschreven en geldt dan ook voor dat hele gebied, ook al wordt het niet in het gehele gebied geëxploiteerd. Indien een bedrijf met haar producten/ diensten ook buiten de EU actief is, zullen tevens internationale merkregistraties voor de betreffende landen buiten de EU noodzakelijk zijn. De handelsnaam is de naam waaronder een onderneming aan het economisch verkeer deelneemt. Om rechten op een handelsnaam te kunnen doen gelden is het niet nodig dat deze is ingeschreven in een register. Het recht op een handelsnaam ontstaat simpel doordat men de naam naar buiten toe gaat voeren. Uitgangspunt in zowel het merkenrecht als het handelsnaamrecht is dat ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’. Verder is het zo dat het handelsnaamrecht begrensd wordt door de regio waarin men het gebruikt. Er kunnen dus twee Chinezen met dezelfde naam ‘De Lange Muur’ in Groningen en Zwolle naast elkaar bestaan. Een handelsnaam creëert overigens geen absoluut recht. Het handelsnaamrecht beoogt slechts verwarring en misleiding te voorkomen. Het gaat daarbij niet alleen om dezelfde naam maar ook om een handelsnaam die slechts in geringe mate van de reeds bestaande handelsnaam afwijkt. Soms is het moeilijk te voorspellen waarom deze handelsnaam nog wel kan en de andere niet.

Team Intellectuele Eigendomsrecht Benthem Gratama: van links naar rechts: mr A.J. (Bert) van der Kolk, mw. mr M.E. (Miranda) Wimmenhove-Kossen en mr J.Ch. (Jorrit) Jansen Schoonhoven

Domeinnaam

Een domeinnaam wordt in de wet niet als eigendom of recht aangemerkt. Toch is het van belang om ook de merk- of handelsnaam als domeinnaam te registreren. Niet alleen een eigennaam.nl (en/of .com en .eu) registreren, ook gelijkende namen - bijvoorbeeld met spelfouten erin -, want de kosten van registratie zijn niet hoog. Met een merkrecht of Handelsnaamrecht kan vaak worden opgetreden tegen derden die uw merknaam of handelsnaam als domeinnaam gebruiken! Zorg dat u bij het laten maken van uw website de auteursrechten krijgt overgedragen. Net als de handelsnaamrechten worden auteursrechten (tekeningen, foto’s, teksten) vanzelf verkregen door de maker en dus niet door de opdrachtgever! Registratie is niet nodig. Het is dus van belang om uw woord of beeldmerk te beschermen door registratie. Daarnaast is het van belang om van te voren juridisch advies in te winnen om teleurstellingen en hoge kosten achteraf te voorkomen. Het team Intellectuele Eigendomsrecht van Benthem Gratama Advocaten kan u daarbij behulpzaam zijn. Het team is overigens onlangs versterkt met de komst van mr. Jorrit Ch. Jansen Schoonhoven, die een jarenlange expertise bezit als Intellectuele Eigendom advocaat en merkengemachtigde. Kom maar op!

Benthem Gratama Advocaten Postbus 1036

Bij bijvoorbeeld Turnkey Holland NV / Industrial Turnkey Intern werd verwarringsgevaar aangenomen en bij Frans Broers / Broers en Co. niet.

8001 BA ZWOLLE T 038 - 428 00 89 [email protected] www.benthemgratama.nl


27

het ONDERNEMERS Congresstad Zwolle wil meer congressen in gastvrije stad NR ZWOLLE E.O

Recommend Documents