KERKBLAD. 50 jaar Nes Ammim. van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede. 16 en 23 juni 2013 jaargang 21 nr. 11

16 en 23 juni 2013 jaargang 21 nr. 11 Redactie: Wim Assink G. Foulkesweg 259, 6703 DK Wageningen Tel. (0317) 84 34 54

KERKBLAD

Gerben Rietman Ranonkellaan 32A, 6713 GM Ede Tel. (0318) 84 54 89

van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede

Druk: Drukkerij Frouws Ede bv E-mail: [email protected]

50 jaar Nes Ammim Dit kunstwerk met de titel ‘Echad’ (de Ene) staat in het atrium van het ‘Huis van gebed en studie’ in Nes Ammim, christelijke nederzetting in Israël. Tova Heilprin is de maakster van het werk. Het verbeeldt moslims, joden en christenen die bidden in hun eigen gebedshouding. Ze richten zich op één centrum: een lege ruimte met drie hoge muren en drie gesloten deuren. De ruimte is wel open naar boven. Dit duidt erop dat God een verborgen God is en dat niemand God kan claimen voor zichzelf. Maar het gaat bij joden, moslims en christenen wel om de Ene, die op verschillende manieren ervaren wordt en gediend wordt. Dit kunstwerk staat symbool voor de visie van Nes Ammim op zijn eigen taak in het hedendaagse Israël: dialoog voeren en dialoog faciliteren. Toen Nes Ammim in 1963 in het leven werd geroepen, waren er twee doelstellingen: Israël economisch steunen en een dialoog op gang brengen tussen joden en christenen, na de catastrofe van de holocaust in een christelijk Europa. De christelijke inwoners van Nes Ammim zouden geen zending bedrijven, maar nu eindelijk eens gaan luisteren naar wat joden te vertellen hadden over hun joodse identiteit en hun omgang met het joodse boek de bijbel. En na dat luisteren kon er mogelijk een dialoog ontstaan. Zelf woonde ik van 1976 - 1979 in het dorp en het waren boeiende jaren. Overdag werkte je je in het zweet in de rozenkassen en na een dutje en een douche zat je ’s avonds onder het gehoor van een rabbijn, die verhalen vertelde over de joodse traditie, waarna er een gesprek ontstond. Naast contacten met joden waren er ook contacten met bewoners van Arabische dorpen in de omgeving en met de Arabische christelijke kerken in Galilea. Er waren in die tijd spanningen vanwege terroristische aanvallen in onze omgeving vanuit Libanon, maar de sfeer was toch hoopvol en positief. Het waren de jaren van een land in opbouw. De sfeer veranderde sterk na de intifada’s van de Palestijnen. Nes Ammim kon niet om het joods-Palestijnse conflict heen. Ook Palestijnen vertelden hun verhalen over de ‘Nakba’, de ramp van het verdreven worden uit hun huizen en dorpen in 1948. Geleidelijk ontstond in Nes Ammim het idee om de dialoog tussen joden en christenen uit te breiden met een vorm van ondersteuning van een dialoog tussen joden en Arabieren. In 2002 werd het ‘Center of learning and dialogue’ opgericht. Joodse en Palestijnse jongeren ontmoeten elkaar (vaak voor het eerst!) in Nes Ammim onder deskundige leiding. Een Palestijnse deelnemer vertelde: ‘In Nes Ammim ben ik op neutraal grondgebied. Hier voelde ik me voor het eerst gelijkwaardig aan de joodse deelnemers. Hier was ik geen minderheid. Alleen in Nes Ammim kunnen we als gewone mensen praten.’

Inmiddels is er een nieuw plan; het ‘Land development project’. Er worden 99 nieuwe huizen gebouwd bij Nes Ammim, waar joodse en Arabische Israëli’s gaan wonen. De droom is een dorp waar joden, moslims en christenen vreedzaam samen kunnen leven. En een droom is, dat hier een ‘Hand in hand school’ (waarvan er al enkele in Israël bestaan) komt, waar joodse en Arabische kinderen bij elkaar in de klas zitten. Nes Ammim is na 50 jaar nog steeds springlevend, hoewel de financiële situatie altijd grote zorgen baart. In mei was er in Duitsland een internationale conferentie rond Nes Ammim waar dromen gedeeld werden, maar ook zorgen over de polarisatie in Hollandse en Duitse kerken: men is of proPalestijns of pro-Joods. Deze eenzijdigheid is voor niemand vruchtbaar. De uitdaging blijft om meervoudig partijdig te zijn: om de verhalen van beide kanten te willen horen, om de pijn van beide volken te erkennen, om als christenen een vrijplaats te bieden waar mensen elkaar gelijkwaardig kunnen ontmoeten. Vanuit de verbondenheid met de Ene zijn we dat aan elkaar verplicht. De conferentie was op zichzelf al een oecumenisch gebeuren: Op vrijdag vierden we het begin van de shabat, op zondag was er een kerkdienst. Op zaterdag zag ik de aanwezige rabbijn met zijn gebedsmantel om staan bidden in de patio van het roomskatholieke gasthuis. De moslima Noha vertelde haar levensverhaal, dat bepaald werd door de Nakba, de joodse Jochanan vertelde zijn levensverhaal dat gestempeld is door de holocaust. In die twee verhalen kom je alle problematiek van joden en Palestijnen tegen in een notendop. Toch waren hun verhalen vol hoop, door hun ervaringen op de ‘Hand in handschools’. Zij vroegen Nes Ammim om te blijven, als vrijplaats en als teken van hoop voor hen. Voor meer informatie zie: www.nesammim.org Marijke van den Bos SCHRIFT LEZEN Zondag 16 juni: Hooglied 4,16-5,8 In het hoogste lied over de liefde zingt een meisje over haar lieve jongen, naar wie zij hartstochtelijk verlangt. Het boekje Hooglied is het hoogst erotische boekje in de Bijbel, waarbij het door de feministische theologie uit Het Nieuwe Liedboek verbannen ‘De Heer heeft mij gezien…’ niet zou misstaan. Maar de Joodse rabbijnen vinden dat je Hooglied moet lezen als boven-natuurlijke liefde tussen God en mens die zich met elkaar willen verenigen. Maar waarom zou het één het ander moeten uitsluiten? Zou het niet over beide mogen gaan? Kun je via de liefde tussen mensen, de liefde tussen God en mens op het spoor komen, en andersom? En zouden wij liefde mogen voorbehouden aan mensen van verschillende seksuele geaardheid? Liefde is een cadeau van God, voor mensen van vlees en geest, ongeacht iemands seksuele voorkeur, inclusief de hormonen. z.o.z.

2

Bijbelleesrooster zo. ma. di. wo. do. vr. za.

16 17 18 19 20 21 22

Galaten 2:11-21 Galaten 3:1-14 Galaten 3:15-29 Spreuken 11:1-11 Spreuken 11:12-21 Spreuken 11:22-31 Psalm 53

Paulus versus Petrus Tact? Nalatenschap Eerlijk duurt het langst Positief of negatief Geven Gezocht: verstand

Zondag 23 juni: Lucas 8,26-39 Zegt het etiket dat je een ander opplakt - ‘Zij is dit’ of ‘Hij is dat’ - niet meer over jezelf dan over die ander? Is het verhaal over ‘de Bezetene uit Gerasa’ niet ons aller angst, dat je zelf niet serieus wordt genomen, dat je voor gek wordt verklaard? Een bezeten mens is een eenzaam mens. Daarom slaat hij zich met stenen. Want hij wil voelen. Bij dit soort mensen is Jezus het liefst. ‘Mijn naam is Legioen, want wij zijn talrijk’ noemt de bezetene zich. Een meervoudige persoonlijkheidsstructuur, zou onze diagnose zijn: een samenvatting van alle etiketten die hem zijn opgeplakt. Als Jezus hem vraagt ‘Wat is jouw naam?’ breekt in hem de hel los: in de zwijnen ermee! Van Jezus mag hij zelf zeggen wie hij is. Zo wordt hij aan zichzelf teruggegeven. Gelukkig ben jij, als er iemand tegen jou zegt: ‘Wie ben je? Ik wil jou lezen. Wat is jouw naam?’ Dat zal een droom zijn, die misschien werkelijkheid wordt, soms even. Hans Reedijk

Inleveren kopij Kerkblad nr. 12 13

inleverdatum 21 juni 5 juli

voor de zondagen 30 juni en 7 juli 14 en 21 juli

ALGEMEEN PLAATSELIJK Collectes 16 juni Kerk en Diaconie (vakantieweken) 23 juni Diaconie (algemeen) en ZWO De Z.W.O. collecte van 23 juni is bestemd voor het KerkInActie InterActief project in Cambodja De organisatie ‘Community Legal Education Center’ (CLEC) is in 1996 begonnen als hulpcentrum op juridisch gebied om een goede wetgeving, eerlijke rechtspraak en democratie in Cambodja te bevorderen. Hoe hard deze organisatie nodig is blijkt wel uit het volgende verhaal. De voornamelijk vrouwelijke medewerkers van de Kingsland kledingfabriek voeren sinds september 2012 actie. Door een teruglopend aantal orders is de fabriek failliet gegaan en de directeur is simpelweg weggelopen. Van de ene op de andere dag stonden de medewerkers, zonder loon, op straat. De Cambodjaanse wet schrijft dan voor dat de werknemers een vergoeding moeten krijgen, maar het leek er in eerste instantie op dat de directeur verdwenen was en de werknemers op geen enkele vergoeding konden rekenen. Echter, de kleding die bij Kingsland werd gemaakt, werd onder andere afgenomen door Walmart en H&M, wereldwijd welbekende warenhuizen. De organisatie CLEC hing dit verhaal dus internationaal aan de grote klok en al snel stonden vertegenwoordigers van Walmart en H&M op de stoep om te praten en een oplossing te zoeken. Sinds januari slapen veel medewerkers op straat voor de deur van de fabriek, aangezien er

zo. ma. di. wo. do. vr. za.

23 24 25 26 27 28 29

Lucas 8:22-39 Lucas 8:40-56 Lucas 9:1-17 Galaten 4:1-11 Galaten 4:12-20 Galaten 4:21-31 Galaten 5:1-12

Bezeten (van angst) Opgewekt Levensmiddelen Rechten van het kind Paulus' barensweeën Beeld-verhaal Scherpte

nog kostbare machines in de fabriek staan en men bang is dat, als deze ook weggehaald worden, ze niets meer hebben om druk te zetten op de directeur van de fabriek. CLEC genereerde niet alleen veel publiciteit voor deze zaak, maar gaf de medewerkers ook juridisch advies en rechtshulp. En niet zonder resultaat! Op 27 maart 2013 kregen de medewerkers eindelijk het geld waar ze recht op hadden. namens de ZWO bestemmingscommissie Breus Versteeg Fusie In het proces om te komen tot een fusie tussen Gereformeerde Kerk Ede (GKE) en de Hervormde Taborgemeente Ede (HTE) zijn er nog de nodige werkzaamheden te verrichten. In het kalenderjaar 2012 is er enige vertraging ontstaan in de voortgang; het was van essentieel belang dat de financiën goed op elkaar afgestemd zouden worden en dat de nauwkeurigheid in acht werd genomen. Er is gekozen voor een totaal geïntegreerde aanpak waarbij de exploitatie van de gezamenlijke financiële uitkomsten de goedkeuring heeft van de Algemene Kerkenraden en de wijkkerkenraden. Bij deze aanpak is rekening gehouden met o.a. de bezetting van de predikantsplaatsen in de toekomst. Bij een steeds verder teruglopen van het aantal leden bij zowel GKE als HTE, is het aanpassen van het aantal predikantsplaatsen een logisch gevolg. Binnen een termijn van drie jaren gaan drie predikanten in PGE-verband (PGE = Protestantse Gemeente Ede) met emeritaat. Het is de verantwoordelijkheid van Algemene Kerkenraad en College van Kerkrentmeesters om daar nu alvast op voor uit te lopen. Dit geeft de mogelijkheid om in de komende jaren kosten te besparen door het vertrek van predikanten en deze vacatures niet volledig te vervullen. Een commissie, bestaande uit de voorzitters van de PGE-wijken i.w. , is aan de slag om in kaart te brengen wanneer en in welke wijken vacatures ontstaan en te inventariseren welke behoeften er zijn in de komende jaren. Afstoten van onroerend goed is nu dan ook nog niet aan de orde, maar kan opnieuw in beeld komen als het teruglopen van het aantal leden en de inkomsten blijft voortduren. Een ander belangrijk onderwerp was de positie van Emmaüs in de Rietkampen. Hierover is nadrukkelijk van gedachten gewisseld, steeds met als uitgangspunt het belang van Emmaüs zelf. Uiteindelijk is gekozen voor een Kerkenraadscommissie gekoppeld aan de nieuwe Algemene Kerkenraad. Het betreft dus niet een aparte wijk binnen de nieuwe PGE, het lijkt er enigszins op. Met deze keuze houdt het oecumenisch gedachtegoed in de Rietkampen de ruimte. De wijkgrenzen, zowel geografisch als per kerkelijke wijk, zijn in kaart gebracht. In principe is ieder PGE-lid ingedeeld in een wijk, maar ieder PGE-lid zal zelf uitmaken van welke kerk gebruik gemaakt wordt. Nieuwkomers zullen worden ingedeeld bij een kerk die behoort bij de wijk waar zij woonachtig zijn. Vervolgens zal ook de nieuwkomer zelf bepalen van welke kerk gebruik gemaakt gaat worden. In een gezamenlijke bijeenkomst van de beide Algemene Kerkenraden op 27 mei jl. zijn de onderwerpen die nog nader uitge-

3

Kerkdiensten Zondag 16 juni 2013

Zondag 23 juni 2013

Prot. Wijkgemeente i.o. Tabor/Noord: 10:00 uur Ds. C. Oosterveen

Prot. Wijkgemeente i.o. Tabor/Noord: 10:00 uur Ds. G.H. Westra

Wijkgemeente Beatrixkerk: 10:00 uur Ds. A. Pilkes - van Delft Rhenen 12:00 uur Ds. K. Santing Uitslaapdienst voor heel Ede

Wijkgemeente Beatrixkerk: 10:00 uur Ds. K. Santing Viering Heilig Avondmaal Ev. Lutherse Kerk: Mevrouw ds. A.J. van Zanden 10:30 uur

Ev. Lutherse Kerk: 10:30 uur Mevrouw ds. A.J. van Zanden 15:00 uur Sing-Inn o.l.v. Gert Sleeuwenhoek Aangepaste dienst Philadelphia

Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 9:30 uur Ds. J. van der Linden Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur De heer M. Tax

Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 9:30 uur Ds. J.J. Reedijk Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur Mevrouw M.C. van den Bos - Greidanus Harskamp: 10:00 uur

Harskamp: 10:00 uur

Ds. M. Snaterse, Houten

Hartenberg: 10:00 uur Ds. W.G. Sonnenberg 14:30 uur Mevrouw I. Oosterhof Vertelviering

Ds. K. Santing Viering Heilig Avondmaal

De Gelderhorst: 10:30 uur Mevrouw E. de Jong

Hartenberg: 10:00 uur Ds. R. Reiling 14:30 uur Mevrouw A. Kauerz Zangviering

Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 22 juni 2013 19:30 uur Ds. C.W. Saly

De Gelderhorst: 10:30 uur De heer W. Smit Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 15 juni 2013 19:30 uur Ds. J. de Jong

werkt dienden te worden, met elkaar besproken. Hierbij hoort uiteraard ook het samenstellen van de nieuwe Algemene Kerkenraad, een nieuw College van Kerkrentmeesters en een nieuw College van Diakenen. Het streven is, per 1 januari 2014 het samengaan tussen GKE en HTE te realiseren. In het najaar zullen in de wijken bijeenkomsten worden georganiseerd om de leden nader te informeren en in de gelegenheid te stellen hun mening te geven. Jan Bos, voorzitter AK HTE Roelof Vogelzang, voorzitter AK GKE Kerkennacht in Ede Vrijdag 21 juni a.s. is het zover, Kerkennacht in Ede. Voor de eerste keer kunnen de Edenaren kennis maken met dit fenomeen dat om de 2 jaar wordt gehouden. In het Beatrixpark zullen 4 kerken hun deuren openen om eenieder welkom te heten. Om 18:00 uur wordt afgetrapt op het Beatrixplein met trompetgeschal. In de Beatrixkerk, Taborkerk, Nieuwe Kerk en de Evangelisch Lutherse kerk zullen tot 23:00 uur diverse activiteiten zijn. De kerken laten zien dat er meer is dan alleen de zondagse dienst. De diverse ondersteuningsprojecten zullen aan de orde komen. Er zijn orgelconcerten door Dick Troost en door Erik van der Heiden. Ook kan er (mee-)gezongen worden met koren. Natuurlijk is er ook ruimte om een kopje kofie te drinken en in gesprekken aan te gaan. De route tussen de kerken zal feestelijk zichtbaar zijn door de wijk. De kerken liggen binnen een straal van 500 meter van elkaar. Er kan dus een van kerk naar kerk gewandeld/gefietst worden. Tot 21 juni! Dick ten Dam

De Kerkennacht is te volgen via www.kerkennacht.nl, op twitter @kkn813 Twitter/kkn813 en facebook: https://www.facebook.com/Kerkennacht Roze viering in Emmaüs In kerkelijk centrum Emmaüs aan de Laan der Verenigde Naties 94 wordt op zondag 30 juni voor de vijfde keer een Roze viering gehouden. Verschillende kerken in het land houden ook deze bijzondere viering, vaak aan het begin van de Roze week. De feestelijke afsluiting van deze week is Roze zaterdag, die dit jaar in Utrecht gehouden wordt op 29 juni. De Roze week en Roze zaterdag is een manifestatie die emancipatie en rechten van homo’s en lesbiennes centraal stelt. De Roze viering in Emmaüs wordt gehouden na Roze zaterdag. Mag acceptatie van homoseksualiteit in Nederland verbeterd zijn, er valt nog een wereld te winnen. Uit onderzoek op middelbare scholen blijkt dat tweederde van de scholieren afstand houdt tot homoseksuele leerlingen of zich onzeker voelt over het contact met hen. 32% wil in de pauze niet naast een homoseksuele klasgenoot zitten. Slechts een derde vindt homoseksualiteit een ‘natuurlijke seksuele oriëntatie’ en 22% stelt dat homo’s en lesbo’s niet welkom zijn op school. Het thema van de dienst waarin Loes van Laar van de vrijzinnige geloofsgemeenschap Ede zal voorgaan is: ‘Je wordt gezien’. Medewerking aan de dienst verleent het koor ‘In Between’ dat o.a. het lied ’Somewhere’ zal zingen. Het lied gaat over hoop en dromen. In de dienst zal worden gecollecteerd voor ‘Human Right Watch’, met name voor het werk van Boris Dittrich die zich inzet voor betere homorechten. De dienst begint om 10.30 uur. Na afloop is er gelegenheid om wat te drinken en na te praten. werkgroep vieringen Emmaüs Annie Benjamin

4 Eerste concert in de Noorderkerk Velen van u hebben op de Open Dag, 25 mei jl., de Noorderkerk bezocht en een indruk kunnen krijgen wat er gedaan is om de kerk in de huidige staat te laten functioneren. Niet meer als kerk, maar als een bedrijvencomplex mét een extra. En dat extra is de voormalige kerkzaal, nu Cavaljézaal genoemd, die toch grotendeels intact is gebleven en door de glazen wanden van de kantoorruimtes onder de balustrades een fraaiere akoestiek heeft gekregen. De inzet is om de Noorderkerk uit te bouwen tot een kwalitatief hoogwaardige muzieklocatie, met respect voor de oorspronkelijke bedoeling van het gebouw. De huidige huurder, de heer J. Eskes van Eskes Media / DagjeWeg.NL wil dus, in samenwerking met anderen, concerten organiseren in de Cavaljézaal. O.a. orgelconcerten en kamermuziekconcerten zullen in de toekomst gaan klinken. Een fraaie uitkomst, waar we alleen maar blij mee kunnen zijn! Zaterdag 6 juli is dan het eerste concert, uit te voeren door de organisten Dick en zoon Leonard Sanderman. Zij zullen op het orgel spelen, maar ook op een drukwindharmonium. Dick Sanderman is geen onbekende in het Edese. In 2010 speelde hij nog een schitterend concert in de Noorderkerk en ook in de Oude Kerk is hij een graag geziene gast. Interessante programma's met bekende en minder bekende composities trekken veel mensen. Zijn zoon Leonard studeert op het ogenblik in Engeland en is daar een zgn. ’organscholar’. Dat betekent dat de hoofdorganist als dirigent voor het koor staat en de organscholar zit dan achter de klavieren van het orgel en dat is een unieke situatie, vooral als dat in een prachtige kathedraal is. Dit jaar wordt hij organscholar in Chichester! En juist deze musici mogen we verwelkomen op het eerste concert; daar zijn we erg verheugd over. Het concert begint om 19.30 uur en zal ongeveer een uur duren. De toegang is gratis. Wel is er een collecte bij de uitgang ter bestrijding van de onkosten. Dus noteert u deze datum en tijd in uw agenda, want u bent van harte uitgenodigd.

Weekje naar Sint Petersburg Eén van de programmaonderdelen van ’Bespreek ’t Samen’ dit seizoen was een reis naar Sint Petersburg. Een groep van negen deelnemers nam de uitdaging aan en volgde reisleidster Elena Petrova vanaf maandag 6 mei voor een week naar haar geboorteplaats. Zij heeft ervoor gezorgd dat wij een onvergetelijke reis hebben gemaakt. We hebben genoten van de vele kunstschatten in de Hermitage en van de pracht en praal in het Catherinapaleis. Vol bewondering hebben we gekeken naar de mozaïeken in de ’Kerk Verlosser op het Bloed’ en naar de prachtige iconen in de Nicolaaskathedraal. We hebben gestaan bij de graven van Dostojevski en Tsjaikovski. We hebben gezien hoe veel inwoners van de stad rode anjers legden bij het monument ter herinnering aan allen die gestorven zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. We zagen daar een stukje brood, het dagrantsoen voor één persoon tijdens het beleg van de stad door de Duitsers. ’s Avonds met een bootje op de rivier de Neva waren we getuige van een vuurwerkspektakel. De stad van Peter de Grote en haar inwoners heeft diepe indruk op ons gemaakt. Met dank aan ’Bespreek ’t Samen’ en vooral aan Elena die dit mogelijk heeft gemaakt. Wim den Ouden PROTESTANTSE WIJKGEMEENTE (I.O.) TABOR / NOORD

Met muzikale groeten Johan van Markesteijn Inloop- Open Kerk Op donderdag 20 juni is er de wekelijkse inloop in ‘Ons Huis’ bij de Taborkerk. Deze morgen komt Johan van Markesteijn en hij heeft een hobby: het harmonium. Ook op donderdag 27 juni is er een inloopochtend, deze morgen is er handenarbeid en spel. Iedereen is hartelijk welkom. Om 9.30 uur gaan de deuren open. werkgroep Kerk en Buurt Open dag in de Noorderkerk Op zaterdagmiddag 25 mei was er gelegenheid om de gerenoveerde Noorderkerk van binnen te bekijken. Van buiten was al te zien, dat de kerk fraai is opgeknapt. Eenmaal binnengekomen zagen we dat de kerkzaal, zoals die in 2010 door Noorderwijk moest worden achtergelaten en nu Cavaljézaal heet, heel mooi en met veel respect voor het verleden is gerenoveerd. De galerijen, het dakgewelf en het orgel zijn nog in de oude staat gebleven. De voormalige Cavaljézaal en de voormalige kosterswoning zijn in kleine kantoorcompartimenten opgedeeld. Ondanks alles kon ik een gevoel van weemoed over de dingen die voorbij zijn gegaan, niet onderdrukken. De herinneringen aan de vele erediensten, doop-, trouw- en rouwdiensten kwamen weer naar boven. Dit gevoel werd in hoge mate versterkt door het vertrouwde orgelspel van Johan van Markensteijn. Ik denk, dat veel van de andere aanwezige gemeenteleden van de Noorderwijk dit gevoel met mij zullen delen. Tijmen Apeldoorn

TABORBERICHTEN: Taborkerk, Prinsesselaan 8, www.taborkerk.nl Predikant: Ds. G.H. Westra, Beatrixlaan 22, 6713 PS Ede, tel. 65 56 61 Scriba: J.G. Hoogteijling, Postbus 131, 6710 BC Ede Autodienst: R. van den Berg, Wulplaan 7, 6713 BT Ede, tel. 61 78 30 Kopij Kerkbrief do. 18.00 uur naar tel. 50 49 66 e-mail: [email protected] Coördinator Ouderen-bezoekwerk: Mevr. Ria Buitenhuis, van Borsselelaan 43, 6711 JT Ede, tel. 61 06 79 Feestloos De tijd in het Kerkelijk Jaar tussen Trinitatis en Advent wordt vaak als feestloos aangeduid. De (groene) zondagen in deze maanden worden ook niet naar- of vanaf een feest geteld, maar tegenwoordig vaak als ‘zondagen van de zomer’, of als ‘door het jaar’ aangeduid. En als er wel vanaf Pinksteren of Trinitatis geteld wordt, dan krijgen de telwoorden gaandeweg een hoge waarde, tot een eind in de dertig

5 aan toe. De 33ste zondag ‘door het jaar’ (32ste na Pinksteren) klinkt inderdaad niet erg fantasievol, laat staan feestelijk. En de aldus genummerde zondagen ontberen ook nog de nu eens beloftevolle, dan weer programmatische of poëtische namen waarmee de zondagen in Advent, in de Veertigdagen- en in de Paastijd. Maar is de tijd daarmee werkelijk feestloos? Niet voor wie nog het oude besef kent, dat iedere zondag een feestdag is, de ‘eerste dag’ - opstandingsdag. En dat woord ‘opstanding’ dan in alle betekenissen van het woord. Intussen biedt de periode tussen de grote feesten, waarin de lezingen uit het leesrooster minder nadrukkelijk met het oog op een feest zijn gekozen, wél de mogelijkheid met datzelfde rooster wat vrijer om te gaan: er is bijvoorbeeld gelegenheid een ‘klein boekje’ (of een bescheiden brief) eens in zijn geheel te lezen - in een paar zondagen is een boek dan ‘uit’. Wie ideeën of wensen heeft, die melde zich! Intussen heeft de werkgroep ‘Oecumenisch Leesrooster’ het rooster voor de komende jaren gereed. Dit keer niet voor drie jaar, maar voor negen - van 2013 tot en met 2022. Het is in principe net zo geordend als in de voorgaande jaren, met het Lectionarium zoals dat in het Dienstboek staat als basis. Dat op zijn beurt is een gaandeweg oecumenisch aangepaste en verbeterde versie van het Lectionarium ’69 uit de RK van na het Tweede Vaticaans Concilie. Dat rooster uit 1969 was een breuk met wat de oude leesroosters van de kerk ons overleveren. De heel oude roosters (‘vóór Tridentijns’, dat wil zeggen daterend van voor het Concilie van Trento, 1545 - 1563, het antwoord op de Reformatie) zijn in de Anglicaanse en Lutherse lesroosters bewaard gebleven. Het aardige van het nieuwe rooster is, dat in 2017 volgens het oude rooster gelezen wordt - in dat jaar wordt 500 jaar Reformatie gevierd, vandaar. In Tabor-Centrum volgen we dat rooster overigens wel vaker, met name in de Veertigdagentijd. Maar in 2017 dus een heel jaar. Daarnaast biedt het rooster voor de jaren 2013 - 2022 meer mogelijkheden alternatieve lezingen te kiezen. Het tijdschrift De Eerste Dag (dat vanaf deze zomer ‘geheel vernieuwd’ zal zijn) zal ook bij de alternatieven materiaal bieden. Dat belooft wat. met goede groet Gerben H. Westra NOORDERBERICHTEN: Taborkerk, Prinsesselaan 8, www.noorderkerk.pkngemeente.nl Predikant: Ds. C. Oosterveen, Hensjesweg 7, 3772 AZ Barneveld, tel. 0342-476572 Scriba: Tijmen Apeldoorn, Heuvelsepad 40, 6711 JR Ede, tel. 618205 e-mail: [email protected] Meldpunt: voor ziekenhuisopname, langdurige ziekte thuis, geboorte, overlijden of andere bijzonderheden: Ineke Kerkstra, Diepenbrocklaan 23, 6711 GL Ede, tel. 61 71 64 Autodienst: vacant De kerkenraadsvergadering van de Noorderwijk Op 21 mei kwam de kerkenraad van de Noorderwijk bijeen. De bijeenkomst wordt geopend met een verhaal over ’de Paradijsvogel, de Pinguïn en de Postduif’. In samenwerking met de scriba van Tabor Centrum is een tijdschema voor de gesprekken van bemiddelaar Jodien van Ark met leden van de beide wijken samengesteld. Deze zullen in de komende weken plaats hebben. De reacties van alle wijken die betrokken zijn bij de voorgenomen fusie tussen de Hervormde Taborgemeente Ede en Gereformeerde Kerk Ede werden besproken. De kerkenraad staat positief tegenover het nieuwe liedboek. De eredienstraad stelt voor om in september gemeenteleden uitvoerig kennis te laten nemen van dit liedboek. De wijkkerkenraad stemt van harte met dit voorstel in. Tijmen Apeldoorn

HARSKAMP GEREFORMEERD

Beatrixlaan 2 www.gereformeerdekerkharskamp.nl Predikant Ds. A. Lunshof, Heuvelsepad 17, 6711 JP Ede, tel. 65 66 63 Scriba: H. Schreuder, De Molenpol 4, 6741 ZN Lunteren, tel. 46 19 53 ( na 18.00 uur ) e-mail: [email protected] Wijk Vanuit de pastorale gegevens kunnen we melden dat Gert Veldman voor een behandeling een korte tijd in het ziekenhuis heeft gelegen, maar inmiddels weer thuis is. Wij wensen hem en zijn gezin een spoedig herstel toe. Herman Schreuder Senioren Op donderdag 20 juni is er weer een leuke activiteit georganiseerd voor de senioren. Deze begint om 14:00 uur. Graag rond 13:45 uur aanwezig zijn bij de kerk. We vertrekken vanaf de kerk en we gaan eerst een mooie autorit door de omgeving maken, om daarna bij de theeschenkerij Kroonheim te Uddel gezellig een kopje thee te drinken. U kunt zicht opgeven bij Elly, Janny en Renate. Graag even aangeven of u vervoer nodig hebt of dat u graag wilt rijden. Hallo Jongens en Meisjes 16 juni - Liefhebben Jezus laat in Zijn leven zien en horen hoeveel God van ons, mensen houdt. Niet iedereen wil dat geloven en horen. Toch zijn er ook die dat wel doen en zelfs durven laten zien hoe blij ze met Gods liefde zijn. Deze zondag ontmoeten we een vrouw die dat doet. God heeft haar lief. Zij is zo dankbaar dat zij God op haar beurt ook haar liefde wil laten zien voor Hem. Als Jezus samen met de Schriftgeleerden aan het eten is, gaat zij naar binnen, knielt neer, wast en kust zijn voeten. Zij zalft Zijn voeten met olie. Jezus begrijpt wat zij doet. De omstanders niet. Zij laat zien dat zij God en Jezus liefheeft. Van de liefde van God kunnen wij leven. Wij moeten niet vergeten, God daar dankbaar voor te zijn. 23 juni - Bevrijding Gevangen zitten is vreselijk. Je zit niet alleen gevangen in een gevangenis. Je kunt ook gevangen zitten in ziekte, zorgen, armoede, eenzaamheid en ga zo maar door. Je kunt dan misschien wel lopen en buiten zijn, toch ben je niet vrij…. Je bent altijd bezig met wat je gevangen houdt. Je kan er soms zo naar uitzien om daarvan bevrijd te zijn. Niet meer ziek, geen zorgen meer, niet meer eenzaam. Maar zou dat kunnen? Er zijn niet altijd medicijnen voor. Vanmorgen ontmoeten we ook een mens die gevangen zit. Hij leeft in eenzaamheid. Mensen zijn bang voor hem. Soms binden ze hem met boeien vast, maar kan hij zich lostrekken. Hij zit gevangen in een hoofd dat ziek is. Totdat Jezus bij hem komt. Jezus ziet hem en wil hem bevrijden van zijn ziekte. De ‘bezetenheid’ die hem gevangen houdt, geeft hem enorme kracht. Maar in de ontmoeting met Jezus wordt duidelijk wie er sterker is; de bezetenheid of het Woord van God. Jezus spreekt een woord met macht en bevrijdt hem. groetjes Leona Verweij

6 Rooster oppas- en kindernevendienst Oppas 16-06 Elly Waaijenberg en Tamara v. Luttikhuizen 23-06 Jannie v.d. Top en Renze Goddijn 30-06 Lieke Visser en Eva Goddijn Kindernevendienst gr. 1 t/m 3 16-06 Willianne v. Luttikhuizen 23-06 Annetta v.d. Brandhof 30-06 Anne-Miek Brunekreef Kindernevendienst gr. 4 t/m 8 16-06 Jellie Wilgenburg 23-06 Elly van Omme 30-06 Ellen Kraak WIJKGEMEENTE BEATRIXKERK

Beatrixlaan 54 te Ede www.beatrixkerk.nl Kerkdiensten op internet De kerkdiensten in de Beatrixkerk zijn iedere zondag live via www.beatrixkerk.nl te volgen De diensten kunnen ook later bekeken worden. Predikanten Ds. A. Lunshof, Heuvelsepad 17, 6711 JP Ede, Tel. 65 66 63 e-mail: [email protected] Ds. K. Santing, Durendaal 46, 6715 JR Ede, Tel. 64 03 25, 06-46437903 e-mail: [email protected] inloopuur pastoraat: elke donderdag van 16.00-17.00 uur in de Beatrixkerk Scriba: Mevr. J. Pastink, James Wattstraat 11, 6717 CL Ede, tel. 63 90 49 e-mail: [email protected] Meldpunt Coördinatie Pastoraat (wijk ds. Santing) Nettie Hordijk, St. Hubertus 230, tel. 62 47 84 e-mail: [email protected] Meldpunt Coördinatie Pastoraat (wijk ds. Lunshof) Breus Versteeg, Oude Kerkweg 78, tel. 63 43 38 e-mail: [email protected] Wijkpenningmeester: A.W. van der Meer, Artemislaan 17, 6713 HS Ede, tel. 59 07 74 e-mail: [email protected] Wijkkas Rekeningnummer 12.69.88.633 t.n.v. Wijkkas Beatrixkerk te Ede Coördinator autodienst (wijk ds. Santing): Tel. 61 88 90 Coördinator autodienst (wijk ds. Lunshof): D. Peters, Nijverheidplein 20, tel. 64 66 48 Redactie Wijkbrief: P.J. Westmaas, Hogerhorst 55, 6714 LB Ede, tel. 62 52 68 e-mail: [email protected]

Excuses Door een onoplettendheid van de redactie is in het vorige kerkblad de kopij van ds. K. Santing voor wijk Centrum niet opgenomen. We bieden daarvoor onze excuses aan. De controle is aangescherpt om dit soort fouten in de toekomst te voorkomen. De redactie Zondag 16 juni: 3de zondag na Trinitatis We zijn begonnen aan een bijna eindeloze feestloze periode. We kleden ons in het groen van de vrede en de hoop. De kinderen houden zich bezig met een nieuw thema: ‘Veelkleurig portret’. ‘Op wie lijkt Jezus?’, is steeds de vraag. De evangelist Lucas laat meerdere beelden van Jezus zien. Maar het ene beeld is niet belangrijker dan het andere. Samen maken ze de Messiasgestalte compleet. Welk beeld zien we in hoofdstuk 7:36-8:3? Jezus ligt aan tafel aan in het huis van een vrome Farizeeër. Ineens is daar die vrouw met loshangende haren. Kenmerk van de prostitué. Wat doet ze nu? Ze gaat huilend achter Jezus staan. Ze maakt zijn voeten nat met haar tranen en droogt ze met haar haren. Ze kust zijn voeten en wrijft ze in met mirre. Hier vindt geheiligde erotiek plaats, kun je zeggen. Erotiek op hoger plan gebracht en daar wordt het ‘agapè’, liefde. Zo zegt Jezus tegen de Farizeeër: ‘De vele zonden van deze vrouw zijn haar vergeven, want ze liet veel liefde zien.’ In de uitslaapdienst om 12.00 uur staan we stil bij dit Bijbelgedeelte onder het thema ‘heilige erotiek’. Ook houden we de liefdesmaaltijd met Christus Jezus, de Tafelviering. Komt allen blijmoedig tezamen! Zondag 23 juni: 4de zondag na Trinitatis We worden geroepen om aan Tafel te gaan. We vieren met brood en wijn. Hier nodigt God ons met uitgestrekte armen om gasten aan zijn dis te zijn. Hij schenkt in zijn erbarmen ons brood en wijn. Hij schenkt ons zijn Zoon tot ons leven en geluk. Hier delen wij het levensbrood en worden nieuwe mensen: de aarde wordt een vredeshuis, vervuld van oude wensen. Het orgel wordt bespeeld door Gert van de Kaa, hopelijk hersteld van het ongeluk met de fiets. ’s Middags om 15.00 uur is er ook een Tafelviering in Het Maanderzand, waarin ik ook voor mag gaan. Allen een rijkmakende zondag toegewenst! Naar elkaar omzien Tijdens het joodse pinksterfeest in Jeruzalem was op ieders hoofd een vuurvlam te zien. Dit beeldt uit dat vanaf toen ieders hart woonplaats kan zijn van deze Kracht van omhoog. Wie ‘Ja’ heeft gezegd tegen de Vader en de Zoon, heeft de Geest ontvangen. Dat geldt ook voor het buurtkringenwerk. De campagne van de afgelopen weken heeft gelukkig weer enige buurtcontactpersonen opgeleverd. Vanuit uw kerkenraad wordt hard gewerkt om andere vacatures vervuld te krijgen. Wilt u zich ergens voor inzetten; zie de lijsten, zowel bij de hoofdingang als bij de leeskast tegenover de keuken. Laat het voor ieder een oproep zijn een levende steen te zijn of te worden! Hoe gedraag je je zelf als deel van het lichaam van Christus? Ook dit lidmaatschap kan niet vrijblijvend zijn! En verder werkt de Geest natuurlijk ook buiten de muren van de kerk. En ook hoeven we ons niet te vertillen. Want de Geest waait waarheen zij wil. Wanneer zorg ons huis binnenkomt - het kan werkloosheid, ziekte, ongeluk, scheiding, eenzaamheid, burn-out, verlies van je geliefde zijn -, hoe moet je dan de Geest oproepen? Er komt niet dadelijk een antwoord, laat staan een oplossing. Daarmee worstelt ook Paulus in de Romeinenbrief. Hem rest dan als enige uitweg het vertrouwen. Het vertrouwen, dat God zijn ongekende gang gaat in ieders bestaan. Zoals de apostel schrijft: ‘In ons hart pleit de Geest voor ons met onuitsprekelijke verzuchtingen!’ Zo mogen we ons dagelijks toevertrouwen aan deze belofte. Dat geldt voor ons allemaal, zeker wanneer je kwetsbaar wordt; steeds meer afhankelijk, verblijvend in een verpleeghuis of zorgcentrum. Of wanneer je een ernstige ziekte meedraagt. Of wanneer je bijvoorbeeld al zoveel hebt meegemaakt als de heer R. van Bergen, Louise Henriëttelaan 17, kamer 20. Zijn

7 actieradius wordt steeds kleiner. Het is een moeilijke periode voor hem en zijn vrouw. Onafwendbaar komt het moment van scheiden nader. Maar beide geloven dat ieders levenstijd in Gods hand is. Hij, de Here, zal uw ziel bewaren. (Psalm 121) Zondagmiddag 2 juni jl. overleed Frans Pels op zijn kamer in het verpleeghuis De Breukelderhof. Frans viel onder de wijkgemeente De Open Hof. Hij is de stiefvader van Dan en Janneke Kool, Jan Steenlaan 1, en de lieve opa voor hun kinderen. Sedert december 2010 verbleef Frans in dit verpleeghuis. Op 7 juni namen wij afscheid van hem in een dienst van Woord en Gebed in de aula van de Gemeentelijke Begraafplaats. Hierna werd hij aldaar begraven. Laten de families Pels, Kool en Van der Blom die achterblijven, verdergaan met dierbare herinneringen aan deze unieke persoonlijkheid. Getroost en dankbaar, wetend dat Frans nu geborgen is bij God; bevrijd van alle beperkingen van lichaam en geest. Dinsdag 4 juni werd mevrouw A.J. Oosterink - Smits, Nieuwe Klinkenberg 1, opgenomen in het ziekenhuis ‘Gelderse Vallei’. Deze ruim 91-jarige moet diverse onderzoeken ondergaan. Ze houdt vast aan de God die genade is. We wensen haar en ook haar kinderen en kleinkinderen sterkte toe in deze periode van opnieuw extra zorg. Verder zijn er momenteel gelukkig geen zieken in het ziekenhuis, voor zover ik weet. Het is zomer geworden. Velen van ons genieten ervan in een weelderige natuur. En wat een vele soorten groen, vindt u niet? Terwijl ik bezig ben met dit alles op te schrijven, word ik gebeld met het bericht dat mevrouw J. Schoonderbeek - van Eldik op donderdagavond 6 juni in de slaap op kamer 131 in De Honscamp te Lunteren is overleden. Deze lieve meelevende zuster van onze gemeente bereikte de zeer hoge leeftijd van ruim 97 jaren. Achter blijven haar zoon Albert-Jan en zijn vrouw Lesley die in Engeland wonen. (Een Memoriam verschijnt in het komend kerkblad.) Alle mensen dragen wij op aan de Drie-enige God die Zijn aanwezigheid niet zo kunnen ervaren. Gekweld door pijn, afhankelijkheid en handicap. Een aantal jongeren heeft de examenperiode achter de rug. En nu wachten op een blijde uitslag. Dat wens ik jullie allen toe. We bevinden ons in de periode van zondagen Trinitatis = Drieeenheid. De oude kerk heeft dit dogma ontwikkeld tot ieders bemoediging. Het is ook niet zo moeilijk als het klinkt. Vergelijk het maar met de nationale driekleur. De kleuren van onze vlag zijn rood, wit, blauw. Toch is het één vlag die onze vrijheid en saamhorigheid als volk benadrukt. Laten we dit dogma koesteren als een waardevol geschenk, wetend: God de Vader - De Geest boven ons; God de Zoon - de Geest met ons; God de Geest - de Geest in ons. met een groet van geestkracht en vrede ds. Santing DE OPEN HOF

Hoflaan 2, www.openhof-ede.nl Predikant: Ds. J. van der Linden, Proosdijweg 33, 6714 AK Ede, tel. 63 96 72 Ds. J.J. Reedijk, Cloeckendaal 17, 6715 JJ Ede, tel. 848032 Scriba: Mevr. M. Ohm - Richel, Levendaal 5, 6715 KJ Ede, tel. 64 28 80 e-mail: [email protected] Koper op 16 juni ♥ ♥ ♥ Over verliefdheid - zie ook de rubriek ’schriftlezen’ voorin het kerkblad: een tekst over een minnares en haar geliefde die tot onze verbeelding spreekt. Muzikale ondersteuning - naast de orgelmuziek van Albert - biedt het Koperkwartet met John, JanJaap, Steven en Ynze. U heeft hen ook al kunnen beluisteren tij-

dens mijn intrededienst, alweer bijna een jaar geleden. Als muzikaal moment na de overweging spelen ze - na enige stilte - een vette blues uit de vorige eeuw (1971). De Blues is een muziekstijl die tussen 1860 en 1900 is ontstaan en zijn oorsprong vindt in de muziek van slaven in het Zuiden van de Verenigde Staten. Voor de kinderen vertonen we een kinderfilmpje, passend bij het thema: ‘Kikker is verliefd’. Hans Reedijk Kampweekend Jeugdsoos / Jeugdkerk Afgelopen weekend zijn de jeugdsoos en de jeugdkerk met elkaar op kamp geweest. We begonnen bij De Open Hof om auto’s te gaan wassen; het geld dat we hadden verdiend, ging naar gezinnen die niet op vakantie kunnen. Toen we klaar waren, gingen we naar het klimbos Simia, we gingen daar klimmen, we moesten allemaal een klimbroek aan en kregen zekeringen. Zelf heb ik bijna alle parcoursen gedaan, behalve nr. 4, die was kapot. Nadat we hadden geklommen, gingen we eten bij het koffiehuis, daarna gingen we fietsend naar de camping. Toen we op de camping waren aangekomen, moesten we onze tenten opzetten. Toen dat was gebeurd gingen we spelletjes doen. Rond half 12 gingen we de bossen in; we gingen een nachtspel doen. In dat nachtspel werden we in 2 teams verdeeld en beide teams moesten de vlag naar de andere kant brengen. Toen we uitgespeeld waren gingen we allemaal slapen. Het slapen ging wel erg moeilijk. Het was erg koud. Toen iedereen weer wakker was begonnen we met opruimen, tenten afbreken en ontbijten. Daarna gingen we naar de kerk in ‘s Heeren Loo op de Hartenberg. De meeste mensen in die kerk hebben een verstandelijke beperking. In deze kerk is het heel anders, het was wel heel erg leuk. Toen de dienst klaar was, gingen we terug naar De klimbos Simia Open Hof en daarna naar huis. Jochem Top Muziekavond 27 september Het lijkt nog ver weg, maar na de zomervakantie is het gauw 27 september. Op die vrijdagavond hopen we een spetterende muziekavond te organiseren. De opzet lijkt op die van de stoelenactie. Een groot aantal musici en koorzangers treedt die avond op in een zeer afwisselend programma. Onze organisten doen mee, het koor ‘In Between’ treedt op, er is een groot Open Hoforkest en ook voor de muzikale fijnproevers is er veel te genieten. De opbrengst van die avond (via consumpties en een collecte) is bestemd voor het jeugdwerk. De wijkkas is niet altijd genoeg gevuld om alle uitgaven voor de jeugd te bekostigen. Zet de muziekavond van vrijdag 27 september vast in uw agenda. Het wordt een mooie avond! Wijnand Rietman Dankwoord Op een stralende 24 april jl. zijn wij getrouwd. We hebben een fantastische dag beleefd, met een prachtige dienst in een volle kerk en daarna een druk bezochte receptie in De Open Hof. Hartelijk dank voor jullie aanwezigheid, felicitaties en cadeaus, maar ook voor de vele kaarten die we hebben gekregen en de felicitaties die we op een later tijdstip mochten ontvangen. Het is mooi om te ervaren dat we deel zijn van een gemeenschap, zoals wij denken dat Jezus bedoeld heeft. Verder willen we nogmaals iedereen bedanken die hieraan heeft meegewerkt: Hans v.d. Linden, Hans en Lida Kaldeway met hun team, lector Mellani Miedema, koor In Between o.l.v. Myra v.d. Jagt en pianist Piet Poot. hartelijke groeten Wim en Dorrit

8 Wat een feest! Onze oproep in de dienst van 9 juni jl. heeft 13 nieuwe teamleden opgeleverd! Geweldig veel dank hiervoor. We zijn hier zeer blij mee. Mogelijk was u de 9de niet in de kerk of wellicht overweegt u nog om ook teamlid te worden. Want we komen nog 12 mensen tekort. En als u dat kunt doen voor een jaar, dan hebben we u nodig! Als u het langer dan een jaar wilt doen is het ook helemaal goed. We willen als kerk onze deuren open zetten, en daarbij hebben we die 12 extra teamleden keihard nodig en… we hebben een leuk team. Een e-mailtje naar Marieke is voldoende: [email protected], maar u mag ook gerust een van onze teamleden bellen of aanschieten. Dingeman de Jong Gedachtenis

KERKELIJK CENTRUM EMMAÜS SAMENWERKENDE KERKEN

Laan der Verenigde Naties 94, tel. 63 62 52 www.emmaus-ede.nl Pastores: M. van den Bos - Greidanus, tel. 63 14 79 Ds. J. van der Linden, tel. 63 96 72 Ds. J.J. Reedijk, tel. 848032 J.A.Th.M. Lucassen, tel. 65 22 55

Frans Pels (Zutphen, 12 december 1920) Zondagmiddag 2 juni jl. overleed Frans Pels op zijn kamer in het verpleeghuis ’De Breukelderhof’. Frans heeft een veelbewogen leven gekend. Het schilderij van zijn leven draagt lichte en donkere kleuren. Ingrijpend moeten zijn geweest zijn oorlogservaringen, in 1944 tewerkgesteld in Dresden. In 1945 trouwt hij met Lijntje van der Blom. Vanwege zijn werk en carrière bij het CNV wonen ze op diverse plaatsen in het land. Uiteindelijk wordt hij directeur van een bejaardenhuis te Amsterdam. In 1985 overlijdt zijn dierbare vrouw in Amersfoort. In 1988 vindt Frans opnieuw het geluk. In ditzelfde jaar zegent ds. Dercksen het huwelijk in van Frans Pels en Maria (Riet) Taapken. Ze is weduwe van Hugo Kool. Ineens krijgt Frans er ook 4 stiefkinderen en kleinkinderen bij. Zo gaan ze samen verder aan de Valkestein. Wat verdrietig is het nu dat reeds in 1991 Riet na een ernstige ziekte overlijdt. Frans blijft aan de Valkestein wonen en is meelevend lid van de wijkgemeente De Open Hof. Hij beleeft veel plezier aan de contacten met het gezin Kool. Door een val in juni 2010 moet hij naar De Halderhof voor revalidatie. Dit gaat helaas niet goedkomen en vanaf december 2010 verblijft hij in het verpleeghuis de Breukelderhof. Frans is een unieke zeer gestructureerde persoonlijkheid geweest. Tot het laatst toe keurig netjes buiten zittend in het zonnetje een sigaretje rokend. Over zijn emoties en zijn geloofsleven wilde hij niet veel kwijt. Vast staat, dat ook hij het vertrouwen in God heeft behouden. Zo namen we op vrijdag 7 juni in de aula van de Gemeentelijke Begraafplaats afscheid van Frans in een dienst van Woord en Gebed. We stonden stil bij de boog van trouw die zich welft over de ganse Schrift. Here: ‘Ik ben erbij’; Psalm 23: ‘Gij zijt bij mij’; Mattheus 28:20: Jezus zegt: ‘Zie, ik ben met u al de dagen…’. Hierna legden we zijn lichaam neer in de goede moedergrond van Ede. De families Pels, Kool en Van der Blom die achterblijven kunnen gelukkig verder met dierbare herinneringen aan deze unieke mens. Getroost, wetend dat Frans nu geborgen is bij God; bevrijd van alle beperkingen van lichaam en geest. Ds. Santing

Secretariaat Cora: Jan-Willem Donkers, Noël Bakerstate 27, 6716 NK Ede, [email protected] Geen kopij ontvangen.

ZATERDAG 6 JULI 2013 Noorderkerk, Amsterdamseweg 9, Ede aanvang 19.30 uur ORGEL- en HARMONIUMCONCERT

door DICK en LEONARD SANDERMAN toegang gratis collecte bij de uitgang ter bestrijding van de onkosten

9

ALGEMEEN Kerkennacht In het weekend van 21 t/m 23 juni vindt de kerkennacht plaats op zo’n vijftig plaatsen in Nederland. Vele honderden kerken openen hun deuren en laten met korte programma’s zien wat ze in huis hebben. Er worden vele tienduizenden bezoekers verwacht. Info: www.kerkennacht.nl Digitaal onderzoek Prof. dr. Henk de Roest houdt een onderzoek naar het effect van de kerkennacht. Hij probeert digitale resultaten in te zamelen om te achterhalen wat een kerkennacht doet bij omwonenden van een kerkgebouw, bestuurders, hulpverleners en middenstand. Symposium Mantelzorg 24 juni 2013 14:30 - 17:30 uur Met de brochure 'Gij hebt mij bekleed met een mantel van trouw' vraagt de werkgroep Zorg van de Raad van Kerken in Nederland aandacht voor gerichte ondersteuning en bemoediging van mantelzorgers door kerken. De Raad van Kerken is van mening, dat zijn leden een belangrijke taak hebben in het initiëren en vormgeven van steun aan mantelzorgers. Kerken kunnen veel voor mantelzorgers doen; niet als concurrent of vervanging van lokale en professionele hulpverlening, maar ter ondersteuning en signalering van minder zichtbare noden. Eigen expertise en een overvloed aan kerkelijke tradities kunnen, zowel in daden als in woorden, mantelzorgers ondersteunen. Toegang € 15, inclusief brochure, over te maken op 322105 o.v.v. 'mantelzorg 24 juni'. U kunt zich aanmelden onder gelijktijdige overmaking van de toegangsprijs via e-mail. Voor studenten is het symposium gratis, wel graag aanmelden. Aanmelden:[email protected] Keti Koti 1 juli 2013 19:00 - 21:00 uur Met een feestelijke viering in de Koningskerk in Amsterdam, Watergraafsmeer, wordt herdacht dat het precies 150 jaar geleden is dat de slavernij ook door Nederland is afgeschaft. Voorgangers zijn ds. Rhoinde Mijnhals - Dot en ds. Stefan Bernard. De Raad van Kerken werkt mee in de voorbereiding van deze dienst. Een beperkt aantal mensen is genodigd, Daarnaast zijn er vrije zitplaatsen, waarbij er rekening moet worden gehouden met de mogelijkheid dat de deuren dichtgaan op het moment dat de kerk tot op de laatste plaats bezet is. De dienst wordt opgenomen door ZvK en via de televisie uitgezonden. Plaats en tijd: maandag 1 juli 2013 vanaf 19.00 uur in de Koningskerk, Van ’t Hofflaan 20 in Amsterdam - Watergraafsmeer. Nederland was in 1863 één van de laatste landen die de slavernij afschafte. Dat is precies anderhalve eeuw geleden. Als kerken hebben we daar op verschillende manieren bij stilgestaan. Er is een boek verschenen met verhalen van mensen die vertellen over het verleden. Er zijn studiebijeenkomsten geweest. Vertegenwoordigers van kerken hebben zich uitgesproken en zullen zich uitlaten over wat er in het verleden is gebeurd. De bijeenkomst in Amsterdam is wat ons betreft een momentum waarop we als vertegenwoordigers van kerken samen gedenken wat er in het verleden plaatsvond en sterker nog: ons samen sterk maken voor de opbouw van een samenleving en een kerk waarin we elkaar willen aanvullen en versterken. Er werken ook drie koren mee aan de viering: het Mannenkoor ‘Maranatha Nederland’, ‘The Colours of God’ uit Amsterdam en het ’Blazerskoor van de EBG’ uit Zeist. Met uw aanwezigheid laat u zien dat u met ons zich wilt inzetten om mechanismen van slavernij in de toekomst waar mogelijk te helpen weerstaan.

KERKVENSTER Radio Ede FM Frequenties: kabel:: FM 93.1, ether FM 107.3 Maandag 19.02 - 20.00 uur Herhaling: dinsdag 12.00-13.00 uur; zondag 22.00-23.00 uur. Uitzendingen in juni 2013 17 juni 2013 Vraaggesprek met Wim Koops over Geloof en Kunst. Lied van de week: ‘Lied van alle tijden’. Arie Romein introduceert een nieuwe cd met kerkmuziek. Actuele berichten, muzikale aanvulling. 24 juni 2013 Interview met Prof. Dr. M.-J. Paul over ‘Wraakpsalmen, kun je die nog zingen?’ Lied van de Week: ‘Wij zullen gaan’ (koor ‘Salem’). Actuele berichten. Muzikale intermezzi. Attentie: In de maanden juli en augustus wordt KERKVENSTER niet uitgezonden.

PODIUM Een mooi idee: ook na uw overlijden nog bijdragen aan de kerk … ? DE KERK, niet zomaar een goed doel. Maar meer dan een goed doel! KERK, mijn vraag: ‘Waar haalt u de pretentie vandaan, dat de kerk meer is dan een goed doel?’ De kerk is mij altijd lief geweest en ik kan niet zonder dat kerkcontact. Om mij heen zie ik het kerkbezoek minderen, zelfs kerkgebouwen gaan sluiten. Weer een vraag: ‘Wat heeft de kerk te bieden als meerwaarde t.o.v. een goed doel?’ Wat antwoorden al die kerkverlaters? En wat antwoordt DE KERK? Durven we nog wel een antwoord te geven? Mijn kinderen zijn ooit gedoopt, hebben belijdenis gedaan. Nu is het 2013. Ik ben trots op mijn kinderen en kleinkinderen, het zijn kostbare mensen, zeker in Gods ogen. Echter, mijn kinderen gaan niet meer naar de kerk. En mijn kleinkinderen zijn niet allemaal gedoopt. Wat heeft DE KERK voor antwoord? Durft u nog te zeggen: ‘Misschien kunt u juist wat nalaten aan de kerk!’? Beste KERK, van mij geen nalatenschap, maar ik wens u een open blik naar de realiteit. Als u in de voorste rijen zit, kijk dan eens achterom en zie dat er steeds meer lege plaatsen zijn… P.S.: Als u bij leven of bij sterven iets wil nalaten, dan een paar suggesties: Terres des Hommes, Airmails voor Stichting AAP, brieven voor Amnesty International, Liliane Fonds, een Tsunami, de kinderpostzegels van mijn kleinzoon enz, enz. Maar ook dat bosje bloemen voor de buurvrouw en die vaste bezoekvriend bij mijn man in de Breukelderhof… Ik hoor nu ineens dat oude kinderversje: ‘Dat wat gedaan wordt uit liefde tot Jezus, dat houdt zijn waarde en blijft eeuwig bestaan.’ van mij een groet voor u Coby Breur

10 KERKELIJKE STAND GEREFORMEERD Gedoopt in de Open Hof : op 21 april: Femke C.A. Moers, Parkrand 37 Overleden: 28 april: dhr. C. Kramer, Oude Bennekomseweg 47, 80 jaar 4 mei: mw. A. Sportel-van der Veen. Appelenburg 31, 80 jaar 5 mei: dhr. E. Jongenburger, Van Heeckelrenlaan 51, 60 jaar 9 mei: mw. H. v.d. Pol- van Scherrenburg, L. henriettelaan 17, 89 jaar 10 mei: mw. A. Folsche, K. Doormanstraat 8, 88 jaar 2 juni: dhr. F. Pels, R. Kochlaan 1, 92 jaar Verhuisd: In Centrum: fam. D. Boot, v. van Gentstraat 5 n. Doesburgerdijk 26 Mw. C. Laban, v. L. Heriettelaan 17 k. 212 n. Nw. Klinkenberg 1/-230 Dhr. G. v. Scherrenburg, v. Talmalaan 17 n. Kerkweg 1A Mw. J. Bink-Kiel, v. l. Henriettelaan 120 n. L. Henriettelaan 51 Mw. W. Zwaan-Teunissen, v. Oosterbeek n. De Postmeester 93, Amerongen In Veldhuizen: mw. W. v.d. Groep-Heinen, v. Wageningen n. Nw. Klinkenberg 1/-153 In Zuid: mw. E.O. Meurs, v. Grootveld 57 n. Terborchstraat 20 v. Zuid n. Noord: dhr. A.J. ter Maat, v. Roseboomlaan 62 n. Brouwerstraat 53 in Noord: mw. C.H. Leijenhorst, v. Boerhaavelaan 1 n. Robert Kochlaan 1 dhr. R. v.d. Mark, v. Rontgenlaan 1 n. Nw. Klinkenberg 1/-119 in Rietkampen: dhr. en mw. J. Rodenburg, v. W. Brandtlaan 182 n. W. Brandtlaan 40 k. 413 fam. M.H. Laks, v. Mr. Beelpark 20 n. Valkseweg Oost 40, Lunteren wijkvoorkeur: v. Centrum n. Noord:: fam. M. Scheper-Meiling, Huygensstraat 6 Vertrokken: n. Utrecht: mw. A.M. Mulder, Klingelbeek 27 n. Apeldoorn: mw L.J.T. Walsweer, Van Heutszlaan 45 n. Beekbergen: mw. J. Hellema, Stationsweg 92-303 n. Lunteren: mw. N.M. Goddijn, Arnhemseweg 95 n. Utrecht: dhr. A.F.C. Hulsbergen, Laarweg 31 Onttrokken: Mw. C. Tanis, Waarderhout 20 Dhr. K. Hardeman, Rembrandtlaan 52 Dhr. G. Mastenbroek, Kerklaan 32 Fam. M.Roseboom-Ysselstein, v. Heutszlaan 63 Commentaar bij de tijd: de overheid als zedenmeester De overheid is ook zedenmeester. Stel je voor dat een overheid zich niet zou bezighouden met de moraal in de samenleving. Bijna elke beslissing die een overheid neemt, is ook een morele beslissing. Waar gaat regeren anders over? Achter besluiten ligt een visie op de samenleving en die is ook moreel. Natuurlijk houdt de overheid zich ook bezig met de moraal van burgers. Wanneer de overheid wetten uitvaardigt met het oog op duurzaamheid, is het helemaal in de haak wanneer ze van burgers ‘duurzaam gedrag’ vraagt. Wanneer de overheid de verhuftering tegen wil gaan, doet ze terecht een appel op ouders om de taak van de opvoeding serieus te nemen. De overheid doet in veel opzichten met recht en reden een appel op het gedrag achter de voordeur. Het is echt onzin om daar tegen te protesteren. De overheid kan echter ook te moralistisch worden. Er zijn voorbeelden te over van doorgeslagen moralisme vanwege de overheid. De overheid moet bijvoorbeeld geen boekjes gaan schrijven: hoe voed ik mijn kinderen op. De overheid moet ook geen partij kiezen als het gaat om morele afwegingen, van waarde tegenover waarde. Elk mens maakt afwegingen. Ik bedoel niet die tussen asociaal of sociaal, ook niet tussen duurzaam en niet duurzaam. Dan zijn we gauw klaar. Het gaat om afwegingen tussen waarden.

Een klassieker is: meer tijd voor werk of meer tijd voor het gezin. Meer tijd om mijzelf te ontplooien in mijn werk of meer tijd om langer en intensiever zelf mijn kinderen op te voeden. Als het om dit soort afwegingen gaat, moet de overheid geen partij kiezen. Als minister Bussemaker vrouwen stimuleert zich nog verder te ontplooien op de arbeidsmarkt, en daar zelf faciliteiten voor schept, is daar niets mis mee, integendeel. Als ze echter gaat drukken op de afwegingen die vrouwen en mannen maken tussen tijd voor werk en tijd voor het gezin, gaat ze te ver. Dan wordt ze moralistisch. Nog iets anders. Als het gaat om de moraal, staat een overheid niet alleen. Er zijn meer morele dragers. Sterker nog: de overheid is niet de eerste morele drager. Vanouds is religie de eerste bron van morele vorming. Voor heel wat mensen is dat nog steeds het geval. Voor anderen is dat een seculiere wereldbeschouwing. Er zijn veel formele en informele morele vormers. Media spelen een rol. Gezinnen ook. Vrienden ook. Dat zijn allemaal de spelers van de eerste viool. Laat een verstandige overheid die eerste morele vormers respecteren. En zelfs faciliteren. De kerk doet dus ook aan moraal. In een christelijke gemeenschap die wat voorstelt, word je moreel gevormd. Niet doordat je in de kerk een kant-en-klaar pakket wordt verschaft voor moreel gedrag. Wel doordat in de kerk het evangelie wordt verkondigd. In diezelfde kerk helpen we elkaar in het licht van het evangelie te wandelen. Door met elkaar te spreken over ‘het goede leven’, en afwegingen die we maken om van dat goede leven wat terecht te brengen. Als generale synode hebben we niet zo lang geleden een handreiking laten uitgaan over ‘Wij en ons werk’. Dat zit dus aardig in de buurt van het thema van minister Bussemaker. Er staan in dit boekje geen eenduidige antwoorden. Er staat zeker niet in: vrouwen, terug naar het aanrecht. Wel kan het helpen in de gemeente het gesprek over het thema werk, met alles wat daar los en vast aan zit, te bespreken. Dat zouden we best vaker en intensiever kunnen doen. Dan doet de kerk in ieder geval wat ze moet doen. Dat scheelt weer voor de overheid. dr. Arjan Plaisier, scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland Hoge respons op enquête Landelijke Pastorale Dag De enquête onder de bezoekers van de Landelijke Pastorale Dag op 13 april jl. levert mooie gegevens op. Meer dan tachtig procent van de ruim vijfhonderd aanwezigen vulde de enquête in. Dat getuigt van een grote betrokkenheid bij de dag. Die betrokkenheid blijkt ook uit het aantal deelnemers dat tips en commentaar gaf. Het gemiddelde rapportcijfer voor de dag is een 8. Van de bezoekers was ruim de helft ouderling, ruim tien procent predikant of kerkelijk werker, en ruim twintig procent pastoraal bezoeker. De belangrijkste motivatie om de pastorale dag te bezoeken waren achtereenvolgens ‘inspiratie opdoen’, ‘interessante lezingen/workshops volgen’ en ‘pastorale vaardigheden verwerven’. De vele losse opmerkingen bij de enquête leveren goede input voor de evaluatie van deze dag en voor de organisatie van de volgende. Besloten is om niet twee jaar te wachten tot de volgende pastorale dag. In het voorjaar van 2014 wordt de derde Landelijke Pastorale Dag gehouden! Meer over de laatste pastorale dag op www.pkn.nl/pastoraat bij ‘terugblik pastorale dag’. Opheffing Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland (SKKN) Op 1 juli 2012 heeft de Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland (SKKN) na 35 jaar haar activiteiten om bedrijfseconomische redenen beëindigd. Het Ministerie van OCW heeft op Prinsjesdag 2012 voor de cultuurperiode 2013-2016 bij het Museum Catharijneconvent (MCC) de taken op het gebied van het inventariseren, waarderen en selecteren van het erfgoed in kerken en kloosters neergelegd. Per 1 januari 2013 heeft MCC een nieuwe afdeling opgericht: erfgoed in Kerken en Kloosters. Om de taken op het gebied van het inventariseren, waarderen en selecteren te kunnen uitvoeren heeft MCC het beheer van het archief en de databank van de SKKN overgenomen. Vier oud-medewerkers van de SKKN zijn toegevoegd aan het nieuwe team van MCC. De afdeling erfgoed in Kerken en Kloosters is te bereiken onder [email protected], tel.: (030) 231 38 35.

11 Kerken betuigen solidariteit met christenen in het MiddenOosten In een internationale conferentie over de situatie van christenen in het Midden-Oosten heeft ds. dr. Olav Fykse Tveit, secretaris generaal van de Wereldraad van Kerken gewezen op de betekenis van het kruis als een symbool van hoop voor de wereldwijde kerk in solidariteit met christenen in de Arabische wereld. "We zijn geroepen om ons kruis dragen als discipelen, maar we moeten ook elkaars kruis dragen en laten zien hoe wij dit kruis dragen als een verenigend teken van één wereldwijde oecumenische familie," zei Tveit op de conferentie, die door de Wereldraad van Kerken in samenwerking met de Raad van Kerken in het Midden-Oosten van 21 tot 25 mei in Beiroet, Libanon, georganiseerd werd. "Christelijke solidariteit betekent dat we ons inzetten voor het leven, de rechten en de waardigheid van alle mensen, terwijl we samenwerken in de hoop op een betere toekomst", aldus Tveit. Hij benadrukte dat christelijke solidariteit hard nodig is in de bijzondere context van het Midden-Oosten, waar verschillende conflicten en politieke omwentelingen de agenda bepalen. "We zijn hier om te luisteren naar de zorgen van de kerken in het Midden-Oosten en om te leren van hun ervaringen met het samenleven met andere geloven." Hij voegde eraan toe: "Met een open geest en hart, en met gebeden, willen we zoeken naar het antwoord op de vraag hoe we samen kunnen werken aan de toekomst van de kerken hier in deze regio en voor gerechtigheid en vrede voor allen." Tveit zei dat de Wereldraad van Kerken zeer betrokken is op de vraagstukken van vrede in de regio, met name in relatie tot vrede voor zowel Palestijnen als Israëli's in overeenstemming met het internationale recht. "Samen met de kerken in de regio pleiten wij voor vrede die gebaseerd is op respect voor de mensenrechten, voor beëindiging van de illegale bezetting en bescherming tegen geweld." Tveit sprak ook over Syrië, een land waarover kerken over de hele wereld grote zorg hebben. Hij zei dat de mensen in Syrië een enorme prijs hebben betaald voor het falen van hun regering in de bescherming van haar burgers. "Dit is het falen van de internationale gemeenschap om een ??politieke oplossing te bieden aan de tragedie in Syrië, waartoe ook de ontvoering van de twee Syrisch-orthodoxe bisschoppen van Aleppo behoort." Alleen door ingrijpende betrokkenheid van betrokken krachten in Syrië en de internationale gemeenschap kan een politieke oplossing voor de beëindiging van het conflict in Syrië gevonden worden, aldus Tveit. Scriba Plaisier woonde namens de Protestantse Kerk de conferentie bij. Hij stelde: “De christelijke presentie in het Midden-Oosten is van wezenlijk belang en het is heel belangrijk dat we van christenen in het Midden-Oosten - in deze voor hen bijzonder moeilijke omstandigheden - horen, dat we voor hen bidden en dat wij hen steunen, zowel materieel als spiritueel.” Fusie twee Franse protestantse kerken Er zijn in het overwegend rooms-katholieke Frankrijk heel wat minder protestanten dan in Nederland. Des te verheugender dat vorige jaar de Gereformeerde Kerk van Frankrijk en de Evangelisch-Lutherse Kerk verenigden en samen een Verenigde Protestantse Kerk van Frankrijk vormden. De nieuwe kerk telt 272.000 leden, waarvan er 250.000 afkomstig zijn uit de Gereformeerde Kerk. De fusiekerk telt 456 predikanten en 960 kerkgebouwen. Vorige week kwamen de afgevaardigden bij elkaar voor de eerste synodevergadering in Lyon. Onderdeel daarvan was een feestelijke bijeenkomst op zaterdagmorgen. Mooie toespraken, van oecumenische leiders en zelfs van de minister van binnenlandse zaken. Natuurlijk waren vele buitenlandse gasten getuige van dit heugelijke feit. Een vertegenwoordiger van de Protestantse Kerk in Nederland, die negen jaar eerder tot een dergelijke kerkvereniging is gekomen, kon natuurlijk niet ontbreken. De afgelopen jaren heb ik het proces van enige afstand gevolgd, en het moet gezegd: de Fransen hebben de vereniging ‘geklaard’ in slechts vijf jaar. Misschien kon het korter omdat ze goede voorbeelden hadden van hun noorderburen (de Belgen en de Nederlanders). Hoe dan ook, mooi om er bij te zijn.

Soms lijkt het er op dat de oecumenische beweging stokt, maar verenigingen als deze maken duidelijk dat dit niet waar is. De 20e eeuw was de eeuw van de oecumene en de 21e eeuw zal in dat spoor verder gaan en verder moeten gaan. We wensen onze Franse broeders en zusters veel geluk en zegen en wensen hen toe een moedige kerk van Jezus Christus te zijn in de eigen samenleving.

Financiën en adressen Redactie: Wim Assink Gerben Rietman Kopij inleveren via de e-mail naar: [email protected] vóór vrijdagmorgen 12.00 uur. Adreswijziging en opzegging/aanmelding voor dit kerkblad bij de kerkelijke bureaus Gereformeerde Kerk Vaste Vrijwillige Bijdragen voor Kerk, Zending en Evangelisatie (ook giften voor Z.W.O., Werelddiakonaat, wijkkassen, Comm. Meeleven enz.): RABOBANK: rek.nr.: 30.70.49.337 ING BANK: rek.nr.: 867584 Beide rek. t.n.v. Gereformeerde Kerk - Ede. Graag aangeven voor welk doel uw bijdrage of gift is bestemd. E-mail: [email protected] Website: www.gereformeerdekerkede.nl Diakonie: RABOBANK: 30.70.77.233 t.n.v. Diakonie Geref. Kerk Kerkelijk bureau (Gereformeerd): W. de Zwijgerlaan 4a, 6713 NT Ede, tel.: 61 23 36 Adm.: mw H. de Neef-van Stormbroek Geopend: Ma, Wo en Vr van 10-12 uur Collectebonnen zijn verkrijgbaar in een-heden van 20 stuks à € 0,75 = € 15,- en van 20 stuks à € 0,50 = € 10,Taborgemeente Ledenadministratie: W. de Zwijgerlaan 4a, 6713 NT Ede, tel.: 61 23 36 [email protected] Adm.: mw H. de Neef-van Stormbroek Bijdrageadministratie: Postbus 131, 6710 BC Ede Voor vrijwillige bijdragen en giften en collectebonnen: SNS Bank 92.50.51.551 ING Bank 1213357 t.n.v. College van Kerkrentmeesters Hervormde Taborgemeente Ede. Collectebonnen zijn verkrijgbaar in eenheden van 20 stuks à € 1,25 = € 25,- en van 20 stuks à € 0,75 = € 15,-. Diaconie: Giften diaconie en zending: Bankrekening nr. 53.99.14.045 tnv Diakonie Hervormde Taborgemeente Ede.

12