KERKBLAD. Motivatie. van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede. 8 en 15 september 2013 jaargang 21 nr. 16

8 en 15 september 2013 jaargang 21 nr. 16 Redactie: Wim Assink G. Foulkesweg 259, 6703 DK Wageningen Tel. (0317) 84 34 54

KERKBLAD

Gerben Rietman Ranonkellaan 32A, 6713 GM Ede Tel. (0318) 84 54 89

van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede

Druk: Drukkerij Frouws Ede bv E-mail: [email protected]

Motivatie In de vakantie las ik een boek, waarin één van de hoofdpersonen werkte bij een bureau waar ze meerkeuzevragen samenstelde. Met als gevolg, dat ze ook in haar dagelijks leven telkens in een situatie bedacht: welke 4 mogelijkheden zijn er om naar deze mens of deze situatie te kijken? Om dan voor zichzelf de keus te maken: natuurlijk antwoord d… Misschien vullen wij weleens een enquête in om te kijken hoe het zit met onze relatie, ons gevoel van eigenwaarde, onze talenten of onze drijfveren. Misschien leggen we juist dat soort testen snel terzijde. Je weet de uitkomst toch wel, of de test stuurt je wel in de door de samensteller vereiste richting… Of je met zulke onderzoeken meedoet, dáár kun je gelukkig zelf voor kiezen. Soms hebben mensen geen keuze. Soms word je verplicht over je drijfveren en daarmee over jezelf na te denken. Als je ontslagen bent. In een gesprek over verdere loopbaanbegeleiding of op sollicitatiecursus wordt d.m.v. vragenlijsten gekeken naar jouw carrièrewaarden. Want als men weet hoe die in elkaar steken, kan men in hoge mate voorspellen hoe het zit met jouw motivatie voor een functie. ’En de zorg voor mijn gezin dan?’, denkt een ondervraagde. ‘Ik zou wel meer willen vertellen…’. Of je hebt iets ingrijpends meegemaakt. Mensen om je heen die je willen helpen vullen soms al voor jou in, welk antwoord je nu kunt geven. Want je moet toch verder, nietwaar? Maar je denkt: ‘Als ik mocht kiezen zou ik zeggen: geen antwoord.’ Is die keuze er wel bij? Bij meerkeuzevragen op school hoor ik de kinderen wel eens zuchten. Je hoeft dan niet direct zelf een antwoord te formuleren, maar waarom zijn de antwoorden altijd zo geformuleerd dat er zomaar 2 goed zouden kunnen zijn? Twijfel slaat toe. Boeiend blijft het voor mij, wat mensen drijft om te geloven, bij een gemeente te horen, tijd en talenten te investeren in kerkenwerk. Dat heeft ook met kiezen te maken. Of in elk geval met de vraag naar motivatie. Zeker bij de start van een nieuw seizoen een interessante vraag. Bij elke motivatie maakt het wel uit, of die van buiten of van binnen komt. Ooit verbleven wij in een huisje in Frankrijk. Aan de muur zaten twee lichtknopjes. Er was een briefje bijgeplakt: l’interieur, l‘exterieur. En behulpzaam was dit in het Nederlands vertaald. Eronder stond: innerlijk en uiterlijk. Grappig. Het bepaalde mij wel bij de vraag wat het betekent dat er 2 verschillende knopjes voor zijn. Bijbellezers horen in hun hoofd misschien de oproep of woorden: ‘Kiest dan het leven’ of ‘kiest dan heden wie je dienen wilt’. Soms wordt dat zo meegegeven. Zo hoort het. Kiezen voor God. Dat is dan een logische keuze. En dan gaandeweg ontdekken wat de waarde wel of niet voor jou is. Een aantekening hierbij is wel dat het, denk ik, niet om een tweesplitsing gaat. Meer om de weg van bevrijding te (blijven) gaan en niet af te raken van wat leven geeft. Nadenken over wat je drijft vind je ook terug in boeken die uitkomen. Om er één te noemen: de zoektocht van ds. Carel ter Linden. Een titel veelzeggend in vraagvorm: ’Wat doe ik hier in GODSNAAM?’ Het (gouden?) vraagteken op het boek vind ik erg

mooi. Niet alleen omdat het ruimte laat voor antwoorden, maar de vormgeving is speciaal: het lijkt de eerste letter van Genesis, de Beth, een huis, een vertrekpunt, het begin van een zoektocht in bijbels perspectief. En daaronder de wereld, de mens? De vraag aan Ter Linden was, wat hij aan zijn kinderen zou kunnen of willen doorgeven. En daarmee werd hij opgeroepen tot een innerlijke zoektocht. Hij beschrijft onder meer dat wij mensen geen andere keus hebben dan de stem om eerbied voor het leven innerlijk te verstaan en uiterlijk te vertalen. Een innerlijk ervaren, beslissend appèl tot verantwoordelijk mens-zijn, vanuit de verhalen uit de Schriften en de diepe wijsheid daarin opgeslagen; Ter Linden legt het verder uit. Ik hoorde ook van een jongeman, die op de vraag wat hem drijft, uitkwam bij: oerwoede. Kinderen, die werken in goudmijnen. En zelf krijgen ze vrijwel niets van de grootse opbrengst; hun leefomgeving is donker en ongezond. Voor hemzelf was de stem van geloof wezenlijk. Die zegt: je kunt het, er iets aan doen, het volhouden. En van een meisje, dat juist had ervaren, dat volhouden niet altijd garantie van succes is. Dat je jezelf innerlijke druk in geloof juist niet hoeft op te leggen. Maar dat er wel altijd de bron van Gods liefde is, die nieuwe wegen wijst. Over elk van deze keuzes en zoektochten valt zoveel meer te zeggen. Dat kan hier niet. Maar gelukkig zijn er mensen die willen horen bij een kerk.

SCHRIFT LEZEN Zondag 8 september 2013, Deuteronomium 30, 15-20 en Lucas 14, 15-33 De verzen 9-14 uit de Deuteronomiumlezing stonden al eerder op het rooster (op 14 juli); vandaag monden ze uit in een finale waarin Mozes zijn Tora-preek (Debarim is de Rabbijnse naam voor ‘ons’ Deuteronomium, ‘Reden’ of preken) samenvat. Het gebod (mitswa, vers 11) is niet onmenselijk en onbereikbaar te hoog of te ver. Integendeel: het is zeer dichtbij en het is (er om) te doen. Je kunt ervoor kiezen. Of niet. Voor het goede of het kwade, voor het leven of voor de dood. Voor wie gewend is religie als ‘een zoektocht naar God’, ‘naar het goede’ of ‘naar zijn religieuze zèlf’ te omschrijven, formuleren de Rabbijnen het uitdagend anders. Zoeken hoeft niet. Je hebt het kwaad in al zijn overduidelijke verschijningen en misleidende vermommingen onmiskenbaar voor ogen, net als het goede. Dáár vallen de keuzes. Een zoektocht is niet nodig. Kritisch vermogen en durf om te kiezen (en te doen!) des te meer. Inzet voor gerechtigheid is onmisbaar - opdat het goedkomt met ons en onze wereld. z.o.z.

2

Bijbelleesrooster zo. 8 ma. 9 di. 10

Amos 3:1-8 Amos 3:9–4:3 Amos 4:4-13

wo. do. vr. za.

Amos 5:1-9 Amos 5:10-20 Amos 5:21-27 Lucas 14:25-35

11 12 13 14

Oorzaak en gevolg Vernietigend oordeel Niet teruggekeerd, ondanks ellende Zoek God en leef! Geen ontsnappen mogelijk Schijnvroomheid Prioriteit

zo. ma. di. wo. do. vr. za.

15 16 17 18 19 20 21

Lucas 15:1-10 Lucas 15:11-32 Amos 6:1-7 Amos 6:8-14 Amos 7:1-9 Amos 7:10-17 Amos 8:1-8

Zorg Een vader die uitkijkt Slechte leiders Hoogmoed komt voor de val Medelijden Boerenprofeet Knoeiwerk

Een kerk waarin meerdere keuzes mogelijk zijn. Natuurlijk zijn er foute antwoorden; als we maar leren waarom. waar mensen zijn die echt iets willen weten van elkaars zoektocht naar geloof, relaties. waar onmacht en verdriet niet worden ‘weg’-beantwoord, waar twijfel en stilte mag zijn. waar kinderen ruimte krijgen om zelf te leren kiezen. waar woede om onrecht vertaald wordt in inzet voor anderen.

Een ritueel zoals bij de verbondssluiting (Ex 24, 5 3 en 11). Een even griezelig als beproefd fenomeen: dezelfde woorden kunnen niet alleen een andere werkelijkheid beschrijven, maar die ook oproepen. Wat vertrouwd klinkt, zal wel betrouwbaar zijn. Quod non!

Bijzonder, toch? Wat mij betreft zijn er nog meer antwoorden mogelijk………

Inleveren kopij Kerkblad

Men moet de dingen aan de eigen, stille, ongestoorde ontwikkeling over laten, die diep van binnen komt en die zich door niets laat haasten of versnellen; eerst volledig rijpen - en daarna baren… Rijpen zoals een boom die zijn sapstroom niet stuwt en die rustig in de lentestormen staat, zonder angst, dat er straks geen zomer kan komen. Die zomer komt toch! Maar hij komt alleen bij de geduldigen die leven alsof de eeuwigheid voor hen ligt zo zorgeloos stil en wijds… Men moet geduld hebben tegen de onopgeloste zaken in ons hart en proberen de vragen zelf lief te hebben, als gesloten kamers, en als boeken die in een zeer vreemde taal geschreven zijn. Het komt er op aan alles te leven. Als je de vragen leeft, dan leef je misschien langzaam maar zeker zonder het te merken op een goede dag het antwoord in. (naar: ‘Was mich bewegt’ Rainer Maria Rilke (1875 - 1926)

GHW

nr. 17 18 19

inleverdatum 13 september 27 september 11 oktober

voor de zondagen 22 en 29 september 6 en 13 oktober 20 en 27 oktober

OPA: op 7 september kunt u weer oud papier inleveren bij de Beatrixkerk en de Open Hof van 9-12 uur. De vrijwilligers staan weer klaar om het van u aan te nemen. Hartelijk dank.

ALGEMEEN PLAATSELIJK Collectes: De Open Hof: 8 september 15 september

Diaconie (Kerk met Stip) en ZWO Diaconie (Exodus) en ZWO

Overige wijkgemeenten: 8 september Diaconie (Ouderenwerk) en ZWO 15 september Diaconie (Quotum) en ZWO

Caroline Oosterveen Zondag 15 september 2013, Exodus 32, 7-14 en Lucas 15, 1-10 De theoloog Everett Fox schrijft over de volksopstand rond het gouden kalf: ‘Zonder dit verhaal zou het boek Exodus incompleet zijn of op zijn minst hopeloos idealistisch of geïdealiseerd’ (‘The five books of Moses’ [….], pg 437, 1995). De opstand der ongeduldigen en ontevredenen lijkt inderdaad zodanig tot het menselijk genoom te behoren, dat ze in de Heilige Schrift in allerlei gedaantes voorkomt. Hier in Exodus heel pregnant. Er met woorden gespeeld én met rituelen. Er moeten goden gemaakt worden die ‘voor ons uit gaan’ (32,1). Dát werd eerder nu juist van de engel des Heren gezegd (23, 23). En Mozes wordt de man genoemd, ‘die ons heeft uitgeleid’ -daar begint de aanbidding van de afgoden al, niet in de vorm van een gesneden beeld, maar als een andere gestalte: de Tien Woorden echoën volop mee. En van het kalf wordt gezegd: ‘Dit is jouw God, Israël, die jou deed gaan uit het land Egypte, opwaarts’ (32, 4). En voor het feest rondom het kalf wordt vroeg opgestaan. Er worden brand- en vredeoffers gebracht.

De Z.W.O. collecte op 8 september is bestemd voor Noodhulp in Syrië Ruim twee jaar geleden begon de wrede en verwoestende oorlog in Syrië. Eén op de drie mensen is daardoor dagelijks afhankelijk van hulp, waaronder 3 miljoen kinderen. Hulporganisaties verlenen hulp aan slachtoffers in Syrië en aan vluchtelingen in de buurlanden. Door het toenemende geweld in Syrië is er in de afgelopen maanden steeds meer schade aan publieke voorzieningen ontstaan en daardoor is er ook een ander soort hulp nodig. Op veel plaatsen is het improviseren om de watervoorziening, de riolering en de vuilophaaldienst draaiende te houden, terwijl deze diensten op andere plaatsen helemaal niet meer functioneren. Er is ook een gebrek aan medicijnen en de gezondheidszorg is in hevige mate door het conflict getroffen. Zo is maar liefst 57 procent van de ziekenhuizen beschadigd en driekwart van deze ziekenhuizen is gesloten. Binnen Syrië zelf zijn volgens schattingen van de Verenigde Naties 4,25 miljoen mensen op de vlucht. Door een gebrek aan schoon water en goede sanitaire voorzieningen neemt het risico op de uitbraak van besmettelijke ziekten toe. Door het conflict is het niet alleen moeilijker om de kwaliteit

3

Kerkdiensten Zondag 8 september 2013

Zondag 15 september 2013

Prot. Wijkgemeente i.o. Tabor/Noord: 10:00 uur Ds. G.H. Westra

Prot. Wijkgemeente i.o. Tabor/Noord: 10:00 uur Ds. C. Oosterveen Viering Heilig Avondmaal

Wijkgemeente Beatrixkerk: 10:00 uur Ds. K. Santing 19:00 uur Taizé dienst Ev. Lutherse Kerk: Dr. A. van Haarlem 10:30 uur Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 9:30 uur Ds. J.J. Reedijk Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur Pastor J.A. Lucassen Harskamp: 10:00 uur

Ds. A. Lunshof Viering Heilig Avondmaal

Hartenberg: 14:30 uur Ds. R. Reiling De Gelderhorst: 10:30 uur Mevrouw E. de Jong Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 7 september 2013 19:30 uur Ds. G.H. Westra

Wijkgemeente Beatrixkerk: 10:00 uur Ds. D. de Jong Voorthuizen Ev. Lutherse Kerk: 10:30 uur Mevrouw ds. A.J. van Zanden Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 9:30 uur Ds. J.J. Reedijk Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur Ds. J. van der Linden Harskamp: 10:30 uur

Ds. A. Lunshof Startzondag

Hartenberg: 10:00 uur Ds. R. Reiling 14:30 uur De heer J. van Riessen sr Zangviering De Gelderhorst: 10:30 uur Ds. L.A. de Graaf Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 14 september 2013 19:30 uur Ds. J. de Groot

van het water te garanderen, er is per hoofd van de bevolking ook minder water beschikbaar. De hulpverleners die namens Kerk in Actie in Syrië werken geven voorlichting over gezondheid, het gebruik van schoon water en hygiëne in noodonderkomens. Deze hulp, die ter plekke wordt gecoördineerd door de internationale, interkerkelijke hulpverleningsorganisatie ACT Alliance, komt boven op de noodzakelijke verstrekking van eerste levensbehoeften. Dan gaat het onder andere om voedselhulp, gezondheidszorg en het bieden van onderdak. De Z.W.O. collecte op 15 september is bestemd voor Voedselzekerheid in Uganda De ruim 20 jaar durende gewelddadigheden van het rebellenleger (Lords Resistance Army, LRA) van Joseph Kony in Uganda zijn gestopt, maar nog steeds zijn er conflicten tussen de nomadenbevolking in Karamoja en de bevolking van de omringende streken in het oosten. Het noordoosten van het land is daardoor in ontwikkeling achtergebleven bij de rest van Uganda en een groot deel van de bevolking is getraumatiseerd door de ontvoeringen van kinderen en wrede moordpartijen van het LRA. Na jaren in vluchtelingkampen gewoond te hebben, zijn veel mensen uit Noord Uganda teruggekeerd naar hun dorpen. De organisatie ICES ondersteunt de mensen bij het weer opbouwen van hun leven. De organisatie helpt 200 families bij het weer oppakken van hun leven in hun dorpen. Dat is moeilijk na zo’n lange tijd van afhankelijkheid in de vluchtelingkampen. Voedselzekerheid speelt daarbij een belangrijke rol. In de vluchtelingkampen verbouwden veel gezinnen kleine hoeveelheden voedsel, maar dat was een aanvulling op het voedsel dat ze in de kampen uitgereikt kregen. Nu moeten ze weer volledig voor zichzelf gaan zorgen. Methoden om de productie te vergroten (demonstratie velden), betere zaden, beperking van de verliezen van de producten na het oogsten (betere opslagsystemen) en betere mogelijkheden om de producten te verkopen behoren bij de aandachtspunten van dit project. Boeren leren in groepen hun producten beter te verkopen aan handelaren dan voorheen.

Ondervoeding wordt zo bestreden, voedselzekerheid vergroot en inkomens groeien. Namens de ZWO bestemmingscommissie Doekele Haagsma Van de contactgroep Ede-Ethiopië Zoals wellicht bij u bekend, werken wij dit jaar voor het jubileumproject van de Stichting ISEE in Urk. Dit project omvat het renoveren en herinrichten van een basisschool in Ethiopië. Op zondag 15 september a.s. zal tijdens de kerkdienst in de Beatrixkerk een (PowerPoint) presentatie hierover gegeven worden. Tevens is de opbrengst van de ZWO-collecte die dag (in de Beatrixkerk) bestemd voor het jubileumproject. Wij bevelen dit van harte bij u aan. Voor alle duidelijkheid: het blindenproject Salu Self Help, dat tot nu toe door ons werd ondersteund, krijgt een bijdrage vanuit de algemene middelen van ISEE en kan dus gewoon voortgezet worden. Volgend jaar pakken wij de ondersteuning van dat project weer op. Met vriendelijke groet Alie Wijnen, tel. 0318-632852 en Gré van der Pol, tel. 0318-637313 Leeskring Op donderdag 19 september, 20.00 uur, is in de Beatrixkerk weer een bijeenkomst van de leeskring. Die avond bespreken wij twee boeken ‘De 100 jarige man die uit het raam klom en verdween’ van Jonas Jonasson én ‘De boomgaard’ van Lynn Austin. Heeft u interesse om mee te lezen? U bent van harte welkom. Met vriendelijke groet Gré van der Pol

4 Het nieuwe seizoen van Bespreek ’t Samen is weer begonnen. De samenwerkende kerken in Ede hebben een programma samengesteld waarvoor U van harte bent uitgenodigd. U kunt zich aanmelden via de strookjes achterin het programmaboekje en/of via het mailadres van de commissie: [email protected] Maandag 9 en 16 september zijn er in de Beatrixkerk twee avonden over de ziekte van Alzheimer. De eerste avond zal gaan over wat de ziekte van Alzheimer is. De tweede avond staat in het teken van pastorale verdieping over het onderwerp. De spreker is ds. Caroline Oosterveen. Maandag 23 september vindt er in het bijgebouw van de Antoniuskerk een lezing plaats met de naam: ‘Geprezen zij mijn Heer, door onze zuster moeder aarde’. Henk Janssen, minderbroeder Franciscaan gaat in op bijbelse notities over het onderwerp ‘rentmeesterschap’. Donderdag 26 september is er een lezing over Taizé in De Open Hof. Heeft U altijd al meer willen weten over deze internationale oecumenische leefgemeenschap, dan bent U van harte uitgenodigd. De spreker is Kees Schipper. Alle avonden beginnen om 20.00 uur Wouter Helmich Inloop - Open Kerk Op donderdag 12 september is er in ‘Ons Huis’ (bij de Taborkerk) de inloopochtend die, zoals iedere week, begint om 9.30 uur, dat wil zeggen vanaf dat moment zijn de deuren open en is iedereen hartelijk welkom. Op deze morgen komt mevrouw Ellis van Zwol. Wat ze gaat brengen is nu nog onbekend, maar het is altijd de moeite waard. Op donderdag 19 september staan handenarbeid en spel op het programma. Zoek je gezelligheid? Loop eens binnen! Werkgroep Kerk en Buurt Bachcantate in Bennekom Het Alexander Consort o.l.v. Dick en Elly Meijer zal op zaterdag 14 september weer een Bachcantate uitvoeren in de Oude Kerk te Bennekom. Deze keer BWV 72: ‘Alles nur nach Gottes Willen’. Deze cantate uit 1726 gaat over Gods almacht en menselijk godsvertrouwen. Een fraaie cantate met wederom een feestelijk openingsdeel voor koor; een schitterende alt- en sopraanaria door respectievelijk Janneke Vis en Johanneke Vogel. Coert van den Berg neemt de bassolo voor zijn rekening. Gewoontegetrouw zingt het koor ook een stuk a capella: ’Salvator Mundi’ van Thomas Tallis, Engelse componist uit de 16e eeuw, klinkt als 5-stemmig ingetogen koorwerk. Als feestelijke opening van de middag hoort u orgelconcert opus 4, nr. 4 in F van G.F. Händel, met Elly Meijer op orgel. Dat belooft wat! De kerk gaat open om 15.45 uur; aanvang concert 16.15 uur. Een ieder is van harte welkom. De entree is vrij. Wel zal er bij de uitgang een collecte gehouden worden ter bestrijding van de onkosten. Zie ook: www.alexanderconsort.nl namens het Alexander Consort Mieke Monsma Gezocht: cantorijleden De cantorij o.l.v. Jan Willem van Ree is weer begonnen met de repetities. Met daarbij natuurlijk speciaal aandacht voor het nieuwe liedboek! Een hele uitdaging voor ons als cantorij: samen met de gemeenteleden proeven aan de nieuwe teksten. Soms verrassend, soms wellicht onwennig, soms ontroerend door de mooie woorden. Die uitdaging willen wij als cantorij graag aanpakken. Wij willen kwalitatief minimaal op ons huidige niveau blijven presteren. Wat zou het fijn zijn, indien er enkele nieuwe cantorijleden bij zouden komen! De kwetsbaarheid van een cantorij van 16 leden moge duidelijk zijn. Onze repetitie-avonden zijn elke donderdagavond van 20.00 - 22.00 uur in de Beatrixkerk. We streven naar een goed evenwicht tussen informeel samenzijn en soms ook flink fanatiek oefenen. Het mooie is, dat we als cantorij een bepaalde

klankkleur hebben ontwikkeld; dat kan alleen maar als je als team bezig bent! Interesse? Kom eens langs op onze oefenavond en proef de sfeer, test je stem, geef je ogen en oren de kost. En als er vragen zijn: je kunt me altijd bellen/mailen! Graag tot ziens, graag tot horens! Fenno Bolks,voorzitter Tel:0318-616639 Mail: [email protected] Wie jarig is trakteert! Op 10 september 2013 bestaat Meet-Inn 25 jaar. Samen met de circa 250 regelmatige gasten en ruim 100 vrijwilligers vieren we dit jubileum. Vijfentwintig jaar geleden besloten kerkleden, diakenen en predikanten uit zes kerken dat er een vrijplaats moest komen voor sociaal kwetsbare mensen uit Ede en omgeving. De maatschappij kreeg steeds minder oog voor hen en de overheid liet hen vaker aan hun lot over. Kerkbesturen namen hun verantwoordelijkheid en ondersteunden de oprichting van een protestant christelijk inloopcentrum. Vervolgens haakten meer geloofsgemeenschappen aan. Anno 2013 participeren twaalf kerken in het bestuur en de begroting van Meet-Inn. Mede namens uw geloofsgemeenschap is Meet-Inn 25 jaar hartverwarmend actief in Ede en omgeving. Dat is een bedankje waard! Binnenkort komen we in een dienst langs en delen we een attentie uit bij de uitgang. De vrijwilligers van Meet-Inn Bedankt Vanuit Grand Rapids in Michigan willen wij u bedanken voor de vele felicitaties die wij van de gemeente hebben gekregen voor ons 40-jarig huwelijk op zondag 11 augustus. Het was hartverwarmend. Wij vierden het feest met kinderen, kleinkinderen en beide families op zaterdag 31 augustus, dicht bij de kapel van het Calvin seminarie hier in Grand Rapids. Op zondag 22 september mag ik Marlies, onze tweede kleindochter die vorig jaar op onze kerkelijke dankdag werd geboren, dopen. Dat is dan in de Presbyteriaanse kerk van Kirkwood nabij St. Louis, Missouri. Als echtpaar, ouders, grootouders zijn wij God dankbaar voor al het goede dat wij ontvangen en dat wij dat met u en onze beide families mogen beleven. Met vriendelijke groet Ann en Peter 't Hoen Kerk in de kerker In Nederland ben je vrij om naar de kerk te gaan. Evenzeer staat het je vrij om er niet heen te gaan. Ook als je in de gevangenis zit, heb je die vrijheid. En juist in de gevangenis gaan mensen meer naar de kerk! Helaas moet ik ook opmerken dat als ze hun straf uitgezeten hebben en zich weer vrij kunnen bewegen, velen geen kerkdienst meer bezoeken. Ze zijn de heilzame invloed al te gauw vergeten. Maar misschien zit het niet alleen vast op hun vergeetachtigheid. Hoe vaak denkt u nou aan gevangenen? Van alle behoeftige mensen die Jezus in Mattheüs 25 noemt (onder anderen daklozen, zieken en hongerigen) zijn zij waarschijnlijk de meest vergeten groep. Door dikke deuren en muren zijn ze afgesloten van de maatschappij, afgeschreven en afgeserveerd. Onze samenleving is verhard en dat is ook te merken aan het strengere oordeel over criminelen. En voor je het weet, slaat die verharding over op kerkmensen. Dat is een vorm van secularisatie. In de kerk zou je juist het tegenovergestelde verwachten: geen veroordeling, maar liefde voor mensen die over de schreef zijn gegaan. De kerk is immers een verzameling zondaars en losers, geen haar beter dan wie dan ook. Dat zou een band moeten scheppen. De ene bedelaar vertelt er de andere waar hij brood kan vinden, de ene misdadiger vertelt de andere waar hij vrijspraak kan krijgen. Ik vind het evangelie vaak anders (intenser, echter) klínken in de bajesdiensten, maar het ís hetzelfde evangelie. Het is heel belangrijk om die verbinding te zien tussen de kerk binnen en buiten de muren van de gevangenis.

5 Die verbinding wordt gelukkig al gelegd, op allerlei manieren. Het feit dat uw kerk ‘De Open Hof’ een Kerk met Stip is, zegt dat al: u bent bereid de drempel te verlagen en een extra mijl te gaan. Als gevangenen vrijkomen, zijn ze welkom binnen uw kerkgemeenschap. Omgekeerd zijn kerkleden van harte welkom in de diensten binnen de gevangenis. Ingezetenen waarderen het enorm dat ‘kerkvrijwilligers’ belangeloos aanwezig zijn, zoals Jezus onder ons kwam. Het zijn lichtpuntjes in hun duisternis van schuld, angst, eenzaamheid, uitzichtloosheid. En omgekeerd kunnen vrijwilligers Jezus in hen ontmoeten - dat staat ook in Mattheüs 25! Predikanten worden uitgezonden door de kerk om binnen de muren te werken. Vrijwilligers zorgen ervoor dat kinderen bij hun vader in de gevangenis op bezoek kunnen, tijdens feestdagen worden kaartenacties gehouden, er zijn gespreksgroepen met deelname van kerkleden van buiten, enzovoorts. De kerk in de kerker is op z’n kerkst, wanneer u als kerk van buiten zich aan haar verbindt. Daar wordt u zelf ook meer kerk van!

Op 9 november 2013 zal het koor het 15jarig jubileumconcert geven in Ede. Op deze avond wordt het project ‘Bow the Knee’ uitgevoerd. Vanaf september nodigen zij jongeren tussen de 15 en 30 jaar uit om mee te zingen aan dit project. In ongeveer 10 repetities, op de donderdagavond van 20-21 uur, wordt een groot gedeelte van het project ingestudeerd. De kosten bedragen in totaal € 12,50. Op 5 en 12 september houdt het koor open avonden. Vanaf 19.45 uur ben je welkom in de Nieuwe Kerk, Verlengde Maanderweg 33. Kom geheel vrijblijvend kijken of je (project)lid wil worden. Meer informatie kun je vinden op www.sjamacha.nl. Maria Anne Beekhuis PROTESTANTSE WIJKGEMEENTE (I.O.) TABOR / NOORD

Ikenius Antuma v/m justitiepredikant, coördinator kerkvrijwilligers in gevangenis te Arnhem afdeling Ede Maandag 16 september heeft onze eerste ledenbijeenkomst van het seizoen 20132014 plaats. De heer B. van den Brink acteert deze middag met een PowerPoint-presentatie onder het thema: ‘Met de zwaluwen mee naar Botswana’. De Boerenzwaluw is de rode draad in deze lezing. Broedgedrag, slaapgedrag en andere acties van deze vogelsoort krijgen de volle aandacht. Met daarnaast veel informatie over de trek van deze zwaluwen naar en hun verblijf in Afrika tijdens onze wintermaanden. Tenslotte behandelt spreker de gevaarvolle terugreis naar de Europese broedgebieden. Tijd: maandag 16 september a.s. van 14.30 uur tot ongeveer 16.30 uur. Plaats ‘Ons Huis’, Kerkelijk centrum bij de Taborkerk, Hovystraat 2 te Ede. Kinder- en tienerkoor Jedaja Eén ding is zeker: Veel plezier maken en lekker zingen, dat willen we allemaal wel! Daarom hebben we goed nieuws voor kinderen en tieners uit Ede en daarbuiten, want Jedaja gaat weer van start op dinsdag 3 september a.s. Lijkt het je ook leuk om goed te leren zingen? Grijp dan nu je kans: we hebben namelijk weer ruimte voor nieuwe kinderen en tieners! Jedaja is bedoeld voor iedereen tussen de 6 en 16 jaar. Kinderen uit groep 3, 4 en 5 repeteren van 16.00 - 16.45 uur en kinderen vanaf groep 6 van 16.45 - 17.30 uur. Daarna is er van 17.30 - 18.00 uur extra tijd voor de tieners. In deze tijd gaan we tweede stemmen en Engelstalige nummers aanleren. Jedaja is een christelijk kinder- en tienerkoor. Jedaja betekent ‘de Here loven’ en dat is ook het belangrijkste wat we elke week doen. Het repertoire bestaat uit liedjes die gaan over alledaagse dingen, zoals liefde, vriendschap, de Bijbel, God en over elkaar. Naast zingen is er ook aandacht voor andere dingen, zoals ‘Hoe moet ik op het podium staan?’ en ‘Hoe kan ik ervoor zorgen dat de mensen mij kunnen verstaan?’ Ook besteden we aandacht aan mimiek en beweging. En verder: Gezellig is het er altijd. Samen met de dirigent en de pianist zorgen we ervoor dat er op de repetities altijd wat te beleven valt. Afgelopen jaar hebben we onze eerste cd (Ik heb ‘t!) gemaakt, die we in november met een avondvullend programma gepresenteerd hebben. Ook zongen we bij de intocht van Sinterklaas in Bennekom, op de kerstmarkt bij kinderboerderij De Proosdij en op de Dickens Fair in Bennekom. Aankomend seizoen staat er weer een heel aantal leuke optredens op de agenda. Zo doen we o.a. mee met de kerstzang in het Dolfinarium. Dus heb je op dinsdagmiddag na school zin en tijd? Kom dan vrijblijvend eens naar de Oranjelaan 7 om te kijken, luisteren en/of mee te doen! Je zult er geen spijt van krijgen! Meer info: zie onze website www.kinderkoorjedaja.nl Wilna Grandia

GEZAMENLIJKE BERICHTEN TABOR/NOORD Help!!! De fietsenstalling bij de Taborkerk moet hoog nodig geverfd worden. Kijkt U maar omhoog naar de balken. Het TaNoTuinTeam is er al aan begonnen. Het zou geweldig zijn als U zou kunnen helpen bij een deel van de taken: wassen van oude verflagen, krabben, schuren, opnieuw verven. Hulp op een enkel dagdeel of meer is van harte welkom. Mocht U de dondermorgen beschikbaar hebben, dan is het gezellige TuinTeam ook aanwezig. Andere werktijden kunnen in overleg geregeld worden. Voor koffie wordt gezorgd. Verf en gereedschappen zijn aanwezig. Opgaven bij: Rob van der Steeg, tel. 637026; Ton Goedhart, tel. 611221, e-mail: [email protected]; Peter de Jong, tel. 615427; e-mail: [email protected] TABORBERICHTEN: Taborkerk, Prinsesselaan 8, www.taborkerk.nl Predikant: Ds. G.H. Westra, Beatrixlaan 22, 6713 PS Ede, tel. 65 56 61 Scriba: J.G. Hoogteijling, Postbus 131, 6710 BC Ede Autodienst: R. van den Berg, Wulplaan 7, 6713 BT Ede, tel. 61 78 30 Kopij Kerkbrief do. 18.00 uur naar tel. 50 49 66 e-mail: [email protected] Coördinator Ouderen-bezoekwerk: Mevr. Ria Buitenhuis, van Borsselelaan 43, 6711 JT Ede, tel. 61 06 79 Ook voor wie in het hoogseizoen vakantie vierde, zit die er op. Waar dezen thuis zijn gekomen en hun ‘gewone leven’ weer oppakken, gaan anderen juist nu op reis - dat er vreugde moge schuilen in het (her)ontdekken van oud zowel als nieuw! Scherp gemarkeerde vakantietijden zijn er in een gemeente als de onze nauwelijks meer. Toch is het einde van de zomer het startpunt voor een nieuw kerkelijk seizoen: tenminste, de vergaderingen starten weer - altijd een aardige indicatie van de orga-

6 nisatorische doorstart, net als het kringenwerk. Het programmaboekje ‘Bespreek ’t Samen’ zal u inmiddels bereikt hebben. Het biedt ook dit jaar weer een adembenemend scala aan mogelijkheden voor verdieping en vermaak en geeft alleen al door de breedte van het aanbod een aardig inkijkje in interesses en identiteit van de deelnemers. Het zal ook dit jaar weer velen aanspreken. Een woord van dank aan het adres van de commissie die het aanbod inventariseert en verzamelt is op zijn plaats! Niet iedere herfst is een ‘hete’ herfst, maar in deze herfst wachten wel een paar langlopende lokale projecten op nadere besluiten over hun voortgang: ze zijn in een beslissend stadium aangeland. De vorming van een Protestantse Gemeente Ede bijvoorbeeld, net als de samenwerking tussen de wijkgemeenten Gereformeerd Noord en Tabor-centrum. Processen die hun beslag krijgen in een krimpende kerk - en onder druk staan van een seculariserende samenleving. Processen die daardoor overigens nogal eens (en niet alleen in Ede) met oneigenlijke argumenten te maken krijgen. In West-Europa is op tal van plaatsen waar te nemen dat niet langer getalsmatige en financiële grootheid de lat is waaraan kerkgemeenschappen zich willen laten meten: inhoud en identiteit zijn gaandeweg (weer?) minstens even belangrijk geworden. Ik acht dat een bemoedigende ontwikkeling, waarmee wij ook in het Edese vruchtbaar ons voordeel kunnen doen… Met goede groet Gerben H. Westra NOORDERBERICHTEN: Taborkerk, Prinsesselaan 8, www.noorderkerk.pkngemeente.nl Predikant: Ds. C. Oosterveen, Hensjesweg 7, 3772 AZ Barneveld, tel. 0342-476572 Scriba: Tijmen Apeldoorn, Heuvelsepad 40, 6711 JR Ede, tel. 618205 e-mail: [email protected]

‘Sans le soleil je ne suis rien et toi; sans Dieu tu ne peut rien’. (Zonder de zon ben ik niets en jij; zonder God kun je niets.) Het riep in mij een gedicht, een kleine gedachte op van Jurjen Beumer uit: ’Als de dag ontwaakt’: Zomer Overvloedig, uitbundig alle remmen los, het winterlichaam gekoesterd in de zon, alles schittert, flonkert, de hemel omarmt de koude plekken. Zon van gerechtigheid en liefde, dring door in onze poriën verdrijf de angst, maak ons overvloedig en uitbundig Zomer en winter, ze kantelen door ons bestaan en mengen zich met lente en herfst om ons staande te houden. Gaat het er niet om dat we al die ’jaargetijden’ doorvoelen en doorleven? Dat ze bij elkaar horen en niet los verkrijgbaar zijn? We hopen met elkaar op veel licht in het nieuwe seizoen.

Meldpunt: voor ziekenhuisopname, langdurige ziekte thuis, geboorte, overlijden of andere bijzonderheden: Ineke Kerkstra, Diepenbrocklaan 23, 6711 GL Ede, tel. 61 71 64 Autodienst: vacant Uit de wijk Op vrijdag 13 september trouwen Mark Hugo en Elena Koenders in de kerk in Wageningen. Vanuit hun verbondenheid met de Noorderkerk mag ik voorgaan; en uiteraard willen wij Mark en Elena, maar ook hun familie (en natuurlijk Bea en Marlies Hugo) van harte feliciteren en een hele fijne dag wensen. Een groot geschenk is het voor jullie, dat je elkaar uit Gods hand hebt mogen ontvangen. Als een wonder, zoals jullie verwoorden. We wensen jullie op de weg die jullie samen gaan de kracht van blijvende verwondering en Gods zegen toe! Mevrouw Van de Putte, Nieuwe Kazernelaan, kamer 49 D, voelt haar krachten afnemen. We willen in gebed om u heen staan. Veel sterkte.

Vriendelijke groet Caroline Oosterveen Dankbetuiging Wij bedanken u hartelijk voor de vele reacties die wij in velerlei vorm uit alle wijkgemeenten bij het overlijden van Petr Petrov van u hebben gekregen. Ons verdriet blijft, maar het doet ons goed dat er zoveel mensen zijn die met ons meeleven en/of voor ons bidden. Elena & Han Kerkhof-Petrova Gift Via mevrouw Verduijn hebben wij een gift van € 10 voor de wijkkas ontvangen. Onze hartelijke dank hiervoor. Tijmen Apeldoorn HARSKAMP GEREFORMEERD

In de dienst van 29 september (met het toepasselijke thema: levensreis) zal Kristian Scheper gedoopt worden. We verheugen ons op een feestelijke dienst. Diep verwonderd weten wij: U kent ons en uw handen die de wereld dragen, dragen ook de kleinste in ons midden. (uit NLB lied 355). In het buitenland, maar ook in Nederland hebben velen mogen genieten van de zon; en hopelijk van Gods mooie schepping. Sommige mensen hebben de afgelopen tijd veel schaduwkanten van het leven ervaren. Iemand uit de gemeente heeft een foto gemaakt van deze oude zonnewijzer in Frankrijk.

Beatrixlaan 2 www.gereformeerdekerkharskamp.nl Predikant Ds. A. Lunshof, Heuvelsepad 17, 6711 JP Ede, tel. 65 66 63 Scriba: H. Schreuder, De Molenpol 4, 6741 ZN Lunteren, tel. 46 19 53 ( na 18.00 uur ) e-mail: [email protected]

7 Verjaardagen 12-09 Mevrouw J.G. de Hoop - Monster 13-09 Mevrouw H. Methorst - Kuipers Doorgaan en beginnen De scholen zijn alweer een week bezig. Het leven en werk begint weer in de gewone sporen terug te keren. Een mooie zomer ligt achter ons. De ‘niet-gebonden’ mensen zijn nu nog op vakantie. En hier en daar verwelkomen we de plaatselijke vakantiegangers zondags in de kerk. De kerk gaat in de zomer gewoon door, want het leven en geloven draagt ons verder. Maar we beginnen een kerkelijk seizoen ook altijd een beetje. In de maand september. Welkom voor eenieder. Zondag, 8 september We mogen de maaltijd van de Heer vieren. Het zal goed zijn om, voordat we geven, doen, organiseren en regelen, eerst weer aanwezig te zijn om te ontvangen. Om eraan te denken; waar gaat het ook weer om. De viering van deze zondag met de tekenen van Christus in brood en wijn bepaalt ons daarbij. We hebben een lezing uit de eerste Petrus-brief en daarvan het eerste hoofdstuk. Over wat is er allemaal te koop is en wat kunnen we verkopen en wat betekent consumptie, wanneer je zelf eerst losgemaakt moet worden. En vrijgekocht worden om gratis te ontvangen. Het zal goed zijn aan de genademaaltijd van Jezus Christus deel te nemen. En weer even te realiseren en te beseffen, ik mag er zomaar (!?) aan deelnemen. Zondag, 15 september De viering van de startzondag in het startweekend van onze wijkgemeente. We beginnen op tijd om elkaar eerst te ontmoeten (zie daarvoor de informatie elders van de voorbereidingsgroep) en beginnen om 10.30 uur met de dienst. Het thema is: ‘Met hart en ziel geloven’. Dat gaan we op diverse manieren zichtbaar en hoorbaar maken. In de Bijbel vinden we dat in Lukas 15:1-10 en in 1 Timotheüs 1. Er kan ‘ingeschreven’ worden bij ‘Ik geloof met hart en ziel dat…..’. We zingen een aantal liederen die we bij het thema gevonden hebben. Kortom: zowel buiten als binnen, zowel voor jonger en ouder, zowel voor deelnemers en hoorders genoeg om het nieuwe kerkelijke jaar feestelijk te openen. Wat we dit jaar gaan doen? Geloven en doen en kerk zijn en deelnemen en nog veel meer, onder het motto: ‘Geloven met hart en ziel’. Pastoraat Het is wat bijzondere omstandigheden betreft, momenteel rustig in de wijkgemeente. Het pastorale bezoekwerk is tijdens de zomer doorgegaan. Ouderlingen en pastorale bezoekers en bezoeksters hebben hun aandacht gegeven daar waar zorg en verdriet en vreugde aanwezig was. Met een hartelijke groet Ds. A. Lunshof Startzondag Op zondag 15 september hopen we de startdienst te houden in ons eigen kerkgebouw met het thema: ‘Met hart en ziel geloven’. We willen om 9.00 uur beginnen met een gezamenlijk ontbijt. Hiervoor vragen wij persoonlijk de medewerking aan verschillende commissies binnen onze kerk. Om zo vanuit de gedachte met liefde te zorgen voor elkaar een maaltijd te kunnen houden. Tijdens de maaltijd bekijken we samen een filmpje van de PKN over bovengenoemd thema. En krijgen we een kleine opdracht. Dit ter voorbereiding op de kerkdienst. Let op de aanvangstijd van de dienst is 10.30 uur! Wij hopen op een goede voorbereiding en startzondag met elkaar. De liturgiecommissie Senioren nieuws Op vrijdag 27 september hebben we een gezellige middag georganiseerd voor de senioren. We willen om 14:00 uur vertrekken bij de kerk, zodat we om 14:30 uur bij de tuin ‘De Beukenhof’ in Barneveld zijn. Daar staat een lekker kopje thee/koffie op ons te wachten en kunnen we nog genieten van de mooie tuin. Aansluitend gaan we bij de PMT in Harskamp gezellig met z’n allen een pannenkoek eten. U kunt zich opgeven bij Janny en Elly of Renate. Ook graag even aangeven of u opgehaald wilt worden of dat u zelf wilt rijden.

Noteer alvast de onderstaande data voor de overige activiteiten voor de senioren: • Woensdag 23 oktober: 14:30 uur film Israël kijken • Donderdag 21 november: vanaf 10:00 uur Sinterklaas • Maandag 16 december: vanaf 14:30 uur Kerstviering Graag tot ziens bij de bovengenoemde activiteiten. Hartelijke groet Janny, Elly en Renate Hallo Jongens en Meisjes 8 september - Verscheurd Je hoort het jezelf zeggen wanneer er limonade op de grond ligt. Of er een spoor van modder door het huis gaat. ‘Wie heeft dat gedaan?’ Niemand wil de schuld krijgen. Dit zijn nog onschuldige dingen. Maar roepen we dit ook niet bij ernstige gebeurtenissen om ons heen? Bomaanslagen, oorlog, verdwijningen en ga zo maar door. Wie heeft dat gedaan? Wie is schuldig? Vaak kun je niet één schuldige aanwijzen. Er zijn er meerdere. Wie is er schuldig aan de scheuring van het land Israël na koning Salomo? Is hij het of zijn er meerdere? Waar is God zelf in deze geschiedenis? Soms kun je Hem vinden en soms ook niet. Toch mogen we geloven dat Hij er bij alle breuken en ruzies bij is, ook al komt het niet altijd weer goed. Het rijk wordt in tweeën gescheurd. Er komt een Twee- en een Tienstammenrijk. Toch blijven beide stukken Gods volk. Zo is het ook vandaag. Wij blijven Gods kinderen, ondanks de ruzies en de scheuren die wij in het leven maken. Hij blijft onze Vader. 15 september - God als afgod Koning Jerobeam laat beelden maken van God. Er worden twee prachtige gouden kalveren gemaakt. Waar hebben we dat eerder gehoord? In de woestijn had het volk Israël ook een gouden kalf. Maar was dat God? God was teleurgesteld en woedend op het volk Israël. Hij is toch veel meer dan een beeld door mensen gemaakt! Ook nu is God teleurgesteld, in koning Jerobeam. Hij stuurt een profeet om het hem te vertellen. Blijkbaar vindt deze profeet het moeilijk om eerlijk te zijn. Hij vertelt daarom leugens. Deze moet hij bekopen met een vreselijke straf… Is het zo moeilijk om in God te geloven zonder beelden? We hebben toch woorden van geloof gekregen? Leona Verweij Rooster oppas- en kindernevendienst Oppas 08-09 Elly Waaijenberg en Tamara van Luttikhuizen 15-09 Jannie v.d. Top en Renze Goddijn 22-09 Lieke Visser en Eva Goddijn Kindernevendienst gr. 1 t/m 3 08-09 Willianne van Luttikhuizen 15-09 Annetta v.d. Brandhof 22-09 Anne-Miek Brunekreef Kindernevendienst gr. 4 t/m 8 08-09 Elly van Omme 15-09 Elly van Omme 22-09 Ellen Kraak WIJKGEMEENTE BEATRIXKERK

Beatrixlaan 54 te Ede www.beatrixkerk.nl Kerkdiensten op internet De kerkdiensten in de Beatrixkerk zijn iedere zondag live via www.beatrixkerk.nl te volgen De diensten kunnen ook later bekeken worden.

8 Predikanten Ds. A. Lunshof, Heuvelsepad 17, 6711 JP Ede, Tel. 65 66 63 e-mail: [email protected] Ds. K. Santing, Durendaal 46, 6715 JR Ede, Tel. 64 03 25, 06-46437903 e-mail: [email protected] inloopuur pastoraat: elke donderdag van 16.00-17.00 uur in de Beatrixkerk Scriba: Mevr. J. Pastink, James Wattstraat 11, 6717 CL Ede, tel. 63 90 49 e-mail: [email protected]

Namens de Commissie Ds. Santing In memoriam Op maandag 29 juli overleed Aaffiena Jantina Bosma - Munneke. Al heel lang kwam ze samen met haar man Wim in de Beatrixkerk. Later verhuisden ze naar de Cavalje-flats en begin dit jaar kwamen ze in ‘Het Maanderzand’ wonen. Een paar weken geleden werd ze opgenomen in het ziekenhuis. Daarna ging ze naar Norschoten waar ze uiteindelijk overleed. Op zaterdag 3 augustus hebben we afscheid genomen en hebben we Fien herdacht in crematorium ‘Slingerbos’. We leven mee met Wim, met Henk, Marja en Richard en allen die bij hen horen en wensen hen veel kracht toe in de komende tijd nu zij verder moeten zonder Fien, moeder en oma.

Meldpunt Coördinatie Pastoraat (wijk ds. Santing) Nettie Hordijk, St. Hubertus 230, tel. 62 47 84 e-mail: [email protected] Meldpunt Coördinatie Pastoraat (wijk ds. Lunshof) Breus Versteeg, Oude Kerkweg 78, tel. 63 43 38 e-mail: [email protected] Wijkpenningmeester: A.W. van der Meer, Artemislaan 17, 6713 HS Ede, tel. 59 07 74 e-mail: [email protected] Wijkkas Rekeningnummer 12.69.88.633 t.n.v. Wijkkas Beatrixkerk te Ede Coördinator autodienst (wijk ds. Santing): Tel. 61 88 90 Coördinator autodienst (wijk ds. Lunshof): D. Peters, Nijverheidplein 20, tel. 64 66 48 Redactie Wijkbrief: P.J. Westmaas, Hogerhorst 55, 6714 LB Ede, tel. 62 52 68 e-mail: [email protected] Zondag 8 september: 12e zondag van de zomer ‘Kind op zondag’ begint op weg naar de herfst met een nieuw thema: ‘Wie doet dat?’ Deze en komende zondag lezen we nog uit het Lucasevangelie. Hierna horen we verhalen over Elia en Elisa uit het boek Koningen. Zowel Jezus als de profeten maken ons duidelijk wie de God van Israël is. Hoe Hij zich onderscheidt van omringende goden en godsbeelden. Vanmorgen gaat het in de nevendienst over Lucas 14:25-33. Het thema is: ‘Weet wat je doet’ Wanneer je Jezus en zijn leer toelaat in je alledaagse leven, dan heeft dat gevolgen. Je gaat bevrijd, verblijd en ook met deze corrigerende Stem in je bestaan leven. Het orgel wordt bespeeld door Dirk Hoekstra. Samen met het Combo oefenen we een lid uit het Nieuwe liedboek. Zondag 15 september: 13e zondag van de zomer De kindernevendienst leest in Lucas 15:1-10; het bekende verhaal over de herder en het schaap dat zoek is geraakt. Hoofdstuk 15 vormt de kern van het Lucasevangelie. Het gaat over ‘verloren’ en ‘gevonden worden’. Wat is God blij wanneer een mens weer terug wordt gevonden. Die boodschap geeft zijn Zoon, de joodse rabbi Jezus door. Het orgel wordt bespeeld door Anton Kanis. Hij zal met ons een lied vooroefenen uit het Nieuwe liedboek. Zegenrijke Erediensten toegewenst! Introductie van het Nieuwe liedboek Het is september geworden. De voorbereidingen voor het kerkelijk seizoen zijn in volle gang. In opdracht van de taakgroep Liturgie en Eredienst is de Commissie Liedboek druk bezig om dit liedboek in te voeren in onze erediensten. Elke zondag wordt via de beamer een lied getoond. Een aantal van u heeft het bestelde liedboek al opgehaald in de kerk. We wachten nog op de digitale versie, vanwege het kunnen vertonen op de beamer. In het komend seizoen zal de kerkenraad een zondag vaststellen wanneer we het nieuwe liedboek volop gaan gebruiken. Tot zolang maken we gebruik van het ‘oude liedboek’ en via de beamer van andere liederen.

Ds. Jan Adriaanse Naar elkaar omzien Op 27 augustus werden Margreet en ik verblijd door de geboorte van ons 1e kleinkind. Metske en Jurian ontvingen uit de handen van de Schepper een welgeschapen dochtertje. Ze noemen haar Milou Margot. Verwondering, vreugde en dankbaarheid! We feliciteren ook de andere grootouders, Jan en Ees Meijering - van Beek met dit kostbare geschenk! Op dit moment van schrijven bevindt mevrouw C. Brons - Brouwer, Juliana van Stolberglaan 10, zich nog op de Intensive Care van het ziekenhuis ‘Gelderse vallei’. Ze is weer goed aanspreekbaar en wil verder op aarde. Ook op de Intensive Care bevindt zich mevrouw E. van Bergen Oostindiër, kamer 20, ‘Het Maanderzand’. Ze viel thuis op zondag 25 augustus. Ze brak een heup en in het ziekenhuis kwamen er complicaties. De operatie is goed geslaagd, maar het is afwachten voor haar. Gelukkig zijn haar kinderen en kleinkinderen zorgzaam in de buurt. Ik ontving een rouwkaart van Marien en Greet Bakker, Jordaensstraat 4, 6717 RK. Op 26 augustus overleed de vader van Marien in de leeftijd van 89 jaar. Hij verlangde naar het einde en werd thuisgehaald door zijn Heer en Heiland. Mogen zijn vrouw, kinderen, klein- en achterkleinkinderen de liefdevolle herinneringen aan man, vader en opa bewaren. Mevrouw J. Goedhart - van der Veer, Valkenier 203, heeft een roerige, pijnlijke zomer achter de rug. Zoals u weet was ze in mei jl. thuis gevallen. Hierna werd ze overgebracht naar Nieuwe Klinkenberg k. 338. Tijdens mijn vakantie is ze echter weer gevallen. Ze brak haar dijbeen en is toen opgenomen in het ‘Zorgcentrum Engelenburgh’, Kerkewijk 77 te Veenendaal; revalidatie-afdeling ‘De Schakel’ kamer 29. Moge het haar gegund zijn dat ze ondanks haar ruim 87 jarige leeftijd, toch weer mag opknappen. Dat wil ze nog zo graag! We dragen allen die afzien naar lichaam, ziel en geest, op aan de barmhartige God. God met de Naam Here, die zich over ons wil neerbuigen! We zijn blij met hen die iets te vieren hebben: een verjaardag; huwelijksjubileum; geboorte; positief resultaat in werk of bedrijf. De wereld van Syrië, Rusland, Afrika, Azië, en al die volkeren, al die verschillende godsdiensten en overtuigingen. Hoe overleven we samen en hoe gaan we op weg naar Gods rijk? Is de kerk niet de plaats om het visioen levend te houden? En we mogen hierin een bescheiden rol spelen dichtbij en veraf. Strijdend en biddend; in een versie van het Onze Vader, geschreven door Huub Oosterhuis: Onze Vader verborgen, uw Naam worde zichtbaar in ons, uw koninkrijk kome op aarde uw wil geschiede, een wereld met bomen tot in de hemel, waar water schoonheid en brood gerechtigheid is en genade waar vrede niet hoeft bevochten, waar troost en vergeving is en mensen spreken als mensen waar kinderen helder en jong zijn, dieren niet worden gepijnigd nooit één mens meer gemarteld, niet één mens meer geknecht.

9 Doof de hel in ons hoofd leg uw hand op ons hart breek het ijzer met handen breek de macht van het kwaad. Van U is de toekomst kome wat komt.

Baken verblijven, in Bennekom. Mevrouw H. Heerikhuisen - Danen, Zuiderkroon 15, is begonnen met de kuur. Een niet gemakkelijke periode voor haar. We bidden eenieder kracht en bemoediging toe in vertrouwen op de Heer die ons leven in Zijn handen houdt. Met een vredegroet aan u allen Ds. Santing

September Na de mooie zomer, wie weet een mooie herfst. Met de ‘r’ in de maand en in de naam. Scholen zijn weer begonnen en vele senioren en bijna-senioren zijn op reis voor de tweede na-vakantieperiode. Het kerkelijk leven krijgt weer een impuls door meer vergaderingen en samenkomsten, maar dat betekent niet dat er pas dan - en pas nu - weer leven en geest in komt. De kerk van Christus wordt niet gevormd door onze menselijke activiteiten en regelingen. De Geest van de Heer werkt in alle seizoenen en overal waar mensen in de naam van Christus samenkomen. Gedachtenis Wim A. M. Schreuders * 15 januari 1926 † 17 augustus 2013 Wim Schreuders werd geboren in Utrecht. Via de aloude kweekschool werd hij opgeleid voor onderwijzer. Dat werk en dat vak heeft hij zijn leven lang uitgeoefend en ingevuld. Als onderwijzer, als hoofd van de school in Overberg bij Amerongen en als leraar aan het Fontanuscollege in Barneveld. Daarin was hij een man van orde en gezag. Streng maar rechtvaardig. Het is niet moeilijk om je voor te stellen hoe hij daar invulling aan gaf. Zijn legerperiode in toen nog Nederlands-Indië heeft veel indruk op hem gemaakt. Hij sprak er niet veel over, maar las alles wat er mee te maken had. Ook daarin was hij meer een mens van het rationele dan van het gevoelsmatige. In 1993 overleed zijn vrouw, Nel Benschop na een periode van geestelijke vermindering. Ook het plotselinge overlijden van een zoon en kleinzoon moest hij verwerken en mee helpen dragen. Wonende aan de Larixlaan 4 bleef hij zelfstandig wonen, ook toen de lichamelijke klachten en -beperkingen groter werden. Zoals de kinderen op de kaart konden plaatsen: ‘Tot het einde toe zelfstandig, het leven in eigen hand houdend’. Maar op zaterdag 17 augustus mocht Wim Schreuders loslaten en zich toevertrouwen aan de leiding van zijn Heer en Heiland. In de afscheidsdienst op 22 augustus lazen we dan ook een gedeelte uit Johannes 14 wat hij zelf had aangereikt. ‘In het Huis mijns Vaders zijn vele woningen’. Maar ook: ‘En Ik ga heen om u plaats te bereiden en kom terug om u plaats te geven’. De woorden van Jezus over de weg en de waarheid en het leven. En die woorden gaan na de dood tot over de levensgrens heen. We luisterden in de dienst naar de muziek die hij zelf had uitgekozen en zongen over het geloof in de Heer: ‘Vaste rots van mijn behoud’. En na twintig jaar waren we opnieuw bij de plek op de begraafplaats waar we deze keer zijn lichaam aan de aarde toevertrouwden. We denken aan zijn kinderen en kleinkinderen, de familie en in het bijzonder aan zijn zus en broer die veel voor Wim Schreuders betekend hebben. We gedenken Wim Schreuders als iemand die in getrouwheid deel uit maakte van onze gemeente. Voorbereiding Zondag 22 september vieren we het Heilig Avondmaal in de wijkgemeente Beatrixkerk. De viering is zowel de morgendienst in het kerkgebouw als in de middag in ‘Het Maanderzand’. Een week later, de laatste zondag van de maand september, wordt de startdienst gehouden. Dit jaar met het landelijke thema: ‘Met hart en ziel geloven’. Er zullen ongetwijfeld verschillende activiteiten vooraf en tijdens de dienst worden voorbereid en georganiseerd. De voorbereidingscommissie is daar druk mee bezig. Wijk De heer G.J. Diesman, J.Th. Tooroplaan 46, is in de afgelopen maanden enkele keren opgenomen geweest in het ziekenhuis. Benauwdheid en verlies van krachten maken dat een ziekenhuisopname soms weer even nodig is. Mevrouw G. E. Strandstra - Smeding, Karel Doormanstraat 6, werd begin september geopereerd in het plaatselijke ziekenhuis. Voor revalidatie en herstel zal ze daarna enkele weken in Het

Met geloofsgroet voor allen dichtbij en verder weg A. Lunshof Activiteitengroep Ouderen Themamiddag Woensdag 11 september organiseert de Activiteitengroep Ouderen weer een themamiddag in ‘Het Maanderzand’. Aanvang: 15.00 u. Thema: ’Het verhaal achter het lied’ - over de achtergronden van verschillende vertrouwde liederen uit diverse bundels. Deze middag zal ds. A. Lunshof uitleg geven over de achtergrond van de verschillende bekende liederen. De heer B. van Steenbreek zal ons begeleiden bij het zingen van de liederen, die u op papier krijgt uitgereikt. Voor vervoer kunt u contact opnemen met de heer Anne Hendriks, tel. 06-33920813. Namens de activiteitengroep, Janny Westmaas, tel. 625268 DE OPEN HOF

Hoflaan 2, www.openhof-ede.nl Predikant: Ds. J. van der Linden, Proosdijweg 33, 6714 AK Ede, tel. 63 96 72 Ds. J.J. Reedijk, Cloeckendaal 17, 6715 JJ Ede, tel. 848032 Scriba: Mevr. M. Ohm - Richel, Levendaal 5, 6715 KJ Ede, tel. 64 28 80 e-mail: [email protected] De kerk in het nieuws De kerk was in het nieuws en dat is nieuws. Hoewel het geen goed nieuws was. Het gaat slecht met de kerk, zo meldde de Volkskrant. In de rooms-katholieke kerk worden door een kille sanering zelfs vitale parochies gesloten en in de PKN staan duizend banen op de tocht. Het ledenaantal neemt per jaar met 2, 5 % af. Het scheepje verkeert in zwaar weer. Achter dit proces van ontkerkelijking, het afscheid van het instituut, ligt een eeuwenlange ontwikkeling waarin ons mens-, wereld- en godsbeeld ingrijpend is veranderd. Wij zijn andere mensen dan driehonderd jaar geleden en dus ook andere gelovigen. Maar de kerk lijkt daar niet echt aan te willen. Die houdt onverkort vast aan een traditioneel model met een kerkorde, ambten en een leer. In de tijd van het Samen-op-Weg is er ooit een poging gedaan een radicale koerswijziging aan te brengen. De hoofdvraag was toen of deze kerk wel toegerust was voor de 21e eeuw. Aan hoogleraar Gijs Dingemans werd een bijdrage gevraagd om een nieuwe visie te laten schijnen. Zijn ontwerp droeg de titel: “Een huis om in te wonen, schetsen en bouwstenen voor een kerk en een kerkorde van de toekomst” (1986). Dingemans neemt in dit boekje de lokale geloofsgemeenschap tot uitgangspunt. Die bepaalt zelf wie er voorgaat, hoe de sacramenten worden gevierd en welke liturgie wordt aangehouden. Een gemeente kan haar eigen diensten, haar eigen orde, haar eigen theologie, haar eigen maatschappelijke richting bepalen. Voor een meerderheid was deze visie te progressief. Opnieuw won het conservatisme het van de droom. Nu staat mijn boekje verloren in mijn boekenkast. Symbool voor een kerk die niet in staat is het roer echt om te gooien. Gelukkig vinden er aan de basis veel experimenten plaats en zoeken mensen in de lijn van Dingemans gemeente van Christus te zijn. Hans van der Linden

10 Overlijden Langs deze weg willen wij als geloofsgemeenschap van De Open Hof ons meeleven betuigen met het overlijden van Angelique van de Bovenkamp. Dochter van Bert en Ria, zus van Yolanda en haar man Harold, tante van Daniel, Thom en Sam. Vanaf 2000 woonde Angelique na een zwaar auto-ongeluk in haar eigen woning in woonvorm de Palmengrift te Veenendaal, waar ze met liefde en goede zorg werd omgeven. Ze genoot van haar leven, daar en bij haar ouders. ‘Ik ben een heel gelukkig mens met twee huizen.’ Angelique is 43 jaar geworden. Adres van Bert en Ria van de Bovenkamp: Stationsweg 52/7 6711 PT Ede. Dopen 22 september In de viering van 22 september zal er gedoopt worden. Je kunt je nog aanmelden. In ieder geval staan er al twee dopelingen op de rol: - Sil, zoon van Wim en Jessica Houkes - van Rheede en - Anne Fleur, dochter van Martin en Erika Batenburg - Maassen. Als voorbereiding komen we op maandagavond 16 september samen ten huize van Erika en Martin, Veldhuizerweg 16. Wie zich nog wil opgeven kan zich melden bij ds. Hans van der Linden. Startzondag ‘vriendschap’ Op zondag 29 september gaan we weer van start. Met een gezamenlijk ontbijt en een feestelijke viering. Thema dit jaar is: ‘Vriendschap’. Een woord dat voor ons allemaal, jong en oud, veel betekent. Ook in de bijbel komen hechte vriendschappen voor. David en Jonathan, maar ook de vrienden van Job. Jezus heeft zijn leerlingen ook vrienden genoemd. Wat is vriendschap eigenlijk en hoe speelt het een rol in ons leven? Heeft het mogelijk ook iets met ons geloof te maken? Kan je God een vriend noemen? Genoeg om over te praten, te zingen, iets mee te doen. Maar we starten deze zondag met het inmiddels welbekende en drukbezochte ontbijt. U leest daar in het volgende stukje meer over. Intekenen ontbijt startzondag We beginnen net als afgelopen jaren met een ontbijt. We zullen de Omegazaal omtoveren tot een gezellige eetzaal! De maaltijd van de Heer in de viering komt te vervallen, maar dat is reden te meer een gemeenschappelijke maaltijd te houden voor de viering! Dat ontbijt zal beginnen om 9.00 uur, aansluitend begint om 10.00 uur de dienst. Om genoeg inkopen te doen, willen we jullie verzoeken je op te geven. Dit kan op de intekenlijst, die in de hal van de kerk ligt, of via de mail: [email protected], of via tel nr 622414. Natuurlijk is iedereen van harte welkom, ook als je je niet opgegeven hebt (liefst wel opgeven graag!). Ook zijn we op zoek naar mensen, die het leuk vinden om iets te bakken voor na de dienst bij de koffie.

• Sollicitatietips Om in te kunnen schatten hoeveel mensen hieraan willen deelnemen, kunt u zich per email opgeven bij ondergetekende. Telefoon: 651150 na 19.00 uur; e-mailadres is [email protected] Het is de bedoeling om in september een eerste middag of avond te organiseren in De Open Hof. Jaap de Bree Muziekavond De Open Hof Op vrijdagavond 27 september treedt een groot aantal zangers en musici voor u op. Het wordt net als de vorige keer (bij de stoelenactie) een bijzondere avond. We beginnen om 20.00 uur. De toegang is vrij. In de pauze is er een kopje koffie of thee. Bij de uitgang is er een collecte estemd voor het jeugdwerk. Dat wordt tot op heden betaald uit de wijkkas, maar die kan wel een extra steuntje gebruiken. Wie nemen deel? Lucie en Bauke Viet (orgel en klarinet), Anita Stienstra (panfluit), de cantorij, Ina Berendsen en Rianne (orgel en blokfluit), Tibia (blokfluitensemble), Albert Brink en Arjen Threels (orgel en hobo), de Open Hof Band, Albert Brink (orgel), het koor In Between en het Open Hof orkest. We denken dat we tussen 20.00 uur en 22.00 uur een mooi programma hebben. We hopen op een grote opkomst en daarmee een mooi begin van het startweekend. Hanny van Zalinge, Arjen Threels, Karel de Krijger en Wijnand Rietman Groet Het volle zonlicht trekt zich terug en kleurt de avond helder. De bloemenpracht vervaagt en raakt verborgen in het nachtelijk duister. Ademloos luister ik nog even naar de stilte van dit licht. In vrede Hans van der Linden KERKELIJK CENTRUM EMMAÜS SAMENWERKENDE KERKEN

De raad van de eredienst Trouwen Op 13 september a.s. trouwen Ferry Zwanenburg en Jolien van der Linden. Zij wonen aan de Wadestein. Jolien is geen onbekende voor de ‘Open Hoffers’, zij is de dochter van Hans en Henny. In kerkelijk centrum Emmaüs vragen zij een zegen over hun huwelijk. Wij wensen Jolien en Ferry alle goeds en Gods zegen voor hun verdere leven. Vanuit De Open Hof een hartelijke groet en felicitaties voor het bruidspaar en hun familie. Namens de Open Hof Marieke Ohm Zonder werk? Vanuit de contacten met gemeenteleden merken wij dat er diverse mensen werkloos zijn geraakt of daar binnenkort mee te maken krijgen. In de Wijkgemeente De Open Hof wordt binnenkort gestart met een ‘praat en doe groep’ voor mensen die werkloos zijn geraakt. U moet dan denken aan: • Gesprek met lotgenoten • Ervaringen met elkaar delen • Van elkaars netwerk gebruik maken • Ideeën uit wisselen

Laan der Verenigde Naties 94, tel. 63 62 52 www.emmaus-ede.nl Pastores: M. van den Bos - Greidanus, tel. 63 14 79 Ds. J. van der Linden, tel. 63 96 72 Ds. J.J. Reedijk, tel. 848032 J.A.Th.M. Lucassen, tel. 65 22 55 Secretariaat Cora: Jan-Willem Donkers, Noël Bakerstate 27, 6716 NK Ede, [email protected] Pastor ’Ik ben geen genezer’, zei Pater Van Kilsdonk, als hij het over zijn rol als pastor had. Hij voelde zich meer een verpleger die zo nu en dan de kussens opschudt. Voor hem is dat een gebaar van eerbied voor wie daar in bed ligt. Hij noemt dat met een archaïsch woord: ‘vertroosting’. Dit woord gaat over respect. Het is een bevestiging van gelijkwaardigheid en de waardevolle uni-

11 citeit van ieder mens. Daarom hoeft voor Van Kilsdonk het pastoraat niet per definitie religieus te zijn. Het gaat vooral over vertrouwen en diepgang. Zodra een van de partijen, bijv. de pastor, bepaalde pretenties heeft, is er wat Van Kilsdonk betreft geen sprake meer van een pastoraal gesprek.

Groet Een vlinder opent zijn tere vleugels en ademt zonlicht als tijdloos ogenblik.

Hans van der Linden Trouwen Vrijdag 13 september trouwen Jolien van der Linden en Ferry Zwanenburg, Wadestein 16. Je moet maar durven. Maar goed, als je op een vrijdag de 13e geboren bent, dan durf je zo’n trouwdatum zeker aan. Na de handtekening op huize Kernhem komt het paar om 14.15 uur naar Kerkelijke Centrum Emmaüs voor een zegen over hun levensweg. Hier vieren zij de waarde van het leven en het geschenk dat liefde heet. Voorganger in deze viering is Hans van der Linden, trotse vader van de bruid. Wij wensen het bruidspaar een heerlijke dag toe met veel vriendschap en vreugde. Startzondag Zondag 15 september vieren we in Emmaüs de startzondag. Thema: vriendschap. Via de website en e-mail hebben al verschillende mensen gereageerd op de vraag wat vriendschap voor hen bekent. Er zal in de viering over gezongen, gelezen en gesproken worden. Mogelijk dat ook de jongeren nog een bijdrage zullen leveren. In ieder geval zal er ook een boekenkraam zijn met boeken over vriendschap en we zullen de tien leefregels voor vriendschap doornemen. Kortom, er is heel veel te doen rond dit thema. In herinnering Coby Breur Op 14 augustus is Coby Breur overleden, na een ziekte van een aantal maanden. Ze is 71 jaar geworden. Haar overlijden kwam onverwacht voor haarzelf en anderen. Coby is bekend bij veel mensen in Bennekom en Ede. Jarenlang werkte ze met veel plezier in het Basisonderwijs. Heel wat kinderen hebben haar als juf gehad. Ze trouwde met Gerrit en kreeg drie kinderen: Elsje, Dick en Theo. Haar huwelijk eindigde na 30 jaar met een echtscheiding. Een moeilijke tijd brak aan voor alle betrokkenen. Coby heeft met vallen en opstaan haar leven weer opgebouwd. Ze leerde Tjeerd Hiddema kennen en ze trouwden in 2000. Het was een nieuw begin. Ze gingen in hun ‘huis van samen’ wonen in de Rembrandtlaan. Ze waren blij met elkaar, ze genoten van vakanties en van de wintersport. Tjeerd genoot samen met haar van de kleinkinderen. In 2006 kreeg Tjeerd een CVA en en daarna werd alles anders. Er waren veel beperkingen en veel plannen en dromen vielen in duigen. Coby kwam in de zorgrol terecht. Daarnaast probeerde ze haar eigen dingen te blijven doen. Ze was uitvaartbegeleider bij Humanitas en dat vond ze fijn om te doen. Ze was contactpersoon en lector en liturgisch bloemschikker in Emmaus. Ze deed mee aan een gespreksgroep; ze zat in de werkgroep Kunst in de Kerk. Zelf schilderde ze ook graag. Ze hield van stijl, van kleur en van symboliek. Ze had trouwe vriendinnen. Coby was iemand met heftige emoties. Ze zocht naar geluk, naar rust. Ze worstelde met zichzelf, met anderen, met God. Ze wilde leven, in verbinding met anderen! Tot haar laatste dag bleef ze mailtjes sturen. Op zondag 11 augustus zat ze met een zuurstoffles in Emmaüs, tussen de mensen. Haar laatste dag zaten Tjeerd, haar kinderen, schoonkinderen en haar kleinkinderen om haar heen in het ziekenhuis. Dat was goed. Tijdens de samenkomst in Emmaüs is zij herdacht, met woorden en muziek en met lichtjes, aangestoken door Tjeerd en de kleinkinderen, met foto’s van haar veelkleurige leven. Als lezing had Coby zelf gekozen voor de worsteling van Jacob bij de Jabbok. Ze zal gemist worden!

Of het kort zal zijn of nog zal duren ik wil het nu als eindeloos beleven. In vrede Hans van der Linden

ALGEMEEN Provinciale conferentie ‘Eenzaamheid, wat doen we zelf en wat doen we samen’ Deze conferentie vindt plaats op donderdag 26 september 2013 en wordt georganiseerd door Sensoor Gelderland en de Provincie Gelderland in samenwerking met de SBOG en Coalitie Erbij. In deze uitnodiging leest u meer over het programma van de conferentie en hoe u zich daarvoor kunt aanmelden. Het aantal plaatsen voor deze conferentie is beperkt, dus meldt u snel aan! Doel van de conferentie is het delen van inspirerende initiatieven die eenzaamheid tegengaan en die de samenwerking tussen organisaties verder brengen. De conferentie is voor iedereen die te maken heeft met eenzaamheidsproblematiek en die aan de slag wil met nieuwe mogelijkheden om eenzaamheid te lijf te gaan. Denk aan vrijwilligers en betaalde medewerkers van organisaties en bestuurders en beleidsmedewerkers van gemeenten. Eenzaamheid komt vaak voor en heeft nadelige gevolgen voor gezondheid en welbevinden. Mensen die zich eenzaam voelen maken vaker gebruik van allerlei voorzieningen om hier mee om te gaan. In het kader van ‘de Kanteling’ en Welzijn Nieuwe Stijl zoeken velen naar een nieuwe manier om deze doelgroep te helpen. De aandacht gaat steeds meer uit naar het signaleren van eenzaamheid, mensen bezoeken en samenwerking tussen vrijwilligers en betaalde medewerkers, burgers en organisaties. De conferentie vindt plaats in het kader van de landelijke ‘Week tegen Eenzaamheid’ van 26 september tot en met 5 oktober 2013, georganiseerd door Coalitie Erbij. Programma: Vanaf 09.00 uur 09.25 - 09.30 uur 09.30 - 09.40 uur 09.40 - 10.00 uur 10.00 - 10.50 uur

10.50 - 11.15 uur 11.15 - 12.30 uur

Marijke van den Bos 12.30 - 14.00 uur 14.00 uur

Ontvangst Welkom door de heer Piet Nieuwenhuysen, dagvoorzitter Opening door mevrouw Betty Smits-van Sonsbeek, voorzitter van Sensoor Gelderland Inleiding door de heer Jan Jacob van Dijk, gedeputeerde van de Provincie Gelderland Inleiding door mevrouw Anja Machielse, hoofddocent aan de Universiteit voor Humanistiek en hoofd onderzoek bij LESI (Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie). Zij gaat in op de achtergronden en gevolgen van eenzaamheid en sociaal isolement, de diversiteit van de doelgroep, de interventies die mogelijk zijn en de resultaten die kunnen worden verwacht. Pauze Presentatie van een aantal opvallende en inspirerende initiatieven op het gebied van samenwerking, sport en ontmoeting. Mevrouw Machielse geeft een reactie op de verschillende initiatieven. Lunch met mogelijkheid tot kennisnemen van andere innovatieve initiatieven en tot netwerken. Afsluiting

12 Inschrijven Aan deelname zijn geen kosten verbonden. Wij verzoeken u met klem om u vooraf aan te melden. Dat kan door het aanmeldformulier in te vullen. Dit formulier vindt u op de site van de SBOG. De conferentie vindt plaats in de Vredebergkerk aan de Van Toulon van der Koogweg 3 in Oosterbeek. Vanwege de beperkte parkeermogelijkheden adviseren wij u om met het openbaar vervoer te komen. De locatie is uitstekend met trein en bus te bereiken! KERKVENSTER Radio Ede FM Frequenties: kabel:: FM 93.1, ether FM 107.3 Maandag 19.02 - 20.00 uur Herhaling: dinsdag 12.00-13.00 uur; zondag 22.00-23.00 uur. Uitzendingen in september 2013 2 september 2013 Interview met de heer Jaap Boot over ‘Ede en de zondagsopenstelling van winkels’. Lied van de Week: ‘Laat lichten, God, uw aangezicht’. Column, actuele berichten. Muzikale completering. 9 september 2013 Gesprek met drs. J. Heine over ‘Yom Kippur in de Joodse praktijk’. Lied van de Week: ‘Onder de hoede van de hemel’ (Dirk Zwart). Een actuele column, zang en muziek vullen het geheel aan. 16 september 2013 Vraaggesprek met ds. D.C. Floor over ‘Ervaringen van een Edese emerituspredikant.’ Lied van de week: “Wat mensen doen, wat mensen zijn”. Korte column. Actuele berichten, muzikale aanvulling. 23 september 2013 Interview met Klaas Kopinga en ds. Arie Romein over ‘Vijfentwintig jaar Meet Inn’. Lied van de Week: ‘Elke korrel goudgeel graan’. Boekbespreking: Adriana Balk. Muzikale intermezzo’s. Actuele berichten. 30 september 2013 Gesprek met Johan van Markesteijn en Anton Kanis over ‘Vijfentwintig jaar kerkorganist’. Column: Bert Fredrikze. Lied van de Week: ‘Zegenbede’ (Projectkoor o.l.v. Dirk Zwart). Actuele berichten. Tussendoor: muziek en zang. KERKELIJKE STAND GEREFORMEERD Gedoopt in de Beatrixkerk op 18 augustus: Luca Joshua v.d. Eijk, Nic. Maesstraat 46, geb. 29-06-2013 Overleden: 14 aug: mw. E.J. Breur, Rembrandtlaan 120, 71 jaar 17 aug: dhr. W.A.M. Schreuders, Larixlaan 4, 87 jaar Verhuisd: In Noord: dhr. P, ’t Hoen, v. De Zoom 62 n. Rontgenlaan 1 v. Centrum n. Noord: mw. A. Hendriks, v. Korhoenlaan 15 n. L. Tulplaan 20 in Centrum: mw. J. Brandsma-Berkhof, v. L. Henriettelaan 136 n. Dennenlaan 211 mw. P. Tip-Bubberman, v. L. Henriettelaan 224 n. Dennenlaan 207 Overgeschreven: v. Harskamp n. Noord: mw. K. Reijneveld en M. en D. Ouwendijk, W. de Withstraat 21 v. Veldh. n. Centrum: mw. B. Aversteeg, Maanderweg 3 Overgeschreven: n. GK Lunteren: mw. T. de Koning, Molenstraat 15 fam. A. Munters, Zonneoordlaan 41 fam. T.C. v. Beek-Munters, Heideweg 2

Vertrokken: n. Eindhoven: mw. B.A. Somsen, De Gaullesingel 46 n. Groningen: mw. H.B. Somsen, De Gaullesingel 46 n. Tilburg: mw. F.I. v.d. Sijs, Monnetsingel 25 Commentaar bij de tijd: Leuenberger Konkordie 1973 - 2013 De Leuenberger Konkordie bestaat veertig jaar. Synodepreses Karin van den Broeke over de actuele betekenis van dit oecumenisch document. Het jaar 2013 is een jubileumjaar. Niet alleen bestaat de Heidelbergse Catechismus 450 jaar, ook bestaat de Leuenberger Konkordie veertig jaar. Mooi aan een jubileum is dat het een aanleiding kan zijn om nog eens opnieuw te doordenken wat de actuele betekenis is van documenten die in het verleden tot stand kwamen. De Evangelische Kerk van Westfalen organiseerde ter gelegenheid van veertig jaar Leuenberger Konkordie een internationaal symposium, waarvoor zij ongeveer zestig gasten uitgenodigd heeft. Gasten die allemaal hun eigen ervaringen hebben met samenwerking tussen kerken. Dát is immers wat de Leuenberger Konkordie sinds 1973 beoogt: het versterken van de gemeenschap van kerken. Tegenover een geschiedenis van afscheiding formuleert de Leuenberger Konkordie gemeenschappelijke grond voor Lutherse, gereformeerde en nauw met hen verwante voor-reformatorische kerken. Een gemeenschappelijk verstaan van het Evangelie verschaft een basis om elkaar in Woord en Sacrament te (h)erkennen en te streven naar een zo groot mogelijke gemeenschappelijkheid in getuigenis en dienst aan de wereld. Tijdens het symposium wordt duidelijk waar er positieve voorbeelden van deze gemeenschap van kerken te vinden zijn, maar ook waar het hapert. Vier onderwerpen keren steeds opnieuw terug: denken over het ambt, over ethische vraagstukken, over avondmaal en over doop. Leuenberg heeft gekozen voor het model van ‘verzoende verscheidenheid’. Er is een gemeenschappelijk verstaan van het Evangelie. Maar in hoeverre komt het op deze basis werkelijk tot wederzijdse erkenning? Met welke kerken ben je als kerk bijvoorbeeld bereid ambtsdragers uit te wisselen? Hoe ver wil je gaan in je uitwisselingen? Ik zie, terwijl de discussies bloeien, in gedachten ons eigen land voor me. Onze Protestantse Kerk in Nederland is een prachtig voorbeeld van een verenigde kerk in de geest van Leuenberg. ‘Verzoende verscheidenheid.’ Hoe beoordelen we dat na inmiddels bijna tien jaar? Op welke punten is de verscheidenheid geslaagd? En op welke punten de verzoening? De verschillen binnen onze kerk zijn groot. Neem het voorbeeld van de avondmaalsbeleving ook hier maar als ijkpunt. Niet ieder lid van onze kerk zal zich in iedere gemeente van onze kerk geroepen voelen om aan tafel aan te gaan. Ik zie tegelijkertijd bewegingen over de grenzen van onze kerk heen. Een gemeente die ontstaan is als samenwerkingsverband tussen een protestantse, een christelijkgereformeerde en een nederlands-gereformeerde gemeente; oecumenisch vormgegeven categoriaal pastoraat; jongeren die kerkdiensten verkennen en daarbij rustig officiële kerkgrenzen overschrijden. In de praktijk voltrekt zich een heel eigen vorm van kerkelijke eenheid. Werken aan kerkelijke eenheid vindt op velerlei fronten plaats. Binnen de Leuenberger gemeenschap is het een kwestie van verfijning. Waar we tijdens het symposium in Westfalen vertegenwoordigers horen van Oosters-orthodoxe, Rooms-Katholieke of Pinksterzijde, zou je ontmoedigd raken. Tegelijkertijd klinkt gelukkig het geluid dat de eenheid van de kerk uiteindelijk geen mensenwerk is, maar iets dat ons door God gegeven wordt. Mij bepaalt het symposium ook bij de vraag: ‘Waar voel je je als gewone kerkganger echt thuis in een kerk?’ Ik hoop dat we die vraag binnen onze eigen kerk maar ook over de grenzen van onze kerk heen steeds opnieuw willen verkennen. Om eenheid te ervaren, maar ook om verschillen te verhelderen en zo mogelijk vruchtbaar te maken voor een verdieping van ons geloof. 25 juli 2013 - Ds. Karin van den Broeke, preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland Lees meer columns op www.pkn.nl/actueel/Commentaar-bij-detijd

13 Kerken in je vakantie De een trekt naar het buitenland, maar wil daar zondag graag naar een Nederlandse kerkdienst. En de ander blijft in Nederland, maar verlangt naar een exotische viering. Beiden kunnen via de Kerkzoeker van www.pkn.nl op zoek. Turkije, Zweden, Spanje, Groot-Brittannië - in veel landen is er een Nederlandse protestantse gemeente. Soms bestaat zo'n Nederlandse gemeente alleen in de vakantieperiode, voor toeristen. Deze vakantiekerken zijn vaak verbonden aan een christelijke gezinscamping. Zo is er in Zweden een 'campingkerk' op 'Oasecamp Storastrand', die in juli en augustus elke zondagmorgen een viering en elke zondagavond een Sing-in organiseert. Er zijn ook Nederlandstalige gemeenten die het hele jaar actief zijn, met kerkdiensten, pastoraat en ontmoetingsbijeenkomsten. In Spanje bestaat een groot aantal Nederlandse gemeenten, opgezet door het Interkerkelijk Pastoraat onder Nederlanders in Zuid Europa ( PNZE). In de jaren 60 vestigden zich steeds meer gepensioneerde Nederlanders in Spanje. Daarom trok emerituszendingspredikant ds. H.van den Brink, naar Zuid-Spanje, en in 1966 ging in Malaga de eerste Nederlandse protestantse gemeente van start. Nu zijn er al heel wat van zulke gemeenten, in Spanje, Portugal, Canarische eilanden, maar nu ook in Turkije. Vooral in grote steden in Europa is er een Nederlandse protestantse kerk, van en voor Nederlanders die daar studeren of werken. Zo is er in Parijs de Église Réformée Néerlandaise, en in Londen de Nederlandse Kerk Austin Friars. Zulke gemeenten zijn plekken van ontmoeting waar mensen in hun eigen taal kunnen spreken over wat hen op het hart ligt. Nederlandstalige kerken in het buitenland zijn te vinden door in de Kerkzoeker van www.pkn.nl bij Denominatie te kiezen voor: 'Kerken buitenland', en type daarna een land of plaat in. Wie in Nederland vakantie viert en thuis blijft, kan in de eigen woonplaats op zoek naar een vleugje buitenland: een viering in een onbekende taal, met onbekende rituelen. Zo'n kennismaking met een buitenlandse christelijke gemeenschap in Nederland kan tot verrassende ontmoetingen leiden... Zo blijkt er in Amersfoort een Chinese Protestantse Kerk te zijn, in Amsterdam een Syrisch orthodoxe Kerk, en in Hemelum een Russisch Orthodox klooster H. Nikolaas de Wonderdoener. Migrantenkerkenkerken zijn te vinden door in de Kerkzoeker van www.pkn.nl bij Denominatie te kiezen voor: 'Migrantenkerken', en kies daarna een taal. Of typ een plaats in het zoekvenster.

Rituelen bij sleutelmomenten De Protestantse Kerk maakte een boekje met rituelen bij sleutelmomenten, belangrijke gebeurtenissen in het leven. Als omstandigheden veranderen, als mensen wegvallen, als je gaat trouwen of als je gaat scheiden, betreed je onbekende grond. In zo’n nieuwe situatie is steeds sprake van een ‘eerste keer’. Het kan prettig zijn om daar een handeling, een ritueel bij te hebben. Het boekje ‘Rituelen bij sleutelmomenten - het leven is een reis’ heeft tien sleutelmomenten op een rij gezet, van geboorte tot sterven. Het geeft daarbij een paar bezinnende teksten en een of meer mogelijk handelingen die aangepast kunnen worden aan de situatie zoals die zich voordoet. Mogelijk geeft de vorm aanleiding om zelf zo’n handeling of ritueel te bedenken. Tot slot van elk sleutelmoment een ritueel dat mensen zelf bedachten om vorm en inhoud te geven aan een bepaalde situatie. Prijs: €5,95. Bestellen: [email protected] ; (030) 880 13 37. Of via www.pkn.nl/webwinkel Kerk in Actie presenteert: ‘de andere agenda’ Welke agenda gaat u kopen voor 2014? Welk thema, welke layout en wat moet er allemaal in staan? Kerk in Actie heeft voor u de ‘andere agenda’ gemaakt. Hierbij staat ‘andere’ vooral voor de ander, onze naaste. In de agenda leest u de inzet van Kerk in Actie voor een duurzame wereld, voor armoedebestrijding, voor voedselzekerheid, recht en gerechtigheid. In de agenda staan ook leuke tips voor een duurzaam leven en het omzien naar de ander. Zodat ook u zelf in actie kunt komen. Elke week hoopt Kerk in Actie u te inspireren met een spreuk of Bijbeltekst. Kerk in Actie wil er zijn voor de ander, vandaar ook de naam van de agenda: de andere agenda. Anders aan de agenda is ook dat de week op zondag begint, zodat het een echte kerkelijke agenda is. Het formaat van de agenda is een liggende A5. Zo hebt u genoeg ruimte om al uw af spraken te noteren. U kunt deze agenda via uw plaatselijke kerk bestellen voor € 9,95. Vanaf 1 september worden de agenda’s naar de gemeenten verzonden. Koop ook een ‘andere agenda’ en laat u heel 2014 inspireren door Kerk in Actie! Als u niet via uw eigen gemeente een agenda kunt bestellen, kunt u vanaf 1 september de agenda voor € 12,00 (inclusief verzendkosten) kopen via de webwinkel van Kerk in Actie. Hij wordt dan binnen twee weken bij u thuis bezorgd.

Lees meer: www.pkn.nl/actueel/nieuws, bericht dd 26 juli 2013 Meer informatie en bestellen: www.kerkinactie.nl/andereagenda Kerk zoekt adviseurs voor nieuwbouw Hydepark In de eerstvolgende editie van het maandblad 'Kerkbeheer' verschijnt een uitvoerige mededeling van het bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk over de selectie van adviseurs in verband met de nieuwbouw op Hydepark. De generale synode van de Protestantse Kerk heeft besloten op het landgoed Hydepark een ‘huis van de kerk’ te ontwikkelen. Dit huis vervangt het ‘diaconale’ Roosevelthuis, dat volledig verouderd en aan vernieuwing toe is, en het conferentiecentrum Hydepark. Het nieuwe 'huis van de kerk' wordt een huis voor mensen die afhankelijk zijn van zorgverlening en begeleiding. Daarnaast wordt het een plek voor bezinning, toerusting, ontmoeting en vakantie. In het bericht in 'Kerkbeheer' schrijft de heer Gerrit Westerveld, bestuurslid van de dienstorganisatie, het volgende: 'Naar wij hopen en vertrouwen zal in oktober 2013 de gemeenteraad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug een uitspraak doen over het (bescheiden) aanpassen van het bestemmingsplan. Om op dat moment ‘met stoom en kokend water’ door te kunnen gaan, start binnenkort de selectie van de in te schakelen adviseurs. Deze adviseurs zijn nodig om het ontwerp klaar voor aanbesteding te maken. De architect, de landschapsarchitect en de kostendeskundige hebben al aan de voorbereiding mee gewerkt. De selectie van adviseurs gebeurt op basis van de aanbestedingsprocedure 2013. Lees meer: www.pkn.nl/actueel/nieuws, bericht dd. 29 juli 2013 Dit en meer nieuws is te vinden op www.pkn.nl/actueel/nieuws. Of neem een RSS-feed op Nieuws Protestantse Kerk, of volg PKNnl op twitter.com/PKNnl

Met hart en ziel - tien portretten over geloven Dit boekje bevat tien portretten van mensen die vertellen over hun band met geloof en kerk. Sommigen zijn daarmee opgegroeid en vinden het geheel vanzelfsprekend, anderen zijn pas op latere leeftijd betrokken geraakt bij de kerk. Het boekje wil het praten over je geloof stimuleren. De handreiking voor gesprek achterin helpt daarbij verder. Het boekje sluit aan bij het jaarthema van de Protestantse Kerk voor de jaren 2013-2014 ‘Met hart en ziel - geloven’. Prijs:€ 5,-. Bestellen: [email protected], (030) 880 13 37. Of via www.pkn.nl/webwinkel Meer publicaties zijn te vinden op www.webwinkel.pkn.nl AGENDA za 14 t/m zo 15 september 2013: Changemaker Festival 2013 Het Changemaker Festival is een festival voor alle jongeren die concrete ideeën willen opdoen hoe je zelf de verandering kunt zijn die je wilt zien in de wereld. Dit jaarlijkse Festival is een initiatief van Changemaker Nederland (Edukans, Togetthere en World Servants) Het ochtendprogramma is speciaal bedoeld voor jongeren die op reis zijn geweest met Edukans, Togetthere en World Servants. Het middagprogramma is open voor iedereen. In het Changemaker-paviljoen kunnen de jongeren meedoen aan een debat, langs gaan bij verschillende organisaties die aanwezig zijn op het plein, genieten van leuke muziek of meteen praktisch aan de slag gaan, bijvoorbeeld in het repair café of op een kledingruilbeurs.

14 Ook worden er workshops aangeboden, in verschillende rondes. Deze bieden concrete handvaten voor duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking. Zo zijn er bijvoorbeeld de workshop van JOP: 'Jouw talenten inzetten in je eigen kerk, hoe doe je dat?' en die van Togetthere, ' Voor langere tijd naar het buitenland'. In het avondprogramma is er een gesprek over de impact van de ontmoeting tussen jongeren uit het Noorden met mensen uit het Zuiden, waarbij veel ruimte is voor ervaringsverhalen van jongeren die zich ingezet hebben voor Ontwikkelingssamenwerking. Het Changemaker Festival sluit zondag af met een viering onder leiding van Reinier Sonneveld. Plaats: Summercamp Heino, Schaarshoekweg 1, Heino;. Kosten: 35,Meer informatie en opgave: www.changemakernederland.nl/changemaker-festival vrij 27 september 2013: Ark Mission Inspiratiedag Hoe slagen we erin de bijbelse boodschap nu en in de toekomst over te brengen? Dat is de vraag die centraal staat op de Ark Mission Inspiratiedag. Deze dag wordt georganiseerd vanwege het honderdjarig bestaan van Ark Mission, en is bedoeld voor christenen die vanuit hun ambt of professie mensen willen inspireren met het Woord van God in een overheersend seculiere samenleving. Sprekers zijn Jan Willem-Grievink, Frank Bosman, Miranda Klaver, Hans van Vliet en Inger van Nes. Samen met alle aanwezigen zullen ze een antwoord zoeken op vragen als ‘Hoe bereiken we de smartphone generatie?’ De presentatie is in handen van Ruben van Zwieten. Verder worden het jubileumboek en de Bible-Fit app gelanceerd. Met deze app kunnen bijbelteksten gekoppeld worden aan persoonlijke gebeurtenissen of emoties. Tijd: 11.45-16.45. Plaats: Landgoed Zonheuvel te Doorn. Opgave en meer informatie: www.arkmission.nl/inspiratiedag za 5 oktober 2013: Vacaredag 2013 - 'Mystiek en meditatie’ Vacare is het platform voor meditatief leven in en vanuit de Protestantse kerk in Nederland. Een van de evenementen is de jaarlijkse Vacaredag, die dit jaar wordt gehouden in Amersfoort. Het thema van de Vacaredag is: 'Mystiek en meditatie’. In het ochtendprogramma houdt dr. Kick Bras een lezing over ‘Mystiek en het protestantisme’. In het middagprogramma zijn er twee rondes van zes workshops over ‘Mystiek en sociale gerechtigheid’, ‘Mystiek en schepping’, ‘Mystiek en gemeentezijn’, ‘Mystiek en andere godsdiensten’, ‘Mystiek en lichamelijkheid (sacrale dans)’ en ‘Mystiek en kunst (boetseren)’. Tijd: 10.00 - 15.45. Plaats: Ichthuskerk, Grote Haag 154 te Amersfoort. Opgave: secretaris Vacare Wilmy van Hartingsveldt: [email protected]; (0183) 62 83 18. Meer informatie:www.pkn.nl/vacare za 12 oktober & za 9 november 2013: Ontmoeting met de middengeneratie De Protestantse Kerk organiseert twee inspiratiedagen voor gemeenten die zich willen verdiepen in de mogelijkheden voor ontmoeting met de middengeneratie. ’s Ochtends zijn er inleidingen over ‘Op verkenning naar de diepere lagen in het contact met twintigers en dertigers’ (door ds. Peter Hendriks), ‘Kerk en dertigers 2.0.’ (door gemeenteadviseurs Nadine van Hierden en Maaike Bikker) en ‘Sociale media, de netwerksamenleving en de kerk’(door drs. Robin Effing). ’s Middags zijn er workshops met praktijkverhalen van gemeenten die daadwerkelijk met deze generatie op pad zijn. De dagen richten zich op gemeenteleden en kerkelijk kader, zeker ook uit de middengeneratie zelf! Datum: za 12 oktober 2013. Plaats: Spoorstraat 5-7, Wierden; Datum: za 9 november 2013. Plaats: Gebouw De Meent/Laarkerk, Stationsweg 159, Zuidlaren. Tijd: 9.30 - 15.45. Prijs: € 20,- . Opgave en meer informatie: [email protected] Deze en meer activiteiten zijn te vinden in www.pkn.nl/actueel/agenda

15

Financiën en adressen Redactie: Wim Assink Gerben Rietman Kopij inleveren via de e-mail naar: [email protected] vóór vrijdagmorgen 12.00 uur. Adreswijziging en opzegging/aanmelding voor dit kerkblad bij de kerkelijke bureaus Gereformeerde Kerk Vaste Vrijwillige Bijdragen voor Kerk, Zending en Evangelisatie (ook giften voor Z.W.O., Werelddiakonaat, wijkkassen, Comm. Meeleven enz.): Rabobank: NL08RABO0307049337 ING Bank: NL11INGB0000867584 Beide rek. t.n.v. Gereformeerde Kerk - Ede. Graag aangeven voor welk doel uw bijdrage of gift is bestemd. E-mail: [email protected] Website: www.gereformeerdekerkede.nl Diakonie: Rabobank: NL21RABO0307077233 t.n.v. Diakonie Geref. Kerk Kerkelijk bureau (Gereformeerd): W. de Zwijgerlaan 4a, 6713 NT Ede, tel.: 61 23 36 Adm.: mw H. de Neef-van Stormbroek Geopend: Ma, Wo en Vr van 10-12 uur Collectebonnen zijn verkrijgbaar in een-heden van 20 stuks à € 0,75 = € 15,- en van 20 stuks à € 0,50 = € 10,Taborgemeente Ledenadministratie: W. de Zwijgerlaan 4a, 6713 NT Ede, tel.: 61 23 36 [email protected] Adm.: mw H. de Neef-van Stormbroek Bijdrageadministratie: Postbus 131, 6710 BC Ede Voor vrijwillige bijdragen en giften en collectebonnen: SNS Bank 92.50.51.551 ING Bank: NL02INGB0001213357 t.n.v. College van Kerkrentmeesters Hervormde Taborgemeente Ede. Collectebonnen zijn verkrijgbaar in eenheden van 20 stuks à € 1,25 = € 25,- en van 20 stuks à € 0,75 = € 15,-. Diaconie: Giften diaconie en zending: Bankrekening nr. 53.99.14.045 tnv Diakonie Hervormde Taborgemeente Ede.