KERKBLAD. Levensbeschrijving. van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede. 20 en 27 juli 2014 jaargang 22 nr. 13

20 en 27 juli 2014 jaargang 22 nr. 13 Redactie:

KERKBLAD

Gerben Rietman Ranonkellaan 32A, 6713 GM Ede Tel. (0318) 84 54 89 Druk: Drukkerij Frouws Ede bv E-mail: [email protected]

van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede

Levensbeschrijving Ik heb inmiddels de “drie Willems” uit! Een wat duister begin misschien voor u. Maar ik bedoel met de “drie Willems” de drie koningen van de negentiende eeuw. Over hen zijn recentelijk drie biografieën verschenen. Ter gelegenheid van het 200 jarig Koninkrijk der Nederlanden, zoals we dat in deze jaren gedenken. Biografie Het is opvallend hoeveel biografieën er de laatste jaren verschijnen. Het is in de geschiedenis en in de cultuur en literatuur een populair genre geworden. En dat valt ook goed te begrijpen. Het lezen en volgen van een levensbeschrijving van een meer of minder bekend en belangrijk persoon geeft ons een boeiend inzicht, niet alleen van de persoon zelf, maar ook van de tijd waarin hij of zij leefde. Immers een mens loopt zijn leven en verricht zijn of haar daden, altijd verbonden met de mensen in zijn omgeving en in een bepaalde tijd van de geschiedenis. Ik mag graag biografieën lezen. Ook al sla ik de diverse boeken over voetballers meestal over. Hoewel het wel vaak levens zijn met hoogte en dieptepunten, gekenmerkt door te veel geld, verslaving en glitterroem. Een goede biografie moet volgens mij dik zijn, veel pagina’s hebben, veel omvattend zijn, goed geschreven natuurlijk, maar ook een indruk geven van de tijd waarin de hoofdpersoon rond wandelde. Van u of jou en van mij zal er zeer waarschijnlijk, en in mijn geval hopelijk, geen biografie verschijnen. Vaak zijn het mensen van de politiek, kunst, wetenschap, theologie en cultuur, die een biografie verdienen. Ergens hebben zij een persoonlijk stempel op hun tijd gedrukt.

wetenschap waren toegekomen. Maar recentelijk worden o.a. in het NRC en in de Volkskrant de figuur van Bilderdijk zelf en deze biografieën enthousiast ontvangen. Immers we hebben ook in deze tijd weer behoefte aan oorspronkelijke en originele figuren. Al te politiek correcte en met alle winden meedraaiende helden van hun tijd zijn er genoeg. Zeker ook in onze zogenaamde redelijke en verstandige cultuur. Hofpredikant Gelukkig krijgen sommige dominees ook een biografie. In navolging aan de “drie Willems”, verscheen ook het boek van Janneke de Jong-Slagman: “Hofpredikers in de 19e eeuw”. Over predikanten die aan het Koninklijk Hof in den Haag en dat van paleis Het Loo in Apeldoorn waren verbonden. Wat ze daar allemaal te maken kregen met koninklijke grillen en kuren en dwaasheden en zondigheden, het is verbazend, maar ook zeer vermakelijk om te lezen. Heiligen waren er toen maar weinig en dat geldt ook voor onze tijd. Een huidige hofpredikant, samen met de van der Lindens, is Huub Oosterhuis. En het is dan ook niet opvallend dat recentelijk ook over hem een biografie is verschenen. En nog wel onder de titel: “De paus van Amsterdam”. Nu vind ik dat zelf eigenlijk te vroeg, omdat een biografie over een overleden persoon moet gaan. Afsluitend met de dood, het afscheid en een korte, maar wel, voorlopig definitieve nabeschouwing over wat iemand nagelaten heeft. Eén en vier En Jezus? Hij kreeg ook geen biografie. Maar wel vier evangeliën. Dat is iets anders. En voor zover het een meer of minder accurate, precieze, zorgvuldige levensbeschrijving van Jezus geeft, zijn levensbeschrijving eindigde niet op de gebruikelijke manier. Bij dood en einde, en nabeschouwing en tot stof voor de

SCHRIFTLEZEN Gefnuikte arend Er zijn door de tijd heen honderden levensbeschrijvingen over Johann Wolfgang von Goethe verschenen. Dichter, wetenschapper, filosoof die leefde rond 1800 in Duitsland en vooral in Weimar. Toch heeft de schrijver Rüdiger Safranski vorig jaar weer een nieuwe biografie doen uitkomen. “Goethe, Kunstwerk van het leven” is een prachtige biografie waarin het leven van de hoofdpersoon, volledig in zijn omgeving en in die tijd, wordt weergegeven. Immers elke tijd opnieuw, heeft weer een andere kijk op de levensloop van een historisch persoon. Dat zelfde geldt voor de vorig jaar uitgekomen biografie over Willem Bilderdijk. Alleen al de titel van dit boek: “De gefnuikte arend” zegt reeds heel veel over deze persoon. Bilderdijk, die leefde tussen 1756 en 1831, was een briljant geleerde en schrijver en politicus, die mede door en vanwege zijn moeilijke karakter en zeer ongemakkelijke eigenschappen nooit de carrière en loopbaan heeft kunnen krijgen die hij misschien wel verdiende. In 1998 schreef kerkelijk historicus Joris van Eijnatten al een theologisch-filosofische biografie over Bilderdijk onder de naam: “Hogere sferen, de ideeënwereld van Willem Bilderdijk”. Lange tijd hoorde Bilderdijk tot de “dompers”, dat waren in de 19e en 20e eeuw de orthodoxe gelovigen die nog niet aan de moderne verlichting en

Zondag 20 juli – Mattheus 13: 24-30 Jezus vertelt vele gelijkenissen – parabolen; het zijn verbeeldingen van een andere werkelijkheid. In dit 13e hoofdstuk lezen wij 7 gelijkenissen over het Koninkrijk. Ze zijn allen als het ware vlakjes van een prachtige diamant. Ze geven ons inzicht over de Koning van dit Rijk; over God. Maar omdat het een andere werkelijkheid is, gebruikt Jezus deze verhaaltjes. Het is net als het spel met een spiegeltje. Een kind zit in het lokaal; de zon valt over zijn tafel. Hij vangt met een spiegeltje het zonlicht en laat het overal heen gaan. Gelijkenissen: weerspiegelingen van het Rijk van God. Het Rijk van God….daar waar God woont. Daar waar het leven gaat volgens zijn Wil en uit Zijn Naam. Nu leven we nog in de tussentijd. Op aarde groeit het onkruid tussen het koren. Goed en kwaad zijn met elkaar verweven in mensen en structuren. Waar komt het kwaad vandaan? In de gelijkenis noemt Jezus het de vijand van de eigenaar van de akker. Hoe halen we dit ertussen uit? Het is onmogelijk zonder schade toe te brengen aan het koren. Eenmaal komt het moment van de oogst. Dan kan het onkruid van het koren worden gescheiden. Wanneer dit gebeurt, is aan God.

2

Bijbelleesrooster zo. ma. di. wo. do. vr. za.

20 21 22 23 24 25 26

Matteüs 13:24-35 Matteüs 13:36-46 Matteüs 13:47-58 Romeinen 8:1-11 Romeinen 8:12-25 Romeinen 8:26-39 Nehemia 5:1-13

Om over na te denken Koninkrijksrelaties Boven het maaiveld Geestelijk leven Kinderen Geestelijke bijstand Generaal pardon

geschiedenis. En met in elke tijd een nieuwe of herhalende interpretatie. Dat maakt Hem ook weer tot iemand die, buiten elke afgeronde en afgesloten levensbeschrijving om, juist uniek was. Zo’n leven kun je niet bedenken, kun je nooit volledig in alle feiten en gebeurtenissen vangen en kent een afloop die boven elk einde, goed of slecht, uitgaat. Elke zogenaamde “Jezus-biografie” kunt u dan ook rustig als tijdgebonden in de kast laten staan. De vier evangeliën samen geven voldoende basis en inhoud voor geloof, verwondering en zijn gezamenlijk de basis voor Zijn uniekheid. Kortom en samengevat, voor de vakantieperiode een uitnodigende tip. Neem 1 biografie mee naar de camping en daarnaast 4 evangeliën. Bij voorbeeld, die van drie koningen uit de 19e eeuw en de vier van de enige Koning van alle eeuwen. A. Lunshof Zondag 27 juli – Matteus 13:44-52 'Alles of niets', dát is de boodschap van de 3 korte gelijkenissen over de 'schat in de akker' en de 'kostbare parel'; ‘het sleepnet in de zee’. Het Koninkrijk (der hemelen = van God) is in het geding. Wat is het koninkrijk? En hoe krijg kom je er binnen? Het is niet geografisch maar een invloedsfeer…hier regeert God. En we kunnen het nu al ontvangen. Maar het kost moeite…want de koopman zoekt naar de kostbare parels. Maar ook kan ‘de schat' onverwacht worden ontdekt. Je bent er ongelooflijk blij mee. Je verbergt hem, want de akker is niet van jou. Maar je bent er zo vol van…dat je alles aan waarde verkoopt. En dan koop je die akker. Welnu zegt Jezus. Zo is het Koninkrijk. Als je het hebt gevonden dan ben je zo onder de indruk...dat je al het andere erbij verbleekt. Na de blijdschap komt de ernst. Want Jezus vertelt ook de gelijkenis over het sleepnet. Ineens is het aardse bestaan voorbij. Het einde van de tijden is aangebroken. De engelen verzamelen de mensen voor Gods troon. Er komt een scheiding; goeden en kwaden. Want het Rijk van God verdraagt geen boosheid, geen haat, geen onrecht. Wie in aanraking is gekomen met Gods liefde, kan hier niet oppervlakkig mee omgaan. Zo is het voor ons dagelijks 'alles of niets'. Want er is iets groots aan de gang om ons heen! Het Rijk Gods staat open voor het goede en het kwade. Maar gelukkig, het scheiden van het goede van het kwade wordt aan God overgelaten; de Barmhartige! God is te vinden voor wie Hem blijven zoeken. Je hoeft ervoor niet op vakantie, noch op pelgrimage naar Santiago of Rome. Aan ons de keuze om Hem dagelijks te ontmoeten! Klaas Santing

SLUITING KERKELIJK BUREAU GEDURENDE DE ZOMERPERIODE: Het Kerkelijk Bureau is in de zomerperiode van 30 juni tot 8 september op MAANDAG gesloten.

Inleveren kopij Kerkblad nr. 14 15

inleverdatum 25 juli 8 augustus

voor de zondagen 3 en 10 augustus 17, 24 en 31 augustus

zo. 27 ma. 28 di. 29 wo. 30 do. 31 vr. 1 za. 2

Nehemia 5:14-19 Nehemia 6:1-9

Dienend leiderschap Geen tijd voor een samenkomst Nehemia 6:10-19 List doorzien Nehemia 7:1-7a (of -60) Persoonsregister gevonden Nehemia 7:61-72a Zijn de papieren in orde? Nehemia 7:72b-8:8 Voorleesdag Nehemia 8:9-18 Droog je tranen

ALGEMEEN PLAATSELIJK Collectes: 20 juli Diaconie (Quotum) en ZWO 27 juli Diaconie (Ouderenwerk) en ZWO De Z.W.O. collecte is bestemd voor het KerkInActie InterActief project in Cambodja. Mevrouw Ngeth Sem is 53 jaar en weduwe. Ze keerde in 2000 terug naar het dorpje Kralanh waar ze ook oorspronkelijk vandaan kwam. Ze is boerin en traditionele vroedvrouw in dit dorp. Soms trekt ze de plaatselijke bergen in om bosvruchten te zoeken. Zo hangt haar hele inkomen af van haar stukje land en het bos. Vóór 2000 leefde ze in een andere streek en verhuisde ze vaak omdat haar man militair was. Op zeker moment werd zij met andere dorpelingen het slachtoffer van een landvergunning, die de overheid uitgaf aan het bedrijf Pheapimex en werd hun land door het bedrijf ingepikt. Bij het eerste protest raakten 3 dorpelingen gewond en kon Sem deze mensen eerste hulp geven met de kennis die ze als vroedvrouw bezat. Hoewel ze nooit een training had gehad van maatschappelijke organisaties zoals CLEC over vreedzaam demonstreren, had ze een natuurlijk gevoel dat ieder mens het recht heeft te leven op een onschuldige manier met respect voor de rechten van anderen. “Ik moet niet de rechten van iemand anders afnemen, ik moet niet iemand onderdrukken en we moeten ook niet toestaan dat anderen ons onderdrukken. Wij zitten fout als we de rechten van anderen ontkennen.” Sem kreeg de kans om via CLEC trainingen te volgen over het organiseren van de dorpelingen, leiderschap, plaatselijke pleitbezorging, het rechtsproces en de Wet op het Land van Cambodja. Dit leidde ertoe om via de rechter het land met succes terug te claimen, dat in strijd met de Landwet van Cambodja onrechtmatig van hen was afgenomen. Namens de ZWO bestemmingscommissie, Breus Versteeg De Z.W.O. collecte is bestemd voor voedselzekerheid in Nepal. Het Mugu-district is een onherbergzaam berggebied in het noordwesten van Nepal. Er zijn geen wegen, stroom, middelbaar onderwijs of een toegankelijk systeem van gezondheidszorg. De levensverwachting is 49 jaar en maar 37% van de vrouwen kan lezen en schrijven. De Nepalese overheid heeft weinig aandacht voor het moeilijk te bereiken gebied. De bevolking leeft voornamelijk van traditionele landbouw. Omdat dit niet genoeg voedsel oplevert om de mensen te voeden is de gezondheid van veel kinderen slecht vanwege chronisch eiwitgebrek. Om extra inkomsten te werven trekken jonge mannen weg om werk te zoeken in India. Dit heeft effect op de thuisgebleven gezinnen en de risico’s dat men nadien terugkeert met een SOA of HIV besmetting zijn hoog. De International Nepal Fellowship (INF) is een van de weinige organisaties die probeert het gebied te ontwikkelen en de mensen te helpen. INF stimuleert de oprichting van zelfhulpgroepen in de dorpsgemeenschappen die met hulp van INF goed in staat zijn om verbetering in hun eigen omgeving te bewerkstelligen. Belangrijke elementen hierin zijn de gezondheidssituatie van de

3

Kerkdiensten Zondag 20 juli 2014

Zondag 27 juli 2014

Prot. Wijkgemeente Tabor: 10:30 uur Gezamenlijke dienst in de Lutherse kerk

Prot. Wijkgemeente Tabor: 10:00 uur Gezamenlijke dienst in de Noorderkerk

Prot. Wijkgemeente Noord: 10:30 uur Gezamenlijke dienst in de Lutherse Kerk

Prot. Wijkgemeente Noord: 10:00 uur Ds. P. ‘t Hoen

Wijkgemeente Beatrixkerk: Ds. A. Lunshof 10:00 uur

Wijkgemeente Beatrixkerk: Ds. K. Dijk 10:00 uur Duiven

Ev. Lutherse Kerk: 10:30 uur Ds. A.J. van Zanden

Ev. Lutherse Kerk: 10:0 0 uur Gezamenlijke dienst in de Noorderkerk

Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 10:00 uur Ds. J. van der Linden

Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 10:00 uur Ds. J. van der Linden

Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur Pastor J.A. Lucassen

Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur Ds. H. Knoop

Harskamp: 10:00 uur

Harskamp: 10:00 uur

Ds. K. Santing

Ds. A. Lunshof

Hartenberg: 10:00 uur Ds. R. Reiling 14:30 uur Mevrouw I. Oosterhof Zangviering

Hartenberg: 10:00 uur Ds. A.B. Sloof 14:30 uur Mevrouw J. Fredrikze Vertelviering

De Gelderhorst: 10:30 uur Mevrouw R. Rietveld

De Gelderhorst: 10:30 uur Ds. F.C. van Dijke

Ziekenhuis Gelderse Vallei: 10:00 uur Gastpredikant

Ziekenhuis Gelderse Vallei: 10:00 uur Gastpredikant

Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 19 juli 2014 19:30 uur Ds. J.H. Adriaanse

Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 26 juli 2014 19:30 uur Ds. J.S. Heutink

kinderen en toegang tot onderwijs voor hen. Verder richten de actieplannen zich op een grotere opbrengst van de landbouw door het gebruik van andere teeltmethoden en betere opslag van de voorraden. Ook worden groentetuinen aangelegd voor een gezonder voedingspatroon, zodat ondervoeding en gezondheidsproblemen afnemen. Doelstelling voor de komende jaren is dat ruim 1.150 huishoudens (ruim 7.500 mensen) hun eigen actieplannen maken na analyse van hun problemen, wensen en mogelijkheden. Met uw gift helpt u dit te realiseren. Hartelijk dank. Doekele Haagsma (bestemmingscommissie ZWO)

het dubbelvouwt een soort programmaboekje) dat U bijvoorbeeld in Uw agenda kunt bewaren.

Bespreek ‘t Samen Bespreek ‘t Samen is een programma dat u wordt aangeboden door samenwerkende kerken in Ede. De commissie die het programma samenstelt en organiseert, heeft voor het seizoen 20142015 een afwisselend geheel met veel interessante onderwerpen bij elkaar gebracht. Van harte nodigen wij u uit aan één of meer evenementen mee te doen en u zo met anderen te verdiepen in vragen rond Bijbel, kerk, kunst, cultuur en samenleving. Dit jaar heeft de commissie ervoor gekozen om het programma online aan te bieden. Op de website http://www.bespreekhetsamen-ede.nl/ vindt U ons hele programma voor het nieuwe seizoen. Hiervoor kunt U zich eenvoudig aanmelden. De commissie heeft de keuze gemaakt om een papieren flyer te laten drukken waarop U een korte omschrijving vindt van ons aanbod.. Zo hebt U een programma overzicht (en als U

Zesdaagse Romereis Hebt u altijd al een keer naar Rome gewild? Of wilt u er nog eens naar terug? Ga dan met ons mee naar Rome van 10 t/m 15 mei 2015. U bezoekt de Sint-Pieter en de Sixtijnse Kapel, het Forum Romanum en het Colosseum, de Trevi-fontein, het Panteon, de Catacomben van Sint-Callixtus, en nog veel meer. De reissom is ongeveer € 990,pp. Dit omvat een rechtstreekse vlucht (inclusief belasting en brandstoftoeslag), vervoer ter plaatse, verblijf in Residenza Madri Pie vlakbij het Sint-Pietersplein op basis van een tweepersoonskamer met ontbijt, lunches en diners, excursie-, entree- en fooiengelden, Nederlandssprekende gids ter plaatse, evt. toeslag voor een éénpersoonskamer is: € 90,-.

Wij zijn ons ervan bewust dat het even wennen is nu er geen papieren programmaboekje meer is. Zeker voor de mensen die niet gewend zijn om veel met de computer te werken. Gelukkig is het mogelijk om op de website het programma uit te printen. Misschien voor U zelf, of misschien voor iemand die U kent. Wij wensen U een goed Bespreek ’t Samen seizoen toe. Namens de commissie, Wouter Helmich

4 Zes boeiende dagen met ds. Caroline Oosterveen en ds. Hans Reedijk als uw reisleiders. Wie mee gaat, moet goed ter been zijn. Elke avond is er een informatiemoment en een avondsluiting. Op zondag wonen we de kerkdienst bij in de BelgischNederlandse Kerk der Friezen. Aanmelding kan uitsluitend tot door een mail te sturen naar [email protected]. Deelname en wachtlijst zijn op basis van volgorde van aanmelding. Bij opgave van 23 personen organiseren wij een informatie- en kennismakingsavond. Deze reis is in overleg met Drie Tour Reizen BV samengesteld. U kunt zich opgeven tot 1 november. Aanvullende informatie kunt u lezen op de website van Bespreek het Samen: www.bespreekhetsamen-ede.nl. Daar treft u het volledige reisprogramma van-dag-tot-dag en u kunt daar ook de Brochure Rome Reis downloaden. Voor mondelinge informatie zijn wij beschikbaar ná woensdag 3 september via telefoon en email. Zie ook op de website van Bespreek het Samen het evenement Geheimen van het Vaticaan door de bekende Rome-kenner Stijn Fens op woensdag 29 oktober. Wij hopen u door Rome te mogen rondleiden! Ds. Caroline Oosterveen en ds. Hans Reedijk Subsidie voor restauratie orgel Beatrixkerk De Gereformeerde Kerk heeft van de gemeente Ede en de provincie Gelderland een bedrag ontvangen als subsidie voor de restauratie van het orgel van de Beatrixkerk. In het afgelopen voorjaar is de restauratie van het orgel uitgevoerd. Toen alle werkzaamheden klaar waren en de totale kosten bekend waren en betaald, zijn deze gegevens doorgegeven aan de subsidiecommissie van de gemeente Ede. Daarna is een bedrag van 8.500 euro als subsidie door de Gereformeerde Kerk ontvangen. Een brief om de ontvangst van het bedrag te bevestigen en om de gemeente Ede te bedanken is tenslotte verstuurd. College van Kerkrentmeesters Gereformeerde Kerk Ede Inloop – Open Kerk Op donderdag 24 juli en donderdag 31 juli is er weer de wekelijkse inloopochtend in “Ons Huis” bij de Taborkerk. De deuren zijn open vanaf 9.30 uur, en dan is er ook koffie en thee. Op donderdag 24 juli is er handenarbeid en spel. Op 31 juli is er een spreekwoordenochtend. Benieuwd? Kom kijken en loop eens binnen!

Zomerdiensten Naar inmiddels vertrouwd gebruik worden de diensten de komende zondagen in LuTaNo-verband gevierd. Kijk voor tijden en plaatsen in het kerkblad. Inrichting kerkzaal Met enige regelmaat worden er opmerkingen gemaakt over de inrichting van de kerkzaal. Sinds de Liturgie Commissie weer ‘in bedrijf’ is, zijn die opmerkingen nog eens de revue gepasseerd en geïnventariseerd. Een enkele keer zijn er opmerkingen over het geluid en de verstaanbaarheid; sinds de geluidsinstallatie en de ringleiding werden vervangen is er vooral waardering. Incidenteel speelt de techniek ons nog parten, maar dat zijn eerder atmosferische storingen die de draadloze transmissie soms in de weg zitten – daar valt niet veel aan te doen. Andere opmerkingen gaan over de inrichting van met name het ‘liturgisch centrum’ en de zichtbaarheid van ambtsdragers achter de tafel. Ook die opmerkingen zijn ter harte genomen. Er is (na bespreking in de Kerkenraad) wat geschoven met het liturgisch meubilair, vooral om de opstelling helderder en stijlvoller te maken – maar ook om zichtlijnen te verbeteren (nota bene de Paaskaars stond een enkeling wel eens in de weg….). De Paaskaars staat bij wijze van proef nu naast de tafel, de katheder is wat naar de tafel opgeschoven. En het belangrijkste: de tafel staat nu midden voor het podium, recht onder het kruis – zo is de symmetrie hersteld. Op de tafel staan nieuwe kaarsen, op nieuwe standaards, die beter aansluiten bij de stijl van tafel en katheder. Sober maar stijlvol. Het doopvont heeft een prominente plek op het podium gekregen. We zijn benieuwd wat u er van vindt! Overigens is bij e.e.a. gepreludeerd op de ingebruikname van het nieuwe koororgel. De Liturgie Commissie Leestip Sinds kort ook in Nederlandse vertaling beschikbaar: Jewsandwords (Jodenenwoorden), van de Israëlische literator Amoz Oz en zijn dochter Fania Oz-Salzberger. De dochter is historica. Met ‘Schwung’ en ‘Witz’ schrijven vader en dochter over het kapitale belang van het woord/Woord in de overleving (en overlevering) van het Joodse volk: de rode draad in de geschiedenis is geen bloodline maar een textline. Hoewel seculier zijn vader en dochter kind aan huis in Tenach en de na-bijbelse geschriften, maar net zo goed in de cultuurgeschiedenis tot in onze eeuw. Een aanrader! In september uitvoerig aandacht voor dit veelgeprezen boek. Huwelijk

Werkgroep Kerk en Buurt

PROT. WIJKGEMEENTE TABOR

Taborkerk, Prinsesselaan 8, www.taborkerk.nl Predikant: Ds. G.H. Westra, Beatrixlaan 22, 6713 PS Ede, tel. 65 56 61 Scriba: J.G. Hoogteijling, Postbus 131, 6710 BC Ede

Een gebeurtenis om niet te vergeten – en toch stond er nog niets over in het kerkblad: het huwelijk van Dick ten Dam en Arendina van de Scheur. Op 25 juni werd hun verbintenis kerkelijk bevestigd en gezegend in de Taborkerk. Het werd een bijzondere dienst, bij een al even bijzondere gelegenheid. Een met het gezin Ten Dam bevriende dominee ‘deed’ de dienst, twee organisten speelden hun spel, de kinderen zongen het hoogste lied: het was feest. Want er was vreugde en liefde in overvloed – en dus die zegen! En de huwelijksbijbel was op verzoek van het bruidspaar een kinderbijbel. Ook op deze plek: van harte geluk en goede moed gewenst. Vakantie predikant Van 24 juli tot en met 17 augustus ben ik niet ‘in dienst’. In voorkomende gevallen kan een lid van de Wijkkerkenraad u verder helpen. Met een goede groet, Gerben H. Westra

Autodienst: Vacant

Onderstaand bericht is door een redactionele fout helaas niet geplaatst in Kerkblad 12. Onze excuses hiervoor.

Coördinator Ouderen-bezoekwerk: Mevr. Ria Buitenhuis, van Borsselelaan 43, 6711 JT Ede, tel. 61 06 79

Vanuit de wijkkerkenraad Tabor-Centrum De junivergadering van de wijkkerkenraad van Tabor-Centrum werd met veel elan geleid door de volledig teruggekeerde voorzitter Erik Velthuijs.

5 De kerkenraad kon zich niet vinden in voorstellen die door enkele voorzitters van andere wijken in het Voorzittersoverleg, ingesteld door de beide Algemene Kerkenraden, zijn gedaan. Van buiten af werden ideeën over de wijkgemeente Tabor-Centrum geopperd die in de ogen van de kerkenraad niet de goede weg aangeven om te komen tot een gefuseerde Protestantse Gemeente Ede. In het contact met de gemeente na de eredienst van 29 juni wordt/werd dit nader toegelicht. Op positieve wijze werd verslag gedaan van de communicatie met de gemeente in het algemeen en van het werk van de liturgiecommissie en het seniorenpastoraat in het bijzonder. J.G. Hoogteijling, scriba PROT. WIJKGEMEENTE NOORD

Elke dag weer zoeken mijn ogen jou. Laat je nu vinden liefde. Keer je niet af. Huub Oosterhuis psalm 25: ‘Opnieuw’ Verschillende mensen hebben een operatie ondergaan. Allen veel sterkte bij het herstel, lichamelijk en geestelijk. Hopelijk mag ook het leven dat her en der iets rustiger wordt ingevuld, u goed doen. Sommige mensen zijn al op vakantie, anderen hebben plannen, weer ander hebben geen kans om op pad te gaan. Misschien leent deze tijd zich soms voor vertragen. Er komt ruimte om een idee te laten rijpen: erover na te denken en het uit te werken. Of je kiest er juist voor om alles even helemaal los te laten en je laadt jezelf letterlijk op met warmte en zonlicht. Je slaat je vleugels uit, en ontdekt iets van de hemel….. Voor eenieder deze zegen. Voor je voeten, voor je hart. Om jezelf in de ontspanstand te zetten wellicht…en een prachtig gedicht van Ida Gerhardt. Dat de zon je pad mag verlichten. Dat vergezichten je blik mogen verruimen. Dat je horizon vergroot wordt door de ontmoeting met anderen. Dat je je zorgen achterlaat. Dat je de wind in de rug mag hebben. Dat de kracht van de eeuwige met je meegaat op je weg.

Noorderkerk, Amsterdamseweg 9 www.noorderkerk.pkngemeente.nl Predikant: Ds. C. Oosterveen, Hensjesweg 7, 3772 AZ Barneveld, tel. 0342-476572

Dat je mag vinden wat je zoekt. Dat je deelt wat je hoopt. Dat het geluk je pad zal kruisen en dat je het ziet en oppakt. De vlinder

Scriba: Tijmen Apeldoorn, Heuvelsepad 40, 6711 JR Ede, tel. 618205 e-mail: [email protected] Meldpunt: voor ziekenhuisopname, langdurige ziekte thuis, geboorte, overlijden of andere bijzonderheden: Ineke Kerkstra, Diepenbrocklaan 23, 6711 GL Ede, tel. 61 71 64 Autodienst: vacant Uit de wijk Naar U, Levende, klimt mijn ziel.

De vlinder kwam van perk tot perk gevlogen, tot rustend hij de wieken opensloeg, daar lag op 't blauw, in schemerende bogen, de sterrenhemel, die hij pralend droeg. Op gronden van azuur stond uitgeschreven der sterren stand in fijne stippeling, en rond die diepten was een zoom gedreven van zwart, waarin de blik besterven ging. Ik sprak, over dit hemelveld gebogen: 'Doet gij mij zo de diepste zin verstaan?' Een stem; 'verstond gij reeds uw eigen ogen waarin dit alles mag gespiegeld staan? 'Ida Gerhardt, uit “Het Veerhuis” (1945)

U vertrouw ik: dat Gij zijt. U verlang ik ooit te zien. Door de nacht heen zien Uw ogen mij. Van mijn ellende keer U niet af. Mijn vertrouwen beschaam het niet.

Vanaf 25 juli heb ik vakantie. Mocht er iets zijn, neemt u dan gerust contact op met Ineke Kerkstra van het meldpunt. Zij is weer bereid op deze taak op zich te nemen, waarvoor uiteraard hartelijk dank! Vrede zij met U zó kwam Hij binnen een diepe betekenis een simpele taal Vrede zij met U dat zijn van die zinnen die klinken heel anders dan: ‘Dag allemaal’ Toon Hermans

Op U wachtte ik levenslang.

Caroline Oosterveen

6 HARSKAMP GEREFORMEERD

WIJKGEMEENTE BEATRIXKERK

Beatrixlaan 2 www.gereformeerdekerkharskamp.nl Predikant Ds. A. Lunshof, Heuvelsepad 17, 6711 JP Ede, tel. 65 66 63

Beatrixlaan 54 te Ede www.beatrixkerk.nl

Scriba: H. Schreuder, De Molenpol 4, 6741 ZN Lunteren, tel. 46 19 53 ( na 18.00 uur ) e-mail: [email protected]

Kerkdiensten op internet De kerkdiensten in de Beatrixkerk zijn iedere zondag live via www.beatrixkerk.nl te volgen De diensten kunnen ook later bekeken worden. Predikanten Ds. A. Lunshof, Heuvelsepad 17, 6711 JP Ede, Tel. 65 66 63 e-mail: [email protected] Ds. K. Santing, Ariënsweg 25, 6711 PE Ede, Tel. 64 03 25, 06-46437903 e-mail: [email protected]

Verjaardagen 29-07 Mevrouw M. Grootheest-Huttinga Hallo, Jongens en Meisjes 20 juli - God laat mij niet vallen Mensen om je heen zijn belangrijk; je kunt niet zonder. Vrienden of vriendinnen kies je zelf uit, maar ouders en de juf/meester op school zijn er nu eenmaal. En die vertellen weleens dat je iets niet mag doen. Dat vind je niet altijd even leuk, maar dat doen ze uit liefde voor jou. God doet dat ook. God wil door zijn Geest in ons wonen, want als je iets verkeerd doet, word je ongelukkig. Als je zijn goede raad volgt, word je een stuk gelukkiger. Maar Gods Geest wil ons ook bij het verkeerde vandaan houden en ons opvangen als het verkeerd dreigt te gaan met ons. Dat is de kracht van Gods liefde. Het is belangrijk dat je God bij alle dingen, mooi en minder mooi, een rol laat spelen. Alleen zo ben je altijd in zijn hand en dus veilig. God is de allerbeste vader die je kunt bedenken! Hou veel van hem. 27 juli - Alles overhebben voor het allerbeste Ben jij ook aan het sparen voor iets? Iets dat je heel graag wilt hebben? Je spaart al je zakgeld of gaat karweitjes doen. En als het gelukt is om te kopen ben je dolblij. Jezus zegt dat het horen bij God schitterend is. Hij vergelijkt dat met een man die een schat vind in een akker. Hij is zo blij, dat hij alles wat hij heeft verkoopt om die akker te kunnen kopen. Of met een koopman die op zoek was naar mooie parels. Toen hij een hele bijzondere parel vond, verkocht hij alles wat hij had om die mooie parel te kunnen kopen. Maar nu heeft hij ook het allermooiste. Voor geloven in God moet je ook je best doen. Voor geloven in God moet je andere dingen aan de kant schuiven. Maar dat is het dubbel en dwars waard. Groeten Mirjam Rap Rooster oppas- en kindernevendienst Oppas 20-07 Jannie v.d. Top 27-07 Tamara van Luttikhuizen 03-08 Renze Goddijn Kindernevendienst gr. 1 t/m 3 20-07 Alice van Westeneng 27-07 Willianne van Luttikhuizen 03-08 Annetta v.d. Brandhof Kindernevendienst gr. 4 t/m 8 20-07 Lisa Ortse 27-07 Elly Waaijenberg 03-08 Ellen Kraak

Scriba: Mevr. J. Pastink, James Wattstraat 11, 6717 CL Ede, tel. 63 90 49 e-mail: [email protected] Meldpunt Coördinatie Pastoraat Nettie Hordijk, St. Hubertus 230, tel. 62 47 84 e-mail: [email protected] Breus Versteeg, Oude Kerkweg 78, tel. 63 43 38 e-mail: [email protected] Wijkpenningmeester: A.W. van der Meer, Artemislaan 17, 6713 HS Ede, tel. 59 07 74 e-mail: [email protected] Wijkkas Rekeningnummer NL83 RABO 0126 9886 33 t.n.v. Wijkkas Beatrixkerk te Ede Coördinator autodienst (wijken ds. A. Lunshof en ds. K. Santing): D. Peters, Nijverheidplein 20, tel. 64 66 48 Redactie Wijkbrief: P.J. Westmaas, Hogerhorst 55, 6714 LB Ede, tel. 62 52 68 e-mail: [email protected] Gedachtenis Lies Hendriks-Dijkstra Elisabeth * Oosterzee, 22 april 1930 † Ede, 27 juni 2014 De laatste weken verbleef Lies in het zorgcentrum ‘De Nieuwe Klinkenberg’. Hier moest ze veel pijn en verval ondergaan. Haar overlijden betekende dan ook een bevrijding. Zo is er dankbaarheid én verdriet bij haar kinderen en kleinkinderen. Ze mocht zich nog verheugen in de geboorte van haar achterkleinkind Mara. Het aardse leven van Lies: wolken en zon; verdriet en blijdschap; oorlog en vrede; humor en onverzettelijkheid. Te midden van de verhuizing van de Oortveldlaan 24 naar het nieuwe huis Valkenier 3, sterft haar geliefde man Henk op 7 juni 1989. Moedig ging ze verder met de kinderen in de buurt. En liefde voor muziek en zang. Zolang ze mocht, was ze lid van het koor ‘Excelsior’. In haar keuze van de liederen voor de dankdienst horen we de lofzang ondanks alle verlies. Voor haar was geloof ‘zingend geloven’… In de dienst op 3 juli in de Beatrixkerk stonden we stil bij psalm 8. Hier komt de blijde boodschap voluit naar voren: Hij, de hoge God die zoiets groots heeft gemaakt, ziet naar mensenkinderen om. Hij is bij ieder mens op aarde intens betrokken. Zo mocht ook Lies zich in vrede laten

7 vallen in Gods hand. We vertrouwden haar lichaam toe aan de goede moedergrond te Ede. Er is nu een generatie weg. Haar kinderen, kleinkinderen - en achterkleinkind gaan verder op aarde. Met in hun hart de herinnering aan hun lieve moeder, schoonmoeder, oma en overgrootmoeder. Ook door de overige familie; in de Beatrixkerk; door haar vriendinnen; in de buurt van de Valkenier zal ze worden gemist. Wat blijft, is de overtuiging die spreekt uit de tekst bovenaan de rouwbrief: ‘Wenn ich einmal soll scheiden, so scheide nicht von mir’. Zingend geloven in de woorden van gezang 446 vers 7 O naam, eeuwige ademtocht, een sterveling ben ik, als eens mijn eigen adem stokt dan draagt mij uw muziek.

gaan. Daar proberen we in mee te voelen. En je ziekteproces, het verval, de medische reeks behandelingen voor een aantal leden gaan door. Zo staan we toch om elkaar heen. En we wenden ons, waar we ook zijn, in stilte tot God. We proberen leeg, vacant te geraken. Het wordt zo mooi verwoord in psalm 62. Het begint met vertrouwen in de barmhartige God. Als gij voor Hem uw hart uitstort, vertrouw dat gij gezegend wordt: God is een schuilplaats voor ons allen. Met een pastorale groet, Klaas Santing

DE OPEN HOF

Ds. Santing Zomervakantie Vanaf 21 juli tot en met 18 augustus mag ik het werk neerleggen. In dringende gevallen kunt u contact opnemen met de scriba, mevrouw. J. Pastink, J. Wattstraat 11; tel. 639049. Ds. Santing Pastoraat uit de wijk Op vrijdag 27 juni is overleden zuster Hendrika (Riek) HulsteinLandman, Het Maanderzand kamer 205. In vrede is ze heengegaan; in nabijheid van haar kinderen. Ze werd ruim 84 jaar. Achter blijven haar kinderen, klein- en achterkleinkinderen. De dienst van Woord en Gebed is gehouden op woensdag 2 juli, in de aula van de begraafplaats, Asakkerweg te Ede. Hierna werd ze aldaar te ruste gelegd. Op vrijdag 27 juni is ook overleden zuster Elisabeth (Lies) Hendriks-Dijkstra, Valkenier 3. De laatste weken verbleef ze in zorgcentrum 'Nieuwe Klinkenberg'. Verder lijden en afzien is haar bespaard gebleven. Ze werd 84 jaar. Achter blijven haar kinderen, kleinkinderen en achterkleinkind. De dankdienst voor haar leven is gehouden op donderdag 3 juli in de Beatrixkerk. Hierna vond de begrafenis plaats op de Algemene Begraafplaats te Ede. Beide zusters waren unieke persoonlijkheden. Meelevende leden van onze Beatrixkerk. De kinderen, familie, ja allen die hen zullen missen mogen verder met dierbare herinneringen. Wij vertrouwen erop dat zuster Hulstein-Landman en zuster Hendriks-Dijkstra zijn aangekomen in het Huis bij God….het land van louter licht. Mevrouw J. Bodewitz- van der Veen, L. Henriettelaan 17, kamer 113, ontving op 26 juni een verbijsterend bericht. Haar kleinzoon Jeroen liet het leven in een vreselijk auto-ongeluk bij Antwerpen. Hij was beeldend kunstenaar in Rotterdam. Zo maakte hij zeefdrukken en sculpturen. Hij werd 42 jaar. Het verlies is niet te bevatten, noch voor zijn oma, mevrouw Bodewitz, noch voor zijn ouders en zijn vriendin. Ik kreeg het bericht door van Jennie Kok dat haar opa, Frans Kok, op 9 juli was gevallen in Utrecht. Hij brak daarbij zijn heup. Hij werd naar het Diaconessenziekenhuis overgebracht. Daar werd een kophalsprothese geplaatst. De operatie is goed verlopen; het is afwachten wanneer hij ontslagen wordt en waar en hoe hij dan kan herstellen. We weten dat Frans altijd heel actief is. Die morgen sprak ik hem nog in de regen. Hij haastte zich naar de Domkerk. Nu is alles anders voor deze 90-plusser. Hopelijk mag Frans nog wat herstellen. Zorgen zijn er ook ten huize van de heer en mevrouw Oosterhoff, Molenstraat 65C. Zo is zij pas in het ziekenhuis ‘De Gelderse vallei’ opgenomen geweest. En de heer Oosterhoff onderging de laatste van een serie behandelingen. Ze zijn blij dat ze nu weer samen thuis zijn. Toch is er het besef van kwetsbaarheid. De toekomst is wat ongewis. Gelukkig zijn er kinderen en kleinkinderen dichtbij. De vakantieperiode is ook voor de scholen nu begonnen. Ook ik mag het werk enige weken neerleggen. Dat is een geschenk. Er zijn er die door allerlei omstandigheden er niet opuit kunnen

Hoflaan 2, www.openhof-ede.nl Predikant: Ds. J. van der Linden, Proosdijweg 33, 6714 AK Ede, tel. 63 96 72 Ds. J.J. Reedijk, Cloeckendaal 17, 6715 JJ Ede, tel. 848032 Scriba: Mevr. M. Ohm - Richel, Levendaal 5, 6715 KJ Ede, tel. 64 28 80 e-mail: [email protected] Doopviering Zondag 20 juli vieren we het ritueel van het water. Benjamin Geerink wordt gedoopt. Zoon van Mirjam en Frederik, broertje van Madelief en Fien. Het woord: ‘dopen’ is afgeleid van het woord: ‘diep’. Zo’n doopritueel gaat ook diep. Het heeft met de essentie van je leven te maken. De ervaring dat het uniek en waardevol is. In het dopen wordt het leven zichtbaar als een geschenk. Hans van der Linden Overlijden van Gradus Lodder In de vroege ochtend van zaterdagmorgen 28 juni is Gradus Lodder overleden. Echtgenoot van Aafke, vader van Lianne en Desiree en hun partners Sander en Menno. Gradus is 58 jaar geworden. Acht jaar nadat de diagnose was gesteld en moeilijke laatste maanden kwam het einde als een bevrijding. Ondanks de pijn bleef Gradus de regie in handen houden en was hij bezorgd en begaan met zijn dierbaren. Hij bleef wie hij altijd is geweest, liefdevol, humorvol, verrassend. Een man die de essentie van het leven zocht. In alle eenvoud, zoals hij dat in de natuur kon ervaren. Een spiritueel mens met een groot vertrouwen in het goddelijk licht. In de woorden van psalm 103 had hij zijn hoop gevonden. Op donderdag 3 juli is Gradus in besloten kring naar zijn laatste rustplaats gebracht. Voorafgegaan door een ontroerend, liefdevol samenzijn met herinneringen en gedachten, gevoelens en vrolijke ervaringen. Eén van zijn laatste woorden waren geweest: ‘ maak nog iets moois van je leven…’ Met die woorden had Gradus op de grens van het afscheid zijn dierbaren nog gezegend. Een uniek mensenkind, die in dankbare liefde blijft leven in de harten van wie hem gekend en bemind hebben. Hans van der Linden Overlijden van Gerrit Herbert Op donderdag 3 juli is Gerrit Herbert overleden in de leeftijd van 74 jaar. Echtgenoot van Coby, vader van Colinda en Marcel, Harold en Mieke, Marianne en Joris, opa van Jooske en Anniek, Daan, Stijn en Tim. Het is nog nauwelijks voor te stellen dat Gerrit er niet meer is. Het is ook allemaal zo snel gegaan. De nuchtere en sterke Gerrit. De man die al zo lang zijn Coby heeft bijgestaan en verzorgd. Liefdevol en zorgzaam. Betrokken en verbonden met zijn geliefden. Een man van weinig woorden, maar volop aanwezig. Pragmatisch ook en in evenwicht. Een man uit één stuk, in wiens nabijheid het goed toeven was. Een man ook met een

8 standvastig geloof. Je mocht er ook anders over denken. Gerrit vond het allemaal goed, maar hij bleef trouw aan wat hem vertrouwd was. Hij genoot van de kleinkinderen en was voor hen een echte opa. Ook hun verdriet is groot. Op woensdag 9 juli hebben we vanuit de Open Hof, waar hij kind aan huis was en jaren ouderling is geweest, Gerrit naar zijn laatste rustplaats begeleid. Met persoonlijke herinneringen en woorden vol liefde en dankbaarheid. In die liefde zal Gerrit blijven leven. Geborgen in de Liefde die ons omvat en bezielt. Hans van der Linden Pastoraat en diaconaat samen op weg Begin 2014 is de Federatieraad begonnen met een traject om in te spelen op enerzijds het afnemende aantal beschikbare ambtsdragers en anderzijds de rol van De Open Hof in de participatiesamenleving. Op zaterdag 1 februari 2014 brainstormden circa 30 leden van onder andere de Diaconale- en Pastorale raad en diverse gemeenteleden over de invulling van de roeping als kerkelijke gemeente: ‘Omzien naar elkaar’. Opdracht was om met ideeën te komen om ook in de toekomst het ‘kerkenwerk’, de zorg voor elkaar en anderen (bezoekwerk en diaconale hulp) te kunnen uitvoeren. Rode draad van de uitkomst is dat de uitvoering minder door enkelingen en meer door iedereen plaatsvindt. Minder raden en secties Sinds juni 2014 zijn concrete stappen gezet om de Diaconaleen Pastorale Raden samen te voegen. Vanaf september 2014 worden de secties waarin de circa 800 pastorale eenheden (adressen) van De Open Hof zijn verdeeld, teruggebracht van zeven naar vijf. Hierover wordt u nog verder geïnformeerd. We schaffen niets af, koesteren de bestaande structuur van bezoekwerk en diaconale hulp door ambtsdragers, sectiecoördinatoren, contactpersonen en postbezorgers en stemmen die af met nieuwe initiatieven. Nieuwe kansen in het nieuwe seizoen Er is een werkgroep gevormd die het komende seizoen een aantal ideeën uitwerkt om het ‘omzien naar elkaar’ verder vorm te geven, waaronder het initiatief van ‘wijkkringen’. Waarschijnlijk worden we een pilot-gemeente van het PKN-project: ‘Zorgzame Kerk’ en krijgen we gedurende het seizoen landelijke ondersteuning. Uitgangspunt is dat gemeenteleden vaker zelf initiatief nemen de naaste te omarmen. Er voor de ander proberen te zijn in goede en in kwade dagen bij zowel lief als leed. Al doende elkaar te zegenen en van elkaar te genieten. Dit zijn grote woorden met wellicht overspannen verwachtingen. In het nieuwe seizoen zal deze ‘roeping’ regelmatig klinken, te beginnen tijdens de startdienst op zondag 14 september. De tijd (Geest) zal leren of deze roeping bewaarheid wordt. Namens de Federatieraad, Dingeman de Jong

Het leven houdt stand tegen de dood. In vrede Hans van der Linden KERKELIJK CENTRUM EMMAÜS SAMENWERKENDE KERKEN

Laan der Verenigde Naties 94, tel. 63 62 52 www.emmaus-ede.nl Pastores: M. van den Bos - Greidanus, tel. 63 14 79 Ds. J. van der Linden, tel. 63 96 72 Ds. J.J. Reedijk, tel. 848032 J.A.Th.M. Lucassen, tel. 65 22 55 Ds. L. van Zanden, tel. 0317-843395 L. van Laar, tel. 06-15110184 Secretariaat Cora: Jan-Willem Donkers, Noël Bakerstate 27, 6716 NK Ede, [email protected] G’D Als iemand me vraagt wie of wat God voor mij is, dan vind ik dat altijd lastig. Pas las ik een antwoord dat me is bijgebleven: “God is een verkleinwoord voor alles wat het leven waardevol maakt”. Zo hoor ik deze drie letters ook. Als hoop op gerechtigheid en vrede. Een tegenstem die mij wenkt naar het goede. God is voor mij onlosmakelijk met het leven verbonden. Ze zijn wat mij betreft met elkaar verweven. Je kunt die twee niet uit elkaar halen. God is wat ons omvat en bezielt. Wij leven in God. Het is een naam voor het unieke geheim van mijn leven. In deze naam wordt ieder leven in liefde bevestigd as een onvervangbare persoonlijkheid. Hans van der Linden G’D

Dankwoord Lieve mensen, Dank u ,dank u wel voor de vele kaarten, brieven, telefoontjes, bloemen etc., zelfs bezoekjes vanuit Ede. Het werkte als een goed medicijn en ik was er dan ook heel blij mee. Het heeft mij erdoor heen geholpen Bijna 4 maanden was een lange tijd in het Flevohuis te Amsterdam. Nogmaals mijn welgemeende dank hiervoor. Lieve groeten van Siena Lubberts

Afscheid Het licht breekt mijn eindeloze val. De liefde verdrijft mijn bittere kou.

Als ik over je praat raak je op afstand. Zodra ik je uitspreek ben je weg. In een woordeloos weten val je met ons samen. In vrede Hans van der Linden

9

ALGEMEEN KERKVENSTER Radio Ede FM Frequenties: kabel:: FM 93.1, ether FM 107.3 Maandag 19.02 - 20.00 uur Herhaling: dinsdag 12.00-13.00 uur; zondag 22.00-23.00 uur. In juli en augustus wordt KERKVENSTER niet uitgezonden.

Robots komen er aan en ze zullen ongetwijfeld nuttig zijn. Maar wel even duidelijk maken waar het om gaat: robots helpen ons om de materiële wereld nog beter te beheersen. Robots vergroten onze macht over die wereld. We zijn materiële wezens die leven in een materiële werkelijkheid. Dit is het terrein van de robots. Grote vreugde? Nee, euforisch kan ik niet zijn. Onze cultuur heeft ervoor gekozen de beheersing van de materiële werkelijkheid op nummer één te plaatsen. Veel van ons geld en energie gaat hierin zitten. We willen langer gezond, geriefelijker en welvarender leven. Andere culturen hadden andere prioriteiten. Die staken dáár hun geld en energie in. Zij bouwden bijvoorbeeld een kathedraal. Zij waren gericht op elkaar en op God. Hoe zit het met onze prioriteiten?

KERKELIJKE STAND GEREFORMEERD Overleden: 7 juni:dhr. H. van Dam, Lassuslaan 10, 61 jaar 27 juni: mw. H. Hulstein-Landman, L. Henriettelaan 17/k.105, 84 jaar 27 juni: mw. E. Hendriks-Dijkstra, Valkenier 3, 84 jaar Verhuisd: v. Zuid n. Rietkampen: mevr. D. Laanstra, v. d’Hondecoeterstraat 24 n. Dubceksingel 100 in Zuid: fam. J.M. Waaijenberg, v. Jan Steenlaan 121 n. Prof. Schermerhornpark 28 mw. M. van ’t Sant, v. Maria van Osstraat 81 n. Doornlaan 19 Ingeschreven in Zuid: mevr. A.C. Pronk, Weelde, België Overgekomen van Ned. Herv. Taborgemeente: mw. A.C. de With-v. Eijk, Raadhuisstraat 79 Overgeschreven: n. Herv. Taborgemeente: dhr. en mw. J.le Roux, Onderlangs 6 n. NGK De Pelgrim: fam. M.I. v.d. Eijk, Nic. Maesstraat 46 n. Evang. Gem. De Schuilpaats: dhr. J.Danen en mw. M. v.d. Steen, v. Heutszlaan 112-1 Vertrokken: n. Wageningen: mw. M. Berkien, de Gaullesingel 31 n. Enschede: dhr. J.J. Honig, Kleibos 38 n. Renswoude: mw. H.W.J. v.d. Meijden, Weerdestein 46 Onttrokken: fam. T. Bijvank, Tuinderslaan 17A Commentaar bij de tijd - De toekomst aan de robot? De toekomst is aan de robot. Een robot kan straks broodjes smeren, bier tappen en koffie serveren. Een robot kan bloedmonsters naar het laboratorium brengen. Robots kunnen huizen printen. Robots kunnen vliegen en het stuifmeel van bloemen overbrengen. Programma’s worden getraind op ‘deep learning’, waardoor computers-robots bijna op dezelfde manier kunnen leren als mensen, oftewel: beter, want suffen doen ze niet. Ze kunnen zelflerende systemen worden en zijn dat al. De toekomst is aan de robot en velen verheugen zich er nu al op met grote vreugde. Veel werk wordt ons uit handen genomen. Zoals dat vroeger uit de handen werd genomen van de fabrieksarbeiders aan de lopende band. Wij gaan wel weer wat anders doen. Als we nog een paar jaar verder zijn zullen we gruwen van de idee met onze handen een menselijk lichaam te repareren. Als robots basiszaken regelen, kunnen we honger en armoede de wereld uit helpen. De mogelijkheden zullen ongekend zijn. Robots kunnen misschien ingeplant worden in ons lichaam en ingrijpen waar nodig en zo kunnen we de dood te slim af zijn. Wie weet kunnen we onze hersens ermee ‘upgraden’.

Nog iets: super-robots geven macht. Over het leven. Maar ook over anderen. Zo zitten we in elkaar. Meer macht in de handen van mensen in wie een afgrond huist, is geen prettig vooruitzicht. Drones. Moordmachines met dodelijke precies. Besef het en huiver. Maar als we het nu goed gebruiken? Als. Dan komt alles goed. Als we dan ook nog de armen laten delen in onze uitvindingen, dan komt alles helemaal goed. Dan wandelen we op een dag het paradijs in. Als. Maar op dit als breekt het project steeds stuk. Als, daar geloof ik niet in. Ik geloof in God. ‘Mijn hulp is van de Heer, die hemel en aarde gemaakt heeft’. Mijn toekomst ligt niet bij de robots. Supergeavanceerd en misschien altijddurend leven door een robot in mijn lijf? Laat me alsjeblieft een keer sterven en gevonden worden in de schoot van Abraham. Ten slotte: robots zijn heel slim maar ze snappen niets van het mysterie van de mens. Een apparaatje in onze schedel waarmee we intelligenter zouden worden? Weg met dat rotapparaat. Geen indringer in mijn hoofd, in mijn gedachten. Want mijn gedachten wortelen in mijn hart. Die zijn veel te mysterieus voor zo’n apparaat. Ik ben mens, mens met de anderen, levend onder een open hemel. Laat de wereld open blijven. Menselijk. Kwetsbaar. Met de tranen van de zaaier die zaait, en met de lach van de maaier die maait. Laat de wereld open blijven. Voor zachte gebaren en voor stille wenken. Laat de wereld open blijven. Als de plek waar Hij verscheen, de Zoon des mensen. De toekomst is aan Hem. 12 juni 2014 - dr. Arjan Plaisier, scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland Eerste pilot Zorgzame Kerk gestart Welke rol nemen we als kerk in de 'participatiesamenleving?' Dat vraagt de Protestantse Gemeente Oegstgeest zich af en daarom besloot zij pilot te worden in het project Zorgzame Kerk. Onlangs tekende de voorzitter van de diaconie namens de Protestantse Gemeente in Oegstgeest het contract om pilot te worden voor het project Zorgmaatje – deelproject van ‘Zorgzame Kerk’. Het komende half jaar zullen contacten worden gelegd met zorgorganisaties. Samen wordt gekeken hoe zorgafhankelijke mensen en hun mantelzorgers, in contact gebracht kunnen worden met een zorgmaatje. Daarna zullen daadwerkelijk de contacten met zorgmaatjes gelegd worden. Een spannende uitdaging, waarbij een gemeenteadviseur ondersteuning biedt. Wie ook een Zorgzame Kerk wil worden, kan contact opnemen met Willy Meijnhardt, coördinator Zorgzame Kerk, [email protected]. Meer informatie: www.kerkinactie.nl/zorgzamekerk Missionair oogpunt: 'Man of the match’ ‘Je bent vandaag de man of the match. Wat ging er door je heen toen je alleen op de keeper afging?’ Ik ben het gortdroge antwoord dat de speler aan de interviewer gaf, nooit vergeten: 'Nou, ik moest toevallig toch die kant op.' Een doelgericht antwoord aan iemand die niet primair in jou geïnteresseerd is maar in het mooie plaatje: een sportman die uitzinnig van vreugde is. Een volgende keer is het omgekeerd en is een beeld van diepe verslagenheid gewenst. Wat ging er door je heen toen je die grote kans miste? Was je de weg kwijt? Als het gaat om zin en doel van het leven dan geeft de apostel Paulus de volgelingen van Jezus deze adviezen: ga net als de

10 sporters voor de overwinning, gooi je er helemaal in, laat je niet afleiden van het doel, zorg goed voor jezelf, lichamelijk en geestelijk. Hij wijst ook aan waar de vergelijking met de sport ophoudt. Sport maakt niet je leven uit. Een record breken, een podiumplaats, al die dingen gaan voorbij. Je bent meer dan dat, je hebt een identiteit die toekomstgericht en toekomstbestendig is. Wie met Jezus als voorbeeld voor ogen leeft, geniet van de sport maar sluit niet de ogen voor de favela’s die er overal ter wereld ook zijn. Dat is onze missie: mis ‘m niet. Marja Meerburg, medewerker Missionair Werk en Kerkgroei

Organisator ds. Rijn de Jonge stelt: “Als christenen geloven we dat God zelf herstel brengen zal. Wat geknakt is maakt hij weer heel. Op zijn tijd. En tot die tijd kunnen we niet blijven toekijken en stilzitten. Want de kerk – zijn lichaam – is er om herstel te brengen, recht te zetten en heel te maken. Tot eer van God en ten dienste van heel de schepping.” Diverse kerkgenootschappen werken dit thema de komende maanden samen uit in het Micha Zondagpakket: preekschetsen, liederen, kinder- en tienerprogramma’s. > Vanaf begin juli 2014 is het materiaal gratis te downloaden via www.michazondag.nl

Belijdend onderweg: confessionele vereniging 1864 - 2014 Deze bundel werd uitgegeven ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Confessionele Vereniging (CV) binnen de Protestantse Kerk. In 14 artikelen kijken diverse auteurs terug op het verleden en vooruit naar de toekomst. Uitgebreid aandacht wordt geschonken aan het ontstaan van de Vereniging als verzet tegen de door koning Willem 1 georganiseerde staatskerk. Ondanks haar kritiek is de CV altijd loyaal gebleven aan de Hervormde Kerk: zowel in 1886 toen Abraham Kuiper uiteindelijk wegtrok, als in 2004, toen opnieuw medestanders uit de zojuist gevormde Protestantse Kerk trokken. De Confessionele Vereniging was vastbesloten in haar wens om binnen de volkskerk te blijven en daar het belang van Schrift en Belijdenis hoog te houden. In het tweede deel wordt vooruitgekeken. Zo gaat prof. dr. Willem van Asselt in 'Waar staan we voor' op zoek naar de theologische identiteit van de CV. Na een slotbeschouwing van ds Bert van Veluw, voorzitter bestuur CV, sluit de bundel af met een index van personen, en met de personalia van de auteurs.

za 15 november 2014: Ontmoetingsdag Oecumenisch Forum voor Katholiciteit Rond het thema 'Lliturgische spiritualiteit vanuit katholiek perspectief', organiseert het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit haar jaarlijkse ontmoetingsdag voor de ondertekenaars van het Katholiek Appel en voor ieder die ermee sympathiseert. Dieper zal worden ingegaan op vragen als: wat zijn herkenningstekens voor katholiciteit in liturgische vormen en processen? Er wordt in de verschillende kerken veel geëxperimenteerd, maar niet alle ritualisering is liturgie, laat staan katholieke liturgie. Spreker is Thomas Quartier, docent rituele en liturgische studies aan de Radboud Universiteit Nijmegen en oblaat van de Sint Willibrordsabdij te Doetinchem. ’s Middags zal het werk van de Estlandse componist Arvo Pärt centraal staan, met name de samenhang tussen de structuur van zijn muziek en zijn spiritualiteit. Met medewerking van prof. Martin Hoondert (gevraagd) en het Vocaal Theologen Ensemble onder leiding van Hanna Rijken. De dag wordt afgesloten met een gezongen vesper. >Tijd: 10.30-15.30. Plaats: De Driehoek, Willemsplantsoen 2, Utrecht. Kosten (inclusief lunch): € 20,- (bij vooruitbetaling); € 25,-- (aan de zaal). Vragen over betaalwijze, en aanmelding voor 10 november 2014: [email protected]. Meer informatie: forumkatholiciteit.nl

wo 27 augustus 2014: Studiebijeenkomst over verlegenheid van religies De veiligheid van religieuze gebouwen en van personen is een toenemend punt van zorg in Nederland. Er zijn openlijk vormen van discriminatie, antisemitisme en islamofobie. Bieden overheid en samenleving wel voldoende ruimte voor religies, is de beeldvorming rondom religies wel evenwichtig genoeg? En waarom lukt het religies niet om aan de samenleving duidelijk te maken dat het hen gaat om respect voor mens, dier en natuur, voor het ‘heilige’? Rond deze vragen organiseert het Cairo-overleg een studiebijenkomst met als thema 'De verlegenheid van religies'. Hoofdsprekers zijn prof. dr. Marcel Poorthuis en minister Asscher. Ook zullen vertegenwoordigers van de verschillende religies hun visie geven.. >Tijd: 13.30-16.45. Plaats: Joods Cultureel Centrum Amsterdam, Van der Boechorststraat 26, 1081 BT Amsterdam. Meer informatie en aanmelden: Jan Post Hospers (coördinator van het Cairooverleg): [email protected] za 27 september 2014: Symposium Van toga naar camo 100 jaar dominees bij defensie In 2014 bestaat de Dienst Protestantse Geestelijke Verzorging bij de Krijgsmacht honderd jaar. Om dit jubileum te vieren willen de huidige dienstdoende dominees bij Defensie graag geïnteresseerde gemeenteleden uit verschillende protestantse kerken kennis laten maken met hun werk. Daarom organieert de Dienst Protestantse Geestelijke Verzorging bij de Krijgsmacht deze ontmoetingsdag met een gevarieerd programma: presentaties uit het veld, workshops over nieuwe vormen van kerk-zijn in de krijgsmacht, over pastorale zorg voor militairen en thuisfront. en over de ethische vragen van oorlog en vrede. Ook zal er een viering gehouden worden zoals die altijd aan boord of te velde wordt gehouden. >Tijd: 9.30-16.00. Plaats: Vormingscentrum Beukbergen, Amersfoortseweg 59, 3712 BB Huis ter Heide. Aanmelden via [email protected] (o.v.v. naam bezoeker(s) en kerkelijke gemeente). zo 19 oktober 201: Micha Zondag 2014 Heel de schepping Duizenden kerken wereldwijd vieren in oktober de Micha Zondag, waarbij ze stil staan bij gerechtigheid. Ook in honderden Nederlandse kerken en gemeenten staat die zondag de strijd tegen armoede en onrecht centraal in de samenkomsten. Het thema van dit jaar ‘Heel de schepping’ (Jesaja 42)doet een appèl op christenen om na te denken over de schepping en hun verantwoordelijkheid daarin voor hun naasten: mens, dier en natuur.

Moderamen in het land: ‘Geestelijke verzorging is knokken’ Op dinsdagen vergadert het moderamen van de synode altijd in zaal 24 van het landelijk dienstencentrum. Maar soms trekken de moderamnleden op werkbezoek het land in, zoals op dinsdag 20 mei. ‘s Morgens weren zij ontvangen door de afdeling geestelijke verzorging van ziekenhuis De Gelderse Vallei in Ede. Dominees Saskia Akihary en Gert Dekker zouden nergens liever willen werken dan in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Ook al krijgen de kerkelijk betrokken patiënten in het ziekenhuis vaak bezoek van hun eigen predikant, ze praten toch graag ook met de geestelijke verzorgers van het ziekenhuis. Akihary: 'Praten met ons is voor patiënten toch anders dan met de eigen predikant. (…) Wij maken geen onderdeel uit van hun normale sociale omgeving. Dat praat soms makkelijker.' Toch is het ook regelmatig ‘knokken’ voor de afdeling Geestelijke verzorging om zichtbaar te blijven binnen het ziekenhuis. Dekker: 'Het medisch personeel lijkt wel eens bang voor zieltjes winnen. Het is voortdurend nodig om dit beeld te bestrijden. Aan de andere kant weet personeel ons ook te vinden als ze ergens mee zitten.' >Lees meer op www.pkn.nl/actueel, bericht d.d. 27 juni 2014 [ Commentaar bij de tijd: Onze eigen strijd tegen de Jihad ‘Het gaat hard met ISIS in Irak’, hoorde ik gisteren op de radio langskomen. Een onheilspellende zin. Verhalen die we horen over de harde strijd van jihadisten en beelden die we zien van grove executies roepen gevoelens van afschuw en angst op. Angst om wat zich in het Midden Oosten afspeelt en hoe dat de wereld zal beïnvloeden, klinkt in de pers. Zelfs gevolgen voor en betrokkenheid van Nederland haalt regelmatig het nieuws. Voor de internationale politiek en daarmee voor onze buitenlandse politiek liggen de vragen van mensenrechten, van politieke verhoudingen en van olie op tafel. Voor onze binnenlandse politiek speelt de vraag hoe wij omgaan met jihadstrijders en (potentiële) sympathisanten. Breed wordt de afschuw gedeeld. Een belangrijke vraag daarbij is echter welk ‘label’ er aan angst en afschuw gekoppeld wordt. In de volksmond heet dat label zo nu en dan ‘Islam’. Begrijpelijk, want de strijders van ISIS zeggen zelf immers voor de Islam te strijden. Ik denk echter dat het van groot belang is om zorgvuldig

11 met labels om te gaan. Ontmaskering van al te snel geplakte labels en genuanceerd spreken zijn noodzakelijk om oorlog tegen te gaan en in vrede te bouwen. Laten we kijken naar de situatie in ons eigen land. Een vertegenwoordiger van het Contactorgaan Moslims en Overheid vertelt me hoe ook in moskeeën de afschuw gedeeld wordt over wat er in Irak gebeurt. De Unie van Marokkaanse Moslimorganisaties heeft in dit kader onlangs nog alle imams opgeroepen om in het vrijdaggebed uit te spreken dat de Islam één van de religies is en er niet is om andere religies te bestrijden. Zowel Marokkaanse als Turkse Nederlanders hebben, via koepelorganisaties, bij de overheid aangedrongen op structureel overleg om te zien hoe radicalisering in hun achterban voorkomen kan worden. Weliswaar gaat het tot nu toe om een kleine groep jongeren in ons land. Open is de vraag op hoeveel sympathie en steun jihadstrijders in de toekomst kunnen rekenen. Wat gebeurt er met moslims in onze samenleving wanneer er uitsluitend generaliserend over ‘de Islam’ gesproken wordt? Mij lijkt het vanzelfsprekend dat zij getergd raken. Het risico van radicalisering wordt er eerder door vergroot dan verkleind. Kunnen we een andere weg bewandelen? Ik ben heel blij om te zien dat op verschillende fronten al andere wegen bewandeld worden. Met Kerk in Actie zijn we bondgenoot van kerkelijke partners in Syrië en christenen in het Midden Oosten. Deze christenen willen niet weg, maar juist een rol spelen in hun eigen samenleving. Samen met moslims werken ze aan een toekomst waarin (religieuze) diversiteit mogelijk is. Gesprekken in Nederland maken zichtbaar hoeveel moslims gruwen van terreur en net als veel andere Nederlanders zoeken naar een manier om aan sociale cohesie in de Nederlandse samenleving bij te dragen. Zorgvuldig omgaan met diversiteit is keer op keer een uitdaging en tegelijkertijd een toetssteen voor humaniteit. Met elkaar zullen we ons in moeten spannen voor die ruimte voor diversiteit. Door enerzijds alert en actief te zijn wanneer mensenrechten geschonden worden. Door anderzijds voortdurend genuanceerd te zijn in ons spreken. Opdat het ongenuanceerd plakken van etiketten, wat in zichzelf ook een vorm van geweld is, geen nieuwe grond voor radicalisering vormt. Laten we liever die krachten in onze samenleving bundelen die gezamenlijk gericht zijn op ruimte voor ieder. 27 juni 2014 - Karin van den Broeke, preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland Week van gebed 2015: Dorst? 'Dorst?' is het thema voor de Week van Gebed voor de eenheid van christenen. Deze keer maken de kerken in Brazilië daarvoor de teksten. Het materiaal van de Week van Gebed komt uit Brazilië en heeft als uitgangspunt het verhaal van de Samaritaanse vrouw (Johannes 4: 7). Zij raakt bij een put in Sichar in gesprek met Jezus over 'levend water'. De tekst nodigt uit om na te denken over vitaal geestelijk leven, in de bijbel ook wel 'levend water' genoemd. In de Week van Gebed werkt de Raad van Kerken samen met de EA-EZA (vroeger Evangelische Alliantie & Evangelische Zendings Alliantie). Op 22 september 2014 zullen zij het werkmateriaal presenteren: een boekje met een orde van dienst en ander ondersteuningsmateriaal. Ook zullen zij een gebedenboek uitgeven, waarin kerkelijke leiders en andere christenen gebeden onder woorden brengen die een indruk geven van de spiritualiteit in ons land. >Lees meer op www.pkn.nl/actueel, bericht d.d. 1 juli 2014 Kijk niet weg voor geweld Zuid-Soedan Veiligheidsadviseur Susan Muis heeft eind juni namens ICCO en Kerk in Actie in Zuid-Soedan een veiligheidstraining gegeven aan de staf van verschillende hulporganisaties die daar momenteel zijn. Met deze training zijn zij beter voorbereid als zij zelf worden overvallen of bijvoorbeeld in een hinderlaag terechtkomen. Dat is nodig, want sinds december worden ook hulporganisaties steeds meer doelwit van aanvallen, omdat ze niet meer als neutraal worden gezien in dit conflict. Daarnaast hebben hulporganisaties soms kostbare bezittingen, zoals auto’s en satelliettelefoons om ver weggelegen gebieden te kunnen bereiken. Daardoor worden ze sneller interessant voor criminele bendes. Susan Muis doet een oproep om niet weg te kijken voor de erbarmelijke omstandigheden waaronder de Soedanese bevolking gebukt gaat.

Brochure over dopen asielzoekers De laatste jaren is er een groeiende groep asielzoekers die zich bekeert tot het christelijke geloof en gedoopt wordt. Stichting Gave ziet dat kerken daar heel verschillend mee omgaan, en schreef daarom de brochure 'In goede aarde', over het dopen van asielzoekers. Kerken die een doopverzoek van asielzoekers ontvangen, krijgen te maken met een complexe zaak. Bekering kan namelijk een grond zijn voor een verblijfstatus. Zo worden kerken gedwongen antwoord te zoeken op de vraag: wil deze vluchteling zich laten dopen omdat hij of zij oprecht christen is geworden, of speelt ook het verkrijgen van een verblijfstatus een rol? De brochure geeft advies voor de voorbereiding op de doop en voor de nazorg. Ook wordt informatie gegeven over de asielprocedure en bijv. de verklaringen die kerken kunnen geven als ondersteuning van de procedure.

Financiën en adressen Redactie: Gerben Rietman Kopij inleveren via de e-mail naar: [email protected] vóór vrijdagmorgen 12.00 uur. Adreswijziging en opzegging/aanmelding voor dit kerkblad bij de kerkelijke bureaus Gereformeerde Kerk Vaste Vrijwillige Bijdragen voor Kerk, Zending en Evangelisatie (ook giften voor Z.W.O., Werelddiakonaat, wijkkassen, Comm. Meeleven enz.): Rabobank: NL08RABO0307049337 ING Bank: NL11INGB0000867584 Beide rek. t.n.v. Gereformeerde Kerk - Ede. Graag aangeven voor welk doel uw bijdrage of gift is bestemd. E-mail: [email protected] Website: www.gereformeerdekerkede.nl Diakonie: Rabobank: NL21RABO0307077233 t.n.v. Diakonie Geref. Kerk Kerkelijk bureau (Gereformeerd): W. de Zwijgerlaan 4a, 6713 NT Ede, tel.: 61 23 36 Adm.: mw H. de Neef-van Stormbroek Geopend: Ma, Wo en Vr van 10-12 uur Collectebonnen zijn verkrijgbaar in eenheden van 20 stuks à € 0,75 = € 15,- en van 20 stuks à € 0,50 = € 10,Taborgemeente Ledenadministratie: W. de Zwijgerlaan 4a, 6713 NT Ede, tel.: 61 23 36 [email protected] Adm.: mw H. de Neef-van Stormbroek Bijdrageadministratie: Postbus 131, 6710 BC Ede Voor vrijwillige bijdragen en giften en collectebonnen: SNS Bank: NL90SNSB0925051551 ING Bank: NL02INGB0001213357 t.n.v. College van Kerkrentmeesters Hervormde Taborgemeente Ede. Collectebonnen zijn verkrijgbaar in eenheden van 20 stuks à € 1,25 = € 25,- en van 20 stuks à € 0,75 = € 15,-. Diaconie: Giften diaconie en zending: ING Bank: NL81INGB0539914045 tnv Diakonie Hervormde Taborgemeente Ede.