KERKBLAD. Vreemdelingen huisvesten? van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede. 26 juni en 3 juli 2016 jaargang 24 nr. 12

26 juni en 3 juli 2016 jaargang 24 nr. 12 Redactie:

KERKBLAD

Gerben Rietman Ranonkellaan 32A, 6713 GM Ede Tel. (0318) 84 54 89 Druk: Drukkerij Frouws Ede bv E-mail: [email protected]

van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Taborgemeente Ede

Vreemdelingen huisvesten? Het ongenuanceerd geschreeuw en de stemmingmakerij lijken wat naar de achtergrond verdwenen. Voetballen is voor even belangrijker dan de zogenaamde vluchtelingencrisis, maar toch: de al dan niet openlijke weerstand tegen en angst voor vreemdelingen-vanver al te dichtbij is groot. Ook onder ‘kerkmensen’. Dat zijn dus ook mensen. Die intussen wel samenkomen onder en rondom het Woord, dat opmerkelijk veel aandacht geeft aan het thema: ‘Vreemdeling’. Zie Mattheus 25: hongerigen te eten geven en dorstigen te drinken; naakten kleden, vreemdelingen huisvesten. Zieken bezoeken en gevangenen. Dát aan de minsten te doen - dat, zegt Jezus, heeft alles met het Koninkrijk te maken. Het is de regel van en voor het Koninkrijk, het zijn de huisregels. Sterker nog: ze vormen het toelatingsexamen voor dat Koninkrijk. Zes werken van barmhartigheid - in de dertiende eeuw voegde paus Innocentius er een zevende aan toe: de doden begraven. De rechtvaardigen hebben er nauwelijks benul van, dat ze die dingen allemaal doen of gedaan hebben - ze doen ze naar hun aard. Ze zien wat nodig is en dan gaat het verder vanzelf en vanzelfsprekend. Ze maken er geen werk van, niet bewust: ze doen het niet om aan de goede kant van de geschiedenis terecht te komen - of anders gezegd: aan de rechterkant van Jezus. De vervloekten hebben op hun beurt ook geen weet van wat ze hebben gedaan - of nagelaten. Ze hebben niets gezien of gemerkt - misschien wel de andere kant uitgekeken. Het bijzondere is, dat beide groepen niet rechtvaardig of vervloekt worden genoemd om wat ze doen: ze zijn het gewoon - en daaruit volgt hun handelen. Theologen hebben bedacht, dat mensen rechtvaardig zijn door het geloof - gerechtvaardigd zeggen ze eigenlijk, maar laten we het voor het gemak even op ‘rechtvaardig’ houden. Bedoeld is dan, dat wie door het Levende Woord wordt aangeraakt en vertrouwt dat de regels die daarin worden ontvouwd onrecht ontmaskeren en de dood aan de schandpaal nagelen, dat zo eentje zal doen wat hij/zij heeft gehoord - en niets anders ooit nog. Wie het Woord hoort en het doet, die is rechtvaardig: hij doet wat moet. Als Tenach de leefregels op een rij zet - en dat doet ze op talloze plekken, maar het meest pregnant in de Tien Woorden, dan staat er, als de regels gegeven worden en de voorschriften geformuleerd, heel vaak bij: gedenk dat je vreemdeling bent geweest, jij zelf - in Egypte. Dat betekent, dat de leefregels in de praktijk inclusief zijn: de gemeenschap is open, de belofte is er om te delen, de genade om uit te delen. De regels gelden niet alleen voor de ingewijden, maar ook voor de buitenstaanders, recht en gerechtigheid is er voor iedereen. En het recht kan wel door de sterksten gemaakt zijn en gehandhaafd, het is er voor de zwaksten. De sterken komen altijd wel aan hun trekken, de zwakken daarentegen hebben bescherming nodig - en tot de zwakken hoorden zeker de vreemdelingen. Mensen buiten de beschutting van hun eigen huis en haard, buiten de veiligheid van de eigen gemeenschap, de ommuurde stad, de afgebakende zekerheden van de eigen groep en geschiedenis - die zijn even van niets zeker en overgeleverd aan de welwillendheid van de mensen waar ze toevallig terecht komen en waar ze hun toevlucht zoeken.

Bedenk dat je zelf vreemdeling bent geweest: niet alleen in Egypte. De mensen die veel van deze teksten van Tenach uiteindelijk hun literaire vorm gaven, deden dat voor een groot deel in de traumatische ballingschap in Babel - ze waren zelf vreemdelingen, verdrevenen, ballingen. Als je er op let, valt het op: hoe veel woorden het Hebreeuws en Aramees hebben voor ballingschap en wegvoering, voor verdrijven, verjagen, verstoten. Voor vreemdeling en ontwortelde, voor toevluchtzoeker. Het analytisch woordenboek laat zien hoe vaak ze voorkomen, die woorden - galoet en galoe, golah en maroed. Ger, zar en tosjav - een paar honderd maal staan ze er. Die zes/zeven werken van barmhartigheid (die van Jezus en van Innocentius), ja de barmhartigheid zelve - want dat woord wordt in zes /zeven regels uitgelegd en ingevuld, zijn bij wijze van spreken een ethische imperatief. Waaronder dus dat huisvesten van de vreemdeling. En daar komen wij met onze wetten en bezwaren: het moet ook allemaal maar kunnen. De Schriften brengen die relativering nooit aan: het moet. Over kosten hebben ze het niet: recht is immers oneindig kostelijk en kostbaar - onbetaalbaar, maar wel haalbaar. Het echte probleem is natuurlijk, dat de wet van het koninkrijk bezwaarlijk is, dat barmhartigheid dure gekkigheid is voor wie op zijn eigen comfort en materiële zekerheid bedacht is en de hele rest aan marktwerking overlaat. Het neoliberalisme gooit alles op de markt en heeft als toppunt van cynisme nu een nieuwe markt gecreëerd: die voor mensensmokkel. Gerben H. Westra SCHRIFT LEZEN Lucas 9: 51-62 Dit gedeelte wordt ook wel het begin van het grote reisverhaal van Jezus genoemd. Weggaan uit je geboortestreek (een leven waar anderen je aanreiken hoe te geloven, wat te geloven wellicht, veilig en beschermd je keuzes maken); en opgaan naar de stad (het zelfstandig wonen met God: keuzes maken, je binnenste onderzoeken, steeds opnieuw je leven en geloven actualiseren…). Je eigen weg volgen levert soms meteen al weerstand op. Hoe letterlijk en figuurlijk actueel: hij is niet welkom. Meteen al wordt duidelijk dat er dan een beroep op je innerlijk wordt gedaan. Je zou kunnen kiezen voor ontwijken, een omweg kiezen. Problemen uit de weg gaan. Nee, Jezus gaat dwars door de steden. Hij loopt niet weg voor achterliggende vragen, maar gaat er dwars doorheen. Lees verder op pagina 2.

2

Bijbelleesrooster zo. 26 ma. 27 di. 28 wo. 29 do. 30 vr. 1 za. 2

Lucas 9:51-62 Numeri 18:1-20 Numeri 18:21-32 Numeri 19:1-10 Numeri 19:11-22 Numeri 20:1-13 Numeri 20:14-21

Mild en doelbewust Priesterdienst Geengrondbezitters Het wassende water De dood hoort niet bij het leven Dorstles Omweg

En daar komt nog eens bij, dat de mensen om hem heen roepen: geef lik op stuk. Als een ander je dwars zit: sla terug, wees strijdbaar. Wat doet hem zeggen dat daaraan nog een andere gedachte vooraf gaat: de eerste strijd vindt plaats in onze harten. Daar komt telkens opnieuw de vraag op je af, op elk kruispunt opnieuw, hoe vastberaden je er zelf voor kiest om voor Gods woorden van vrijheid en liefde te kiezen, en dat uit te stralen naar iedereen. Lucas 10: 1-20 Na deze gezamenlijke les tijd voor een nieuwe, meer persoonlijke manier om de wijde wereld in te gaan. Hoe lang is het geleden dat je hebt verteld hoeveel je van de ander houdt? Wanneer heb je voor het laatst gezegd dat je trots op je kind bent? Waarom mijd je nog steeds die ander? Wanneer lees je nu eens dat boek vol nieuwe inzichten? Vul zelf maar in en voer het dan ook eens uit. Laat al je zekerheden achter, ga op pad met niets meer dan Gods liefde. Wens vrede, ontvang vrede. Angstig? Bedreigend? Soms, als je zo je veilige vaste gewoontes achterlaat, ontdek je dat dat kan: wordt wat je meemaakt een enthousiast verhaal. Alleen, denk niet dat jij dat in je macht hebt. Dat je het tot jouw succes-story moet maken. Het gaat ook wel eens anders. Vergeet niet dat het nooit gaat om macht die jij uitoefent op anderen. Het gaat altijd om iets veel diepers, die hemelhoge en toch zo nabije

zo. ma. di. wo. do. vr. za.

3 4 5 6 7 8 9

Numeri 20:22-29 Numeri 21:1-9 Numeri 21:10-20 Numeri 21:21-35 Lucas 10:1-16 Lucas 10:17-24 Lucas 10:25-37

Einde en nieuw begin Vernietiging Reisbeschrijving Strijd en overwinning Zending met een missie Reden tot blijdschap Samenvatting van de wet

liefde. Als je naam staat opgetekend in de hemel, zoals Jezus het verwoordt, hoeven wij niet doelloos en vol van onszelf door de wereld gaan. Maar durven we eindelijk, omdat we meer dan we ooit beseffen kunnen gekend zijn in liefde, open te staan voor mensen en voor hun verhalen en hun nood. Caroline Oosterveen

Inleveren kopij Kerkblad nr. 13 14

inleverdatum 1 juli 22 juli

voor de zondagen 10, 17 en 24 juli 31 juli, 7 en 14 aug.

OPA (Oud Papier Actie) Elke 1e zaterdag van de maand (behalve in augustus) kunt u uw oud papier brengen bij de Beatrixkerk en de Open Hof van 09.00 - 12.00 uur. De vrijwilligers staan weer klaar om uw oud papier in ontvangst te nemen.

Fusie Nieuws voorbereiding Protestantse Gemeente Ede Op maandag, 13 juni hebben de Algemene Kerkenraden van de Hervormde Taborgemeente en de Gereformeerde Kerk van Ede afzonderlijk vergaderd in de Open Hof te Ede. Onderwerp: het voorgenomen besluit tot fusie van beide kerkgenootschappen. Het was een bijzondere avond. Na afloop kwamen de Algemene Kerkenraden voor een feestelijke bijeenkomst bijeen. Het doel was het gezamenlijk tekenen van het voorgenomen besluit tot vereniging. De beide voorzitters, respectievelijk ds. Gerben Westra en Peter Blokhuis mochten als eersten het Besluit tot vorming van een Protestantse Gemeente te Ede met wijkgemeenten tekenen. Om het één en ander verder te kunnen voorbereiden is er door de beide AK’s een regiecommissie Protestantse Gemeente Ede ingesteld. In deze groep hebben zitting: Hervormde Taborgemeente Ede

Gereformeerde Kerk van Ede

Ds. Gerben Westra Jaap de Bree Dirk van Nieuwamerongen Gerry den Boggende-Dorresteijn

Peter Blokhuis Greet Vink-Schouwstra Ruud Verhage Harm van der Meij

De “Plaatselijke Regeling Protestantse Gemeente Ede”, die op te vragen is bij of ter inzage ligt op het Kerkelijk Bureau, geeft als het ware de organisatorische omgangsvormen van de nieuwe PGE aan. Daarbij is strikt volgens de Kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland gehandeld. In een landelijk dagblad zal het voornemen tot fusie worden gepubliceerd. Daarna kan de notaris aan het werk om de formele afwikkeling te regelen. Naar verwachting zal de nieuwe Protestantse Gemeente Ede op 1 januari 2017 gaan functioneren. Van deze historische gebeurtenis is een foto gemaakt, die u hierbij aantreft.

3

Kerkdiensten Zondag 26 juni 2016

Zondag 3 juli 2016

Prot. Wijkgemeente Tabor: 10:00 uur Ds. G.H. Westra

Prot. Wijkgemeente Tabor: 10:00 uur Ds Th. De Zwart

Prot. Wijkgemeente Noord: 10:00 uur Ds. J.W. Scheurwater

Prot. Wijkgemeente Noord: 10:00 uur Ds. C. Oosterveen Jubileum Johan van Markesteijn

Wijkgemeente Beatrixkerk: 10:00 uur Ds. A. Hoogenbirk Nijmegen Ev. Lutherse Kerk: 10:30 uur Ds. A. Romein Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 10:00 uur Ds. L. van Buuren Kerkelijk Centrum Emmaüs: Ds. A.J. van Zanden 10:30 uur Roze zondag Harskamp: 10:00 uur

Ev. Lutherse Kerk: 10:30 uur Ds. A.J. van Zanden Viering Heilig Avondmaal Prot. Wijkgemeente De Open Hof: 10:00 uur Ds. B. Aalders Kerkelijk Centrum Emmaüs: 10:30 uur Ds. J.J. Reedijk Maaltijd van de Heer

Ds. A. Pilkes - Van Delft

Hartenberg: 10:00 uur Ds. N.W. van den Houten 14:30 uur Mevrouw J. Fredrikze Vertelviering De Gelderhorst: 10:30 uur De heer J. Jongeneel Ziekenhuis Gelderse Vallei: 10:00 uur Ds. K. van Meijeren Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 25 juni 2016 19:30 uur Ds. H. van Hemmen

ALGEMEEN PLAATSELIJK Collectes: 26 juni 3 juli

Wijkgemeente Beatrixkerk: Ds. E.P. van der Veen 10:00 uur Nunspeet

Harskamp: 10:00 uur

De heer R. Verkaik

Hartenberg: 10:00 uur Ds. D. Atema 14:30 uur Mevrouw I. Oosterhof Zangviering De Gelderhorst: 10:30 uur Ds. A.D. Poortman Ziekenhuis Gelderse Vallei: 10:00 uur Ds. J.E. Akihary Het Maanderzand: weeksluiting zaterdag 2 juli 2016 19:30 uur Drs. W. de Vos

terrein beter kunnen redden. Ouders worden nadrukkelijk betrokken bij dit proces. Uw bijdrage kan hierbij helpen. Namens de ZWO bestemmingscommissie, W.Pluimers

Diaconie (Ouderenwerk) en ZWO Wijkwerk en Diaconie (Quotum)

ZWO-collecte 26-06-2016 Voedselzekerheid en verstandelijk beperkte kinderen in Pakistan NOAD zet zich in voor het verbeteren van de landbouwactiviteiten van arme boeren en landloze loonarbeiders en hun gezinnen. Naast het werk gericht op het vergroten van de voedselzekerheid, werkt NOAD aan het verbeteren van de situatie van verstandelijk beperkte kinderen. Het Netwerk van Organisaties voor Agrarische Ontwikkeling (NOAD) is een samenwerkingsverband van drie christelijke organisaties in het zuiden van de provincie Punjab in Pakistan. NOAD zet zich in voor het verbeteren van de landbouwactiviteiten van arme boeren en landloze loonarbeiders en hun gezinnen. Men traint de boeren om door middel van andere technieken grotere opbrengsten te behalen uit hun landbouwactiviteiten. Hierdoor kunnen zij een hoger inkomen verwerven en is hun voedselzekerheid toegenomen. Verstandelijk gehandicapten zijn in Pakistan de meest gemarginaliseerde groep; ze worden nauwelijks gezien, gehoord of geteld. NOAD wil de situatie van 90 verstandelijk beperkte kinderen verbeteren zodat ze zich op emotioneel, fysiek en sociaal

Informatie uit de werkgroep KUNSTindeKERK Voor Emmaüsgangers en alle kunstliefhebbers. In de week voor Pinksteren is in de kerkzaal van Emmaüs (opnieuw) het mooie, kleurige doek van Dick van Kalkeren opgehangen. Het heet: “Hot Summerday”. Het zal blijven hangen tot na de Startzondag. Dick heeft dit kunstwerk aan Emmaüs geschonken bij de opening van het project: “Terugblik” in oktober 2014. De Cora heeft daarna besloten om dit werk geregeld in de zomerperiode te laten zien, te beginnen met Pinksteren. Vorig jaar voor de eerste keer en dus nu opnieuw. Velen, ook kinderen en ook uit de Kleopasgemeente ervaren het als prettig dat dit mooie werk er weer hangt. We hopen dat u er nog lang plezier van mag hebben. Het in een vorig bericht gemelde vertrek van een van de werkgroepleden gaat niet door. Hij blijft ook lid van onze werkgroep en we nemen allen onze taak daarom graag opnieuw op. Wel blijven de CoRa en de werkgroep uitkijken naar een nieuwe voorzitter.

4 Dus, als er mensen in uw midden zijn die zich willen beschikbaar stellen om ideeën over kunst en kerk binnen deze werkgroep aan te bieden, dan kunnen ze zich bij de secretaris van de CoRa of bij ondergetekende melden. De werkgroep is daarom weer van start gegaan met het zoeken naar zinvol en fraai werk van levende kunstenaar(s) om mogelijk in dit najaar weer een aantal weken het interieur van Emmaüs te sieren. En - naar we hopen - het gesprek over de relatie tussen Kunst en Kerk aan te moedigen. Als er hiervoor nog suggesties bij u leven, kunt u altijd uw voorstel bij de secretaris bezorgen. Het adres staat hieronder. Met vriendelijke groet, Theo Boessenkool tel. 637679 e-mail: [email protected] Inloop- Open Kerk Op donderdag 30 juni is in de inloopochtend in “Ons Huis” bij de Taborkerk iedereen welkom. Het programma is handenarbeid en spel. De volgende donderdag, 7 juli, komen Lies en Tijmen van Apeldoorn vertellen over hun reis door Australië en Nieuw Zeeland. Vanaf 9.30 zijn de deuren open en is iedereen hartelijk welkom. Werkgroep Kerk en Buurt Welkom bij Meet-Inn! Inloopcentrum Meet-Inn is al jarenlang een bekend begrip in Ede. Ooit wel eens over de drempel van Meet-Inn geweest? Zo niet, dan nodigen we u van harte uit dat eens te doen! U zult dan allemaal verschillende mensen ontmoeten. Amara bijvoorbeeld. Zij is gevlucht uit Eritrea. Na een lange reis is ze terechtgekomen in de Noodopvang in Ede. Ze wil heel graag in Nederland blijven, waar het veilig is. Daarom wil ze zo snel mogelijk Nederlands leren! Iedere vrijdagmiddag komt ze met een groep landgenoten naar één van de taalgroepen van MeetInn. Ze lachen wat af en iedere week leren ze wat bij. “Goedemiddag!”, roept ze je toe, als ze je ziet. Of Gerrit. Een man met een licht verstandelijke beperking. Hij woont zelfstandig, maar thuis een warme maaltijd bereiden is moeilijk voor hem. Op een dag ontdekte hij Meet-Inn en nu eet hij vier dagen in de week mee. Gerrit is bijdehand en humoristisch, het is altijd gezellig als hij er is. Gerrit zegt zelf: “Het gaat een stuk beter met mijn gezondheid sinds ik in Meet-Inn eet. Het eten is gezond en altijd lekker.” Twee heel verschillende mensen die allebei hun plek in Meet-Inn gevonden hebben. En velen met hen. Er wordt in Meet-Inn wat afgepraat en gelachen en koffiegedronken. De vrijwilligers van Meet-Inn zorgen voor een luisterend oor, een gezellige sfeer, een veilige omgeving. Meet-Inn zet namens de kerken de deuren open voor iedereen die behoefte heeft aan gezelligheid, een luisterend oor en soms een bemoedigend gebaar. In de praktijk zijn dit vaak kwetsbare mensen. Wilt u helpen hen een warme en veilige plek te bieden? U kunt zich als vrijwilliger voor Meet-Inn inzetten! Momenteel zijn er de volgende vacatures: Gastheren en gastvrouwen bij de Open Inloop (minimaal 4 uur per maand) Coördinator Open Inloop of Taalgroepen (minimaal 4 uur per week) Schoonmakers (minimaal 2 uur per week) Kijk op www.meet-inn.nl voor meer informatie en de actuele vacatures. Of kom gewoon eens langs! Elise den Boer, coördinator Oproep Gezocht maatje: man/vrouw van ongeveer 70 jaar, om samen te fietsen. telefoonnummer 0318652907, email: [email protected] Met vriendelijke groet, mw. D. Kampert, Ede

PROT. WIJKGEMEENTE TABOR

Taborkerk, Prinsesselaan 8, www.taborkerk.nl Predikant: Ds. G.H. Westra, Beatrixlaan 22, 6713 PS Ede, tel. 65 56 61 Scriba: J.G. Hoogteijling, Postbus 131, 6710 BC Ede Autodienst: Ant van Donselaar, tel. 611 074 Erik Velthuijs, 06 - 21 57 38 28 Coördinator Ouderen-bezoekwerk: Mevr. Ria Buitenhuis, van Borsselelaan 43, 6711 JT Ede, tel. 61 06 79 Fusie Elders in dit blad leest u er meer over. Het fusieproces lijkt na een tweede en dit keer succesvolle aanloop zijn beslag te krijgen. Daar mogen we blij mee zijn; zo ontstaat (of liever: wordt gevormd) de PGE, een afkorting die we maar zo min mogelijk moeten gebruiken. Protestantse Gemeente klinkt echt beter. Bovendien hoorde ik dat de afkorting PGE in andere kringen een ‘Potentieel Gevaarlijk Eenling’ aanduidt. Bedoeld dat wat in het Engels een ‘lone wolfe’ heet, de nauwelijks traceerbare eenling die voor niemand zichtbaar op nare plannen broedt. Dat is precies het tegengestelde van wat ons voor ogen staat, wij willen een potentieel gelukkige gemeenschap zijn, die bij uitstek zichten hoorbaar is voor het gemenebest. Gedachtenis Op 3 juni 2016 is ons gemeentelid Albert Ruissaard overleden, in de leeftijd van ruim 95 jaar. Ouderen onder ons zullen zich hem herinneren: hij was lang actief in ons midden, als leerhuis- en kringenbezoeker, als kerkvoogd. Na een dienst in de aula hebben we hem op 11 juni op de Algemene Begraafplaats te Veenendaal begraven bij zijn jonggestorven zoon Joost. Zijn zoons schetsten het beeld van een betrokken en stimulerende vader, met brede interesses. Voor zijn juridische vakgebied, maar evenzeer voor de theologie. Hij las Barth en Miskotte (en de rest) en er werd veel gepraat in huize Ruissaard - met een open houding en verre van dogmatisch. In de dienst lazen wij uit 1 Korinthe 13 en Philipenzen 4 (‘ik vermag alle dingen in Hem, die mij kracht geeft’), teksten die hem dierbaar zijn geweest. Wij wensen zijn vrouw Rita (ze waren bijna 65 jaar getrouwd) en de zonen Roelf en Ruud, kleinkinderen en allen die hij lief was, dat niets van wie en wat hij was zal verloren gaan én dat zijn gedachtenis tot zegen zal zijn. Met goede groet, Gerben H. Westra

5 PROT. WIJKGEMEENTE NOORD

In de dienst van 3 juli vieren we het 20-jarig organis¬tenjubileum van één van onze organisten, Johan van Markesteijn. En hoe kan het anders: er zullen vele muzikale bijdrages zijn van gasten. Een kerk, gevuld met muzikale verrassingen. “Komen voor de muziek…”, op deze zondag meer dan eens van toepassing! Welkom! Twee heldere oogjes, een nieuw gezicht Vandaag zag ons eerste kindje het levenslicht Wat een vreugde geeft dit nieuwe leven Dat door God aan ons is gegeven. Peter Jan en Annemieke Schreutelkamp, Laan der Verenigde Naties 119, hebben op 28 mei een prachtig zoontje ontvangen: Daniël Johannes, roepnaam Daan. Heel veel geluk gewenst met elkaar! Jullie gedichtje over ogen vol licht doet me denken aan en mooie zegenbede;

Noorderkerk, Amsterdamseweg 9, http://ede.protestantsekerk.net Predikant: Ds. C. Oosterveen, Hensjesweg 7, 3772 AZ Barneveld, tel. 0342-476572 Scriba: Tijmen Apeldoorn, Heuvelsepad 40, 6711 JR Ede, tel. 618205 e-mail: [email protected] Meldpunt: voor ziekenhuisopname, langdurige ziekte thuis, geboorte, overlijden of andere bijzonderheden: Ineke Kerkstra, Diepenbrocklaan 23, 6711 GL Ede, tel. 61 71 64 Autodienst: Joke Ebes, telefoonnummer : 616003 Graag aanmelden op zaterdagmiddag tussen 17.00 uur en 18.30 uur Uit de wijk God, wat zou het leven zijn als Jij er niet was? Als Jij er niet was, zou ik het niet begrijpen: waarom de zon opgaat en ondergaat, al eeuwenlang. En ik zou niet begrijpen waarom ik de lucht zie en huil ik zou niet begrijpen dat heel mijn leven één verlangen is naar Jou. Een tekst uit het liedboek, geschreven door Christa, een meisje van 21 (bladzijde 1296). Hopelijk lukt het ons soms, om in de zorgen of de drukte van alledag ons verlangen op het spoor te komen. Juist soms in lastige tijden of moeilijke momenten merk ik, dat we hier weer wat meer voor open durven staan, Wonderlijk eigenlijk. Want het heeft te maken met gemis, niet vervulde beloftes. Maar zet ook in beweging. Aandacht voor elkaar. Openheid voor die vreemde, andere mens. Eindelijk eens weer (samen) naar binnen kijken. Gehoord worden. Die roep om in onze wereld vol ellende toch wakker te worden en te blijven voor het goede wens ik ons toe. Met woorden van Antoine de Saint- Exupéry:

God zal met jullie meegaan, als licht in je ogen een lamp voor je voet, als hand op je hoofd een arm om je schouder. Als baken bij ontij, een verte die wenkt. Als groet op je lippen en hoop in je hart. Als stem die je uitdaagt, een woord dat de weg wijst. Zo zegene jullie: Vader, Zoon en Heilige Geest. Amen Het duurt nog even, maar in tegenstelling tot wat op onze (trouwens weer prachtige) flyer van de komende diensten staat vermeld: op 21 augustus is er geen dienst in de Noorderkerk, maar kunnen we met elkaar naar de oecumenische dienst in het Openluchttheater. Dat u het alvast kunt noteren! Vrede en alle goeds, Caroline Oosterveen Meldpunt in de komende tijd Tot en met 27 juni is het meldpunt gesloten. Voor uw berichten kunt u terecht bij: Dolf Smits, tel. 611503, voor de periode van 5 juni t/m 27 juni. Met een hartelijke groet en tot na 27 juni, Ineke Kerkstra. Kerkenraadsvergadering Noorderwijk van 7 juni 2016 Gerda Tuinstra opent de vergadering met: ‘Zachtmoedigheid’. We delen met elkaar welke boeken we graag lezen en wat lezen met ons doet. Op zondag 21 augustus is de Noorderkerk dicht. U wordt dan uitgenodigd om de oecumenische dienst in het Openluchttheater bij te wonen. Het is de bedoeling volgend jaar een eigen 40-dagenkalender weer digitaal aan te bieden. Voor gemeenteleden zonder internet volgt een papieren afdruk per week. Opnames van de eredienst kunnen binnenkort via de website beluisterd worden. In relatie tot de fusie tot PGE wordt gesproken over toekomstige samenwerking in de diverse gremia van dan voormalig GKE en HTE. De bijeenkomst wordt besloten met 1 Kor. 13 uit het nieuwe liedboek. Sander van Voorst

6 HARSKAMP GEREFORMEERD

Groetjes, Erica Broekhuizen, Lisa Ortse en Hennie van Luttikhuizen Senioren Vrijdag 1 juli is het volgende seniorenuitje. Om 10.00 uur beginnen we in de kerk met koffie en daarna gaan we naar Oosterbeek voor de bezichtiging van tuin “de Oorsprong”. We sluiten het bezoek af met pannenkoek eten. U kunt opgeven bij Janny of Elly

HARSKAMP GEREFORMEERD Beatrixlaan 2 www.gereformeerdekerkharskamp.nl

Elly en Janny Hallo jongens en meisjes 26 juni - De koperen slang

Predikant: Ds. T. Volgenant-Beima Hulkestein 51 7339 AW Ugchelen Tel.: 055-5331731 e-mail: [email protected] Scriba: Dhr. J. van de Hoef Apeldoornseweg 73 6731 SB Otterlo Tel.: 591252 ( na 18.00 uur ) Email: [email protected] Wijk We zijn inmiddels aangekomen in een tijd van het jaar waarin de kerkelijke activiteiten even op een wat lager pitje staan. “Onze mensen” gaan op vakantie en “vreemde gezichten” nemen op zondag de lege plaatsen hopelijk in. Maandag 4 juli is de laatste kerkenraadsvergadering voor de vakantie. We kijken met een heel goed gevoel terug op de kennismakingsavonden die zijn gehouden op 24 mei en 9 juni. We hebben veel positieve reacties gehoord. U allen bedankt voor uw aanwezigheid en inbreng. Als kerkenraad zullen we ons best doen om hieraan een vervolg te geven want u heeft duidelijk aangegeven dat dit soort activiteiten werden gemist in de afgelopen periode. Enkele weken geleden hebben Walter en Petrie Vonk zich samen met hun zoontje Cayden aangesloten bij onze gemeente. Hun adres is Wormgoorlaan 11 in Harskamp. Wij heten jullie van harte welkom in ons midden en wij hopen van harte dat jullie je snel bij ons thuis zullen voelen. 10 juli zal Cayden gedoopt worden door ds. Volgenant, dit belooft voor Walter en Petrie, hun familie en natuurlijk ook voor ons een feestelijk gebeuren te worden. Zondag hopen we samen het Heilig Avondmaal te vieren. Verder zijn er in de komende weken geen speciale diensten, alhoewel elke dienst is natuurlijk speciaal want we mogen elke zondag als gemeente in vrede en vrijheid samenkomen in het huis van onze Heer, dat is iets waar we telkens weer oprecht dankbaar voor mogen zijn. Mevrouw Los is binnenkort jarig, 4 juli hoopt zij haar verjaardag te vieren, wij wensen u een goede dag toe. De familie Strang gaat verhuizen, per 1 juli verruilen zij de Saffierstraat 11 voor Marktstraat 57 in Ede. Wil en Arthur, veel sterkte gewenst bij al die verhuisdrukte en veel goede jaren gewenst op jullie nieuwe plek. Met een goede groet vanuit een kletsnat Otterlo, maar wie weet, misschien is het wel heerlijk zomerweer als u dit leest. Jan van de Hoef Facebook Al enige tijd hebben we voor onze kerk Facebook. Omdat dit nog niet echt bekend is binnen onze gemeente willen we hierbij onze pagina promoten. Facebook is een social netwerk site, waar gebruikers hun interesses delen met anderen. Voor onze kerk zetten Erica Broekhuizen en Lisa Ortse met enige regelmaat wat op deze pagina. Wat kunt u er zoal op lezen: * Bijzondere diensten * Uitnodigingen * Mooie gedichten * Activiteiten Heeft u wat te melden of denkt u: ‘Dit wil ik delen met anderen’, neem dan contact op met Erica of Lisa. U kunt de Facebook pagina vinden op: https://www.facebook.com/GereformeerdekerkHarskamp Wel moet u hiervoor een account aanmaken zodat u de pagina of het artikel kunt lezen, delen of er een reactie op geven.

De Israëlieten zijn nog steeds op weg door de woestijn richting de Rode Zee. Maar onderweg wordt het volk ongeduldig. ‘Waarom hebt u ons weggehaald uit Egypte? Om ons in de woestijn te laten sterven?’, riepen ze tegen Mozes en God. ‘We hebben geen brood en water en we kunnen dat ellendige eten niet meer zien.’ Toen stuurde de Heer giftige slangen op de Israëlieten af, die hen beten zodat velen van hen stierven. Een aantal Israëlieten gingen naar Mozes en zei: ‘We zijn fout geweest, want we hebben de Heer en u verwijten gemaakt. Bid tot de Heer dat hij ons van die slangen verlost.’ Mozes bad voor het volk en de Heer zei tegen hem: ‘Laat een slang maken en bevestig die op een stok. Iedereen die gebeten is en daarnaar kijkt, blijft in leven.’ Mozes deed wat God hem gezegd had en iedereen die door een slang gebeten was en opkeek naar de koperen slang bleef in leven. Israël is ontevreden over het eten. Ze willen wel een iets anders. Maar eigenlijk vinden ze het veel te lang duren, die reis door de woestijn. En Mozes krijgt de schuld, hij heeft hen uit Egypte gehaald, waar ze veel beter eten hadden. Natuurlijk is dat waar, maar is het niet erg ondankbaar te vergeten dat ze nu vrij zijn, dat ze al heel lang genoeg water en manna hebben. En nog veel meer. Heeft Israël nog steeds niet geleerd? Worden ze ooit wijzer? God straft deze zonde met giftige slangen. Maar ook nu biedt Hij weer een uitweg. De koperen slang op een stok. Wie daarnaar kijkt, wie God vertrouwt, wordt gered en mag verder op weg naar het beloofde land. Beloofd is beloofd! 3 juli - Bileam en Balak Balak heeft een aantal gezanten naar Bileam gestuurd om te vragen om hulp. Hij kan het volk waar hij tegen moet vechten niet aan en wil graag de hulp van Bileam. Bileam heeft aan de gezanten beloofd om er een nachtje over te slapen. Dan krijgt Bileam een droom waarin God zegt dat hij niet mee moet gaan. De volgende morgen vertelt Bileam dit aan de gezanten en ze keren terug naar Balak, maar Balak geeft niet op. Hij stuurt nog meer gezanten naar Bileam en vraagt het nog een keer. God vertelt aan Bileam dat hij wel mee mag gaan, maar hij mag alleen doen wat God zegt. Dan gaat Bileam op weg naar Balak. Ze zijn net met de tocht begonnen toen de ezelin waar Bileam op reed ineens de berm in ging lopen. De ezelin zag namelijk de Heer op de weg staan en ging voor hem aan de kant. Maar Bileam die zag de engel niet en sloeg de ezelin zodat ze weer op de weg ging lopen. Dit gebeurde een aantal keer tot God de ezelin liet spreken. ‘Wat heb ik u misdaan dat u me al drie keer geslagen hebt?’ ‘Je drijft de spot met me’, zei Bileam. Toen zei de ezelin: ‘Ben ik niet de ezelin waarop u al uw hele leven rijdt? Heb ik mij soms ooit eerder zo gedragen?’ Toen opende God de ogen van Bileam en hij zag nu ook de engel staan. Hij knielde neer en de engel begon te vertellen. ‘Ik vind het eigenlijk niet goed dat je gaat.’ Hierop antwoordde Bileam: ‘Als u het niet goed vind dat ik mee ga, dan ga ik weer naar huis.’ De engel van de Heer zei tegen Bileam: ‘Ga maar met die mannen mee. Maar je mag alleen zeggen wat ik je opdraag.’ Dus ging Bileam met Balaks gezanten mee. Kun jij iets zeggen en doen wat God niet wil? Natuurlijk kan dat. Het is niet goed, maar je kunt tegen God ingaan. Hij dwingt je niet te gehoorzamen. Maar bereik je door tegen Hem in te gaan wat je wilde? Word je daar gelukkig van? Of loopt het toch anders? Gods grote vijand zit achter dit verhaal. Hij wil via deze weg Isra-

7 ël kapot maken. In deze geschiedenis laat God het niet gebeuren, maar grijpt direct in. Een wonder, een teken, om te laten zie wie Hij is. Bileam zal alleen kunnen zeggen wat God wil. Niet de satan, maar de Heer is de sterkste. Als je dat ziet en weet van Gods liefde, kun je beter luisteren en gehoorzamen als Hij jou iets zegt. Groetjes, Mirjam Rap Rooster oppas- en kindernevendienst 26-06 Anne-Miek en Ymke 03-07 Gonnie en Anouska 10-07 Djoerd

Omzien naar elkaar Soms doet een beetje extra aandacht zoveel goed. Het is fijn om te merken dat zoveel mensen met elkaar meeleven. Mevrouw Bron-Wijngaarden (De Wiek 33) verblijft momenteel voor revalidatie in Oranje Nassau’s Oord in Wageningen. Wanneer ze weer op krachten is gaat zij terug naar haar eigen woning. De heer Fluit (Noordelijke Spoorstraat 7) is na een val in huis weer opgenomen in de Gelderse Vallei. Hij is geopereerd aan de heup waar hij al langere tijd last van had en aan een gebroken been. Het was een operatie waarvan hij nu heel kalm aan moet herstellen. Mevrouw Brons-Brouwer (Juliana van Stolberglaan 10) heeft pas enige tijd in de Gelderse Vallei gelegen om aan te sterken. Op dit moment is zij weer thuis.

WIJKGEMEENTE BEATRIXKERK ‘De een zei, heel zachtjes’ De een zei, heel zachtjes: ‘Zal ik maar weggaan?’ ‘Ja,’ zei de ander, nog zachter. ‘Zal ik nog terugkomen?’ vroeg de een, bijna onhoorbaar. Ja, dacht de ander en schudde haar hoofd. Beatrixlaan 54 te Ede www.beatrixkerk.nl Kerkdiensten op internet De kerkdiensten in de Beatrixkerk zijn iedere zondag live via www.beatrixkerk.nl te volgen De diensten kunnen ook later bekeken worden. Predikant Vacant Pastoraal werker drs. N.A. Hakkenberg, Geerestein 36, 6714 DL Ede, tel. 0318 300833, e-mail [email protected] Scriba: Dhr. E. Hoogendoorn, Corverbos 16, 6718 HL Ede, tel. 637998 e-mail: [email protected] Meldpunt Coördinatie Pastoraat Nettie Hordijk, St. Hubertus 230, tel. 62 47 84 e-mail: [email protected] Breus Versteeg, Oude Kerkweg 78, tel. 63 43 38 e-mail: [email protected] Wijkpenningmeester: A.W. van der Meer, Artemislaan 17, 6713 HS Ede, tel. 59 07 74 e-mail: [email protected] Wijkkas Rekeningnummer NL83 RABO 0126 9886 33 t.n.v. Wijkkas Beatrixkerk te Ede Coördinator autodienst: D. Peters, Nijverheidplein 20, tel. 64 66 48 Redactie Wijkbrief: P.J. Westmaas, Hogerhorst 55, 6714 LB Ede, tel. 62 52 68 e-mail: [email protected] Overlijden Wanneer een gemeentelid komt te overlijden kunt u dit doorgegeven aan onze scriba: E. Hoogendoorn, Coversbos 16, 6718 HL Ede, tel. 637998, email [email protected] Is er een wens voor kerkelijke uitvaartdienst, dan zorgt hij dat er een predikant beschikbaar is. In de maand juni kunt u hiervoor terecht bij de heer B. Versteeg, Oude Kerkweg 78, 6717 JS Ede, tel. 634338, e-mail [email protected].

(Toon Tellegen) Netta Hakkenberg Pastoraal werker

8 www.bespreekhetsamen-ede.nl Het nieuwe seizoen 2016-2017 Voor u ligt het nieuwe programma van Bespreek het Samen 2016-2017. Het programma wordt u aangeboden door samenwerkende kerken in Ede. Het is voor iedereen toegankelijk, ongeacht kerkelijke afkomst of gezindte. Een prachtig aanbod van 76 diverse evenementen. U kunt zich met anderen verdiepen in vragen rond bijbel en geloof, kunst, cultuur en samenleving. Bekijk het volledige overzicht op de volgende pagina’s (tevens als uitneemvel te gebruiken). Op de website is uitgebreidere informatie beschikbaar. Graag vóór 12 september digitaal aanmelden. Tot ziens! Het Bespreek het Samen team. Seizoen 2016-2017 22-9-2016 Gerard Verbeek Micha-cursus: goed en recht doen Welke keuzes maken wij in kopen, eten, wonen en reizen; en met welke motieven? (Hoe) doet deze leefstijl recht aan anderen en aan het milieu? 25-9-2016 Bahá’is Ede Zin in Zondag: Wat Bahá’is geloven De centrale thema’s in deze jongste wereldreligie zijn eenheid en het bouwen aan een nieuwe wereldbeschaving. Een kennismaking. 26-9-2016 drs. T.M. Kroon Het buitensporige eerste gebod Over invulling, uitvoering en interpretatie van het gebod “Je naaste lief hebben als jezelf “ in de loop van de geschiedenis. 27-9-2016 ds. Caroline Oosterveen Erfenis zonder testament In het boek Erfenis zonder testament worden de oorspronkelijke en hedendaagse betekenissen van de tien geboden vergeleken. Dat levert verrassend nieuwe, filosofische dimensies op.

16-10-2016 Chris van Bruggen Oecumenische Vesper Instuderen van liederen uit de oecumenische bundel Zangen van Zoeken en Zien gevolgd door het uitvoeren van een oecumenische vesper. Elizabeth vd Brink 23-10-2016 Zin in Zondag: Soefidienst Maak kennis met het soefisme: uitwisseling van ideële gedachten en meewerken aan de wereldvrede waarbij de medemens wordt ontmoet voorbij de grenzen van geloofsovertuigingen. 24-10-2016 Piet Poot Zing een nieuw lied Meer dan duizend liederen staan er in het nieuwe Liedboek, waar we nu uit zingen. Opnieuw zal Piet Poot ons op zijn eigen, enthousiaste manier laten kennismaken met een aantal hiervan. 26-10-2016 dr. Wout vd Spek De tien plagen In het Bijbelverhaal over de tien plagen worden dillema’s duidelijk van mensen met macht, en van hen die van die macht het slachtoffer zijn. ds. Jan Oortgiesen 27-10-2016 Jona, profeet tegen wil en dank We lezen het spannende en actuele profetenboek Jona van woord tot woord, van vers tot vers. Er wordt een boekje opengedaan over belhamels en boosdoeners. 30-10-2016 v Otterloo & vd Berg Stiltewandeling Alleen al het voornemen om te wandelen in stilte, laat een ruimte van stilte ontstaan. Samen wandelen in stilte, afgewisseld met momenten voor meditatieve teksten. 31-10-2016 Piet Poot Vrij-zinnig zingen met Piet Poot Ook dit jaar weer een uitnodiging om de kunst om "gewone" liederen van bekende artiesten te herkennen als vrijzinnige teksten en melodieën.

5-10-2016 ds. Gerben Westra 500 jaar reformatie Luther: over zijn theologie, zijn Bijbelvertaling, zijn erfenis en betekenis vandaag.

3-11-2016 Marijke van den Bos Boekbespreking JUDAS van Amos Oz Over drie generaties Israëlieten in een complex land. Is verraad wel wat het lijkt? Welke prijs ben je bereid te betalen voor je overtuiging?

6-10-2016 drs. Willem vd Horst Geloven: waarom doen we dat eigenlijk? Vroeger was er veel onzekerheid over hoe de wereld in elkaar zat. Inmiddels weten we toch wel hoe de wereld werkt. Wat valt er nog te geloven?

5-11-2016 Trio 1694 Avondmuziek: Duitsland 1700 De Avondmuziek wordt dit keer verzorgd door Trio1694, dat bestaat uit Roberto Rutkauskas (viool), Salomé Gasselin (gamba), Mariano Boglioli (klavecimbel).

8-10-2016 Ensemble Coronis Avondmuziek: Venetië in de Spotlight De Avondmuziek wordt dit keer verzorgd door Ensemble Coronis: Iris van 't Veer (mezzosopraan), Ada Pérez (traverso), Gerrieke van Dam (barokcello) en Tim Veldman (klavecimbel).

9-11-2016 dr. Sam Janse Geweld in de Bijbel Religieus geweld is een schrikbarend actueel thema. Soms schrikken we ook van het geweld, dat we al in de Bijbel tegenkomen.

10-10-2016 Vrij-zinnigen Ede Café Ont-Moeten Even weg uit de drukte van alle dag, genieten van de rust, een moment van bezinning en ontmoeting.

11-11-2016 Hulstein & Jellema Bezoek aan de Al Mouahidin Moskee Bezichtiging van de Marokkaanse moskee in Ede, initiatief van werkgroep Pluriforme Samenleving van de Raad van Kerken. Met ontmoetingen en gelegenheid om vragen te stellen.

11-10-2016 vd Jagt & Threels Bach cantate BWV 106: start repetities De jaarlijkse Bachcantate, nu rond de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Cantate 106 "Actus tragicus", een stuk met een groot aandeel voor koor! 13-10-2016 ds. Jan Offringa God is niet te vangen Wat geloven we werkelijk? Predikant Jan Offringa ging in gesprek met een aantal gemeenteleden. Wat zijn ze kwijtgeraakt aan geloof, wat bleef hen dierbaar, wat hebben ze (op)nieuw ontdekt?

15-11-2016 Theo Hop Muziek uit de Russisch Orthodoxe kerk Opnieuw de mogelijkheid te luisteren naar muziek uit de Russisch Orthodoxe traditie, in combinatie met het beeld van prachtige iconen garantie voor een bijzondere ervaring. 16-11-2016 Lucassen & Oosterveen Wierook en pepermunt Over een doorgewinterde katholiek en een protestantse dominee. Zij bevragen elkaar over hun godsbeeld, traditie en cultuur.

9 Wellicht een opening naar onze eigen verhalen. 17-11-2016 ds. Edward vd Kaaij Ongemakkelijke waarheid van het christendom In 2014 baarde van der Kaaij opzien met: De ongemakkelijke waarheid van het christendom. De echte Jezus onthuld. Een uitnodiging om onze visie te toetsen. 19 & 20-11-2016 Projectkoor & orkest Uitvoering Bachcantate BWV 106 Een van Bach's vroege werken, het prachtige “Gottes zeit ist die allerbeste Zeit” oftewel "Actus Tragicus". 21-11-2016 pastor Ben Piepers Chassidische vertellingen - H. Werkman Grafische achtergrond, economische ontwikkelingen, het kunstleven in Groningen en de oorlogsjaren - het unieke van Werkman ligt in antwoorden die hij hierop vond met zijn kunst. 23-11-2016 ds. Gerben Westra De kerk is wat ze viert Is de kerk werkelijk wat ze viert? Over de verhouding tussen vieren en geloven en de verhouding tussen leer en liturgie. 24-11-2016 dr. K.G. van Manen Luther in zijn wereld Over Luther als mens van twee werelden (vroeger en nu). Over contact met de Nederlanden en de connectie hierin met het Augustijner klooster in Wittenberg. 26-11-2016 dr. K.G. van Manen Het Lutheranisme wortelde niet in NL Luther genoot grote bekendheid in de Nederlanden; toch sloeg het lutheranisme niet aan. Hiervoor zijn redenen aan te voeren van temporele, politieke en religieus-theologische aard. 26-11-2016 ds. Lieke van Zande Lofzang van Maria (Magnificat) In 1520 schreef Luther een commentaar bij het Magnificat, dat wij in enkele vertalingen lezen. Wij letten in het bijzonder op de uitleg van Luther. 12-12-2016 pastor Ben Piepers Verstilling in Adventstijd Stil worden is een levenskunst. Stil worden om op het spoor te komen van een diepere laag in jezelf de laag van verlangen en uitzien. 17-12-2016 Veenendaals Koperensemble Avondmuziek: Kerstconcert Het kerstconcert wordt verzorgd door het Veenendaals Koperensemble onder leiding van Wim van Schaik. 18-12-2016 SOW Gospelgroep The Young Messiah Dit stuk van Tom Parker is een moderne bewerking van de klassieke Messiah van Georg Friedrich Händel. Om muziek weer eens anders te begrijpen… 3-1-2017 vd Jagt & Threels Requiem Duruflé: start repetities Instuderen van het Passieconcert-2017 door het projectkoor en het projectorkest. 8-1-2017 IJzerman & vd Heijden Nieuwjaarsconcert Het Nieuwjaarsconcert wordt deze middag verzorgd door Annemieke IJzerman op harp en Erik van der Heijden op orgel. Aansluitend is er een Nieuwjaarsborrel. 11-1-2017 Prof. dr. Joep Dubbink Kleine profeten Micha en Zacheria Klein’ mag slaan op de omvang van deze profetenboeken, maar dat wil niet zeggen dat de inhoud daarom minder belangrijk is….

11-1-2017 John Biermans De ster van Bethlehem en de drie Wijzen Visies van historici, theologen, classici, wis- en sterrenkundigen die op een congres dit verhaal vol mysterie hebben bestudeerd en becommentarieerd. Om ons wegwijs te maken. ds. Carel ter Linden 12-1-2017 Veranderde visie op God Ter Linden vertelt over zijn opzienbarende boek en noemt het een zoektocht, in afscheid van een persoonlijk Opperwezen en van de zinnigheid van het bestaan. 12-1-2017 Rochus Zuurmond Luther als Augustijner monnik > Pelagius! Is het standpunt van Pelagius over de vrije wil vandaag nog steeds actueel? Achtergrondinformatie, Luther en Augustinus, hedendaagse meningen helpen hier zicht op te krijgen. 14-1-2017 John Biermans Excursie naar Keulen omtrent Driekoningen Na de lezing over de Wijzen (zie 11 januari) is het de moeite waard om hun graf in de Dom van Keulen op te zoeken. Troost & vd Heijden 14-1-2017 Een Klein Uur Muziek: Lutherliederen Organisten Troost en van der Heijden laten uit verschillende stijlperioden composities geïnspireerd door Luthers liederen horen, én in bijzondere combinaties: vierhandig, twee orgels. 16-1-2017 drs. J.J.P. Gardeniers Kerken van Ede, gebouwen met boodschap We leren met beeldmateriaal liturgische en architectonische aspecten van onze Edese kerken herkennen; en ze te zien in samenhang met de bouwkundige geschiedenis in West-Europa. 18-1-2017 Lid van de kloosterraad Pioniersplek Nijkleaster Nijkleaster in Jorwert (Friesland) heeft als pioniersplek ambitie om een klooster nieuwe stijl te zijn. Vanuit verschillende tradities kunnen mensen er terecht voor rust en inspiratie. 22-1-2017 Evert vd Ven Zin in Zondag: Eckhart Tolle Meer tevredenheid, minder psychisch lijden? Op zoek naar eenvoudige en praktische manieren om te leren leven in het Hier en Nu, volgens geestelijk leraar Tolle. 23-1-2017 pastor Ben Piepers Beleving van stilte Over stilte kun je mooie gedachten uiten. Stilte zelf ervaren is van een andere orde. Het is ruimte maken voor de monnik in jezelf. 25-1-2017 dr. Peter Blokhuis Blaise Pascal tegendraads christen Blaise Pascal, wis- en natuurkundige, Franse denker, christelijk filosoof en theoloog, bekend van gevleugelde uitspraken. Lezing en discussie over hart, geloven en denken. 26-1-2017 Siebelink & Oosterveen Knielen op een bed violen: film & gesprek We zien het aangrijpende, klassieke noodlotsdrama over mensen die zielsveel van elkaar houden en de invloed van geloofskeuzes. Daarna gaan we met de schrijver in gesprek. 30-1-2017 Charissa Bakema Verhalen van geloof en ongeloof Charissa Bakema, schrijfster van 'De verhalenkathedraal' en theaterdocent aan de Christelijke Hogeschool Ede, zal een inleiding houden over de impact van het delen van verhalen.

10 1-2-2017 Prof. dr. Reeling Brouwer Miskotte over de Psalmen van Israël Op deze avonden lezen we teksten uit het in 2015 verschenen 14e deel van Miskotte's postuum uitgegeven Verzameld Werk over Israëls Psalmen.

9-3-2017 ds. Carola Dahmen Lezing: Dorothee Sölle De Duitse lutherse theologe Dorothee Sölle maakte christendom en geloof weer geloofwaardig en toegankelijk voor veel mensen die de kerk de rug hadden toegekeerd.

drs. Jacob Slavenburg 3-2-2017 Gnosis en de Nag Hammadi De vondst bij Nag Hammadi van 52 gnostische geschriften heeft de aanzet gegeven tot een nieuw hoofdstuk in het Jezus-onderzoek.

ds. Jan Heine 15-3-2017 Elia, enkele verhalen uit de Eliacyclus We lezen aan de hand van werkvertalingen (grondtaal voetje voor voetje volgen) over Elia. Ter aanvulling muziek van Felix Mendelssohn-Bartholdy “de Elias”, en beeldmateriaal.

10-2-2017 ds. Jetty Scheurwater Iona Community De Iona Community is een oecumenische gemeenschap, die voor mensen in en buiten de kerk nieuwe wegen zoekt om geloof te vertalen naar het alledaagse leven.

18-3-2017 Boxwood & Bows Avondmuziek: 1,2,3 ….. Galant! De Avondmuziek wordt dit keer verzorgd door Boxwood & Bows, dat bestaat uit Adrianna van Leeuwen (barokklarinet), Andrea Ravadoni (viool) en Jenny Lierud (cello).

11-2-2017 Castello Consort Avondmuziek: Phantasticus De Avondmuziek wordt dit keer verzorgd door Castello Consort, dat bestaat uit Matthijs van der Moolen (baroktrombone), AnneLinde Visser (barokcello) en Miguel Espinoza (klavecimbel/orgel). ds. Gerben Westra 15-2-2017 Messianiteit van Jozef Novelle binnen de Jacobcyclus over vertrouwde thematiek: wie zal de eerste(ling) zijn onder de broers? Over Jozef redder van land en mensen. 16-2-2017 v Pampus en v Calcar Walkman of spirit: muzikale pelgrimage Met een walkman in de oren wordt u meegenomen op muzikale pelgrimage. U luistert naar muziek, en hoort pelgrimsverhalen van de oude en hedendaagse tijd. 16-2-2017 Korpsleden Leger des Heils Kennismaken met het Leger des Heils “Doen wat we geloven”, het motto van de organisatie. Een bezoek aan 'de Akker' van het Korps Valleistreek zal dit hoorbaar en zichtbaar maken. 23-2-2017 Prof. P. van de Velde Boeddha in het tuincentrum Boeddha wordt geassocieerd met spiritualiteit. Maar hebben de Boeddha’s in de tuincentra nog wel iets van doen met wat er zich ongeveer 2500 jaar geleden voltrok? 26-2-2017 Janna van de Berg Zin in Zondag: Sterke vrouwen Centraal staat de kracht van vrouwen: in wilskracht, in verdraagzaamheid, doortastendheid en risico’s durven nemen. Mannen van harte welkom. 2-3-2017 ds. Hans Mudde De musicus Luther en de theoloog Bach In teksten en melodieën van Luther en Bach herkennen we hun insteek en verbondenheid: muziek én woorden dichtbij mensen. Laat je raken door beide. 6-3-2017 Loes van Laar Spelen met verhalen Het spelen van verhalen is een manier om anders met Bijbelverhalen, mythes, sagen e.d. om te gaan 8-3-2017 ds. Gerben Westra De intertestamentaire tijd Letterlijk: de tijd tussen de twee Testamenten. Op veler verzoek een kort overzicht van de eeuwen en geschriften rond het begin van onze jaartelling. 9-3-2017 Peter Samwel Jezus als levensfilosoof In de lezing staat de mens Jezus centraal die ons vanuit een filosofisch concept het leven voorleefde. Dit grondmodel is niet alleen bedoeld voor godsdienstig georiënteerde mensen.

26-3-2017 Freddy van Maurik Zin in Zondag: Gewoon Klassiek Requiem met musicoloog Freddy van Maurik. Mooie muziek, klanken geschreven voor kwetsbare momenten. Niets raakt zozeer als muziek. 29-3-2017 Ada Loman Alles wat je schrijft bevat een verhaal Wat is een goed uitgangspunt voor een verhaal en hoe geef je dat veelzeggend vorm? Persoonlijke verhalen van Ada Loman geven een inspirerend inzicht. 2-4-2017 Projectkoor & orkest Passieconcert - Requiem Duruflé Het Requiem van Duruflé uit 1947 is gebaseerd op gregoriaans gezang uit de dodenmis. Het werk ademt rust en optimisme uit. 6-4-2017 pastor Hans Lucassen Over de kruisweg De Kruisweg stamt uit de late middeleeuwen. In Jeruzalem zochten pelgrims naar de plekken waarlangs volgens de overleveringen de lijdensweg van Jezus had gevoerd. 13-4-2017 Zendings-Diacones De Gebedsweg bewandelen Een symbolische wandeling in de tuin van het Diaconessenhuis Amerongen, die ons voert langs de weg die God wil gaan met de mens: van schepping tot herschepping. 22-4-2017 Mw. prof. dr. Berkvens Regiocursus: Welk vuur geven we door? Christiane Berkvens geeft een cursus met als thema: "Wat is de moeite waard om aan de volgende generaties over te dragen?" 22-4-2017 Gitaar Ensemble Avondmuziek: van Telemann tot tango Het Studenten Gitaar Ensemble Nederland speelt onder leiding van Susana Opanski diversen werken van Telemann tot tango. 23-4-2017 Miriam Guensberg Zin in Zondag: Poolse Tranen Haar boek "Poolse Tranen", over de (vergeten ) Poolse geschiedenis vol verborgen leed, een indrukwekkende roman, is in 2014 genomineerd voor de WIZO literatuurprijs. 21-5-2017 v Otterloo & vd Berg Stiltewandeling Alleen al het voornemen om te wandelen in stilte, laat een ruimte van stilte ontstaan. 1-6-2017 Anke van Manen Rondom de Triniteitsikoon Centraal staat de in de 15e eeuw door Rubljov geschilderde ikoon (van de Heilige Drie-eenheid), die van diverse kanten belicht wordt; - en uitnodigt tot gebed.

11 DE OPEN HOF

Maar ook iets educatiefs ontbreekt niet: We gaan een quiz doen en er is een muzikaal onderdeel, want ‘De Open Hof’ is immers een muzikale gemeente. Het programma start om 20.00 uur.

Hoflaan 2, www.openhof-ede.nl Predikant: Ds. J.J. Reedijk, Cloeckendaal 17, 6715 JJ Ede, tel. 848032

Voor een hapje en drankje tijdens de avond wordt gezorgd. U krijgt bij binnenkomst drie consumptiebonnen die u kunt gebruiken voor een drankje (alcoholisch of fris), af te halen aan de bar in de hal. Ongeveer 22.00 uur willen we deze avond besluiten. Bent u nu vrijwilliger of was u dat de afgelopen jaren, in beide gevallen van harte welkom!

Scriba: Scriba: B.Pluimers, Gildestraat 26, 6711 DM Ede email: [email protected] tel.: 591029

Graag tot ziens op 24 juni a.s.

Meldpunt Coördinatie Pastoraat: voor incidenteel bezoekwerk en/of verzoeken om contact sectie: Veldhuizen-A Burgen - Horsten - Steinen Mw. Dorrit Kuiper, telefoon: 0318-511204 sectie: Veldhuizen-B Hoffen - Beken - Velden Mw. Dora van der Velde, telefoon: 0318-482269 sectie: Dalen & Klaphek Dalen - Klaphekwijk Mw. Hennie Timmerman, telefoon: 0318-633552 sectie: Kernhem & Lunteren Kernhem - Doesburgermolen - Lunteren Dhr. John van den Berg, telefoon: 0318-635045 sectie: Ede-overig & Bennekom ten oosten van Proosdijerveldweg en Klaphekweg, ten zuiden van de spoorlijn Arnhem-Utrecht Dhr. Herman Slijper: telefoon: 0318-692226 In herinnering Albertus Jacobus Meijer Op 11 juni 2016 is meneer Bert Meijer toch nog onverwacht overleden na een lang en betekenisvol leven. Sinds een week verbleef Bert in Zorgvilla Decor aan de Amsterdamseweg. Daarvoor heeft mevrouw Meijer haar man jarenlang thuis verzorgd. Op 92-jarige leeftijd laat Bert hij zijn vrouw achter, hun twee kinderen en hun vier kleinkinderen. Zondag na zijn overlijden werd de kaars ter gedachtenis aangestoken door Wil de Rek. Op 17 juni heeft zijn uitvaart in besloten kring plaatsgevonden. Namens de Open Hof wens ik mevrouw Meijer, haar kinderen en kleinkinderen, en ieder die Bert heeft liefgehad veel sterkte toe bij het dragen van dit verlies. Dat zijn gedachtenis tot zegen mag zijn, de herinnering tot een troost. Hans Reedijk Duplo-blokjes voor de kinderen in het St. Josephs Girls Home, Negombo, Sri Lanka Wat loopt de actie goed! Iedereen die ‘een steentje heeft bijgedragen’ letterlijk en figuurlijk, heel hartelijk bedankt!!! Maar er kan altijd nog meer bij ☺. We sparen door tot en met zondag 26 juni a.s. Dit is de laatste zondag dat er blokjes ingeleverd kunnen worden. Daarna gaat de koffer dicht en zal deze komende zomer bij de kinderen van het St. Josephs Girls Home worden afgeleverd. Ik zal Elly van Aggelen vragen foto’s te maken, zodat jij en u kunt zien waar de DUPLO-blokjes terecht zijn gekomen. Nogmaals superbedankt! Met een hartelijke groet, Roelie Harmsen, kindernevendienst Samen doen we het! Als dank voor uw vrijwilligerswerk nodigt de Federatieraad u uit voor een gezellige avond op vrijdag 24 juni 2016 in ‘De Open Hof’. Inloop vanaf 19.30 uur met een kopje koffie/thee en wat lekkers. De avond zal in het teken staan van onderlinge verbondenheid en gezellig samen zijn.

Voorbereidingscommissie, Mariëlle Jellema, Gerwin Nagelhout en Betty Pluimers KERKELIJK CENTRUM EMMAÜS SAMENWERKENDE KERKEN

Laan der Verenigde Naties 94, tel. 63 62 52 www.emmaus-ede.nl Pastores: Ds. J.J. Reedijk, tel. 848032 J.A.Th.M. Lucassen, tel. 65 22 55 Ds. L. van Zanden, tel. 0317-843395 L. van Laar, tel. 06-15110184 Secretariaat Cora: Jan-Willem Donkers, Noël Bakerstate 27, 6716 NK Ede, [email protected] Viering op 3 juli: Als ‘t kwaad goede mensen treft Hoe ga je om met het kwaad dat je treft? Speelt God daarbij een rol? En zo ja, welke? In zijn boekje: ‘Als ‘t kwaad goede mensen treft’ worstelt de joodse rabbijn Harold Kushner met deze vragen. Hoewel zijn boekje al uit 1980 stamt, is het thema van alle tijden. In de theologie kwam het onderwerp breed aan de orde bij de vraag: ‘Hoe verdraagt zich de geloofde almacht van God met het lijden van mensen?’ Kushner kwam er niet uit, en ook ik niet. Woorden schieten te kort wanneer mij het geweld en kabaal van mensen onder ogen komt. De vragen omtrent het lijden concentreren zich in het Eerste Testament op het Bijbelboek Job waarin de gelijknamige hoofdpersoon bijna alles verliest wat hij heeft. Zijn vrienden leven met Job mee in zwijgende solidariteit. Maar wanneer ze gaan spreken, gaat het mis. De vrouw van Job (een eigen naam krijgt zij niet) biedt uitzicht aan Job’s ondraaglijk lijden. Hans Reedijk Gelderland kleurt roze, voor nog meer dan de Giro alleen? Gelderland kleurde roze begin mei. De Giro reed door de provincie heen en deed ook Ede aan. Mijn “roze hart” werd blij van die roze strikken om lantaarnpalen langs de route. Dat doet denken aan roze zaterdag! Op de landelijke, jaarlijkse roze zaterdagen probeert de stad die het organiseert vaak een roze accent te geven aan de stad. Met name de route van het station naar het festivalterrein wordt vaak prachtig versierd. Haarlem spande in 2012, voor mij, de kroon. Lantaarnpalen, railingen van bruggen en het grote beeld van Laurens Janszoon Coster waren bedekt met prachtige roze breiwerken. Zo'n versierde route: het geeft meteen een feestelijke stemming. Roze, het is een soort geuzenkleur voor de homobeweging. Net zoals de regenboogvlag dat is.

12 Daarom ben ik blij dat de regenboogvlag weer zal wapperen aan de vlaggenstok, zondag 26 juni, bij het Kerkelijk Centrum Emmaüs. Dan houden we weer onze roze zondag viering. Als altijd “omstreden”, want velen vinden het niet nodig om een roze viering in de oecumenische geloofsgemeenschap te houden. Homoseksualiteit is vanzelfsprekend geaccepteerd, dus waarom zou je er aandacht aan besteden? We vieren roze zondag in de Emmaüs om een signaal af te geven dat wij als geloofsgemeenschap ten volle open zijn voor de LHBT gemeenschap. LHBT, mag ik er al vanuit gaan dat u de afkorting kent? Lesbo-homo-bisekuelen en transgenders, daar staat de afkorting voor.

Afscheid kindernevendienst kinderen groep 8 Zit je in groep 8, dan word je hierbij uitgenodigd om op zondag 3 juli naar de kindernevendienst te komen. Dat kan nog net voor de zomervakantie, want daarna ga je verder bij de jongerendienst en zien we je bij ons niet meer terug. Daarom zetten we je nog een keer in het zonnetje en natuurlijk ga je niet met lege handen naar huis. Zorg dus dat je erbij bent: we kijken er naar uit!

Het gesprek over christen zijn en homoseksualiteit wordt ondertussen op verschillende terreinen gevoerd. De LCC Plusprojecten, ondersteund door het ministerie van onderwijs, zijn actief om op scholen voorlichting te geven. En zijn bezig het gesprek aan te gaan met orthodox en evangelisch gelovigen. Dat gesprek krijgt nieuwe input door het online gaan van de website Hart van homo's. Een website voor christelijke homoseksuele jongeren met name uit evangelische en orthodoxe kringen. Minister Bussemaker heeft vragen gesteld aan de organisatie omdat het lessenpakket dat deze organisatie heeft samengesteld vooral celibatair leven propageert als je homo bent en christen. Het is goed als er voorlichting gegeven wordt op scholen, in de “geloofstaal” van deze jongeren, maar het vraagt wel een open blik om op meerdere manieren met homoseksualiteit te kunnen omgaan. Hart van homo's zegt hier ook voor open te staan. Voor wie verder wil lezen voeg ik de websites van deze organisaties toe: http://hartvanhomos.nl http://www.lccprojecten.nl

ALGEMEEN

Ik ben blij met het signaal dat Emmaüs afgeeft en de regenboogvlag in top heeft. Tijdens de EuroPride 2016 in Amsterdam, van 23 juli tot 7 augustus, worden alle kerken en andere godshuizen in Amsterdam opgeroepen om een regenboogvlag te laten wapperen, om te laten merken dat alle gelovige inwoners van Amsterdam de deelnemers welkom heten en een goede tijd wensen in de stad. Initiatiefnemer Wielie Elhorst, zelf homoseksueel en predikant: “We gebruiken de regenboogvlag ook tijdens de viering op roze zaterdag (23 juli) en later op de dag tijdens de Pride Walk naar De Dam. We hopen dat het een hart onder de riem is voor alle deelnemers aan de EuroPride uit het buitenland, die vaak in landen wonen waar je nauwelijks openlijk homo kunt zijn, niet in de laatste plaats omdat kerken en andere religieuze overheden dit al dan niet actief tegenhouden.” Ik droom ervan dat ook Ede meedoet: twee weken lang de regenboogvlag in top op alle kerken om te laten zien dat homoseksualiteit en geloven samen gaan! Van harte uitgenodigd voor de roze viering op zondag 26 juni om 10.30 uur in Kerkelijk Centrum Emmaüs, Laan der Verenigde Naties 94, 6716 JE Ede. Voorganger: Lieke van Zanden, ELG. Annie Benjamin Samen lezen Eens in de maand lezen we in de Lutherse gemeente gezamenlijk het Bijbelgedeelte wat de de zondag daarop in de dienst aan de orde komt. We lezen het gedeelte regel voor regel en in zes bijbelvertalingen, oude en nieuwe. Waar verschillen ze van elkaar? Wat roepen die verschillen op? En wat doet dat met ons als lezers? Het zijn vaak avonden met verrassende inzichten en mooie gesprekken waarin je elkaar een beetje (beter) leert kennen. En zondag luister je heel anders naar de preek. Ik zou het leuk vinden om voorafgaande aan de roze viering op 26 juni ook eens in Emmaüs met een aantal mensen op die manier de tekst vooraf te lezen. Het thema voor de roze viering is: ‘Tot vrijheid geroepen’, regelrecht afkomstig uit het gedeelte van de Galatenbrief voor die zondag volgens het oecumenisch leesrooster. Lees je mee? Wanneer: Dinsdag 21 juni Waar: Emmaüs Tijd: 19.30 uur De tekst die we lezen is: Galaten 5:1 en 13-25 Graag tot dan, Lieke van Zanden

De leiding van de kindernevendienst

KERKVENSTER EDE FM ether FM 103,7 MHz, kabel Ziggo 93,1 MHz. Digitale radio: via Ziggo, KPN, Telfort en XS4ALL. Live en uitzending gemist via www.edefm.nl Programma’s elke maandagavond: 18.30 uur: ORGELUUR, gepresenteerd door Joop Rodenburg en Cees Kwist. Herhaling: zondag 8.30 uur. 19.00 uur: KERKVENSTER: informatie over kerkelijk en christelijk leven in Ede c.a. Redactie: Ds. Arie Romein, Adriana Balk, Peter Blokhuis, Anton Kanis, Marcel Westra en Daan Laban. Herhaling: zondag 12.00 - 13.00 en 22.00 - 23.00 uur. 20.00 uur: ZINGEND GELOVEN. Presentatie: Arie Baanstra, Bea Koops, Ronald de Lange, Carin Modderkolk, Maty Romein Herhaling: zondag 21.00 uur. Omroeptechnicus: iets voor u/jou? Misschien wist u dat de lokale omroep EDE FM elke maandagavond van 18.30-21.00 uur een aantal religieuze radioprogramma’s uitzendt. De programma’s waar het om gaat zijn het Orgelhalfuur, Kerkvenster (met o.a. interviews en actualiteiten) en Zingend Geloven (geestelijke muziek). Een drietal vrijwilligers verzorgt daarbij om de beurt de techniek. Deze mensen zitten in de moderne studio achter de knoppen en zorgen ervoor dat de programma’s op de juiste manier worden uitgezonden. Door het vertrek van een van de vrijwilligers zou het fijn zijn om het team van technici te versterken. De omroep, die gevestigd is in het gebouw van Cultura aan de Telefoonweg in Ede, zorgt natuurlijk voor een gedegen opleiding. Als u of jij belangstelling hebt, neem dan contact op met Casper Vegt, tel. (0318) 61 69 96, e-mail [email protected]. KERKELIJKE STAND GEREFORMEERD Overleden 9 juni 2016: J. Scherpenisse-van Dommele, B. van Lyndenlaan 1/121, Bennekom, 87 jaar 11 juni 2016: A.F. Meijers, Vondelinjgpark 61, 72 jaar Nieuw ingekomen R. Sinninghe, L. Henriettelaan17/123 Verhuisd G. van der Niet-van Asten, Klinkenbergerweg 106 naar Platteelhof 3/501

13 NIEUWS Jaartje Nes Ammim? Wie 18 jaar of ouder is, en in is voor een uitdaging, kan een jaar lang vrijwilligerswerk doen in Nes Ammim ('Teken van de volkeren'). Nes Ammim is een internationale, oecumenische christelijke gemeenschap, die is opgericht door Europese christenen en kerken. Sinds 1963 hebben er duizenden vrijwilligers gewoond en gewerkt. Zij kregen zo de kans om kennis te maken met de Israëlische samenleving en op zoek te gaan naar de wortels van hun eigen geloof. In de nieuwe woonwijk van Nes Ammim kunnen vrijwilligers aan den lijve ondervinden hoe Arabische en joodse gezinnen samen leven, wat ze geloven en hoe ze met elkaar omgaan. Naast het vrijwilligerswerk wordt een studieprogramma aangeboden met interessante studieavonden, excursies en meerdaagse seminars. Bron: www.protestantsekerk.nl/actueel, bericht d.d. 13 mei 2016. Collecteren met je mobiel De app Protestant is vernieuwd. In gemeenten die de app Protestant gebruiken, kunnen gemeenteleden nu ook via deze app een bijdrage geven aan de zondagse collecte, of aan projecten van de diaconie of de wijkkas. Ook het werk van Kerk in Actie kan via de app worden gesteund. Twee jaar geleden ontwikkelde de Protestantse Kerk samen met De Zalige Zalm (bureau voor geloofscommunicatie) de app Protestant, speciaal voor plaatselijke gemeenten. Met deze app kan een gemeente nieuws, aankondigingen en andere informatie snel en eenvoudig onder de aandacht brengen van gemeenteleden. Bovendien is landelijk nieuws van de Protestantse Kerk, Kerk in Actie en het Jeugdwerk ook binnen de app te bekijken.

amuletten komen weer tevoorschijn en de open plek in het bos lijkt weer overwoekerd te raken. Een seculiere deken dekt de hemel toe en een hedonistische cultuur ketst het licht van God af. Laten we dan echter niet vergeten dat het zo al 1300 jaar lang vergelijkbaar toegaat. Op een of andere manier is en blijft kerk en evangelie ons vreemd, ook ons Friezen, Batavieren en Germanen. Gedurende 1300 jaar heeft het evangelie harten veroverd, maar elke keer zijn er ook weer harten verhard. Gedurende 1300 jaar is er een kerk geweest als broeder- en zusterschap, maar steeds opnieuw is de kerk gestorven. Aan innerlijke zwakte of uiterlijk vertoon, aan verdeeldheid of eenheidsdwang, aan de ideologieën en denkdressuren van de tijd. En toch is zij ook steeds weer opgestaan, als uit de as herrezen. Niet omdat we toch net christelijk genoeg zijn maar omdat de kerk leeft van het geheim van de Heer zelf. Hij is gestorven en opgestaan en leeft. Hij kijkt nog steeds met barmhartigheid naar ons mensen hier aan de grote rivieren in de Lage Landen. Ergens aan de oever van de Rijn staat de Heer zelf. Daarom wanhopen we niet. De kerk zal blijven bestaan, ook onder ons. Het evangelie zal verkondigd blijven worden en harten blijven winnen. Altijd weer zullen verkondigers opstaan in de voetsporen van Bonifatius, en altijd weer zullen mensen opstaan tot de vreugde in God. Daarom kijken we niet alleen terug, 1300 jaar ver, maar kijken we ook vooruit. Onze monumenten verwijzen terug naar het verleden en wijzen vooruit naar de toekomst waarin weer velden zullen zijn, wit om te oogsten. Ds. Arjan Plaisier, scriba generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland. Bron: www.protestantsekerk.nl/actueel, bericht d.d. 30 mei 2016. Christenen in het Midden-Oosten gezicht geven

Lees meer over de App Protestant op www.protestantsekerk.nl/app.

Zaterdag 4 juni was de afsluiting van de campagne voor de blijvende aanwezigheid van de kerken in Syrië en Irak.

Wat Bonifatius ons bracht

In de afgelopen maanden hebben verschillende organisaties, waaronder de Protestantse Kerk in Nederland, campagne gevoerd voor de blijvende aanwezigheid van de kerken in Syrië en Irak met het motto 'Hoop voor de kerk in Syrië en Irak'.

Arjan Plaisier is blij dat Bonifatius de moeite nam ons ‘Friezen’ het evangelie te verkondigen. Enige dagen geleden werd in Wijk bij Duurstede herdacht dat 1300 jaar geleden Bonifatius daar voet aan wal zette. Hij kwam uit Engeland en kwam hier naartoe om apostel voor de Friezen te zijn (dat waren alle bewoners ten noorden van de grote rivieren). Hij verbleef hier niet zo lang. Later kwam hij vanuit Fulda (Duitsland) hier weer naartoe. Hij was toen al 80 jaar. In zijn ijver om mensen tot het geloof in Christus te bewegen, is hij uiteindelijk vermoord. Het jaartal en de plaats zijn bekend: 754 in Dokkum. Sinds afgelopen zaterdag is in de Oude Kerk van Wijk bij Duurstede een gevelsteen te bewonderen, die afbeeldt hoe Bonifatius met zijn scheepje aankomt in ‘Dorestad’. Ik mocht deze steen onthullen, samen met de hulpbisschop van Utrecht mgr. Hoogenboom. Bonifatius is immers onze gemeenschappelijke erfenis.

De Protestantse Kerk heeft op twee manieren bijgedragen aan deze campagne. Allereerst door uitvoering van een peiling die in opdracht van de campagnedeelnemers is uitgevoerd. Daarnaast door christenen uit het Midden-Oosten een gezicht te geven.

We mogen Bonifatius danken dat hij de moeite heeft genomen om ons ‘Friezen’ het evangelie te verkondigen en ons de kerk binnen te leiden. Op zijn evangelieverkondiging en kerkorganisatie is de nodige kritiek te geven. Tijden veranderen en wij zouden het zo niet meer doen. God maakt gebruik van ruw materiaal. Maar daar werkt Hij wel mee. En daarom overheerst de dankbaarheid. We hebben als Friezen en Batavieren gehoord van God die ons aanneemt als zijn kinderen. We hebben leren vertrouwen op God. We hebben geleerd dat in de buurt van Christus we kunnen ademhalen. Het is alsof er een open plek is uitgehakt in een oerbos. We konden er zitten, gekleed en wel bij ons verstand. We konden onze amuletten begraven en als vrije mensen door de wereld lopen. We werden bevrijd van onze angsten die uit de krochten van de ziel en uit de diepte van de bodem opstijgen. We werden aan elkaar gegeven als broeders en zusters die elkaar in nederigheid mogen dienen.

De bekendheid met de benarde positie van christenen en andere minderheden is over de hele linie nog beperkt. ‘Men is blijkbaar geneigd om de problematiek te onderschatten’, aldus Klaas van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad van Kerken. ‘Als mensen echt kennis nemen van de verschrikkingen die juist christenen en andere religieuze minderheden raakt, zullen ze ongetwijfeld ook meer compassie voelen en bereid zijn bijdragen te leveren om de nood ter plekke te lenigen’.

Intussen leven wij 1300 jaar na Bonifatius. Soms lijkt het erop dat het dus 1300 jaar heeft standgehouden en nu wordt afgebroken. Niet dat de missionarissen nu worden vermoord, maar de

Peiling Uit de peiling blijkt dat slechts 26 procent van de Nederlanders weet dat christenen het erg moeilijk hebben in Syrië en Irak. Van de kerkelijk betrokken christenen in Nederland ligt dat percentage twee keer zo hoog. Kerkelijk betrokken mensen voelen zich dan ook sterker geraakt door de dalende populatie van christenen in veel landen in het Midden-Oosten. Leden van Oosterse en Oriëntaalse kerken (orthodoxen) kennen in dezen de meeste compassie.

Gezicht geven mensen uit Syrië Op uitnodiging van Kerk in Actie bezocht ND-journaliste Eline Kuijper Libanon in het kader van de campagne. Ze tekende drie verhalen op van christenen en vluchtelingen, die zijn na te lezen op www.nd.nl. Keukens van de kerk voeden vluchtelingen In de gaarkeukens van de orthodoxe kerken in Libanon werken moslims en christenen samen: "Als ik hier ben om voedsel te delen, vergeet ik mijn eigen problemen."

14 Aramees heilig voor Assyrische christenen Toen terreurorganisatie ISIS in februari vorig jaar 33 Assyrische dorpen in Syrië binnenviel, vluchtten de christenen halsoverkop naar Libanon. De kinderen krijgen nu les om hun ‘heilige taal’ levend te houden. Gestrest en slapeloos in Beiroet Het Armeense echtpaar Taniël Keshishian en Georgett Aroshian vluchtte los van elkaar uit Syrië naar Libanon. Hun droom om samen naar Australië te gaan, houdt hen nog bij elkaar. Campagne Miljoenen mensen zijn gevlucht. Christenen en andere minderheden worden in hun voortbestaan bedreigd. Daarom organiseren kerken en christelijke organisaties van 1 februari tot 1 juni de campagne 'Hoop voor kerk in Syrië en Irak'. Deze campagne vraagt aandacht voor de rampzalige situatie in Syrië en Irak, in het bijzonder die van christenen en ook die van andere minderheden. Aan de door de Raad van Kerken en MissieNederland geïnitieerde campagne nemen de volgende organisatie deel: Bisschoppelijke Vastenaktie, Instituut voor Oosters Christendom, Katholieke Vereniging voor Oecumene, Kerk in Actie, Open Doors, Samen Kerk in Nederland. 10 X Gerechtigheid Micha Nederland lanceert Micha10: 10 actieweken voor gerechtigheid, met elke week een Challenge. Het Micha netwerk maakt zich sinds 2006 hard voor gerechtigheid, en laat zich daarbij inspireren door de profeet Micha (Micha 6: 8). In de afgelopen tien jaar zijn mooie en inspirerende initiatieven ontstaan. Zo werd de Micha Cursus opgezet en werd er campagne gevoerd tegen belastingontwijking. Omdat deze thema’s nog steeds actueel zijn, komt Micha Nederland vanaf 29 mei met tien actieweken. In elke actieweek staat een Micha thema centraal. Aan dit thema wordt een inspirerend verhaal van een ervaringsdeskundige verbonden, met een Challenge. Het thema van de eerste week is ‘In je wijk.’ Hierin worden deelnemers opgeroepen om na te denken over de plek die zij innemen in hun omgeving. Met de Challenge gaan zij vervolgens op ludieke wijze aan de slag om verschil te maken in de buurt. Kijk op www.michanederland.nl en doe mee! Al 90 Groene Kerken Tijdens het evenement GroenGelovig (3 juni 2016) presenteerde Evert-Jan Hazeleger (manager Kerk in Actie) de 90ste Groene Kerk: Protestantse Wijkgemeente De Inham uit Amersfoort/Hoogland. Het Groene Kerken programma van Kerk in Actie en Tear is gericht op het samen concrete duurzame stappen zetten binnen de kerkelijke gemeente. Kerk in Actie en Tear willen stimuleren dat geloofsgemeenschappen duurzamer en groener worden en dat die geloofsgemeenschappen elkaar goed kunnen vinden om van elkaar te leren. De actie richt zich op alle geloofsgemeenschappen die actief aan de slag willen gaan met duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en het vergroenen van de eigen gemeenschap. De website van de Groene Kerken (www.groenekerken.nl) biedt daarvoor veel ideeën en actie mogelijkheden. GroenGelovig (groengelovig.nl) brengt christenen bijeen die op hun eigen plek, maar ook samen, als beweging, willen gaan voor ecologische gerechtigheid. Bron: www.protestantsekerk.nl/actueel, bericht d.d. 3 juni 2016.

vrijwilligers in het jeugdwerk zoals jeugdouderlingen, club-, tiener- en kindernevendienstleiding en iedereen die het jeugdwerk een warm hart toedraagt. JOP COACH Live-bijeenkomsten worden gehouden van ma 5 september 2016 (Ede) tot en met do 29 september 2016 (Zwolle). Voor meer informatie over data, programma en voor aanmelden: www.jop.nl/jopcoachlive. Meer nieuws op www.protestantsekerk.nl/actueel. Volg de Protestantse Kerk op www.twitter.com/PKNnl, of download de app Protestant via Google Play of Apple Store. MATERIALEN Kerk & Israël Onderweg juni 2016: interview Simon Schoon Simon Schoon, bestuurslid stichting Nes Ammim Nederland, stelt in zijn afscheidsinterview: ‘Van een soort ontwikkelingsproject is Nes Ammim een echt dialoogdorp geworden. (…) Israëli’s verwachten nu van ons is dat we een brugfunctie vervullen in de dialoog, religieus gezien tussen Joden, christenen en moslims, en politiek gezien tussen Joden en Palestijnen. En zolang die verschillende groepen dat van ons vragen, moet het werk van Nes Ammim voortgezet worden.’ Verder geven Otto Kroesen en Pieter Dronkers in dit juninummer hun visie op leven in een bezield verband, het laatste aspect van het jaarthema ‘De reis van je ziel’ in deze jaargang. In dit nummer staan verder verslagen van een aantal landelijke bijeenkomsten die dit voorjaar zijn gehouden. Ook wordt de eind februari overleden dr. Henk Vreekamp herdacht. Meer informatie: www.protestantsekerk.nl/kerkenisrael. Jaarverslag Kerk in Actie 2015

Het Jaarverslag 2015 vertelt hoe de kerk in 2015 in actie kwam. Centraal staan verhalen over het werk voor vluchtelingen wereldwijd. Ook is te lezen hoe nieuwe ovens in Zuid-Afrika bijdragen aan een beter milieu en een betere gezondheid, hoe de kerk in Egypte seksueel misbruik voorkomt en op welke manier er noodhulp is verleend in Nepal. Zie ook www.kerkinactie.nl/jaarverslag. Gratis te bestellen via www.protestantsekerk.nl/webwinkel. Handreiking bij Israëlzondag De handreiking bij de Israëlzondag (2 oktober 2016), heeft als thema ‘Vernieuwing van je gezindheid, transformatie met hart en ziel’. De handreiking bevat suggesties voor de preek, liturgisch materiaal, kindermateriaal, en suggesties voor het bekijken van drie films, met gespreksvragen. De handreiking is te downloaden via www.protestantsekerk.nl/kerkenisrael, zie Israëlzondag. Te bestellen voor € 2,50 via www.protestantsekerk.nl/webwinkel. Ansichtkaarten Rainbow Er zijn prachtige ansichtkaarten gemaakt van de duif Rainbow: de mascotte van Kids in Actie, de kinderclub van Kerk in Actie. Meer informatie www.kerkinactie.nl/kids. Via www.protestantsekerk.nl/webwinkel kan per adres gratis 1 set kaarten per adres worden aangevraagd.

JOP COACH Live 2016 Amuse. De lichte Luther In september 2016 organiseert JOP weer acht JOP COACH Live bijeenkomsten voor professionals en vrijwilligers in het jeugdwerk. De plaatsen en data zijn nu bekend. Tijdens de JOP COACH Live bijeenkomsten is volop gelegenheid om met andere professionals en jeugdwerkers nieuwe kansen voor het jeugdwerk en geloofsopvoeding te ontdekken. Net als vorig jaar is er in de middag een expertmeeting voor predikanten en andere professionals. Het avondprogramma is voor

Zingen, kijken, eten, praten, zelfs reizen in het Lutherjaar, daartoe zet het jaarprogramma ‘Amuse’ aan. Met het oog op het jubileum in 2017 is dit lichte voorgerecht voor plaatselijke gemeenten ontwikkeld, geschikt om elk moment in te stappen. Amuse is gratis te bestellen via www.protestantsekerk.nl/webwinkel, met een maximum van 50 stuks.

15 Meer materialen van de Protestantse Kerk op www.protestantsekerk.nl/webwinkel.

U kunt een gift geven tijdens de collecte of rechtstreeks overmaken op rekening NL 52 ABNA 041 41 41 415 t.n.v. Jeugdwerk Protestantse Kerk o.v.v. collecte Jeugdwerk september.

AGENDA

Meer agenda-activiteiten op www.protestantsekerk.nl/actueel/agenda.

Dinsdag 19 juli 2016 - Werkweek voor liturgie en kerkmuziek Van 19 - 22 juli 2016 organiseert de Protestantse Kerk de jaarlijkse werkweek voor liturgie en kerkmuziek in Hoeven. Het thema van de werkweek is: 'Waarom dan toch'. Tijdens deze studiedagen staat de waarom-vraag centraal. De vraag wordt verder toegespitst op het avondmaal: hoe vieren wij het avondmaal? Waarom vieren we het avondmaal en waarom doen we dat op de manier waarop we dat doen? Zingend en vierend, dirigerend en verdiepend, lezend en spelend, gaan de deelnemers in op allerlei aspecten van de vraag: Waarom dan toch? Voor predikanten, kerkelijk werkers, dirigenten, organisten, cantorijleden en voor iedereen die zich betrokken weet bij de kerk. Meer informatie, kosten en aanmelden: www.protestantsekerk.nl/pcte/toerusting/studiedagen/liturgiekerkmuziek. Zondag 14 augustus 2016 - collecte Kerk in Actie zomderzending: Steun de predikanten op Nias Op het Indonesische eiland Nias zijn te weinig predikanten. In veel kerken gaan daarom leken voor, vaak mensen met weinig opleiding. De kerken lijden onder deze schaarste. De Banua Niha Keriso Protestant wil er zijn voor de mensen op Nias, die veelal erg arm zijn. Op het eigen trainingsinstituut worden lekenvoorgangers en predikanten begeleid en toegerust. Op de theologische universiteit volgen jongeren een opleiding tot predikant. Ook zet de kerk zich in voor de samenleving. Via kredietgroepen sparen mensen bijvoorbeeld geld om te investeren in hun bedrijfjes. Op zondag 14 augustus collecteren we voor het zendingswerk van Kerk in Actie, zoals het werk van partner Banua Niha Keriso Protestant. Geeft u ook? U kunt uw bijdrage ook overmaken op NL 89ABNA0457457457 t.n.v. Kerk in Actie o.v.v. Zending.

Financiën en adressen Redactie Gerben Rietman

Zondag 4 september 2016 - Collecte Missionair Werk en Kerkgroei: Help de nieuwe kerk in Zeist

Kopij inleveren via e-mail vóór vrijdagmorgen 12.00 uur via [email protected]

De pioniersplek ’Buurtvrij’ in Zeist, initiatief van de Oosterkerk, wil kwetsbare mensen in de wijk bijstaan met praktische hulp. Ze werkt daarin nauw samen met het inloophuis, de voedselbank en het repaircafé. De problematiek van de wijkbewoners varieert van werkloosheid en dakloosheid tot eenzaamheid, verslaving en schulden. Pionier Walter Willigenburg staat als buurtpastor naast deze mensen. “Mensen die hier komen, voelen dat we integer zijn en geven ons hun vertrouwen.” Steeds meer mensen weten Buurtvrij te vinden. De Protestantse Kerk stimuleert het ontstaan van pioniersplekken zoals Buurtvrij in Zeist. Met de opbrengst van de collecte steunt de Protestantse Kerk deze en andere pioniersplekken om op een vernieuwende manier zichtbaar te zijn in de samenleving. U kunt een gift geven tijdens de collecte of rechtstreeks overmaken op NL 10 ABNA 0444 444 777 t.n.v. Protestantse Kerk in Nederland o.v.v. collecte Missionair Werk september.

Adreswijziging, opzegging en aanmelding voor dit kerkblad bij het

Zondag 11 september 2016 - Collecte Jeugdwerk: Sirkelslag betrekt jongeren bij de kerk Ieder jaar organiseert JOP, Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, het online spel ‘Sirkelslag’. Een interactief spel rond christelijke thema’s. Jaarlijks doen bijna 10.000 kinderen en jongeren mee. Ze kijken uit naar dit evenement, waarmee ze zich verbonden voelen met jongeren uit het hele land die ook bezig zijn met geloven. Uit onderzoek is gebleken dat Sirkelslag voor veel kinderen en jongeren het laatste lijntje met de kerk is. Jeugdwerkers zijn blij met dit spel, omdat het een goed middel is om jongeren enthousiast te houden voor het jeugdwerk en hen te betrekken bij kerk en geloof. JOP wil graag doorgaan met het organiseren van Sirkelslag en het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. Met uw bijdrage voor de collecte kan JOP dit waardevolle werk voortzetten, zodat kinderen en jongeren niet uit beeld verdwijnen, maar betrokken blijven bij de kerk.

Kerkelijk Bureau (gereformeerd en Tabor) W. de Zwijgerlaan 4a, 6713NT Ede, tel. 61 23 36 openingstijden: woe en vrij tussen 10 en 12 uur e-mail: [email protected] webpagina: www.gereformeerdekerkede.nl

Gereformeerde Kerk Voor vrijwillige bijdragen, giften en collectebonnen: NL11 INGB 0000 8675 84 t.n.v. Gereformeerde Kerk Ede Collectebonnen zijn verkrijgbaar in eenheden van 20 stuks à € 0,75 = € 15 en van 20 stuks à € 0,50 = € 10 door het overmaken van het juiste bedrag o.v.v. het aantal Diaconie Voor giften: NL21 RABO 0307 0772 33 t.n.v. Diakonie Geref. Kerk

Taborgemeente Voor vrijwillige bijdragen, giften en collectebonnen: NL90 SNSB 0925 0515 51 of NL02 INGB 0001 2133 57 t.n.v. College van Kerkrentmeesters Hervormde Taborgemeente Ede Collectebonnen zijn verkrijgbaar in eenheden van 20 stuks à € 1,25 = € 25 en van 20 stuks à € 0,75 = € 15 door het overmaken van het juiste bedrag o.v.v. het aantal Diaconie en zending Voor giften: NL81 INGB 0539 9140 45 t.n.v. Diakonie Hervormde Taborgemeente Ede