Kenteq ja arversl ag 2007
| Kenteq jaarverslag 2007
Voorwoord
Voor u ligt het Kenteq Jaarverslag 2007. Het vormt de
ook voor de komende periode een plek op de agenda.
beknopte weerslag van een jaar lang werken, samenwerken
En zullen die plek ook krijgen, om de eenvoudige reden
én waarmaken. Met als gemene deler het bevorderen van
dat de actualiteit dit vraagt. Zonder in detail te treden zijn in
technisch vakmanschap. Dat doel was en is leidend voor
dit jaarverslag de belangrijkste wetenswaardigheden en
onze activiteiten. Dat is ook het doel waaraan onze klanten,
inspanningen samengevat. Dan gaat het over waar we trots
partners en stakeholders ons mogen houden. Zowel Kenteq
op zijn, maar ook waar we kansen zien voor verbetering.
Kenniscentrum als Kenteq Training en Advies hebben
Kansen die Kenteq zeker niet onbenut wil laten.
hieraan in 2007 opnieuw hun eigen bijdrage en toe gevoegde waarde kunnen leveren.
Het Kenteq Jaarverslag 2007 bevat drie secties: • Kenniscentrum (kbb)
De behoefte op de arbeidsmarkt aan goed opgeleid
• Training en Advies
technisch personeel is anno 2007 onverminderd groot.
• Kenteq Organisatie
Dat is een economisch én maatschappelijk vraagstuk dat bij bestuurders, beleidsmakers en andere betrokkenen beslist
Volledigheid is zeker geen doel geweest bij het samen
de aandacht verdient. Voor Kenteq is het in ieder geval altijd
stellen van dit jaarverslag. Het gaat erom de belangrijkste
de drijfveer om diensten en producten te ontwikkelen die
activiteiten en de positie van de organisatie te illustreren.
technisch onderwijs en bedrijfsleven vooruit helpen.
Voor de feitelijke bedrijfsresultaten verwijzen we de
Of dat nu is op het vlak van erkennen van leerbedrijven, de
geïnteresseerde graag naar de bijlage met meer gegevens
begeleiding van praktijkopleiders, het ondersteunen van
en cijfers over resultaten, dienstverlening en financiën.
ROC’s bij het samenstellen van hun opleidingsprogramma’s
Centraal in ons verhaal van 2007 staan niet die cijfers, maar
en examens, of het ontwikkelen van (digitale) leermiddelen
de effecten waarvoor we ons als organisatie hebben hard
voor loopbaanontwikkeling van zittend personeel. Voor
gemaakt. Daar past ook een dankwoord bij. Voor onze
Kenteq zijn het stuk voor stuk aandachtsgebieden waarop
medewerkers die als professionals de drijvende kracht van
we als intermediair van waarde kunnen zijn. Tussen bedrijf
Kenteq vormen. En natuurlijk voor onze klanten en relaties
en school, tussen bedrijf en leerling, en in toenemende
waarmee we ook in de toekomst graag blijven samen
mate tussen bedrijf en medewerker.
werken. Op een vitale technische sector!
In dit jaarverslag passeren de belangrijkste thema’s van
Joop Eijkelenboom,
2007 de revue. Veel van die thema’s verdienen overigens
Algemeen Directeur Kenteq
| Kenteq jaarverslag 2007
inhoudso pgave Kenniscentrum (kbb )
3
Resultaten, aandachtspunten en ontwikkelingen
9
Tr aining en advie s
13
Resultaten, aandachtspunten en ontwikkelingen
19
kenteq organisatie
22
Resultaten, aandachtspunten en ontwikkelingen
28
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
Kenniscentrum (kbb)
Als Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (kbb) voert Kenteq wettelijke taken uit om de kwaliteit van het technisch onderwijs te waarborgen. Bijvoorbeeld door de erkenning van gekwalificeerde leerbedrijven die de beroepspraktijkvorming van mbo-leerlingen invullen. Maar ook door ROC’s te begeleiden bij de introductie van competentiegericht opleiden. Circa negentig opleidingsadviseurs onderhouden vanuit de drie districten het contact met zowel onderwijsinstellingen als bedrijfsleven. Zo draagt Kenteq bij aan een goede match tussen leerling en leerbedrijf en in toenemende mate tussen bedrijf en medewerker. In 2007 heef Kenteq tevens een complete revisie gemaakt van de kwalificatiedossiers en zo een stevige basis gelegd voor modern technisch beroepsonderwijs. Vanaf het seizoen 2008/2009 is een groot deel van de lesprogramma’s op ROC’s op deze nieuwe beroepskwalificaties gebaseerd. Daarnaast is volop geïnvesteerd in de samenwerking met andere kenniscentra. Dit met het oog op het bevorderen van sectoroverstijgende arbeidsmobiliteit. Een koers die Kenteq ook voor de komende periode aanhoudt.
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
‘Kenteq investeert in sectorale vernieuwing. Dat doen we door over de grenzen van de sector en naar de totale beroepskolom te kijken. Niet voor niets zijn we in 2007 aangehaakt bij een groot onderzoek in het werkveld van Maintenance, Repair en Overhaul (MRO) in welke functies technisch onderhoud een rol speelt; van scheepsbouw tot vliegtuigindustrie. De interessante beroepen van de toekomst bevinden zich overigens juist op het snijvlak van sectoren.’ Jan d en Bl an ken, directeur Kenteq Kenniscentrum
Samenwerken aan maatschappelijke meerwaarde Kenteq heeft er in 2007 nadrukkelijk voor gekozen vanuit
Kenteq betrokken bij de invulling. Daarbij ligt de nadruk
de gezamenlijke kenniscentra te opereren. Dat past binnen
op vraagstukken voor loopbaanontwikkeling voor zittend
de programmalijn van vereniging COLO om bovensectorale
personeel, zoals het werven en realiseren van EVC’s en
samenwerking te bevorderen. Op eigen titel invulling
duale trajecten voor 23-plussers.
geven aan de Wet Educatie Beroepsonderwijs is een te smalle basis om op de arbeids- en scholingsmarkt resultaat
Ook bij het samenstellen van de nieuwe kwalificatie
te boeken. Arbeidsmobiliteit, loopbaanontwikkeling en
dossiers is waar mogelijk opgetrokken met andere
goed gekwalificeerde instroom zijn afhankelijk van hoe
kenniscentra. Gezamenlijke ontwikkeling is een instrument
goed partijen in de keten elkaar vinden. Als intermediair
om wildgroei in het aantal opleidingen tegen te gaan en in
draagt Kenteq bij aan de noodzakelijke dwarsverbanden;
te spelen op beroepen die op het snijvlak van sectoren
tussen sectoren, maar ook tussen betrokkenen binnen
liggen. Kenteq ondersteunde in 2007 de ontwikkeling van
de SUWI-keten, lokale overheden, ROC’s en het
competentiegericht beroepsonderwijs in het mbo door de
bedrijfsleven.
nieuwe kwalificatiedossiers die de beroepspraktijk van de leerlingen als uitgangspunt nemen. In 2008 moet dat proces
In 2007 zijn door COLO, mede op initiatief van Kenteq
doorzetten bij de verdere invulling van de dossiers in de
zes regionale arbeidsmarktcoördinatoren aangesteld.
opleidingsprogramma’s van ROC’s.
Zij werken namens de gezamenlijke kenniscentra aan het
Het gezamenlijk erkennen van gekwalificeerde leer
vinden van banen en stageplekken, zonder gehinderd te
bedrijven is een terrein waarin Kenteq voor de nabije
worden door traditionele sectorgrenzen. Zo dragen de
toekomst ontwikkelkansen ziet. Investeren in gecoördi
kenniscentra bij aan intersectorale arbeidsmobiliteit.
neerde erkenning is dan ook een aandachtspunt.
Hetzelfde geldt voor de grotesteden-contactpersonen die in hun verzorgingsgebied loopbaanontwikkeling stimule ren. Kenteq heeft verder actief bijgedragen aan de leerwerkloketten vanuit de Projectdirectie Leren en Werken. In vrijwel alle gemeenten waar een loket is ingericht, is
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
‘We zijn erin geslaagd de nieuwe kwalificatiestructuur te ontwikkelen en daarvoor bovendien draagvlak te krijgen; bij zowel onderwijsinstellingen als bij werkgevers- en werknemersorganisaties. Nú goede technici opleiden begint bij weten welke bagage ze stráks nodig hebben. De structuur biedt daarvoor houvast en geeft een compleet en actueel beeld van technische beroepen en de competenties die daarbij horen.’ Joo p Mays, productmanager K walificatie structuur – Kenteq Kenniscentrum
Draagvlak voor nieuwe kwalificaties mbo 2007 was een belangrijk jaar met het oog op de nieuw te
Zo zijn steeds per dossier de relevante kerntaken en
vormen kwalificatiestructuur. Hiermee levert Kenteq een
werkprocessen samengevat met de bijbehorende
stevige bijdrage aan ontwikkeling van competentiegericht
competenties. De toespitsing en meer specifieke invulling
onderwijs binnen het mbo. Centraal stond het beschrijven
vindt alsnog plaats tijdens de beroepspraktijkvorming
van de eisen die moeten gelden voor beginnend beroeps
van de leerling.
beoefenaars binnen de elektrotechniek, werktuigbouw en installatietechniek. Dit omvangrijke ontwikkeltraject heeft
Van 90 % van de dossiers zijn in het najaar
Kenteq opgepakt in nauwe samenwerking met de Paritaire
van 2007 beroepsbeelden beschikbaar gesteld via de site
Commissie < zie ook pagina 9 > waarin zowel onderwijs,
www.techniekinbeeld.nl. Dit is een laagdrempelige
werkgevers- als werknemersorganisaties vertegen
methode om de inhoud van een beroep weer te geven.
woordigd zijn. Het resultaat is een kwalificatiestructuur
Hiervan zijn tevens tweeduizend dvd’s in omloop gebracht.
waarvoor bij alle betrokken partijen voldoende draagvlak
Na het ontwikkelwerk van het afgelopen jaar staat 2008 in
bestaat.
het teken van implementatie van de kwalificaties. Het gaat dan met name om het ondersteunen van praktijkopleiders
Door overlap en overeenkomsten tussen beroepen beter te
binnen bedrijven en begeleiding van ROC’s bij het
benutten zijn door Kenteq binnen de nieuwe kwalificatie
samenstellen van hun opleidingen. Om de rol van schakel
structuur in totaal uiteindelijk 25 dossiers (aanvankelijk 42)
tussen opleiding en arbeidsmarkt goed te kunnen bekleden
uitgewerkt. Dit is bereikt door waar mogelijk gelijksoortige
zal Kenteq ook in de interne organisatie investeren. Daarbij
kwalificaties in elkaar te schuiven. Hoewel in de praktijk
staat het ontwikkelen van de adviesvaardigheid van
de context van de beroepen verschilt, zijn er vaak grote
medewerkers centraal.
overeenkomsten te vinden in kerntaken en werkprocessen. Binnen de disciplines werktuigkundige installaties (o.a. cv, sanitair) en elektrotechniek komen service en installatie bijvoorbeeld sterk overeen. Het is niet zonder reden dat steeds meer bedrijven deze dienstverlening combineren.
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
‘Te vaak ontbreekt nog de overtuiging dat we als Kenteq écht een prestatie neerzetten. We hebben samen met onder meer CWI 1300 werknemers van NedCar opnieuw geplaatst. Dat is allesbehalve vanzelfsprekend. Ik vind het een uitdaging om in 2008 aan die trots te werken, bij zowel medewerkers als klanten. Pas als je het resultaat ziet én waardeert, heb je wat te vieren.’ Mich iel d e Ruy ter, districtsmanager Z uid – Kenteq Kenniscentrum
Regionale rol krijgt extra dimensie Opleidingsinstituten en bedrijven zijn voor de toestroom
maatschappelijke meerwaarde bieden. Door branchekennis
van leerlingen en werknemers in de eerste plaats georiën
te delen met onder meer CWI’s, door competenties van
teerd op de regio. Om daar zichtbaar en aanwezig te zijn,
werknemers te meten en te ontwikkelen, en door bedrijven
werkt Kenteq vanuit drie districten (Noord, Zuid en
te adviseren. Om als verbindingsofficier op te treden
Randstad). In 2007 is de waarde van die regionale aanpak
is het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in contacten met
duidelijk gebleken: door actieve deelname aan netwerken
gemeenten en instellingen in de SUWI-keten.
en initiatieven, door erkenning van honderden nieuwe leerbedrijven en door het begeleiden van competentie
De regio blijkt ook voor de samenwerking met kenniscentra
gericht leren binnen de ROC’s. De circa negentig
uit andere sectoren een goede uitvalsbasis. Dat leidt er
opleidingsadviseurs van Kenteq hebben in 2007 een
bijvoorbeeld toe dat Kenteq steeds vaker deelneemt aan
begin gemaakt met de invoering en het gebruik van de
gezamenlijke voorlichtingsbijeenkomsten en banen
kwalificatiedossiers in het mbo. Driekwart van de adviseurs
markten. In 2008 wordt dat verder uitgebouwd. Verder zal
volgde daarnaast de training ‘Leergang Excellente Adviseur
Kenteq in de begeleiding van ROC’s gerichter keuzes gaan
Praktijkleren’ om zich extra te bekwamen in de begeleiding
maken. Daarvoor is het PinS-project - Partners in Succes -
van het leren in de beroepspraktijk
opgestart. Elk district zal twee opleidingsinstituten extra aandacht geven om zo een ‘voorhoede’ te creëren bij de
Van oorsprong speelt Kenteq een belangrijke rol in het
invoering van competentiegericht opleiden, het praktijk
verbinden van leerling en bedrijf. In 2007 is hier een nieuwe
leren en de toepassing van de nieuwe kwalificatiedossiers.
dimensie bijgekomen. De branchekennis waarover Kenteq beschikt leent zich tevens voor de bemiddeling tussen werknemer en bedrijf. Het belang om mensen van werk naar werk te kunnen begeleiden neemt toe. Zo’n 85% van de instroom in de technische sector is afkomstig van een ander bedrijf. Het aantal leerlingen in technische opleidingen neemt af. Kenteq kan in dat krachtenveld
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
‘Stagemarkt.nl is een bijzonder mooi resultaat van 2007. Het is een makkelijk en toegankelijk instrument om leerlingen en leerbedrijven met elkaar in contact te brengen. De voorloper RelateqMatch komt uit onze koker. Maar nu alle achttien kenniscentra meedoen, is het bereik veel groter. We willen als Kenteq niet solistisch opereren, maar denken vanuit het effect van onze inspanningen.’ Jan Willen van Bruggen, manager Beroepspr a k ti j k vor ming – Kenteq Kenniscentrum
Effect van dienstverlening aan leerbedrijven Met ingang van 2007 hanteert Kenteq de nieuwe erken
leerling dankzij MentorPlus sneller de opleiding doorloopt,
ningsregeling die binnen de vereniging COLO is afgespro
met betere resultaten. En ook: dat de praktijkopleider beter
ken. Dat betekent dat de erkenning van een leerbedrijf
voor zijn rol is toegerust.
plaatsvindt binnen veertien dagen. Dit gebeurt conform de uitgangspunten van competentiegericht opleiden en de
Kenteq doet jaarlijks onderzoek naar de werkgelegenheid
opleidingsmogelijkheden die een bedrijf heeft. Met name
binnen de technische sector. Zo is steeds actuele informatie
de invoering van dit laatste criterium heeft veel gevolgen.
voorhanden over hoe de arbeidsmarkt zich landelijk en
Er is door de nieuwe kwalificatiedossiers meer speelruimte
regionaal ontwikkelt. In 2007 is de enorme behoefte aan
ontstaan om de praktijk in het bedrijf nadrukkelijker als
goed opgeleide technici opnieuw bevestigd. Tegelijkertijd
uitgangspunt voor de opleiding te nemen. Hiermee wordt
neemt de belangstelling onder leerlingen voor technische
meer recht gedaan aan de invulling van het beroep in een
beroepsopleidingen af. Om die ontwikkeling positief te
specifiek bedrijf.
beïnvloeden zijn het afgelopen jaar gesprekken met ROC’s gevoerd. Het doel daarbij is scholen te adviseren om
De praktijkopleider die binnen een leerbedrijf de leerling-
opleidingen aan te bieden en te promoten die passen bij
werknemers begeleidt, is een belangrijke succesfactor voor
de behoefte op de arbeidsmarkt.
de beroepspraktijkvorming binnen het mbo. Kenteq levert een pakket aan diensten en hulpmiddelen om de praktijk opleiders in hun taak te ondersteunen. In 2007 is besloten om behalve klanttevredenheid ook de effecten van deze dienstverlening standaard te meten. Hoewel erkenning een wettelijke verplichting is, zal Kenteq ook hiervan voortaan de effecten in beeld brengen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de dienst MentorPlus waarmee onervaren of te druk bezette praktijkopleiders extra ondersteuning krijgen. De uitkomsten van de eerste meting wijzen uit dat een
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
‘We moeten het beroepsonderwijs helpen veel beter in te spelen op toekomstige ontwikkelingen. Neem het competentiegericht leren: je zag op HR-afdelingen tien jaar geleden al dat denken vanuit functies en functie-inhoud plaatsmaakte voor redeneren vanuit competenties. Hiteq neemt het voortouw om te signaleren wat we de komende jaren op het gebied van technologie, cultuur en methodiek kunnen verwachten.’ Wil Verhoeven, manager H iteq
Beroepsonderwijs met toekomst Wat betekenen ontwikkelingen op het terrein van energie
uitgenodigd om bevindingen toe te lichten en hiermee
voorziening, duurzaamheid en technologie voor technische
organisaties en bedrijven van advies te dienen.
beroepsbeoefenaars en voor de sector als geheel? Maar ook: welke didactische vormen passen bij de leerstijl van
Hiteq heeft binnen Kenteq een autonome positie. In de loop
opgroeiende generaties? Als centrum voor innovatie heeft
van 2007 is de vraag aan bod gekomen in welke vorm het
Hiteq in 2006 de kennis op deze en andere aandachts
innovatiecentrum in de toekomst verder gaat. Een aantal
gebieden ontsloten en verrijkt. Hierbij is nauw samen
scenario’s is daarbij de revue gepasseerd: van afhankelijk of
gewerkt met experts van onder meer TNO, universiteiten,
zelfstandig naar profit of non-profit. Mede op basis hiervan
ECN en de Onderwijsraad. In 2007 investeerde Hiteq vooral
is de keus gemaakt om Hiteq als onderdeel van Kenteq te
in het uitdragen van kennis, bijvoorbeeld via een reeks
laten voortbestaan. Een beperkt deel van de middelen moet
toegankelijke publicaties < zie ook pagina 10 >. Dit moet
daarbij vanuit de markt worden gegenereerd. Dat organisa
onder meer beleidsmakers helpen toekomstige ontwikke
ties bereid zijn voor de bijdrage van Hiteq te betalen is een
lingen serieus mee te wegen in plannen en besluitvorming.
prima indicatie voor de toegevoegde waarde. Het zwaarte punt blijft echter bij non-profit activiteiten op het vlak van
Hiteq vervult een brugfunctie tussen wetenschappelijke
onderzoek en advisering.
kennis en de toepassing ervan voor bedrijven en onderwijs instellingen. Door kennis te ontwikkelen, maar zeker ook
Onderwerpen die in 2008 op de agenda staan zijn onder
door de dialoog te zoeken en zo samen tot nieuwe inzichten
meer: ontwerp, gebruik en hergebruik van producten in het
te komen. Tijdens het symposium ‘Sense the future’ in het
kader van ‘cradle to cradle’, flexibele arbeidsverhoudingen
voorjaar van 2007 bracht Hiteq met dat doel een groot
en baanzekerheid, jongeren en keuzes en het energie
aantal betrokkenen bij elkaar. Behalve de experts die eerder
vraagstuk in relatie tot nieuwe technologie.
aan de publicaties en toekomstbeelden een bijdrage leverden, waren hier vertegenwoordigers aanwezig uit het
Zie www.hiteq.org voor onder meer een overzicht van alle
onderwijs, branches en van andere kenniscentra. Door zich
Hiteq-publicaties
op deze wijze te profileren, wordt Hiteq steeds vaker
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
Kenniscentrum (kbb) Resultaten, aandachtspunten en ontwikkelingen
Voor Kenteq is de arbeidsmarkt leidend met als doel het bedrijfsleven te ondersteunen bij het voorzien in voldoende en gekwalificeerde medewerkers, deze medewerkers te helpen bij een perspectiefvolle loopbaan en bij het verminderen van arbeidsmarktknelpunten. Om goed op deze ontwikkelingen te kunnen inspelen wordt onder meer gewerkt aan de competentieontwikkeling van de opleidingsadviseurs in de buitendienst. Hiervoor is een vraaggestuurde leergang gestart, gebaseerd op deze nieuwe ontwikkelingen waarbij de eigen beroepspraktijk centraal staat. In 2007 zijn de volgende resultaten behaald Beroepspraktijkvorming (BPV)
In 2006 is met de acht programmalijnen van het werkplan praktijkleren een versnelling gegeven aan de activiteiten van de kenniscentra rond praktijkleren. Deze programmalijnen zijn in 2007 nader uitgewerkt en hangen samen met de vier koersbepalende ambities: • Behoefte op de arbeidsmarkt is de basis voor het aantal op te leiden deelnemers. • Iedere deelnemer heeft een passende praktijkleerplaats. • Bedrijven bieden deelnemers goede praktijkleerplaatsen waar competenties ontwikkeld kunnen worden. • Versterken van de positie van praktijkleren ten behoeve van de kenniseconomie, vernieuwing van het beroepsonderwijs en de vernieuwingskracht van bedrijven. Van de koersbepalende ambities is in 2007 gerealiseerd • Alle partijen zoals ROC’s, CWI’s en gemeenten worden voortdurend op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. COLO brengt maandelijks een barometer uit om zicht te houden/krijgen op de behoefte aan instroom van personeel. ROC’s houden nog niet allemaal rekening met de arbeidsmarktontwikkelingen bij de keuze welke opleidingen worden uitgevoerd. • Kenteq was één van de eerste kenniscentra die de nieuwe erkenningregeling heeft geïmplementeerd. De erkenning van nieuwe leerbedrijven verloopt binnen 14 dagen. Om de kwaliteit van leerbedrijven te verbeteren zijn gesprekskaarten ontwikkeld die onderwerpen bevatten waarop bedrijven zich kunnen richten voor de eigen verbeterpunten in de begeleiding van BPV deelnemers. • Het praktijkleren krijgt vorm door de adviezen van de opleidingsadviseurs individueel aan praktijkopleiders en bedrijven maar ook op praktijkopleidersbijeenkomsten. De dienst verlening MentorPlus, waarbij bedrijven tegen betaling gebruik kunnen maken van extra uren ondersteuning van een opleidingsadviseur, wordt zeer gewaardeerd. Kwalificatiestructuur
De Paritaire Commissie van Kenteq wordt in het veld vaak genoemd als goed voorbeeld waarbij onderwijs en bedrijfsleven op een goede manier samenwerken. De Paritaire Commissie heeft in haar 5 vergaderingen onder meer gesproken over de volgende onderwerpen: • Examinering • Niveau-1 opleidingen (AKA versus BKA) • Aansluiting in de beroepskolom • Niveau-aanduiding • Functioneren Paritiare Commissie • Governance Code Alle in 2007 aan de commissie ingebrachte kwalificatiedossiers zijn gepasseerd en geaccordeerd en met een positief advies aan het bestuur voorgelegd. Verder zijn er 2 aparte bijeenkomsten georganiseerd ten behoeve van de kwalificatie Technicus Middenkader WEI (heet nu inmiddels Middenkader Engineering) en heeft de voorzitter van de Paritaire Commissie op 2 oktober 2007 bij het evenement CompetentCity de eerste compleet ingerichte kwalificatiedossiers officieel aan het onderwijs en het bedrijfsleven uitgereikt.
10
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
De Paritaire Commissie kende in 2007 de volgende samenstelling: J.B. Boer (Onderwijs) (herbenoemd in 2007) L.H.M. van Eggelen (Werkgevers) (herbenoemd in 2007) H. Eggen (Onderwijs) G. Enning (Werkgevers) J.H. Hoogkamer (Werkgevers) (heeft in de loop van 2007 de heer Reijmers vervangen) D.B. Kissing (Werkgevers) H. van der Lugt (Onderwijs) J.J. van Miltenburg (Onderwijs) A. Pijnenburg (Werkgevers) P. Pouwels (Onderwijs) J.A.J. Reijmers (Werkgevers) (in de loop van 2007 vervangen door de heer Hoogkamer) H.F.K. Somers (Onderwijs) (in de loop van 2007 vervangen door de heer Van Vlisteren) T.W.M. van Vlisteren (Onderwijs) (heeft in de loop van 2007 de heer Somers vervangen) N.C. Welboren (Werkgevers), voorzitter Hiteq
In aanwezigheid van de partners die met Hiteq hebben samengewerkt bij de kennisontsluiting en –verrijking zijn op 20 maart 2007 tijdens een symposium de eerste vijf publicaties aan algemeen directeur van Kenteq Joop Eijkelenboom overhandigd. Tot einde 2007 zijn de volgende negen publicatie uitgebracht: • Generaties en generatieleren in organisaties • De digitale wereld, een nieuwe kijk op leren? • Regionale samenwerking, nu en in 2020 • ‘Geld speelt geen rol’: een verschuiving in waarden van welvaart naar welzijn? • Innovatiediffusie en afvalverwerking • Kernenergie. Technologische ontwikkelingen en de rol van Nederland • De technische arbeidsmarkt en het technisch beroepsonderwijs in 2020 • Op weg naar een duurzame transportbrandstof • Groene kolen. CO2- afvang en –opslag: een schone zaak? Aandachtspunten voor 2008
• Kenteq is nog onvoldoende aanwezig bij de experimenten mbo. Voor 2008 worden per district in elk geval 2 speerpunten van samenwerking met ROC’s (zgn. PinS –projecten) uitgewerkt. • Het algemene klanttevredenheidsonderzoek is door capaciteitsgebrek in 2007 niet uitgevoerd. Dit is doorgeschoven naar begin 2008. Met welke ontwikkelingen moet het Kenniscentrum (kbb) rekening houden?
• OC en W verwacht van de kbb’s dat zij zich kwalitatief hoogwaardig inzetten bij de uitvoe ring van hun wettelijke taken zoals een adequate kwalificatiestructuur, voldoende en kwalitatief goede BPV-plaatsen en actuele en beschikbare arbeidsmarkt- en BPV-informatie binnen de sectoren. • OC en W, CWI/UWV en lokale overheden verwachten van kbb’s dat zij hun expertise en kennis van regionale ontwikkelingen binnen beroepen (kwalitatief en kwantitatief) inzetten voor het oplossen van (toekomstige) mobiliteitsvraagstukken. • Onderzoeken als van Bureau Berenschot en de Algemene Rekenkamer vragen extra aandacht voor de ondersteuning van leerbedrijven en ROC’s bij de invoering van Competentiegericht Onderwijs, bij de aantoonbaarheid van de resultaten van de BPV en bij de scheiding publiek/privaat.
11
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
• Brancheorganisaties hebben er belang bij dat employability op de agenda komt bij de bedrijven. In de nieuwe CAO’s van de groot- en kleinmetaal zijn hier concrete afspraken over gemaakt. Met name bij de mkb-bedrijven ontbreken hier de nodige initiatieven. • Binnen de vereniging COLO zijn afspraken gemaakt over de beleidsmatige kernthema’s die de gezamenlijke kenniscentra uitvoeren (onder andere de programmalijnen en ondersteu ning leerbedrijven). Mede op basis van deze ontwikkelingen verschuiven bij de kenniscentra de accenten naar organisaties die een rol spelen bij de oplossing van arbeidsmarktvraagstukken. Oplossingen voor individuele bedrijven bij werving, matching en ontwikkeling van (zittend) personeel en als samenwerkingspartner voor regionale oplossingen en bij de uitvoering van grootschalige projecten voor grote bedrijven en regionale partners in de keten bij mobiliteitsvraagstukken.
Succesbepalende factoren en resultaten van het Kenniscentrum (kbb) in 2008:
Invoering Competentiegericht Onderwijs (CGO) • Op verzoek gaat Kenteq scholen en/of bedrijven helpen met de vertaling van de kwalificatiedossiers naar de dagelijkse praktijk. • De ondersteuning van leerbedrijven bij CGO is sectoraal aangepakt en is conform planning en regionaal uitgevoerd. • Per district zijn in elk geval 2 speerpunten van samenwerking met ROC’s (zgn. PinS –projecten) gekozen in het kader van de experimenten mbo. • Samen met ROC’s en de vereniging van praktijkopleiders in de techniek Pactt, zijn prak tijkopleidersbijeenkomsten georganiseerd. • MentorPlus is aangepast aan CGO. Kwaliteitsbevordering • De dienstverlening naar de erkende leerbedrijven is naar noodzaak en behoefte uitgevoerd. De noodzaak wordt bepaald door een risicoanalyse uitgevoerd door de opleidingsadviseur; de behoefte wordt bepaald door de vraag van het bedrijf. • MentorPlus is als kwalitatieve dienstverlening, met haar positieve effecten naar de kwaliteit van de BPV, besproken met de actief opleidende leerbedrijven. Matching • Landelijke vulling van www.stagemarkt.nl met bedrijfsprofielen via de regioaanpak in 2008 volledig gerealiseerd. • Een campagne gericht op gebruikers en promotie via regionale aanpak is uitgevoerd. Employability • Er is proactieve deelname aan 2e kans beroepsonderwijs door deelname aan leer-werk loketten, gericht op loopbaanontwikkeling bij mkb-bedrijven. • Kenteq kbb is voor 4500 uur betrokken bij de uitvoering van EVC-opdrachten. Organisatieontwikkeling • De kwaliteit en motivatie van de medewerkers is verhoogd. Dit moet naar voren komen uit het in 2008 opnieuw te houden medewerkermotivatieonderzoek en uit een positief effect van de cursussen die de medewerkers gevolgd hebben.
12
Kenniscentrum (kbb) | Kenteq jaarverslag 2007
Dienstverlening in cijfers
Exploitatierekening kenniscentrum over 2007
bedragen x € 1.000
Rijksbijdrage OCW
15.650
Overige baten
3.006
Totaal baten
18.656
Personele lasten
12.077
Afschrijvingen
349
Huisvestingslasten
1.164
Overige instellingslasten
4.523
Totaal lasten
18.113
Bedrijfsresultaat
543
Financiële baten en lasten
655
Netto resultaat
1.198
Kwalificaties
25
Kwalificatiedossiers
Beroepspraktijkvorming
17.000
erkende leerbedrijven
20.000
praktijkopleiders
43.100
leerlingen*
Begeleiding
1.000
bedrijven met Mentorplus
2.000
leerlingen met Mentorplus
Aantallen leerbedrijven en leerlingen per domein Domein
Leerbedrijven
Leerlingen BBL*
Leerlingen BOL*
Installatie
4.000
7.400
700
Elektro
7.600
10.200
5.100
Metaal
7.700
7.500
5.700
Algemeen
4.400
300
6.200
* exclusief AKA-leerlingen
13
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
Training en Advies
Kenteq Training en Advies ontwikkelt diensten en producten om technische kennis en vaardigheden van werknemers en leerlingen te vergroten. Dit gebeurt op commerciële basis en varieert van leermiddelen, instrumenten voor toetsing en examinering, tot arbeidsmarktadvies en begeleiding van EVC-trajecten en HR-assessments. Dat er vraag is naar deze vormen van dienstverlening, blijkt uit het feit dat de winstgevendheid van de activiteiten in 2007 aanzienlijk is gestegen. Het aanbod van innovatieve digitale leermiddelen in Techniekstad en de digitale leeromgeving Techniekroute leverden daaraan een belangrijke bijdrage. In 2007 is verder een groot aantal concepten en methoden ontwikkeld en aangeboden om loopbaanontwikkeling van technisch personeel te bevorderen. Het EVC-proces is gestroomlijnd en in overeenstemming gebracht met de kwaliteitscode van het Kenniscentum EVC. Een belangrijk aandachtpunt voor 2008 is het verder invulling geven aan specifieke product-markt-combinaties waarmee het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen op maat kunnen worden bediend.
14
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
‘Mensen alleen dát leren wat ze nog niet kunnen; dat is de innovatie die Kenteq met Techniekroute beoogt. Deze digitale leeromgeving biedt zowel bedrijven als medewerkers grote voordelen. Door een efficiënt online aanbod dat is toegesneden op de cursist zijn de opleidingstrajecten korter, is er minder uitval en zijn de kosten lager.’ Waldo Bomina ar, directeur Kenteq Tr aining en Advie s
Innovatie in training en kennisoverdracht De eisen die de arbeidsmarkt aan technische beroeps
ontwikkeling van het elektronisch portfolio. Hieraan zijn
beoefenaars stelt veranderen in hoog tempo. Kenteq
grote ICT-ontwikkelaars en diverse Europese universiteiten
Training en Advies helpt bedrijven hun werknemers voor
verbonden. E-portfolio maakt deel uit van het project TAS3
nieuwe taken en functies toe te rusten met innovatieve
waarvoor EU-subsidies beschikbaar zijn gesteld. Het is
opleidings- en trainingsprogramma’s. Een groeiend aantal
bedoeld om werknemersinformatie - van CV’s en diploma’s
opdrachtgevers in de zakelijke markt doet een beroep op
tot EVC’s - zuiver en verifieerbaar vast te leggen en uit te
deze dienstverlening. Om hen te bedienen is in 2007 onder
wisselen. In de toekomst kan E-portfolio uitgroeien tot een
meer de digitale leeromgeving Techniekroute (www.
belangrijk middel om de employability en arbeidsmobiliteit
techniekroute.nl) geïntroduceerd. Dit maakt het mogelijk
van werknemers binnen Europa te verbeteren. Kenteq
medewerkers op onderdelen, gericht op te leiden zonder
heeft zich in 2007 aan dit innovatieve onderzoekproject
dat zij een compleet lesprogramma moeten afwerken.
verbonden en levert een bijdrage met expertise op het
De komende periode krijgt het verder ontwikkelen van het
gebied van loopbaanontwikkeling en EVC.
trainingsaanbod binnen Techniekroute hoge prioriteit. In 2007 begeleidde Kenteq een groot aantal bedrijven en instellingen bij de in- en doorstroom van goed gekwalifi ceerde medewerkers. Zo stond bij een ‘train de trainer’programma voor energiemaatschappij Essent de invoering centraal van vernieuwde veiligheidsinstructies en normen voorschriften op het gebied van gas en elektra. Klanten als Stork en het ministerie van Defensie diende Kenteq op diverse niveaus van advies over loopbaanontwikkeling. Ook op Europees niveau is Kenteq betrokken bij innovatie door deel te nemen aan grootschalig onderzoek naar
15
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
‘Een EVC is, hoe nuttig ook, een momentopname. Kenteq kan naast het uitvoeren van competentiemetingen meerwaarde bieden door medewerkers en bedrijven duurzaam te begeleiden bij ontwikkelingsvraagstukken. Vanaf 2007 bepaalt dat perspectief onze aanpak. Het gaat om een totaalconcept waarin we leren op de werkplek, cursussen en meetinstrumenten in samenhang aanbieden.’ Remco Pakker, adviseur Bu sine s s D evelo pment – Kenteq Tr aining en A dvie s
Loopbaanontwikkeling in breder perspectief Door het ontwikkelen en begeleiden van EVC-trajecten
Voor 2008 ziet Kenteq Training en Advies uitbreidings
levert Kenteq een bijdrage aan vermindering van de uitval,
mogelijkheden voor haar rol in ‘werk naar werk’–trajecten
verbetering van doorstroming en behoud van beroeps
voor individuele werknemers en bedrijven. Het gaat daarbij
krachten. In 2007 zijn de EVC-procedures geactualiseerd
om duurzame ontwikkeling van mensen door een combina
conform de nieuwe kwaliteitscode. Om alle EVC-uitvoer
tie van ontwikkeladviezen, erkenning van vaardigheden en
ders van de veranderde werkwijze op de hoogte te stellen,
niveaumetingen, leren op de werkplek, en een klantgericht
belegde Kenteq een reeks interne informatiebijeenkom
trainingsaanbod.
sten. Per 1 januari 2008 wordt geheel overeenkomstig de nieuwe kwaliteitscriteria gewerkt. Dat versterkt de marktpositie, te meer omdat diverse opleidingsfondsen de code hanteren als toelatingscriterium voor medewerkers die een EVC-traject wensen. Het verkrijgen van een EVC vraagt een aanzienlijke investering. In de praktijk zijn vaak ook andere, minder ingrijpende instrumenten effectief. Kenteq zoekt daarom aansluiting bij de reële behoefte van bedrijven en ontwikkelt andere vormen van niveau- en competentie meting, zoals een talentscan of HR-assessment. Dit laatste instrument is bijvoorbeeld uitgevoerd bij kabelfabrikant Belden. Het bedrijf wilde productielijnen anders inrichten waardoor van operators meer veelzijdigheid werd gevraagd. Maar wie van de huidige medewerkers zou in die richting ontwikkelbaar zijn? De door Kenteq uitgevoerde assessments gaven een onderbouwd antwoord.
16
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
‘Techniekstad biedt een schat aan opleidingscontent; van studiemateriaal tot oefentoetsen, simulaties, animaties en praktijkopdrachten. Dat aanbod ontwikkelen we niet allemaal in eigen huis. Steeds vaker nodigen we bedrijven en scholen uit om samen met ons leermiddelen te ontwikkelen. Als contentmakelaar komt onze intermediaire rol uitstekend uit de verf.’ L ars Schl aman, manager Realisatie – Kenteq Tr aining en Advie s
Digitale leermiddelen in hogere versnelling De technische mbo-opleidingen in Nederland leiden hun
instrumenten voor visueel onderwijs door middel van
leerlingen vanouds op met behulp van de studiematerialen
simulatie en animatie. Gevarieerd, up-to-date lesmateriaal
die Kenteq via het boekenfonds aanbiedt. Sinds 2005
helpt ROC’s handen en voeten te geven aan het competen
richt Kenteq zich onder de vlag van Techniekstad (www.
tiegericht opleiden van leerlingen.
techniekstad.nl) eveneens op het leveren van digitale leermiddelen. Docenten kunnen via deze applicatie hun
In 2007 is een begin gemaakt om ook toepassingen voor het
lesmateriaal op hoofdstukniveau zelf samenstellen.
bedrijfsleven in Techniekstad op te nemen, zoals specifieke
Het aantal gebruikers groeide in 2007 in hoog tempo.
praktijkopdrachten en werkinstructies. Staalconcern Corus
Binnen het mbo was sprake van een verdubbeling van
gebruikt Techniekstad onder meer om elektrotechnisch
het aantal klanten. In 2008 wil Kenteq ook meer vmbo’s
medewerkers van niveau 2 naar niveau 4 te brengen.
interesseren. De mogelijkheid om het digitale studie
In de komende periode zal Kenteq deze meerwaarde op
materiaal desgewenst direct online met de leerling af te
het gebied van onder meer scholingsvraagstukken en
rekenen, betekent een vereenvoudiging voor de bedrijfs
loopbaanontwikkeling verder uitbouwen. Door zich te
voering van onderwijsinstellingen.
profileren als strategisch partner voor bedrijven, te adviseren over employability en te assisteren bij de invulling
Met digitale leermiddelen biedt Kenteq scholen flexibiliteit en invloed op de samenstelling en volgorde van hun opleiding. Kenteq ziet daarbij voor zichzelf tevens een adviserende rol weggelegd en ondersteunt opleidingen bij het aanbrengen van structuur en samenhang in hun curriculum. Ook is in 2007 gewerkt aan uitbreiding van Techniekstad door extra functionaliteiten en modules toe te voegen. Dit gaat in hoofdzaak om oefentoetsen, praktijkopdrachten en beroepstaken, maar ook om
hiervan.
17
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
‘De tijd dat examens en toetsingmethodes werden opgelegd is echt voorbij. ROC’s hebben zelf vaak ideeën genoeg over hoe ze het niveau van hun leerlingen kunnen beoordelen. Kenteq helpt hen bij de uitwerking hiervan. Een mix van instrumenten is nodig om competentiegericht leren ook in de toetsing handen en voeten te geven.’ L ars Schl aman, manager Realisatie – Kenteq Tr aining en Advie s
Volop investeren in examinering en toetsing Na een periode waarin Kenteq de aandacht voor haar
Kenteq hecht eraan dat certificering wordt uitgevoerd door
diensten en producten op het vlak van examinering en
een deskundige, onafhankelijke partij.
toetsing zag teruglopen, is in 2007 besloten hierin weer volop te investeren. Hiermee kan Kenteq een belangrijke
Medio 2007 is Kenteq het gesprek aangegaan met stichting
bijdrage leveren aan de succesvolle ontwikkeling van
OWEN, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van
competentiegericht onderwijs. Goede beoordeling van het
examens op het gebied van installatietechniek. OWEN was
niveau en de competenties van mbo-leerlingen vereist
op zoek naar een sterke partner, zodat ze op lange termijn
immers een combinatie van testen en toetsen van zowel
kwaliteit en continuïteit kon blijven garanderen. Het is de
kennis als vaardigheden. Daarbij kiest Kenteq nadrukkelijk
bedoeling dat de overname in 2008 formeel van kracht
voor ontwikkeling van beoordelingsinstrumenten die
wordt.
aansluiten bij de vraag van de opleidingen. De groei van de omzet in 2007 is een bevestiging van de lijn die Kenteq heeft ingezet. Een mooi resultaat van 2007 was de certificering door het KCE. De bestaande examenproducten die Kenteq aanbiedt, werden als ‘goed’ beoordeeld, terwijl de nieuw ontwikkelde toetsingsproducten in het kader van het competentiegericht leren het predikaat ‘uitstekend’ kregen. Een belangrijke uitkomst die voldoende basis biedt om te beoordelen waar een mbo-leerling staat. Door het verdwijnen van KCE bestaat overigens onduidelijkheid over de vraag wie in de nabije toekomst voor objectivering van de kwaliteit van examens kan zorgdragen.
18
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
‘Vraaggericht werken is voor Kenteq allereerst een instelling. Het betekent dat we het probleem van de klant meebeleven. Wil het onderwijs vooral een duidelijk productaanbod, bedrijven verwachten dat we in een gezamenlijk proces de vraag achter de vraag opsporen en van een antwoord voorzien.’ Waldo Bomina ar, directeur Kenteq Tr aining en Advie s
Vraaggericht werken; het probleem meebeleven Kenteq zoekt als klantgerichte organisatie aansluiting bij de
marktonderzoek. Uitgangspunt is een zo breed mogelijk
wens en de wereld van de klant. Vernieuwing van diensten
aanbod van producten en diensten dat is toegespitst op de
en producten gebeurt dan ook in samenspraak met
behoeften van deze groep klanten.
kennispartners en opdrachtgevers. Tegelijkertijd is de precieze invulling van deze vraaggerichte aanpak afhanke
In de dienstverlening aan grote bedrijven koos Kenteq in
lijk van de markten waarin Kenteq Training en Advies
2007 voor intensivering van de contacten, onder meer door
opereert. Onderwijsinstellingen, grote zakelijke klanten en
het aantal bedrijfsbezoeken te verhogen. Door regelmatig
mkb-bedrijven vragen een eigen benadering. Afstemmen
in gesprek te gaan met directies en organisaties, kunnen
op de vraag vindt binnen het onderwijs met name plaats
partijen zonodig op strategisch niveau met elkaar over
door de feedback van opdrachtgevers te benutten voor
leggen. Zo wordt de vraag achter de vraag blootgelegd.
aanpassing en verbetering. Bedrijven willen daarentegen al in de ontwikkelingsfase meepraten over de invulling. Om op deze klantvraag in te spelen zijn verschillende afdelingen in 2007 anders ingericht. De accountmanagers van Training en Advies volgden het afgelopen jaar een training om hun adviesvaardigheid te vergroten. Door kind aan huis te zijn bij bedrijven kan Kenteq als strategische partner oplossingen bieden om de kennis en vaardigheden van technische beroepskrachten op niveau te brengen en te houden. Voorop staat dat de praktijk binnen (leer)bedrijven voor Kenteq leidend is bij het vernieuwen van diensten en producten. Om het aanbod zo goed mogelijk af te stemmen op de vraag van mkbbedrijven, wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van
19
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
Kenteq Training en Advies Resultaten, aandachtspunten en ontwikkelingen
Nadat in 2006 de commerciële activiteiten voor het eerst in het bestaan van Kenteq een positief resultaat te zien hebben gegeven, stond voor 2007 het tot stilstand brengen van de constante omzetdaling als belangrijkste prioriteit op het programma. In 2007 zijn de volgende resultaten behaald
• Met name in de dienstverlening die direct te maken heeft met vraagstukken omtrent loopbaanontwikkeling (Employability-advies en EVC) is de ombuiging van de constante omzetdaling naar omzetgroei goed gelukt. • De inrichting van de afdelingen binnen Training en Advies is aangepast zodat deze beter aansluit bij de gewijzigde klantbenadering. Hoewel nog niet afgerond, zijn tevens grote stappen gezet in de benodigde cultuurverandering en in het herinrichten van de processen en de ondersteunende middelen. • Binnen alle portfolio’s is het nodige aan innovatie gedaan: • Binnen Cursussen is een volledig nieuw concept van blended learning (combinatie van e-learning en traditioneel leren) ontwikkeld en is als eerste de cursus NEN 1010:2007 beschikbaar gesteld op www.techniekroute.nl. • Binnen Service/EVC is een aanvang gemaakt met een systeem waarbinnen diverse vormen van (competentie)testen kunnen worden ondergebracht om voor specifieke situaties en omstandigheden EVC’s of andere vormen van ervaringsmetingen te doen. De gerealiseerde oplossingen betreffen een HR-assesment en een talentscan. • Binnen Examens heeft de ontwikkeling van nieuwe examenproducten die aansluiten op competentiegericht leren een sterke impuls gehad. Voor bijna alle opleidingen zijn nu assesments beschikbaar. • Techniekstad (digitale leermiddelen) is verder doorontwikkeld en beschikt nu ook over animaties, toetsen en andere vormen van interactieve content. Tevens is gestart met het mogelijk maken van het toevoegen van eigen content, waardoor dit concept ook voor het bedrijfsleven zeer interessant gaat worden. Aandachtspunten voor 2008 zijn
• In het eerste halfjaar van 2007 is vastgesteld dat de uitgevoerde evaluaties voor cursussen niet de gewenste informatie opleverden met als gevolg dat de informatie niet gebruikt werd om bij te sturen en/of te verbeteren. In 2008 zullen de evaluaties in een andere en meer efficiëntere vorm weer worden opgepakt. • Het evalueren van externe deskundigen is op ad-hoc basis uitgevoerd. In 2008 zal een systeem opgezet en ingericht worden met als doel het verhogen van de kwaliteit van de producten en dienstverlening. Met welke ontwikkelingen moet Training en Advies rekening houden?
De maatschappijbrede aandacht voor loopbaanontwikkeling en employability is een grote kans voor Training en Advies omdat zij veel producten en diensten heeft die daarin kunnen ondersteunen. Een belangrijke inhoudelijke ontwikkeling is de aandacht voor duurzaam in het algemeen en de rol van de techniek daarin in het bijzonder. Training en Advies heeft in 2007 al een aantal stappen gezet om binnen de duurzame techniek een belangrijke rol te spelen. Succesbepalende factoren en resultaten van Kenteq Training en Advies in 2008
Financieel resultaat Kenteq Training en Advies streeft naar een beter resultaat dan in 2007 door omzetgroei gekop peld aan een beperkte toename van de operationele kosten. Innovatie Bestaande producten en diensten zijn sterk vernieuwd, waarbij digitalisering, digitale levering
20
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
en toegankelijkheid via het internet centraal staan. Hiermee zijn de voorwaarden vervuld om in de toekomst via internet voor een cursus in te schrijven, elektronisch te kunnen registreren en rapporteren en meer cursussen via het e-learning concept te kunnen aanbieden. Organisatieontwikkeling De organisatieontwikkeling binnen Training en Advies van medewerkers, processen en ondersteunende middelen is een succes. Dit moet onder andere blijken uit het feit dat per ultimo 2008 minimaal de helft van de medewerkers van Training en Advies de behoefte en wensen van de klant centraal zal stellen bij zijn of haar werkzaamheden en niet de ‘eigen’ taak of hoeveelheid werk. Aandachtspunten Om de omslag in de markt te kunnen laten slagen zullen bestaande processen, producten en diensten sterk moeten worden vernieuwd, waarbij digitalisering, digitale levering en toeganke lijkheid via het internet centraal staan.
Dienstverlening in cijfers
Exploitatierekening Holding over 2007
Netto omzet Omzetkosten Brutomarge
bedragen x € 1.000
18.134 5.851 12.283
Personele lasten Afschrijvingen materiele vaste activa Huisvestingslasten
7.186 139 1.871
Overige bedrijfskosten
2.729
Totaal operationele kosten
11.925
Bedrijfsresultaat
358
Financiële baten
557
Financiële lasten
362
Totaal financiële baten en lasten
195
Netto
553
VPB -725 Netto resultaat
1.278
21
Training en Advies | Kenteq jaarverslag 2007
Begeleiding
375
1.100
bedrijven met EVC EVC-kandidaten
Cursussen
150
10.000
verschillende cursussen cursisten
Leermiddelen
1.330
286.000
verschillende titels verkochte titels
Examens
152
cursusexamens
1646
WEB-examens
22
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
Kenteq Organisatie
In 2007 zijn door Kenteq stappen gezet om de organisatie te ontwikkelen en medewerkers verder te professionaliseren. Dat is van belang om als organisatie met de omgeving mee te veranderen, maar ook om steeds meer in de rol van kennis partner bij opdrachtgevers te kunnen aanschuiven. Kenteq wil behalve op het niveau van individuele diensten ook in beleid en bij strategische doelen van opdrachtgevers adviseren. Hier is in 2007 op een flink aantal fronten vorm aan gegeven. Het merendeel van de opleidingsadviseurs van het Kennis centrum en de accountmanagers van Training en Advies volgden een intensieve training om hun adviesvaardigheid te vergroten. Ook op het niveau van de aansturing van de organisatie wil Kenteq eigentijds en vernieuwend zijn. Met het oog hierop is de Governance Code voor Kenniscentra ingevoerd. Tevens heeft de directie stappen gezet om effectmeting en prestatie management verder te integreren in de bedrijfsvoering. Dat is ook voor 2008 een aandachtspunt dat organisatiebreed invulling vraagt. De dialoog met stakeholders heeft met ingang van 2007 meer structuur gekregen. Kenteq zal dit in 2008 doorzetten en de kring verder vergroten.
23
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
‘Kenteq is vanouds goed in het maken van plannen. Als organisatie hebben we soms moeite om vervolgens de stap te maken naar de uitvoering. Daarom zijn we een ontwikkeltraject gestart. Het gaat erom samen uit te zoeken wat er nodig is om een sterke uitvoeringsorganisatie neer te zetten. Zowel voor onze wettelijke als commerciële activiteiten.’ Joo p Ei j kelenboom, Algemeen Directeur Kenteq
Van leverancier naar kennispartner Kenteq wil haar expertise op het gebied van scholing en
naar 6,0). Afgezet tegen een landelijk gemiddelde van 7,1
arbeidsmarkt optimaal benutten en zo bijdragen aan een
heeft Kenteq hierin nog wel een weg te gaan.
sterke en gezonde technische sector. Dat is het doel van de diensten en producten die Kenteq aan onderwijs
Training van de eigen medewerkers is een belangrijk
instellingen en (leer)bedrijven beschikbaar stelt. Om de
ingrediënt om de ontwikkelvisie in te vullen. De circa
ontwikkeling van leverancier naar kennispartner binnen de
negentig opleidingsadviseurs van het Kenniscentrum en
organisatie te ondersteunen, is eind 2006 een ontwikkel
ook de accountmanagers van Training en Advies kregen
traject gestart. Daarin staat de vraag centraal wat de
een programma aangeboden om hun adviesrol te
organisatie nodig heeft om de visie en ambities tot op het
versterken en bij opdrachtgevers de vraag achter de vraag
niveau van medewerkers uit te werken.
op tafel te krijgen. In 2007 is het opleidingsbeleid herzien. Voor 2008 blijft het aanvullend opleiden van medewerkers
In 2007 zijn medewerkers, directie en management op een
een prioriteit. Het proces om een sterke uitvoerings
aantal manieren betrokken geweest bij de organisatie
organisatie op te bouwen is uiteraard niet binnen een paar
ontwikkeling. Het directieteam heeft nagedacht over hoe
maanden of zelfs een jaar afgerond. Nu al is het resultaat dat
de dagelijkse leiding kan bijdragen aan een resultaat
bedrijven en onderwijsinstellingen in toenemende mate
gerichte organisatie. Daartoe heeft het directieteam onder
een beroep doen op Kenteq om als partner te adviseren en
andere de INK Quick Scan Integraal Besturen uitgevoerd.
op het niveau van beleid mee te denken over oplossingen.
Management en sleutelfiguren zijn betrokken bij het ontwikkeltraject om vanuit de praktijk mee te denken. De directie heeft actief de dialoog opgezocht met mede werkers tijdens diverse bijeenkomsten. Die informele route heeft eraan bijgedragen dat het begrip en het draagvlak om op de ingeslagen weg verder te gaan is gegroeid. Uit het medewerkermotivatieonderzoek blijkt verder een lichte toename van de algemene tevredenheid (van 5,8
24
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
‘Hoe houd je technisch vakmanschap op peil? Wat heeft een bedrijf nodig om een leven lang leren inhoud te geven? Het zijn vraagstukken waarin Kenteq als kennispartner en uitvoerder verantwoordelijkheid wil nemen. De basis van onze inspanningen is de dialoog met een groot aantal partijen waar we voor werken of mee samenwerken.’ Joo p Ei j kelenboom, A lgemeen Directeur Kenteq
Dialoog met stakeholders en partners De dialoog met stakeholders heeft met ingang van 2007
doen’. Al met al is er in de techniek nu al aanzienlijk meer
meer structuur gekregen. Tussen de meest directe
‘human touch’ dan bijvoorbeeld twintig jaar geleden.
stakeholders - Bestuur, Raad van Advies, Paritaire
Kenteq ziet daarin kansen om ook het imago van de sector
Commissie en de branches – vindt regelmatig overleg plaats
te verbeteren.
< zie ook pagina 9 en 29>. Kenteq wil dit in 2008 doorzetten en
de kring verder vergroten. Ook tussentijds zijn er informele
Interessant is verder de trend waarbij de individuele
contacten over lopende zaken die bijdragen aan een open
werknemer steeds meer verantwoordelijk wordt voor zijn
communicatie. Landelijk en regionaal vanuit de districten,
eigen loopbaanontwikkeling. Het toekennen van een
vindt overleg plaats: bijvoorbeeld met collega-kenniscentra
persoonlijk opleidingsbudget speelt hierbij een grote rol.
als Ecabo, Fundeon en PMLF om het grensverkeer tussen
Het betekent dat Kenteq niet alleen langs de lijn van scholen
sectoren te faciliteren, met gemeenten en organisaties als
en bedrijven haar diensten kan aanbieden, maar ook
CWI en UWV om de afstemming op de regionale arbeids
openingen zal zoeken om direct met de werknemer in
markt te verzorgen, en met ROC’s om als partners samen te
contact te komen over diens opleidingswensen.
werken aan beroepsonderwijs met kwaliteit. Onderwerp van de dialoog met de stakeholders zijn de actuele ontwikkelingen en trends in de technische sector. Employability is een belangrijk thema. ‘Van baanzekerheid naar werkzekerheid’ is daarin het motto. Dat is mogelijk door goede, voortdurende opleiding en up-to-date kennis. De technische sector heeft daarin altijd al voorop gelopen vanwege het dynamische karakter dat de sector kenmerkt. Een nieuwe trend in de techniek is het belang van dienst verlenend en klantgericht werken. Dat verlangt andere competenties van mensen. Ze moeten ‘verkopen wat ze
25
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
‘De afstemming tussen onderwijs en bedrijfsleven moet beter. Alleen zo kunnen ze samen recht doen aan de leerling en aan hun eigen rol in het leerproces. Kenteq levert hieraan een actieve bijdrage. Door aan de kant van de bedrijven te staan en hun wensen en behoeften bij de ROC’s kenbaar te maken.’ Joo p Ei j kelenboom, Algemeen Directeur Kenteq
Samenwerking en samenspraak met ROC’s Kenteq volgt ontwikkelingen in de sector op de voet. Daar
beschikken. Verder is de trend dat stages korter worden.
hoort een kritische houding bij, bijvoorbeeld als het gaat
Bedrijven hebben juist de voorkeur voor langere stages.
om de dialoog tussen scholen en bedrijven. Die laat op dit
Ook op dit punt is meer afstemming tussen school en
moment te wensen over. Er is sprake van twee werelden
leerbedrijf nodig.
met een verdeelde verantwoordelijkheid. De visie van Kenteq is dat alleen een gedeelde verantwoordelijkheid de
Dat leerlingen naar de mening van veel bedrijven niet
kwaliteit van technisch onderwijs en de aansluiting met de
voldoende voorbereid op stage komen en bovendien door
arbeidsmarkt bevordert. Het gezamenlijke doel moet zijn:
de scholen onvoldoende worden begeleid, leidt tot
een eenduidig leerproces voor de leerlingen. Dat vereist dat
verwarring en irritaties. Kenteq ziet gebrekkige kennis van
bedrijven investeren in contacten en dat scholen bereid zijn
wederzijdse verwachtingen en behoeften als de belangrijk
meer naar buiten te kijken.
ste oorzaak. De rol van Kenteq is daarom het faciliteren van de dialoog en het managen van verwachtingen. Aan de
Een ander actueel aandachtspunt zijn de stages.
leerlingen ligt het niet. Die willen graag vakkennis en goed
De veelgehoorde klacht van bedrijven is dat er vanuit de
onderwijs dat aansluit bij het bedrijfsleven, zo blijkt uit
scholen in het algemeen een gebrekkige begeleiding is van
onderzoek. Zien ROC’s Kenteq als een bondgenoot, dan
leerlingen bij stages. Het gevolg is dat een geselecteerde
kunnen ze in 2008 Partners in Succes (PinS) worden om
stageplek te vaak niet goed correspondeert met het niveau
de aansluiting met het bedrijfsleven te optimaliseren.
van de leerling of de verwachtingen die over en weer bestaan. Stages komen daarnaast steeds eerder in de opleiding, terwijl bedrijven liever stagiair(e)s hebben die al verder zijn met hun opleiding en over meer kennis
26
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
‘Good governance draait niet om de succesverhalen, maar laat zien hoe de werkelijkheid er in onze organisatie uitziet. Kenteq wil afspraken en regels levend houden door erover in gesprek te blijven. Hoe je omgaat met conflicten, hoe je belangen zuiver houdt.’ Joo p Ei j kelenboom, A lgemeen Directeur Kenteq
Good governance: geen kunstje maar gedrag De samenleving vraagt om transparantie. Kenteq komt
daarom betrekkelijk eenvoudig. Het is niet genoeg om
daaraan tegemoet door de spelregels van de Governance
deze regels te volgen. Integriteit is geen kunstje maar
Code voor Kenniscentra te hanteren. Zeker voor een
gedrag. En dit gedrag heeft bij Kenteq dagelijks bij iedereen
organisatie die werkt met publiek geld is goed bestuur,
de aandacht.
goede verantwoording en het toezicht hierop een vereiste. Integriteit is een belangrijke factor voor hoe de buiten
D e Governance Cod e b ehelst ond er meer
wereld Kenteq waardeert. In dat licht is het concept van
d e volgend e uitgang spunten:
de hybride organisatie losgelaten en zijn de wettelijke en
• Het kenniscentrum zorgt ervoor dat werkgevers,
commerciële activiteiten begin 2006 ontvlochten. Het
werknemers en onderwijs cruciale invloed hebben
Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven en Training
op en zich betrokken voelen bij de uitvoering van
en Advies zijn sindsdien twee verschijningsvormen binnen
wettelijke taken en het realiseren van de doelstellingen
één bedrijf.
van het kenniscentrum. • Het kenniscentrum zorgt voor boekhoudkundige
Uiteraard volgt Kenteq de regels uit de Governance Code.
scheiding van wettelijke taken met overheids
Om te waarborgen dat er geen belangenverstrengeling
financiering en private diensten met andere
optreedt en om onduidelijke stromen van publieke en private financiering te voorkomen. Formele regelingen en
financiering. • Het kenniscentrum maakt in het jaarverslag duidelijk
statuten als de integriteitscode en de klokkenluiderregeling
welke prestaties zijn geleverd in relatie tot gestelde
zijn met dat doel herzien en/of opgesteld. Uiteindelijk is
doelen en hoe besturen en directie het betreffende jaar
het Kenteq te doen om de mentaliteit en moraliteit van de
waren ingericht. Het jaarverslag is op de website
organisatie: integer zijn én integriteit uitstralen. De vereiste
geplaatst.
mentaliteit en moraliteit waren al vanouds bij Kenteq aanwezig. Het invoeren van de Governance Code was
Voor meer informatie kijk op www.governance.kenteq.nl
27
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
Uiteindelijk is het Kenteq te doen om de mentaliteit en moraliteit van de organisatie
integer zijn én integriteit uitstralen
28
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
Kenteq organisatie Resultaten, aandachtspunten en ontwikkelingen
Begin 2006 is het concept van de hybride organisatie losgelaten en zijn de wettelijke en commerciële activiteiten ontvlochten. Redenen hiervoor waren de toenemende eisen aan transparantie (Governance Code), het gebrek aan succes van de commerciële activiteiten door een onvoldoende commerciële cultuur en onvoldoende focus op de wettelijke activiteiten waardoor deze dreigden onder te sneeuwen. Uiteindelijk is gekozen voor één bedrijf met twee verschijningsvormen: Kenteq Kenniscentrum en Kenteq Training en Advies. De erkenning van het verschil tussen de wettelijke en commerciële activiteiten, maar ook de aantrekkende conjunctuur, hebben geleid tot een grotere efficiency en beter beheerste kosten. Winst is er nog te behalen als het gaat om prestatie-, competentie- en talentmanagement. Om te komen tot betere prestaties zijn in 2007 de directie en het management getraind, hebben opleidingsadviseurs en accountmanagers een persoonsgerichte opleiding gevolgd en is de directie actief de dialoog met management en medewerkers aangegaan waar een aantal van de aan te pakken thema’s uit naar voren is gekomen. In 2007 zijn de volgende resultaten behaald
Personeelsmanagement • Er heeft een medewerkermotivatieonderzoek door Effectory plaatsgevonden. Op basis van de uitkomst is een plan van aanpak opgesteld, waarin speerpunten voor 2007 en 2008 zijn benoemd. • Het opleidingsbeleid is herzien. Kenteq hecht veel waarde aan de ontwikkeling van haar medewerkers. De uitgangspunten en kaders zijn in het opleidingsbeleid nader benoemd. • Onder de vlag van Kenteq Academy is in 2007 gestart met een ontwikkelingstraject voor opleidingsadviseurs (Leergang Excellente Adviseur Praktijkleren). Daarnaast is – buiten de de Academy om – gestart met een ontwikkelingstraject voor het hoger management en leidinggevenden. • Het systeem van functionerings- en beoordelingsgesprekken MGC is vervangen door de Kenteq Jaarcyclus en het beloningsbeleid is op een aantal punten aangepast. Communicatie • Er is een forse slag gemaakt voor een nieuw interactief internet/intranet (project WWW2) en er is een vertaling gemaakt van de strategie naar het beleid voor interne medewerkers (Rubriek Telescoop in Kenteq Update, organisatie van dialoog en de brochures Kijk op 2010 en Altijd ambitieus) en voor stakeholders (digitale nieuwsbrief Transforum). • Met betrekking tot evenementen is de deelname met 100m2 stand aan de mbo-beurs CompetentCity een succes geweest, is de stand op de beurs Elektrotechniek goed bezocht en zijn de verkiezingen voor het Beste Leerbedrijf en Beste Praktijkopleider georganiseerd. • Met betrekking tot overige (eenmalige) communicatiemiddelen is de huisstijl n.a.v. lezersonderzoek aangepast en is het boekje PraktIJken (Best Practices van praktijkopleiders) verschenen. • In samenwerking met Ecabo is het vakblad Praktijk vijfmaal verschenen en is een aanzet gegeven om Calibris hier voortaan bij te betrekken. Praktijk is in 2007 genomineerd voor het beste bedrijfsblad en onderscheiden voor de beste cover in Nederland. Compliance management In 2007 is het kwaliteitsbeleid herijkt en opnieuw vastgesteld waarbij in de uitvoering onder scheid aangebracht is tussen het besturingsniveau en het uitvoerende niveau. Tevens is besloten het kwaliteitsmanagementsysteem van Kenteq in 2008 op te laten gaan voor hercertificatie op basis van de NEN-ISO 9001;2000.
29
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
Binnen Kenteq is het directieteam gestart met zelfevaluatie door het uitvoeren van de INK Quick Scan Integraal Besturen. De uitkomst van deze Quick Scan heeft geleid tot het benoemen van actiepunten voor het directieteam in 2008. Die zijn gericht op het versterken van de jaarplanning en het verantwoordingsproces en op het sterker monitoren, (bij)sturen en evalueren van de bedrijfsvoering. In de voortgangsrapportages en forecasts is een duidelijk onderscheid gemaakt in de rapportages op tactisch en operationeel niveau waardoor beter gemonitord en (bij)gestuurd kan worden. Prestatiemanagement • Uit het positief oordeel van de onderwijsinspectie en Kiwa blijkt dat Kenteq met zorg uitvoering geeft aan haar (wettelijke) taken. • Binnen het Kenniscentrum is het project ‘sturen op effect’ gestart. Hierbij zijn voor elke Product Markt Combinatie het gewenste effect en de bijbehorende prestatie-indicatoren in beeld gebracht en benoemd. In 2008 zullen de metingen geëffectueerd worden. • Bij het onderzoek naar de telefonische bereikbaarheid is geconstateerd dat de telefonische bereikbaarheid van de receptie is toegenomen en werd dat gewaardeerd met een 8. Aandachtspunt voor 2008
Risicomanagement is in 2007 (h)erkend als een managementaandachtspunt. Geconstateerd is, dat dit aspect in 2007 nog onvoldoende in de werkprocessen is ingebed. Dit wordt een speerpunt voor 2008. Met welke thema’s moet Kenteq rekening houden
• Het leiderschap van directie en management. • De verdere professionalisering van medewerkers en het vergroten van ontwikkel- en loopbaanmogelijkheden. • De effectiviteit en efficiency van de interne (administratieve) organisatie. • Transparantie en dialoog over de koers en toekomst van Kenteq. Succesbepalende factoren en resultaten van Kenteq in 2008
• De implementatie van de Kenteq Jaarcyclus en de verdere uitbouw van de Kenteq Acadamy. • Hercertificatie van het kwaliteitsmanagementsysteem van Kenteq op basis van de NEN-ISO 9001;2000 norm. • Versterken van prestatie- en risicomanagement en zelfevaluatie als hulpmiddel en onderdeel van de plan en control cyclus. • De verdere implementatie van de Governance Code. • Herijking van de informatie en technische architectuur gericht op een ondersteuning van het Kenniscentrum en Training en Advies met passende ICT-tools.
30
Kenteq Organisatie | Kenteq jaarverslag 2007
Bestuur
Het Bestuur kende in 2007 de volgende samenstelling: J. Berghuis (werknemers) P. van Ierland (onderwijs) L.G.P. Janssen (werkgevers) K. Koops (onderwijs) F.J.L. Schoof (werkgevers), voorzitter J.W. Wevers (werknemers) Het bestuur heeft in haar 5 vergaderingen onder meer over de volgende onderwerpen gesproken: Organisatieontwikkeling (o.a. strategie, stand van zaken reorganisatie) • Financiën (o.a. begroting, jaarrekening) • Productinnovatie • Personeel (o.a. medewerkermotivatieonderzoek, - opleidingsbeleid) • Governance Code (o.a. vaststellen statuten, reglementen en profielen) • Examinering Raad van Advies
De Raad van Advies kende in 2007 de volgende samenstelling: P. Boekhoud (onderwijs) F. Bok (werkgevers) J. Brocken (werknemers) W.H.M. Brouwer (werknemers) (heeft in de loop van 2007 de heer Holterman vervangen) H.E. Dekkers (onderwijs) B. van Eggelen (werkgevers) H.J. Grotenhuis (werkgevers) S. Holterman (werknemers) (is in de loop van 2007 vervangen door de heer Brouwer) H.J.J. Kruiper (werkgevers) A.F.A.M. van der Leest (werkgevers) I. van Oostveen (werknemers) A. Vink (werknemers) De Raad van Advies heeft in haar 2 vergaderingen ondermeer over de volgende onderwerpen gesproken: • Functioneren Raad van Advies • Examinering • Subsidievermindering kbb’s • Ondersteuningsbehoefte leerbedrijven • Verenigingsvisie COLO op mbo • Governance Code • Productinnovatie
31
Colofon Redactie
Kenteq en Leene.txt Eindredactie
Leene.txt, Gouda ont werp en o pma a k
Room for ID’s, Nieuwegein
| Kenteq jaarverslag 2007