kennis- en competentieontwikkeling voor de de zorg Scholing in de zorg De visie van Noordhoff Health Nu. Straks. Morgen

kennis- en competentieontwikkeling competentieontwikkeling voor voorde dezorg zorg

Scholing in de zorg De visie van Noordhoff Health

Nu. Straks. Morgen.

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 1

Dankwoord ................................................................................................................................................ 3

Voorwoord ................................................................................................................................................. 4 Ontwikkeling van dit visiedocument ............................................................................................ 5

Omschrijving van de markt ............................................................................................................... 6 Ontwikkelingen bij onze (potentiële) klanten .................................................................................. 6 Het middelbaar beroepsonderwijs .................................................................................................. 6 Het hoger beroepsonderwijs ............................................................................................................. 7 Bij- en nascholing binnen ziekenhuizen ....................................................................................... 7 Bij- en nascholing binnen de langdurige zorg ............................................................................ 8 Ontwikkelingen bij partners in de markt ........................................................................................... 8 Ontwikkelingen in aanpalende markten ............................................................................................. 9 Relevante maatschappelijke ontwikkelingen......................................................................... 10

Conclusies ................................................................................................................................................ 13 Conclusies op basis van de marktanalyse ....................................................................................... 13 Conclusies op basis van de STEP-analyse ....................................................................................... 13 Keuzes en fasering ................................................................................................................................... 14 Missie van Noordhoff Health .......................................................................................................... 16

Vertrekpunten voor de ontwikkeling van leeroplossingen.............................................. 18 De professional centraal......................................................................................................................... 18 De organisatie centraal .......................................................................................................................... 19 Maatschappelijke aspecten ................................................................................................................... 20

Pagina 1 van 35


Overkoepelend beleid voor de ontwikkeling van leermateriaal in de zorg ............. 21 Didactische invulling en kwaliteit; leerlijnen .................................................................................. 23 Toetsbeleid .................................................................................................................................................. 23 Curriculaire opbouw ................................................................................................................................. 25 Metadatering............................................................................................................................................... 26 Inhoudelijke kwaliteit .............................................................................................................................. 26 Productformaat en gebruikte technologieën .................................................................................. 27 Diensten .................................................................................................................................................... 28 Implementatie............................................................................................................................................ 28 Verbetering interne processen ...................................................................................................... 30

Betrokkenheid en eigen belang .................................................................................................... 31 Standaarden en protocollen.................................................................................................................. 31 Normering .................................................................................................................................................... 32 Deskundigheidsbevordering, borging en kwaliteitstoetsing ..................................................... 33

Ten slotte ................................................................................................................................................. 34

Pagina 2 van 35


Dankwoord Noordhoff Uitgevers dankt allen die met hun ideeën hebben bijgedragen aan het tot stand komen van dit document en de hierin gepresenteerde ideeën. Met name danken wij (in alfabetische volgorde):



Robert van Barneveld, Hoofd Manager Zorg, divisie Hart & Longen, UMCU



Rogier van Dijk, Clustermanager acute zorg, Diakonessenhuis Utrecht



Peter Kraft, Senior Adviseur, Cito



Caroline van Mierlo, Directeur Instituut Verpleegkundige Studies Hogeschool van Arnhem en Nijmegen



Petrie Roodbol, Directeur Wenckebach Instituut, UMC Groningen



Robert Simons, Verpleegkundig bestuurder, AMC Amsterdam



Janine Treep, Productmanager Zorg, Cito



Bas Vogel, Hoofd Kwaliteitsregister V&VN

Pagina 3 van 35


Voorwoord Al ruim tien jaar speelt Noordhoff Uitgevers een belangrijke rol bij het ontwikkelen van leermateriaal voor zorgopleidingen en bijen nascholing voor verplegend en verzorgend personeel in Nederland. Noordhoff Uitgevers is een organisatie die naast leermiddelen ook leeroplossingen biedt. Bij leeroplossingen staan de opvattingen en verworvenheden, wensen en mogelijkheden van de zorgvrager, de onderwijsinstelling en de zorginstelling centraal. Dat geldt ook voor de fysieke vorm van de oplossing. Werkt de student zorgverlener liever digitaal, uit een boek of combineert hij liever beide? Noordhoff Uitgevers biedt de mogelijkheden voor deze drie manieren. Noordhoff Uitgevers verbindt als uitgever gebruikers en kennisinstellingen met elkaar om de ontwikkeling van hoogwaardige leeroplossingen te ondersteunen. Bekende producten van Noordhoff Uitgevers zijn:



Leermiddelen voor het mbo: NU Zorg - leermiddel voor de initiële mbo-opleiding van niveau 3 Verzorgende en niveau 4 Verpleegkundige (in 2014 aangevuld met niveau 2 Helpende Zorg en Welzijn).



Leermiddelen voor het hbo: -



Zakboek Anatomie en fysiologie Zakboek Verpleegkundige diagnosen Basisvaardigheden Rekenen Zakboek Voeding Communiceren in de zorg

Leermiddelen voor verplegend en verzorgend personeel in de langdurige zorg: CampusCare - e-learningmodules voor bijen nascholing van zorgpersoneel in de VV&T sector.



Leermiddelen voor verpleegkundigen binnen ziekenhuizen: CampusMed

-

e-learningmodules

voor

bij-

en

nascholing

van

verpleegkundigen

in

ziekenhuizen. In het verleden stonden de ontwikkelingen van deze producten los van elkaar. In 2012 is door Noordhoff Uitgevers een belangrijke stap genomen om de ontwikkeling van producten en diensten voor zorgopleidingen en bijen nascholing te versterken. Alle activiteiten zijn samengevoegd in één afdeling: Noordhoff Health. Door deze verandering in de organisatie zijn wij nu in staat om de leermaterialen beter op elkaar af te stemmen en de ontwikkeling van nieuwe producten te versnellen. Daarnaast biedt deze verandering ons de mogelijkheid nog een stap verder te gaan in onze ambitie om aan onze klanten en partners producten met de hoogste inhoudelijke en didactische kwaliteit ter beschikking te stellen. Dit document geeft inzicht in onze visie op de ontwikkeling van leermateriaal en -oplossingen voor de zorg. Graag gebruiken wij dit document om met u in contact te komen, onze ideeën te bespreken en deze nog verder aan te scherpen.

Pagina 4 van 35


Ontwikkeling van dit visiedocument Nadat

begin

2012

alle

zorggerelateerde

activiteiten

van

Noordhoff

Uitgevers

werden

samengevoegd tot één afdeling hebben wij het besluit genomen om stil te staan bij de volgende vraag: ‘Wat kan Noordhoff Health in de toekomst bijdragen aan de ontwikkeling en verbetering van zorg in Nederland en misschien ook daarbuiten?’ Wat voor ons vanaf het begin als een paal boven water stond, was de ambitie om een bijzondere positie te bereiken binnen de markt van aanbieders van opleidingen, bijen nascholing en vakinformatie voor zorgprofessionals. Om bovengenoemde vraag te kunnen beantwoorden hebben wij uitgebreid gekeken naar de ontwikkelingen in de zorg in Nederland. Verder hebben wij gesprekken gevoerd met zowel vertegenwoordigers van onze klantengroep als ook met brancheverenigingen, experts en bedrijven die in dezelfde markt actief zijn. Daarnaast heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de ontwikkelingen

binnen

de

farmaceutische

en

de

medisch-technische

industrie

en

bij

zorgverzekeraars. De resultaten van dit onderzoek zijn binnen het Health-team intensief bediscussieerd en hebben uiteindelijk tot dit document geleid. Vertrekpunt was het door ons Noordhoff Health-team gedefinieerde mission statement. Vervolgens hebben wij onderzocht welke consequenties dit mission statement voor de invulling van de activiteiten van Noordhoff Health zou moeten hebben. In het bijzonder hebben wij geprobeerd de volgende vragen te beantwoorden:



Hoe heeft de markt voor opleidingen en bijen nascholing voor zorgprofessionals zich in de afgelopen jaren ontwikkeld?



Hoe heeft de omgeving van onze markt zich ontwikkeld?



Hoe wil Noordhoff Health op deze ontwikkelingen inspelen?



Welke positie wil Noordhoff Health in deze markt innemen?



Op welke doelgroepen wil Noordhoff Health zich in de toekomst focussen?



Welke eigenschappen willen wij in onze producten en diensten terug zien? -

productformaat en gebruikte technologieën didactische invulling en kwaliteit inhoudelijke invulling en kwaliteit gekozen onderwerpen meerwaarde voor de klant



Op welke manier willen wij gebruikers van onze producten ondersteunen?



Welke invloed hebben de antwoorden op deze vragen op de processen van Noordhoff Health en hoe geven wij deze processen vorm?



Hoe ziet de relatie van Noordhoff Health met de zorgbranche eruit en welke bijdragen willen wij als bedrijf leveren aan de maatschappelijke ontwikkelingen in relatie tot de zorg en ontwikkelingen binnen de zorgbranche zelf?

De antwoorden op deze vragen zijn vertaald in concrete acties of plannen. Deze worden aan het eind van dit document kort toegelicht.

Pagina 5 van 35


Omschrijving van de markt De markt waarin Noordhoff Health zich beweegt, is de markt van opleidingen en bijen nascholing van (toekomstige) zorgprofessionals met een focus op verplegend en verzorgend personeel. Bij de analyse van deze markt hebben wij drie aspecten onderzocht:

1 ontwikkelingen bij onze (potentiële) klanten; 2 ontwikkelingen bij partners in de markt; 3 ontwikkelingen in aanpalende markten.

Ontwikkelingen bij onze (potentiële) klanten Het middelbaar beroepsonderwijs In het mbo hebben wij de volgende ontwikkelingen geconstateerd:



Het aantal leerlingen stijgt gestaag. Tussen 2005 en 2011 is het aantal mbo-studenten binnen de zorgopleidingen gestegen van 70 000 naar 80 000 (14%). Wij verwachten dat deze ontwikkeling in de toekomst doorgaat.



De structuur van de opleidingen verandert. Waar in het verleden de aandacht gericht was op competenties, zullen in de toekomst werkprocessen

centraal

staan

(vakmanschap

centraal).

Dit

houdt

in

dat

kennis

en

competenties als onderdeel van werkprocessen worden gezien en dat de structuur van opleidingen verandert.



Er is behoefte aan smalle opleidingen. In verband met een sterk stijgende behoefte aan personeel ontstaat de wens om leerlingen sneller te kunnen opleiden voor speciale beroepenvelden, zoals de ouderenzorg. Hieraan kan worden voldaan door gespecialiseerde opleidingen waarin een deelbranche centraal staat.



De relaties met het beroepenveld en het hoger beroepsonderwijs zijn versterkt. Veel mbo-instellingen nemen deel aan regionale samenwerkingsverbanden met zorginstellingen en met het hbo. De doelstellingen van deze samenwerkingsverbanden zijn meerledig: -

een antwoord geven op de vraag naar meer praktijkgerichte opleidingen (invulling van kwaliteitseisen van zorginstellingen aan nieuw personeel);

-

het verbeteren van de doorstroom van studenten naar andere niveaus;

-

het creëren van curricula die zijn afgestemd op bepaalde onderwerpen, zodat de samenwerking tussen verschillende beroepsgroepen in de zorg verbeterd kan worden.



Er is behoefte aan leeroplossingen. De werkdruk bij docenten in het mbo neemt toe. Docenten hebben behoefte aan meer ondersteuning. Leeroplossingen kunnen hier een interessante bijdrage aan leveren door de methodes zo te ontwikkelen dat de docent het materiaal flexibel in de lessen kan gebruiken en het materiaal van de studenten daarop afgestemd is.

Pagina 6 van 35




Het onderwijs digitaliseert. Het gebruik van digitaal lesmateriaal en digitale ondersteuning is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Desondanks zien wij dat binnen het mbo het gebruik van digitale leermiddelen nog steeds een grote uitdaging is. Leermiddelen worden maar gedeeltelijk gebruikt en niet optimaal ingezet. Dit hangt samen met de complexiteit van digitale leeroplossingen, maar ook met de ervaring van docenten.

Het hoger beroepsonderwijs De ontwikkelingen in het hbo zijn vergelijkbaar met die in het mbo. Er komt wel steeds meer belangstelling voor post-hbo-opleidingen en specialisaties. In de periode tussen 2005 en 2012 is het aantal hbo-studenten binnen zorgopleidingen met 25% gestegen van 94 000 (schooljaar 20052006) tot 118 000 (schooljaar 2011-2012). De toename van het aantal studenten is constant en bleef tussen 4000 en 5000. Dit duidt op een doorzettende ontwikkeling.

Bij- en nascholing binnen ziekenhuizen In de afgelopen jaren hebben we een sterke professionalisering van bijen nascholingsactiviteiten binnen ziekenhuizen gezien. Bij- en nascholing worden steeds meer centraal aangestuurd en zijn afgestemd op het kwaliteits- en personeelsbeleid binnen ziekenhuizen. Vanuit het perspectief van Noordhoff Health is kwaliteit van de zorg een van de centrale drijfveren voor de ontwikkeling van het aanbod van bijen nascholing binnen ziekenhuizen. Dit houdt in dat steeds meer nadruk op accreditering en het inzichtelijk maken van leerresultaten/leerrendement komt te liggen. Onderwerpen die in lijn staan met kwaliteitsindicatoren of uitdagingen zoals patiëntveiligheid, versterkte interprofessionele samenwerking en specialisering van zorg staan centraal. E-learning is een belangrijke pijler binnen bijen nascholing van ziekenhuispersoneel geworden. Rond 80 van de 109 Nederlandse ziekenhuizen gebruiken actief e-learningoplossingen. E-learning wordt steeds meer een integraal onderdeel van bijen nascholingsactiviteiten. Dat betekent dat er gebruik wordt gemaakt van e-learning als onderdeel van ‘blended learning’ en dat de technische infrastructuur steeds vaker gelinkt wordt aan HR-systemen, opleidingsmanagementsystemen en portfolio’s. In de afgelopen jaren is de behoefte aan dienstverlening en aan content complexer geworden. Aanbieders worden niet alleen als leveranciers, maar ook als partners gezien die ondersteuning leveren bij de inrichting van e-learning als onderdeel van kwaliteits- en HR-beleid en die bij de uitrol adviseren of een actieve rol daarin spelen. Verder zien wij dat de interesse in elearningmateriaal

steeds

standaardonderwerpen

breder

gevraagd,

wordt. zo

Werden

ontstaat

er er

in

de

afgelopen

inmiddels

steeds

jaren

voornamelijk

meer

vraag

naar

gespecialiseerde content voor kleinere doelgroepen, specifieke behoeftes voor verzorgenden en verpleegkundigen of specifieke behoeftes van instellingen die van kracht zijn voor alle vakgebieden binnen de instelling.

Pagina 7 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health In het verleden is rond een derde van de ziekenhuizen begonnen met het zelf ontwikkelen van elearningmateriaal. Sommige hebben dit tot een groot succes kunnen maken. Hier kunnen wij twee bewegingen constateren:

1 Sommige ziekenhuizen die veel ervaring hebben en ook succesvol zijn in het zelf ontwikkelen van e-learningmateriaal, hebben de ervaring dat de ontwikkeling en het onderhouden van eigen materiaal zeer complex zijn. Zij zijn op zoek naar modellen om met professionele aanbieders samen te werken en de voordelen van het zelf ontwikkelen te combineren met de kwaliteit van professionele aanbieders.

2 Een aantal ziekenhuizen dat in het verleden volledig gesteund heeft op commerciële partners, begint voor specifieke onderwerpen zelf materiaal te ontwikkelen. Hierbij wordt ook gebruikgemaakt van de ervaringen die zij hebben opgedaan in de samenwerking met commerciële partijen.

Bij- en nascholing binnen de langdurige zorg Binnen de langdurige zorg zien wij vergelijkbare ontwikkelingen. De inzet van e-learning is binnen de langdurige zorg later op gang gekomen dan bij de ziekenhuizen. Dat betekent dat (potentiële) klanten met sterk uiteenlopende vragen komen. Sommige zorginstellingen hebben de ervaringen van ziekenhuizen gebruikt om versneld de stap naar de integratie van e-learning te maken. Andere instellingen hebben grote belangstelling voor het gebruik van digitale leeroplossingen, maar nog weinig ervaring. Het gebruik van leerinfrastructuur binnen zorginstellingen is dan ook zeer verschillend. Aan de ene kant is er behoefte aan complete oplossingen waarbij infrastructuur gekoppeld aan content wordt aangeboden als totaaloplossing, aan de andere kant wordt er specifiek voor bepaalde onderwerpen gekozen. Een ander gegeven is de grote complexiteit van de organisaties. Zorginstellingen bieden verschillende diensten aan. Intramurale en extramurale zorg zijn onderdeel van bijna alle zorgorganisaties. Dit zorgt voor uiteenlopende behoeftes qua infrastructuur en content. De afgelopen jaren hebben in deze markt enorme verschuivingen plaatsgevonden. Er zijn fusies, samenwerkingsverbanden of regionale netwerken ontstaan. Dit houdt in dat beslissingen vaak decentraal worden genomen en dat er op verschillende manieren vragen omtrent de rol van bijen nascholing en de inzet van digitale leeroplossingen worden beantwoord.

Ontwikkelingen bij partners in de markt Traditioneel zijn uitgeverijen actief als aanbieders van opleidings-, bijen nascholingsmatriaal en vakinformatie. In de afgelopen jaren zijn, met de opkomst van e-learning, gespecialiseerde bedrijven ontstaan die voornamelijk actief zijn op het gebied van bijen nascholing. Waren de uitgeverijen in het verleden voornamelijk gericht op de individuele zorgprofessional of student, met de komst van e-learningbedrijven zijn nieuwe modellen ontstaan waarin het contact met organisaties en instellingen centraal staat. Recente ontwikkelingen in deze omgeving zijn:

Pagina 8 van 35




Professionalisering van e-learningaanbieders. Waren het in het begin experimenten die tot een succes leidden, inmiddels hebben de aanbieders van e-learning van bijen nascholing voor zorgprofessionals zo’n vijf jaar tijd gehad om ervaringen op te doen en hun marktbenadering en producten te professionaliseren.



Uitgeverijen hebben de instellingen als attractieve partner ontdekt en volgen nu de ontwikkelingen binnen deze markt.

Noordhoff Health heeft een combinatie van deze twee ontwikkelingen meegemaakt. Wij zijn als elearningbedrijf

binnen

Noordhoff

Uitgevers

ontstaan

en

zijn

nu

bezig

met

een

professionaliseringsslag. Daarnaast zien wij de mogelijkheid om op basis van bestaande producten een breder aanbod ook aan instellingen ter beschikking te stellen. Algemeen kan gesteld worden dat deze markt een volwassen markt is geworden waarin de concurrentie tussen aanbieders sterker wordt, nieuwe (technische) standaarden ontstaan en aanbieders zich in kwaliteit, diensten en ondersteuning van elkaar willen onderscheiden.

Ontwikkelingen in aanpalende markten De focus van Noordhoff Health ligt op het gebied van opleiding en bijen nascholing van verplegend en verzorgend personeel. Onder ‘aanpalende markten’ verstaan wij:



Andere doelgroepen die binnen dezelfde sectoren werken. Vooral op het gebied van bijen nascholing komen wij steeds vaker in aanraking met de behoefte aan leeroplossingen voor andere doelgroepen, zoals apothekers, assistenten in opleiding (aio’s) of specialisten.



Mensen met behoefte aan medische basiskennis. Hierbij denken wij bijvoorbeeld aan de ontwikkelingen binnen de mantelzorg. In de toekomst zal het belang van goede mantelzorg verder toenemen. Met de focus op kostenbeheersing en de demografische ontwikkelingen wordt

er

steeds

meer zorgvraag

bij

de

mantelzorger

neergelegd. Om

professionele

zorgverlening zowel qua hoeveelheid werk als ook qua kosten te ontlasten is het noodzakelijk dat mantelzorg op kwalitatief hoog niveau wordt verleend. Hiervoor is kennis en ondersteuning nodig. Een andere doelgroep die wij hierbij voor ogen hebben zijn patiënten. Patiënten worden steeds meer als partner van de zorgprofessional gezien en moeten op basis van goede informatie beslissingen over hun behandeling kunnen nemen. Vanuit de aanbieder van professionele

zorg

ligt

het

oogmerk

op

patiëntgerichtheid.

Ook

hier

speelt

informatievoorziening voor patiënten een grote rol.



Met de focus op de zorgprofessional en de zorgbranche in Nederland kunnen leveranciers van geneesmiddelen, medische technologie of materiaal en zorgverzekeraars interessante partners worden. Deze kunnen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van leeroplossingen om zo de financiële draagkracht van de zorgbranche aan te vullen. Enerzijds beschikken deze partijen over veel specifieke kennis, anderzijds hebben zij ook een groot eigen belang. De rol van de uitgever is ervoor te waken dat er bij samenwerking met deze partijen leeroplossingen ontstaan die vrij zijn van belangenverstrengeling en waarbij de content aan de hoge kwaliteitseisen vanuit de zorgbranche voldoet.

Pagina 9 van 35


Relevante maatschappelijke ontwikkelingen Voor een verdere bepaling van de ontwikkelingsrichting van Noordhoff Health is een analyse van de maatschappelijke omgeving belangrijk. Deze hebben wij aan de hand van het STEP-model gemaakt. In dit model wordt naar sociale, technologische, economische en politieke ontwikkelingen binnen een bepaalde markt gekeken. Deze analyse is in de volgende tabel uitgewerkt. Domein en toelichting

Conclusies

Sociale ontwikkelingen:

Vergrijzing:

Demografische ontwikkelingen

Aan de hand van cijfers van het CBS wordt duidelijk dat in de

Ontwikkelingen van ziektes Gebruik en perceptie van zorg

volgende jaren twee ontwikkelingen belangrijk worden met het perspectief op de ontwikkeling van de zorgbranche:

1 Toename aan ouderen: in 2015 zal het aantal mensen boven de 65 bij 3 milj. liggen (17%), voor 2055 wordt een aantal van 4,5 milj. (25%) voorspeld.

2 Afname van het aandeel werkenden: in 2015 zal het aandeel van werkende inwoners in Nederland (tussen 20 en 67) afnemen. In 2012 is het aandeel van deze bevolkingsgroep 58% (10 milj.), in 2055 zal het aandeel 53% bedragen (9,5 milj. bij een groeiende bevolking). In combinatie met een stijgende

zorgvraag

ontstaat

er

een

dreigend

personeelstekort en de noodzaak voor snellere doorstroom van professionals. Epidemiologische ontwikkelingen:

1 Op basis van de demografische ontwikkelingen kan gesteld worden dat de vraag naar zorg in de volgende jaren continu zal stijgen. Verder zal het aantal mensen met chronische ziektes stijgen.

2 Dit in combinatie met een veranderende leefstijl en wetenschappelijke vooruitgang zal ervoor zorgen dat verdere concentratie van ziektebeelden zal plaatsvinden. Oncologische aandoeningen, hart- en vaatziektes, diabetes en dementie zullen een steeds belangrijkere rol in de zorg spelen. Hierdoor worden

nieuwe

onderwerpen

en

zorgvormen

steeds

belangrijker zoals palliatieve zorg of het management van patiënten binnen de zorgketen. Gebruik van de zorg: Op basis van cijfers van het CBS kan ervan worden uitgegaan dat het persoonlijke gebruik van zorg over de jaren niet sterk zal

Pagina 10 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health veranderen. Wat wel is veranderd is de positie van de patiënt. De patiënt wordt steeds mondiger en heeft steeds meer toegang tot informatie. De wens om mee te beslissen over verleende zorg of informatie te krijgen neemt toe. Zorg wordt steeds meer ook als dienst gezien waarin keuzes gemaakt worden. Technologische

Een van de meest relevante technologische ontwikkelingen voor

ontwikkelingen:

aanbieders van leeroplossingen en vakinformatie is de verdere

Algemeen Binnen de zorg

ontwikkeling van het internet en mobiele technologie. Met de opkomst van tablets is de barrière tussen print en digitaal aan het verdwijnen. Door de koppeling van verschillende diensten en technologieën die op tablets ter beschikking staan in combinatie met

het

gebruiksgemak

zullen

in

de

toekomst

nieuwe

mogelijkheden ontwikkeld worden om content te ontsluiten. Het flexibel aanbieden van content krijgt een nieuwe dimensie. Content is niet alleen overal beschikbaar, maar kan ook steeds meer in een context geplaatst worden. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid

om

breder

te

kijken

naar

de

inzet

van

expertsystemen die professionals steeds beter in de directe uitoefening van hun (zorg)taken ondersteunen. Een ander gegeven is het steeds groeiende aantal technologische toepassingen binnen de zorg. Processen en informatiestromen worden met software beheerd, bij diagnose en behandeling wordt steeds

meer

een

beroep

gedaan

op

technologie

en

door

technologie worden de mogelijkheden van zorg op afstand steeds groter. Wetenschappelijke ontwikkelingen gaan steeds sneller. Kennis die een keer wordt opgedaan heeft een steeds kortere houdbaarheid. Levenslang leren wordt steeds belangrijker. Economische

De zorgkosten zijn in de afgelopen jaren van 52,5 mld. euro naar

ontwikkelingen

90,0 mld. euro gestegen. Als aandeel van het BBP betekent dit dat de kosten van 11,7% (in 2001) naar 14,9% (in 2011) zijn gestegen. Ook per inwoner zijn de kosten gestegen (€ 3.200 in 2001 en € 5.400 in 2011). Kostenbeheersing binnen de zorg is een

van

de

kernuitdagingen.

Hier

zien

wij

verschillende

ontwikkelingen:

1 Het vermijden van kosten door verhoging van de kwaliteit en de doelgerichtheid van de zorg. Deze kan direct gelinkt worden aan kennis van zorgprofessionals.

2 Procesverbetering: hier ontstaan nieuwe kennisdomeinen.

Pagina 11 van 35


3 Beperking van het aanbod. Dit heeft consequenties voor de kennisbehoefte

van

patiënten

of

niet-professionele

zorgverleners.

4 Specialisatie, met de consequentie dat naast een brede kennis steeds specifiekere kennis voor kleinere doelgroepen nodig wordt.

5 Flexibilisering zorgketen:

van

zorg

hierdoor

en

veranderingen

ontstaan

nieuwe

binnen

profielen

de van

zorgprofessionals. Politiek: Relevante ontwikkelingen voor de zorg

Op basis van de economische en demografische ontwikkelingen wordt steeds meer op kostenbeheersing en kwaliteit aangestuurd. In Nederland is voor een marktinsteek gekozen waarin de zorgverzekeraar in de toekomst een belangrijke sturende rol zal

Politieke ontwikkelingen binnen

spelen. Door de zorginkoop op basis van een optimale prijs-

de zorgbranche

kwaliteitsverhouding te sturen wordt specialisering van zorg en

(brancheverenigingen)

processturing versterkt. Verder wordt er steeds meer nadruk op ‘outcome’ van de verleende zorg gelegd. Dit houdt in dat er meer en

meer

nadruk

op

komt

kwaliteitsindicatoren

en

certificeringssystemen. Zorgprofessionals beschikken over een eigen ‘politiek’ systeem in de vorm van beroepsethos, tuchtrecht en branchespecifieke codes. Relevante ontwikkelingen:

1.

Veranderingen

binnen

de

beroepsgroepen,

versterkte

professionalisering.

2.

De verpleegkundige krijgt een steeds belangrijkere rol. Hij neemt de regie over van het zorgproces, draagt zelf de verantwoordelijkheid en roept de specialist in als expert.

3.

Takenherverdeling. Steeds meer taken bij de behandeling van met name chronische patiënten gaan van de arts naar de verpleegkundige.

Taken

van

verpleegkundigen

worden

overgedragen aan verzorgenden. Dit houdt in dat het opleidings- en scholingsniveau per beroepsgroep hoger en gespecialiseerder wordt.

4.

Ontwikkeling van nieuwe beroepsprofielen voor verzorgende en verpleegkundigen.

5.

Met het oog op professionalisering en kwaliteit worden de bepalingen

voor

het

bijhouden

van

competenties

aangescherpt. Kennisnormen ontstaan en certificeringseisen worden verhoogd.

Pagina 12 van 35


Conclusies Op basis van de analyse van de markt kunnen de volgende conclusies getrokken worden:

Conclusies op basis van de marktanalyse 

De vraag vanuit de markt wordt complexer. Noordhoff Health wil op deze complexe vragen inspelen door het ter beschikking stellen van leeroplossingen. Dit houdt in dat naast content ook een complete leerinfrastructuur (in samenwerking met partners) te beschikking wordt gesteld. De klant moet in staat zijn om flexibel gebruik te maken van onze content en binnen een zeer korte periode tot effectief gebruik van onze leeroplossingen kunnen overgaan.



In het sterker wordende concurrentieveld kiest Noordhoff Health een duidelijke positionering. Onze kracht ligt in de combinatie van drie kerncompetenties: -

Als educatieve uitgever beschikken wij over ruime ervaring in het ontwikkelen van specifieke leeroplossingen die doelgericht ingezet kunnen worden.

-

Als ontwikkelaar van content voor zorgprofessionals hebben wij ervaring opgedaan bij het inrichten van een wetenschappelijk publicatieproces dat een hoge inhoudelijke kwaliteit moet waarborgen.

-

Als aanbieder van e-learningtechnologie zijn wij in staat om concepten te ontwikkelen voor innovatieve producten en technologieën.

Door de combinatie van deze drie kerncompetenties onderscheiden wij ons van andere educatieve uitgevers, e-learningaanbieders en uitgevers van vakinformatie.



Aanpalende markten bieden de kans om het aanbod voor de zorgprofessional uit te breiden en daarbij de opleidings- of bijen nascholingskosten laag te houden.

Conclusies op basis van de STEP-analyse Sociale ontwikkelingen:



Noordhoff Health ziet de mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan een dreigend personeelstekort door het ontwikkelen van leeroplossingen voor versnelde opleidingen en door het afstemmen van materiaal voor alle opleidingsniveaus van verplegend en verzorgend personeel om zo de doorstroom te bevorderen.



Noordhoff Health ziet een nieuwe markt ontstaan op het gebied van niet-professionele zorgverleners en patiënten.



Epidemiologische ontwikkelingen zorgen voor een concentratie van onderwerpen. Noordhoff Health stelt zich ten doel om naast een brede basis aan kennis ook oplossingen voor de belangrijkste uitdagingen in de zorg te ontwikkelen. Hierbij denken wij aan de topindicaties, maar ook aan uitdagingen zoals kwaliteitsverbetering, veiligheid of zorgtaken die ontstaan door de combinatie van meerdere ontwikkelingen (bijvoorbeeld de toename van het aantal chronisch zieken en het belang van palliatieve zorg).

Pagina 13 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health Technologische ontwikkelingen:



Noordhoff Health zal toepassingen ontwikkelen om in de toekomst flexibel leermateriaal aan te kunnen bieden (print, online en mobiel). Dit betekent voor ons dat wij niet alleen naar verschillende technologieën kijken, maar ook aan toegepaste didactische concepten werken of de ontwikkeling van toepassingen aangaan waarbij de professional zijn vakinhoud direct tijdens het werkproces ter beschikking krijgt op een manier die het uitvoeren van het werk ondersteunt.



De ontwikkeling van leermiddelen voor de veilige toepassing van medische technologie is een belangrijk onderwerp voor Noordhoff Health.

Economische ontwikkelingen: Noordhoff Health zal zich er in de toekomst op richten zorginstellingen en het onderwijs bij de invulling van uitdagingen die in samenhang met kostenbeheersing ontstaan, te ondersteunen:



Aanbieden van leeroplossingen die helpen om de kwaliteit en doelmatigheid van zorg te verbeteren.



Aanbieden van leeroplossingen voor gespecialiseerde organisaties.



Onderwerpen die een belangrijke rol spelen bij het versterken van de marktpositie van zorginstellingen

zijn

klantgerichtheid

en

dienstverlening.

Noordhoff

Health

zal

bij

de

ontwikkeling van content voor zorgprofessionals hiermee rekening houden. Verder onderzoeken wij de mogelijkheden om materiaal ook voor patiënten te ontsluiten, zodat zorginstellingen deze content aan hun patiënten of cliënten ter beschikking kunnen stellen. Politieke ontwikkelingen:



Noordhoff Health zal een actieve bijdrage leveren aan het invullen van de versterkte kwaliteitseisen. Wij zijn met de V&VN en andere brancheorganisaties in gesprek over inhoudelijke accreditatie van bijen nascholingsmateriaal en het versterkt inzetten op landelijke kennisnormen, standaards en richtlijnen.



Met het afstemmen van leermaterialen voor verschillende niveaus leveren wij een bijdrage aan de flexibiliteit van opleiden en bijen nascholing. In een omgeving waarin beroepsprofielen veranderen, staan ook dan goede leermiddelen ter beschikking.



Bij de keuze van te ontwikkelen onderwerpen voor bijen nascholing in zorginstellingen en ziekenhuizen zullen accreditatie-eisen en kwaliteitsindicatoren een belangrijke rol spelen.

Keuzes en fasering De markt en omgevingsanalyse maken duidelijk dat er enorm veel kansen liggen voor het ontwikkelen en aanbieden van content met de focus op zorg. Dit maakt realistische keuzes en fasering van het omzetten van deze kansen in oplossingen noodzakelijk.

Pagina 14 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health In eerste instantie zullen wij ons op het uitbreiden en innoveren van onze leeroplossingen voor onze kernmachten richten: opleiding en bijen nascholing van verzorgend en verplegend personeel. Dat betekent voor onze producten voor het mbo dat deze op basis van het concept ‘Focus op vakmanschap’ hergestructureerd worden en geschikt gemaakt worden voor print, internet en mobiel. Verder zullen er op basis van de bestaande content leeroplossingen voor verkorte opleidingen ontstaan. Voor het hbo zal het portfolio uitgebreid worden. Dit gebeurt met het perspectief om binnen nu en vijf jaar stapsgewijs de overgang te maken van losse titels naar curriculair opgebouwde leeroplossingen. Op het gebied van bijen nascholing willen wij de didactische basis verbreden. Op dit moment ontstaan cursussen op basis van aanvraag van klanten. In de toekomst zal dit gecombineerd worden met een visie op een curriculaire opbouw van deze materialen die aansluit bij zowel de behoefte van de individuele zorgprofessional als ook de instelling. Als speerpunten hebben wij de volgende onderwerpen gekozen:



kwaliteit van zorg;



veilig gebruik van medische technologie;



het verbreden van basiskennis bij de zorgprofessional.

Om tot een aanbod te komen dat breed inzetbaar is voor verschillende zorgprofessionals binnen instellingen zullen wij in samenwerking met partners ons contentaanbod uitbreiden. Verder hebben wij reeds stappen ondernomen om andere partijen vanuit aanpalende markten te betrekken bij het uitbreiden van ons contentaanbod. Als eerste zijn wij hierover gesprekken aangegaan met aanbieders van medische apparatuur. Deze drie ontwikkelingen zullen op basis van een overkoepelend uitgeefbeleid plaatsvinden. Hiermee zorgen wij ervoor dat de leermiddelen die wij ontwikkelen op basis van dezelfde didactische en inhoudelijke kwaliteitseisen ontstaan en bij elkaar aansluiten. Tijdens de ontwikkeling van leeroplossingen zullen wij rekening houden met innovatieve technologieën. Dit houdt in dat wij ons materiaal geschikt zullen maken voor mobiel leren op basis specifieke didactische modellen en dat wij de mogelijkheden onderzoeken om door derden ontwikkelde games voor leerdoeleinden te gebruiken en te integreren in onze leeroplossingen. In tweede instantie zullen wij mogelijkheden onderzoeken om reeds ontwikkeld materiaal na aanpassing aan een niet-professionele doelgroep ter beschikking te stellen.

Pagina 15 van 35


Missie van Noordhoff Health Onze visie op de bijdrage die Noordhoff Uitgevers met zijn producten aan de toekomstige ontwikkeling van de zorg en aan de individuele ontwikkeling van zorgprofessionals wil leveren, vormt de basis voor al onze producten. Deze visie hebben wij in ons ‘mission statement’ als volgt verwoord: Noordhoff Health levert producten en diensten gericht op het ontwikkelen en bijhouden van kennis en competenties binnen de zorg. Hierdoor worden en blijven studenten en zorgprofessionals aantoonbaar deskundig met de focus op de verbetering van de kwaliteit van de zorg en voortdurende persoonlijke ontwikkeling van de zorgprofessional zelf. Om deze missie in te vullen gebruiken wij de combinatie van de drie kerncompetenties die Noordhoff Health in het verleden heeft opgebouwd:



Als educatieve uitgever beschikken wij over ruime ervaring in het ontwikkelen van specifieke leeroplossingen die doelgericht ingezet kunnen worden.



Als ontwikkelaar van content voor zorgprofessionals hebben wij ervaring opgedaan met het inrichten van een wetenschappelijk publicatieproces dat een hoge inhoudelijke kwaliteit moet waarborgen.



Als aanbieder van e-learningtechnologie zijn wij in staat om concepten te ontwikkelen voor innovatieve producten en technologieën.

Door de combinatie van deze drie kerncompetenties onderscheiden wij ons van andere educatieve uitgevers, e-learningaanbieders en uitgevers van vakinformatie. Daarnaast levert Noordhoff Health een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van standaards en normen in de zorg. Dit doen wij in samenwerking met de branche, waarbij wij ons realiseren een commercieel belang te hebben:

1 Door nauwe samenwerking met de sector versterken wij onze positionering in de markt en leveren wij een bijdrage aan de waarde van het merk ‘Noordhoff Health’ en aan onze naamsbekendheid.

2 Door mee te werken aan kwaliteitseisen voor bijen nascholing en het opstellen van kennisnormen zijn we in staat deze direct te integreren in onze leermaterialen.

3 Door de ontwikkeling van landelijke standaards (zorginhoudelijk) te ondersteunen zetten wij een stap in de richting van de ontwikkeling van standaardcontent. Op die manier kunnen wij kosteneffectief werken en ons op hoge kwaliteit en snelle uitbreiding richten.

Pagina 16 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health Noordhoff Health heeft zich ten doel gesteld om oplossingen te ontwikkelen die aansluiten bij de behoefte van onze klanten. Om deze redenen hebben wij ervoor gekozen op basis van duidelijke kaders samen met klanten producten te ontwikkelen. De kaders zijn:



het uitgeefbeleid van Noordhoff Health;



onze kwaliteitseisen qua didactiek en inhoud;



onze visie, breed en per deelmarkt.

De volgende hoofdstukken geven inzicht in gekozen speerpunten en de daaraan verbonden conclusies voor de productontwikkeling.

Pagina 17 van 35


Vertrekpunten voor de ontwikkeling van leeroplossingen De professional centraal Elke professional doorloopt verschillende fases in zijn/haar ontwikkeling, die gepaard gaan met andere behoeftes. Tijdens de initiële opleiding bouwt een student gestructureerde kennis van zijn/haar vak op en bereidt hij zich voor op de praktijk. Dit gebeurt aan hand van een breed curriculum dat gebaseerd is op het kwalificatiedossier (mbo) of de zogenaamde BOKS (hbo). Kwalificatiedossier en BOKS zijn weer gebaseerd op het beroepsprofiel. De student wordt hierbij begeleid door docenten. Leermiddelen van Noordhoff Health zijn op deze vorm van opleiding toegespitst. Wij stellen theorie- en werkboeken ter beschikking, digitale content en ondersteuning voor docenten in de vorm van materialen en tools voor het plannen van onderwijs. Deze leermiddelen hebben een eigen didactiek, gericht op competenties, werkprocessen, kennis en vaardigheden en zijn gebaseerd op realistische contexten (praktijksituaties). Onze leermiddelen zijn multimediaal ingericht en wij ontwikkelen samen met gebruikers toepassingen die zijn gebaseerd op nieuwe onderwijskundige en technologische inzichten. Tijdens stages komt de student voor de eerste keer in aanraking met de praktijk. Een groot aantal zorginstellingen werkt al met materiaal van Noordhoff Health op het gebied van bijen nascholing. Dit materiaal moet zowel naadloos aansluiten op de behoefte van de zorginstellingen (eigen protocollen en processen) als op het in het onderwijs gebruikte leermateriaal, zodat stagiaires snel de nodige praktijkrelevante kennis kunnen opdoen. Na afronding van zijn/haar opleiding staat de ‘young professional’ voor de specifieke uitdaging om het geleerde in de praktijk te brengen. Veelal hebben wij van onze partners gehoord dat het kennisniveau van jonge zorgprofessionals niet altijd aansluit bij de behoefte van zorginstellingen. Ook hier willen wij als educatieve uitgever de jonge zorgprofessionals en de instellingen ondersteunen. Op dit moment onderzoeken wij de mogelijkheid om specifiek voor deze doelgroep aangepaste materialen te ontwikkelen, want beter inwerken leidt tot hoger resultaat. Een manier om beter grip op deze situatie te krijgen is gebruikmaken van bijvoorbeeld het Competence Entrance

Model

(CEM).

competentiegeoriënteerde

Het aanpak,

CEM

bevat

gericht

en

een

methode

stapsgewijs

inzicht

waarmee, wordt

volgens

verschaft

een in

de

basiselementen van een nieuw functiedomein, met als doel de nieuwe medewerker eerder en beter klaar te stomen voor een zelfstandige en succesvolle uitoefening van zijn/haar functie. Afstemming met het initiële onderwijs en de daarbij te gebruiken leermiddelen is hierbij noodzakelijk. In de volgende fase wordt het up-to-date houden van kennis, doorontwikkeling en specialisering belangrijk voor de ontwikkeling van de individuele professional. De kaders hiervoor worden door de overheid, de werkgever, de beroepsgroep en de persoonlijke interesses en ambities van de zorgprofessional zelf bepaald. De herregistratie en het bijhouden van bevoegdheden en bekwaamheden in het kader van de Wet BIG zijn een voorbeeld van een kader gesteld door de overheid. Vanuit de maatschappij en de werkgever bepalen accreditatie-eisen, veiligheids- en

Pagina 18 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health kwaliteitsinitiatieven de inhoudelijke behoefte aan bijen nascholing. Op deze gebieden zal Noordhoff Uitgevers in de toekomst zijn aanbod dan ook verder uitbreiden naar specifieke opleidings- en bijen nascholingsmethodes voor de verschillende zorgsectoren. Binnen de verschillende sectoren in de gezondheidszorg worden medewerkers geacht over specifieke kennis te beschikken. Verder is de opleidingsachtergrond van deze medewerkers en hun didactische voorkeur verschillend. Om deze reden worden door Noordhoff Health geen generieke leermiddelen ontworpen, maar werken wij met specifieke oplossingen voor verschillende sectoren, zoals het middelbaar- en hoger beroepsonderwijs, ziekenhuizen, verpleeghuizen of de gehandicaptenzorg. Het centraal stellen van de zorgprofessional is de basis voor de volgende kaders die wij ons stellen:

1 overkoepelend uitgeefbeleid op het gebied van kwaliteit, didactiek en processen; 2 het creëren van doorlopende leerlijnen die de doorstroom en de professionele ontwikkeling van zorgprofessionals ondersteunen;

3 het maken van specifiek materiaal dat aansluit bij de inhoudelijke en didactische behoefte van de desbetreffende zorgprofessional in tegenstelling tot standaardcontent die voor alle doelgroepen gebruikt wordt. Zo wil Noordhoff Health een partner zijn voor de zorgprofessional die hem/haar tijdens zijn/haar gehele carrière begeleidt.

De organisatie centraal Zorg wordt meestal binnen een organisatieverband verleend. De professional werkt binnen een ziekenhuis of een zorginstelling. Dat betekent voor Noordhoff Health dat de individuele kennisbehoefte aangevuld wordt door kennis en competenties die ontstaan door het samenwerken binnen een organisatie. Om de kwaliteit van zorg hoog te houden is het noodzakelijk dat de individuele zorgprofessional op de hoogte is van processen en de risico’s die daaraan zijn verbonden, in staat is om binnen het team samen te werken en op de juiste manier te communiceren. Daarnaast ontstaan er nog verdere kenniseisen op basis van accreditaties of kwaliteitseisen waaraan een instelling moet voldoen. Met deze aanvullingen wordt aangeduid dat er bij het werken binnen een organisatie nog een kennisschil ontstaat om de individuele professionele kennis heen. Noordhoff Health zal in de ontwikkeling van alle bijen nascholingsmaterialen rekening houden met deze kennisschil. Verder speelt bij een organisatie ook het onderwerp van de implementatie van bijen nascholing een grote rol. Alle maatregelen worden uitgevoerd met het doel de kwaliteit van de zorg te verbeteren, aan verplichtingen met betrekking tot accreditatie-eisen te voldoen, en zijn dus onderdeel van het HR-opleidings- en -kwaliteitsbeleid. Een ander aspect is het motiveren van de individuele medewerker om actief zijn kennis bij te houden en te verbreden. Met zijn diensten zal Noordhoff Health organisaties hierbij ondersteunen. Dit houdt verder in dat onze producten afgestemd worden op het feit dat interne opleidingsplannen centraal staan bij de invulling van bijen nascholing. Flexibiliteit van content is hierbij een vereiste.

Pagina 19 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health Noordhoff Health biedt op dit moment voornamelijk e-learning voor bijen nascholing. De implementatie kent dan ook een technisch aspect. Hoewel Noordhoff Health het niet als haar kernproduct beschouwt, ondersteunt Noordhoff Health zijn klanten actief bij de inrichting van een geschikte IT-infrastructuur.

Maatschappelijke aspecten Maatschappelijke aspecten van zorg vormen de derde kennisschil die een belangrijke rol speelt op het gebied van bijen nascholing. Door de maatschappelijke omgeving waarin de zorg actief is, worden eisen aan kwaliteit gesteld. Verder wordt er acuut op problemen in de zorg gereageerd in de vorm van specifieke vragen. Een voorbeeld zijn de recente uitbraken van multiresistente kiemen. Door de maatschappij wordt verwacht dat zorginstellingen snel op deze problemen reageren. Andere aspecten zijn kennisnormen of de ontwikkeling van richtlijnen die een invloed hebben op de inhoud van leermiddelen. Noordhoff Health committeert zich aan deze normen en zorgt ervoor dat de leermiddelen up-to-date worden gehouden.

Pagina 20 van 35


Overkoepelend beleid voor de ontwikkeling van leermateriaal in de zorg De zorg verandert continu. In de afgelopen jaren hebben wij steeds meer fusies en samenwerking over de hele zorgketen gezien. De patiënt of cliënt staat centraal en de verschillende schakels van de zorg organiseren zich daaromheen. In de zorgketen werken eerste- en tweedelijns zorg nauw samen, regionale samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen, zorginstellingen en huisartsen ontstaan of de samenwerking wordt versterkt. Dit geldt niet alleen voor organisaties, maar ook voor zorgteams waarin verschillende professionals steeds nauwer met elkaar samenwerken. Ook het onderwijs is betrokken bij deze ontwikkelingen. Er wordt versterkt ingezet op doorstroom van studenten naar hogere opleidingsniveaus en verkorte leertrajecten. Onderwijsinstellingen werken nauw samen met ziekenhuizen of zorginstellingen en bieden zorgprofessionals bijen nascholing aan. Noordhoff Health heeft ervoor gekozen alle educatieve producten, voor zowel initiële opleidingen als vervolgopleidingen en bijen nascholing, didactisch en inhoudelijk op elkaar af te stemmen. Op die manier wordt gewaarborgd dat de content flexibel ingezet kan worden en dat de gebruiker op basis van zijn huidige stand van kennis door kan groeien. Uiteraard blijft aandacht voor individuele leerstijlen en kennisniveaus belangrijk. Hoewel de producten op elkaar aansluiten en op basis van dezelfde (evidence-based) kennis ontwikkeld worden, wordt rekening gehouden met verschillende werken denkniveaus.



Al het leermateriaal wordt op basis van een duidelijke didactische en inhoudelijke visie ontwikkeld. Materialen voor verschillende doelgroepen sluiten op elkaar aan.



Deze didactische en inhoudelijke lijn maakt het mogelijk om materialen die in het onderwijs gebruikt worden direct aan te laten sluiten bij materialen voor bijen nascholing en vice versa.

Noordhoff Health ondersteunt zo de doorstroom van zorgprofessionals. Hiermee is een doorlopende leerlijn geen doel maar een middel om de leertrajecten tussen onderwijsinstellingen en de zorgpraktijk te verbeteren en op elkaar te laten aansluiten om zo tot een herkenbaar, aantrekkelijk en professioneel hoogwaardig opleidings- en bijen nascholingsstelsel te komen. Het zou wenselijk zijn als de vakinhoud per onderwijs- en zorginstelling hetzelfde zou zijn, en afgeleid zou zijn van de landelijk vastgestelde body of knowledge, om redenen van:



kwaliteit van zorg, altijd werken vanuit en conform een landelijke norm met de laatste actuele inzichten;



uitwisselbaarheid en mobiliteit van personeel met een kwaliteitskeurmerk binnen en tussen zorginstellingen;



efficiency, niet overal en altijd het wiel opnieuw (willen) uitvinden;



naadloze aansluiting van het zorgonderwijs bij de zorgpraktijk;



levenslang leren binnen het eigen niveau met de mogelijkheid tot verdieping en een doorgroeimogelijkheid naar een volgend niveau met ook weer de mogelijkheid tot verdieping;



evidence-based en practice-based werken op basis van (landelijke) richtlijnen;



certificering, accreditatie en (her)registratie van landelijke normen en eisen;

Pagina 21 van 35




steeds korter wordende houdbaarheid van kennis;



toenemende complexiteit van het werkveld, wat nieuwe eisen stelt aan de competenties, kennis en kunde van zorgverleners;



aantoonbaar deskundig worden en aantoonbaar deskundig blijven.

Om

deze

ambitie

waar

te

kunnen

maken

moeten

opleidingsmethodes

en

bij-

en

nascholingsmaterialen op elkaar afgestemd zijn. Om deze redenen ontwikkelt Noordhoff Health leermaterialen in de vorm van (doorlopende) leerlijnen. De door Noordhoff Health ontwikkelde leermiddelen staan voor hoge didactische- en inhoudelijke kwaliteit. Deze kwaliteit wordt gewaarborgd door het oprichten van samenwerkingsverbanden waarin de belangrijke landelijke brancheorganisaties, koepels en V&VN actief participeren. Voorbeelden hiervan zijn het consortium Cure, het consortium Care en de gebruikersbijeenkomst MBO Zorg. De doelstellingen van deze samenwerkingsverbanden zijn:



Er zorg voor dragen dat zorgprofessionals met voldoende kennis en vaardigheden toegerust zijn voor de veranderende zorgvraag.



Het ontwikkelen van kwalitatief hoogstaand(e) leermateriaal en diensten, conform de laatste richtlijnen/standaarden.



Een leven lang leren faciliteren.

Noordhoff Health heeft zich ten doel gesteld om een actieve bijdrage te leveren aan de verbetering van de zorg. Dat betekent dat wij ons, naast op de ontwikkeling van een breed aanbod van opleidings- en bijen nascholingsmethodes, richten op grote kwalitatieve uitdagingen binnen de zorg. Op basis van deze visie werkt Noordhoff Health aan de ontwikkeling van leermiddelen die:



De basiskennis van zorgprofessionals verhogen (bijvoorbeeld op het gebied van anatomie, fysiologie en ziekteleer), onder andere met het doel de communicatie tussen de medische en verpleegkundige beroepsgroep te verbeteren.



Aandacht besteden aan de meest voorkomende aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten, diabetes en oncologische aandoeningen. Verder zien wij palliatieve zorg als een speerpunt.



Aansluiten bij belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen.

Het overkoepelende uitgeefbeleid omvat de volgende punten:





Inhoudelijke kwaliteitskaders voor de ontwikkeling van alle leermiddelen: -

bepaling over gebruik van richtlijnen, standaards en onderzoek als basis;

-

herzieningsbeleid;

-

procesbepaling voor kwaliteitsborging.

Didactische kwaliteitskaders voor de ontwikkeling van alle leermiddelen:

Pagina 22 van 35




-

didactische modellen die gebruikt worden;

-

bepalingen over het toetsbeleid;

-

het concept van (doorlopende) leerlijnen;

-

opbouw van een curriculaire samenhang.

Procesomschrijvingen: -

bepaling over het ontwikkelproces;

-

bepalingen over de manier van afstemming tussen de ontwikkelingen voor bepaalde doelgroepen;

-

uitgeefmodel.

Didactische invulling en kwaliteit; leerlijnen Op basis van ons mission statement stellen wij dat de professionele ontwikkeling en de stijgende kwaliteit van de zorg centraal staan bij het gebruik van producten en diensten van Noordhoff Health. Dat betekent dat producten van Noordhoff Health de professional tijdens zijn/haar gehele professionele loopbaan moeten kunnen begeleiden en dat deze producten het proces van de eerste structurele opbouw van kennis tot het in de praktijk brengen van deze kennis moeten ondersteunen. Tijdens zijn/haar professionele loopbaan maakt de zorgprofessional keuzes die tot een overstap naar een andere deelbranche kunnen leiden. Verder is de vraag naar gekwalificeerd personeel enorm. Deze beide feiten leiden tot de veronderstelling dat leermateriaal ook de raakvlakken tussen de branches en raakvlakken tussen kwalificatieniveaus moet bedienen. Binnen het initiële onderwijs is een curriculaire opbouw van leermiddelen gebruikelijk. Binnen bijen nascholing gebeurt dat veel minder. Noordhoff Health zal zijn producten zo vormgeven dat de professional gestructureerd de competenties en vaardigheden kan opbouwen en bijhouden die bij zijn huidige of geambieerde functie horen. Leerlijnen zijn daarbij de basis voor het aanbod van ons materiaal. Een leerlijn zien we als een samenhangend geheel van doelen en inhoud, leidend naar een eindresultaat. Leerlijnen zijn gekoppeld aan een leervraag, functie en context. Iedere leerlijn zal ontwikkeld worden met een onderlinge samenhang tussen inhoud, didactiek en leerproces.

Toetsbeleid Noordhoff Health ontwikkelt alle toetsmaterialen op basis van een goed onderbouwd toetsbeleid. Er is vastgesteld op welke manier toetsvragen en toetsen geconstrueerd worden. Voor elk onderwerp wordt een toetsmatrijs opgesteld waarin wordt vastgesteld op welke deelonderwerpen getoetst moet worden en hoeveel vragen er per onderwerp in een toets terechtkomen. Verder zijn onderwerpen zoals een mogelijke cesuur voor normatieve toetsing, vraagtypes en de hoeveelheid vragen die in een vragenpool voor een toets terechtkomen vastgelegd. Bij de ontwikkeling van toetsvragen hanteert Noordhoff Health de volgende begrippen:

Pagina 23 van 35




Formatief toetsen: een doorlopend proces van informatie verzamelen over de leerresultaten van de lerende en zijn sterke en zwakke punten. Ze maken deel uit van het leerproces en ze helpen de lerende om te oefenen, kennis op te doen of toe te passen. Het zijn vaak diagnostische toetsen, bijvoorbeeld voor het bepalen van het instapniveau, of om voortgang in de ontwikkeling te kunnen tonen.



Summatief toetsen: worden aan het eind van een scholingsperiode afgenomen om vast te stellen of de leerdoelen bereikt zijn. Deze toetsen geven een beoordeling van de lerende en hieraan zijn vaak consequenties verbonden. Het gaat hierbij om het meten van de kennis en vaardigheden. Bij deze vorm van toetsen is de betrouwbaarheid en validiteit extra belangrijk.



Betrouwbaarheid: de eis van betrouwbaarheid houdt in dat de toets steeds hetzelfde resultaat geeft bij herhaalde toepassing. De betrouwbaarheid van een toets is direct afhankelijk van het aantal vragen dat over het onderwerp gesteld mag worden. Bij betrouwbaarheid wordt ernaar gestreefd om de factoren die de uitslag van de toets kunnen beïnvloeden (bijv. de gokkans) te beheersen.



Validiteit: de validiteit of geldigheid van een toets is de mate waarin de toets meet wat hij zou moeten meten. Binnen het toetsbeleid van Noordhoff Uitgevers worden in samenwerking met toetsdeskundigen en gebruikers uit het veld alle toetsvragen gevalideerd. En die validatie vindt op drie niveaus plaats: -

inhoudsvaliditeit (is de toetsvraag een representatieve weergave van het kennis-domein?);

-

toetstechnische validiteit (voldoet de toetsvraag aan de eisen van de vraagconstructie?);

-

gebruiksvaliditeit (een uitgebreide analyse van de gebruikersresultaten van de toetsvraag ten behoeve van verdere ontwikkeling van de toetsvraag en de toets).



Kwaliteit: een belangrijk kenmerk van een vraag is de mate waarin een vraag discrimineert tussen gebruikers die het weten en die het niet weten. Om dit vast te stellen kan gebruik worden gemaakt van de correlatiecoëfficiënt. Door statistische berekening is daarmee de kwaliteit van de toetsvraag vast te stellen.



Toetsmatrijs: een toetsmatrijs is op te vatten als een blauwdruk voor een toets. In een tabel wordt aangegeven hoe de vragen van een toets verdeeld dienen te worden over de inhoudelijke leerstof en vaardigheden die in de leerdoelen beschreven staan. Met deze aanpak wordt de validiteit van de toets gediend.

De door Noordhoff Health aangeboden toetsen kunnen voor verschillende doeleinden gebruikt worden. Voor het onderwijs wordt hierbij voorts nauw samengewerkt met aanbieders van examens, zoals het Consortium voor Beroepsonderwijs en Prove2Move. In het kader van bijen nascholing worden toetsen gebruikt om kwalificerend (accreditatie) te toetsen of als basis voor probleemgestuurd leren. In het kader van levenslang leren wordt ook gewerkt aan het samenstellen van een toetsenbank voor ontwikkelingsgericht toetsen. Voor het onderwijs wordt op dit moment aan een toetsdatabank gewerkt voor toetsen die door de student vooral als oefentoetsen of als voortgangstoets gebruikt kunnen worden. Naarmate de

Pagina 24 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health toetsdatabank van Noordhoff Health in samenwerking met de stichting Leerstation Zorg verder groeit zijn ook brede kennisassessments mogelijk. Noordhoff Health streeft ernaar om de toetsen via een toetsportaal aan alle partners en klanten aan te bieden. Op die manier kunnen wij veilig stellen dat alle toetsvragen steeds up-to-date zijn en dat onze klanten gebruik kunnen maken van een groeiend aantal toetsvragen. Uiteraard wordt deze toetsomgeving in de technische infrastructuur van de klant geïmplementeerd, zodat leren en toetsen vanuit één omgeving mogelijk is. Verder is ervoor gezorgd dat de toetsresultaten niet door onbevoegden gezien kunnen worden. Door het brede gebruik van deze testomgeving door zowel studenten als professionals zijn wij in de toekomst in staat geanonimiseerde evaluaties van de testresultaten te maken die een goed overzicht bieden over de landelijke stand van kennis. Op basis daarvan kunnen wij bij de ontwikkeling van nieuw leermateriaal nog beter op de behoefte van de sector inspelen. Vraagstukken met betrekking tot toetsbeleid worden door Noordhoff Health voorgelegd aan partners, klanten en deskundigen, waaronder de Stichting Leerstation Zorg.

Curriculaire opbouw Binnen het initieel onderwijs is het gebruikelijk om vanuit een curriculum een beroepsprofiel, een kwalificatiedossier of vergelijkbare standaards te redeneren bij de opbouw van leermiddelen. Deze sluiten aan bij het curriculum dat door deze standaards wordt bepaald. Binnen bijen nascholing van zorgprofessionals is dit minder het geval. Veelal wordt er op basis van externe factoren een deelgebied van competenties belicht en worden er losse leermaterialen ontwikkeld. Noordhoff Health heeft de ambitie dit te veranderen. Samen met brancheverenigingen en de markt willen wij kijken naar inhoudelijke en didactische vereisten voor bijen nascholing. Dit om uiteindelijk per functiegebied een bijen nascholingscurriculum te kunnen ontwikkelen. Samen met onze partners vanuit zorginstellingen en landelijke organisaties worden onderwerpen bepaald die een bijdrage leveren aan zowel de ontwikkeling van de zorgorganisatie als die van de individuele professional. Deze worden vertaald naar leermiddelen op basis van evidence-based practice, recente richtlijnen of protocollen en een op de behoefte van de doelgroep afgestemde didactiek. Als referentie bij de opbouw van onze leermaterialen hebben wij ‘de verpleegkundige 2020’ voor ogen. We maken gebruik van de ordening in zeven competentiegebieden, gebaseerd op de systematiek van de CanMEDS (Canadian Medical Education Directions for Specialists). Kern van de beroepsuitoefening is de zorgverlener. Het ontwerpen en ontwikkelen van leerlijnen kan vergeleken worden met het ontwerpen van curricula (leerplannen). Noordhoff Health wil zich bij deze curriculaire opbouw baseren op de kwaliteitscriteria voor leerplanontwikkeling, zoals beschreven door Nieveen (2009). Deze criteria zijn:

Pagina 25 van 35




Relevantie: het leerplan voorziet in behoeften en berust op valide inzichten.



Consistentie: het leerplan zit logisch en samenhangend in elkaar.



Bruikbaarheid: het leerplan blijkt praktisch uitvoerbaar in de situatie waarvoor het is bedoeld.



Effectiviteit: werken met het leerplan blijkt te leiden tot de gewenste resultaten.

Metadatering Noordhoff Health streeft ernaar om een breed en goed gestructureerd bijen nascholingsaanbod te ontwikkelen. Hieruit moet een individueel curriculum samengesteld kunnen worden (een arrangement). Om dit mogelijk te maken worden alle leereenheden van Noordhoff Health voorzien van metadata ofwel gegevens die de karakteristieken van de leereenheid beschrijven, zoals de auteur, de datum van publicatie, het aantal pagina's, aantal studielasturen, doelstelling, trefwoorden en het aantal oefeningen/opdrachten. Op basis van deze metadata kunnen arrangementen worden samengesteld.

Inhoudelijke kwaliteit Naast het feit dat Noordhoff Health streeft naar een duidelijke didactische kwaliteit willen wij ook producten aanbieden die voldoen aan de hoogste inhoudelijke kwaliteit. Kwaliteit en patiëntveiligheid staan in de zorg voorop. Leermiddelen voor zorgprofessionals moeten dan ook aan deze eisen voldoen. Wij zien parallellen met het gebruik van medische technologie (2011, convenant NVZ, Revalidatie Nederland en de NFU) en het medicatieveiligheidsproces. Noordhoff Health staat ervoor dat de content altijd up-to-date is en zo veel mogelijk aansluit bij landelijke normen, protocollen en standaards. De inhoud is, ook zoveel mogelijk, gebaseerd op evidentie. Om borging te geven aan deze kwaliteit heeft Noordhoff vier belangrijke maatregelen genomen:



Voor elke deelbranche is een eindredacteur met ervaringen uit deze branche verantwoordelijk voor de inhoudelijke kwaliteit. De eindredacteuren van Noordhoff Health hebben een onderwijskundige en/of verplegingswetenschappelijke achtergrond.



De eindredacteur stuurt een reviewproces aan. Hiervoor heeft Noordhoff Health een review board opgericht per deelbranche. In dit board zijn experts vanuit de branche vertegenwoordigd die inhoudelijk feedback op de ontwikkelde content geven.



Noordhoff Health onderhoudt nauwe contacten met de beroepsvereniging, Vilans en andere organisaties. Een doelstelling van deze contacten is het op tijd implementeren van nieuwe standaards en richtlijnen in onze content.



De content wordt op basis van een herzieningsbeleid up-to-date gehouden. In dit beleid is vastgesteld op welke manier de ontwikkeling van wetenschap, richtlijnen en standaards wordt bijgehouden en de content op basis daarvan wordt aangepast.

Op

die

manier

heeft

Noordhoff

Health

een

educatief

uitgeefproces gekoppeld

aan

een

wetenschappelijk uitgeefproces en kan zo voor de hoogste inhoudelijke en didactische kwaliteit worden gezorgd.

Pagina 26 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health Verder zien wij een leerlijn niet daar beëindigd waar vastgesteld is dat iemand over bepaalde kennis beschikt. Noordhoff Health zal het bijhouden (oefenen) van kennis en de transfer in de praktijk actief met producten ondersteunen.

Productformaat en gebruikte technologieën Noordhoff Uitgevers heeft meer dan 175 jaar ervaring met het ontwikkelen van leermiddelen voor alle vormen van het onderwijs. Deze ervaring heeft ons geleerd dat bij de ontwikkeling van leermiddelen altijd de vraag van de gebruiker/klant, het te behalen leerrendement en de organiseerbaarheid centraal moeten staan. Juist in deze tijd, waarin nieuwe technologieën nieuwe content formats of applicaties mogelijk maken, zal Noordhoff Health op voorhand kiezen voor een bepaalde productvorm, zoals e-learning of boeken. Beslissend zijn de volgende vragen:



Op welke manier willen de gebruikers de informatie of kennis tot zich nemen?



Op welke manier wil de doelgroep leren?



Op welke manier kan de kennisoverdracht naar de praktijk gewaarborgd worden?



Welke eisen worden er extern aan het onderwerp gesteld?



Hoe kunnen wij als uitgever flexibel op deze vraag inspelen?

Belangrijke conclusies voor Noordhoff Health zijn:

1 Bij de keuze van het format staat de analyse van de klantenbehoefte en het gewenste resultaat centraal.

2 Dit zal regelmatig tot mixed-mediaconcepten leiden waarbij de digitale component vaak centraal staat.

3 Noordhoff Health zet innovatieve technologieën in om het rendement van een product te verhogen. Niet de vorm, maar het doel staat centraal. Doordat de focus binnen de zorg steeds meer wordt verlegd naar bewijsbare kwaliteit, zijn toetsing en assessment een belangrijk onderdeel van leeroplossingen. Noordhoff Health wil hiervoor oplossingen bieden die gebaseerd zijn op een eenduidig toetsbeleid.

Pagina 27 van 35


Diensten In ons mission statement zeggen we dat Noordhoff Health een bijdrage wil leveren aan de verbetering van de kwaliteit van de zorg. Naast de consequenties voor onze productontwikkeling die in de vorige parafen omschreven zijn, heeft dit ook invloed op de manier waarop de producten worden aangeboden aan de gebruikers. Eerder is gesteld dat wij opleidingen of bijen nascholing ook zien als een middel om doelstellingen van een organisatie te bereiken. Hiervoor is het alleen ter beschikking stellen van content onvoldoende. Om deze redenen heeft Noordhoff Health een dienstenpakket ontwikkeld.

Implementatie De wens om deskundigheid te bevorderen kan vanuit meerdere perspectieven ontstaan. Het is daarom belangrijk voor een zorgorganisatie om die wensen en behoeften te structureren en binnen een kader te plaatsen. Daarvoor is het zogenaamde opleidingsplan of curriculum van belang. Het opleidingsplan is de legitimering voor het inzetten van leeractiviteiten binnen de organisatie. Op basis hiervan ziet Noordhoff Health implementatie van leeroplossingen binnen de organisatie als wezenlijk onderdeel van onze dienstverlening. Implementatie richt zich hierbij op drie onderdelen:

1 Techniek: e-learning, portfolio, digitaal toetsen, arrangeren, social media, leerplatform et cetera zijn allemaal termen die direct of indirect ook met een technische oplossing te maken hebben. Als die technische oplossing binnen de instelling nog niet beschikbaar is, kan het implementatieteam van Noordhoff Uitgevers adviseren in de keus die het best aansluit bij de behoefte van de instelling. En niet alleen adviseren, ook ondersteunen en begeleiden van de implementatie van die technische oplossing is een van de diensten die geboden kan worden.

2 Inhoud: het aanschaffen van leermateriaal om daarmee medewerkers te scholen en zo de kwaliteit van zorg te handhaven en/of te verbeteren, zal een groter effect hebben als die leermaterialen ook aansluiten bij de visie, inzichten en werkwijzen van de instelling. Het implementatieteam van Noordhoff Uitgevers biedt deze ondersteuning. De inhoud van onze leeroplossingen wordt gerelateerd aan de uitgangspunten van de instelling en zo wordt een bijdrage geleverd aan optimale herkenning en aansluiting bij de beleving van de lerende.

3 Opleidingsplan: het vertalen van visie en inzichten naar leeroplossingen zal worden vastgelegd in een opleidingsplan. Zo’n opleidingsplan zal zich op vijf gebieden richten, te weten: -

Instellingsniveau: beschrijving van de missie en visie, doelstellingen met betrekking tot kwaliteit van zorg.

-

Afdelingsniveau: vertaling van de missie en visie naar opleidingsbeleid per afdeling.

-

Deelnemerniveau: vaststelling van criteria voor scholing van individuele medewerkers.

-

Scholing: arrangeren van leerlijnen.

-

Communicatie en pr: platform voor structurele informatievoorziening binnen de instelling.

Pagina 28 van 35


De afstemming van opleidingen en bijen nascholing op de missie en het beleid van een zorginstelling, het ondersteunen van een aanmoedigende leercultuur en het toespitsen van het door ons geleverde leermateriaal op de specifieke situatie van een instelling zijn voor ons belangrijke aandachtspunten. Wij geven advies bij het vormgeven van opleidingsplannen, wij willen bijdragen aan de interne communicatie en wij stemmen, waar nodig, onze leermiddelen af op de processen en protocollen van zorginstellingen. Tijdens de implementatie van onze leeroplossingen hebben wij daardoor zelfs vaak een bijdrage geleverd aan de harmonisering en verbetering van protocollen en/of richtlijnen die binnen organisaties gebruikt worden.

Pagina 29 van 35


Verbetering interne processen Om onze doelstellingen te bereiken willen we onze interne processen zo inrichten dat de gewenste concepten mogelijk gemaakt

worden en de totstandkoming

van leeroplossingen efficiënt

plaatsvindt (leverbetrouwbaarheid en kortere doorlooptijden). Als wij garant willen staan voor hoge kwaliteit is het noodzakelijk grip op het gehele ontwikkelproces

te

houden.

Daartoe

zal

Noordhoff

Health

op

korte

termijn

een

nieuw

contentmanagementsysteem (CMS) implementeren waarin alle media en tekstuele content opgeslagen worden. In de stap daarna zal onze technische productieomgeving voor alle productvormen aangesloten worden op het CMS. Op die manier kunnen productieprocessen worden versneld. Tot slot zal ook aan de inputkant (dus de ontwikkeling van content) een standaardtool ingezet worden. Zo

is het

hele

ontwikkelingsproces aangesloten op een centraal

CMS en kan

kwaliteitsborging en versiebeheer geoptimaliseerd worden. Op die manier is Noordhoff Health in staat om snel kwalitatief hoogwaardige content te produceren en in te spelen op de meest recente ontwikkelingen in de zorg.

Pagina 30 van 35


Betrokkenheid en eigen belang Onze ambitie om een bijzondere plek in te nemen in de markt van zorgopleidingen en bijen nascholing voor zorgprofessionals leidt direct ook tot de conclusie dat Noordhoff Health zich actief gaat

mengen in ontwikkelingen van beleid

op het

gebied

van kwaliteit

van de

zorg,

competentieontwikkeling en het verbreden van de wetenschappelijke basis. Enerzijds werken bij Noordhoff Health zorgprofessionals die dit nog steeds als een belangrijke taak zien, anderzijds is deze inspanning voor ons noodzakelijk om goede producten en diensten te kunnen ontwikkelen. Noordhoff Health ondersteunt onderzoek naar het effect van e-learning op de kwaliteit van de gezondheidszorg en de individuele ontwikkeling van zorgprofessionals (zoals bijvoorbeeld in onderzoeken van het NIVEL en onderzoek van het AMC). Verder is Noordhoff Health het gesprek aangegaan met belangrijke partijen als de NVZ, Actiz, Vilans, V&VN, NFU, STZ, CBO, LOOV om met hen over de visie op professionele ontwikkeling, deskundigheids- en kwaliteitsbevordering en de borging daarvan te bespreken. Noordhoff Health neemt hierbij een modererende en structurerende positie in. Wij willen met deze discussie een bijdrage aan de verdere ontwikkeling van de zorg in Nederland leveren.

Standaarden en protocollen ‘De zorg wordt steeds meer gericht op de vraag van het individu. Zorgverleners redeneren vanuit de vragen en wensen van de patiënt, nemen het perspectief van patiënten en/of van familie en naasten als uitgangspunt. Geen twee personen of situaties zijn gelijk. Tegelijkertijd krijgen zorgverleners steeds meer te maken met standaarden en richtlijnen. Voor een deel is dat onder externe druk, bijvoorbeeld van zorgverzekeraars, en toenemende juridisering (zorginstellingen en professionals dekken zich in tegen schadeclaims, rechtszaken en negatieve publiciteit). Standaardisering waar dat mogelijk is, heeft echter ook veel voordelen: er kan sneller en efficiënter worden gewerkt, zodat er tijd overblijft voor persoonlijke aandacht. Zorgverleners willen betrokken zijn bij de ontwikkeling van de standaarden en protocollen.’ (Beroepsprofiel, 2012). Een standaard is een procedure of een maat waarvan een groep mensen met elkaar heeft afgesproken

dat

ze

die

zullen

gebruiken.

In

de

Wet

op

de

Geneeskundige

Behandelingsovereenkomst (WGBO) is de basisnorm voor beroepsbeoefenaren in de zorg vastgelegd: Een hulpverlener moet ‘de zorg van een goed hulpverlener’ in acht nemen en daarbij handelen volgens de verantwoordelijkheid die voortvloeit uit de eigen professionele standaard. De professionele standaard omvat alle regels en normen waar de zorgverlener rekening mee moet houden bij de uitoefening van de werkzaamheden. Deze standaard bestaat uit beroepsinhoudelijke

Pagina 31 van 35

Scholing in de zorg: de visie van Noordhoff Health normen (waaronder vakinhoudelijke standaarden en protocollen), juridische normen (weten regelgeving) en mengvormen hiervan (richtlijnen, handreikingen). Een protocol is een gedragsovereenkomst, meestal in de vorm van een aantal uit te voeren stappen. Protocollen hebben meerdere doelen:



een bijdrage leveren aan eenduidige transparante uitvoering van handelingen;



het

vermelden

van

praktische

implementatie

van

landelijke

richtlijnen

en

onderzoeksresultaten;



ondersteuning bieden bij scholing, instructie en toetsing;



ondersteuning bieden bij de instructie van de cliënt;



aanvulling bij het maken van samenwerkingsafspraken met andere disciplines. (Bron: Vilans, 2012)

Bij de ontwikkeling van leeroplossingen baseert Noordhoff Health zich op standaarden en protocollen, daar waar ze beschikbaar zijn. Samenwerking hierbij met belangrijke landelijke organisaties is één van de belangrijke uitgangspunten van Noordhoff Health om tot eenduidige en transparante leeroplossingen te komen. Noordhoff Health wil dan ook een actieve bijdrage leveren aan het verder ontwikkelen en uitdragen van standaarden en protocollen.

Normering De normering van de kwaliteit van de beroepsuitoefening kent een grote diversiteit. Zo zijn er gerichte normen opgesteld voor de wijze waarop initieel opgeleide verpleegkundigen en verzorgenden hun deskundigheid moeten onderhouden. Ook is genormeerd aan welke eisen een 'gespecialiseerd verpleegkundige' met een specifiek deskundigheidsgebied dient te voldoen. Verpleegkundig specialisten kennen een eigen normering die een wettelijk karakter heeft, vastgelegd in de Specialistenregeling en een Algemeen Besluit. Andere vormen van normering zijn de bestaande richtlijnen en protocollen in de beroepsgroep. Deze kennen een grote diversiteit. Richtlijnen en protocollen worden zowel op landelijk niveau ontwikkeld voor de hele beroepsgroep (maagsonde/sondevoeding, smetten, delier et cetera) als op meer gespecialiseerd niveau, gericht op een specifiek deskundigheidsgebied als de oncologie of de ambulancezorg. De grote diversiteit aan richtlijnen en protocollen is ook terug te vinden in de wijze waarop ze worden geactualiseerd en beheerd. Hoewel er een aantal databanken zijn, bestaat er nog

geen integraal, landelijk systeem

waarbinnen de

richtlijnen en protocollen van de

beroepsgroep op een toegankelijke wijze zijn terug te vinden. Hierdoor is er geen sprake van een landelijke ‘body of knowledge’. Noordhoff Health ondersteunt de sector bij het vaststellen van eigen normen. Hiervoor heeft Noordhoff Health op basis van een voorstel vanuit het UMCU een adviesraad in het leven geroepen. Deze adviesraad heeft zich ten doel gesteld om aan een landelijke normering voor bijen nascholing te werken. Dit betreft zowel een ‘body of knowledge of skills’ als ook het bepalen van landelijke kwaliteitsstandaarden voor bijen nascholingsoplossingen.

Pagina 32 van 35


Deskundigheidsbevordering, borging en kwaliteitstoetsing Op het vlak van deskundigheidsbevordering is een groot aantal spelers actief die een aanbod genereren dat uiteenloopt van (onder andere) vervolgopleidingen, bijen nascholingen, congressen en symposia tot e-learning. Al deze aanbieders van deskundigheidsbevordering proberen op hun eigen manier een goede kwaliteit te realiseren van hun aanbod aan deskundigheidsbevordering. Hiervoor zoeken zij verschillende wegen, waarbij in veel gevallen experts of deskundigen uit de beroepsgroep worden betrokken. Door het ontbreken van zowel een landelijke 'body of knowledge' als een representatieve toetsgroep binnen de beroepsgroep, is de kwaliteit van de aangeboden deskundigheidsbevordering zeer divers. De

borging

van de

deskundigheid

van

verpleegkundig

specialisten, verpleegkundigen en

verzorgenden is op een eenduidige wijze georganiseerd binnen de bestaande registers. Het Verpleegkundig Specialisten Register (VSR), met 5 specialismen, en het Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden (KR), met 47 specifieke deelgebieden, zijn registersystemen die inmiddels landelijk erkenning hebben gekregen. Binnen deze registersystemen zijn bijna 10 000 vormen van deskundigheidsbevordering geaccrediteerd aan de hand van vastgestelde criteria. Deze criteria hebben deels een procedureel karakter (heldere beschrijving van inhoud, doel en doelgroep, toepassing van evaluatie) en deels een kwalitatief karakter, waarbij eisen worden gesteld

aan

de

docenten.

In

alle

accreditatievormen

wordt

als

vereiste

gesteld

dat

deskundigheidsbevordering gebaseerd is op evidence-based practice en dat state-of-the-artkennis het uitgangspunt is. Vanaf 2013 zal alle scholing voorafgaand aan accreditatie worden getoetst door beoordelaars. Toch wordt er niet inhoudelijke getoetst op de kwaliteit van de deskundigheidsbevordering in het Kwaliteitsregister en de Specialistenregisters. Dit betekent dat niet is getoetst of de content van het geaccrediteerde aanbod voldoet aan de bestaande eisen binnen de beroepsgroep. In gesprekken tussen diverse partijen in de gezondheidszorg is door velen de wens uitgesproken van

meer

beroepsinhoudelijke

toetsing,

waardoor

de

kwaliteit

van

de

content

van

de

deskundigheidsbevordering beter kan worden gegarandeerd. Dit is met name van belang voor het toenemende aanbod van e-learning, waarbij in veel gevallen onduidelijk is aan welke eisen de aangeboden scholing voldoet. Om hier verandering in te brengen, zal Noordhoff Health een aantal bijeenkomsten beleggen van sleutelfiguren uit de gezondheidszorg die - elk op hun eigen wijze - belangrijke rol vervullen bij de kwaliteitsverbetering

en

deskundigheidsbevordering

van

verpleegkundige

en

verzorgende

beroepsbeoefenaren. Ook de V&VN zal hierbij worden betrokken. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om vanuit een gezamenlijk perspectief te verkennen wat de mogelijkheden zijn om te komen tot een eenduidige kwaliteitsnormering en -toetsing van de content van deskundigheidsbevordering, die moet uitmonden in een body of knowledge voor de beroepsgroep.

Pagina 33 van 35


Ten slotte Met de volgende speerpunten wil Noordhoff Health een actieve bijdrage leveren aan een beter leerresultaat voor de (toekomstige) zorgprofessional en de kwaliteit van de zorg:

1 centraal stellen van behoefte en onderwerp; 2 didactische kwaliteit; 3 inhoudelijke kwaliteit; 4 dienstverlening; 5 betrokkenheid. Noordhoff Health streeft daarbij een integraal beleid voor al zijn zorguitgaven na. Om te evalueren of deze manier van ontwikkeling van leermateriaal ook daadwerkelijk bijdraagt tot onze doelen, ondersteunt Noordhoff Health onderzoek op dit gebied.

Pagina 34 van 35

kennis- en competentieontwikkeling voor de zorg

Paul Bours Senior Adviseur Health Michel Spijkerman Senior Uitgever Health Andre Matera Unitmanager Health

Noordhoff Health [email protected] (030) 6383 530 www.noordhoff-health.nl

Noordhoff Health Noordhoff Health stelt zich ten doel producten en diensten te leveren gericht op het ontwikkelen en bijhouden van kennis en competenties, zodat studenten en medewerkers in de zorg aantoonbaar bekwaam worden én blijven. Om aan die missie te voldoen geven wij niet enkel antwoord op de directe educatieve vraagstukken van vandaag, maar denken wij actief en betrokken mee in de organisatie van leren en de ontwikkeling daarvan op de lange termijn. Op basis van intensieve samenwerking met zorgorganisaties en andere spelers in de zorg enerzijds en meer dan 175 jaar ervaring als onderwijsuitgever anderzijds, brengen wij continuïteit in kennis- en competentieontwikkeling. Daarmee stellen wij onderwijs- en zorginstellingen in staat om actuele en toekomstige uitdagingen aan te gaan en de kwaliteit van zorg te verhogen. Nu. Straks. Morgen.

kennis- en competentieontwikkeling voor de de zorg Scholing in de zorg De visie van Noordhoff Health Nu. Straks. Morgen

Recommend Documents