De zorg (nu en) in de toekomst: weelde of armoe? Hoe beïnvloeden de veranderingen in financiering van de zorg klinisch onderzoek CRA-dag 24 april 2014 Ulrich Oron, apotheker MBA
Een maatschappelijke blik op de zorg in Nederland, …NU … Weelde of armoe?
Het Nederlandse zorgstelsel: kwaliteit
NVZ rapport, “kwaliteit op de kaart”
Het Nederlandse zorgstelsel: uitgaven
OECD data 2009
Zorguitgaven 2014; bruto BKZ Zorguitgaven 2014 (bruto) BKZ: 73 miljard 2.3 28.1
Gezondheidszorg (cure sector)
42.6
Langdurige zorg (care sector) Overig BKZ (WMO [1.7], opl.fonds)
22.5
Gezondheidszorg: 42.6 miljard
20.1 Intramurale zorg Extramurale zorg
source: www.minVWS.nl
Wat heeft er nu impact op de zorg? En waar leidt dat toe?
Demografie: ´vergrijzing´ en ´ontgroening´ 1950
2000
10,0 mln
15,9 mln
bron: www.cbs.nl, boek "Diagnose 2025"
2013
16,8 mln
2030
17,6 mln
Meer morbiditeit, meer ziektelast, meer noodzakelijke zorg
Urbanisatie en vergrijzing gecombineerd NB: buiten de randstad geldt een andere dynamiek: jongeren trekken naar de steden en het platteland vergrijst
Epidemiologische gevolgen? Voorbeeld: diabetes
“In Utrecht meeste diabetes mellitus” In de regio's Utrecht (8,6%) en Den Haag (6,8%) zijn de hoogste percentages van mensen met diabetes mellitus te vinden.
Wat betekent dat voor de kosten? Leeftijd Totale kosten (x mio €)
Kosten per inwoner
0
1.465
7.694
1-14
7.087
2.525
15-24
4.398
2.253
25-44
13.760
2.883
45-64
16.109
3.756
66-74
8.219
6.496
75-84
10.318
12.900
85+
7.127
29.172
Totaal
68.483
4.196
NB: vergrijzing heeft maar een bepaald (meestal overschat) aandeel in de groei van de zorgkosten.
BKZ: historische groei ~ 5,5% per jaar)
Dit wordt nu ‘afgebogen’
Nza, Stand van de Zorgmarkten april 2012
Waar gaat het dan het meest knellen in de zorg?
Bron: VWS, de zorg, hoeveel is het ons waard?
Hoe gaan we dit oplossen?
Hoofdtrends • Van aanbodsturing naar vraagsturing • Marktwerking • Vrije prijzen • Deregulering
• Belonen naar prestatie
Financiering volgt trends
Het Nederlands zorgstelsel marktwerking verankerd in de ZvW
Zorgverzekeraar
Zorgverzekeringswet • Acceptatieplicht • Verbod op premiedifferentiatie • Geen contracteerplicht Zorgverlenersmarkt Verzekerde / patiënt
g n i k r e w t k r a
MZorgaanbieder
Onze zorg: een 3 compartimenten ‘Bismarck’ stelsel
1e compartiment
2e compartiment
verplicht
verplicht
Bijzondere ziektekosten (AWBZ, WMO)
Basisverzekering (ZVW)
Herverkaveling: WLZ en WMO (’15)
3e compartiment
Aanvullende verzekeringen
Wat brengt de toekomst?
De toekomst van de zorg volgens ‘kenners’ Diagnose 2025, Idenburg en van Schaik
De toekomst van de zorg volgens ‘kenners’ De toekomst van de Gezondheid, Adjied Bakas
10 megatrends: Andere financiële zorgarrangementen
Nieuwe vormen van solidariteit Meer preventie en extramuralisering
Voortschrijdende technologisering
Nieuwe spelers en onwaarschijnlijke coalities
Politisering / ethische debatten
Zorgtoerisme en globalisering
Innovatief leiderschap en nieuw HR beleid Democratisering en autonomie
‘accepteren van de dood’
Wat betekent dit voor klinisch onderzoek?
Twee hoofdlijnen uitgelicht, relevant voor klinisch onderzoek: Individueler gericht en toegepast, meer autonomie
Targeted therapies, personalised healthcare, biomarkers, ethiek, zelfbeschikking, ‘fair innings’
Bewuster gefinancierd
Andere financieringsmodellen voor instellingen/ziekenhuizen, populatiebekostiging, uitkomstenbekostiging
Twee hoofdlijnen uitgelicht, relevant voor klinisch onderzoek: Individueler gericht en toegepast, meer autonomie
Targeted therapies, personalised healthcare, biomarkers, zelfbeschikking
• Gedetailleerder onderzoek in kleinere populaties (bijv. mutaties) • Kleinschaliger > goedkoper? Maar: technologie > duurder? • Statistisch plan: andere benaderingen? Of effectgrootte in subpopulatie voldoende voor power? • Ontwikkeling en bewijs diagnostiek parallel aan klinisch onderzoek? • Technischer karakter van klinisch onderzoek? • Zelfbeschikking en ethiek: belang van informed consent etc > NB: speciale populaties (pedriatisch/geriatrisch)
Twee hoofdlijnen uitgelicht, relevant voor klinisch onderzoek: Global payments: totaal/verz./jr Partial capitation: x€/verz./jr Bundled payments: x€/patient/ zorgketen Shared savings: verdelen kostenombuiging P4P: Betaling extra activiteiten (keten DBC’s, med. reviews) Fee for service (DBC/DOT, verrichtingen, uurtarief) Aanbodbekostiging
Bewuster gefinancierd
Andere financieringsmodellen voor instellingen/ziekenhuizen, populatiebekostiging, uitkomstenbekostiging
Twee hoofdlijnen uitgelicht, relevant voor klinisch onderzoek: • Aparte financiering steeds belangrijker • Klinisch onderzoek als kostenpost? (niet-declarabele gezondheidswinsten?) • Uitkomsten gericht op financiering: vernieuwing primaire uitkomstmaten naar gezondheidswinst (Bijv. HbA1c > diabetische complicaties, mmHG > AMI’s etc?)
Bewuster gefinancierd
Andere financieringsmodellen voor instellingen/ziekenhuizen, populatiebekostiging, uitkomstenbekostiging
