KAS SELECTIONS Jaargang 20, nummer 4, december 2013

KAS SELECTIONS Jaargang 20, nummer 4, december 2013

Kees Hamster, CFO Coöperatie VGZ De spanning in een zorgveld door klanten met twee petten.

Nieuw tijdperk Alternative Investment Fund Managers Interview: Teslin Capital Management B.V. Investeer in waar je verstand van hebt.

Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Wint ‘best practice governance’ award.

KAS Selections KAS Selections is een kwartaaluitgave van KAS BANK N.V. te Amsterdam, Londen en Wiesbaden. Hoewel deze uitgave met de meeste zorg wordt samengesteld, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. Jaargang 20, nummer 4, december 2013

Voorwoord Ik wil graag beginnen met een woord van dank aan Rolf Kooijman, die per 1 oktober is teruggetreden als lid van de Raad van Bestuur. Als CFO heeft Rolf een belangrijke bijdrage geleverd aan de continuïteit van KAS BANK. Inmiddels zit Rolf weer in de collegebanken. Als man van de praktijk zal hij daar ongetwijfeld met veel plezier menige discussie voeren over de

In dit nummer: Interview: Kees Hamster, CFO Coöperatie VGZ 3 Ronde tafel ‘Kijken in de Spiegel’ 5 NAPF 2013, Annual Conference in Manchester7 Duidelijkheid over Solvency II 8 Een nieuw tijdperk voor Alternative Investment Fund managers 9 Words from Wiesbaden: ‘Investmentfondstage’ in Frankfurt 11 Euroforum12 IPNederland BeleggersBeraad 13 Teslin14 Nieuwe klanten / Personalia 16 MiFID & MiFIR: beleggersbescherming17 Global Custody: Netwerk Nieuws 19 Pensioenfonds Openbare Bibliotheken wint ‘best practice governance’ award 22 Governance is en blijft key in de pensioensector 23 EMIR 24 Laurens Visie 25 Commentaar op deze uitgave, suggesties voor toekomstige artikelen en verzoeken om op de verzendlijst geplaatst te worden, kunt u richten aan:

universitaire theorieën over accountancy, toezicht en andere zaken.

Rolf is opgevolgd door Kris Wulteputte, sinds 2009 Chief Risk Officer bij KAS BANK. Als nieuwe Chief Financial en Risk Officer (CFRO) zal Kris zijn eigen accenten gaan leggen. Maar ook hij gaat, in zijn eigen woorden, “de werkelijk unieke positie van onze bank mee versterken in een uitdagende wereld die momenteel volop in beweging is”. Een van die uitdagingen is het versterken van de governance en meer transparantie binnen de financiële sector. Beide zaken behoren tot de speerpunten in de dienstverlening van KAS BANK. Samen met onze klanten en andere partijen in de markt voeren wij geregeld discussies over bijvoorbeeld de voorwaarden voor ‘goed pensioenbestuur’. Daarvoor moeten pensioenfondsbestuurders o.a. kunnen beschikken over onafhankelijke rapportages ten aanzien van risico’s, de prestaties van hun vermogensbeheerders en de kostenstructuur van het pensioenfonds.

Bij onze klanten is dit duidelijk een belangrijk thema. Niet alleen vanuit de weten regelgeving maar ook vanuit de wens om al hun stakeholders zo goed mogelijk te informeren over de prestaties en ontwikkelingen van hun pensioenfonds. Daarbij worden zij regelmatig geconfronteerd met bestuurlijke dilemma’s. Er bestaat onder bestuurders sterke behoefte om deze dilemma’s en mogelijke oplossingen met elkaar te bespreken. Om dit te faciliteren organiseren wij regelmatig ronde tafel bijeenkomsten en klankbordgroepen. Het is altijd stimulerend om te horen hoe de sector zelf aan oplossingen werkt voor thema’s als governance en kostentransparantie. De beste oplossingen worden

Client Management Managing Director: Mark Schilstra +31 20 55 72 550 [email protected]

Financial Institutions Europe

immers geboren in de praktijk.

Ook via het kennispodium 10TALKS stimuleren wij de discussie over zaken als governance,

Director: Jeroen Duijn +31 20 55 75 562 [email protected]

transparantie en weten regelgeving als de AIFMD en Solvency II. Zo breekt Onno de Lange van het

Institutional Services

pensioenfonds. Banken, verzekeraars en vermogensbeheerders hebben hierover onlangs verkennend

Director: Tamis Stuker +31 20 55 75 880 [email protected]

overleg gevoerd. Een interessant idee dat de discussie over de toekomst van ons pensioenstelsel een

Sales & Business Development (S & BD)

zijn blog, of een van de vele andere interessante blogs op 10TALKS, te reageren.

Managing Director: Mark van Weezenbeek+31 20 55 75 483 [email protected]

Tekstredactie:

Instituut voor Pensioeneducatie een lans voor de mogelijkheid om individueel te beleggen via een

nieuwe impuls geeft. Ik ben zeer benieuwd wat u van deze gedachte vindt en nodig u van harte uit op

Door samen de discussie aan te gaan tillen wij deze uit boven het niveau van louter sturen op de dekkingsgraad. Voor pensioengerechtigden en deelnemers is herstel van de dekkingsgraad uiteraard

Robbert Veltman

zeer belangrijk. Maar het biedt geen structurele oplossing voor de toekomstbestendigheid van ons

Eindredactie:

pensioenstelsel. Daarvoor is meer nodig dan het stijgen en dalen van de rentevoet of de UFR.

Carla Boogers +31 20 557 5812 [email protected]

Via KAS Selections, maar ook via ons online podium 10TALKS en presentaties tijdens congressen en

Vormgeving:

andere bijeenkomsten, dragen wij graag aan deze discussie bij.

Joyce Karregat, Design

Druk: KAS BANK, Document & Systems Services

Sikko van Katwijk, Raad van Bestuur KAS BANK

De spanning in een zorgveld door klanten met twee petten

Kees Hamster, CFO Coöperatie VGZ Coöperatie VGZ is een zorgverzekeraar zonder winstoogmerk, die een actieve rol speelt in het slimmer organiseren van de zorg in Nederland. VGZ wijst haar klanten de weg naar goede zorg, op basis van kosten, kwaliteit en klantbeleving.

Coöperatie VGZ telt ongeveer 2.500 medewerkers die vanuit vijf locaties in Nederland de zorgverzekering uitvoeren voor in totaal 4,2 miljoen Nederlandse verzekerden. Het hoofdkantoor staat in Arnhem, vlakbij het centraal station. Naast het hoofdmerk VGZ heeft Coöperatie VGZ een aantal doelgroepmerken, waaronder IZA voor overheidsmedewerkers en UMC voor de medewerkers van academische ziekenhuizen. Daarnaast voert Coöperatie VGZ de zorgverzekering uit voor enkele partners en volmachtbedrijven.

Kees Hamster, Lid Raad van Bestuur Coöperatie VGZ UA

Coöperatie VGZ realiseerde over 2012 een resultaat van 150 miljoen euro bij een omzet van 9,9 miljard euro.

concurrentie en de ontwikkelingen in het veld voor te blijven. Enkele jaren geleden zijn wij daarom een cultuurprogramma

Hoe zou u de bedrijfscultuur bij Coöperatie VGZ

gestart om ook deze waarden dieper in te bedden in onze

omschrijven?

organisatie. Daar beginnen wij nu de vruchten van te

Wij werken al sinds onze oprichting meer dan 200 jaar

plukken.

geleden in een coöperatieve ondernemingsvorm, dus dat zie je sterk terug in onze bedrijfscultuur. Werken en denken

Wat is de strategische visie van VGZ op het behoud van

vanuit klantbelang zit bij ons echt in de genen, net als het

de banden met haar klanten?

besef dat je uitdagingen het beste in gezamenlijkheid kunt

Als coöperatie wordt onze ‘license to operate’ primair

overwinnen. Dat zijn de authentieke krachten van de

bepaald door de tevredenheid van onze klanten over

organisatie die wij koesteren.

onze dienstverlening. De omvang van ons klantenbestand, resultaat en onze omzet zijn daar ondergeschikt aan. Onze klanten houden daar ook zelf toezicht op via de ledenraad,

Als klant willen zij een zo laag mogelijke premie, maar als patiënt zo goed mogelijke zorg.

het hoogste orgaan in onze organisatie. Een goede band met onze klanten is voor ons dus cruciaal.

De uitdaging die wij daarbij te overwinnen hebben is dat De wereld om ons heen staat echter niet stil. Sinds de

onze klanten twee petten dragen. Als klant willen zij een zo

invoering van het nieuwe zorgstelsel in 2006 vraagt de

laag mogelijke premie, maar als patiënt zo goed mogelijke

samenleving in toenemende mate van ons dat wij onze

zorg. Daar zit een spanning tussen die voor klanten niet

verantwoordelijkheid nemen en resultaten laten zien bij het

altijd makkelijk te begrijpen is. Het is aan ons om daar

verbeteren van de zorg en het beheersen van de zorgkosten.

samen met hen en het zorgveld een optimale balans in te

Ook moeten wij ons zelf continu blijven verbeteren om de

vinden.

KAS Selections • december 2013

3

De financiële wereld ziet steeds strengere regelgeving

Hoe reageert VGZ op de financiële crisis in Europa?

op zich afkomen, zoals Solvency II. Hoe bereidt VGZ

Zorgverzekeraars hebben, in tegenstelling tot andere grote

zich hierop voor en welke rol zou uw custodian hierin

financiële instellingen, niet bij de overheid hoeven

moeten spelen?

aankloppen voor steun. Ook daarin herken je onze

VGZ heeft sinds 2011 een integraal Solvency II-programma

coöperatieve identiteit: het zit in onze aard om verstandig

en is in een ver gevorderd stadium met de implementatie

om te gaan met het vermogen van onze klanten en geen

daarvan. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de

onverantwoorde risico’s te nemen.

rapportagestraat om invulling te geven aan Pillar III van Solvency II. Een belangrijk onderdeel van deze straat betreft

Om die reden hebben wij al vrij vroeg in de crisis ons

het op geautomatiseerde wijze opstellen van de

risicomanagement verder aangescherpt en een d e-

beleggingenrapportages en de beleggingsinformatie die

riskingstrategie uitgevoerd op onze beleggingsportefeuille.

nodig is voor het berekenen van de SCR . Voor alle

Wij voeren een beleggingsbeleid dat primair gericht is op het

beleggingen waarvan KAS BANK de beleggingsadministratie

in stand houden van ons eigen vermogen.

1

uitvoert, levert KAS BANK deze rapporten en informatie op conform een opgesteld datacontract tussen KAS BANK en

Hoe denkt u dat de financiële sector er over 5 jaar zal

ons.

uitzien? In het kort: stabieler, transparanter en meer gereguleerd.

Wij moeten ons zelf continu blijven verbeteren om de concurrentie en de ontwikkelingen in het veld voor te blijven.

Financiële instellingen willen minder risico’s nemen en krijgen daar ook minder ruimte voor. Dat zijn logische ontwikkelingen na alles wat wij de afgelopen jaren hebben meegemaakt, die hopelijk zullen bijdragen aan een herstel van vertrouwen.

Wij verwachten van KAS BANK dat zij nu en in de toekomst haar administratieve organisatie en interne controleraamwerk dusdanig inricht dat zij in staat is om op efficiënte wijze, tijdig en betrouwbare rapportages op te kunnen

Kees Hamster, CFO Coöperatie VGZ

leveren en tevens in staat is om zichtbaar verantwoording af

Kees Hamster maakt sinds 1 september 2013 deel uit

te kunnen leggen over haar intern uitgevoerde controles aan

van de Raad van Bestuur van Coöperatie VGZ. Hij is de

VGZ en haar toezichthouders.

opvolger van Maurice Oostendorp, die eerder dit jaar de

Dit is van belang voor ons, omdat deze beleggingsinformatie

overstap maakte naar SNS REAAL. Kees Hamster is

belangrijke input is voor de berekening van de vereiste

afkomstig uit de interne organisatie van Coöperatie VGZ,

solvabiliteitsbuffers die we onder Solvency II aan moeten

waar hij de afgelopen vijf jaar de functie van Financieel

houden.

Directeur vervulde.

1

Solvency Capital Requirement

4


Ronde tafel ‘Kijken in de Spiegel’ Op 21 mei 2013 presenteerde een breed samen-

name tot uiting in een verwachtingen-, standaarden- en

gestelde werkgroep haar rapport ‘Kijken in de

performancekloof. De besturen staan voor de uitdaging deze

Spiegel’. Dit in opdracht van Transparency

kloven te dichten. De werkgroep geeft daartoe geen kant en

International Nederland vervaardigde rapport doet de

klare recepten. Wel heeft zij een aantal dilemma’s

werkgroep aanbevelingen om tot een beter pensioen-

geformuleerd met betrekking tot de governance, de

bestuur te komen. Met haar dienstverlening aan

belangenafweging en de uitvoering. Het bestuur dient zelf de

pensioenfondsen richt KAS BANK zich specifiek op

afweging te maken. Om het bestuur daarbij te helpen heeft

ondersteuning van besturen op dit gebied. In dat

de werkgroep criteria opgesteld in de vorm van door het

verband organiseerden wij op 17 september en

bestuur te formuleren policy beliefs en ijkpunten.

24 oktober twee rondetafelsessies over het rapport ‘Kijken in de Spiegel’. In dit artikel geven wij een korte samenvatting van de geanimeerde discussies op beide middagen.

Aanleiding tot de opdracht van Transparency International Nederland aan de werkgroep zijn de sterk gewijzigde omstandigheden waar pensioenfondsen mee om moeten gaan en de hoge eisen die gesteld worden aan goed en transparant pensioenfondsbestuur. De sessies werden bezocht door in totaal 40 bestuursleden van verschillende pensioenfondsen en stonden onder voorzitterschap van Jean Frijns, voorzitter van de werkgroep ‘Kijken in de

Met betrekking tot de governance werd algemeen

Spiegel’.

vastgesteld dat de bestuurders van het fonds het vertrouwen en respect van de stakeholders zelf moeten verdienen.

Centraal stond de vraag hoe besturen moeten omgaan met

Dit kan door beter te communiceren naar en op een

hun wettelijke plicht in onduidelijke situaties (dilemma’s).

transparante manier verantwoording af te leggen aan de

Volgens het rapport is een vertrouwenskloof ontstaan tussen

deelnemers. Bijvoorbeeld, als werkgevers en werknemers in

de pensioenfondsen en hun stakeholders. Dit komt met

de cao afspreken om veranderingen aan te brengen in het pensioenreglement, moet aan de deelnemers duidelijk worden gemaakt hoe het bestuur deze veranderingen beoordeelt en of deze passen binnen de geformuleerde policy beliefs. Het pensioenbestuur voert dus niet alleen de besluiten uit maar beoordeelt vooraf of deze passend zijn, zowel voor gepensioneerden als actieven. Uiteraard is realisme op zijn plaats: als de AOW uitkering wijzigt, dan is dat een politiek besluit en een gegeven voor het bestuur.

Bij de belangenafweging ging de discussie voornamelijk over de evenwichtige belangenbehartiging over de generaties.


5

Jongeren willen liever een ‘compleet contract’ zodat zij weten

informeren. Daarvoor moet het bestuur voldoen aan de best

waar zij in de toekomst recht op hebben. Dat is lastig, want

practices op het gebied van governance, transparantie en

wat nu een compleet contract is, is dat in de toekomst niet

verantwoording.

voor de volle 100%. Opgemerkt is dat compleetheid veel verder gaat dan kortings- en indexatieregels. Want wat te

De rondetafelsessies werden samengevat door Albert Röell,

doen bij jongeren die tussentijds ervoor kiezen een aantal

voorzitter Raad van Bestuur KAS BANK en lid van de

jaren als zzp-er te werken? Voor deze groep is het huidige

werkgroep van Transparency International Nederland, met

contract erg nadelig en niet in de geest van een compleet en

de opmerking dat pensioenfondsbesturen met een rechte rug

fair contract.

keuzes moeten maken. Het spoor is gelegd maar de pensioenfondsbestuurders zijn de machinisten die het traject

Een ander belangrijk discussiepunt was de rol van de

zelf verder moeten afleggen. KAS BANK biedt ter

vermogensbeheerders in relatie met de bestuurlijke

ondersteuning graag ons kantoor op de Nieuwezijds

verantwoordelijkheid. Bestuurders dragen weliswaar de

Voorburgwal aan als tussenstation op weg naar uw

verantwoordelijkheid maar kunnen niet zelf alle feiten

bestemming. U kunt hier uw jaarlijkse bestuursvergadering

verzamelen op basis waarvan zij een besluit nemen.

laten plaatsvinden.

Daarvoor zijn heldere rapportages en monitoring tools vereist. Een aanzienlijk deel van de aanwezige bestuurders

U kunt het volledige rapport ‘Kijken in de Spiegel’

heeft (of overweegt dat te doen) deze taak daarom

downloaden via de website van Transparency International

uitbesteed aan een onafhankelijke derde partij.

Nederland, www.transparency.nl.

Uitbesteding als dilemma kwam vooral ter sprake bij de discussie over ‘de-risking’ en de kosten van het vermogensbeheer. Wel of niet de-risken heeft invloed op het risicoprofiel van een pensioenfonds. De deelnemers zullen

Om het proces van besluitvorming transparant te maken

duidelijk geïnformeerd moeten worden over de keuzes in

heeft de werkgroep een ‘spoorboekje’ ontwikkeld,

deze van het bestuur. Hetzelfde geldt voor uitbesteden van

waarlangs een zorgvuldige besluitvorming mogelijk is en

het vermogensbeheer. Door de keuze voor een

het bestuur in de toekomst kan uitleggen waarom een

vermogensbeheerder en zijn mandaat zo transparant

bepaald besluit onder de toen geldende omstandigheden

mogelijk te maken kan het bestuur haar

is genomen.

verantwoordelijkheid nemen richting stakeholders. Daarbij gaat het niet zozeer om de vraag of de betaalde fees wel

‘Spoorboekje’: Proces van besluitvorming

‘rechtvaardig’ zijn (‘het zijn allemaal graaiers’), maar vooral om de vraag of de keuze past binnen het beleid van het

1 Vraagstuk / voorliggend besluit

fonds zelf. Door helder te communiceren over het beleid en de gemaakte keuzes kan de vertrouwenskloof met de

2 Policy Beliefs Bepaal het beleidskader waarbinnen de afweging moet

deelnemers worden overbrugd. Met name voor bestuurders van kleinere en middelgrote fondsen is dit een belangrijke ondersteuning voor hun bestuurlijke verantwoordelijkheid.

Stel dilemma vast

+

worden gemaakt. + 3 IJkpunten Zijn principes waaraan de

Om geen speelbal te worden van de politiek moeten de

afweging in het concrete

besturen sterk in hun schoenen staan. De pensioendiscussie

dilemma kan worden getoetst

wordt nu voor een groot deel gevoerd over de hoofden van

=

de pensioenfondsbestuurders heen. Als het bestuur een

4 Resultaat

duidelijk beleid definieert kan zij de deelnemers beter

6


Besluitvorming

Defined Ambition als derde weg

NAPF 2013 Conference in Manchester Van 15 tot en met 17 oktober was een delegatie van KAS BANK UK Branch met een eigen stand aanwezig op de jaarlijkse conferentie van de National Association of Pension Funds (NAPF), dit jaar in Manchester.

De driedaagse conferentie werd bezocht door een record aantal van meer dan 1550 professionals uit de pensioensector en bijna 500 afgevaardigden van Britse pensioenfondsen. Tot de gastsprekers behoorden onder meer

Waar komt de aandacht voor DA vandaan? Het huidige

Steve Webb, de Britse minister voor Pensioenen, en

pensioenstelsel biedt zowel werkgevers als werknemers

invloedrijke personen als de econoom Robert Peston en

weinig smaken. Er kan gekozen worden tussen Defined

oud-politicus Michael Portillo. Zij bespraken diverse actuele

Benefit (DB) of Defined Contribution (DC). DB-regelingen

zaken, zoals Defined Ambition via risk-sharing alsook de

hebben het zwaar. Bij veel pensioenfondsen is sprake van

door regelgeving en wijzigende marktomstandigheden

onderfinanciering en het stelsel kan door de demografische

ingezette veranderingen in de pensioensector.

ontwikkelingen op den duur onbetaalbaar worden. Het pensioendebat spitst zich dan ook steeds meer toe op de

Defined Ambition (DA) is gebaseerd op het concept van

vraag: welke schouders moeten het meeste risico dragen?

risicodeling. Het zou een meer uitgebalanceerde structuur bieden dan een pure Defined Benefit of Defined Contribution-

Op de beursvloer stonden stands van de deelnemende

regeling. DA biedt daarmee een ‘derde weg’ tussen een DB

instellingen, waaronder banken, beleggingsfondsen,

en DC-regeling in.

vermogensbeheerders en vakbladen voor de pensioensector.


7

Duidelijkheid over Solvency II De focusgebieden vanuit EIOPA zijn: • Governance • ORSA based forward looking assessment of the undertaking’s own risks • Pre-application of internal models • Reporting

Meir Elmaliah,

Tot 1 januari 2016 hebben we te maken met de zogenoemde

Accountmanager

De Preparatory Guidelines. De Preparatory Guidelines zullen

Institutional Services

vanaf 1 januari 2014 van kracht zijn. In de voorbereidende fase is EIOPA van mening dat het rapporteren van één kwartaal (Q3) voldoende moet zijn voor de voorbereidingen

Na veelvuldig uitstel lijkt het erop alsof er nu toch echt een definitieve implementatiedatum voor Solvency II is vastgesteld. De Europese commissie spreekt van ‘een laatste uitstel’ tot 1 januari 2016. Om de rechts-

op Solvency II. Zeker gelet op de verplichte day-1 reporting, de initiële rapportage op ingangsdatum van Solvency II.

Daarnaast is de intentie van EIOPA om de jaarrapportages in de voorbereidende fase slechts eenmaal verplicht te stellen.

zekerheid te garanderen en een juridisch vacuüm te

De deadline daarvan is met twee weken verruimd.

voorkomen mogen er ook geen aanpassingen meer

Voor de solo rapportages (werkmaatschappijen) geldt een

zijn in de omzettings- en toepassingsdata. Anders

deadline van 22 weken na jaareinde, voor groepsrapportages

ontstaat een situatie waarin de Solvency I wetgeving

is dat 28 weken na jaareinde.

op nationaal niveau niet meer van kracht is, terwijl Solvency II nog niet is ingevoerd. Geen wenselijke

Tijdens de voorbereidende fase hoeven met betrekking tot

situatie.

de assets ook slechts het AS-D1 (Investments Data) en AS-D2O (Derivatives Data) rapport ingediend te worden bij

De European Insurance and Occupational Pensions Authority

de toezichthouder. Dat betekent helaas niet dat andere asset

(EIOPA) heeft eind september 2013 de definitieve richtlijnen

gerelateerde data niet nodig zijn in deze fase. Deze data

ter voorbereiding op Solvency II gepubliceerd.

hebben ook nog een duidelijke rol bij het berekenen van de Solvency Capital Requirement (SCR).

De intentie van EIOPA is om de jaarrapportages in de voorbereidende fase slechts eenmaal verplicht te stellen.

KAS BANK zal daarom in samenspraak met haar Solvency II klanten blijven werken aan het optimaliseren van de asset datastroom ten behoeve van Solvency II. Doel is om gezamenlijk tijdig, kwalitatief en volledig Solvency II compliant te zijn.

Deze richtlijnen zullen door de nationale overheden moeten worden opgenomen in de nationale wetgeving. Dit zullen ook de punten zijn waarover verzekeraars moeten rapporteren aan DNB.

8


Een nieuw tijdperk voor Alternative Investment Fund managers Met de Alternative Investment Fund Managers

getreden. Voor een AIFMD vergunningaanvraag moet de

Directive (AIFMD) introduceert de Europese

beheerder van een Alternative Investment Fund (AIF)

Commissie ambitieuze hervormingen op het gebied

kunnen aantonen dat er aan de eisen van de richtlijn ten

van investment management. Één van de gevolgen

aanzien van een integere en beheerste bedrijfsvoering is

van de AIFMD is dat de beheerder van een alternatieve

voldaan. Verder moet de AIF beschikken over een

beleggingsinstelling een onafhankelijke bewaarder

risicomanagement functie. Het risicomanagement moet ook

moet aanstellen. Dat maakt de selectie van geschikte

periodiek getoetst worden.

(sub-)custodians door KAS BANK tot een belangrijk proces.

Het is niet meer mogelijk om een AIF te beheren zonder een vergunning, wat voorheen onder de Wft toezicht wel

De AIFMD heeft als doel om een geharmoniseerd EU-kader

mogelijk was. Voor de belegger biedt dit meer zekerheid.

voor het toezicht op beheerders van alternatieve beleggings-

Voor Nederland geldt dat 100 fonds-beheerders, die

instellingen tot stand te brengen. De monitoring van de

momenteel niet gereguleerd zijn, onder de AIFMD zullen

risico’s voor beleggers is hierbij een essentieel onderdeel.

vallen, en ongeveer 70% van de 120 gereguleerde

De AIFMD verplicht fondsen en beheerders inzicht te

fondsbeheerders daardoor beïnvloed zullen worden.

verschaffen in wat zij doen en hoe zij dat doen, wat de transparantie verhoogt. Hierdoor zijn ook de fondsen

De bewaarder

onderling beter te vergelijken. De verhoogde transparantie

De AIFMD schrijft voor dat een onafhankelijke bewaarder

en ingebouwde zekerheden zullen de eindbelegger beter

aangesteld moet worden die verantwoordelijk is voor de

beschermen.

toezicht- en controle taken, die hij primair uitvoert in het belang van de deelnemers in het fonds. Een andere

Toepassing en gevolgen van de AIFMD

belangrijke eis is dat de fondsmanager (AIFM) ‘in control’

De AIFMD heeft een grote impact op beleggingsinstellingen

moet zijn met betrekking tot de risico’s en het liquiditeits-

die hun fondsen aanbieden in Europa. De richtlijn vergroot

beheer. In Nederland valt de bewaarder onder het toezicht

de reikwijdte van beleggingsinstellingen die onder toezicht

van de AFM.

komen te staan aanzienlijk. Voor het eerst zullen de activiteiten van alternatieve beleggingsinstellingen op

Het takenpakket van de AIFMD-bewaarder is aanzienlijk

Europees niveau gereguleerd worden.

anders dan die van de oude Wft-bewaarder. Hij krijgt een

De AIFMD geldt voor alle beheerders van beleggings-

groter takenpakket en is aansprakelijk voor verlies van

instellingen die zich niet kwalificeren als Undertakings for

financiële instrumenten, tenzij er sprake is van overmacht.

Collective Investment in Transferable Securities (UCITS).

Ook moet de bewaarder kasstromen op de rekeningen van

Dit houdt in dat vele non-UCITS vanaf heden onder toezicht

het fonds controleren en reconciliëren, het in bewaring

komen te staan. Dit betreft, vrijstellingen daargelaten,

nemen van activa en/of eigendomsverificatie en registratie

private-equity fondsen, hedgefondsen, vastgoed- en overige

van bepaalde activa, en specifieke toezichtstaken uitvoeren.

non-retailfondsen. Hiermee wordt een onafhankelijk toezicht op de beheerder In Nederland is de AIFMD geïmplementeerd in de Wet op het

en het fonds gecreëerd, wat de kans op problemen bij

financieel toezicht (Wft) en op 22 juli 2013 in werking

beleggingsfondsen moet voorkomen. De bewaarder mag


9

hierbij alleen de functie van het in bewaring nemen van

belangrijke criteria. Alleen die providers die aan onze strenge

activa uitbesteden aan een derde partij. Aangezien de

eisen voldoen, komen in aanmerking om als (sub)custodian

bewaarneming van de activa dan plaatsvindt door een

op te treden voor KAS BANK.

(externe) custodian, zal de custodian en eventueel haar sub-custodians moeten voldoen aan eisen zoals gesteld in

Monitoring

de AIFMD. De bewaarder zal hierop toezicht houden.

Om te zorgen dat KAS BANK ‘in control’ is over haar custodynetwerk monitoren wij de keten continu, onder andere door due diligence onderzoek, een eigen Agent Bank Survey (ABS), prijs en service benchmarking, en risico- en credit

KAS Trust als AIFMD bewaarder

rating analyse.

KAS BANK heeft een unieke positie in de markt door de scheiding van de taken van de bewaarder en die van de

Een belangrijk onderdeel van deze monitoring is ons due

custodian. KAS Trust & Depositary Services B.V. (KAS Trust)

diligence proces. KAS BANK voert jaarlijks een due diligence

is een onafhankelijke dochter van KAS BANK met een

onderzoek uit om te controleren of ons netwerk van (sub)

zelfstandig bestuur. Als neutrale partij handelt KAS Trust niet

custodians nog aan onze standaarden én aan de eisen van

voor eigen rekening en beheert geen beleggingsinstellingen.

de AIFMD voldoet. Dit is natuurlijk mede in het belang van

Hierdoor garandeert zij dat de belangen van de deelnemers

onze klanten. Het onderzoek vindt plaats in de vorm van een

optimaal gewaarborgd blijven.

questionnaire. De vragen en de kaders voor de beoordeling van de antwoorden worden door de betrokken afdelingen

Custodian netwerk

binnen KAS BANK vastgesteld. Zij toetsen de questionnaire

Voor de goede uitvoering van de functie van bewaarder zijn

aan o.a. de AIFMD. Vervolgens wordt de ingevulde

een goede beleggingsadministratie en een betrouwbare

questionnaire beoordeeld aan de vooraf gestelde kaders ten

custodian essentiële voorwaarden. KAS Trust werkt met

aanzien van onder andere betrouwbaarheid en asset safety.

KAS BANK als ‘preferred custodian’. De samenwerking is

Als het antwoord van de (sub)custodian niet voldoet aan de

echter geen noodzakelijkheid. Als klanten een andere

gestelde kaders, zal er aanvullende toelichting gevraagd

custodian willen, hanteert KAS Trust een duidelijke

worden. Om de kwaliteit van de due diligence rapportage te

acceptatieprocedure voor deze custodian (en haar sub-

waarborgen heeft KAS BANK in het hele proces een

custodians).

functiescheiding tussen registreren en controleren geïmplementeerd.

Selectie van providers Door de AIFMD wordt het inzichtelijker waar de custodian en

Verder worden de (sub)custodians gemonitored via onze

haar netwerk aan moeten voldoen. Alle betrokken partijen

jaarlijkse Agent Bank Survey. De ABS bestaat uit twee delen,

hebben hier baat bij. KAS BANK neemt haar verantwoorde-

namelijk een performance analyse en een technische

lijkheid serieus en heeft transparantie hoog in het vaandel

analyse. Hiermee wordt de kwaliteit van de technische

staan. Onze kennis en ervaring maakt dat wij een AIFMD

processen getoetst, maar ook of de afspraken in de

compliant marktpartij zijn. Om onze klanten te verzekeren

overeengekomen Service Level Agreement naar behoren

van het hoogste niveau van kwaliteit en veiligheid, stellen

worden nageleefd.

wij hoge eisen aan ons netwerk. Doel van het selectie- en monitoring proces is het vinden van

Langs deze weg wordt de veiligheid en kwaliteit van ons

een sub-custodian die het beste past bij de behoeften van

sub-custodian netwerk gegarandeerd.

onze klanten. Daarvoor hanteren wij een uitgebreide lijst van eisen. Betrouwbaarheid (rating), asset safety (scheiding van vermogens), lokale aanwezigheid en kennis van de markt, strategische fit en concurrerende prijzen zijn daarbij

10


Words from Wiesbaden

‘Investmentfondstage’ in Frankfurt Eurocrisis en regelgeving houden de gemoederen bezig Op 25 en 26 september kwamen vermogens-

Deze zorg werd gedeeld door Clemens Fuest, voorzitter van

beheerders, institutionele beleggers en consultants

het Center for European Economic Research in Mannheim en

weer bijeen in Frankfurt op de ‘Investmentfondstage’

lid van de Wetenschappelijke Adviesraad van het federale

georganiseerd door de Duitse krant Börsen - Zeitung.

ministerie van Financiën. Hij bekritiseerde dat de ECB te ver

De toespraken en discussies richtten zich voornamelijk

is gegaan in het redden van de euro. Naar zijn mening

op de regelgevende uitdagingen, de beleggings-

waren de voorwaarden van de aankoop van staatsobligaties

mogelijkheden, de lage rente en de economische

een ernstige vergissing. Om haar onafhankelijkheid te

achtergrond.

bewaren zou de ECB slechts selectief moeten ingrijpen.

Fuest vindt het bankensysteem nog steeds broos, en de positieve ontwikkelingen op de markten bedriegelijk, omdat die alleen te danken zijn aan de interventie van de ECB medio 2012. Naar zijn mening kan de eurozone slechts worden gestabiliseerd als toekomstige staats- en bankfaillissementen niet langer taboe zouden zijn.

Tijdens de Investmentfondstage hielden Frank Vogel, Managing Director en Hans-Peter Bauder, Hoofd Verkoop Asset Services van KAS BANK – German Branch een presentatie over de eisen van de wholesale effectenmarkt en hoe deze kunnen worden ingevuld door de kleinere boutique dienstverleners ten opzichte van mondiale spelers.

De openingstoespraak werd gehouden door de voormalige ECB hoofdeconoom Jürgen Stark, die waarschuwde voor een fiscale unie. De federale regering in Berlijn zou verdere concessies met betrekking tot een fiscale unie op verzoek van andere eurolanden niet meer mogen aanvaarden. In plaats van een samenhangend concept om de eurocrisis te bestrijden schept een ficale unie maar verwarring. Hij was teleur-gesteld dat onderwerpen als de eurocrisis en het Europese beleid nauwelijks meer een rol in de Duitse verkiezingscampagne van de grote partijen speelden en waarschuwde dat een verdere escalatie van de crisis niet kan worden uitgesloten.


11

Mitigatie van systeemrisico’s door invoering EMIR

Euroforum Tijdens de Euroforumdagen op 1 en 2 oktober lag de

derivaten kleven inderdaad grote risico’s, met name

nadruk vooral op de solidariteit en houdbaarheid van

tegenpartijrisico en operationeel risico. EMIR wil die risico’s

het pensioenstelsel en de deskundigheid van het

mitigeren door meer transparantie en beperking van het

pensioenfondsbestuur. Mark Schilstra gaf een

tegenpartijrisico. Dat wordt bereikt door de introductie van

presentatie over EMIR en het verlagen van het

een centrale tegenpartij, verscherpte onderpandeisen,

systeemrisico, waarbij hij aangaf wat de verant-

invoering van handelsplatformen en de melding van

woordelijkheden voor pensioenfondsen zijn en dat

transacties aan een transactieregister.

transparantie in prijsvorming, een winstpunt voor pensioenfondsen is.

Voor pensioenfondsen heeft EMIR met name consequenties op het gebied van onderpand (margin). De verplichting om initial margin te storten legt een extra beslag op de liquiditeiten van pensioenfondsen. Dat vraagt extra aandacht door pensioenfondsen voor liquiditeitsplanning en collateral management. Het verplicht melden van transacties aan de Trade Repository brengt eveneens veel extra werk met zich mee. KAS BANK kan een groot deel van die werkzaamheden voor pensioenfondsen verzorgen.

EMIR en speculatie, tegenpartijrisco en (in)transparantie.

Mark Schilstra, Managing Director Client Management.

Mark Schilstra besprak op de tweede dag van het Euroforum op 2 oktober de impact van EMIR (European Markets Infrastructure Regulation) en de consequenties en verantwoordelijkheden voor pensioenfondsen. Kort gezegd wil EMIR via weten regelgeving de transparantie en risicomanagement op gebied van derivaten verbeteren.

Derivaten worden over het algemeen gebruikt voor hedging, speculatie en arbitrage en diversificatie in de beleggingsportefeuille. Na de crisis van 2008 is het gebruik van derivaten aangewezen als één van de oorzaken van de wereldwijde financiële systeemcrisis. Aan de handel in

12


bereikt door

Kostenanalyses zijn nuttig en noodzakelijk

IPNederland BeleggersBeraad Asset alloctie en kostentransparantie stonden centraal

voren komen dat herbalanceren van de portefeuille of het

tijdens het IPN BeleggersBeraad congres op

switchen van vermogensbeheerder geld kost. Geen reden om

10 oktober. Mark van Weezenbeek, Head of Sales &

het niet te doen, maar de impact van deze beslissingen op

Business Development bij KAS BANK, besprak de

het kostenniveau wordt in ieder geval zichtbaar.

noodzaak van kostentransparantie bij pensioenfondsen. Hij gaf aan dat kostenbeheersing begint bij

Een derde mogelijkheid is om de kostenanalyses te koppelen

het inzicht krijgen in de aard en de omvang van de

aan de vraag of er alternatieven zijn voor de gemaakte

kosten.

kosten of dat er wellicht efficiencyverbeteringen mogelijk zijn. Uit een door KAS BANK uitgevoerde uiteenrafeling van kosten blijkt dat de kosten voor gelijksoortige transacties sterk uiteen kunnen lopen. Één van de verklaringen is dat bij sommige transacties flink wat basispunten opgaan aan research door vermogensbeheerders. Deze kosten worden verwerkt in de premies. Dat is gebruikelijk en legitiem maar pensioenfondsen doen er goed aan dat mee te nemen in hun analyse van de prestaties van de vermogensbeheerders.

Kostenanalyses zijn dus nuttig en noodzakelijk. Maar analyses kosten ook geld, of zij nu intern of extern worden uitgevoerd. Onderzoek leidt ook niet automatisch tot kostendalingen. Wisselen van vermogensbeheerder gaat bijvoorbeeld niet gratis. Mark van Weezenbeek, Managing Director Sales & Business Development. Uitvoeringskosten Voor een goed inzicht moet duidelijk zijn welke kosten precies vergeleken worden. Kostenbeheersing begint dus bij inzicht krijgen in de aard en omvang van de kosten. Dat kan op verschillende manieren. Het fonds kan de kosten

Pensioenbeheer

Vermogens beheer

Transactiekosten

vergelijken met andere aanbieders van pensioenregelingen maar dat is een beetje appels met peren vergelijken. Een fonds met bijzondere en complexe regelingen maakt

Pensioenbestuurders zullen dit proces moeten sturen en

onvermijdelijk meer kosten. Sommige fondsen kiezen

monitoren. Online inzage in de kostenontwikkeling, bijvoor-

daarnaast voor prestatieafhankelijke vergoedingen die

beeld via de Pension Monitor van KAS BANK, is daarbij een

daardoor flink duurder kunnen zijn.

belangrijk hulpmiddel. Richting deelnemers moet ook actief over de kosten worden gecommuniceerd. Ook deze kosten

Een tweede, meer actieve methode is het budgetteren van

horen in het kostenbudget opgenomen te worden.

de kosten. Door eerst doelen voor het beheersen van de kosten te bepalen kan op basis daarvan een budget worden opgesteld. Door de kosten duidelijk te alloceren zal o.a. naar


13

Investeer in waar je verstand van hebt

Teslin Capital Management BV, opgericht in 1991, investeert in kleine en middelgrote beursgenoteerde bedrijven in Nederland en andere Europese landen. De directie heeft een aantal taken uitbesteed bij onafhankelijke partijen, waaronder KAS BANK die administratie en depotbank taken uitvoert.

Over het waarom en hoe van de beleggingsfilosofie van Teslin spraken wij met Maarten Hartog, één van de drie directeuren van Teslin Capital Management BV. Maarten is tevens fondsmanager van de fondsen Todlin en Darlin.

Wat is de strategie en focus van uw bedrijf? Maarten Hartog,

De essentie van Teslin is dat wij ons richten op verantwoorde

Directeur Teslin

waardecreatie op de lange termijn en wij stellen ons als mede-eigenaar op als een actieve en betrokken aandeel-

Welke marktontwikkelingen zijn op dit moment van

houder. Uiteraard is ons doel het creëren van waarde voor

belang voor Teslin?

onze aandeelhouders. Als wij investeren doen wij dat voor de

De wijzigingen in de weten regelgeving zorgen voor

langere termijn, soms wel 20 jaar, en wij doen dat met de

continue veranderingen in de markt. Ik zie steeds meer een

openheid die hoort bij een beursgenoteerde onderneming.

scheiding ontstaan tussen actief beheerde fondsen, zoals bij Teslin, en passief beheerde fondsen via indextrackers. Het

Wij willen weten en begrijpen wat een bedrijf doet.

middensegment zal langzamerhand verdwijnen.

Onze fondsmanagers stellen zich ook op als betrokken langetermijn aandeelhouders. Daarbij vertrouwen wij op

Een andere ontwikkeling is de roep om kostentransparantie.

onze eigen onafhankelijke analyses en constructieve

Bij actief beheer horen hogere kosten dan bij passief beheer.

persoonlijke relaties met de deelnemingen.

Wij volgen onze investeringen zeer actief. Het is aan ons om te blijven bewijzen dat dit op lange termijn lonend is. Bij

Bij de selectiecriteria voor beleggingen staan corporate

Teslin is het helder hoe de management fee en de

governance en fatsoenlijk ondernemen centraal. Wij kijken

bonusstructuur in elkaar zit. Er zijn geen kick backs en de

ook sterk naar het management en de houdbaarheid van het

beheerkosten zijn puur voor het beheer. Wij zitten ook zelf

verdienmodel van een onderneming. Verder geloven wij

met een deel van ons vermogen in de fondsen.

sterk in transparantie. Met onze investeerders communiceren wij zo open en transparant mogelijk, zowel over de

Waarom ligt de focus van Teslin op mid en small caps in

prestaties van de fondsen als over de kostenstructuur.

Nederland?

Het gaat niet om winst op korte termijn maar om langdurig

Omdat dat het beste past bij onze beleggingsfilosofie. Wij

waarde creëren. Onze filosofie spreekt institutionele

hebben gekozen voor een geconcentreerde portefeuille van

inveerders aan, maar ook ondernemers en familiebedrijven.

goed groeiende bedrijven in niche markten waarin zij bijna

Voor één familie beheren wij een mandaat.

marktleider of de marktleider zijn. Onze risicospreiding

14


berust niet op veel participaties en een periodieke

gebeurt. Met Midlin zaten wij in het verleden al bij KAS BANK

herschikking van de portefeuille, maar juist op onze kennis

als administrateur en depotbank. Wij zijn toen overgestapt

van de bedrijven waarin wij investeren. Darlin en Todlin zijn

naar een andere aanbieder maar die kwam geleidelijk aan in

closed-end deelnemingenfondsen. Midlin is een open-end

andere, niet-Nederlandse handen. Dat zagen wij niet zitten.

beleggingsinstelling die belegt in Nederland, maar ook in

KAS BANK 2.0, zo noem ik dat maar, kwam toen als meest

België, Duitsland en Frankrijk. Bij Midlin kun je via het fonds

aantrekkelijke aanbieder uit de bus.

wekelijks toe- en uittreden en bij Todlin en Darlin worden vraag en aanbod door onze financiële partners bijeen

Wat is voor u de impact van AIFMD? Welke voordelen

gebracht. Via ons eigen netwerk komt ook veel vraag binnen

ziet u in een AIFMD vergunning?

naar de fondsen en is verhandelbaarheid nauwelijks een

Die is behoorlijk groot, al is het maar omdat de impact juist

probleem.

niet altijd even duidelijk is. De regels van de AIFMD zijn in mijn ogen niet altijd consistent en zelfs tegenstrijdig. Maar

Wat is de reden dat u geen financials in portefeuille

de ondoorgrondelijkheid van de regelgeving gaan wij niet

heeft?

met elkaar oplossen, wij hebben het er maar mee te doen.

Dat heeft ook te maken met onze beleggingsfilosofie.

Van de AIFMD zelf schrikken wij verder niet zo. Teslin staat

Wij willen een bedrijf door en door begrijpen. In onze ogen

al onder toezicht en wij hebben al een vergunning als

zijn banken moeilijk te doorgronden qua balans en risico’s.

beheerder van beleggingsinstellingen. Die vergunning wordt

Zij zijn (nog) niet transparant genoeg. Misschien dat wij

automatisch omgezet naar een AIFMD-vergunning. Het

financials gaan heroverwegen als zij terugkeren naar hun

bijbehorende Europees paspoort kan handig zijn bij

nutsfunctie, het aantrekken en uitzetten van geld. Naast

gesprekken met buitenlandse partijen die in één van onze

financials hebben wij ook biotech bedrijven en vastgoed

fondsen willen investeren, zoals Duitse banken.

uitgesloten. Biotech is voor ons te speculatief. Van de honderden start-ups moet je maar afwachten of de kip met

Hoe denkt u dat de financiële sector er over vijf jaar

de gouden eieren er tussen zit. En vastgoedfondsen zijn er al

uitziet?

genoeg. Sinds juni vorig jaar hebben wij zelf wel een

Ik kan niet spreken voor de hele financiële sector. Bij Teslin

agrarisch vastgoedfonds van 1.700 hectare met grond in

willen wij in ieder geval het vermogen onder beheer verder

pacht en erfpacht opgericht.

vergroten om een stabieler verdienmodel te creëren. In 1991 zijn wij begonnen met 30 miljoen gulden onder beheer, nu is

Waarom heeft u gekozen voor centralisatie van custody

dat 500 miljoen euro. Wij willen Nederlandse pensioen-

en administratie bij KAS BANK?

fondsen er bijvoorbeeld graag van overtuigen dat het beter

Om meerdere redenen. Ten eerste is centralisatie efficiënter.

is om ‘om de hoek’ te investeren dan in teakhout ver weg.

Het bespaart tijd en kosten. Ten tweede wilden wij graag in zee met een Nederlandse partij die het volledige spectrum aan diensten aanbiedt. Dat maakt het eenvoudiger om elkaar als partners verder te versterken en faciliteren. De stroom aan nieuwe weten regelgeving levert een hoop werk op. Onder de AIFMD moet een bewaarderfunctie worden ingevuld. Met KAS Trust Depositary Services hebben jullie de expertise daarvoor in huis. Bij het inrichten van de administraties van onze fondsen zijn jullie een goede gesprekspartner gebleken. Verder heeft KAS BANK zich de afgelopen jaren goed ontwikkeld op het gebied van klantgerichtheid. Het klinkt misschien ouderwets maar wij willen van iedere euro in de administratie weten wat er


15

Dat is niet alleen beter voor de Nederlandse economie, het past ook in onze filosofie van betrokkenheid bij onze

Nieuwe klanten

investeringen. Daar doen wij nu onderzoek naar met een aantal pensioenfondsen. Dat was overigens ook een reden om weer met KAS BANK in zee te gaan. Jullie zijn zeer actief

Nederland

en betrokken in de pensioensector en dat versterkt ons

Lokaal Bewind

allebei.

Paying agent Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Levensmiddelen Custody, beleggings- en financiële administratie, compliance,

Maarten Hartog (1973)

performance en risk monitoring

heeft zowel civiel als bedrijfsrecht gestudeerd in Leiden. Hij heeft zes jaar als advocaat in een

Providence Capital Tax reclaim CM Capital Markets Bolsa

ondernemingsrechtpraktijk

Settlement Services

gewerkt. In 2003 is hij bij Teslin in dienst getreden en in 2007 is hij toegetreden tot de directie. Maarten is daarnaast lid van de juridische commissie van Eumedion. Tevens staat Maarten als compliance

Verenigd Koninkrijk Monarch Airlines Pension Scheme Custody, Settlement Services en FX

professional geregistreerd bij het Dutch Securities Network Rail Pension Scheme

Institute.

Custody, Settlement Services en FX Teslin Capital Management BV beheert drie fondsen met ieder een eigen focus. Darlin neemt participaties van ten minste 5% in Nederlandse small caps. Todlin neemt

Britax Pension Scheme Custody, Settlement Services en FX

belangen in Nederlandse micro en small caps met een

Thorn Lightning Pension Scheme

beurswaarde tot 100 miljoen euro. Midlin belegt in

Custody, Settlement Services en FX

Nederlandse, Duitse en ook andere Europese beursgenoteerde small en midcaps met een gemiddelde marktkapitalisatie van 500 miljoen euro. Dat kunnen ook kleinere belangen zijn. Daarnaast is er nog een agrarisch vastgoedfonds en beheert Teslin het mandaat van een familievermogen.

Personalia Verenigd Koninkrijk 1 oktober

William Rouse

16


Sales & Business Development

Beleggersbescherming een stapje verder

MiFID II & MiFIR Beleggers die gebruik maken van de diensten van een beleggingsonderneming, zoals execution only of vermogensbeheer, genieten een bepaalde mate van bescherming onder de MiFID. De mate van bescherming is afhankelijk van de kwalificatie van de belegger. MiFID onderscheid drie categorieën beleggers: (i) niet-professionele beleggers, (ii) professionele beleggers en (iii) in aanmerking komende tegenpartijen. Een niet-professionele belegger geniet de hoogste bescherming; de in aanmerking komende tegenpartij geniet de laagste bescherming. Katharina Kralj, juriste KAS BANK

In dit artikel gaan wij in op de bescherming van beleggers, waarbij wordt ingezoomd op complexe en niet-complexe producten en de execution only dienstverlening. Tot slot

Effecten) kwalificeert, worden onder MiFID II als complexe

wordt de aanpassing van een lidstaat optie en de aanpassing

producten beschouwd.

in de omgang met in aanmerking komende tegenpartijen door beleggingsondernemingen kort besproken.

Niet-complexe producten onder MiFID II zijn onder meer

Complexe en niet-complexe producten

aandelen die zijn toegelaten tot een gereglementeerde markt of MTF, obligaties die zijn toegelaten tot een gereglemen-

De ‘passendheidstoets’ houdt in dat indien een product voor een klant niet passend is, de klant gewaarschuwd moet worden.

teerde markt of MTF en geldmarktinstrumenten.

De uitbreiding van het begrip complex product betekent dat de zorgplicht voor onder meer banken en andere financiële ondernemingen die execution only dienstverlening

Het soort product dat als niet-complex wordt gezien, wordt

aanbieden, wordt uitgebreid.

door MiFID II ingeperkt. Aandelen, obligaties en andere financiële instrumenten die ‘een derivaat behelzen’, en

Waarschuwingsplicht bij execution only diensten

obligaties en geldmarktinstrumenten ‘die een structuur

De hiervoor uiteengezette inperking van financiële producten

kennen die het moeilijk maakt voor de belegger om te

die onder MiFID II als niet complex kwalificeren, heeft

begrijpen welk risico eraan verbonden is’, vallen onder MiFID

gevolgen voor de execution only dienstverlening.

II richtlijnen, niet meer onder de categorie niet-complexe

Dit betekent onder meer dat voor financiële producten

producten. ESMA zal richtsnoeren gaan ontwikkelen voor de

waarvoor onder MiFID I geen ‘passendheidstoets’ bestond,

beoordeling welke financiële instrumenten een structuur

onder MiFID II onder de reikwijdte van deze toets komen te

hebben die het moeilijk maakt voor de belegger om te

vallen. Kort gezegd houdt de ‘passendheidstoets’ in dat

begrijpen welk risico eraan verbonden is. Ook rechten van

indien een product voor een klant niet passend is, de klant

deelneming in een beleggingsinstelling die niet als een

(zowel niet-professionele als professionele beleggers)

ICBE-beleggingsinstelling (Collectieve Beleggingen in

gewaarschuwd moet worden.


17

Aanscherping lidstaatoptie

In aanmerking komende tegenpartijen

Op grond van MiFID I hebben lidstaten de optie om MiFID

MiFID II brengt nieuwe eisen met betrekking tot in

niet toe te passen op – kort gezegd – beleggingsonder-

aanmerking komende tegenpartijen. Onder in aanmerking

nemingen die geen aan hun klanten toebehorende gelden

komende tegenpartijen kunnen onder andere (beheerders

en/of effecten aanhouden en uitsluitend orders ontvangen en

van) beleggingsinstellingen, banken of brokers vallen.

doorgeven en daarover beleggingsadvies verstrekken, mits

Beleggingsondernemingen (denk hierbij aan beleggings-

die activiteiten op nationaal niveau gereguleerd zijn.

adviseurs of vermogensbeheerders) moeten in hun relatie

Nederland heeft van deze optie gebruik gemaakt door in de

met in aanmerking komende tegenpartijen op loyale, billijke

Vrijstellingsregeling Wet op het financieel toezicht bepaalde

en professionele wijze optreden en tevens communiceren op

categorieën adviseurs vrij te stellen van de vergunningplicht

een wijze die correct, duidelijk en niet misleidend is waarbij

(het zogenoemde nationaal regime).

rekening moet worden gehouden met de aard van de in aanmerking komende tegenpartij en zijn bedrijfsactiviteiten.

In MiFID II wordt deze optie aangescherpt waardoor van deze uitzondering slechts gebruik kan worden gemaakt

Stand van zaken

indien aan minimaal een aantal in MiFID II opgenomen

De laatste versie van MiFID II & MiFIR is op 18 juni van dit

regels – waaronder bepaalde gedragsregels – wordt voldaan.

jaar gepubliceerd. De vijfde triloog vergadering (Europese

Bijzonder is dat een lidstaat die van deze optie gebruik wil

Commissie, Europees Parlement en Europese Raad) heeft op

maken, er voor moet zorgen dat op deze beleggings-

9 oktober 2013 plaatsgevonden. De plenaire behandeling

ondernemingen het beleggerscompensatiestelsel van

van MiFID II & MiFIR staat gepland op 10 december 2013.

toepassing is.

De verwachting op dit moment is dat MiFID II & MiFIR in 2015 in werking zullen treden.

De achtergrond van deze aanscherping is dat de Europese Commissie van oordeel is dat identieke bescherming van beleggers in de Europese Unie van groot belang is.

18


Global Custody Netwerk Nieuws Europa België - Beleggingsfondsen zonder Europees paspoort

onderhevig aan nieuwe belasting op spaargeld De nieuwe Belgische ‘belasting op spaargeld’ is op 1 juli 2013 in werking getreden. Het heeft betrekking op ‘debt funds’ (beleggingsfondsen met meer dan 25% belegd in schuldvorderingen) met en zonder Europees paspoort. Het belastbaar bedrag wordt berekend op basis van transacties op of na 1 juli 2013 inclusief de rente en samengestelde rente tussen 1 juli 2008 en 1 juli 2013. Indien het belastbaar bedrag niet bekend is, zal een standaard heffing van 3% worden toegepast op de geïnvesteerde waarde van obligaties ontvangen tussen 1 juli 2008 en 1 juli 2013.

De FX futures zijn verhandelbaar van 8.00-22.00 uur, de FX opties van 8.00-17.30.

Duitsland - Frankfurter Wertpapierbörse vermindert

handelsaanbod De Frankfurter Wertpapierbörse (FWB) vermindert het handelsaanbod door overbodige producten uit de notering te halen. Op die manier wil FWB de kwaliteit van het handelsaanbod verhogen en de effectiviteit van het handelsproces voor de deelnemers en brokers vergroten. Per 16 december 2013 stopt FWB met de volgende activiteiten: • Xetra International Market (XIM) • Continuous Auction with Specialist op Xetra Duitsland - Eurex lanceert FX derivaten en opties op

Euro- OAT- Futures

Effecten die alleen verhandelbaar zijn op XIM, zijn met

Met ingang van 7 oktober 2013 heeft Eurex Exchange, de

ingang van 16 december niet langer verhandelbaar op

derivatentak van Deutsche Börse Group, zijn productaanbod

FWB. Alle andere effecten blijven verhandelbaar op de

uitgebreid met valutaderivaten (FX contracten) als

handelsplatformen van FWB: Börse Frankfurt of Xetra.

beursgenoteerde producten. Eerder, op 10 september 2013, introduceerde Eurex ook al opties op Euro-OAT-Futures.

Duitsland/Rusland - Samenwerkingsovereenkomst tussen

Voorlopig biedt Eurex futures en opties aan in valutaparen:

Moscow Exchange en Eurex Exchange voor FX derivatenhandel

EUR/USD, EUR/GBP, EUR/CHF, GBP/USD, GBP/CHF en USD/

Moscow Exchange en Eurex Exchange hebben een

CHF. De meerderheid van de dagelijkse over-the-counter FX

samenwerkingsovereenkomst getekend voor de handel in

derivatenhandel vindt plaats in deze valutaparen.

vreemde valuta (FX) derivaten. Door deze samenwerking


19

zal Eurex Exchange FX futures lanceren op Euro/Russische

Act (FATCA). De uitwisseling van informatie start op

roebel en US Dollar/Russische roebel in Q4-2013.

1 januari 2015.

Hongarije - Nationale Bank van Hongarije neemt toezicht-

Nederland - Geautomatiseerde meldingsservice voor

houdende rol over van de Financiële Toezichthoudende

aandeelhoudersvergaderingen

Autoriteit

Euroclear Nederland en Broadridge Financial solutions, Inc Na de goedkeuring door het Hongaarse parlement van de

bieden een automatische ISO-compliant notificatiedienst-

gewijzigde wet op de Nationale Bank van Hongarije (NBH) is

verlening aan voor aandeelhoudersvergaderingen in

per 1 oktober 2013 de Hongaarse financiële toezichthouder

Nederland. Sinds 3 september 2013 kunnen Nederlandse en

HFSA geïntegreerd in de NBH. NBH neemt alle taken over

buitenlandse institutionele beleggers zich registreren voor

op het gebied van toezicht, consumentenbescherming en

notificaties van aandelen genoteerd aan NYSE Euronext

markttoezicht.

Amsterdam en NYSE Alternext. Euroclear Nederland verzamelt informatie van emittenten en/of agenten over

Luxemburg – Automatische uitwisseling van informatie in

algemene en buitengewone aandeelhoudersvergaderingen

kader FATCA

en verstuurt deze, in samenwerking met Broadridge,

elektronisch naar Nederlandse en internationale investeerders. De dienstverlening is in lijn met de Europese Market Standards for General Meetings.

Buiten Europa Argentinië – Herziening belastingwetgeving voorgesteld

De Administración Federal de Ingresos Públicos heeft aangekondigd dat zij een Herzieningswet wil indienen bij het Congres inzake de belastingen. Dit wetsvoorstel heeft betrekking op de aankoop, verkoop en overdracht van Luxemburg heeft een Intergovernmental Agreement (IGA)

bepaalde effecten en op dividenden.

Model I getekend met de Verenigde Staten. Hiermee

Momenteel zijn buitenlandse investeerders vrijgesteld van

worden automatisch gegevens uitgewisseld tussen de

belasting op de inkomsten uit de verkoop van aandelen,

fiscale autoriteiten in Luxemburg en de VS voor zover die

eigendomsbewijzen, obligaties en andere waardepapieren.

betrekking hebben op de Foreign Account Tax Compliance

Het wetsvoorstel elimineert deze vrijstelling op de aankoop,

20


verkoop en overdracht van bepaalde effecten en heft 15%

heeft de Reserve Bank of India (RBI) besloten dat een niet-

vermogenswinstbelasting op de netto winst uit dergelijke

ingezetene, met inbegrip van niet-ingezeten Indiërs (NRI),

transacties.

aandelen van een beursgenoteerde Indiase onderneming op

Daarnaast zou er een ‘veronderstelde netto-inkomen’

de beurs kan verwerven via een geregistreerde makelaar

berekening van de netto winsten van buitenlandse

onder de FDI-regeling en onder bepaalde voorwaarden.

investeerders komen ter hoogte van 50% van de brutoverkoopopbrengst. Dit zal leiden tot een effectieve belastingheffing voor buitenlandse investeerders van 7,5% van de bruto verkoopopbrengst (15% vermogenswinstbelasting * 50% van de nettowinst). Als alternatief voorziet het wetsvoorstel in de mogelijkheid om de netto winst te berekenen door aftrek van de werkelijke kosten (zoals toegestaan door de Argentijnse wetgeving) van de bruto-verkoopopbrengst. Belastingplichtige vennootschappen in Argentinië zijn nu onderworpen aan 35% inkomstenbelasting over het netto belastbaar inkomen. Dividenden betaald uit geaccumuleerd belastbaar inkomen zijn niet onderworpen aan

Verenigde Staten - Nieuw ontwerp formulier W-8IMY

dividendbelasting. Alleen het dividend dat het gecumuleerde

De Internal Revenue Service (IRS) heeft een bijgewerkte

belastbaar inkomen overschrijdt is onderworpen aan 35%

conceptversie vrijgegeven van het W-8IMY formulier,

bronbelasting (bekend als ‘egalisatiebelasting’).

het belastingformulier voor niet-Amerikaanse entiteiten/

Het wetsvoorstel stelt een 10% dividendbelasting voor, in

personen. Deze bijgewerkte versie bevat eveneens een

aanvulling op de mogelijke 35% egalisatie belasting.

aantal wijzigingen in andere W-8 belastingformulieren, in relatie tot de Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA). Een effectieve invoeringsdatum is nog niet bekend. FATCA zal in het algemeen van kracht zijn vanaf 1 juli 2014.

India - Inkoop van aandelen via de beurs onder FDI beleid

toegestaan door de RBI Onder het in India geldende beleid voor directe buitenlandse investeringen (FDI) was het niet-ingezeten beleggers niet toegestaan om aandelen van een Indiase onderneming aan te kopen via de beurs. In het kader van verdere liberalisering


21

Pensioenfonds Openbare Bibliotheken wint ‘best practice governance’ award Tijdens de recente uitreiking van de npn prijzen 2013

De regelgeving voor pensioenfondsen wordt steeds

viel Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

meer aangescherpt richting beheersing van risico’s en

(POB) in de prijzen in de categorie ‘Best practice

governance. Hoe heeft POB daarop ingespeeld?

governance’. De jury prees het pensioenfonds voor

Door middel van de toepassing van het Integraal Dynamisch

haar ‘Integraal Dynamisch Beleidsplan’ dat “goed

Beleidsplan denkt het bestuur de governance van het fonds

doordacht én goed uitgevoerd is”. Eldert Grootendorst,

goed te kunnen beheersen en besturen. Het bestuur heeft

bestuursvoorzitter POB, geeft een toelichting.

haar werkzaamheden verdeeld over vier commissies, de Beleggings-, Pensioen-, Audit en Communicatiecommissie.

Wat behelst het ‘Integraal Dynamisch Beleidsplan’

Deze commissies hebben een mandaat en zorgen voor

precies?

advisering aan het bestuur. De Auditcommissie audit de

Het Integraal Dynamisch Beleidsplan omvat feitelijk een

externe adviseurs jaarlijks. Daarnaast toetst de commissie

samenbundeling van al onze activiteiten. Het is een tool die

tenminste tweemaal per jaar de risicorapportage op basis

handvatten aanreikt, waardoor je als bestuur zo goed

van FOCUS. Om ook de risico’s op het gebied van

mogelijk in control bent. De basis van het Integraal

beleggingen goed te kunnen beheersen heeft de Beleggings-

Dynamisch Beleidsplan is feitelijk de start van het opzetten

commissie een mandaat om - binnen de grenzen van het

van een jaarlijks beleidsplan en vervolgens een meerjaren

gegeven mandaat - de besluitvorming in het kader van

beleidsplan met daaraan gekoppeld een SWOT analyse.

aanpassing of risicoafdekking tempo te blijven behouden.

Vanuit het bestuur is deze opzet uitgewerkt door Gert de Ruiter (bestuur POB) en Robert Mulders van AZL. KAS BANK

Voor snelle noodzakelijke besluitvorming kan het bestuur

levert een belangrijke bijdrage door middel van de

telefonisch vergaderen dan wel tot besluitvorming komen via

monitoring en controle van de vermogensbeheerders via

e-mail met latere formele vastlegging in de verslagen.

haar Governance, Risk en Compliance services. Op die

Een voorbeeld van hoe het bestuur omgaat met de

manier heeft POB een totaal product als basis voor het

governance, is dat dit jaar een externe instantie ons heeft

‘in control’ zijn als bestuur.

begeleid bij de zelfevaluatie van het fonds. Voor wat betreft de besluitvorming in het kader van de Wet Versterking

Het bestuur van POB handelt vrijwel alles digitaal af,

Bestuur heeft het bestuur zich laten adviseren en begeleiden

o.a. de bestuursvergaderingen. Welke middelen

door Westerbrink/van der Schoot.

gebruikt u daarvoor? Wij vergaderen inmiddels bijna twee jaar digitaal via de iPad

KAS BANK feliciteert Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

met behulp van de mogelijkheden die SharePlus biedt. Onze

met de npn award in de categorie ‘Best Practice

adviseur AZL heeft een Boardroom ontwikkeld, waarin alle

Governance’.

stukken die betrekking hebben op POB, zoals alle ingekomen en uitgegane stukken, worden ontvangen, gebruikt, verzonden enzovoorts.

foto: npn/Anoek Bleumer

Daarnaast is er een sectie waarin alle fondsdocumenten van POB staan opgeslagen. Die zijn zowel via de iPad als de (huis)computer beschikbaar. Daarnaast kan het bestuur ook altijd beschikken over de informatie uit 2012 die in vergaderingen aan de orde is geweest. Dat werkt voortreffelijk, vooral omdat je overal de informatie van de laatste

Van links naar rechts: Meike Wijers (npn), Eldert Grootendorst

2 jaar direct voorhanden hebt en een antwoord kunt vinden.

en Harm Edens (presentator).

22


Governance is en blijft key in de pensioensector Op 31 oktober vielen twee klanten van KAS BANK in

Daardoor kan het bestuur haar focus volledig richten op de

de prijzen tijdens de jaarlijkse uitreiking van de npn

deelnemers en het maatschappelijk belang van een goed

prijzen voor de pensioensector. npn is een onaf-

pensioen. De markt heeft hier duidelijk behoefte aan. Zo

hankelijk vakmedium voor institutionele beleggers.

vindt de Pensioenfederatie het bijvoorbeeld niet acceptabel

Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken kreeg

dat de last van de governance verplichtingen als zodanig

de prijs in de categorie ‘Best practice governance’ en

aanleiding is tot opheffing van ondernemings-

Spoorweg Pensioenfonds voor ‘Meest effectieve

pensioenfondsen.

communicatie’. Beide prijzen onderstrepen het belang en de aandacht voor governance binnen de pensioen-

Tijdens de npn awards ceremonie in de Koepelkerk in

sector.

Amsterdam viel ook Jean Frijns in de prijzen. Frijns werd vanwege zijn staat van dienst bekroond in de categorie

Ook bij KAS BANK staat, in nauwe samenwerking met onze

‘uitzonderlijke bijdrage aan de pensioensector’. Voor de jury

klanten, het thema governance centraal. Zo organiseerden

was het geen moeilijke keuze. “Jean Frijns steekt er volgens

wij in 2011 een groot Governance Congres waar de

alle juryleden met kop en schouders bovenuit”.

voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, als gastspreker inging op de rol van de Nederlandse

Het rapport van de Commissie Frijns in 2010 (Pensioen:

pensioensector in termen van Global Governance. Aan de

“Onzekere zekerheid”) was volgens de jury een keerpunt in

praktische kant ondersteunen wij pensioenfondsen bij de

de pensioengeschiedenis. Ook het recente rapport ‘Kijken in

inrichting van een ‘goed’ governance model.

de spiegel’ (mei 2013) vindt de jury van grote toegevoegde waarde voor de sector. De toegankelijkheid van de tekst vergroot bovendien het succes.

Pensioenfonds

Het rapport is onder voorzitterschap van Jean Frijns opgesteld in opdracht van Transparency International Nederland. De werkgroep bestond uit vertegenwoordigers van diverse geledingen binnen de pensioensector, waaronder Vermogensbeheerder(s)

Custodian / Administateur

Albert Röell, bestuursvoorzitter van KAS BANK. Naar aanleiding van de oproep in het rapport om de discussie over transparantie en governace onverminderd voort te zetten, heeft KAS BANK de handschoen opgepakt.

Triangle goverance model Tijdens twee rondetafelsessies discussieerden 40 pensioenIn het triangle governance model stelt het pensioenfonds

fondsbestuurders openhartig over de in het rapport

één of meerdere vermogensbeheerders aan terwijl

beschreven dilemma’s voor ‘goed pensioenbestuur’.

KAS BANK als onafhankelijke administrateur fungeert.

Het verslag van deze sessies leest u op pagina 5 van deze KAS Selections.

Wij voeren een controlefunctie uit over de vermogensbeheerders en ondersteunen pensioenfondsen met onze

Kortom, governance en goed bestuur is en blijft key in de

innovatieve GRC (Governance, Risk en Compliance) services.

pensioensector.


23

Transactieregisters belangrijk voor transparantie van de derivatenmarkt

EMIR De transactieregisters kunnen door de tegenpartijen in een derivatentransactie gebruikt worden om aan hun rapportageverplichting onder EMIR te voldoen. Registreren van transacties start half februari 2014.

De registraties zijn van kracht met ingang van 14 november Edgar Kooter, Sales Director Institutional Services

2013, terwijl de rapportageverplichting begint op 12 februari 2014, d.w.z. 90 dagen na de officiële registratiedatum. De geregistreerde transactieregisters bestrijken alle derivatenklassen.

De European Securities and Markets Authority (ESMA) heeft officieel goedkeuring verleend aan de registratie

Gevolgen

van de eerste vier transactieregisters in de Europese

U dient zowel beursgenoteerde als OTC derivatenposities in

Unie in het kader van de European Market

uw portefeuille te melden bij een transactieregister. U kunt

Infrastructure Regulation (EMIR).

de benodigde structuur en taken voor deze meldingen zelf inrichten en uitvoeren of gebruik maken van de reeds

Het betreft de volgende entiteiten:

bestaande infrastructuur van KAS BANK. In dat geval

• DTCC Derivatives Repository Ltd. (DDRL), gevestigd in

vermijdt u een belangrijk deel van de initiële kosten voor

het Verenigd Koninkrijk;

meldingen aan de transactieregisters.

• Krajowy Depozyt Papierów Wartosciowych S.A. (KDPW), gevestigd in Polen;

De initiële kosten bestaan uit:

• Regis-TR S.A., gevestigd in Luxemburg; en • UnaVista Ltd, gevestigd in het Verenigd Koninkrijk.

(Juridisch) advies bij selectie transactieregister

De registratie van deze Europese transactieregisters is een belangrijk onderdeel van het meer transparant en robuuster

Aanschaf en/of inrichting IT systeem

maken van de Europese derivatenmarkt. De transactieregisters spelen een belangrijke rol bij het toezicht op de markten en de risicomonitoring. De door de registers

Opzetten van communicatie met tegenpartij(en)

verzamelde data stellen de toezichthouders in staat om de risico’s die verbonden zijn aan derivaten te identificeren en mitigeren.

24


Aansluitkosten op transactieregister

Laurens Visie “Een andere les die ik

toespraak van SEC commissaris JR Evans in 1974).

geleerd heb, is dat er in

Nadat ook het Amerikaanse Congres een versnelling hoger

Wall Street niets

schakelde (“in het belang van het beleggend publiek”), was

nieuws zal zijn. En niet

het begin van het einde van de vaste tariefstructuur nabij.

kan zijn omdat

Om uiteindelijk te worden afgeschaft in het midden van de

speculatie zo oud is als

jaren 1970 en met de effectenmarkten middenin een

de weg naar Rome. Wat

revolutie. Want tegelijk met de overgang naar onder-

er vandaag de dag ook

handelbare provisies, ontmantelde de SEC het verbod op

gebeurt in de aandelen-

‘off-board trading’, transformeerden de brokers zichzelf in

markt, het is al eerder

besloten vennootschappen en werden vele ook beurs-

gebeurd en het zal

genoteerde bedrijven in de volgende jaren. Waarvan een

weer gebeuren. Vergeet

aantal tegenwoordig nog steeds terug is te vinden in de

dat nooit .” Aldus Jeremy Lefevre, de auteur van het

structuur en vorm van (wereldwijde) financiële diensten

beroemde ‘Reminiscences of a Stock Operator’,

conglomeraten.

gepubliceerd vlak vóór de grote crash van 1929 en nog steeds een van de meest gewaardeerde boeken over de financiële sector ooit geschreven. Afgezien van de aard van de beurstransacties zelf opereren effectenbeurzen niet los van de dynamiek van de markt.

De traditionele beurzen waren ledenorganisaties. Met leden

Wanneer transparantie echt telt, is de beste oplossing voor de eindklant dat hij een management fee betaalt voor alle gemaakte kosten en een aparte vergoeding voor de uitvoering van transacties.

die met elkaar handelden tegen voorkeurs- of zogenaamde ‘inside’ handelsprijzen, terwijl de vaste minimale provisies dienden als het cement tussen de beursstenen. In de late

In het Verenigd Koninkrijk werd de afschaffing van de vaste

jaren 60 kwam dit systeem echter steeds meer onder druk.

provisies een van de hoekstenen van het hervormings-

Terwijl de Amerikaanse beurstoezichthouder SEC de

programma van Margaret Thatcher. Het maakte de weg vrij

afschaffing van de vaste tarieven bestudeerde, gaf de New

voor de overname van vele oude gevestigde effecten-

York Stock Exchange uitdrukking aan haar ernstige zorgen

handelaren en handelsfirma’s door grote banken en

over de verdiensten van de leden en riep op tot een nadere

buitenlandse (Amerikaanse) instellingen. Als gevolg van de

afweging door middel van een hernieuwde centralisatie van

plotselinge toename van de marktactiviteit werden de

alle beurshandel en de eliminatie van alle potentiële ‘derde’

hervormingen aangeduid als de ‘Big Bang’. Voor Europa

markten.

waren de druiven zuur, omdat een groot deel van de beursomzet richting Londen verloren ging. Onvermijdelijk

De SEC liet zich niet afschrikken: “Kijkend naar Wall Street

kreeg de markthervorming daardoor ook in Europa de

en onze effectenindustrie van vandaag zie ik een industrie

overhand en vielen de vaste provisies één voor één om.

die onze natie goed heeft gediend bij het aantrekken van

Echter, toen het Amerikaanse Congres de vaste provisies

langlopende schulden en aandelen, maar niet een modern,

afschafte, voegde zij ook een paragraaf aan de Exchange Act

winstgevend, efficiënt en concurrerend systeem voor de

toe om een zogenaamde ‘veilige haven’ te creëren om te

effectenhandel” (‘Will Wall Street come tumbling down ?’,

waarborgen dat vermogensbeheerders meer dan de laagst


25

beschikbare provisie zouden betalen voor aanvullende

verbloemen dat de uitvoeringskosten worden opgeblazen of

broker - en researchproducten van een broker-dealer.

niet.

Daarmee was, in 1975, de ‘soft dollar arrangement’ geboren. Meer dan 30 jaar na deze gebeurtenis herschreef de SEC

Volgens velen is, wanneer transparantie echt telt, de beste

haar richtlijn over wat deze ‘in aanmerking komende

oplossing voor de eindklant dat hij een management fee

regelingen’ tussen geldhandelaren en broker-dealers

betaalt voor alle gemaakte kosten en een aparte vergoeding

inhouden. Samengevat komt het erop neer dat de haven

voor de uitvoering van transacties. De kosten voor onder-

inderdaad veilig is zolang personen die discretionaire

zoek zijn dan voor rekening van de vermogensbeheerder

investeringszeggenschap bezitten over een rekening, dat

zelf.

doen in goed vertrouwen en de betaalde provisie “redelijk” is in verhouding tot de waarde van de bemiddelings- en researchdiensten die door of via de broker-dealer zijn verricht. Het kostte de SEC wel een aantal omvangrijke

Voor Europa waren de druiven zuur, omdat een groot deel van de beursomzet richting Londen verloren ging.

grafieken om aan te geven welke dienst wel in aanmerking komt en welke niet. Order management systemen als geheel komen bijvoorbeeld niet in aanmerking, maar bepaalde delen

De CSA regeling mengt de twee. De all-in vergoeding voor

van dat systeem, zoals pre - en post - trade analytics,

de eindklant wordt verdeeld over beide posten, terwijl de

algoritmische handel en directe toegang tot de markt wél.

vergoeding voor het verzamelen en bewaren van onderzoek

Bulk marktinformatie niet, marktinformatie gericht op

door de CSA Broker wordt gebruikt voor de financiering van

speciale interessegebieden of specifiek gedefinieerde

(toekomstige) betalingen aan de geselecteerde leveranciers

doelgroepen wél. Proxy Voting Services ook niet, maar proxy

van het onderzoek.

gedreven analyses van uitgevende instellingen, effecten en de investeringsvoordelen van een corporate action weer wel.

Inmiddels heeft de sector via ‘zelfregulering’ bepaalde best

De institutionalisering van ‘de in aanmerking komende

practices voor de CSA ontwikkeld, maar met de daarop-

regeling’ is uiteindelijk uitgegroeid tot de Commission

volgende ondersteunende regulering vooral in het belang

Sharing Arrangement (CSA) in Amerika en de Commission

van de beleggingsinstellingen en de aanbieders van

Sharing Agreement in de UK.

onafhankelijk onderzoek zelf.

Er zitten voors en tegens aan deze regelingen. Want hoewel

Deze voorschriften omvatten de gelijke behandeling van

de ontkoppeling van provisies en de deregulering van de

eigen en derden onderzoek , het behoud van tenminste één

markten tot de invoering van de ‘best execution’-regel voor

relatie met een pure execution provider als een controle op

de effectenmarkten heeft geleid, zou de daarop gevolgde

mondiale prijsstelling van de uitvoering, de prompte betaling

bundeling met effectenresearch best eens kunnen

voor onderzoek om de provisie ‘pot’ zo klein mogelijk te

26


houden om het tegenpartijrisico te verminderen en de

Toen becommentarieerde de beurs van New York de

regelmatige herwaardering van de (prime) broker relaties

verandering als volgt: “Het steeds groter wordende web van

voor risicospreiding in het algemeen.

regelgeving vanuit de overheid maakt de bedrijfsjuridische praktijk tot een van Amerika‘s meest levendige en

Ondertussen maakt de brede consensus ten gunste van een

consistente groei-industrieën.”

gedereguleerde effectenindustrie geleidelijk plaats voor een vanuit de regelgeving ingezette aansporing voor de markten

Maar wie weet keren de huidige gefragmenteerde private

om te leveren en transparant te zijn over de beoogde

markten, in de geest van transparantie en het belang van de

resultaten. Dit uit zich, zoals recent onderzoek uitwijst, in

belegger, terug naar de schoot van de nationale - of interne

het toenemende gebruik van gespecialiseerde onderzoeks-

marktsystemen. Ofwel, zoals we ze ooit noemden, effecten-

technieken en meer geavanceerde uitvoeringsstrategieën.

beurzen. En daarmee is er, opnieuw, niets nieuws op Wall

Samen met de verdere uitwerking en het toegenomen

Street.

gebruik van de CSA-regelingen, lijkt de ontvlechting van onderzoek en uitvoering te leiden tot een radicale herziening van het investeringslandschap in Europa. Hoewel radicale verandering altijd tegenstanders aantrekt, lijkt een conservatieve benadering van radicale verandering, zoals zich dat uitte tijdens de ontmanteling van de vaste provisies (in de VS), nu onwaarschijnlijk.


27

NETHERLANDS

UNITED KINGDOM

KAS BANK AMSTERDAM P.O. Box 24001 1000 DB Amsterdam The Netherlands Nieuwezijds Voorburgwal 225 1012 RL Amsterdam The Netherlands T: +31 20 557 59 11

GERMANY

KAS BANK LONDON 5th Floor 10 Old Broad Street London EC2N 1AA United Kingdom T: +44 20 7153 36 00

KAS BANK WIESBADEN Biebricher Allee 2 65187 Wiesbaden Germany T: +49 611 1865 3800

www.kasbank.com

KAS SELECTIONS Jaargang 20, nummer 4, december 2013

Recommend Documents