nummer 8 jaargang 4, December 2013

krill

nummer 8

jaargang 4, December 2013

Colofon

Inhoud

Noordkapervereniging opgericht maart 2009 Kvk. Amsterdam 34342036

Van de voorzitter Een zomer op het Wad 24-uurs race Kokkie Wim Handigheidjes What’s in a name Waddenweekeinde Denemarken in juni Culinaire Waddentocht Agenda 2014 Zij die te kaap’ren varen

Postadres Postbus 1062 3700 BB Zeist [email protected]

Bank ING 5780999 Noordkapervereniging Bilthoven

Bestuur

3 4 6 6 7 8 9 12 16 17 18

[email protected] Voorzitter Bart Wolles 023-5261594 06-24892034 [email protected] Secretaris Jeltje Waagenaar [email protected] Penningmeester Wim Hesselink [email protected] Webmaster Jan Wigle Visser [email protected] Bestuurslid Wim Kok [email protected] Bestuurslid Cécile Appelo [email protected]

Agenda 2014 Zie pagina 18

Betaling contributie Op de algemene ledenvergadering 2009 is besloten de inning van de contributie vanaf 2010 via een automatische incasso te laten verlopen. Alle leden hebben hierover een e-mail of brief gekregen. Het machtigingsformulier dient ingevuld en ondertekend teruggestuurd te worden naar: Penningmeester Noordkapervereniging Nicolaïlaan 32 3723 HS Bilthoven U kunt het machtigingsformulier ook downloaden via de website van de vereniging. Mocht u geen brief of e-mail hebben ontvangen, laat dat even weten aan de penningmeester ([email protected]).

Bestuurslid Klaas van Balen [email protected] Internet www.noordkapervereniging.nl Contributie € 30 per jaar (automatische incasso)

Drukwerk: Paswerk, Cruquius Redactie: Anne Marie Kolkhuis Tanke Foto´s in deze Krill van o.a. Andy Gerritsen, Gerard van Dorp, Bart van Overmeeren, Wim Kok, Jeltje Waagenaar en Wim Hesselink. 2

Van de voorzitter Beste leden, Het is weer goed gekomen. Even was ik bang dat de lust binnen de vereniging om er samen op uit te trekken zou zijn verdwenen. Dit, na een vanuit meteorologisch opzicht minder geslaagd voorjaar waardoor twee evenementen moesten worden afgelast. Voor de twee Wadden-evenementen dit najaar had Zeus voor ons een toegift en kwamen de leden in grote getalen aandraven. Aan het Wad-weekend namen maar liefst 18 schepen deel en de kotter van Jan Rotgans was aardig vol tijdens de culinaire Waddentocht. Kijk verder in deze Krill voor een impressie van deze twee zeer geslaagde evenementen. Er is dus weer volop activiteit en dat is maar goed ook zo aan de vooravond van het eerste lustrum. De data van de meeste evenementen zijn al bekend en zijn te vinden in deze Krill. Met de invulling zijn we nog druk bezig. Het wordt in ieder geval verrassend en net even anders dan we tot nu toe gewend zijn. Inmiddels zijn wij ook begonnen met de creatie van de lang verwachtte verenigingsartikelen. Tijdens onze nieuwjaarsbijeenkomst vast meer. Bart Wolles

3

Een zomer op het Wad Al enige jaren verlangde ik er naar een keer zo lang als ik zou willen, op het Wad te kunnen varen. Hans wilde wel mee, maar niet zo lang. Daarom zocht ik een scheepje waarmee ik alleen zou kunnen varen. Dat werd uiteindelijk in 2011 een Noordkaper 22 visserman met torentuig en ik noemde haar Kogia, naar de kleinste walvissoort. In datzelfde jaar namen Hans en ik deel aan het Noordkaperweekend, waarin we met de club naar Harlingen voeren omdat er te veel wind was om droog te vallen. Een bijzonder leuke kennismaking! 1 juni 2013 ging ik van start voor mijn reis. Vanuit Roggebotsluis met een niet zeilende vriendin over het IJsselmeer, via Lemmer binnendoor naar Workum en vandaar naar Harlingen. Heel veel wind en kou, maar stalend weer. Zo raakte ik een beetje ingeslingerd. Ook vanuit Harlingen moest ik vanwege het weer – nu alleen – Een huiler komt voorbij binnendoor naar Lauwersoog (en ontmoette onderweg de Jetter!). Vandaar zeilde ik naar Schiermonnikoog voor mijn eerste droogval ervaring (wat een rare geluiden!) en via Noordpolderzijl en Borkum naar Juist. Regelmatig lag ik dagen verwaaid en pas op Juist drong tot me door dat ik – met de 3 maanden die ik mijzelf beloofde – echt tijd genoeg had! In Norddeich kwam opnieuw een vriendin aan boord, die ik – na een paar prachtig stoere zeildagen – in Neuharlingersiel “omruilde” voor Hans. In de haven genoten we mee met het jaarlijkse verenigingsfeest: onbeperkt tong eten en bier drinken. Met Hans trok ik verder de Jadebusen in, via een dromerige binnenzee bij Hooksiel naar Wilhelmshafen (wat een enorm havencomplex) en langs heel veel zeehonden op hoge platen naar Varel. Dat zou ook het verste punt worden. De keersluis daar ging de dag van onze aankomst door een misverstand niet meer open zodat we het 4 meter hoge tij langs de Keersluis van Varel damwand mochten afwachten. 4

Prachtig overigens. Weer alleen en terug naar het noorden/westen begonnen qua weer en wind, maar ook omdat ik inmiddels een veel meer ervaren wadzeilster was geworden, de mooiste weken van mijn tocht. Droogvallen, ankeren, zomaar wat zeilen, overtijen, zonnen, zwemmen en vooral genieten van het prachtige wad: dan droog en dan weer water, al die vogels, zeehonden en eindeloze horizonten. Ik deed alle Duitse eilanden plus heel wat landkant-plaatsen aan. In Greetsiel kwam Hans weer aan boord. Termuntenzijl was onze eerste Nederlandse haven. Op mijn 63 e verjaardag namen we in Delfzijl afscheid (Hans heeft veel reizen overgehad om stukjes met me mee te varen!) en begon ik aan, wat het laatste stukje van de tocht zou worden. Met goede winden via Borkum naar Lauwersoog om daar, en op het Lauwersmeer, beter weer af te wachten voor ik verder kon. De dag dat ik gepland had naar Ameland te gaan was er echter dichte mist en de dag erna, ik was wel uitgevaren, kwamen de waarschuwingen voor erg zwaar (on)weer en ben ik omgedraaid. En ineens was het toen – 2 maanden na vertrek – genoeg: verlangen naar huis werd sterker dan het verlangen om naar Ameland te zeilen (en daar weer in m’n uppie te zijn). In 2 dagen ben ik naar Grou gevaren, waar Hans me heeft opgehaald. Ik vond het echt meer een avontuur dan een vakantie. Steeds weer kaarten en pilots bestuderen, rekenen, weerberichten binnenhalen, klussen, etc.: soms lastig, maar wel heel leuk toen ik ging ervaren dat het me wel lukte. En het ging ook een keer goed mis: door een stuurfout en onbekendheid raakte ik bij hoogwater vast buiten de geul naar Noordpolderzijl. Daar moest de KNRM aan te pas komen! Gelukkig bleek ik wel tegen alleen zijn te kunnen. Een paar dagen na mijn stoppen zijn Hans en ik in een weekje door Friesland (o.a. Princenhof, een aanrader voor NK’s) weer naar Harlingen gegaan, waar vanuit ik met een 3e vriendin nog naar Terschelling en Ameland ben geweest: 3 prachtige lange zeildagen. Daarna heb ik Kogia achtergelaten in Makkum om 4 weken later mee te kunnen doen aan het Noordkaper droogvalweekend. Dat vonden Hans en ik echt een superbelevenis! Met 18 (!) schepen in het Fransche Gaatje, zo mooi!

Vertrek uit Norderney 5

Weinig Noordkapers in de 24-uurs van 2013 Vrijdagavond 23 augustus was de start van de 24-uurs van Medemblik. Eén van ’s werelds grootste zeilevenementen voor kajuitzeiljachten. Maar helaas met maar weinig Noordkapers (2). Cees Schilp heeft in de vorige Krill leden van onze vereniging uitgenodigd om met hem mee te zeilen tijdens deze prachtige race op het IJsselmeer. Zijn doel was om opstappers mee te nemen en ervaring op te laten doen. De opstappers zouden dan in het jubileumjaar 2014 met een eigen schip moeten deelnemen. Helaas heeft Cees geen aanmeldingen gehad en heeft hij met zijn eigen crew de 24–uurs gevaren.

Kip gestoofd in (wit)bier Kip gestoofd in (wit) bier

Kokkie Wim

Ingrediënten voor 2 personen Een halve kip, 50 gram bloem, 6 champions (schijfjes), 5 sjalotjes, 5 aardappels, half bakje gerookte spekblokjes, 1 eetlepel boter, 1 eetlepel olie, 1 citroen en 1 flesje bier Bereiding Verwijder het vel van de kip en snij deze in stukken. Pers de citroen uit. Spoel het vlees goed af en wrijf het in met citroensap. Vermeng de bloem met zout en peper en wentel de kip erdoor. Verhit de boter in een koekenpan en bak de kip rondom goed bruin in 10 minuten. Haal de kip uit de pan en wikkel ieder stuk in aluminiumfolie om ze warm te houden. Schil de sjalotten en de aardappelen en snij ze in vieren. Wrijf de champignons schoon met keukenpapier en bak dit alles aan in het braadvet van de kip in de koekenpan. Voeg het spek toe, bak dit knapperig en doe de kip weer in de pan. Op hoog vuur goed laten bakken en na 3 minuten blussen met het (wit)bier. Laat de kip, met het deksel op de pan, in 50 minuten gaar stoven. Eet smakelijk, Kokkie Wim 6

Handigheidjes Wat ben ik trots op onze Connemare. Maar wat ben ik ook trots op mijn man Wout. Nou was ik dat toch al, maar hij heeft ook een paar handigheidjes voor de boot ontworpen én gemaakt die ik andere Noodkaper-eigenaren niet wil onthouden. Ten eerste heeft hij een heel mooi loopplankje gemaakt. Het frame is van aluminium en de treden van kunststof dat op hout lijkt. Het hangt met 2 klembeugels aan een trede van de zwemtrap en kan met één handbeweging op diverse hoogtes bevestigd worden, afhankelijk van de hoogte van de kade of steiger waaraan we liggen. De bevestiging scharniert mee en de wieltjes volgen de bewegingen van de boot. We gebruiken het nu voor het derde seizoen en het is ideaal! Ten tweede hebben we een superhandig opbergsysteem in de bakskist aan stuurboordzijde voor de luiken, horren en het tafelblad. Die hangen namelijk verticaal in gleuven (een soort brievenbussen) in spanbanden. Hierdoor blijven ze altijd rechtop, ook als de boot schuin gaat, en ze botsen niet tegen elkaar. Bovendien kunnen ze niet beschadigen omdat de spanbanden zacht zijn. Op deze manier wordt de loze ruimte onderin de bakskist benut en kunnen de verschillende accessoires onafhankelijk van elkaar gepakt worden zonder dat ze gestapeld opgeborgen moeten worden.

Conny Drinkwaard Voor eventuele informatie: [email protected] 7

What’s in a name? Zoveel boten: zoveel namen. What’s in a name? In deze rubriek komen we meer te weten over bootnamen en hun historie. Deze keer de EINDELOOS. Al heel lang wilde Wim een boot. Ik niet, ik ben meer een camper-type. Wim had vroeger op Loosdrecht een 16m2 en ooit in Grou zeilles gehad. Ik ging vroeger met ouders mee kamperen. Met een drukke fietsenzaak, waar in de zomer gescoord moest worden was het niet verstandig een zeilboot aan te schaffen. Maar toen de pensioengerechtigde leeftijd zich bijna aan diende kwam het verlangen naar een boot toch weer boven. Overlegd samen wat te doen. Volgens Wim konden we beter eerst een zeilboot aanschaffen om nog, hopelijk in goede gezondheid, zo'n 10 jaar te varen om eventueel daarna aan mijn wens tegemoet te komen om te gaan “camperen”. Slim hoor. Na veel in havens en in de Vaarkampioen gezocht te hebben, kwam de "Noordkaper" als favoriet uit de bus. Nu nog een naam. Tegen een vriendin vertelde Wim dat hij "eindelijk" een boot had gekocht en vond dat de boot ook deze naam moest hebben, waarop zij zei “Dat betekent dan wel het einde terwijl, als je hem eindeloos noemt, je nog een poosje vooruit kunt”. En zo is het gekomen dat onze boot "Eindeloos" heet. Hetgeen ook van toepassing is op het oplossen van gebreken (kinderziektes) en onderhoud, maar dat schijnt erbij te horen, zo is mij verteld. Je gaat van je boot houden en neemt de rest voor lief! Anneke Kok

'Eindeloos' NK31 VM torenkotter met bouwnummer 6

8

Waddenweekeinde 3x is scheepsrecht en dat blijkt maar weer. De derde poging om met de Noordkaperclub op stap te gaan slaagt. Het weer en het tij werken mee en we kunnen op zaterdag 7 september het wad op om bij de Richel droog te vallen. Maar eerst vrijdagavond een gezellig treffen in de haven van Makkum. Tijdens de maaltijd in café de Zwaan houdt Wim hier het palaver. Dat scheelt weer een regenbui op de kade. De volgende ochtend om 07.30 uur vertrekt de eerste Noordkaper richting de sluis bij Kornwerderzand. De andere schepen volgen en tegen half negen liggen we allemaal in de sluis. Volle bak zoals te zien is op de foto hiernaast. Bij de Richel arriveren nog enkele schepen vanuit andere windstreken en dan zijn we tenslotte met 18 boten. “Een ongekend groot aantal ” volgens Jeltje. Sommigen kunnen niet wachten met ontschepen en staan tot boven de knieën in het water. En dan begint het grote genieten: lekker over de bodem van de Waddenzee banjeren, bij elkaars boten kijken, beetje poetsen, ankers verleggen, kokkels rapen, foto’s maken, maar vooral veel kletsen met elkaar. Henriette heeft voor drank en lekkere hapjes gezorgd. Hulde! Tegen de tijd dat het water gaat stijgen zoeken we de eigen boot weer op voor het vervolg van de avond en de nacht. De regen en de wind van de volgende ochtend nemen we op de koop toe. In de sluis bij Kornwerderzand klaart het op, gaat de zon weer schijnen en wordt de temperatuur heel aangenaam. Een mooi besluit van een fantastische belevenis. Wat ons betreft: wij gaan een volgende keer graag weer mee. Er zijn nog veel meer foto’s gemaakt van het Wadweekeinde o.a. door Andy Gerritsen, Jeltje Waagenaar en Gerard van Dorp. Een collage tref je aan op de volgende pagina’s. 9

10

11

Denemarken in juni Veel herfst en een bizarre confrontatie met de waterpolitie Vroeg in het seizoen naar Cuxhaven Het vooruitzicht van weinig drukte op het water en in havens is voor ons ook dit jaar weer een reden om onze vakantie vooral in de maand juni te plannen. Doel is Denemarken via de Waddeneilanden en het Kielerkanaal. Het varen willen we, zoals we al jaren doen, combineren met fietstochten op de wal. Daartoe hebben we twee racefietsen bij ons, die met losgehaald voorwiel keurig geparkeerd staan in de hondekooi. 8 juni vertrekken we vanuit Gaastmeer in ijzige kou, met harde wind en met alles aan wat we aan warme kleren hebben. ´s Avonds moet de kachel aan want in de kajuit is het maar 13°C; het lijkt wel november! De weersvoorspellingen leren ons dat structurele weersverbetering er voorlopig niet in zit. Varen doen we de komende weken dan ook overwegend met waarschuwingen van DP07 (de Duitse weerdienst) voor buien met veel wind. Afwisselend varend en fietsend op land gaan we in een aantal dagen naar Borkum en vandaar naar Norderney en dan in één ruk naar Spiekeroog. Op de Osterems kijken we of er geen gele tonnen in onze route liggen die een ‘Sperrgebiet’ aangeven. De betonde Osteremsgeul gaat dwars door een gebied waar munitie is gedumpt en waar al twee jaar werkzaamheden zijn, waarschijnlijk voor de nieuwe bekabeling van het in aanbouw zijnde windpark in de Noordzee nabij Borkum. We mikken op een dag met rustig weer voor de 50 mijl over de Duitse Bocht van Spiekeroog naar Cuxhaven. Inderdaad, de verwachting is die dag N/NO 3 Bft. In windstil weer verlaten we Spiekeroog om 7 uur. Door de harde wind de afgelopen dagen staat er echter nog een

Obstakel boven het Kielerkanaal 12

flinke deining. In de Otzumer Balje, het relatief ondiepe zeegat dat we uit moeten, is die door het oplopend bodemprofiel aanzienlijk, met zelfs hier en daar brekers. Even slikken, maar we komen er goed doorheen. Het opgebonden grootzeil krijgt het echter hard te verduren door de rukken van de slingerende gaffel. We constateren -als we wat later de zeilen hijsen- dan ook enige schavielschade aan het zeil. Jammer, maar als de stroom begint mee te lopen en we aan de wind soms 7 knoop halen, is het weer puur genieten. Via Elbe en Kielerkanaal naar de Oostzee In Cuxhaven vroeg uit de veren om naar Brunsbüttel te varen en vandaar naar het Gieselaukanaal waar, bij de sluis, een prima overnachtingsplek is. Als we daar aankomen is het er nog vrijwel verlaten. Een warme middagzon is gaan schijnen, er roepen koekoeken en een kwikstaart met twee kuikens hipt over de steigerbalustrade. Die oase verlaten we daags erop vroeg, om begin van de middag bij de sluizen in Holtenau aan te komen. We blijven hier niet, de drukte die hier is vanwege de Kielerwoche die over een paar dagen begint, willen we vermijden. Na een paar uur varen in buiig weer bereiken we Eckernförde, een aardig stadje, met een gave historische binnenstad. Er is een buitenhaven en oude binnenhaven die gescheiden zijn door een antieke ophaalbrug, met aan weerszijden oude scheepshellingen en een goed restaurant. We eten daar terwijl buiten bliksem, onweer en rode luchten voor een prachtige achtergrond zorgen. Hoppend door de Kleine Belt Waar we beslist naar toe willen is Mjels Vig, op het eiland Als. Vanuit Eckernförde eerst maar naar Hørup Havn, met tussenstop in Damp om diesel te tanken. De weersverwachting geeft een inmiddels gebruikelijke sombere verwachting: NO 3-4 Bft, toenemend ZW 5-6, met kans op onweer en zelfs buien De Kreek van Miels Vig tot maar liefst windkracht 9. Willen we het leuk houden dan moeten we dus op tijd weg! Na Damp is de wind al zodanig aangetrokken en zuidwaarts gedraaid dat we vanaf daar met alleen fok en kluiver voor de wind uit vlinderen. Als we de zeilen innemen lopen we voor top en takel nog altijd 4 knoop. Een paar uur later wordt het stormachtig, blij dat we op tijd binnen zijn! De dag erop naar naar Mjels Vig, via het stadje Sønderborg en het Als Sund, de smalle zeestraat tussen het eiland Als en het vasteland, naar het noorden. Landschappelijk is dit een van de mooiste stukjes in dit gebied. Aan de noordwestzijde van het eiland Als bevindt zich een aantal diepe kreken waarvan Mjels Vig er een is. De route ernaartoe doet deels denken aan het gescharrel op het Wad. Je moet langs zeer ondiepe stukken en door soms erg smal vaarwater waar passeren van andere schepen nauwelijks mogelijk is. Je kunt er uitstekend ankeren of aanleggen aan de paar steigertjes diep in 13

de kreek. Na twee dagen in Mjels Vig varen we naar Assens, een betrekkelijk gaaf oud stadje op het eiland Fyn, met mooie oude huizen en bedrijfsgebouwen. We fietsen uitvoerig op dit prachtige eiland met zijn mooie en gevarieerde landschap en met riet gedekte vakwerkhuizen. Het haventje van Avernakkø Avernakø Ons volgende doel is Avernakø, een voor ons nog onbekend klein eiland. We varen erheen in stevige wind en vrijwel voortdurende regen. Van de omgeving zien we door de dichte regen vrijwel niets. Avernakø heeft twee heel kleine haventjes, waarvan één direct naast de landingsplek van de veerboot. Daar meren we af. Er zijn slechts twee andere schepen met opvarenden, verder is het in het haventje uitgestorven en dat blijft zo de twee dagen dat we op het eiland zijn. Liggeld betalen doen we met een betaalautomaat. Het eiland verkennen we lopend in één dag. Daarna naar Bagenkop, op het eiland Langeland. Alweer dichte regen en slecht zicht! Bagenkop blijkt een klein, wat armoedig plaatsje te zijn met vakantiehuisjes aan de haven, een kleine vissersvloot en enkele scheepshellingen waar viskotters ter reparatie liggen. Na een dag fietsen op Langeland varen we dan weer richting Kiel-Holtenau en de volgende dag in één ruk naar Brunsbüttel om van de voorspelde zuidoostenwind gebruik te kunnen maken, als we door de Duitse Bocht naar Wangeroog gaan.

Terug naar de Waddenzee: slachtoffer van scoringsdrang van de Duitse politie Na het sluizen varen we de Elbe af en dan al motorsailend de Noordzee op. Er is maar weinig wind. We prikken onze waypoints iets ten zuiden van de groene tonnenlijn van de Trafficzone. Slechts een enkel ander zeilschip vaart in de nabijheid. Ongeveer halverwege het traject Cuxhaven – Wangeroog komt ons op topsnelheid een politieboot van de ‘Wasserschutzpolizei Hamburg’ tegemoet die ons aan onze stuurboordzijde voorbijvaart, net Diesel tanken in Brunsbüttel op het moment dat we het 14

grootzeil aan het opdoeken zijn. We sturen tegen de steile hekgolven in en, als we uitgehobbeld zijn, weer terug naar onze oude koers. We zien tot onze verwondering dat de politieboot, na ons gepasseerd te zijn, snel vaart mindert, enkele honderden meters doorvaart, keert en ons praait. Grote stootwillen worden buitenboord gehangen en we worden op barse toon gesommeerd langzij te komen. We krijgen te horen dat we ‘gedurende enige tijd’ in de vaarroute gevaren hebben tegen de vaarrichting in en dat daarom een bekeuring volgt. We kijken op de plotter en zien dat we, door de gecreëerde verleiding tegen de hekgolven in te sturen, inderdaad even in de Trafficzone gekomen zijn. Een heel gedoe met betalen van de boete (overigens maar € 15,--) en controle van vaarbewijs met behulp van een uitgestoken soort kerkezakje op een lange steel volgt. Bah, wat een misselijke scoringsdrang van de politie om zulke streken uit te halen! We hebben er flink de pest in. Naar huis: nog eenmaal droogvallen op een heel vreemde plek Inmiddels is het, eindelijk, zomers weer geworden! Van Wangeroog gaan we naar Langeoog en vandaar in één keer naar Juist. We willen daar de haven in, om op ons gemak onze voorraden weer eens aan te vullen. De toegangsgeulen tot Juist kunnen we nog net nemen zonder vast te lopen. We vragen ons af hoe de situatie in de jachthaven zal zijn, omdat deze de laatste jaren zo dichtgeslibt raakt. We vragen het aan vissers die in een klein bootje naar buiten varen en krijgen te horen dat het tot de eerste steiger nog wel zal lukken. We draaien de haven in en .... zitten na 10 meter muurvast in het slik midden in de havenkom! Dat wordt uren lang hier te kijk liggen! Met de rubber bijboot kan Margriet toch de boodschappen doen die we hard nodig hebben, maar terugkomen zit er voor heel wat uren niet meer in, omdat de haven geheel droog komt te liggen. De dagen erna verlopen voorspelbaar rustig in zonnig weer. Als we uiteindelijk afmeren in Gaastmeer zitten er 5 heel verschillende weken op. Heel veel nattigheid en wind, maar - misschien door het soms afzien - wel heel erg leuk! Dennis en Margriet Jannette Walen, a.b. Noordkaper 31C ‘Jentje’

Hoog en droog in de haven van Juist 15

JoJan en Ina Keuning, Noorderkroon

Culinaire Waddentocht

Met een stralend zonnetje voeren we zondag 6 oktober met schipper en Waddenkennkenner Jan Rotgans het Wad op. Met z’n achtentwintigen monsterden we aan op de WR130, Johanna II, voor een culinaire wadtocht. Na de ontvangst met koffie en een Wieringerstik (roggebrood met beschuit) voeren we de haven van Den Oever uit. Eerst maar eens een “trekje” voor de sluis om krabben en garnalen te vangen. Die aan boord door kok Grote Ben direct werden verwerkt in een heerlijke bisque. De garnalen. werden gefrituurd en met kop en staart gegeten. Een heerlijk begin. Daarna ging de mand uit en werden er mosselen gevangen en gekookt in zeewater. Kleine spiering, sprotjes en ansjovis werden ook gefrituurd en in het zuur gelegd. Dat werd het borrelhapje bij voor het diner. Onderwijl was er natuurlijk volop gelegenheid om bij te kletsen en onze vakantie-avonturen met elkaar te delen. Met een bijboot werden we naar een drooggevallen zandplaat gebracht waar Jan verhaalde over het leven op en in het zand. Als kleine jongen al ging hij met zijn vader mee vissen op dit mooie stuk Waddenzee; dat dan ook niet veel geheimen meer voor hem heeft. En een paar van die geheimen heeft hij met ons gedeeld, zoals plekken waar platvissen 16

hadden gelegen, scheermesjes die het Annette Augustijn zand in doken en nog een aantal wonderen der natuur. Op de oesterbank konden we ruim oesters rapen en direct opeten. Heerlijk! Verser kan het natuurlijk niet. Met een mandje blaasjeswier (om de scholletjes op te stoven) gingen we weer aan boord. Lieslaarzen (tot maat 48 beschikbaar!) uit en tijd voor een drankje. Grote Ben serveerde de borrelhapjes en als diner gestoofde schol met salades, appelmoes en een gepofte aardappel. Het diner werd benedendeks afgesloten met koffie met likeur (maar de alcohol was er uitgekookt hoor!) en slagroom. Met het zonnige weer, het gezellige gezelschap, de mooie verhalen van Jan en de schoonheid van het Wad werd het een dag om in te lijsten. Anne Marie Kolkhuis Tanke

Agenda 2014* * data zijn onder voorbehoud

11 januari 2014 Nieuwjaarsbijeenkomst in Planetarium in Franeker

15 maart 2014 Feestelijke ALV in Huizen 24 mei 2014 Lustrum zomertreffen in Stavoren

Nieuw in de collectie! 17

Zij die te kaap’ren varen ……... (een

opstel vrij naar ‘Nederlandsche schepen’ van J.H. van Duinen) Door Gerard W. van Dorp a.b. van de Kleine Beer

...moeten mannen met baarden zijn, is het begin van één van de liederen uit 'het Nederlands volkslied'. Een liedboek’, dat werd gebruikt toen wij in Nederland nog naar de lagere school gingen. Van de roemruchte kapers Grace O'Malley , Anne Bonny en Mary Read had de liedschrijver blijkbaar nog nooit gehoord. Maar dat werd ruimschoots goedgemaakt door het hoofd der school, die meeslepend verhaalde over Piet Hein en de zilvervloot. En helemaal toen hij zei: "nu ga ik jullie vertellen over het kofschip" , werden de oren gespitst. En dat …..viel bitter tegen. Kofschip? ...wanneer dat woord zou zijn gevallen tijdens de onlangs gehouden natte hiswa , heb je kans dat de dealer van Fastforeward Yachts -een snelle dertiger- opschrikt. "Waaaht ..? Weer een zo’n streek van OBB (de Ons Bekende scheepsBouwer van klassieke Noordkapers uit Harns) met zijn ragfijne spel om ons bouwers van plastic comfortcontainers met een nieuwe variant naast de C, VM, Azur, MOC en LC uit de markt te drukken! " Maar ze moeten het toch toegeven: ook een grote groep oudere scheepsliefhebbers heeft op de genoemde lagere school indertijd schipbreuk geleden bij dit begrip. In het opstel mijn boot leverde de zin "mijn vader heeft een kano gekochd en ik heb er al mee gepeddelt" twee rode strepen op. Met leedwezen moeten we vaststellen dat 't kofschip jammer genoeg bij velen verder geen andere gedachten oproept . En dat terwijl het als scheepstype echt heeft bestaan! Een kofschip was een zeilschip voor binnen- en kustvaart met ronde voor- en achtersteven en een platte bodem. Meestal had het kofschip twee masten, de bezaan tussen roef en achterdek. Typerend is het geveegde onderwaterschip. Tevens is er sprake van een zeeg: het oplopen van het dek in de lengte, vanuit het midden. De kof heeft een breed berghout (stootrand om het schip). In de 18e en 19e eeuw werd de grote mast vaak verlengd met een schietbare steng, zaling en ezelshoofd "hetwelk niet onsierlijk staat, maar de kof ontaardt" en was het schip ook in Friesland uitermate populair, ondanks het gezegde "koffen en smakken zijn waterbakken", dat ontstond doordat het schip bij zwaar weer meer onder dan boven water voer. "In stormweder kunnen deze schepen veel doorstaan, indien alles goed gesloten en geschalmd is. De roef heeft met stortzeeën veel te weerstaan" De robuuste schepen bezeilden de Hanzesteden, de Oostzee en Middellandse Zee en er zijn zelfs oversteken naar Zuid-Amerika bekend. Maar zowel kof als smak waren ook geschikt voor de vaart in ondiep water, zoals de Wadden. En inhakend op het begin van dit verhaal…of er ook vrouwen meevoeren op deze schepen? We moeten er naar gissen. Maar inmiddels is wel duidelijk gebleken dat als Jan, Piet, Joris en Corneel op stootgaren liggen met hun Noordkapers zij zeker niet zonder hen van wal steken .

18

Wimpel Noordkapervereniging Gratis bij ingang lidmaatschap. Voor € 9,00 te koop tijdens evenementen of via [email protected]

Heb je leuke, spannende, ontroerende, indrukwekkende, domme of andere interessante Noordkaper, Zuidkaper of Wanderer verhalen? Laat de lezers van de Krill meegenieten en stuur je verhaal op naar: [email protected]

19

Noordkapervereniging Postbus 1062 3700 BB Zeist

20