Kadernota Subsidies. Titel beleidsnota. onder titel (optioneel) Kadernota subsidies gemeente SWF 1

Kadernota Subsidies

Titel beleidsnota onder titel (optioneel)

Kadernota subsidies gemeente SWF

1

Inhoudsopgave 1 Samenvatting 1.1 Aanleiding 1.2 Proces 1.3 Opbouw van subsidieverstrekking (subsidiehuis) 1.4 Subsidiekaders van de gemeente Súdwest-Fryslân 1.5 Vervolg

3 3 3 3 4

2 Inleiding 2.1 Proces: verloop van het proces van kadervorming 2.2 Betrokkenheid collega’s totstandkoming van de subsidiekaders 2.3 Aansluiting bij gestelde kaders en ambities van de gemeente

5 5 6 6

3 Het subsidiehuis: definitie en doel subsidie en positie van de subsidiekaders 3.1 Algemene wet bestuursrecht (Awb) 3.2 Algemene Subsidieverordening (ASV) 3.3. Subsidiekaders 3.4. Nadere regels 3.5 Verschil tussen subsidiëring en inkoop

7 7 7 7 8 8

4 Subsidiekaders van de gemeente Súdwest-Fryslân 4.1 Uitgangspunten 4.2 Algemene subsidiekaders 4.2.1 Subsidieontvangers 4.2.2 Doelgericht 4.2.3 Soorten subsidies 4.2.4 Binnen de begroting 4.2.5 Evenredigheidsbeginsel 4.2.6 Voorkomen van stapeling van subsidies 4.2.7 Doelmatig 4.2.8 Subsidiebijdrage 4.2.9 Klantvriendelijk 4.2.10 Verantwoordelijkheidstrap 4.3 Inhoudelijke subsidiekaders 4.3.1 Integraal 4.3.2 Kwaliteit 4.3.3 Duurzaam 4.3.4 Preventie 4.3.5 Doelgroepen 4.3.6 Kwetsbaar 4.3.7 Aanjagen 4.3.8 Innovatief

10 10 10 10 10 11 11 12 12 12 12 13 13 14 14 15 15 15 15 15 15 15

5 Vervolg

16 16 16

5.1 Implementatie, monitoring en evaluatie 5.2 Kosten


2

1. Samenvatting 1.1 Aanleiding In de voormalige 5 gemeenten van de huidige gemeente Súdwest-Fryslân werd subsidie aan de hand van de eigen prioriteiten en de lokale context verleend. Dit heeft in de nieuwe gemeente geleid tot uiteenlopende subsidies. Met de fusie is een nieuwe organisatie ontstaan waarin nieuwe beleidsprioriteiten worden gesteld. Het is noodzakelijk om de verschillende subsidiestromen binnen de gemeentelijke organisatie af te stemmen en hiertoe een nieuw subsidiekader te ontwikkelen. Een subsidiekader dat tevens recht doet aan de nieuwe beleidsprioriteiten en waarmee richting wordt gegeven aan de harmonisatie van de nog vigerende subsidieverordeningen en het gevoerde beleid. 1.2 Proces Subsidies is een middel om beleidsdoelen te bereiken en dit middel wordt gebruikt op diverse beleidsterreinen. Om te komen tot de in 1.4 beschreven algemene en inhoudelijke subsidiekaders is een intensieve traject doorlopen. Dit traject bestond onder andere uit een inventarisatie en analyse van subsidies, de samenwerking in een gemeentebrede subsidiewerkgroep, de bijeenkomsten met teams en de commissie Boarger en Mienskip en het voorleggen van de concept kaders aan overkoepelende organisaties. Op deze manier is intern en extern een breed draagvlak ontstaan voor de subsidiekaders. 1.3 Opbouw van subsidieverstrekking (subsidiehuis) Subsidieverstrekking is opgebouwd uit drie onderdelen namelijk: 1. de Algemene Subsidie Verordening (ASV). Deze is vastgesteld op 3 maart 2011 is een procedureverordening waarmee een brede juridische basis is gelegd. In de ASV staan op hoofdlijnen de procedures omschreven waarbinnen de subsidieverstrekking zich moet afspelen. 2. de subsidiekaders. Deze geven op een hoog abstractieniveau richting aan de subsidieverstrekking met als doel zorg te dragen voor eenduidig en helder subsidiebeleid. 3. de nadere regels. Dit is de concrete, beleidsmatige invulling van een subsidie. In de nadere regels staat wat per beleidsterrein gesubsidieerd wordt en welke criteria voor de subsidieverstrekking gelden. 1.4 Subsidiekaders van de gemeente Súdwest-Fryslân Subsidieverstrekking wordt ingezet als middel om vorm en inhoud te geven aan de realisatie van het gewenste beleid waarbij de uitvoering geschiedt door derden. De subsidiekaders bestaan uit algemene kaders en inhoudelijke kaders. De algemene kaders moeten toegepast worden op alle subsidies die onze gemeente verstrekt. De inhoudelijke kaders zijn richtinggevend, maar zijn niet voor elk beleidsterrein even relevant. Van de inhoudelijke kaders kan beargumenteerd afgeweken worden. De algemene subsidiekaders zijn: 1. Subsidieontvangers; de gesubsidieerde activiteiten of producten moeten direct / indirect ten goede komen aan de inwoners van de gemeente Súdwest-Fryslân. 2. Doelgericht; de activiteiten of producten dienen een bijdrage te leveren aan één of meer door de raad vastgestelde beleidsdoelen. Het resultaat van de subsidie moet zoveel mogelijk SMART omschreven zijn. 3. Soorten subsidies; er kunnen vier soorten subsidies verstrekt worden namelijk activiteitensubsidie, investeringssubsidie, projectsubsidie en budgetsubsidie 4. Binnen de begroting; subsidie wordt verstrekt met in achtneming van de in de gemeentebegroting opgenomen financiële middelen. Indien nodig wordt een subsidieplafond ingesteld. 5. Evenredigheidsbeginsel; bij subsidieverstrekking worden belangen tussen alle partijen, groeperingen, doelen en prioriteiten afgewogen, waarbij het niet de bedoeling is dat door de verschillende mogelijkheden ongewenste onevenredigheden in financiële steun optreden.


3

6. Voorkomen van stapeling van subsidies; bij de beoordeling van aanvragen wordt eveneens gelet op stapeling van subsidies en andere financiële voordelen die via de gemeente of overige overheden worden geboden. 7. Doelmatig; voorwaarde is een evenwichtige verhouding tussen de verwachte resultaten en de gevraagde gemeentelijke bijdrage. 8. Subsidiebijdrage; bij subsidieverstrekking wordt verwacht van de subsidieaanvragers dat zij cofinanciering zoeken of zelf een aanzienlijk (financiële) bijdrage leveren. 9. Klantvriendelijk; de gemeente Súdwest-Fryslân staat dicht bij haar burgers, werkt met korte lijnen en werkt aan deregulering. Dit houdt onder meer in dat aanvragen worden ingediend bij een digitaal subsidieloket, de gemeente zelf de voor haar eenvoudig beschikbare informatie zal opvragen en het college categorieën van subsidies of subsidieontvangers kan aanwijzen waarvoor de subsidie direct wordt vastgesteld. 10. Verantwoordelijkheidstrap; de gemeentelijke subsidies worden intern geprioriteerd naar wettelijke, noodzakelijke en wenselijke subsidies. De inhoudelijke subsidiekaders zijn: 1. Integraal; subsidies kunnen worden verstrekt voor die activiteiten, projecten of investeringen waarbij wordt aangesloten bij en samengewerkt met relevante voorzieningen en/of organisaties. 2. Kwaliteit; vooral die activiteiten, projecten en investeringen die een langere levensduur bewerkstelligen, de ruimtelijke kwaliteit bevorderen of proefondervindelijk hebben aangetoond effectief te zijn worden gesubsidieerd. 3. Duurzaam; de gemeente Súdwest Fryslân streeft naar duurzame ontwikkeling en subsidieert bij voorkeur duurzame activiteiten of projecten. 4. Preventie; de gemeente zet in op activiteiten en projecten die preventief werken, d.w.z. dat ze risico`s verminderen. 5. Doelgroepen; subsidies worden bij voorkeur verstrekt aan activiteiten die ten doel hebben nader te bepalen doelgroepen te ondersteunen of te versterken zodat er een grotere mate van zelfredzaamheid ontstaat. 6. Kwetsbaar; de gemeente kan subsidie verstrekken voor die groepen, activiteiten of gebouwen die gevoelig zijn voor risico’s en derhalve extra ondersteuning nodig hebben. 7. Aanjagen; de gemeente kan subsidie verstrekken voor activiteiten, investeringen of projecten die gewenste ontwikkelingen op gang brengen of versnellen. 8. Innovatief; subsidie kan verstrekt worden voor ontwikkeling en/of verbetering van ideeën en producten en activiteiten. 1.5 Vervolg Na het vaststellen van de kadernota subsidies stellen we voor, met uitzondering van de klantvriendelijkheid en de verantwoordelijkheidstrap, de algemene subsidiekaders op te nemen in de Algemene Subsidie Verordening. Daarmee wordt het een toetsingskader voor de gehele subsidieverstrekking. De inhoudelijke kaders worden na het vaststellen van de kadernota subsidies meegenomen bij de beleidsnotities en daarmee bij het opstellen van de “nadere regels”. Voorgesteld wordt dat er een gemeentelijke werkgroep subsidie blijft bestaan, waarin juridische als wel inhoudelijke expertise vertegenwoordigd is. Deze werkgroep zal de implementatie van de subsidiekaders en de uitvoering van de subsidieverstrekking monitoren. De kadernota subsidies zal na vier jaar worden geëvalueerd. In overleg met communicatie wordt bekeken hoe een digitaal subsidieloket kan worden vormgegeven, waarbij bepaalde instrumenten ingebouwd zijn. De uitvoering en de kosten hiervoor worden in een separaat voorstel uitgewerkt.


4

2. Inleiding Subsidieverstrekking is een middel om vorm en inhoud te geven aan de realisatie van het gewenste beleid waarbij de uitvoering geschiedt door derden. In de voormalige 5 gemeenten van de huidige gemeente Súdwest-Fryslân werd subsidie aan de hand van de eigen prioriteiten en de lokale context verleend. Dit heeft in de nieuwe gemeente geleid tot uiteenlopende subsidies. De subsidies variëren van bedragen van minder dan €100 tot meer dan een miljoen euro; van subsidieregels die alles regelen tot en met de prullenbakken op een speelterrein tot aan subsidies die zonder aanvullende voorwaarden op basis van begrotingsposten worden verstrekt. Met de fusie is een nieuwe organisatie ontstaan waarin nieuwe beleidsprioriteiten worden gesteld. Het is noodzakelijk om de verschillende subsidiestromen binnen de gemeentelijke organisatie af te stemmen en hiertoe een nieuw subsidiekader te ontwikkelen. Een subsidiekader wat tevens recht doet aan de nieuwe beleidsprioriteiten en waarmee richting wordt gegeven aan de harmonisatie van de nog vigerende subsidieverordeningen en het gevoerde beleid. Leeswijzer: Allereerst starten we met een schets hoe het proces verlopen is en wie er aan meegewerkt hebben. Daarna wordt geschetst hoe de subsidieverstrekking in de gemeente SúdwestFryslân is opgebouwd en wat het doel van de subsidiekaders is. In hoofdstuk 4 volgen de kaders. De kaders bestaan uit algemene subsidiekaders waaraan de subsidieverstrekking binnen de hele gemeente dient te voldoen en inhoudelijke kaders. De inhoudelijke kaders worden gebruikt als richtlijn voor beleidsnotities. 2.1 Proces: verloop van het proces van kadervorming Inventarisatie: subsidies in de vijf voormalige gemeenten SWF Begin 2011 is beginnen met een inventarisatie van de subsidies die in de vijf gemeenten verstrekt werden op het gebied van onderwijs, welzijn, sport en cultuur (OWSC). De inventarisatie is geanalyseerd en de conclusies zijn ter sprake gekomen in de startnotitie subsidiekaders. Omdat niet alle subsidies binnen de gemeente bij de inventarisatie zijn betrokken, is om een volledig beeld te krijgen van de subsidieverstrekking binnen de gemeente, een gemeentebreed “subsidieoverleg” gestart waarin input voor de subsidiekaders is verkregen en afstemming is gezocht. Aan het subsidieoverleg nemen collega’s deel vanuit de beleidsterreinen cultureel erfgoed, toerisme en recreatie, dorpen en wijken, etc. Algemene bevindingen De analyse van de subsidies OWSC van de vijf gemeenten leert allereerst dat een groot deel van de subsidies bepaald is door de historische context. Een deel van de subsidies wordt verstrekt omdat in het jaar daarvoor de subsidie ook is verstrekt. Het is niet altijd te herleiden of de subsidie nog aansluit bij het gestelde doel of dat deze subsidieverstrekking de beste wijze is om het (beleids)doel te realiseren. De subsidieverstrekking is bijzonder breed en uiteenlopend. De breedte en diversiteit geldt voor zowel de beleidsterreinen, de subsidieontvangers, de soorten subsidie als voor de hoogte van de subsidie en de grondslagen. Er zijn circa 20 verschillende beleidsterreinen waarop subsidie wordt verstrekt met daarbinnen weer tal van subcategorieën. Te denken valt aan amateurkunst, cultuureducatie, voor- en vroegschoolse educatie, jeugdleden, monumentenzorg, ouderenadviseur, oud papier ophalen, jongerenwerk, opbouwwerk, vrijwillige terminale zorg, verslavingszorg, toerisme en recreatie, dorpshuizen en wijkgebouwen, etc. De subsidieontvangers variëren van professionele organisaties tot vrijwilligersorganisaties en particulieren.


5

Per 1 januari 2013 dient de regelgeving geharmoniseerd te zijn, zo niet dan wordt deze ingevolge de wet Arhi (Wet Algemene Regels Herindeling) van rechtswege ingetrokken. Om richting te geven aan de uiteenlopende vormen van subsidieverstrekking zijn er achttien subsidiekaders opgesteld, onderverdeeld in tien algemene en acht inhoudelijke kaders. 2.2 Betrokkenheid collega’s bij de totstandkoming van de subsidiekaders Omdat de analyse uitging van de subsidies welzijn, sport onderwijs en cultuur, is er een gemeentebrede werkgroep subsidiekaders geformeerd. Daaraan hebben medewerkers deelgenomen van respectievelijk de backoffice welzijn en onderwijs, ruimtelijke ordening, team juridische en veiligheidszaken, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Dorpen en Wijken. Zij hebben meegelezen, meegedacht, suggesties aangedragen, kritiek geleverd, etc. Daarnaast zijn er bilaterale gesprekken gevoerd met collega’s van Realisatie en economische ontwikkeling. Er is een bijeenkomst geweest met het team Leefbaarheid en Maatschappelijke ontwikkeling en een bijeenkomst met de backoffice Welzijn en Onderwijs inclusief een afgevaardigde van de backoffice Werk, inkomen en zorg. De conceptkaders zijn voorgelegd aan een selectie overkoepelende organisaties uit het werkveld en heeft de raadscommissie Boarger en Mienskip in een opiniërende vergadering er kritisch naar gekeken. Door de kaders voor te leggen aan dit brede gremium werd de impact van bepaalde kaders duidelijk, zijn er kaders geschrapt, toegevoegd of bijgesteld. 2.3 Aansluiting bij gestelde kaders en ambities van de gemeente Bij het gezamenlijk opstellen van de subsidiekaders is onder andere gebruik gemaakt van de Ontwikkelvisie en het collegeprogramma. Na dit intensieve traject zijn we tot de onderstaande algemene subsidiekaders en een set inhoudelijke kaders gekomen.


6

3. Het subsidiehuis: de opbouw van de subsidieverstrekking 3.1 Algemene wet bestuursrecht (Awb) Het verstrekken van subsidie valt onder de Algemene wet Bestuursrecht. De definitie van subsidieverstrekking luidt Volgens de Awb: “de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan de betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten.”

Nadere regels

Om doelmatigheid te bewerkstelligen en willekeur zoveel mogelijk uit te sluiten is volgens de Awb een wettelijke grondslag (lees verordening, nadere regels of begroting) nodig om subsidie te verstrekken. Hiermee wordt bedoeld dat de gemeente regels dient op te stellen waarmee duidelijk wordt wie recht heeft op subsidie, hoeveel en onder welke voorwaarde. Een beleidsstuk vormt geen wettelijke grondslag voor subsidie.

Subsidiekaders

Algemene Subsidieverordening fundering

3.2 Algemene Subsidieverordening (ASV) De Algemene Subsidie Verordening (ASV), vastgesteld op 3 maart 2011 is een procedureverordening waarmee een brede juridische basis is gelegd. In de ASV staan op hoofdlijnen de procedures omschreven waarbinnen de subsidieverstrekking zich moet afspelen. Hierin valt onder meer te lezen welke termijnen gehanteerd moeten worden, welke weigeringsgronden er zijn, welke eisen worden gesteld aan de verantwoording, et cetera. Beleidsinhoudelijk is nog niets vastgelegd en wordt het beleid van de voormalige fusiegemeenten gehanteerd. 3.3. Subsidiekaders Het opstellen van de subsidiekaders is een vervolgstap op het vaststellen van de Algemene Subsidieverordening in maart 2011. De subsidiekaders geven op een hoog abstractieniveau richting aan de subsidieverstrekking met als doel zorg te dragen voor eenduidig en helder subsidiebeleid. De kaders hebben geen directe invloed op de subsidieverstrekking aan individuele organisaties, maar worden verder uitgewerkt in de beleidsnotities. De nadere subsidieregels waaraan de subsidieaanvragen moeten voldoen volgen uit deze beleidsnotities en zijn de juridische vertaalslag van het vastgestelde beleid.


Kaders specifieke beleidsterreinen

Subsidiekaders

Beleidsnota’s

Nadere regels

7

3.4. Nadere regels Opstellen “nadere regels” Na de kaders komt de concrete, beleidsmatige invulling. Dit gebeurt met het opstellen van “nadere regels”. Zij vormen het dak van het subsidiehuis. In de nadere regels staat wat per beleidsterrein gesubsidieerd wordt en welke criteria voor de subsidieverstrekking gelden. Definitie “nadere regels”: “een bij besluit vastgestelde algemene regel omtrent: - de afweging van belangen - de vaststelling van feiten of - de uitleg van wettelijke voorschriften bij het gebruik van een bevoegdheid van een bestuursorgaan.” De nadere regels kunnen onder andere de volgende onderdelen bevatten: 1. Doel, beleidsterrein / omschrijving activiteiten/beoogd doel subsidie 2. Definities 3. Subsidiebudget of –plafond 4. Verdeelcriteria en besluitvorming 5. Overgangsbepaling 6. Inwerkingtreding 3.5 Verschil tussen subsidiëring en inkoop Subsidie wordt in de definitie van de Awb afgezet tegen het leveren van goederen en diensten “…anders dan de betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten.” Om dit te kunnen duiden is het noodzakelijk om te weten waar dan het onderscheid ligt tussen subsidieverstrekking en het leveren van diensten. In bijgaand schema worden de kenmerken van subsidie en overeenkomst op een rij gezet. Het schema biedt enkel een denkrichting. Beschikking/subsidie Subsidie is de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt, met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen en diensten. Activiteiten die te maken hebben met het “algemeen belang”,waarbij subsidieverstrekker (vaak) belang heeft bij (het in stand houden van) activiteiten van de aanvrager ten behoeve van derden. Concurrentiestelling op een markt vaak niet goed mogelijk. Initiatief bij subsidieaanvrager, die behoefte aan subsidie moet aantonen; door aanvraag gaat subsidieprocedure.

Overeenkomst/inkoop Een overeenkomst is een meerzijdige handeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.

Eenzijdige handeling Algemene wet bestuursrecht Gemeentelijke verordening

Tweezijdige handeling Burgerlijk recht


Leveren van diensten, producten of goederen door derden aan de overheid, meestal ten behoeve van eigen taken. Er is vaak een markt voor de activiteiten. Concurrentiestelling in principe mogelijk. Voor opdrachtnemer gaat het om een commerciële activiteit. Initiatief bij opdrachtgever, die zijn behoefte stelt en formuleert in programma van eisen, waarna aanbesteding/inkoop volgt.

8

Voorwaarden en regelingen Bij niet nakomen: subsidieverlening kan worden ingetrokken en teruggevorderd

Nakoming middels een civiele procedure.

Bezwaar/ beroepmogelijkheid

NVT

Geen belasting afdracht

Belastingafdracht


9

4. Subsidiekaders van de gemeente Súdwest-Fryslân 4.1 Uitgangspunten Subsidieverstrekking wordt ingezet als middel om vorm en inhoud te geven aan de realisatie van het gewenste beleid waarbij de uitvoering geschiedt door derden. De commissie Boarger en Mienskip heeft in haar vergadering van 23 november 2011 aangedragen dat subsidieverstrekking eenvoudig moet zijn en geen extra procedurele drempels moet opwerpen. Een digitaal loket kan een middel zijn om dit te realiseren. Vertrouwen is een belangrijk uitgangspunt. Eenvoudige subsidieverstrekking op basis van vertrouwen bespaart tijd en moeite van de burger en van de ambtenaar. Per slot van rekening is hier sprake van een gezamenlijk belang, namelijk om met het project, investering of de activiteit het beleidsdoel te bereiken en te investeren in de gemeenschap. Omdat het beleidsdoelen betreft die bereikt moeten worden met gemeenschapsgeld wordt van de subsidieontvanger verwacht dat ook zij aan haar verplichtingen zal voldoen. Daar waar vroeger coulance betracht werd en bij het niet nakomen van verplichtingen nog een extra rappel volgde wordt nu van de ambtenaren een strengere houding verwacht. Daarnaast heeft de commissie aangegeven draagvlak een belangrijk kader te vinden. Activiteiten, projecten en investeringen moeten niet op zichzelf staan, maar gedragen worden door de gemeenschap. Dit zal de effecten van de subsidieverstrekking ten goede komen. 4.2 Algemene subsidiekaders De kaders zijn opgesteld vanuit de ervaringen van de vijf voormalige fusiegemeenten. Op basis daarvan is gekozen om onderscheid te maken tussen algemene kaders die van toepassing zijn op de subsidieverstrekking in de hele gemeente Súdwest-Fryslân én inhoudelijke kaders, die kunnen variëren per beleidsterrein. 4.2.1 Subsidieontvangers De gesubsidieerde activiteiten of producten moeten direct / indirect ten goede komen aan de inwoners van de gemeente Súdwest-Fryslân. Toelichting Dit artikel begrenst de subsidieverstrekking. In het verleden werd soms subsidie verstrekt aan doelen buiten de gemeente, waarbij het inmiddels niet meer duidelijk is welke effecten de subsidie heeft voor de gemeente. Wel moet het mogelijk blijven subsidie te verstrekken voor bijvoorbeeld een goed toeristisch aanbod. De subsidie komt indirect ten goede aan de burgers van onze gemeente, omdat de bestedingen door de toeristen ten goede komen aan de burgers. Met het woord indirect is het mogelijk om dergelijke activiteiten te subsidiëren. 4.2.2 Doelgericht De activiteiten of producten dienen een bijdrage te leveren aan één of meer door de raad vastgestelde beleidsdoelen, welke verwoord zijn in de vastgestelde beleidskaders. Het resultaat van de subsidie moet zoveel mogelijk SMART1 omschreven zijn. Toelichting Subsidie is een middel om doelen te bereiken. Omdat beleidsdoelen ongeveer eenmaal per vier jaar worden bijgesteld, is het belangrijk dat de subsidieverstrekking zich daarbij aansluit. Vermeden moet worden dat subsidies worden verstrekt omdat deze in het verleden altijd werden verstrekt. Met een SMART omschreven resultaat, zowel in de 1

SMART staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden.


10

aanvraag als in de beschikking is het duidelijk voor welke activiteit of project de subsidie wordt verstrekt; welk resultaat daarbij hoort en in welke periode het plaatsvindt. 4.2.3 Soorten subsidies Met de onderstaande subsidievormen wordt vorm gegeven aan een meer doelgerichte subsidieverstrekking: Subsidieverstrekking vindt plaats aan rechtspersonen tenzij in de “nadere regels” hierop een uitzondering wordt gemaakt. Activiteitensubsidie: Subsidies voor activiteiten die bijdragen aan de gestelde beleidsdoelen en uitgevoerd worden door rechtspersonen zoals vrijwilligersorganisaties2 of natuurlijke personen Investeringssubsidie: Eenmalige subsidie ten behoeve van instandhouding, vervangingsinvesteringen, aankoop of eerste stichting van kapitaalswerken en/of eerste inrichting van een accommodatie. De subsidie is bestemd voor zowel natuurlijke als rechtspersonen. Projectsubsidie: Betreft subsidie voor een geheel van vooraf gedefinieerde activiteiten die eenmalig in een bepaalde tijd voor een vastgesteld bedrag voor een duidelijke (interne / externe) opdrachtgever wordt gerealiseerd. Projectsubsidie wordt uitgevoerd door rechtspersonen. Budgetsubsidie: Subsidieverstrekking aan professionele instellingen3 gericht op uitvoering van gemeentelijk beleid waarbij de subsidieontvanger de uitvoering ter hand neemt. De uitvoering is uitgewerkt in te behalen doelstellingen en prestaties en kan indien nodig worden vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst. Toelichting Voorheen waren er ook subsidiesoorten zoals exploitatiesubsidie, waarderingssubsidie, waarmee feitelijk het bestaan van groepen, organisaties of gebouwen werd gesubsidieerd.. De bovenstaande soorten subsidies leiden tot een doelgerichte subsidieverstrekking, met SMART geformuleerde resultaten. 4.2.4 Binnen de begroting Subsidie wordt verstrekt met in achtneming van de in de gemeentebegroting opgenomen financiële middelen. Daar waar gerede kans is dat meer aanbieders aanspraak kunnen maken op subsidie met als mogelijk gevolg een overschrijding van het begrotingsbudget, zal, indien mogelijk, een subsidieplafond worden ingesteld. Toelichting Mede omdat in de gefuseerde gemeente meer aanvragers zijn van subsidie moet voorkomen worden dat een open einde regeling ontstaat en de gemeente verplicht is alle aanvragen te honoreren en daarmee budgetten overschrijdt.

2 Een vrijwilligersorganisatie is een rechtspersoon niet zijnde een professionele instelling, die zonder winstoogmerk werkzaam is in (delen van) de gemeente en met vrijwilligers werkt. 3 Een professionele instelling is een rechtspersoon met volledige rechtsbevoegdheid, die activiteiten uitvoert met beroepskrachten, eventueel ondersteund door vrijwilligers, ter behartiging van belangen van ideële en/of materiële aard. Kadernota subsidies gemeente SWF

11

4.2.5 Evenredigheidsbeginsel Het evenredigheidsbeginsel veronderstelt afweging van belangen tussen alle partijen, groeperingen, doelen en prioriteiten waarbij het niet de bedoeling is dat door de verschillende mogelijkheden ongewenste onevenredigheden in financiële steun optreden. Toelichting Verschillende groepen en organisaties kunnen voor uiteenlopende zaken aanspraak maken op subsidie om daarmee maatschappelijke (beleids)doelen te realiseren. Het leidende principe is “gelijke monniken, gelijke kappen”. Het is de (kern)taak van de gemeente om verschillende belangen af te wegen en willekeur uit te sluiten. 4.2.6 Voorkomen van stapeling van subsidies Bij beoordelingen van aanvragen wordt eveneens gelet op stapeling van subsidies en andere financiële voordelen die via de gemeente worden geboden. Er worden niet meerdere gemeentelijke subsidies, bijvoorbeeld vanuit verschillende afdelingen, verstrekt voor dezelfde subsidieaanvraag of hetzelfde project/interventie. Toelichting Stapeling van gemeentelijke subsidies zal worden vermeden. Een van de hulpmiddelen daarbij kan een digitaal subsidieloket zijn. Een voorbeeld van stapeling van subsidies is het verstrekken van subsidie vanuit het beleidsveld sport voor een sportevenement, waarbij ook vanuit het kernenfonds subsidie wordt verstrekt voor deze activiteit. Gemeentelijke subsidie kan wel worden verstrekt in combinatie met een provinciale- of landelijke subsidie, of in combinatie met een bijdrage uit een fonds. Het college kan bij uitzondering besluiten om gemeentelijke subsidies wel te stapelen. Uitzondering is de mogelijkheid tot het stapelen van subsidie bij de monumentensubsidie en het wonen boven winkels. In de oude binnensteden van onze gemeente is een combinatie van deze twee subsidies zeer goed mogelijk. Veelal wordt ook om synergie te bereiken nog geadviseerd om provinciaal of landelijke subsidie aan te vragen. Waarbij het vanuit de gemeente een voorwaarde is dat de totale subsidiebijdrage niet de 100% van de kosten overschrijdt. 4.2.7 Doelmatig Voorwaarde is een evenwichtige verhouding tussen de verwachte resultaten en de gevraagde gemeentelijke bijdrage. Toelichting Van organisaties mag worden verwacht dat zij een subsidiebijdrage vragen die in verhouding staat tot het resultaat. 4.2.8 Subsidiebijdrage Met uitzondering van budgetsubsidies zal de gemeente bijdragen in de kosten en wordt verwacht van de subsidieaanvragers dat zij cofinanciering zoeken of zelf een aanzienlijk (financiële) bijdrage leveren. Toelichting De financiële bijdrage die geleverd wordt kan bijvoorbeeld bij vrijwilligersorganisaties ook bestaan uit de gekapitaliseerde ureninzet van vrijwilligers. Een financiële bijdrage van sponsors of derden kan gezien worden als een vorm van draagvlak. Dat geldt ook voor de vrijwillige inzet. Het onderwerp, de activiteit, het project of investering wordt door meer mensen/partijen gezien als waardevol. Om te voorkomen dat het eigen vermogen van een subsidieontvanger te hoog wordt kan de vorming van fondsen en reserveringen onderworpen worden aan voorafgaande toestemming van het college.


12

4.2.9 Klantvriendelijk De gemeente Súdwest-Fryslân staat dicht bij haar burgers, werkt met korte lijnen en werkt aan deregulering. Dit houdt onder meer in dat: 1. alle subsidieaanvragen worden ingediend bij een digitaal subsidieloket. 2. de gemeente zelf de voor haar eenvoudig beschikbare informatie zal opvragen. 3. het college kan categorieën van subsidies of subsidieontvangers aanwijzen, waarvoor de subsidie direct wordt vastgesteld zonder dat de subsidieontvanger een aanvraag voor subsidievaststelling hoeft in te dienen. Toelichting Klantvriendelijkheid waaronder deregulering is een belangrijke ontwikkeling binnen de overheid. Met dit artikel wordt gestreefd om het aanvragen van subsidie makkelijk te maken. Per slot van rekening moet de energie van de uitvoerders niet gaan zitten in het aanvragen of verantwoorden van subsidie, maar in het bedenken, uitvoeren en evalueren van activiteiten, projecten of investeringen. De raadscommissie heeft aangegeven te streven naar eenduidige en eenvoudige aanvraag- en verantwoordingsformulieren die bij één digitaal loket zijn in te dienen. De aanvrager hoeft niet te zoeken waar of bij wie het formulier ingediend moet worden. Eveneens kan gesignaleerd worden of al niet eerder een gelijke aanvraag door dezelfde organisatie/burger is ingediend. Het opvragen van eenvoudig beschikbare informatie door de overheid is een landelijke trend. Het gaat hierbij niet om de verantwoordelijkheid van de aanvragers weg te nemen maar er zijn voorbeelden te noemen waarbij de overheid gemakkelijker en goedkoper aan informatie kan komen dan burgers of vrijwilligersorganisaties. Te denken valt aan particuliere woningbezitters die een monumentensubsidie willen aanvragen. Kopieën van de koopaktes zijn niet meer nodig. De gemeente kan met een blik in BAG zien wie eigenaar is van het pand. Hetzelfde geldt voor het opvragen van statuten door vrijwilligersorganisaties. De gemeente kan middels een abonnement bij de KvK de laatste versie van de statuten opvragen. De tijd die de ambtenaar besteedt aan het opvragen van statuten bij een vereniging kan nu worden ingezet voor het checken van de informatie bij de KvK. Het bespaart de vrijwilligersorganisaties tijd, moeite en kosten. 4.2.10 Verantwoordelijkheidstrap De verantwoordelijkheidstrap is de gemeentelijke prioritering van de subsidieverstrekking en daarmee één van de leidende principes van subsidieverstrekking. Daar waar burgers zich kunnen redden, heeft de gemeente een terughoudende rol. Naarmate burgers meer in gedrang komen, zal de gemeente een meer actieve opstelling kennen. Door de prioritering van subsidies kan de trap een hulpmiddel zijn bij het uitvoeren van bezuinigingen. De verantwoordelijkheidstrap kent vier treden: 1. Trede 1: Burgers zorgen voor zichzelf en hun eigendommen. (intermediair/informatief) Subsidierelatie: doorzetten van eenmalige impulsgelden van provincie, rijk en Brussel. 2. Trede 2: Burgers zorgen voor elkaar en hun omgeving. (wenselijke subsidies) Subsidierelatie: de gemeente Súdwest Fryslân faciliteert indien een extra stimulans gewenst is met subsidie.


4.

Professionele inzet en voorzieningen Wettelijk verplichte voorzieningen

3.

2.

1.

Noodzakelijke collectieve voorzieningen Noodzakelijke subsidies

Burgers zorgen voor elkaar en de omgeving Wenselijke subsidies

Burgers zorgen voor zichzelf en hun eigendommen informeren over subsidies

13

3. Trede 3: Noodzakelijke collectieve voorzieningen. Subsidierelatie: hier liggen duidelijk beleidsdoelen die de gemeente proactief wil realiseren in samenwerking met maatschappelijke partners. Niet verstrekken van de subsidie kan verslechtering van de situatie betekenen. 4. Trede 4: De professionele inzet en voorzieningen als achtervang en sluitstuk. (wettelijke verplichte subsidies) Subsidierelatie: middelen worden ingezet voor het uitvoeren van wettelijke taken en het bieden van een specifiek aanbod voor individuele burgers die (tijdelijk) extra individuele ondersteuning nodig hebben. Toelichting Met de indeling van de verantwoordelijkheidstrap wordt aangegeven dat de basis ligt bij de zelfredzaamheid van de burgers. Per slot van rekening is het merendeel van de burgers goed in staat voor zichzelf, familie en eigendommen te zorgen. Voor de gemeente resteert een informerende rol naar faciliteiten of buitengemeentelijke subsidies om deze zorg indien gewenst te ondersteunen (trede 1). Bijvoorbeeld dorps- en wijkverenigingen attenderen op subsidiemogelijkheid bij het Oranjefonds. In onze gemeente, zijn veel burgers betrokken bij hun leefomgeving. Zij zetten zich in voor de sport- of muziekvereniging, voor natuur en milieu, zijn actief in de informele zorg of ze houden het cultureel erfgoed, soms letterlijk, draaiend. Door de grote inzet worden met relatief weinig middelen netwerken van voorzieningen gecreëerd (trede 2). Bijvoorbeeld in het kader van leefbaarheidbeleid activiteiten subsidiëren die de leefomgeving verbeteren of de sociale cohesie vergroten. De 3e trede bestaat uit subsidies die wanneer ze niet verstrekt worden consequenties kunnen hebben voor de omgeving. Te denken valt aan het subsidiëren van algemeen maatschappelijk werk of de restauratie van een monument. De 4e trede zijn de wettelijke verplichtingen zoals een anti-discriminatievoorziening, consultatiebureau, etc. Vanuit de rijksoverheid heeft de gemeente de taak opgedragen gekregen dit uit te voeren. Bij wettelijke subsidies/voorzieningen is de grens tussen subsidie en inkopen van diensten klein. Bij deze activiteiten/diensten is het belangrijk dat er levering plaatsvindt. Zoals vermeld kan de trap een hulpmiddel zijn bij het prioriteren van subsidies. Dat wil niet automatisch zeggen dat de onderste of trede 2 geschrapt moeten worden. Soms is het meer doelgericht om juist te investeren in preventieve maatregelen, -activiteiten of netwerken en daarmee latere kostbare interventies te vermijden.

4.3 Inhoudelijke subsidiekaders De subsidiekaders en de beleidsmatige kaders geven samen de richting aan van de beleidsnotitie en de daaruitvolgende “nadere regels”. In de beleidsnotities wordt aandacht geschonken aan de inhoudelijke subsidiekaders en kort aangegeven of deze wel of niet van toepassing is. Dit omdat niet alle geformuleerde inhoudelijke kaders op alle beleidsterreinen van toepassing zijn. 4.3.1 Integraal Subsidies kunnen worden verstrekt voor die activiteiten, projecten of investeringen waarbij wordt aangesloten bij en samengewerkt met relevante voorzieningen en/of organisaties. Toelichting In de zorg is bijvoorbeeld sprake van een (zorg)keten. Dat houdt in dat een ondersteuningstraject alleen resultaat biedt wanneer er ook ondersteuning van de andere organisatie aan gekoppeld is. Zo is schuldhulpverlening alleen effectief, wanneer er


14

maatschappelijk werk aan gekoppeld is. Maar er kan ook gedacht worden aan bijvoorbeeld samenwerking tussen de verschillende VVS. 4.3.2 Kwaliteit De gemeente Súdwest-Fryslân subsidieert vooral die activiteiten, projecten en investeringen die een langere levensduur bewerkstelligen, de ruimtelijke kwaliteit bevorderen of proefondervindelijk hebben aangetoond effectief te zijn. 4.3.3 Duurzaam De gemeente Súdwest Fryslân streeft naar duurzame ontwikkeling; duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. 4.3.4 Preventie De gemeente zet in op activiteiten en projecten die preventief werken. D.w.z. dat ze risico`s verminderen. Toelichting Hiermee wordt de stelling ingenomen dat voorkomen beter is dan genezen. Dat hoeft niet alleen temaken te hebben met gezondheid, dit kan ook uitgelegd worden voor het werken met Meerjaren onderhoudsplannen. Goed onderhoud werkt preventief. Een zware voorkeur bij preventieve welzijnsprojecten moet zijn dat de activiteit, project, programma “evidence based” is ofwel wetenschappelijk onderbouwd dat het effectief is. 4.3.5 Doelgroepen De gemeente verstrekt subsidie aan activiteiten die ten doel hebben nader te bepalen doelgroepen te ondersteunen of te versterken zodat er een grotere mate van zelfredzaamheid ontstaat. Toelichting Vooral bij welzijn waaronder gezondheid zijn specifieke kwetsbare groepen aan te wijzen die extra ondersteuning of stimulans kunnen gebruiken. Te denken valt aan groepen met een lage Sociaal Economische Status de zogeheten “Lage Ses” of bijvoorbeeld kwetsbare ouderen. 4.3.6 Kwetsbaar De gemeente kan subsidie verstrekken voor die groepen, activiteiten of gebouwen die gevoelig zijn voor risico’s en derhalve extra ondersteuning nodig hebben. 4.3.7 Aanjagen De gemeente kan subsidie verstrekken voor activiteiten, investeringen of projecten die gewenste ontwikkelingen op gang brengen of versnellen. 4.3.8 Innovatief De gemeente kan subsidie verstrekken voor ontwikkeling en/of verbetering van ideeën en producten en activiteiten. Een product, idee of activiteit is innovatief naarmate de omvang van het aantal mensen waarvoor het nieuw is groter is of, naarmate het meer afwijkt van de bestaande producten, activiteiten en ideeën en naarmate de burger er meer behoefte aan heeft.


15

5. Vervolg 5.1 Implementatie, monitoring en evaluatie Na het vaststellen van de kadernota subsidies gelden de algemene subsidiekaders gemeentebreed als randvoorwaarden/uitgangspunten voor het te formuleren subsidiebeleid op alle beleidsterrein.. De inhoudelijke kaders worden voor zover van toepassing na het vaststellen van de kadernota subsidies meegenomen bij de diverse beleidsnotities en daarmee bij het opstellen van de “nadere regels”. Voorgesteld wordt dat er een gemeentelijke werkgroep subsidie blijft bestaan, waarin juridische als wel inhoudelijke expertise vertegenwoordigd is. Deze werkgroep zal de implementatie van de subsidiekaders en de uitvoering van de subsidieverstrekking monitoren. De kadernota subsidies zal na vier jaar worden geëvalueerd. De wereld om ons heen wijzigt. Om te zorgen dat subsidies doelgericht ingezet blijven worden is het belangrijk dat de subsidies en daarmee ook het subsidiekader binnen redelijke termijn geëvalueerd worden. In overleg met communicatie wordt bekeken of een digitaal subsidieloket kan worden vormgegeven, waarbij bepaalde instrumenten ingebouwd zijn. Te denken valt aan instrumenten die signaleren of er een dubbele aanvraag is, of waarin een link naar het systeem van de Kamer van Koophandel of het BAG systeem opgenomen is. De uitvoering en de kosten hiervoor worden in een separaat voorstel uitgewerkt. Naar verwachting zullen de baten die de invoering van een dergelijk digitaal subsidieloket met zich meebrengt opwegen tegen de kosten. 5.2 Kosten Een van de onderdelen van de bestuursopdrachten is geweest dat het opstellen van de subsidiekaders budgettair neutraal moet zijn. Met de hier opgestelde subsidiekaders wordt de nadruk gelegd dat subsidies doelgericht moeten worden ingezet. Met het doelgericht inzetten van subsidies wordt de effectiviteit verhoogd. Doordat naast doelgericht de exploitatie- en waarderingssubsidies niet meer ingezet kunnen worden zal het aantal subsidies afnemen en daarmee zorgen voor vermindering van de subsidie-uitgaven. Feitelijke bezuinigingen vinden echter plaats op basis van beleidsinhoudelijke keuzes.


16

Kadernota Subsidies. Titel beleidsnota. onder titel (optioneel) Kadernota subsidies gemeente SWF 1

Recommend Documents