Kadernota 2012 Gemeente Loppersum
Inleiding Algemeen In de kadernota worden de beleidsprioriteiten voor de komende 4 jaar benoemd (2012 – 2015). Basis voor de kadernota is de beleidsvisie van de gemeente. Bij de kadernota worden de beleidsprioriteiten jaarlijks bijgesteld. Naast de bestaande beleidsvisie zullen de algemene beschouwingen, die gehouden worden bij de behandeling van de kadernota, en het coalitieakkoord kaders vormen voor de komende jaren. Bij het opstellen van de begroting 2012 zal het college dus zowel rekening moeten houden met de voorliggende kadernota als de algemene beschouwingen en het coalitieakkoord. Daarnaast zijn er altijd nieuwe ontwikkelingen tussen het moment van vaststellen van de kadernota en de begroting. Planning & Control is dynamisch en nieuwe ontwikkelingen leiden tot nieuwe uitgangspunten en nieuwe vastgestelde documenten. Net als vorig jaar hebben we ervoor gekozen de kadernota te beperken tot echte kaders. Het gaat dus om hoofdlijnen, waardoor de kadernota niet al een halve begroting is, die voor het grootste deel is gevuld met cijfers. Opzet De opzet van deze kadernota is dat de onderwerpen over het algemeen globaal zijn beschreven. Het gaat er om dat duidelijk is wat de doelstelling is en hoe die bereikt kan worden. Hierover kan de raad discussiëren op basis waarvan het college een ‘opdracht’ mee krijgt bij het opstellen van de begroting 2012. Per programma zijn, op basis van de beleidsvisie, doelstellingen benoemd. Deze doelstellingen zijn zoveel mogelijk uitgewerkt in concrete actiepunten. Na de programma’s volgt nog een korte uiteenzetting van het financiële kader. Verantwoording Deze kadernota bevat in hoofdzaak nieuw beleid. Dit betekent, gezien de financiële situatie van de gemeente Loppersum, dat het vooral gaat om nieuwe of aangepaste wet- en regelgeving. Daarnaast kan het gaan om bestaand beleid dat geactualiseerd moet worden of om ontwikkelingen binnen de gemeente die vragen om actie. Bestaand beleid dat niet verandert, komt over het algemeen niet in de kadernota terug. Dat wil niet zeggen dat hiervoor geen aandacht is of dat dit niet belangrijk gevonden wordt.
2
Inhoudsopgave Inleiding Inhoudsopgave ........................................................................................................3 1.
Programma’s ....................................................................................................4
2.
Financieel kader...............................................................................................9
3
1 Programma’s 1 Bestuur en dienstverlening Wat willen we bereiken? Verbeteren interactie met de inwoners en de dorpen
Wat gaan we daarvoor doen? Verder verbeteren van de dienstverlening aan de burgers door o.a. uitbreiding van de keuzemogelijkheden voor contacten tussen gemeente en burger (balie, post, mail, website). Hiertoe zal in samenwerking met de DEALgemeenten o.a. de functionaliteit van de website continu worden verbeterd en uitgebreid en wordt digitaal werken verder doorgevoerd. Handhaven van de frontofficefunctie van KCC binnen de eigen gemeente bij samenwerkingsinitiatieven. Uitbreiden van de digitale dienstverlening, zoals landelijk afgesproken in het “Nationaal UitvoeringsProgramma dienstverlening en Eoverheid” (NUP) Continueren van de huidige situatie waarin voor elk dorp een collegelid als het bestuurlijk aanspreekpunt fungeert. Concentreren van contacten met de dorpen op zowel praktische zaken als op uitvoering van de dorpsvisies. Handhaven toegankelijkheid van het bestuur. Handhaven college spreekuur voor inwoners. Uitvoeren verbeterpunten onderzoek naar imago en reputatie van de gemeente. Blijvend inzicht verschaffen in de eigen financiële situatie door middel van het bestaande P&Cinstrumentarium. Uitvoeren van het plan van aanpak voor het versterken van de financiële functie van de gemeente. Doorontwikkelen budgetcyclus. Vanaf de begroting 2012 worden stap voor stap enkele kengetallen aan de cyclus toegevoegd. Uitvoeren jaarschijf 2012 maatregelenpakket saneringsbegroting. Verder uitvoeren van het bestuursakkoord Eemsdelta in DEAL verband. Voorbereiden en vorm geven aan het onderdeel organisatorische samenwerking DAL gemeenten o.a. door vorm te geven aan en het inrichten van een Shared Service Center (SSC- DAL). Consequenties in beeld brengen, voorbereidingen treffen en het organisatorisch inrichten van de eigen Lopster organisatie alsmede de consequenties aangeven die samenwerking heeft voor de achterblijvende gemeentelijke functies vanwege de inrichting van het SSC –DAL. Invoering van het zaakgericht werken is een randvoorwaarde om efficiënt te kunnen samenwerken. Voor 2012 willen wij het zaakgericht werken verder optimaliseren en de hiermee gepaard gaande cultuurverandering begeleiden.
Financiën transparant en op orde
Efficiënte en effectieve inrichting van de organisatie
4
Centrale toegang voor de burger via een centraal loket
-
-
-
Uitbreiden van de dienstverlening van de digitale balie, zodat burgers via de website een toenemend aantal gemeentelijke producten en diensten kunnen aanvragen en/of aanschaffen. Verder ontwikkelen KCC als directe en centrale toegang tot de gemeentelijke en overheidsdienstverlening in het kader van het concept Antwoord. Meten van de prestaties van de gemeente via deelname aan een benchmark/tevredenheidsonderzoek. De extra structurele kosten hiervan zijn minimaal € 10.000.
2 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening Wat willen we bereiken? Versterken woon- en leefklimaat
Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren van de verdere realisatie van de uitleggebieden in Loppersum, Middelstum, Stedum en Westeremden. Uitvoeren van de ruimtelijke ontwikkelingen op de centrumlocaties in Loppersum en Middelstum. Afronden van het op het Pact van de Regio gestoelde regionale woon- en leefbaarheidsplan en dit plan doorvertalen in gemeentelijk uitvoeringsbeleid. Faciliteren, waar mogelijk, van lopende en nieuwe herstructureringsplannen van corporaties en andere partijen. Koppelen woningbouwplannen voor specifieke doelgroepen aan de thema’s welzijn en zorg (WMO). Ondersteunen van initiatieven van de verschillende kernen op basis van de aanwezige dorpsvisies, inclusief de sociale dorpsvisies. Actualisatie en herziening bestemmingsplannen o.a. bestemmingsplan buitengebied (volgens een cyclische planning).
3 Economische zaken en werkgelegenheid Wat willen we bereiken? Versterken lokale economie
Wat gaan we daarvoor doen? Stimuleren van de vestiging van MKB via het ruimtelijk beleid. Stimuleren ketensamenwerking arbeidsmarktbeleid. Meer ruimte scheppen voor herbestemming van vrijkomende agrarische bebouwing voor andere vormen van bedrijvigheid. Meer ruimte bieden aan kleinschalige bedrijvigheid o.a. in de combinatie wonen en werken door locatieontwikkeling in Loppersum. Intensiever samenwerken op o.a. het terrein van de economie tussen de Eemsdelta-gemeenten op basis van het visiedocument intergemeentelijke samenwerking en het bestuursakkoord Eemsdelta.
5
4 Openbare werken: groen en grijs Wat willen we bereiken? Dat de gemeente Loppersum een groene gemeente is met een goed onderhouden openbaar gebied met een overeenkomstige prijs / kwaliteitverhouding en een acceptabel veiligheidsniveau.
Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren jaarschijf 2012 van de uitkomsten van de in 2009 opgestelde beheerplannen voor wegen, groen, bruggen, openbare verlichting, gebouwen, etc. Uitvoering met herinrichting Middelstum, Garrelsweer, Westeremden: rioolvervanging, herinrichting wegen passend bij het historische karakter van de dorpen en voldoen aan principes duurzaam veilige inrichting (30 km); Start planvorming i.s.m. klankbordgroepen van de herinrichting Stedum en Loppersum fase 2 en 3 (Stationlaan, Raadhuisstraat, Pomonaweg, Parallelweg). Reconstructie en herstel wegen buiten bebouwde kom. Vervangen brug Eekwerderdraai over Damsterdiep. Herinrichting Wijmersweg i.s.m. provincie Groningen, inclusief bouw brug bestemmingsplan Over de Wijmers. Actualiseren en opstellen ontbrekende beleids- en beheersplannen.
5 Openbare orde en veiligheid Wat willen we bereiken? Handhaving openbare orde en veiligheid
Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren toezicht Drank- en horecawet. Deze taak is overgedragen aan de gemeente en vraagt om een goede samenwerking tussen de gemeente, de boa’s en de politie. Dereguleren van de vergunningen vanuit de APV en enkele bijzondere wetten, waardoor de werklast voor aanvragers vermindert. Implementatie samenwerking crisismanagement tussen de DEAL-gemeenten bij rampenbestrijding. Invoeren van de Wet op de Veiligheidsregio.
6 Verkeer en vervoer, bereikbaarheid Wat willen we bereiken? De gemeente Loppersum biedt de diverse belangengroepen binnen de gemeente een bereikbaar openbaar vervoer aan.
Wat gaan we daarvoor doen? Voortzetten huidig beleid en uitvoeren van de uitkomsten van de in 2009 opgestelde beheerplannen. Bij herinrichting aanleggen van wegen volgens de uitgangspunten van duurzaam veilig, d.w.z. functioneel, homogeen en herkenbaar voor alle weggebruikers. Integrale invoering Duurzaam Veilig (30 en 60 km) inclusief belijning, bebording, wegenlegger.
7 Onderwijs Wat willen we bereiken? Bijdragen aan en stimuleren van kwalitatief goed onderwijs.
Wat gaan we daarvoor doen? Stimuleren van schoolbesturen tot samenwerking om kwalitatief verantwoord basisonderwijs te behouden in relatie tot de krimp. Uitvoeren van de keuzes die worden gemaakt op basis van het in 2011 vastgestelde kwalitatieve Integrale huisvestingsplan. Geïntegreerde kindvoorziening. Op basis van het experiment geïntegreerde kindvoorziening in Stedum en de uitkomsten van het integraal Huisvestingsplan starten met de realisatie van geïntegreerde kindvoorzieningen. Vroegtijdig signaleren van mogelijk voortijdig schoolverlaten in relatie tot arbeidsmarktbeleid.
6
-
-
Uitvoeren van het beleid in het kader van de nieuwe wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE). Deelname aan de regionale educatieve agenda. In samenwerking met de schoolbesturen inspelen op de bezuinigingsvoorstellen van het kabinet inzake passend onderwijs.
8 Sport en ontspanning Wat willen we bereiken? In stand houden voorzieningen met inachtneming van de opgave uit het saneringplan.
Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren van de jaarschijf 2012 van onderhoud aan de sportaccommodaties op basis van de in 2009 opgestelde beheerplannen. Onderzoeken van alternatieve sportdorpconcepten (Stedum) in overige dorpen.
9 Kunst, cultuur en monumenten Wat willen we bereiken? In stand houden voorzieningen met inachtneming van de opgave uit het saneringplan.
Wat gaan we daarvoor doen? Voortzetten huidig beleid en uitvoeren onderhoud jaarschijf 2012 op basis van de uitkomsten van de in 2009 opgestelde beheerplannen. Uitvoering geven aan het kunst beleidsplan wat opgesteld is in 2011. Hierbij gaat het om intern beleid.
10 Recreatie en toerisme Wat willen we bereiken? Behouden en waar mogelijk versterken recreatieve functie
Wat gaan we daarvoor doen? Planmatig promoten van toeristische en recreatieve voorzieningen en activiteiten via de regionale VVV-organisatie bij een breed publiek. Uitvoering Bedrijfsplan van de in 2011 gevormde Regionale VVV Eemsdelta. Uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden op basis van de in 2009 opgestelde beheerplannen. Zoeken naar mogelijkheden om regelluwe zones in te voeren om drempel voor nieuwe toeristische initiatieven te verlagen. Beleidsnota recreatie en toerisme opstellen zo mogelijk in DAL-verband. Stimuleren kleinschalige uitbreiding recreatie en toerisme.
11 Sociale voorzieningen en lokaal sociaal beleid Wat willen we bereiken? Verbeteren interactie met de inwoners en de dorpen
Wat gaan we daarvoor doen? Onderhouden van een constructieve relatie met adviesorganen in het kader van burgerparticipatie. Implementeren van de sociale dorpsvisies als aanvulling op de bestaande dorpsvisies. Uitvoering geven aan het WMO-beleidsplan 20122015. Het huidige kabinet is voornemens om een groot deel van de AWBZ over te hevelen naar de Wmo. Als gemeente moeten we hier zowel beleidsmatig als financieel keuzes in maken. Het huidige kabinet is voornemens om 1 regeling in te richten voor de “onderkant van de samenleving” Indien de eerste kamer in 2011 de nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening goedkeurt gaan we deze in 2012 implementeren. Decentralisatie jeugdzorg. (programma 14)
Versterken woon- en leefklimaat Een gemeente die zelfstandigheid en zelfredzaamheid stimuleert en zorgzaam is voor kwetsbare burgers die (tijdelijk) afhankelijk zijn van gemeentelijke voorzieningen
7
12 Volksgezondheid Wat willen we bereiken? Preventief bijdragen aan een gezonde gemeente.
Wat gaan we daarvoor doen? Afhankelijk van de verschijningsdatum van de nieuwe rijks nota gezondheidsbeleid een nota lokaal gezondheidsbeleid opstellen (dit moet binnen 2 jaar na verschijning van de rijksnota)
13 Milieu Wat willen we bereiken? Een gezonde en duurzame leefomgeving
Wat gaan we daarvoor doen? Stimuleren van integrale, milieugerelateerde activiteiten op basis van het vastgestelde programma. Uitvoeren van het project en nieuw beleid betreffende afvalmanagement Uitvoeren van de jaarschijf 2012 uit het bodembeleidsplan 2009-2013 door verdere implementatie van het bodemkwaliteitsbesluit. Doorvoeren van klimaat-, energie-, en duurzaamheidsmaatregelen door het uitvoeren van de jaarschijf 2012 van de projecten uit de Stimuleringsregelingsubsidies voor Lokale Klimaatinitiatieven. Uitvoeren van het Waterplan 2012-2015. Opstellen nieuw vGRP (verbreed Rioleringsplan) inclusief Waterbeleid. Vervangen/repareren riolering (23 km in 10 jaar) Actualiseren van het basisrioleringsplan. Uitvoeren optimalisatiestudie in samenwerking met het waterschap.
Optimaliseren van de afvalstoffencyclus Beheersen en verbeteren bodemkwaliteit
Meer klimaatverantwoorde activiteiten
Beheersing en verbetering van de waterkwantiteit en kwaliteit Op een juiste wijze voldoen aan de Gemeentelijke zorgplicht afvalwater op grond van de Wet Milieubeheer
14 Welzijn Wat willen we bereiken? Versterken woon- en leefklimaat
Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoeren van het jeugdbeleid. Het ondersteunen en stimuleren van besturen van verenigingen van dorpsbelangen en dorpshuizen, zodat zij hun rol kunnen spelen bij het in stand houden van de leefbaarheid in de dorpen. Doorontwikkelen van een Centrum voor Jeugd en Gezin. Het huidige kabinet is voornemens de jeugdzorg over de dragen van de provincie naar de gemeenten. Wij gaan als gemeente hier beleidskeuzes in maken. Tevens gaan we onderzoeken wat de gevolgen hiervan zijn voor het CJG.
8
2 Financieel Kader De komende jaren zal het financieel beleid voor onze gemeente in het teken moeten blijven staan van het toewerken naar een financieel gezonde positie met een sluitende meerjarenraming vanaf 2014 zonder aanvullende uitkering. In dit hoofdstuk worden enkele belangrijke financiële kaders aangegeven waarmee bij het opstellen van de (meerjaren)raming rekening wordt gehouden, met andere woorden wat mag het kosten. Bestaand beleid In de begroting wordt uitgegaan van bestaand beleid. Omdat de huidige financiële situatie en de toekomstige ontwikkelingen een zware stempel drukken op de begroting zal nieuw beleid worden getoetst aan de criteria O&O (onontkoombaar/onuitstelbaar). Nieuw beleid mag niet leiden tot hogere lasten, dus zal het uitgangspunt moeten zijn: bezuinigen of nieuw voor oud. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds De begroting zal worden gebaseerd op de zgn. meicirculaire. In de decembercirculaire 2010 is een vertaling gegeven van het regeerakkoord met de accressen voor de komende jaren. Ook zijn nieuwe taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen gemeld. De komende meicirculaire zal meer duidelijkheid verschaffen en kan afwijken van de laatste gepresenteerde cijfers. Aanvullende uitkering uit het Gemeentefonds De inspecteur heeft in december 2010 het “Rapport naar aanleiding van het verzoek van de gemeente Loppersum voor een aanvullende uitkering uit het gemeentefonds over het jaar 2010” uitgebracht. De conclusie en het advies van dit rapport is dat de gemeente Loppersum voldoet aan de algemene voorschriften voor toelating tot artikel 12. De aanvraag is tijdig ingediend, de eigen inkomsten liggen boven het redelijk peil en er is sprake van een aanmerkelijk en structureel tekort. Daarnaast wordt voldaan aan de bijzondere voorschriften die in 2008 en 2009 zijn gegeven. De inspecteur stelt voor om de artikel 12-procedure af te ronden. Naast een aanvullende uitkering voor 2010 stelt hij ook voor de jaren 2011 tot en met 2013 een aanvullende uitkering voor. Daarmee kan de artikel 12-periode van Loppersum worden afgesloten. In het rapport 2010 stelt hij voor om aan de gemeente Loppersum de volgende aanvullende uitkeringen te verstrekken. 2010
2011
2012
2013
1.495.000
1.639.000
1.382.000
647.000
Bedragen x € 1 De genoemde bedragen zijn incl. € 595.000 afboeken immateriële activa
In de (meerjaren)begroting zal met deze bedragen rekening worden gehouden. Belastingopbrengsten Uitgangspunt voor de riool- en afvalstoffenheffing zal zijn een kostendekkend tarief. Het ozb tarief zal voor de jaren 2012 en 2013 met jaarlijks 2% extra worden verhoogd. In de meerjarenbegroting bij de begroting 2011 is voor de jaren 2012 tot en met 2015 voor de belastingen en rechten uitgegaan van een trendmatige verhoging van 2½%. Uitvoering saneringsplan Om tot een sluitende meerjarenraming te komen dient het saneringsplan te worden uitgevoerd. De taakstellingen bedragen voor de jaren: 2012 - 118.700 2013 - 432.628 Daarnaast dient een besparing te worden gerealiseerd op het areaal beheerplannen van: 2012 - 112.500 2013 e.v. jaren 300.000
9
Raming budgetten De raming van de budgetten voor overige goederen en diensten worden gebaseerd op de ramingen in de begroting 2011 en hierop wordt een verhoging toegepast die gelijk is aan de prijsmutatie BBP (Bruto binnenlands Product) genoemd in de meicirculaire 2011 en voor het Gemeentefonds van belang. Indien de werkelijke last over 2010 lager is dan de raming 2011 wordt uitgegaan van de last 2010. Van deze systematiek wordt afgeweken indien gemotiveerd kan worden aangegeven waarom toch moet worden uitgegaan van een hogere raming. Loonkostenstijging Bij de ramingen wordt uitgegaan van de prijsmutatie van de lonen en salarissen van het CPB genoemd in de meicirculaire 2011. Gemeenschappelijke regelingen Voor de ramingen van de gemeenschappelijke regelingen wordt uitgegaan van de ingediende (meerjaren)begroting waarmee de raad heeft ingestemd. Inkomensoverdrachten gesubsidieerde instellingen Voor de ramingen van de subsidies wordt eveneens rekening gehouden met de prijsmutatie BBP genoemd in de meicirculaire 2011. Rente Bij de nota reserves en voorzieningen 2010 is het rentebeleid opnieuw vastgesteld. Bij de berekening van de bespaarde rente (fictieve rentebaten) zal dit herziene beleid als basis dienen. Aantallen inwoners/woningen Op basis van de prognoses van het CBS zal voor wat betreft de raming van het aantal inwoners (meerjarig) rekening worden gehouden met krimp. De raming van het aantal woningen zal gebaseerd worden op het werkelijk aantal per 1 januari 2010 en de te verwachten ontwikkeling voor de komende jaren. Onvoorziene uitgaven/kapitaallasten investeringsplannen Voor onvoorziene uitgaven incidenteel zal net als voorgaande jaren een bedrag van € 2,50 per inwoner worden geraamd. In de (meerjaren) begroting zullen de kapitaallasten van de investeringsplannen 2012 e.v. jaren worden geraamd op het niveau 2011.
10
