KADERNOTA Bijstelling programma's

KADERNOTA 2013

Bijstelling programma's

Inhoudsopgave 1

AANBIEDINGSBRIEF

2

PROGRAMMARAPPORTAGES 2.1 Programmastructuur 2.1.1 Programma VERKEER, VERVOER EN GROEN 2.1.2 Programma RUIMTELIJKE ONTWIKKELING, ECONOMISCHE ZAKEN EN TOERISME EN RECREATIE 2.1.3 Programma MILIEUZORG 2.1.4 Programma JEUGD EN ONDERWIJS 2.1.5 Programma WELZIJN, SPORT EN CULTUUR 2.1.6 Programma MAATSCHAPPELIJKE ZORG 2.1.7 Programma OPENBAAR BESTUUR EN DIENSTVERLENING 2.1.8 Programma OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 2.1.9 Overzicht ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

11 12 13 16

3

PARAGRAFENRAPPORTAGES 3.1 Paragrafenstructuur 3.1.1 Paragraaf BEDRIJFSVOERING

33 34 34

4

BEZUINIGINGSTRAJECT 4.1 Inleiding 4.2 Verantwoording/afsluiting ombuigings - en bezuinigingstraject 2012-2015 4.3 Totaaloverzicht bezuinigingsvoorstellen 2013-2014 4.4 Concrete bezuinigingsvoorstellen 2013-2014 4.5 Proces bezuinigingstraject 2015

37 38 39 44 46 51

5

BUDGETTAIRE POSITIE 5.1 Inleiding 5.2 Totaal budgettaire uitkomst 5.3 Budgettaire aanpassingen Kadernota 2013

53 54 55 56

6

PROGRAMMABEGROTING 2014-2017: BELEIDSVOORNEMENS 6.1 Inleiding 6.2 Beleidsvoornemens per programma

57 58 59

7

PROGRAMMABEGROTING 2014-2017: UITGANGSPUNTEN 7.1 Inleiding 7.2 Actualiteitswaarde beleidsnotities Financiële Verordening 7.3 Reserves en voorzieningen

61 62 63 64

8

AFKORTINGEN 8.1 Overzicht van gebruikte afkortingen

65 66

KADERNOTA 2013

5

3

20 23 25 27 28 29 31

Gemeente Ermelo

Gemeente Ermelo Bezoekadres

Raadhuisplein 2, 3851 NT Ermelo

Telefoonnummer

0341 56 73 21

Postadres Email

Internet

Handelsregister Kamer van Koophandel

Postbus 500, 3850 AM Ermelo [email protected] www.ermelo.nl

nummer 08217014

Colofon Kadernota 2013 Uitgave

Gemeente Ermelo

Aangeboden door

College van Burgemeester en Wethouders gemeente Ermelo

Oplage

Opstellers

Coördinatie

Eindredactie

Druk- en bindwerk Omslag

Datum uitgifte

35 exemplaren

Afdelingen gemeente Ermelo

Team Financiën (afdeling Bedrijfsvoering) gemeente Ermelo Team Financiën (afdeling Bedrijfsvoering) gemeente Ermelo Team Facilitair (afdeling Bedrijfsvoering) gemeente Ermelo

Team Communicatie (afdeling Bedrijfsvoering) gemeente Ermelo Mei 2013

Beschikbaarheid boekwerken In boekvorm Digitaal

Op te vragen bij de het team Financiën gemeente Ermelo

www.ermelo.nl (onder Politiek en Bestuur, gemeenteraad, financiële boekwerken)

Foto omslag Fotograaf

Toelichting

KADERNOTA 2013

Peter van der Velde

Landgoed De Ullerberg. De Ullerberg is een heuvel die 35 meter boven N.A.P. in het landschap ligt, ten zuiden van de Jhr. Dr. C.J. Sandbergweg. Het is in handen geweest van het Rijk, de gemeente Ermelo, de familie Sandberg, de heer mr. P. Peereboom en dr. ir. F.G. Waller. Zijn erfgenamen beheren thans het landgoed. Het landgoed De Ullerberg is particulier bezit en niet te bezoeken. Het landhuis Ullerberg is gebouwd in een stijl die kenmerkend is voor Engelse landhuizen van begin 1900. De eerste steen werd gelegd door P. Peereboom in juli 1911. De ijzeren windvaan op het dak verwijst naar Thor. Op het 250 ha grote landgoed is een unieke 9-holes heidegolfbaan. Voor meer informatie: www.ullerberg.nl en www.nmpermelo.nl

4

Gemeente Ermelo

1. AANBIEDINGSBRIEF

KADERNOTA 2013

5

Gemeente Ermelo

Aan de leden van de raad van de gemeente Ermelo Datum: 21 mei 2013 Onderwerp: Kadernota 2013 Geachte leden, Hierbij bieden wij u ter bespreking en vaststelling aan de Kadernota 2013. Deze aanbiedingsbrief dient enerzijds als leeswijzer van de boekwerken en anderzijds als samenvatting van het boekwerk Kadernota 2013: Bijstelling programma's. Hiertoe is deze aanbiedingsbrief onderverdeeld in een aantal alinea's. De Kadernota 2013 maakt onderdeel uit van de totale beleids- en beheerscyclus, zeg maar het traject van begroting naar jaarrekening. De opzet is gebaseerd op de in 2006 vastgestelde Notitie Doorontwikkeling programmabegroting. Notitie Doorontwikkeling programmabegroting Deze notitie is behandeld door de commissie ABZ van februari 2006. Hierbij is de opzet van de kadernota bepaald. Een kadernota dient te bestaan uit: ▪ ▪ ▪

een overzicht van de tot en met maart bekende inhoudelijke afwijkingen in de uitvoering van de programma's; een overzicht van de programmaoverstijgende budgettaire afwijkingen (= begrotingswijzigingen) (incidentele en structurele afwijkingen); conceptvoorstellen van het college voor opname in nieuwe programmabegroting, inhoudende eventuele aanpassingen van de programma's, voorstellen nieuw beleid en/of beleidswijzigingen, met dekkingsvoorstellen/-richtingen.

Doel van de kadernota is het voeren van een inhoudelijk raadsdebat (= kaderstelling voor de opstelling van de nieuwe programmabegroting). De kadernota zal dus niet financieel sluitend zijn. Inzicht wordt gegeven in het te verwachten financiële uitgavenniveau op basis van bestaand beleid en nieuw beleid. Tevens wordt tenminste de richting bepaald waardoor de begroting sluitend gemaakt moet worden indien de inkomsten niet toereikend zijn. Voor alle duidelijkheid, de raad stelt de prioriteiten. Het college concretiseert dit nadien op basis waarvan de programmabegroting ambtelijk wordt afgerond en in oktober door de raad kan worden behandeld.

KADERNOTA 2013

6

Gemeente Ermelo

De kadernota is voor de raad het belangrijkste moment om richtinggevend de programmabegroting te bepalen door: ▪ ▪ ▪ ▪

algemene beschouwingen te houden; richtinggevende prioriteiten te stellen; eigen initiatieven te nemen door middel van voorstellen, moties en amendementen; te reageren op de conceptvoorstellen van het college.

Ten slotte is bepaald dat de kadernota nagenoeg gelijktijdig met de rekening door de raad moet worden behandeld en vastgesteld. Tot zover de algemene regels voor de kadernota. Kadernota 2013 De Kadernota 2013 bestaat enerzijds uit een rapportage over en bijstelling van de lopende Begroting 2013. Anderzijds geeft het de kaders, uitgangspunten en dergelijke voor de nieuw op te stellen Programmabegroting 2014-2017 weer. De totale Kadernota 2013 bestaat uit een tweetal boekwerken, te weten: ▪

▪

Kadernota 2013: Bijstelling programma's. Dit boekwerk is bestemd voor uw raad en wordt als zodanig ook door uw raad vastgesteld. Het is digitaal beschikbar gesteld aan alle raadsleden en fractievertegenwoordigers. Uitsluitend de fractievoorzitters hebben een exemplaar in gedrukte vorm ontvangen. Kadernota 2013: Bijstelling producten. Dit boekwerk is bestemd voor ons college en als zodanig op 21 mei 2013 door ons vastgesteld. Het is tevens bedoeld als naslagwerk voor uw raad.

Alle boekwerken liggen ter inzage. Daarnaast zijn de boekwerken raadpleegbaar op internet (www.ermelo.nl). Rapportage over de uitvoering van de programma's in 2013 In deze kadernota rapporteren wij over de uitvoering van de te leveren prestaties 2013. Dit is opgenomen in hoofdstuk 2 Programmarapportages en in hoofdstuk 3 Paragrafenrapportages. Wij hebben uitsluitend de te leveren prestaties 2013 en een rapportage daarop opgenomen indien de uitvoering afwijkt van de planning. Daarbij moet echter wel in ogenschouw worden genomen dat dit de stand is per ultimo maart 2013. Onzekere financiële tijden Vorig jaar in de Kadernota 2012 schreven wij dat het uiterst onzekere tijden zijn, ook voor de gemeente Ermelo. Helaas moeten wij thans constateren dat de onzekerheid niet weg is genomen. Sterker nog deze is alleen maar groter geworden. Ermelo is voor ongeveer 60% van haar inkomsten afhankelijk van het Rijk. En deze inkomstenstroom is thans de grootste risicopost in onze begroting. Nog steeds zijn de gevolgen van het Regeerakkoord VVD/PvdA voor de gemeenten niet duidelijk. Inmiddels zijn er een Sociaal akkoord en een Zorgakkoord afgesloten. Per week verandert momenteel de situatie. De gevolgen en ingangsdatum van de herverdeling van het Gemeentefonds blijven ook onduidelijk. Ook met betrekking tot de 3 transities geeft het Rijk nog geen duidelijkheid over de uiteindelijke budgettaire gevolgen voor de gemeenten. Verwacht werd dat de meicirculaire 2013 duidelijkheid zou geven. Inmiddels is echter duidelijk geworden dat dit wordt doorgeschoven naar de septembercirculaire 2013 en mogelijk zelfs nog later. De economie trekt nog niet aan. De Nederlandse gemeenten merken dit met name binnen het onderdeel sociale zaken en de grondexploitatie. Ermelo heeft op dit laatste onderdeel de financiën op orde, maar merkt toch de gevolgen. Daarbij gaat het met name om het tempo van uitgifte van gronden en de vertragingen in de ontwikkeling van (woningbouw)complexen en niet om budgettaire verliezen, maar om minder winstnemingen. Daar komt bij dat het jaar 2014 een verkiezingsjaar is. In 2014 zal een nieuw raads-/collegeprogramma vervaardigd worden. Het begrotingsjaar 2014 is derhalve een soort van "tussenjaar". Wij blijven werken aan de uitvoering van de voorgenomen taken. Wel zijn wij uiterst terughoudend in het opvoeren van nieuw beleid voor het jaar 2014. Toch moeten wij in de komende maanden een Programmabegroting 2014-2017 op stellen en moet deze begroting voor 15 november 2013 door de raad zijn vastgesteld en aangeboden aan de provincie Gelderland. Het maken van eigen aannames is noodzakelijk. Deze Kadernota 2014 biedt hiervoor de basis. Financiele positie Met betrekking tot de opname van budgetaanpassingen hebben wij ons bij het bestaande beleid zoveel mogelijk beperkt tot de gevolgen van de Rekening 2012, de budgettaire gevolgen van tot medio april 2013 genomen college- en/of raadsbesluiten, een actualisatie van het investeringsplan 2013-2022 en onontkoombare overige budgetaanpassingen. Verder hebben wij de te verwachten budgettaire gevolgen van rijksontwikkelingen (bijvoorbeeld Regeerakkoord en herverdeling Gemeentefonds) en nieuwe beleidsontwikkelingen gemeente Ermelo

KADERNOTA 2013

7

Gemeente Ermelo

meegenomen. Wij hebben ons daarbij gebaseerd op de raadsbrief van 2 januari 2013 (raad 28 februari 2013). In hoofdstuk 5 vindt u een nadere toelichting. De totale budgettaire uitkomst van de Begroting 2013 en de Programmabegroting 2014-2017 na Kadernota 2013 ziet er thans als volgt uit: Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting

Meerjarenbegroting 2014-2017

Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Totaal uitkomst Begroting 2013-2016

-16 V

302 N

284 N

239 N

859 N

859 N

Totaal uitkomst Najaarsnota 2012

490 N

86 N

482 N

121 N

50 N

50 N

Totaal uitkomst voor Kadernota 2013

474 N

388 N

766 N

360 N

909 N

909 N

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

Totaal uitkomst Kadernota 2013: ▪ Bestaand beleid ▪ Nieuwe beleidsontwikkelingen: geconcretiseerd ▪ Nieuwe beleidsontwikkelingen: te verwachten ▪ Nieuwe Rijksontwikkelingen: te verwachten gevolgen Bezuinigingstraject 2013-2014: ▪ Bezuinigingen ▪ Ingezet ter dekking van taakstellingen uit vorig bezuinigingstraject

Totaal uitkomst na Kadernota 2013

155 146 54 300

172 83 417 1.000

-1.079 V 79 N

-2.081 V 181 N

129 N

160 N

255 83 917 2.800

-2.117 V 217 N

2.921 N

257 83 917 2.800

-2.117 V 217 N

2.517 N

174 83 917 2.800

-2.185 V 217 N

2.915 N

271 83 917 2.800

N N N N

-2.151 V 217 N

3.046 N

Uit deze uitkomst kan het volgende geconcludeerd worden: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Alle begrotingsjaren sluiten met een budgettair nadeel. Dit sluit aan bij de verwachting zoals verwoord in de raadsbrief van 2 januari 2013 (raad 28 februari 2013). De nadelen zijn licht verder toegenomen, hetgeen veroorzaakt wordt door tegenvallers op het bestaande beleid (met name de tegenvallende legesopbrengst omgevingsvergunningen). De in de raadsbrief van 2 januari 2013 genoemde budgettaire gevolgen als gevolg van te verwachten (negatieve) gevolgen van rijksontwikkelingen en nieuwe beleidsontwikkelingen gemeente Ermelo zijn door middel van stelposten in deze kadernota verwerkt. De voorgestelde bezuinigingen 2013 en 2014 zijn in deze kadernota verwerkt. Duidelijk is dat het bezuinigingstraject 2015 doorgezet moet worden. De onzekerheid van met name de gevolgen van het rijksbeleid blijft uiterst groot. Ten tijde van de vervaardiging van deze kadernota hadden wij nog niet de beschikking over de meicirculaire 2013. De Programmabegroting 2014-2017 wordt de komende maanden opgesteld. Dit betekent dat na de zomer 2013 een herzien beeld van onze financiële positie gegeven kan worden.

Derhalve stellen wij voor: ▪ ▪ ▪ ▪

Om de hierboven genoemde nadelen thans voor kennisgeving aan te nemen. Thans geen dekking te geven aan het nadeel Begroting 2013, en dit tijdelijk te ramen op de stelpost Uitkomst kadernota. Indien in de Rekening 2013 blijkt dat er inderdaad over 2013 een nadeel is ontstaan, zal op dat moment in de dekking moeten worden voorzien. Dit zal dan ten laste van de reserves moeten plaatsvinden. Thans geen dekking te geven aan het nadeel Begroting 2014. Hiertoe eerst de uitkomst van de Programmabegroting 2014-2017 (jaarschijf 2014) afwachten, waarbij wordt aangegeven dat de Begroting 2014 (structureel) moet sluiten. De dekking van de tekorten over de jaren 2015 en verder moet komen uit het (volgende) bezuinigingstraject 2015.

Al met al concluderen wij dat Ermelo op dit moment haar financiële zaken op orde heeft. Echter het is een momentopname, in afwachting van meer duidelijkheid over de nadelige rijksontwikkelingen en de economische situatie, en gebaseerd op de nodige aannames. Daarnaast is Ermelo een ambitieuze gemeente. Wij hebben de budgettaire gevolgen thans ingeschat en door middel van stelposten in deze kadernota verwerkt. Daar tegenover staat het pakket aan bezuinigingsvoorstellen in de jaren 2013 en 2014 en het nog te starten bezuinigingstraject 2015. Samen met de raad willen wij in deze financieel onzekere tijden blijven werken aan een financieel gezonde gemeente Ermelo.

KADERNOTA 2013

8

Gemeente Ermelo

Notitie Gemeente Ermelo: Ombuigingen en bezuinigingen 2012-2015 Op 23 juni 2011 heeft de raad deze notitie vastgesteld. Nadien hebben wij de realisatie ter hand genomen. In de Rekening 2011 en de Rekening 2012 hebben wij u uitgebreid geïnformeerd. In deze Kadernota 2013 hebben wij de eindrapportage aan uw raad opgenomen. Hiermee sluiten wij dit bezuinigingstraject af. In hoofdstuk 4 vindt u de eindrapportage en een nadere toelichting. De algemene conclusie is dat zo goed als alle bezuinigingsbedragen (uiteindelijk € 4 mln in 2015) beleidsmatig zijn gerealiseerd en begrotingstechnisch verwerkt. Slechts van een tweetal bezuinigingsvoorstellen (uitvoeringskosten SDV en bluslonen brandweer) is duidelijk dat deze niet geheel gerealiseerd kunnen worden. In totaliteit gaat het om een bedrag van € 79.000,00 per jaar. Wij hebben binnen het bezuinigingstraject 2013-2014 alternatieve bezuinigingsvoorstellen opgenomen. Bezuigingstraject 2013-2014 Op grond van de raadsbrief van 2 januari 2013 is een nieuw bezuinigingstraject voor de jaren 2013 en 2014 gestart. Doelstelling was om een pakket aan bezuinigingsvoorstellen samen te stellen waarmee de Begroting 2014 (structureel) sluitend gemaakt kan worden. Hiertoe was met ingang van 2014 een structureel bezuinigingsbedrag benodigd ter grootte van € 1,9 mln structureel. In hoofdstuk 4 vindt u onze bezuinigingsvoorstellen voor het jaar 2013 en het jaar 2014 (structureel). Wij verzoeken u dit pakket aan bezuinigingsvoorstellen door middel van deze Kadernota 2013 vast te stellen. Hiermee is dan de basis gelegd voor het opstellen van de Programmabegroting 2014-2017 met een (structureel) sluitende Begroting 2014. Programmabegroting 2014-2017: Verder opstellingstraject In hoofdstuk 6 hebben wij de beleidsvoornemens voor de Programmabegroting 2014-2017 opgenomen. Dit bestaat uit een overzicht, gesorteerd naar programma, van onderwerpen welke naar verwachting in 2014 op de raadsagenda zullen komen. Zij vormen de basis voor de formulering van de te leveren prestaties 2014. In hoofdstuk 7 van deze kadernota hebben wij een aantal uitgangspunten opgenomen die belangrijk zijn voor het opstellen van de Programmabegroting 2014-2017. Momenteel wordt gewerkt aan het verder opstellen van de Programmabegroting 2014-2017. Wij verwachten eind juli 2013 de definitieve uitkomst, inclusief de meicirculaire 2013, te hebben. Tevens zijn dan de uitspraken van de raad bij de behandeling van deze Kadernota 2013 bekend en kunnen wij de budgettaire gevolgen hiervan bepalen. Wij zullen ons terughoudend opstellen bij de vervaardiging van deze begroting. De Programmabegroting 2014-2017 moet uiterlijk vóór 15 november 2013 door de raad zijn vastgesteld én aangeboden aan de provincie en het CBS. Wet Houdbare OverheidsFinanciën ( Wet HOF ) en schatkistbankieren Over beide onderwerpen is al veel discussie geweest. Op 23 april 2013 heeft de Tweede Kamer positief besloten over de Wet HOF en is het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer gegaan. Onze verwachting is dat de besluitvorming rondom de Wet HOF eind 2013 wordt afgerond. De investeringsmogelijkheden voor Ermelo kunnen door de Wet HOF aanzienlijk beperkt worden. Wat precies de consequenties (sancties) zijn bij een (structurele) overschrijding van de EMU-norm is nog steeds aan verandering onderhevig. Wij volgen de berichtgeving rondom de Wet HOF aandachtig en, waar gewenst, vertalen wij de consequenties naar de situatie binnen de gemeente Ermelo. Schatkistbankieren gaat naar verwachting grote financiële gevolgen hebben voor de gemeente Ermelo. Ermelo wordt als spaarzame gemeente extra zwaar getroffen. Het wetsvoorstel is per april 2013 nog in behandeling bij de Tweede Kamer. De ingangsdatum is momenteel voorzien per eind 2013. Het schatkistbankieren zou ertoe leiden dat decentrale overheden het belangrijkste deel van hun overtollige gelden bij de staat dienen aan te houden, tegen een rendement dat fors lager ligt dan de rendementen die tot nu toe gerealiseerd worden. Wij gaan vooralsnog uit van een rendement van 0%. Aangezien het zeer waarschijnlijk is dat schatkistbankieren ingevoerd gaat worden, hebben wij de nadelige gevolgen 2013 en 2014 daarvan verwerkt in de Kadernota 2013. Wij hebben hierbij een realistische inschatting gemaakt van de financiële consequenties. Naast de vrij beschikbare gelden van € 6.500.000,00 die momenteel nog op spaarrekeningen zijn ondergebracht (stand april 2013) hebben wij € 17.000.000,00 langjarig in deposito ondergebracht. Eind september 2009 is een bedrag van € 12.000.000,00 langdurig belegd in drie gelijke deposito's met een looptijd van respectievelijk 5, 10 en 15 jaar. Daarnaast is per 1 juli 2011 een bedrag van € 5.000.000,00 in deposito geplaatst met een looptijd van 8 jaar. Deze oude contracten worden gerespecteerd en kunnen normaal aflopen. Oude contracten hoeven dus niet opengebroken te worden. Na de vrijval van deze gelden zullen eventuele nieuwe beleggingen via de schatkist lopen. Aflossen bestaande geldleningen Een alternatief voor het schatkistbankieren zou kunnen zijn dat er met de overtollige gelden bestaande opgenomen geldleningen worden afgelost. Het rendement is dan de vermindering van de te betalen rentelasten. De portefeuille van de langlopende geldleningen bevat per 1 april 2013 een drietal geldleningen ter grootte van € 11.800.000,00. Alle leningen hebben een oorspronkelijke looptijd van 20 jaar, met een jaarlijks gelijke aflossing. In de tabel (bedragen x € 1.000,00) op de volgende pagina vindt u nadere informatie over de leningen.

KADERNOTA 2013

9

Gemeente Ermelo

Instelling 1a.

BNG

Oorspronkelijk bedrag 5.000

2.

BNG

6.000

1b. 3.

BNG BNG

Totaal

5.000 5.000

21.000

Bedrag per 1 april 2013 2.750

Jaarlijkse aflossing

3.300

2.750

Rentepercentage

250

Datum laatste aflossing 1 juli 2023

300

1 april 2024

4,325

250

3.000

250

11.800

1.050

1 juli 2023

15 december 2024

4,415 4,415 3,820

Bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is navraag gedaan wat de boeterente (door de BNG agio genoemd) bedraagt indien vervroegd afgelost zou worden. De BNG bengt door middel van de boeterente het renteverlies tussen de hierboven genoemde rentepercentages, waartegen de leningen zijn aangegaan en het rentepercentage per de afkoopdatum (peildatum begin april 2013) voor de resterende looptijd in rekening. De boeterente is zeer hoog door de lage rentestand (€ 1.900.000,00). Vanuit financiële argumenten achten wij het niet raadzaam om tot vervroegde aflossing over te gaan. In deze Kadernota 2013 doen wij u de volgende voorstellen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

In te stemmen met de rapportages 2013 over de programma's en de paragraaf Bedrijfsvoering. In te stemmen met de budgettaire aanpassingen van de Begroting 2013 en het saldo 2013 na verwerking van de Kadernota 2013 te bepalen op € 129.000,00 nadelig. Het nadeel 2013 ter grootte van € 129.000,00 thans niet te dekken, maar dit tijdelijk te parkeren op de stelpost Uitkomst kadernota. De begrotingsaanpassingen 2013 door middel van een begrotingswijziging in de Begroting 2013 te verwerken en deze begrotingswijziging vast te stellen. In te stemmen met de begrotingsaanpassingen 2014 tot en met 2018 op basis van bestaand beleid. In te stemmen met de begrotingsaanpassingen 2014 tot en met 2018 op basis van nieuwe beleidsontwikkelingen gemeente Ermelo. In te stemmen met de begrotingsaanpassingen 2014 tot en met 2018 op basis van te verwachten gevolgen rijksontwikkelingen. In te stemmen met de bezuinigingsvoorstellen 2013 en 2014 uit het bezuinigingstraject. De structurele aanpassingen 2014 en verder door middel van een begrotingswijziging te verwerken in de Programmabegroting 2013-2017 en deze begrotingswijziging vast te stellen. In te stemmen met de eindrapportage bezuinigingen 2011 en dit traject af te sluiten. (zie hoofdstuk 4.1.). In te stemmen met het procesvoorstel bezuinigingstraject 2015, zoals verwoord in hoofdstuk 4.5. In te stemmen met de beleidsvoornemens Programmabegroting 2014-2017, zoals verwoord in hoofdstuk 6. In te stemmen met de uitgangspunten Programmabegroting 2014-2017, zoals verwoord in hoofdstuk 7.2. In te stemmen met de aanpassingen in de reserves en voorzieningen, zoals verwoord in hoofdstuk 7.3. De Kadernota 2013 vast te stellen.

Ten slotte Wij stellen deze Kadernota 2013 in handen van de agendacommissie van de raad en stellen voor om de behandeling door de raad te laten plaatsvinden op 20 juni 2013 (commissie Bestuur en Middelen) en op 4 / 11 juli 2013 (besluitvormend). Bij de behandeling van deze Kadernota 2013 stelt u de kaders voor de nieuwe Programmabegroting 2014-2017 en kunt u uw wensen voor de komende jaren aangeven. Gezien de zware financiële tijden en vele onzekerheden verzoeken wij u terughoudendheid te betrachten en zo mogelijk wijzigingsvoorstellen te voorzien van dekkingsvoorstellen. Het college van burgemeester en wethouders van Ermelo, A.M. Weststrate, secretaris,

KADERNOTA 2013

A.A.J. Baars, burgemeester,

10

Gemeente Ermelo

2. PROGRAMMARAPPORTAGES

KADERNOTA 2013

11

Gemeente Ermelo

2.1

Programmastructuur

In dit hoofdstuk wordt gerapporteerd over: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

programma Verkeer, Vervoer en Groen; programma Ruimtelijke Ontwikkeling, Economische Zaken en Toerisme en Recreatie; programma Milieuzorg; programma Jeugd en Onderwijs; programma Welzijn, Sport en Cultuur; programma Maatschappelijke Zorg; programma Openbaar Bestuur en Dienstverlening; programma Openbare Orde en Veiligheid; overzicht Algemene Dekkingsmiddelen.

Per programma wordt verwoord: ▪ ▪ ▪ ▪

de algemene programmadoelstelling, zoals verwoord in de Programmabegroting 2013-2016; de rapportage over de te leveren prestaties 2013. Uitsluitend te leveren prestaties 2013 met afwijkingen in de uitvoering zijn opgenomen; de budgetrapportage 2013 tot en met 2018 op basis van bestaand en nieuw beleid; de investeringsaanpassingen 2013 tot en met 2018.

KADERNOTA 2013

12

Gemeente Ermelo

2.1.1

Programma VERKEER, VERVOER EN GROEN

2.1.1.1

Algemene informatie

Algemene Programmadoelstelling De gemeente Ermelo ontwikkelt en beheert een structuur van wegen, fiets- en voetpaden, groenvoorzieningen, bossen en natuurterreinen, waarbij een evenwicht aanwezig is tussen bereikbaarheid, verkeersveiligheid, leefomgeving, natuurwaarden en kosten. 2.1.1.2

Rapportage afwijkingen betreffende de realisatie van de te leveren prestaties 2013

Te leveren bestuurlijke prestaties in begrotingsjaar 2013

Afwijkingen ten opzichte van te leveren prestaties 2013

Planvoorbereiding zuidelijk deel 2e Verbindingsweg.

De werkzaamheden starten na vaststelling van de wegcategorisering in 2013.

Oplossen gevaarlijke kruispunten.

Prestatie gevaarlijke kruisingen of wegvakken terugbrengen van 6 naar 3 wordt niet gehaald. Het betreft de volgende kruisingen en wegvakken: Wegvak: 5. Stationsstraat tussen de rotonde en de Rietlaan; zal worden aangepakt bij de centrumvisie : verwachting 2014 Kruising: 1. Kruispunt Harderwijkerweg - Fokko Kortlanglaan (Provincie); moet nog worden gewijzigd in verband met fietsoversteek: volgt in 2014 2. Kruispunt Arendlaan - Oude Nijkerkerkerweg / Telgterweg; wordt aangepakt in de westflankstudie 4. Kruispunt Julianalaan - Stationsstraat; hier is na 2002 eenrichting ingesteld vanaf Julianalaan naar het centrum. Deze kruising zal wellicht worden aangepakt bij de centrumvisie : verwachting 2014 13. Kruispunt Oude Telgterweg - Volenbeekweg; wordt aangepakt in de westflankstudie

Toepassen van de parkeernorm (minimaliseren). Planvoorbereiding parkeerterrein Groeneweg, Chevallierlaan/ Marktplein.

De aanpassing van de parkeernorm wordt betrokken bij de parkeernota 2013/2014.

Het parkeren aan de Chevallierlaan/Marktplein is verweven met de vastgoedontwikkeling Aldi/Plus en kent daardoor dezelfde planning. Hierdoor is onzeker of de planvoorbereiding in 2013 kan starten.

De uitvoering van de overige te leveren prestaties 2013 verloopt volgens schema. Er zijn geen afwijkingen te melden.

KADERNOTA 2013

13

Gemeente Ermelo

2.1.1.3

Budgettaire rapportage

Bedragen (x € 1.000,00)

Uitkomst Kadernota 2013

Begroting

Overlopende kredieten 2012 Verkeer, Vervoer en Groen: Een aantal kredieten is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. De gevolgen voor de raming van de kapitaallasten 2013 verlopen budgettair neutraal via de stelpost Temporisering investeringen.

Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

368 N

27 N

27 N

27 N

27 N

27 N

Dit bestaat uit aanpassingen bestaand beleid:

Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Kapitaallasten fietspad Julianalaan / Kolbaanweg ▪ Diverse onderzoeken verkeer en vervoer ▪ Maatregelen verkeersveiligheid Strokel / Korhoenlaan / Ganzeveld ▪ Aanleg glasvezelnetwerk ▪ Inrichting rotondes Harderwijkerweg (Noord) ▪ Herinrichting openbare buitenruimte Eksterstraat / Spechtstraat ▪ LandschapsOntwikkelingsPlan ▪ Vervanging speeltoestellen


119 57 22 30 22 12 34 17

N N N N N N N N

0

0

0

Verwijderen bladafval. ▪ Kosten verwijderen bladafval op de openbare weg ▪ Kosten verwijderen bladafval op de begraafplaats ▪ Kosten verwijderen bladafval openbaar groen

8N 10 N 9N

8N 10 N 9N

8N 10 N 9N

8N 10 N 9N

8N 10 N 9N

8N 10 N 9N

Afvalbakken. De bezuiniging door vermindering van het aantal afvalbakken kan niet gerealiseerd worden. Dit is opgevangen binnen de overige budgetten van verkeer en vervoer.

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

4N -4 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

Investeringen 2013 Verkeer, Vervoer en Groen: De volgende kredieten worden (deels) doorgeschoven: ▪ Aanpassing parkeerterrein FC Horst (van 2015 naar 2013 € 9) De gevolgen voor de kapitaallasten 2014 en 2015 verlopen budgettair neutraal via de stelpost Temporisering investeringen.

Voorziening groot onderhoud wegen. Op basis van het definitieve ontwerp herstructurering van het bedrijventerrein Veldzicht-Zuid is een extra krediet benodigd van € 176. Dit bedrag wordt ten laste gebracht van de voorziening Groot onderhoud wegen.

Klompenpaden. Het onderhoud van het Pelserpad wordt uitgevoerd door een externe partij en bedraagt € 4 per jaar. Dit wordt gedekt uit de stelpost Volumeontwikkelingen. Opstellen GVVP. Voor het projectplan burgerparticipatie GVVP is een eenmalig budget benodigd van € 40. De dekking komt uit de voorziening Groot onderhoud wegen. Bossen, heide en natuurterreinen. De bezuiniging van € 1 op het onderdeel bospaden (beperken routeaanduidingen en het uit de roulatie halen van bospaden) kan niet gerealiseerd worden. Deze taakstelling is alsnog gerealiseerd door een hogere opbrengst houtverkopen bossen.

40 N -40 V

KADERNOTA 2013

14

Gemeente Ermelo

Bedragen (x € 1.000,00)

Dit bestaat uit aanpassingen nieuw beleid:

Afsluting lanen Harderwijkerweg. Ter uitvoering van de raadsmotie is in 2013 een extra krediet benodigd van € 28. Dit extra krediet wordt ineens in 2013 afgeschreven ten laste van de exploitatie 2013.Kortheidshalve wordt verwezen naar het raadsbesluit van 25 april 2013.

2.1.1.4

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

28 N

Investeringen

Overzicht aanpassingen investeringskredieten Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Voorziening groot onderhoud: herstructurering bedrijventerrein Veldzicht-Zuid

176

-7

Herinrichting Harderwijkerweg/Putterweg (inkomsten) (overloop uit 2012)

-30

Zuidelijk deel 2e Verbindingsweg (overloop uit 2012)

-23

4

160

Herinrichting Harderwijkerweg/Putterweg (uitgaven) (overloop uit 2012)

Herinrichting 30 km zones (overloop uit 2012)

Fietspaden Julianalaan/Kolbaanweg (overloop uit 2012)

Rotonde Oude Telgterweg/Hamburgerweg (overloop uit 2012) Aanpassing Korhoenlaan/Ganzeveld (overloop uit 2012)

Revitalisering Veldzicht-Zuid (uitgaven) (overloop uit 2012) Revitalisering Veldzicht-Zuid (inkomsten) (overloop uit 2012) FC Horst aanpassing parkeerterrein 2015 (overloop uit 2012) Verbetering en optimalisatie openbare verlichting (overloop uit 2012) FC Horst doorschuiven krediet (reeds gemaakte kosten 2012) van 2015 naar 2012

KADERNOTA 2013

9

52

192

43

-9

3

9

-9

15

Gemeente Ermelo

2.1.2

Programma RUIMTELIJKE ONTWIKKELING, ECONOMISCHE ZAKEN EN TOERISME EN RECREATIE

2.1.2.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo streeft naar realisatie en behoud van een vitale dorpsgemeenschap in een groene woonomgeving, zowel in de kernen als in het buitengebied, en schept condities voor een gevarieerd aanbod in wonen, onderwijs, zorg, werken en recreëren. Ermelo streeft naar een klimaat dat bedrijven en instellingen mogelijkheden biedt voor continuïteit binnen de gemeentegrenzen. De gemeente Ermelo versterkt haar positie als toeristenplaats voor verblijfs- en dagrecreatie. 2.1.2.2




Woningbouw stimuleren en realiseren volgens KWP-3: ▪ Voortgang project starterswoningen Groevenbeek Noord. ▪ Herstart woningbouwproject "De Driesprong". ▪ Daadwerkelijke woningbouw op Taweb. ▪ Zorgcomplex in fase I van De Verbinding. ▪ Voortgaande bouw op Het Trefpunt. ▪ Woningbouw op kleinschalige locaties in de kom. ▪ Woningbouw i.h.k.v. functieverandering in het buitengebied.

In het kader van de veranderende woningmarkt vindt een heroverweging plaats over het tijdstip van opstarten van het project De Driesprong. Als gevolg van vertraging in de contractering verschuift de oplevering van het zorgcomplex in Verbinding fase 1 door naar 2014.

Verkrijgen duidelijkheid of en waar verder nog gebouwd wordt ten behoeve van (hulpbehoevende) ouderen.

Nadat de raad heeft ingestemd met het rapport “Ouderenhuisvesting Ermelo” van het bureau FAME hebben wij een vervolgonderzoek gedaan naar de hierin aangegeven locaties. Hierover hebben wij de raad bij raadsbrief geïnformeerd. De zorggroep stelde in de evaluatie dat de Leemkuul voor hen geen passende ouderenlocatie is waarbij met name de niet-centrale, voorzieningsloze locatie hen niet kon overtuigen. Wij onderzoeken nu in samenwerking met UWOON of de locatie Leemkuul toch ingezet kan worden voor ouderenhuisvesting. Hierin wordt ook betrokken het kansrijke particuliere initiatief voor de realisatie van ouderenhuisvesting met zorgvoorzieningen aan de Telgterweg 3.

Verkrijgen duidelijkheid over een bouwplan voor de locatie Rehoboth/ De Dillenburg.

Overeenstemming inzake herontwikkeling De Verbinding fase 3. Vaststelling sociaal economisch beleidsplan (inclusief actieplan toerisme en recreatie) (planning eind 2012, mogelijk uitloop naar 2013).

Uitvoering geven aan het actieplan Centrumontwikkeling, waaronder: ▪ Aanstelling centrummanager; ▪ Inspraak en besluitvorming beeldkwaliteitsplan centrum; ▪ Wifi van 't Weitje tot Station: onderzoek naar randvoorwaarden omtrent Het Nieuwe Winkelen op basis van ervaringen (pionierende) ondernemers; ▪ Sluiten realisatieovereenkomst waarop volgend start planologische procedure herontwikkeling: ▪ Pauwenplein (in samenhang met parkeerterrein De Bree); ▪ Aldi/Plus; ▪ Besluitvorming over het al dan niet invoeren van reclamebelasting. Vaststelling bestemmingsplannen: ▪ Het Tonselse Veld.

Onderzoek (binnen de RNV) naar verdere vormgeving / uitbouwen van een "Care-academy".

De planvorming wacht op standpuntbepaling door de eigenaar. Wij volgen nauwgezet de ontwikkelingen vanwege onze belangen in het huisvesten van onze oudere burgers.

In overleg met de ontwikkelaar worden de mogelijkheden voor deze fase heroverwogen. De vaststelling van het sociaal economisch beleidsplan wordt meegenomen in het Economisch Programma dat medio 2013 aan uw raad wordt aangeboden.

Pauwenplein/De Enk: Het streven is om dit jaar tot een overeenkomst met Infinitas te komen. Vastgoedeigenaar Foppen heeft aangegeven momenteel niet te willen investeren in De Enk. Aldi/Plus: Er worden gesprekken gevoerd met de binnen het plangebied ontwikkelende partijen om tot een gezamenlijke vastgoedontwikkeling te komen, afhankelijk van de uitkomst van deze gesprekken kunnen er afspraken met de gemeente gemaakt worden over een vervolg. Gestreefd wordt om dit jaar tot een overeenkomst te komen. De gesprekken met de initiatiefnemers over de af te sluiten anterieure overeenkomsten vragen meer tijd dan voorzien. Dit resulteert in vaststelling van het bestemmingsplan Het Tonselse Veld in 2014.

Dit wordt door RNV betrokken in de Omgevingsagenda en zal qua gemeentelijk beleid onderdeel uitmaken van het Economisch Programma; inhoudelijk geen afwijking.


KADERNOTA 2013

16

Gemeente Ermelo

2.1.2.3


Bedragen (x € 1.000,00)



Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Herziening bestemmingsplannen ▪ Sociaal Economisch Uitvoeringsprogramma ▪ Centrumontwikkeling ▪ Uitwerking locaties ouderenhuisvesting

Overlopende kredieten 2012 Ruimtelijke Ontwikkeling, Economische Zaken en Toerisme & Recreatie . Een aantal kredieten 2012 is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. De gevolgen voor de kapitaallasten 2013 verlopen budgettair neutraal via de stelpost Temporisering investeringen.

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

120 N

170 N

212 N

224 N

190 N

220 N

43 N 12 N -68 V 25 N

0

133 N -133 V

Centrumontwikkeling. Ten behoeve van de bijdrage aan de OVE voor de kwartiermaker is een budget van € 10 benodigd. Dit budget moet thans vrijgegeven worden uit de gelden voor het Masterplan Centrumontwikkeling.

10 N -10 V

-90 V

Omgevingsvergunningen. De opbrengst aan met name bouwleges moet structureel fors afgeraamd worden. Dit wordt veroorzaakt door minder aanvragen en met name minder grote bouwaanvragen.

222 N

221 N

234 N

234 N

234 N

234 N

-34 V

-31 V

-32 V

-20 V

-24 V

-24 V

Verkopen restgroen. De verkoop van diverse strookjes restgroen leidt tot een voordeel van € 50. Dit bedrag wordt gestort in de Algemene reserve (vrij besteedbare deel).

-50 V 50 N

10 N

-30 V 10 N

10 N

10 N

-30 V 10 N

10 N

7N -7 V

7N -7 V

7N -7 V

7N -7 V

7N -7 V

7N -7 V

-150 V 150 N

150 N -150 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

Centrumontwikkeling. Ten behoeve van de herinrichting van het openbaar gebied in het centrum van Ermelo en het opstellen van een beeldkwaliteitsplan voor het centrum is een budget benodigd van € 133. Dit budget moet thans vrijgegeven worden uit de gelden voor het Masterplan Centrumontwikkeling.

Kostenverhaal Wro. In 2013 zullen er voor € 90 aan bijdragen in plankosten ontvangen worden.

Overeenkomsten Grondzaken. De raming van de opbrengsten overeenkomsten grondzaken wordt geactualiseerd.

Luchtfoto's. Tot nu werden eens in de drie jaar luchtfoto's gemaakt. Hiervoor is beschikbaar een budget van € 30. Als gevolg van gewijzigde wetgeving moet dit jaarlijks plaatsvinden. De kosten bedragen € 10 per jaar.

Watersysteemheffing. Door een wijziging in de watersysteemheffing moeten de jaarlijkse waterschapslasten met € 7 bijgeraamd worden. De dekking komt uit de stelpost Prijsmutaties 2013. BDU subsidie provincie Gelderland. In verband met vertraging van de aanleg van de rotonde Margrietschool wordt de te ontvangen BDU subsidie thans gekoppeld aan het project Meeboerserf binnen het complex Veldzicht-Noord. Vervolgens wordt via de reserve Grondexploitatie het bedrag ingezet voor de aanleg zuidelijke deel 2e Verbindingsweg. Complex Horst Noord. De kosten van het beheer van de openbare ruimte bedragen € 1 per jaar. De dekking komt uit de stelpost Volumeontwikkelingen.

KADERNOTA 2013

17

Gemeente Ermelo

Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

25 N -10 V -15 V

-14 V 14 N

Geo-obliek. Het gebruik van geo-obliekfoto's kost € 10 per jaar. De dekking komt uit het bestaande budget voor IIVR.

10 N -10 V

10 N -10 V

10 N -10 V

10 N -10 V

10 N -10 V

Sociaal Economisch Beleidsplan. Voor de 0-meting is een budget benodigd van € 25. De dekking komt uit het budget voor IIVR (€ 10) en algemene kosten bestemmingsplannen (€ 15). Dividendopbrengsten. Het dividend Liander valt € 14 hoger uit dan geraamd. Het dividend van Vitens valt € 14 lager uit dan geraamd. Dit bestaat uit aanpassingen nieuw beleid:

KADERNOTA 2013

18

Gemeente Ermelo

2.1.2.4

Investeringen


Renovatie toren Oude Kerk MOP (uitgaven) (overloop uit 2012). Renovatie toren Oude Kerk MOP (inkomsten) (overloop uit 2012).

Wijziging in projecten toekenning BDU subsidie: rotonde Margrietschool/Meeboerserf (zuidelijk deel 2e Verbindingsweg). Groevenbeek Noord: voorbereidingskrediet. Dekking vindt plaats binnen het complex.

De Verbinding: verkoop groen. De opbrengst komt ten gunste van het complex.

De Verbinding: doorverstrekking ISV-subsidie. Dit bedrag wordt gedekt uit de Algemene reserve (vrij besteedbaar) (€ 100.000,00) en de reserve Woningbouw (€ 480.000,00). De Driesprong (overloop uit 2012): ▪ Sloop gebouw en noodlokalen ▪ Opbrengst verkoop grond

Dekking vindt plaats binnen het complex.

Het Trefpunt (overloop uit 2012): meerkosten riolering en openbare verlichting. Dekking vindt plaats binnen het complex.

Taweb (overloop uit 2012): kosten voor toezicht. Dekking vindt plaats binnen het complex.

Veldzicht Noord: ▪ Overloop uit 2012: aanleggen fietspad tussen Fokko Kortlanglaan en het Middelerf ▪ Bodemsanering en amoveren keerlus ▪ Aankoop gronden inclusief bodemonderzoek Dekking vindt plaats binnen het complex.

Veldzicht Noord Ontsluiting: ▪ Overloop uit 2012: reeds gemaakte kosten aanleg Meeboerserf. Dekking vindt plaats binnen het complex. ▪ Extra plankosten, aankoop zand, toezicht en meerwerk. Dekking vindt plaats binnen het complex. ▪ Aanleg Meeboerserf. Dekking vindt plaats binnen het complex. Veldzicht Noord 4e fase: ▪ Overloop uit 2012: onderzoeken ▪ Overloop uit 2012: advieskosten ▪ Compensatie leefgebied steenuil

Dekking vindt plaats binnen het complex.

Horst Noord: realisatie van een bomenrij. Dit wordt gedekt uit de reserve Grondexplatie.

Oude Arnhemsekarweg: inrichting groen en speellocatie. Dit wordt gedekt uit de reserve Grondexploitatie.

KADERNOTA 2013

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

19

-150 150

150 -150

55 -55

580 -100 -480

30 -30

35 22 21

-19

-8 8

33 -8 -25

6 -6

-78

-72 72 85 -85 490 -490 29 18 3

-50

18 -18 9 -9

19

Gemeente Ermelo

2.1.3

Programma MILIEUZORG

2.1.3.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo streeft naar een klimaatbestendig en duurzaam Ermelo. 2.1.3.2




Uitvoeren van het Investeringsprogramma GRP.

Uit onderzoek is gebleken, dat in de riolering in de Eendenparkweg, Hoenderweg en Horsterweg (buiten de kom) schade aanwezig is. Aanvullend onderzoek zal uitwijzen welke maatregelen noodzakelijk zijn. Na de zomer 2013 zal hierover meer duidelijkheid bestaan.

Opstellen nieuw GRP (ZAP) (2014-2018) samen met de gemeente Harderwijk. (Zuiveringskring Afvalwater Plan). Evaluatie van het tussen gemeente(n) en het Waterschap gesloten akkoord "Optimalisatie Afvalwatersysteem" (OAS).

De gezamenlijke uitgangspunten voor het opstellen van het ZAP voor zuiveringskring Waterschap, Harderwijk, Ermelo en Putten (WHEP) worden voorbereid. De verwachting is dat dit jaar het GRP opgesteld wordt. De vaststelling zal in 2014 kunnen plaatsvinden.

Op dit moment zijn nog niet alle onderdelen zover om een overdracht naar de beheersfase in te laten gaan. Tevens moet er een evaluatierapport opgesteld worden, waarbij het initiatief bij het Waterschap ligt. De afronding van de evaluatie is dit jaar niet te verwachten.


KADERNOTA 2013

20

Gemeente Ermelo

2.1.3.3


Bedragen (x € 1.000,00)


Begroting

Overlopende kredieten 2012 Milieuzorg: Een aantal kredieten is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. Voor het onderdeel Riolering loopt dit budgettair neutraal via de voorziening Vervangingsinvesteringen GRP. Voor het onderdeel Milieu loopt dit budgettair neutraal via de reserve KUP. Bezuinigingen GRP. De taakstelling op het GRP wordt gerealiseerd binnen het budget voor pompputten drukriolering.

Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

282 N

-24 V

-24 V

-24 V

-24 V

-24 V


Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Specifieke GRP-maatregelen ▪ Inspectie leidingen vrijverval water ▪ Waterplan ▪ Milieuzorg (ReVu) ▪ Sanering asbest Zandkampweg ▪ KlimaatUitvoeringsProgramma 2010-2014 ▪ Isolatiemaatregelen woningen


44 20 40 14 34 114 40

N N N N N N N

0

9N -9 V

9N -9 V

9N -9 V

9N -9 V

9N -9 V

9N -9 V

Milieuzorg. De kosten van onderzoek van asbestverdachte wegen bedragen € 18. De dekking komt uit het budget voor lasten vergunningen.

18 N -18 V -17 V 17 N

17 N -17 V

Inzameling afvalstoffen. Bij de berekening van de tarieven afvalinzameling 2013 zijn alle budgetten opnieuw doorgerekend. Dit leidt tot een aantal budgettaire bijstellingen. Per saldo ontstaat een jaarlijks voordeel van €69. Dit verloopt budgettair neutraal via de afvalstoffenheffing. De afvalstoffenheffing is 100% kostendekkend, inclusief de btw. Gebleken is dat het btw-bedrag met € 24 per jaar hoger uitvalt. Dit leidt tot een voordeel.

-69 V 69 N -24 V

-69 V 69 N -24 V

-69 V 69 N -24 V

-69 V 69 N -24 V

-69 V 69 N -24 V

-69 V 69 N -24 V

96 N -96 V

156 N -156 V

193 N -193 V

332 N -332 V

429 N -429 V

366 N -366 V

Regionaal Klimaatactieplan 2013-2015. In de jaren 2013 tot en met 2015 is in totaal een budget benodigd ter grootte van € 42. Dit bedrag komt ten gunste van de bestaande budgetten voor het klimaatactieplan en het KUP. Wel moet er een bedrag van € 17 worden doorgeschoven van 2013 naar 2015. Dit verloopt via de reserve KUP budgettair neutraal.


BasisRioleringsPlan Ermelo 2012. Kortheidshalve wordt verwezen naar het raadsbesluit van 13 december 2013. Een aantal kredieten wordt beschikbaar gesteld. De jaarlijkse lasten (kapitaallasten, onderhoud en energie) worden gedekt door de rioolheffing met ingang van 2013 tot en met 2017 jaarlijks met 6 euro te verhogen en fluctuaties in de opbrengsten versus de kosten op te vangen via de reserve GRP. Per saldo verloopt dit budgettair neutraal.

KADERNOTA 2013

21

Gemeente Ermelo

2.1.3.4

Investeringen


Begroting


2013

2014

BRP: open berging Kerkdennen

BRP: watergangen/overstort

BRP: open berging Kolbaanweg

BRP: gesloten berging Hogewal

606

BRP: vervanging RWA Ermelo West

513

BRP: afkoppelen Veldzicht-Zuid BRP: DWA/RWA Veldzichtweg

BRP: maatregelen parkeerterrein Aldi

BRP: mechanische/electrische open berging Kerkdennen BRP: mechanische/electrische open berging Kolbaanweg

Doorkijk

2015

2016

2017

2018

830

290

2.012

116

116

116

116

116

371

44

130

70

63

Afkoppelen overheidsgebouwen/waterplan hemelwater (inkomsten) (overloop uit 2012)

-63

98

Afkoppelen 7 ha. in 4 jaar hemelwater (inkomsten) (overloop uit 2012)

-98

34

Verbeteringsmaatregelen riolering afvalwater (inkomsten) (overloop uit 2012)

-34

25

Verbeteringsmaatregelen riolering hemelwater (inkomsten) (overloop uit 2012)

-25

Tijdelijke berging Kalkoenweg afvalwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

20

20

Drukriolering mechanisch/electrisch afvalwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

23

-23

88

Afkoppelen overheidsgebouwen/waterplan hemelwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

Afkoppelen 7 ha. in 4 jaar hemelwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

Verbeteringsmaatregelen riolering afvalwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

Verbeteringsmaatregelen riolering hemelwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

Tijdelijke berging Kalkoenweg hemelwater (uitgaven) (overloop uit 2012)

Drukriolering mechanisch/electrisch afvalwater (inkomsten) (overloop uit 2012)

Zonnepanelen gemeentelijke gebouwen (overloop uit 2012)

KADERNOTA 2013

22

Gemeente Ermelo

2.1.4

Programma JEUGD EN ONDERWIJS

2.1.4.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo wil voorzien in goed en samenhangend jeugd- en onderwijsbeleid waardoor jongeren en volwassenen zijn voorbereid op actieve deelname aan de samenleving. 2.1.4.2




In 2013 zal de besluitvorming voor de stelselwijziging jeugd worden voorbereid. De financiële kaders zullen worden geformuleerd en in vervolg op de visievorming zal een preventieen zorgstructuur opgesteld worden.

De verdeelmodellen van de AWBZ zijn eind 2013 bekend, van de jeugdzorg pas in 2014.

Doorontwikkeling Centrum Jeugd en Gezin in aansluiting op stelselwijziging jeugd.

Er starten in 2013, met ondersteuning van de provincie Gelderland, diverse projecten om als gemeenten en CJG te experimenteren en voor te bereiden op de nieuwe taken.

De uitvoering van de overige te leveren prestaties 2013 verloopt volgens schema. Er zijn geen afwijkingen te melden. 2.1.4.3


Bedragen (x € 1.000,00)


Begroting

Overlopende kredieten 2012 Jeugd en Onderwijs. Een aantal kredieten 2012 is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. De budgettaire gevolgen voor 2013 verlopen budgettair neutraal via de stelpost Temporisering investeringen.

Onderwijshuisvestingsplan: programma 2013. Op grond van het programma 2013 zijn de volgende kredietaanpassingen noodzakelijk: ▪ De Klokbeker: 1e inrichting olp en meubilair (nieuw € 37 in 2013) ▪ Beatrix: kozijnen, radiatoren en leidingen (verlagen krediet € 53 in 2013) ▪ De Rietschans: 1e inrichting olp en meubilair (nieuw € 98 in 2013) ▪ De Goede Herder: houten draagconstructies, kozijnen, ramen en deuren (extra krediet € 30 in 2013)

2014

2015

2016

2017

2018

94 N

29 N

18 N

29 N

3N

33 N

20 13 19 16

N N N N

0

12 N -9 V

12 N -9 V

12 N -9 V

12 N -9 V

12 N -9 V

Per saldo leidt dit met ingang van 2014 tot extra kapitaallasten ter grootte van € 12. Daar staat tegenover dat de huurvergoeding inzage De Rietschans voor tijdelijke huisvesting met € 9 verlaagd kan worden.

KADERNOTA 2013

Doorkijk

2013


Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Voorzieningen noodlokalen De Klokbeker ▪ Invoeringsbudget transitie jeugdzorg ▪ Peuterspeelzaalwerk ▪ Peuterspeelzaalwerk


23

Gemeente Ermelo

Bedragen (x € 1.000,00)

Huisvesting onderwijs. Op basis van de Rekening 2012 moet de vergoeding voor ozb bijgeraamd worden. Daar staat tegenover dat ook de ozb-opbrengst bijgeraamd kan worden: ▪ Huisvesting openbaar onderwijs ▪ Huisvesting bijzonder onderwijs ▪ Huisvesting voorgezet onderwijs ▪ Ozb-opbrengst

Begroting

Meerjarenbegroting 2014-2017 2014

2015

2016

2017

2018

2N 2N 2N -6 V

2N 2N 2N -6 V

2N 2N 2N -6 V

2N 2N 2N -6 V

2N 2N 2N -6 V

2N 2N 2N -6 V

15 N

15 N

Meerjarenonderhoudsplan schoolgebouwen. De kosten van de 3 jaarlijkse vervaardiging van het MOP en de bijdrage in de kosten door de schoolbesturen waren niet correct in de begroting verwerkt. Dat wordt thans rechtgetrokken.

11 N

11 N

ROC / WEB. De rijksbijdrage voor volwasseneneducatie is met € 76 verlaagd. De bijdrage aan het ROC Landstede wordt met hetzelfde bedrag verlaagd.

76 N -76 V

76 N -76 V

N.v.t.

Regionaal bureau leerlingzaken. Mede in relatie tot de RMC-gelden is gebleken dat de formatie voor het bureau leerlingzaken niet meer toereikend is. Voor Ermelo leidt dit tot een nadeel van € 15 per jaar.

Jeugdbeleid. De subsidie voor peuterspeelzaalwerk moet met € 10 bijgeraamd worden ter compensatie van loonen prijsontwikkelingen. De dekking komt uit de stelpost Waggs 2013. Dit bestaat uit aanpassingen nieuwe beleid:

2.1.4.4

Doorkijk

2013

15 N

10 N -10 V

11 N

-15 V

15 N

76 N -76 V

76 N -76 V

76 N -76 V

76 N -76 V

10 N -10 V

10 N -10 V

15 N

10 N -10 V

15 N

10 N -10 V

15 N

10 N -10 V

Investeringen


Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

835

BBS Juliana: verwarmingsinstallatie (overloop uit 2012)

21

1

BBS Juliana: vervanging bitdak/dakrand (overloop uit 2012)

68

BBS De Klokbeker: eerste inrichting onderwijsleerpakket en meubilair

25 37

-53

98

30

OBS De Cantharel: vervangende nieuwbouw (overloop uit 2012)

BBS Berhard: houten draagconstructie MOP (overloop uit 2012)

RKBS PWA-school: nieuwbouw (overloop uit 2012)

BBS Beatrix: verlaging krediet kozijnen, radiatoren en leidingen

VSO Rietschans: eerste inrichting onderwijsleerpakket en meubilair BBS De Goede Herder: verhoging krediet houten draagconstructies, kozijnen, ramen, deuren

KADERNOTA 2013

24

Gemeente Ermelo

2.1.5

Programma WELZIJN, SPORT EN CULTUUR

2.1.5.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo wil een vitale samenleving zijn waarin iedereen actief deelneemt en medeverantwoordelijkheid draagt. Daarbij geeft de gemeente Ermelo extra aandacht aan de mogelijkheden voor deelname door groepen inwoners die door hun leeftijd of beperking kwetsbaar zijn. 2.1.5.2




Bevorderen van initiatieven van maatschappelijke organisaties die bijdragen aan de versterking van de sociale cohesie in de wijk.

Wij sluiten aan bij het deelprogramma burgerkracht in het programma Mens uit het Stads- en Regiocontract Noord Veluwe 2012 – 2015 waarbij de uitgangspunten van Welzijn Nieuwe Stijl leidend zijn.

Regie voeren bij implementatie van de regionale en lokale ondersteunings- en informatiestructuur informele zorg, waarbij aansluiting en afstemming wordt gezocht met bestaande vrijwilligersondersteuning.

Wij sluiten aan bij de drie deelprojecten informele zorg in het programma Mens uit het Stads- en Regiocontract Noord Veluwe 2012-2015.

Aanleg natuurgrasveld FC Horst in 2013.

De verwerving van de benodigde grond verloopt minder snel dan verwacht. Niet alleen de verwerving moet afgerond zijn, maar ook de planologische procedure moet gereed zijn. In het najaar 2013 kan meer duidelijkheid worden gegeven.

De gemeente participeert in de bibliotheek, muziekschool en Cultuurpact. Daarnaast krijgt museum Het Pakhuis subsidie. De gemeente subsidieert verder de cultuureducatie op de basisscholen.

Op dit moment vindt in regionaal verband discussie plaats over de toekomst van de muziekschool. In 2013 volgt een voorstel aan de raad.

De uitvoering van de overige te leveren prestaties 2013 verloopt volgens schema. Er zijn geen afwijkingen te melden 2.1.5.3


Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


2013



2014

2015

2016

Doorkijk 2017

2018

462 N

86 N

86 N

86 N

86 N

86 N

Archeologie (pottenbakkersoven). Van de provincie is € 10 ontvangen voor nader onderzoek van het vondstmateriaal pottenbakkersoven op het oude VAD-terrein.

-10 V 10 N

-5 V 5N

-5 V 5N

-5 V 5N

-5 V 5N

-5 V 5N

-5 V 5N

Sportpark FC Horst. Als gevolg van minder m2 natuurgras kan de jaarlijkse subsidie met € 3 verlaagd worden.

-3 V

-3 V

-3 V

-3 V

-3 V

-3 V

25

0

KADERNOTA 2013

325 N 51 N

Het Pakhuis. De raming van de huurvergoeding en de hiertegenover staande subsidie wordt thans van prijspeil 2010 naar prijspeil 2013 gebracht.

Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Kapitaallasten aankoop grond FC Horst ▪ Kapitaallasten overige kosten FC Horst

Overlopende kredieten 2012 Welzijn, Sport en Cultuur. Een aantal kredieten 2012 is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. Dit verloopt budgettair neutraal.

Gemeente Ermelo

Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

55 N 20 N

55 N 20 N

55 N 20 N

55 N 20 N

55 N 20 N

55 N 20 N

14 N -25 V 25 N

14 N -25 V 25 N

14 N -25 V 25 N

14 N -25 V 25 N

14 N -25 V 25 N

14 N -25 V 25 N

N.v.t.

Sportpark De Zanderij (EFC'58). Er isin 2012 een bedrag van € 11 en in 2013 € 8 voorgefinancieerd voor bestrating, tribune, dugouts en verlichting. Dit wordt in vijf termijnen weer afgelost. Dit verloopt budgettair neutraal.

Sportpark FC Horst. Het krediet voor de bouw van 2 kleedkamers ter grootte van € 70 is zowel in 2013 als in 2015 geraamd. Thans wordt het krediet 2013 ingetrokken. Dit verloopt budgettair neutraal via de stelpost Temporisering investeringen. Zwembad Calluna. Op basis van de Rekening 2012 moeten de energiekosten met € 55 per jaar bijgeraamd worden. Daarnaast moeten de huuropbrengsten met € 20 per jaar verlaagd worden.

Sociaal culturele accommodaties. Op basis van de Rekening 2012 worden de opbrengsten zaalverhuur van De Dialoog en De Leemkuul met € 14 naar beneden bijgesteld. Daarnaast wordt het jaarlijkse budget voor inhuur van De Dialoog ter grootte van € 25 overgeheveld naar het centrale inhuurbudget. Dit bestaat uit aanpassingen nieuw beleid:

2.1.5.4

Investeringen


Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

29

FC Horst: overige kosten (overloop uit 2012)

51

Aflossingen voorfinanciering EFC '58

-4

-4

-4

-4

-3

15

31

Toplaag sportvelden (overloop uit 2012)

FC Horst: aankoop grond voor uitbreiding (overloop uit 2012) Aanpassing veldverlichting EFC '58 (voorfinanciering) Wegramen onjuist geraamd krediet FC Horst 2 kleedkamers

Inrichting nieuwe ruimte wijkcentrum West (overloop uit 2012) Dialoog: ventilatie (overloop uit 2012)

KADERNOTA 2013

323

8

-70

26

Gemeente Ermelo

2.1.6

Programma MAATSCHAPPELIJKE ZORG

2.1.6.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo wil het voor iedereen mogelijk maken om in een gezonde en veilige fysieke omgeving zo zelfstandig mogelijk te leven, naar vermogen mee te doen aan het maatschappelijk leven op alle levensterreinen en de sociale zorg te ontvangen die hij of zij nodig heeft. 2.1.6.2


De uitvoering van de te leveren prestaties 2013 verloopt volgens schema. Er zijn geen afwijkingen te melden. 2.1.6.3


Bedragen (x € 1.000,00)



Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

30 N

-20 V

-20 V

-20 V

-20 V

-20 V

-1 V

-1 V

-1 V

-1 V

-1 V

Project veilig uitgaan. In het kader van het project Veilig Uitgaan is een cursus Barcode georganiseerd. De eenmalige kosten bedragen € 2. De kosten komen ten laste van het bestaande budget.

2N -2 V

60 N -60 V

60 N -60 V

60 N -60 V

60 N -60 V

-26 V

-26 V

-26 V

-26 V

-26 V

-26 V


AED-netwerk. De eenmalige kosten in 2013 bedragen € 42. De structurele jaarlijkse kosten bedragen € 7.

Herstelondersteuning en zelfhelp voor mensen met GGz-problematiek. Zowel in het jaar 2013 als 2014 wordt een bedrag van € 14 beschikbaar gesteld. De dekking komt voor € 4 uit het beschikbare budget voor collectieve preventie GGZ en voor € 10 uit de stelpost Wmo.

2.1.6.4

42 N

7N

14 N -4 V -10 V

14 N -4 V -10 V

7N

7N

-1 V

Minimabeleid. Op 13 december 2012 heeft de raad ingestemd met aanpassing van het minimabeleid. Onderdeel was de verlaging van de inkomensgrens van 120% naar 110%. Het nadeel als gevolg van de uitname uit het Gemeentefonds was al eerder verwerkt. Thans worden nog de lagere uitgaven geraamd.

15 N

De Kanteling Wmo. De Kanteling vraagt investeringen in een nieuwe werkwijze, waaronder samenwerking, systemen / hulpmiddelen en toerusting en formatieve inzet van medewerkers. Hiervoor wordt in de jaren 2013 tot en met 2016 per jaar € 60 beschikbaar gesteld. De dekking komt uit de stelpost Wmo.

Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Uitvoering Nota gezondheidsbeleid

Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe. De subsidie is bijgesteld, met name als gevolg van loonen prijsontwikkelingen. Per saldo ontstaat een voordeel van € 1.

7N

7N

Investeringen

N.v.t.

KADERNOTA 2013

27

Gemeente Ermelo

2.1.7

Programma OPENBAAR BESTUUR EN DIENSTVERLENING

2.1.7.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo wil bekend staan als een dienstbare klantgerichte gemeente, die maatschappelijke ontwikkelingen adequaat in beleid vertaalt. Verwacht mag worden dat daarin wordt samengewerkt met inwoners, bestuurlijke en maatschappelijke partners en bedrijfsleven. Ook wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke beperking van regelgeving. 2.1.7.2




Bedragen (x € 1.000,00)


Dit bestaat uit aanpassingen bestaand beleid: Rekeningsaldobestemmende posten 2012: N.v.t.

Leges raadsstukken. Vanaf 1 januari 2013 zijn er geen abonnementen meer op raadsstukken. De legesopbrengst moet derhalve afgeraamd worden.

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

62 N

21 N

21 N

21 N

21 N

21 N

3N

5N

5N

5N

5N

5N

43 N

16 N

16 N

16 N

16 N

16 N

16 N

N.v.t.

Pensioenverplichtingen wethouders. Op basis van de meest recente berekeningen moet er een extra storting ter grootte van € 43 worden gedaan. Wet op de Lijkbezorging. De budgetten voor de lijkbezorging (€ 3) en de lijkschouw (€ 1) worden samengevoegd. Daarnaast moet het budget op basis van de rekeningsuitkomsten over de afgelopen jaren met € 16 bijgeraamd worden. Met name het aantal lijkschouwingen is sterk gestegen. Dit bestaat uit aanpassingen nieuw beleid:

2.1.7.4

Investeringen

N.v.t.

KADERNOTA 2013

28

Gemeente Ermelo

2.1.8

Programma OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

2.1.8.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo wil een gemeente zijn waar mensen veilig over straat kunnen gaan, kunnen wonen, werken en recreëren in veilige wijken en in een veilig buitengebied. 2.1.8.2




Verzorgen van opleiding, training en oefening van functionarissen Openbare orde.

Gestart is met het opleidingstraject, dit zal doorlopen in 2014.


KADERNOTA 2013

29

Gemeente Ermelo

2.1.8.3


Bedragen (x € 1.000,00)



Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

190 N

131 N

130 N

130 N

130 N

130 N

0

Veiligheidsregio. De Begroting 2013 van de Veiligheidsregio wordt verwerkt.

-2 V

-1 V

-2 V

-2 V

-2 V

-2 V

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

Brandpreventie. Ter hoogte van parkeerplaats Natuurmonumenten Poolseweg is een brandput gerealiseerd. De kosten bedragen € 20. Dit wordt voor € 9 gedekt uit het beschikbare budget voor brandputten en voor € 11 uit de stelpost Prijsmutaties 2013.

Opvang zwerfdieren. Op basis van de nieuwe overeenkomst met Dierencentrum De Ark moet het beschikbare budget met € 5 bijgeraamd worden. De dekking komt uit de inkomsten preventie (parkeercontroles).


BOA's in het uitgaansgebied. De kosten van het aantrekken van een extra Boa (inclusief persoonlijke uitrusting) bedragen € 75.

Convenant RIEC ON. De vervanging van het regionale convenant voor het landelijke convenant RIEC ON leidt tot een hogere bijdrage van de deelnamende gemeenten. Voor Ermelo leidt dit tot een nadeel van € 1.

2.1.8.4

30 6 4 16

30 6 4 16

20 N -9 V -11 V

30 6 4 16

50 N 10 N

Brandweer. Op basis van de rekeningsuitkomsten (met name 2012) zijn de budgetten van de brandweer in overleg met de clustercommandant Veluwe West doorgelicht. Een aantal budgetten moet bijgeraamd worden. Dit betreft: ▪ bluslonen (€ 30 N) ▪ keuringen en vaccinaties personeel (€ 6) ▪ onderhoud brandkranen en -putten (€ 4) ▪ onderhoud brandweer materieel (€ 16).

Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Afzuiginstallatie uitlaatgassen brandweerkazerne ▪ Uitvoering Integraal Veiligheidsplan Overlopende kredieten 2012 Openbare Orde en Veiligheid. Een aantal kredieten 2012 is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. De gevolgen voor de kapitaallasten 2013 verlopen budgettair neutraal via de stelpost Temporisering investeringen.

30 6 4 16

30 6 4 16

30 6 4 16

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

75 N

75 N

1N

1N

75 N 1N

75 N 1N

75 N 1N

75 N 1N

Investeringen


Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Brandweer: uitrukkleding (overloop uit 2012)

5

Brandweer: valbeveiligingssets (overloop uit 2012)

4

Brandweer: ladders en toebehoren (overloop uit 2012)

KADERNOTA 2013

8

30

Gemeente Ermelo

2.1.9

Overzicht ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

2.1.9.1

Algemene informatie

Algemene programmadoelstelling De gemeente Ermelo behoudt een gezonde financiële huishouding met het oog op de ontwikkeling en instandhouding van het voorzieningenniveau. 2.1.9.2



Budgettaire rapportage op basis van bestaand beleid

Bedragen (x € 1.000,00)



Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Reserve Egalisatie MJB: ict dienstverlening ▪ Reserve IDM: kapitaallasten fietspad Julianalaan / Kolbaanweg (Thans Algemene reserve) ▪ Reserve Wijken / Wijkplatforms: inrichting rotondes Noord (Thans Algemene reserve) ▪ Reserve Algemene Buffer: asbestsanering Zandkampweg (Thans Algemene reserve) ▪ Reserve KUP: KUP 2010-2014 en isolatiemaatregleen woningen ▪ Reserve Onderwijshuisvesting: voorzieningen noodlokalen De Klokbeker (Thans Algemene reserve) ▪ Reserve VEO: kapitaallasten aankoop grond FC Horst ▪ Reserve VEO: kapitaallasten overige kosten FC Horst ▪ Groot onderhoud wegen 2012 ▪ Voorziening Groot onderhoud wegen: groot onderhoud wegen 2012 ▪ Reserve Egalisatie MJB: afzuiginstallatie brandweerkazerne Rekening 2012: Uitkomst Rekening 2012. De Rekening 2012 sluit met een cijfermatig voordeel van € 3.131. Dit voordeel wordt deels ingezet voor de rekeningsaldobestemmende posten 2012 en de storting in de reserve GRP 2012. Het nog vrij te bestemmen bedrag ter grootte van € 2.355 wordt voorshands gestort in de Algemene reserve. Dit zal worden betrokken bij het bezuinigingstraject 2013-2014. Rekening 2012: Reserve GRP. In de Rekening 2012 is een voordeel van € 145 ontstaan op het onderdeel GRP. Dit voordeel wordt thans alsnog in de reserve GRP gestort.

KADERNOTA 2013

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

-1.250 V

1.249 N

3.549 N

3.545 N

3.542 N

3.542 N

-27 V -119 V -22 V -23 V -140 V -20 V -325 V -51 V 199 N -199 V -50 V

-3.131 V 2.355 N

145 N

31

Gemeente Ermelo

Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

0

0

0

0

Algemene uitkering Gemeentefonds. Thans worden verwerkt de budgettaire gevolgen van de decembercirculaire 2012. Dit leidt tot voordelen in alle jaren. In deze circulaire is extra geld ontvangen ter grootte van € 24 per jaar ter compensatie van de kosten voor het extramuraliseren van lage ZZP'ers. Deze compensatie is toegevoegd aan de Wmo-budgetten.

-220 V 24 N

-192 V 24 N

-192 V 24 N

-196 V 24 N

-199 V 24 N

-199 V 24 N

Reserves Grondexploitatie. Aan de reserves Grondexploitatie is een maximumbedrag verbonden van € 5.000. Aangezien de reserves thans hierboven uitkomen, wordt een bedrag van € 853 afgeroomd en gestort in de reserve Vitaal Ermelo in Ontwikkeling.

100 N 0 200 N

-853 V 853 N

100 N 500 N 400 N

200 N 2.000 N 600 N

200 N 2.000 N 600 N

200 N 2.000 N 600 N

200 N 2.000 N 600 N

54 N

417 N

917 N

917 N

917 N

917 N

Stelpost Taakstelling welzijnsfuncties. Op 23 juni 2011 heeft de raad vastgesteld het bezuinigingspakket ter grootte van € 4 mln. Onderdeel daarvan was de taakstelling op de welzijnsfuncties ter grootte van € 750. De taakstelling op de welzijnsfuncties is inmiddels volledig in de begroting geconcretiseerd op de diverse begrotingsposten. Kortheidshalve wordt verwezen naar de rapportage over de bezuinigingen.

Gevolgen rijksontwikkelingen. In de raadsbrief van 2 januari 2013 (raad 28 februari 2013) is weergegeven het te verwachten financiële beeld voor Ermelo in de jaren 2013 en verder. Op grond hiervan is besloten om met ingang van 2014 over te gaan tot een structurele bezuiniging ter grootte van € 1,9 mln. In deze Kadernota 2013 ramen wij de te verwachten budgettaire nadelen. Wij nemen deze als stelpost op in de begroting. Dit betreft: ▪ Stelpost gevolgen schatkistbankieren ▪ Stelpost gevolgen Regeerakkoord ▪ Stelpost gevolgen Herverdeling Gemeentefonds


Nieuwe beleidsontwikkelingen Ermelo. In de raadsbrief van 2 januari 2013 (raad 28 februari 2013) is weergegeven het te verwachten financiële beeld voor Ermelo in de jaren 2013 en verder. Op grond hiervan is besloten om met ingang van 2014 over te gaan tot een structurele bezuiniging ter grootte van € 1,9 mln. Onderdeel van de raadsbrief was de te verwachten budgettaire gevolgen van nieuwe beleidsontwikkeling in 2013, 2014 en latere jaren. Voor 2014 en vanaf 2015 wordt een benodigd budget van € 500 resp. € 1.000 per jaar geschat. In deze Kadernota 2013 is hiervan € 83 per jaar concreet geworden. Het restant ter grootte van € 417 resp. € 917 wordt thans geraamd op een stelpost Verwachte nieuwe beleidsontwikkelingen.

2.1.9.4

Investeringen

N.v.t.

KADERNOTA 2013

32

Gemeente Ermelo

3. PARAGRAFENRAPPORTAGES

KADERNOTA 2013

33

Gemeente Ermelo

3.1

Paragrafenstructuur

In dit hoofdstuk is opgenomen de paragraaf Bedrijfsvoering. 3.1.1

Paragraaf BEDRIJFSVOERING

3.1.1.1

Algemene informatie

Algemene Paragraafdoelstelling Een doelmatige bedrijfsvoering waarin kostenbewustzijn, een efficiënte organisatiestructuur en een organisatiecultuur van samen werken en samenwerken in balans zijn. 3.1.1.2



Budgettaire aanpassingen

Bedragen (x € 1.000,00)


Begroting

Overlopende kredieten 2012 Bedrijfsvoering. Een aantal kredieten 2012 is in de Rekening 2012 doorgeschoven van 2012 naar 2013. De gevolgen voor de kapitaallasten 2013 verlopen budgettiar neutraal via de stelpost Temporisering investeringen.

Tractie gemeentewerf. Doordat het niet meer is toegestaan om rode diesel te gebruiken, moet thans de duurdere witte diesel aangeschaft worden. De raming moet hierdoor met € 6 per jaar verhoogd worden.

Aanschaf ipads. Ten behoeve van de Wmo-consulenten wordt een tweetal ipads aangeschaft. De jaarlijkse kosten bedragen € 5. Dit wordt gedekt uit de stelpost Wmo. Vervanging projectleider. De tijdelijke inhuur van een projectleider bij de afdeling Ontwikkeling wordt voor een bedrag van € 53 ten laste gebracht van de reserve Grondexploitatie.

Ondernemingsraad. De OR gaat digitaal vergaderen. De jaarlijkse kosten ter grootte van € 1 worden gedekt uit het werkbudget OR.

KADERNOTA 2013

Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

297 N

3N

56 N

39 N

19 N

56 N

Dit bestaat uit aanpassingen bestaand beleid: Rekeningsaldobestemmende posten 2012: ▪ Gedifferentieerde beloning ▪ Trainingen agressie en geweld ▪ ICT dienstverlening ▪ Nationaal UitvoeringsProgramma ▪ Pilot Het Nieuwe Werken ▪ Telefooncentrale ▪ GBA Publiekszaken


14 10 47 93 64 10 20

N N N N N N N

0

6N

6N

6N

6N

6N

6N

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

5N -5 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

1N -1 V

53 N -53 V

34

Gemeente Ermelo

Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Verzekeringspakket gemeente Ermelo. Het verzekeringspakket is doorgelicht en de ramingen van de premies zijn geactualiseerd. Per saldo leidt dit tot een structureel nadeel van € 33. Dit komt met name door de verhoging van de assurantiebelasting per 1 januari 2013 en hogere premies als gevolg van schadeclaims in de afgelopen jaren.

33 N

33 N

33 N

33 N

33 N

33 N

MOP: inspectie elektrische installaties. De budgetten voor de inspectie elektrische installaties gebouwen en elektrische arbeidsmiddelen worden samengevoegd, zijn herberekend en worden van 2014 en 2017 verschoven naar 2015 resp. 2018.

-1 V 1N

-1 V 1N

-36 V

-1 V 1N

17 N

-1 V 1N

-1 V 1N

-20 V

-1 V 1N

17 N

Gebouwen. Het budget voor schoonmaken aula begraafplaats en gemeentewerf wordt samengevoegd met het budget voor schoonmaken gemeentehuis. Het budget voor koffie- en theevoorziening gemeentewerf wordt samengevoegd met het budget voor koffie- en theevoorziening gemeentehuis.

-1 V -13 V 14 N -4 V 4N

-1 V -13 V 14 N -4 V 4N

-1 V -13 V 14 N -4 V 4N

-1 V -13 V 14 N -4 V 4N

-1 V -13 V 14 N -4 V 4N

-1 V -13 V 14 N -4 V 4N

-11 V 11 N

-11 V 11 N

-11 V 11 N

-11 V 11 N

-11 V 11 N

-11 V 11 N

Salarissen. Als gevolg van de stijging van de pensioenpremies moeten de salarisramingen met € 95 bijgeraamd worden. De dekking komt uit de stelpost Loonmutaties 2013. Daarnaast worden de vacaturegelden over het eerste halfjaar 2013 ter grootte van € 540 overgeheveld naar het centrale inhuurbudget.

95 N -95 V -540 V 540 N

95 N -95 V

95 N -95 V

95 N -95 V

95 N -95 V

95 N -95 V

Onderhoud gemeentelijke eigendommen. Het budget voor aanschaf gereedschappen bouwkunde wordt overgeheveld naar het budget voor onderhoud gemeentelijke eigendommen.

Bedrijfshulpverlening. De budgetten voor BHV-middelen en trainingen voor BHV en EHBO worden samengevoegd op één begrotingspost Bedrijfshulpverlening.

Dit bestaat uit aanpassingen nieuw beleid: N.v.t.

KADERNOTA 2013

35

Gemeente Ermelo

3.1.1.4

Investeringen


Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

DW Dienstwagens (Dienstwagen 3) (overloop uit 2012)

15


19


26


33

AB Aanbouwwerktuigen (overloop uit 2012)

41

5

22

Koffievoorziening (overloop uit 2012)

28

Gemeentehuis: airco's trouw- en raadzaal MOP (overloop uit 2012)

26

Gemeentehuis: beveiligingsvoorziening daken MOP (overloop uit 2012)

11

Koppelingen (overloop uit 2012)

Doorontwikkeling Corsa (overloop uit 2012)

77

Servers (overloop uit 2012)

17 22

TR Tractoren (overloop uit 2012)

DW Dienstwagens (Dienstwagen 9) (overloop uit 2012) Gemeentehuis: vervanging dakventilatoren MOP (overloop uit 2012)

PC's vervangen (overloop uit 2012)

Migratie Novell Microsoft (overloop uit 2012)

Geïntegreerd systeem uitwijk (overloop uit 2012) No break (overloop uit 2012) Octopus (overloop uit 2012)

Telefooncentrale (overloop uit 2012)

Gegevensmagazijn inclusief koppelingen (overloop uit 2012)

37

13

25

24

2

2

28

59

Test en backup hardware (overloop uit 2012)

5

Tablets raad (overloop uit 2012)

5

Notudoc en Notubiz (overloop uit 2012) Switches (overloop uit 2012)

KADERNOTA 2013

4

58

36

Gemeente Ermelo

4. BEZUINIGINGSTRAJECT

KADERNOTA 2013

37

Gemeente Ermelo

4.1

Inleiding

Dit hoofdstuk gaat enerzijds in op de afronding van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015 en anderzijds op het nieuwe ombuigingsen bezuinigingstraject 2014-2017. Bij raadsbesluit van 23 juni 2011 is voor de periode 2012-2015 een ombuigingsen bezuinigingstraject vastgesteld ter grootte van € 5,5 miljoen structureel (aanvankelijk liet het zich aanzien dat er zelfs € 7,1 miljoen bezuinigd zou moeten worden), waarvan € 1 miljoen gerealiseerd moet worden op de bedrijfsvoering. Van het bedrag van € 5,5 miljoen is € 2 miljoen bestemd voor de dekking van nieuw beleid. Inmiddels is € 4 miljoen feitelijk omgebogen en tot op heden is dat ook voldoende, omdat de gelden voor nieuw beleid nog niet allemaal nodig zijn gebleken. Dit hoofdstuk begint dan ook in paragraaf 4.2 met de verantwoording van de stand van zaken van dit traject. Als vervolg op het voorgaande bezuinigingstraject en als gevolg van het laatste regeerakkoord is de verwachting uitgesproken dat er een tweede ombuigingsen bezuinigingstraject noodzakelijk zal zijn voor de periode 2014-2017. De omvang hiervan is voorshands bepaald op € 4,7 miljoen structureel. Uw raad is hierover bij raadsbrief van 2 januari 2013 geïnformeerd (door uw raad voor kennisgeving aangenomen op 28 februari 2013). Hierbij is op basis van nieuwe inschattingen onder andere het tempo van de te realiseren bezuinigingen ten behoeve van nieuw beleid aangepast. Verder is gemeld dat de te verwachten bezuinigingen als gevolg van het regeerakkoord op aannames berusten en dat hierover eerst meer duidelijkheid verwacht wordt in de mei/juni-circulaire 2013. Overigens moet ook dit laatste al weer betwijfeld worden, omdat de laatste berichten luiden dat een en ander niet eerder verwacht mag worden dan in de septembercirculaire 2013. Ook is het niet ondenkbaar dat het Rijk nog verder moet bezuinigen, met alle gevolgen van dien voor de gemeenten, al hoewel het momenteel per week kan veranderen, gelet op het recent afgesloten Sociaal akkoord en het Zorgakkoord. Mede als gevolg van al deze onzekerheden is besloten dit tweede ombuigingsen bezuinigingstraject in twee delen te knippen. Eén deel, groot € 1,9 miljoen structureel te realiseren in de jaren 2013 en 2014 en één deel groot € 2,8 miljoen, waarvan € 2,7 miljoen al te realiseren in 2015. Voor het eerste deel, doen wij bij deze Kadernota 2013 inhoudelijke voorstellen (zie hoofdstuk 4.3 en 4.4).Voor het tweede deel doen wij een realistisch procesvoorstel (zie hoofdstuk 4.5). Teneinde te voorkomen dat het bezuinigingstraject 2012-2015 en het nieuwe traject 2014-2017 door elkaar gaan lopen en daardoor het overzicht verloren gaat, is het nog te realiseren bedrag uit het traject 2012-2015 (nog slechts € 217.000,00) opgeteld bij de taakstelling voor de jaren 2013-2014. Hierdoor kan het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015 in deze Kadernota 2013 worden afgerond en kan de aandacht vervolgens geheel gericht worden op het nieuwe traject 2014-2017. Dit hoofdstuk laat zich als volgt lezen: 4.2. Verantwoording en afsluiting van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015. 4.3. en 4.4. Deel 1 van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2013-2017 (dus inclusief restant vorige traject): inhoudelijke bezuinigingsvoorstellen in de jaren 2013 en 2014 tot een structureel bedrag van ruim € 2 miljoen. 4.5. Deel 2 van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2013-2017: een procesvoorstel om te komen tot ombuigingen/ bezuinigingen tot een bedrag van € 2,8 miljoen (of zoveel als nodig blijkt uit de toekomstige circulaires en ontwikkelingen). .

KADERNOTA 2013

38

Gemeente Ermelo

4.2

Verantwoording/afsluiting ombuigings - en bezuinigingstraject 2012-2015

Zoals vermeld bedroeg de ombuigingsen bezuinigingstaakstelling aan het begin van het traject aanvankelijk € 7,1 miljoen, doch deze kon worden bijgesteld naar € 5,5 miljoen. Daarbij bleef de opdracht om op de bedrijfsvoering € 1 miljoen te realiseren ongewijzigd staan (steeg hiermee van 14% naar 18%). De genoemde bedragen moesten ingaande 2015 structureel gerealiseerd zijn en kenden een meerjarige opbouw. Van de € 5,5 miljoen is € 2 miljoen bestemd voor dekking van de kosten van nieuw beleid. Daar het tempo waarmee het nieuwe beleid tot uitvoering komt niet synchroon blijkt te lopen met de bezuinigingstaakstelling, kon de taakstelling voor het nieuwe beleid getemporiseerd worden. Tezamen met een aantal financieel technische ontwikkelingen kon uiteindelijk volstaan worden met het realiseren van een ombuigingsen bezuinigingstraject ter grootte van bijna € 4 miljoen, bestaande uit bijna € 3 miljoen op inhoudelijke onderwerpen en € 1 miljoen op bedrijfsvoering (aandeel steeg hiermee naar 25%). Cijfermatig zag de ombuigingsen bezuinigingsopdracht 2012-2015 er als volgt uit: Omschrijving t.b.v. opvang tekorten t.b.v. nieuw beleid Sub-totaal

Bijstellingen

Uiteindelijke bezuinigingsopdracht

2012

2013

2014

2015

800.000

2.000.000

3.000.000

3.500.000

1.800.000

4.000.000

5.000.000

1.000.000 697.000

2.497.000

2.000.000 -/- 1.243.000 2.757.000

2.000.000 -/- 1.933.000 3.067.000

2.000.000 5.500.000

-/- 1.533.000 3.967.000

Zo goed als alle inhoudelijke bezuinigingsbedragen zijn beleidsmatig gerealiseerd en begrotingstechnisch verwerkt. Dit geldt ook voor de besluiten waarvan de realisatie een meerjarige doorlooptijd kent. Slechts voor een bedrag van € 79.000,00 moest worden vastgesteld dat dit niet haalbaar is. Het betreft twee onderwerpen: de besparing op de uitrukkosten brandweer in verband met loze meldingen en het verminderen van de uitvoeringskosten van de Sociale Dienst Veluwerand. Op beide onderwerpen kon slechts een deel van de voorgenomen bezuiniging gerealiseerd worden. Loze meldingen blijven buitengewoon lastig te beheersen en de sterk verslechterde economische omstandigheden maken het op dit moment onmogelijk de uitvoeringskosten bij de SDV te verminderen. Het niet gerealiseerde bedrag is opgeteld bij het tweede nieuwe bezuinigingstraject en zal in dat verband op een andere manier worden gerealiseerd. De bezuinigingen op de bedrijfsvoering zijn vrijwel volledig gerealiseerd. Er resteert nog een te realiseren bedrag van € 38.000,00. Dit bedrag is, tezamen met het door ons zelf opgelegde extra bedrag van € 0,1 miljoen ten behoeve van aanvullende maatregelen voor de afdeling Ontwikkeling, ook toegevoegd aan het nieuwe bezuinigingstraject. De bezuinigingen bestaan voor een groot deel uit formatiereductie (14,54 fte) en voor een deel uit vermindering van overige bedrijfsvoeringskosten (€ 268.000,00). Complicerende omstandigheid hierbij is de ontwikkeling van Meerinzicht. Daarbij is afgesproken dat er ten opzichte van de peildatum een besparing gerealiseerd moet worden van 10% op de personeelsformatie. Anders gezegd, door nieuwe aanvullende bezuinigingen op de bedrijfsvoering is inmiddels een voorschot genomen op de bezuinigingstaakstelling die aan Meerinzicht is gekoppeld. Inmiddels is hierover afgesproken dat er opnieuw naar de kostenverdeling voor Meerinzicht zal worden gekeken, omdat de vertrekpunten voor alle deelnemende gemeenten gewijzigd zijn. Voorkomen moet worden dat er ongewild dubbeltellingen ontstaan, waardoor de ontwikkeling van Meerinzicht wordt belemmerd. Samenvattend ontstaat het volgende beeld: Omschrijving

2012

2013

2014

2015

Ingeboekt

2.168.000

2.178.000

2.238.000

2.888.000

Sub-totaal

2.247.000

2.257.000

2.3177.000

2.967.000

Bedrijfsvoering gerealiseerd Extra taakstelling gerealiseerd

250.000

500.000 100.000

748.000

962.000

2.000

38.000

Sub-totaal

250.000

600.000

2.497.000

2.857.000

Niet realiseerbaar

79.000

Bedrijfsvoering nog te realiseren (+ extra eigen taakstelling)

Totaal

Overdracht naar nieuw traject: ▪ Op inhoud ▪ Op bedrijfsvoering

KADERNOTA 2013

39

79.000

79.000

79.000

(100.000)

79.000

(100.000)

750.000

1.000.000

3.067.000

3.967.000

79.000 102.000

79.000 138.000

Gemeente Ermelo

Conclusies: 1 2 3 4

Het inhoudelijke deel van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015 is voor 97% succesvol uitgevoerd. Het bedrijfsvoeringsdeel van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015 is voor 96% succesvol uitgevoerd. De nog te realiseren bedragen zijn overgebracht naar het nieuwe ombuigingsen bezuinigingstraject en zullen daarin, voor zover het om de inhoudelijke onderwerpen gaat op een andere wijze, alsnog gerealiseerd worden in de periode 2013-2014. Dit betekent dat binnen de oorspronkelijke termijnen de volledige ombuigingsen bezuinigingstaakstelling 2012-2015 zal zijn gerealiseerd.

Enkele belangrijke gevolgtrekkingen: 1

2 3 4 5 6

De inwoners en bedrijven van Ermelo ervaren de impact van het ombuigingsen bezuinigingstraject vooral vanwege de versnelde verhoging van de tarieven voor de rioolheffing (het Coelo-rapport 2013 laat een daling zien van de 25ste naar de 41ste plaats, doch nog steeds ruim binnen de doelstelling te behoren tot de 100 goedkoopste gemeenten). De toeristen ervaren de impact vooral door de verhoging van de toeristen- en forensenbelasting, waaraan echter de conditie verbonden is dat die nu voor respectievelijk 4 en 5 jaar vast liggen en er geen inflatiecorrectie gedurende die periode op zal worden toegepast. De organisaties op het gebied van welzijn, kunst en cultuur ervaren de impact vanwege de kortingen op de subsidies en de gevolgen die daaraan voor sommigen van hen verbonden zijn. Het voorzieningenniveau en de kwaliteit van de openbare ruimte is in stand gebleven. Ontwikkelingsprojecten hebben ongehinderd voortgang gevonden. De ambtelijke organisatie ervaart de impact van de bezuinigingen, die naar de toekomst gezien opgevangen moeten worden door de toegevoegde waarde van de reorganisatie en het nieuwe HRM-beleid en de ontwikkeling van Meerinzicht. Niettemin is de externe dienstverlening op het bestaande niveau gehandhaafd.

Wij stellen u voor het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015 hiermee af te sluiten en voor kennisgeving aan te nemen.

In het op de volgende bladzijden opgenomen overzicht is de stand van zaken van alle ombuigingsen bezuinigingsvoorstellen weergegeven.

KADERNOTA 2013

40

Gemeente Ermelo

KADERNOTA 2013

41

Gemeente Ermelo

KADERNOTA 2013

42

Gemeente Ermelo

KADERNOTA 2013

43

Gemeente Ermelo

4.3

KADERNOTA 2013

Totaaloverzicht bezuinigingsvoorstellen 2013-2014

44

Gemeente Ermelo

KADERNOTA 2013

45

Gemeente Ermelo

4.4

Concrete bezuinigingsvoorstellen 2013-2014

In de raadsbrief van 2 januari 2013, nr. 12072612, door uw raad voor kennisgeving aangenomen op 28 februari 2013, is gekozen voor het voorbereiden van een ombuigingsen bezuinigingstraject voor de jaren 2013 en 2014, dat intern wordt voorbereid en een opbrengst moet hebben van € 1,9 miljoen structureel. Dit is verhoogd naar ruim € 2,1 miljoen als gevolg van de bijtelling van € 217.000,00, uit het nu afgesloten traject 2012-2015. De werkwijze en het resultaat hiervan wordt onderstaand weergegeven. Op 6 sporen is bezien welke (nieuwe) bezuinigingsmogelijkheden er zijn. Dit zijn: a

b

c

d

e

f

De financieel-technische uitgangspunten die gehanteerd worden voor de begroting. Hierbij gaat het inhoudelijk om: ▪ Loonontwikkelingen, inclusief gevolgen voor nominale ontwikkelingen algemene uitkering ▪ Prijsontwikkelingen, inclusief gevolgen voor nominale ontwikkelingen algemene uitkering ▪ Volumeontwikkelingen ▪ Waggs-ontwikkelingen (prijs- en looncompensatie gesubsidieerde instellingen), inclusief gevolgen voor nominale ontwikkelingen algemene uitkering ▪ Renteontwikkelingen ▪ Beleid reserves en voorzieningen ▪ Grondbeleid ▪ Belastingen De investeringsplanning 2013-2022. ▪ De praktijk leert dat de investeringsplanningen regelmatig niet, overigens vanwege zeer verschillende redenen, in het geplande jaar gerealiseerd worden, en dus té vroeg beslag leggen op de begroting. ▪ Ook is hierbij de vraag betrokken welke investeringen versneld c.q. in één keer ten laste van de Algemene reserve kunnen worden afgeschreven De bestaande activa (materiële bezittingen). In het verleden zijn nogal wat investeringen met maatschappelijk nut (met name wegen) als af te schrijven investeringen in de boeken opgenomen. De kapitaallasten hiervan (afschrijving en rente) zitten in de begroting. Afschrijving kan vrijvallen als de nog bestaande boekwaardes alsnog in één keer worden afgeschreven ten laste van de Algemene reserve. De bedrijfsvoering. Het aandeel van de bedrijfsvoering in de gerealiseerde ombuiging en bezuiniging 2012-2015 bedroeg 25%. (€ 1 mln. op € 4 mln.) Niettemin blijven wij bezien waar nog verder bespaard kan worden. Hierbij moet echter steeds de relatie met de ontwikkeling van Meerinzicht in het oog gehouden worden. Overige mogelijkheden. Hieronder vallen alle andere onderwerpen die niet onder de voorgaande punten te vatten zijn. Hierbij zijn de mogelijkheden bezien van de inzet van incidentele middelen (het rekeningsaldo 2012) als vereveningsmiddel en is in financieel technische zin naar het onderhoudsniveau van gemeentelijke gebouwen, het Gemeentelijk Riolerinsplan (GRP) en de stelpost nieuw beleid Wmo gekeken. De producten/diensten die de gemeente levert. Van belang hierbij is wat wettelijk moet, wat kan minder of kan beëindigd worden. Hiertoe zijn intern korte intensieve ambtelijke gesprekken gevoerd, is op basis van de rekeninggegevens 2011 een gestandaardiseerde begrotingsanalyse 2012 uitgevoerd, is het bezuinigingsmagazijn dat ten grondslag heeft gelegen aan de ombuigingen en bezuinigingen 2012-2015 uit de kast gehaald en is gekeken naar de prioriteitstelling ten aanzien van de inhoudelijke producten, zoals verwoord in de raadsbrief van 2 januari 2013.

De onderdelen A t/m E maken een structurele bezuiniging mogelijk van ruim € 2,1 miljoen. Hiermee is aan de taakstelling voor de jaren 2013 en 2014 voldaan.

KADERNOTA 2013

46

Gemeente Ermelo

Onderstaande tabel bevat de samenvatting van het overzicht uit hoofdstuk 4.3. Onderdeel (x € 1.000,00) A: Financieel technische uitgangspunten B: Investeringsplan C: Activa

D: Bedrijfsvoering E: Overig

F: Producten/diensten Totaal

2013

2014

2015

2016

2017

2018

523

663

674

625

666

666

0

244

215

198

198

171

0

343

49

88

507

743

1.079

2.081

PM

PM

418 180 630

PM

2.117

418 252 624

PM

2.117

861

839

245

260

215

215

PM

PM

2.185

2.151

De focus is in deze fase gelegd op een financieel-technische benadering om directe gevolgen van het ombuigingsen bezuinigingstraject voor de burgers, bedrijven en instellingen zolang mogelijk te voorkomen. Hiertoe zijn we echter alleen in staat door een behoorlijk, maar verantwoord deel, van de Algemene reserve aan te wenden. Hiermee volgen we in grote lijnen eenzelfde aanpak als voor de dekking van het Centrumplan. Deze aanpak was nog niet mogelijk ten tijde van het eerste ombuigingsen bezuinigingstraject, omdat toen nog niet bekend was wat de omvang van de vrij besteedbare reserves was. Die is eerst nadien bepaald bij de vaststelling van de nota Reserves en Voorzieningen. Gelet op het feit dat deel 1 van de ombuigingen en bezuinigingen burgers, bedrijven en instellingen niet of nauwelijks raken, is het niet nodig om hiervoor een inspraaktraject te organiseren. Uiteraard dient er bij de Kadernota 2013 wel in informerende zin over gecommuniceerd te worden, bijvoorbeeld door middel van een persbericht. Wij stellen u voor deel 1 van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2014-2017 vast te stellen in deze Kadernota 2013 en begrotingstechnisch te verwerken in de Programmabegroting 2014-2017.

Te uwer beoordeling wordt onderstaand ingegaan op deze punten, waarbij met name stil gestaan wordt bij de risico’s die er aan kleven en hoe die kunnen worden ondervangen.

KADERNOTA 2013

47

Gemeente Ermelo

a. Financieel-technische uitgangspunten ▪

▪

▪

▪

▪

▪

▪

▪

Loonontwikkelingen.[1] Er kan worden uitgegaan van de 0-lijn voor de loonontwikkeling 2013 en 2014. Hiermee wordt aangesloten op de lijn van de regering. Ook de VNG houdt deze lijn aan in de onderhandelingen met de vakbonden. Het risico bestaat er uit dat ondanks de gekozen onderhandelingslijn er toch een CAO tot stand komt waarin een loonstijging wordt afgesproken. Als daarbij het Rijk er in slaagt de 0-lijn te handhaven in de CAOonderhandelingen op rijksniveau, dan zal er geen (gedeeltelijke) compensatie plaatsvinden binnen de algemene uitkering van het gemeentefonds. We worden dan geconfronteerd met een structurele tegenvaller. Dit risico wordt vermeld in de risicoparagraaf en zal dus mede het benodigde weerstandvermogen bepalen. Er blijft wel financiële ruimte om een stijging van sociale lasten en Abp-premies (gevolg van wettelijke maatregelen) op te vangen. Prijsontwikkelingen.[2] Er kan voor 75% worden afgezien van prijscompensatie voor het jaar 2013 en 2014. Reeds lang houden we rekening met het feit dat niet alle begrotingsbedragen prijsgevoelig zijn, doch hiermee wordt een stap verder gegaan. Feitelijk betekent het hanteren van deze lijn het doorvoeren van een verkapte bezuiniging op prijsgevoelige producten. Hierbij blijft de regel gelden dat begrotingsnadelen opgevangen moeten worden binnen de portefeuille waartoe ze behoren. Kan dit echt niet dan wordt het nadeel binnen het totaal van de begroting opgevangen. Volumeontwikkelingen. Voor het jaar 2013 kan dit bedrag met eenderde worden gekort en voor 2014 met tweederde. Voor 2014 is er dan nog slechts beperkte compensatie van extra onderhoudskosten als gevolg van areaaluitbreiding van groen en wegen. Deze zullen binnen de eigen begroting moeten worden opgevangen. Waggs.[3] (prijs- en loonkostenontwikkelingen gesubsidieerde instellingen) Vooralsnog wordt hierop niet gekort. Dit in afwachting van een onderzoek dat moet plaatsvinden naar nut en noodzaak van deze begrotingspost, berekeningswijze e.d. Een en ander zal doorwerking moeten hebben in de te maken “prestatieafspraken” met de gesubsidieerde instellingen én moet leiden tot versobering van en een efficiëntere werkwijze op dit onderwerp én tot een verbeterde raming in de begroting. Het voorgaande betekent dat de gesubsidieerde instellingen meer eigen (financiële) verantwoordelijkheid moeten gaan dragen voor loonen prijsontwikkelingen. Renteontwikkelingen. De Nota Rentebeleid 2012 blijft leidend. Deze is op 15 december 2011 door de raad vastgesteld. De lange termijn rente wordt gehandhaafd op 3,75% en de korte termijn rente op 1%. Wel wordt het huidige risico van de rente op uitgezette gelden (rente-ontvangsten dus) als gevolg van de invoering van het schatkistbankieren verwijderd, door de rente-opbrengsten op de expiratiedata op 0 te stellen. Beleid reserves en voorzieningen. Leidend blijft de Nota Reserves en Voorzieningen 2013, die door de raad op 28 februari 2013 is vastgesteld. Het structurele voordeel hiervan wordt in de Kadernota 2013 technisch verwerkt en draagt derhalve bij aan de bezuinigingen. Grondbeleid. De nota Grondbeleid, vastgesteld door de raad op 7 oktober 2010 blijft leidend. Dit betekent dat: Het rentepercentage 2014 bepaald wordt op 3,75% Het percentage voor kostenstijgingen 2014 bepaald wordt op 3,5% Het percentage voor opbrengststijging woningbouw 2014 bepaald wordt op 0% Het percentage voor opbrengststijging bedrijfsterrein 2014 bepaald wordt op 0% Het rekentarief voor ambtelijke (plan)kosten 2014 bepaald wordt op € 125,00. Belastingen. De inflatiecorrectie voor de lokale belastingen ramen we voor 2014 op 2%. Dit ondanks het feit dat het CPB voor 2013 een percentage van 2,75% verwacht en wij in onze Begroting 2013 rekening gehouden hebben met 2,5%. Dit betekent dat in 2014 als gevolg van inflatiecorrectie de OZB, de hondenbelasting en de rioolheffing met 2% stijgen. De afvalstoffenheffing moet volledig kostendekkend zijn, waarbij rekening gehouden wordt met de btw en de stand van de voorziening Afvalstoffenheffing. De toeristen- en forensenbelasting worden niet verhoogd in 2014. Dat is eerst weer aan de orde in 2016, respectievelijk 2017 (dit is besloten in het kader van de ombuigingen en bezuinigingen 2012-2015). Voor de rioolheffing wordt u verwezen naar onderdeel “E: Overig”, vanwege de relatie met het BRP en GRP.

KADERNOTA 2013

48

Gemeente Ermelo

b. Investeringsplanningen (zie de ter inzage liggende bijlagen). Ermelo kent een hoog ambitieniveau. Dit komt onder andere tot uitdrukking in een groot aantal investeringskredieten. De totale investeringen voor de jaren 2013 tot en met 2022 bedragen € 45 miljoen. Ongeveer 83% van dit investeringsvolume staat gepland en begroot in de jaren 2013 tot en met 2017. De belangrijkste investeringen betreffen de onderdelen verkeer en vervoer, onderwijs, sport, sociaal culturele accommodaties, GRP/BRP en Centrumontwikkeling. De ervaring leert dat er in de loop van het jaar en bij de jaarrekening altijd veel investeringen worden doorgeschoven. Dit betekent dat er een te vroeg beslag op de begrotingsmiddelen wordt gedaan ter dekking van de bijbehorende kapitaallasten (afschrijving en rente). In dit verband hebben we gekeken naar twee invalshoeken: ▪ ▪

Welke investeringskredieten kunnen doorgeschoven, geschrapt, gebundeld of naar de exploitatie overgebracht worden. Welke investeringskredieten met maatschappelijk nut kunnen alsnog ten laste van de Algemene reserve gebracht worden (versnelde afschrijving).

Het resultaat van invalshoek a. is dat er substantiële budgettaire voordelen ontstaan door vrijval van kapitaallasten (rente en afschrijving), dat er een meer realistisch investeringsplan ontstaat, dat dit tot minder jaarlijkse doorschuivingen zal leiden en dat dit het risico met betrekking tot de Wet Hof (Emu-saldo) beperkt. Op een enkele ondergeschikte uitzondering na, blijven alle investeringskredieten beschikbaar in de begroting, zij het in een later begrotingsjaar dan thans in de investeringsplanning opgenomen. Hiermee blijft de uitvoering van alle wezenlijke investeringen begrotingstechnisch in tact. Bijkomend voordeel is dat de burger er niet of nauwelijks iets van merkt. Het risico dat hieraan verbonden is bestaat uit het feit dat de investering toch eerder plaats kan vinden dan begrotingstechnisch geraamd is. Dit wordt ondervangen door in de begroting een “remwegbudget” op te nemen, waaruit een dergelijke financiële tegenvaller kan worden gedekt. Het resultaat van invalshoek b. is financieel gezien nog groter. Belangrijke geplande investeringen met maatschappelijk nut mogen in één keer worden afgeschreven ten laste van de reserves, in ons geval de Algemene reserve. Dat is tot op heden slechts beperkt gedaan, omdat er nog niet voldoende zicht bestond op de vrij besteedbare omvang van de Algemene reserve. Daarin is door de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen door de raad op 28 februari 2013 verandering gekomen. Daarin is het risicoprofiel financieel vertaald en is berekend welk bedrag beschikbaar is voor vrije aanwending. Dit is € 12,8 miljoen. Hiervan kan € 10,8 miljoen gebruikt worden voor de belangrijke investeringen met maatschappelijk nut, door ze in één keer ten laste daarvan af te schrijven (eenzelfde aanpak wordt voorgestaan met betrekking tot investeringen met maatschappelijk nut die reeds deels zijn afgeschreven: zie hiervoor onderdeel C: bestaande activa). De vraag die opdoemt, is of Ermelo hiermee zijn hele reservepositie inzet. Dat is niet het geval. Gehandhaafd blijft uiteraard de geoormerkte reserve Centrumplanontwikkeling (binnen VEO) en de beklemde reserve KlimaatUitvoeringsProgramma 2010-2014, maar ook de vrij besteedbare reserve VEO (Vitaal Ermelo in Ontwikkeling) blijft ongewijzigd. Bovendien zal de reservepositie de komende jaren nog groeien door voeding vanuit de verwachte opbrengsten uit de reserve Grondexploitatie. Deze worden echter pas geraamd op het moment dat die zich werkelijk voordoen, wanneer de omvang van deze reserve het maximum overschrijdt. c. Bestaande Activa Activa zijn oude investeringen, die volledig zijn uitgevoerd en waarvan het investeringskrediet inmiddels is afgesloten. Er staat nog een (restant-)boekwaarde in de administratie en de jaarlijkse kapitaallasten (afschrijving en rente) komen ten laste van de exploitatie. In de Kadernota 2011 is het actiepunt opgenomen om te bezien of deze oude boekwaardes alsnog ten laste van de reserves kunnen worden afgeschreven. Er blijken nog 61 oude investeringen Verkeer en Vervoer in de administratie te staan die hiervoor in aanmerking komen. De totale boekwaarde bedraagt ruim € 2,3 miljoen. Deze boekwaarde kan ook in één keer ten laste van het vrij besteedbare deel van de Algemene reserve worden afgeschreven. Hiermee is dan de totale Algemene reserve ingezet (rekening houdend met de storting daarin van het rekeningsaldo 2012, zie onderdeel E: Overige).

KADERNOTA 2013

49

Gemeente Ermelo

d. Bedrijfsvoering Hoewel het geen zelfstandig item meer kan zijn, wil dit niet zeggen dat er geen aandacht meer zal zijn voor de bedrijfsvoering. Integendeel. Hoge prioriteit binnen de bedrijfsvoering is het lean maken van werkprocessen. Dit raakt alle producten en diensten die de gemeente aanbiedt. Hierbij wordt eveneens het dereguleringsproces betrokken. Naar de toekomst toe zullen de effecten van de doelstelling om toe te groeien naar regiegemeente zich vertalen naar het HRM-beleid en de kwalitatief benodigde personeelsformatie. Dit is een transformatieproces dat geruime tijd in beslag gaat nemen en waarbij zoveel mogelijk zal worden aangesloten bij het natuurlijke verloop binnen de personeelsformatie. Het voorgaande betekent dus dat bedrijfsvoeringsgevolgen steeds gekoppeld zullen zijn aan besluiten ten aanzien de productieprocessen (voor zover ze geen betrekking hebben op Meerinzicht, want daarvoor gelden andere benaderingen). e. Overige mogelijkheden Het rekeningsaldo 2012 wordt gestort in de Algemene reserve. Dit wordt voor een groot deel ingezet in de eerste jaren. Verder is aandacht besteed aan het MOP gemeentelijke gebouwen (Meerjarenonderhoudsplan), het GRP en een stelpost nieuw Wmo-beleid vanaf 2017. De praktijk leert dat het MOP veelal niet conform planning wordt uitgevoerd en dat er daardoor sprake is van jaarlijkse onderuitputting. Dit is nu meer in overeenstemming met de werkelijkheid gebracht. Met betrekking tot het GRP wordt voorgesteld in de jaren 2014 t/m 2018 het spaarbedrag te verlagen én met ingang van 2014 de btw in de heffing te betrekken. De verlaging van het spaarbedrag is een bezuiniging (het leidt tot lagere rioollasten in die jaren zonder verlaging van de rioolheffing), maar leidt ook tot een vervroeging van het moment waarop de kostendekkendheid in de rioolheffing wordt bereikt. Het betrekken van de btw in de heffing leidt niet tot lastenverzwaring voor de burger. Het kwaliteit van het Wmo-beleid is door de raad vastgelegd. De middelen hiervoor zijn begroot. Nieuw beleid, anders dan voortvloeiend uit de transities, is niet voorzien en ligt ook niet in de rede op dit moment, juist gelet op de veranderingen die de transities gaan betekenen. De middelen die voor de transities beschikbaar komen zijn nog niet bekend. [1] E.e.a. heeft gevolgen voor de zogenaamde stelpost nominale ontwikkelingen algemene uitkering waarin de compensatie binnen de algemene uitkering voor loonstijgingen wordt ondergebracht. [2] Idem als 1) maar dan m.b.t. prijsstijging. [3] Idem als 1) maar dan m.b.t. waggs Conclusie: De financiële taakstelling voor de jaren 2013 en 2014 (€ 2,1 miljoen structureel) kan volledig worden ingevuld. Enkele belangrijke gevolgtrekkingen: 1 2 3 4 5 6

Het omzetten van de genoemde ombuigingsen bezuinigingsmogelijkheden in besluiten zal de burgers en bedrijven niet of nauwelijks raken. Het financiële risico m.b.t. de loonen prijsontwikkelingen neemt toe. Wijkt deze in de praktijk in negatieve zin af, dan vertaalt dat zich in een extra begrotingstekort. Ondanks de financieel-technische verschuivingen van de investeringen blijven nagenoeg alle investeringen inhoudelijk in tact. De inzet van de Algemene reserve als dekking voor investeringen met maatschappelijk nut en versnelde afschrijving van bestaande boekwaardes leidt tot een verbetering van de financiële positie, doordat het bijdraagt aan een structureel sluitende begroting. De reservepositie van de gemeente Ermelo neemt weliswaar af, doch blijft zeer solide en zal naar verwachting in de toekomst weer groeien. Bedrijfsvoering kan niet langer als afzonderlijk kostenitem beschouwd worden. Enerzijds vanwege de relatie met de ontwikkeling van Meerinzicht en anderzijds vanwege de directe relatie met het verlenen van diensten en producten en daarmee met het ambitieniveau en de visie op de rol van de lokale overheid.

KADERNOTA 2013

50

Gemeente Ermelo

4.5

Proces bezuinigingstraject 2015

Dit betreft het tweede deel van het Ombuigings- en bezuinigingstraject 2013-2017. In de raadsbrief van 2 januari 2013 hebben wij u geïnformeerd dat wij voor het resterende om te buigen en te bezuinigen bedrag, groot € 2,8 miljoen structureel, een procesvoorstel zullen doen. Hieronder gaan wij daar op in. Het procesvoorstel borduurt voort op hetgeen vermeld staat onder spoor F uit deel 1. Bepalend voor de begroting is het ambitieniveau en de visie die bestaat op de rol van de lokale overheid. Dit behoort ten principale tot het politieke domein. Begin 2014 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Nadien start het proces programma- en coalitievorming. Het ligt dan ook voor de hand om in dat proces het ambitieniveau te herijken en een visie op de rol van de lokale overheid te bepalen en aan de hand daarvan richting te geven aan de ontwikkeling van de gemeente Ermelo. Daarbij hoort dan het realiseren van een financiële taakstelling van € 2,8 miljoen structureel in de jaren 2015 t/m 2017, of zoveel als nodig is voor een structureel sluitende begroting. Ter ondersteuning zal de raad eind 2013 een overdrachtsdocument worden aangeboden, waarin alle relevante bestuurlijke en politieke ontwikkelingen zullen zijn opgenomen. Tevens kan de raad de beschikking krijgen over de meest recente gestandaardiseerde begrotingsanalyse, waarin Ermelo vergeleken wordt met het gemiddelde baten- en lastenniveau van de ons omringende gemeenten Harderwijk, Nunspeet, Putten en Zeewolde. Zo u wenst kan er ook een notitie aangeboden worden wat onder het begrip regiegemeente (een ontwikkelingsrichting waarvan de raad heeft aangegeven deze voor te staan) verstaan kan worden met een duiding van de hoofdlijnen van de gevolgen daarvan. Ook kan gebruik gemaakt worden van het reeds in het bezit van de raad zijnde bezuinigingsmagazijn dat verstrekt is in het kader van het ombuigingsen bezuinigingstraject 2012-2015. Tenslotte kan er uiteraard financieel-technische expertise beschikbaar worden gesteld. Het voorgaande kan een inhoudelijk (raads)programma ombuigingen en bezuinigingen opleveren, dat vervolgens wordt uitgevoerd door het nieuwe college. Een dergelijk (raads)programma zal uiteraard wel in balans moeten zijn met de andere te formuleren inhoudelijke (raads)programma’s. Tegelijk kan dit de opmaat zijn naar een verdere doorontwikkeling naar programmasturing voor zowel de raad als het college. Er moet rekening mee gehouden worden dat met alleen herijking van het ambitieniveau en een visie op de rol van de lokale overheid het niet mogelijk zal blijken te zijn om een zo grote ombuiging en bezuiniging te realiseren. Dat noopt er toe dat de raad zich eveneens bezint op de vraag van de lastendruk. Ermelo behoort tot de goedkoopste gemeenten in Nederland, met een op dit moment reeds hoog voorzieningenniveau, dat gezien alle plannen nog groeiende is. De balans hiertussen komt dus steeds schever te liggen. Hierbij kunnen de bestaande lokale belastingen en heffingen in beeld worden gebracht, maar kan ook gedacht worden aan invoering van nieuwe belasting- of heffingsmogelijkheden. Een en ander zal vervolgens ingebed moeten worden in het proces voor de opstelling van de Programmabegroting 2015-2018. Gelet op de verkiezingen en het proces van coalitie- en collegevorming, zal in de Kadernota 2014, zijnde de start van laatstgenoemd begrotingsproces, een taakstelling worden opgenomen, die naderhand (voorzien wordt de periode september 2014 t/m maart 2015: uiterlijk vaststelling bij de Kadernota 2015) wordt uitgewerkt. Het tempo hierin zal sterk afhangen van de vraag in hoeverre er maatschappelijk draagvlak gevonden moet worden voor de ombuigingen en bezuinigingen ingaande 2015. 1 2

Wij stellen u voor in kader van de (raads)programma- en coalitievorming het ambitieniveau te herijken en een visie op de rol van de lokale overheid te bepalen en dit te vertalen naar een eventueel (raads)programma ombuigen en bezuinigen, met een taakstelling van € 2,8 miljoen structureel. Wij stellen voor dat in hetzelfde kader een bezinning plaatsvindt op de verhouding lastendruk/voorzieningenniveau.

KADERNOTA 2013

51

Gemeente Ermelo

KADERNOTA 2013

52

Gemeente Ermelo

5. BUDGETTAIRE POSITIE

KADERNOTA 2013

53

Gemeente Ermelo

5.1

Inleiding

De (primitieve) Begroting 2013 en de begrotingsjaren 2014 en verder zijn, als onderdeel van de Programmabegroting 2013-2016, op 15 november 2012 door uw raad behandeld en vastgesteld. Nadien is de begroting bij de Najaarsnota 2012 (raad 15 november 2012) aangepast. Deze Kadernota 2013 is dus de tweede budgettaire bijstelling van de begroting. Wij hebben geen uitgebreide inventarisatie van budgetaanpassingen uitgevoerd, maar ons beperkt tot de volgende zaken: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

De budgettaire gevolgen van de Rekening 2012, zoals de rekeningsaldobestemmende posten 2012, de overlopende kredieten 2012, het rekeningsaldo 2012 en de mutaties met betrekking tot reserves en voorzieningen 2012; Alle tot en met medio april 2013 genomen b&w- en raadsbesluiten met budgettaire gevolgen; Actualisatie van het investeringsplan 2013-2022; Overige zaken bestaand beleid; Nieuwe beleidsontwikkelingen op basis van de raadsbrief van 2 januari 2013; Te verwachten gevolgen rijksontwikkelingen op basis van de raadsbrief van 2 januari 2013.

Wij benadrukken dat wij in deze Kadernota 2013 de budgettaire gevolgen (nadelen) zoals vermeld in de raadsbrief van 2 januari 2013 hebben opgenomen. Dat houdt in dat wij op stelposten hebben geraamd de te verwachten extra benodigde gelden voor nieuwe ontwikkelingen gemeente Ermelo en de te verwachten negatieve gevolgen van Rijksontwikkelingen. Vanzelfsprekend zijn deze ramingen gebaseerd op inschattingen door ons gemaakt. In het voor u ter inzage liggende boekwerk Kadernota 2013: Bijstelling producten zijn alle budgetaanpassingen in detail opgenomen. Elk onderwerp is gesorteerd naar programma en vervolgens per product opgenomen. Dit zijn begrotingsaanpassingen op basis van bestaand en nieuw beleid. Naast de bovengenoemde budgetaanpassingen is er in deze Kadernota 2012 ook een aantal kredietaanvragen/ -wijzigingen/-doorschuivingen opgenomen. Deze zijn vermeld bij de programma- en paragrafenrapportages. Kortheidshalve wordt hiernaar verwezen. Tenslotte zijn in hoofdstuk 4 van deze kadernota de bezuinigingsvoorstellen opgenomen.

KADERNOTA 2013

54

Gemeente Ermelo

5.2

Totaal budgettaire uitkomst

De totale budgettaire uitkomst van de Begroting 2013 en de Programmabegroting 2014-2017 na Kadernota 2013 bestaat uit: Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Totaal uitkomst Begroting 2013-2016

-16 V

302 N

284 N

239 N

859 N

859 N

Totaal uitkomst Najaarsnota 2012

490 N

86 N

482 N

121 N

50 N

50 N

Totaal uitkomst voor Kadernota 2013

474 N

388 N

766 N

360 N

909 N

909 N

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

N N N N

Totaal uitkomst Kadernota 2013: ▪ Bestaand beleid ▪ Nieuwe beleidsontwikkelingen: geconcretiseerd ▪ Nieuwe beleidsontwikkelingen: te verwachten ▪ Nieuwe Rijksontwikkelingen: te verwachten Bezuinigingstraject 2013-2014: ▪ Bezuinigingen ▪ Ingezet ter dekking van taakstellingen uit vorig bezuinigingstraject

Totaal uitkomst na Kadernota 2013

155 146 54 300

172 83 417 1.000

-1.079 V 79 N

-2.081 V 181 N

129 N

160 N

255 83 917 2.800

-2.117 V 217 N

2.921 N

257 83 917 2.800

-2.117 V 217 N

2.517 N

174 83 917 2.800

-2.185 V 217 N

2.915 N

271 83 917 2.800

N N N N

-2.151 V 217 N

3.046 N

Uit deze uitkomst kan het volgende geconcludeerd worden: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Alle begrotingsjaren sluiten met een budgettair nadeel. Dit sluit aan bij de verwachting zoals verwoord in de raadsbrief van 2 januari 2013 (raad 28 februari 2013). De nadelen zijn licht verder toegenomen, hetgeen veroorzaakt wordt door tegenvallers op het bestaande beleid (met name de tegenvallende legesopbrengst omgevingsvergunningen). De in de raadsbrief van 2 januari 2013 genoemde budgettaire gevolgen als gevolg van te verwachten (negatieve) gevolgen van rijksontwikkelingen en nieuwe beleidsontwikkelingen gemeente Ermelo zijn door middel van stelposten in deze kadernota verwerkt. De voorgestelde bezuinigingen 2013 en 2014 zijn in deze kadernota verwerkt. Duidelijk is dat het bezuinigingstraject 2015 doorgezet moet worden. De onzekerheid van met name de gevolgen van het rijksbeleid blijft uiterst groot. Ten tijde van de vervaardiging van deze kadernota hadden wij nog niet de beschikking over de meicirculaire 2013. De Programmabegroting 2014-2017 wordt de komende maanden opgesteld. Dit betekent dat na de zomer 2013 een herzien beeld van onze financiële positie gegeven kan worden.

Derhalve stellen wij voor: ▪ ▪ ▪ ▪

Om de hierboven genoemde nadelen thans voor kennisgeving aan te nemen. Thans geen dekking te geven aan het nadeel Begroting 2013, en dit tijdelijk te ramen op de stelpost Uitkomst kadernota. Indien in de Rekening 2013 blijkt dat er inderdaad over 2013 een nadeel is ontstaan, zal op dat moment in de dekking moeten worden voorzien. Dit zal dan ten laste van de reserves moeten plaatsvinden. Thans geen dekking te geven aan het nadeel Begroting 2014. Hiertoe eerst de uitkomst van de Programmabegroting 2014-2017 (jaarschijf 2014) afwachten, waarbij wordt aangegeven dat de Begroting 2014 (structureel) moet sluiten. De dekking van de tekorten over de jaren 2015 en verder moet komen uit het (volgende) bezuinigingstraject 2015.

KADERNOTA 2013

55

Gemeente Ermelo

5.3

Budgettaire aanpassingen Kadernota 2013

In deze Kadernota 2013 zijn de volgende budgettaire aanpassingen opgenomen: Bedragen (x € 1.000,00)

Totaal uitkomst Kadernota 2013

Dit bestaat uit de onderdelen: Bestaand beleid

Nieuwe beleidsontwikkelingen Ermelo: geconcretiseerd

Nieuwe beleidsontwikkelingen Ermelo: verwacht Rijksontwikkelingen: verwacht

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

655 N

1.672 N

4.055 N

4.057 N

3.974 N

155 N

172 N

146 N

83 N

54 N

417 N

300 N

1.000 N

255 N

83 N

917 N

2.800 N

257 N

83 N

917 N

2.800 N

174 N

83 N

917 N

2.800 N

2018

4.071 N

271 N 83 N

917 N

2.800 N

Bestaand beleid Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


2013

Aanpassingen bestaand beleid

De grootste budgettaire aanpassingen (groter dan € 50) zijn: Rekening 2012: ▪ Cijfermatige rekeningsaldo 2012 ▪ Rekeningsaldobestemmende posten 2012 ▪ Storting 2012 in reserve GRP ▪ Storting in Algemene reserve Kostenverhaal op basis van Wro

Lagere opbrengst leges omgevingsvergunningen

Hogere kosten energie en lagere inkomsten zwembad Calluna Brandweer: hogere kosten

Algemene uitkering decembercirculaire 2012 Diverse kleinere afwijkingen: per saldo

2014

2015

2016

Doorkijk 2017

2018

155 N

172 N

255 N

257 N

174 N

271 N

-3.131 V 631 N 145 N 2.355 N

222 N

221 N

-90 V

75 N

75 N

56 N

56 N

-196 V

-168 V

88 N

-12 V

234 N

75 N 56 N

-168 V 58 N

234 N

75 N 56 N

-172 V 64 N

234 N

75 N 56 N

-175 V -16 V

234 N 75 N 56 N

-175 V 81 N

Nieuwe beleidsontwikkelingen gemeente Ermelo Bedragen (x € 1.000,00)

Begroting


2013

Aanpassingen nieuwe beleidsontwikkelingen gemeente Ermelo

De budgettaire aanpassingen zijn: Lanen Harderwijkerweg

Toepassen geo-obliekfoto's

2014

2015

2016

Doorkijk 2017

2018

200 N

500 N

1.000 N

1.000 N

1.000 N

1.000 N

28 N

0

0

0

0

0

AED netwerk

42 N

7N

7N

7N

7N

7N

BOA in het uitgaansgebied

75 N

75 N

75 N

75 N

75 N

75 N

Stelpost Nieuwe beleidsontwikkelingen Ermelo

54 N

417 N

917 N

917 N

917 N

917 N

BasisRioleringsPlan

GGZ: herstelondersteuning en zelfhelp Landelijke convenant RIEC ON

0

0

0

0

1N

1N

0

1N

0

1N

0

1N

0

1N

Rijksontwikkelingen verwacht Bedragen (x € 1.000,00)

Rijksontwikkelingen: verwacht

De budgettaire aanpassingen zijn: Schatkistbankieren

Stelpost Herverdeling Gemeentefonds Stelpost Regeerakkoord VVD/PvdA

KADERNOTA 2013

Begroting


Doorkijk

2013

2014

2015

2016

2017

300 N

1.000 N

2.800 N

2.800 N

2.800 N

2018

2.800 N

100 N

100 N

200 N

200 N

200 N

200 N

500 N

2.000 N

2.000 N

2.000 N

2.000 N

200 N

400 N

56

600 N

600 N

600 N

600 N

Gemeente Ermelo

6. PROGRAMMABEGROTING 2014-2017: BELEIDSVOORNEMENS

KADERNOTA 2013

57

Gemeente Ermelo

6.1

Inleiding

In de jaarlijkse kadernota worden de kaders gesteld met betrekking tot de nieuw op te stellen programmabegroting. Deze kaders bestonden altijd uit een budgettaire rapportage, een overzicht van nieuw beleid en de financieeltechnische uitgangspunten (percentages ed). Met ingang van de Kadernota 2012 hebben wij dat uitgebreid met het onderdeel Beleidsvoornemens. In het vervolg van dit hoofdstuk hebben wij een overzicht opgenomen van de beleidsvoornemens, waarvan wij verwachten dat zij in 2014 door de raad behandeld zullen gaan worden. Deze beleidsvoornemens zijn gesorteerd naar de programma's. Basis hiervoor is het Collegeprogramma 2010-2014 en na het opstellen van dit collegeprogramma onstane ontwikkelingen. Op basis van deze beleidsvoornemens zullen wij in de Programmabegroting 2014-2017 de te leveren prestaties 2014 formuleren. Voor alle duidelijkheid het betreft hier niet een "wensenlijstje". Ook zijn deze beleidsvoornemens nog niet allen financieel vertaald in deze Kadernota 2013. Daarvoor moeten deze beleidsvoornemens eerst verder uitgewerkt worden.

KADERNOTA 2013

58

Gemeente Ermelo

6.2

Beleidsvoornemens per programma

Programma Verkeer, Vervoer en Groen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

GVVP. Wegenbeheersplan. Westflank (doortrekking Kolbaanweg tot aan de Oude Telgterweg en ontsluiting Kerkdennen via de Oude Telgterweg - spoorwegovergang). Parkeren / parkeervoorzieningen / fietsparkeerplaatsen. Verbetering Stationsplein. Uitvoering Centrumplan (verkeer). Randstadrail (15 minuten treinverbinding Amersfoort - Zwolle, in relatie hiermee onderzoek gevolgen bereikbaarheid en doorstroming Ermelo-West en Ermelo Centrum, waaronder ondertunneling spoor). Rijwielpaden en -stroken. Sanering asbestwegen.

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling, Economische Zaken en Toerisme & Recreatie. 1 2

3 4 5 6 7

bestemmingsplannen: ▪ De Driehoek. ▪ Agrarische Enclave en Speuld. Projecten: ▪ De Verbinding. ▪ Groevenbeek-Noord. ▪ Veldzicht Noord 4e fase. ▪ Ullerberg (golfterrein). ▪ Strand Horst. ▪ (Regionale) Woonvisie. ▪ De Driesprong. ▪ Taxi Bakker. ▪ Kerklaan / Postlaantje. ▪ Het Trefpunt (voortgaande woningbouw). ▪ Taweb (afronding). ▪ Uitvoering Centrumplan: vastgoedontwikkeling, openbare ruimte en economie. ▪ Uitvoeringsprogramma Structuurvisie 2025, waarin "Care-Valley" mede handen en voeten gegeven moet worden. ▪ Uitwerking notitie Wonen, welzijn en zorg (hoe kunnen wij de (ouderen)zorg organiseren en welke locaties zijn er om (nieuwe) zorgconcepten te realiseren). WaBo / implementatie nieuwe Omgevingswet. Ouderenhuisvesting. Startersleningen. Sociaal-Economisch Beleidsplan. Structuurvisie 2025 (uitwerking).

Programma Milieuzorg. 1 2 3 4 5

GRP 2009-2013 / BRP (rapportage uitvoering). Zuiveringskring Afvalwaterketen Plan 2014-2018 (ZAP) (voorheen GRP). Vliegveld Lelystad (informatief). KlimaatUitvoeringsProgramma 2010-2014 (stand van zaken uitvoeringsplan). KlimaatUitvoeringsProgramma 2015-2019 (opstellen).

KADERNOTA 2013

59

Gemeente Ermelo

Programma Jeugd en Onderwijs. 1 2 3 4 5 6

Accommodatiebeleid. Scholenbouw (met name Pretoriusplein / De Goede Herder). Ontwikkelingen Stichting Proo (risico). Passend onderwijs / vroegtijdig schoolverlaten. Financieringswijze Onderwijs. Transitie Jeugdzorg.

Programma Welzijn, Sport en Cultuur. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Sportpark FC Horst. Accommodatiebeleid. Beleid binnensportaccommodaties (sportcomplex Calluna / Balverssportzaal). Herziening Wmo-beleid (gevolgen De Kanteling). Kulturhus / De Dialoog. Welzijnsfuncties / samenwerking welzijnsinstellingen. De Leemkuul. Wijkgericht werken. Sportvisie.

Programma Maatschappelijke Zorg. 1 2 3

Transitie AWBZ. Transitie Wwnv / wsw. Herziening Wmo-beleid / De Kanteling.

Programma Openbaar Bestuur en Dienstverlening. 1 2 3 4 5 6 7

Gemeenteraadsverkiezingen / nieuwe raad / nieuw college van b&w. Raads-/Collegeprogramma 2014-2018. Regionale samenwerking (Meerinzicht / RNV / SDV / ODNV). BAG. Basisregistratie Topografie. Deregulering. Wijkgericht werken / burgerparticipatie.

Programma Openbare Orde en Veiligheid. 1 2 3 4

VNOG. Rapportage BOA's en horecaoverlast. Veiligheidsbeleid. Rapportage Drank- en Horecawet.

Programma Algemene Dekkingsmiddelen. 1 2 3 4 5 6

Actualisatie Financiële Verordening en Regeling Krediet- en Budgetbeheer Ermelo. Actualisatie Controleprotocol. Realisatie bezuinigingen 2013-2014 (€ 1,9 mln). Bezuinigingstraject 2015 e.v. (€ 2,8 mln). Ontwikkeling algemene uitkering Gemeentefonds. Rijksontwikkelingen: budgettaire gevolgen (transities / Algemene uitkering)

KADERNOTA 2013

60

Gemeente Ermelo

7. PROGRAMMABEGROTING 2014-2017: UITGANGSPUNTEN

KADERNOTA 2013

61

Gemeente Ermelo

7.1

Inleiding

Met het jaarlijks vaststellen van de kadernota worden tevens de voorbereidende werkzaamheden voor de nieuw op te stellen programmabegroting opgestart. De kadernota geeft dan de uitgangspunten weer waar binnen de nieuwe programmabegroting in de maanden daarna wordt opgesteld. De raad stelt bij de vaststelling van de kadernota de kaders voor de nieuwe programmabegroting vast In dit hoofdstuk van de kadernota worden dan de financieel-technische uitgangspunten verwoord. Deze bestaan uit de volgende onderdelen: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Loonontwikkelingen; Prijsontwikkelingen; Volumeontwikkelingen; Waggs-ontwikkelingen; Renteontwikkelingen; Beleid reserves en voorzieningen; Percentage Grondbeleid: Belastingpercentages; Actualiteitswaarde Beleidsnotities Financiële verordening.

In deze Kadernota 2013 ligt dat anders. De financieel-technische uitgangspunten maken thans onderdeel uit van het (nieuwe) bezuinigingstraject 2013-2014. Zij zijn derhalve meegenomen in het hoofdstuk 4 van deze Kadernota 2013 en worden derhalve niet ook nog in dit hoofdstuk verwoord. Wel wordt in dit hoofdstuk nog aandacht geschonken aan de actualiteitswaarde van de beleidsnotities genoemd in de Financiële Verordening van de gemeente Ermelo. Overeind blijft ook dat de raad met de vaststelling van deze Kadernota 2013 de kaders stelt waarbinnen in de komende maanden de Programmabegroting 2014-2017 wordt opgesteld. De kaderstelling bestaat allereerst uit een eerste voorlopige budgettaire indicatie voor de jaren 2014 en verder en uit de opsomming van de beleidsvoornemens per programma. Zie hiervoor de voorgaande hoofdstukken. Ten tweede is het voor het opstellen van de Programmabegroting 2014-2017 noodzakelijk om vooraf een aantal percentages en aannames vast te stellen. Dit zijn de financieel-technische uitgangspunten. Overigens blijft gelden dat de onzekerheden rondom de Programmabegroting 2014-2017 groot zijn. Mede de onzekerheden inzake de rijksgelden. De verwachting was dat met name de meicirculaire 2013 enige duidelijkheid zou creëeren. Ten tijde van de vervaardiging van deze Kadernota 2013 was deze meicirculaire nog niet ontvangen. Overigens zijn er steeds meer signalen dat ook de meicirculaire 2013 niet de benodigde duidelijkheid zal geven. Kortom, voor het tweede achtereenvolgende jaar moeten wij melden dat de risico's omtrent de gevolgen van alle rijksontwikkelingen groot zijn en nog uiterst onduidelijk. Per week kan de situatie inzake de rijksontwikkelingen wijzigingen. Onduidelijk is, mede als gevolg van het gesloten Sociale Akkoord en Zorgakkoord, of het Rijk nu wel of niet extra moet bezuinigen. Wij moeten werken met eigen aannames en inschattingen.

KADERNOTA 2013

62

Gemeente Ermelo

7.2

Actualiteitswaarde beleidsnotities Financiële Verordening

Op 1 juni 2011 heeft de raad de Financiële verordening gemeente Ermelo vastgesteld. In deze verordening staat dat met betrekking tot een aantal financiële beleidsnota's jaarlijks in de kadernota de actualiteit van de genoemde nota's moet worden getoetst. Het betreft: Beleidsnota

Fin. verordening

Laatste actualisatie

Toetsing

2. Nota Reserves en voorzieningen gemeente Ermelo

artikel 11

Raad 28 februari 2013

Wijziging is niet nodig

1. Nota Afschrijvingsbeleid gemeente Ermelo

artikel 10

Raad 15 november 2012 (Najaarsnota 2012)

a. houdbaarheidsdatum nota

3. Nota Rentebeleid gemeente Ermelo

artikel 12

Raad 15 december 2011


4. Nota Grondbeleid

5. Legesverordening

artikel 14-2

Raad 7 oktober 2010


6. Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement

artikel 14-3 artikel 15

Raad 6 maart 2008

Wijziging m.b.t. weerstandsratio

Raad 13 december 2012


1. Nota Afschrijvingsbeleid gemeente Ermelo. Deze nota is oorspronkelijk op 23 september 2004 door de raad vastgesteld en nadien op onderdelen geactualiseerd. Dit betrof in alle gevallen aanpassingen van de afschrijvingstabel en in 2008 de opname van een zgn. hardheidsclausule. Deze hardheidsclausule luidt: "In uitzonderlijke gevallen kan het college op voorstel van de afdeling Planning & Control afwijken van de afschrijvingstabel". Met betrekking tot de houdbaarheidsdatum van de nota geldt dat de algemene regel is dat een beleidsnota na ongeveer vijf jaar herzien moet worden. Omdat Ermelo tussentijds de nota al op onderdelen steeds heeft geactualiseerd, kan de houdbaarheidsdatum enigszins verlengd worden. Streven is om de nota Afschrijvingsbeleid gemeente Ermelo in 2013 volledig te actualiseren. Met betrekking tot de afschrijvingstabel worden thans de volgende afwijkingen geconstateerd: Concept-advies met betrekking tot de nota Afschrijvingsbeleid gemeente Ermelo: 1 De nota Afschrijvingsbeleid in 2013 volledig actualiseren. 2 De gevolgen van de notitie Investeren ten laste van reserves op dat moment in de nota Afschrijvingsbeleid verwerken. 2. Nota Reserves en voorzieningen gemeente Ermelo. Deze nota is (oorspronkelijk op 28 oktober 2004 door uw raad vastgesteld) in 2012 volledig herschreven. De nieuwe Nota Reserves en voorzieningen Ermelo 2013 is op 28 februari 2013 door de raad vastgesteld. Conform het raadsbesluit worden in deze Kadernota 2013 de financiële consequenties meegenomen. 6. Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement. Deze nota is oorspronkelijk op 6 maart 2008 door uw raad vastgesteld. In deze nota is het weerstandsratio voor Ermelo bepaald op Klasse C (1,0 - 1,4). Op 28 februari 2013 heeft de raad vastgesteld de nota Reserves en voorzieningen gemeente Ermelo 2013. In deze nota is het ratio weerstandsvermogen voor Ermelo verhoogd naar de klasse B (1,4 - 2,0). Dit raadsbesluit betekent tevens dat de klasse in de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement aangepast moet worden. Dit wordt thans in dezekadernota formeel geregeld. Concept-advies met betrekking tot de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement: 1 Het ratio weerstandsvermogen verhogen naar klasse B (1,4 - 2,0).

KADERNOTA 2013

63

Gemeente Ermelo

7.3

Reserves en voorzieningen

Het instellen, opheffen of wijzigen van reserves en voorzieningen mag uitsluitend gebaseerd zijn op een door de raad genomen besluit. In deze Kadernota 2013 is opgenomen: ▪

Nota Reserves en voorzieningen Ermelo 2013: het raadsbesluit van 28 februari 2013 wordt begrotingstechnisch verwerkt .

Bestemmingsreserves in de loop van 2007 heeft de Commissie BBV uitgebracht de Hoofdlijnennotitie resultaatbestemming. Deze notitie geeft nadere regels over hoe om te gaan met werkelijke boekingen (toevoegingen aan en beschikkingen over) bestemmingsreserves. Bepaald is dat in de rekening de toevoegingen en onttrekkingen aan de bestemmingsreserves mogen worden verwerkt tot maximaal het bedrag dat via de begroting(swijziging) door de raad is goedgekeurd voor de desbetreffende bestemmingsreserve. Zijn bijvoorbeeld de kosten hoger uitgevallen dan begroot, dan mag het meerdere niet in de rekening beschikt worden over de desbetreffende bestemmingsreserve. Dit moet dan eerst via de eerstvolgende kadernota geautoriseerd worden door de raad. De Commissie BBV heeft in deze notitie ook aangegeven dat het de raad is toegestaan om een zogenaamd reparatiebesluit te nemen, inhoudende dat specifiek benoemde saldi in het lopende begrotingsjaar ten gunste of ten laste van een specifiek benoemde bestemmingsreserve mogen worden gebracht. In de afgelopen jaren heeft de raad van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Op 28 februari 2013 heeft de raad vastgesteld de nota Reserves en voorzieningen Ermelo 2013. In deze nota zijn de volgende reparatiebesluiten genomen: 1 2 3

Algemene reserve, voor zover het calamiteiten, schadevergoedingen, ed betreft. Immers calamiteiten, schadevergoedingen en aansprakelijkheidsstellingen zijn niet door ons vooraf in te schatten. Reserve Wwb uitgaven i-deel. Dit is een openeinderegeling. Reserves Grondexploitatie. Immers de winstnemingen kunnen eerst aan het eind van het jaar berekend worden en de exploitatieopzetten worden in de eerste maand van het nieuwe jaar geactualiseerd worden. Beide feiten moeten echter wel in de rekening verwerkt worden.

Thans stellen wij u voor om ook met betrekking tot de reserve GRP een reparatiebesluit te nemen. Hierover is tijdens de controle van de Rekening 2012 met de accountant overleg gepleegd. Deloitte heeft aangegeven zich te kunnen vinden in dit reparatiebesluit voor de reserve GRP. De redenen hiervoor zijn: ▪ ▪

In het GRP 2009-2013 is besloten dat een eventueel overschot op het product Riolering en waterzuivering gestort moet worden in de reserve GRP en dat een eventueel tekort onttrokken moet worden aan de reserve GRP. Eerst in de rekening wordt duidelijk of er een overschot of tekort is en wat de omvang daarvan is. De storting / ontrekking kan dan ook pas op dat moment worden bepaald. Wettelijk gezien mag de storting / onttrekking dan pas in de eerstvolgende kadernota meegenomen worden. Door het nemen van dit reparatiebesluit door de raad kan dit toch in de jaarrekening worden verwerkt.

Derhalve stellen wij thans voor een reparatiebesluit te nemen met betrekking tot de reserve GRP.

KADERNOTA 2013

64

Gemeente Ermelo

8. AFKORTINGEN

KADERNOTA 2013

65

Gemeente Ermelo

8.1

Overzicht van gebruikte afkortingen

Afkorting

Omschrijving

AB

Algemeen Bestuur

ABZ

Algemene en Bestuurlijke Zaken

AB

AED

AOV APV

ARBO ARN

AWBZ

B en W BA

BAG BBB BBP BBS

BBV

BDU BEC

BGT

BHV

BNG

BOA

Bofv BRP BRP

BTB btw

BUIG bwt

BZK

CAO

CBKG CBS

CCE

CCG CEP CIS

CIZ CIS

CJG

CJIB

cms CPA CPB CPI

CROW DB

DR

DSW DU

DW DW

DWA EAN ECB

EFC'58

EGEM-i EHBO EKD

EMU EOZ EPO EZ

FAD

FAME

KADERNOTA 2013

Aanbouwwerktuigen

automatische externe defibrillator

Ambtenaar Openbare orde en Veiligheid Algemene Plaatselijke Verordening ARBeidsOmstandigheden Afval Regio Nijmegen

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Burgemeester en Wethouders

Beheerscommissie Accommodaties

Basisregistratie Adressen en Gebouwen Berg Bezink Bassin

Bruto Binnenlands Product Bijzondere Basisschool

Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten 2004 Brede Doel Uitkering Bio-energiecentrale

Basisregistratie Grootschalige Topografie Bedrijfshulpverlening

Bank Nederlandse Gemeenten

Buitengewoon Opsporingsambtenaar

Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen Basis Riolerings Plan

Basis Registratie Personen

Bereikbaarheid, Toegankelijkheid en Bruikbaarheid Belasting Toegevoegde Waarde (omzetbelasting)

Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten bouw en woningtoezicht

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Collectieve Arbeids Overeenkomst

Centrum voor Beeldende Kunst Gelderland Centraal Bureau voor de Statistiek Coördinatiepunt Cultuur Educatie Christelijk College Groevenbeek Centraal Economisch Plan

Centrum Internationale Samenwerking Centrum Indicatiestelling Zorg Centraal Informatie Systeem Centrum Jeugd en Gezin

Centraal Justitieel Incasso Buro content management systeem

Centrale Post Ambulancevervoer Centraal Plan Bureau

Consumentenprijsindexcijfer

Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw Dagelijks Bestuur Doctor

Dienst Sociale Werkvoorziening Decentralisatie Uitkering December Wijziging Dienstwagens

Droogweerafvoer

Europees Artikel Nummer Europese Centrale Bank

Ermelose Football Club '58 Electronische Gemeenten

Eerste Hulp Bij Ongevallen Elektronisch KInd Dossier Europese Monetaire Unie

Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam

Economisch Programmerings en Ontwikkelingsdocument Economische Zaken

Facilitaire en Administratieve Dienstverlening Fame Bouwmanagement b.v.

66

Gemeente Ermelo

Afkorting

Omschrijving

FC Horst

Football Club Horst

FSC

Forest Steward Council

Fido GBA GBT

GGD GGZ

GHOR GRP

GVVP

HAVO HbH HEN

HRM hsv

IAO I&A

IenA IOA IBA

ICT

IDM

IGEV IIVR

IOAW IOAZ ISV

IVP JBZ

JGZ Jhr

KCC

KDN KRW KUP

KVU

KWP LNV LOP

LVG

MBO

MD Veluwe mjb

MOP NAP NAP

NDFF NJN

NOGA NPR

NRVR NS

NUVAL OAB OAS OBS

OBO

OCW

ODNV OGGZ OLP OR

OV

OVE OW

OZB PB

PGB

pNB PoP

KADERNOTA 2013

Wet financiering Decentrale Overheden Gemeentelijke Basis Administratie Gemeentelijk BeleidsTeam

Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Geestelijke Gezondheids Zorg

Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen Gemeentelijk Riolerings Plan

Gemeentelijk Verkeers en Vervoers Plan Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Hulp bij Huishouden

Hoog Ecologisch Niveau

Human Rescource Management huisvesting

Interne Advisering en Ondersteuning Informatie & Automatisering

Informatie en Automatisering

Informatie Ondersteuning Automatisering

Individuele Behandelingsinstallatie Afvalwater Informatie- en CommunicatieTechnologie Incidentele Dekkings Middelen

Innovatiecentrum Groene Economie Noord-Veluwe Integrale Inrichting Veluwe Randmeren

Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werkloze Werknemers

Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werkloze Zelfstandigen Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Integraal VeiligheidsPlan

Juridisch Bestuurlijke Zaken Jeugd Gezondheids Zorg Jonkheer

Klant Contact Centrum Kadernota

Kader Richtlijn Water

Klimaat Uitvoerings Programma Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan

Kwalitatief Woningbouw Programma Landbouw Natuur en Visserij

Landschaps Ontwikkelings Plan

Licht Verstandelijk Gehandicapten Middelbaar Beroeps Onderwijs

Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe meerjarenbegroting

Meerjaren Onderhouds Plan Normaal Amsterdams Peil

Nationaal Actie Programma (ICT beleid) Nationale Databank Flora en Fauna Najaarsnota

NUON platform van oud GAMOG gemeenten Nederlandse Praktijk Richtlijn

Natuur- en Recreatieschap VeluweRandmeren Nederlandse Spoorwegen

Nuon, Vitens en Alliander (platform) Onderwijs Achterstanden Beleid

Optimalisatie AfvalwaterSysteem Openbare Basis School

Openbaar Bijzonder Onderwijs Onderwijs Cultuur en Welzijn

Omgevingsdienst Noord-Veluwe

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg OnderwijsLeerPakket OndernemingsRaad Openbaar Vervoer

Ondernemers Vereniging Ermelo Openbare Werken

Onroerende Zaak Belasting Programma Begroting

Persoons Gebonden Budget

prijsontwikkeling Nationale Bestedingen Point of Presence (glasvezelgebouwen)

67

Gemeente Ermelo

Afkorting

Omschrijving

PROO

Primair Openbaar Onderwijs Noord-Veluwe

RBL

Regionaal Bureau Leerlingzaken

PWT

RDW

RKBS RMC RPB

ReVu

RIEC ON RGV

RNV

ROC RPB

RSO RSU

RUD

Ruddo RWA SAK

SDM SDV SED SGP

SGW SiSa

SN-subsidie SNL

SLOK SSE

SVE

SVIR SVn SW

SWOE TR

T&R

UWV VAD

VAVO VenJ

VenV VEO

VERAS VMBO VNG

VNOG VRI

VROM VSO VSV

VVE

VWO

Wabo

Waggs

Wajong WEB

Wet BUIG Wet Hof WHEP WI

WIJ

WM

Wmo WOZ Wro

Wsw WvR

Wwb

Wwnv wzc

KADERNOTA 2013

Plaatselijke Werkgroep Toegankelijkheid RijksDienst voor het Wegverkeer Rooms Katholieke Basisschool

Regionale Meld- en Coördinatiepunt

Regionaal Programma Bedrijventerreinen Regionale Vuilverwerking

Regionale Informatie en Expertise Centra Oost-Nederland Recreatie Gemeenschap Veluwe Regio Noord Veluwe

Regionaal Opleidingscentrum

Regionaal Programma Bedrijventerreinen Regionaal Steunpunt Oost

Regeling Specifieke Uitkering (Jeugd gezondheidszorg) Regionale Uitvoerings Dienst

Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden Regenwaterafvoer

Servicepunt Amateur Kunst

Structurele Dekkings Middelen Sociale Dienst Veluwerand

Specifiek Ecologische Doelstelling Stabiliteits- en Groeipact

Stimulering Goedkope Woningbouw Single Information Single Audit Subsidieregeling Natuurbeheer

Subsidieregeling Natuur en Landschap Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven

Stichting Sportaccommodaties Ermelo Steunpunt Vrijwilligers Ermelo

Structuur Visie Infrastructuur en Ruimte

Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten Sociale Werkplaats

Stichting Welzijn en Ondersteuning Ermelo Tractoren

Toerisme & Recreatie

Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen Veluwse Auto Dienst

Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs Veiligheid en Justitie Verkeer en Vervoer

Vitaal Ermelo in Ontwikkeling

Verkeersongevallenregistratiesysteem

Voortgezet Middelbaar Beroeps Onderwijs Vereniging Nederlandse Gemeenten

Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland Verkeersregelinstallatie

Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu Voortgezet Speciaal Onderwijs VroegtijdigSchoolVerlaten voorschoolse educatie

Voortgezet Wetenschappelijk Onderwijs

Wet Algemene Bepalingen Omgevingsvergunningen

Wet Arbeidsvoorwaarden Gesubsideerde en Gepremieerde Sector Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten Wet educatie en beroepsonderwijs

Wet Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten Wet Houdbare overheidsfinanciën

Waterschap Harderwijk, Ermelo en Putten Wet Investeringen

Wet Investering Jongeren Wet Milieubeheer

Wet maatschappelijke ondersteuning Waardering Onroerende Zaken Wet ruimtelijke ordening

Wet Sociale Werkvoorziening Wet op de Veilgheidsregio Wet werk en bijstand

Wet werken naar vermogen woonzorgcomplex

68

Gemeente Ermelo

Afkorting

Omschrijving

WZV

wijk West, Zuid en Veldzicht

ZAT

Zorgadviesteams

ZAP ZIN

ZMOK ZZP

KADERNOTA 2013

Zuiveringskring Afvalwater Plan Zorg Indicatie Nummer

Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen Zelfstandige Zonder Personeel

69

Gemeente Ermelo

KADERNOTA Bijstelling programma's

Recommend Documents