Juridische aspecten van verantwoord gebouwonderhoud Boekel De Nerée – Maurits Mazel Congres verantwoord gebouwonderhoud 16 mei 2013
Inleiding • Wat is “verantwoord” gebouwonderhoud? • Op wie is welke regelgeving van toepassing? • Wie kan wie aansprakelijk stellen of verantwoordelijk houden? • Hoe daarmee om te gaan?
Wat is verantwoord gebouwonderhoud? • Onderhoud in overeenstemming met wet- en regelgeving (o.a. Bouwbesluit en Arbowet) Risico Inventarisatie & Evaluatie
• “Veiligheid” is rekbaar en onderhevig aan technische ontwikkelingen en opvattingen Onderhoud conform maatschappelijk aanvaard veiligheidsniveau – Arbocatalogus, NEN-normen
Op wie is regelgeving van toepassing? Kring van mogelijk “aansprakelijken” • Aansprakelijkheid gebouweigenaar - Artikel 6:174 lid 1 BW, Arbobesluit en artikel 1b Woningwet • Aansprakelijkheid ontwerpers* - Arbobesluit afdeling 5 en contract • Aansprakelijkheid werkgever
- Artikel 7:658 BW / Arbowet / Arbobesluit • Verantwoordelijkheid “een ieder” - Artikel 1a Woningwet
• Aansprakelijkheid bouwers* - Contract
Aansprakelijkheid gebouweigenaar Welke regels gelden t.o.v. gebouweigenaar? • Artikel 6:174 BW – risicoaansprakelijkheid bezitter
- “Kwalitatieve” aansprakelijkheid - Achtergrond: hulp aan slachtoffer. - Maar ook duidelijkheid voor bezitter -> verzekeren!
- Schade moet zijn veroorzaakt door een gebrek aan het opstal - “In beginsel”, want bedoeld voor situaties waarbij een externe oorzaak leidt tot het falen van het bouwwerk met schade voor derden als gevolg. Geen “overmacht” (bv. afwaaiende takken). - Aansprakelijkheid gezamenlijke app eigenaren? VvE?
Gebouweigenaren II •
Artikel 6:162 BW – onrechtmatige daad
•
Arbobesluit hoofdstuk 2 afdeling 5 – opdrachtgever in ontwerpfase
•
Artikel 1b Woningwet – Verbod om te bouwen in strijd met Bouwbesluit
•
Artikel 1 a lid 1 Woningwet - > Introductie algemene zorgplicht 1 april
2007 naar aanleiding van cafébrand Volendam - “De eigenaar van een bouwwerk (…) draagt er zorg voor dat als gevolg
van de staat van dat bouwwerk (…) geen gevaar voor de gezondheid gezondheid of veiligheid ontstaat dan wel voortduurt”
Aansprakelijkheid werkgevers Welke regels gelden voor werkgevers? •
Artikel 7:658 BW: “Werkgever is aansprakelijkheid voor de schade die zijn werknemer lijdt in de uitvoering van zijn werkzaamheden”, tenzij…. - Werkgever heeft voldaan aan – zware – zorgplicht
- Schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid
•
Werkgever snel aansprakelijk: (1) hoge eisen aan zorgplicht, (2) bewijslast omgedraaid en (3) vrijwel nooit eigen schuld / bewuste roekeloosheid
Aansprakelijkheid werkgevers II • Zware zorgplicht -
Achtergrond: werkgever bepaalt arbeidsomstandigheden en heeft instructierecht
-
Bepaald door geschreven normen (Arbowet, Arbobesluit, etc.). Let op stand van wetenschap en professionele dienstverlening!
-
Ook bepaald door ongeschreven normen (afhankelijk van omstandigheden van geval…)
Aansprakelijkheid werkgevers III -
Ook zelfstandigen (zoals ZZP’ers en eenmanszaken) zouden onder omstandigheden opdrachtgevers kunnen aanspreken
-
Artikel 7:658 lid 4 BW: “Hij die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een persoon met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft, is (…) aansprakelijk voor de schade die deze persoon in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt”
-
Bepalend is of de werkzaamheden worden verricht “in de uitoefening van beroep of bedrijf”
-
Het gaat er hierbij om of de uitgevoerde werkzaamheden feitelijk tot de bedrijfsuitoefening behoorden en hoe de opdrachtgever normaliter invulling geeft aan haar bedrijf
Verantwoordelijkheid “een ieder” Introductie algemene zorgplicht 1 april 2007 Artikel 1a lid 2 Woningwet: • “Een ieder die een bouwwerk (…) bouwt, gebruikt, laat gebruiken of sloopt (…) draagt er zorg voor dat als gevolg van dat bouwen, gebruik of slopen geen gevaar voor de gezondheid en veiligheid ontstaat of voortduurt” • Mits “bevoegd en bij machte om het bestaan of voortduren van gevaar tegen te gaan”
“een ieder” II Vangnetbepaling met ruim toepassingsbereik -> problemen die niet onder andere regelgeving vallen • Veiligheid en gezondheid voor mens, dier en goed • Niet noodzakelijk overtreding bouwvoorschriften • Geen kennis van onveilige situatie noodzakelijk
Aan de goden overgeleverd?
“een ieder” III Na constatering overtreding kan overheid via herstelsanctie dwingen maatregelen te treffen • Maatregelen moeten in vermogen van overtreder liggen en “technisch, fysiek, organisatorisch en objectief gezien geschikt zijn om het gevaar (…) te voorkomen of te beëindigen.”
Conclusie Iedereen heeft een zorgplicht ter voorkoming van ongelukken of schade! Voor vragen Boekel De Nerée – Amsterdam
[email protected] 020 - 7953239
