Implementatie van internet-based zelfmanagement: wat werkt het beste? Johanna van Gaalen, arts-onderzoeker Afdeling Medische Besliskunde
9 juni 2010
Implementatie internet-based asthma self-
management (IBSM)
IMPlementation strategies of internet-based Asthma Self-management Support in usual carE (IMPASSE) Structurele inbedding in huidige zorg Centraal geleid project decentrale aansturing
Een stapsgewijze aanpak van implementeren Nieuwe wetenschappelijke inzichten, systematic reviews, richtlijnen, best practices 1. Ontwikkeling voorstel voor verandering, vaststellen verbeterdoelen 2. Analyse feitelijke zorg, concrete doelen voor verbetering 3. Probleemanalyse doelgroep en setting/ analyse succes- en faalfactoren 4. Ontwikkeling en selectie implementatiestrategieën 5. Ontwikkeling, testen en uitvoering implementatieplan 6. (Continue) evaluatie en (indien nodig) bijstelling van het plan
Grol en Wensing 2006
Analyse succes- en faalfactoren (1) Doel: Het onderzoeken van: -
potentiële succes- en faalfactoren
-
vanuit perspectief van patiënt en professional
-
voor het implementeren van IBSM
Analyse succes- en faalfactoren (2) Focusgroepen Professionals • Huisartsen (n=28), 4 groepen • Praktijkondersteuners huisarts (POH) / longverpleegkundigen (n=14), 2 groepen • Longartsen (n=5),1 groep Patiënten met astma (n=28), 4 groepen
Analyse succes- en faalfactoren (3) Theoretisch kader Innovatie
Gebruiksvriendelijkheid, evidence
Patiënt
Kennis, vaardigheden
Professional
Attitude, bereidheid om te veranderen
Sociale context
Mening van collega’s
Organisatorische context
Beschikbaarheid van personeel
Economische/politieke context
Vergoeding
Grol, Med J Austr 2004
Analyse succes- en faalfactoren (4) Huisarts • “tegenwoordig heb je ook wat meer sophisticated dingen, maar ja die heb ik als huisarts niet in mijn achterzak. [..] Ja, dat soort middelen zoek je eigenlijk, dat mensen zelf kunnen controleren op basis van klachten”
Een stapsgewijze aanpak van implementeren Nieuwe wetenschappelijke inzichten, systematic reviews, richtlijnen, best practices 1. Ontwikkeling voorstel voor verandering, vaststellen verbeterdoelen 2. Analyse feitelijke zorg, concrete doelen voor verbetering 3. Probleemanalyse doelgroep en setting/ analyse succes- en faalfactoren 4. Ontwikkeling en selectie implementatiestrategieën 5. Ontwikkeling, testen en uitvoering implementatieplan 6. (Continue) evaluatie en (indien nodig) bijstelling van het plan
Grol en Wensing 2006
Ontwikkelen en selectie van implementatie strategie Input voor het ontwikkelen: - Gevonden succes- en faalfactoren - Daarnaast: Grol & Wensing, RE-AIM, overige successen uit de implementatie literatuur 2 strategieën: - Passieve implementatie strategie - Actieve implementatie strategie
Een stapsgewijze aanpak van implementeren Nieuwe wetenschappelijke inzichten, systematic reviews, richtlijnen, best practices 1. Ontwikkeling voorstel voor verandering, vaststellen verbeterdoelen 2. Analyse feitelijke zorg, concrete doelen voor verbetering 3. Probleemanalyse doelgroep en setting/ analyse succes- en faalfactoren 4. Ontwikkeling en selectie implementatiestrategieën 5. Ontwikkeling, testen en uitvoering implementatieplan 6. (Continue) evaluatie en (indien nodig) bijstelling van het plan
Grol en Wensing 2006 9 juni 2010
Evaluatie implementatie strategieën (1) Toepassing & evaluatie in clustergerandomiseerde trial Effectevaluatie 1. Effect van implementatie strategieën op % patiënten dat IBSM gebruikt 2. Kosteneffectiviteit Procesevaluatie 1. Is de strategie geïmplementeerd zoals gepland? 2. Wat waren de knelpunten voor deze implementatie?
Evaluatie implementatie strategieën (2)
RE-AIM framework • Reach: % patienten dat IBSM gebruikt • Efficacy/ (cost) Effectiveness • Adoption: by target settings or institutions • Implementation • Maintenance
The Re-aim framework: http://www.re-aim.org/
Evaluatie implementatie strategieën (3) Effectevaluatie Primaire uitkomst: % patiënten dat IBSM gebruikt en dus zelfmanagement toepast Patiënt perspectief - Kwaliteit van leven (AQLQ, SF-36) - Patiënt tevredenheid (FACCT) - Health education impact (heiQ) Medisch perspectief - Longfunctie - Astmacontrole - Medicatiegebruik Maatschappelijk perspectief - Patient utilities (EQ-5D) - Kosten (CostQ)
Tot slot Implementatie van IBSM… wat het beste werkt?
New York Times, 27 april 2010
Subjects (2) Patiënten Regio Leiden (binnen én buiten LEON) Inclusie criteria 18-50 jr, astma, inhalatie corticosteroïden en/of montelukast, informed consent, internet Exclusie criteria Taalproblemen, ernstige co-morbiditeit, deelname SMASHING
