S E P T / O K T 2014
05
Jouw magazine van het Pensioenfonds Detailhandel
Jij & Pensioen JOUW PENSIOENREGELING BIJ HET PENSIOENFONDS
Is dat niet...
FLORIS VAN BOMMEL
WERKEN MET EEN BEPERKING
Nou en?!
Help!
SONJA WERD IN HAAR WINKEL OVERVALLEN
Jij& Shopping2020
Belevingswinkels Een schoenenzaak met designmeubelen. Een boekenwinkel met een restaurant. Een shop met kleding, planten, bloemen, speelgoed en accessoires. Fysieke winkels worden steeds meer plekken waar de klant naartoe gaat voor beleving en inspi-
ratie. Neem Coef Shoes in Ñijmegen, waar je schoenen koopt en je haar laat knippen. Of Hutspot in Amsterdam, waar je net zo makkelijk een jeans koopt als een fiets. Winkels combineren erop los. Lees meer op: pensioenfondsdetailhandel.nl
inhoud
S EP T / O K T 2014
05
Jij&
Jij&Wij, jouw magazine van het Pensioenfonds Detailhandel
10 Jij& Doe je ook mee?
De Universiteit van Maastricht gaat samen met het Pensioenfonds Detailhandel onderzoek doen naar het pensioenbewustzijn van de deelnemers aan het fonds.
MAAK KANS op 1 van de 10 weekendvakanties in Maastricht, pag.12
12 Jij& Een leven met pensioen
12 Jij& Een leven met pensioen
Het is zover: je gaat met pensioen. Maar ben je er financieel wel op voorbereid en hoe ziet je pensioen er eigenlijk uit? Lees het verhaal van de deelnemers.
20 Jij& Jouw pensioen
Een blik op het pensioenstelsel en collectief sparen bij Pensioenfonds Detailhandel.
24 Jij& Gepest
Pesten op het werk komt vaker voor dan je denkt.
28 Jij& Lichamelijke beperking
Werken in de detailhandel zonder linkerhand of gehoor. Het lijkt onmogelijk. Maar is dat het ook?
36 Jij& Veilig werken
Het is de nachtmerrie van iedere winkelier: een gewapende overval. Eigenaresse Sonja Ortelee overkwam het.
6
Jij& Nieuws De laatste lifestyle- en pensioennieuwtjes.
18 Jij& Pietra’s Pagina
Binnenkort een kinderfeestje? Pietra heeft gouden handjes en maakte voor dit nummer de leukste feestitems.
35 Jij& Column Jaap
Bressers Jaap Bressers legt uit hoe je van elke baan je droombaan kunt maken.
52 Jij& De achterpagina Column Deelnemer & Willie’s Winkol.
Ontdek meer op www.pensioenfondsdetailhandel.nl 4 - JOUW
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
Jij& De redactie
& Lichamelijke beperking 28
Jij& Flexibele arbeidsmarkt 44 Flexibele contracten? Hoe werkt dat in de detailhandel?
Jij& Failliet 48
Ai, de winkel waar je werkt gaat failliet. Wat betekent dat voor je pensioen?
Jij& Pssst… is dat niet? 51
Floris van Bommel.
Swaps & swops
Jij& Failliet 48
18 Jij& Pietra’s pagina
J IJ&W IJ V ERSCH IJ N T 3 X PER JA A R. O PL AG E: 250.0 0 0 E X EM PL A R EN. C O N C E P T & R E A L I S AT I E : T H E P U B L I S H E R ’ S W I F E . G E D R U K T D O O R : H A B O D A C O S TA .
44 Jij& Flexibele
arbeidsmarkt
A AN DE ZE EDIT I E WERK T EN M EE: JORI N DE CRUM, FLEU R B E E R T H U I S , B A S D E L E G E , N I E L S S U I J K E R , 12 3 R T F, BOU DE W IJ N BOSM A N, JA I M I E PEE T ERS, H ARM EN DE J O N G , M A R C O P E T E R S, C -V R I N E / S H O P A R O U N D, DA N I E L W O LT E R S , P A U L C R E M E R S , J A A P S I N K E , C A R O L I N E S C H U T, TA L I TA K A L LO E , A N O U K A R K E S T E I J N , L A U R A S A I J A , J O H N BR ANDEN BURG, ELLEN BR ANDEN BURG, SIGRID SLUIJTER, K E ES B E U D E K E R E N S H A N N O N VA N PA A S S E N.
A A N D I T N U M M E R K U N N E N G E E N R E C H T E N W O R D E N O N T L E E N D. B I J D E S A M E N ST E L L I N G VA N D E Z E U I TG AV E I S D E I N H O U D M E T D E G R O O T S T M O G E L I J K E Z O R G T O T S TA N D G E K O M E N . E C H T E R , C I J F E R S E N / O F I N F O R M AT I E K U N N E N I N B E P A A L D E G E VA L L E N AC H T E R H A A L D Z I J N B I J H E T T E R P E R S E G A A N VA N D I T MAG A ZI N E.
Als er iets is wat ik de afgelopen jaren bij het pensioenfonds heb geleerd, is het dat pensioenen ontzettend ingewikkeld zijn. En om uit te leggen hoe het in elkaar zit: ook harstikke ingewikkeld. Toch blijven we dat doen, ook weer in deze Jij&Wij. We willen namelijk graag uitleggen wat we doen om te zorgen dat jij later een goed pensioen krijgt. Ikzelf vind het wel geruststellend dat ik mijn pensioen niet zelf hoef te regelen; daar heb ik mijn pensioenfonds voor. Alleen al al die wetten en regels, de uitzonderingen, de beleggingen, de swaps en swops; ik zie inmiddels wel in dat je daar vaklui voor nodig hebt. Maar ik heb makkelijk praten, ik ken die vaklui. Ik zie hoe zij achter de schermen aan jouw en mijn pensioen werken. Iedereen kan trouwens over onze schouders meekijken: het nieuwe jaarverslag staat op de site. Met daarin alle kosten die we maken, de manier waarop we beleggen, hoe we de risico’s spreiden en hoe we ons laten controleren. En fijn veel informatie over swaps en swops (en al die andere ingewikkelde dingen). Ik heb het in één ruk uitgelezen Jorinde Crum Hoofdredacteur Jij&Wij
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
-5
Jij& Nieuws
Self(ie)ontspanner Met één hand je telefoon vasthouden en op het afdrukknopje drukken voor een selfie is soms knap lastig. De shutterball brengt uitkomst. Met deze afstandsbediening voor je smartphone kun je met je vrije hand een foto afdrukken. De connectie met je telefoon wordt gelegd via een gratis app. De shutterball is bij verschillende winkels online te koop voor circa €20.
IEDEREEN EEN TABLET Er is een einde gekomen aan de groei van het aantal tabletverkopen. Vorig jaar groeide de tabletmarkt nog met 11%, maar inmiddels hebben 7,4 miljoen Nederlanders een tablet en lijkt de markt daarmee voorlopig verzadigd.
Can I help you? De Amsterdamse en Rotterdamse vestigingen van grote internationale winkelketens als H&M, Zara, Forever 21 en Abercrombie & Fitch maken steeds vaker gebruik van personeel uit Zuid-Europese landen, die de consument in het Engels aanspreken. Zij werken daarbij volgens de Nederlandse cao. De ‘internationale en kosmopolitische uitstraling’ zou jongeren beter aanspreken.
6 - JOUW
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
RAAD HET PRODUCT & WIN Dit product vonden we in een winkel.
Maar wat is het? Als je het raadt, maak je kans op een cadeaubon! Ga – ook voor hints – naar: www.pensioenfondsdetailhandel.nl
KLEURIG KOOPGEDRAG Wist je dat kleur het koopgedrag van klanten kan beïnvloeden? Zo is geel een kleur die aanzet tot nadenken; ideaal voor boekhandels. Roze en paars brengen je ‘in hogere sferen’ en zijn perfect voor parfumerieën. Slechte kleuren voor een winkel zijn geelgroen, knalrood en de meeste felle en donkere kleuren. Deze werken negatieve spanning en stress in de hand. Lichte tinten, zoals in blauw en geelrood, hebben juist een positieve en rustgevende werking, waardoor klanten geneigd zijn langer in de winkel te blijven en meer uit te geven.
In het seizoen:
pompoen! Lekker, gezond en super simpel: geroosterde pompoen uit de oven. Snij een flessenpompoen in repen. Verwijder de pitten en smeer het vruchtvlees in met een mengsel van olijfolie, een snuf gedroogde chiliflakes, een handje verse kruiden (salie, tijm, rozemarijn, oregano) en een schepje suiker. Bestrooi met zout en dek af met zilverfolie. Zet de pompoenschijven in een voorverwarmde oven van 180 °C. Haal na een half uur de zilverfolie weg en laat de pompoen in 10-15 minuten een bruin randje krijgen.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
-7
Jij& Nieuws
Djemaa el Fna
Drie dagen lang het gevoel hebben dat je in Marrakesh bent. Dat was het geval op Djemaa el Fna, een World Food Festival dat in augustus plaatsvond in Rotterdam. Naast lekker eten kon je er ook kraampjes afstruinen. Van cosmetica tot interieuraccessoires, je kunt het zo gek niet bedenken of het was er. De jonge onderneemster Siham Hachimi (23) verkocht hier haar Marokkaanse woonaccessoires en lederen tasjes. “Ik ben vaak in Marrakesh geweest, en ik merk dat de sfeer
8 - JOUW
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
hier precies hetzelfde is. Het is gezellig druk en iedereen praat tegen elkaar, of je elkaar nu kent of niet.” Sinds vorig jaar heeft Siham haar eigen webshop: houseofkhmissa.nl. “Het is voor mij belangrijk om gezien te worden en naamsbekendheid op te bouwen. Omdat ik alleen maar spullen uit Marrakesh verkoop, is dit de ideale plek om de webshop te promoten. Vorig jaar had ik na Djemaa el Fna veel meer bestellingen; daar hoop ik dit jaar natuurlijk weer op!”
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
PENSIOENLEEFTIJD 84
Jan Smeets
Michael Eavis
Zowel Jan Smeets (69), directeur en oprichter van het muziekfestival Pinkpop, als Michael Eavis (78), de organisator van de Engelse tegenhanger Glastonbury, heeft onlangs in een interview aangegeven nog láng niet met
pensioen te willen. Eavis denkt dat hij in 2020 afscheid neemt van het Britse festival. Smeets noemde geen jaartal, maar gaf te kennen dat hij Pinkpop blijft organiseren “zolang hij niet tegen een boom aanrijdt.”
“Er is maar één baas, en dat is de klant. En hij kan iedereen ontslaan; van de hoogste baas tot de jongste bediende. Gewoon, door zijn geld ergens anders uit te geven.” Sam Walton (oprichter Walmart)
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Virtueel pashokje Het niet van tevoren kunnen passen is voor veel consumenten nog steeds een reden om kleding niet online te kopen. Steeds meer online retailers zetten daarom een virtueel pashokje in. Sommigen vragen om de maten van een kledingstuk dat al goed valt, anderen nemen de maten van het lichaam als uitgangspunt. De Nederlandse schoenenketen vanHaren introduceerde dit jaar zelfs een eigen app, waarmee klanten hun voeten kunnen opmeten.
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
-9
UNIEK ONDERZOEK NAAR PENSIOENBELEVING
Doe mee!
Binnenkort begint een grootschalig, wetenschappelijk onderzoek naar het pensioenbewustzijn in Nederland. Voor het eerst in de geschiedenis zal in kaart worden gebracht hoe het gesteld is met onze kennis, verwachtingen en wensen ten aanzien van het pensioen. Doe je mee? Er zijn leuke prijzen te winnen! De meeste mensen vinden hun pensioen maar een saai en lastig onderwerp, waarover ze pas na willen denken als het zover is. Herkenbaar, maar wel heel zonde, vindt het Pensioenfonds Detailhandel. Want door te weten wat er leeft onder hun deelnemers, welke wensen er bestaan en welke vragen er onbeantwoord blijven, kan de dienstverlening worden aangepast en verbeterd. En daar profiteert iedereen van. Nog nooit vertoond Vandaar dat binnenkort samen met de Universiteit van Maastricht gestart wordt met een groot, wetenschappelijk onderzoek. Professor Rob Bauer, die het onderzoek zal leiden, is zelf ook erg enthousiast: “Deelnemers direct betrekken bij hun pensioen door naar ze te luisteren, dit is nog nooit vertoond in Nederland! Goed dat het Pensioenfonds Detailhandel dit initiatief neemt.”
hun verwachtingen over hun pensioen. We kijken naar de verschillen tussen de deelnemers, bijvoorbeeld in achtergrond, leeftijd en wensen. Uiteindelijk willen we met 5.000 deelnemers het onderzoek doen. Met deze vaste groep deelnemers gaan we twee keer per jaar online tests afnemen.” Keuze-games De online tests worden combinaties van vragen, leuke filmpjes en afbeeldingen. Ook zullen er interactieve ‘keuze-games’ gespeeld worden waarbij geldbedragen verdiend kunnen worden. Heel laagdrempelig allemaal, geen eng of moeilijk gedoe. Het is spannend, informatief en je hebt er echt iets aan. Een extra reden om mee te doen dus! Op de volgende pagina lees je hoe. Prof. dr. Rob Bauer
Vijfduizend deelnemers Bauer: “We beginnen met een pilotgroep. Die willen we online vragen stellen over onder meer
10 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Doe je ook mee?
Help je mee aan het onderzoek? Maak kans op 1 van de 10 weekendvakanties in Maastricht: 2 nachten in Designhotel Derlon met culinair arrangement! Meld je aan via Pensioenfondsdetailhandel.nl. Plus: als je meedoet maak je ook nog eens kans op gratis entreekaarten voor De Efteling. Maastricht Culinair Arrangement van het Derlon Hotel Onder de deelnemers aan het onderzoek verloot het Pensioenfonds Detailhandel 10 Maastricht Culinair Arrangementen voor 2 personen. Het Maastricht Culinair Arrangement
bestaat uit 2 overnachtingen in een Deluxe Kamer, 2 maal een luxe champagne ontbijtbuffet, 1 diner in Restaurant Derlon en 1 diner in een van de restaurants die zijn aangesloten bij Maastricht Culinair. LET OP! Lees de exacte voorwaarden op pensioenfondsdetailhandel.nl/ maastricht
LAATSTE KANS OM MEE TE DOEN! 1. 2. 3. 4. 5. 6.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Je geeft je op via pensioenfondsdetailhandel.nl Vul de gevraagde informatie in. Automatisch krijg je een welkomstboodschap in je mailbox met verdere instructies. Twee keer per jaar krijg je een online vragenlijst. Gegevens en informatie van de deelnemers aan het onderzoek blijven privé en anoniem. Deelnemers aan het onderzoek kunnen ook deelnemen aan extra tests en games (hier zijn geldbedragen mee te verdienen).
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 11
Ga jij binnenkort met pensioen? Bij het Pensioenfonds Detailhandel gaat je ouderdomspensioen in op 67-jarige leeftijd. In Nederland krijg je dan AOW plus een ouderdomspensioen. AOW krijg je van de overheid, het ouderdomspensioen van het pensioenfonds. Tot 2020 valt je ouderdomspensioen niet gelijk met je AOW. Maar het is mogelijk om deze twee toch tegelijk in te laten gaan. Om het makkelijker te maken, vraagt het pensioenfonds zes maanden voor je 67ste wanneer je met pensioen wilt. Let op: je kan dus eerder, maar ook later met pensioen dan op je 67ste! Het Pensioenfonds Detailhandel biedt de mogelijkheid om je pensioenleeftijd aan te passen. Ga voor meer details naar:
www.pensioenfondsdetailhandel.nl
12 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Een leven met pensioen
Een leven met pensioen Je staat aan de vooravond van je pensioen. Hoe heb je je daarop voorbereid? En hoe ziet jouw pensioen er straks uit? JIJ&WIJ vroeg het aan de pas gepensioneerde Netty Jansen (61), Marie Louise van de Runstraat (65) en Chris de Pas (64). Zij vertellen over hun dromen, hun ervaringen én hun zorgen. IN EEN NOTENDOP Naam: Netty Jansen Leeftijd: 61 jaar Burgerlijke staat: gehuwd Is: moeder van drie kinderen en oma van zes kleinkinderen Was: 16 jaar salesmedewerkster bij De Bijenkorf Laatste werkdag: 1 september 2014
“Ik ben eerder gestopt met werken. Maar ik laat mijn pensioen voor de komende vijf jaar nog even staan.” Hoe voelt om kersvers gepensioneerd te zijn? “Heel goed! Ik zit me te verheugen op de dingen die komen gaan. Vooral het feit dat ik nu meer tijd heb, is heerlijk. Mijn man en ik zijn in het gelukkige bezit van een campertje en we kunnen niet wachten om daar lekker mee te gaan rondreizen. En natuurlijk om meer tijd aan mijn kleinkinderen te besteden. Daar heb ik er zes van, en een zevende is in aantocht. Dus die tijd kan ik goed gebruiken.” Konden jullie je dit ook al veroorloven voordat je met pensioen ging?
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
“We maken bijna ieder jaar wel reisjes met de camper, samen met een bevriend stel. Het fijne is dat we deze manier van leven kunnen behouden als ik stop met werken. Dit heeft vooral te maken met de pensioenregeling van mijn man, waardoor mijn situatie wat anders is dan die van de gemiddelde gepensioneerde.” Kun je dat uitleggen? “Mijn man is voor 1950 geboren. Dit betekent dat hij naast zijn pensioen en AOW ook partner AOW krijgt. Het is wettelijk bepaald dat mensen die voor 1950 geboren zijn hiervan gebruik kunnen maken als de jongere partner geen of een laag inkomen heeft. Omdat ik vanaf september ben gestopt met werken, krijgt mijn man dus ook AOW voor mij. Hierdoor hoef ik voorlopig nog geen gebruik te maken van mijn eigen pensioen.” Ben je daarom ook eerder met pensioen gegaan? “Voordat ik met pensioen ging, heb ik mijn pensioen laten berekenen. Ik heb advies ingewonnen via het Klant Contact Center van het Pensioenfonds Detailhandel en zij hebben mij laten weten wat het
financieel voor mij zou betekenen als ik nu stop met werken en mijn pensioen nog even laat staan. Daaruit bleek dat ik prima nu kon stoppen en samen met mijn man van zijn pensioen en AOW kan leven. En mijn eigen pensioen dus nog even kan laten staan.” Heb je er wel eens over nagedacht om je pensioen privé op te bouwen? “Eigenlijk niet. Collectief sparen heeft voor mij veel meer voordelen. Ten eerste is de draagkracht veel groter, waardoor het pensioenfonds meer rente kan maken dan ik. En zij hebben de professionele kennis in huis om de juiste beleggingen te doen. Bovendien kan ik me goed voorstellen dat het bij privé sparen moeilijker wordt om niet aan je pensioen te komen als de nood hoog is. Bijvoorbeeld door een ziekte in de familie. Met het risico dat je geld uitgeeft dat bestemd is voor later.” Heb je nooit de verleiding gehad om je pensioen eerder te laten uitkeren? “Nee hoor. Ik ben nu 61 jaar. Als ik mijn pensioen bijvoorbeeld nu laat uitkeren dan is mijn pensi-
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 13
oenuitkering veel lager en dat zou zonde zijn. Het pensioenfonds van mijn man is een zogenaamd flexibel pensioen. Dit betekent dat hij ervoor kan kiezen om 120 procent van zijn pensioen voor de eerste vijf jaar te laten uitkeren. Na die vijf jaar komt mijn pensioen erbij en wordt zijn pensioen automatisch wat lager. Maar dan komen we alsnog op een stabiel inkomen uit. Doordat we een flexibel pensioen hebben, kunnen we dat soort keuzes ook maken. Maar ik kan me wel voorstellen dat sommige mensen voor een moeilijke situatie komen te staan.” En mocht je toch onvoorzien in de financiële problemen komen, wat dan? “Door te sparen hebben we zelf
14 - J O U W
een financiële buffer opgebouwd voor onvoorziene uitgaven. En ongeveer acht jaar geleden hebben we een huis gekocht. Mocht het ooit mis gaan dan kunnen we onze lasten verminderen door het huis te verkopen. Het is natuurlijk ook prettig om te weten dat we over vijf jaar nog wat extra’s krijgen als mijn pensioen uitgekeerd gaat worden.”
Wist je dat... ... je je pensioenoverzicht ook online kunt bekijken? Op www.mijnpensioenoverzicht.nl zie je, naast je AOW, hoeveel pensioen je hebt opgebouwd. Ook zie je bijvoorbeeld wat jouw nabestaanden krijgen
Had je dit allemaal ook geweten als je geen advies had ingewonnen? “Persoonlijk contact met een deskundige op het Klant Contact Center van het Pensioenfonds Detailhandel is toch anders dan je pensioenoverzicht op papier of online bekijken. Ik kan het dan ook aan iedereen aanraden.”
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
als je overlijdt. Vergeet ook niet je persoonlijke domein op de website van Pensioenfonds Detailhandel. Hier kun je alle zaken rondom je pensioen zelf inzien en regelen. Toch nog vragen? Geen probleem. Neem contact op met het Klant Contact Center. Zij helpen je graag verder (088-0084000).
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Een leven met pensioen
“Voor mij had het pensioen nog wel even uitgesteld mogen worden. Maar ik ga er natuurlijk wel wat moois van maken"
IN EEN NOTENDOP Naam: Marie Louise van de Runstraat Leeftijd: 65 jaar Burgerlijke staat: alleenstaand Wanneer met pensioen: 1 juli 2014 Was: 22,5 jaar sales medewerkster bij De Bijenkorf Laatste werkdag: 1 juli 2014
werken veel te leuk. Maar ik ga er natuurlijk wel wat moois van maken. Aan ideeën geen gebrek. Nu heb ik de kans om die ideeën uit te werken. Ik heb bijvoorbeeld meer tijd om te schrijven aan m’n boek en dat is dan wel weer een mooie bijkomstigheid.”
Marie Louise (65) haar werk is haar leven. Als het aan haar lag, was ze nog lang niet met pensioen gegaan. Maar het afscheid dat haar collega’s hadden voorbereid, deed de pijn van het vertrek gelukkig verzachten.
Wist je wat voor pensioen je zou krijgen? “Ik heb altijd een pensioenoverzicht ontvangen op papier, dus ik kreeg wel ongeveer door wat ik zou krijgen als ik zou stoppen. Als ik de bedragen van mijn AOW en mijn eigen pensioen bij elkaar optel dan moet het denk ik wel lukken. Mocht het toch tegenvallen dan ga ik bijverdienen. Heb ik een mooi excuus om nog lekker te blijven werken.”
Hoe voelt het om met pensioen te zijn? “Voor mij had het nog wel vier jaar uitgesteld mogen worden hoor, dat pensioen. Ik vind
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Maakte je je weleens zorgen toen je met pensioen ging? “Jazeker. Bijvoorbeeld of ik ook over een tijdje nog financieel uit zou komen en of mijn gezondheid wel op peil blijft. En natuurlijk blijf je afhankelijk van de keuzes die de regering maakt. Dat is best spannend, want dat ligt buiten je eigen bereik. Een van de grootste uitdagingen voor mezelf is om mijn geluksniveau op hetzelfde niveau te behouden als voorheen. Ik zal mijn lieve collega’s en de energie van de mensen om me heen enorm missen. Het is nu aan mij om dit ergens anders vandaan te halen. Maar als ik in goede gezondheid met mijn handen kan blijven wapperen, dan moet dat wel goedkomen.”
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 15
Jij& Een leven met pensioen
“Mijn baas is zelfstandig ondernemer, voor hem is niets geregeld. In dat opzicht ben ik er beter aan toe dan hij”
IN EEN NOTENDOP Naam: Chris de Pas Leeftijd: 64 jaar Burgerlijke staat: Gehuwd Is: Vader van een zoon Werk: Electro detailhandel, Expert in Arnhem Houdt van: Motorrijden
“Over een maand ga ik met pensioen. Het pensioen wordt uitgekeerd vanaf de datum dat ik 65 word, maar de AOW niet. Volgens de Nederlandse regering ga ik pas in december met pensioen.” Wist je hoeveel pensioen je zou krijgen? “Ik heb regelmatig een overzicht gekregen van mijn pensioen, maar ik heb het eigenlijk een beetje op mij af laten komen. Ik
16 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
schuif altijd alles naar achteren; ik ga niet op mijn 30ste kijken wat er op mijn 65ste gaat gebeuren. Zelf uitrekenen wat mijn pensioen was, deed ik niet. Grote kans dat er dan iets mis gaat. Ik heb bij verschillende bedrijven gewerkt, daarom is het lastig om na te gaan hoeveel pensioen je precies overal hebt opgebouwd. Daar had Pensioenfonds Detailhandel mij tussentijd wel over op de hoogte mogen brengen.” Je hebt nooit geïnvesteerd in de toekomst? “Eigenlijk was het wel de planning om te sparen voor later. Toen we gingen trouwen, kochten we een huis. Dat was een investering voor als je 65 jaar werd. Het huis zou dan verkocht worden, zodat je
een paar ton had om van te leven. Natuurlijk moet je nu ook ergens wonen, dus het huis verkopen zie ik niet meer als een optie. Ik ben achteraf blij dat Pensioenfonds Detailhandel mijn hele pensioen heeft geregeld en dat ik er zelf niets meer aan hoef te doen.” Hoe had je je pensioen voorgesteld? “Ik had mij voorgesteld dat ik fysiek en mentaal ouder zou zijn op mijn 65ste. Ik denk dat mensen in deze tijd niet overlijden aan ouderdom, maar meer aan ziektes. Mensen houden langer hun levenslust. Toen mijn vader en mijn opa 65 waren, waren ze ook echt oude mensen. Zij hadden hadden ook heel hun leven hard gewerkt. Ik voel mij absoluut jonger.”
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Kun je goed leven van je pensioen? “Na mijn pensioen kan ik nog prima financieel rondkomen. Het is niet zo dat ik een boot kan kopen, maar mijn inkomen blijft nu ongeveer gelijk aan de periode vóór mijn pensioen. De eigenaar van de zaak waar ik werk, heeft het best moeilijk met de recessie. Hij is zelfstandig ondernemer, voor hem is niets geregeld. In dat opzicht ben ik er beter aan toe dan hij. Hij kan wel gaan sparen voor zijn pensioen, maar als het wat minder gaat met de zaak moet hij het geld toch daarvoor gebruiken. Dat probleem heb ik niet; mijn pensioen staat ergens veilig waar ik er niet bij kan.” Wat ga je met je vrije tijd doen? “We hebben vorig jaar een nieuwe zithoek in de tuin gemaakt. Als ik straks 65 ben, ga ik daar zitten. Ik heb nog geen vastomlijnde plannen. Ik heb het zo druk gehad dat ik eerst eens even lekker wil zitten. Daarna ga ik de draad weer oppakken. Je moet wel zorgen dat je niet lui wordt. Je mag wel elke dag op de bank gaan zitten, als je er maar niet op gaat liggen. Gelukkig moet de hond er ook elke dag op tijd uit.”
Eerder met pensioen? Bij het Pensioenfonds Detailhandel pensioen laten ingaan. Maar: hoe
“Mijn vrouw werkt parttime, dus we hebben in ieder geval een paar dagen in de week tijd voor elkaar. Misschien ga ik wat meer doen in het huishouden, en meer mountainbiken en motorrijden. Dat laatste doe ik ook elke dag naar mijn werk. Maar echt motorrijden doe ik liever in een mooie omgeving, zoals hier in de Achterhoek. Je hebt hier heel veel mooie routes om heerlijk ontspannen motor te rijden.”
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Nog even op een rijtje:
kun je vanaf 55 jaar je ouderdomseerder met pensioen, hoe lager het ouderdomspensioen. Waarom? Omdat het ouderdomspensioen
- Kijk op www.mijnpensioenoverzicht. nl
voor een volledig overzicht van je AOW en pensioenopbouw. - Bekijk of wijzig je gegevens in je eigen
dan over een langere periode moet
domein op www.pensioenfonds-
worden uitgekeerd. Bovendien bouw
detailhandel.nl.
je ook geen ouderdomspensioen meer
- Neem voor de aanvraag om eerder
op zodra je met pensioen gaat. Let op:
met pensioen te gaan contact op met
wil je eerder met pensioen, dan dien je
het Klant Contact Center via:
(uiterlijk) zes maanden voor je gewens-
088-0084000.
te pensioendatum te bellen met het Klant Contact Center.
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 17
Twee violen en een trommel en een fluit Kinderverjaardag? Maak er een origineel en creatief feestje van! Met een paar kleurrijke knutselspullen, wat lekkere ingrediënten en een beetje fantasie kom je een heel eind.
18 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
ZOETE BURGERS Net echt, deze hamburgers. Alleen
ze met een mini-hoedje, gemaakt
zijn ze zijn gemaakt van open-
van een cirkeltje karton. Knip de
gesneden muffins, plakjes choco-
cirkel open tot het midden en draai
ladecake en rondjes gele, rode en
er een punthoedje van. Zet vast met
groene fondant. Extra leuk worden
een nietje of plakband.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Pietra’s pagina FEESTVARKEN Weinig werk, groots effect! Snij de
Zet met kopspelden knopen vast
bovenkant van een watermeloen af,
in de schil op de plek van de snuit
maar laat het laatste stuk zitten.
en de ogen. Maak oortjes van roze
Dat wordt de kop. Draai met een
karton of fondant en een krulstaart
meloenbolletjes-snijder rondjes
van een stukje roze stof en een
uit het vruchtvlees en schraap de
stuk ijzerdraad. Vul de vorm met de
laatste restjes weg met een lepel.
meloenbolletjes.
EROP STAAN MAG OOK Een glunderende jarige hoort natuurlijk op een feestelijk versierde stoel. Een hele simpele maar doeltreffende manier is om dat te doen met linten van stof of papier. Neem telkens een paar linten tegelijk, knip ze op maat en zet ze in het midden van de rugleuning vast met een nietje of mini-elastiekje.
VOOR JÁREN PLEZIER Deze feestelijke kransen kun je elke verjaardag weer tevoorschijn halen. Je maakt ze van strooien kransen (tuincentrum). De ballonnenkrans is versierd met gekleurde ballonnen, elk vastgeprikt met een kopspeld. De andere is volgeprikt met Chinese papieren parapluutjes. Ook zelfgemaakte slingers gaan lang mee. Naai driehoekjes stof vast aan een lint of rijg stevige papieren letters aan een koord.
FRUITIJSJES IJsbekers zijn niet alleen lekker
scheutje fruitsiroop en kleine munt-
om te vullen met ijs; je kunt er ook
blaadjes. De rietjes zijn versierd met
allerlei lekkers in doen voor een ori-
uitgeknipte plaatjes van bloemen.
ginele traktatie. Vul ze bijvoorbeeld
Zet ze vast op de rietjes met een
met verschillende soorten fruit, een
stukje dubbelzijdig tape.
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 19
20 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Jouw pensioen
Jouw pensioen: hoe zit dat eigenlijk? Op je 67ste ontvang je pensioen. Eenvoudig toch? Nou, dat valt tegen. Achter je pensioen zit een wereld aan getallen, berekeningen en instanties. Bovendien, pensioen, wat is dat nu eigenlijk? En hoeveel krijg je? En van wie? En stel dat je ziek wordt. Of nog erger, arbeidsongeschikt. Wat dan? Of, iets heel anders, als je nu eens zelf zou sparen? Zou je dan beter af zijn? Of kun je je geld toch beter in een pensioenfonds stoppen? Jij&Wij gaat vanaf dit nummer in op jouw pensioenregeling bij het Pensioenfonds Detailhandel. We beginnen met een opbeurend nieuwtje. Het onderzoeksbureau Mercer plaatst Nederland al vijf jaar in de top drie van beste pensioenstelsels ter wereld. Niet zo gek, want de Nederlandse pensioenvoorzieningen zijn de hoogste van heel Europa. Ons pensioenstelsel bestaat grofweg uit drie verschillende onderdelen. De eerste pijler is de AOW-uitkering. Die wordt betaald door de staat en krijg je voor elk jaar dat je in Nederland verblijft. Je hoeft er dus niet voor te werken. De tweede pijler is het aanvullend pensioen, ook wel het ouderdomspensioen genoemd. Dit wordt door werknemers tijdens hun werkzame leven opgebouwd. De premie wordt door werknemer en werkgever samen betaald en ingelegd bij een pensioenfonds: het collectieve pensioen. Sommige mensen hebben daarnaast nog een aanvullende inkomensverzekering; dit vormt dan de derde pijler.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
PENSIOEN (GEMIDDELD) VAN DE DEELNEMERS AAN HET PENSIOENFONDS DETAILHANDEL:
WAT KRIJG JE BIJ DETAILHANDEL? Iedereen die aangesloten is bij het Pensioenfonds Detailhandel bouwt pensioen op. Neem als voorbeeld Yvonne, 43 jaar. Stel dat ze veertig jaar in de detailhandel werkt en gemiddeld bruto €25.000 per jaar
verdient. Dan krijgt ze na haar 67ste levenslang jaarlijks €8.757 bruto aan pensioen uitgekeerd (en daarbij komt dus nog de AOW). En dat bedrag stijgt, als het goed gaat, met de prijzen mee. WAT BETAAL JE? Iedere maand worden de premies aan het pensioenfonds overgemaakt. Een deel van de premie wordt betaald door de werknemer (ongeveer 5%), en een deel door de werkgever (ongeveer 15,4%). Deze premies zijn nodig om het pensioen dat zo wordt opgebouwd op het 67ste levensjaar te kunnen uitkeren. Neem weer Yvonne. Om de €8.757 vanaf haar 67ste levenslang te kunnen uitkeren, is een jaarlijkse inleg van €2.426 (19,4%) nodig. Die inleg wordt door het Pensioenfonds Detailhandel belegd om met het rendement bijvoorbeeld de prijsstijgingen bij te houden, zodat Yvonne met de genoemde €8.757 over 30 jaar nog evenveel kan als nu.
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 21
Jij& Jouw pensioen
Hieronder zie je twee voorbeelden. Het ene laat een werknemer zien met een werkgever die is aangesloten bij een pensioenfonds. In het andere heeft de werkgever geen pensioenregeling en moet de werknemer zelf zijn pensioen regelen.
Yvonne:
Robert:
Yvonne werkt gedurende veertig jaar in de detail-
Roberts werkgever heeft geen pensioenrege-
handel. Haar bruto jaarsalaris gedurende deze
ling. Robert zorgt zelf voor zijn pensioen. Hij
periode is gemiddeld €25.000. Ze legt zelf per
legt jaarlijks €2.426 (€640 + €1.786: omwille van
jaar (verplicht) €640 bruto in. De werkgever legt
de vergelijking wordt hetzelfde bedrag als bij
per jaar bruto €1.786 in. Dat is totaal €2.426 aan
Yvonne genomen), opzij, wat Robert zelf belegt.
premie per jaar. Met behulp van een tabel kun je
Dat is met een rente van 3% op zijn 67ste uitein-
uitrekenen dat ze dan na haar 67ste (naast haar
delijk waarschijnlijk € 183.000. Dan moet Robert
AOW) de rest van haar leven €8.757 bruto per
met dit bedrag naar een verzekeraar met de
jaar aan ouderdomspensioen ontvangt. Er wordt
vraag hoeveel pensioen hij de rest van zijn leven
daarbij gestreefd naar indexatie.
kan krijgen. Let wel: hij heeft daar dan nog geen
Daarnaast zit er een partner- en wezenpensioen
wezenpensioen, geen arbeidsongeschiktheids-
bij in. Als Yvonne komt te overlijden (ook als dit
dekking (tijdens zijn werkzame leven) en geen
vóór haar pensionering gebeurt), krijgt haar
partnerpensioen bij ingekocht. Als hij ziek wordt,
partner 70 procent van het ouderdomspensioen
stopt zijn pensioenopbouw dus. Wel koopt hij er
van Yvonne, te weten: €6.130. Haar kinderen
een pensioenverzekering voor zijn partner bij.
ontvangen ieder €1.225.
Uitkomst: Robert ontvangt per jaar bruto €8.465*.
En als Yvonne arbeidsongeschikt raakt, wordt de pensioenpremie voor haar doorbetaald en loopt
*Met genoemde gegevens zijn drie verzekeraars
de opbouw van haar pensioen dus door.
aan het rekenen gegaan. Het bedrag is een gemiddelde van de drie uitkomsten.
22 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
WAAROM IS YVONNE BETER AF DAN ROBERT? Wie naar de getallen in de voorbeelden kijkt, ziet dat Yvonne zelf uiteindelijk minder betaalt voor ongeveer dezelfde pensioenuitkering. Haar werkgever betaalt een flink stuk mee. Daarnaast is het pensioen van Yvonne door het pensioenfonds aangevuld met een partner- én nabestaandenpensioen en een dekking voor arbeidsongeschiktheid. Mocht Yvonne komen te overlijden (ook als dit vóór haar pensioen gebeurt) dan krijgen haar partner en kinderen maandelijks partner- en wezenpensioen uitgekeerd. En als Yvonne arbeidsongeschikt wordt en niet meer kan werken, zorgt de arbeidsongeschiktheidsdekking ervoor dat haar pensioenpremie voor haar pensioenopbouw toch betaald wordt. Als Robert deze dekking zelf ook aan zijn eigen regeling zou willen toevoegen, worden zijn kosten hoger en zijn pensioenuitkering lager. Overigens: als je geen partner hebt, kun je bij het pensioenfonds Detailhandel je partnerpensioen inzetten en daarmee je eigen pensioen verhogen. COLLECTIVITEIT Een collectief pensioen is vaak verplicht. De grote hoeveelheid mensen die eraan meedoen, is tevens de kracht van het collectieve pensioen. Op deze manier kunnen de risico’s verdeeld
worden over veel mensen en verschillende generaties, en kunnen financiële tegenvallers makkelijker opgevangen worden. Bovendien zijn de kosten van een collectief pensioen laag. De Rotterdamse Erasmus Universiteit noemt dit naast de arbeidsongeschiktheidsdekking, zelfs het belangrijkste voordeel van het collectieve pensioen. Bij verzekeraars en banken gaat bijna een kwart van de ingelegde premie op aan kosten en winst, bij pensioenfondsen is dit nog geen 5 procent. Kortom, het collectief is zo gek nog niet. Een ander voordeel van collectief pensioen is dat je het zelf niet eerder kan opnemen. Dat klinkt misschien eerder als een nadeel. Want wat nu als je broer een nieuwe wasmachine nodig heeft, je zus een beroep op je doet voor de operatie van haar zoontje of je moeder nauwelijks rond kan komen? Dat zijn allemaal redenen om geld dat jij later nodig hebt, al eerder uit te geven. Maar als jouw geld in een pensioenfonds zit, kun je dus niet in die verleiding komen. En daar heb je dan op je 67ste profijt van.
Misvatting 1: Pensioenfondsen mogen niet beleggen. Als pensioenfondsen het ingelegde geld niet mogen beleggen, zouden de pensioenen een stuk lager worden, en de premies flink hoger. u komt ruim 75% van de uitgekeerde pensioengelden volgens onderzoek uit rendement op beleggingen. aar vertellen we de volgende keer meer over. Misvatting 2: Iedereen krijgt 70% van zijn laatstverdiende salaris als pensioen. In de praktijk krijgen de meeste mensen minder dan de helft van hun laatstverdiende salaris aan pensioen. il je precies weten wat jij straks overhoudt a dan naar www. pensioenfondsdetailhandel.nl Misvatting 3: Ik heb mijn collectieve pensioen toch zelf betaald? a en nee. ij een collectief pensioen zijn afspraken gemaakt tussen werkgevers en vakbonden over wie hoeveel van de premie betaalt, waarbij de werkgever bij detailhandel het grootste deel bijdraagt.
Heb je naar aanleiding van dit artikel behoefte aan meer uitleg of heb je vragen? Mail ze ons op
[email protected]
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 23
Pesten, bespotten en buitensluiten; het komt niet alleen voor op het schoolplein, ook op de werkvloer wordt regelmatig gepest. Met alle gevolgen van dien voor het slachtoffer. Maar hoe gaat dat eigenlijk, pesten op het werk? Hoe vaak komt het voor en wat kun je er tegen doen? Een grapje of plaagstootje ten koste van een collega; de meeste mensen kunnen daar wel tegen. Anders wordt het wanneer iemand herhaaldelijk en openlijk belachelijk wordt gemaakt. Dan wordt het pesten. Pestgedrag is vaak gericht op iemand die zich slecht kan verweren. De ‘pester’ heeft ook altijd meer macht dan het slachtoffer. Bijvoorbeeld omdat hij of zij een hogere positie heeft, beter gebekt is of meer steun krijgt van de groep. Soms loopt het pesten van één persoon zo uit de hand dat uiteindelijk alle collega’s eraan meedoen. DE GEVOLGEN Pesten is veel schadelijker dan mensen vaak denken. Werknemers die gepest worden, krijgen vaak al snel last van allerlei lichamelijke
24 - J O U W
en psychische klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn, gespannenheid en slaapproblemen. Houdt het pesten gedurende lange periode aan, dan is er zelfs grote kans op een posttraumatische stressstoornis. Mensen die structureel gepest worden, houden daar vaak hun leven lang last van. Maar niet alleen voor het slachtoffer is het pestgedrag schadelijk; ook voor de rest van het personeel en de hele bedrijfscultuur is pesten nadelig. Werkomgevingen waar gepest wordt, hebben bijna altijd een hoger ziekteverzuim en een groter personeelsverloop dan bedrijven waar dit niet gebeurt. SCHRIKBARENDE CIJFERS De cijfers over pesten op het werk liegen er niet om. Uit een onderzoek van het CBS blijkt dat
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
Jij& Gepest
Gepest op je werk W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 25
Jij& Gepest
7,1 procent van alle werknemers gepest wordt door collega’s of leidinggevenden. Dat betekent dat ruim 500.000 mensen in Nederland hier mee te maken hebben. Naar schattig ondervindt 10 tot 20 procent van deze groep echt structureel en hardnekkig pestgedrag; het zogenaamde mobbing. Deze cijfers zijn bijna de hoogste van heel Europa; alleen in Finland wordt nog meer gepest. De vakbond FNV Bondgenoten heeft aan de alarmbel getrokken en wil dat dit probleem snel en serieus wordt aangepakt. De bond heeft berekend dat een onopgelost pestgeval gemiddeld € 50.000 kost aan ziekteverzuim en productiviteitsverlies. De gevolgen van pesten reiken dan ook veel verder dan het slachtoffer en het bedrijf; uiteindelijk loopt de hele maatschappij schade op. LOSERS Als je zelf het slachtoffer bent van pesterijen, blijf dan niet werkeloos toekijken, maar kom in
actie. Probeer de pester duidelijk te maken dat je zijn of haar gedrag vervelend vindt. Leg het pestgedrag vast, op papier of in een e-mail, en meld het bij een leidinggevende. Die is volgens de Arbowet verplicht om hier iets mee te doen. Je kunt ook hulp zoeken bij een vertrouwenspersoon, iemand van de personeelsafdeling of de OR. Ook kun je informatie en advies krijgen buiten je werk: bij het Juridisch Loket, het ministerie van SZW en de meeste vakbonden. Wie getuige is van pesten, kan het slachtoffer op verschillende manieren steunen. Bijvoorbeeld door de dader aan te spreken op diens gedrag of, liefst met medestanders, openlijk partij te kiezen voor het slachtoffer. Door alle aandacht die er tegenwoordig voor pesten is, worden pestkoppen gelukkig steeds vaker als losers gezien. Als de pester geen of weinig collega’s meekrijgt en ziet dat zijn gedrag wordt afgekeurd, zal het pesten vanzelf ophouden.
Plichten werkgever De plichten van elke werkgever liggen verankerd in de Arbowet. Die stelt in het kort dat alle werknemers in een veilige werkomgeving
moeten werken. Alle bedrijven zijn binnen de Arbowet verplicht om in een zogenaamde Risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) aan te geven wat zij doen om pesten te voorkomen en te bestrijden. Werknemers moeten de RI&E in kunnen zien. Op www.rijksoverheid.nl vind je alles over de RI&E en de Arbowet.
26 - J O U W
Gevolgen voor het pensioen Als je ontslag neemt en werkloos wordt, stopt ook de pensioenopbouw van het ouderdomspensioen en het partnerpensioen. Het opgebouwde pensioen blijft uiteraard wel staan. Bij het pensioenfonds kan de pensioenopbouw vrijwillig voortgezet worden, zodat voorkomen wordt dat er een gat ontstaat in de pensioenopbouw. Wie zich ziek meldt, krijgt na verloop van tijd vermindering van het loon. Meestal 70% vanaf het tweede ziektejaar. Hiermee wordt ook de pensioengrondslag lager; er wordt dan namelijk minder pensioen opgebouwd. Kijk voor meer informatie op www.pensioenfondsdetailhandel.nl
VORMEN VAN PESTEN SOCIAAL ISOLEREN – Iemand nooit mee laten
BESPOTTEN emand belachelijk maken
doen met lunch, koffiepau es of activiteiten
vanwege ijn uiterlijk, kleding, huidskleur, priv
buiten het werk en op ettelijk negeren in
situatie of manier van praten.
gesprekken.
DREIGEMENTEN WERKEN ONMOGELIJK MAKEN emands
reigen met ontslag, met
meer pesterijen of elfs met geweld.
spullen kwijt of stukmaken, prestaties belachelijk maken, iemand vaak de verve
SEKSUELE INTIMIDATIE – Intimiderende,
lendste klussen geven.
seksueel getinte opmerkingen plaatsen en ongewenste handtastelijkheden begaan.
RODDELEN
elkens de elfde persoon
bespreken en dan alleen de negatieve kanten
CYBERPESTEN
van die persoon ter sprake brengen.
e mail, chat of andere digitale hulpmiddelen.
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
esten via bijvoorbeeld
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
“Ik viel meer dan acht kilo af”
“Ik heb besloten om weg te gaan”
Een 32-jarige administratief
lievelingetje van de baas is en
Deze 47-jarige man werkte bijna
pispaaltje en kreeg alle rotklusjes
medewerker van een grote
iedereen daarom een wit voetje
20 jaar bij een grote ijzerwaren-
van hem. Toen ik daar een keer
Nederlandse winkelketen werd
bij haar wil halen.
handel. Hij wil zichzelf niet als
iets van zei, riep hij heel hard
het slachtoffer van pesten na
Ik probeerde mezelf klein en
slachtoffer neerzetten en vertelt
dat ik het meest verdiende van
een grote reorganisatie. Omdat
onzichtbaar te maken, maar toch
anoniem wat er voorafging aan
allemaal en dat ik maar eens wat
hij in een re-integratieproces zit
wisten ze me altijd te vinden.
zijn zelfgekozen ontslag.
moest gaan doen voor mijn geld.
en bang is voor represailles van
Zelfs als ik naar de wc liep of
zijn collega’s, wil hij zijn verhaal
even koffie ging halen, kwam er
“Toen er een nieuwe manager
mij te scheppen als een luie
alleen anoniem vertellen.
altijd wel weer wat. Dan riepen
werd aangesteld in de winkel
dikzak die te veel verdiende, en
ze me iets na, of kwam er iemand
waar ik werkte, veranderde de
langzaamaan begonnen mijn
“Na vier jaar met plezier op het
hinkend achter me aan. Ook was
sfeer al snel. Er werden verschil-
collega’s me ook zo te behan-
hoofdkantoor te hebben gewerkt,
ik soms ordners kwijt of was
lende mensen ontslagen, vooral
delen. Niet iedereen deed actief
kwam ik op een andere afdeling
plotseling het wachtwoord van
de leuke collega’s, en niemand
mee aan de pesterijen, maar de
terecht. Daar heerste een heel
mijn computer gewijzigd.
wist precies waarom. Hij stelde
meesten gniffelden wel als er
andere sfeer. De werknemers
Na een tijdje begon ik ’s nachts
allerlei nieuwe procedures op
flauwe opmerkingen gemaakt
hadden echt zo’n cultuurtje van
steeds slechter te slapen . Ik lag
en als je het daar niet mee eens
werden. Niemand nam het voor
lekker bijdehand doen tegen
uren wakker en begon elke dag
was, kon je vertrekken. Dat zei hij
me op. Ik voelde me ontzettend
elkaar. Ik ben daar helemaal niet
gebroken en met hoofdpijn. Ook
letterlijk ook zo.
eenzaam en ongelukkig en begon
goed in. Ik ben van nature heel
was mijn maag vaak overstuur.
Ik was één van de werknemers
dat thuis af te reageren. Ik kreeg
verlegen en zeg dingen soms wat
Ik viel meer dan acht kilo af. Na
die er al het langste zaten, met
woedeaanvallen, terwijl ik die ik
onhandig. Ik denk dat het daar
zeven maanden kon ik niet meer.
een vast contract, dus ik wist
vroeger nooit had.
fout is gegaan.
Ik was constant bang en gespan-
dat hij mij er niet zo makkelijk uit
De weerstand om ’s morgens
Omdat ik een herkenbaar stem-
nen, en zag eruit als een wande-
kon werken. In het begin heb ik
naar mijn werk te gaan, werd
geluid heb en door een verschil
lend lijk. Ik heb me ziek gemeld
daarom toch wat commentaar
steeds groter. Ik was op. Uitein-
in beenlengte mank loop, werd
en de bedrijfsarts constateerde
gegeven op alle nieuwe regels.
delijk heb ik besloten om weg te
ik al snel het mikpunt van flauwe
een burn-out. Hij heeft mij een
Sommige daarvan maakten het
gaan. Mijn vrouw heeft een goed
opmerkingen. Ïn het begin zei ik
assertiviteitscursus aangeraden
werk namelijk echt niet leuk meer.
inkomen en toen haar moeder in
nog tegen mezelf dat het geintjes
en daar ben ik nu mee bezig.
Vanaf dat moment leek het wel
die periode overleed, kregen we
waren waar ik tegen moest
Binnenkort begint mijn re-inte-
alsof hij er alles aan wilde doen
ook nog eens een erfenis. Ik had
kunnen, maar het voelde eigenlijk
gratieproces. Maar het liefst wil
om mij weg te pesten.
daarom de financiële vrijheid om
helemaal niet als geintjes. Het
ik eigenlijk nooit meer naar m’n
Omdat de collega’s die waren
die beslissing te kunnen nemen.
voelde alsof ik uitgelachen en
werk terug.”
overgebleven allemaal bang
Ik heb al uitgerekend dat dit wel
belachelijk gemaakt werd.
waren om ook hun baan kwijt te
een strop betekent voor mijn
Vooral één collega moet mij altijd
raken, deed iedereen z’n best om
pensioen, maar ik ben weer druk
hebben. Zij is de meest
bij hem in het gevlij te komen.
populaire in de groep
Eerst probeerde ik het
en iedereen lacht
gewoon te negeren
altijd het hardst
of m’n schouders
om haar grap-
op te halen, maar
pen – vooral als
na een tijdje
ze mij nadoet.
merkte ik dat de
Het ergste
pesterijen aan
is dat zij ook
me begonnen
nog eens het
te vreten. Ik was
Hij probeerde een beeld van
aan het solliciteren en ga proberen het gat te dichten.”
steeds vaker het
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 27
28 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Lichamelijke beperking
Bikkelen met een beperking In steeds meer winkels werken – voor en achter de schermen – medewerkers met een lichamelijke beperking. Ze zijn doof, zitten in een rolstoel of hebben ledematen die níet meer of minder goed functioneren. Zielig doen ze daar niet over, want ze verzetten bergen werk en doen dat met plezier. Heel veel plezier.
Het is, denk ik, het meest bijzondere gesprek dat ik in mijn beroep als journalist ooit heb mogen voeren. Naast me zit M’hammed el Aiche, de man die ik interview. Direct daarnaast Richard Ozdemirci, zijn manager. En tegenover ons de fotograaf. Bij elke vraag die ik stel, kijkt M’hammed me met zichtbare pretoogjes aan en tovert een brede glimlach om zijn mond. Zijn blik is aftastend. Terwijl ik praat, probeert hij de bewegingen van mijn lippen te volgen, maar hij hoort niks. En hij zegt niks. Er is geen enkel geluid, behalve het geroezemoes op de achtergrond. Als mijn vraag is gesteld, draait M’hammed zich om naar zijn manager en maakt neerwaarts trekkende bewegingen met zijn handen, zoals je Italiaanse voetballers ziet doen als ze het niet eens zijn met een beslissing van de scheidsrechter. Zijn manager herhaalt vervolgens mijn vraag in gebarentaal of schrijft de vraag uit op het papier dat voor hem ligt. Direct daarna volgen snelle handgebaren van M’hammed. Hij geeft antwoord aan zijn manager en tikt bijvoorbeeld op de streek rond zijn hart of maakt met zijn handen de vorm van een dak van een huisje. Als zijn manager het niet helemaal kan volgen, schrijft M’hammed zijn antwoord op papier. De vragensteller, ik, kijkt toe en wacht op het antwoord dat ik via zijn manager ontvang. Voor de duidelijkheid. We zitten in de Kalverstraat in Amsterdam in een van de drukste vestigingen van La Place. Daar werkt M’hammed – door zijn collega’s liefkozend ‘Dove Mo’ genoemd – in zaal 2 van het enorme restaurant. Hij haalt daar tafels af en zorgt ervoor dat de ruimte er mooi en schoon uitziet.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 29
Volgens zijn manager ziet ‘Mo’ wat gewone stervelingen niet direct zien. Of klanten vreemdgaan bijvoorbeeld, een geheim te verbergen hebben of iets ongeoorloofds in hun schild voeren. Dat doet hij door scherp naar de lichaamshouding van mensen te kijken. En naar hun ogen. Hun bewegingen. Eigenlijk hun hele zijn, legt M’hammed uit.
ben doof’. M’hammed: “Toch spreken mensen me aan. Er zijn hier veel toeristen, die hebben het niet in de gaten dat ik doof ben. Dan sta ik bij de smoothies en vragen ze wat er allemaal in zit. Meestal hebben ze geen geduld om mijn antwoord af te wachten; dat duurt ze te lang. Maar uitleggen waar het toilet is, gaat stukken makkelijker, hahaha.”
M’hammed gebaart en schrijft verder: “Ik kom uit Chichaoua, in de regio Marrakech in Marokko. Sinds 1996 woon ik in Amsterdam. Daar heeft een vriend me leren lezen en schrijven. En gebarentaal geleerd. In de beginjaren gingen mijn ogen open. Wat een vrijheid hier! Het nachtleven was fantastisch. Maar het werk vond ik minder leuk. In Marokko werkte ik als portier in een hotel en sjouwde de koffers naar kamers. Een makkelijk baantje. In Nederland moest ik op Schiphol de hele dag koffers uit vliegtuigen tillen. Veel te zwaar. Via een jobcoach van het UWV ben ik in 2004 bij La Place terechtgekomen en daar ben ik niet meer weggegaan.” Op de voor- en achterzijde van de werkkleding van M’hammed staat ‘Ik
Elke maand wordt M’Hammed begeleid door een jobcoach van het UWV, maar voor de rest draait hij bij La Place als een volwaardig teamlid mee. Hij woont ook zelfstandig in de hoofdstad. “Maar niet voor lang meer”, gebaart M’hammed. “Ik ga deze zomer naar Marokko om te trouwen. Dan neem ik mijn echtgenote mee terug naar Nederland om te laten zien hoe mooi het hier is en hoeveel vrijheid we hier hebben.”
30 - J O U W
M’hammed el Aiche is 46 jaar en bouwt sinds zijn 36ste pensioen op bij het Pensioenfonds Detailhandel. Hij is voor 100% in loondienst.
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Lichamelijke beperking
Maarten van den Berg werd geboren zonder linker onderarm. Lastig? Welnee. Hij regelt het volledige reilen en zeilen in het magazijn van Tronix Lighting in Uden. Typen gaat niet zo snel, dat doet hij met een paar vingers. Maar de rest gaat van een leien dakje. Maarten organiseert alles in en om het magazijn: van de controle van de containers bij binnenkomst en het sorteren van de binnengekomen goederen tot aan het retourneren van de orders en het fotograferen van de producten. “Het is elke dag weer een verrassing wat er komen gaat”, vertelt Maarten. “Dat maakt dit werk ook zo leuk.” “Van m’n ouders moest ik tot mijn achttiende verplicht een prothese dragen. Dat was vooral om ervoor te zorgen dat mijn lichaam in de juiste houding bleef groeien. Maar toen de prothese eenmaal af kon, heb ik ’m ook nooit meer aangeraakt. Zo’n prothese
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
voelt niet natuurlijk; ik kan prima zonder.” Als antwoord op de vraag of Maarten zich beperkt voelt in de uitvoering van zijn werk kan hij heel kort zijn: nee. Hij ziet zijn ‘stomp’, zoals hij het zelf noemt, niet zozeer als een beperking. Het is een aangeboren afwijking waamee hij is opgegroeid. Hij weet niet beter en kan eigenlijk alles wat een ander ook kan. “Natuurlijk, mensen kijken af en toe wel raar op, of weten niet goed hoe ze moeten reageren. Terwijl het voor mij doodnormaal is. Ik heb meer last van de mensen die ‘last’ hebben van mijn arm.” Toch is zijn lichamelijke beperking niet iets wat Maarten vermeldt op zijn cv. Hij is zich ervan bewust dat dit alleen maar een extra reden is om op de verkeerde stapel terecht te komen. “Ik heb één keer meegemaakt dat ik werd afgewezen vanwege m’n arm. Ik liep een kantoor binnen voor een sollicitatie en werd direct de deur gewezen. Het ging om een soortgelijke functie als de functie waarin ik nu
werk. Ik werd gewoon afgesnauwd, alsof ik die man z’n tijd kwam verdoen. Dat was wel even slikken.” Het interview loopt op z’n einde en de fotograaf staat klaar om een foto te maken. Verbijsterd kijkt hij toe hoe Maarten nog even snel z’n schoenveters strikt voordat hij op de foto gaat. De finesse waarmee dit gepaard gaat, is bewonderingswaardig. Maarten lacht. “Veters strikken heb ik op m’n zesde geleerd. Ik kreeg hier speciale lessen in en het gaat me gelukkig nog steeds prima af.” Het is deze nuchtere houding die Maarten zo typeert. Van alle sporten die hij had kunnen kiezen, koos hij ook gewoon voor handbal. Dit heeft hij vijftien jaar lang gespeeld, totdat hij kinderen kreeg. Want niet alleen als Hoofd Magazijn maar ook als vader heb je nu eenmaal zo je verantwoordelijkheden. Maarten van den Berg is 37 jaar en bouwt vanaf zijn 27ste pensioen op bij het Pensioenfonds Detailhandel. Hij is 100% in loondienst.
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 31
Manuela Martins werkt bij designlabel Sweatshop Deluxe. Door artrose en slijtage aan haar gewrichten kan de Portugese niet meer lopen zonder rollator. Ze verfde haar rollator geel. Want, zo zegt ze: “Als het in je leven wat minder gaat, is het aan jou om er weer kleur aan te geven.” Bij de ingang ligt een houten plank klaar, zodat Manuela gemakkelijk de zaak in kan rijden. We zijn bij Sweatshop Deluxe, een designlabel en productiewerplaats in de Zaagmolenbuurt in Rotterdam. Hier worden designs van jonge ontwerpers in productie geplaatst met behulp van medewerkers die zijn afgewezen
32 - J O U W
op de reguliere arbeidsmarkt. Manuela werkt hier inmiddels drie jaar. En dat doet ze met veel plezier. “Het is iedere dag weer een feest om met mijn handen te werken en mijn creativiteit de vrije loop te laten.” Manuela voelt pijn in haar rug, knieën en heupen. Daarom is het juist fijn dat ze met haar handen bezig kan zijn. In het grote, lichte atelier kan ze zich volledig focussen op haar werkzaamheden. Zo verfijnt ze de vlakken op de decoratieve keramische konijnen, één van de handelsmerken van Sweatshop Deluxe. Ook draagt ze haar steentje bij aan de tassen, gemaakt van autogordels. Manuela legt met uiterste precisie de modellen klaar, zodat de naaisters ze vervolgens in elkaar kunnen zetten. “Ik hou van Nederland. De mensen zijn hier warm en behulpzaam; dat is een groot verschil met Portugal.” Manuela weet zich goed te redden met de Engelse taal en verstaat al een aardig
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
woordje Nederlands. “Ik voel me meer Nederlands dan Portugees”, vertelt ze met een grote glimlach. De levenshouding van Manuela is net zo inspirerend als haar lach: “Het leven is wat je er zelf van maakt. Mijn lievelingskleur is blauw – de kleur van een heldere, zonnige hemel zonder wolkje aan de lucht. Als je leert te leven met de beperkingen die je hebt, dan kun je het beste uit je leven halen.” Het is niet alleen haar eigen leven waar Manuela graag kleur aan geeft, maar ook aan dat van anderen. Naast haar werkdagen bij Sweatshop Deluxe werkt ze één dag in de week bij een kliniek voor verslaafden. Hier serveert ze koffie en broodjes. “Het geeft me voldoening om ook anderen te kunnen helpen. Op deze manier draag ik mijn eigen steentje bij aan een betere wereld.” Manuela Martins is 58 jaar en werkt op vrijwillige basis. Zij bouwt geen pensioen op.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Lichamelijke beperking
Charissa Oelderik werd geboren zonder volledig volgroeide vingers aan haar linkerarm. Hierdoor lijken haar vingers op kleine babyteentjes. Dit levert weleens bijzondere reacties op aan haar kassa bij de Wibra. De één durft er wat van te zeggen, de ander kijkt er alleen naar. Charissa gaat het onderwerp in ieder geval niet uit de weg. Ze noemt haar linkerhand liefkozend ‘Tante Beppie’. “U heeft een voetje!”, roepen kinderen weleens aan de kassa. Of een babyhandje – die heeft ze ook weleens
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
voorbij horen komen. Charissa kan er eigenlijk alleen maar heel hard om lachen. “Kinderen zijn fantastisch”, zegt ze. “Het is heerlijk hoe ze in hun onschuld alles er maar uitgooien.” Kassa’s draaien, vracht afnemen, kleding weghangen, klanten te woord staan – Charissa doet het allemaal. En zoals ieder ander mens kan zij zich prima redden in haar functie. “Ik ben ermee geboren, dus ik weet niet beter”, zegt ze. “En mocht iets me toch niet lukken, dan ga ik gewoon door naar de volgende uitdaging.” Charissa’s vrienden tekenden tijdens een melige avond een smiley op haar ‘stompie’ – om maar met haar eigen woorden te spreken. Haar vingers sprongen er als haartjes bovenuit. Een typische ‘Tante Beppie’, vonden ze allemaal. Sindsdien is het de koosnaam voor Charissa’s beperking. Natuurlijk heeft ze tijdens sollicitatiegesprekken weleens last gehad van haar stompje. “Zelf zie ik het niet als een beperking,
maar degene die me zou moeten aannemen, ziet dat soms wel zo. Maar daar kan ik zelf vrij weinig aan doen.” Het is bijzonder om te zien hoe positief en ontwapenend Charissa in het leven staat. Negatieve reacties komen er bij haar niet in, die gaan rechtstreeks de prullenbak in. Gelukkig krijgt ze die maar zelden. De meeste reacties ontstaan vooral vanuit bewondering. “Ik hoor vaak hoe knap en bijzonder mensen het vinden dat ik dit werk doe. Ik ben ervan overtuigd: als je er zelf positief instaat, dan krijg je dat ook terug. Mijn stompie hoort bij mij. En staat het je niet aan, dan is het vooral jouw probleem. Mij heb je er niet mee.” Charissa Oelderik is 24 jaar en bouwt sinds anderhalf jaar pensioen op bij het Pensioenfonds Detailhandel. Ze is 100% in loondienst.
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 33
Iwan van Schaik (39) kan niets horen. Hij spreekt in gebarentaal en kan een beetje liplezen. Maar sleutelen kan hij als geen ander. En dat is precies wat hij doet bij Zeeman, als magazijnmedewerker. “Ik ben doof”, zegt Iwan. Yvonne is zijn tolk en vertaalt Iwans klanken en gebaren naar volzinnen voor het interview. “Verder heb ik twee handen, twee voeten en tien vingers, zoals ieder ander normaal mens.” Met de aanduiding ‘lichamelijke beperking’ kan hij dan ook niet zoveel. “Noem me maar gewoon doof.” Iwan heeft gedurende het hele gesprek een glimlach op zijn gezicht. “Typisch Iwan”, volgens zijn collega’s. Zijn ogen lichten nog meer op als hij over zijn
34 - J O U W
Zündapp begint te praten. Vanaf zijn zestiende was hij al gek op motoren. Inmiddels heeft hij nu vijf jaar zijn motorrijbewijs. Motorrijles lijkt misschien wat lastig voor iemand die niets hoort, maar volgens Iwan valt dat best mee. Communiceren deed hij door middel van zijn knipperlicht. En als hij iets fout deed dan reed de instructeur hem voorbij. Dan stopten ze even aan de kant en legde de instructeur het hem nog eens uit. “Ik was in één keer geslaagd”, vertelt Iwan trots. Wat Iwans situatie misschien nog wel bijzonderder maakt, is dat zowel zijn vrouw als zijn zoons (6 en 9 jaar) doof zijn. Zijn kinderen hebben allebei een cochleair implantaat, waarmee ze gedeeltelijk klanken, geluiden en spraak kunnen waarnemen. Regelmatig neemt Iwan zijn zoons mee op pad als hij cv-ketels opkoopt en opknapt om weer te verkopen. Dit doet hij als hobby naast zijn werk. Zijn zoons helpen dan een handje mee. Een
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
familietraditie: dit deed Iwan ook met zijn eigen vader. Zeeman steekt er uitgebreid tijd en aandacht in om medewerkers met een lichamelijke beperking te laten wennen aan een nieuwe werkomgeving met nieuwe collega’s. Een fijn bedrijf om in terecht te komen, volgens Iwan. En voor hem was het ook niet bijzonder spannend toen hij er zes maanden geleden begon te werken. Hij heeft tenslotte al heel wat jaren werkervaring op zijn naam staan en is wel wat gewend. Ook dat zijn collega’s af en toe gewoon geen zin hebben om te communiceren in gebaren. Of dat ze elkaar niet altijd even goed begrijpen. Het hoort erbij. En dat is prima. Iwan van Schaijk begon zes maanden geleden als magazijnmedewerker bij Zeeman en bouwt sindsdien pensioen op bij het Pensioenfonds Detailhandel. Hij is 100% in loondienst.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Column
Droombaan Jaap Bressers kreeg op zijn 21ste een duikongeluk en raakte vanaf borsthoogte verlamd. Sinds die tijd zit hij in een rolstoel. Het weerhoudt hem er niet van om op te treden als cabaretier en vooral ook als inspirerend spreker.
Astronaut, danseres, dokter, actrice. Weet jij nog wat je wilde worden toen je klein was? Het beeld van onze droombaan verandert nogal eens. Gewoon, omdat je leven verandert en je jezelf beter leert kennen. Je leert waar je goed in bent en waar je plezier aan beleeft. Vaak zijn dat dezelfde dingen, want hoe beter je ergens in bent, hoe leuker het is om te doen. Daar draait het volgens mij ook om: plezier hebben in je werk. Ga zelf maar na: waar reken je in de supermarkt het liefst je boodschappen af? Bij het meisje dat ongeïnteresseerd en zonder je aan te kijken de boodschappen langs de scanner haalt en ondertussen met haar collega babbelt? Of bij het meisje dat je een vriendelijke glimlach geeft en je oprecht een prettige dag wenst? Toegevoegde waarde noem ik dat. Geef jij je klanten waar ze om vragen of geef je hun wat ze nodig hebben? Jij kunt mensen helpen om de juiste keuze te maken in jouw winkel. Van een stofzuiger tot een jurkje: vraag door en wees oprecht geïnteresseerd, zodat je een zo goed mogelijk advies kunt geven. Bovendien is er geen betere manier om reclame te maken dan je klant aangenaam te verrassen. Inderdaad, toegevoegde waarde. Vroeger wilde ik topmanager worden, veel reizen en vooral veel geld verdienen. Cabaretier of spreker worden? Het kwam niet in me op! Tot opeens het leven je een handje helpt en je op een ander spoor wordt gezet. Ik volg mijn passie, in een vak waarvan ik vroeger nooit had gedacht het ooit te zullen doen. Als je je werk – wat dat ook is – met overgave doet, dan kun je van elke baan je droombaan maken. Soms ontdek je zo onverwachte talenten bij jezelf, net als ik. Laat je verrassen door jouw talent. Heb je een droom, volg die dan. Als jij je passie volgt, dan komt geld verdienen als logisch gevolg. Jouw enthousiasme zal klanten vanzelf aantrekken om met jou in zee te gaan. Ga er dus voor!
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 35
“De jongen had een zwarte revolver in zijn hand en wilde geld hebben” “Onvoorstelbaar dat dit gebeurt in zo’n klein plaatsje, in zo’n klein winkeltje. Dat verwacht je in een grote stad, bij een juwelier of een tankstation. En waarom hier en niet aan de overkant?” In de winter van 2013 werd er een gewapende overval gepleegd op Donnance, de winkel van Sonja Ortelee (45).
36 - J O U W
OVERVAL “Het was aan het eind van een opruimingsperiode en het was helemaal niet zo druk. De twee overvallers zijn waarschijnlijk al een paar keer door de straat gelopen en zagen mij toen alleen in de winkel staan. Ze hebben op de parkeerplaats verderop een bivakmuts opgedaan en zijn toen hier naar binnen gerend.” “Op het moment dat ze binnenkwamen, waren er zo’n vier klanten in de zaak. Ik stond een van hen te helpen in het midden van de winkel en de rest was achterin aan het passen. De jongen en het meisje kwamen direct op mij afrennen. In een flits dacht ik nog dat
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
ze verkleed waren voor carnaval, maar dat bleek al snel niet zo te zijn.” “De jongen had een zwarte revolver in zijn hand en riep: ‘Ik moet geld hebben.’ Ik ben gelijk naar de kassa gegaan en heb al het wisselgeld gegeven. Hij rolde zijn plastic tas open op de toonbank en daar moest ik het geld indoen. Gelukkig zat er niet heel veel in de kassa, want er wordt hier eigenlijk altijd gepind. Hij riep nog dat ik meer geld uit de kluis moest halen, maar ik heb helemaal geen kluis. Toen zijn ze gelijk weer weggegaan, zo snel ging het.” POLITIE “We deden daarna meteen de deur op
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Veilig werken
slot en belden met de politie. Uit de winkel tegenover kwam net een kennis van mij, die is nog achter de overvallers aangerend. Hij had de vrouwelijke overvaller vastgepakt, maar net op dat moment draaide de jongen met het wapen zich om en riep dat hij haar los moest laten. Toen heeft hij dat maar gedaan, want hij schrok van het pistool – dat achteraf trouwens nep bleek te zijn.” “De politie was er al binnen vijf minuten. Omdat het om een gewapende overval ging, kwamen ze met drie busjes en allemaal in kogelvrije vesten. Ze begonnen gelijk vragen te stellen. Maar het was zo snel gegaan; ik zag alleen twee
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
figuren in het zwart de winkel in gaan en twee zwarte figuren er weer uit.” “Het was niet slim van ze dat ze hier al hadden rondgelopen en vervolgens pas op de parkeerplaats hun bivakmuts op hadden gezet. Iemand had de vrouwelijke overvaller herkend en vrijwel onmiddellijk haar Facebookprofiel aan de politie laten zien. Het bleek een vijftienjarig meisje te zijn dat in een dorp verderop op school zat. De politie is direct naar het schoolplein gegaan en binnen twee uur werd ze daar opgepakt, samen met een achttienjarige jongen. Ze hadden precies het bedrag in hun tas zitten dat hier in de kassa zat, iets van 80 euro wisselgeld.”
SCHRIK “Hier in de winkel is iedereen heel erg geschrokken. Een vrouw van een jaar of dertig die in het pashokje stond, durfde er niet meer uit te komen, omdat ze bang was een wapen tegen haar hoofd te krijgen. Aan de andere kant stond haar tante te passen. Die was wel half uit het pashokje gekomen. Ze zijn allebei nog heel lang angstig geweest. Het zijn vaste klanten en iedereen moest ook heel hard huilen, maar zelf bleef ik er vrij nuchter onder. Ik was wel blij dat mijn dochters hun moeder nog hadden.” “In de periode daarna heb ik voor alle klanten die hier op het moment van
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 37
Jij& Veilig werken
“Het viel me enorm tegen dat er nooit een excuus is gekomen. Niet vanuit de ouders en niet vanuit de overvallers" de overval waren een bos bloemen gekocht. Ik kan er natuurlijk niks aan doen, maar zij ook niet. Ik voelde mij toch verantwoordelijk dat zij op het verkeerde moment hier in de winkel stonden.” SLACHTOFFERHULP “De vrouw van rond de dertig durfde na de overval niet meer naar de winkel te komen. Ze heeft haar angst uiteindelijk toch overwonnen en is onder begeleiding van Slachtofferhulp hier naartoe
gekomen. Ook haar heb ik een grote bos bloemen gegeven, wat ze heel fijn vond.”
“We kregen allemaal slachtofferhulp, maar zelf had ik niet zoveel last. De begeleidster denkt dat het komt doordat mijn vader zes weken voor de overval was overleden. Ik was al in de rouw en daardoor heeft dit mij waarschijnlijk nooit zo erg geraakt.” STEUN “De dag na de overval was het hier één grote bloemenzee. Mensen kwamen ons een hart onder de riem steken en even wat lekkers brengen. Klanten kwamen zelfs bijna huilend de winkel in; dat heb je natuurlijk toch al gauw in die kleinere plaatsjes.” “Zelf ging ik ook gewoon meteen weer naar de bakker en de supermarkt. Iedereen wist wat er gebeurd was en ik wilde laten zien dat ik weer gewoon rondliep en niet bang was. Als ze wat over de overval wilden weten, konden ze het vragen. Voor mijzelf was het ook fijn om er gelijk over te praten.”
POLITIEVERHOOR “We zijn ter plekke al ondervraagd, maar het echte verhoor op het politiebureau kwam pas een paar dagen later. De daders waren al opgepakt, maar toch stelden ze allemaal vragen over hun kleding, postuur en huidskleur.” “De jongen had grote gaten in zijn bivakmuts en daar doorheen zag ik dat hij een Nederlandse huidskleur had en niet oud was. Het was een beetje een klungelige, dunne jongen; daarom kwam hij ook niet heel angstaanjagend over. Als het een grote vent van vijftig was met allemaal tatoeages, was het misschien bedreigender geweest.” RECHTSZAAK “Ik hoorde achteraf dat ze eigenlijk naar de juwelier wilden gaan, maar die jongen durfde dat uiteindelijk niet. Hij wilde alweer naar huis gaan, maar dat meisje van 15 had erop aangedrongen dat ze toch doorgingen.” “Mijn begeleider bij Slachtofferhulp zei dat het goed voor mijn verwerking
Week van de veiligheid De week van 6 tot en met 12 oktober is de jaarlijkse nationale Week van de Veiligheid. Doel van deze week is het thema veilgheid bij ondernemers extra onder de aandacht te brengen en iedereen bewust te maken van zijn eigen rol en verantwoordelijkheden op dit gebied. Kijk voor meer informatie op: www.pensioenfondsdetailhandel.nl.
38 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
was om naar de rechtszaak te gaan omdat je er dan een gezicht bij krijgt. We zijn toen naar de zaak van de jongen geweest. Hij was heel zenuwachtig en ik kreeg bijna medelijden met hem.” “Hij heeft acht maanden cel gekregen, en dat meisje twee weken cel en een enkelband. Naar de rechtszaak van het meisje zijn we niet geweest. Op een gegeven moment ben je er klaar mee.” EXCUUS “Het viel mij enorm tegen dat er nooit een excuus is gekomen. Niet vanuit de overvallers, maar ook niet vanuit de ouders. De ouders zijn niet schuldig, maar wegblijven van enige vorm van betrokkenheid vind ik vreemd. Ze komen nog wel uit een dorp verderop.” “Als mijn dochter van vijftien zoiets had gedaan, zou ik zorgen dat ze haar excuses zou aanbieden, of op zijn minst een kaart zou sturen. Dan staat ze maar met het schaamrood op haar kaken bij de winkel; ze moet verantwoordelijkheid nemen voor haar daden.”
DOORGAAN “Ik ben eigenlijk nooit bang geweest dat het weer zou gebeuren, ik heb tenslotte ook helemaal geen dure merken in de winkel. In het begin schrok ik wel als de deur openging op een schemerige winteravond, maar toen het lichter werd niet meer.” “Omdat ik mijn werk zo leuk vind, wilde ik direct weer aan de slag. Ik zit hier al 21 jaar en heb veel vaste klanten. Ik ben ook absoluut niet in zak en as gaan zitten. Die overvallers kunnen mij niet het plezier in mijn werk afnemen.” “Ik heb pas laatst bewakingscamera’s op laten hangen. Eigenlijk ben ik tegen dat soort camera’s, omdat ik mijn klanten niet het gevoel wil geven dat ik ze niet vertrouw. We zijn ook helemaal geen grote zaak waar veel gejat wordt en bovendien heb ik al een heel goed overzicht als ik in de winkel sta. Maar toen ik hoorde dat het gesubsidieerd werd, heb ik het toch maar gedaan – voor het geval dat er toch weer iets geks gebeurt.”
Ziek na overval Sonja Ortelee en haar team kregen na de overval slachtofferhulp. Veel slachtoffers van een overval hebben het moeilijk met het verwerken van hun traumatische ervaring. Sommigen worden er letterlijk ziek van en raken arbeidsongeschikt. Als een werknemer ziek wordt, betaalt de werkgever de eerste twee jaar van de ziekte het loon geheel of gedeeltelijk door. Houd er wel rekening mee dat je minder pensioen opbouwt als je loon lager ligt.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 39
Je eigen winkel Het starten van je eigen bedrijf. Voor de één blijft het bij dromen, voor de ander is de stap zo gezet. JIJ&WIJ vroeg vijf ondernemende mensen naar hun verhaal. Eén ding staat vast: een goede voorbereiding is het halve werk.
JOEL FERDINANDUS – LOKALHEROZ – ROTTERDAM
Joel Ferdinandus (40) opende zes jaar geleden zijn herenmodezaak LokalHeroz in Rotterdam. Hij bedacht de Nieuwerwetse Man en schreef er een handboek over. Zijn klanten noemde hij helden en als retailer maakte hij zichzelf onmisbaar op Twitter. In mei 2013 moest hij helaas zijn deuren sluiten. “Mijn doel was om de eerste drie jaar het
één slechte winter roet in het eten. Een plotse-
starten. En dat is me uiteindelijk ook gelukt.
concept op te starten en er wereldberoemd
linge min van 30 procent in de omzet – terwijl
Het verkopen van die droom – dat bleek
mee te worden, om vervolgens op zoek te
ik voor dat seizoen juist 20 procent meer had
alleen nog niet zo makkelijk. Maar ik voel me
gaan naar de ideale partner om het concept
ingekocht – bleek fataal. Vervolgens stapelde
absoluut geen verliezer. Ik heb er een hoop
uit te rollen. Mijn creativiteit en mijn visie – dat
de ene tegenvaller na de ander zich op. Ik
van geleerd.”
was eigenlijk het concept, meer niet. En die
moest m’n winkel failliet verklaren.”
ideale partner kwam niet. Dat was ook meteen
“Of ik ooit nog een eigen zaak wil? Dat is niet
mijn kwetsbaarheid. Ik ben een specialist, een
“In één klap viel alles in duigen. Natuurlijk, ik
mijn ambitie; mijn leven is nu heel anders dan
conceptdenker. Maar uiteindelijk toch geen
ben er flink kapot van geweest. Het gaat niet
destijds. Een ding weet ik wel: als ik ooit een
allround retailer.”
alleen om je eigen hachje, maar ook om dat
nieuwe kans krijg, zou ik eerder de hulp van
van je personeel en je familie. En dat deed
externe experts inschakelen. Want zelfstandig
“Ik heb vijf jaar lang een positieve ontwikke-
pijn. Maar tegelijkertijd kreeg ik nu weer ruimte
ondernemer zijn hoeft niet direct te betekenen
ling doorgemaakt en wist met LokalHeroz
voor andere dromen.”
dat je alles alleen moet doen.”
veel free publicity te generen. Maar financieel gezien bleef het onzeker en uiteindelijk gooide
40 - J O U W
“Mijn droom was ooit een eigen winkel op te
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Je eigen winkel
Angela Hamer te midden van haar medewerkers.
ANGELA HAMER – FIFTY8 – VAASSEN
In juni werd ze uitgeroepen tot Beste Zelfstandige Winkelier van Gelderland. Angela Hamer (27) runt al vijfenhalf jaar lang haar eigen modezaak in Vaassen en tilde het concept tien maanden geleden naar een nog hoger niveau. Als dochter uit een ondernemersgezin is ondernemen haar niet vreemd. “Eind vorig jaar deed zich de kans voor om
belangrijkste aspecten. Mijn medewerkers
ken zag ik ook toen ik de award in ontvangst
naar een groter pand te verhuizen. Hier kreeg
zorgen ervoor dat mijn klanten iedere keer
mocht nemen. En ja, ik heb me eerst moeten
ik de mogelijkheid om het concept Fifty8 nog
weer met een lach de winkel bezoeken. Zij
bewijzen. Toen ik mijn winkel opende kreeg ik
verder uit te breiden. In het nieuwe concept
hebben dit net zo hard verdiend als ik.”
een bijzonder cadeau: een klok met de tekst
kunnen klanten bij ons terecht voor woon-
‘leven is dromen waarmaken’. En zo is het
accessoires en een groter merkenaanbod. Dit
“Op mijn 21ste werkte ik mijn bedrijfsplan uit.
is een perfecte combi: de verkoopseizoenen
Hier trok ik een jaar voor uit. Op mijn 22ste
maar net.”
lopen mooi in elkaar over, zodat je een con-
opende ik uiteindelijk de winkel. Inderdaad,
“Ondernemen is in mijn ogen lef tonen en risi-
stante stroom aan klanten trekt.”
dat is relatief jong. Maar ik kom uit een echt
co’s durven nemen. Daarbij is het belangrijk
ondernemersgezin, het zit in m’n bloed. Ik
dat je gelooft in jezelf. En gelooft in de kracht
“De award voor Beste Zelfstandig Winkelier
ben altijd op zoek naar uitdaging. Dit was niet
van samenwerking in plaats van concurrentie.
van Gelderland kwam als een verrassing.
meer dan een logische stap.”
Gaat het iets minder? Niet bang zijn, gewoon
Op het gebied van Personeel, Service en
opnieuw proberen. Zolang je maar je eigen
Aanbiedingen scoorden we verrassend hoog.
“Natuurlijk heb ik vaak een verontwaardigde
Personeel is voor mij als winkelier één van de
reactie gehad op mijn leeftijd. Diezelfde blik-
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
pad blijft volgen.”
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 41
Jij& Je eigen winkel
LOEK CHRISTIS – LOEK NATUURLIJK – REUVER
Ruim 25 jaar geleden startte Loek (50) zijn eerste bloemenspeciaalzaak. Door omstandigheden moest hij deze helaas na zeven jaar sluiten. Loek besloot voor een baas te gaan werken. Na vijftien jaar in loondienst was de juiste tijd aangebroken: sinds januari dit jaar is Loek wederom eigenaar van zijn eigen bloemenspeciaalzaak Loek Natuurlijk. “Na een ruime voorbereidingstijd was het moment aangebroken om mijn eigen winkel
MARION VAN VLIET – INTERIEURONTWERP EN -ADVIES – CAPELLE A/D IJSSEL
van de juiste kleuren en met het uitzoeken van
op te starten. Loek Natuurlijk is een goede
de juiste meubels en stoffen. Daar droom ik
bloemenspeciaalzaak die toegankelijk is
Marion van Vliet (21) volgde een opleiding tot interieuradviseur aan het Hout En Meubileringscollege. Als vers afgestudeerde heeft ze haar plan al klaar: haar eigen bureau voor interieurontwerp en -advies.
van.”
voor iedereen. Heel het dorp komt hier naartoe voor hun bloemen.”
“Mijn voorkeur gaat uit naar natuurlijke, aardse tinten. Een inrichting met een warme,
“Uit mijn voorgaande ervaringen heb ik
rustige basis. Mijn inspiratie komt voort uit
vooral geleerd hoe belangrijk de omgang
mijn eigen creativiteit. Ik kan me heel goed
met klanten is. Vooral als je ondernemer
visualiseren hoe iets er in een ruimte uit komt
bent in een klein dorp als Reuver. De klant
te zien. En natuurlijk doe ik veel inspiratie op
moet bij je binnen durven lopen en zich er
uit vaktijdschriften en beurzen. Zoals de beurs
meteen thuis voelen. Daarin vervul ik als
in Milaan, bijvoorbeeld.”
eigenaar een belangrijke rol.”
in huis? En wie zorgt ervoor dat het er altijd
“‘Marion van Vliet Interieurontwerp en -ad-
“Dit is mijn droom. En ik ben zeker van plan
zo gezellig uitziet? Daar werd mijn interesse
vies.’ Zo gaat mijn bedrijf heten. De website is
om zolang ik kan deze mooie zaak te blijven
geboren: ik wilde huizen inrichten. Mensen
zelfs al in de lucht en ik ga al over de 50 likes
runnen. Maar de ervaring leert helaas dat
helpen met hun verbouwing, met het kiezen
op mijn Facebookpagina. Dit is natuurlijk nog
er van alles in je leven kan gebeuren. En
niet zo veel. Maar het is wel leuk om te zien
dat je daardoor soms gedwongen wordt
dat dit vooral mensen zijn buiten mijn eigen
om andere keuzes te maken. Laat ik het zo
vriendenkring.”
zeggen: zolang de tijd en de mogelijkheden
“Ik vroeg het me al af toen ik een klein meisje was: wie verzint de kleur van de gordijnen
het toelaten, hoop ik dit nog een lange tijd te “Ik zal nog niet meteen fulltime bezig zijn met
kunnen blijven doen.”
mijn bedrijf. Om wat meer praktijkervaring op
42 - J O U W
te doen, zal ik er nog wel naast blijven werken.
“Als je een eigen winkel wilt starten, is het
Bij een woonwinkel, bijvoorbeeld. Ik ben
heel belangrijk dat je de tijd neemt om alles
tenslotte net afgestudeerd. Maar het voelt fijn
goed voor te bereiden. Verdiep je in wat
om iets voor jezelf te hebben. En om klanten te
er allemaal bij komt kijken, zodat je op tijd
krijgen die mij inhuren om mijn persoonlijkheid
gegronde en goede keuzes kunt maken. Die
en stijl.”
wijze les kan ik iedereen meegeven.”
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
KIM STEENBREKER – HARD BITTEN AND THE OTHERS – ALMERE
Kim Steenbreker (25) startte in maart dit jaar, samen met Peter (27) en Igor (25), een spraakmakende concept store in Almere, waar skaten, mode en cultuur samenkomen. “Flevoland kent een grote skatescene, maar nog geen goede winkel die daarop inspeelt. Met z’n drieën besloten we daar verandering in te brengen. Met een pand van 1.000 vierkante meter hebben we genoeg ruimte om een ware beleving neer te zetten. Zo staat er een mini-half pipe in de winkel en gaan we een bar openen.” “Peter, Igor en ik vervullen alle drie een eigen rol in de zaak. Ik verzorg de communicatie, Peter is het creatieve brein en Igor heeft een retailopleiding gedaan. Dit is een ideale combi om een topconcept neer te zetten.” “Natuurlijk gaat niet alles over rozen. Het was lastig om de financiën rond te krijgen. Van de banken kregen we geen financiering, dus toen zijn we een crowdfunding project gestart. Een spannend proces, waarmee we een mooi startkapitaal bij elkaar konden schrapen. We hebben hiervoor wel een hoop moeten lobbyen bij lokale ondernemers en de gemeente.” “Ik ben altijd wel met mode en cultuur bezig. En ik vind het fantastisch om nu echt te kun-
Ondernemen & pensioen Pensioen bouw je alleen op als er sprake is van een dienstverband. Als zelfstandig ondernemer (en freelancer/ZZP’er) is dat niet het
nen doen wat ik zelf wil. In dit pand hebben we de ruimte om alles wat we leuk vinden een plekje te geven. Daarnaast verhuren we vierkante meters aan merken, waardoor we samen ook kunnen kijken hoe we de verkoop naar een hoger niveau kunnen tillen. Dat zijn mooie dingen.”
geval en moet je zelf zorgen voor je pensioenopbouw (pensioen in eigen beheer).
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 43
44 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Flexibele arbeidsmarkt
Het werken van nu is niet meer te vergelijken met vroeger. In plaats van met een vast contract, werkt tegenwoordig meer dan 20% van de Nederlanders met een flexibele arbeidsovereenkomst. De ontwikkelingen en gevolgen van ‘het nieuwe werken’ zijn ook in de retail goed zichtbaar.
Het nieuwe werken W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 45
Jij& Flexibele arbeidsmarkt
CONTRACTVORMEN VOOR FLEXIBEL WERKEN
“Multitasken is de toekomst”
Switchen tussen 4 functies
Rudirick de Jong (32) werkt al vijftien jaar in de consumentenelektronica. Tijdens zijn baan als verkoopmedewerker bij elektronicawinkel EP Beerepoot in Hoorn, kwam hij tot de conclusie dat de traditionele manier van verkopen eigenlijk achterhaald is. De Jong: “De ontwikkelingen in de elektronica gaan snel. In het jaar 2020 heeft een gezin met twee kinderen gemiddeld dertig apparaten in huis die op het internet aangesloten zijn. Mensen hebben dan ook veel meer behoefte aan goed advies voor de lange termijn, dan aan snelle verkoop. Mijn baas was enthousiast en het idee voor de functie van elektrostylist werd geboren.” De Jong kwam met zijn idee terecht bij de branchevereniging en dit leidde tot de ontwikkeling van een opleiding. Inmiddels zijn de eerste specialisten afgeleverd en aan het werk bij 14 verschillende vakwinkels. Multitasken is waar het in de toekomst binnen dit vakgebied steeds meer om draait, volgens De Jong: “In mijn werk ben ik nu zowel architect als stylist, installateur en projectmanager. Je komt bij mensen thuis en maakt een totaalplaatje voor de toekomst. Geen snelle omzet draaien dus. Maar als je je werk goed doet, heb je klanten voor het leven.”
Sheila Sletbeen (36) werkt bij woonwinkel Kieveen in Loenen. Sinds haar komst is de winkel uitgebreid met een koffiecorner, een aparte brocanterie, een gedeelte met kleding én verschillende online activiteiten. Sletbeen: “We merkten dat de omzet iets terugliep en besloten dat we onze klanten nog meer een totaalervaring moesten bieden. Iets wat ze in een webshop nooit kunnen vinden. Bovendien, aan een nieuwe bank heb je maar een paar keer in je leven behoefte, maar voor een leuk shirt of een lekker broodje stap je veel sneller een winkel binnen.” Sletbeen switcht nu regelmatig van functie en kan zichzelf verkoopster, interieuradviseuse, barista en serveerster noemen. “Ik heb zelf vroeger altijd met veel plezier in de horeca gewerkt, dus ik vond het heerlijk om de koffiecorner erbij te gaan doen. Ook alle online activiteiten heb ik inmiddels in mijn takenpakket zitten, maar die heb ik mezelf echt moeten aanleren. Ik heb Photoshop aangeschaft en ben lekker aan het pielen gegaan. Nu hou ik de website bij, schrijf een blog, plaats foto’s op instagram en maak een digitale nieuwsbrief voor onze klanten. Lekker afwisselend!”
46 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
1. OPROEPCONTRACT MET VOOROVEREENKOMST Bij een oproep beslist de werknemer of hij of zij gaat werken. Elke periode waarin de oproepkracht werkt, geldt als een nieuw tijdelijk arbeidscontract. Bij vier opeenvolgende contracten kan er een vast dienstverband ontstaan, afhankelijk van de periode tussen de opeenvolgende contracten.
2. NUL-URENCONTRACT Bij een oproep moet de werknemer aan het werk. De werknemer heeft een contract voor bepaalde of onbepaalde tijd. Er is geen afspraak over het aantal te werken uren. Er wordt alleen over de gewerkte uren loon betaald, minimaal 3 uur per oproep.
3. MIN-MAXCONTRACT De werknemer heeft een contract voor bepaalde of onbepaalde tijd. Er is een minimum aantal te werken uren per week of maand (de garantie-uren). De garantie-uren worden altijd betaald, ook als er niet is gewerkt. De werknemer moet tot het afgesproken maximum aantal oproepbare uren komen werken. Het totaal aantal gewerkte uren wordt uitbetaald.
Nog niet zo heel lang geleden was arbeid in Nederland lekker overzichtelijk. De taken van elke werknemer waren duidelijk afgebakend en werden vaak een leven lang uitgeoefend. De werktijden en de plaats waar het werk werd uitgevoerd lagen vast en iedereen wist hoe het zat met de hiërarchie: de wil van de baas was wet. Dat is inmiddels allemaal veranderd. Door grotere concurrentie, nieuwe technologieën, de crisis en steeds beter geïnformeerde klanten, moeten bedrijven niet alleen kritischer naar hun aanbod kijken, maar ook naar arbeid en personeel. UITZONDERING Het nieuwe werken heeft vooral te maken met flexibiliteit. Flexibele werktijden en flexibele werkplekken bijvoorbeeld. Dat lijkt voor de meeste mensen die in de retail werken niet van toepassing. Zij zijn immers gebonden aan winkeltijden en een vaste werkplek. Toch zijn er ook steeds meer winkel(keten)s die van hun personeel verwachten dat zij met flexibele uurcontracten werken en op verschillende vestigingen inzetbaar zijn. Sterker nog, steeds meer winkels bieden alleen nog maar flexibele contracten aan; de fulltime medewerker met een vast contract lijkt in de retail een uitzondering te gaan worden. ELKE AVOND OPEN Dat winkels meer en meer met flexibele contracten werken, heeft verschillende oorzaken. Door de crisis zijn de omzetten teruggelopen en personeel is een grote kostenpost. In economisch moeilijke tijden vinden werkgevers het daarom veiliger
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
om met tijdelijk personeel en flexibele contracten te werken. Bovendien is er veel veranderd in de openingstijden van winkels. ‘Geopend van 10 tot 18 uur’ is niet meer van deze tijd; dat zijn doordeweeks zelfs vaak de rustigste uren. Daarom zijn steeds meer winkels vandaag de dag ook op zondag, op feestdagen en elke avond tot 20 uur open. Een winkelier heeft dus meer aan drie werknemers die elk 15 uur werken en op drukke tijden ingezet kunnen worden, dan aan één werknemer voor 40 uur. WERK EN PRIVÉ COMBINEREN Nu er in de retail steeds minder ruimte is voor fulltimers, lijkt het ook steeds moeilijker om in de detailhandel een inkomen te verdienen waar je van kunt leven. Bovendien brengt het flexwerken ook nadelen mee voor het gezinsleven. Want wie elke ochtend tot 10 uur thuis moet blijven om te horen of er werk is, kan niets anders inplannen voor die dag. Alleen al het regelen van kinderopvang wordt op die manier een groot probleem. Dat personeel vooral nodig is voor de uren tussen 16.00-20.00 en in het weekend, maakt het er ook niet makkelijk op; dit zijn vaak de tijden dat de rest van het gezin vrij is. Reden voor werkgevers om vaker jongeren en studenten in te zetten. BRANCHEVERVAGING Een ander aspect van het nieuwe werken is branchevervaging; een verschijnsel dat nergens zo goed zichtbaar als in de retail. Winkels verbreden hun aanbod om meer omzet te genereren. De fietsenverkoper richt een kappershoek
in, de kledingwinkel verkoopt ook vintage meubels en bij de doe-het-zelfzaak kun je koffie drinken en een broodje eten. De winkelmedewerker moet daardoor van veel dingen verstand hebben, en meer verschillende taken uitvoeren. Steeds vaker horen daar ook nieuwe media bij. Want wie houdt de Facebook- en Pinterestpagina’s bij? En wie checkt op de iPad de voorraden en verkoopcijfers? Een verbreding van het takenpakket is iets waar werknemers op verschillende manieren mee om kunnen gaan. Sommigen zullen het zien als een welkome afwisseling, voor anderen is het een moment om met hun leidinggevende in gesprek te gaan over de beloning die daarbij hoort.
Flexwerken en pensioen n principe heeft een fle werker dezelfde rechten als iemand met een vast contract die onder dezelfde CAO valt. Verschillende kortlopende contracten achter elkaar hoeven dus geen probleem te ijn voor het opbouwen van pensioen. nders wordt dit wanneer er periodes tussen de contracten niet gewerkt wordt en er dus geen premie wordt afgedragen of wanneer bij verschillende bedrijven gewerkt wordt, met andere
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
s.
- 47
MIJN BAAS IS FAILLIET. EN NU? In het voorjaar van 2013 ging de onderneming van Peter van der Boon failliet. Drie kledingwinkels sloten de deuren. Een week later werd er alweer een nieuwe zaak geopend. Yvonne Barkmeijer (68) maakte het faillissement en de doorstart mee.
48 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Jij& Failliet
Yvonne: “In 1988 ben ik bij deze firma begonnen. Ik ben ooit door Peters vader aangenomen en toen ik een jaar in dienst was, kwam Peter er zelf bij. Je maakt zakelijk en privé veel met elkaar mee. Het kwartje viel niet toen ik hoorde dat de winkel failliet ging. We merkten wel dat alles wat minder ging en we hebben allemaal wat ingeleverd, maar in deze zin had ik het zeker niet verwacht.” “We werden bij elkaar geroepen op een dag dat we niet hoefden te werken. Als je als team zoiets hoort, is er ongeloof. En er werd veel gehuild. Het is ontzettend raar om de winkel waar je zo lang je hart, je ziel en je zaligheid in hebt gestopt achter te laten. Dat was een hele zwarte, verdrietige dag.” OPBOUW “De winkel is na een week alweer opnieuw opgestart. Een paar collega’s zijn gebleven, anderen gingen solliciteren of
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
hadden een andere baan gevonden. En er zijn veel nieuwe collega’s bij gekomen. Ik vond het heel fijn om gewoon weer deel te nemen aan de nieuwe zaak.” “Ik had graag willen meewerken aan de opbouw van de nieuwe winkel, maar ik ben in die tijd ziek geweest. Ik was twee maanden uit de roulatie en in die tijd werd er verbouwd van Durabel naar Label By Label. Toen ik weer ging werken was het een heel ander bedrijf, alsof ik een nieuwe baan had. Dat was heel erg wennen.” NIEUW SYSTEEM Niet alleen het pand werd drastisch veranderd, ook het verkoopsysteem werd op de schop genomen. Met Label By Label sloeg Peter van der Boon een heel andere koers in en er kwam een compleet stappenplan voor het contact met de klant. Zo kreeg het nieuwe personeel instructies over het begroeten van
de klant, de manier van handelen bij de paskamer en de verkoopgesprekken. “Ik heb erg moeten wennen aan het nieuwe systeem. In de loop der tijd heb ik een eigen manier van werken ontwikkeld, en dat wil niet zeggen dat je te oud bent om te leren, maar ik ben iemand die werkt vanuit gevoel. De meeste stappen die nu aan het personeel werden geleerd, waren mij al bekend. Natuurlijk waren er ook punten waarvan ik zou kunnen leren, maar ik vond het gekunsteld. Als je in je laatste jaar je werkstijl nog moet aanpassen, is dat lastig.” “Ik heb het wel een tijdje geprobeerd, dat ik dacht: o, nu moet ik dit of dat zeggen. Maar dat werkt bij mij niet. Ik voelde mij even niet meer op mijn plek. Uiteindelijk heb ik de punten opgepakt waar ik wel wat mee kon en de rest liet ik zitten. Toen kwam het allemaal toch nog goed.”
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 49
Jij& Failliet TEAM Een doorstart maken na een faillissement klinkt makkelijker dan het is. Het heeft grote impact op het personeel, maar ook op de klanten. Alles is uit balans geslagen en er komt een hele onzekere situatie. Peter had voor zichzelf een coach ingeschakeld, maar denkt achteraf dat alles sneller weer in balans was geweest als er ook voor het personeel externe hulp ingeschakeld was. Yvonne: “Je bent het roer kwijt, er waren zoveel veranderingen. Ik miste de steun ook, want ik was mijn vertrouwde collega’s kwijt. Het was in het begin allemaal heel erg wankel; Peter had het natuurlijk ontzettend druk en iedereen zat vol met gevoelens die niet werden geuit. Het was niet gelijk weer leuk, dat heeft zich moeten ontwikkelen.” “De interesse in elkaar had best wel wat groter gekund. Iedereen was bezig met de ballen in de lucht houden, maar het is belangrijk om met elkaar mee te voelen en te begrijpen hoe het bij elkaar tussen de oren werkt. Als we daar meer aandacht aan hadden besteed, hadden we eerder een sterk team gehad.” “Het duurt ook even om de juiste compositie te vinden van mensen die elkaar goed aanvoelen. Als er mensen in dienst komen die eigenlijk niet in het team passen, krijg je ruis en dat werkt gewoon niet. Die mensen voelen zichzelf ook niet op hun gemak in het team en gaan weer ergens anders heen. Op een natuurlijke manier lost dat zichzelf op. Wat we nu op
de werkvloer hebben, is perfect. Het zijn lieve mensen, maar we zijn dan ook een jaar verder. De sfeer in de winkel ervaar ik op dit moment heel positief. We zijn meer tot elkaar gekomen.”
“De laatste maanden voel ik me weer op mijn plek. Ik heb nooit op het punt gestaan om ermee te stoppen toen we het moeilijk hadden. Ik heb mezelf de ruimte gegund om te wennen, maar er is altijd een begin en een einde. Mijn leeftijd zegt nu dat het eind er is. Zo gaat dat.” PENSIOEN “Ooit was ik de jongste in het bedrijf en nu ga ik met pensioen. Gelukkig hoef ik daar niets voor te regelen, dat is allemaal al gebeurd. Ik ben 68; eigenlijk ben ik dus al drie jaar met pensioen. Het laatste jaar heb ik drie dagen gewerkt in plaats van fulltime, dus ik was al aan het afbouwen. Maar ik vind het zo leuk, dat het voor mij eigenlijk geen werk is. Dat het nog gewaardeerd werd dat ik kwam, is een pre.” “Ik heb geen idee hoe mijn leven eruit gaat zien als ik met pensioen ben. Ik ga ervan uit dat het leuk blijft en ik ga veel leuke dingen doen met mijn partner. Je hoeft niet meer na te denken of dat wel kan, want er is genoeg vrije tijd. Ik ben niet iemand van clubjes en dingetjes, mijn hobby was altijd om in de winkel te staan.” “Ik krijg waarschijnlijk een heel vrij gevoel. Dat had ik ook even toen het faillissement er was. Het trof mij natuurlijk
diep in mijn ziel dat we failliet waren, maar aan de andere kant gaat ook niet meer elke ochtend om zeven uur de wekker. Ook hoef je de deur niet meer uit als het straks ijzelt en sneeuwt. Dat zijn dingetjes waar ik niet rouwig om ben. Maar voor de rest ga ik het werk zeker missen.”
Ontslag en pensioen Als een bedrijf failliet gaat wordt het personeel ontslagen. Bij ontslag en werkloosheid stopt in principe ook de pensioenopbouw. Dit geldt voor het ouderdomspensioen en het partnerpensioen. Het pensioen dat in de pensioenregeling is opgebouwd blijft wel staan en wordt in principe maandelijks uitgekeerd vanaf je 67ste.
Vrijwillige voortzetting Bij Pensioenfonds Detailhandel kan de pensioenopbouw zelf vrijwillig voortgezet worden. Daarmee wordt voorkomen dat er een gat ontstaat in de pensioenopbouw. Ook wordt het recht behouden op voorzieningen die alleen voor deelnemers aan deze pensioenregeling gelden.
Achterstallige premies Bij een faillissement neemt het UWV (een deel van) het achterstallige loon (vakantiedagen, vakantiegeld) voor zijn rekening. Dit kan met terugwerkende kracht tot ten hoogste een jaar voorafgaand aan het faillissement.
50 - J O U W
M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Heb je zelf weleens in een schoenenwinkel gewerkt?
“Zeker, tijdens mijn studententijd had ik een bijbaantje in een schoenenwinkel in Tilburg. Maar langer dan anderhalf jaar heb ik dat niet volgehouden. Want dan zat ik op mijn vrije zaterdag om half acht ’s ochtends in de bus – geen doen.”
Floris van Bommel (39) is met zijn twee broers de negende generatie ‘Bommeltjes’ die het bijna 300 jaar oude familiebedrijf Van Bommel leidt. In Nederland goed voor 250.000 paar schoenen per jaar. Floris is de creatieveling van de familie en maakte de schoenen met zijn eigen label ‘Floris van Bommel’ razend populair onder een jonger publiek.
W W W . P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L . N L
Is dat nog goed gekomen? “Een tijdje later pas. Mijn vader stuurde mij op stage bij Kort Shoes in Amsterdam. Ik moest even afgebeuld worden in de praktijk voordat ik bij het familiebedrijf mocht werken. Dat was een geweldige tijd, maar in verkopen ben ik nooit goed geworden. Wel in het begroeten van klanten trouwens.” Leg uit…? “Ik heb eens een hele dag als ‘greeter’ bij de deur van Piet Zoomers gestaan. Urenlang: ‘Goedemiddag mevrouw’, ‘Dag meneer.’ Het was vanuit de studentenvereniging georganiseerd. Ik heb geen idee waarom, maar iedereen moest het een dagje doen.” Nog iets anders opgestoken in de winkels? “Ik heb het besef gekregen dat elk paar schoenen één voor één verkocht moet worden. Bij Van Bommel praten we altijd in grote aantallen over schoenen. Vijfduizend van model X, tienduizend van model Y. Maar voor elke paar moet iemand naar een winkel komen en dan nog maar net die schoen van ons kiezen.”
J O U W M A G A Z I N E V A N H E T P E N S I O E N F O N D S D E TA I L H A N D E L
- 51
De achterpagina HANDIGE APPS (Gratis) KASSABONSCANNER Zeg maar dag tegen die propvolle portemonnee met kassabonnetjes. Deze gratis app scant al je kassabonnen in en koppelt ze vervolgens automatisch aan de juiste transactie, bijvoorbeeld ‘kleding’. De app is handig en overzichtelijk, waardoor je in één oog opslag kunt zien wat je uitgeeft en je bovendien het garantiebewijs altijd bij je hebt. SKYSCANNER Na de zomer alvast kijken wat je volgende vakantiebestemming wordt? De Skyscanner app helpt je een handje. Door de gewenste bestemming en datum te selecteren, laat Skyscanner je de goedkoopste vliegtickets zien. EHBO – RODE KRUIS Weet wat je moet doen in geval van een ongeval! Deze app legt stap voor stap uit wat je moet doen. Van brandwond tot valpartij.
“ALS IK MET PENSIOEN BEN...”
Column Deelnemer
Naam: Romy Drommel Roepnaam: Romy Leeftijd: 23 Woont in: Bussum Deelnemer aan het Pensioenfonds Detailhandel sinds: 2011
Beroep: “Inkoopster en verkoopmedewerkster. Met het inkopen van nieuwe collecties ga ik vaak naar beurzen in Nederland en Parijs, erg leuk om te doen en ook afwisselend werk. Maar het grootste deel van mijn tijd sta ik in de winkel.” Werkt bij: “Drommel Apart in Bussum. Het is de winkel van mijn moeder. Ik leer veel van haar over het ondernemerschap.” Getrouwd/samenwonend/single: “Single, ik ben nog jong en geniet vol van het leven.” Houdt van: “Mode is echt iets waar ik dagelijks mee bezig ben; reizen en sporten doe ik graag in mijn vrije tijd. Gezellig
koken voor vriendinnen vind ik ook erg leuk om te doen.” Online shoppen: “Ik doe het zelf niet graag, online shoppen. Ik vind het namelijk fijn en belangrijk om producten zelf te zien, te voelen en eventueel aan te passen om te kijken of de kleding mij wel staat. Met het online shoppen wordt alles heel makkelijk gemaakt voor de consument. Die heeft daarmee veel mogelijkheden, zoals het product terugsturen en geld ervoor terugkrijgen. Dit is een valkuil voor zelfstandige ondernemers, want juist doordat je tegenwoordig alles zo makkelijk op internet kunt vinden, bestaat het gevaar dat de consument niet meer naar de winkels gaat.”
pensioenfondsdetailhandel.nl