INLEIDING Dit portfolio bevat alle ingrediënten voor een modevoorstelling. Het is een voorbeeld van hoe zo’n proces er uit kan zien. Een geïnteresseerde merkontwikkelaar kan in samenwerking met een theatergezelschap tot dergelijke concepten komen. Een theaterregisseur en een modeontwerper vormen dan samen een artistiek team en samen met de brandmanager van het merk (als dramaturg) komen ze tot een modevoorstelling. In dit portfolio leg ik eerst het thema en het script uit. Ik vertel het verhaal van de performance en stel de personages voor. In het tweede deel leg ik uit waarom ik voor de betreffende locatie heb gekozen en vertel ik hoe het decor er uit komt te zien en waar dit op gebaseerd is. In het derde deel komen de outfits/kostuums aan bod. In dit deel vertel ik waarom ik voor het merk Individuals heb gekozen. Daarbij aansluitend aan het volgende deel over modellen/actrices laat ik zien welke outfits elk personage aan krijgt. Ik stel in dit deel ook de modellen/actrices voor. De laatste twee delen bestaan uit visagie/grime en muziek/ band. Ik vertel hierin kort voor welke tinten make-up en haarstijl ik heb gekozen. Daarna leg ik uit welke muziekstijlen en live instrumenten er te horen zullen zijn. Tot slot zitten in dit portfolio alle ingrediënten voor de performance (op 8 juni 2008) die ik in de periode van maart tot juni vormgegeven heb; flyer, draaiboek inclusief alle medewerkers en hun functies en het script. Van de modevoorstelling worden door een student van de filmacademie, Floortje Zonneveld, filmopnames gemaakt. De DVD wordt later aan het portfolio toegevoegd. Omdat de modevoorstelling een groot experiment is zal ik na 8 juni een analyse schrijven over hoe het is bevallen. Op de avond van de voorstelling zal ik vragen stellen aan het publiek om te peilen wat ze er van vonden en hoe het volgens hen eventueel beter zou kunnen. Tijdens de presentatie van mijn afstudeerproject zal ik hierop terugkomen.
THEMA EN VERHAAL Het verhaal van de voorstelling is gebaseerd op de tragedie: Trojaanse vrouwen van Euripides (484-406 voor Christus). Helena en Cassandra zijn door Menelaos en Agamemnon meegenomen uit de oorlog terug naar Griekenland. Klytaimnestra heeft tijdens de oorlog op haar man (Agamemnon) thuis gewacht. Zij is bezig met een zo mooi mogelijke thuiskomst voor haar man te verzorgen. Ze organiseert een modeshow voor de hele raad van Argos (het volk, het publiek). Cassandra en Helena lopen de show mee om zich te tonen aan het volk. Ze zijn meegenomen uit de oorlog als buit. Zij moeten zich aan het volk tonen. Cassandra is vervloekt en heeft de gave dat ze de toekomst kan voorspellen maar wordt door niemand geloofd. Zij ziet in deze voorspellingen dat Klytaimnestra haar gaat vermoorden. Cassandra is uit de oorlog meegenomen door Agamemnon de man van Klytaimnestra. Klytaimnestra pikt het niet dat haar man met Cassandra is en wil haar vermoorden. Helena is de mooiste vrouw van Griekenland. Ze staat bekend om haar schoonheid. Ze is ijdel. Helena wil graag de modeshow lopen om haar schoonheid te laten zien. Maar ze is kapot van alles wat er haar is aangedaan in de oorlog. Ze blijft de show lopen totdat ze er bij neervalt. Cassandra ziet haar eigen dood aankomen. Ze is radeloos. Ze doet een laatste gebed en geeft zich over. Klytaimnestra is woedend en heeft een enorme wraakzucht. Klytaimnestra vermoordt Cassandra. Door de kleding van Cassandra aan het volk te tonen bewijst Klytaimnestra dat ze dood is. Ze schaamt zich er niet voor en biecht op dat ze haar heeft vermoord en hoe ze dat heeft gedaan. Helena zakt in elkaar van ellende en kruipt over de catwalk. Ze modeshowt zichzelf dood. Aan haar schoonheid ten onder.
De kleding heeft in dit verhaal een grote rol. Helena: showt de kleding door de modeshow te lopen. Zij blijft de hele voorstelling haar loopje doen. Ze draagt dan ook jurkjes die haar vrouwelijke vormen benadrukken. Klytaimnestra: loopt ook af en toe de modeshow. Ze heeft een dubbele agenda. Tijdens de show wordt steeds meer duidelijk welke plannen ze allemaal heeft. Ze zal beginnen met heel veel lagen kleding. Tijdens de show geeft ze zich steeds meer bloot. En dat zal ook letterlijk gebeuren. Ze trekt steeds kleding uit. Cassandra: is alleen maar bezig met haar voorspellingen en niet met haar uiterlijk. De kleding hangt slonzig langs haar lichaam. Ze heeft geen benul van hoe ze een modeshow moet lopen. Ze is als slaaf, knecht behandeld in de oorlog. Zo voelt ze zich nog steeds. Ze heeft ook nog steeds een staf vast en een ketting om. Zo was ze in de oorlog herkenbaar als slaaf. Aan het eind vlak voor haar dood maakt ze deze uit woede stuk. Klytaimnestra kleedt Cassandra uit waarmee ze haar vernedert waar het hele volk bij is.
CASSANDRA
KLYTAIMNESTRA
HELENA
LOCATIE EN DECOR Als locatie voor de voorstelling heb ik gekozen voor een kraakpand in Amsterdam Noord. Dit kraakpand bezit een enorme ruimte waarmee ik kan doen wat ik wil. Het pand is een oud bedrijfspand en is nu vervallen, kil, kaal en donker. Door de bewoners is er een kroeg en een feestzaal gecreëerd. De sfeer van de ruimte vormt een mooie tegenwicht voor de perfect gestileerde ruimtes waar modeshows veelal worden opgevoerd. Daarbij heb ik de ruimte ook op het script uitgekozen. De personages komen terug van de oorlog. De vrouwen zijn gebruikt, mishandeld en naar deze plek meegenomen als oorlogsbuit. De trieste omgeving past hier goed bij. Het decor is gebaseerd op een amfitheater: een ovaal open gebouw uit de Griekse oudheid dat met name gebruikt werd voor gladiatorengevechten, jachtpartijen en gevechten met wilde dieren. Het “theater” wordt opgebouwd uit allemaal verschillende oude 2- en 3- zitsbanken wat de vervallen sfeer van de ruimte nog meer benadrukt. Het verhaal van het stuk zou je ook kunnen zien als een gevecht. Weliswaar dan niet met dieren maar een gevecht tegen de dood. Door alle narigheid die de vrouwen hebben meegemaakt zijn ze helemaal op, ze vechten tegen de herinneringen. Vandaar het amfitheater. Daarbij is het natuurlijk ook een leuke bijkomstigheid met het amfitheater te refereren aan de afkorting van het Amsterdam Fashion Institute, AMFI. De vrouwen lopen een modeshow over een catwalk van zand. In het begin is deze catwalk één strakke baan. Na de eerste paar keer dat ze er overheen hebben gelopen is het zand verspreid door de ruimte. Het verhaal zal in het begin ook gaan over de schoonheid van de vrouwen en de kleding. Maar steeds meer wordt duidelijk wat voor narigheid er meespeelt. De steeds vager wordende catwalk staat hier symbool voor. De hekken met legerdoeken waar de vrouwen steeds tussendoor komen lopen refereren aan de (Trojaanse) oorlog waar Helena en Cassandra net vandaan komen.
KLEEDKAMER
BANKEN
ZAND
KUSSENS
SCHERMEN
MUZIKANTEN
OUTFITS EN KOSTUUMS Individuals is het modemerk dat door AMFI studenten is ontworpen, geproduceerd en op de markt is gebracht. Doordat de drie richtingen van AMFI samenwerken aan dit project is het een platform waarbinnen de studenten hun creativiteit vanuit individualiteit kunnen ontwikkelen naar professionaliteit. Op de website www.individualsatamfi.nl staat beschreven dat de studenten voor de zomercollectie 2008 zijn uitgegaan van het volgende concept: “A spark of something – Hope De balans tussen individualiteit en anonimiteit is het uitgangspunt. Een andere is de frictie tussen androgyniteit en het oprechte beeld van mannen en vrouwen. Een sprankel minimalisme geeft een overall kalme en coherente sfeer. Verschillende tonen van wit geven de optimistische maar serieuze natuur van de collectie weer. Zomer 2008 = hoop, poëtisch, een oprecht beeld van mannen en vrouwen, optimistisch accent, inspiratie, balans tussen individualiteit en anonimiteit.” In ieder kledingstuk zit het individuele handschrift van een student. De totale collectie is in feite een verzameling van verschillende handschriften, maar het is ook die verscheidenheid die het karakter van de collectie vormt. Het idee achter Individuals: van individuen voor individuen vind ik goed passen bij mijn concept. Mijn doel is om modeshows universeler, diepgaander te maken. Dit doe ik mede door de modellen als individuen op te laten treden. De Griekse tragedie over de Trojaanse vrouwen gaat over het leed van vrouwen. Ik vind het een mooi idee dat vrouwen nu (eindelijk) iets mogen zeggen op de catwalk. Wat houdt ze bezig? En wat zegt dat dan over de kleding die ze dragen? Versterkt de kleding dit gevoel of juist niet? Door te spelen met deze gegevens denk ik dat deze vorm van communiceren heel vernieuwend kan zijn. Het concept van de collectie en het verhaal over de Trojaanse vrouwen staan in contrast met elkaar. De vrouwen hebben alles behalve hoop, ze zijn gekrenkt en er hangen ze de meest vreselijke dingen boven het hoofd. De serene kleuren in de kille omgeving en het thema “hoop” zijn een sterk contrast. Dit contrast versterkt de woorden van de vrouwen. Wat ze ook doen of aanhebben, het verleden wissen ze er niet mee uit. Ook de vorm van sommige kledingstukken uit de collectie refereren door de plooien en vormen aan de gewaden waarmee de Griekse vrouwen uit die tijd worden afgebeeld.
S E IC R T C A N E N E L L E D O M Annemaaike Bakker, 1985 Studeert in juni 2008 af aan de Toneelschool in Amsterdam. Ze heeft in 2007 stage gelopen bij Annette Speelt (Trojaanse vrouwen) en het Nationale toneel (Red rubbers balls). Lengte: 1,78 m Schoenmaat: 40 Confectie maten: 38 Kleur haar: donker bruin Kleur ogen: groen/bruin Speelt: Cassandra Styling: Wijd vallende blouses, slavenkleding. Slordig gestyled. Ze is zich niet bewust van haar uiterlijk.
Anna Drijver, 1983 Studeert in juni 2008 af aan de Toneelschool in Amsterdam. Ze heeft een hoofdrol in de film “Bride Flight” die in eind 2008 uitkomt. Anna speelt op het moment als stagiaire in de theatervoorstelling “Uitgedokterd” van Kik productions. Lengte: 1,76 m Schoenmaat: 41 Confectie maat: 38 Kleur haar: donker bruin Kleur ogen: groen/bruin Speelt: Klytaimnestra Styling: Strakke, lange jassen, donkere kleuren, stugge stoffen om haar een chique uitstraling te geven. Ze heeft zich opgedoft voor haar man. Ze heeft veel lagen over elkaar heen aan die ze in de loop van de loop van de voorstelling uit trekt.
Hanneke Last, 1984 Studeert in juni 2008 af aan de Toneelschool in Amsterdam. Hanneke liep in 2007 stage bij “De brief voor de koning” van Theater Terra. Ze speelt op het moment als stagiaire in de theatervoorstelling “De gravin van Parma” van impresariaat Wallis. Lengte: 1,63 m Schoenmaat: 37 Confectie maat: 34 Kleur haar: blond Kleur ogen: groen/grijs Speelt: Helena Styling: Jurkjes met lichte, opvallende kleuren om haar schoonheid, lichaamsvormen accentueren.
VISAGIE EN GRIME Ik wil de actrices een echte modellenlook geven. Het haar wordt opgestoken met een gevlochten haarband erin. Deze haarbanden refereren aan het uiterlijk van de Trojaanse vrouwen uit die tijd. Ze staan afgebeeld met haarbanden. Ik wil daarbij een serene look creëren door de make-up licht te houden. Grijs en wit worden de hoofdkleuren. Net als de kleuren van de collectie. De ogen en wenkbrauwen zullen worden aangezet met zwarte dunne lijnen waardoor de gezichten van de actrices meer spreken op afstand.
MUZIEK EN BAND Bij huidige modeshows wordt vaak muziek gedraaid met harde beats. Deze beat is belangrijk omdat de modellen op die maat kunnen lopen. Bij theatervoorstellingen is er vaak een live band aanwezig. De muziek is vaak heel sfeerbepalend en wordt ingezet tussen de scènes door. Voor deze voorstelling heb ik gekozen voor muziek die bij modeshows past. Om toch een theatrale sfeer neer te zetten laat ik het uitvoeren door een 2-mans band. Zo blijft de muziek intiem en is deze beter af te stemmen op een theatervoorstelling dan muziek van een cd. Ik heb twee nummers geselecteerd die passen bij de verschillende delen van de voorstelling. Na een begin monoloog start een catwalk ondersteund door het thema uit het nummer “Walk this way” van de band Aerosmith. Dit nummer past qua energie en beat goed bij een catwalk moment. De daarop volgende scènes worden begeleid door sfeerbepalende achtergrondgeluiden die langzaam overgaan in een opzwepende versie van het nummer “Shadowplay” van Joy Division. De donkere sfeer van dit nummer past goed bij de lugubere climax van het stuk.
FLYER
MEDEWERKERS Annemaaike Bakker Anna Drijver Hanneke Last Maarten Dekker Job Stehman Tycho van Iwaarden Floortje Zonneveld Geert van Brussel Anna Tananyan Paul de Haas Jojanneke Emmerzaal Silke Kaarsmaker Wilko Sterke
actrice/model, Cassandra actrice/model, Klytaimnestra actrice/model, Helena muzikant, gitaar muzikant, drum licht, techniek filmopnames fotografie visagie dj tijdens borrel praktische ondersteuning praktische ondersteuning organisatorische ondersteuning
Met dank aan het team van Individuals voor het uitlenen van de zomercollectie.
draaiboek Medewerkers: Tycho, Job, Maarten, Paul, Geert, Wilko, Anna T., Rymoucha, Hanneke, Anna D., Annemaaike, Floortje, Jojanneke en Silke. 10.00 Janne, Tycho, Job, Maarten, Paul, Geert en Wilko aanwezig 10.00 tot 11.00 Schoonmaken zaal (Tycho, Job, Maarten, Paul, Geert, Wiko en Janne) 11.00 tot 14.00 Opbouwen decor, licht (Tycho, Janne, Wilko, Paul, Geert) Opbouwen instrumenten en sound check (Job, Maarten, zodra decor klaar is) 13.00 Anna T., Rymoucha, Hanneke, Anna en Annemaaike aanwezig 13.00 tot 15.30 Hanneke, Anna en Annemaaike in de make-up 14.00 tot 14.30 Lunch voor de ochtendploeg 14.30 tot 16.00 Alles afmaken wat nog moet gebeuren (decor helemaal af, bar in orde maken, kleding klaarhangen) 16.00 Floortje aanwezig 16.00 tot 16.30 Doorloop (Geert maakt foto’s) 17.00 tot 17.30 Eventueel tweede doorloop (Floortje zet camera klaar) 18.00 Eten met z’n allen 18.30 – 20.00 Zaal in orde maken Make-up bijwerken 20.00 Iedereen klaar voor de voorstelling. Jojanneke en Silke staan buiten klaar om iedereen te ontvangen, delen A4-tjes uit. 20.40 Jojanneke en Silke brengen het publiek naar binnen. Wilko staat bij de tribune om mensen een plaats te wijzen. Hij geeft een sein naar Tycho als iedereen zit. 20.50 Voorstelling begint! 21.15 Voorstelling afgelopen 21.20 Borrel.
SCRIPT Klytaimnestra Mannen van Argos, burgers van de stad. Ik heb mijn best gedaan mijn vereerde echtgenoot de mooiste thuiskomst te bereiden die ik kan. Beleeft een vrouw ooit zoetere uren dan wanneer zij voor haar man, die met gods hulp van ’t slagveld keert, de poorten openzet? Bij thuiskomst treft hij in het paleis een trouwe vrouw zoals hij haar verliet, en waakhond voor zijn huis, zacht tegen hem, maar bijtend naar kwaadwillende, en verder niets veranderd. Al die jaren lang werd alles wat zijn zegel droeg gerespecteerd. Van andere minnaars en de laster daaromheen weet ik nog minder dan van wapensmederij... Dit mag dan trotse taal zijn, maar een taal van waarheid en daarom niet verwerpelijk voor een koningin. Ja, vreugdekreten. Al zo lang juich ik van vreugde sinds mij vannacht het eerste vuursein werd gemeld, waardoor ik wist van Troje van en ondergang. Wie zei mij toen: ‘U gaat op vuursignalen af? Denkt u dat Troje werkelijk ingenomen is? Typisch een vrouw, zo vroeg te juichen in haar hart...’ Ik leek een dwalende, dat bleek uit wat men zei. Toch ging ik offeren en door de hele stad klonk het gejuich van vrouwenstemmen, overal bij alle godenbeelden zongen zij hun dank en koesterden de wierookvlammen, zoet van geur. Mannen van Argos, burgers van de stad. Ik schaam mij echt niet mijn gevoelens voor mijn man te uiten waar u bij bent. Na verloop van jaren vergeet een mens zijn gêne. Niemand dan ikzelf weet beter te vertellen hoe ondragelijk mijn leven was, zolang hij ginds bij Troje bleef. Eenzaam en manloos achter blijven in het paleis – dat allereerst- is voor een vrouw een ramp op zich, met steeds weer een andere onheilsbode aan haar oor! De een is nog niet binnen of daar meldt zich een nog zwartere tijding, woord van rampspoed voor het huis. Als deze man net zoveel wonden heeft gevoeld als een reeks geruchten ons hier thuis heeft doe geloven, draagt hij meer gaten in zijn lijf dan een jagersnet! En als hij dood was net zo vaak als werd gemeld heeft hij een drielinglichaam, een tweede Geryon, die driemaal aanspraak maakte op een aarden dek, één voor elk lichaam, als dat weer gesneuveld was. Door dit soort ongeluksberichten heb ik vaak op het punt gestaan me op te hangen, maar de strop werd losgeknoopt door anderen, ondanks mijn verzet. De man is gevloerd die deze vrouw vernederd heeft. Zij hebben gekregen wat zij verdienden, die twee, hij zoals is het gezegd, en zij- nadat ze als een zwaan haar laatste doodsklacht heeft gezongen ligt ze daar, zijn minnares, die hij naast mij in zijn huis bracht als een toegift bij het genot met mij in bed.
Helena op, loopt modeshow.
Klytaimnestra Begeeft u zich ook naar binnen, Kassandra bedoel ik.
Kassandra op, mompelt in zichzelf Cassandra Appolo, Apollo, Gids die mij leidt naar de dood, want moeiteloos hebt u me opnieuw vernietigd. Helena Het is of ze als een orakel haar eigen leed voorspelt. De kracht van god werkt door in de geest van een slaaf. Cassandra Ah, waar hebt u mij nu toch gebracht? In wat voor woning? In een huis dat god haat, waar men veel weet van moord en het vreselijk snijden in eigen vlees. Een slachthuis voor mensen, vloeren die baden in bloed. Helena Het is of die vrouw een neus heeft van een jachthond. Ze volgt een spoor waarop ze bloed zal vinden. Cassandra Want aan die bewijzen hier hecht ik geloof. Ai ai, Wat wordt er toch beraamd, wat is dit nieuwe verdriet? In dit huis wordt een grote, grote misdaad beraamd, ondraaglijk, tegen het eigene, onherstelbaar, en hulp is ver weg. Helena Ik weet niets van wat u daar voorspelt. Dat andere begrijp ik, de stad is er vol van. Cassandra O, ellendige vrouw, is dat dus je doel? O nee, o nee Wat verschijnt daar? Een soort jachtnet van de Dood? O, o, vreselijk, Het rampzalige eind. Waarvoor heb je mij, ongelukkige vrouw, dan hierheen gebracht? Toch alleen om mét jou te sterven? Wat anders?
Job Vermijdt het om naar haar te kijken, dat zij u niet door hartstocht in haar greep krijgt. Ze houdt de ogen van mannen gevangen, vernietigt steden, steekt huizen in brand. Dat zijn de betoveringen waarover zij beschikt. Ik ken haar, u kent haar, en ieder die dit ervaren heeft. Helena Ik zal de beschuldigingen die jullie mij, neem ik aan, niet in debat met mij zouden uiten, beantwoorden door ze te weerleggen. Ten eerste baarde Hekabe, door Paris te baren, de oorzaak van alle rampspoed. Zij heeft, toen zij zwanger was van hem, gedroomd dat zij een fakkel baarde – die heeft nu Troje in vuur en vlam gezet. Ten tweede heeft Priamos, de vader, Troje en mij te gronde gericht door zijn pasgeboren zoon niet te doden, maar te vondeling te leggen in de bergen. Daar trad Paris, volwassen geworden, op als scheidsrechter voor het drievoudige span van godinnen: zij wilde weten wie van hen de mooiste was, en elk beloofde hem een kostbaar geschenk: Athena dat hij als aanvoerder van de Trojanen Griekenland verwoesten zou. Hera beloofde hem de alleenheerschappij over Azië en over Europa, als hij haar zou kiezen. Afrodite, die voor mijn uiterlijk diepe bewondering heeft, beloofde mij als geschenk, als zij de godinnen in schoonheid voorbij zou streven. Afrodite wint de godinnenstrijd. Zo heeft mijn huwelijk met Paris Griekenland gebaat: niet worden jullie door niet Grieken overheerst – niet na een lansenstrijd, noch onder een tirannie - . Wat Griekenland voorspoed bracht kost mij nu mijn leven, kapot gegaan aan mijn schoonheid. Beschimpt word ik door hen die een zegekrans op mijn hoofd hadden moeten zetten. Cassandra Welk afstotelijk beest biedt voor haar een passende naam? De Python? Of het blaffende monster dat in de rotsen woont, de schrik van de zeelui? Ah, ah, Wat een vuur! Het komt op mij af. O, o ai, Wolfsgod Apollo, o, ik ik.. Die leeuwin met twee poten die slaapt met een wolf nu de edele leeuw er niet is, zal mij, arm kind, nu doden. Alsof ze een gifdrank bereidt, mengt ze ook mijn loon in haar wrok. Ze scherpt het zwaard voor haar man en zweert om met moord te vergelden dat hij mij hier heeft gebracht. Waarom maak ik mezelf dan belachelijk met die dingen die ik draag, een staf, profetenlint om mijn hals? Voor ik zelf doodga, vernietig ik jou. Ze slaat de staf kapot en gooit de linten weg Naar de duivel met jullie, daar lig je, dat is je loon. Maak een ander maar rijk met je ellende, niet mij. En kijk, Apollo zelf trekt mij de orakelkleding uit. Toen ik, zelfs in dit gewaad, door mijn eigen vijandige volk ondubbelzinnig bespot werd, keek hij al werkeloos toe en moest ik verdragen dat men mij als een rondzwervende bedelzuster ‘armoedzaaier, hongerlaaier, stakker’ noemde. Nu maakt dus de Profeet een eind aan mijn profetenleven: hij heeft me weggevoerd om hier zo’n dood te sterven.
Helena/koor Maar een eervolle dood is voor een mens wel een gunst. Cassandra Genoeg geleefd. O, mensen van dit land. Nee, ik kerm niet angstig als een vogel bij een struik, maar ik wil dat u hiervan na mijn dood getuigt. Die dienst vraag ik u als uw gast, nu ga ik sterven. Helena/koor Arme vrouw, ik beklaag u om het lot dat u wacht. Cassandra Eenmaal wil ik nog spreken, mijn eigen doodsklacht zingen. Ik bid tot de zon, in mijn laatste licht, dat de wrekers van mijn meester zijn vijanden ook straffen voor de moord op mij, zijn gestorven slavin, een gemakkelijke prooi. O het leven van een mens! Als het gelukkig is, stoot een schaduw het omver. Het is het ongelukkige, een natte spons wist met één veeg de tekening uit. En dat is nog veel triester dan het eerste.
Kassandra gaat af Klytaimnestra komt op met kleding van Kassandra in haar hand. Klytaimnestra Ik heb eerder veel gezegd wat me goed uitkwam en zal nu zonder schaamte het tegendeel beweren. Als je je vijanden vijandig wilt behandelen terwijl het ogenschijnlijk vrienden zijn, hoe span je dan de netten van het kwaad zo hoog dat hun sprongen niet ver genoeg reiken? Voor mij is deze strijd, sinds lang heel goed doordacht, na een oude twist gekomen, al is het dan ook laat. Ik sta hier waar ik sloeg. Het is volbracht. Ik heb het zo gedaan – ik zal het niet ontkennen – dat zij geen kans kreeg om te vluchten of de dood nog af te weren. Een vangnet zonder eind, alsof het voor vissen was, zet ik rond haar uit, de weelde van een mantel die haar noodlot wordt. Dan tref ik haar, tweemaal. En na twee kreten zakt zij al door haar benen. Zij jaagt haar adem bij haar val zo op dat zij een felle straal gutsend bloed uitstoot. Zij treft mij met een donkere regen bloederig vocht waarvan ik geniet als graan op het land, verkwikt door gods geschenk wanneer de knoppen baren. Zo staan de zaken dus, geachte raad van Argos. U mag blij zijn als u blij wilt zijn. Zelf juich ik.