De natuur gedoogt dat gij haar bespiedt, niet dat gij haar ontraadselt

“De natuur gedoogt dat gij haar bespiedt, niet dat gij haar ontraadselt” Een jubileumboekje?

jaar werd ook in Oisterwijk de naam van Natuurbeschermingswacht veranderd in IVN afdeling Oisterwijk. Het IVN bestaat uit ruim 170 afdelingen met ongeveer 17.500 vrijwilligers waarvan afdeling Oisterwijk e.o. tot een van de grootste behoort. Tot zover de geschiedenis.

Jazeker een jubileumboekje ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van de IVN Vereniging voor natuur- en milieueducatie afdeling Oisterwijk en omstreken. Een mond vol. Het doel van onze vereniging is om bij te dragen aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu en landschap. De definitie van duurzaamheid zou ik willen omschrijven als “de samenhang tussen flora, fauna en hun omgeving met als doel ons mensen te doen overleven”.

In dit boekje staat het programma dat we in 2010 willen organiseren. Hierbij nodig ik u graag uit om één of meerdere activiteiten bij te wonen. Ik zou het fijn vinden u welkom te mogen heten. Een trotse waarnemend voorzitter Arie Nederhoff.

Met uitsluitend vrijwilligers trachten we dit doel te bereiken door het geven van cursussen, het organiseren van wandelingen en lezingen voor een zo groot mogelijk publiek (volwassenen, kinderen en mensen met een verstandelijke beperking). Tevens bestaat er een aantal werkgroepen die een bepaald onderdeel van de natuur, milieu en landschap in hun takenpakket hebben zitten zoals o.a. vogels, wilde planten, amfibieën enz. Een woord van dank aan al die vrijwilligers die in de loop van deze 50 jaar de vereniging hebben ondersteund en groot gemaakt, is hier zeker op zijn plaats. Een klein stukje geschiedenis; in 1939 werd de Bond tegen Verontreiniging van Stad en Land opgericht. Kort na de tweede wereldoorlog vernieuwde de Bond zich onder de naam Bond voor Natuurbeschermingswachten. De leden hiervan spraken mensen aan die op een of andere wijze de natuur beschadigden, een soort bromsnorren dus. In 1960 werd de naam vervangen door IVN wat toen stond voor Instituut Voor Natuureducatie. In datzelfde 1

Aan de leden van IVN-Oisterwijk e.o.

Beste Oisterwijkse IVN-ers

Gefeliciteerd

Wij feliciteren u allen van harte met het 50-jarig bestaan van uw afdeling! Een halve eeuw inzet voor natuur- en milieueducatie door vrijwilligers is toch wel uniek! Wij danken alle leden van Oisterwijk e.o. voor hun inzet al die jaren en we hopen dat de afdeling zich met ons, willen blijven inspannen voor meer natuur en een beter leefklimaat. Een vertegenwoordiger van het Landelijk Bestuur zal graag aanwezig zijn op uw jubileumfeest en kan dan een passend jubileumcadeau overhandigen. Zoals u weet, viert ook de landelijke vereniging IVN haar 50-jarig bestaan in 2010. Hiervoor zal een symposium georganiseerd worden aan het eind van De Groene Maand. Tevens wordt er aandacht aan besteed tijdens de Landelijke IVNdag op 20 november 2010. We hopen u daar ook bij te ontmoeten.

IVN Oisterwijk bestaat 50 jaar. Hiermee zijn jullie de eerste Brabantse IVN-afdeling met deze mijlpaal. Een werkelijk fantastische prestatie!

Het bestuur van Heemkundekring "De Kleine Meijerij" en haar leden wenst de I.V.N., afdeling Oisterwijk van harte proficiat met haar 50-jarig bestaan. Een vereniging met enthousiaste vrijwilligers, die op de bres staan voor natuur en milieueducatie, is niet meer weg te denken uit het scala aan verenigingen dat onze gemeente rijk is. De IVN, afd. Oisterwijk, heeft op een bijzondere manier haar bestaansrecht bewezen. Proficiat én complimenten. Wij denken als heemkundekring nog steeds met veel plezier aan de gecombineerde heemkundige wandelingen, waarbij van de zijde van de IVN een zeer gewaardeerde inbreng werd geleverd.

Met vriendelijke groeten, Namens het landelijk bestuur Mevrouw C. Hofkamp voorzitter

Op de website kenschetsen jullie jezelf als „een zeer actieve afdeling‟. Het IVN Consulentschap Brabant kan dat alleen maar onderstrepen. Jullie zijn de grootste afdeling van Brabant, ja zelfs van Nederland. Samen organiseren jullie elk jaar tal van activiteiten: cursussen waaronder samen de natuur in voor mensen met een verstandelijk handicap, dialezingen, wandelingen, veldwerk voor scholen, de jeugdgroep Natureluurs, het monitoren van planten en dieren. En nog veel meer.

Met vriendelijke groeten, Met deze activiteiten geven jullie liefde en bevlogenheid voor de natuur door aan anderen. Zo hebben jullie al vele zaadjes geplant in de harten van de inwoners en bezoekers van Oisterwijk en omgeving. En dat is een resultaat wat er toe doet! Dat is mooi! Namens het team van IVN Consulentschap Brabant wil ik jullie van harte feliciteren met dit bijzondere jubileum. En blijf vooral doorgaan! José de Jonge Vrijwilligersconsulent Brabant

IVN

2

Consulentschap

Noud Smits, Voorzitter heemkundekring "De Kleine Meijerij"

Gefeliciteerd IVN-ers!

Gefeliciteerd

Al 50 jaar delen IVN-Oisterwijk en Natuurmonumenten een missie: mensen enthousiast maken voor de natuur in Oisterwijk. En dat met veel bevlogenheid. Dat is echt een flinke felicitatie waard!

Sinds enkele jaren werken wij, de stichting Landschap Natuur en Milieu Haaren, samen met IVN Oisterwijk. Dat doen wij tot ons grote genoegen.

Ik ben trots op onze samenwerking. Bijvoorbeeld de samenwerking met de scholenwerkgroep. Elk jaar ontvangen we samen duizenden leerlingen van de basisscholen. En dankzij jullie persoonlijke begeleiding hoop ik dat bij deze kinderen een groen vlammetje gaat branden van natuurliefde. Jullie laten ze de natuur echt beleven; in weer en wind! Ook heb ik respect voor de kennis van de gidsen. Natuurlijk is er ook wel eens onbegrip over en weer. De verantwoordelijkheid om 100.000 hectare natuur te beheren en de torenhoge ambitie om de Ecologische Hoofdstructuur te realiseren zorgt er voor dat Natuurmonumenten nogal wat ballen in de lucht heeft te houden. We hebben daarbij verschillende petten op; als rentmeester, als boswachter, als lobbyist maar ook als idealist. En in die natuurliefde vinden we elkaar. Daarom wil Natuurmonumenten elke IVN-er een groen hart cadeau geven. Een groen hart dat gezien mag worden!

Jaarlijks hebben we een bestuurlijk overleg. We vergaderen niet alleen, maar gaan eerst vooraf genieten van elkaars natuurschoon. Met een bakje koffie en een plaatselijke lekkernij maken we vervolgens de gezamenlijke plannen voor het komende jaar. Vandaar dat wij van harte het IVN feliciteren en hopen nog lang samen te mogen werken met deze fantastische club! Stichting Landschap Natuur en Milieu Haaren John Vermeer, Secretaris

LNMH

IVN Oisterwijk en Brabants een NATUURLIJKE relatie!

Landschap:

De IVN-ers van de afdeling Oisterwijk zijn de ogen en oren van Brabants Landschap. Zij weten tot in detail wat er in onze terreinen groeit, bloeit en stoeit aan wilde planten en dieren, van de grootste en opvallendste tot de grauwste en onooglijkste. Dankzij hun kennis, die zij ons ter beschikking stellen, weten wij nog beter op welke soorten we ons beheer moeten afstemmen. Als natuurliefhebbers en -kenners zijn ze uit hetzelfde hout gesneden als wijzelf. Het spreekt dan ook voor zich dat veel van onze medewerkers zelf tot IVN gids zijn opgeleid. Nog meer valt de fysieke inzet van het IVNOisterwijk te prijzen. Als je ze nodig hebt, staan ze voor je klaar. Dat is de afgelopen 50 jaar vooral gebleken bij het spelen van (natuur)gids op ons landgoed Nemelaer, tijdens zowel de 'Dag' (in de lente) als de 'Week van het Land­ schap' (september). Ze zetten ook zonder dralen een wandelbrochure in elkaar. Ja, in deze club wordt kennis aan ijver gepaard. De onbaatzuchtigheid van dit soort organisaties maakt de samenleving, die door 'individualisme' uit elkaar dreigt te vallen, toch nog de moeite waard. Op naar de 100 jaar! Van harte gefeliciteerd.

Anya van de Ven

Brabants Landschap Haaren

Teamleider Communicatie Noord-Brabant

Annelieke Kelderman

Natuurmonumenten 3

IVN Werkgroepen

Scholenwerkgroep

Paddenwerkgroep

De scholenwerkgroep bestaat uit enthousiaste gidsen, die gedurende het schooljaar, groepen schoolkinderen meenemen de natuur in, om te genieten, te ontdekken en te ervaren.

De paddenwerkgroep van het IVN Oisterwijk is sinds 1997 actief. Tot 2007 heeft zij jaarlijks vele duizenden amfibieën de weg over geholpen op plaatsen waar veel dode amfibieën gevonden werden op wegen rond Oisterwijk. Vooral padden zijn vaak verkeersslachtoffer. Inmiddels zijn er vier paddentunnels aangelegd op de Rosepdreef. De Bosweg richting Venkraai is afgesloten. Paddentunnel op de Rosepdreef

Voor elke leeftijdsgroep zijn er aangepaste activiteiten. De spelletjes/ontdektocht, Noniksie, voor de allerkleinsten. Voor de overige groepen tot en met groep 8 natuurbeleving, waterbeestjes scheppen en wandelingen met als thema o.a. bomen, herfst, paddenstoelen, lente, diersporen, kriebeldiertjes zoeken voor de overige groepen tot en met groep 8. Er wordt ingespeeld op de belevingswereld van de kinderen en wij proberen ze er zo actief mogelijk bij te betrekken. Veel scholen uit Oisterwijk en verre omgeving hebben zo de weg al gevonden naar onze bossen en vennen. Zowel voor de kinderen, vaak ook hun begeleiders, en ook voor de gidsen blijft het genieten om op deze manier bezig te zijn in de natuur en onze interesse en liefde over te kunnen dragen.

Het doel van de paddenwerkgroep is het signaleren van ontwikkelingen in de amfibieënstand. Het overzetten met behulp van emmers doen we niet meer, maar we monitoren nu volgens de richtlijnen van het RAVON een aantal vennen en poelen voor Natuurmonumenten en bij Assisië. Kleine groepjes krijgen een paar vennen toegewezen waar 4 keer per jaar van maart tot augustus wordt geïnventariseerd. Daarnaast maken we jaarlijks de paddentunnels vrij van bladeren en snoeien overwoekerende planten langs de schermwanden.

Miriam van Kempen : [email protected]

Groene kikker Coördinatie van de paddenwerkgroep: Sietske van Maren svmaren@ hetnet.nl

4

Werkgroep Promotie en Voorlichting

Jeugdwerkgroep Natureluurs

Het IVN-Oisterwijk heeft een werkgroep promotie en voorlichting die de informatiestand bemant. Elke gelegenheid grijpt deze werkgroep aan om de aandacht te trekken voor het IVN. De werkgroep geeft vanuit de stand informatie over het IVN en de natuur. Verder deelt de werkgroep informatiefolders uit van de andere werkgroepen, de te volgen cursussen en het IVNprogramma van dat jaar. In de stand kunnen de bezoekers materialen kopen die in de natuur te gebruiken zijn zoals o.a. loeppotjes en vogelkasten. Er zijn allerlei boekjes te koop over de natuur en er liggen informatiefolders.

Voor kinderen tot 12 jaar organiseert de werkgroep Natureluurs hele leuke activiteiten. De ene keer waterdiertjes scheppen, de andere keer naar reeën kijken of de boswachter een handje helpen door te hakken en te zagen in het bos. Elke laatste zondagochtend van de maand (meestal in Oisterwijk) komen de kinderen bij elkaar voor een activiteit. Soms ook op een vrijdagavond of op woensdagmiddag. Één keer in het jaar gaan we een weekendje kamperen. We hebben ook een leuke website: www.natureluurs.nl waarop de activiteiten, foto‟s, en verslagen staan en ook de ervaring van de kinderen zijn te lezen.

Voor de kinderen liggen er „plakschilderijtjes‟ klaar, waarop zij de gevonden materialen kunnen plakken. Vol trots nemen de kinderen ze mee naar huis. Vaak komen mensen bij de stand met vragen over de natuur of met verhalen over de eigen natuurbelevenissen.

Voor informatie kun je mailen naar L.van Oene [email protected]

Het belangrijkste doel van de werkgroep is het betrekken van de mensen, jong en oud, bij de natuur. De stand staat dan ook bij activiteiten, waarbij ook IVN-gidsen zijn die mensen voor een natuurexcursie meenemen. Per 1-1-10 Carmen van Schijndel en Nettie Nederhoff

Els Raaijmakers 5

ten van de natuur om ons heen. Tussendoor vertellen we allerlei leuke wetenswaardigheidjes over de natuur maar ook over “koetjes en kalfjes”. Met andere woorden het is ook een gezellig sociaal gebeuren dat iedere keer start met een kopje koffie of een glaasje fris in restaurant Kleyn Speyck.

Werkgroep Dialezingen Jaarlijks organiseert Peet van der Horst lezingen voor het IVN-Oisterwijk e.o. met allerlei onderwerpen over de natuur. Geïnteresseerden zijn welkom en de toegang is gratis. Deze vinden meestal plaats in de ontvangstruimte van de Protestantse Gemeente in de Kerkstraat 64 te Oisterwijk.

Door het jaar heen komen we negen keer bij elkaar waarbij iedere keer een ander thema centraal staat. Dat kan zijn bloemen, waterdiertjes, bomen en struiken, bijen, bosvruchten, de winter, padden en kikkers, kortom alles wat er in de natuur te beleven valt. Eén bijeenkomst in het jaar zijn we creatief bezig; dan verzamelen we bladeren, gaan we verven of kleuren of maken we een mooi “schilderij” van echte bloemen. Iedereen heeft een map waarin alles bewaard kan worden. Zo kunnen we ook aan anderen laten zien wat we gedaan hebben.

Peet zorgt voor een gevarieerd programma en legt dat op dinsdagavonden vast. De precieze data en locaties zijn te vinden op de website: www.ivnoisterwijk.nl of in de regionale kranten bij de informatie van het IVN Oisterwijk e.o. De komende lezingen zijn: -

inheemse orchideeën, de Dommel; als ecologische verbindingszone, de rode eekhoorn, vrijwillige weidevogelbescherming, de koning onder de uilen, de Oehoe, klimaat en nieuwe dieren, de Mortelen, parel van het Groene Woud.

Ad de Vroom

Peet van der Horst

Werkgroep SDNI De werkgroep Samen De Natuur In van het IVN-Oisterwijk e.o. is opgericht om mensen met een verstandelijke beperking in contact te brengen met de natuur. De werkgroep is zeven jaar geleden gestart met één natuurclub en sinds een paar jaar uitgebreid met een tweede. In totaal zijn er nu bijna 20 deelnemers ingeschreven die begeleid worden door een groep van acht vaste IVN-begeleiders. Bij de natuurclubs staat natuurbeleving centraal: kijken, ruiken, luisteren, proeven, voelen, kortom op allerlei mogelijke manieren ervaren en genie6

Soms één vogelsoort (Grote gele kwikstaart), soms een groep bijv. watervogels.  de basiscursus vogels: verzorgt door een drietal leden binnen de vogelwerkgroep voor de beginnende vogelaar. Deze cursus is al vele jaren een groot succes. Kortom, voor geïnteresseerden zijn er voldoende mogelijkheden om zinvol bezig te zijn binnen de vogelwerkgroep.

Werkgroep ledenactiviteiten Deze werkgroep zorgt jaarlijks voor een nieuwjaars-bijeen-komst in januari, waar alle leden van het IVN-Oisterwijk e.o. welkom zijn. Tijdens deze bijeenkomst is het een gezellig samenzijn met een mooie natuurwandeling en een goede verzorging van de innerlijke mens. We proosten dan op de mooie natuur. Ook organiseert de activiteitencommissie jaarlijks een IVNweekend in een natuurgebied in Nederland of aangrenzende landen voor alle leden. Daar gaan we onder leiding van natuurgidsen uit die omgeving de natuur verkennen, wandelend of fietsend.

Meer informatie, kijk op www.ivnoisterwijk.nl onder werkgroepen/vogels.

Om het jaar staat er een actieve ledendag op de agenda met verschillende activiteiten. Het wordt met veel plezier georganiseerd.

Plantenwerkgroep

Corrie Larmit

De plantenwerkgroep is gericht op het samen beleven van de plantenwereld, zowel binnen Oisterwijk als ver daarbuiten.

Vogelwerkgroep

Van april t/m september hebben we een zomerprogramma: 3-wekelijks een wandeling naar een bijzonder gebied, inventariseren gebieden etc. Van oktober t/m maart hebben we een winterprogramma in de Pannenschuur: maandelijks een thema-avond. Eén of enkele werkgroepleden verzorgen die avond met als uitgangspunt een beetje luisteren en daarna veel doen.

Kijken en genieten van vogels in hun natuurlijke omgeving is voor veel mensen een hobby. Door deze passie kun je veel samen delen en van elkaar leren. De vogelwerkgroep heeft een uitgebreid excursieprogramma. Gemiddeld wordt één keer per maand een vogelrijk gebied bezocht.

Enkele jaren geleden zijn we begonnen met het op verzoek van particulieren en gebiedsbeheerders inventariseren van natuurgebieden. Moddervelden, Sparrenrijk en de (herstelde) Voorste Stroom zijn enkele voorbeelden.

Een belangrijke taak van de vogelwerkgroep: broedvogeltellingen voor Natuurmonumenten en Brabants landschap, volgens de richtlijnen van SOVON.

Onze allereerste bijeenkomst was op 31 januari 2002 met 15 leden, momenteel zijn we met 23 liefhebbers, bestaande uit zowel echte beginners als doorgewinterde florakenners.

Andere activiteiten zijn:   

We zijn sinds kort op zoek naar een „werkgroepcoördinator‟; hij of zij is het formele aanspreekpunt, maar hoeft geen floraspecialist te zijn! Kom een keer kijken!

een gierzwaluwproject: waarbij speciale nestkasten en hun natuurlijke broedplaatsen geïnventariseerd en gecontroleerd worden. de werkgroep steenuilen met hun eigen website. eenmalige tellingen: vogeltrek en midwintertelling watervogels.

Walter Tuerlings 7

Werkgroep publiekswandelingen van IVN-Oisterwijk.

Het jaarlijkse bezoekersaantal ligt de laatste twee jaren rond de 400.

Gedurende de langste tijd van het vijftig jarig bestaan van IVN-Oisterwijk e.o. worden de openbare wandelingen georganiseerd. De werkgroep komt eenmaal per jaar bij elkaar om een jaarprogramma op te stellen. Er worden 16 wandelingen gepland over het gehele jaar, tijdens verschillende jaargetijden en verdeeld over de week.

Bert de Vaan.

De werkgroep aangevraagde wandelingen De werkgroep bestaat uit een persoon en dat ben ik. Via mij kunnen mensen een wandeling met natuurgids aanvragen. Veel aanvragen komen van bedrijven, scholen en uit de privésfeer. Ook via restaurants, hotels en campings komen er aanvragen binnen. Soms is een aangevraagde wandeling een onderdeel van een feest. Af en toe zijn er wandelingen met veel deelnemers, waarbij drie of vier gidsen aanwezig moeten zijn, omdat anders de groep te groot is. De taak is om dat zo goed mogelijk te regelen. Met ingang van 1-1-2010 nemen Piet van de Kar en Peet van der Horst deze taak van mij over. [email protected] Cees Smits

Er wordt een overzicht gemaakt van de wandelingen met de tijden en de plaatsen van samenkomst. Tijdens de jaarlijkse gidsenavond kunnen de belangstellende gidsen op deze lijst voor de diverse wandelingen inschrijven. Het jaarprogramma wordt op keurige “flyers” gedrukt en op de website gezet. De werkgroep bestaat uit een aantal personen en er is een samenwerking aangegaan met het LNMH te Haaren. Tegenwoordig zijn er ook wandelingen zoals: “Nordic Walking, speuren naar sporen, nacht van de nachtwandeling, snertwandeling rond de leemkuilen, maar de thema wandelingen blijven een van dé trekkers. 8

Cursussen

den. De laatste excursiedag eindigt met een gezamenlijke lunch.

Basis vogelcursus

“Vanaf nu heb ik een andere kijk op de vogelwe­ reld gekregen” is een opmerking, die vaak te horen is na afloop van deze cursus.

Sinds 2001 verzorgen 3 leden van de vogelwerkgroep jaarlijks een basis vogelcursus. De doelstelling van deze basiscursus is om mensen met weinig vogelervaring kennis te laten maken met de wondere wereld van vogels. Tijdens deze cursus leert men diverse vogels (her)-kennen in en rondom de eigen woonomgeving en ook leert men het herkennen van vogelgeluiden.

Na afsluiting van de basiscursus geven veel cursisten zich op bij een plaatselijke vogelwerkgroep. Hier vandaan kan men zich verder ontplooien in de mooie en luisterrijke vogelwereld. Meer inlichtingen op www.ivnoisterwijk.nl onder het kopje cursussen.

In elke les worden vier tot vijf vogelgeluiden behandeld en worden een aantal vogelgeluiden herhaald. Aan het einde van de cursus herkent men 20 of meer veel voorkomende vogelgeluiden. De cursus omvat 9 lesavonden. Zo start men met de les determinatie en eindigt men met een les over vogels in het bos met hun geluiden. De andere lessen omvatten o.a. zoetwatervogels, vogeltrek, uilen, roofvogels, gevonden vogels, ganzen, zwanen, zeevogels, huis- en tuinvogels, weidevogels en zwaluwen. Verder wordt er aandacht besteed aan het gebruik van de verrekijker. Na elke lesavond volgt meestal op zaterdag een buitenexcursie zodat de lesstof in de praktijk geoefend en bekeken kan worden. Soms worden er een aantal excursies gegeven in vogelrijke gebieden in Nederland. Zo kan men dan in de praktijk de vogels zien en bewonderen die aan deze biotoop verbonden zijn. De cursus start in september en eindigt in april en wordt in principe op de woensdagavond gehou-

Basis plantencursus. De cursus is vooral breed van opzet en belicht vele aspecten van de wilde planten (kruiden, bomen en struiken). Naast het leren kennen en op naam kunnen brengen van een aantal wilde planten komen ook onderwerpen als de bouw van een plant, uiterlijke kenmerken, hoe groeit een plant, de voortplanting, plantengemeenschappen en de 9

betekenis voor mens en dier aan bod. De lesstof is toegankelijk voor iedereen, vereist geen bepaald opleidingsniveau en wordt ondersteund door een cursusmap en een veldgids. Kortom een cursus voor iedereen die wat meer wil weten van wilde planten: een cursus voor jong en oud.

Groencursus. Ieder jaar organiseert het IVN-Oisterwijk een groencursus. Deze cursus is er voor iedereen, die geïnteresseerd is in de natuur en er zich meer in wil gaan verdiepen. Een grote voorkennis is niet nodig. Het leuke van de groencursus is de grote verscheidenheid van onderwerpen die aan bod komen. Er is dus voor elk wat wils: u maakt kennis met de geschiedenis van ons Brabants landschap, er is een les over vogels, planten, insecten, de kringloop van de natuur en nog diverse andere onderwerpen. De cursus bestaat uit 8 lesavonden en 10 excursies. Na iedere les volgt een excursie in het weekend erna. Zo kunnen we in de praktijk zien en beleven wat er in de les is behandeld. Iedere excursie vindt plaats in een ander gebied, zodat u ook uw eigen leef-om-geving beter leert kennen. De theorie-avonden worden maandelijks gehouden in wijk-gebouw ”De Pannenschuur” in Oisterwijk (Lavendel 9). We beginnen om 20.00u. De eerste les is 4 maart en de kosten € 100,- voor niet-leden. IVN-donateurs of -leden betalen € 75,- (incl. een koffietafel ter afsluiting). Voor meer informatie kunt u bellen naar Peet van der Horst, coördinator, tel.0411-601414 of per email [email protected]

Tijdens het wandelen vroeg één van de deelnemers: "Kunt u herten laten zien?" Ad antwoordde dat hij wel reeën kon laten zien, maar gelet op het tijdstip van de dag zou een observatie onmogelijk zijn. De deelnemer hield aan en vroeg: "kunt u ons dan de holen laten zien waar de reeën leven ...?"

In gesprek met 2 generaties gidsen: Ad en Olav Donders Ad is in 1967 lid geworden van het IVN. "Sinds mijn kinderjaren heb ik al een brede belangstelling gehad voor de natuur. Na enige tijd merkte ik dat ik niet verder kwam. Kennis van de natuur haal je niet uit boeken alleen. Ik wilde midden in de natuur staan en leren observeren. Mijn belangstelling ontwikkelde zich langzamerhand in de richting van insecten en vogels. In deze fase was de belangstelling heel algemeen. De specialisatie is juist pas later mede door invloed van het IVN gekomen. Bij bijzondere gelegenheden stond er een kraam van het IVN in de Gemullenhoekenweg en daar heb ik mij laten inschrijven. Vervolgens heb ik de docentenopleiding gevolgd. Ik voelde me toen sterk genoeg om iets meer te gaan doen binnen het IVN.

Ad kijkt met veel plezier terug op het geven van groencursussen. Hij besprak het gedeelte over vogels en insecten; Gerard Kuypers richtte zich op landschappen en planten. Ik merk op dat hij zich met hart en ziel heeft ingezet voor de ontwikkeling van onze vereniging. Ad voegt hier bescheiden aan toe dat het bestuur hem heeft benoemd tot "Ere-lid IVN Oisterwijk".

Samen met Gerard Kuypers hebben we een vergadering belegd. Ik heb er bij Gerard op aangedrongen dat hij voorzitter zou worden en Gerard had graag dat ik secretaris werd". Gerard en Ad hebben de groencursus gestart. Het werd een groot succes. Dit leverde niet alleen veel nieuwe leden op, maar de cursus heeft bovendien door de jaren heen haar bestaansrecht bewezen. Ad heeft later een gidsencursus opgezet. De lessen werden gegeven door Hans Sennef (bioloog) en door gastdocenten. Het IVN bestond uit een klein gezelschap; 'een groepje onder ons'. De contactlijnen waren zeer kort en Ad heeft dit als een voordeel ervaren. Er waren geen werkgroepen zoals nu. De opleiding tot IVN-gids was van geringere omvang. Ad wijst op twee cursusboeken die voor ons op tafel liggen. Voor de gidsenopleiding was er een boekje van ongeveer honderd pagina's; het huidige cursusboek is een zeer lijvig losbladig werk. Ad vindt het een grote vooruitgang dat zowel de organisatie als de scholing van gidsen veel professioneler zijn geworden. Op mijn vraag of Ad een bijzondere herinnering heeft aan de periode dat hij als gids actief was, antwoordt hij glimlachend dat er een aantal jaren geleden zomergasten uit Rotterdam waren die een wandeling wilden maken.

Ik suggereer dat Olav wel belangstelling moet hebben voor het IVN met zo'n vader als lichtend voorbeeld. Nadat Olav van een actief sporter een fervente wandelaar was geworden, kreeg hij meer belangstelling voor de groei en bloei om hem heen. "Mijn belangstelling was van jongsaf aanwezig, maar ik heb er niet eerder tijd voor genomen". Hij vertelt met enthousiasme over de groencursus en over zijn latere oplei10

ding tot gids. Hij geniet van het gidsen; het is voor hem een ideale combinatie van wandelen en bezig zijn met mensen die een gerichte belangstelling hebben. Met betrekking tot nieuwe excursievormen, merkt Olav op dat hij het heel positief vindt dat nieuwe vormen van gidsen bespreekbaar zijn en dat men binnen het IVN niet blijft lopen op betreden paden.

Reactie deelnemers aangevraagde wandelingen

Hij heeft ervaren dat het gidsen moeilijker wordt; de mensen willen meer activiteiten. De moderne gids zal zich moeten kunnen aanpassen aan andere vormen van gidsen. Onlangs is 'nordic walking' geïntroduceerd, een wandeling van bibliotheek naar bibliotheek, Oisterwijk - Moergestel. Ook gaan er stemmen op voor fiets- en kanotochten. Tochten per huifkar hebben voor Olav ook leuke kanten: een instructie onderweg, gevolgd door veldwerk. Olav vindt het een goede zaak dat er marktonderzoek plaats vindt. Als de belangstelling voor een bepaalde wandeling afneemt, dan is het wijs te overwegen de bakens te verzetten, "mits de essentie van kennis overdragen blijft".

Een hele waardevolle activiteit zijn de georganiseerde wandelingen voor de inwoners van Nederland om de mooie omgeving van Oisterwijk te leren kennen. De gids deed het erg leuk voor de kinderen door zelf te maken schilderijtjes uit te delen waarop de kinderen bosfrutsels konden plakken. Heel leerzaam en ondernemend voor de kinderen. Door: Helma Verkouw Bussem.

Het was een hele inspirerende, mooie en leerzame wandeling! Veel geleerd. Door: Herwien Kok

Nog steeds kijken wij met plezier terug op de Kerst-boswandeling: het was heel leerzaam, gezellig en genieten! Graag tot ziens, namens de medewerkers en bestuursleden, Anne-Marie Coopmans. Door: medewerkers bibliotheek Oisterwijk en Moergestel

Ad en Olav zouden graag zien dat iedereen moet kunnen blijven deelnemen aan de activiteiten. Natuureducatie is naar beider overtuiging een pijler waar het IVN op rust. Ze hopen dat de goede sfeer en de gemeenschappelijke belangstelling in onze vereniging zal blijven groeien en bloeien.

Ik wil je graag nog eens bedanken voor de zeer geslaagde wandeling, die jij vandaag als gids hebt begeleid. Tijdens onze “evaluatie” onder het genot van een borrel bij het pannenkoekenhuis bleek iedereen jouw idee gewaardeerd te hebben om in een wandeling een combinatie van de “klassieke” Kampina en het dal van de Beerze te doen. Veel deelnemers realiseerden zich niet dat beide gebieden zo dicht bij elkaar liggen, terwijl toch de verschillen zo groot zijn. Verder waardeerden zij erg dat het gebied nog zo rustig is. Jouw enthousiasme over het gebied werkte aanstekelijk, zoals je zelf ook gemerkt hebt. Spontaan kwamen er vragen om in de herfst ook nog eens een wandeling onder leiding van jou te doen. Ook de door jou georganiseerde “geheel verzorgde” uitspanning werd erg gewaardeerd, niemand had zoiets verwacht. Wil jij Natuurmonumenten ook hiervoor bedanken? Door: Hans Jager, secretaris WKT (wetenschappelijke kring Tilburg)

Wim Croonen

11

Kinderpuzzel De vogels hebben feest, want het IVNOisterwijk e.o. bestaat 50 jaar. De vogels zitten gezellig bij elkaar in een nest. Dat kan natuurlijk alleen op dit plaatje, omdat in werkelijkheid deze vogels niet even groot zijn. Jullie mogen zoeken welke vogels er in het nest zitten. Schrijf de vogels die je gevonden hebt op en stuur het door naar de redactie van dit jubileumboek. Uit alle goede antwoorden loten we één winnaar. De winnaar mag een boek uitzoeken Uit de IVN-bibliotheek.

Succes ermee!

12

Overzicht Publiekswandelingen van IVN Oisterwijk 2010 Datum: Zondag 21 februari om 10.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf Uitspanning De Posthoorn, Posthoornseweg 8 te Oisterwijk Thema: “Nordic Walking” op de Kampina Datum: Woensdag 24 maart om 14.00 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats bij kasteel Nemelaer te Haaren Thema: “Speuren naar sporen”

Datum: Woensdag 19 mei om 14.00 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats van Keyzer Palace, Moergestelseweg 123 te Oisterwijk Thema: “Gezinsdoewandeling” op Landgoed “de Hondsberg” Datum: Dinsdag 8 juni om 10.00 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan te Oisterwijk Thema: Elfvennentocht (3 uur)

Thema:

Rolstoelwandeling in het Lindenpark

Datum: Zondag 29 augustus om 10.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats gelegen aan (het einde van) de Posthoornseweg te Oisterwijk Thema: Genieten van de bloeiende heide Datum: Zondag 12 september om 10.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats van Haarendael aan de Raamse Akkers te Haaren Thema: “In de voetsporen van de seminaristen”.

Datum: Donderdag 1 april om 14.00 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf café “t Gommelen”, Biezenmortelsestraat 1 te Biezenmortel Thema: “Voorjaarsbloeiers in ‟t Hoornmankentiend”

Datum: Woensdag 13 oktober om 14.00u Vertrekpunt: Vertrek vanaf het bezoekerscen­ trum van Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan te Oisterwijk Thema: “Paddenstoelen in het bos”.

Datum: Zondag 4 april om 6.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats aan de Roond te Boxtel, Thema: Vroege vogelexcursie langs vennen en hei.

Datum: Zaterdag 30 oktober om 19.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats Het Groote Vak” (Hoek Annadreef en Kempseweg) te Boxtel Thema: Nacht van de nacht

Datum: Zondag 25 april om 10.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de ingang van het landgoed gelegen aan de Esscheweg te Boxtel Thema: Wandeling op Landgoed “Eikenhorst”

Datum: Donderdag 15 juli om 19.30 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parkeerplaats bij manege “De Hoogakker”, Helvoirtseweg 7 te Helvoirt. Thema: Avondexcursie op Landgoed “Zwijnsbergen” Datum: Dinsdag 10 augustus om 14.00 u Vertrekpunt: Vertrek vanaf de parking achter het oude postkantoor aan de Balbian Versterlaan te Oisterwijk 13

Datum: Zondag 7 november Vertrekpunt: Vertrek om 10.30 uur vanaf van het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten aan de Van Tienhovenlaan te Oisterwijk, Thema: Mossenexcursie

Kijk op de natuur “Toen en nu”…… Hij is de schrik van elke stroper; weet precies waar die een strik heeft gezet. Hij rijdt op een fiets - model dienstrijwiel – kent elk paadje en kan met het jachtgeweer beter overweg dan de allerbeste gildekoning. Hij woont helemaal achteraf, rookt een pijpje en draagt een knickerbocker. Ziedaar het klassieke beeld van een boswachter van toen. En een boswachter van nu, die gewapend met een gsm en pc zijn werk doet. Toch wel een verschil. Een terugblik naar vroeger en een impressie van de taken van de huidige boswachter door Theo van den Berkemortel, bijna 20 jaar werkzaam als boswachter van Natuurmonumenten in de Loonse en Drunense Duinen. Zo‟n jaar of elf geleden veranderde hij van functie en ging hij werken bij het Team Communicatie en verzorgt nu folders, informatiepanelen en nieuwsbrieven voor de hele regio Noord-Brabant en Limburg.

den van de militaire oefeningen, maar dat is gelukkig sinds 1993 verleden tijd. De val van de Berlijnse Muur leidde tot inkrimping van de strijdmacht en het aantal oefenterreinen. Ik heb vaak gedacht: ”grappig hoe een dergelijk politiek besluit zo‟n grote invloed kan hebben op een natuurgebied in Midden-Brabant”.

“Zonder overdrijving is dit het grootste aaneengesloten woestijngebied van West-Europa, een stukje Sahara in Nederland. En we hebben in deze omgeving meer te bieden dan gortdroog zand alleen. Ten zuiden van het stuifzand ligt het moerasgebied De Brand, één van de laatste resten van het Brabantse broeklandschap. Een grote zandbak trekt recreanten. Jaarlijks krijgen we hier een paar miljoen bezoekers”.

Na het terugtrekken van het leger kreeg de natuur een nieuwe kans. De deur werd daarmee geopend om van het fraaie stuifzandgebied een Nationaal Park te maken. Dat betekende veel keuzes maken over wat wel en niet kan. Dat motorcrossers niet in de natuur thuis horen is duidelijk, zij hinderen andere recreanten en brengen schade toe aan planten en dieren. Fietsen, paardrijden en wandelen is een stuk natuurvriendelijker. Op het stuifzand mogen ze vrij hun route bepalen, daarbuiten moeten ze op de paden blijven. Honden kunnen wel, maar aan de lijn. Een loslopend hondje is niet erg, maar stel dat 10 procent een hond heeft dan zijn dat er 2.500 en dat is teveel. Kampvuren, vuilstorten en nachtelijke activiteiten kunnen niet.

Ordinaire zandbak In de jaren 70 was ik al in dit gebied actief. Toen nog met het opruimen van afval, het onderhouden van ruiter- en wandelpaden en het vellen van bomen. Later stuurde ik de werkploeg aan en was vooral bezig met het toezicht op het publiek. In 1980 begon ik als neventaak met het begelei-

Spelregels

De regel ”Honden aan de lijn” sloeg in als een 14

bom. Voorheen was die regel er ook, maar werd het gedoogd. De kranten stonden vol met ingezonden stukken. Al die mensen zijn aangeschreven en uitgenodigd voor een excursie. Nou verzorgde ik al tien jaar excursies, maar altijd voor medeparochianen, altijd leuk en aandachtig. Deze “hondenexcursies” waren andere koek. Ik moest tegen de wind in vertellen, waarom de maatregel nodig was, gelukkig geen wellesnietes discussie, maar luisteren naar elkaars verhalen. De teneur na zo‟n excursie was: we snappen het wel, maar accepteren het niet. Dat had meer tijd nodig. Terugkijkend is mijn enige conclusie: het is goed dat we het zo gedaan hebben. Het is een methode om draagvlak voor natuurbescherming te creëren die we moeten doorzetten. Twee petten Toezichthouders van Natuurmonumenten hebben een BOA-aanstelling, dat betekent dat ze dezelfde bevoegdheden hebben als politieagenten. Soms wordt er een waarschuwing gegeven voor een loslopende hond of een brommer op het fietspad. Wanneer het gaat om storten van vuil kennen we geen pardon en wordt het een stevige boete. Jammer genoeg is toezicht zonder procesverbaal niet mogelijk. Er zijn altijd mensen die

menen dat er in de natuur geen regels nodig zijn. Maar voorkomen is beter dan genezen en daarom is toezicht houden ook een preventieve taak, door zichtbaar aanwezig te zijn en een dienstverlenende taak door het verstrekken van informatie over wat wel en niet kan. We hebben altijd twee petten op: een politiepet en een gastheerpet. Je moet altijd bedenken welke pet je wanneer opzet. Alle proces-verbalen, incidenten en overtredingen brengen we in kaart en krijgen daardoor een goed beeld van wat er gebeurt.

Verbaliseren kan leiden tot conflicten of agressie. Om goed met zulke situaties om te gaan is er een cursus ”conflict- en agressiebeheersing” voor onze boswachters. Recreant als beheerder In de zandvlakte heb je met enorme temperatuursverschillen te maken. Een echt woestijnklimaat. Snikheet overdag en ‟s nachts ijskoud. Als het bijv. overdag 20 graden Celsius is kan in een duinpannetje de temperatuur oplopen tot 35 graden. Daar houden heel veel planten- en diersoorten niet van. Echter de zandzegge, een pionierplant is een taaie soort die hier kan overleven. De overgangen van zand naar bos zijn wel zeer waardevol. Daar komen heide en allerlei mossen voor. Ook karakteristieke diersoorten als de graafwespen, heidevlinders en hagedissen. Daar moeten we zuinig op zijn. Ik ben niet tegen recreatie. Integendeel, een stuifzandgebied heeft de recreanten zelfs nodig voor het beheer. Als we niets doen, dan groeit de hele vlakte in een mum van tijd dicht. Eerst met pioniersoorten als zandzegge, daarna vestigen zich de eerste mosjes en uiteindelijk krijg je alleen bos. De recreanten houden het gebied open. Recreatie is daarom tot op zekere hoogte gewenst, het mag echter geen pretpark worden. Er zijn vogelsoorten als de nachtzwaluw, die rust nodig hebben. Je moet het zien als een weegschaal. Aan de ene kant de natuurbelangen, aan de andere kant de recreatiebelangen. We moeten het evenwicht zoeken, de juiste balans vinden tussen natuur en recreatie. 15

Stuifzandherstel gestart In de jaren, dat ik er actief was als boswachter hebben we duidelijk gemaakt dat dit een natuurgebied is. Het was piketten slaan. Tot hier en niet verder. Ikzelf, en zeker mijn opvolgers, konden samen met bijvoorbeeld hondenbezitters, mountainbikers en overheden zoeken naar oplossingen. Momenteel gelden voor het gehele gebied dezelfde regels. Het gebied werd ingedeeld in zones. Een zone puur voor de recreatie waar bijna alles mag (bijvoorbeeld een losloopgebied voor honden), een zone waar strikte spelregels gelden en een zone voor de natuur, een rustgebied voor vogels en wild. Deze indeling hoeft niet ten koste te gaan van het recreatief gebruik. Plaatselijk werd het zelfs drukker. Terugkijkend heeft mij deze werkwijze veel voldoening gegeven. Nu volg ik met veel interesse het omvangrijke LIFE+ project Stuifzandherstel. De eerste stappen zijn inmiddels gezet, de eerste positieve resultaten al zichtbaar. Het doel is om in drie fases het stuifzand met ongeveer 110 hectare uit te breiden. Diersoorten als nachtzwaluw, groene zandloopkever, maar ook rood bekermos zullen hier zeker van profiteren. Natuurbescherming is nou eenmaal werk van lange adem, ook dit project duurt nog ruim vier jaar voordat de laatste fase is afgerond. Ik ben blij dat ik hier een steentje aan mag bijdragen.

Het IVN betekent voor mij….. “……een stukje invulling in mijn leven. Door het IVN krijg ik de gelegenheid om mensen de natuur op een andere manier te laten beleven. Door hen proberen te laten luisteren en kijken wat diezelfde natuur hen allemaal kan bieden. Vaak gaat er een andere wereld voor hun open en kijken ze met andere ogen naar de natuur, die voor beide partijen alleen maar voordelen biedt.”

Sinds ik in deze prachtige omgeving woon hebben IVN‟ers mij besmet met het meest hardnekkige virus wat er bestaat namelijk het In Voor Natuur virus. Door deze besmetting is er een natuurlijke balans ontstaan tussen deze vereniging en mijn werk. Ik vrees dat ik het nóóit meer kwijt raak.

op. Fijn om je interesse en liefde voor de natuur te kunnen delen, steeds te blijven leren en samen een nieuwe generatie bewust te laten worden van de enorme waarde, maar ook de kwetsbaarheid van onze natuur.

Ton

Als kind was ik altijd al geïnteresseerd in de natuur. Mijn vrouw Cécile, die meer dan 30 jaar lerares was van groep 8 van de basisschool, was in haar actieve periode een échte natuurjuf. Samen gingen we op pad om spullen te verzamelen om haar lessen biologie over lente, herfst, paddenstoelen enz. te ondersteunen. Vaak gingen ook we naar de natuurwandelingen in Oisterwijk. Hier raakten wij in contact met de grote verteller Frans Kapteijns. Toen ik met Vut ging gaf ik me op voor de Groencursus in Oisterwijk. In 2000 volgde ik de Gidsencursus. Naderhand volgde ik samen met mijn vrouw nog eens de Groencursus en de Vogelcursus.

Jan “……verdieping in alle facetten van de natuur, kennismaking met vele verschillende natuurgebieden, voldoening dat ik de wonderlijke wereld van de natuur mag uitdragen en samenwerken met gelijkgestemden.” Elly Mijn eerste kennismaking met het IVN Oisterwijk was de Groencursus in 1986. Daarop volgde nog vele korte cursussen en bijeenkomsten. In 1991 sloot ik met succes de Gidsencursus af. Vanaf die tijd ben ik actief of actief geweest in diverse werkgroepen zoals: plantenwerkgroep, scholenwerkgroep, paddenwerkgroep, werkgroep publiekswandelingen; activiteitenwerkgroep welke belast met de organisatie van de nieuwjaarsbijeenkomst en het IVN-weekend. Naast het actieve gidsen ben ik mentor geweest van gidsen in opleiding. Verder begeleid ik al 7 jaar samen met anderen de natuurclub voor mensen met een verstandelijke beperking. Het IVN is voor mij de club van mensen met een groen hart. Corry

Miriam

Beiden zijn we al een aantal jaren, met groot plezier, schoolgids in de scholenwerkgroep. Ik ben ook nog lid van het IVN “de Waerdman” te Waalwijk en volgde ik ook nog enkele groencursussen bij het IVN in Den Bosch, maar de biotopen rondom Oisterwijk met zijn bossen en vennen blijven ons imponeren. Als kind waren wij veel buiten en “natuur” was voor ons vanzelfsprekend. In 1979 kwam het IVN Oisterwijk in beeld als handvat om mijn eigen kinderen meer over de natuur te kunnen leren. Maar na de Groencursus hield het dus nooit meer 16

Bert Na de IVN Groencursus en de IVN Gidsencursus met veel plezier en leergierigheid gevolgd te hebben, ben ik jaren geleden lid geworden van de Vogelwerkgroep Oisterwijk. Ik voelde me

ook daar direct thuis bij deze enthousiaste vogelaars. En wat mij meteen opviel: altijd met een hoop geduld, uitleg en acceptatie van een ieder die zich als „leek‟ aanmeldt. Het fijne is dat je je zelf kunt zijn, met eigen ideeën kunt komen en niemand raar staat te kijken als je eens een keertje géén vogelgeluidje of vogelsilhouet herkent. Philo Toen ik zo‟n 20 jaar geleden door mijn werkgever samen met 472 anderen werd afgedankt was dat niet leuk, maar mijn wereld stortte niet in. De tijd, die tot mijn beschikking kwam, werd goed besteed door, samen met mijn vrouw Jannie, de zorg voor onze gehandicapte dochter op ons te nemen. Hierdoor miste ik mijn werk niet, waar ik aanvankelijk wel bang voor was. Wat wel een gemis bleek, waren de contacten met de vele mensen waarmee ik in mijn werk te maken had. Ik was nog maar een paar maanden bij de deur, zoals dat heet, toen m‟n oudste dochter belde, dat ze een artikel in het “Kerkklokje” had gelezen waarin het IVN een gidsencursus aanbood. Samen met mijn dochter schreef ik in en gelijk waren wij de jongste en de oudste deelnemer van de cursus. Het voelde alsof ik ondergedompeld werd in een zalig bubbelbad. Om de 2 weken een cursusavond en een excursie. Ik stond weer midden tussen de mensen. Een goede compensatie voor de collega‟s op de werkvloer waren de medecursisten en het cursusteam. Een naam wil ik noemen. Daarmee doe ik de anderen niets te kort, want er lopen veel kanjers bij „t IVN. Met Ad Bertens de mentor van ons

adoptiegebied “de Brand”, heb ik vele, vele uren doorgebracht. Niet alleen over de natuur maar ook over veel andere zaken was het fijn om met Ad van gedachten te wisselen. Jammer dat Ad er niet meer is. In al de jaren dat ik nu lid ben van het IVN heb ik veel mensen leren kennen en vooral veel geleerd. Na het volgen van de docentencursus heb ik kennis gemaakt met weer een ander aspect van het IVN. Zo is het IVN steeds meer verweven met mijn vrije tijd en daar heb ik geen spijt van. Alhoewel, met het geven van cursussen ben ik gestopt. Ja, ja de leeftijd. Het gidsenwerk heeft nog steeds mijn belangstelling, want je kunt niet genoeg mensen vertellen hoe mooi het toch is, wanneer je met open ogen en oren door onze natuur loopt. Onze afdeling heeft het goed begrepen je kunt niet vroeg genoeg met educatie beginnen. Ik wil dan ook de scholenwerkgroep warm aanbevelen bij de nieuwe gidsen. Het is erg leuk (ik spreek uit ervaring) en je doet er goed werk mee. Laat de jeugd vroeg kennis maken met de natuur en het IVN. Vooral met het laatste ben ik veel te laat gestart. Ik ben blij dat ik dat in de laatste twintig jaar iets heb ingehaald. Ik had het niet willen missen. Bestuur gefeliciteerd met het behaalde jubileum. Blijf doorgaan met dit mooie werk. Joop Het IVN-Oisterwijk e.o. is voor mij heel belangrijk, omdat ik graag in de natuur ben en er graag 17

iets over wil weten. Inmiddels ben ik meer dan 25 jaar lid van het IVN-Oisterwijk e.o. en heb verschillende cursussen met veel enthousiasme gevolgd o.a. de groen-, vogel-, knoppen-, insecten-, mossen-, planten- en gidsencursus. Het contact met IVN-er blijft boeiend, omdat de natuur meestal het onderwerp van gesprek is. Het mooie vind ik dat IVN-Oisterwijk e.o. veel zeer actieve leden heeft met een grote natuurkennis, die met veel overgave aan belangstellenden overgedragen wordt. Graag wil ik nog lang IVN-er blijven en mijn steentje bijdragen om deze vereniging, die ik een warm hart toedraag, te kunnen blijven steunen. Els

Datum: Vertrekpunt:

Overzicht Activiteiten in de wijk van IVN Oisterwijk 2010 Datum: Vertrekpunt:

Thema: Doelgroep: Datum: Vertrekpunt:

Thema: Doelgroep: Datum: Vertrekpunt: Thema: Datum: Plaats: Thema: Tijd: Datum: Vertrekpunt: Thema:

Zondag 11 april Vertrek om 07.00 uur vanuit wijkgebouw de Waterhoef, Terburghtweg 100 te Oisterwijk. Excursie duurt tot 09.00 uur. Daarna consumptie en gelegenheid tot vragen stellen tot 10.00 uur “Vogels kijken in je eigen wijk” Ouders, grootouders en kinderen Zondag 2 mei Vertrek om 07.00 uur vanuit trefcentrum De Bunders Frans Halsstraat 32 te Oisterwijk. Excursie duurt tot 09.00 uur. Daarna consumptie en gelegenheid tot vragen stellen tot 10.00 uur “Vogels kijken in je eigen wijk” Ouders, grootouders en kinderen

Thema:

Zondag 29 augustus Verzamelen om 11.00 uur bij de zorgcentrum de Reuselhof, De Reuselhof 1 te Moergestel “Waterdiertjes in de Reusel”

Datum: Vertrekpunt: Thema:

Vrijdag 3 september Verzamelen om 21.30 uur in het Lindenpark te Oisterwijk “Nachtvlinders in het centrum”

Datum: Vertrekpunt: Thema:

nadere informatie volgt nog

Datum: Vertrekpunt: Thema:

nadere informatie volgt nog

Geocaching

jeugdactiviteit Natureluurs hakken en zagen

IVN Jubileummiddag Zondag 20 juni Voor gasten en alle inwoners van Oisterwijk e.o. is er een speciaal middag programma op het terrein van het bezoekerscentrum Van Tienhovenlaan 5, Oisterwijk 13.30 uur welkom gasten en belangstellenden met koffie en thee 14.00 uur welkomswoord door de voorzitter, promotie verschillende werkgroepen 14.15 uur keuze 1 uit activiteiten programma 15.00 uur korte pauze 15.15 uur keuze 2 16.00 uur koffie/thee/fris 17.00 uur afsluiting door de voorzitter

Zondag 16 mei Verzamelen om 10.00 uur vanuit wijkcentrum De Pannenschuur, lavendel 9 Oisterwijk, er is koffie en thee Vertrek excusie om 10.30 uur “Plantenexcursie” Zondag 20 juni Terrein van Bezoekerscentrum Natuurmonumenten Oisterwijk IVN-jubileummiddag vanaf 13.30 uur

Keuze activiteitenprogramma kan zijn wandelen met natuurgids, vogelgids, waterexcursie, kinderactiviteit, plantenexcursie, etc…

Zondag 11 juli Vertrek om 12.00 uur vanuit de Coppele, Willem de Zwijgerlaan 39 te Oisterwijk “Insectenexcursie” 18

Cursus; Datum: Plaats lessen: Aanvang:

Overzicht dia-avonden van IVN Oisterwijk 2010 Datum: Plaats: Aanvang: Thema: Door:

Dinsdag 19 januari cafe het Essche Pumpke, Leunisdijk 28 te Esch 20.00 uur “Reptielen van Nederland” Annemarie van Diepenbeek

Datum: Plaats: Aanvang: Thema: Door:

Dinsdag 9 februari De Voorhof, Kerkstraat 64 te Oisterwijk 20.00 uur “Nachtvlinders” Pieter van Breugel

Datum: Plaats: Aanvang: Thema: Door:

Dinsdag 16 maart De Voorhof, Kerkstraat 64 te Oisterwijk 20.00 uur “Hazen en konijnen” Jasja Dekker

Met de GPS door de natuur op zoek naar de schat. Een nieuwe trend voor avontuurlijke wandelaars is geocaching( uit te spreken als dzjio-kesjing), een soort schatzoeken via de satelliet. De cache (“de schat”) is door de maker van een zoektocht op een bijzondere plaats verstopt. Met een hand-GPS en een routebeschrijving met diverse opdrachten kunnen anderen op zoek gaan naar de cache (“de schat”). De vragen en opdrachten hebben met natuur, duurzaamheid, avontuur en scouting te maken. Onderweg verzamelen de wandelaars steeds meer aanwijzingen om uiteindelijk de precieze coördinaten van de cache-verstopplaats te vinden. Spannend voor kinderen, maar zeker ook voor volwassenen. In april 2010 lanceren IVN-Oisterwijk e,o, en Scouting Oisterwijk een aantal nieuwe tochten (voor beginners en gevorderden) die voeren langs mooie en bijzondere plekken in de Oisterwijkse natuur. U kunt deze tochten downloaden op de website van IVN.

In het najaar zijn er weer dia-avonden. Deze worden t.z.t op de website bekend gemaakt

Overzicht cursussen van IVN Oisterwijk 2010 Cursus; Datum: Plaats lessen: Aanvang:

Groencursus maart 2010 De Pannenschuur, lavendel 9 Oisterwijk 20.00 uur

Cursus; Datum: Plaats lessen: Aanvang:

Vogelcursus september 2010 De Pannenschuur, lavendel 9 Oisterwijk 20.00 uur

Basis plantencursus 17 maart 2010 De Levenskerk, Le Sage ten Broekstraat 2 te Oisterwijk 19.30 uur

19

hebben recentelijk mooie fotoseries gemaakt van het reconstrueren van de Voorste Stroom. Ook met de heemkundekring is een samenwerking gevonden. Een website waarop de beelden openbaar worden gemaakt, is in de maak en zal in dit jubileumjaar online gaan. Het foto- en filmmateriaal blijft vanzelfsprekend altijd eigendom van de eigenaar. Contactpersoon: Walter Tuerlings, bestuurslid ([email protected])

De Werkgroep Oisterwijks Natuur In Beeld (ONIB) Eind 2008 is binnen de afdeling Oisterwijk het initiatief genomen om een digitaal foto- en filmarchief te beginnen. We maken met hulp van de inwoners van Oisterwijk en omgeving een beeldarchief van de Oisterwijkse natuur. Denk daarbij maar eens aan de Voorste Stroom of de Oisterwijkse vennen, hoe zag dat er destijds uit en zijn daar nog wel beelden van? Maar ook beeldmateriaal van de huidige natuur zijn welkom. In de loop van 2009 zijn al een mooi aantal beelden ingezonden. Een inwoner heeft bijvoorbeeld tientallen oude ansichtkaarten met historische foto‟s ter beschikking gesteld, er zijn al enkele oude filmpjes van de schoonmaak van vennen aan de werkgroep gegeven. Enkele werkgroepleden 20

Knipoog naar het verleden

21

samen met échte experts uit de maatschappij naar oplossingen. www.scholenvoorduurzaamheid.nl

IVN Natuur- en milieueducatie IVN draagt bij aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu en landschap. Dit doen we meestal in samenwerking met verschillende partners. Onze opdrachtgevers en partners zijn: onderwijsinstellingen, NME-organisaties en overheden op lokaal, provinciaal en landelijk niveau, voorlichtingscentra, bedrijven en andere groene organisaties. IVN-vrijwilligers zijn door heel het land actief in en voor de natuur in hun eigen omgeving. De vrijwilligersorganisatie bestaat uit ruim 170 lokale IVN-afdelingen met zo'n 18.000 leden, die veelal actief zijn en een kaderscholing hebben gehad. Door onze achterban zijn we in staat verschillende doelgroepen te betrekken bij natuur, milieu, landschap en leefomgeving. IVN-beroepskrachten werken vanuit elf provinciale IVN-Consulentschappen en het landelijk kantoor in Amsterdam

Groene campagnes en projecten. IVN ondersteunt en werkt samen in diverse campagnes en projecten. Bijvoorbeeld in de nationale HIER Nederland Klimaatneutraal campagne en diverse in landschapsprojecten. IVNprofessionals verzorgen voorlichting en educatie in de Nationale Parken. We kijken ook over de Nederlandse grens met projecten in Europees en internationaal verband. Uw organisatie kan ook aansluiten als partner van IVN in de jaarlijkse campagnes de Groene Maand September en Duurzame Dinsdag. Kijk voor meer IVN diensten en producten op de provinciale websites van de IVN Consulentschappen.

Geschiedenis van IVN

Actieve afdelingen in de buurt. De afdelingen werken per provincie samen in een district en organiseren leuke en leerzame activiteiten, voor jong en oud. Jaarlijks organiseren de IVN-afdelingen zo‟n 6000 publieksactiviteiten, waaronder wandel- en fietsexcursies, cursussen, tentoonstellingen, lezingen en kinderactiviteiten. IVN-afdelingen zijn vooral actief op lokaal niveau en de geschoolde leden zetten zich met deskundigheid in op het gebied van ecologische basisvorming tot participatie. IVN-vrijwilligers zijn regelmatig betrokken bij gemeentelijk overleg over natuuronderwerpen. Ook verzorgen ze natuurlessen in het basisonderwijs.

IVN ontstond op 21 mei 1960 als Instituut voor Natuurbeschermingseducatie (Vereniging van Natuurwachten en Natuurgidsen). Dit instituut kwam tot stand als opvolger van de Bond tegen Verontreiniging van Stad en Land (opgericht 25 maart 1939). In die bond ontstonden de eerste natuurwachten: leden en vrijwilligers die in het veld waakten tegen natuurvernieling. Na de tweede wereldoorlog, in 1948, vernieuwde de bond zich. Nu onder de naam Bond voor Natuurbeschermingwachten, de directe voorloper van het IVN ( Instituut Voor Natuurbeschermingseducatie) Van bescherming naar educatie. Met de totstandkoming van het I.V.N. (toen nog met puntjes) werd bewust gekozen voor een andere lijn: meer aandacht voor „wat wel mag‟ dan voor het „verbod‟. In het I.V.N. werkte vanaf dat moment de grote groep gemotiveerde vrijwilligers vooral preventief. Geen correctie meer, maar educatie. In de tweede helft van de jaren zestig kwamen de eerste beroepskrachten bij het IVN in dienst. Later gevolgd door consulenten voor het jeugd- en jongerenwerk en voor de jongerenkampen. De IVN-historie: een ontwikkeling van natuurbescherming naar natuur- en milieueducatie. Vandaag de dag bestaat IVN uit een vereniging en een stichting en heeft de afkorting 'IVN' geen directe betekenis meer.

Jarenlange kennis en ervaring. Op het gebied van natuur- en milieueducatie (NME) en –communicatie heeft IVN een lange geschiedenis. We houden ons bezig met kennis- en projectmanagement, voorlichting en advies. IVN ondersteunt NME-professionals en IVN-vrijwilligers waarvoor we materialen en middelen ontwikkelen en beheren. Bijvoorbeeld het ledenblad Mens en Natuur. Onderwijs. Het IVN-programma Scholen voor Duurzaamheid biedt projecten en maatschappelijke stages voor het voortgezet onderwijs aan en slaat een brug tussen voortgezet onderwijs en de maatschappij. Leerlingen verdiepen zich in échte vraagstukken uit hun eigen omgeving en zoeken 22

Lelielogo, Het bekende lelielogo werd in 1953 voor het eerst gebruikt in het blad „de Natuurbeschermingswacht‟. De blanke waterlelie veranderde over tijd in een gestileerde versie. De symboliek blijft bestaan: de witte waterlelie op het groene blad: reinheid in de natuur. Het idee om de waterlelie op het groene blad te gebruiken is van de toenmalige voorzitter/hoofdleider van de Natuurbeschermingswachters: Dr. Joh. H. van Burkom. Hij vroeg, de tekenleraar H. Voskuyl uit Den Haag, de „gedachte‟ om te zetten in een artistiek ontwerp. Een opdracht waarin de heer Voskuyl is geslaagd. Doe mee, steun IVN! Doe mee en word lid of donateur van IVN-Oisterwijk. e.o www.ivnoisterwijk.nl Colofon: Uitgave ter gelegenheid van het 50 jarig jubileum van IVN-Oisterwijk e.o.

www.ivnoisterwijk.nl Oplage: 10000 Drukker: Drukkerij VandenBoogaard Oisterwijk Foto‟s: Ad Pijnenburg (omslagontwerper), Harm Detz, Walter Tuerlings, Jan Wolfs, Els Raaymakers, Sietske van Maren, Miriam van Kempen Layout: M.van Kempen en H.Klerx Sponsors: St.Petrusstichting Notaris de Hair Correspondentie-adres: e-mail: [email protected] Redactie: M.v.d. Heuvel, M.v. Kempen, H.Klerx, E.Raaijmakers, T.Willems. Wandeling Els Raaijmakers 23

Beelden zoals u ze kunt tegen komen tijdens de jubileumwandeling

24