Interview met Dries van Agt
Docent in Bedrijf: Wytze van der Woude
Interview Dutch Football Lawyers
JiBulletin Faculteitsblad, nummer 1 / Herfst 2012
Crisis
HOUTHOFF BURUMA PROUDLY PRESENTS:
DO YOU HAVE WHAT IT TAKES TO CLOSE THE DEAL?
WWW.EXPERIENCEHOUTHOFF.COM CONTACT FLORINE KEIJZER, RECRUITER HOUTHOFF BURUMA F.KEIJZERHOUTHOFF.COM 020 605 62 60
Colofon JiBulletin 22e jaargang • Nummer 1, Herfst 2012 JiBulletin is een uitgave van Stichting Jurist in Bedrijf. De Stichting Jurist in Bedrijf heeft tot doel aanstaande juristen te informeren over hun beroepsmogelijkheden, in de ruimste zin des woords. Redactie: Loïc van de Walle Selien Coolen Clim Giesen Carlijn Martens Stef Plouvier Sam van Well
Lay out & druk: Compact Drukwerken NV Lanaken, België
Informatie & kopij: Jurist in Bedrijf UM/ Faculteit der Rechtsgeleerdheid Postbus 616 6200 MD Maastricht Tel: 043-3883106 Fax: 043-3260568
[email protected] www.juristinbedrijf.nl Contactgegevens: Faculteit der Rechtsgeleerdheid Op werkdagen tussen 10:00 en 12:00 Tel.: 043-3883106 Email:
[email protected] www.juristinbedrijf.nl College van advies: Houthoff Buruma Stibbe Met dank aan: Dries van Agt Tommy Van ‘t Hul Wytze van der Woude Wim Maas Mike Niekoop Fabiola de Haan Prof. Mols Oplage: 1100 exemplaren Volgende verschijningsdatum: Winter 2012
Voorwoord Crisis… Waarde lezer, Crisis. Zowel een eng, als een ruim begrip. In deze tijd wordt bij de term ‘crisis’ gelijk de link gelegd met de economie. Begrijpelijk? Ja, de media zit er namelijk bovenop en schroomt niet om bij vlagen een eigen conclusie te trekken. De ‘crisis’ hangt als een soort donkere wolk boven Nederland en grote veranderingen zijn nodig als we de algemene opinie mogen geloven. De Van Dale omschrijft de populaire term dan ook als ‘periode van slapte en werkloosheid’ en ‘gevaarlijke toestand’. Niet vergeten mag worden dat de ‘crisis’ zijn stempel drukt op de wereld van het recht. De student. Na de middelbare school zo snel mogelijk aan het werk, of toch nog doorstuderen? De veelbesproken langstudeerboete moet plaats maken voor een sociaal leenstelsel. In tijden van ‘crisis’ moet het geld ergens vandaan komen, waardoor ook de (rechten)student zijn steentje blijkt te moeten bijdragen. Nederland behoort tot de wereldtop van kenniseconomiën. Met de bezuinigingen in het vooruitzicht moet geconcludeerd worden dat studeren minder aantrekkelijk wordt. ‘Studeren wordt weer voor de rijken’ is opnieuw de opvatting. Over een aantal jaren zullen we zien of het aantal studenten relatief stijgt, ongewijzigd blijft of juist zal afnemen. De rechter. Inperking van zijn discretionaire bevoegdheid door invoering van minimumstraffen bij recidive van zware misdrijven? Invoering hiervan lijkt een politieke inmenging in de onafhankelijke rechtspraak. De Raad voor de Rechtspraak stuurde voor de zomer dan ook een opmerkelijke open brief aan de Tweede Kamer met het verzoek om ‘de verwachting te temperen over de effectiviteit van het strafrecht’. Criminaliteit is beter te bestrijden door te investeren in het opsporen en arresteren, dan het ‘harder pakken’. Het wetsvoorstel van Kabinet-Rutte is controversieel verklaard toen Kabinet demissionair werd, nog niet volledig duidelijk is hoe het nu verder gaat. De advocaat. De een zijn dood, de ander zijn brood? In Nederland heerst er een algemene opvatting, waarbij wordt gesuggereerd dat de advocatuur het minst geraakt wordt door de ‘crisis’. Wanneer het slecht gaat, komen zowel natuurlijke- als rechtspersonen in aanraking met recht en wordt er gezocht naar oplossingen. Bedrijven gaan failliet, er wordt gefuseerd, ontslagrecht wordt versoepeld. Stuk voor stuk gebieden die rechtstreeks verband houden met het recht. De advocaat is degene die stap voor stap de juiste weg door de complexe wetgeving zal moeten uitstippelen. Toch, het blijkt niet altijd zo rooskleurig als men doet vermoeden. De student, de rechter en de advocaat, ongetwijfeld geen onbekenden voor u als lezer. Het zijn wellicht slechts kleine anekdotes, desondanks bewijzen zij dat ook recht en crisis zowel positief als negatief hand in hand gaan. Van ‘Project-X’ tot ‘Crisis in Court’ en van ‘Dries van Agt’ tot de ‘Dutch Football Lawyers’ wordt er een breed, doch deskundige licht geworpen op actuele ontwikkelingen. In China wordt de term crisis gekarakteriseerd door ‘gevaar en kans’. U ziet, een crisis lijkt wellicht ook positieve kanten te hebben. Laat ik zo vrij zijn om u, namens de gehele commissie, uit te nodigen tot het lezen van deze editie van het JiBulletin. Lijkt mij een mooi gebaar in tijden van crisis. Veel leesplezier.
Alle druk- en spelfouten voorbehouden © Stichting Jurist in Bedrijf 2012-2013
Loïc van de Walle Voorzitter Bulletincommissie Jurist in Bedrijf
De rechter
Crisis
Inhoud 3
Voorwoord door Loïc van de Walle
4
De Rechter
6
Even voorstellen
8
Is Bram Moszkowicz nog geschikt als advocaat?
12
Interview met Dries van Agt
16
Crisis in Hollywood
19
Quarter-life crisis
22
Jurist in Bedrijf: Tommy Van ‘t Hul
24
Minister Kamp(t) met huidig ontslagrecht
26
Docent in Bedrijf: Wytze van der Woude
28
De financiële transactietaks
32
Interview Dutch Football Lawyers
36
De minimumstraf
38
Stelling: Een kabinet bestaande uit ministers en secretarissen van de PvdA en VVD is wat Nederland nodig heeft om sterk uit de crisis te komen
40
‘Zal de eeuwige student dan toch uitsterven?’
44
Crisisjaren in Europa
46
Project X
50
Groeten uit… San Sebastián!
52
Oprecht Opmerkelijk
54
Studieverenigingen
58
Agenda
59
What’s going on...
60
Bedrijven- en Instellingendag 2013
61
Crisis in Court
64
The 'brutal' job market for Law grads
66
Column Prof. mr. G.P.M.F. Mols
Adverteerdersindex 2 Houthoff Buruma 10 Loyens & Loeff 30 Boekel De Nerée
6
12
22
48 67 68
44
Compact Drukwerken De Brauw Blackstone Westbroek Stibbe
64
crisis
Even voorstellen Stichting Jurist in Bedrijf 2012-2013 Manon van Drunen Waarde lezer, Een nieuw academisch jaar is aangebroken en dat betekent niet alleen nieuwe wettenbundels, nieuwe gezichten op de faculteit en nieuwe studiestof. Het betekent ook nieuwe besturen, nieuwe commissies en nieuwe activiteiten. Zo ook bij Stichting Jurist in Bedrijf. Voor u ligt het eerste JiBulletin van het jaar 2012-2013 dat het thema ‘’crisis’’ draagt. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de economische crisis, wat een actueel probleem vormt. Vooral in deze tijden van crisis is het belangrijk je goed te oriënteren op de arbeidsmarkt en om inzicht te krijgen in mogelijke toekomstperspectieven. Een actieve houding en een portie moed
is hierbij vereist, de rest kunt u aan ons overlaten. Het hoofddoel van Stichting Jurist in Bedrijf is immers om te fungeren als intermediair tussen de Maastrichtse rechtenstudent en de arbeidsmarkt. Jurist in Bedrijf heeft door de jaren heen een actief samenwerkingsverband opgebouwd met verschillende nationale en internationale bedrijven en instellingen. Dit doordat wij verschillende evenementen organiseren, met als hoogtepunten de Roadtrip en de Bedrijven-en Instellingendag. Tevens zullen wij dit jaar vier maal het faculteitsblad van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid uitgeven, het JiBulletin. Onze kerntaken zullen in samenwerking met het College van Ad-
vies en overige sponsoren worden gerealiseerd. Jurist in Bedrijf is zeer content met het feit dat het College van Advies dit jaar bestaat uit Houthoff Buruma en Stibbe. Het College van Advies houdt u middels de JiBNieuwsbrief op de hoogte van stageen beroepsmogelijkheden, businessen master courses en nog vele andere activiteiten. Inschrijven voor deze JiB-Nieuwsbrief kan via
[email protected] onder vermelding van ‘aanmelding nieuwsbrief’. Jurist in Bedrijf in haar totaliteit telt 13 gemotiveerde studenten die onderverdeeld zijn in een Dagelijks Bestuur en twee commissies, te weten de Bedrijven- en Instellingendagcommissie en de Bulletincommissie. Graag stel ik ze hieronder aan u voor:
Het Dagelijks Bestuur: Algemeen voorzitter: Manon van Drunen Penningmeester : Lotte de Ceuster Voorzitter BIDcommissie: Stijn Vreeswijk Voorzitter Bulletincommissie: Loïc van de Walle
6
Jurist in Bedrijf
De Bedrijven- en Instellingendag Het paradepaardje van deze commissie is elk jaar weer de Bedrijvenen Instellingendag. Dit jaar zal deze dag plaatsvinden op 6 maart 2013 in het prestigieuze Kasteel Vaeshartelt, net buiten Maastricht. Gedurende deze dag zullen zo’n twintig potentiële werkgevers uit zowel de private als publieke sector, zich voorstellen aan de Maastrichtse rechtenstudent. Door middel van onze groots opgezette banenmarkt en door de verzorging van workshops zullen studenten kennis kunnen nemen van de mogelijkheden binnen de advocatuur, overheidsinstanties en het bedrijfsleven. Studenten in zowel de begin- als eindfase van hun studie wordt op deze manier de gelegenheid geboden om kennis te nemen van het brede scala aan stage- en beroepsmogelijkheden. Aansluitend aan de Bedrijvenen Instellingendag zal wederom het exclusieve Recruitmentdiner plaatsvinden in Château Neercanne. Op basis van ingestuurde CV’s zullen
slechts enkele studenten aan tafel worden uitgenodigd. Zij kunnen hier onder het genot van een luxe diner op een informele manier kennis maken met verschillende kantoren. Kortom, bent u op zoek naar een stageplaats of een baan in de advocatuur, bij de overheid of in het bedrijfsleven, of bent u gewoon nieuwsgierig naar wat uw rechtenstudie u te bieden heeft? Kom dan zeker langs op de Bedrijven- en Instellingendag 2013! Meer informatie omtrent de kaartverkoop zal in onze nieuwsbrief en op onze website bekend gemaakt worden. De Roadtrip Eind het eind van dit academisch jaar zal de ‘Jurist in Bedrijf Roadtrip’ plaatsvinden. Jurist in Bedrijf nodigt studenten in de eindfase van hun studie uit voor een tweedaagse trip naar de een bestemming die ieder jaar verschilt. Twee volledig verzorgde dagen bieden de ultieme gelegenheid om informeel kennis te maken met een aantal interessante organisaties.
de rechtenfaculteit van Maastricht University. Het JiBulletin wordt vier maal in een oplage van 1100 exemplaren kosteloos verspreid op de rechtenfaculteit. Elke uitgave is opgebouwd rondom een centraal thema dat vanuit de praktijk wordt belicht en waar vooraanstaande personen hun visie op geven. Daarnaast wordt de aankomende jurist geïnformeerd over beroepsmogelijkheden binnen bepaalde kantoren door middel van kantoorspecials. Gezien het groeiende aantal internationale studenten aan de rechtenfaculteit zal onze English Section worden uitgebreid om beter aan te sluiten bij de ELS studenten zodat ook zij op de hoogte blijven van de ontwikkelingen van het recht. De Bulletincommissie zal dit jaar met een kritische visie zorg dragen voor spraakmakende onderwerpen om zo een professioneel faculteitsblad uit te geven, dat weet aan te sluiten bij de wensen en interesses van de Maastrichtse student.
crisis
De Bedrijven- en Instellingendagcommissie Deze commissie zal dit jaar verantwoordelijk zijn voor de organisatie van een tweetal activiteiten:
De Bulletincommissie Deze commissie draagt zorg voor het JiBulletin; het faculteitsblad van
De Bedrijven- en Instellingendagcommissie: Stijn Vreeswijk Lotte de Ceuster Daaf van Bilsen Cherlene Blankson Alexander de Koning Camiel Vermeulen
De Bulletincommissie: Loïc van de Walle Selien Coolen Clim Giesen Carlijn Martens Stef Plouvier Sam van Well
7
crisis
Is Bram Moszkowicz nog geschikt als advocaat? ‘Ik ben een man van uitersten, van zwart-wit, grijs bestaat in mijn leven niet' dit is een bekende uitspraak van Bram Moszkowicz in het maandblad Opzij. De man die een liefhebber is van Italiaanse pakken, snelle Italiaanse auto’s, parfum van Karl Lagerfeld, muziek van Bach en boeken van Leon de Winter, is het afgelopen jaar veel in het nieuws geweest. Zo heeft hij het familiekantoor verlaten omdat het niet te combineren viel met zijn werkzaamheden voor de televisie. Tevens moest hij dit jaar verscheidene keren voorkomen bij de tuchtrechter en heeft hij onlangs een boete van bijna 400.000 euro opgelegd gekregen wegens het ontduiken van belastingen. Vorige maand was in de krantenkoppen van Trouw te lezen dat Moszkowicz zelfs niet meer geschikt zou zijn voor het vak van advocaat en dat de bekendste strafpleiter van Nederland van zijn troon dreigt te vallen. Gaat dit ook daadwerkelijk gebeuren of vecht Moszkowicz terug?
Sam van Well Bram weg uit bedrijf Moszkowicz Bram Moskowicz is, na zijn vader Max, de bekendste Moszkowicz. Samen met vader en twee broers heeft hij advocatenkantoor Moszkowicz, Moszkowicz, Moszkowicz & Moszkowicz geleid; er zijn vestigingen in Amsterdam, Maastricht, Den Bosch en Roermond. Op dinsdag 15 mei 2012 werd naar buiten gebracht dat Bram het familiekantoor per direct zou verlaten. De reden hiervoor zou zijn dat Moszkowicz naast de advocatuur ook nog ander werkzaamheden verricht. Zo is hij regelmatig te zien als misdaaddeskundige in het showbizzprogramma RTL Boulevard en presenteerde hij in 2005 een talentenjacht voor jonge advocaten voor de AVRO met de naam ’’De Nieuwe Moszkowicz’’. Ook is hij al te gast geweest in het VPROprogramma Zomergasten, bij NOVA College tour en bij het programma een Kwestie van kiezen. Verder heeft de advocaat aangegeven twee nieuwe projecten voor ogen te hebben. Er zijn echter andere geluiden die beweren dat Moszkowicz weggaat door zijn fiscale problemen. Weekblad Vrij Nederland (VN) meldde dat volgens een van hun bronnen
8
de familie Moszkowicz „bang is dat de fiscale problemen van Bram Moszkowicz ook hen treffen”. Max en David Moszkowicz, de twee broers van Bram, hebben nu de leiding over de civiele en strafrechtelijke takken van de praktijk in Amsterdam. Bram is in zijn eentje verder gegaan in Amsterdam, maar is wel in hetzelfde pand blijven zitten. In Maastricht is de maatschap van de advocatenfamilie niet veranderd. Verwijten aan het adres van Moszkowicz Op 3 juli 2012 verscheen in het nieuws dat Bram Moszkowicz voor de tuchtrechter moest komen. Hij werd er onder meer van verdacht stelselmatig contant geld aan te nemen zonder dat te melden. Advocaten moeten het aan de deken melden als zij contante betalingen aannemen van boven de 15.000 euro. Bram Moszkowicz heeft erkend dat er contant is betaald: om en nabij de 80% van zijn honorarium wordt cash opgestreken. Hij heeft echter bij de Raad van Discipline betoogd dat hij de contante betalingen niet gemeld heeft omdat
Jurist in Bedrijf
betalingen van zijn cliënten onder zijn beroepsgeheim vallen. Moszkowicz zei dat de inkomsten wel aan de belastingdienst zijn opgegeven. Deze verdenking werd versterkt door een artikel in de Nieuwe Revu waarin ex-PVV’er Hero Brinkman een aantal opmerkingen plaatste. Moszkowicz heeft Wilders bijgestaan in diens strafzaak. Brinkman beweert dat er sprake is geweest van een overdracht van een koffer met contant geld door Wilders aan Moszkowicz. Dit zou gaan om 75.000 euro. Beiden hebben het
"De belastingdienst heeft de advocaat in totaal €400.000 aan boetes opgelegd wegens het ontduiken van belastingen"
crisis
verhaal ontkend. Nadat Moszkowicz contact opgenomen had met Brinkman heeft deze nog verklaard dat Moszkowicz misschien geen koffer met geld aangenomen heeft en hij misschien ‘’voor het lapje’’ gehouden was door Wilders. Een tweede verwijt is dat Bram Moszkowicz zijn cliënten grote financiële risico’s liet lopen door de manier waarop hij prijsafspraken heeft gemaakt en al een betaling verlangde aan het begin van een zaak. Wanneer het kantoor om zou vallen zouden veel cliënten naar hun geld kunnen fluiten. Dat zou niet alleen schadelijk zijn voor hen maar ook voor het aanzien van de advocatuur. Verder heeft Moszkowicz de jaarstukken van zijn kantoor te laat heeft ingeleverd. Zijn administratie is niet in orde en ontbreken de balansen van 2010 en 2011. Ook heeft Moszkowicz de afgelopen jaren te weinig of geen studiepunten gehaald. Advocaten zijn dit verplicht om hun kennis op peil te houden. Wanneer er een onderzoek naar klachten over hem loopt wordt er niet of traag gereageerd. Behandeling van de tuchtzaak Tijdens de behandeling van de tuchtzaak op dinsdag 18 september tegen Moszkowicz gebruikte de deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten, Germ Kemper, harde woorden. Moszkowicz zou niet langer geschikt zijn voor zijn vak. Hij heeft lak aan de regels die gelden voor zijn beroepsgroep, heeft lak aan zijn cliënten en geeft hen vaak niet wat hij hen heeft toegezegd. Moszkowicz zelf bleef weg uit de zittingszaal. Zijn raadsman Gabriel Meijers verklaarde dat wanneer hij wel aanwezig zou zijn geweest hij zijn geheimhoudingsplicht zou moeten schenden. Moszkowicz ziet de hele zaak als een kwestie die geheel om dit principe gaat. Een deel van de zaak is achter gesloten deuren behandeld om de privacy van de cliënten van Moszkowicz te waarborgen.
Het leek er even op dat Kemper de raad zou vragen om Moszkowicz uit de advocatuur te verbannen maar zo ver is het niet gekomen. Hij koos voor een sanctie van een schorsing van een jaar waarvan de helft voorwaardelijk. Deze mildere sanctie komt voort uit het gegeven dat Kemper van mening is dat Moszkowicz geen blijk geeft van een ‘‘intrinsieke slechtheid’’. Ook denkt Kemper dat er een verbetering te bespeuren valt in de chaotische bedrijfsvoering op zijn kantoor aan de Amsterdamse Herengracht. Dit neemt niet weg dat Kemper verlangt dat Moszkowicz de tot dusver uitgebleven jaarrekeningen van 2010 en 2011 bij hem inlevert voor 31 december. Ook moet de advocaat zijn studiepuntenachterstand inhalen. Bij de behandeling waren ook vijf individuele klagers aanwezig. Zij betaalden soms tienduizenden euro’s aan voorschotten voor bijstand van de heer Moszkowicz maar werden vervolgens afgescheept met kantoorgenoten.
Jurist in Bedrijf
De Raad van Discipline deed uitspraak op 30 oktober. In deze uitspraak is besloten dat Bram Moszkowicz geschrapt wordt van het tableau, wat inhoudt dat hij uit de advocatuur treedt. De mogelijkheid tot hoger beroep staat 30 dagen voor hem open, maar wanneer hij de beslissing van de Raad van Discipline niet aanvecht zal de maatregel definitief zijn. Een nieuwe tuchtzaak volgt Op 17 oktober moest de strafpleiter opnieuw voorkomen. Deze keer werd hij beticht van het beledigen van een Amsterdamse strafrechter Marcel van Oosten. De klacht in de nieuwe zaak behelst het citaat van Moszkowicz in een interview in de Telegraaf. Daarin zei de advocaat dat hij rechter van Oosten, die optrad als voorzitter van de rechtbank in de zaak van Geert Wilders heeft zien veranderen tot een ‘’krampachtige, humorloze magistraat’’. Ook over Tom schalken, die in de zaakWilders als getuige werd gehoord, liet Moszkowicz zich in harde bewoordingen uit. Moszkowicz vindt echter dat het zijn goed recht is om
9
Hoezo eenzaam aan de top? Je hebt 1600 collega’s.
Van Parijs tot Singapore, van Londen tot New York. In vrijwel elke wereldstad en in elk financieel centrum staat een kantoor van Loyens & Loeff. En in elk van die kantoren werken de beste professionals elke dag keihard om Loyens & Loeff aan de top te houden. Wereldwijd zo’n 1600. En we willen er graag nog een paar bij. Zin in een uitdaging? Meld je dan nu aan via www.loyensloeffacademy.nl AC A D E M Y
‘De deken heeft Bram Moszkowicz retorisch verkracht’ Een maand geleden verscheen in de Volkskrant een artikel van Leon de Winter over de hele affaire. Hij vertelde dat er geen misverstand bestond over de straf die de deken Moszkowicz oplegde: ‘’een half jaar schorsing is een soort doodstraf voor een advocaat. Een half jaar of een heel jaar: het maakt de onderneming van Bram kapot. Kempers doet net of hij toch een beetje mededogen heeft, maar dat is bedrog. Hij weet wat hij doet. Brams zaak moet dicht. Bram moet eraan’’. Moszkowicz overweegt een klacht tegen de deken in te dienen. Dat Kemper hem ongeschikt voor het vak noemde is niet hetgeen dat hem het meest raakte. De woorden dat de advocaat ‘geen intrinsiek slecht mens is’ kwamen het hardst aan. Moszkowicz zei hierover dat dit een zware lading heeft. Uit zijn boek blijkt dat zijn vader, die in Auschwitz heeft gezeten, altijd zei dat intrinsiek slechte mensen niet bestaan. Dat Kemper deze woorden gebruikt vindt de advocaat dekenonwaardig. Orde wil af van cashbetalingen Naar aanleiding van de tuchtzaak wil de Orde van Advocaten dat advocaten zich niet langer contant laten uitbetalen door cliënten. De orde wil dat er alleen in bijzondere omstandigheden een cashbetaling gerechtvaardigd kan worden en dan tot een maximumbedrag van 2.000 euro. Alles daarboven moet met de lokale deken besproken worden. Zoals gezegd is het huidige maxi-
male bedrag 15.000 euro, waarna alles daarboven moet met de lokale deken van de orde besproken worden. De orde gaat het toezicht op de ‘’financiële handel en wandel’’ van advocaten flink opschroeven. Een team van zes financieel experts gaat de lokale dekens hierbij ondersteunen. De orde wil op deze manier wanpraktijken voorkomen. Kantoren met een ,,hoog risicoprofiel’’ kunnen rekenen op een huisbezoek van deze experts. Hun takenpakket zal bestaan uit aan de ene kant het doorlichten van de administratie en aan de andere kant het verzorgen van voorlichting en cursussen aan advocaten, aldus een woordvoerder van de orde. De nieuwe regels voor betalingen in contanten moeten nog worden goedgekeurd door het College van Afgevaardigden van de advocatenorde. Bekende strafrechtadvocaten zeggen de betalingen aan te nemen omdat hun cliënten vaak niet over een betaalrekening beschikken. Ook is er in het geval van gevangenhouding vaak sprake van familieleden en vrienden die contant geld inzamelen om advocaten te kunnen betalen. Ze zeggen dat wanneer strafpleiters straks niet meer dan 2.000 euro contant mogen ontvangen wordt er een groot deel van de verdachten het recht op goede verdediging ontzegd. De belastingzaak De belastingdienst heeft de advocaat in totaal aan 400.000 euro boetes opgelegd wegens het ontduiken van belastingen. Volgens de fiscus is Moszkowicz ‘’structureel bezig geweest zaken te verhullen’’ en kan hij dat niet anders dan opzettelijk hebben gedaan. De inspecteur zei nog dat er sprake was van een patroon, een structureel karakter en listigheid. De zaak omvat niet alleen Moszkowicz persoonlijk maar ook zijn bv en de advocatenmaat-
Jurist in Bedrijf
crisis
rechters te bekritiseren en dat hij de beschuldigingen aan zijn adres niet meer kan bijhouden. Volgens hem is de tijd van ivoren torens voorbij. "U hebt er inmiddels een dagtaak aan om klachten tegen mij in te dienen", zei Moszkowicz tegen de deken van de Orde van Advocaten. "Maar ik heb ook wat anders te doen", voegde hij eraan toe.
"U hebt er inmiddels een dagtaak aan om klachten tegen mij in te dienen"
schap die hij tot voor kort met zijn twee broers vormde. Het gaat om inkomsten-, omzet- en vennootschapsbelasting. De boete voor de ontdoken inkomstenbelasting is de hoogste, namelijk 215.000 euro. Volgens de inspecteur heeft de strafpleiter zwarte omzet gedraaid, maar volgens Moszkowicz is daar geen sprake van geweest. Ook zegt hij geen gebruik te hebben gemaakt van de rekening courant van zijn bv. De fiscus is het onderzoek naar de vermeende ontduiking begonnen in 2007. Volgens de inspecteur duren dit soort ingewikkelde zaken vrijwel standaard langer dan de ‘’redelijke termijn’’ van 2 jaar; in dit geval heeft dat ook te maken met de houding van de belastingplichtige en zijn adviseur. Moszkowicz vindt het onderzoek onaanvaardbaar lang duren en meent dat alleen daarom al de opgelegde boetes gematigd moeten worden. De belastingkamer doet uitspraak op 16 november aanstaande. Conclusie De beschuldigingen aan het adres van Bram Moszkowicz zijn niet mis. In de media lijkt het beeld te bestaan dat Moskowicz grove fouten heeft gemaakt en daar flink voor gestraft moet worden maar er zijn ook andere geluiden die Moszkowicz verdedigen en in het gelijk stellen. Een ding is zeker, het zal een zware periode worden voor Moszkowicz en hij zal hard moeten vechten om overeind te kunnen blijven staan.
11
crisis
Interview met Dries van Agt Fotografie: photographernl / www.photographernl.com
In deze tijd denken de meeste Nederlanders bij ‘crisis’ vrijwel meteen aan de economie. Er zijn echter ook andere crises in de wereld. Een voorbeeld is het voortslepende conflict tussen Israel en de Palestijnen. Dit conflict is bij de meeste Nederlanders bekend, maar slechts weinigen weten wat er echt aan de hand is. Van een dieper inzicht is meestal geen sprake. Voormalig minister-president Dries van Agt heeft met zijn juridische achtergrond een duidelijke mening over het Israëlisch-Palestijnse conflict en wil die graag voor het voetlicht brengen. Aan de hand van een aantal algemene en specifieke vragen die de oudpremier beantwoordt, worden de aard en achtergrond van dit conflict belicht.
Selien Coolen Loïc van de Walle Om te beginnen een aantal algemene vragen. U heeft ‘rechtsgeleerdheid’ gestudeerd in Nijmegen, hoe heeft u uw studententijd ervaren? Als rechtenstudent in Nijmegen (1949-1955) heb ik een heel fijne tijd gehad. Ik heb veel in bestuursfuncties gezeten en overigens nogal wat tijd vermorst. Achterom kijkend denk ik dat ik er beter aan had gedaan tijd te besteden aan filosofie en het verwerven van bekwaamheid in Duits en in Frans. Jammer vind ik het ook dat ik toen de kans niet heb gegrepen om mij te bekwamen in het bespelen van een orgel. De jaren daarna bent u zich bezig gaan houden met zowel de advocatuur, als het onderwijs geven als hoogleraar. Tevens bent u Minister van Justitie geworden en was u vervolgens drie periodes Minister-President. Hoe heeft u deze periodes ervaren en waren dit allemaal stappen die u van te voren in gedachten had als ‘rechtenstudent’? Zelf heb ik eigenlijk helemaal geen keuze gemaakt. Een huisvriend van mijn ouders, destijds zelf hoogleraar aan de Juridische Faculteit van Nijmegen, heeft mij aan het handje
12
meegenomen. Aldus ben ik een geluksvogel geworden. Want ik ben idolaat geraakt van de rechtenstudie en heb na de voleinding daarvan bijna een kwart eeuw lang puur juridische functies gehad: advocatuur, wetgevingsambtenaar op departementen, kortstondig hoogleraar strafrecht, minister van Justitie. Vanaf welk moment kan er daadwerkelijk gesproken worden van hét Israëlisch-Palestijns conflict en hoe kwam dit zo? Hoe ik in aanraking ben gekomen met het Israëlisch-Palestijnse conflict heb ik even uitvoerig als eerlijk beschreven in mijn boek “Een schreeuw om recht, de tragedie van het Palestijnse volk”. Wat voor mij de doorslag gaf was dat ik met eigen ogen gezien heb wat Israel in de Palestijnse gebieden doet. Ik heb de militaire onderdrukking gezien, de vernedering van Palestijnse burgers, de kolonisatie. De rechteloosheid aldaar is vreselijk. Ik kan iedereen alleen maar adviseren: ga zelf kijken. Er zijn heel wat vredesorganisaties en mensenrechtenactivisten die dergelijke bezoeken kunnen faciliteren. Op mijn website www. driesvanagt.nl staan praktische tips.
Jurist in Bedrijf
"Helaas is in onze boze wereld niet het recht aan de macht, maar domineert de macht over het recht"
Zodra u benaderd werd om deel te nemen aan een interview voor het JiBulletin kregen wij snel een positieve reactie, zag u dit als een mogelijkheid om studenten uw visie te geven over het Israëlisch-Palestijnse conflict? Uw verzoek om een interview was mij welkom omdat ik voordien nooit enig teken van belangstelling uit Maastricht heb gehad voor dit onderwerp. Ik ben al op alle Nederlandse universiteiten geweest voor het houden van voordrachten hierover, in een aantal steden zelfs bij herhaling en voor diverse studiegroepen. Uit sommige universiteiten zijn verzoeken gekomen van
U bent een van de oprichters van ‘Stichting The Rights Forum’, is dit volgens u dé manier om de samenleving bewust te maken van de misschien wel onbekende kant van de conflicten? De stichting The Rights Forum beijvert zich om aan regering en parlement duidelijk te maken dat in dit conflict zoveel en zo ernstige schendingen gebeuren van het humanitaire oorlogsrecht en van de conventies omtrent mensenrechten dat juist Nederland hiermee geen genoegen kan nemen. Nederland is immers de bakermat van het internationale recht, het geboorteland van Hugo de Groot, het land waar befaamde Vredesconferenties hebben plaatsgevonden (het Vredespaleis in Den Haag herinnert eraan) en Nederland is thans de thuisbasis van een reeks van instituties voor internationale rechtspraak. Maar wij beperken ons niet tot interven-
ties in de politieke wereld van Den Haag. Door publicaties in de media en in gezaghebbende vakbladen dragen wij onze kennis en inzichten uit over het hele land. Hoe trekt u de vergelijking tussen ons thema ‘crisis’ en het IsraëlischPalestijns conflict? De crisis in de bezette Palestijnse gebieden is van een heel andere orde dan de economische crisis in Europa. Bij ons staat ook veel op het spel, geen twijfel. Maar de crisis op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook is in wezen existentieel. Geen ander thema illustreert dit beter dan water. Sommige Palestijnse gemeenschappen op de Westoever beschikken over evenveel water als vluchtelingen in Soedan en Congo: 10 liter per persoon per dag. Dit is rechtstreeks te wijten aan de Israëlische bezetting. Het minimum dat de Wereld Gezondheidsorganisatie hanteert is 100 liter per persoon per dag. Kolonisten die illegaal op de Westoever zijn gehuisvest beschikken daaren-
crisis
juridische genootschappen om te spreken over de internationaalrechtelijke dimensies van de kwestie.
"Het kruitvat daar heeft verscheidene lonten"
tegen over meer dan 240 liter water per dag. En dan heb ik het nog niet over Gaza, waar 95% van het grondwater dusdanig vervuild is dat het drinken ervan grote gezondheidsrisico's met zich meebrengt. Door de Israelische blokkade van Gaza is de waterzuivering in Gaza totaal ontregeld. Echter, deze watercrisis is een symptoom van een andere crisis: de politieke crisis waarin het Israëlisch-Palestijnse conflict is beland. Daarmee doel ik op het politieke onvermogen van de internationale gemeenschap om dat conflict nou eens eindelijk op te lossen. De
© The Rights Forum
Jurist in Bedrijf
13
crisis © The Rights Forum
drukmiddelen om een oplossing af te dwingen zijn aanwezig. Maar de politieke wil ontbreekt om ze in te zetten. De Westerse regeringsleiders en ministers van Buitenlandse Zaken blijven maar praten over het belang van de twee-statenoplossing. Maar zij treden niet op tegen beleid van Israël dat die oplossing vernietigt. Dat is de echte crisis. Zowel VVD als het PvdA spraken in hun programma’s over het conflict. Het lijkt erop dat beide lijken te willen dat het conflict tot een einde komt. Denkt u dat er een positieve wending zal plaatsvinden indien VVD en PvdA tot een regeerakkoord komen? Iedereen zegt te willen aansturen op vrede. De cruciale vraag is: wie
14
heeft een geloofwaardige en effectieve strategie om vrede te bevorderen? En over wat voor vrede hebben we het dan? Het vorig kabinet heeft in dat opzicht jammerlijk gefaald. Dat droeg juist bij aan het probleem, in plaats van aan de oplossing. Rutte-I steunde Israel onvoorwaardelijk, ongeacht de ernstige schendingen van het internationaal recht die Israel doorlopend pleegt. Wil Nederland aan de oplossing bijdragen, moet het een proactief beleid gaan voeren, op basis van het internationaal recht. Daarmee kan Nederland aan een daadkrachtig Europees Midden-Oosten beleid bijdragen, in plaats van Europa vleugellam te maken, zoals tijdens
Jurist in Bedrijf
Rutte-I gebeurde. Ik hoop vurig dat de PvdA ervoor zal zorgen dat Nederland een constructieve rol gaat vervullen in Europa, dat ons land weer ijvert voor recht en rechtvaardigheid. In 2003 is Israël begonnen met de bouw van een afscheidingsbarrière rond de Westoever om aanslagen in Israël tegen te gaan, deze barrière loopt echter ook dwars door Palestijns gebied. De Palestijnse bevolking is al meermalen in het gelijk gesteld en heeft verschillende delen terug gekregen maar Israël blijft doorbouwen. Hoe is het mogelijk dat hier niet wordt ingegrepen? Helaas is in onze boze wereld niet het recht aan de macht, maar domineert de macht over het recht. De
"Wil Nederland aan de oplossing bijdragen, moet het een proactief beleid gaan voeren, op basis van het internationaal recht"
VN-Veiligheidsraad struikelt vaak over het vetorecht van Amerika en de Algemene Vergadering van de VN kan geen bindende resoluties voortbrengen. Toch zie ik dat het begrip voor de Palestijnse positie steeds meer toeneemt, dat meer en meer mensen inzien dat de kernoorzaken van het conflict gelegen zijn in Israëls grove schendingen van de fundamentele rechten van de Palestijnen.
Toch wordt er ook gesproken over het feit dat er verschillende nederzettingen zijn waar beide bevolkingsgroepen samen leven en tevens projecten samenstellen die zich richten op samenwerking. In
hoeverre is de strijd tussen beide nu een echte strijd tussen de volkeren of juist meer een politiek spel? Bij mijn weten is er geen enkele nederzetting waar kolonisten samenwerken met gekoloniseerde Palestijnen. Het Israëlisch-Palestijnse conflict is een wrede werkelijkheid die gekenmerkt wordt door totale asymmetrie, en allerminst een politiek spel.
crisis
Haag. Denkt u dat dit een grote stap zal zijn naar verbetering? Nadat de Palestijnen hun aanvraag op VN-lidmaatschap hebben zien stranden in de Veiligheidsraad, gaan ze nu proberen in de Algemene Vergadering een positie te krijgen gelijk aan die van het Vaticaan nu en van Zwitserland in het verleden. Het heftige verzet door Israël tegen de pogingen van de Palestijnen toegang te krijgen tot de VN heeft stellig te maken met het openen van de weg naar het Internationale Strafhof. Even onbegrijpelijk als verwerpelijk is dat de vorige Nederlandse regering Israel bij het ontwijken van de internationale rechtsorde heeft geholpen, door de Palestijnse VN-ambities af te wijzen en te ondermijnen.
Tot slot, hoe ziet u de situatie over tien jaar? De situatie over tien jaar? Ik heb nog geen mens ter wereld ontmoet of gehoord die zich hierover durft uit te laten. Voor de Palestijnen wordt de situatie met de dag slechter. Eén van de onzekere factoren is hoe het de staat Israël zal vergaan. In dat land nemen de spanningen almaar toe tussen seculieren en orthodoxen, terwijl de kolonisten zich bij voortduring scherper opstellen tegenover de regering van Israël. Het kruitvat daar heeft verscheidene lonten.
Wat ziet u als het zwaarste recht dat wordt geschonden in het IsraëlischPalestijnse conflict, het humanitair oorlogsrecht of de mensenrechten? Schendingen van het humanitaire oorlogsrecht en schendingen van mensenrechten gaan bijna altijd samen. Een duidelijk voorbeeld is het nederzettingenbeleid, dat inbreuk maakt op de Vierde Conventie van Geneve. Dat beleid veroorzaakt ernstige mensenrechtenschendingen. Wie daar meer over wil weten, kan de website van de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem bezoeken: www.btselem.org. Daar is veel waardevolle informatie te vinden. Palestina is in de Algemene Vergaderingen van de Verenigde Naties toegelaten als waarnemer, maar is nog niet erkend. Indien Palestina erkent wordt, hebben zij de mogelijkheid om misdaden van het Israëlisch leger te kunnen aankaarten bij het Internationaal Strafhof in Den
Fotografie: Jordi Huisman
Jurist in Bedrijf
15
crisis
Crisis in Hollywood Innocence of muslims
Het is alweer vier jaar geleden dat de controversiële film Fitna uitkwam. Een zestien minuten lange complicatie van fragmenten van de Koran gemaakt in opdracht van Geert Wilders. Wilders was samen met Kåre Bluitgen, beter bekend als de tekenaar van de Deense Mohammed-cartoons, een van de eerste die openlijk kritiek uitte op de Islam. In 2012 zijn er beelden op het internet verschenen van een nieuwe anti-islamitische film genaamd Innocence of Muslims. Net als Fitna en de spotprenten heeft de film veel ophef teweeg gebracht in Islamitische landen.
Stef Plouvier Desert Warrior Het is algemeen bekend dat er duizenden aspiring acteurs elk jaar naar Hollywood gaan in de hoop door te breken. Dat slechts een enkeling hier in slaagt is net zo bekend. Tim Dax, een acteur die kleine rollen heeft gehad in onder andere CSI , leest op internet een advertentie over een film Desert Warrior. Hij besluit naar de castings te gaan en in augustus 2011 bevindt Dax zich op de set van de film. Hopende op zijn groot doorbraak komt hij er al gauw achter dat het om een amateuristische C-film gaat. Het overgrote deel van de film wordt gefilmd met als achtergrond een groen geschilderde muur van een pakhuis. Er werden van te voren geen scripts aan de acteurs gegeven zodat ze hun teksten niet konden oefenen; de acteurs kregen hun tekst pas net voor ze voor de camera moesten verschijnen. Zelfs wanneer ze blunders maakte liet de regisseur tevreden de camera draaien. Blij dat ze eindelijk werk hadden, sputterde geen van de acteurs tegen. Innocence of Muslims Het fragment is, in een Arabisch nagesynchroniseerde versie, uitgebracht medio september van dit jaar. Toen er een 14 minuten durend stukje op internet verscheen over de film, begonnen de protesten.
16
Het fragment van de film, die zou worden uitgebracht met als naam Desert Warrior, verscheen nu onder de naam Innocence of Muslims. Dialogen van de acteurs waren na gesynchroniseerd en de film bleek de profeet Mohammed te beledigen. De maker van de film die zich voorstelde als Sam Bacile, deed zich voor als een Israëlische projectontwikkelaar die de film zou financieren met vijf miljoen dollar van Joodse donateurs. Niemand in Hollywood leek Bacile te kennen, en ook op internet kon er niets over deze zogenaamde projectontwikkelaar worden gevonden. Nader onderzoek bracht aan het licht dat er een vreemde man, genaamd Nakoula Basseley Nakoula, op het adres van Bacile woonde. De film zou op 30 juni 2012 in première gaan in een kleine bioscoop in Los Angeles, dit evenement heeft echter nooit plaatsgevonden. Op het fragment na is er geen bewijs dat een daadwerkelijke film echt bestaat. De cast De cast van de film laat in een brief aan een nieuwszender weten dat ze geen weet hadden van het motief van de filmmaker. In het script was helemaal geen sprake van het karakter Mohammed. Een actrice heeft de producers van de film aangeklaagd
Jurist in Bedrijf
"Er is veel onduidelijkheid over de vraag of die rellen daadwerkelijk verband houden met de film of dat er een geplande aanslag is geweest en de rellen over de film als dekmantel zijn gebruikt"
omdat ze beweert dagelijks met de dood bedreigd te worden. Youtube heeft geweigerd het filmpje van internet te halen. Protesten Nadat het fragment van de film op internet is geplaatst hebben zich wereldwijd incidenten voorgedaan van boze moslims die de film niet konden waarderen. In de film is bijvoorbeeld te zien dat Mohammed zijn volgelingen beveelt om mannen te vermoorden, vrouwen gevangen te nemen en kinderen als slaaf te gebruiken. Ook heeft de profeet in
Ook in Afghanistan heeft de film voor veel ophef gezorgd: nadat de film uitkwam is Youtube in het hele land verboden geweest. Google, de eigenaar van Youtube, is Iran geblokkeerd. Gmail en de zoekmachine van Google hebben dagen uit de lucht gelegen. De Iraanse bevoking heeft massaal hun onvrede op Twitter laten horen. In Pakistan heeft een minister een beloning van 100.000 Amerikaanse dollars uitgeloofd voor de moordenaar van de filmmaker.
tivist die de internationale gemeenschap oproept steun te geven aan de kopten. Kopten zijn christelijke Egyptenaren die al jaren in het overheersend Islamitische gedeelte van het land worden onderdrukt. Met ruim drie miljoen aanhangers in Egypte vormen zij een duidelijke minderheid daar. Volgens Sadek zouden kopten in het land van de piramides worden mishandeld en hevig worden onderdrukt. Sadek is ook de man die het filmpje op internet heeft gepubliceerd en verspreid. Steve Klein is door Nakoula benoemt als woordvoerder, mocht hij worden aangevallen door de media. Klein, een Amerikaanse religieuze activist, bestempelt zich zelf als een expert op het gebied van de Islam. Hij heeft een adviserende rol gespeeld bij het maken van de film.
De film zou in eerste instantie de innocence of Bin Ladin heten om alleen de radicalere islamieten aan te spreken. Klein heeft dit afgeraden. Hij vertelt in een interview dat hij niet weet waar Nakoula vandaan komt en dat hij de alias Sam Bacile heeft aangemaakt om zijn familie te beschermen. Verder beweert Klein dat er bloed aan de handen van minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton zit wegens grove nalatigheid in de bescherming van de Amerikaanse Ambassadeur in Libië. De religieuze activist beklaagt zich over het feit dat de minister de zaak had moeten zien aankomen en de het leger had moeten sturen om hem te beschermen.
crisis
de film orale seks met een vrouw en praat hij met een ezel. De protesten zijn begonnen in Egypte en zijn daarna overgeslagen naar Libië. In de Libische stad Bengazhi is het Amerikaanse consulaat aangevallen waarbij de Amerikaanse ambassadeur om het leven is gekomen. Er is veel onduidelijkheid over de vraag of die rellen daadwerkelijk verband houden met de film of dat er een geplande aanslag is geweest en de rellen over de film als dekmantel zijn gebruikt.
Arrestatie Op 27 september 2012 is Nakoula
Nakoula Bassely Nakoula De 55 jarige koptische Christen Nakoula Basseley Nakoula beweert dat hij nooit de regisseur is geweest van de film. Dit zou de Joods Amerikaanse Sam Bacile zijn geweest, Nakoula zou slechts een kleine rol hebben gespeeld bij het produceren van de film. Bacile zou nu ondergedoken zijn. De koptische Christen is in 2009 al in aanraking gekomen met justitie; hij opende met de schuilnaam Nicola Bacile bankrekeningen bij verschillende banken waarmee hij vervolgens fraude pleegde. Hij kreeg een straf van 21 maanden en er is hem door de rechter een computerverbod opgelegd van 5 jaar. Volgens papieren van de Rechtbank gebruikt Nakoula nu dezelfde alias als hij in 2009 deed. Daarnaast zijn de telefoonnummers van Sam Bacile en Nakoula aan elkaar gelijk. Handlangers Morris Sadek is een Egyptische ac-
17
crisis
opgepakt wegens het schenden van zijn reclasseringsvoorwaarden. Voor zijn in 2009 opgelegde straf wegens bankfraude heeft hij enige tijd in de gevangenis gezeten. Ten tijde van de arrestatie zou Nakoula nog in zijn proeftijd zitten, hij zou niet met computers mogen werken. De 55-jarige Egyptenaar zou niet eerlijk zijn geweest tegen zijn begeleiders en hij zou een gevaar voor de samenleving zijn. Onder hevige beveiliging is hij naar het de federale gevangenis in Los Angeles geëscorteerd. De advocaat van Nakoula, waarschijnlijk betaald door Klein, oppert tevergeefs dat hij huisarrest moet krijgen. De Federale gevangenis zou vol zitten met moslims waardoor zijn veiligheid niet gegarandeerd kan worden. Op negen november zal er een hoorzitting plaats vinden waarin het bewijsmateriaal wordt gepresenteerd. Nakoula ontkent dat hij de voorwaarden van de reclassering heeft geschonden. Reacties in Nederland In ons eigen land heeft PVV-leider Geert Wilders het filmpje op zijn eigen site gezet. Wilders laat het ANP weten dat: “Verdedigen van de vrijheid van meningsuiting is het grootste goed. Ook tegen hen die er met geweld op reageren. Dus publiceren en linken en iedereen zou dat moeten doen als signaal dat geweld niet wordt geaccepteerd en niet werkt”. Wilders werd zelf vervolgd wegens onder andere aanzetting tot haat en groepsbelediging. Zijn film ‘Fitna’ was een belangrijk punt in de tenlastelegging. De rechtbank oordeelde dat sommige beelden uit de film ‘choquerend en verontrustend’ zijn, maar volgens de rechter moet de boodschap kunnen worden overgedragen. In 2009 is door de Hoge Raad bepaald dat uitlatingen over een godsdienst niet strafbaar zijn. Reacties in Frankrijk In Frankrijk gooit het satirische weekblad, ‘Charlie Hebdo’, meer olie op het vuur door een spotprent van de profeet Mohammed te publi-
18
ceren. Mohammed zou naakt zijn afgebeeld als Frans fotomodel Brigitte Bardot. Uit angst voor repercussies heeft de Franse regering besloten om haar ambassades tijdelijk te sluiten. De autoriteiten waren bang voor de veiligheid van hun medewerkers op ambassades in Islamitische landen. Charbonnier, hoofdredacteur van het blad, laat weten niet bereid te zijn om zich in te houden. Hij beroept zich ook op zijn vrijheid van meningsuiting, zo stelt hij dat mensen die zich door spotprent beledigd willen voelen zich ook beledigd gaan voelen. Reacties Europees Parlement Niet alleen de politieke top van Nederland doet uitspraken over de film, ook de voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz heeft zijn woordje klaar. Schulz heeft niet alleen kritiek op de inhoud van de film, hij bekritiseert ook de makers: “We zijn het erover eens dat dit soort godslasterlijke films veroordeeld moeten worden. Ik veroordeel niet alleen de inhoud, maar ook de verspreiders van zo’n film, die enorm vernederend is voor veel mensen over de hele wereld.” Door deze uitspraak heeft Schulz de wind van voren gekregen. De PVV en VVD beweren dat dit “een kwestie is van vrijheid van meningsuiting”
Jurist in Bedrijf
en dat hij als parlementsvoorzitter “niet over die vrijheid mag oordelen”. Volgens Europarlementariër Hans van Baalen mag “alleen een onafhankelijke rechter op basis van de wet grenzen stellen aan die vrijheid”. De eigenlijke film? Voor diegene de trailer daadwerkelijk hebben gezien, zullen van mening zijn dat alles er zeer amateuristisch uitziet; je ziet duidelijk dat de stemmen zijn nagesynchroniseerd en dat de kwaliteit van het acteerwerk bijzonder slecht is. Het is daarom zacht uitgedrukt opmerkelijk dat een productie van dit niveau zoveel teweeg heeft gebracht, voornamelijk in Islamitische landen. Betogers gingen massaal de straat op, sites werden uit de lucht gehaald en er zijn tientallen doden gevallen. Of het filmpje de oorzaak van de ophef is, is nog maar net de vraag. Critici denken dat betogers het filmpje als de spreekwoordelijke druppel gebruikt kunnen hebben, met als doel eenheid te creëren in de Islamitische wereld. Het antwoord op deze vraag blijft voorlopig onbeantwoord. Het is en blijft bizar dat er zoveel ophef wordt gemaakt over een trailer van een film, terwijl niemand de echte film ooit heeft gezien.
crisis
Quarter-life crisis Wie ben ik, wat wil ik gaan doen? Wil ik blijven studeren, misschien zelfs een master doen? Of ga ik werken? Waar wil ik wonen en wie wordt mijn levenspartner? Wil ik kinderen, of zal ik hiermee wachten? Wat gaat er komen? Hoe ziet mijn toekomst er uit? Je bent tussen de 22 en 35 jaar en dit soort vragen spoken dagelijks door je hoofd. Je leeft maar één keer en wilt alle mogelijke kansen grijpen. Het begin van een nieuwe levensfase maakt je onzeker, nieuwsgierig en tegelijkertijd radeloos. De mensen om je heen gaan ieder hun eigen weg, zijn succesvol en hebben een doel voor ogen. Je wilt wel keuzes maken maar durft dit niet. Je leeft met één voet op het gaspedaal en één voet op de rem. Er is zoveel dat je prikkelt en je aandacht vraagt, maar daarnaast is er broodnodig tijd voor een beetje gas terug – momenten van rust en even op jezelf zijn. Je bent een twintiger die zich, op weg naar de dertig, los probeert te weken van oude patronen en zijn of haar toekomst aan het uitstippelen is.
Carlijn Martens Het fenomeen De quarterlife crisis, in Nederland ook wel dertigersdip of dertigersdilemma genoemd, is een identiteitscrisis onder twintigers en (begin) dertigers die gepaard gaat met gevoelens van onrust, somberheid en zelftwijfel. Deze crisis treft mensen tussen hun 22e en 35e levensjaar en is een
typisch Westers fenomeen. De Westerse veeleisende samenleving wordt gekenmerkt door individualisme en welvaart en dit vormt samen de perfecte omgeving voor het ontstaan van de quarterlife crisis. Door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de economische welvaart
Jurist in Bedrijf
en een goede opleiding, hebben quarterlifers legio mogelijkheden waar ze uit kunnen kiezen. Deze terreur van keuze geeft quarterlifers een gevoel van stress en beklemming. Een van de kenmerkende symptomen van de quarterlife crisis is moeite hebben met het nemen van belangrijke beslissingen. Twintigers en dertigers breken hun hoofd over alle keuzes die ze nu juist in deze levensfase moeten maken. Uit onderzoek blijkt dat 72 procent van de twintigers en dertigers moeite blijkt te hebben met het nemen van belangrijke levensbeslissingen. In essentie is de quarterlife crisis een identiteitscrisis die voorkomt uit onduidelijkheid over wie je bent en waar je naar toe wilt in je leven. Vaak uit dit zich in symptomen als hoofdpijn, last van spieren, oververmoeidheid, prikkelbaarheid, somberheid en in ernstige gevallen zelfs een burnout. Quarterlifers voelen zich hulpeloos overgeleverd aan een complexe, overweldigende wereld vol keuzemogelijkheden en ervaren een sterke druk om – nu eenmaal aangekomen in het spitsuur van hun leven – de juiste, levensbepalende beslissingen te nemen. De pas afgestudeerde adolescent heeft vaak moeite met de overgang naar het werkende leven,
19
crisis
wat te maken heeft met de gestructureerde manier van het ‘volwassen’ leven, wat sterk verschilt van de vrijheid als student. Eigenlijk lijkt de quarterlife crisis veel op een zogenoemde vervroegde midlifecrisis, het zijn beiden namelijk vormen van een identiteitscrisis. De midlifecrisis betreft de overgang van een volwassene naar een oudere, waarin het verschilt van de quarterlife crisis die zich beperkt tot de (jong)volwassene. Kortom kenmerkt de quarterlife crisis zich aan onzekerheid over de toekomst en de midlifecrisis zich aan ontevredenheid en zinloosheid over het verleden. Essentieel is dat bij de quarterlife crisis nog heel het leven als quarterlifer open ligt. Wat voor veel quarterlifers confronterend is, is dat ze vaak worden afgeschilderd als ‘aanstellerige twijfelaars’. Dit komt doordat de quarterlife crisis tot voor kort een relatief onbekend fenomeen was. Hierdoor is er nog altijd veel onbegrip over de moeilijkheden rond deze levensfase. Oorzaken Hoe komt het nou dat er tegenwoordig twintigers en dertigers in een quarterlife crisis verzeild raken en wat is hier tegen te doen? Het leven in onze huidige maatschappij wordt door veel mensen ervaren als hectisch, druk en complex. Er is enorm veel (digitale) informatie te vinden, technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en er valt ongelofelijk veel te kiezen. Juist twintigers en dertigers, die zich in de beslisfase van hun leven bevinden, hebben hier extra veel last van. Deze keuzestress van de quarterlifers hangt voornamelijk samen met de levensfase waarin ze zich bevinden. Rond je dertigste levensjaar wordt er van je verwacht veel keuzes te maken op gebieden als werk, relaties en kinderen. Vanzelfsprekend veroorzaakt dit een gevoel van druk, druk omdat er van je verwacht wordt om te presteren. Bovendien blijken twintigers en dertigers gevoelig te zijn
20
voor groepsdruk. Zij voelen zij zich ‘opgejut’ om overal aan mee te moeten doen en geen enkele kans te laten liggen. In de moderne ‘gejaagde’ tijd volgen ontwikkelingen elkaar snel op, het dagelijks leven is een stuk complexer geworden en de talrijke opties in de ‘meerkeuzenmaatschappij’ kunnen psychische druk veroorzaken. Het individualiseringsproces heeft er in het bijzonder toe geleid dat mensen zichzelf steeds minder zijn gaan ervaren als onderdeel van een groep of collectiviteit. Hiermee hebben mensen zich los weten te maken van traditionele sociale binding, zoals religie. De individuele keuzevrijheid is een alsmaar centralere waarde geworden. De moderne samenleving van nu, wordt afgespiegeld als een wereld vol onbegrensde keuzemogelijkheden waar individuen vrijelijk en geheel zelfstandig beslissingen nemen. Andere kenmerken van deze identiteitscrisis zijn perfectionisme en presteringsdrang. Perfectionisten zullen moeilijker knopen durven doorhakken en belanden daardoor eerder in een dertigersdip. Mensen die veel bevestiging zoeken voor hun keuzes bij anderen en mensen die het goed willen doen in de ogen van anderen, zijn gevoelig voor een quarterlife crisis. Ondanks dat de quaterlife crisis een serieus probleem is, bestaat er geen standaard recept voor het oplossen van deze crisis. Hoe iemand zijn quarterlife crisis aanpakt en wat zijn knelpunten zijn, is heel persoonlijk. Bij de een gaat dit geleidelijk vanzelf, de ander bezoekt zijn huisarts of therapeut en weer aan ander maakt een wereldreis en praat met vrienden. Burn-out Een van de meest ernstige gevolgen van de quarterlife crisis is de zogenaamde burn-out. Een burn-out is een psychologische term voor het gevoel opgebrand te zijn en geen energie of motivatie meer te vinden voor bijvoorbeeld bezigheden op het werk. Een burn-out gaat altijd gepaard met
Jurist in Bedrijf
langdurige lichamelijke en/of geestelijke vermoeidheid. Daarnaast kunnen er klachten optreden als pijn in spieren, nek, rug of gewrichten, duizeligheid, hoofdpijn, slaapproblemen, maagklachten, prikkelbaarheid, cynisme; het gevoel geestelijk afgestompt te zijn en verminderde bekwaamheid. Ook het afnemende gevoel van zelfvertrouwen is typerend voor het burn-out-syndroom. Veel wetenschappers zien een burnout als een vorm van depressie, dan wel gewone (?), zij het extreme vermoeidheid. Bewezen is dat een burnout kan ontstaan na langdurig te zijn blootgesteld aan stress. Verder heeft een burn-out een lange aanloop en is vaak, maar niet altijd, werk gerelateerd. Niet uitgesloten mag worden, dat biochemische factoren van invloed zijn bij het ontstaan van een burn-out. Als het gaat om het burn-out-syndroom staan twintigers en dertigers staan sinds een jaar of tien regelmatig in de belangstelling. Er zijn opvallend veel jonge mensen in de leeftijdsgroep van 25 tot 35 jaar oud uitgeschakeld als gevolg van burn-out-verschijnselen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau stelt dat psychische aandoeningen, zoals burn-out, epidemische vormen aan lijken te nemen. Sociologen noemen de toenemende druk vanuit de samenleving en meerkeuzemaatschappij als een opkomende oorzaak van de burn-out. Gelukkig is de quarterlife crisis vaak een stuk minder heftig dan een echte burnout. In de meeste gevallen kan er tijdens een quarterlife crisis gewoon doorgewerkt of gestudeerd worden en is een medische of therapeutische behandeling geen noodzaak. Tegenwoordig wordt een burn-out succesvol behandeld door middel van kortdurende wekelijkse sessies therapie. Daarnaast worden risicofactoren op het werk geïnventariseerd en, waar mogelijk, aangepakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan overwerken en een onprettige sfeer op de werk-
Nederland In Nederland zijn er, zo blijkt uit onderzoek, aanzienlijk wat jonge volwassenen die worstelen met de quarterlife crisis. Opmerkelijk is dat in Nederland de quarterlife crisis zich later manifesteert dan in Amerika. In Amerika concentreren zich de problemen vooral rond de pas afgestudeerde twintigers, terwijl in Nederland juist veel eind twintigers en (begin) dertigers vastlopen. Tussen de eind twintigers en (begin) dertigers bevinden zich veel mensen die al enkele jaren deelnemen aan het arbeidsproces. Twaalf procent van de huisartsenbezoeken in Nederland heeft te maken met stressklachten. Bekend is dat per jaar meer dan 100.000 mensen in de WAO belanden, waarvan één derde door psychische klachten. Voor ongeveer 9000 van deze personen, is stress en overbelasting de oorzaak van hun arbeidsongeschiktheid. Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek laten zien dat 10 procent van de Nederlandse beroepsbevolking last van burn-out verschijnselen heeft en hoewel de burn-out ook zeker mannen treft, zijn vooral vrouwen het slachtoffer. Twee derde
crisis
vloer. Uit praktijk is echter gebleken dat het uitermate ineffectief is om de cliënt als vorm van behandeling een aantal maanden thuis te laten zitten om zogezegd ‘weer even bij te komen’. Het gevolg hiervan is dat dit in sommige gevallen leidt tot volledige arbeidsongeschiktheid. Met name door deze reden, wordt er tegenwoordig naar gestreefd om de cliënt zo snel mogelijk weer aan de slag te laten gaan. Opmerkelijk is dat een burn-out in veel gevallen gevolgd wordt door een carrièreomslag: excliënten ontdekken tijdens en na hun burn-out wat ze écht willen. Omdat burn-out als ziekte niet erkend wordt door het standaard handboek voor psychische aandoeningen (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM) komt de diagnose steeds minder voor en kan het lijken alsof deze serieuze problemen daarmee niet bestaan.
van de WAO’ers onder de 35 jaar is vrouw. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek, die onderstrepen dat het oplopen van een burn-out in de leeftijdscategorie van 25 – 34 jaar oud 12 procent hoger ligt dan in overige risicogroepen van late dertigers en veertigers, zijn burn-outs onder jonge volwassenen een onderschat probleem. Opmerkelijk is dat sinds de economische crisis van 2001 een burnout duidelijk minder blijkt voor te komen, wellicht dat werknemers in tijden van economische malaise blij zijn dat ze nog een baan hebben. Social Media and Fear of Missing out We willen 24/7 bereikbaar zijn – WhatsAppen, Facebooken, Hyven, Twitteren en LinkedInnen. Iedereen is bekend met het feit dat sociale media invloed hebben op de samenleving, maar welke invloed hebben sociale media op het zelfbeeld van twintigers en dertigers? In de geïndividualiseerde en veeleisende samenleving waar wij in leven zijn sociale media niet weer weg te denken en vormen ze hét middel om op een eigentijdse manier contact te maken. Het is enerzijds ontzettend leuk en handig altijd op de hoogte te zijn van de laatste nieuwtjes en precies te weten wie wat waar en wanneer aan het doen is. Tegelijkertijd kleven er ook grote nadelen aan sociale media.
Jurist in Bedrijf
Men, met name de huidige generatie, is massaal bezig met het neerzetten van een ideaal plaatje. De talloze astronomische vrienden op Facebook en de een na de andere promotie op LinkedIn, is iets om jaloers op te worden en om alsmaar te overtreffen. Tegenwoordig worden sociale media door veel twintigers en dertigers gebruikt om hun succes te etaleren. Negatieve verhalen lees je nauwelijks en kwetsbaarheid wordt amper getoond. Een kiekje waarop je een enorme puist heb, zet je immers niet op Facebook, wel? Wat opmerkelijk en tegelijkertijd ongeloofwaardig is, is dat in deze moderne en slimme samenleving de cijfers van het aantal antidepressiva gebruikers, quarterlifers en mensen met het burn-out-syndroom alsmaar toeneemt. Alleen in Nederland piekt het aantal antidepressiva slikkers tot maar liefst 800.000. Vanzelfsprekend is dit toenemende aantal niet slechts het gevolgd van sociale media, maar uit onderzoek blijkt dit wel een grote rol te spelen. Sociale media maakt (jonge) mensen zeer bewust van wat er zich allemaal afspeelt in de wereld, dit kan leiden op het zogenaamde fenomeen ‘Fear of Missing Out’ (FOMO). Veel twintigers en dertigers hebben angst om iets te missen, met als gevolg dat ze constant bereikbaar zijn en up-todate willen blijven op diverse online platforms.
21
crisis
Jurist in Bedrijf Tommy Van ‘t Hul
In tijden van crisis zijn faillissementen en surseances dagelijkse kost, maar ook transacties komen op een lager pitje. Tommy Van ’t Hul is als advocaat werkzaam bij AKD in Amsterdam op de sectie Corporate/Banking&Finance. Bezig met grote transacties en het begeleiden van nationale en internationale herstructureringen van ondernemingen, komt hij geregeld in aanraking met de doorwerkingen van de crisis in de wereld van het recht. Afgestudeerd aan de Universiteit Maastricht en een goede bekende op de Bedrijven- en Instellingendag stelde wij Tommy Van ’t Hul enkele vragen.
Loïc van de Walle Je bent geen onbekend gezicht in Maastricht, maar zou je je om te beginnen even voor willen stellen? Zeker. Ik ben dertig jaar oud en in 2001 aan de studie Nederlands Recht aan de UM begonnen. In mei 2007 heb ik de oude stijl mr. titel behaald met in mijn einddoctoraal vakken als Insolventierecht, Goederenrecht, Ondernemingsrecht, Verbintenissenrecht I&II en Handelsrecht. Al met al een goed pakket om de grote advocatuur in te gaan. Na mijn studie ben ik per direct als advocaat op de sectie Corporate/ Banking&Finance bij AKD in Am-
"Maastrichtse studenten vormen een eenheid, misschien wel meer dan studenten uit grotere en meer traditionele studentensteden als Amsterdam, Leiden of Utrecht"
22
sterdam gaan werken., een sectie waar ik nog steeds met veel plezier werk. Heb je altijd al het idee gehad dat je rechten wilde studeren of ontstond dit op latere leeftijd? Nee, toen ik het besef kreeg dat ik wilde gaan studeren, leek me een studie medicijnen helemaal de bom. Gaandeweg de middelbare school bleek echter dat mijn bètakant niet mijn beste kant was. Al snel heb ik voor alfavakken gekozen en verschoof mijn studiekeuze ook in die richting. Als dokter help je anderen, dat is in feite als advocaat niet anders. Welke Master heb je gevolgd en hoe is dit bevallen? Ik stam nog uit de tijd waarin mr. titels behaald konden worden. Een Master of Law ben ik dus niet, al kan ik wel zeggen dat ik in mijn laatste jaar een bepaalde focus in mijn vakkenpakket heb aangebracht. Met name de vakken Ondernemingsrecht, Goederenrecht en Verbintenissenrecht komen met erg goed van pas in mijn dagelijkse praktijk. Tegen het einde van mijn studie had ik voor ogen bij een groot advocatenkantoor te willen werken. Mijn vakkenpakket was daarnaar de perfecte opmaat.
Jurist in Bedrijf
Volgens velen is Maastricht een unieke studentenstad. Hoe heb jij je studententijd ervaren en wat maakt Maastricht uniek in vergelijking met de rest van Nederland? In één woord geweldig, van het eerste begin tot het laatste eind. Juist vanwege haar ligging en de korte geschiedenis die Maastricht als studentstad kent, heb ik ervaren dat Maastrichtse studenten een eenheid vormen, misschien wel meer dan studenten uit grotere en meer traditionele studentensteden als Amsterdam, Leiden of Utrecht. Dit is wijsheid achteraf overigens. De meest voorname reden dat ik voor Maastricht koos, was het zogenaamde PGO systeem, een systeem dat in mijn ogen twee kanten kent. Enerzijds komt de wat mondigere student nog meer tot bloei maar anderzijds trekt de wat schuwere student zich mogelijk nog meer terug met als gevolg dat diegene misschien niet alles uit zijn of haar studie haalt. Ik heb overigens begrepen dat de scherpe kantjes inmiddels wel van het PGO systeem af zijn. Ben je buiten de studie nog op andere vlakken actief bezig geweest met rechten? Tijdens mijn studententijd bedoel je? Dat zou een volmondige ‘neen’ opleveren.
"Toen de ‘Crisis’ nog de ‘Kredietcrisis’ heette, is het een tijd erg stil geweest in de markt"
Momenteel ben je werkzaam bij AKD, hoe ben je hier terecht gekomen? In het laatste jaar van mijn studie kwam ik AKD tegen op de Bedrijvendag van JIB. Naar aanleiding van dat eerste contact heb ik gesolliciteerd voor een studentstage op de sectie Insolventierecht in Amsterdam. Die stage is erg goed bevallen met als gevolg dat ik na mijn afstuderen als advocaat-stagiair op Banking&Finance ben begonnen. Inmiddels werk ik hier 5,5 jaar met veel plezier en ben ik na afronding van mijn derde jaar benoemd tot advocaat-medewerker.
(vaak vanuit de gehele wereld) aan dergelijke zaken werken. Dat geeft een mooie dynamiek.
Daarnaast begeleidt je nationale en internationale herstructureringen van ondernemingen. Is het zo dat deze herstructureringen vaak het gevolg zijn van het doorvoeren van bezuinigen, wellicht door de crisis of moet dit er volledig los van worden gezien?
Tot slot. Namens AKD ben je al verschillende malen actief geweest op de Bedrijven- en Instellingendag van JiB, zo ook in 2012. Hoe bevalt dit als voormalig Maastrichtse student? Ik ken de Bedrijvendag als één van de best georganiseerde banenbeurzen in Nederland. De locatie is magnifiek en het programma aantrekkelijk voor zowel de student als het kantoor. JIB heeft altijd een goed oog voor een ruimtelijke opzet van de dag. Zowel qua tijd als qua indeling van de beursvloer. Zo komen studenten en kantoren goed tot hun recht. Ook het bedrijvendiner en de borrel achteraf zijn uitstekend verzorgd. Erg belangrijk om naast die serieuze inhoud de dag wat informeler af te kunnen sluiten.
Herstructureringen kunnen in bepaalde gevallen zeker worden gezien als bezuinigingsmaatregelen of daarvan het gevolg zijn. Vaak ook worden herstructureringen doorgevoerd omdat daarmee belastingvoordelen voor de cliënt (het concern) zijn te behalen. Fiscaal recht speelt in zulke gevallen ook een zeer grote rol. Je ziet dan ook dat vaak een multidisciplinair team van adviseurs
crisis
gevolg dat ze (tijdelijk) op hun geld bleven zitten. Het resultaat was dat gedurende korte tijd het aantal transacties op een lager pitje stond. Hiernaast zie ik bijvoorbeeld dat de curatoren van de sectie Insolventierecht het aardig druk hebben. Faillissementen en surseances zijn momenteel helaas aan de orde van de dag.
Heb je nog bijzondere ambities voor de toekomst? Absoluut, AKD biedt heel veel mogelijkheden waarvan partnerschap er één is.
Is er een bepaalde ‘zaak’ die je het meest is bijgebleven? Jazeker, de eerste grote transactie die ik min of meer zelfstandig mocht begeleiden. Een ‘145 miljoen syndicated loan’ met allerlei grensoverschrijdende aspecten. Een typische financieringstransactie zoals je ze bij de grote kantoren regelmatig tegenkomt. Jij houdt je bezig met zowel zakelijke als de financiële aspecten van grensoverschrijdende transacties. Het thema van deze uitgave is ‘Crisis’, een ruim begrip dat iedereen dagelijks bezig houdt. Zie jij de crisis terug in de ‘zaken’ waar jij juridisch advies voor geeft? Jammer genoeg wel. Toen de ‘Crisis’ nog de ‘Kredietcrisis’ heette, is het een tijd erg stil geweest in de markt. Banken en andere financiële instellingen hadden erg weinig vertrouwen in elkaar en in de markt met als
Jurist in Bedrijf
23
crisis
Minister Kamp(t) met huidig ontslagrecht Ons polderlandje trilt op haar grondvesten. Als het aan minister Henk Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ligt, wordt het ontslagrecht eindelijk versoepeld. De invoering van het beruchte flitsontslag wordt een feit: werkgevers kunnen zo zonder toestemming van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) of de kantonrechter hun werknemers de laan uit sturen. Het doel: meer geld in het laatje dat de schatkist heet en een flexibele arbeidsmarkt. Gaan Kamps plannen door, dan mogen wij al in 2014 kennis maken met het versoepelde ontslagrecht.
Selien Coolen Bron voor discussie Het ontslagrecht: al sinds de tweede wereldoorlog een onuitputtelijke bron voor discussie. De rechten van de werknemer zouden te ruimschoots behartigd worden en er zou weinig mogelijkheid bestaan voor de werkgever om een werknemer te ontslaan. Werknemers worden in overdreven mate beschermd door het huidige recht. De ontslagwet, zoals wij deze nu kennen, dateert uit 1945 en in zevenenzestig jaar is er flink wat veranderd op de arbeidsmarkt. Tijd voor verandering, zo dachten de grote politieke partijen. Op 26 april 2012 werd tussen de partijen VVD, CDA, D66, GroenLinks en de ChristenUnie (de Kunduz-partijen, samen 77 zetels) een akkoord gesloten, het zogenaamde Lenteakkoord. Hierin werd de hervorming van het ontslagrecht aangenomen, een van de highlights van de Kunduz-afspraken. Op het eerste gezicht lijkt het je reinste willekeur. Zodra je werkgever van je af wilt, zegt hij dat je ontslagen bent. Je kunt bezwaar aantekenen, maar dat kan de werkgever naast zich neerleggen en dan sta je op straat. Het ontslagplan dat minister Kamp heeft opgesteld, is genuanceerder. Het zou een al decennia zeurende discussie kunnen beslechten. Dan komt een eind aan de kloof tussen rechten van flexwerkers
24
en die van vaste krachten, en tussen het ontslag 'met gouden handdruk' bij de kantonrechter en het 'gratis' ontslag bij het UWV.
het aantal dienstjaren en je leeftijd. Voor de werkgever brengt dit traject als gevolg van deze gouden handdruk hogere kosten met zich mee.
De huidige regelgeving Binnen de huidige wet kan de werkgever op twee manieren een werknemer ontslaan: door middel van een aanvraag voor een ontslagvergunning bij het UWV of via de kantonrechter, die de arbeidsovereenkomst ontbindt. Wanneer de werkgever voor het UWV-traject kiest, dient hij een dossier te presenteren waaruit blijkt dat ontslag onvermijdelijk is. Doorgaans wordt er binnen zes weken besloten of de toestemming voor ontslag verleend wordt. Als de werkgever het pad van de kantonrechter bewandelt, heeft hij sneller uitspraak, namelijk binnen twee weken. Voorwaarde is wel dat de werkgever ‘gewichtige redenen’ heeft voor de ontslagaanvraag. Volgens de wet kunnen ook veranderingen in de omstandigheden ontslag met zich meebrengen. Dit omvat alle mogelijke ontslaggronden: bedrijfseconomische of bedrijfsorganisatorische redenen, niet of onvoldoende functioneren, verstoorde arbeidsrelatie, gebrek aan vertrouwen, arbeidsongeschiktheid en seksuele intimidatie. De kantonrechter stelt daarnaast een ontslagvergoeding vast op basis van
Het flitsontslag In de gewijzigde wet wordt dit systeem volledig omgegooid. De twee ontslagmogelijkheden worden vervangen door het zogenaamde ‘flitsontslag’. Werkgevers kunnen hun personeel dan schriftelijk ontslaan, waarna de werknemer de mogelijkheid wordt geboden te reageren in een hoorzitting. Voelt hij zich onheus behandeld? Dan is de volgende stap naar de rechter. Deze wijziging zal leiden tot een toename van juridische procedures. Het ontslag is dan echter al van kracht en de rechtszaak vormt de controle achteraf. De rechter zal kijken naar de onderbouwing van het ontslag. Wankelt deze, dan kun je je baan terugkrijgen of heb je recht op een gouden handdruk. Deze wordt niet meer berekend op basis van het aantal dienstjaren en de leeftijd, maar één half maandsalaris per dienstjaar met een maximum van één jaarsalaris. Bij ontslagrondes om bedrijfseconomische redenen blijft het principe van afspiegeling in leeftijdsgroepen bestaan. Binnen elke leeftijdsgroep geldt het principe last in, first out. Ook het opzegtermijn is aan veran-
Jurist in Bedrijf
Zonder een redelijke toetsing door een instantie kan de werkgever dus van je af. Is er dan nog wel sprake van een constructieve arbeidsrelatie? Er staat tegenover dat de werkgever de eerste periode de Werkloosheidswetuitkering (WW) op zich moet nemen. Voor werknemers met een vast contract geld één maand WW-uitkering per dienstjaar, tot een maximum van zes maanden. Daarbij moet de werkgever een ontslagvergoeding betalen, plus een bedrag voor de her- of bijscholing van de werknemer, het zogenaamde transitiebudget. Deze maatregel krijgt vooral veel weerstand uit het Midden- en Kleinbedrijf (MKB). Deze kosten zouden een aanzienlijk deel van de maandelijkse lasten bepalen, wat een financiële nekslag kan betekenen. Daarbij hangt dit prijskaartje ook aan de tijdelijke werknemer, wat de flexibele schil vele malen duurder maakt. Ook ligt de grondslag voor ontslag binnen deze bedrijven dikwijls te zoeken in bedrijfseconomische sfeer. Het MKB zit in zo een geval niet te wachten op een eventueel langdurige procedure bij de rechter. De versoepelde wet wil ook dat het aannemen van personeel makkelijker wordt. Voornamelijk ouderen zullen daarvan profiteren. De kanttekening die daarbij wordt gemaakt, is dat er niet plots meer banen zijn, maar slechts een groter aanbod van oudere werknemers. Dat dit de flexibiliteit bevorderd, ligt volgens criti-
"Rutte: De complete baanzekerheid moet afnemen"
ci niet in de lijn der verwachtingen. Meer flexibilisering, meer innovatie, meer economische groei, zo luiden de doelstellingen van het gewijzigde ontslagrecht. Demissionair premier Rutte denkt dat mensen door de versoepeling sneller bedrijven opstarten en dat kleine bedrijven eerder geneigd zijn personeel in dienst te nemen. Werklozen die nu aan de kant staan, moeten ook een kans krijgen en baanzekerheid. De complete baanzekerheid zoals wij die nu kennen, moet afnemen, zodat een werkgever die echt van een werknemer af moet dit ook kan, zo meent hij. Uit de crisis De versoepeling van het ontslagrecht zou eraan bijdragen Nederland uit de crisis te tillen. Minister Kamp rekende uit dat als het werkgevers makkelijker wordt gemaakt om mensen te ontslaan, het land jaarlijks zo’n 2,5 miljard euro bij kan schrijven. Volgens de minister werken werknemers harder, beter en efficiënter wanneer zij minder ontslagbescherming genieten. Ongeveer de helft van de jaarlijkse productiviteitsgroei komt van mensen die van baan verwisselen. Critici verwachten echter juist een negatieve uitwerking op de economie. De werkloosheid loopt al maanden op en de economische groei die daartegenover staat, is minimaal. Uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat de verminderde ontslagbescherming niet tot meer werkgelegenheid zal leiden. Het effect is verwaarloosbaar. De kans op een baan voor werklozen neemt met geringe mate toe, maar daartegenover staat dat werknemers met een vast contract sneller werkloos kunnen raken. Dit zal voornamelijk personeel met gezondheidsproblemen, laaggeletterden en ouderen betreffen. Om te bereiken dat er meer en sneller mensen worden aangenomen, zijn andere maatregelen nodig. Zo zou de plicht voor bedrijven om ziek personeel twee jaar door te betalen, versoepeld moeten worden.
Jurist in Bedrijf
“De vervuiler betaalt” Minister Kamp verwacht dat de WWlasten zullen dalen nu de werkgever het eerste halfjaar aan betaling op zich neemt. Op het eerste gezicht een sympathiek voorstel, onder het motto “de vervuiler betaalt”. Maar rekent Kamp zichzelf hiermee niet rijk? Als de lasten dalen, gaat op den duur de WW-premie omlaag en mist deze maatregel zijn effect. Op lange termijn zal dit nauwelijks bijdragen aan het terugdringen van het begrotingstekort. Daarbij is de werkloosheid conjunctuurgevoelig en dus afhankelijk van de economische staat van Nederland. Dat maakt het risico minder beïnvloedbaar en voorspelbaar. Niet voor niets is werkloosheid nog niet particulier verzekerbaar.
crisis
dering toe, zo meent Kamp. Waar deze eerst afhankelijk van het contract varieerde van één tot vier maanden, wordt deze nu voor elke werknemer twee maanden.
Ook de Partij van de Arbeid wil dat de versoepeling van het ontslagrecht géén doorgang vindt. We zitten midden in een economische crisis, er zijn een half miljoen mensen werkloos en elke dag komen daar honderden bij. Juist nu hebben werknemers zekerheid nodig. Met de versoepeling van het ontslagrecht wordt de onzekerheid alleen maar groter. Het is een misvatting dat het in het huidig systeem nauwelijks mogelijk is een werknemer tegen zijn wil in te ontslaan. Jaarlijks wordt de arbeidsovereenkomst van tienduizenden mensen door de kantonrechter ontbonden, of met toestemming van het UWV opgezegd. In het laatste geval wordt nog minder dan 10 procent van de aanvragen afgewezen. Het valt dus nogal mee met de starheid van het huidige ontslagrecht. Zal de versoepeling van het ontslagrecht doorgang krijgen? Het onderwerp is op scherp gesteld. De minister windt er geen doekjes om: voor 2014 heeft hij al een bezuiniging van vijfhonderd miljoen euro ingeboekt! Het afwijzen van het plan is voor het nieuwe kabinet dus niet kosteloos. Bovendien zijn met het Lenteakkoord de eerste stappen al gezet. Plan-Kamp is dus voorlopig niet van de baan.
25
crisis
Docent in Bedrijf Wytze van der Woude
Wytze van der Woude, werkzaam als universitair docent Staatsrecht op de Universiteit van Maastricht, geboren in Amsterdam, opgegroeid in Friesland en gestudeerd in Groningen. Rechten had niet perse zijn voorkeur en Groningen was een logische keuze. Van zijn studententijd heeft hij volop genoten en tijdens en na deze tijd heeft hij veel ervaring opgedaan.
Clim Giesen, Carlijn Martens, Sam van Well
Kunt u ons vertellen waarom u rechten bent gaan studeren? Dit vind ik meteen de aller moeilijkste vraag! Ik heb eigenlijk geen flauw idee. Iets technisch of iets medisch wilde ik niet. Als ik terug kijk naar het vakkenpakket van mijn middelbare school, vielen alle BETA wetenschappen af. Ik hou van taal maar wilde nooit leraar worden (uiteindelijk ben ik wel iets geworden wat er vrij veel op lijkt), maar ik ben blij dat ik docent ben op de universiteit en niet op de middelbare school. Geschiedenis, maar ook het argumenteren in de politiek sprak me aan. Een goed beeld van wat rechten precies inhield had ik niet, het viel me zelfs een beetje tegen in het begin. Toen ik aan de studie begon, ging dit me makkelijk af, laten we eerlijk zijn rechten is niet de moeilijkste studie. Pas toen ik me kon specialiseren kreeg ik er meer plezier in. Vandaar dat als je mijn puntenlijst zou bekijken deze niet spectaculair is; ik haalde nooit een onvoldoende, wel zesjes en zeventjes en zo nu en dan een acht. Dat waren dan wel meestal de vakken die ik echt leuk vond. Dus geschiedenis was u tweede keus? Ja, economie vond ik ook leuk maar op een gegeven moment ben ik naar
26
een voorlichting geweest en zag ik dat er een heleboel wiskunde bij kwam kijken, het is niet zo dat ik slecht ben in wiskunde maar het interesseerde me niet echt. Ik had het allemaal wel gehaald op de middelbare school maar mijn hart ging er niet sneller van kloppen. Waarom had Staatsrecht u voorkeur? Was dat duidelijk nadat u de keuzevakken bent gaan volgen? Ik vond van jongs af aan politiek erg interessant, ik heb bij politieke jongeren organisaties gezeten en meegedaan aan allerlei jeugdparlementen en staatsrecht biedt als het ware een manier om met een juridische blik naar zulke dingen te kijken. Dat heeft wel mijn liefde voor staatsrecht aangewakkerd, maar naarmate deze liefde groeide nam mijn interesse voor politiek af. Tegenwoordig houd ik meer van de juridische kant van de zaken; ‘hardcore’ politiek boeit me nu minder. Ik probeer meestal wel 1 keer per dag de actualiteiten te volgen maar ik spit niet uit wat verschillende politieke partijen zeggen en vinden. Vroeger was dat anders, toen zat ik er echt bovenop. Ook omdat je merkt dat het om de zoveel tijd terug komt, er zit een soort van eindeloze
Jurist in Bedrijf
herhaling in de politieke cyclus. Als je een keer een item mist, komt het over drie jaar wel weer een keertje terug. Bij welke politieke partij zat u? ‘Ja dat is altijd gevaarlijk om te zeggen’. Destijds was ik lid van de JOVD, dat is de jongerenvereniging die weliswaar onafhankelijk is van de VVD maar toch duidelijk aan de VVD gelieerd is. Deze keuze was ook vrij makkelijk omdat ik destijds opgegroeid ben in een klein plaatsje in Friesland, en het was daar de enige politieke jongeren organisatie dus dan werd je al snel lid. Maar ik denk dat ik in die tijd wel gezien kan worden als een beetje een Linkse VVD’er en later werd ik meer een rechtste PvdA’er, hoewel dat verschil vroeger niet zo groot was. Waarom heeft u gekozen voor Groningen? Ik ben geboren in Amsterdam en opgegroeid in Friesland. Hier zijn mijn ouders naartoe verhuisd toen ik zes jaar was. Het lag toen voor de hand om in Groningen te gaan studeren, hier ben ik met mijn vrienden gaan wonen. Amsterdam had eigenlijk altijd mijn voorkeur (vooral omdat ik daar een leuk vriendinnetje had, die
Bent u zelf lid geweest? Nee, hoewel ik er helemaal niks op tegen heb en me ervan bewust ben dat ik voor de meeste mensen een tamelijk corporale uitstraling heb. Veel van mijn vrienden die ik al van de middelbare school kende gingen in Groningen studeren, we zijn toen samen in een huis gaan wonen. In die zin is mijn leven niet heel veel anders dan van sommige studenten hier. Ik weet overigens vrij zeker dat als ik in een andere stad had moeten studeren ik wel bij een vereniging had gewild. Dus u heeft wel nevenactiviteiten gedaan? Ja, in Groningen had je veel studieverenigingen. Ik ben lid en later voorzitter geweest van de vereniging voor Publiekrechtstudenten en ik ben student-assistent geweest. Verder was mijn afstudeerscriptie een project voor het ministerie van Binnenlandse Zaken. Eigenlijk waren alle bijbaantjes die ik tijdens mijn studie gedaan heb inhoudelijke bijbaantjes. Dat was mazzel! U heeft ook een tijdje bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gewerkt, waarom bent u daar zo snel weggegaan? Dat is eigenlijk heel simpel. Nadat ik in Groningen gestudeerd heb, heb ik ook nog een tijdje daar gewerkt maar mijn contract liep in december af. Op dat moment had ik een sollicitatie lopen bij de Universiteit van de Nederlandse Antillen op Curaçao. Zij waren op zoek naar iemand per begin van het academisch jaar, dus er viel een tijd open. Ik werd toen gebeld door het ministerie van Binnenlandse Zaken en ik mocht daar een halfjaar als ondersteunend ambtenaar komen werken. Na dit half jaar liep mijn contract af en ben ik naar de Nederlandse Antillen gegaan.
Ziet u veel verschil tussen de studenten van de Nederlandse Antillen en hier? Ja. Als je op Curaçao 18 jaar bent en je komt net van VWO pakt het grootste gedeelte het vliegtuig naar Nederland, het aantal VWO doorstromers dat daar rechten gaat studeren is dus heel klein. Er waren op Curaçao veel HBO doorstromers die op latere leeftijd een carrièreswitch probeerden te maken, waardoor de gemiddelde leeftijd van de studenten rond de 32 lag. Verder heb je ook te maken met een taal barrière, Nederlands is niet de moedertaal in Curaçao terwijl het recht en dus ook de rechtenopleiding wel in het Nederlands is. Is er nog een uitdaging die u op werkgebied zou willen bereiken? Lastige vraag. Ik denk regelmatig over mijn toekomst na. Ik ben nu 35, als ik wat anders wil gaan doen moet ik daar langzamerhand een keuze in gaan maken. Aan de andere kant: we leven in een tijd dat je blij mag zijn dat je een baan hebt en dat geldt ook voor mij. Daarnaast heb ik het hier ontzettend naar mijn zin, ik vind het onderwijs leuk en het is een prettige Universiteit om te werken. Heeft u zelf ambities gehad om de tweede kamer in te gaan? In mijn middelbareschooltijd heb ik deze ambitie wel gehad, nu niet meer zo. Ik zou eventueel wel in de gemeenteraad willen. Ook de Eerste Kamer lijkt me leuk om te doen. Het enige probleem is dat ik geen duidelijke politieke voorkeur heb, wat volgens mij wel een vereiste is. Ik ben lid van een politieke partij, maar stem er vaak ook niet op. Van welke partij was u lid? Ik ben ooit in een opwelling lid van de PVDA geworden. Ik zie mezelf echter vooral als een zwevende kiezer. Ik voel me nooit gehouden op de PVDA te stemmen en dat doe ik dus ook lang niet altijd. Met uitzondering van de christelijke partijen heb ik op alle partijen vanaf GroenLinks tot en met VVD wel eens gestemd. In mijn
Jurist in Bedrijf
ogen zijn de verschillend tussen die partijen veel kleiner dan de meeste mensen denken.
crisis
een jaar eerder was gaan studeren), maar je weet hoe dat gaat; de een gaat studeren - de ander niet: dat gaat dus uit. Min of meer ‘by default’ ben ik toen met mijn vrienden in Groningen gaan studeren.
Wanneer u zelf in de regering zou zitten, zou u dan ook de basisbeurs afschaffen? Ik ben blij dat ik een basisbeurs heb gehad, zelfs een voor vijf jaar! In die tijd hadden we de luxe om een foute keuze te kunnen maken, dat hebben jullie nu niet. Niettemin, het geld moet ergens vandaag komen en ik was niet perse tegen de langstudeer-boete. Jullie houden de basisbeurs maar degenen na jullie zullen waarschijnlijk een sociaal leenstelsel krijgen. Ik kan mij voorstellen dat die studenten liever de langstudeerdersboete zouden hebben gehad. De afgelopen weken merkte ik het in onderwijsgroepen overigens goed; studenten waren beter voorbereid, vaker aanwezig en zelfs de collegezaal begon weer vol te lopen (ondanks de videoopnames). Wat zou u dan wel/verder voor maatregelen willen doorvoeren om de crisis aan te pakken? Er wordt momenteel al op zoveel sectoren bezuinigd dat extreme bezuinigingen haast niet meer kunnen. Het moet ergens vandaan gehaald worden en dan zal iedereen een beetje moeten inleveren. Dit geldt dus ook voor de student. Reactie op onze stelling: ‘Een kabinet met VVD en PvdA is wat Nederland nodig heeft om sterk uit de crisis te komen’. Gelet op mijn politieke voorkeuren is dat een kabinet dat prima bij mij past. Aan de andere kant: de crisis is in hoge mate extern bepaald en we kunnen er elk willekeurig kabinet tegen aan gooien, de crisis is er toch wel. Met dit kabinet loop je wel het risico dat de politieke discussie tussen ‘links’ en ‘rechts’ een beetje wordt doodgeslagen, omdat de VVD en de PvdA naar elkaar toe zullen groeien. Echter, na de afgelopen heftige jaren is een periode van rust misschien wel goed.
27
crisis
De financiële transactietaks Een ‘Robin Hood Tax’ om de crisis te bestrijden
‘Op 6 mei 2010 verdampte op papier binnen enkele minuten bijna 1.000 miljard dollar (767miljoen euro) op de beurs van New York door op hol geslagen computerprogramma’s. Effectenhuis Knight Capital verloor in augustus 440 miljoen dollar door ongewenste, niet te stoppen verkooporders.’ Dit meldde de Volkskrant op 17 oktober 2012. Het zijn twee gevallen waarbij zogenaamde flitstransacties grote negatieve gevolgen hebben gehad. Frankrijk en Duitsland opperde om met de hele Europese Unie een belasting in te voeren die risicovolle beleggingen tegen gaan en tevens zal zorgen voor een aanzienlijk inkomen ten gunste van de deelnemende landen. Aan de hand van de financiële transactietaks, ook wel ‘Robin Hood Tax’ genaamd, worden financiële instellingen belast en dragen zij bij aan het oplossen van de crisis. Frankrijk wilde niet langer wachten en heeft de transactietaks voor zichzelf ingevoerd per 1 augustus 2012. Nederland houdt echter nog steeds voet bij stuk en weigert medewerking aan een samenwerking tussen verschillende EU-landen. Doet Nederland hier wel verstandig aan?
Loïc van de Walle De transactietaks De financiële transactietaks, FTT, moet jaarlijks miljarden opleveren. Door middel van belasting op de financiële transacties zou er geld kunnen worden gegenereerd vanuit banken, pensioen- en beleggingsfondsen. Instellingen zouden 0,1% belasting gaan betalen over de handel in aandelen en obligaties en 0,01% bij de koop van complexere financiële producten zoals derivaten. Dit systeem is gebaseerd op de ‘Tobintaks’. James Tobin was een Nobelprijswinnaar die in 1971 een belasting op valutatransacties voorstelde.
nodig. Op 9 oktober hebben elf landen, Spanje, Frankrijk, België, Oostenrijk, Portugal, Griekenland, Estland, Slowakije en Slovenië, aangegeven mee te zullen werken, waardoor de kritische drempel is overschreden om een samenwerkingsverband aan te gaan met betrekking tot het heffen van financiële transacties. Volgens de Europese Commissie kan een taks
Aanvankelijk was het idee om met de hele Europese Unie een transactietaks in te stellen, maar mede door het dwarsliggen van Nederland, Groot-Brittannië en Zweden bleek dit niet haalbaar. Duitsland en Frankrijk wilden het hier bij laten zitten en namen initiatief voor een zogenaamde procedure voor ‘nauwere samenwerking’. Om deze heffing in te voeren binnen een beperkte groep zijn er minimaal negen deelnemende landen
28
Jurist in Bedrijf
in deze beperkte groep andere landen stimuleren om zich hierbij aan te sluiten. Inmiddels heeft voorzitter José Manuel Barroso bekend gemaakt dat de Europese Commissie groen licht geeft voor de invoering in deze landen en vraagt dan ook aan het Europees Parlement en de Europese Raad om snel in te stemmen, zodat het voorstel verder uitgewerkt kan worden.
Voordelen Het sterkste argument vóór invoering van de transactietaks is dat het jaarlijks een bedrag van 57 miljard zou gaan opleveren. Het doel van de taks is speculatie ontmoedigen en de financiële sector laten bijdragen aan de kosten van de crisis. Waar de bijdrage precies naartoe gaat is nog niet volledig duidelijk, maar een opbrengst van 57 miljard euro ten tijden van crisis kan altijd goed gespendeerd worden. Tevens zou de taks zorgen voor een afname van flitstransacties, maar zal het de investeringen op lange termijn niet hard raken. Dit leidt tot een stabilisering van de financiële sector. Het zijn vooral deze flitstransacties die de beurzen onstabiel maken en mede hebben geleid tot de bankcrisis. Een flitstransactie is een transactie met flitskapitaal, dat word gebruikt om zeer kort lopende transacties uit te voeren. De handelaar is niet van plan te kopen of te verkopen om zichzelf een positie in een bedrijf te verschaffen, de belegging geldt enkel voor enkele seconden. Het verschil tussen de aan- en verkoop prijs zorgt voor een winstmarge. Deze riskante beleggingen hebben echter maar een kleine winstmarge. Door een belasting hierop te heffen kan de winstmarge nihil worden waardoor deze vorm van handelen veel onaantrekkelijker zal worden en daarmee afnemen . Het risico van een ‘flashcrash’, beursmanipulatie en het onaantrekkelijk worden voor particuliere beleggers aangezien zij geen partij zijn voor de computergestuurde flitstransacties,
zijn stuk voor stuk argumenten die worden aangehaald door critici die pleiten voor een invoering van de transactietaks. Nadelen Er wordt ongeveer 57 miljard op jaarbasis aan belasting opgehaald met de taks, althans dat is de verwachting als iedereen mee zou doen. Echter, wanneer Groot-Brittannië met het grote zakelijke centrum van London niet mee zou doen, zou dit bedrag aanzienlijk lager uitvallen. Lange tijd is er geprobeerd een transactietaks voor de hele Europese Unie op te tuigen, of een die alleen in de eurozone zou gelden. Maar dat stuitte op te veel weerstand van onder meer Groot-Brittannië, Zweden en Nederland. Deze landen vrezen dat grote financiële instellingen Europa de rug toe keren bij de invoering van deze belastingmaatregel. De landen die deze belasting hanteren, creëren voor zichzelf een concurrentie achterstand ten opzichte van landen die niet tot invoering van deze belasting zijn overgegaan. Dit is ook een van de voornaamste redenen om te kijken naar de mogelijkheden van gezamenlijke en gelijktijdige invoering van de belastingen in meerdere landen. De meeste EU landen hebben echter al ingestemd, Nederland dus niet. De nadelen wegen voor een land als Nederland bijzonder zwaar vanwege het groot belegde vermogen van de Nederlandse pensioenfondsen. Het is moeilijk voor te stellen dat een FTT-variant kan worden bedacht die geen disproportioneel negatief effect zou hebben op de pensioenfondsen, vanwege het grote belegde vermogen van de pensioenstellingen. Critici vrezen dat er 3 miljard extra aan kosten gemaakt zullen worden wat zorgt dat de dekkingsgraad van de pensioenfondsen afneemt. In mei 2012 heeft het Europees Parlement besloten dat ze de pensioenfondsen van de transactietaks willen uitsluiten, dat advies was
Jurist in Bedrijf
"Het sterkste argument vóór invoering van de transactietaks is dat het jaarlijks een bedrag van 57 miljard zou gaan opleveren"
crisis
Echter is nog niet duidelijk waar de opbrengst daadwerkelijk naar toe zal gaan, naar de lidstaten zelf of naar de Europese begroting. Er wordt ook gesproken over de beloofde steun aan ontwikkelingslanden voor de aanpassing aan en bestrijding van klimaatverandering. Feit is wel dat de verschillende uitgaven de begroting van de deelnemende lidstaten zal ontlasten.
echter niet bindend. Het feit dat dit niet zeker is heeft ook als gevolg dat Rutte terughoudend is met betrekking tot de invoering. Tevens kleven er nadelen aan de manier waarop er belast gaat worden. De belasting wordt berekend aan de hands van een hele beursdag. Stel, je koopt ‘s ochtends tienduizend aandelen Air France-KLM, maakt daar tijdens de dag een winst op en verkoop de aandelen net voor half zes in de middag als de beurs sluit. Dan eindig je de dag zoals je hem begon, met geen enkel aandeel Air FranceKLM. In dat geval ben je geen belasting verschuldigd. Deze vorm van handelen is precies wat daghandelaren in de regel doen. Het zijn speculanten die de dag altijd met een lege portefeuille in- én uitgaan. Ook uit het verleden kan volgens critici een leer worden getrokken. Deze taks zal een onjuiste werking teweeg brengen. In de jaren tachtig besloot Zweden om transacties te gaan belasten. Toen dit echter ingevoerd werd, werd een groot deel van de handel van Stockholm naar Londen verplaatst. De beurs van Zweden daalde met meer dan 50 procent. Dit is het gevaar wanneer je in eigen land een taks gaat invoeren die in de rest van de wereld niet aanwezig is. Kenners spreken dan ook over het feit dat het invoeren van de taks door de landen, zonder medewerking van Nederland, Groot-
29
“Gedreven zonder te overdrijven” Mayke van den Brink, Rechtenstudent Radboud Universiteit Nijmegen
www.boekel.com/werkenbij Wij leveren zakelijke, juridische dienstverlening voor bedrijven, overheidsinstellingen en non-profit organisaties. daarbij ligt de focus op vastgoed, ondernemingsrecht en arbeidsrecht. Wij zijn gevestigd in Amsterdam en Londen.
crisis
Brittannië of Zweden als gevolg zal hebben dat de Eurex zich richting Londen of Amsterdam zou kunnen verplaatsen. Mocht dit gebeuren, dan zouden Nederland een groot financieel voordeel genieten ten opzichte van de deelnemende landen. De vrees voor verplaatsing is dan ook een belangrijk argument voor Nederland om af te zien van het voorstel. Enkel een ‘wereldwijde invoering’ zou de gewenste resultaten teweeg kunnen brengen en die mogelijkheid lijkt er voorlopig dus niet in te zitten als de Europese Unie niet op één lijn ligt. Standpunt Nederland Op 9 oktober 2012 heeft de meerderheid van de Tweede Kamer zich uitgesproken tegen invoering van de financiële transactietaks in de huidige vorm. Het kabinet volgt desondanks de ontwikkelingen wel op de voet. ‘Als de 11 het eens worden over iets wat lijkt op de huidige Britse variant en de Britten doen ook mee, dan liggen de zaken heel anders’, aldus Rutte. Belangrijke eis voor hem is dat een financiële transactietaks, of eventueel een financiële activiteitentaks, het Nederlandse pensioenstelsel en de kredietverlening niet schaadt. Ook De Nederlandsche Bank heeft zich uitgesproken over de eventuele invoering van een transactietaks. Zij spreken over het feit dat de taks leidt tot minder economische groei. Het is niet per definitie goed om de ‘risicovolle transacties’ tegen te houden. Zij twijfelen er dan ook aan of de taks verstorend marktgedrag ontmoedigd. Ook zullen er altijd wel weer alternatieve middelen gevonden kunnen worden. Een van de voornaamste tegenargumenten die wordt aangehaald is dat financiële instellingen zich kunnen gaan verplaatsen naar landen waar de heffing niet geldt. Demissionair Minister Jan Kees de Jager stelt de volgende eisen aan een bankenbelasting: ‘ze mag niet
ten koste gaan van de positie van de Nederlandse financiële instellingen, geen extra regeldruk opleveren en niet ten koste gaan van de kredietverlening aan burgers en bedrijven’. Conclusie Nederland heeft nu nog te veel twijfels over een financiële transactietaks waar de 11 eurolanden over praten. Nederland zal daarom nog niet meedoen met de taks, zei premier Mark Rutte onlangs in de Tweede Kamer. Het kabinet volgt de ontwikkelingen wel op de voet. Belangrijke eis is dat een financiële transactietaks, of eventueel een financiële activiteitentaks, het Nederlandse pensioenstelsel en de kredietverlening niet schaadt. Er zijn zoals uit het voorgaande blijkt zowel positieve als negatieve elementen verbonden aan de transactietaks. Het doel is eigenlijk om de financiële sector te laten bijdragen aan de crisis. Vanwege de grote hoeveelheid geld die omgaat in deze sector lijkt de taks een simpele en effectieve oplossing. Er werd geschat dat er bij een integrale Europese invoering ongeveer 57 miljard euro mee opgehaald zou worden per jaar. Ook zou een lage belasting op de sector leiden tot een stabilisering
Jurist in Bedrijf
doordat er minder grote risico’s zouden worden genomen. Het is niet onwaarschijnlijk dat de bedrijven de uiteindelijke te betalen prijs zullen doorbereken aan de klant, met als gevolg dat uiteindelijk de burger de rekening krijgt voorgeschoteld. Los van deze punten lijkt de werking ervan simpelweg niet mogelijk indien niet alle landen hieraan meedoen. Het verleden heeft uitgewezen dat een verplaatsing van een financieel centrum als de Eurex naar een land die niet de transactietaks heeft doorgevoerd zal zorgen dat dit land een bevoorrechte positie krijgt op de handelsmarkt. Wanneer de hele wereld, of op zijn minst alle ‘toonaangevende’ landen, deze regel zouden implementeren zit iedereen op hetzelfde niveau waardoor er niet aan te ontkomen valt. Dan creëer je een gelijke markt. Voor Nederland zelf is het ook nog op een eigen manier niet aantrekkelijk, vanwege de structuur van de pensioenfondsen. Rutte heeft dan ook geopperd om wellicht mee te werken aan een aangepaste transactietaks waar ook Groot-Brittannië aan mee zal doen. Er zal dan nog wel moeten blijken in hoeverre landen buiten Europa, Europa de rug zullen toekeren.
31
crisis
Interview Dutch Football Lawyers Wim Maas en Mike Niekoop
‘Tegenpartijen in de rechtszaal worden teamgenoten voor 90 minuten’. Enkele jaren geleden is er een voetbalteam ontstaan, bestaande uit voetballend talent van advocaten uit heel Nederland. Met deelname aan internationale toernooien is dit een team om rekening mee te houden. Wanneer een blik geworpen wordt op de spelerslijst, valt gelijk op dat het team vertegenwoordigd wordt door meer dan tien verschillende kantoren en instanties, een uniek concept dus. Wij waren benieuwd wie de Dutch Football Lawyers zijn en waar hun doelstellingen uit bestaan. In Wim Maas (Deterink Advocaten en Notarissen) en Mike Niekoop (Clifford Chance) vonden wij twee advocaten die graag onze vragen wilden beantwoorden.
Selien Coolen Loïc van de Walle Om te beginnen, zou u zich voor willen stellen? Wim: Mijn naam is Wim Maas. Ik ben 32 jaar, getrouwd en heb twee lieve kindjes. Lieze en Siem. Ik ben advocaat bij Deterink Advocaten en Notarissen en werkzaam op het gebied van het Intellectuele Eigendomsrecht Mike: Mijn naam is Mike Niekoop en ik ben 30 jaar. Ik ben werkzaam bij Clifford Chance in Amsterdam, maar momenteel werk ik op de Dutch Desk op ons kantoor in London. Ik was eerst werkzaam op de sectie Finance & Capital Markets en met de verplichte wissel overgestapt naar de sectie Corporate M&A. Nu dus voor een half jaar in London, wat echt een topervaring is! Waar heeft u gestudeerd en hoe heeft u uw studententijd ervaren? Wim: Ik heb gestudeerd in Tilburg en Nijmegen. Het was een heerlijke zorgeloze tijd waarin ik alleen maar hoefde te focussen op studeren en
32
verder kon ik lekker doen wat ik wilde. Mike: Ik heb als student in Tilburg een toptijd gehad! In 'mijn' tijd had je nog geen bindend studieadvies of langstudeerboete. Er was dus genoeg ruimte om veel naast je studie te ondernemen en dat heb ik ook zeker gedaan, van studentenvereniging en bestuur tot vrijwilliger bij de Rechtswinkel Tilburg. Ik heb mijn studentenleven optimaal gebruikt en mooie dingen meegemaakt. Maar eerlijk gezegd was ik aan het einde van de studie wel toe aan een nieuwe stap. Ik ben heel blij dat ik nu aan het werk ben bij Clifford Chance en heb het hier dan ook goed naar mijn zin. Was het voor u altijd al een passie om actief te zijn binnen het recht of is dit met name later gegroeid? Wim: Vanaf mijn 12e jaar wilde ik advocaat worden. Waarom? Ik denk dat het me het gewoon een spannend beroep leek. Mijn droom was
Jurist in Bedrijf
"Op het voetbalveld maakt het niet uit of je partner of stagiaire bent"
om onschuldigen vrij te pleiten. Op de universiteit leerde ik al snel dat het strafrecht niets voor mij was. Te veel schuldigen. Dat leek me toch minder spannend en aantrekkelijk. Ik werd juist veel meer gegrepen door het goederenrecht en insolventierecht. De logica achter de regels van deze rechtsgebieden sprak me aan. Mike: Voor mij stond al vrij vroeg vast dat ik advocaat wilde worden. Ik denk wel dat dit idee in eerste instantie is ontstaan door het beeld dat je krijgt uit Amerikaanse films.
U bent actief bij respectievelijk Deterink en Clifford Chance, hoe bent u hier terechtgekomen en wat houdt uw huidige functie in? Wim: Na een jaar of zeven in Amsterdam te hebben gewoond en gewerkt, wilden mijn vrouw en ik graag terug naar onze roots in Brabant. We wilden onze kinderen – toen overigens nog niet geboren – dicht bij onze familie en vrienden laten opgroeien. Deterink Advocaten en Notarissen was voor mij een logische keuze. Het is een ambitieus, jong kantoor met een sterke basis in de technologische industrie. Als advocaat op gebied van intellectueel eigendomsrecht (met name octrooizaken) zit ik hier dus op mijn plek. Mike: Ik had al stage gelopen bij een nationaal kantoor, maar was nieuwsgierig naar een internationaal georiënteerd kantoor. Ik maakte kennis met Clifford Chance tijdens de Select Class, een masterclass waarbij je
in vier dagen ervaart wat het werken voor dit kantoor inhoudt. De sfeer en het kantoor spraken me gelijk aan en ik heb toen twee maanden stage gelopen op de sectie Corporate. Vervolgens heb ik twee maanden op de sectie Litigation aan mijn scriptie gewerkt en nog enige tijd als werkstudent. Momenteel werk ik op de sectie Corporate welke zich richt op fusies en overnames, private equity, joint ventures, en ondernemingsrechtelijke advisering in de ruimste zin van het woord. Onze cliënten zijn grote ondernemingen, financiële instellingen en andere publieke en private organisaties, zoals private-equityfondsen, vastgoedbedrijven en overheden. U bent beiden betrokken bij Dutch Football Lawyers, een uniek initiatief. Wanneer is dit ontstaan en hoe bent u hier ingerold? Wim: Het team is enkele jaren geleden ontstaan uit een samensmelting van meerdere Balieteams. We zijn toen op zoek gegaan naar een nieuwe naam om meer voetbaltalent uit de advocatuur te lokken. Met DFL spelen we internationale toernooien, een WK Voetbal voor Advocaten. Dat zijn fantastische evenementen.
crisis
Later kom je erachter dat je je niet richt tot een jury en je ook niet heel hard mag roepen "Objection your Honour". Tijdens de studie kwam ik er achter dat ik veel interesse had voor ondernemingsrecht en dat is nog steeds zo.
"Hard op de inhoud, zacht op de man. Dan krijg je het beste resultaat"
Mike: Ik zag een oproep voorbij komen dat ze in verband met het WK in Kroatië nog op zoek waren naar versterking. Ik heb me aangemeld en na mee te hebben gedaan met enkele oefenwedstrijden en het Jonge Balie Voetbaltoernooi, kreeg ik de definitieve uitnodiging om bij de selectie te komen. Wat wel grappig was, is dat Wim mijn mentorvader was tijdens de introductieweek van Tilburg. Daar kwamen we pas na de eerste oefenwedstrijd achter, nadat we al veelvuldig met elkaar gemaild hadden. We hadden elkaar al zo'n 10 jaar niet meer gezien, dus het kwartje viel niet meteen. Hoe is de sfeer binnen het team gezien het feit dat er verschillende dvocatenkantoren en instanties vertegenwoordigd zijn? Wim: De sfeer is heel goed. Het is echt een voetbalteam, dus het is gelijke monniken gelijke kappen. Op het voetbalveld maakt het niet uit of je partner of stagiaire bent. Mike: De sfeer is top! Het maakt echt geen verschil of je advocaat, officier van justitie of jurist bent. Je maakt allemaal deel uit van hetzelfde team en hebt hetzelfde doel voor ogen. Je merkte wel dat de 'Amsterdammers' uit het team zich wat vaker lieten gelden als het gaat om voetbalhumor. Zorgt dit wel eens voor fricties of houden jullie er voornamelijk positieve contacten aan over? Wim: Alleen dezelfde fricties die een voetbalteam onderling heeft. Maar dat heeft dus puur te maken
Jurist in Bedrijf
33
crisis
met het voetbal. Liet je je man lopen, speel je steeds fout in, etc. dat geeft fricties. Maar dat is na de wedstrijd weer over! Mike: Uiteraard werden de geintjes met een knipoog uitgehaald. Ik geloof wel dat onze zelfbenoemde Tank van Istanbul, Burhan, iets minder vrolijk was toen hij bij terugkomst 's nachts zag dat zijn kamer volledig was gekeerd. Of de jongens uit Nijmegen die hun deur niet meer uitkonden nadat er een 300 kilo wegend aambeeld voor de deur was geplaatst… de sfeer binnen het team was erg goed en met sommige jongens uit het team heb ik nog steeds veel contact. Er is geen coach die Dutch Football Lawyers begeleidt. Wordt er goed naar elkaar geluisterd in het veld? Wim: Er is wel degelijk een coach. Die is ook erg belangrijk. Zonder coach zit er geen lijn in het spel, maar is sowieso het maken van een opstelling ondoenlijk. Iedereen wil immers spelen. Mike: Er was een coach mee die werkzaam is bij de KNVB. Daardoor was het een stuk professioneler ook. Behalve het uitzetten van de lijnen en tactiek, keek hij absoluut niet naar 'dat is een aardige gast en speelt' of 'dat is een vriendje van die en moet daarom ook spelen'. De elf beste spelers werden opgesteld, ongeacht of je de wedstrijden ervoor op de bank was begonnen.
er van afdruipt. En na de wedstrijd drink je ook weer met z'n allen een biertje, zoals het hoort. Ik weet nog dat de wedstrijd tegen Algerije een ware veldslag was, waarbij de een na de ander geblesseerd afhaakte. Een zeer fysiek duel en op het randje. Die wedstrijd verloren we en we wisten ons daardoor niet te plaatsen voor de finalepoule. Iedereen was uiteraard erg teleurgesteld, maar toch geef je de Algerijnen vervolgens wel gewoon een lift naar het resort, omdat we wisten dat ze niet genoeg auto's hadden. Ook was het wel een mooi tafereel toen we bij het voetbalveld voor de wedstrijd Wim de parkeerplaats op zagen rijden, en plots de twee beste spelers van Algerije en hun keeper uit de auto van Wim zagen stappen. Hij kwam ze onderweg tegen en had ze een lift gegeven, maar was vergeten een stuk om te rijden.
potje bier. Dat kan iedereen wel invullen dus.
Iedere voetbalwedstrijd eindigt met een derde helft, wordt er bij u dan voornamelijk over de wedstrijd gepraat, of toch meer over de wereld van het recht?
Wim: Die parallellen zijn er wel. Het gaat er fanatiek aan toe, de tactiek is belangrijk, maar uiteindelijk wordt het toch bepaald door met name kwaliteit van de spelers. Dat geldt voor voetbalwedstrijden en rechtszaken
Wim: Het gaat over de wedstrijd en daarna over alle zaken die mannen met elkaar bespreken tijdens een
Work hard, play hard… Gaat het vooral om het plezier, of heeft het fanatisme toch wel de overhand? Wim: Het gaat er tijdens de wedstrijd bloedfanatiek aan toe, maar na de wedstrijd gaat het om het plezier. Vooral die toernooien zijn erg leuk, met al die verschillende advocaten afkomstig uit alle uithoeken van de wereld. Mike: Zodra je het veld oploopt en de wedstrijd begint, wil je winnen ook. Dan zie je dat het fanatisme
34
Jurist in Bedrijf
Mike: Met een paar biertjes op gaat het eigenlijk overal en nergens over. Dan gaat het over dat we de dag erna tegen Duitsland moeten en tijdens de warming-up ook maar moeten oefenen op schwalbes en even later gaat het weer over meer serieuze zaken. Maar de borrelpraat zal zelden beginnen met: "Wat toevallig dat je daar over begint, ik las dus laatst het vonnis van de rechtbank Zwolle met nummer LJB: 058497PL en vroeg me af wat jij nou vindt van rechtsoverweging 3.2? Dat strookt toch niet rechtsoverweging 5.2 van dat ene vonnis van de rechtbank Haarlem uit 2007?" Durft u een vergelijking te trekken tussen een voetbalwedstrijd en een rechtszaak in het algemeen?
Mike: Ik denk dat je uiteindelijk je
beste spel wil laten zien, zowel op het veld als op je werk. Je speelt in teamverband en er zijn verschillende regels waar je aan moet houden. Er zijn zeker vergelijkingen te trekken. Zijn er teamgenoten die in het verleden wel eens als verschillende partijen tegenover elkaar hebben gestaan in een zaak? Wim: Zeker! Dat is alleen maar heel leuk. Het is voor de cliënten ook beter als de advocaten goed met elkaar overweg kunnen. Hard op de inhoud, zacht op de man. Dan krijg je het beste resultaat.
Mike: Zeker! Het is echt een mooi voetbalfeest, dat al begon op de dag dat we aankwamen tijdens de loting. We liepen een restaurant in en daar zat toevallig al Team Japan. Toen we binnenkwamen en zij onze Nederlands Elftal-outfit zagen, begonnen ze te klappen voor ons. Altijd leuk als je een restaurant binnen komt. Ook mooi was de loting op de eerste dag. Op straat voor het gebouw beconcurreerden de diverse elftallen elkaar door middel van het zingen van allerlei liederen, dansen en het zwaaien van de nationale vlag. Binnen leek de zaal ruimte te bieden aan een kleine duizend luidkeels zingende mannen. Pas na een half uur werd het stil en kon de loting eindelijk plaatsvinden. In een korte tijd zie je veel mensen voorbij komen die je dan regelmatig spreekt. Dutch Football Lawyers steunt stichting Lawyers for Lawyers. Kunt u iets meer over deze stichting vertellen?
Mike: Ik heb wel vaak tegen het voetbalteam van Allen & Overy gespeeld waar Erik-Jan in speelt die ook bij de Dutch Football Lawyers speelt. Het is wel grappig dat je eerst tegenover elkaar staat en vervolgens deel uitmaakt van hetzelfde team. Dat heeft overigens nooit tot problemen geleid. Wij winnen ook altijd van ze, dus misschien dat dat meespeelt.
Wim: L4L verleent financiële, morele en juridische hulp aan onderdrukte advocaten. Advocaten hebben het in veel landen in deze wereld het erg moeilijk, worden zelfs vervolgd en bedreigd. Daardoor besef je dat het beroep advocaat een speciaal beroep is. Cruciaal voor een goed werkend rechtssysteem. In Nederland is alles goed geregeld, maar in andere landen verdienen advocaten hulp om een belangrijke rol te kunnen spelen bij de werking van het recht in dat betreffende land.
Recentelijk heeft het ‘Mundiavocat 2012’ in Kroatië plaatsgevonden, het wereldkampioenschap voetbal voor advocaten. Is dit, gezien het internationale karakter, een ideale mogelijkheid om nieuwe contacten te leggen?
Mike: L4L is een non-profit organisatie die zich al meer dan 25 jaar er voor inzet dat advocaten hun beroep onafhankelijk en in vrijheid kunnen uitoefenen. Altijd en overal. Ook als dat de overheid, de Balie of de gevestigde orde in een land on-
Jurist in Bedrijf
welgevallig is. Helaas staat ons beroep in veel landen nog onder druk. L4L ondersteunt de advocaten in deze landen financieel, juridisch en moreel.
crisis
"Wij hoopten een steentje bij te kunnen dragen aan de ondersteuning van L4L, door op de eerste plaats via het voetbal publiciteit te genereren voor de doelstellingen van L4L"
Wim: Absoluut. Voetbal verbroedert, althans na afloop van de wedstrijd….
Op welke wijze steunt Dutch Football Laywers stichting Lawyers for Lawyers? Wim: Puur door publiciteit voor hun belangrijke doelstellingen te genereren. Aandacht is o zo belangrijk voor L4L. Mike: Wij hoopten een steentje bij te kunnen dragen aan de ondersteuning van L4L, door op de eerste plaats via het voetbal publiciteit te genereren voor de doelstellingen van L4L. Daar hebben wij ons 100% voor ingezet. De Mundiavocat 2012 was daarvoor een perfect podium. Ik hield bijvoorbeeld een weblog bij op Mr. Online waar L4L vaak naar voren kwam en verder zijn er interviews in het Advocatenblad en Amsterdamse Balie Bulletin geplaatst. En nu dus ook in het JiBulletin. Hoe kan een huidige student en toekomstig afgestudeerd jurist in anmerkingen komen voor Dutch Football Lawyers? Wim: Je moet wel advocaat zijn. Dus zodra je beëdigd wordt en je kan aardig voetballen ben je welkom. Mike: Met het team hebben twee criteria: je moet aardig kunnen voetballen en een gezellige vent zijn aan de bar. En verder is het verplicht dat je ingeschreven staat bij de Nederlandse Orde van Advocaten. Tot slot, wat is de uitslag van de laatste gespeelde wedstrijd? Wim: Laatste wedstrijd op het WK hebben we gewonnen. Volgens mij van Algerije. Ik weet niet meer met hoeveel. Mike: De laatste wedstrijd hebben we sportieve revanche op Algerije kunnen nemen, door ze met duidelijke cijfers te verslaan. 3-0 winst!
35
crisis
De minimumstraf Invoering van strafminima voor recidive bij zware misdrijven
Het herhaaldelijk begaan van zware misdrijven door dezelfde daders schokt de samenleving ernstig. Dit is niet heel wonderbaarlijk, gezien het feit dat in de huidige maatschappij de beveiliging van de samenleving en van zijn individuen centraal staat. Hierdoor is het daadkrachtig bestrijden van recidive nodig om burgers adequaat te beschermen en de veiligheid te vergroten. Het is een aanwijzing dat, zodra een eerdere veroordeling het plegen van een nieuw ernstig misdrijf niet heeft weten te voorkomen, een zwaardere straf opgelegd moet worden voor het opnieuw begaan van zo’n feit. De samenleving moet, beter dan voorheen, tegen de recidivist worden beschermd!
Carlijn Martens Huidige stelsel In het huidige Nederlandse strafrechtsysteem moet de rechter bepalen welke straf in het concrete geval passend en geboden is. Dit doet hij mede aan de hand van de aard en de ernst van het strafbare feit, de omstandigheden waaronder dat feit is begaan en de persoon van de dader. De wetgever heeft als taak om in de wet te bepalen welke straffen de rechter kan opleggen en onder welke omstandigheden deze kunnen worden opgelegd. In het huidige stelsel van straftoemeting heeft de rechter dus vrijheid bij het opleggen van een passende straf. Deze ruime opdracht aan de rechter maakt dat in het Nederlandse strafrechtsysteem de delictsomschrijvingen naar verhouding abstract zijn geformuleerd, waardoor zeer ongelijksoortige handelingen onder een en dezelfde delictsomschrijving kunnen vallen. De Nederlandse strafrechtspleging wordt gekenmerkt door de afwezigheid van bijzondere strafminima. Hieruit vloeit voort dat de rechter een grote straftoemetingsvrijheid heeft. Het wetsvoorstel Personen die eerder reeds een ernstig strafbaar feit hebben begaan, horen doeltreffend te worden afgeschrikt om zo nieuwe strafbare feiten te voorkomen. Met deze gedach-
36
te staat een effectieve aanpak van recidive bij zware misdrijven centraal in het voornemen van dit kabinet om Nederland veiliger te maken. Om dit te bereiken ligt er momenteel een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer. Het voorstel was al eerder voor advies voorgelegd aan het Openbaar Ministerie (OM), de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), de Raad voor rechtspraak (Rvdr), de Nederlandse Orde van Advocaten (Nova) en de Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). De adviezen van deze instanties zijn als bijlage met het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gezonden. De adviezen hebben tot wijziging, aanvulling of verduidelijking van het wetsvoorstel of de memorie van toelichting geleid. Het voorstel beoogd een consistente straftoemeting in de meest ernstige gevallen van recidive die gevoelens van onveiligheid aanwakkeren, zowel bij het individu als in de samenleving als geheel. Met het wetsvoorstel wordt een nadere normering van de strafoplegging in zware gevallen van recidive door de wetgever beoogd. Deze normering kan bijdragen aan het voorkomen van onaanvaardbaar grote verschillen in straftoemeting, juist in die situaties waarbij sprake is van recidive.
Jurist in Bedrijf
Het voorstel behelst de invoering van minimumstraffen in het volwassenenstrafrecht voor de gevallen waarin een persoon die is veroordeeld tot een gevangenisstraf wegens een feit waarop twaalf jaar of meer staat, binnen tien jaar opnieuw wordt veroordeeld voor een misdrijf waarop een maximumstraf van acht jaar of meer is gesteld en dat laatste misdrijf een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer ten gevolge heeft gehad. Daarbij geldt dat bij recidive als minimumstraf ten minste de helft van de gevangenisstraf wordt opgelegd die naar de wettelijke omschrijving op het desbetreffende delict als maximumstraf is gesteld. In uitzonderlijke omstandigheden die zouden leiden tot een onbillijkheid van zwaarwegende aard, kan de rechter alleen in zeer specifieke gevallen van een minimumstraf afwijken. Hij is dan verplicht uit te leggen waarom de straf lager uitvalt, hier geldt dus een toetsbare motiveringsplicht. Dat kan door in uitzonderlijke gevallen rekening te houden met de persoon van de dader of de buitengewone omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd. Het idee is om enkele bijzondere bepalingen van algemene aard in het Wetboek van Strafrecht op te nemen die betrekking hebben op recidive
De effecten van minimumstraffen bij recidive zullen vooral zichtbaar zijn bij frequent voorkomende misdrijven zoals levensdelicten, gewelddadige vermogensdelicten, ernstige zedenen geweldsdelicten waaronder zware vormen van mishandeling en waarbij sprake is van een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer. Bovendien kan de verplichte minimumstraf bijdragen aan het voorkomen van onaanvaardbaar grote verschillen in de straftoemeting. Huidig kabinet geeft prioriteit aan de aanpak van zware gewelds- en zedendelicten. Deze delicten zijn zowel voor de slachtoffers als hun naaste omgeving ingrijpend en traumatisch. Bovendien raken zij het geloof van burgers in de rechtsorde en de veiligheidsbeleving. Tot deze categorie behoren ook misdrijven waarop een gevangenisstraf van acht, negen of tien jaar is gesteld. Denk bij zedendelicten aan delicten als het verspreiden van kinderpornografie, gemeenschap met een wilsonbekwame en gemeenschap met een kind tussen de twaalf en zestien jaar. Onder geweldsdelicten valt onder meer zware vormen van mishandeling en gewelddadige vermogenscriminaliteit. Deze feiten vallen volgens het kabinet onder het voorgestelde stelsel van minimumstraffen. Bovendien betekent het wetsvoorstel minstens zes jaar gevangenisstraf voor bijvoorbeeld recidiverende straatrovers die het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel toebrengen, afpersers die gebruik maken van een wapen of fysiek geweld, winkelovervallers die in groepsverband opereren, daders van zware mishan-
deling met voorbedachten rade en verkrachters. Bij doodslag en ernstige vormen van mensenhandel wordt de minimumstraf zeven en een half jaar en bij bijvoorbeeld moord krijgt in geval van herhaling de dader straks ten minste vijftien jaar opgelegd. Samenvattend gaat het in dit wetsvoorstel om: • de introductie van een bijzonder stelsel van minimumstraffen voor recidive bij de zwaarste delicten met ernstige gevolgen voor het slachtoffer; • een regeling van strafvermindering indien sprake is van een poging (te bewegen) tot, medeplichtigheid aan en voorbereiding van deze delicten; • het creëren van de mogelijkheid om, uitsluitend in de zeer uitzonderlijke gevallen waarin zelfs bestraffing met de minimumstraf tot een onbillijkheid van zwaarwegende aard zou leiden, daarvan af te zien; • regels ter afbakening van dit stelsel ten opzichte van de overige bijzondere bepalingen met betrekking tot de oplegging van sancties. Met dit wetsvoorstel bepaalt de rechter de op te leggen sanctie, net als in ons huidige stelsel van straftoemeting. Het verschil is dat hij hierbij iets minder vrijheid bezit, de rechter is namelijk gebonden aan de strafminima. Dit draagt bij aan het voorkomen van onaanvaardbaar grote verschillen in de straftoemeting in gevallen waar sprake is van recidive. Strafminima in Europa Ook in een groot aantal Europese landen bestaat een stelsel van minimumstraffen. Dit wil niet zeggen dat de systemen in heel West-Europa op dezelfde manier zijn opgezet maar dat ze dezelfde omvang hebben of op dezelfde uitgangspunten zijn gebaseerd. In 2003 is onderzoek gedaan naar de wettelijke stelsels van strafminima in een aantal Europese landen alsmede naar de wijze waarop deze daar in de praktijk functioneren. Uit
Jurist in Bedrijf
dit onderzoek kwam naar voren dat de plaats van bijzondere strafminima in de onderzochte rechtsstelsels sterk verschilt. In België bestaat een stelsel van bijzondere strafminima. Een aantal factoren hebben dit stelsel echter feitelijk buitenspel gezet. Nadat in Frankrijk in 1994 bijna een einde aan het bijzondere strafminima systeem was gemaakt, is er in 2007 besloten om (wederom) minimumstraffen in te voeren bij recidive. In Duitsland bestaan er een ingewikkeld stelsel van bijzondere strafminima en in Engeland golden ten tijde van het onderzoek slechts voor een bepaald aantal delicten bijzondere strafminima.
crisis
bij zware misdrijven. Per delictscategorie wordt een differentiatie aangebracht voor het bepalen van de in dat geval geldende minimumstraf. Deze minimumstraf geeft de ondergrens aan van wat een passende bestraffing is voor het plegen van recidive van zware misdrijven. Bij het bepalen van het niveau van de minimumstraf is het doel het buiten twijfel stellen van een recidivedelict.
Het blijkt dat in Europa twee verschillende stelsels van minimumstraffen zijn te onderscheiden. In sommige landen wordt gewerkt met een zeer gedetailleerd systeem van minimumstraffen, waarbij voor een groot aantal delicten een minimumstraf is voorgeschreven. Hiervan is Duitsland een voorbeeld. In het Duitse Wetboek van Strafrecht zijn talloze misdrijven opgenomen waarop naar de wettelijke omschrijving strafminima zijn gesteld. Dit rechtssysteem telt acht categorieën minimumstraffen en er bestaat een aantal criteria die de mogelijkheid bieden van de minimumstraf af te wijken. Denk hierbij aan strafverminderingsgronden als medeplichtigheid, verminderde toerekeningsvatbaarheid of poging. Dan zijn er ook nog landen zoals Frankrijk, die een veel eenvoudiger systeem kennen. Hierbij gelden de minimumstraffen voor alle delicten waarvan de straf volgens de wettelijke strafbedreiging boven een bepaald minimum komt. Wil de rechter in deze landen van de minimumstraf afwijken, dan stelt een hardheidsclausule de rechter hiertoe in staat. In het voorliggend wetsvoorstel wordt niet expliciet gekozen voor een van deze stelsels. Kort gezegd wordt er met dit wetsvoorstel aan het huidige stelsel van straftoemeting voor bepaalde recidivegevallen een minimumstraf toegevoegd.
37
crisis
Stelling: Een kabinet bestaande uit ministers en secretarissen van de PvdA en VVD is wat Nederland nodig heeft om sterk uit de crisis te komen
Crisis en politiek, onlosmakelijk met elkaar verbonden. De verkiezingsuitslag was uniek, PvdA en VVD hebben samen een meerderheid in de Tweede Kamer, een tweepartijen kabinet bleek mogelijk. De formatie van het kabinet Rutte II is op het moment van drukken nog in volle gang, desalniettemin wil zowel Mark Rutte, als Diederik Samsom snel tot een definitief akkoord komen. Op 1 oktober 2012 is er al een deelakkoord gekomen. De gehate forensentaks wordt teruggedraaid, maar de AOW-leeftijd gaat sneller omhoog. Tevens is bij de student met veel gejuich het schrappen van de langstudeerboete ontvangen, maar weer negatief gereageerd op het sociale leenstelsel. Voor leraren is echter meer geld ter beschikking gesteld. Dit zijn enkelen punten waar al een akkoord over is gesloten. Rutte spreekt over aanpassingen "in de context van het begrotingstekort". Samsom spreekt van "belangrijke verbeteringen". Ze zijn er echter nog lang niet. Met PvdA en VVD heb je twee partijen die op veel vlakken lijnrecht tegenover elkaar staan. Toch gaan zij twee proberen om een kabinet te vormen met twee partijen. Het zal flink geven en nemen worden, maar misschien is een uniek tweepartijen kabinet wel hetgeen wat wij nodig hebben om sterk uit de crisis te komen. Jurist in Bedrijf vroeg studenten met verschillende academische achtergrond om hun mening te geven over deze kwestie.
Rinse Barendse Geneeskunde 23 jaar Bovenstaande stelling is een stelling die zelfs in de politiek toch wel als dubieus bestempeld mag worden. In de Tweede Kamer zijn deze twee partijen het grootst. In dit betoog zal ik niet verder ingaan op het kiezersbedrog waar nu toch wel sprake van is aan beide kanten van de onderhandelende partijen (bijvoorbeeld de VVD met de hypotheekrenteaftrek). Wat veel mensen vergeten, en waar vrij snel door de meeste mensen overheen gepraat wordt, is het controlerende orgaan de
38
Eerste Kamer. Hier geldt de opmerking die Rutte zo graag maakt niet: “Het is tijd voor een stabiel en slagvaardig kabinet om het land uit de crisis te trekken”. Hier is voor de PvdA en de VVD namelijk geen sprake van een meerderheid. Op het moment dat er een wetsvoorstel gedaan wordt, is de coalitie alsnog afhankelijk van een groot deel van de andere partijen in de Eerste Kamer. Waar ze nu aan bouwen, is dus eigenlijk een gebouw zonder specie; een hoop bakstenen op elkaar, maar bij de minste tegenwind gaat het om. Daarom pleit ik voor een combinatie van VVD,
Jurist in Bedrijf
PvdA en de middenmoten D66 en GroenLinks. Aan de ene kant om voor een meerderheid in de Tweede Kamer te zorgen en aan de andere kant om als buffer te dienen tussen een toch vrij linkse PvdA en vrij rechtse VVD. Albertine Vroom Geneeskunde 23 jaar Ik ben van mening dat we komende kabinetsperiode wel uit de crisis zullen komen. Er zal veel bezuinigd worden en sommige groepen mensen moeten echt gaan inleveren. Maar hier kunnen we op dit moment ook
Janine Pastoor Bestuurskunde Tilburg University 20 jaar Naar mijn mening is een coalitie tussen PvdA en VVD wat Nederland nodig heeft om uit de crisis te komen. Want wat Nederland nu nodig heeft is een stabiel kabinet met sterke spelers. Al eerder lieten PvdA en VVD zien dat zij ondanks hun uiteenlopende meningen slagvaardig kunnen zijn en Nederland economische groei kunnen bezorgen. Ten tijden van de jaren 90 in de vorige eeuw reageerden deze twee partijen bijna acht jaar samen met D66. En hoewel Fortuyn het paarse kabinet na deze periode als een ramp bestempelde, zorgden deze partijen mede door hun stabiliteit voor sterke economische groei. Maar om de samenwerking ditmaal opnieuw te laten slagen is er natuurlijk meer nodig dan een herinnering aan een eerder kabinet. Wat deze verschillende partijen destijds bijeen hield was de wil om bepaalde immateriële kwesties te regelen, zoals het homohuwelijk. Maar er is nu ook
iets dat beiden partijen bindt, en dat is de wil om de economie en Europa te redden. En juist op dit vlak zijn te verschillen tussen beide partijen niet zo groot als ze lijken. Een daar komt bij dat zowel Rutte als Samson eerder lieten zien dat zij pragmatische politici zijn die verder willen kijken dan het partijbelang. Bart Speetjens Fiscale Economie & Fiscaal Recht 22 jaar Ik ben het in overwegende mate eens met deze stelling. Naar mijn mening vormen de Partij van de Arbeid en de VVD, op dit moment verpersonificeerd door Mark Rutte en Diederik Samsom, momenteel de meest daadkrachtige partijen van Nederland. Vanwege het feit dat beiden bereid zijn niet te allen tijde partij-ideologische standpunten te laten prevaleren boven het landsbelang, maar waar mogelijk ook bereid zijn tot het sluiten van compromissen, verwacht ik dat het nieuwe regeerakkoord de economische crisis meteen sterk te lijf zal gaan. Dit zal op korte termijn gebeuren door het uitvoeren van 'nieuwe' maatregelen gericht op het stimuleren van de woningmarkt en de arbeidsmarkt. Daarnaast verwacht ik niet dat het ontbreken van een meerderheid in de Eerste Kamer een groot obstakel zal vormen in de dagelijkse praktijk. Van de senatoren wordt tenslotte verwacht als het ware 'boven' de partijen te staan. Nieuwe wetten zullen dan ook als altijd geëvalueerd worden op basis van hun merites, niet op basis van partijpolitieke belangen. Daarnaast verwacht ik dat ook in de Tweede Kamer vaak steun gevonden zal worden bij partijen als D66 en de ChristenUnie, en wellicht tevens in mindere mate bij GroenLinks en het CDA. Hoopgevend zijn in ieder geval
Jurist in Bedrijf
de snelle formatiebesprekingen; men lijkt te beseffen dat het land niet is gebaat bij stilstand.
crisis
niet omheen. Maar of de bovenstaande formatie nu echt de combinatie is om Nederland sterk uit de crisis te laten komen betwijfel ik sterk. De bezuinigingen die op dit moment op de agenda staan betreffen helaas vooral het trekken van meer lasten in plaats van minder geld uitgeven en dit komt de economie niet ten goede. Op deze manier blijft er minder geld en ruimte over om te investeren. Dit is naar mijn mening juist de manier om sterk uit deze crisis te komen. Hiernaast moeten beide partijen essentiële standpunten laten vallen om te kunnen samenwerken. Die worden wel aan de andere kant gecompenseerd, maar dit zal de harde maatregelen die genomen zouden moeten worden niet ten goede komen.
Isabel Somers Nederlands recht 22 jaar De afgelopen tijd hebben ons in elk geval uitgewezen dat een gedoogkabinet niet werkte binnen de huidige economische situatie. Nu een nieuwe kans, en wel met een samenwerking tussen de VVD en PvdA. Beiden zijn het grote partijen die tijdens de laatste verkiezingen maar een klein verschil in zetelaantal hadden. Twee partijen die dus gelukkig beide veel aanhang hebben van de Nederlandse bevolking. We weten allemaal dat er ernstige bezuinigingen nodig zullen zijn om sterk uit de crisis te komen. Naar mijn mening is een samenwerking tussen de PvdA en de VVD net wat Nederland op dit moment nodig heeft. Het is de perfecte balans tussen links en rechts en samen zullen zij een goede belangenafweging kunnen maken over de belangen in van de Nederlandse bevolking, de Nederlandse economie en alles wat er nog meer van belang is in ons land. Gelukkig lijken de laatste nieuwsfeiten erop dat de samenwerking tussen Samsom en Rutte inderdaad goed gaat, ligt het nieuwe regeerakkoord min of meer op tafel, en kan hopelijk het nieuwe kabinet snel beëdigd worden.
Eens: 65% Oneens: 26% Geen mening: 9%
39
crisis
‘Zal de eeuwige student dan toch uitsterven?’ De meeste studenten kiezen een studie en blijven bij hun studie. Toch? Nee, het komt vaak voor dat studenten halverwege hun studie er achter komen dat ze de verkeerde keuze hebben gemaakt. De ‘eeuwige student’ is een uitdrukking die bij velen bekend is, maar het ziet er naar uit dat dit gaat veranderen. Hoe zit het nou eigenlijk met alle plannen, wat gaat er veranderen? Zijn we misschien te goed gewend? Na veel speculaties en onduidelijkheden lijkt het erop dat er nu toch echt knopen worden doorgehakt. Denk maar aan de langstudeerboete, het sociaal leenstelsel en de ov-chipkaart. Voor nieuwe studenten zal er veel gaan veranderen. Zijn ze zich hier bewust van? En wat betekend dat voor de toekomst? Verandert hierdoor het gemiddelde opleidingsniveau en de positie op de arbeidsmarkt?
Clim Giesen Hoe het begon Het kabinet Rutte-Verhagen wilde iets veranderen aan de duur van de prestatiebeurs en de hoogte van het collegegeld. Daarover zeiden ze in het regeerakkoord: ‘Ook de student wordt een investering gevraagd in zijn eigen toekomst, in ruil voor veel beter onderwijs. Daarom word voor de
masterfase een sociaal leenstelsel ingevoerd. De opbrengsten hiervan komen geleidelijk vrij en zullen dus ook geleidelijk in de kwaliteit van het onderwijs worden geïnvesteerd. Om het studierendement te verhogen zal van langstudeerders een hoger collegegeld worden gevraagd.’ Maar wat gaat er nu precies veranderen?
Onderzoek Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, Nibud, heeft onderzoek gedaan onder HBO en WO studenten. Het blijkt dat zes op de tien studenten geld krijgen van hun ouders; uitwonenden gemiddeld €233,- per maand en thuiswonenden €100,- per maand. Uitwonende hebben elke maand €915,- aan inkomsten, thuiswonenden €535,-. Hun grootste inkomstenbron is de studiefinanciering, maar tweederde komt alleen rond doordat ouders belangrijke uitgavenposten voor hun betalen. Denk aan collegegeld, zorgverzekering en studieboeken. Zeven op de tien studenten hebben een bijbaantje dat ongeveer €354,per maand oplevert. Uit dit onderzoek blijkt dat veel studenten afhankelijk zijn van hun ouders maar wat gebeurd er als hun grootste inkomstenbron, de studiefinanciering, wegvalt en vervangen wordt door het sociale leenstelsel als alternatief op de langstudeerboete? Langstudeerboete Om te beginnen met de meest omstreden maatregel, de langstudeerboete, die met een nipte meerderheid door de Tweede en Eerste
40
Jurist in Bedrijf
crisis
Kamer kwam. Studentenorganisaties spanden een rechtszaak aan tegen de Nederlandse Staat, helaas werd deze verloren. De langstudeerboete werd met ingang van het collegejaar 2012-2013 ingevoerd, en betekenden een collegegeldverhoging van €3.073,voor wie twaalf maanden of langer over zijn studie zou doen. Er waren een paar uitzonderingen op deze regel. Namelijk; mensen met een chronische ziekte en deeltijdstudenten die al op 1 februari 2011 waren ingeschreven maar meer tijd nodig bleken te hebben. De velen petities en protesten hebben mogen baten. Naar blijdschap van veel studenten is met het deelakkoord van Rutte – Samson de boete afgeschaft. Degene die de boete al betaald heeft, krijgt deze uiterlijk 1 december 2012 weer terug op zijn rekening gestort. PvdA en VVD komen ook met een alternatief voor de langstudeerboete, het invoeren van het sociaal leenstelsel. Sociaal leenstelsel Om de overheidsfinanciën op orde te brengen, zijn extra bezuinigingen nodig. Zo moet er een einde komen aan de basisbeurs, deze bedraagt nu €95,61 voor thuiswonenden en €266,23 voor uitwonenden. Iedere student die hier recht op heeft ontvangt deze beurs gedurende zijn studie. Daarnaast kun je nog een aanvullende beurs
"Vice Premier Verhagen spant de kroon, hij deed maar liefst 11 jaar over zijn studie"
aanvragen. De oplossing van het kabinet is de invoering van een sociaal leenstelsel. Dus studiefinanciering wordt afgeschaft omdat het kabinet wil bezuinigen op de studiefinanciering, dit levert een bezuiniging op van 1 miljard euro. Met ingang van 2014 zal het sociaal leenstelsel er komen. Voor studenten die al een studiebeurs hebben verandert er niks, maar voor nieuwe studenten wel. Studenten moeten zelf een lening afsluiten om hun studie te kunnen bekostigen. Een uitwonende studenten geeft, volgens het NIBUD, €1.100,- per maand uit. Dat komt dus uit op €13.200,- per jaar. Het ligt natuurlijk per gezin anders hoe het zich zal uitpakken, maar de meeste studenten zullen dit grote bedrag moeten lenen. Naast schoolactiviteiten, wordt er door de meesten studenten ook nog geld verdiend middels een bijbaantje. Maar dat zal nooit genoeg op-
Jurist in Bedrijf
brengen om je studie te bekostigen, dus veel studenten zullen voor een dilemma komen te staan: Moeten we stoppen met studeren? Of gaan we lenen om te kunnen studeren? En de vraag is dan natuurlijk of zij deze lening na hun studie af kunnen betalen, vooral gezien de huidige situatie op de arbeidsmarkt. Wat is er sociaal aan het leenstelsel? Het woord ‘sociaal’ wordt door sommige opgevat als misleidend, want wat is er precies ‘sociaal’ aan een schuld van duizenden euro’s waardoor jongeren kunnen afzien van een opleiding? Kan het niet beter een ‘asociaal schuldenstelsel’ genoemd worden? De studenten kunnen lenen tegen gunstige voorwaarden. Je moet deze naar draagkracht terug betalen, ze krijgen er 20 jaar de tijd voor om de schuld af te betalen. Met het sociale aspect worden de gunstige voorwaarden voor het terug betalen bedoelt en de lage rente.
41
crisis Wat gaat het sociale leenstelsel opleveren? De invoering van het stelsel levert een besparing van 350 miljoen per jaar op in 2015 en 800 miljoen in 2020. De basisbeurs zal verleden tijd worden waardoor studenten bedragen van €5.000,- tot €13.000 zullen mislopen gedurende hun studieperiode. Gedurende hun studie zullen studenten die op zichzelf wonen in vier jaar bijna een schuld van ongeveer €13.000 euro opbouwen. Voor thuiswonende studenten zal dit ongeveer een bedrag van €6.000,- worden. OV-jaarkaart Studenten die langer dan een jaar vertraging oplopen, verliezen hun ov-chipkaart en moeten dus hun eigen reiskosten betalen, zonder korting. De Tweede Kamer heeft besloten dat de OV-kaart voor studenten met twee jaar zal worden ingekort. Deze bezuiniging zal 10 miljoen opleveren in 2013. Samen met het sociaal leenstelsel kunnen deze kosten erg hoog oplopen voor studenten. Ze zullen aan het einde van hun studie in de knel komen, en dat zijn juist vaak de periodes waarin studenten in een andere stad vakken of stage gaan lopen. En dus hun OV-
42
kaart juist nodig hebben. Niemand ontkomt aan de bezuinigingen dus ook wij, de studenten, niet. Studeren wordt een echte investering. Collegegeld tweede studie Studenten die een tweede studie willen volgen, hoefden een aantal jaren geleden slecht voor één studie collegegeld te betalen. Maar ook hierop zal de overheid bezuinigen, dus ook het collegegeld voor een tweede studie is verhoogd. Voorlopig worden studenten nog even ontzien, een tweede bachelor of masteropleiding wordt pas duurder als de eerste is afgerond. Scholen hebben de vrijheid om zelf te hoogte van het collegegeld te bepalen voor studenten die een tweede studie volgen. Deze bedragen variëren van €7.000,- voor een bachelor tot €30.000 voor een masterstudie. Ook hieruit blijkt maar weer dat het een feit is dat studeren in Nederland steeds duurder wordt. Het wordt aantrekkelijk voor studenten om in het buitenland te gaan studeren met deze veranderingen in het vooruitzicht, omdat de tarieven voor collegegeld, de kosten voor schoolboeken en de kamerprijzen aanzienlijk lager zijn dan in Neder-
Jurist in Bedrijf
land. Maar hoe zit het eigenlijk met studenten in andere landen? Krijgen zij ook een financiering? Zijn we verwend in Nederland? Misschien zijn we wel te goed gewend hier in Nederland. Als we bijvoorbeeld kijken naar de Verenigde Staten. Daar moeten studenten of hun ouders in principe zelf de studiekosten betalen, wel zijn er verschillende beurzen en leningen die worden verstreken door de federale regering, staatsregering, universiteiten en particuliere organisaties. Ieder jaar wordt door het Amerikaanse ministerie van onderwijs bepaalt volgens een standaard formule welke student recht heeft op financiering. Ook in Vlaanderen gaat het anders, daar krijgt niet de student maar de ouders een studie-
"De oplossing van het kabinet is de invoering van een sociaal leenstelsel"
Langstudeerboete of leenstelsel? Uit onderzoek van een studentenvakbond blijkt dat studenten liever de langstudeerboete willen voor studenten die te lang over hun studie doen dan de afschaffing van de basisbeurs voor aankomende studenten. Als er bezuinigd moet worden dan liever bij een aantal studenten tegen het einde van hun studie dan bij iedere student voorafgaand van hun studie. Het is fijn dat het voor de overheid zo veel geld oplevert, maar wat zijn nu eigenlijk de voor-en nadelen van de bezuinigingen? Activiteiten naast je studie Voor de studenten betekenen deze veranderingen een hoge kostenpost. De nadruk komt te liggen op sneller studeren. Het wordt steeds lastiger voor studenten om naast hun studie activiteiten te gaan doen, terwijl dit juist belangrijk kan zijn voor de academische ontwikkeling van studenten. Activiteiten naast je studie worden steeds belangrijker op de arbeidsmarkt. Vaak wordt enige ervaring gewaardeerd door werkgevers, een student is dan veel beter voorbereid op de arbeidsmarkt omdat hij al professionele en persoonlijke vaardigheden ontwikkeld die tijdens een studie
minder aan bod komen. Door de bezuinigingsplannen wordt het combineren van nevenactiviteiten met een studie lastig gemaakt. Door alle bezuinigingen is de kans groot dat studenten daar hun studiekeuze vanaf laten hangen. Doorstuderen wordt alleen maar duurder dus daardoor ontmoedigt en dan zullen er minder hoogopgeleide studenten in de toekomst zijn. Naar verwachting zal het gemiddelde opleidingsniveau dalen. Voordelen bezuinigingen De studiebeurs wordt betaald van belastinggeld, door een leenstelsel wordt een opleiding meer een persoonlijke investering en zal belastinggeld dalen. Gemiddeld betalen oud-studenten €100,- per maand af voor hun studieschuld, een verdubbeling ervan is niet leuk maar wel haalbaar, vooral voor mensen die een baan krijgen op HBO- of academisch niveau. Ook kan het gezien worden als een prikkel voor studenten om hun studie snel af te ronden. Studenten zullen efficiënt en gestructureerd te werk moeten gaan op studiegebied. Tegenstanders sociaal leenstelsel Tegenstanders van het sociaal leenstelsel zijn vooral bang voor leenangst bij studenten en een minder toegankelijk hoger onderwijs. Ze zijn ook bang dat het geld wat terug vloeit niet naar het hoger onderwijs gaat, wat tot nu toe wel gezegd wordt. Ze denken dat het bijvoorbeeld geïnvesteerd wordt in nieuwe wegen. Ze kunnen zich de afschaffing van de basisbeurs wel voorstellen maar ze willen dat elke euro die het oplevert geïnvesteerd wordt in het hoger onderwijs. Wisten jullie dat… Bovengenoemde veranderingen zijn al een hele tijd in het nieuws, ministers komen met nieuwe plannen en veranderingen van plannen: als er maar bezuinigd wordt. De langstudeerboete is nu van de baan, maar laten we eens kijken naar het stu-
Jurist in Bedrijf
crisis
toelage. Ouders kunnen deze aanvragen en toegerekend krijgen. Dit hangt af van hun jaarinkomen, dit mag niet boven een jaarlijks door de overheid bepaald bedrag uitkomen. Deze toelage is een schenking dus hoeft niet terug betaald te worden, maar je begrijpt dat veel gezinnen met een goed gemiddeld inkomen er niet voor in aanmerking komen. Dus in vergelijking met Nederland, waar iedere student in principe gelijk behandeld wordt, en de studiefinanciering nog een ‘gift’ was kunnen we concluderen dat we redelijk verwend zijn. Met de komst van het sociaal leenstelsel blijft de gelijke behandeling tussen nieuwe studenten maar zal de schenking een lening worden.
"Maar wat gebeurd er als hun grootste inkomstenbron, de studiefinanciering, wegvalt?"
dieverloop van een paar ministers van het kabinet Rutte, deze zijn verre van het nominaal. Vice premier Verhagen spant de kroon, hij deed maar liefst 11 jaar over zijn studie, premier Rutte en staatssecretaris Halbe Zijlstra hebben er 7 jaar over gedaan om hun studie af te ronden. Tot slot ministers Leers en Donner, zij studeerden in de standaard studieduur van toen, 6 jaar, af. De ‘nieuwe’ student Met de komst van het leenstelsel blijkt maar weer dat de eurocrisis geen tijdelijke is, maar dat de samenleving er door verandert. Het gaat niet alleen grote bedragen opleveren. Studenten moeten ook leren om bewuster om te gaan met hun geld. Veel studenten zijn nog ontwetend, en realiseren zich nog niet goed dat ze een lening van een paar duizend euro opbouwen. Weten studenten bijvoorbeeld dat vanaf dat ze gaan lenen ze al rente moeten betalen? En hoe hoog die rente is? Uit ervaring bleek al dat het lenen eigenlijk veel te makkelijk gemaakt wordt, een paar keer klikken op de site van DUO en je hebt het voor elkaar. De nieuwe student heeft geen keuze met het sociaal leenstelsel en zal zich er dus ook veel meer van bewust zijn dat alles terugbetaald moet worden. In deze situatie is het zeer waarschijnlijk dat de eeuwige student, die volop genoot van de studiefinanciering, langzaam zal verdwijnen.
43
crisis
Crisisjaren in Europa Sinds een aantal jaren verkeren we wereldwijd in een economische crisis. Het begon met de huizenmarkt in Amerika, hypotheeklasten konden niet meer betaald worden en grote hypotheekbanken gingen failliet. Al snel bleek dat deze gebeurtenissen zich niet tot de Verenigde States beperkten. Door de sterke relatie tussen internationale financiële markten raakten rond 2008 de banken in Europa ook in financiële moeilijkheden. Als gevolg daarop kwam het bedrijfsleven in problemen, het vertrouwen in de economie nam af en zo ontwikkelde er een ernstige economische crisis.
Clim Giesen Geschiedenis 1929-1930 Nederland is al eeuwen afhankelijk van de export en import van handel met andere landen. In 1929 stortten de aandelenbeurs in Amerika in, van de een op de andere dag waren de aandelen niks meer waard en sloten veel landen hun grenzen om hun eigen economie te beschermen. Deze binnenlandse protectie was voor de Nederlandse import en export handel niet goed. Eind 1930 sloeg ook in Nederland de crisis toe, vooral de koopkracht daalde. Er was voor veel mensen geen werk dus werden ze ontslagen, ongeveer 100.000 mensen waren rond die tijd werkeloos. Nederland bleef zitten met een overschot aan producten die zowel niet meer verkocht werden aan Nederlandser als aan het buitenland. De regering zocht naar mogelijke oplossingen, steun werd geboden aan werkelozen maar de eisen voor een uitkering werden hoger. De salarissen van het overheidspersoneel werden verlaagd en de uitgaven van de overheid aan onderwijs werden minder. De regering wilde de gouden standaard houden, de koers tussen de gulden en zijn waarde in goud moesten blijven! Dit wilde de regering doen door de opbrengst van de export zo hoog mogelijk te houden. Omdat andere landen deze standaard wel loslieten, betekende dit dat zij voor producten in Nederland veel meer moesten betalen. Nederland
44
werd hierdoor een dure handelspartner. Helaas werd deze crisis niet opgelost door het ingrepen van de regering. De Tweede Wereldoorlog doorbrak vooral de problemen in de economie. Maar hoe zit dat nu eigenlijk? Er wordt steeds naar oplossingen gezocht, om de economie overeind te houden. De oprichting van het noodfonds als voorbeeld. Noodfonds In december 2010 is besloten het verdrag van Lissabon aan te passen, zodat de eurolanden een permanent noodfonds voor de euro kunnen instellen. Hiermee moet de onderlinge financiële hulp van EU lidstaten in de eurozone geholpen worden. De commissie kwam met dit plan naar aanleiding van de wereldwijde financiële crisis en de financiële problemen in Griekenland. Er werd een Europees Economisch Herstelprogramma ontwikkeld. Hiermee wilde de Europese Commissie de Europese economie een positieve boost geven door een kapitaal van 200 miljard in de economie te steken. Van iedere lidstaat werd verwacht dat ze minimaal 1,5 procent van hun bruto binnenlands product in economische stimuleringsmaatregelen zouden steken. De Europese Commissie wilde Europa er weer bovenop helpen en de banenmarkt en concurrentiepositie van de Europese Unie in de wereld sterker maken. Het Europese Parlement heeft het noodfonds, genaamd Euro-
Jurist in Bedrijf
"De crisis heeft aangetoond dat het financiële stelsel kwetsbaar is"
pees Stabiliteitsmechanisme (hierna het ESM), op 12 december 2008 aangenomen. Het ESM biedt steun wanneer de financiële stabiliteit in de eurozone in het geheel wordt bedreigd. Je moet echter aan strenge voorwaarden voldoen om hiervoor in aanmerking te komen. Zo moeten landen die steun ontvangen flinke bezuinigingen en economische hervormingen doorvoeren, ze moeten de eigen economie weer concurrerend maken. Er zijn al vijf Europese landen die aan de bel getrokken hebben. Griekenland Sinds oktober 2009 zijn de ernstige financiële problemen bij Griekenland bekend, als gevolg daalde de waarde van de euro en de rente die landen moesten betalen over leningen steeg. Voor landen met hoge tekorten werd het moeilijk om geld te lenen, waardoor ze financiële verplichtingen niet meer na konden komen. Het vertrouwen in de euro nam af door-
Ierland Na Griekenland was Ierland het tweede euroland dat in de problemen kwam door een grote staatsschuld en begrotingstekort. Ierland kampte met een tekort van 30%, wat ongeveer tien keer zoveel was dan toegestaan volgens de regels. Dit tekort werd mede veroorzaakt doordat de Ierse regering in 2009 en 2010 genoodzaakt was een aantal banken te redden van hun ondergang. Portugal In Maart 2011 kondigde de minderheidsregering in Portugal strenge bezuinigingsmaatregelen aan. Anders zou het begrotingstekort en de staatsschuld teveel oplopen en dat is tegen de afspraken van het groei- en stabiliteitspact dat de overheidsfinanciën van de lidstaten beperkt probeert te houden. Spanje Spanje is door de crisis hard geraakt, er heerst een hoge werkeloosheid. Het werkeloosheidspercentage kwam uit op precies 25%, in totaal zijn dat ongeveer 5.778.100 werklozen. Spaanse banken zijn in de problemen gekomen en de gehele situatie zorgt voor instabiliteit. Voor de Spaanse regering is het moeilijker om geld te lenen, terwijl ze dat in tijden van crisis juist nodig hebben.
tegen de Griekse financiële crisis. Griekenland Er word gespeculeerd om Griekenland uit de Eurozone te zetten, ofwel ‘Grexit’. Het niet uitvoeren van de opgelegde bezuinigingen voor de financiële noodsteun kan ervoor zorgen dat Griekenland de eurozone moet verlaten. Door de nieuwe Griekse regering is deze kans afgenomen, zou dit niet gelukt zijn dan was uittreding van Griekeland uit de eurozone zeker een optie geweest. Bestaat er eigenlijk een procedure voor uittreding uit de eurozone? Officieel niet, maar er gaan geruchten dat deze voorbereidingen wel getroffen zijn voor het geval dat Griekenland het niet zou redden. Aanpak Nederland De maatregelen van de Rijksoverheid tegen de crisis richtten zich vooral op de financiële sector. Doordat banken elkaar geen geld meer wilden lenen kwamen de ondernemingen in gevaar. Daarvoor heeft de overheid geld beschikbaar gesteld in 2008, een bedrag van €20 miljard euro. Banken konden zich aanmelden voor deze financiële steun. Bovendien zijn er Europese afspraken gemaakt om de geldstromen op de financiële markten weer op gang te brengen. Dit gebeurde door middel van staatsgarantie, deze bedroeg €200 miljard maar is sinds 2011 gesloten. Tot slot is sinds 2010 de garantie op de deposito’s verhoogd naar €100.000,- , dit geldt voor alle Europese landen. Onder deze garanties vallen lopende
rekeningen, spaarrekeningen en bijzondere spaarrekeningen. Vanaf 1 juli 2013 moeten banken elk kwartaal een bijdrage storten in het depositogarantiestelsel.
crisis
dat meerdere eurolanden blijken te kampen met grote tekorten op hun begroting en staatsschulden. Vooral in Zuid-Europa zijn deze problemen vrij goed zichtbaar. Om deze problemen te voorkomen zijn maatregelen getroffen en noodfondsen zijn ingesteld voor landen die snel hulp nodig hebben, zoals Ierland, Portugal, Spanje en Cyprus.
Aanpak Europa De crisis heeft aangetoond dat het financiële stelsel kwetsbaar is. De Europese Unie werkt aan een sterker internationaal toezicht op de financiële instellingen door drie nieuwe toezichthouders op te richten. Namelijk, banken; European Banking Authority, verzekeraars en pensioenfondsen; european Insurance and occupational Pensions authority en effectwezen en financiële markten; european securities and markets authority. Het belangrijkste doel is de belangen van bedrijven en consumenten beschermen. Gevolgen economische crisis in Nederland Door de wereldwijde recessie is onze economie gekrompen en zijn we nagenoeg allemaal armer geworden. De Rijksoverheid krijgt hierdoor minder inkomsten via bijvoorbeeld belastingen, maar de uitgaven dalen niet automatisch. Als we op deze manier door blijven gaan blijven de uitgaven groeien en loopt het begrotingstekort op boven de Europese norm wat niet toegestaan is. Het Jaarlijks tekort gaat om een groot bedrag dus we moeten de inkomsten en de uitgaven van de Rijksoverheid binnen de norm brengen. Zoals iedereen hoopt en verwacht zal uiteindelijk de eurocrisis overwonnen worden, maar uiteraard kost dit tijd.
Cyprus De Cypriotische regering heeft als laatste in juni 2012 noodhulp bij de Europese Unie aangevraagd, hiermee is Cyprus het vijfde euroland dat een reddingsfonds nodig heeft. Cyprus ondervindt moeilijkheden bij het beschermen van zijn bancaire systeem
Jurist in Bedrijf
45
crisis
Project X Crisis in Haren
Project X is een film van de Brits-Iraanse regisseur Nima Nourizadeh. Hierin geven drie jongens een feest dat totaal uit de hand loopt, de politie staat machteloos tegenover een massa tieners die zich in en om het huis van de hoofdpersoon bevinden. Samen met een tuinkabouter gevuld met XTC pillen en een agressieve dwerg zijn dat de ingrediënten voor een top film.
Stef Plouvier Het geven van je “super sweet sixteen”, een fenomeen dat sinds het gelijknamige MTV programma een must is geworden voor elk tienermeisje. In deze tv-show is te zien hoe verwende Amerikaanse meisjes extravagante feesten geven voor hun 16e verjaardag. Partyplanners, grote artiesten, dure jurken en auto’s: niets is voor papa te veel om te zorgen dat zijn kleine prinsesje de avond van haar leven heeft. De meisjes in Amerika worden woest als ze niet de perfecte auto krijgen waardoor zij vinden dat het feest niet compleet is. De Nederlandse jeugd kent geen feest zonder het nuttigen van alcoholische versnaperingen. De Nederlandse “sweet sixteen” is dé gelegenheid om de breezers uit de schappen van de Albert Heijn te trekken en thuis te drinken totdat je beschonken bent. Facebook De vijftien jarige Merthe besloot om haar “sweet sixteen” in haar ouderlijk huis in het Groningse dorp Haren te geven. Omdat uitnodigingen op papier lang niet meer zo hip zijn als vroeger, besloot Merthe een event op Facebook aan te maken. Ze nodigde haar vrienden uit en de voorbereidingen voor het feest konden beginnen. Enkele vrienden zien dat het een ‘public’ evenement is en besluiten om nog meer vrienden uit te nodigen. Het balletje begint te
46
rollen en al snel telt het feest 25.000 genodigden. Merthe besluit om het evenement van het social media platform te halen. Helaas willen deze pogingen niet baten want het evenement wordt gewoon weer opnieuw aangemaakt, maar nu onder de naam ‘Project X Haren’. Wanneer bekende DJ’s, de media en lokale horeca ondernemingen zien hoe grootschalig het ‘feest’ is, proberen ook zij hier een slag uit te slaan. Het feest verschijnt in de media, er worden afterparty’s georganiseerd en bekende rappers en radio-dj’s laten via Twitter weten aanwezig te zullen zijn in Haren. Door alle media aandacht worden meer jongeren geprikkeld en worden er filmpjes online gezet om het evenement te promoten. Youtube en 9gag worden vooral gebruikt als promotie middel. Opmerkelijk is dat Jesse Hobsens en IbeDerFuhrer, de aanmakers van het evenement, verder niets posten. Verboden Burgemeester Rob Bats volgt vol spanning de social media en hij ziet zijn mooie Haren veranderen in een decor voor het eventuele vervolg van de kaskraker. Hij besluit het feest te verbieden. Ook alternatieven voor het feest, georganiseerd door particulieren, worden verboden omdat de veiligheid niet zou kunnen worden gegarandeerd. De inspanningen
Jurist in Bedrijf
"Dat de traditionele media het vuur omtrent Project X deden oplaaien, staat als een paal boven water"
van het gemeentelijk apparaat lijkt juist meer belangstelling voor het feest teweeg te brengen. Het aantal mensen die zijn uitgenodigd lijkt exponentieel te groeien. Het Feest De avond begint rustig; een groep jongeren verzamelt zich voor het huis van de jarige Merthe en zingt verjaardagsliedjes. Naarmate de avond vordert wordt de sfeer vijandiger en ontstaan er kleine brandjes. De politie en de Mobiele Eenheid (ME) besluiten om de straat af te zetten en de menigte te begeleiden naar het centrum van Haren. Door het gebrek aan sensatie beginnen de rellen. Er worden winkelruiten ingeslagen, auto’s vernield en verkeersborden worden hardhandig van palen getrokken. Als de ME ingrijpt escaleert de boel: straatstenen worden uit de straat gehaald en naar
Wie kan er verantwoordelijk worden gesteld? Hoewel de nachtmerrie die zich afspeelde in Haren alweer een maand geleden is, is de geleden schade enorm. De vraag die nu speelt: wie draagt de schuld van het uit de hand gelopen verjaardagsfeest? Is het Merthe, de media, de social media, het gemeentelijke apparaat, de politie of, de meest voor de hand liggende optie, de relschoppers? De gemeente De gemeente wordt vooral verweten dat ze logischerwijs konden verwachten dat de situatie zou verergeren. De rellen in Haren waren niet de eersten die uitbraken ten gevolge van de zogenaamde “Project X-feesten”. In maart, een paar weken nadat de film uitkwam, vond een vergelijkbaar feest in de staat Houston plaats. Tussen de 500 en 1000 jongeren kwamen hier op af. Het feest escaleerde al snel, waardoor de politie het feest stil legde. Er werden schoten gelost door verontwaardigde feestgangers met één dode als gevolg. Net als in Haren
was de rol van de social media groot: het feest werd gepromoot op Facebook en Twitter. Ook hier wordt de gemeente het een en ander verweten, namelijk dat ondanks het alcoholverbod, er gewoon kon worden doorgedronken en dat er te weinig politie aanwezig was. Het Bestuur kon verwachten dat de situatie uit de hand zou lopen, maar hoopte dat een appèl op het gezonde verstand van de jongeren de situatie in de hand zou kunnen houden. Dit bleek echter tevergeefs. De traditionele media Dat de traditionele media het vuur omtrent Project X deden oplaaien, staat als een paal boven water. Mediasocioloog Peter Vasterman beweert dat Project X Haren pas echt interessant werd toen de landelijke media zich er mee ging bemoeien. Wanneer een Facebook-feest alleen op internet en andere social media bestaat, is er normaliter weinig aan de hand. Het evenement werd in het journaal en in kranten afgeschilderd als een gezellig, grootschalig feest. Door de grote belangstelling van de media deelden zij, bij wijze van spreken, zelf de uitnodigingen uit. Aan de andere kant kan worden beargumenteerd dat de traditionele media (krant, tv en radio) een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft
Jurist in Bedrijf
en het hun taak is om het nieuws aan de man te brengen. De relschoppers hebben de vernielingen aangericht, niet de mensen die werkzaam zijn bij de media.
crisis
de ME gegooid en dranghekken en fietsen vliegen richting de gerechtsdienaars. Project X Haren is een feit, chaos alom. Net als in de film maar dan nu in ons eigen Nederland.
Politie Bewoners van Haren laten het Algemeen Dagblad weten dat er veel te weinig politie aanwezig was. Tevens beklagen zij zich over het feit dat er te weinig maatregelen zijn getroffen om de feestgangers in toom te houden. Zo hadden de toegangswegen naar Haren eerder moeten worden afgesloten en diende er meer gepatrouilleerd te worden bij trein- en busstations. Daarnaast is het niet evident of agenten uit andere korpsen wel tijdig genoeg zijn ingezet. Oscar Dros, korpschef, beweert dat er van alle mogelijke situaties uit is uitgegaan. In zijn commentaar op beschuldigingen gebruikt hij het verdedigingsargument dat niemand kon weten dat het zo uit de hand zou gaan lopen. Social media Of de social media ook verantwoordelijk kan worden gesteld voor de praktijken in Haren is voor de Duitse minister van Consumentenbescherming zo klaar als een klontje. Wanneer een evenement aangemaakt wordt, zijn er volgens de Minister teveel stappen nodig om je evenement exclusief te houden. Zo zou je verschillende dingen moet aanvinken om te voorkomen dat genodigden niet zelf mensen kunnen uitnodigen. In Haren hebben genodigden weer mensen uitgenodigd enzovoorts. Zo is het aantal genodigden blijven groeien. Facebook betreurt wat er gebeurt is in Haren maar laat weten dat ze zich niet aansprakelijk voelen voor deze incidenten. Ook ontkennen ze dat het niet ingewikkeld is om de privacy instellingen voor evenementen aan te passen. Daarnaast is het zo dat niet bekende derden het evenement opnieuw hebben aangemaakt, nadat het door Merthe van Facebook was verwijderd.
47
Tijdschriften | Brochures | Magazines | Flyers | Posters | Lay-out | Logo ontwerp | Handelsdrukwerk |
Goede service en kwaliteit tegen betaalbare prijzen Europark 24
| B - 3620 Lanaken
T 0032 (0)89 71 33 46
E
[email protected]
Postbus 2054
| NL - 6201 CD Maastricht
F 0032 (0)89 71 27 24
W www.compactdrukwerken.be
Deze conclusie trok het COT, het Instituut voor Veiligheid- en Crisismangement, na bestudering van de incidenten in Hoek van Holland. De “oude hooligan” zag je voornamelijk bij voetbalwedstrijden en werkte veel georganiseerder dan de hooligan van nu. Er is ook een verschil in leeftijd waarneembaar; de gemiddelde leeftijd van de “nieuwe hooligan” is 17 jaar. Dit is zes jaar jonger dan de hooligan van de oude stempel. Arrestaties De desbetreffende avond zijn er 34 relschoppers gearresteerd wegens openlijke geweldpleging. Een speciaal rechercheteam is in het leven geroepen en belast met de taak de honderden foto’s en filmpjes die gemaakt zijn te onderzoeken. Het team hoopt zo relschoppers te herkennen. Hart van Nederland en het programma Opsporing gezocht hebben honderden tips gekregen door beelden van de rellen te laten zien. Opmerkelijk is dat veel relschoppers zich zelf heb-
"Op de arrestanten wordt het supersnelrecht toegepast waardoor de gang naar de rechter niet nodig is"
ben aangegeven bij de politie. De leeftijd van de gearresteerden ligt voor het overgrote deel tussen de 16 en 25 jaar, deze leeftijdsgroep is tevens ook het meest actief op Facebook. Volgens de politie was er van drugsgebruik niet veel sprake. Onderzoek naar drugs is gedaan omdat op Twitter werd aangekondigd dat, net als in de film, een tuinkabouter vol met XTC pillen aanwezig moest zijn. Er zijn daarentegen nooit sporen gevonden van een tuinkabouter. Bij meer dan de helft van de arrestanten werd meer dan tweemaal de toegestane hoeveelheid alcohol in het bloed gevonden. Dit past weer in het beeld van de “nieuwe hooligan”, wiens gedrag grotendeels door alcohol wordt bepaald. Berechting Op de arrestanten wordt het supersnelrecht toegepast, waardoor de gang naar de rechter niet nodig is. De Officier van Justitie kan eenvoudige zaken zelf afdoen. Tegenstanders vinden dat de arrestanten onder druk te snel akkoord gaan met de door de Officier van Justitie opgelegde straf. Ook wordt er bepleit dat de rechtsbijstand in het geding is wanneer de gang naar de rechter wordt geblokkeerd. Andere gevallen Het incident in Haren zal niet de laatste zijn. In Amersfoort, Alkmaar en Schiedam waren ook grootschalige feesten via Facebook aangekondigd, de zogenaamde Facebook-feesten. Het gemeente bestuur van Alkmaar heeft in samenwerking met de politie, mede door berichten op Twitter te hebben gepost, escalaties weten te voorkomen. In Amersfoort koos de politie voor een andere aanpak; diegene die op facebook vermeld hadden een Project X te organiseren of daarbij aanwezig te zijn, werden door gerechtsdienaars benaderd. Door middel van met de tieners om tafel te gaan zitten zouden zij uit zich zelf de uitnodigingen van Facebook hebben gehaald. Op stations werden flyers uitgedeeld en auto’s
Jurist in Bedrijf
en tassen werden gecontroleerd op verdovende middelen. Jongeren die rondom de locatie, een winkelcentrum, rondzwierven werden vakkundig van straat geplukt en afgeleverd bij hun ouders. Ouders werden ook ingeschakeld om hun verloren zoon of dochter op te komen halen bij het winkelcentrum. Door de maatregels was er geen noodverordening nodig. Ook de ME kon thuis blijven. In Arnhem werden jongeren op trein- en busstation naar huis gestuurd wanneer zij geen goede reden hadden om de stad te betreden, dit conform het noodbevel dat door de burgemeester is afgegeven.
crisis
De relschopper Als laatste veroorzaker voor de rellen in Haren worden de relschoppers genoemd. Het zou hier om een nieuw soort hooligan gaan. Deze “nieuwe hooligan” duikt veel vaker op; denk bijvoorbeeld aan massale feesten zoals het feest in Hoek van Holland. Honderden mensen die lukraak met elkaar aan het vechten waren en toen de politie ter plaatste kwam, zij samensmolten tot een grote groep die een massaal blok vormde tegen de politie en de ME.
Commissie Cohen Wat nou de precieze aanleiding was voor de incidenten in Haren is nog niet duidelijk. De Commissie Cohen is aangesteld om te onderzoeken hoe dit alles heeft kunnen plaats vinden. Deze commissie doet niet alleen onderzoek naar de gemeente en de politie maar betrekt in zijn onderzoek ook de rol van de (social) media. Wanneer de commissie klaar is met het onderzoek is nog niet duidelijk, verwacht wordt dat dit medio 2013 zal zijn. De kater Haren is herstellende van een zware nacht met tienduizenden euro’s schade. Wat hier nou de precieze oorzaak is, moet nog grondig onderzocht worden; misschien heeft de gemeente gefaald, misschien ligt de schuld toch bij de social media of is er inderdaad wel een nieuw soort hooligan opgestaan die zich door liters alcohol te drinken laat verleiden tot het slopen van hele gemeentes. Hopelijk komt de Commissie Cohen met een antwoord zodat andere soortgelijke gevallen voorkomen kunnen worden. De inwoners van Haren zullen nu wel de Amerikaanse versie van de “super sweet sixteen” verkiezen boven de Nederlandse versie; er wordt veel minder gedronken en de uitnodiging worden in het programma altijd face to face uitgedeeld.
49
crisis
Groeten uit… San Sebastián!
San Sebastián… Eerlijk gezegd had ik nog nooit van deze stad gehoord toen ik het formulier met keuzemogelijkheden voor een Erasmusuitwisseling bekeek. Wel wist ik zeker dat ik naar Spanje wilde gaan, omdat ik al van jongs af aan besloten had dat ik Spaans wilde leren. Ik heb het altijd een mooie taal gevonden en bovendien ook nuttig, aangezien het de tweede taal van de wereld is. De afgelopen jaren heb ik tweemaal een Spaanse taalcursus van enkele weken in Spanje gevolgd.
Fabiola de Haan Student Nederlands recht (4e jaar)
Hoewel je veel leert op zo’n talencursus is het bij lange na niet genoeg om goed in het Spaans te kunnen communiceren, dus had ik al in mijn eerste jaar rechten bedacht dat ik het wat grootser moest aanpakken. Studeren in het Spaans in Spanje. Dan zou ik het zeker wel vloeiend leren spreken Waarom ik voor San Sebastián heb gekozen? Ik wilde niet naar een grote stad als Madrid of Barcelona. In beide steden was ik al geweest op vakantie en het leek mij leuker om weer iets nieuws te ontdekken. Ik ben op Google maps en Youtube gaan kijken hoe de rest van de steden eruit zagen en mijn oog viel al snel op deze kleine, maar prachtige stad. San Sebastián ligt direct aan zee en dit speelde misschien wel de grootste rol in mijn keuze. Ik heb altijd erg van de zee gehouden: de kleur die elke dag verandert, het strandgevoel, de goede vis die je overal kunt eten, havens, bootjes, surfen… ik kan geloof ik nog wel eindeloos doorgaan! Ik heb niet heel
50
erg lang getwijfeld om deze stad op nummer 1 te zetten en gelukkig werd ik ingeloot. Op 26 augustus stapte ik dan het vliegtuig in op weg naar mijn Spaanse avontuur. Vanaf het vliegveld in Bilbao nam ik de bus naar San Sebastián en ik stond versteld van alle groene bergen die ik zag. Ik kende Spanje van droge, rode vlaktes waar in de zomer geen fonteinen sproeien vanwege de watersnood. Dit leek eerlijk gezegd meer op Zwitserland! Afgelopen weekend is het regenseizoen begonnen en nu snap ik wel waar al dat groen vandaan komt. Het water komt af en toe met bakken uit de lucht en een paar regenlaarzen en paraplu zijn bepaald niet overbodig hier. Gelukkig zijn wij Nederlanders wel wat gewend en gaan we niet kapot van een paar regendruppels. San Sebastián ligt in het Baskenland en vlakbij de grens van Frankrijk. Je kunt merken dat de Basken een sterk onafhankelijkheidsgevoel hebben.
Jurist in Bedrijf
Zo zie je op veel plaatsen de Baskische vlag hangen en hebben de Basken ook hun eigen taal: het Euskara. Hier is nauwelijks iets van begrijpen en het lijkt in niets op het Spaans of Frans. Het enige wat ik tot nu toe weet is dat “Donostia” de Baskische naam voor San Sebastián is en “ agur” adios betekent. En als je een lokaal drankje wilt uitproberen, bestel dan “Kalimoxto” aan de bar, een kwart liter cola gemixt met rode wijn. Gelukkig spreekt iedereen hier ook gewoon Spaans en kan je bij de universiteit kiezen of je in het Spaans of het Baskisch les wilt volgen. Die keuze voor mij was dus snel gemaakt! San Sebastián een kleine stad, maar echt prachtig! Langs het strand loopt een lange boulevard waar je van de ene kant naar de andere kant van de stad kunt lopen. Deze kant van het strand bevat ook een aantal discotheken die zich onder de boulevard bevinden. Dus als je aan het feesten bent en je hebt het warm kun je ge-
De stad zelf is opgedeeld in een paar wijken die met openbaar vervoer, lopend of met de fiets goed te bereiken zijn. Ja, ze hebben zelfs fietspaden hier, hoewel deze niet altijd even logisch zijn aangelegd. Het centrum van San Sebastián bestaat uit twee delen. Je hebt het oude gedeelte “Parte Vieja” en het moderne centrum. In het moderne centrum loop je door grote straten waarin alle bekende winkels en merken te vinden zijn. Het oude centrum ziet er heel anders uit. Het bestaat uit talloze kleine straatjes met een enorme hoeveelheid aan kleine kroegen, barretjes en restaurantjes waar je bijna altijd “pinxtos” op de bar ziet staan. “Pinx-
tos” zijn een soort verfijnde tapas en worden vaak op brood gemaakt. Het zijn werkelijk culinaire kunstwerkjes en ze smaken heerlijk! Er zijn genoeg leuke dingen om te doen hier, maar uiteindelijk moet er ook gestudeerd worden. Ik begon na aankomst met een intensieve talencursus van twee weken. Na deze cursus sprak ik met alle Erasmusstudenten hier al een aardig woordje Spaans ( de meesten spreken namelijk geen of slecht Engels), dus ik dacht: kom maar op met die studie! En dat viel toch wat tegen…ik had verwacht dat we net zoals in Maastricht boeken zouden krijgen en casussen zouden moeten oplossen in tutorials. Integendeel: alle lessen bestaan vrijwel alleen uit ellenlange hoorcolleges die je vaak zonder powerpoint moet volgen. Gelukkig zijn de examens pas in januari, dus gaf ik de hoop nog niet op toen ik na een maand nog nauwelijks iets begreep. Inmiddels kan ik al veel meer volgen, maar het blijft een uitdaging. Ook hoef je geen boeken aan te schaffen en een wettenbundel voor een vak is handig, maar niet strikt noodzakelijk. Voor één vak hoef ik zelfs nooit aanwezig te zijn, iets wat je in Nederland niet kunt voorstellen. Verder is dit semester opgedeeld in drie delen die bestaan uit collegeweken en practicumweken. Zelf vind ik het niet echt een hele efficiënte manier van een vak volgen; in Maastricht kan je twee vakken in één blok volgen en heb je er geen zes maanden voor nodig. Dat bewijst maar weer dat het niveau van onderwijs in Maastricht mijns inziens echt hoger ligt. Ook komt het regelmatig voor dat de leraar er een keer niet is of er een staking is i.v.m. de crisis of onafhankelijkheidsdemonstraties in het Baskenland. Ik heb nu één officiële staking meegemaakt en twee onofficiële stakingen. Bij deze laatste mogen studenten zelf weten of ze lessen willen volgen of niet, aangezien iedereen een recht van staking heeft. Dit is dus een makkelijke keuze voor studenten, weer een dagje vrij! En la-
Jurist in Bedrijf
ten we niet beginnen over alle feestdagen hier. Mij hoor je in ieder geval niet klagen, ik vermaak me hier wel.
crisis
woon even een luchtje scheppen op het strand. Aan beide kanten van de boulevard bevinden zich twee heuvels die je allebei kunt bezoeken: Monte Igueldo en Monto Ürgull. Vooral vanuit Monte Igueldo, die je via een kabelbaan kunt bereiken, heb je een waanzinnig uitzicht op de hele zee en San Sebastián. Regelmatig ben ik op één van die twee heuvels te vinden als er een mooie zonsondergang is; een goed glas wijn erbij en genieten maar! Achter Monte Ürgull ligt het surfersstrand “Zurriola”. San Sebastián staat bekend om zijn vele surfers en die zijn vanwege de hogere golven voornamelijk op dit strand te vinden. Het is dan ook niet vreemd als je door het centrum loopt en je moet uitkijken voor iemand die zijn board langs je zwiept.
Hoewel Spanje zich op dit moment in een grote crisis bevindt, merk ik hier in San Sebastián, afgezien van de stakingen, er niet zo heel veel van. Het is een chique stad en je ziet dan ook veel rijke opaatjes en omaatjes flaneren langs de boulevard. Af en toe wat vermoeiend als je haast hebt, aangezien de wandeling langs het strand voor hen een dagactiviteit van twee uur is, maar aan de andere kant heeft het heeft ook wel wat. San Sebastián staat gelijk aan genieten en er is voor iedereen wel wat te doen. Surfen, strand, musea, winkels, restaurantjes en er is zelfs een aquarium voor dierenliefhebbers! Voor mij is deze stad het einde, elke dag als ik langs de zee loop of weer een prachtige zonsondergang zie ben ik enorm gelukkig dat ik de kans heb om 5 maanden hier te studeren. Voor iedereen die twijfelt; ga sowieso op exchange! Je krijgt zoveel mooie ervaringen als je je drukke leven in Maastricht even omzet naar iets compleet anders. Je leert veel nieuwe mensen kennen en daarmee ook het omgaan met verschillende culturen . Zo heb ik eindelijk geleerd hoe ik nu de originele Italiaanse risotto moet maken en heb ik al diverse mensen geprobeerd te overtuigen om Sinterklaas te vieren in hun eigen land. Ook kan er natuurlijk wel eens botsing komen; zo mag ik namelijk niet mijn plastic afwasborstel in de gootsteen zetten, omdat mijn Hondurese huisgenoot klaagt dat ze die alleen gebruiken voor de wc in zijn land en hij vervolgens de neiging heeft om over te geven als hij dat ding vlakbij de schone borden ziet. Enfin, dan weet je dat dus meteen ook weer! Ik hoop dat ik een goed beeld heb weten te schetsen van mijn verblijf in San Sebastián en dat, mocht je er over denken om in Spanje te gaan studeren, je deze stad zeker niet moet vergeten als optie!
51
crisis
Oprecht Opmerkelijk Crisis
Stef Plouvier
Spermadonor besmet kinderen met ernstige zenuwziekte Een Deense spermadonor heeft aan minstens vijf baby's een zeldzame genetische afwijking doorgegeven. Met sperma van de man zijn 43 baby's in 10 landen geboren. Aan zeker vijf van hen heeft hij via zijn sperma de zenuwziekte NF1 doorgegeven. De ernstige afwijking kan tumoren, misvormde beenderen, leerachterstand en zelfs kanker veroorzaken. Een ziekenhuis dat op de hoogte was van de geboorte van een kind met die afwijking, bleef zijn sperma toch gebruiken. Het precedent doet vragen rijzen over de veiligheid van spermadonors. NF1, of neurofibromatose van het type 1, was vroeger ook bekend als de ziekte van Von Recklinghausen. Het is een erfelijke aandoening die vooral zenuwweefsels aantast. Neurofibromatose komt slechts voor bij 1 op 3.000 tot 4.000 mensen en wordt veroorzaakt door een mutatie in het gen voor het eiwit neurofibromine.
Politie sloopt huis om zware man De brandweer heeft een huis gesloopt om een dikke man te bevrijden. Omdat de man 320 kilo
52
weegt, kon hij niet gewoon door de voordeur. Dat meldde de Franse krant La Depeche woensdag. Een deel van de gevel van het huis waar de man vastzat, moest worden afgebroken. De forse man moest naar het ziekenhuis, omdat hij ernstige gezondheidsklachten had door zijn overgewicht. Uiteindelijk is de man door het raam buiten gekomen. De man woonde in het huis met zijn zoon van 18 en was al twee jaar niet buiten geweest. De hitte van de zomer had zijn gezondheidsklachten verergerd. Sinds een maand sliep de man daardoor niet meer.
Astmapatient duwt roker van perron Een meningsverschil tussen een astmapatiënt en een roker is uit de hand gelopen. Op het centraal station van Frankfurt, Duitsland, was de 43-jarige astmapatiënt het niet eens met het feit dat een man aan het roken was. De 35-jarige
Jurist in Bedrijf
roker was niet onder de indruk van de woorden en bleef doorroken, waarop de twee begonnen te bakkeleien. Toen de astmapatiënt begon te vrezen voor zijn gezondheid, duwde hij de roker van het perron af. Deze belandde ongelukkig op het spoor en moest met ademhalingsproblemen naar het ziekenhuis worden gebracht. Later werd de 43-jarige duwer opgepakt. Tegen hem is procesverbaal opgemaakt. Zwaar gehandicapte jongen moet werken Een zwaar lichamelijk gehandicapte jongen uit Groot-Brittannië raakt zijn uitkering kwijt, omdat zijn uitkeringsinstantie niet gelooft dat hij niet kan werken. De 18-jarige Liam Barker werd verlamd geboren en leidt aan de zeer zeldzame spierziekte myotubulaire myopathie. Liam kan alleen communiceren door met zijn ogen te knipperen, ademt met behulp van een machine en wordt continue verzorgd door zijn ouders Phil en Michelle Barker. Zijn levensverwachting was drie maanden, maar die heeft hij inmiddels ruim overtroffen. Liams ouders verwachtten een brief met nieuws over een uitkering waar hun zoon recht op zou
Kopers van diamant krijgen gratis jachtgeweer Een juwelier in de VS pakt uit met een speciale promotiecampagne. Wie een diamant koopt, krijgt een jachtgeweer. Kopers van een blinkend steentje van minstens 2.500 dollar krijgen een bon waarmee ze gratis een jachtwapen kunnen afhalen. De eigenaar van de winkel, Mike Geller 'pikte' het idee voor zijn campagne bij een autohandelaar. Geller zegt dat veel van zijn klanten ook verwoede jagers zijn. Zelf heeft hij geen schietijzers in zijn winkel in Smyrna. Hij stuurt zijn klanten naar een lokale wapenhandelaar waar ze hun bon kunnen inruilen voor een tweeloop. Maar ook de autohandelaar heeft deze actie niet zelf bedacht. In de documentaire 'Bowling For Columbine' van Michael Moore uit 2002, voerde de filmmaker al eens een bank op (zie hieronder) waar mensen die een nieuwe rekening openden werden beloond met een geweer.
Rabbijn roept op tot iPhone-verbranding Een van de meest invloedrijke rabbijnen in Israël heeft ultraorthodoxe Joden opgeroepen hun iPhones te verbranden. Hij stelde dat de iPhone net zo gevaarlijk is als 'oorlogswapens'. De oproep van rabbijn Haim Kanievsky verscheen zondag in Yated Ne’eman, de belangrijkste krant voor de ultraorthodoxe gemeenschap in Israël. Kanievsky is al de tweede rabbijn in korte tijd die oproept tot de verbranding van iPhones. De radicale ultraorthodoxe organisatie Eda Haredit verbood al eerder het gebruik van smartphones en tablets van diverse merken vanwege de "spirituele Holocaust'' die deze zouden veroorzaken. De ultraorthodoxe rabbijnen vinden dat de iPhone strenggelovige Joden in aanraking brengt met de "verderfelijke buitenwereld'' omdat toegang tot pornografie op internet eenvoudig zou zijn. De rabbijnen willen met de iPhone verbrandingen het gebruik van "koosjere mobiele telefoons'' promoten. Met koosjere telefoons kan men alleen bellen en geen berichten ontvangen en niet op internet surfen.
Crisis in Griekenland al 2300 jaar oud De Griekse schuldencrisis is mogelijk net zo oud als Griekenland zelf. Archeologen in het noorden van het land hebben aanwijzingen opgegraven dat daar rigoureus is bezuinigd in de vierde en derde eeuw voor Christus. Dat was niet op bevel van de Europese Unie en het Internationaal Monetair
Jurist in Bedrijf
Fonds, maar van de machthebber, koning Kassander van Macedonië, berichtte het Griekse dagblad Ta Nea dinsdag op gezag van de archeoloog Manthos Besios. Hij is betrokken bij onderzoek naar graven in Pydna, een stad uit het antieke Macedonië en Griekenland. Bewoners gaven hun doden gulle en dure giften mee, maar dat veranderde 2300 jaar geleden plotseling, volgens Besios. Geen goud, juwelen, prachtige vazen en ivoren kunstwerken meer voor de overleden geliefden. De doden werden voortaan sober uitgeleide gedaan met voorwerpen van klei en ander goedkoop spul. Dat was op bevel van ‘Kassander de Bezuiniger', die uitdrukkelijk dure begrafenissen en grafmonumenten verbood. Het onder schulden wankelende nieuwe Griekenland heeft dinsdag om een eerste deel gevraagd van een omvangrijke lening die de EU en het IMF als noodhulp toezeggen. De Grieken moeten in ruil hiervoor flink bezuinigen.
crisis
hebben, maar in plaats daarvan ontvingen ze een oproep waarin stond dat hun zoon op gesprek moet komen om te bewijzen dat hij niet in staat is om te werken. En dat terwijl hun zoon al achttien jaar niet kan werken en de instanties dat hadden kunnen nakijken via zijn burgerservicenummer. Tot overmaat van ramp ontdekten zijn ouders twee weken geleden ook dat de kinderbijslag die zij voor Liam ontvingen, was stopgezet. De ouders hebben stappen ondernomen en wachten af hoe het nu verder moet.
Miljonairs: geld maakt wel gelukkig Wie gelooft in het adagium 'Geld maakt niet gelukkig' moet maar eens met een echte miljonair gaan praten. Die zijn het namelijk helemaal niet eens met dat motto. Geld maakt wel degelijk gelukkig, is de conclusie van de miljonairs die hebben meegewerkt aan een onderzoek van Van Lanschot Bankiers. Volgens de bank voor vermogende particulieren voelt 86 procent van de 257 ondervraagde rijkaards zich 'gelukkig'. Vooral oudere miljonairs vinden dat zij de belangrijkste ambitie van hun leven royaal hebben waargemaakt. Uit een profielschets blijkt dat de gemiddelde miljonair een 50-plusser is. Hij bezit ongeveer 2,9 miljoen euro, stemt VVD en is gehuwd, autochtoon en relatief vaak hoogopgeleid.
53
studieverenigingen Waarde lezer, Het is ons een genoegen om je middels dit schrijven kennis te laten maken met onze fiscale studievereniging. Mocht je als rechtenstudent voor de studie fiscaal recht kiezen, of inmiddels al fiscaal recht studeren is een lidmaatschap bij FIRST Maastricht een aanvulling op je studentenleven. Onze vereniging telt zo’n 375 Nederlandse als internationale leden die fiscaal recht of fiscale economie studeren. Ons doel is om de fiscale student op toegankelijke wijze in contact te brengen met zijn/haar studiegenoten en het bedrijfsleven. FIRST Maastricht organiseert door het jaar heen diverse activiteiten voor haar leden zoals de Fiscale Bedrijvendag, een symposium, kantoorbezoeken, tentamentrainingen en gesponsorde borrels in Stadscafé Lure. De borrels, waar veelal bedrijven aanwezig zijn, geven je de mogelijkheid om in een informele setting kennis te maken en vragen af te vuren. Kantoorbezoeken bieden je echter de kans om de sfeer binnen een bedrijf te proeven. Als klap op de vuurpijl zullen wij dit academische jaar met een deel van onze leden één week naar Istanbul afreizen voor een studietrip.
ELSA, the European Law Students Association, is the world's largest independent law students association. It comprises a membership close to 35 000 students and recent graduates who are interested in law and have demonstrated commitment to international issues. ELSA Maastricht is part of this huge network in which 41 European countries are represented. In the Netherlands, ELSA has six local groups. All of the local groups in Europe are trying to broaden the horizon of law students through offering different activities. This year ELSA Maastricht is focusing on establishing a new event series called ‘Law in Practice’. This monthly event is aiming at giving you a little more insight into what you can do with your legal studies after graduation. Furthermore we will be going on different study trips to Vilnius, Frankfurt and London in the next couple of month so that you can see for yourself what it is like to work in a law firm, a company or a legal department of an institution and meet other ELSA students.
Daarnaast biedt FIRST Maastricht je de mogelijkheid om actief te worden in diverse commissies. Deze bezigheden zijn prima te combineren met andere studie/studentenvereniging(en). Kortom,voor ieder wat wils en een mooie mix tussen serieuze en minder serieuze activiteiten. Voor vragen (bijvoorbeeld met betrekking tot lidmaatschap – slechts €15,- voor het eerste jaar + ontvangst van een belastingwettenbundel) bezoek www.firstmaastricht.nl of neem een kijkje op facebook/FirstMaastricht. Natuurlijk is het ook mogelijk om een keer langs te komen tijdens onze kantooruren op Lenculenstraat 14. Als laatste wil ik graag van deze mogelijkheid gebruik maken om stichting Jurist In Bedrijf een succesvol jaar toe te wensen! Namens het bestuur 2012-2013 van FIRST Maastricht, Met vriendelijke groet, Jasper Meessen Serecetaris 2012-2013 FIRST Maastricht
over Europe. However one of the most interesting opportunity for broadening your horizon, is becoming part of the Student Trainee Exchange Programme (STEP). This is an internships program which takes place all over Europe and might be especially interesting for our European Law School students. If you want to become a member, or would like to help out with organizing some of our activities this year, or have any question or would like to become part of the Student Trainee Exchange Programme, please send an email to: elsa@maastrichtuniversity. nl or visit us during our office hours (Monday – Friday from 10.30 – 12.00). For more information check the website: www.elsa-maastricht.nl . Keep up the ELSA spirit and we hope to see you soon at one of our activities!
Besides our local activities in Maastricht, the ELSA network also offers some interesting things as well, for instance seminars, conferences, summer law schools and moot court competitions all
54
Jurist in Bedrijf
studieverenigingen Beste lezer, JFV Ouranos is de grootste vereniging verbonden aan onze faculteit. Wij zijn een vereniging van rechtenstudenten met veel diverse activiteiten, waaronder de door ons georganiseerde boekenbalies, lezingen, feesten en de Law Student Intro. Deze zijn wellicht al bij u bekend. Indien u lid bent van JFV Ouranos kunt u uw studieboeken tijdens onze boekenbalies aanschaffen met 10% korting. Bent u nog geen lid, dan is dit onder andere een reden om lid te worden bij ons! Welke voordelen heeft u nog meer als lid van JFV Ouranos: ten eerste korting op alle activiteiten, en zelfs gratis toegang tot enkele activiteiten, kennis maken met toonaangevende advocatenkantoren en direct een groot netwerk van handige contacten en vrienden in Maastricht.
Er zullen op zeer korte termijn allerlei nieuwe voordelen verbonden zijn aan uw lidmaatschap van onze vereniging, te denken valt aan vaste kortingen, tijdelijke acties en interessante aanbiedingen op diverse locaties in Maastricht. Om altijd van de laatste updates op de hoogte te blijven raad ik u aan een kijkje te nemen op onze nieuwe website www.jfvouranos.nl en onze app te downloaden in de App Store of de Google Play Store. Namens het 29e bestuur van JFV Ouranos, Met vriendelijke groeten, Deni Tomasevic Secretaris der JFV Ouranos 2012-2013
Kortom, JFV Ouranos is een gezellige vereniging met heel veel voordelen, zonder enige verplichting! Indien u onze activiteiten niet alleen wilt bezoeken, maar ook mee wilt helpen bij het organiseren, spreek dan een van onze bestuursleden aan dit weekend en zij kunnen u meer vertellen.
Pleitgenootschap Gaius is een studievereniging die studie en gezelligheid goed weet te combineren. Ons pleitgenootschap telt zo´n 80 enthousiaste leden c.q. pleiters. Om de week vindt er een pleitavond plaats waar de leden leren om juridisch inhoudelijk, verbaal en non-verbaal sterk te pleiten. Aansluitend aan de pleitavond vindt er een borrel plaats waar onder het genot van een drankje nagepraat kan worden over de avond en de leden elkaar goed leren kennen, zodat er een gezellige en hechte groep ontstaat.
Mocht je dus op zoek zijn naar een vereniging waar gezelligheid gecombineerd wordt met leerzame aspecten die een aanvulling vormen op je studie, wacht dan vooral niet en wordt lid! Voor informatie over wanneer onze pleitavonden plaatsvinden, activiteiten die wij organiseren etc. kunnen jullie terecht op:www.pleitgenootschapgaius.nl.
Buiten de pleitavonden richt pleitgenootschap Gaius zich op landelijke pleitwedstrijden zoals de Nationale Snelpleitwedstrijden en de Nationale Pleitmarathon. Tot onze trots hebben twee van onze beste pleiters in 2012 wederom de Nationale Pleitwedstrijd weten te winnen en werd een van onze deelnemende rechtbank-teams eervol derde. Natuurlijk mag ook buiten de pleitavonden de gezelligheid niet ontbreken. Zo organiseert pleitgenootschap Gaius ieder jaar tal van activiteiten waar de leden aan deel kunnen nemen. Zo vindt er bijvoorbeeld ieder jaar een kerstdiner plaats, georganiseerd door een van de commissies binnen pleitgenootschap Gaius.
Jurist in Bedrijf
55 55
studieverenigingen
AIESEC is de grootste internationale studenten organisatie van de wereld. Inmiddels is zij een begrip geworden en haar netwerk omvat meer dan 110 landen over de hele wereld. Het is de visie van AIESEC om jongeren de mogelijkheid te geven tot het ontdekken en ontwikkelen van hun leiderschapskwaliteiten om zo een positieve invloed te hebben in de samenleving. AIESEC Maastricht is een van de Local Committtees in deze internationale omgeving. Met een groep van 33 studenten, zowel full- als parttime, zorgen wij ervoor dat de regio Maastricht gebruik kan maken van AIESEC. Internationale stages Waar ligt jouw grens? AIESEC biedt jou de kans om een internationale droomstage te realiseren! Vanaf je 2de of 3dee jaar heb jij de mogelijkheid om met ons op respectievelijk een ontwikkelings- of managementstage in het buitenland te gaan. Door onze grote database is bijna alles mogelijk!
worden ook andere carrière-evenementen zoals Women at the Top and Future is yours georganiseerd door Make a Move. AIESEC Bestuursfuncties Voel jij je aangesproken door dit alles en wil je meehelpen om het bovenstaande te realiseren? AIESEC streeft ernaar om alle leden zoveel mogelijk te ontwikkelen; naast je taken krijg je vele mogelijkheden tot trainingen, internationale congressen en het vergroten van je netwerk! In november 2012 & april 2013 nemen wij nieuwe mensen aan. Meer informatie? mail naar:
[email protected] of kijk op www.aiesec.nl Ook kun je altijd langskomen op ons kantoor: SSC, B2.03 Of telefonisch contact opnemen: +31 (0)433885935
Make a Move Het Make a Moveteam is het team binnen AIESEC dat elk jaar de grootste carrièreweek van Maastricht organiseert voor studenten, met top bedrijven uit binnen- en buitenland. Daarnaast
56
Brug tussen student en bedrijf… “Ervaring is de beste leermeester.” Dit eeuwenoude spreekwoord beschrijft de relevantie van het opdoen van praktijkervaring. Praktijkervaring wordt in het bedrijfsleven een steeds belangrijker criterium als studenten solliciteren. Bedrijven nemen niet langer genoegen met een afgeronde universitaire studie. Integrand komt tegemoet aan de behoefte van studenten om een gedeelte van hun studie in te vullen met praktijkervaring. Het doel hiervan is het verkleinen van de kloof tussen studie en praktijk.
Diensten Buiten stagebemiddeling biedt Integrand ook andere mogelijkheden om student en bedrijf dichter bij elkaar te brengen. Zo organiseert Integrand Inhousedagen, Business Courses, bestuursledendagen en workshops op lokale evenementen. Daarnaast biedt Integrand bedrijven mogelijkheden om naamsbekendheid te vergroten door middel van mailings, posterservices en artikelen in het Integrand Magazine, verspreid onder ruim 100.00 studenten door heel Nederland.
Integrand Stichting Integrand, opgericht in 1980, is een landelijke onafhankelijke non-profit organisatie bestuurd door academische studenten. Integrand vervult een bemiddelende rol tussen studenten enerzijds en bedrijven en publieke instellingen anderzijds. Het verwerven van praktijkopdrachten op academisch niveau behoort tot de kernactiviteit van Integrand. Dergelijke praktijkopdrachten bieden de student de mogelijkheid om belangrijke en bijna onontbeerlijke werkervaring op te doen. Voor bedrijven is een samenwerking met Integrand ook erg aantrekkelijk. Integrand is een stichting zonder winstoogmerk en de bemiddeling geschiedt dan ook tegen een geringe vergoeding.
Bestuursjaar Voor academische studenten is het mogelijk een parttime bestuursfunctie te vervullen bij Integrand. Een bestuursjaar bij Integrand staat garant voor een leerzame, maar vooral ook gezellige tijd. De bestuursleden ontwikkelen hun professionele vaardigheden, leggen contacten in het bedrijfsleven, bezoeken andere Integrand vestigingen en gaan naar borrels, feesten en evenementen. Meer informatie Integrand Maastricht Bonnefantenstraat 2, kamer B2.23 • 6211 KL Maastricht Telefoon: (043) 388 53 50 • E-mail:
[email protected] Openingstijden: Maandag t/m vrijdag: 9.00 - 12.30 en 13.30 - 17.00
Jurist in Bedrijf
zelfstandigheid en weerbaarheid van vrouwen. Door gratis, laagdrempelig juridisch advies zorgen wij ervoor dat ook voor minder draagkrachtige vrouwen rechtshulpverlening binnen bereik ligt. Om de privacy van onze cliënten te waarborgen, hebben een geheimhoudingsplicht: persoonlijke informatie blijft binnen de muren van de rechtswinkel.
Wij willen door ons werk de rechtspositie van vrouwen versterken en een bijdrage leveren aan het vergroten van de
* Het inloopspreekuur wordt gehouden op donderdagavond van 19:00 tot 21:00 uur en op vrijdagochtend van 10:00 tot 12:00 uur.
studieverenigingen
In 1993 is de Stichting Vrouwenrechtswinkel Maastricht (VRW) opgericht door rechtenstudenten van de Universiteit Maastricht. Het doel van de Vrouwenrechtswinkel is het bieden van gratis juridisch advies aan vrouwen in Maastricht en omstreken, waardoor zij meer inzicht krijgen in hun juridische positie. De aard van de vragen die wij voorgelegd krijgen is dan ook erg gevarieerd. Zo krijgen wij onder andere vragen over pensioenregelingen, arbeidscontracten, huurrecht, alimentatie, echtscheiding, burenrecht en mishandeling. Onze werkzaamheden bestaan uit het houden van inloopspreekuren*, het organiseren en bijwonen van lezingen en andere workshops, het samenstellen en verstrekken van brochures en het schrijven van columns in De Trompetter en De Etalage. Ook houden wij maandelijks een spreekuur op het vrouwenopvangcentrum 't Wyckerhoes te Maastricht.
Naast het opdoen van juridische kennis, biedt de Vrouwenrechtswinkel ook bestuurs- en commissie-ervaring. Omdat wij erg veel waarde hechten aan een gezellig team, organiseren wij regelmatig borrels en andere activiteiten om dit teamgevoel te versterken. Mocht je nog vragen hebben of ons team willen komen versterken, stuur dan een e-mail naar
[email protected]. De volgende sollicitatieronde zal plaatsvinden in de week van 25 februari t/m 3 maart. Ben jij minimaal tweedejaars Nederlands recht student of European Law School regular track en heb je je propedeuse gehaald? Stuur dan voor zondag 24 februari je motivatiebrief en CV op naar bovenstaand e-mailadres!
Het Studenten Rechtsbureau Maastricht is een stichting voor en door Maastrichtse studenten. Onze doelstelling is het geven van gepast juridisch advies aan studenten die geconfronteerd worden met een probleem dat ze zelf niet kunnen oplossen. Het SRB verleent voornamelijk advies op het gebied van huurrecht, onderwijsrecht en arbeidsrecht. Daarnaast zijn wij behulpzaam bij tal van andere juridische zaken o.a. met betrekking tot (gemeentelijke) belastingen, zorgverzekeringen en studiefinanciering. Studenten kunnen ons hun vragen per e-mail voorleggen of zonder afspraak langskomen op ons kantoor. Ben je tweede- of derdejaars rechtenstudent en lijkt het je leuk om je juridische kennis in de praktijk te brengen? Dan is het misschien iets voor jou om ons team te komen versterken! Heb je interesse? Mail je motivatiebrief en C.V. naar
[email protected] Studenten Rechtsbureau Maastricht Bonnefantenstraat 2, Kamer B2.04 www.studentenrechtshulp.nl
Jurist in Bedrijf
57
AGENDA NOVEMBER: 2 november
Kantoorbezoek Loyens & Loeff First Maastricht
6 november
Belastingplan + maandelijkse borrel i.s.m. Deloitte First Maastricht
12 november
Pleitavond Pleitgenootschap Gaius
19 november
Inhousedag Tax Ernst & Young First Maastricht
20 november
Apple vs Samsung event by master committee JFV Ouranos
22 november
Ernst & Young Luxemburg Trip First Maastricht
26 november
Pleitavond Pleitgenootschap Gaius
28 november
Verdachte in Praktijk JFV Ouranos
DECEMBER: 4 december
Maandelijkse borrel First Maastricht
10 december
Tentamentraining First Maastricht
10 december
Pleitavond Pleitgenootschap Gaius
JANUARI: 7 januari
Pleitavond Pleitgenootschap Gaius
8 januari
NYE Drinkz JFV Ouranos
17 januari
Masterclass Stibbe JFV Ouranos
crisis
What’s going on... Opleidingscommissie Nederlands Recht 2012/2013
De opleidingscommissie Nederlands Recht bestaat uit vier studentleden en vier docenten die werken aan onze faculteit. In deze samenwerkingsvorm streven wij ernaar om het onderwijsprogramma van de bachelor Rechtsgeleerdheid en de Nederlandstalige masters te verbeteren. Om deze verbeteringen te kunnen bewerkstelligen maken wij gebruik van de evaluaties die studenten via IWIO invullen aan het eind van iedere blokperiode. Vervolgens worden de resultaten van deze evaluaties besproken met docenten van verschillende vakgroepen om zodoende tot een mogelijke verbetering te komen. Wij willen de studenten dan ook middels deze weg vriendelijk verzoeken om de evaluaties in te vullen. Er wordt namelijk écht naar gekeken en iets mee gedaan! Naast het uitvoeren van onze normale taken hebben wij dit jaar de volgende speerpunten waar we naar streven: 1. Communicatie van evaluatieresultaten Wij zouden graag studenten op de hoogte stellen van de resultaten die uit de IWIO-evaluaties naar vo-
ren komen. De voornaamste reden hiervoor is dat studenten op deze manier kunnen zien of hun mening over de vakken gedeeld wordt door medestudenten. Daarnaast vinden wij het een goede manier om aan studenten te laten zien dat er daadwerkelijk serieus gekeken wordt naar de evaluaties die zij invullen. 2. Digitale opnames van colleges Dit jaar streven wij er met de opleidingscommissie naar dat alle colleges worden opgenomen voor de studenten, zowel voor bachelor als master. In evaluaties lezen wij dagelijks dat studenten het erg prettig vinden als opnames van colleges digitaal beschikbaar zijn. Dit is niet enkel van belang voor degenen die door ziekte een college missen, maar de opnames blijken ook enorm handig te zijn als naslagwerk. 3. Publicatie van deelcijfers Iedere student weet hoe vervelend het is om enkel een volledig afgerond cijfer als toets resultaat terug te krijgen. Is mijn 7 een 7,4 of een 6,5? Heb ik de stof nu volledig begrepen of heb ik maar net een voldoende gescoord? Dit zijn wezenlijke vragen die wij willen helpen
Jurist in Bedrijf
beantwoorden door middel van publicatie van de deelcijfers van studenten. Dit kan zowel op EleUM als op MyFdr. 4. Bekendheid van de opleidingscommissie Hoe meer zielen hoe meer vreugd, oftewel hoe meer evaluaties hoe beter het resultaat. Wij krijgen een beter beeld van de kwaliteit van onderwijsprogramma’s als meer studenten de evaluaties invullen. Door middel van collegepraatjes en digitale promotie hopen wij dat jullie in grote getalen de evaluaties invullen en ons laten weten welke knelpunten verbeterd kunnen worden. Mochten jullie nog vragen of opmerkingen hebben horen wij deze maar al te graag! Ons e-mailadres is:
[email protected] Met vriendelijke groeten, De opleidingscommissie Nederlands Recht, Philippe Hezer, Camiel Vermeulen, Sofie Wolf en Britta Zeschmann.
59
Bedrijven- en Instellingendag 2013
Waarde Lezer, Jong geleerd is oud gedaan en een goed begin is het halve werk. Ergens halverwege ontmoeten deze twee spreekwoorden elkaar bij het volgende. Zoals u wellicht al weet, organiseert Stichting Jurist in Bedrijf elk jaar haar Bedrijven- en Instellingendag. Dit academisch jaar wordt deze dag reeds voor de zesentwintigste maal georganiseerd en dat verdient natuurlijk ieders aandacht. In 2013 zal de Bedrijven- en Instellingendag wederom plaatsvinden te Kasteel Vaeshartelt en wel op woensdag 6 maart aanstaande. Het aansluitende recruitmentdiner in het magnifieke Château Neercanne ontbreekt uiteraard ook deze editie niet. Wij weten dat wij rijkelijk vroeg zijn met het trekken van uw aandacht en wekken van uw interesse, maar desalniettemin verzoeken wij u vriendelijk doch dringend om deze datum in uw agenda te noteren. Dus om terug te komen op de openingsfrase: de agenda’s van 2013 liggen net in de schappen en wellicht heeft u er nog geen bemachtigd, maar laat dat u vooral niet weerhouden deze datum met spoed te noteren. Met vriendelijke groet, Stijn Vreeswijk Voorzitter Bedrijven- en Instellingendag
crisis
Crisis in Court Where people work, errors are made, as well in criminal court. The judge becomes more and more the target of spotlights; he is closely being monitored from al perspectives of society. Mistakes as those in the high-profile case surrounding Lucia de B. are widely reported in the media. And also the infamous dinner in the process of Geert Wilders probably did not escape from your attention. Incidents - an understatement – like these let the trust in the judicial system wane. We have already met the dining judge, the leaking judge and the erring judge. But is the situation within the magistrate really that bad? And how about this situation across the border?
Selien Coolen Lights, camera, action In the seventies there was a shift in the role of the judge: the paternalism ebbed away. The judge placed himself more in the role of a service provider. The judicial system became more transparent, and the comings and goings of the institute were put under a microscope. Anno 2012, not only the media are approaching the lawyers and judges, it also happens the other way around. Benchers join the actuality tv-show of Pauw and Witteman, flamboyant criminal lawyers give their opinion at RTL Boulevard. Explanation, clarification and transparency gives citizens greater insight into the actions of the judiciary, and in addition understanding, it is thought. From dip to top The Eurobarometer, a semi-annual scale survey among citizens about their opinions and knowledge about the European Union, shows that the confidence in the judiciary generally goes on and off equally with the trust in other social institutions. In October 2010, when the first cabinet of premier Rutte (VVD) took office, the general confidence in politics and government increased. The law took advantage of that. In the last measurement on confidence in the law of February 2012 the Eurobanometer measured up 14 points, to 65 percent. Only Denmark, Swe-
den and Finland scored better in that area. The Netherlands had with a fourth place one of the highest scoring of Europe. However, the confidence of citizens in the law fluctuates: it bounces a bit with the media-economy. When miscarriages of justice and major issues arise there comes usually a dip – followed by slight recovery. The infamous dinner An infamous "dip" is the much-discussed dinner of judge Tom Schalken with Arabist Hans Jansen during the Geert Wilders-case, who was accused of inciting hatred and discrimination. Jansen would stand as a witness-expert in the trial against Geert Wilders. On May 3, 2010 Schalken, the judge who had decided to prosecute Wilders, joined Middle East expert Bertus Hendriks for diner, not knowing Jansen was also invited. Schalken would have tried to influence the Arabist, a few days before his statement to the magistrate. He repeatedly turned the subject of the conversation to the Wilders-progress and thereby Schalken emphasized the correctness of his decision to prosecute Wilders. The impartiality of the court was at stake. Lawyer Bram Moszkowicz’s request for the hearing of Jansen as a witness about this dinner was rejected by court. This was enough for Moszkowicz to request for recu-
Jurist in Bedrijf
"The confession would be achieved through both physical and mental abuse during the interrogations"
sal. The special chambers for recusal in Amsterdam decided in Wilders's favour: the court had rejected the request scanty motivated and therefor, the appearance of partiality had arise. The talking neighbour Officials should know where the line is, what is and is not acceptable, especially judges. A dinner with a witness-expert belongs to the latter category. And how about the leaking judge in Zwolle, who did not take the confidentiality agreement seriously? The 23-year-old Charlotte falls in love with a Kurdish boy, Adil Kaya, who has already nine years of prison time to his name. Reason for the parents of Charlotte to be worried about the intentions of the boy. Neighbor and judge Harbert Schimmel is contacted. Schimmel leaks confidential information about
61
Kaya to the parents. He e-mails them private details of the Judicial Documentation Register and describes the Kurd as violent and dangerous with firearms. Kaya, who finds out about this misbehaviour by logging in with the credentials of Charlottes parents, goes to the police with this information, accusing Schimmel of defamation and breach of professional secrecy. This is not enough for the dismissal of the neighbour: he gets a conditional fine of € 1,000. The Angel of Death Let us take a look at the erring judge. One of the best-known and most recent cases is the case around Lucia de Berk. In 2003 the nurse was convicted to life imprisonment for the murder of seven patients and attempted murder in three others. In 2006, a request to the Dutch Commission for the Evaluation of Closed Criminal Cases (CEAS), a committee that was abolished in 2012, is made. This leads to reconsideration. It turns out that during the judicial process serious shortcomings has been made. The digoxin poisoning, the main evidence, seemed no longer tenable. Also, the basis for the conviction lay in the controversial "circuit proof". If two murders were proven, it would mean that the other five had also been committed by “the Angel
of Death”. On 17 March 2010, De Berk is acquitted on all criminal offenses for which she was convicted. In 2002 and 2005, respectively, the final statements in the Putten murdercase and the Schiedammer park murder were revised. A few months after Lucia de B., after investigation by the CEAS elderly nurse Ina Post is acquitted after being from 1987 to 1990 imprisoned for manslaughter on an elderly woman. Since Post, no greater cause of miscarriage of justice occurred in the Netherlands. “Omar m’a tuer” Are the failures as described above something "typically Dutch", or do other countries also trip on the judiciary? Yes, the French affair about the Moroccan Omar Raddad shows us. In 1991, the lifeless body of Ghislaine Marchal is found in the basement of her villa in the village of Mougins. Her skull is smashed and her throat cut. "Omar m'a tuer" (Omar killed me), was the text written with blood on the cellar door, presumably by the victim. Almost the same text was written next to the body of the victim, "Omar m'a t". A day later, Omar Raddad, the gardener of Mrs. Marchal, is arrested. From the first interrogatory the right to a fair trial under Article 6 ECHR is violated: Omar, illiterate,
gets no interpreter assigned. In addition, a number of serious procedural errors are made: an important DNA track is not investigated further and the body of Marchal is cremated before completion of the investigation. Moreover, the correct translation for “Omar killed me”, is "Omar m'a tué". Marchal was an educated woman, so it seemed unlikely that she had made this mistake. Slight chance Raddad was the author himself, since he is illiterate. Despite this weak evidence, in 1994 Omar Raddad was sentenced to 18 years in prison for the murder of Ghislaine Marchal. In 1996 Chirac granted - under great pressure from the Moroccan King Hassan II - Raddad partial pardon. On the condition that he finds a job, Omar is free. Since then he fights for full rehabilitation. In 2001, a new study commissioned by the Revision Committee for Criminal Sentences has revealed that the DNA traces found at the crime scene are not Raddad’s. That was 2001. In 2008, Raddad asked the Minister of Justice to reopen the investigation. To this day, however, reaction stays out. “The Guilty Four” In 1997 the Criminal Cases Review Commission (CCRC) - the British equivalent of our CEAS – is established in England, Northern Ireland and Wales, after the shocking discovery that ten IRA suspects have been innocently locked in prison for fifteen and sixteen years. The movie In the Name of the Father (1993) is based on the true story of the Guildford Four and the Maguire Seven. The Guildford Four-case dates in 1974, a time when England was shocked by massive campaigns of the Irish Republican Army (IRA). Pubs were mainly targeted, and then especially those where British soldiers were hanging out. Four soldiers and a civilian were killed by a bomb in the Guildfordse pubs Seven Stars and The Horse & Groom. Sixty-five people were injured. The Guildford
In 1989, a detective is put on the case of The Guildford Four. He finds notes of the interrogation of one of the Irish men, that are edited by the police. The notes were manipulated so that they would fit the profile of the perpetrators that they wanted to present. On the basis of this evidence appeal is granted. After fifteen years of innocent imprisonment, in 1989 condemnation is destroyed and the Guildford Four are free. All of them get compensation for the damages, ranging from £ 840,000 to £ 1,200,000. The case of the Guildford Four is a classic example of tunnel vision: during the investigation the officials were so firmly convinced of the guilt of the four, they interpreted each piece of evidence as incriminating and were blind to other important information. The Guildford Four should and would be convicted, to achieve that, not even manipulation was shunned. The CCRC Since the establishment of the Criminal Cases Review Commission, numerous cases in which a conviction was pronounced referred back to court. With amazing results. End of 2007, the CCRC referred 377 cases back to court. Most referrals ended in acquittal. In 70 percent of cases the conviction was reversed by the new judge. This committee has let confidence in the British penal increased significantly. The same trend applies for the British: after a dip, recovery follows. As a result of scandals about wrongful convictions, there was little or almost no faith in the judicial system. Now more Britons believe that errors are put right.
A committee like the CCRC is not unique. Both England and Scotland and Norway (where the legal system is similar to the Dutch system) have a Criminal Cases Review Commission, an independent body that examines contentious lawsuits critically. But, in England, the offender himself can appeal directly to the committee. And Norway in its turn is generous with the grounds for review. The committee looks at not only new evidence is, also will look at whether the process has been in accordance with international law. A negative answer may lead to a new treatment. The Law reform revision in favour In this regard, we did badly with the CEAS. In its annual report of 2007, Professor Ybo Buruma of the Commission concluded that the current procedure for reopening cases should be amended in order to remove some limitations. It should be allowed for convicts to bring their matters to the Commission, this right was reserved for officers only. Also, only very serious and grave cases were eligible for reopening. In addition, the investigative powers of the Commission were not well regulated. Another point of criticism was that only the actions of the police and the public prosecutor were examined; the role of the judge in a case remained completely disregarded. On 1 September 2009, the Dutch Minister of Justice Hirsch Ballin filed the bill of the ‘Law reform revision in favor’. This would improve the legal protection of citizens who have been wrongly convicted. In this arrangement, the creation of ad hoc committees such as the Committee for Evaluation of Closed Criminal becomes unnecessary. The motive for the submission of the Act, was the gross miscarriage of justice on the Schiedammer park murder. On 1 October 2012, the Law Reform revision in favor was confirmed. Thus the tasks of the
Jurist in Bedrijf
crisis
Four, three Irish men and an English woman, took responsibility for the attacks, but they pulled this confession later. The confession would be achieved through both physical and mental abuse during the interrogations. Despite these allegations, the four were sentenced to prison terms ranging from thirty years to life.
"The judge e-mails his neighbours private details of the Judicial Documentation Register and describes the Kurd as violent and dangerous with firearms"
CEAS were handed to the Attorney General of the Supreme Council. Revision is an extraordinary remedy, which only the Supreme Court is competent to judge. The main reason for this is called a novelty. The main change in the law sees this. Under the old law a novelty was considered to be present when there was a new, factual circumstance. This meant that new insights of experts were, in principle, no novelty. This was seen as problematic, as judges have become increasingly dependent on the expertise of experts, as a result of the development of new forensic techniques. Since October 1th, it is possible that other information, such as new expert insights, may cause a novelty. Where people work, errors are made, also across the border. The failure of the judiciary is not necessarily something of the past few years. By increasing transparency and involvement of the media, the issues go public faster. The judge stands more in the spotlight than ever. By independent procedures as the Law Reform revision in favour, there can be an intervention when it went wrong. And perhaps, soon the media will only speak about the judicial judge.
63
crisis
The 'brutal' job market for Law grads These days, it has become unable to ignore the negative signals concerning the economic crisis. Words like crisis, cuts, layoffs and bankruptcy have become common subjects in the news. In fact, the crisis is everywhere. Observations showed that in the first months of 2012, 4475 companies and institutions were declared bankrupt, which is almost 30 percent more than in the same period in the previous year. Especially, sectors concentrated on consumers will be strongly affected due to increasing taxes. As a matter of fact, the unemployment rate is increasing with high speed nowadays. The amount of the unemployed is already a fifth higher than in the same month last year. Economic bank expert Jacques Van de Wal (ABN Amro) claims in a report of the economic agency of the bank this is mainly caused by students who opted for continuing their studies in the first year after the crisis, in order not be registered as unemployed. Additionally, a report of the Maastricht Research Centre for education and Job Market showed an increase in the unemployment rate from 4% to 7.9%. These numbers are worrying and are expected to discourage people who are finishing their education soon and are about to hit the labor market. It is obvious that the labor market for grads is worrying and even worse than previously expected.
Sam van Well Job market for law grads After a stabilization period in 2010 the unemployment rate among students with a degree in law faced increases again. The cause of this trend can be explained, besides the economic situation, in other different areas, such as, for instance the increase of the number of academic students. In 2005, the number of graduates from bachelors was around 10.000. In 2011 this was already an amount of 24.000 people. Therefore the increase in the number of students has led to an increasing trend in the unemployment rate. Stephanie de Hoop Scheffer, formal recruiter at law firm Loyens & Loeff, recognized that the amount of solicitations had augmented. ‘Besides relevant experiences next to the education, we were more and more looking at the grades in the master.’ A second cause is the fall in revenue at law firms. Some claimed that law firms could never make losses in
64
times of crisis. Though, law firms faced huge drops in profit in 2011, the same drop appeared on the demand for lawyers. Next to that, Magazine “Mr.” reported that the number of lawyers lowered in the fifty biggest law firms. This turned out to be only 1%, but the remarkable observation was that this never happened in previous years. In 2012, specialists in the labor markets argued the decrease in jobs would have stabilized by now and said the deepest fall was now history. Indeed, some stabilization was observed in the first quarter of the year but this observation changed in the second quarter. In the second quarter some deterioration occurred and the number of job opportunities went down by 32% in comparison to the year 2011. The bottom is not reached yet due to the latest analyses. The latest analysis detected a shrink in jobs in all sectors and is it hard for jurists to find an employer.
Jurist in Bedrijf
"The jurisdiction of the society continues"
Especially, young jurists do not face many job options. A third cause, which is making the unemployment rate rise, is the unremitting internationalization. Nowadays for large companies it is less important that their corporate lawyers are trained in the Netherlands. In a lot of the legal departments in the Netherlands there are more and more – well established - foreign lawyers. Law students are more and more interested in a job in other branches than the usual big law firms. In fact, recent research from ‘Blauw
acquisition-lawyers is coming back. Surprisingly, there is more good news to report. The jurisdiction of the society continues. Because of this, the total number of juristic services will face some growth and therefore the number of jobs could not get below the zero point. When you are looking for a job as a lawyer, it is wise to orientate on the branches care and financial services. Moreover, there is a huge need for lawyers with good communication skills. They want lawyers who understand their superior. Legal knowledge is expected to be present; the next step is therefore all about personal competences. In order to differentiate yourself from another, self-expression is a crucial competence and sometimes hard to attempt. Another complaint by the companies is the shortage of flexibility with job applicants. Most of the applicants want to have a proper work-life balance. This means that people are unwilling to move to another region or country. Companies now have the opinion that if someone has the ambition to work for them, they should be able to sacrifice themselves for the company. Conclusion The job market is going through
rough times at the moment, and this led to very uncertain students. More students are becoming suspicious about their future-job opportunities and try to continue their studies a long as possible. This is because of the economic crisis, the increase of the number of academic students, the fall in revenue at law firms, the unremitting internationalization and the temporary hiring freeze on a lot of the ministries.
crisis
Research’ has shown that law students nowadays have a high interest in finding a job in other companies than the ‘big firms’. This means that besides the big patriotic law firms, it seems that presently there is a greater interest in working for the little, regional orientated offices. Moreover, the government as employer is very popular. Unfortunately there is a temporary hiring freeze on a lot of the ministries. This is because these are difficult times for the Government. This year, the vacancy rate was already low, in particular in the public administration. This is an indirect result of the financial crisis in Europe. The policy of the government was initially precisely aimed at economize so that the economy would not deteriorate further. Now the ascending debt requires that measures must be taken to reduce the budget deficits. By further cuts in the coming years the employment in government is expected to fall from 4 to 14 percent. The only jobs at the Government that can be fulfilled in the future are those in engineering and ICT. Just as lawyers working at the government, lawyers in the industry, energy and telecommunications are going trough a rough time.
However, there still exist very promising opportunities for law grads in the near future. As Sacco van der Velde (Ebbinge & Company) recently said in an interview: ‘Crisis, what crisis? If we have to believe the news we are in the worst crisis since the Second World War, but on individual level the most highly educated are doing fine.’ As said it is wise to orientate on branches like care and financial services. Other opportunities can be found in certain specialisms as public procurement law, state aid and ICT. Focus on your personal competences, work on your grades and be prepared to sacrifice certain things in order to serve the company you want to work for. Then it probably will all work out fine!
Prospects The legal profession is fairly recession-proof. Not only labor lawyers, even bankruptcy law and procedural lawyers are busy. All projects as a result of the crisis are providing work for the procedural Jurists, This is due to a lack of money, because, in the end, who is going to pay the damage? The market is absolutely going to shrink again. Certain specialisms were already scarce and that has not changed until now. This concerns specialisms as public procurement law, state aid and ICT. There is also an increasing demand in other areas such as governance and compliance. RemcoAbeln (DPA Legal) also claims that the market for merger &
Jurist in Bedrijf
65
crisis
Prof. mr. G.P.M.F. Mols
Voedselbank Voedselbanken rijzen als paddenstoelen uit de grond. Het woord bank heeft een andere betekenis dan wat er normaliter tegenwoordig onder wordt verstaan. Voedselbanken geven, banken nemen meer dan dat ze brengen. Het aantal voedselbanken is recht evenredig aan de zwaarte van de crisis. Zij die zich tot voor kort zelfs luxe voedingsproducten konden permitteren zijn tegenwoordig blij met enigszins overjarig eten waarvan de kleur minder oogt dan ze gewend zijn. Vrijwilligers stellen de pakketten samen en delen ze eenmaal per week uit. In een rijk land als Nederland zou je menen dat het de overheid er alles aan gelegen is om zo veel als mogelijk is voedselbanken te vermijden. Maar hier ontpopt zich de tweeledigheid ervan. Enerzijds lijkt het verschijnsel van de gaarkeuken een manifestatie van schrijnende armoede in een staat, anderzijds is de aanwezigheid van de voedselbank ook een middel om de armen nog enigszins tevreden te stellen. En zo voorkom je dat er massaal zichtbaar wordt gemord over het gebrek aan werk en inkomen, over de toenemende democratisering van de armoede en dat alles onder steeds stijgende voedselprijzen. Juristen behoren tot de categorie die naar het zich laat aanzien het minst door de crisis getroffen worden. Met uitzondering van de notarissen. Daar is het sinds het liberaliseren van de markt en het opheffen van de vaste prijzen kommer en kwel. Er worden al gevallen van zelfdoding gemeld en het ziet er niet naar uit dat de markt voor het notariaat spoedig gaat herstellen. De transitie van het notariaat verloopt te traag, velen bevinden zich nog in kantoren die de sfeer van de zeventiger jaren uitstralen. Sigaren en cognac, waar thee en droogbloemen thans beter op hun plaats zijn. Crisis moet je hebben ondervonden om te weten wat het is. Het is een neerwaartse spiraal met veel externe factoren die je niet altijd kunt beïnvloeden. Wat wel kan is de mindset veranderen en aanvaarden dat minder ook meer kan zijn.
Gerard Mols
66
Jurist in Bedrijf
Wat wil je leren?
legal english
Meer inhoud of meer fun? Welke spreker?
persoonlijke onTWikkeling
inhoUD
iemand van De Brauw
pleiTen
FUn
ceo van een multinational
hoogleraar
Transactieof procespraktijk?
TransacTieprakTijk
procesprakTijk
Waar gaan we uit?
BrUin caFé
clUB
Brauw je eigen business course
concerT Business courses zijn vaak hetzelfde. Daar komt nu een eind aan. Tenminste als het aan jou ligt. Vanaf nu kun je namelijk je eigen business course brauwen. Blijven we bijvoorbeeld in Nederland? Gaan we bowlen, zeilen of naar een museum? Wat wil je nou écht leren? En wat vind je belangrijker: inhoud of fun? Aan de hand van alle inzendingen stellen wij het mooiste programma samen zodat jij je kunt aanmelden voor jouw ideale business course. brauwjeeigenbusinesscourse.nl
