Interview met staatssecretaris Van Bijsterveldt

CVOpen 3 Jaargang 10 April 2010

Interview met staatssecretaris Van Bijsterveldt

• Kennisreizen en ‘passieshops’ inspireren medewerkers Accent • Hoogleraar Van der Wolf: ‘Ontzorg de school’ • Pilot Vriendschapsscholen

Colofon

In dit nummer

CVOpen is het huisorgaan van de Vereniging voor Christelijk

1 Calvijn viert Pasen in kerk en school

Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO). 2

‘Geef ruimte aan uitblinkers’

4

Vriendschap Accent, Cosmicus en Libanon

5

Littooij: Welke kennis is passend?

6

Passie voor onderwijs delen

8

Nieuwe impulsen voor taal en rekenen

10

De docent als regisseur van goed gedrag

12

De week van Danitsja Peekel

14

Veiliger schoolklimaat voor homo’s

15

Welzijn staat centraal in nieuwe aanpak verzuimbeleid

16

De stelling: Docent op 65e met pensioen

17

De (CVO)pen aan een gast: Wubbo Tempel

E-mail [email protected]

18

Nieuws van de scholen

Eindredactie

22

De andere kant van de klas: Irene Vos

23

Personalia

24

De hobby van Kees den Ouden

Het verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle 2.200 medewerkers van CVO en aan relaties. Uitgever Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) Goudsesingel 14a, 3011 KA Rotterdam Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam Tel. (010 ) 217 13 99 Fax (010 ) 411 42 78 E-mail [email protected] Internet www.cvo.nl Redactie Albert Bosma, Ramona Montfrooij, Ron van Rossum, Nicolette van Velden en Anja de Zeeuw Redactieadres Verenigingsbureau CVO t.a.v. redactie CVOpen Postbus 22421 3003 DK Rotterdam

Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw, Gouda Ontwerp hAAi, Rotterdam Beeld Leo van Eijk, Hans Hordijk, Rick Keus e.a. Coverfoto Martijn van de Griendt Druk Koninklijke De Swart, Den Haag

2

10

12

24

Aan dit nummer werkten mee: Karin van Breugel (tekst van breugel), Jos Meester (Melanchthon Kralingen), Peter Meij en Edith van Gameren (Farelcollege), De Nieuwe Lijn tekst & communicatie, Marijke Nijboer, Nicolette van Velden (Melanchthon), Anja de Zeeuw (Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw)

Actueel

Calvijn viert Pasen in kerk en school ‘Er is hoop, er is perspectief’. En: ‘je leeft niet voor jezelf alleen, je hebt een opdracht’. Die boodschap wilde de Paaszangdienst die CSG Calvijn op dinsdag 30 maart hield in de Barendrechtse Dorpskerk vooral overbrengen aan leerlingen, docenten en ouders, De schoolband van Calvijn tijdens de Paaszangdienst in 2009.

afkomstig van alle Calvijnvestigingen. Thema van de dienst was: ‘Leve het leven’.

In de Dorpskerk lazen leerlingen het

ze op toernee. Uitgenodigd door een aantal

schoolkoor van ruim veertig mensen, onder

Paasevangelie en spraken ze gebeden uit.

vestigingen bracht ze daar tijdens pauzes

wie leerlingen, docenten, ouders en oud-

Karel van Wijngaarden, docent godsdienst

de ingestudeerde liederen ten gehore.

docenten. Het accent ligt op Christmas Carols.

van Calvijn Vreewijk, verzorgde de meditatie.

De Paaszangdienst heeft meer een gospel-

Een centrale rol was weggelegd voor de

‘Identiteit leeft’

karakter; die trekt driehonderd mensen.’

schoolband, een gelegenheidsformatie

‘De school laat zo zien dat haar christelijke

Bij de voorbereiding van de Paaszangdienst

van leerlingen van verschillende

identiteit levend is’, licht Gerrit Elings,

wordt erop gelet dat de keuze voor teksten

Calvijnvestigingen. De band repeteerde

directeur onderwijs van Calvijn, toe.

en liederen evenwichtig is. ‘Er wordt heel

onder leiding van Kees-Jan van Dam,

‘Er zijn twee grote bijeenkomsten in een jaar:

verschillend over Pasen gedacht op onze

een enthousiaste docent die al jaren

de Kerstdienst in de Laurenskerk en

vestigingen’, zegt Gerrit. ‘Daarom zorgen

de schoolband leidt.

de Paaszangdienst in de Dorpskerk van

we ervoor dat we niet uitschieten naar de

Na de zangdienst was de band nog niet

Barendrecht. Op de Kerstdienst komen zo’n

ene of andere kant.’

uitgespeeld, want op Witte Donderdag ging

zevenhonderd mensen af. Daar zingt een

(AdeZ)

Labyrint op Groene Hart

leggen deze route in groepjes van drie af,

Ook Karien Snijder-de Baat, dramadocente

terwijl ze muziek horen en teksten

op Calvijn Groene Hart en sinds twee jaar

beluisteren. Onderweg kunnen ze symbo­

daar trekker van de identiteitscommissie,

lische acties uitvoeren; een gids geeft dit

zocht een constructieve manier om Pasen

aan in de gesproken tekst.

aan de orde te stellen. ‘Er zijn veel verschil-

Karien: ‘We willen daarmee een stukje

lende stromingen onder de collega’s en er is

reflectie bereiken en dat koppelen aan zorg.

veel onbekendheid bij de leerlingen. Ik heb

De mentoren pakken het op. Er wordt

eerder al het woord “beleving” gedropt en

een speciaal rooster gemaakt, zodat alle

dat sloeg aan. Vorig jaar gebruikten we voor

leerlingen in de week voor Pasen het pad

Pasen op onze vestiging een filmpje van

kunnen afleggen. Het Labyrint zal voor

EO-muzikant Kees Kraayenoord dat veel

iedere leerling weer iets anders betekenen.

losmaakte. Dit jaar mogen we eenmalig het

Het hangt af van waar de leerling zelf staat.’

programma Labyrint van Youth for Christ

Medewerkers van Youth for Christ zijn

gebruiken.’

beschikbaar voor nazorg.

Het Labyrint is een mat die een wandelpad

Meer informatie op

aangeeft langs elf stops. De leerlingen

www.yfc.nl/jonglab/online/index.html





1

C V Open

April 2010

Interview met demissionaire staatssecretaris Marja van Bijsterveldt (CDA) is ruim drie jaar staatssecretaris op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, met in haar portefeuille onder meer het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. In dit nummer van CVOpen een interview over haar beleid en persoon. Het werd gehouden vóór de val van het kabinet Balkenende-IV.

‘Geef ruimte aan uitblinkers’ Hoe was uw eigen middelbareschooltijd?

aandacht aan geven. Het netwerk van Leonardo-scholen voor

‘Ik heb in Rotterdam op het Johannes Calvijn gezeten. Eerst heb

hoogbegaafden is nu zo goed als dekkend door het hele land.

ik de mavo gedaan, daarna de meao. Dat beviel echter niet, na een

Ik zie daarnaast goede voorbeelden in scholen die samen met

half jaar besloot ik terug te gaan naar Calvijn om daar ook de havo

universiteiten doorlopende trajecten proberen aan te bieden.

nog af te maken. Vooral de sfeer op het Calvijn sprak me aan.

Ik wil met de aansluiting van havo naar het hbo en van vwo naar

Calvijn was een gestructureerde school, waar de zaken goed

de universiteit iets soortgelijks doen als in de pilot met VM2:

liepen. Ik heb er een goede tijd gehad. Ik was wel een ongedurige

een doorlopend traject ontwikkelen tussen vmbo en mbo. In zo’n

leerling, ik kan me dus ook goed voorstellen dat er jongeren zijn

traject kunnen vwo’ers bijvoorbeeld al in vwo-5 beginnen met

die moeilijk te boeien zijn. Na de havo ging ik de praktijk in,

onderdelen van hun bachelorstudie. Ook voor de aansluiting van

ik startte met de interne opleiding tot verpleegkundige. Dat was

havo naar het hbo zou dat mooi zijn. We spreken veel over de

meer mijn ding dan uren in de schoolbanken moeten zitten.

kwetsbare aansluiting tussen vmbo en mbo, maar de uitval van

Pas in de politiek, toen ik op mijn 28e wethouder werd in Almere,

havisten op het hbo is maar een paar procent lager. Met mbo

raakte ik gemotiveerd om lange stukken te lezen. Toen raakte

heb je dan al een beroepskwalificatie, met havo nog niet.’

het mij, ik had het nodig en ik bleek het ook te kunnen. Mijn eigen verhaal maakt ook al duidelijk waarom ik het belangrijk vind dat leerlingen kunnen stapelen: er zijn gewoon veel laatbloeiers en de puberteit is een pittige periode. Ik spreek veel spijbelaars en voortijdig schoolverlaters en ik kan me in hen verplaatsen. De vraag is: hoe boei en bind je kinderen, hoe maak je ze enthousiast? Niet iedereen voelt zich thuis in het schoolsysteem. Als je verhalen hoort van ondernemers blijkt vaak dat juist zij een turbulente schooltijd hebben gehad.’

Wat zijn uw speerpunten van beleid? ‘Kort samengevat: de basis op orde, de lat omhoog. Met dat eerste bedoelen we dat beheersing van rekenen en taal veel aandacht moeten krijgen. Dat is de ruggengraat van het onderwijs. Met te weinig taalbeheersing kun je de stof niet goed begrijpen. Aan de andere kant willen we ruimte geven aan uitblinkers. In Nederland zijn we geneigd om vooral op de zwakke leerlingen te focussen, terwijl aan de bovenkant óók leerlingen uitvallen vanwege gebrek aan uitdaging. De kenniseconomie vraagt erom dat we ook daar ‘Een vwo’er moet in klas 5 al kunnen beginnen met de bachelorstudie.’





2

C V Open

April 2010

Hoe wilt u meer studenten interesseren voor het onderwijs?

Door te stapelen en ruimte te geven, kom je daaraan tegemoet. Er wordt ook beweerd dat scholieren in Nederland meer uren hebben dan in andere landen. Dat is een beetje lastig te vergelijken,

‘Om meer leraren te werven wil ik de educatieve minor sterk

omdat wij ook echt alles meetellen: excursies, zelfstandig werken.

stimuleren. Een educatieve minor geeft een afgestudeerde

In het buitenland tellen ze alleen de instructie-uren.’

bachelor de bevoegdheid om les te geven in de eerste drie jaren

Hoe gaat u om met kritiek van boze docenten?

van havo/vwo en de mavo. Ik vind het belangrijk dat we jongeren eerder boeien voor een baan in het onderwijs. Vroeger mocht je na

‘Wat de onderwijstijd betreft had ik mijn wettelijke verantwoorde-

je kandidaats al voor de klas en zo is de interesse bij veel studenten

lijkheid. Je hoorde vaak ‘lestijd is geen kwaliteit’, maar een docent

gewekt voor het onderwijs, anders was het misschien nooit in hen

die zegt dat een lesuur er niet toe doet, die begrijp ik niet. Ik heb

opgekomen. Via de minor kunnen we studenten proberen te

een stap gezet (de staatssecretaris en de VO-raad maakten

verleiden tot een educatieve master. Ik neem er geen genoegen

afspraken over versoepeling van de urennorm – PM/EvG), maar

mee dat slechts 3 procent van alle universitaire studenten

ik ben er nu ook scherp op dat het gebeurt.

een baan in het onderwijs overweegt.’

De klachten vanuit het onderwijs over werkdruk hebben volgens mij veel te maken met het proppen van een volledige taak in

Hoe staat het Nederlandse onderwijs ervoor, vergeleken met het buitenland?

37 weken. Ik wil de zomervakantie verkorten van zeven naar zes weken, zodat de werkdruk meer gespreid kan worden.1 Die handreiking bied ik, het is aan docenten om het op te pakken.

‘Nederlandse jongeren zijn de gelukkigste van de hele wereld,

Er is een probleem en dat kunnen we zo oplossen, of er is

blijkt uit onderzoek. Ons onderwijs staat goed bekend, met

blijkbaar geen probleem. Ik verwacht van docenten dat ze ook zelf

een vak als wiskunde horen onze leerlingen bij de wereldtop.

nadenken over de oplossing, doen ze dat niet, dan ben ik er ook

Dat moeten we zo houden door het rekenonderwijs op niveau

klaar mee. In de meest drukke weken, zo blijkt uit onderzoek,

te houden. Met taal zitten we echter op de verkeerde glijbaan,

werken docenten gemiddeld niet meer dan 42 uur. In het bedrijfs-

zoals sommigen dat uitdrukken. De kwaliteit is aantoonbaar

leven of de zorg is dat echt niet minder. Durf jezelf ook eens te

aan het wegzakken.

vergelijken met anderen.’

Ik vind dat we in Nederland met een redelijke hoeveelheid middelen heel veel bereiken. Het succes komt voort uit het leggen van de verantwoordelijkheid bij de scholen zelf. Dat roept het beste in hen op. Lumpsumfinanciering heeft ook nadelen, maar scholen

Hoe ziet u artikel 23 uit de Grondwet, dat het bijzonder onderwijs mogelijk maakt?

gaan beslist creatiever om met hun euro’s doordat ze veel vrijheid

‘Ook vanuit mijn eigen achtergrond hecht ik aan het bijzonder

krijgen en niet alles van bovenaf wordt opgelegd.

onderwijs. Er kan echter alleen draagvlak voor blijven bestaan

Ten opzichte van het buitenland vind ik het minder geslaagd, dat

wanneer de kwaliteit ervan volledig transparant is. De vrijheid

in Nederland al zo snel differentiatie plaatsvindt. Voor sommige

van onderwijs is geen vrijbrief voor vrijblijvendheid. Als een school

kinderen komt de keuze te vroeg.

slechte kwaliteit levert, moeten we dat niet laten sudderen, ook niet als het gaat om het overdragen van de waarden van onze rechtsstaat of het hebben van een open mind. Als we een minimumniveau aan leerresultaten als bottomline goed regelen, zal er nog jarenlang, misschien zelfs eeuwenlang bijzonder onderwijs zijn.’

Tot slot: hoe ervaart u de functie van staatssecretaris? ‘Het is ongelooflijk mooi werk. Het is leuk om op scholen te zijn, gesprekken te hebben met leerlingen, docenten, ouders. Vaak kom ik terug van een schoolbezoek met de gedachte: gelukkig, ondanks Den Haag gaat het hier goed. Ook het politieke debat in de Kamer vind ik geweldig. Sommige Kamerleden, Alexander Pechtold bijvoorbeeld, zijn altijd scherp. Anderen zijn weer inspirerend, brengen je op nieuwe ideeën. Het is iedere keer examen doen. Ik zie het ook als een ereplicht om de Kamer zo goed mogelijk te informeren. Ik zou ook zeker door willen gaan in een volgend kabinet, het is een prachtige post.’ (Peter Meij en Edith van Gameren) Dit interview verscheen eerder in het Ouderbulletin van het Farelcollege.

‘In het bedrijfsleven of de zorg wordt niet minder gewerkt.’ 1





3

Het wetsvoorstel hierover zal niet verschijnen in verband met de val van het kabinet.

C V Open

April 2010

Pilot Vriendschapsscholen in het vo ‘Zoals wel vaker zat ik met mijn collega van het Cosmicus College wat te bomen over schooloverstijgende activiteiten’, vertelt Albert Bosma, directeur van Accent Praktijkonderwijs Centrum. ‘We dachten dat het goed zou zijn als onze leerlingen, bij elkaar een bont gezelschap, eens wat nader met elkaar zouden kennismaken.’ Het gesprek mondde uit in een pilot met het Libanon Lyceum.

Vriendschap Accent, Cosmicus en Libanon ‘We weten dat het verschijnsel Vriendschapsscholen inmiddels op

Vooroordelen

een aantal basisscholen is ingeburgerd’, vertelt Albert. ‘Dat moet

Het voetbaltoernooi werd een groot succes. Van elke school waren

in het kader van bredeschoolactiviteiten toch ook op middelbare

er zo’n dertig leerlingen en tien medewerkers actief, onder wie

scholen mogelijk zijn?’ Het Cosmicus College, met zijn havo-,

Albert zelf. ‘Het bijzondere aan het toernooi was dat er geen

vwo- en vwo -leerlingen die bijna allemaal van Turkse afkomst

scheidsrechters waren. De teams moesten het zelf maar oplossen.

zijn, vond dat ook. Cosmicus profileert zich als een school voor

En dat is prima gegaan. Ondanks dat er hier en daar wel eens wat

wereldburgers, een school die de ontmoeting en dialoog tussen

wordt geroepen. Da’s logisch, voetbal is immers emotie. Het mooie

etniciteiten en culturen wil bevorderen. ‘Dat is precies ons doel’,

was ook dat de verschillende achtergronden en niveaus van de

zegt Albert. ‘De sociale participatie bevorderen en van elkaar leren.’

leerlingen nauwelijks merkbaar waren. En vooroordelen verdwenen.’

Ook het Libanon Lyceum, een openbare scholengemeenschap voor

Toch is dat niet helemaal waar: ‘Soms werden ze bevestigd’, geeft

mavo, havo en vwo, haakte aan.

Albert lachend toe. ‘Ik dacht dat Cosmicus de fanatiekste sporters

+

en aanhang zou hebben. Dat bleek te kloppen.’ Tijdens de dag

Voetbaltoernooi

werd ook nog aan de opleiding gewerkt. ‘Onze leerlingen van niveau 3 verzorgden namelijk de catering.’

De gemeente Rotterdam reageerde enthousiast op het initiatief om activiteiten te realiseren die leerlingen van drie scholen met

Muurtjes slechten

een verschillende signatuur samenbrengen. Om subsidie te kunnen verlenen verlangde de gemeente vanzelfsprekend een

De tweede activiteit vond begin maart plaats. Toen gingen de

uitgewerkt plan. ‘Dat plan is ook ongeveer de enige bureaucratische

leerlingenraden bij elkaar op bezoek (zie de foto's). ‘Ze bespraken

actie die we hebben ondernomen’, vertelt Albert. ‘We zijn daarna

allerlei zaken met elkaar die op de verschillende scholen spelen,

gewoon aan de gang gegaan. Voor dit schooljaar planden we drie

zoals het functioneren van hun leerlingenraden en de les­

activiteiten. We begonnen met het huren van sporthal Kralingen

programma's. Verder hebben leerlingen aangegeven dat ze heel

voor een zaalvoetbaltoernooi in november. Jongens en meisjes

graag een gastles op elkaars scholen krijgen.

die wilden deelnemen konden zich melden bij hun gymleraar.

In mei is er een gezamenlijke survivaltocht waarbij we de teams

Ze zijn niet per se geselecteerd op voetbalcapaciteiten. We wilden

mixen. Over onze plannen voor volgend jaar kan ik nog niet zoveel

leerlingen bewustmaken van de verschillen tussen mensen en hen

zeggen. We gaan de pilot in juni evalueren. Of het initiatief

tegelijkertijd leren dat die verschillen geen enkele belemmering

Vriendschapsscholen nodig is?’ Albert denkt even na. ‘Als je het

zijn om met elkaar een leuke tijd te hebben. Met een sportactiviteit

huidige tijdsbeeld bekijkt waar tegenstellingen van groepen, vooral

doorbreek je die verschillen gewoon.’

in de politiek, zeer worden benadrukt, dan is een initiatief als dit broodnodig. Dit jaar zijn er vier of vijf contactdagen tussen de scholen, waarbij we dwars door alle tegenstellingen heen gaan. We moeten doorgaan om die muurtjes te slechten.’ (DNL)





4

C V Open

April 2010

Littooij

Welke kennis is passend?

Wim P. Littooij is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Vereniging voor CVO te Rotterdam en omgeving.

Op gezette tijden komen er berichten in de

loodgieters. De heer Bolkestein hecht meer

besteden we aan het opzoeken en combineren

media over de gewenste inhoud van het onder-

waarde aan het praktisch gebruik van

van kennis, laat staan aan het kritisch

wijs. Kort na de kerstvakantie was er forse

moderne talen dan aan de grammaticale

beoordelen ervan. De geringe toepasbaarheid

publiciteit rond de zogeheten vakscholen.

structuur van de klassieke talen. En – terecht –

van onze kennis is daarmee ook een belang-

Eind januari kwam de heer Bolkestein weer

wordt aangevoerd dat met name taalbe­

rijke oorzaak van motivatieproblemen.

in het nieuws met zijn opvattingen over de rol

heersing een belangrijke voorwaarde is voor

van klassieke talen op het gymnasium

begripsvorming en daarmee voor succes bij

Eigenlijk moeten we beide problemen in

(de Volkskrant, 22 januari). Eerder waren er

het verder leren.

samenhang oplossen: we moeten eigentijdse

berichten over het slechte niveau van taal en rekenen bij leerlingen en studenten.

kennis aanbieden op een eigentijdse manier. Ik denk dat er op beide gebieden een oplossing Probleem is alleen dat we de eigentijdse moet komen. Het is inderdaad heel belangrijk

manier wel redelijk in de hand hebben, maar

Deze discussie bevat twee belangrijke

om met ons onderwijs aan te sluiten bij de

de eigentijdse inhoud minder. We zijn – met

thema’s. Allereerst de vraag: wat kunnen

belevingswereld en de mogelijkheden van de

vallen en opstaan – bezig om ons onderwijs

leerlingen aan? Een terechte vraag wat mij

leerling. Te vaak is het onderwijs geperst in

te moderniseren, om leerlingen ‘te binden en

betreft: voor veel praktisch ingestelde

een keurslijf (zoals vijftien vakken basisvor-

te boeien’.

leerlingen is het inderdaad een onmogelijke

ming), zonder te kijken naar de realiseerbaar-

Modernisering van de inhoud is lastiger.

opdracht om urenlang bezig te zijn met

heid. Wat dat betreft heeft de wal het schip

Natuurlijk proberen we de aanwezige ruimte

schoolse kennis en schoolse vakken. Ook is

gekeerd: in het vmbo hebben we ’gewoon’

voor vernieuwing zo goed mogelijk te gebruiken.

het discutabel om bijvoorbeeld wiskunde aan

vakken laten vallen of geïntegreerd, want

Maar hier lopen we wel aan tegen de grenzen

te bieden aan leerlingen die nog niet eens

anders was het onbegonnen werk. Maar ook

van de overheidsvoorschriften, met name

elementair kunnen rekenen. En zelfs in

in havo en vwo is het besef gegroeid dat niet

de exameneisen. Daarom zal er onderzoek

de discussie over klassieke talen speelt dit

alleen de leerstof van belang is, maar ook

moeten komen naar noodzakelijke kennis in

element mee: ook voor de betere leerling

de wijze waarop die wordt aangeboden.

een kennissamenleving. En daarover moet een

gelden deze talen soms als struikelblok.

Tevens moeten we kijken naar de inhoud van

politieke uitspraak volgen, zeker in een land

noodzakelijke kennis. Ik vind dat we ook nu

dat zo graag behoort tot de wereld-top-10

Het tweede thema in de discussie luidt: Wat is

nog te veel voortbouwen op oude kennis­

van kenniseconomieën.

noodzakelijke kennis? Hierbij vragen we vooral

concepten. De totaal aanwezige kennis op

En dan moet er ook nog overeenstemming

naar de toekomstige eisen van samenleving

de wereld vermeerdert zich met ongelooflijke

komen over de verhouding tussen het

en beroep. De mensen van de vakschool

snelheid en is in principe allemaal te raad­

overdragen van kennis, het aanleren van

wijzen er dan op dat we niet alleen behoefte

plegen via internet. Toch laten we de leerling

sociale vaardigheden en het uitvoeren van

hebben aan doctorandussen, maar ook aan

vooral kennis reproduceren. Minder aandacht

opvoedende taken. Daarover een andere keer.





5

C V Open

April 2010

Accent maakt inspiratie bespreekbaar Bij Accent, het zorginstituut van CVO, is een stille revolutie aan de gang. Geen omwenteling in de machtsverhoudingen, maar wel een groei van het enthousiasme onder de medewerkers voor hun werk. Ze praten met elkaar over inspiratie en staan meer open voor Ina Olthaar, teamleider van Accent Praktijkonderwijs Centrum

collega’s van verschillende vestigingen. Dat is het resultaat van een inspiratieprogramma, uitgevoerd door de Rodin Groep.

Passie voor onderwijs delen Twee jaar geleden maakte Accentdirecteur Arie Kooyman met

ik kon er na terugkomst eerst geen kant mee op. Nu geef ik het

zo’n twintig andere leidinggevenden in en buiten het onderwijs een

terug binnen mijn functie als teamleider: ik faciliteer professionals

kennisreis naar Italië onder leiding van de Rodin Groep (zie kader).

waar nodig, ik creëer de beste voorwaarden voor hen, zodat ze

Hij ontdekte er dat zijn handelen sterk bepaald wordt door

optimaal hun werk kunnen doen in het belang van de leerling.’

betrokkenheid bij leerlingen. Dat had voor hem te maken met

Inspiratiediner

hoe hij in het leven staat, met religie en geloof. Arie: ‘Ik bedacht dat ik veel betrokken mensen tegenkom bij de scholen, de

Daarnaast gaf Ina er een creatieve uitwerking aan: ze werkte

onderwijsopvang en de onderwijsondersteuning van Accent.

mee aan een personeelsvergadering op haar school die directeur

Ze zijn betrokken omdat ze dat zelf goed vinden, vanwege de

Albert Bosma organiseerde en die een kleine kopie was van de

opdracht die ze hebben gekregen, en niet omdat ze ervoor betaald

Italiëweek. Tijdens deze vergadering werden er geen besluiten

worden. Maar we spreken weinig over die motivatie met elkaar,

genomen over agendapunten, maar vertelden Albert en een

dat is not done. Vreemd eigenlijk, want onze godsdienstige

aantal collega’s over hun passie voor het praktijkonderwijs.

opvattingen, ervaringen en idealen bepalen wel sterk ons handelen.

Collega’s werden geraakt door de persoonlijke betrokkenheid

Ik kwam tot de conclusie dat we bij Accent iets met de inspiratie

en zeiden na afloop: ‘Dit is de beste vergadering die we in tijden

van mensen moesten doen. Dat was de aanleiding voor mij om

hebben gehad.’

te starten met het inspiratieprogramma.’

Arie Kooyman begrijpt dat: ‘Het ging niet over organisatorische zaken, maar over Albert zelf. Blijkbaar brengt het mensen

‘De Italiëgangers’

in beweging als je over je inspiratie of passie met elkaar in

Arie gaf drie docenten van Accent de kans om ook eens mee

gesprek gaat.’

te gaan op een Italiëreis. Eén van hen was Ina Olthaar, docent

Na de personeelsvergadering op Accent Centrum volgde een

techniek en teamleider van Accent Praktijkonderwijs Centrum.

personeelsdag in november voor het voltallige personeel van

Ina kwam enthousiast terug van deze bijzondere week in Santa

Accent, met atletiekcoach Henk Kraaijenhof als gastspreker.

Maria (Umbrië). ‘Sindsdien worden we de Italiëgangers genoemd.

Hij vertelde over passie in de sport en liet de honderdvijftig

Maar het ging niet om Italië, het had ook Groningen kunnen zijn,

aanwezigen met elkaar doorpraten over de drijfveren in hun werk.

in ieder geval: een plek waar we weg waren van het dagelijkse

In ‘passieshops’ stelden medewerkers nog afzonderlijke thema’s

bestaan.’

aan de orde waarin hun bezieling met dit werk tot uiting kwam.

Behalve de Accentdocenten bestond de groep reizigers uit

Ook die werden enorm gewaardeerd, vertelt Ina.

directieleden en bestuursvoorzitters van vo-scholen en ROC’s en

Voorafgaand aan deze personeelsdag volgden twintig directieleden,

managers van gemeentes en uit het bedrijfsleven. Drie adviseurs

docenten en stafmedewerkers van Accent twee dagen in

van de Rodin Groep gaven leiding aan het programma, onder wie

het Groningse Kloosterburen een eigen inspiratieprogramma.

ook Max Douw, een theatermaker die steeds de sfeer wist te

Arie: ‘Zo ontstaat er een veenbrandje van persoonlijke ontwikkeling.’

doorbreken met een lied of sketch. Met originele werkvormen

Het traject is nog niet afgelopen: in april staat er een

concentreerden de deelnemers zich op vraagstukken die ze uit

‘inspiratie­diner’ op het programma. Tijdens dit diner kunnen

hun praktijk meebrachten. Ina: ‘Ik zie deze week als een schatkist,

medewerkers op vrijwillige basis in een prettige ambiance met

gevuld met kennis en ervaring, meegebracht door de deelnemers.

elkaar praten over hun inspiratie en hun leerdoelen of leervragen.

Ik was er helemaal vol van, ik voelde me echt geïnspireerd, maar

‘Actief meedoen is belangrijk’, vertelt Ina. ‘Het gaat niet om zitten,





6

C V Open

April 2010

‘We zijn geen kerk’

eten en luisteren, maar juist om kennis en ervaring uitwisselen en wat je hoort toepassen in je werk.’

Voor Arie Kooyman is het inspiratieprogramma geslaagd als de medewerkers van Accent er met elkaar over praten en elkaar

Verbinding

voeden op dit gebied. En als ze elkaar steunen ook in lastige,

Wat levert het inspiratieprogramma op? Verschillende dingen, zegt

ingewikkelde situaties, zodat ze het werk kunnen volhouden.

Ina. ‘Voorheen speelden zaken zich af op vestigingen van Accent,

Arie: ‘Het moet niet stoppen bij passie en inspiratie, maar er

nu is er meer sprake van uitwisseling tussen de vestigingen,

moet visie zijn op wat we willen bereiken. Die visie moet omgezet

van verbreding. We zien elkaar niet meer als concurrenten.

worden in actie om tot resultaten te komen.’

Ook stellen mensen hardop vragen die ze voorheen voor zichzelf

Arie noemt ook als resultaat dat het praten over godsdienst en

hielden. Al komen er niet meteen antwoorden, het is te merken

christendom weer vanzelfsprekend is geworden. ‘Het kan een

dat kennis delen inhoudt: kennis vermeerderen. Er ontstaat een

ongemakkelijk gevoel geven als er gezegd wordt: we moeten

cultuur van: ‘het is interessant om te horen wat jíj te zeggen hebt,

het hebben over de identiteit. Door te starten bij de persoonlijke

welk boek jíj gelezen hebt. Meer dan voorheen wordt ontwikkeling

betrokkenheid bij ons werk, komen christelijke waarden en

als iets positiefs gezien. En ik besef meer dan eerst dat ik deel

normen echter vanzelf ter sprake. En zo hoort het ook, want

uitmaak van een organisatie. We doen het met z’n allen, iedereen

we zijn geen kerk of therapeutische gemeenschap, maar een

is daarin even belangrijk, van vrijwilliger tot directeur.’

professionele organisatie die onderwijs verzorgt.’

Ina merkt dat ze meer verbinding krijgt met wat ze doet. ‘Anders stond ik middenin de klas en deed ik veel op kennis en

De Rodin Groep is erg te spreken over het proces bij Accent.

ervaring, maar nu kijk ik meer vanuit een helikopter en zie het

Directeur Ruud Emmerik zegt: ‘Ik vind Accent een parel in ons

grote geheel waarin elke schakel onmisbaar is. Kortom: ik ben

werk. We hebben 100 tot 150 procent van ons doel bereikt, met het

meer overtuigd bezig.’

hele personeel. Het onderwerp is in alle lagen van de organisatie ter sprake gekomen, en de organisatie krijgt er energie van, wordt

« Ontwikkeling wordt nu als iets

weer vitaal. Arie Kooyman heeft als directeur een belangrijke voorbeeldfunctie: hij maakt veel ruimte voor zijn mensen om

positiefs gezien. »

hun eigen inspiratie te ontdekken. Het is de enige directeur die docenten laat deelnemen aan onze kennisreizen. Dat spreekt

Wat we doen komt de leerling ten goede, zegt Ina, ‘want we

de medewerkers aan, ze vertellen het door.’

werken met een specifieke doelgroep, die beperkt is in kansen

Arie zelf vindt zijn opstelling niet bijzonder: ‘De docenten, niet

op arbeid en in zelfredzaamheid. We dragen bij aan de toekomst

de directieleden, zijn de mensen die het werk uiteindelijk doen.

van deze leerlingen. In het contact met hen moeten we ons

Zij staan in de vuurlinie van de Rotterdamse samenleving.

helemaal geven. We kunnen dit werk niet half doen of veinzen.

Ze verdienen het om de middelen in handen te hebben om

Er wordt oprechtheid van ons gevraagd. Openheid, niet-oordelend

hun werk goed te doen.’

en uitnodigend zijn liggen aan de basis van mijn overtuiging.

R

Alles en iedereen mag er zijn.’ Teamleider Onderwijsondersteuning Ron van Rossum schuift

Rodin Groep focust op inspiratie

toevallig aan en reageert ook op de vraag naar het effect van

‘Scholen hebben veel aandacht voor beleid, maar weinig voor de

het inspiratieprogramma: ‘Als opvoeders goed in hun vel zitten,

inspiratie van de mensen. Op dat laatste richten wij ons. We sturen

als er sprankelende mensen voor de klas staan, zullen kinderen

op vitaliteit, daarom zijn we met Accent en andere scholen bezig

dat merken. Het is daarnaast belangrijk dat er een wij-gevoel

om de benzine van de mensen, de echte vlam, te raken.’ Dat zegt

ontstaat, dat je bij een team hoort en als docent geen eiland bent.’

Ruud Emmerik, directeur van de Rodin Groep, een netwerk van adviseurs en experts dat zich inzet voor duurzame leerprocessen en kwaliteitsverbetering. De Rodin Groep ontwikkelde kennisreizen naar Italië, dieper-lerenweekends naar Groningen en inspiratiediners. Tijdens deze evenementen wordt een specifieke methode toegepast om mensen weer vanuit hun passie te laten praten over hun werk. Ruud: ‘Wat beweegt je in je werk, wat zie je ervan terug en wat zou je willen terugzien, daarover gaat het steeds. We brengen deze vragen in verbinding met het beleid, omdat we geen gesprekken willen over klaverjassen of volleyballen. Zo helpen we scholen om de inspiratie bij medewerkers boven tafel te krijgen en goed in te zetten.’ (AdeZ)

Een tweedaagse in Kloosterburen was onderdeel van het inspiratieprogramma.

Meer informatie: www.rodin-groep.nl





7

C V Open

April 2010

Meer onderwijstijd op Melanchthon Laanslootseweg Inmiddels staat zwart op wit wat leerlingen op vaste momenten moeten kennen en kunnen van de Nederlandse taal en rekenen. De CVO-scholen investeren al jaren extra in rekenen en taal. Melanchthon Laanslootseweg werkt hiervoor nauw samen met de Dr. J. Woltjerschool. Het Farelcollege heeft een rekencoördinator, die lijn brengt in het rekenonderwijs. En leerlingen op de Comeniusunit Pelikaanweg leren in stappen een tekst goed lezen.

Nieuwe impulsen voor taal en rekenen Het besef dat er een flinke kloof gaapt tussen het basis- en

De Laanslootseweg werkt hierin nauw samen met de Dr. J. Woltjer­

het voortgezet onderwijs, leidde tot een andere manier van werken

school. Leerlingen uit groep 8 krijgen in dit verband zes uur extra

op de Melanchthonvestiging Laanslootseweg. Adjunct-directeur

leertijd per week.

Sander Verheul: ‘Het basisonderwijs heeft een bepaalde werkwijze opgebouwd en wij beginnen weer bij nul; we doen alles anders.’

Kennismaking

Leerlingen hebben daar last van, merkte de school. Daarom werken

Sander: ‘Een docent van ons, Hanna van Os, geeft met veel

er nu diverse leraren met een pabo-achtergrond. ‘We sluiten

plezier een uur per week taalles op de Woltjerschool. We hebben

steeds meer aan bij het basisonderwijs. Eén docent geeft

de indruk dat het effect heeft. Alle leerlingen zijn tevoren met

meerdere vakken. Dat werkt goed; zeker in de onderbouw.’

Diataal getest op begrijpend lezen en woordenschat. De lessen

Melanchthon Laanslootseweg is bovendien, net als PENTA college

worden afgestemd op de uitslag van die test. Na verloop van tijd

CSG in Hoogvliet, een van de landelijke pilots voor onderwijstijd-

testen we nogmaals om het effect te meten.’

verlenging. Onder begeleiding van de CED-Groep, en met rijks­

Zowel groep 8 als de onderbouw van de Laanslootseweg werken

subsidie, worden taal en rekenen versterkt. Ook wordt de drempel

met Nieuwsbegrip, een methode voor begrijpend lezen met

tussen basisonderwijs en voortgezet onderwijs verlaagd.

actuele, informatieve teksten. Groep 8 komt één keer per week met de eigen docent naar de Laanslootseweg. Daar werken ze op de computer met Rekentuin. ‘Met dit programma kunnen ze op hun eigen niveau hun basisvaardigheden voor rekenen inslijpen. De bezoekjes dienen ook als kennismaking. Ze merken dat het hier niet eng is; we zijn gewoon een school met kinderen.’

Gastlessen De docenten van beide scholen praten samen over het reken­ onderwijs. Sander: ‘Zo komt er kennis binnen vanuit het basis­ onderwijs en stemmen we de leerlijnen beter op elkaar af. Elk heeft z’n sterke punten. Wij zetten bijvoorbeeld Diataal en Nieuwsbegrip goed in; zij kunnen heel goed gedifferentieerd lesgeven.’ De Laanslootseweg werkt op een andere manier ook samen met de Nicolaas-basisschool. De teams wonen elkaars lessen bij en docenten geven over en weer gastlessen. De samenwerking met het basisonderwijs is er niet direct op gericht om nieuwe leerlingen te werven. Maar dat kan natuurlijk wel een prettig neveneffect zijn,

Hanna van Os, docente van Melanchthon Laanslootseweg.

zegt Sander.





8

C V Open

April 2010

Sjane Roelevink, coördinator taalbeleid op de unit Pelikaanweg van Comenius.

Melania van de Velde, rekencoördinator op het Farelcollege.

Rekencoördinator

Stappenplan

Het Farelcollege geeft sinds vorig schooljaar alle onderbouw­

Op de unit Pelikaanweg van het Comenius College hangt sinds een

leerlingen een uur extra rekenen per week. Sinds dit jaar heeft

jaar in elke klas het Stappenplan Lezen. Het plan wijst leerlingen

de school een rekencoördinator: de voormalige wiskundelerares

de weg door een tekst: eerst bekijk je deze (de plaatjes, tussen-

Melania van de Velde. Haar taak is om het rekenonderwijs verder

kopjes, hoe lang is de tekst eigenlijk, en staan er opvallende

te versterken. Een van haar eerste acties was het maken van een

woorden in). Daarna begint het echte lezen pas.

vakwerkplan. Dat stippelt uit welke stof precies wordt gegeven in

Binnen het taalbeleid koos de Pelikaanweg voor lezen als

een bepaald leerjaar. De keuze voor één methode bracht meer

speerpunt. Sjane Roelevink, remedial teacher en coördinator

samenhang en overzicht. ‘Er werden allemaal verschillende

taalbeleid: ‘Vaak beginnen leerlingen meteen met lezen. Ze vragen

rekenboeken gebruikt, en mensen haalden ook dingen van

zich niet af wat het onderwerp is, waar de tekst vandaan komt, wie

het internet.’ Alle rekendocenten gebruiken nu de methode Getal

hem heeft gemaakt en wat ze ermee moeten. Ze duiken er zomaar

en Ruimte.

in en missen daardoor veel. Wij vinden het onze taak om leerlingen

Melania heeft veel plezier van haar jarenlange werkervaring in de

meer de weg te wijzen. Het is niet voldoende om te zeggen: er staan

bovenbouw van het basisonderwijs. ‘Ik ken de methodes die daar

vragen, ga ze maar maken.’

worden gebruikt. En ik ben me ervan bewust dat het bo en het vo

Langzaam en snel

verschillende benamingen gebruiken voor dezelfde begrippen. Dat is verwarrend voor kinderen. Er zijn zelfs verschillende

Een studiemiddag over lezen inspireerde het team tot het maken

manieren om staartdelingen te maken. Landelijk is men gelukkig

van het stappenplan. ‘We gingen zélf allemaal teksten lezen.

bezig om één lijn uit te zetten, die alle scholen kunnen gaan volgen.’

Daarbij merkte ik dat de één een heel andere aanpak had dan de

Ook de eerdergenoemde referentieniveaus moeten gaan zorgen

ander. De een leest alles heel grondig door; de ander vliegt erdoor

voor een beter doorlopende leerlijn van basisonderwijs naar

en gaat daarna pas echt beginnen. Die twee stijlen zie je ook bij

voortgezet onderwijs naar mbo.

leerlingen. Het zijn echt verschillende leerstijlen, manieren om je iets eigen te maken. Dat inzicht vonden we belangrijk genoeg

Zwakke plekken

om te verwerken in het stappenplan.’

Melania zorgt dat er rekenboeken worden besteld, maakt repetities

En zo kan de leerling kiezen hoe hij de tekst verder tot zich zal

en voorziet docenten van registratieformulieren, waarop zij de

nemen: langzaam en goed, of snel en oppervlakkig, gevolgd door

rekenscores van leerlingen bijhouden. ‘Helaas is er geen ruimte

een tweede keer goed lezen.

om alle klassen in een computerlokaal te zetten. Dan is het

Sjane: ‘Het hangt een beetje van de docent en het vak af, hoe op

namelijk nog makkelijker om hun prestaties in kaart te brengen,

het stappenplan wordt ingespeeld. Maar we besteden er met

en iedereen op z’n eigen niveau aan het werk te zetten.’

name in de eerste klas aandacht aan. Ik hoop dat het gebruik van

Melania: ‘Het belangrijkste is om de zwakke plekken eruit te halen

het stappenplan een automatisme wordt. Vooral wanneer een

en daarop te remediëren. Veel vwo-leerlingen protesteren tegen

methode hier geen aandacht aan besteedt, is het belangrijk om

de rekenlessen: waar is dat nou voor nodig? Toch blijkt dat ook

deze vaardigheid toch mee te geven.’

veel van deze leerlingen moeite hebben met cijferend vermenig-

(MN)

vuldigen. Ze hanteren soms heel omslachtige werkwijzes.’ Melania houdt bij welke basisschool met welke methodes werkt. ‘We gaan kijken of daar een bepaalde lijn in zit. Als we signaleren

Meer informatie op www.onderwijstijdverlenging.nl en www.taalenrekenen.nl

dat leerlingen van één basisschool bepaalde zwakke plekken

Artikelen over de referentieniveaus taal en rekenen verschenen eerder in

hebben, zullen we dat zeker doorgeven.’

de CVOpen-nummers van april en juni 2009.





9

C V Open

April 2010

Professor Van der Wolf: ‘Ontzorg de scholen’ Risicoleerlingen, gedragsstoornissen, overbelaste kinderen. Je zou bijna denken dat er geen normaal kind meer in de klas zit. ‘We halen zorgspecialisten de school in en plakken medische labels op kinderen. Daar moeten we vanaf’, zegt hoogleraar pedagogiek en onderwijskunde Kees van der Wolf van de Universiteit van Amsterdam. ‘De oplossing voor gedragsproblemen ligt vooral in het handelingsrepertoire van docenten.’

De docent als regisseur van goed gedrag ‘We hebben er weer een nieuwe stoornis bij’, verzucht Van der Wolf.

Volgens Van der Wolf is er sprake van een enorme overkill aan

‘Begin februari las ik in NRC Next dat er een nieuwe kinderziekte

diagnostiek en rapportage. ‘We merken steeds meer leerlingen

in de maak is: ‘temperament-disregulatie met disforie’. De ziekte

aan als zorgleerling. We hebben in Nederland volgens de laatste

is opgenomen in de voorlopige versie van het nieuwe handboek

cijfers al 300.000 zorgleerlingen, 10 procent in het basisonderwijs

met psychiatrische diagnoses, de DSM-V. Het gaat om kinderen

en 17 procent in het voortgezet onderwijs. En er komen er steeds

die minimaal driemaal per week buitenproportioneel fel reageren

meer bij. Er gaat jaarlijks twee miljard euro naar leerlingenzorg.

op “gewone stressfactoren”. Tussen de uitbarstingen door zijn

Daar worden enorm veel projecten van opgezet met elk weer een

de kinderen ook prikkelbaar, of boos, of somber.’

eigen coördinator. Projecten voor faalangstreductie of voor het aanleren van sociale vaardigheden. Noem maar op. We leiden in dit land aan de projectenziekten. En hebben al die zorgprojecten

De deelnemers aan de expertisebijeenkomst ‘Gedragsproblemen op School’, die Van der Wolf op maandagmiddag 15 februari

effect? Daar wordt nauwelijks onderzoek naar gedaan.

toespreekt, pikken de ironische ondertoon van de professor direct

Kortom: deze aanpak helpt ons niet verder. We moeten op zoek

op. ‘Driemaal per week? We hebben leerlingen die minstens

naar een ander model dat uitgaat van een positieve benadering

driemaal per dag uit hun dak gaan’, reageert een van de deel­

van het kind.’

nemers in de zaal. De bijeenkomst in het vergadercentrum van de CED-Groep in Ommoord is georganiseerd voor de zorg­ coördinatoren van Koers VO-scholen, een samenwerkingsverband in de regio Rotterdam waar ook CVO toe behoort. Van der Wolf: ‘We zitten vast in ons psychomedisch denken. We plakken overal een etiket op: ADHD, dyslexie, autisme. Maar dat helpt leerlingen niet verder, want docenten zijn geen behandelaars van stoornissen. We moeten loskomen van dat denken in defecten en tekorten.’

Feiten Om zijn standpunt te bekrachtigen, presenteert Van der Wolf een reeks feiten. De groep kinderen die werkelijk agressief en gestoord gedrag vertoont, is maar klein, stelt hij. ‘We moeten de problemen met deze groep niet ontkennen. Maar als we het hebben over de situaties op uw scholen dan moeten we goed voor

‘Etiketten plakken helpt leerlingen niet verder.’

ogen hebben dat het meestal om kleine gedragsproblemen gaat.’





10

C V Open

April 2010

« De cynische leraar, de chagrijnige leraar, ja zelfs de pestende leraar bestaat. »

Ook zorgcoördinatoren van Accent woonden de expertisebijeenkomst bij.

‘The Optimistic Child’

Uitdagend onderwijs

Van der Wolf verwijst naar de Amerikaanse psycholoog Martin

Het handelen van de leraar blijkt in hoge mate bepalend voor het

Seligman, de goeroe van de positieve psychologie, die pleit voor

gedrag van leerlingen in de klas en op school. ‘We moeten daarbij

het centraal stellen van de sterke kanten van het kind. Seligman

ook de hand in eigen boezem steken’, stelt Van der Wolf.

heeft een programma ontwikkeld – ‘The Optimistic Child’ – dat

‘Naar onszelf durven kijken.’ Uit onderzoek blijkt namelijk dat een

volwassenen leert hoe ze kinderen een optimistisch levensvisie

derde van de conflicten in de klas wordt uitgelokt door de leraar.

kunnen aanleren. Door positief naar zichzelf te kijken en de wereld

Van der Wolf: ‘Hij bestaat: de cynische leraar, de chagrijnige leraar

om zich heen, bereikt een kind meer in het leven en kan het zijn

en ja, zelfs de pestende leraar. Laten we ons dat ook realiseren.’

psychische gezondheid verbeteren.

Een andere belangrijke oorzaak voor gedragsproblemen blijkt: gebrek aan uitdagend onderwijs. Ook daarin heeft de docent een

Van der Wolf: ‘We moeten ons niet fixeren op de problemen,

centrale rol. Interessante lessen lopen minder snel uit de hand.

maar de ingrediënten van succes onderzoeken. Hoe komt het dat

Kortom: het onderwijs moet de oplossingen voor gedragsproblemen

de meeste leerlingen met plezier naar school gaan? En de meeste

zoeken in het primaire proces. De zorg de klas in organiseren.

docenten met veel elan voor de klas staan? Waar ligt dat aan?

En dat hoeft niet met grote woorden. Maar wel op basis van

Wat maakt dat zij over voldoende veerkracht beschikken?’

bovengenoemde waarden: respect, toegankelijkheid, authentieke aandacht en perspectief geven. Positieve prikkels bieden, dat is

Social support

het devies. Aldus Van der Wolf.

Van der Wolf vertelt dat pedagoog Mascha Enthoven onderzoek heeft gedaan naar de energiebronnen van veerkrachtige jongeren, en hoe zij hun omgeving ervaren. Wat blijkt? Deze leerlingen geven

De 5 do’s voor het omgaan met gedragsproblemen

stuk voor stuk aan dat ze iemand hebben bij wie ze terechtkunnen

Docenten moeten volgens Kees van der Wolf over deze

en dat ze dat belangrijk vinden. Ze krijgen social support!

vijf competenties beschikken om goed te kunnen omgaan met gedragsproblemen van leerlingen: 1. Voldoende kennis hebben over gedragsproblemen en alle

De stap naar de rol van de docent heeft Van der Wolf vervolgens snel gemaakt. Want de meeste kinderen hebben geen psychiater

mogelijke vormen. Alleen zo kun je (bijvoorbeeld) begrijpen

of psycholoog nodig als ze moeilijk gedrag vertonen omdat

waarom een kind met ADHD geen drie uur kan stilzitten

(bijvoorbeeld) hun moeder ernstig ziek is, zegt hij. Van der Wolf:

en begrijpen dat je dit ook niet van hem kunt verwachten;

‘Een toegankelijke docent die respectvol met een leerling omgaat,

2. Bereid zijn je professioneel te blijven ontwikkelen op dit

oprecht geïnteresseerd is, hem steunt, perspectief biedt en begrip

terrein. Dat betekent ook: regelmatig reflecteren op je eigen handelen;

toont, daar hebben de meeste kinderen meer aan. In plaats van

3. Kunnen en willen experimenteren met alternatieve

te blijven zoeken naar wat goede zorg is, moeten we juist vanuit

gedragingen;

de kracht van de docent kijken naar het omgaan met problemen van kinderen. Daar ligt de oplossing voor probleemgedrag.’

4. Bereid zijn te werken vanuit competenties van leerlingen,

Van der Wolf geeft nog een voorbeeld. ‘Ik ken het verhaal van een

5. Weten waar het ophoudt. Als een kind werkelijk ernstig

niet vanuit tekorten; dyslectisch kind. Ze kreeg een dyslexieverklaring mee die ze haar

gestoord gedrag vertoont, dit durven benoemen.

docenten kon laten zien als de opdrachten te moeilijk voor haar

En doorverwijzen naar speciaal onderwijs en/of

werden. Dan hoefde ze die niet te maken. Een krachtige docent

psychologische hulp.

neemt niet alle barrières weg, maar leert hem of haar goed (DNL)

omgaan met een “tekortkoming”. “Het is vervelend voor je dat je moeite hebt met taal, maar we gaan er drie keer zo hard aan werken om eruit te halen wat erin zit. En daar gaan wij je bij

Meer informatie: www.deonderwijsadviseurs.nl

helpen.” Dat is de spirit.’





11

C V Open

April 2010

Het OOP in de spotlights

De week van Danitsja Peekel Secretaresse bij Accent Als secretaresse op het stafbureau van Accent heeft Danitsja Peekel een afwisselende baan. Ze heeft niet alleen een aantal Accent-brede taken, maar is ook een aanzienlijk deel van haar tijd bezig voor Accent Onderwijsondersteuning: een van de divisies van Accent. Op woensdag is ze gedetacheerd naar de Stichting Rotterdamse Avondschool.

Maandag

steuning: persoonlijkheidsonderzoeken, dyslexieonderzoeken en

Veel mensen weten niet dat Accent uit verschillende divisies

IQ-onderzoeken. Ik voer ze in de computer in en speel ze vervolgens

bestaat: Avondschool, Praktijkonderwijs, Onderwijsopvang

door naar de collega’s van Accent Onderwijsondersteuning. Ik ben

en Onderwijsondersteuning. Ik werk drie dagen per week bij

betrokken bij de verwerking van gegevens uit deze onderzoeken.

Accent Onderwijsondersteuning, waar ook de algemene directie

Er zijn bijvoorbeeld verschillende soorten vragenlijsten die een rol

van Accent is gevestigd, en ik heb een aantal Accent-brede taken.

spelen bij persoonlijkheidsonderzoeken: lijsten die docenten,

Vanmorgen ben ik druk bezig om alles rondom een herhalings­

leerlingen of ouders invullen. Vandaag zit er een aantal van die

cursus voor alle Accent-Bedrijfshulpverleners (BHV’ers)

lijsten bij de post. Ik zet alle ruwe scores met een speciaal

te organiseren. Ik prik in overleg met de cursusleiding data, regel

programma in de computer en maak een uitdraai. Daarna kan

een locatie, maak een groepsindeling en doe de uitnodigingen

de orthopedagoog de gegevens analyseren.

de deur uit.

Aan het eind van de middag gaat om de haverklap de voordeurbel:

Aansluitend maak ik de postmap klaar voor onze financieel

cursisten die gebruikmaken van onze ruimte. Zij volgen een van

directeur, met facturen die hij moet ondertekenen. Zodra hij

de opleidingen die Accent Onderwijsondersteuning samen met de

dat gedaan heeft, stuur ik ze naar het CVO-verenigingsbureau,

Hogeschool Utrecht aanbiedt. Vlak voor ik naar huis ga, bezorgt de

waar de feitelijke betaling wordt gedaan.

cateringafdeling van Accent Capelle de broodjes voor de cursisten. Op weg naar huis pak ik snel alle post mee. Die doe ik elke dag op

« Iedereen werkt hard, maar er zijn

de bus. Rond half negen trotseer ik nog even de kou, want dan is de opleiding afgelopen en heb ik de taak om het gebouw af te

ook gezellige momenten. »

sluiten. Tja, dat krijg je ervan als je zo dichtbij je werk woont…

Dinsdag

Rond de lunch is het altijd een gezellige boel. Hoewel we geen kantine hebben, proberen we zoveel mogelijk samen onze

Deze week doet Accent Onderwijsondersteuning een mailing de

boterhammetjes op te eten. Meestal komt iedereen op de

deur uit naar de zorgcoördinatoren van alle CVO-scholen en een

secretariaatskamer zitten, want hier horen we de voordeurbel

aantal andere scholen. Aan mij de vraag om de adressenlijst te

en de telefoon. De meeste collega’s proberen dagelijks mee te

controleren. Ik zoek contact met Koers VO, omdat zij ook vaak met

lunchen. Dat is typerend voor de sfeer hier. Iedereen werkt hard,

zorgcoördinatoren te maken hebben. Koers VO is zo vriendelijk

maar er is ook tijd voor dit soort informele, gezellige momenten.

hun adreslijst te mailen, zodat ik onze beide lijsten kan vergelijken.

Bij de post zitten verschillende nieuwe onderzoeksaanvragen voor

Er zitten aardig wat verschillen in, dus ik moet veel namen en

de orthopedagogen en psychologen van Accent Onderwijsonder-

mailadressen nabellen. Al met al een flinke klus.





12

C V Open

April 2010

Zodra de lijst weer up-to-date is, mail ik hem uiteraard nog even naar Koers VO; zo helpen we elkaar. Daarna snel het begeleidende briefje kopiëren. De enveloppen vullen en frankeren doet mijn collega; zij zorgt ook voor de verzending. Mijn werk bestaat voor een flink deel uit dit soort onverwachte klusjes. Het kan om van alles gaan: van het bestellen van relatiegeschenken of vlaggen tot en met het vervangen van een lichtbak. De rest van de middag besteed ik aan financiële zaken, onder andere voor Accent Avondscholen. Ik houd voor hen het kas- en giroboek bij. Ik heb een flinke stapel bonnen en bankafschriften van hen ontvangen, die ik verwerk. Ook voor Accent Onderwijs­ ondersteuning doe ik soortgelijke werkzaamheden: het bijhouden van kas- en giroboek, het verwerken van ingekomen facturen en het maken van uitgaande facturen.

Woensdag Elke woensdag ben ik gedetacheerd naar de Stichting Rotterdamse Avondschool (Stras). Stras ontwikkelt allerhande projecten voor mensen met een (lichte) verstandelijke beperking en probeert daar subsidie voor te krijgen. Ook voor Stras verwerk ik de ingekomen facturen, maak uitgaande facturen, maak contracten en offertes en verwerk betalingen. Vandaag maak ik onder andere een offerte voor een praktijkschool in Capelle. Deze school wil voor haar leerlingen de zeilcursus ‘Plons’ inkopen. Het is ontzettend leuk om hier een dag per week te werken. Het werk is erg financieel georiënteerd en dat heeft mij altijd al erg aangetrokken. Het biedt de mogelijkheid om inhoudelijk nog breder bezig te zijn en mezelf verder te ontwikkelen. Dat vind ik belangrijk. Normaal gesproken ben ik hier de hele woensdag, maar nu heb ik ’s middags mijn eerste bijeenkomst van de BHV-cursus. Na lang twijfelen heb ik me aangemeld als BHV’er. Best spannend, want áls er ooit iets mocht gebeuren, moet ik wel handelen! Onze eerste bijeenkomst gaat over EHBO. Er komen allerlei nuttige zaken aan bod. Hierna volgen nóg twee cursusbijeenkomsten, wederom over EHBO en ook over brand en ontruiming. Daarna ben ik officieel BHV’er.

Donderdag Op donderdag is onze administratief medewerker afwezig. Ik neem een aantal taken van haar over, zoals het verzamelen van ziek- en betermeldingen, inboeken en verspreiden van de post, zorgen voor een nette vergaderruimte en voor koffie en thee tijdens vergaderingen en het in- en uitruimen van de vaatwasser. Verder ben ik met allerlei kleine klusjes bezig. Ik verwerk een aantal onderzoeksvragenlijsten in de computer, doe wat kopieerwerk en maak facturen. Ook bereid ik de verzending voor van Accenten, een blad voor externe relaties. Morgen werk ik zelf niet, maar zodra de drukker de nieuwe Accenten aflevert, kan mijn collega de mailing vlot de deur uit doen. Alles ligt netjes voor haar klaar. Fijn. Ik kan met een opgeruimd gevoel aan mijn weekend

‘Mijn werk bestaat voor een flink deel uit onverwachte klusjes.'

beginnen! (KvB)





13

C V Open

April 2010

Werkgroep PENTA-vestiging richt zich op leerlingen In Rotterdam is op 31 maart een onderwijssymposium gehouden over veiligheid en seksuele diversiteit. De ondertitel luidde: ‘Concreet op weg naar homovriendelijker vo-scholen’. Een pionier binnen CVO is PENTA Jacob van Liesveldt in Hellevoetsluis. V.l.n.r.: Isolde Hoomans, Tim Bezemer en Margretha Visbeen.

Dankzij een ‘hojo’-werkgroep is het klimaat daar flink verbeterd voor homoseksuele docenten en leerlingen.

Veiliger schoolklimaat voor homo’s Wat is het resultaat?

Margretha Visbeen, docente Frans en Engels en leerjaar­ coördinator van een aantal klassen 1 en 2, Tim Bezemer en

‘Sinds we de omslag maakten naar een meer leerlinggerichte

Isolde Hoomans, eindexamenleerlingen tweetalig vwo, zitten

aanpak is homoseksualiteit beter bespreekbaar en sneller

in de zogeheten hojo-werkgroep.

geaccepteerd op school.’

Margretha vertelt: ‘De werkgroep Homoseksualiteit is op verzoek

Wat vind je van zo’n werkgroep op een christelijke school?

van de directie in 2004 begonnen en bestond eerst alleen uit docenten. Sinds 2008 zijn we meer leerlinggericht bezig. Naast vier docenten zitten er ook twee leerlingen in de werkgroep.

‘Heel goed. Het geeft voor mij aan dat wij de juiste waarden

Op hun verzoek heet die nu anders: “homojongeren”, afgekort:

en normen hebben, want wij accepteren iedereen zoals hij is.

de hojo-werkgroep.’

Dat is in mijn ogen christelijk.’

Tim Bezemer, leerling 6-tvwo met Latijn: ‘Een homoseksuele

Wat is het doel van de werkgroep? ‘Homoseksualiteit aanvaardbaar maken binnen de school.

leerling met een probleem stapt makkelijker op een medeleerling

Dat deden we eerst door informatie te verzamelen en beschikbaar

af dan op een leraar. Tijdens het inloopuur proberen we er op een

te stellen aan leerlingen, docenten en ouders. Ook hingen we

interactieve manier voor te zorgen dat homoleerlingen zich beter

posters op, en leverden we een tekstje aan voor de schoolgids.’

over zichzelf gaan voelen. Want vaak voelen de leerlingen zich wel goed over zichzelf en denken ze: ik ben homo en ik mag er óók

Wat doet de werkgroep nu zoal?

zijn. Maar soms maakt iemand in de klas een rotopmerking en

‘Sinds 2008 houden Isolde en Tim elke week op een vaste plek en

verdwijnt dat gevoel helemaal.

tijd een inloopuur voor leerlingen. Dat is elke dinsdag tijdens het

Een werkgroep als deze zou niet nodig moeten zijn. Het hoort niet

zevende lesuur, nadat iedereen tot het zesde uur les heeft gehad.

uit te maken of je op mannen of op vrouwen valt. Maar het is een

Ze hebben een eigen mailadres dat via posters en het leerlingen-

feit dat homoseksualiteit problemen kan veroorzaken, al wordt dat

en ouderblad is bekendgemaakt.

wel minder. Daarom is begeleiding en ondersteuning belangrijk.’

In de lessen levensbeschouwing in klas 2 komt homoseksualiteit uitgebreid ter sprake bij het onderwerp “relaties”. Dan wordt

Isolde Hoomans, 6-tvwo: ‘Toen ik uit de kast kwam, was er

er ook een enquête afgenomen over veiligheid op school.

vrij weinig op dit gebied. Ik had het lef niet om naar iemand toe te

Een onderdeel in deze enquête gaat over homoseksualiteit.

stappen met mijn verhaal. Ik ben lid geworden van de werkgroep

In klas 1 wordt bij maatschappelijke vorming homoseksualiteit

omdat ik de drempel wilde verlagen voor leerlingen die met

ook besproken als onderdeel van de lessen over seksualiteit.

zichzelf zitten. Nu komen er elke week een stuk of drie leerlingen.

Deze lessen heten “Lang leve de liefde”, en dan kijkt de klas ook

Eén meisje durft de ene keer wel te komen, maar de andere keer

naar een film over twee tienermeisjes die verliefd worden op

niet, omdat er dan bijvoorbeeld leerlingen op de gang staan vlakbij

elkaar. Daarna bespreekt de klas deze film. We kopen voor de

het lokaal waar het inloopuur is en ze niet gezien wil worden.'

mediatheek ook boeken aan waarin nu eens niet de standaard­ relatie tussen een jongen en een meisje beschreven wordt, maar

(AdeZ)

een relatie tussen twee meisjes of twee jongens. Verder zal de hojo-werkgroep op de open dag aanwezig zijn met een kraampje,

Reageren kan via e-mail: [email protected]

om informatie te geven aan de nieuwe leerlingen en hun ouders.’

Meer informatie: www.18min.eu en www.jongenout.nl





14

C V Open

April 2010

Farelcollege en Accent dringen kort verzuim terug Medewerkers van het Farelcollege en Accent melden zich minder vaak voor korte tijd ziek. Hun scholen doen meer aan verzuim­ preventie. Daarvoor werken ze samen met verzuimdienstverlener en specialist sociale zekerheid, SV Support in Zoetermeer. Frank van Kempen, arbeidsdeskundige van SV Support.

Het welzijn en welbevinden van de medewerkers staan centraal in de nieuwe aanpak.

Welzijn staat centraal in nieuwe aanpak Nekklachten

Een medewerker die zich ziek meldt met iets dat serieuzer is dan een verkoudheid of griepje, kan wekenlang uit beeld zijn.

De arbeidsdeskundige is het geheime wapen, volgens de twee

De arbo-arts kan de zieke op medische gronden een paar weken

heren. Hij bekijkt niet wat iemand mankeert, maar juist wat

niet-inzetbaar verklaren. Vaak heeft de school al die tijd weinig

iemand nog wel kan. Bij beide scholen is het dezelfde persoon:

of geen contact met deze collega.

Frank van Kempen. Op woensdag zit hij altijd op het Farelcollege,

Het kan anders, weten ze op het Farelcollege en Accent. Ze waren

op donderdag op een van de Accentvestigingen. Medewerkers

niet tevreden over de aanpak en resultaten van hun vorige dienst-

kunnen bij hem binnenlopen met hun vragen of dreigende uitval,

verlener, en gingen in zee met het commerciële bedrijf SV Support.

of hij nodigt zelf mensen uit. Iedereen kan binnen een week bij hem terecht, ‘een groot voordeel ten opzichte van de oude

Drempel

situatie’, zegt Jan.

Het Farelcollege is binnen CVO de pionier op dit terrein.

Frank heeft toegang tot een keur aan specialisten. Hij verwijst

Het stapte twee jaar geleden bij wijze van pilot over naar SV

bijvoorbeeld door naar een spine & jointcentrum (rugbehandel-

Support. Rector Dirk Wakker licht toe: ‘Natuurlijk mag je ziek zijn.

centrum) voor nekklachten. Daar kan de collega dan snel terecht

Aan ziekte kun je niet veel doen, maar verzuim is een keuze.

voor een behandeling.

Waar de een zich ziek meldt, loopt de ander door. Dat los je niet op met een arbo-arts. Daarom zijn we nu al aan de voorkant bezig

‘Verzuim is bespreekbaar’

met begeleiding door een arbeidsdeskundige. Valt iemand toch uit,

Dirk benadrukt dat de nieuwe werkwijze moet passen in het

dan wordt er vanaf dag één actie ondernomen. De teamleider belt

schoolbeleid, anders is het een hele omslag. ‘Op het Farelcollege

de zieke dezelfde dag nog op en stelt hem of haar goede vragen.

hebben we eerst personeelsbeleid geformuleerd dat uitgaat van

Niet: “Wat heb je?”, maar: “Wat speelt er?” Eventueel gaat de

ontwikkeling en resultaat, en aandacht voor medewerkers staat

zieke collega bij de arbeidsdeskundige op gesprek. Want ziekte

erin centraal. Op basis daarvan schreven we een verzuimbeleids-

is vaak een signaal; dat willen we oppakken.’

plan. Dat is met alle geledingen in de school besproken. Het is

Ook Jan van Dijk, directeur beheer van Accent, noemt ‘directere

zodoende een project van de hele school, dat over het algemeen

actie en kortere lijnen’ als voordelen van de nieuwe samenwerking.

goed loopt. Het kortdurend verzuim neemt af en verzuim is

Hij licht de overstap toe: ‘Als organisatie stonden we teveel buiten

bespreekbaar geworden. De resultaten van de aanpak zijn

spel, vonden we. We wilden op een andere manier omgaan met

merkbaar in de hele organisatie.’

mensen die ziek zijn. Als werkgever zoeken we het meer in de

Ook op Accent is eerst draagvlak gecreëerd, vertelt Jan. ‘Om te

preventiesfeer: in hoeverre is ziekte werkgerelateerd? Ook de

beginnen binnen de MR, daarna op de vestigingen. Directeur Arie

nazorg kon beter: we geloven in een snelle terugkeer in het

Kooyman en ik vertelden op de personeelsvergaderingen samen

arbeidsproces, anders wordt de drempel steeds hoger. Het moet

met de mensen van de MR dat we zo verder wilden.’

in bepaalde gevallen mogelijk zijn voor iemand die terugkeert na

Accent besluit eind mei of het doorgaat met SV Support.

een langere afwezigheid om met een verminderde werkdruk aan

Alle lichten staan op groen: ‘Medewerkers ervaren dat hun

de slag te kunnen. Die neemt daarna geleidelijk toe. Belangrijk is

verzuim serieus genomen wordt. Ze merken dat het voornamelijk

dat de werknemer weer deelneemt aan het sociale proces binnen

gaat om hun welzijn en welbevinden, en niet primair om

de school, in welke vorm of met welk percentage dan ook.’

het indammen van het korte verzuim.’ (AdeZ)





15

C V Open

April 2010

De stelling De AOW-discussie is even geparkeerd door de val van het kabinet. Die zou niet alleen over fysiek-zware beroepen moeten gaan, maar ook over psychisch-zware beroepen. Werken in het onderwijs is psychisch zwaar. Daarom zouden docenten, net als verpleegkundigen en politieagenten, gewoon op hun 65e met pensioen moeten kunnen. Dat betoogden drie TNO-onderzoekers eerder in Economisch-Statistische Berichten. CVOpen legde de volgende stelling voor aan vier collega’s:

Docent op 65e met pensioen Het beroep van docent behoort tot de psychisch zware beroepen Chris Putter (26), docent Engels op PENTA college CSG

Anneke Lagerwaard (50), docent Nederlands en ckv PENTA college CSG

De Oude Maas:

Jacob van Liesveldt:

Ik ben het eens met deze stelling. Ik vind het super om met

Ik ben het eens met de stelling. Als docent speel je constant in

‘mijn gasten’ aan de slag te zijn, maar dat kost me wel bakken

op verschillende situaties en behoeftes. Als je lesgeeft aan diverse

met energie. Vaak ben ik geen Engels aan het geven, maar aan

klassen en opleidingen, is niet alleen de lesaanpak verschillend,

het opvoeden. Kinderen leren hoe ze moeten omgaan met

maar moet je de lesstof ook anders aanbieden. En sommige zaken

anderen, met zichzelf en met de regels. Zwakke leerlingen en

raken je diep. Enige tijd geleden werd er bij een jongen in een van

leerlingen met problemen probeer je zo goed mogelijk te onder-

mijn klassen een hersentumor geconstateerd.

steunen. Daarnaast moet je er ook voor zorgen dat je lessen

Verschillende leerlingen hebben dan op verschillende manieren

interessant zijn, dat je orde houdt, je aandacht gelijk verdeelt

aandacht nodig. Je kunt niet van iedere docent verlangen dat hij

et cetera. Het is uitdagend, dat wel, maar psychisch zeker

of zij dat tot z’n 67e volhoudt. Je zou ook moeten kunnen kiezen

een zwaar beroep.

voor het draaien van minder uren vanaf je zestigste bijvoorbeeld.

Marvin Leter (29), docent maatschappijleer PENTA college CSG

Frans Edelman (66), docent economie PENTA college CSG

De Oude Maas:

Blaise Pascal:

Het vak kan zwaar zijn. Bij een aantal leerlingen is de thuissituatie

Ik ben het niet eens met de stelling. Als leraar moet je nu eenmaal

niet al te rooskleurig. Je moet er daarom voor waken dat je hun

tegen het gekakel van die lieve pubertjes kunnen. Het is belangrijk

problemen mee naar huis neemt. Iedere docent kan tegen allerlei

om je niet over de verkeerde dingen druk te maken. De werkdruk

situaties oplopen die op het psychische vlak hun tol eisen.

is wel aanzienlijk. Voor een leraar met een volledige betrekking

Laatst overleed een collega van ons. Dan denk je dat de leerlingen

is het aantal uren dat per week moet worden gegeven te hoog.

wel een paar weken wat rustiger zijn om dat verlies een plek

Van het totale arbeidspotentieel moet een zo groot mogelijk deel

te geven. Dat blijkt dan niet zo te zijn, terwijl je zelf nog volop bezig

worden aangewend voor het primaire onderwijsproces. Dus geen

bent de tegenslag te verwerken. Daar moet je tegen kunnen.

interviews meer voor CVOpen, geen schooljaarplan, geen nota’s

Daarom moet iedere docent zelf kunnen bepalen hoe lang

over onderwijsvernieuwing, et cetera. Dan kunnen al die fte’s voor

hij of zij door kan werken.

de klas, waar ze horen. Weg stress. (DNL)





16

C V Open

April 2010

De (CVO)pen aan een gast

Pleidooi voor oudergesprek en huisbezoek Wubbo Tempel, CDA-lijsttrekker in Rotterdam

Sinds enkele maanden ben ik op weg een

samengestelde bevolking, is dat een groot en

Ook in het huisbezoek dat de juf van onze

Bekende Rotterdammer te worden, toch zal

weerbarstig probleem. De vanzelfsprekend-

jongste dochter pas bij ons thuis aflegde,

ik me eerst even voorstellen. Na een carrière

heid van ouderbetrokkenheid is – zeker in

merkten we dat het goed was om thuis

in het bedrijfsleven – ik heb voor Reed

een stad als Rotterdam – niet meer als

te weten hoe het er op school voorstond

Elsevier gewerkt in onder andere Frankrijk

voorheen. Het belang ervan is in mijn ogen

en andersom.

en Italië (en was voor het CDA actief in

groter dan ooit tevoren. In de vele gesprek-

Overschie) – ben ik sinds vorig jaar Rotter-

ken van de achterliggende maanden heb

Nu besef ik goed dat de leerlingpopulatie van

dams politicus. Bij de gemeenteraads­

ik ook geproefd dat de erkenning van dat

het Marnix Gymnasium niet exemplarisch

verkiezingen van 3 maart mocht ik de

belang terug is van weggeweest.

is voor het merendeel van de Rotterdamse

CDA-lijst voor de Coolsingel aanvoeren.

De ontwikkeling van onze jongeren kan

scholen. Ook de gemiddelde Overschiese

niet slechts de verantwoordelijkheid van

thuissituatie is anders dan die in de rest van

Een van de leuke kanten van politicus-zijn is

de school zijn. Dat is iets van samen.

Rotterdam. Toch meen ik dat oudergesprek-

dat je overal voor uitgenodigd wordt. Zo was

Zoals ouders op de school rekenen, moet

ken en huisbezoeken op álle Rotterdamse

ik aanwezig op jullie nieuwjaarsreceptie op

de school ook op de ouders kunnen rekenen.

scholen van belang zijn als beproefde

Melanchthon, waar minister Donner sprak.

De school en de ouders horen ‘brothers in

concepten van het bevorderen van ouder­

Hij hield een mooi betoog, vond ik.

arms’ te zijn.

betrokkenheid. En niet alleen voor de scholen voor basis- of voortgezet onderwijs,

Zeker voor mensen zoals ik, die zijn grootgebracht in de protestantse traditie,

Laat ik een persoonlijke CVO-betrokkenheid

maar ook in het mbo. Hulde aan de scholen

hebben Donners speeches op een prettige

onthullen: twee van mijn kinderen hebben op

die hieraan vorm geven.

manier iets nostalgisch, iets van vroeger.

het Marnix Gymnasium gezeten, eentje zit nu in klas 5, en mijn jongste dochter heeft

De toewijding en betrokkenheid die ik als

Vroeger… Geregeld heb ik in de onderwijs­

zich op de recente Open Dag net feestelijk

ouder en in mijn nieuwe rol heb geproefd en

debatten tijdens de verkiezingscampagne

opgegeven voor de brugklas van na

die ik in de contacten met het Rotterdamse

een zekere hang naar vroeger tijden

de zomer.

onderwijsveld heb gezien, hebben me

bespeurd. ‘Terug naar vroeger’ is in mijn

Op het Marnix weet men de ouders te vinden.

enthousiast gemaakt en vertrouwen gegeven

ogen maar zelden een oplossing voor de

Laatst werden we zelf voor een oudergesprek

voor de komende collegeperiode.

vraagstukken van morgen. Tegelijkertijd

op school gevraagd. De docenten wisten

Het onderwijs staat voor grote maatschappe-

moeten we juist in deze snelveranderende

goed onder woorden te brengen waaraan

lijke opgaven. Ik zie uit naar een intensieve

tijd af en toe stilstaan bij de vraag of er te

het scheelde bij de schoolprestaties van

samenwerking. Het CDA is in Rotterdam

leren is van beproefde concepten uit het

onze tweede zoon. Ze konden met name zijn

al lang dé onderwijspartij geweest, met

verleden. Dat gebeurt gelukkig ook.

motivatie – of eigenlijk het gebrek daaraan –

wethouders Van der Tak, Geluk en Lamers,

goed duiden. Nuttige gesprekken en goede

en dankzij hun werk is de Rotterdamse

Een voorbeeld daarvan vind ik de betrokken-

input voor het (niet altijd plezierige) vervolg-

aanpak regelmatig landelijk spraakmakend

heid van ouders. In Rotterdam met zijn divers

gesprek thuis.

geweest. Wat mij betreft houden we dat zo!





17

C V Open

April 2010

Nieuws van de scholen

Debora van Os ontwikkelde met een RIAGG-medewerker de cursus ‘Sterk’.

Accentdocenten op reis naar Suriname

Accent traint leerlingen tegen somberheid

Accent Praktijkonderwijs Centrum heeft een studiereis georganiseerd

‘Sterk’ heet de cursus die Accent Onderwijsondersteuning ontwik-

naar Suriname. Die wordt gehouden van 2 tot 14 mei.

kelde met de afdeling Preventie van RIAGG Rijnmond om leerlingen

Initiatiefnemers zijn docent Leon Resowidjojo en directeur

van Accent Praktijkonderwijs te trainen tegen somberheid.

Albert Bosma. De meeste van de 45 deelnemers zijn medewerkers

Debora van Os, psychologe van Accent Onderwijsondersteuning,

van Accentvestigingen. Ook enkele partners zullen deze unieke reis

schreef de cursus samen met RIAGG-medewerker Maitham

(op eigen kosten) meemaken.

Al-Shebani.

Met Suriname bestaan historische banden vanuit ons land; het was

Twaalf leerlingen op Accent Praktijkonderwijs Delfshaven en

tot 1975 een kolonie van Nederland. Daarna werd het een zelfstandig

Capelle hebben de primeur: vijftien weken lang krijgen ze een les

land. Oude namen voor bepaalde schooltypen bestaan er zelfs nog:

van anderhalf uur met theorie en veel opdrachten. Zo’n opdracht

lbo, mulo en technische school. Verder wordt in dit Zuid-Amerikaanse

is bijvoorbeeld: een poppetje tekenen en aangeven waar dit in z’n lijf

land Nederlands gesproken, is het voor Nederlanders een vakantie-

voelt dat het blij is of verdriet heeft. Of op een opgeblazen ballon

land in opkomst, zijn er steeds meer stagiairs van Nederlandse

gaan zitten en merken dat ie sneller knalt als je gespannen bent.

opleidingen en functioneren er inmiddels diverse Nederlandse

Debora vertelt: ‘Uit de Jeugdmonitor van de GGD Rotterdam

bedrijven.

Rijnmond blijkt dat veel jongeren kampen met somberheidsklachten,

De Accentgroep zal diverse scholen bezoeken. De directeur-generaal

wat kan leiden tot depressie of zelfs suïcide. Voor leerlingen uit

van het Surinaamse ministerie van Onderwijs heeft hiervoor

het praktijkonderwijs was het niet mogelijk om deel te nemen

toestemming verleend. Ook staan er bezoeken aan bedrijven en

aan een bestaande training voor jongeren die zich somber voelen,

instellingen op het programma en zal er ruim aandacht zijn voor

zoals ‘Head up!’. Een training voor deze leerlingen vraagt om een

de Surinaamse geschiedenis en cultuur.

specifieke aanpak: praktisch en ervaringsgericht.

De groep verblijft in het Heaven Hotel in het centrum van Paramaribo.

Accent Onderwijsondersteuning heeft samen met de RIAGG

Vandaar worden onder andere excursies ondernomen naar

Preventie zo’n training op maat gemaakt. Het doel ervan is: stevig

Commewijne, Brocopondo, Saramacca en naar het binnenland

in je schoenen staan, je mening durven geven, sociaal vaardiger

(Berg en Dal). ‘Het zal ongetwijfeld een inspirerende ervaring zijn,’

worden en goed in je vel zitten en je blijer voelen.’

verwacht Albert Bosma, ‘waar Accent nog jaren over spreekt.’

‘Sterk’ is gebaseerd op de uitgangspunten van de cognitieve gedragstherapie. ‘De jongeren leren op een gestructureerde manier negatieve denkpatronen te achterhalen en om te zetten in reëele en positieve manieren van denken. Ook leren ze leuke dingen in te plannen.’ Debora benadrukt dat het belangrijk is dat ook mentoren betrokken zijn. Zij moeten in de klas kunnen inhaken op de cursus. ‘Het moet geen kunstje zijn dat in een afgelegen lokaal plaatsvindt, maar het moet deel uitmaken van het onderwijsprogramma. Daarom zijn we begonnen met voorlichting aan de mentoren. Dankzij coördinatoren in de scholen komt de cursus van de grond, want alles staat of valt met goede planning.’ Studenten onderwijs- en ontwikkelingspsychologie van de Erasmus Universiteit leveren een bijdrage aan de theoretische onderbouwing voor 'Sterk', bij wijze van practicumopdracht. Ook maken ze een voorstel voor een onderzoek naar de effectiviteit ervan.





18

C V Open

April 2010

Van links naar rechts: Varma Datadin, loopbaanbegeleider van het Albeda College, Judith Aardse, vmbo-decaan Farelcollege, en Stephan Steens van Zadkine.

Stagiaire Toni (links) geeft Engels, Ashton (midden) geeft aardrijkskunde en geschiedenis. Rechts sectorleider onderbouw Hans Campman.

Wethouder opent Mbo-punt op het Farelcollege

Amerikaanse studentes lopen stage op Calvijn Vreewijk

De Ridderkerkse wethouder Ted Blesgraaf (Onderwijs) opende op

Twee studentes uit de Verenigde Staten lopen sinds begin januari

donderdag 4 maart officieel het Mbo-punt op het Farelcollege. Dit is

stage op de Calvijnvestiging Vreewijk in Rotterdam. Het zijn Ashton

een soort vooruitgeschoven post van twee regionale opleidingencentra

Clouse, masterstudent Social Science aan de University of Kentucky

(roc’s), Albeda College en Zadkine, waar vmbo-leerlingen begeleiding

en Toni Deanon, bachelorstudent Engels aan de University of Georgia.

kunnen krijgen bij het kiezen van een vervolgopleiding. Elke donder-

Ashton geeft lessen aardrijkskunde en geschiedenis in de boven-

dagmiddag zijn twee loopbaanbegeleiders op het Farelcollege

bouw, Toni geeft Engels in zowel onder- als bovenbouw. Ashton gaat

aanwezig: Stephan Steens en Varma Datadin. Zij beantwoorden

begin april weer terug, Toni eind april.

vragen van leerlingen over opleidingen, helpen de vierdeklassers bij

Ze zijn in Nederland terechtgekomen via het Consortium for

de aanmelding en gaan na of de leerlingen daarna daadwerkelijk op

Overseas Student Teaching (COST). Dit is een samenwerkingsverband

het roc verschijnen in het nieuwe cursusjaar. Ook overleggen ze met

van vijftien Amerikaanse universiteiten die studenten de kans willen

de schooldecanen. De twee loopbaanbegeleiders vertegenwoordigen

geven om hun horizon te verbreden door een buitenlandse onder-

het Rotterdamse mbo in het algemeen; ze zitten er niet strikt

wijsstage van drie à vier maanden te volgen.

namens een van beide roc’s.

Tot nu toe waren er veertien landen (van Australië tot Zuid-Afrika)

Het Farelcollege is een van de vijftien scholen voor voortgezet

waar de studenten naar toe konden voor een stage. Doordat CSG

onderwijs waar zo’n schakel tussen het vmbo en mbo is onderge-

Calvijn – als eerste school in Nederland – ook stageplaatsen

bracht. De gemeente Rotterdam geeft subsidie voor dit pilotproject

aanbiedt, is het aantal landen uitgebreid tot vijftien!

van de roc’s, om voortijdige schooluitval tegen te gaan. Met name

Hans Campman, sectorleider onderbouw op Vreewijk, zegt:

bij de overstap naar het mbo gaat er veel mis: leerlingen hebben

‘De Engelse taal wordt steeds meer de lingua franca in de wereld.

geen goed beeld van de opleiding of ervaren de nieuwe opleiding

Steeds meer mensen bedienen zich van deze taal om met elkaar

als te massaal of te vrijblijvend.

te communiceren. Voor onze leerlingen biedt de komst van Ashton

‘Het Mbo-punt is van cruciaal belang in de periode van maart in het

en Toni een extra mogelijkheid om de kennis van de Engelse taal

examenjaar tot oktober’, vertelt Peter Meij, directeur onderwijs van

te vergroten en de spreekvaardigheid te oefenen. Sommige collega’s

Farel. ‘Dit werkt echt. Leerlingen weten de weg te vinden naar de

Engels zullen het betreuren dat de tongval van de dames wat anders

kamer van de loopbaanbegeleiders. Hier zitten de leerlingen met de

is dan het Britse Engels dat ze prefereren, maar van leerlingen heb

vragen, en het is niet gezegd dat zij naar een open dag in Rotterdam

ik daarover nog geen klachten gehoord.’

gaan om die te stellen.’ Ook het Comenius College heeft een Mbo-punt, op de vmbo-unit P.C.

Meer informatie over COST op http://teachabroad.ua.edu

Boutenssingel. Daar kunnen leerlingen op maandagmiddag terecht bij loopbaanbegeleiders Marjan Kros en Hèlen van der Waal. Dit punt wordt waarschijnlijk in juni officieel geopend.





19

C V Open

April 2010

Nieuws van de scholen

Onderbouwleerlingen versierden de eerste paal met graffiti.

Comenius College presenteert de musical ‘Aida’

Melanchthon Laanslootseweg slaat eerste paal De nieuwbouw van de vmbo-school van Melanchthon in RotterdamDelfshaven is op maandag 18 januari gestart met het slaan van de eerste paal. De officiële handeling werd verricht door de voorzitter van de deelgemeente, de heer C. Gonçalves. De leerlingen van de onderbouw hadden de paal met graffiti versierd – dat was goed gelukt. De oplevering van het nieuwe schoolgebouw staat gepland voor maart 2011. Het biedt ruimte aan zo’n 480 leerlingen. Het ontwerp houdt rekening met het onderwijsconcept waarmee Melanchthon Laanslootseweg werkt. In dit concept is het de bedoeling dat leerlingen in fases opdrachten uitvoeren. Ze starten in de ‘denktank’ met de voorbereiding, maken in het ‘atelier’ een ontwerp, dat vervolgens in de ‘werkplaats’ gestalte krijgt. De laatste fase is de presentatie van het project. In het gebouw zullen drie verschillende leerpleinen worden ingericht.

Kleding en decor waren de blikvangers van ‘Aida’.

De clusters techniek en facilitair krijgen ieder een eigen plein. Hier werken de bovenbouwleerlingen aan de vakverdieping van de richting die ze gekozen hebben. Het derde plein is bestemd voor de ‘Aida’ is de musical waarmee het Comenius College eind maart weer

onderbouw. Dit is het zogeheten oriëntatieplein, waar gewerkt wordt

volle zalen trok in het Capelse Isala Theater. Leerlingen en personeel

vanuit leergebieden. Daar krijgen de onderbouwleerlingen lessen

vormden de cast van dit liefdesverhaal. Gita Buhari, leerlinge uit

in zowel technische als facilitaire vakken.

vwo-6, speelde de hoofdrol van Aida, rector Roel Vijn acteerde als

Ook komt er een sporthal met drie zalen. Melanchthon Laanslootse­

de Farao.

weg heeft namelijk sport en bewegen hoog in het vaandel staan.

Aida speelt zich af in Egypte, dat in strijd is met buurland Nubië.

Alle leerlingen krijgen iedere dag bewegingsonderwijs.

Tijdens een expeditie op vijandelijk gebied neemt de Egyptische

De onderbouw van de Laanslootseweg is tijdelijk gevestigd aan

generaal Radames een groep vrouwen gevangen, onder wie de

de Zoutziederstraat 18-20 te Rotterdam en de bovenbouw aan

beeldschone Aida. Radames weet dan nog niet dat Aida de dochter

de Schuttevaerweg 130 te Rotterdam. Op de oude locatie aan

van de Nubische koning is, maar is wel op slag onder de indruk van

de Laanslootseweg wordt nu hard gewerkt aan de nieuwbouw.

haar. Hij schenkt haar als slavin aan zijn verloofde, prinses Amneris.

De hoofdingang van de school zal aan de Spaanseweg komen.

Wat niet mag, gebeurt toch: Aida en Radames worden hopeloos

Er wordt dan ook naar een nieuwe naam voor de school gezocht.

verliefd op elkaar.

Bovendien zullen in hetzelfde pand ook Ector Hoogstad Architecten

Jaimie de Jongh, teamleider havo-5, was productieleider. Ze noemt

zich vestigen, de architecten van het gebouw.

de musical ‘de meest spectaculaire show van Comenius’, omdat kleding en decor de blikvangers van de musical waren, meer dan in de vorige musicals die Comenius uitvoerde, ‘Chicago’ en ‘Fame’. Ook achter de schermen staken veel betrokkenen bij Comenius de handen uit de mouwen. Zo hielpen moeders bij het maken van de kostuums, en kookdocenten verzorgden de catering tijdens drie repetitieweekends. Oud-leerlingen leidden de band of ondersteunden het koor. Voorproefjes van de musical werden gegeven op de jaaropening, de nieuwjaarsbijeenkomst en de Open Dag van het Comenius. Meer informatie op www.comeniusgoesaida.nl





20

C V Open

April 2010

Hans van der Linden, economiedocent op het Marnix Gymnasium, ontvangt de prijs uit handen van een medewerkster van Euro’s voor Vrede.

Leerlingen van De Oude Maas stelden gretig vragen aan voormalig astronaut Wubbo Ockels.

Prijs voor leerlingen Marnix in beursspel over Zuid-Sudan

Wubbo Ockels opent nieuw gebouw PENTA De Oude Maas

Leerlingen van het Marnix Gymnasium wonnen in februari

Wubbo Ockels, hoogleraar aan de TU Delft en voormalig astronaut,

de schoolprijs van het project ‘Markt voor Vrede’, een initiatief van

heeft op woensdag 10 maart tijdens een feestelijke bijeenkomst het

de Stichting Euro’s voor Vrede. ‘Markt voor Vrede’ is een educatief

nieuwe schoolgebouw van PENTA college CSG De Oude Maas (OM)

beursspel. Het online aandelenspel is gekoppeld aan een conflict­

aan De Ritte in Spijkenisse officieel geopend, geassisteerd door

situatie in de wereld, in dit geval het conflict in Zuid-Sudan. Het doel

een robot.

van het project is jongeren inzicht te geven in de werking van een

De opening stond in het teken van ‘hOMe for the next generation’.

aandelenmarkt en hen bewustmaken van de invloed die economische

Het programma begon met een film waarin leerlingen en gasten

factoren op deze situatie hebben. Uiteindelijk gaat het om weder­

enthousiast hun visie gaven op het nieuwe gebouw. Onder hen

opbouw van zo’n conflictregio.

bevonden zich CVO-bestuursvoorzitter Wim Littooij, mevrouw

Leerlingen uit klas 5 die economie hebben deden aan het spel mee.

M. Salet, burgemeester van Spijkenisse, en architect Dirk Jan Postel.

Ze vormden zich eerst een beeld van de situatie in Zuid-Sudan.

Na toespraken van Luuk Oortwijn, directeur De Oude Maas, en Henk

Aan de hand van nieuwsberichten schatten ze in hoe het stond

Fledderus, algemeen directeur van PENTA college CSG, hield Wubbo

met het vredesproces en welke aandelen populair zouden worden.

Ockels een boeiend betoog. ‘Investeringen in onderwijs en duurzame

Wie het nieuws goed in de gaten hield, kon slim handelen en credits

technologie zijn belangrijk voor een duurzame toekomst’, zei hij.

verdienen. Het spel werd tegelijkertijd door verschillende scholen

Leerlingen van de leerlingencommissie maakten gretig gebruik van

gespeeld.

de gelegenheid om vragen te stellen aan de voormalig astronaut.

De vijfdeklassers van het Marnix deden het zo goed dat ze de

Het nieuwe gebouw is in januari door zo’n 850 leerlingen en

schoolprijs wonnen. Deze prijs was niet alleen voor de deelnemers

110 personeelsleden in gebruik genomen. Het bijzondere eraan is de

aan het spel, maar voor alle leerlingen van klas 5. De prijs bestond

verdeling in zes thuisbases, waarin de leerlingen van verschillende

uit een masterclass over het thema ‘Conflict en media’.

leerwegen hun onderwijs volgen.

Na de prijsuitreiking gingen de leerlingen aan de slag als journalist.

Daarnaast zijn er enkele grote gemeenschappelijke ruimten in

Door middel van een speciaal ontworpen game ervoeren ze hoe

het gebouw, zoals de hal en de aula. Hier kunnen leerlingen van

het is om in gevaarlijke omstandigheden dit werk te doen.

verschillende richtingen elkaar ontmoeten. Op de vraag wat de

Na het spel ‘Markt voor Vrede’ hielden ze een conferentie over

leerlingen er zelf van vinden, was het antwoord duidelijk: zij voelen

de problemen in Sudan, zoals de eerlijke verdeling van olie,

zich al helemaal thuis.

het invoeren (of afschaffen) van de sharia, en de plunderende leden

De Oude Maas vindt duurzame ontwikkeling belangrijk, en heeft dit

van de bevrijdingsbewegingen SPLA en LRA.

in de nieuwbouw op verschillende manieren tot uitdrukking gebracht. Zo heeft het gebouw energiezuinige verlichting en verwarming,

Meer informatie op www.eurosvoorvrede.nl en www.marktvoorvrede.nl

waterbesparing, afvalscheiding en verschillende duurzame materialen.

(inclusief filmpje van de dag op het Marnix Gymnasium)

‘Duurzame ontwikkeling wordt niet alleen onderdeel van ons gebouw, maar ook van ons onderwijs’, aldus Oortwijn. ‘We bereiden onze leerlingen voor op een plaats in een veelzijdige maatschappij, waarin veel van hen verwacht wordt. In dit nieuwe gebouw krijgen zij de ruimte om te groeien en zich verder te ontwikkelen.’ De Oude Maas biedt vmbo-leerwegen aan en heeft een groot aantal afdelingen en intrasectorale programma’s in de sectoren economie, techniek en zorg & welzijn. De school gaat uit van ervarend leren en de praktijk vormt dus een belangrijk onderdeel van de opleidingen. Er zijn intensieve samenwerkingsverbanden met het bedrijfsleven en vervolgopleidingen.





21

C V Open

April 2010

De andere kant van de klas

‘Na de reünie een telefoontje’ Mavoleerling Irene Vos nu docent op Calvijn Juliana Diverse collega’s staan voor de klas op de school waar ze zelf ooit les kregen. Hoe zijn ze er terechtgekomen? En hoe bevalt het? ‘Calvijn Juliana is nog steeds de school waar iedereen elkaar kent en waar docenten voor leerlingen door het vuur gaan’, zegt Irene Vos. De voormalige mavoleerling is er nu zelf docent biologie en scheikunde.

In 2001 ging Irene Vos naar een reünie van Calvijn Juliana. ‘Ik heb er van 1982 tot en met 1986 op de mavo gezeten en er een ontzettend goede tijd gehad. Ik had dus echt zin in die reünie. Inmiddels was ik zelf al enige jaren docent en benieuwd hoe het met mijn oud-klasgenoten en oud-docenten ging.’ De reünie was een succes. ‘Het was één groot weerzien’, weet Irene nog. ‘Ik raakte aan de praat met oud-klasgenoten en docenten en het voelde meteen weer heel vertrouwd. Ik sprak ook mijn oude gymleraar Arie Boom die hier nog steeds lesgeeft, nu in het vak wiskunde. Ik vertelde hem hoe ik, na een baan als chemisch analist, in het onderwijs terechtkwam. En hoe ik ooit was begonnen als technisch onderwijsassistent. In 2001 werkte ik op het Nova College als docent biologie en scheikunde. En inmiddels had ik mijn onderwijsbevoegdheid op zak.’ ‘“Waarom kom je hier niet werken?” vroeg Arie. “Bied me maar een baan aan”, daagde ik hem uit. Een week later hing de toenmalige directeur Henk Dijkstra aan de lijn of ik eens wilde komen praten. Zo is het gekomen.’ ‘Het gaat erom dat je kansen krijgt in het leven. En dat je ze grijpt.’





22

C V Open

April 2010

Personalia Sinds 1 januari is Ruud

de Weger (53) op het

CVO-bureau werkzaam als bouwkundige. Hij versterkt de afdeling Huisvesting, omdat er met name bij Melanchthon veel nieuwe projecten op stapel staan. Ruud werkte eerder als projectleider bij Pellikaan Bouwbedrijf in Tilburg. Voor dat bedrijf heeft hij – in opdracht van PENTA college CSG – de uitbreiding begeleid van Angelus Merula en de renovatie van de bètavleugel bij Blaise Pascal.

Kick Inmiddels werkt Irene ruim acht jaar op Calvijn Juliana als docent biologie en scheikunde. Sinds twee jaar is ze daarnaast ook stagecoördinator. Ze heeft geen dag spijt gehad van haar keuze. ‘Op deze school kan ik mijn ei kwijt. Het geeft me een kick als ik zie dat leerlingen oppikken wat ik hen leer. Dat er een lampje gaat branden als ik uitleg hoe reactievergelijkingen werken, om maar iets te noemen. Ook al moet ik dat soms wel vier of vijf keer uitleggen.’

Wie wil eerstegraadsdocent worden?

Volgens Irene is er weinig veranderd sinds ze haar mavodiploma

Het Platform Onderwijsarbeidsmarkt Rijnmond is dringend

haalde. De mavo werd het vmbo. Veel kinderen kwamen van buiten

op zoek naar tweedegraadsdocenten die op korte termijn

Rotterdam, uit Rhoon, Heijplaat, dat soort plekken. ‘Nu zie je veel

eerstegrader willen worden door een masteropleiding te volgen

kinderen van allochtone afkomst. Maar er zijn geen wezenlijke

aan een universiteit of hogeschool in de regio. Met name werft

verschillen. Calvijn Juliana is nog steeds dat schooltje waar

het Platform tweedegraadsdocenten wis- en natuurkunde

iedereen elkaar kent en waar docenten voor leerlingen door het

die aan de TU Delft hun master willen doen, en docenten

vuur gaan. Als docent sta je hier ook nooit alleen. Je krijgt altijd

Nederlands en Engels die aan de Universiteit Leiden hun

support van directie en collega’s. Dat maakt dat je je thuis voelt.’

eerstegraadsbevoegdheid willen halen. Het wil ook graag namen horen van tweedegraders die aan de Hogeschool Utrecht

Steun en toeverlaat

of Fontys (Tilburg) op weg gaan naar de eerste graad in deze en

'Mijn mentor Willem de Graaf was in het eerste en tweede jaar van

overige vakken.

mijn eigen schooltijd mijn steun en toeverlaat. Op die man kon je

Want hoe meer belangstellenden, hoe groter de kans dat deze

bouwen. Nu probeer ik er steeds te zijn voor mijn leerlingen.

universiteiten en hogescholen maatwerk bieden door opleidingen

« Ik kon destijds bouwen op mijn mentor,

in te korten en voor een deel op locatie (in de Rotterdamse regio) te geven. En zo kan het naderende tekort aan bevoegde eerstegraadsdocenten eerder en beter worden opgevangen.

zo probeer ik er nu steeds te zijn voor

Dat bleek op een debatmiddag die op 12 februari is gehouden met vertegenwoordigers van de vo-scholen uit de Rotterdamse

mijn leerlingen. »

en Haagse regio en de lerarenopleidingen in Delft, Leiden, Utrecht en Tilburg.

Ze mogen altijd bij me aankloppen en ik ondersteun zwakke

Aanmeldingen bij Marijke van der Meer, projectleider van

leerlingen waar mogelijk. Ik zorg voor extra studiemateriaal, praat

het deelproject ‘Stap naar de Bovenbouw’ van het Platform

hen in pauzes bij, geef eventueel bijlessen. En als ik merk dat een

Rijnmond, e-mail: [email protected]

leerling graag stage wil lopen bij een bepaald bedrijf of organisatie,

Surf voor meer informatie naar www.platformrijnmond.nl

en het lukt hem of haar niet zelf binnen te komen, dan zet ik alles

De masteropleiding kan (voor een deel) uit de Lerarenbeurs

op alles om ervoor te zorgen dat het wel lukt. Het gaat er namelijk

betaald worden. Aanvragen voor studiejaar 2010-2011 moeten

om dat je kansen krijgt in je leven. En dat je ze grijpt.’

binnen zijn op 13 mei.

(DNL)

Surf naar www.ib-groep.nl en www.lerarenbeurs.info





23

C V Open

April 2010

De hobby van…

Kees den Ouden Beleidsmedewerker CVO-verenigingsbureau Lokale politiek ‘Politiek en beleid hebben eigenlijk altijd al mijn belangstelling gehad. Ik ben jarenlang actief geweest in het landelijke onderwijsbeleid, onder meer als directeur van twee onderwijskoepels. Het was echter nooit een haalbare kaart om politiek actief te worden. Ik had het gewoon te druk met mijn normale baan. Mijn huidige baan bij het verenigingsbureau laat zich gelukkig wel redelijk combineren met een politieke nevenfunctie, ook al is mijn agenda soms wel erg vol: overdag bij CVO en twee à drie avonden per week bezig met de politiek. Ik heb er bewust voor gekozen om actief te worden in de lokale politiek. Het leuke aan de lokale politiek is dat je direct invloed kunt uitoefenen op je eigen leefomgeving. En je kunt ook echt iets betekenen voor individuele burgers, heb ik de afgelopen jaren gemerkt. In een dorp als Zoeterwoude – met achtduizend inwoners – weten mensen je makkelijk te vinden. Ze bellen je gewoon op of spreken je aan in de supermarkt. Soms leggen ze je een bepaald probleem voor, waarin ze helemaal zijn vastgelopen. Als je de moeite neemt om goed door te vragen, ontdek je nogal eens dat ze gewoon niet helemaal de goede wegen hebben bewandeld. Dan kun je hen met vrij eenvoudige suggesties op een ander spoor zetten en op die manier eraan bijdragen dat ze wellicht wél voor elkaar kunnen krijgen wat ze willen. Dat is een leuk aspect aan het werk als lokale politicus! De laatste vier jaar was ik fractievoorzitter van Progressief Zoeterwoude: een samenwerking tussen D66, GroenLinks en PvdA. Bij de gemeenteraadsverkiezingen hebben we onze vijf (van de dertien) zetels behouden. Er is een zeer serieuze mogelijkheid dat ik nu wethouder word. Progressief Zoeterwoude heeft in de vorige raadsperiode op een aantal zaken duidelijk een stempel gedrukt. Er is bijvoorbeeld veel meer aandacht gekomen voor de participatie van inwoners. Er wordt beter naar burgers geluisterd en ze worden vaker betrokken bij nieuwe ontwikkelingen, zoals nieuwbouwprojecten. Ook het thema duurzaamheid is dankzij ons hoger op de gemeentelijke agenda gekomen. We gaan bijvoorbeeld méér doen met wind- en zonne-energie. Ik vind het fijn om op die manier iets te kunnen betekenen voor de gemeenschap.’ Kees den Ouden is op 1 april begonnen als wethouder Financiën, Verkeer/openbare werken, Milieu en afvalstoffen, en Welzijn (de WMO) van de gemeente Zoeterwoude. Hij heeft op 31 maart afscheid genomen bij CVO. De redactie





24

C V Open

April 2010

De CVO-scholen

Accent Praktijkonderwijs

CVO

Marnix Gymnasium

CVO bestuurt tien scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam

Weegschaalhof 33

Essenburgsingel 58

en omgeving. Met zo’n 21.000 leerlingen zijn we één van de grootste

Postbus 84017

3022 EA Rotterdam

schoolbesturen in Nederland. De meeste CVO-scholen zijn brede

3009 CA Rotterdam

Tel. (010) 244 50 44

scholengemeenschappen. Ze verzorgen onderwijs op alle niveaus,

Tel. (010) 209 99 26

Fax (010) 478 08 46

van gymnasium tot praktijkonderwijs, op 40 verschillende locaties.

Fax (010) 209 56 40

[email protected]

CVO is werkgever voor zo’n 2.200 mensen. CVO streeft kwalitatief

[email protected]

www.marnixgymnasium.nl

hoogstaand onderwijs na, waarin de christelijke identiteit goed verankerd is en de zorg voor de leerling centraal staat. CVO streeft

www.cvoaccent.nl

naar actieve betrokkenheid bij onderwijs- en jeugdbeleid op lokaal, regionaal en landelijk niveau.

Christelijke Scholen­gemeenschap Calvijn

Melanchthon

Verenigingsbureau

Schiekade 101

CVO heeft een eigen verenigingsbureau waar 35 mensen werken.

Roerdomplaan 42

Postbus 28211

De medewerkers ondersteunen het bestuur, het managementteam

Postbus 57613

3003 KE Rotterdam

en de scholen van CVO. Ze houden zich bezig met onderwijsbeleid,

3008 BP Rotterdam

Tel. (010) 476 73 00

personeelsbeleid, huisvestingsbeleid, communicatiebeleid, boek­

Tel. (010) 493 33 66

Fax (010) 477 26 09

houding, personeels- en salarisadministratie en systeem­beheer/ICT.

Fax (010) 493 33 77

[email protected]

[email protected]

www.melanchthon.nl

www.calvijn.nl

Missie Wij, de scholen van CVO, • verzorgen en verstrekken inspirerend onderwijs

Comenius College

PENTA college CSG

Lijstersingel 10

J.A. Heijwegenlaan 4

Postbus 797

Postbus 220

2900 AT Capelle aan den IJssel

3200 AE Spijkenisse

Tel. (010) 459 59 70

Tel. (0181) 600 200

Fax (010) 451 62 74

Fax (0181) 697 523

[email protected]

[email protected]

www.comenius.nl

www.penta.nl

en brede vorming aan jonge mensen; • dragen vanuit een open houding bij aan alle vormen van samenwerking die het onderwijs en het beleid voor jonge mensen ten goede komen; • presenteren en verantwoorden ons helder aan (alle belanghebbenden in) de samenleving. Wij doen dit vanuit de volgende grondhouding: • staand midden in de samenleving, geworteld in het Evangelie en handelend vanuit een christelijke inspiratie; • met oog en respect voor de vele verschijningsvormen van deze inspiratie;

Farelcollege Kastanjelaan 50

• recht doend aan de individuele mogelijkheden van onze leerlingen en gericht op hun actieve deelname aan de gemeenschap.

Postbus 163 2980 AD Ridderkerk Tel. (0180) 411 777

Alle auteursrechten en andere rechten van intellectuele eigendom op alle

Fax (0180) 418 904

artikelen, teksten, foto’s, afbeeldingen en materialen die zijn opgenomen in

[email protected]

CVOpen zijn eigendom van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs

www.farelcollege.nl

te Rotterdam en omgeving (CVO) of zijn opgenomen met toestemming van de eigenaar, tenzij uitdrukkelijk een andere bron wordt vermeld. Geen enkel artikel, tekst, foto, afbeelding mag worden veranderd of worden opgenomen in enig ander werk of andere publicatie, behoudens voor zover de overname geschiedt ten behoeve van persoonlijke en niet-commerciële doeleinden met vermelding van de bron.

Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving

CVO Goudsesingel 14a 3011 KA Rotterdam Postbus 22421 3003 DK Rotterdam T [010] 217 13 99 F [010] 411 42 78 www.cvo.nl

Kunst van leerlingen Melanchthon Kralingen

Tweedeklassers tekenden hun zelfportret met kleurpotlood op A3-papier. Drie van hen lieten zich daarbij inspireren door Picasso. Van links naar rechts: Zehra Topaloglu, Durkadin Gözen en Marlène van der Ham