Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012

Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012

Gedragsproblemen in context

Gedragsproblemen in context

Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context

PROBLEEM… §  Probleemgedrag…

5

Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

PROBLEEM… §  Probleemgedrag… of probleemrelatie?

6


PROBLEEM… §  Probleemgedrag… of probleemrelatie? §  Probleemgedrag ≠ probleemrelatie

7


PROBLEEMGEDRAG OF PROBLEEMRELATIE

8

Gedrag

Relatie

Houdt zich niet aan de regels

Dit kind en ik lijken voortdurend strijd te leveren

Heeft woedeuitbarstingen

Dit kind wordt (niet) gauw boos op mij

Vaak ongelukkig, huilt snel

Als dit kind verdrietig is zal het (geen) troost bij mij zoeken

Rusteloos, kan niet stil zitten

De omgang met dit kind vergt (niet) veel energie van mij


PROBLEEMGEDRAG OF PROBLEEMRELATIE

Probleemgedrag

9

Stress leerkracht

…

Stress leerling

…

Probleemrelatie


LERAARSTRESS § Cognities en Emoties §  Boosheid, hulpeloosheid §  Rigide beeldvorming (“deze leerling is altijd…”) §  Negatieve attributies probleemgedrag (intentioneel, eenzijdig) §  “Investment return”

§  Fysiek §  Lichaamshouding, gezichtsuitdrukking

§ Gedrag §  Waarneming (verminderd sensitief voor positief gedrag) §  Fight: Controle (disciplinerende maatregelen, inperken) §  or Flight: Loslaten (laks, negeren)

10





11





12





13


(Zelf)Reflectie: professional in de spiegel (bijv. Touw & Beukering)

“Voor begeleiders is het bespreekbaar maken van relatieproblemen tussen leraar en leerling een heikele kwestie”

CASUS

Uit de praktijk… handelingsgerichte diagnostiek in de leerlingbegeleiding

20


CASUS §  Leerling groep 3: §  Druk, snel boos, woede-uitbarstingen, reageert sterk negatief op veranderingen en onvoorspelbaarheid, weigert mee te doen aan activiteiten. Alleen rekenen gaat goed.

§  Leerkracht: §  Hulpvraag: advies omgang conflicten en verhogen betrokkenheid bij activiteiten §  Veel ervaring, maar weet niet meer of ze kinderen met een extra hulpvraag nog wel aankan

21


CASUS §  Instrumenten §  Leraar Leerling Relatie Vragenlijst (LLRV; Koomen, Verschueren, & Pianta, 2007) §  Positief oordeel COTAN §  Lijst van de Landelijke Commissie Toezicht Indicatiestelling (LCTI) §  Leerkracht Relatie Interview (LRI; Pianta, 1999; Koomen & Lont, 2004; Spilt & Koomen, 2010)

22


LLRV §  Nabijheid §  normscore 1, percentiel 0,1: zeer laag >  > 

‘Ik voel gemakkelijk aan wat dit kind voelt’ ‘Ik heb een hartelijke warme relatie met dit kind’

§  Afhankelijkheid §  normscore 13, percentiel 63: bovengemiddeld

§  Conflict §  normscore 17, percentiel 91,7: zeer hoog >  > 

23

‘Dit kind en ik lijken voortdurend strijd met elkaar te leveren’ ‘Dit kind ziet mij als iemand die straf en kritiek geeft’


LEERKRACHT RELATIE INTERVIEW (LRI) §  Voorbeeldvragen: §  Zou u drie woorden kunnen noemen die de relatie tussen u en naam typeren? Ø  Zou u voor ieder woord een specifieke belevenis of gebeurtenis kunnen noemen, die dat woord verduidelijken? §  Kunt u me vertellen over een specifiek moment waarop het echt ‘klikte’ tussen u en naam? Ø  Hoe voelde u zich? Hoe denkt u dat naam zich voelde? §  Kunt u me over een gebeurtenis vertellen waarbij naam van streek was en naar u toe kwam? Wat deed u toen? Waarom? Ø  Hoe voelde u zich in die situatie? Hoe denkt u dat naam zich voelde?

24


LRI

25


LRI SCORES §  Handleiding: §  5-7: goed tot zeer goed; 3-4: matig; 1-2; slecht (omgekeerd bij negatieve dimensies)

26

> 

Sensitiviteit van gedragsregulering: 4

> 

Perspectief nemen: 4

> 

Veilige basis: 3

> 

Effectief leiderschap: 2

> 

Hulpeloosheid: 5

> 

Boosheid (vijandigheid): 4

> 

Vermijding/ontkenning negatieve gevoelens: 2

> 

Positief affect: 4 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

LRI SCORES §  Handleiding: §  5-7: goed tot zeer goed; 3-4: matig; 1-2; slecht (omgekeerd bij negatieve dimensies)

27

> 

Sensitiviteit van gedragsregulering: 4

> 

Perspectief nemen: 4

> 

Veilige basis: 3

> 

Effectief leiderschap: 2

> 

Hulpeloosheid: 5

> 

Boosheid (vijandigheid): 4

> 

Vermijding/ontkenning negatieve gevoelens: 2

> 

Positief affect: 4 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

CONCLUSIES §  Kwaliteit relatie zeer zorgwekkend (LLRV) §  Aandeel leraar in problematiek lijkt substantieel §  Bijv. Gebrek aan veilige basis

§  Negatieve competentiebeleving en stress/hulpeloosheid leerkracht §  Veranderbaarheid: Er is sprake van openheid en bereidwilligheid aan de kant van de leerkracht. Geen ontkenning negatieve gevoelens. Leerkracht geeft uiting aan positieve gevoelens (al lijken negatieve gevoelens te overheersen).

28


ADVIES §  Doelen voor interventie: §  Herstel veilige basis voor de leerling §  Herstel competentiebeleving leerkracht; inzicht in eigen negatieve emoties

§  Interventiemogelijkheden §  Relatiegerichte reflectie (Spilt & Koomen) §  Banking Time (Driscoll, Pianta et al.) §  …

29


AMBITIES… Relatieproblemen tussen leerkracht en leerling bespreekbaar maken (transactionele benadering): § LLRV voor (handelingsgerichte) diagnostiek § LRI voor handelingsgerichte diagnostiek, advies en consultatieve leerlingbegeleiding

30


VERDER LEZEN: q Interacties tussen leraren en leerlingen. In K. Verschueren & H. M. Y. Koomen (Eds.), Handboek Diagnostiek in de leerlingbegeleiding. Antwerpen-Apeldoorn: Garant. q Spilt, J. L. & H. M. Y. Koomen (2010). Het Leerkracht Relatie Interview: Interviews met leerkrachten over hun relaties met gedragsmoeilijke kleuters. Kind en Adolescent, 31(2), 58-70. q Publiekssamenvatting “Leraar‐leerlingrelaties: Schools leren van leerlingen en welbevinden van leraren. Een samenvatting van twee reviewstudies” (NWO PROO). Download PDF: www.psy.vu.nl/nl/Images/Publiekssamenvatting%20NWO_folder_170111_tcm108-230065.pdf

q Touw, H. & Beukering, T. van (2009) Professional in de spiegel. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 48 (11), 461. q Koomen, H., Verschueren, K., & Pianta, R (2007). LLRV Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst: Handleiding. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum q Pianta, R. C. (1999). Enhancing relationships between children and teachers. Washington, DC: American Psychological Association. www.amazon.com

31


Bedankt voor uw aandacht! Met dank ook aan Helma Koomen (UvA) en andere collega’s

Contact: Jantine Spilt, [email protected]

32


Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012

Recommend Documents