Verslag SWR conferentie “De wereld van #SWR-corporaties 2012” 18 januari 2012
SWR conferentie een groot succes Woensdag 18 januari vond in cultureel centrum d‟n Bogerd in Druten de SWR conferentie “De wereld van #SWR-corporaties 2012” plaats. Tijdens deze interactieve middag namen wij als samenwerkende woningcorporaties onze samenwerkingspartners mee langs de belangrijkste ontwikkelingen in het speelveld. Zo werd niet alleen stilgestaan bij en gediscussieerd over de politieke ontwikkelingen en de gevolgen van de door de overheid gestelde inkomensgrens, maar ook bij de demografische ontwikkelingen in de regio, de leefbaarheid, de woonkwaliteit en verstedelijking. Hoewel krimp nog niet in alle kernen even zichtbaar is, zijn de voorspellingen dat we daar ook in onze regio mee te maken krijgen. Wat betekent dit voor de dorpen? En wat betekent dit voor de keuzes die corporaties (moeten) maken? Met het thema samenwerking en de oproep tot het bundelen van krachten, werd de conferentie afgesloten. Ruim 150 genodigden woonden de conferentie bij.
IN DIT VERSLAG…
In dit verslag vindt u een beknopte weergave van de discussies en de tijdens deze middag getrokken conclusies. En zoals door veel deelnemers al werd aangegeven: “Deze conferentie vraagt vooral om een vervolg!” Bent u benieuwd naar het vervolg en de SWR activiteiten? Sluit u dan via www.linkedin.com aan bij onze LinkedIn groep “Samenwerkende Woningcorporaties Rivierenland”. We gaan deze netwerkgroep gebruiken als platform voor het informeren en discussiëren over de opgave die wij samen met u in de Regio Rivierenland hebben en de vervolgacties die hiervoor nodig zijn. Samen staan we sterk!
1
OPBOUW PROGRAMMA Het programma was opgebouwd rondom de thema‟s politieke ontwikkelingen, demografische ontwikkelingen en sectorontwikkelingen & samenwerking. Ieder thema werd ingeleid met een sprekend filmpje en een kort interview met een van de SWR-directeuren. Aansluitend hieraan stond de discussie met de deelnemers in de zaal centraal. Gijs Wanders, voormalig NOS presentator en verslaggever, was de dagvoorzitter en leidde het programma en de discussies in goede banen. In zijn voorzittersrol werd Gijs bijgestaan door Jaap van Dam van Kleurrijk Wonen en Frédérique Bijl van Stichting Woningbeheer Betuwe. Elk thema werd afgesloten met een optreden door het theatergezelschap van het Toverbaltheater uit Beneden-Leeuwen.
AFTRAP De aftrap van de conferentie werd gegeven door Jaap van Dam (Kleurrijk Wonen) en Frederique Bijl (Stichting Woningbeheer Betuwe). Tijdens deze aftrap is stil gestaan bij het belang van wonen en de toenemende aandacht voor leefbaarheid. Leefbaarheid is een breed begrip en wordt door diverse organisaties verschillend gedefinieerd. In essentie gaat het over de kwaliteit van het wonen (zowel van de woning als de woonomgeving) en aspecten rondom zorg, welzijn en economie. De aanleiding voor de conferentie vormde de diverse landelijke ontwikkelingen binnen de corporatiemarkt: ontwikkelingen op o.a. het gebied van de wet- en regelgeving (politiek) en financiën. Maar ook demografische, sociale ontwikkelingen en marktontwikkelingen op regionaal niveau zijn een aanleiding. Het doel van de conferentie was om deze ontwikkelingen toe te lichten en samen met de partners te bespreken. Ook zij worden namelijk met (de gevolgen van) deze ontwikkelingen geconfronteerd. Waar mogelijk zal gezocht worden naar verschillende samenwerkingsverbanden om op deze ontwikkelingen in te spelen.
THEMA POLITIEKE ONTWKKELINGEN Filmpje Het thema werd ingeleid met korte film over de door de regering ingestelde inkomensgrens en de consequenties daarvan. NB. Omdat hierbij gebruik is gemaakt van fragmenten van RTL4 en NOS kan dit filmpje niet op YouTube worden geplaatst. In het filmpje kwam duidelijk naar voren dat veel woningzoekenden door de gestelde inkomensgrens niet (meer) in aanmerking komen voor een sociale huurwoning en daarmee
2
buiten de boot dreigen te vallen, omdat zij niet genoeg verdienen voor een koopwoning of een huurwoning met een huurprijs boven de € 650. Als gevolg hiervan “blijven zij zitten waar zij zitten” en dit is veelal in een goedkope huurwoning. Dit betekent dat de gewenste doorstroom niet op gang komt en dat anderen die wachten op een goedkope huurwoning, nog langer moeten wachten. Actualiteiten In het op het filmpje volgende interview met Peter van den Heuvel (Woonlinie) werd het thema „politieke ontwikkelingen‟ nog wat uitgediept en vervolgens wat breder getrokken. Daarmee kwamen de volgende onderwerpen aan bod: Huurgrens en middeninkomens Mensen met een wat hoger inkomen komen mogelijk niet in aanmerking voor een sociale huurwoning. Een betaalbaar huurhuis is nu alleen beschikbaar voor inkomens tot 33.614 euro per jaar. Middeninkomens vallen daardoor buiten de boot doordat zij net te ve el geld verdienen om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning, terwijl zij net te weinig geld verdienen om een hypotheek af te sluiten voor een koopwoning. De meeste partijen in de Tweede Kamer willen inmiddels van deze inkomensgrens af. Kooprecht voor huurders In het regeerakkoord was al afgesproken dat huurders het recht krijgen om hun huis tegen een redelijke prijs te kopen, maar nu heeft het kabinet besloten dat Woningcorporaties worden verplicht om 75 procent van hun huizenvoorraad te koop aan te bieden. "We willen eigenwoningbezit stimuleren. Het geeft ook een impuls aan de woningmarkt, waar we ons grote zorgen over maken," aldus minister Spies van Binnenlandse Zaken. Reactie vanuit de zaal hierop is dat in Engeland eenzelfde initiatief op een fiasco is uitgelopen. Waarom zou het in Nederland wel een succes worden? Daarbij komt dat jongeren meer belang hechten aan arbeidsparticipatie. Deze groep wil zich niet vastleggen voor 30 jaar (hypotheek). Samenvatting en conclusies o.b.v. de reacties uit de zaal: Als corporaties moeten we gezamenlijk één lijn trekken en een statement maken richting de politiek. Aedes kan hierin een nadrukkelijkere rol spelen (bijv. door uit te spreken dat corporaties niet meer gaan bouwen). Aedes geeft aan dat dit onderwerp hoog op de agenda staat. Corporaties geven echter aan dat Aedes sterker het geluid van de achterban moet vertegenwoordigen in het bestuurlijk overleg. Nu komen de reacties vanuit de corporaties zelf (al dan niet gezamenlijk). Er moet gevraagd worden om een duidelijke(re) visie. Deze is –volgens meerdere aanwezigen- nu nog onvoldoende uitgewerkt. Pas op basis van deze visie kan beleid worden gemaakt. In deze visie moet tevens de inkomensgrens worden toegelicht. In de discussie hierover zijn meerdere grenzen genoemd: 30.000, 40.000 maar ook 50.000 euro. Waar ligt echter de focus van de corporaties?
3
THEMA DEMOGRAFIE EN MARKT Filmpje Het thema werd ingeleid met een korte film over de kleine kern Enspijk. Hier zien we de effecten van het teruglopende voorzieningenniveau. Welke opgave brengt dit voor bewoners maar ook voor de andere partijen met zich mee? Het filmpje kan worden nagekeken via onderstaande link: http://www.youtube.com/watch?v=D4sHXA-Jpak Actualiteiten In het interview met Marinus Kempe (De Kernen) werd vervolgens doorgepraat over het filmpje en het thema leefbaarheid. Allereerst wordt aangegeven dat leefbaarheid een breed begrip is, een containerbegrip. Het heeft betrekking op wonen, leven, zorg, voorzieningen en nog meer. In het filmpje is ingezoomd op de aanwezigheid van voorzieningen. Met name voor ouderen is (de bereikbaarheid van) voorzieningen van belang, met name die van de supermarkt. De afwezigheid van voorzieningen kan de leefbaarheid in een dorp als Enspijk beïnvloeden. Naast de aanwezigheid van voorzieningen is gesproken over de gemeenschapszin. Het is van belang dat deze aanwezig is. Hierin ligt namelijk de basis voor bevolkingsinitiatieven (voor het vergroten van de leefbaarheid). Daarbij is de vraag aan bod gekomen op welke wijze de corporatie de leefbaarheid in kaart kan brengen en om nodig de leefbaarheid te vergroten. Corporaties zelf geven aan dat zij hierin met name een faciliterende rol hebben. Is krimp op te lossen? Naast krimp wordt gesproken over ontgroening. Jongeren trekken weg uit kleine kernen. Redenen die hiervoor worden aangedragen zijn de lange wachtlijsten voor woningen en het gebrek aan voorzieningen/activiteiten voor deze groep. Daardoor trekken zij weg. Samenvatting van de reacties uit de zaal: Krimp wordt veroorzaakt door het gebrek aan keuze. Deze keuze zit het niet alleen in de woningen. Want ook bij de realisatie van nieuwbouw blijkt de animo laag te zijn. De aanwezige provincie reageert met de stelling: Bouw de juiste woningen, op het juiste moment en de juiste plek. Kleurrijk Wonen geeft aan dat je jongeren momenteel met name bindt met werk/arbeid. De focus moet dus liggen op het stimuleren van de werkgelegenheid. Een andere reactie uit de zaal was dat (beter) gekeken moet worden naar wat de mensen nodig hebben. We moeten niet vasthouden aan de voorzieningen die er eerder wel waren. Daarbij moet men regionaal denken. Het is niet meer realistisch dat elk dorp zijn eigen voorzieningen heeft (als voorbeeld werd hierbij genoemd het industrieterrein). Er zal regionaal gekeken moeten worden en op een regionaal niveau zullen keuzes gemaakt moeten worden die goed zijn op lokaal niveau.
4
THEMA SECTORONTWIKKELINGEN EN SAMENWERKING
Filmpje In het inleidende filmpje werd ingezoomd op het succes van samenwer king aan de hand van een concreet gerealiseerd project: het Kulturhus in Afferden. In het filmpje komen het bestuur, de beheerder, bewoners en diverse gebruikers waaronder de Stichting Voormekaar aan het woord. Bekijk het filmpje via: http://www.youtube.com/watch?v=SEzzZQ9SB3M Themaverdieping Met René Roelofsma van Alphons Ariëns is nagesproken over dit door zijn corporatie gerealiseerde project en de betekenis hiervan. De conclusie van zijn betoog is dat maatschappelijke organisaties gezamenlijk voor een uitdaging staan. Zij kunnen niet langer vanuit hun „eigen-ik‟ redeneren. Samen staan ze sterk bij het zoeken naar oplossingen voor maatschappelijke problemen voor de doelgroep. In reactie op een vraag vanuit de zaal ten aanzien van de samenwerking tussen de corporatie en de overheid geeft René aan dat de corporatie er vooral is voor de beschikbaarheid van de woningen en de overheid voor de betaalbaarheid van de woningen. Dit statement leidt tot een hevige discussie. Ook vanuit de andere SWR corporaties wordt aangegeven dat dit standpunt niet gedeeld wordt. Dit is dan ook een zeker een onderwerp dat terug komt op de SWR agenda. Samenvatting van de reacties uit de zaal Er wordt erkent dat organisaties steeds meer moeten samenwerken om de gemeenschappelijke doelstellingen te bereiken. De opgave wordt complexer en is veelal niet meer als lokaal te bestempelen. Op dit moment wordt er in de regio reeds op verschillende gebieden samengewerkt. Deze samenwerking moet zich echter niet beperken tot samenwerking op bestuurlijk niveau. Aangegeven wordt dat met name de samenwerking op de werkvloer nog verbeterd kan worden. Samenwerking betekent het inleveren van autonomie. Partijen moeten ook durven loslaten. Juist hier ligt voor veel partijen nog een opgave. Maar dat we er met elkaar voor willen gaan is duidelijk!
5
AFSLUITING Na een afsluitend optreden van het gezelschap van het Toverbaltheater waarin alle partijen succes werd toegewenst met de uitdagingen van de komende periode, sloten de dagvoorzitters af met een korte review van de thema‟s die aan bod zijn gekomen.
FOTOVERSLAG
Bent u benieuwd naar de foto‟s die gemaakt zijn tijdens de conferentie? Via deze link vindt u een digitale rapportage: http://www.nielsstamfotografie.nl/bedrijven/AlphonsAriens/
VERVOLG
Zoals in de inleiding al werd aangegeven onderschrijven wij het belang van de vervolgacties. Wilt u die en ons als SWR corporaties blijven volgen? Sluit u dan via www.linkedin.com aan bij onze LinkedIn groep “Samenwerkende Woningcorporaties Rivierenland”. Wilt u ons mailen? Dat kan via ons emailadres
[email protected] SWR DEELNEMERS De van de SWR deel uitmakende corporaties zijn: Kleurrijk Wonen, Woningbouwvereniging “De Goede Woning-Neerijnen”, Woonstichting De Kernen, Stichting Woningbeheer Betuwe, Woningstichting Maasdriel, Woonlinie, Woningstichting Alphons Ariëns, Stichting Volkshuisvesting Tiel en Stichting Christelijke Woningcorporatie (SCW Tiel).
6
