Magazine voor deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. Verschijnt vier keer per jaar.
Bouwpensioen is een uitgave van BPF Bouw. Vierde jaargang nummer 2, 30 juni 2008.
Janne k e S cho p ma n : werkv oorbe re i d e r g a at v oor O ly mp i s ch g o u d Wisselende economische omstandigheden. Wat betekent dat voor de indexatie?
Genieten van je pensioen in het buitenland
We beleggen om te kunnen indexeren
Hoe ziet uw droompensioen eruit?
Inhoudsopgave
voorwoord
3 4 6-7 8-9 10 11
Wisselende economische omstandigheden ... Wat betekent dat voor de indexatie?
Hoe ziet uw droompensioen eruit?
Gepensioneerde metselaar emigreert met vriendin. Herman en Trudy voelen zich thuis in Duitsland.
We beleggen om te kunnen indexeren. Belangrijke opgave in moeilijk beursklimaat.
Toezichthouders bewaken uw pensioen BPF Bouw keert pensioen uit aan ruim 200.000 gepensioneerden. Daarnaast bouwen ruim 200.000 werknemers pensioen bij ons op. Zij ontvangen straks ook pensioen van ons. Hetzelfde geldt voor de 500.000 werknemers die in het verleden in onze sectoren hebben gewerkt en pensioen bij ons hebben opgebouwd. In totaal rekenen dus ruim 900.000 mensen op een pensioen van BPF Bouw. Nu en in de toekomst. U kunt hier nog een aantal bij optellen, want velen hebben een partner die van hun pensioen leven. Er rust dus een grote verantwoordelijkheid op onze schouders. Wij zijn ons daarvan bewust. Ons beleid is er daarom op gericht het pensioen van deze mensen veilig te stellen.
BPF Bouw demonstreert pensioensimulator op Afbouwexpo.
Hockeyster Janneke Schopman naar Olympische Spelen. Werkvoorbereider gaat voor goud.
Indexatiebeleid
Vaste rubrieken 2 Voorwoord
10 Eethoek
4 Keetdame Cora
10 Colofon
5 Hoe heette dit gereedschap?
12 Jan Visser
5 Vraag & antwoord
12 Zweedse puzzel
8 Adressenboekje
12 Zet in uw agenda
Foto’s: Bert Strootman
Toezichthouder De overheid vindt het pensioen zo belangrijk dat ze externe toezichthouders heeft aangesteld. Eén van de toezichthouders is de Nederlandsche Bank (DNB). Deze instantie controleert alle Nederlandse pensioenfondsen, dus ook BPF Bouw. Ze ziet erop toe dat wij een beleid voeren dat ons in staat stelt de huidige en toekomstige pensioenen uit te keren. Dick van Haaster
DNB controleerde tot en met vorig jaar ook ons indexatiebeleid. Sinds 1 januari voert de Autoriteit Financiële Markten (AFM) deze taak uit. Zoals u weet, streeft BPF Bouw ernaar om de pensioenaanspraken even sterk te laten stijgen als de loontrend in de bouwnijverheid. We noemen dit volledige indexatie. U heeft hier overigens niet automatisch recht op. We indexeren alleen als we voldoende middelen hebben. Erik Gelderloos
Veel aandacht voor indexatie In dit nummer van Bouwpensioen besteden we veel aandacht aan het indexatiebeleid van BPF Bouw. Op pagina 3 leest u wat u op dit punt mag verwachten. Wij betalen de indexatie met de opbrengst van onze beleggingen. Ons beleggingsrendement is dus belangrijk. Hoe gaat het daarmee nu de economische omstandigheden wereldwijd verslechteren? Wij vertellen het u op pagina 8 en 9.
2 - bouwpensioen 2
Maar wanneer is dat het geval? Om die vraag te beantwoorden, hebben we richtlijnen voor onszelf opgesteld. Deze moeten ervoor zorgen dat wij in de toekomst kunnen blijven voldoen aan onze pensioenverplichtingen. Dat moet u een goed gevoel geven. Zeker als u bedenkt dat de AFM ons op dit punt controleert.
Vertrouwde handen De AFM en DNB zijn externe toezichthouders. Wij hebben vorig jaar echter ook een interne toezichthouder aangesteld. Dat is de Raad van Toezicht. Hierin zitten deskundigen die gevraagd en ongevraagd advies geven. Deze raad is een extra waarborg voor een goed bestuur van ons fonds. BPF Bouw moet zich dus verantwoorden tegenover interne én externe toezichthouders. Wij doen dat graag. Niet in het minst om u te verzekeren dat uw pensioen bij ons in goede handen is. Dick van Haaster en Erik Gelderloos, bestuursvoorzitters BPF Bouw
Wisselende economische omstandigheden
Foto’s: Bert Strootman
Wat betekent dat voor de indexatie?
BPF Bouw wil altijd de pensioenen kunnen uitbetalen. We zijn dat verplicht aan de huidige en toekomstige gepensioneerden. Dat is onze allerbelangrijkste doelstelling.
Indexatie is onder andere bedoeld als compensatie voor gestegen prijzen.
BPF Bouw streeft er bovendien naar om de pensioenaanspraken van
Het heeft ook invloed op de lonen. De inflatie wordt namelijk vaak
de huidige en toekomstige gepensioneerden volledig te indexeren.
gecompenseerd in de lonen. Als de loontrend daardoor sterker stijgt,
Dat betekent dat we deze elk jaar de loontrend in de bouwnijverheid
heeft BPF Bouw nog meer geld nodig om de pensioenen volledig te
willen laten volgen.
kunnen indexeren.
Geen garantie We kunnen dit echter nooit garanderen. We indexeren alleen volledig
U ziet in het schema wat u op grond van het onderzoek mag verwachten als het om indexatie van de pensioenaanspraken gaat.
als we voldoende middelen hebben. Is dat niet het geval? Dan kunnen we besluiten tot gedeeltelijke indexatie of zelfs helemaal geen indexatie.
Hoe zijn de economische
Wat betekent dit voor de indexatie
U heeft dus geen automatisch recht op indexatie. Laat staan op volledige
omstandigheden in de wereld?
van de pensioenaanspraken?
indexatie. De vraag luidt nu: wanneer hebben we voldoende middelen om volledig te kunnen indexeren? We beginnen het antwoord met een korte inleiding.
Normaal Naar verwachting zal de indexatie
de loontrend in de bouwnijverheid
grotendeels volgen.*
We betalen de indexatie met het geld dat we verdienen door de premies
Slecht Naar verwachting zal de indexatie
te beleggen. Ons beleggingsrendement wordt bepaald door de wereld-
gemiddeld meer dan helft van de
wijde economische omstandigheden. Halen we een gunstig rendement?
loontrend in de bouwnijverheid
Dan stijgt de kans dat we volledig kunnen indexeren. Is het rendement
bedragen.*
minder gunstig? Dan daalt de kans dat we dit kunnen doen.
* De indexatie kan van jaar tot jaar afwijken van de verwachting. Dit is afhankelijk van de middelen van BPF Bouw en de wereldwijde economische omstandigheden.
Verwachting BPF Bouw heeft laten onderzoeken hoe waarschijnlijk indexatie is
Wat doen we als we niet volledig kunnen indexeren?
onder normale en slechte economische omstandigheden in de wereld.
Dan repareren we de opgelopen achterstand in de daaropvolgende 5 jaar.
Deze omstandigheden worden onder meer bepaald door de rentestand,
Let op:
de inflatie en de ontwikkelingen op de beurs. We spreken van slechte
• Dit geldt voor reparatie-achterstanden die zijn ontstaan na 2005.
economische omstandigheden als we te maken hebben met hoge
• We doen dit alleen als de middelen het toelaten.
inflatie, een lage rentestand en dalende beurskoersen. Een hoge inflatie is niet alleen slecht voor ons beleggingsrendement.
Meer weten over het beleggingsrendement van BPF Bouw? Lees dan pagina 8 en 9.
bouwpensioen 2 - 3
foto bert strootman
Keetdame Cora
Vader en grote broer bieden bescherming Cora van Ark is keetdame bij BAM Woningbouw in Houten. In elk nummer haalt ze de bezem door de keet. Het is best leuk hoor, om vrouw te zijn in een mannenwereld. Maar vaak ben je ook het mikpunt. Vooral in het begin was dat zo. Het leek me daarom handig om er wat familie bij te halen. Dus ben ik gewoon ‘pap’ gaan zeggen tegen de uitvoerder. En die boom van een kerel die bij ons rondloopt, noem ik ‘mijn grote broer.’ De anderen weten wel dat het geen echte familie is, maar het geeft toch een soort bescherming. Veel mensen van buiten geloven het echt. En dat werkt goed. Als ze een beetje kortaf tegen me doen,
Hoe ziet uw droompensioen eruit? Wat gaat u doen als u straks met pensioen bent? Heeft u grootse plannen, zoals
roep ik even naar de uitvoerder: ‘Hé pap, moet je ook
een wereldreis met een camper of vrijwilligerswerk in een ontwikkelingsland?
koffie?’ Daar worden ze meestal een stuk vriendelijker
Of gaat u gewoon genieten van de kleine geneugten van het leven? Vertel ons hoe
van. ‘Is dat je dochter?’ vragen ze dan verrast. ‘Jazeker’,
uw droompensioen eruitziet! Als u al met pensioen bent, horen we ook graag of uw droom is uitgekomen.
zegt pap dan, ‘het is één grote familie hier.’ Stuur uw reactie voor 30 juli naar: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Sommigen zullen het misschien wel een beetje vreemd vinden dat mijn grote broer plat Brabants
Amsterdam. U kunt ook een e-mail sturen naar
[email protected]. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden!
praat en ik Utrechts. Maar dat zeggen ze niet. Iemand
In het volgende nummer komen we met inspirerende voorbeelden over de wijze
met zo’n grote broer spreek je namelijk niet graag
waarop Bouwpensioen-lezers invulling geven aan hun pensioen. Misschien staat
tegen.
4 - bouwpensioen 2
u er dan ook in!
Hoe heette dit gereedschap? In het Gereedschap Museum Mensert ziet u foto’s: rené blansjaar
historische handgereedschappen, machines en gebruiksvoorwerpen uit de bouw. Bijvoorbeeld deze houten klos die tot in de jaren ’50 werd gebruikt om steigerpalen op te toppen. In die tijd hadden we nog geen systeemsteigers met vaste kliken spiesverbindingen. Als we een paal wilde optoppen, bonden we er met staaldraad een houten klos aan. We gebruikten dan altijd een mastworp; dan zat hij stevig vast. Vervolgens zetten we een paal op de klos, zodat de steiger hoger werd. Die paal bonden we vast met touw. Zo’n klos heette een steigerklos. Maar hij had nóg een naam … Weet u hoe hij ook werd genoemd? Stuur uw antwoord vóór 30 juli naar: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Wij verloten twee geschenkbonnen van 50 euro onder de inzenders van het juiste antwoord. In de volgende Bouwpensioen vermelden wij de oplossing en de namen van de winnaars. Gereedschap Museum Mensert is elke eerste zaterdag van de maand geopend. 11-17 uur. Groepen op afspraak. Drie Akersstraat 9,
P. in ’t Veld uit Oud-Beijerland en
Het juiste antwoord was: grondschaaf.
D. Smit uit Hardenberg. Zij krijgen een
www.delftmusea.nl/ned/musea/mensert.
We hebben 2 prijswinnaars getrokken:
geschenkbon van 50 euro toegestuurd.
vraag & Antwoord foto: Bert Strootman
Oplossing vorige nummer
Delft. Tel. 015 – 219 00 92 / 06 – 515 084 68.
Twee vragen over de vakantietoeslag De medewerkers van de Pensioen Informatielijn
Uw pensioenopbouw stopt als u met pensioen gaat.
beantwoorden in Bouwpensioen telkens een veelge
Vanaf dat moment keert BPF Bouw u elke maand
stelde vraag. Deze keer: bouw ik pensioen op over mijn
pensioen uit. We keren uw vakantietoeslag echter één
vakantietoeslag? En krijg ik tijdens mijn pensioen ook
keer per jaar uit. We doen dat in de maand mei. Heeft u
vakantietoeslag?
ook een vraag? Bel dan de Pensioen Informatielijn, tel. 020 - 583 40 40. Onze medewerkers helpen u graag!
Uw vakantietoeslag behoort samen met uw overeen gekomen vaste loon tot uw pensioenloon. Dit betekent dat u ook over dit deel van uw inkomen pensioen opbouwt. De opbouw bedraagt 2,25% per jaar.
bouwpensioen 2 - 5
Gepensioneerde metselaar emigreert met vriendin
Herman en Trudy voelen zich thuis in Duitsland Een belangrijke reden om te emigreren was de huizenprijs in Duitsland. Herman: ‘Hier krijg je meer woning voor je geld. We hadden hier wel eens vaker rondgekeken. De buurt stond ons aan. Het is rustig, we zitten aan de rand van het dorp en we hebben leuke buren.’
Supermooi Hermans dochter reageerde emotioneel op het nieuws dat haar vader in Duitsland ging wonen. Maar dat had vooral te maken met het feit dat hij pas anderhalf jaar weduwnaar was. Trudy’s kinderen vonden het daarentegen ‘supermooi’ dat hun moeder
Het klinkt heel romantisch. Zij zocht een metselaar voor
ging samenwonen. Trudy die in Oldenzaal woonde: ‘Ik ben in 1991 gescheiden en was dus al best lang alleen.’ Trudy’s broer
de verbouwing van haar badkamer, hij kwam de klus
vroeg alleen vol verbazing: ‘Ga jij naar Duitsland?’ Hij sprak het
klaren en belde haar twee weken later voor een date.
uit alsof het een heel vies woord is.
Dat was in 1999. Inmiddels wonen Herman Kosters (66) en Trudy Lubbers (56) al bijna zes jaar in hun ruime bungalow
Neuenhaus Dinkel heeft 9500 inwoners, onder wie zo’n 600 Nederlanders. Trudy en Herman voelen zich helemaal thuis. ‘We doen gewoon mee met de feestjes in de buurt. Het bevalt ons
in het Duitse Neuenhaus Dinkel, net over de grens bij
prima’, verklaart Herman. Voor Trudy geldt hetzelfde, maar ze
Ootmarsum, Hermans voormalige woonplaats.
moest er wel aan wennen dat je hier niet zomaar bij iemand op
469
Ongeveer 1 procent van onze ruim 200.000 gepensioneerden woont in het buitenland. U ziet de aantallen per land.
380
Gegevens 2006.
285
191
119 83
69
57
6 - bouwpensioen 2
36 10
15
18
10
3
59
53
19 2
16
23
22
Ca VS n C ad Zu ara a id ïb -A en m er Ni Au ika eu st w ral -Z i ee ë la nd Az ië
Herman kan nu bijen houden.
20
Be Du lgi its ë la Gr Fra nd oo nk t-B rij rit k ta ni ë M Ita ac lië ed Oo on st ië en Po rijk rtu g Ov S al er pa ig nj Eu e ro M pa a Zu rok k i Ov d-A o er frik ig a Af rik M a id de Tur n- kije Oo st An en til le n
29
foto’s: Bert Strootman
Tekst: Ellen Leijser
de koffie gaat. ‘Herman hoefde helemaal nergens aan te wennen’, lacht ze. ‘Vanaf dag 1 was hij hier thuis.’
Papierwinkel Bij de verhuizing kwam een flinke papierwinkel kijken. Want al is het om de hoek, het is toch een emigratie. Herman: ‘Ja, je hebt wel wat te regelen. Maar je moet het ook niet overdrijven, hoor! De Duitse gemeente is bovendien heel efficiënt. We hebben ons daar ingeschreven en een Duits banknummer aangevraagd. Mijn pensioen en mijn AOW worden nu op mijn Duitse bankrekening gestort.’
Wat betekent emigratie voor uw pensioen van BPF Bouw?
De regelgeving is de laatste tijd vereenvoudigd, hebben ze
Heeft u recht op een pensioen van BPF Bouw? Dan krijgt u dat ook
gemerkt. Zo is hun verblijfspas, die eerst vijf jaar geldig was,
uitgekeerd als u in het buitenland woont. Toch moet u met een aantal
nu voor onbepaalde tijd verlengd. Voor zijn pensioen en zijn
dingen rekening houden:
AOW moet Herman wel elk jaar bewijzen dat hij nog leeft.
• Zorg dat BPF Bouw uw nieuwe adres kent. Gemeenten geven geen
‘Dan ga ik naar het gemeentehuis, laat ik even mijn hoofd zien
verhuizingen naar het buitenland aan ons door. Dat moet u zelf doen.
en onderteken ik een formulier.’
Stuur uw adreswijziging naar: BPF Bouw, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Vergeet niet uw registratienummer te vermelden.
Duits kenteken Voor Trudy was het even schrikken toen ze haar rijbewijs ging
• Heeft u een Nederlands bankrekeningnummer? Dan krijgt u uw
verlengen. Ze moest haar oude vertrouwde roze papiertje inruilen
pensioen uitgekeerd in maandelijkse bedragen. Heeft u een buitenlands
voor een ‘simpel Duits kaartje’. Hermans auto heeft inmiddels
bankrekeningnummer? Dan krijgt u het doorgaans uitgekeerd in één
een Duits kenteken. ‘Ik vind het helemaal niet raar om daarmee
jaarlijks bedrag. Op verzoek kunnen we dit in sommige gevallen
rond te rijden’, zegt hij nuchter. ‘Het leuke is dat je zelf je
omzetten in maandelijkse uitkeringen.
nummerbord mag kiezen. Ik heb gekozen voor TH. Dat staat voor Trudy en Herman’, glundert hij. Trudy kijkt hem liefdevol aan.
• Wij keren uw pensioen alleen uit als we uw Burgerservicenummer (BSN) hebben. Heeft u geen BSN? Dan hebben wij een kopie van een geldig
Koninginnedag Hun leven speelt zich grotendeels in Duitsland af. Hoewel het
reisdocument nodig. Dan vragen wij een BSN-nummer op bij de Belastingdienst.
prijspeil vergelijkbaar is, doet Trudy af en toe boodschappen in Nederland. Ze missen Nederland alleen op 30 april. Dan zitten ze
• U moet elk jaar een levensbewijs (laten) opsturen. Dat is een officieel
de hele dag voor de televisie. Trudy verzucht: ‘Ik ben nu eenmaal
document van een officiële functionaris, voorzien van een handtekening
koningsgezind.’
en een stempel.
Herman, die in 2000 met de VUT is gegaan, zou niet meer terug
Meer weten? Raadpleeg dan uw vakbondsconsulent of bel de Pensioen
willen. Hij heeft hier meer ruimte en kan daardoor bijen houden.
Informatielijn, tel. 020 – 583 40 40. U kunt ook kijken op www.bouwpensioen.nl.
Sinds de verhuizing naar Duitsland is hij imker. ‘Ik vind bijen nuttige en prachtige dieren’, zegt hij. Bovendien ben ik gek op honing.’ Herman geeft regelmatig honing weg en soms verkoopt hij wel eens een potje. ‘Maar ik loop er niet mee te leuren, hoor!’
Waar moet u nog meer aan denken als u emigreert? U moet een aantal zaken regelen. U vindt een handige checklist op www.vertreknaarhetbuitenland.overheid.nl. U krijgt hier informatie over
Kleinkinderen
de meest uiteenlopende onderwerpen zoals:
Emigeren naar een verafgelegen land als Spanje en Frankrijk kunnen zij zich niet voorstellen. Vanwege hun tien kleinkinderen.
- Verblijfsvergunning - Verhuizen
De jongste is een jaar, de oudste negen. ‘Ze zijn allemaal dol op
- Uitschrijven bij de gemeente - Aangifte inkomstenbelasting
Herman’, vertelt Trudy. ‘Als ze op bezoek zijn, pakt hij zijn gitaar,
- AOW-uitkering - Huurtoeslag
doet een hoed op en gaat cowboytje met ze spelen. Het is altijd
- Zorgtoeslag - Ziektekosten
gekkigheid.’ Ze wijst naar het zwembad in de achtertuin. ‘Maar
- Rijbewijs - Uitvoeren van uw auto
dat vinden ze natuurlijk ook geweldig.’
- Woning kopen - Woning huren
bouwpensioen 2 - 7
Adressenboekje BPF Bouw Postbus 637, 1000 EE Amsterdam Basisweg 10, 1043 AP Amsterdam Tel. 020 – 583 40 40 Fax 020 – 583 87 10
Belangrijke opgave in moeilijk beursklimaat
We beleggen om te kunnen indexeren
[email protected] www.bouwpensioen.nl De volgende organisaties zijn vertegenwoordigd in het bestuur van BPF Bouw: FNV Bouw Postbus 520, 3440 AM Woerden Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden Tel. 0900 FNV BOUW
BPF Bouw belegt onder meer in aandelen, (staats)obligaties en vastgoed. We willen een rendement halen dat ons in staat stelt de pensioenaan spraken volledig te indexeren. Maar het beursklimaat en de economische omstandigheden zijn slecht. Moeten we ons zorgen maken? We vragen het aan Freek Vergunst, vermogensbeheerder van BPF Bouw. Hij is nauw betrokken bij het beleggingsbeleid.
of 0900 – 368 26 89
[email protected] www.fnvbouw.nl
Kan BPF Bouw de pensioenaanspraken volgend jaar weer volledig indexeren? Dat kan ik nu nog niet zeggen. De volgende indexatieronde vindt pas plaats
CNV Hout en Bouw
op 1 januari 2009. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat we onder normale
Postbus 38, 3984 ZG Odijk
omstandigheden een indexatie mogen verwachten die de loontrend in de
Oude Haven 1, 3984 KT Odijk
bouwnijverheid grotendeels volgt (zie pagina 3, red.). Dat is de theorie. Maar
Tel. 0900 – 422 26 84
laten we eens naar de praktijk kijken. BPF Bouw streeft sinds 1987 naar volledige
Fax 030 – 657 1101
indexatie. We doen dat dus al twintig jaar. We hebben in 18 van die 20 jaar volledig
[email protected]
kunnen indexeren. Dat is behoorlijk goed.
www.cnvhb.nl Bouwend Nederland
Kunt u aangeven wat BPF Bouw nodig heeft om volledig te kunnen indexeren?
Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer
Dat is lastig. Maar ik kan wel één van de belangrijkste voorwaarden noemen:
Zilverstraat 69, 2718 RP Zoetermeer
we moeten ongeveer 2,8% van de rente op onze (staats)obligaties overhouden.
Tel. 079 – 325 22 52
Anders gezegd: als we het inflatiepercentage van het rentepercentage aftrekken,
Fax 079 – 325 22 90
moet er 2,8% overblijven. We noemen dat verschil de reële rente.
[email protected]
Waarom willen we dat percentage overhouden?
Nederlandse Bond van
Ten eerste omdat we de huidige en
Timmerfabrikanten
toekomstige gepensioneerden dan kunnen
Postbus 24, 1400 AA Bussum
compenseren voor de gestegen prijzen. Hun
Nieuwe ’s-Gravelandseweg 16,
pensioenen worden daardoor waardevast.
1405 HM Bussum
Ten tweede omdat we hen dan kunnen
Tel. 035 - 694 70 14
laten meedelen in de stijgende welvaart,
Fax 035 – 694 49 10
net als de werknemers in de bouwnijverheid.
[email protected]
Hun pensioenen worden daardoor ook
www.nbvt.nl
welvaartsvast.
Federatie van Ondernemersorganisaties in de Afbouw (FOA)
Foto: Bert Strootman
www.bouwendnederland.nl
Hoeveel reële rente houden we momenteel over?
Postbus 30, 2740 AA Waddinxveen
De rente bedraagt op dit moment ongeveer
Tel. 0182 – 572 166
4,6% en de inflatie ongeveer 2,8%. De reële
Fax 0182 – 572 083
rente is dus 4,6 min 2,8 = 1,8%. Dat is te
[email protected]
weinig. We hebben 2,4% nodig om de Freek Vergunst: ‘We hebben in 18 van de laatste 20 jaar volledig kunnen indexeren. Dat is behoorlijk goed.’
8 - bouwpensioen 2
We hebben het tot nu toe gehad over staats obligaties. Maar we beleggen ook in aandelen en vastgoed. In hoeverre zijn deze beleggingen gevoelig voor inflatie? Die hebben daar minder last van. De huuropbrengsten van ons vastgoed volgen de inflatie doorgaans. Hetzelfde geldt voor de koersen van onze aandelen, tenzij de inflatie extreem hoog is.
Beleggingen BPF Bouw op 31 maart 2008 Beleggingsportefeuille BPF Bouw
D
E
A
C B A= Vastgoed (23%), B= Aandelen (32%) C= (Staats)obligaties (37%) D= Inflatiebestendige staatsobligaties (5%) E= Overige (3%)
De aandelenkoersen zijn overigens wel fors gedaald. Dat klopt. Onze aandelen hebben een tik gehad. Dat is pensioenen waardevast te maken. En nog eens 0,4% om ze
vervelend, maar daar hebben we minder last van.
welvaartsvast te maken. Dat is bij elkaar 2,8%.
Hoe komt dat? De reële rente is nu dus te laag. Hoe komt dat?
Een daling van aandelenkoersen is tot nu toe altijd tijdelijk
De grootste boosdoeners zijn de lage rentestand en de
geweest. Vroeg of laat treedt er herstel op. En misschien
oplopende inflatie. Jammer genoeg kunnen we deze niet
kunnen we dan op een laag niveau bijkopen. Daar komt
beïnvloeden. Maar we kunnen er wel voor zorgen dat we
nog bij dat slechts een derde deel van onze portefeuille uit
minder last hebben van de inflatie. Dan houden we een
aandelen bestaat.
hogere reële rente over. Inflatie hakt er harder in. Als we de huidige en toekomstige
Hoe doen we dat?
pensioenaanspraken indexeren voor inflatie gaat het over veel
Door te beleggen in inflatiebestendige staatsobligaties. Dat
meer geld dan we in aandelen hebben belegd. Ga maar na:
zijn staatsobligaties die niet alleen een vaste rente opleveren,
onze pensioenaanspraken bedragen zo’n 18 miljard en onze
maar bovendien de inflatie volgen. Anders gezegd: we krijgen
aandelen zijn ongeveer 8 miljard waard. Maar wat nog veel
de inflatie vergoed, waardoor de reële waarde gelijk blijft.
belangrijker is: prijsstijgingen verdwijnen zelden. We zitten
Dat is belangrijk in een periode met een stijgende inflatie.
er jaren aan vast. Dus ook aan de inflatie en indexatie die er eventueel uit voortkomen.
Hoeveel hebben we belegd in dergelijke staatsobligaties? Op dit moment ongeveer 5% van het vermogen. We denken er sterk over dit percentage te verhogen, zodat de beleggingen beter bestand zijn tegen inflatie.
Het beleggingsrendement over het eerste kwartaal van dit jaar viel tegen. Komt de volledige indexatie hierdoor in gevaar? BPF Bouw heeft een behoorlijke financiële buffer om tegen vallers op te vangen. We hebben hierdoor bijna altijd volledig
Zijn er meer manieren om de beleggingen inflatiebestendig te maken? Ja, maar die zijn te ingewikkeld om in een paar regels
kunnen indexeren, ook in slechte jaren. Ik wijs er nogmaals op: we streven al 20 jaar naar volledige indexatie en het is slechts twee keer voorgekomen dat we dat niet hebben gehaald.
uit te leggen. De essentie is dat we er voortdurend naar op zoek zijn. Dat is belangrijk, want dat helpt ons om de pensioenaanspraken volledig te kunnen indexeren.
Meer weten over het indexatiebeleid van BPF Bouw? Lees dan pagina 3.
bouwpensioen 2 - 9
Foto: Bert Strootman
eethoek
BPF Bouw demonstreert pensioensimulator op Afbouwexpo BPF Bouw heeft de Afbouwexpo, die
Meer weten over de Pensioensimulator?
van 23 tot en met 26 april plaatsvond
Ga naar www.bouwpensioen.nl. Heeft
in de Brabanthallen, benut om de
u geen internet? Informeer dan bij uw
Pensioensimulator extra onder de
vakbondsconsulent.
aandacht te brengen. Bezoekers die pensioen opbouwen bij BPF Bouw konden de simulator binnen een paar minuten laten uitrekenen hoeveel
Maak bacteriën het leven zuur!
pensioen ze later zouden krijgen.
Lekker, vakantie! Maar niet als je voortdurend
Bezoekers konden zich bovendien laten
naar een zekere plaats moet, omdat bacteriën je
fotograferen tijdens een welverdiend
ingewanden terroriseren.
weekendje Parijs. Als voorbeeld van
Maar ook hoe hoog het nabestaandenpensioen voor hun partner zou zijn als ze komen te overlijden.
één van de leuke uitstapjes, waarvoor Bacteriën zijn net als wij. Ze houden van warm, maar
ze tijdens hun pensioen eindelijk tijd
niet té. En ze houden van water in de buurt. Daarom
zullen hebben. Zo kreeg hun pensioen
vergezellen ze ons graag naar zonnige oorden. Met
een gezicht.
de bekende gevolgen, zoals overgeven en diarree. Foto’s: Bert Strootman
Wat kun je daartegen doen? Maak die vervelende bacteriën het leven zuur! Maak alles héél heet, héél koud of héél droog. En geef die irritante beestjes geen tijd om zich te installeren. Vergeet bewaren, tenzij je een koel- en vrieskast mee hebt. Eet alles meteen op! Lauw is het ideale vakantieklimaat voor lieverdjes als de bacillus cereus en de campylobacter. Bakken? Prima, maar dan héét en gáár! En tja, sla is lekker als het warm is. Maar dat vinden de listeriabacteriën ook. Kook je groenten daarom! Staphylococcen nestelen zich graag in vochtige doeken. Maar ze zitten ook op je handen en op borden die in koud vakantiewater zijn afgewassen. De oplossing: was je handen met desinfecterende zeep als je gaat koken of eten. En maak snijplanken, borden en bestek schoon met kokendheet water. Kook de theedoeken uit en gebruik ze dróóg! Ten slotte: bacteriën zijn net mannen. Ze zijn dol op barbecuen! Dus vergeet rauwe biefstukken, gewoon stoer doorbakken! Loethe Olthuis, culinair journalist
10 - bouwpensioen 2
Colofon Bouwpensioen is een uitgave van BPF Bouw. Bouwpensioen verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. Redactieraad BPF Bouw Joyce van Dongen (Technisch Bureau Bouwnijverheid), Hans Prins (Cordares), Kees Scheepens (Bouwend Nederland), John Kerstens (FNV Bouw), Gerard van Santen (CNV Hout en Bouw), Anton van Kruistum (Afbouwsector), Lydia Reinewald (Stifa), Saskia Kok (Pensioen Informatielijn), Wim Stoeltie (Deelnemersraad BPF Bouw *) en Job Ligteringen (BarcC).
Aan dit nummer werkten mee René Blansjaar, Ellen Leijser, Loethe Olthuis, Jan-Dirk Onrust en Bert Strootman.
* De Deelnemersraad vertegenwoordigt de deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. De raad is actief betrokken bij de besluitvorming.
Adres redactie Bouwpensioen Postbus 637 1000 EE AMST ERDAM
[email protected]
Bouwpensioen is bedoeld om u een beknopte en vereenvoudigde indruk te geven van zaken die zich voordoen op pensioengebied. U kunt geen rechten ontlenen aan de artikelen in dit magazine. Voor een uitputtende beschrijving van de rechten en verplichtingen verwijzen wij u naar de reglementen van de pensioenregelingen. U kunt deze aanvragen bij de Pensioen Informatielijn. U vindt ze echter ook op www.bouwpensioen.nl.
Concept en realisatie BarcC, Obdam www.barcc.nl ISSN: 1871-9465
Foto: Bert Strootman
Een hockeymeisje in de bouw. Het klinkt als de titel van een meisjesroman, maar voor Janneke Schopman is het werkelijkheid. Drie dagen per week is ze coördinerend werkvoorbereider aanbestedingen bij Heijmans Beton- en Waterbouw in Rosmalen. Daarnaast is ze één van de steunpilaren van het Nederlands hockeyteam dat goud wil halen tijdens de Olympische Spelen in Peking.
Werkvoorbereider gaat voor Olympisch goud Hockeyster Janneke Schopman naar Peking
Naam: Janneke Schopman
Als ik voor een langere periode wegga, zorg ik
heb je nog Australië, Argentinië en Duitsland.
Geboortedatum: 26 april 1977
dat de dingen zijn afgerond. Ik heb absoluut de
Verder is er ongetwijfeld nog een land dat
Woonplaats: Den Bosch
ambitie om het goed te doen. Het gaat overigens
verrast. Dat is altijd zo bij de Spelen. Het wordt
Burgerlijke staat: single
prima. Als ik niets wezenlijks zou kunnen
dus lastig, maar we maken zeker kans.’
Studie: Civiele Techniek, TU Delft
bijdragen, zou Heijmans mijn contract echt niet
Denkt ze dat haar Heijmans-collega’s haar
Nederlands Elftal: sinds 2001
hebben verlengd.’
verrichtingen zullen volgen? ‘Ze kijken in ieder geval met meer belangstelling naar de
Wie voor de hoogste podiumplaats gaat, moet
Stoer
wedstrijden van het Nederlands damesteam.
zich goed voorbereiden. Daarom hebben alle
Haar hockeycollega’s vinden het wel stoer dat
geselecteerde hockeysters hun werkzaamheden
zij in zo’n mannenwereld werkt. Janneke: ‘Ja,
op 1 maart stopgezet. Het aantal trainingsuren
maar ze vinden het ook leuk, omdat het anders
werd op hetzelfde moment verdubbeld. Janneke
dan anders is. De meeste meiden studeren nog.’
is sinds die dag met onbetaald verlof en krijgt
Janneke zal in China weinig gelegenheid hebben
een vergoeding van het NOC/NSF op basis van
om bij de talrijke bouwprojecten te gaan kijken.
het minimumloon. ‘Het is bijna professioneel’,
‘Daar is nauwelijks ruimte voor, ook niet op
Gezocht: bekende Nederlanders in de bouw
zegt ze. ‘Ik ben Heijmans overigens dankbaar
dagen dat we geen wedstrijd spelen. We zitten
Kent u een bekende Nederlander die in de
dat ze zich flexibel opstellen en hieraan willen
dan in een ritme van trainen, eten, rusten en
bouw werkt of heeft gewerkt? Stuur uw tip
meewerken.’
slapen. Dan heb je geen behoefte om op pad te
naar: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637,
gaan. Je bent dan in een bepaalde mind set die
1000 EE Amsterdam. U kunt ook mailen:
je vooral moet vasthouden.’
[email protected].
Karakter
Ik heb het idee dat ze het wel grappig vinden.’ Tekst: Ellen Leijser
Janneke is wel vaker met onbetaald hockeyverlof gegaan. Levert dat geen scheve gezichten op bij
Heijmans-collega’s
Leidt uw tip tot een interview? En was u de
haar collega’s? Of doet ze juist extra haar best
Waagt Janneke zich aan een voorspelling?
eerste lezer die deze tip stuurde? Dan ont-
om dat te voorkomen? ‘Ja, maar dat zit al in
‘Tja, Nederland staat altijd in de top drie.
vangt u een geschenkbon van 50 euro.
mijn karakter. Ik wil gewoon goed werk leveren.
Maar China is niet te onderschatten en dan bouwpensioen 2 - 11
j a n v i ss e r
Zweedse puzzel
Z w e e d s e p u zz e l
Als u de puzzel helemaal hebt opgelost, kunt u de oplossingsbalk invullen. apenstaartje wintersport
grondstof voor turf storing ondervindend
_K_K_K__ ≥*≥*≥*≥≥ * * * L_X_X_XX ******** _7____Z_ ≥**≥*≥** ** * ** L__X_7__ ****≥*** **** *** __7_X___ ≥≥***≥≥* *** * LX__7XX_ ***≥***≥ *** *** ___C___X ≥*≥***** * ***** L____Z__ ****≥*** **** *** oude lengtemaat
gewricht
Foto: Bert Strootman
Respect moet je verdienen
4
huivering
niet even
gestold vleesnat
5
maanstand
Spaanse edelman
numero
ingenieur
sprookjes figuur in goede conditie
sprookjes figuur
windrichting
geladen deeltje muzieknoot
Wilt u weten of u het goed heeft? Kijk dan op www.bouwpensioen.nl.
7
rund
kortschrift
groente
Vul dan de oplossingsbalk in.
2
ijzerhoudende grond
handvat
3
Heeft u de puzzel opgelost?
6
Rijkswaterstaat
1
1
2
3
4
5
6
7
^^^^^^^
© DENKSPORT PUZZELBLADEN
Zet in uw agenda!
Vutter Jan Visser (62) werkte als lasser in de grond-, weg- en waterbouw bij De Klerk in Werkendam.
‘Werkendam is een dorp van bouwvakkers en kerken. Geloof en werk gaan bij ons goed samen, maar
15 t/m 18 juli: Nijmeegse Vierdaagse. In het
18 t/m 20 sept: Euroskills 2008. Wedstrijden
daarbuiten niet altijd. Om het zacht te zeggen: niet
kader van dit wandelevenement zijn er van
in meer dan 50 beroepen, waaronder met-
elke collega die ik in het land tegenkwam, was erelid
12 t/m 18 juli festiviteiten in de stad.
selaar, timmerman, stukadoor, tegelzetter
www.vierdaagsenijmegen.com.
en voorman. Deelnemers uit 27 landen.
van de Bond tegen Vloeken. Bouwvakkers staan er een beetje om bekend.
Ook demonstraties en optredens. Sept/okt: u ontvangt uw pensioenoverzicht
Ahoy, Ahoyweg 10, Rotterdam.
van BPF Bouw.
www.euroskills2008.nl.
9 t/m 11 sept: Bouwrelatiedagen.
25 sept: Nationale Dubodag 2008. Congres
Evenementenhal Gorinchem,
en informatiemarkt over duurzame
kon. Sommigen lieten dan direct horen dat het ook
Franklinweg 2. Gorinchem.
woningrenovatie en binnenstedelijke her-
wel wat meer kon. Dus dat werkte niet. Ik leerde
www.evenementenhalgorinchem.nl.
ontwikkeling. WTC Rotterdam, Beursplein
Als gelovig mens had ik wel eens moeite met dat gevloek. In het begin vroeg ik of het niet wat minder
37, Rotterdam. www.dubodag.nl.
ervan dat je eigenlijk niet kunt vragen om respect. Je krijgt het pas als je zelf respect voor anderen toont.
Met de vaste groep van collega’s ging het uiteindelijk altijd goed. Maar met onbekenden en uitzendkrachten was het lastiger. Daarom vond ik het wel prettig om
17 t/m 19 sept: APEX 2008. Vakbeurs en congres over hoogwerkers.
29 sept t/m 1 okt: Vakbeurs Vloeren. Zachte
MECC Maastricht, Forum 100. Maastricht.
en harde vloerbedekking en aanverwante
www.apexshow.com.
artikelen. Evenementenhal Gorinchem, Franklinweg 2. Gorinchem. Tel. 0183 – 680680. www.evenementenhalgorinchem.nl.
in het land met mijn vertrouwde collega’s te kunnen samenwerken. Die riepen tenminste gewoon ‘auw’ als
29 sept t/m 3 okt: Hout 2008. Vakbeurs
ze zichzelf met een hamer op de vinger sloegen.’
voor hout en plaatmateriaalbewerking. Ahoy, Ahoyweg 10, Rotterdam. www.hout.nl.
12 - bouwpensioen 2
