Jaarverslag Universiteitsbibliotheek Leiden 2001
Jaarverslag Universiteitsbibliotheek Leiden 2001
Leiden, 2002
Voorwoord Jaarverslagen vormen fascinerende lectuur voor de liefhebber. Zeker bij lezing van zo’n verslag jaren later slaat de verwon-dering toe. Wat in een goed jaarverslag te zien is, zijn de zaken die in het verslagjaar in het brandpunt van de belangstelling stonden. Voor de Leidse universiteitsbibliotheek zou ik er zelf voor het jaar 2001
Bibliothecaris: drs. Paul Gerretsen
twee zaken uit willen lichten, omdat die symbool kunnen staan voor de activiteiten van de bibliotheek in dit jaar en de komende jaren.
Allereerst is daar de Digitale Bibliotheek, die in het afgelopen jaar vooral vorm kreeg in de website Elektronische tijdschriften, waar de UB in samenwerking met de facultaire bibliotheken en de universitaire gemeenschap inmiddels 4.000 tijdschriften in elektronische vorm beschikbaar stelde. De bibliotheek staat voor de taak de nieuwe informatievormen in de Digitale Bibliotheek gestalte te geven en tegelijkertijd de papieren bibliotheek niet te vergeten: in 2001 kwamen maar liefst 25.000 nieuwe boeken de bibliotheek binnen. De aandacht voor zowel de nieuwe als de ‘oude’ bibliotheekvormen legt uiteraard een behoorlijke druk op de financiële spankracht van de bibliotheek. Een tweede punt dat symbool staat voor de activiteiten van de bibliotheek is het Scaliger Instituut, een samenwerkingsverband van de Universiteitsbibliotheek en de Leidse faculteiten dat als een van haar doelen heeft om de Leidse collecties beter te integreren in het Leidse onderzoek en onderwijs. Met de komst van prof. dr. W.P. Gerritsen op de ‘Scaliger’leerstoel in januari 2001 kreeg dit instituut een nieuwe impuls. Het jubileumboek Magna Commoditas over 425 jaar Universiteitsbibliotheek Leiden rolde in 2001 van de pers. Ik hoop dat de bibliotheek nog eeuwen een ‘Magna Commoditas’ (groot gemak) voor Leiden en de wetenschappelijke wereld mag zijn.
1
2
Inhoud
Voorwoord bibliothecaris
1
Inhoud
3
2001 Digitale bibliotheek Scaliger Instituut
Prins Willem-Alexander ontvangt Magna Commoditas
7
Elektronische tijdschriften
9
Vernieuwing website
10
Scaliger Instituut
12
Restauratrice-in-huis
13
Perzisch handschrift gerestaureerd
15
Vernieuwd instructieprogramma
16
Tentoonstelling Duistere machten
17
International Institute for the Study of Islam in the Modern World [ISIM]
18
Universiteitsbibliotheek Aanwinsten Westerse geschiedenis en Frans, Italiaans & Algemene Literatuurwetenschap
22
Inleiding
23
Organogram
24
Afdeling Informatie Technologie
24
Afdeling Ondersteunende diensten
26
Aanwinsten Nederlands en Engels
27
Afdeling Collectievorming en Informatievoorziening i.o.
Aanwinsten Duits en Spaans & Portugees
28
30
Afdeling Boekencircuit
31
Aanwinsten Afrikaans, Hebreeuws & Algemene Taal Wetenschap en Niet-westerse geschiedenis
33
Afdeling Uitleen en Magazijn
34
Dienstverleningscijfers
35
3
Nieuw Heureka en Aanwinst Slavische, Baltische & Oeral-Altaïsche talen Bijzondere collecties: Westerse handschriften
Aanwinst Westerse handschriften
35 37
39
Bijzondere collecties: Oosterse letteren en geschiedenis
Aanwinst Oosterse letteren en geschiedenis
40
42
Tentoonstellingen
44
Aanwinsten te kijk
45
Vrienden van de Universiteitsbibliotheek
47
Dienstraad
48
Lijst van publicaties van en over de UB
49
Financiën Universiteitsbibliotheek Balans & Exploitatierekening
54
Verantwoording financiële cijfers
56
Decentrale bibliotheken Aanwinsten Sociale wetenschappen en Wiskunde en Natuurwetenschappen
60
Bibliotheek van Sociale Wetenschappen
61
Bibliotheek van Wiskunde en Natuurwetenschappen
62
Bibliotheek Instituut Kern
63
Bibliotheek Talen en Culturen van Japan en Korea
64
Juridische bibliotheek
66
Aanwinst Juridische bibliotheek
67
Bibliotheek Archeologie
68
Bibliotheek Kunstgeschiedenis/Prentenkabinet
69
Bibliotheek Sinologisch Instituut
70
Adressen
71 4
2001
5
6
Prins Willem-
Donderdag 28 juni is voor de bibliotheek een hoogtepunt. Op deze dag
Alexander
heeft Prins Willem-Alexander het eerste exemplaar van de geschiedenis van de Universiteitsbibliotheek in ont-vangst genomen.
ontvangt Magna
Een overzichtswerk over de geschiedenis van de Leidse Universiteits-
commoditas
eeuw, zijn grondig bestudeerd. Korte algemene overzichten zagen regel-
bibliotheek ontbrak. Bepaalde perioden, zoals bijvoorbeeld de zeventiende matig het licht; schatten uit de bibliotheek werden ter gelegenheid van lustrumjaren tentoongesteld. Een overzicht werd node gemist. Juist door deze leemte in de geschiedschrijving was het mogelijk het functioneren van de bibliotheek vanaf haar stichting tot nu op nieuwe wijze te bestuderen Berkvens-Stevelinck beschrijft de geschiedenis van de UB aan de hand van de opeenvolgende bibliothecarissen. Bij de oprichting van de universiteit in 1575 is van een echte bibliotheek nog geen sprake. Maar
Prins Willem-Alexander bekijkt het eerste exemplaar van Magna Commoditas.
dat
verandert
in
als
de
eerste
bibliothecaris, Janus Dousa, wordt aangesteld. Oorspronkelijk werd de bibliotheek gezien als een bron van inspiratie: een lezer moest zich kunnen omringen met boeiende gesprekspartners, dat wil zeggen, auteurs uit allerlei disciplines. Gedurende de eeuwen die daarop volgden,
Een bijzondere gebeurtenis uit de geschiedenis van de Universiteitsbibliotheek is de verwerving van het legaatScaliger in 1609. Deze Talmud Babylonicum is aangeschaft om het Nieuwe Testament beter te kunnen annoteren.
1587
groeide de bibliotheek met haar tijd mee. Zo werden in de achttiende eeuw tijdschriften steeds belangrijker om te weten te komen wat zich in de frontlinie van de wetenschap afspeelde. Eerst in de negentiende eeuw begint men systematisch te collectioneren en ontwikkelt zich het instrumentarium om de collectie voor de bezoekers toegankelijker te maken 7
Natuurlijk schafte de bibliotheek de tijdschriften aan. Samen met grote legaten en aankopen uit de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw leidde dit tot ruimtegebrek dat pas met de nieuwbouw in 1982 werd opgelost. De laatste etappe van het boek leidt de lezer van twee wereldoorlogen naar cyberspace in 2000. De bibliotheek is tegenwoordig niet meer de enige bron van informatie. Ze moet concurreren met internet en elektronische bibliografieën. Met de Digitale Bibliotheek probeert ze hierop een antwoord te vinden. Een constante is de spanning tussen onderzoek en onderwijs. Een bibliotheek kan de kloof overbruggen. In deze geest is in 2000 het Scaliger Instituut opgericht.
In 1876 gaf de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde haar bibliotheek in langdurig bruikleen aan de UB. Ook Der minnen loep van Dirc Potter behoort tot deze collectie (Ltk. 205).
Prins Willem-Alexander bekijkt het eerste boek van de UB: de Polyglotbijbel geschonken door Willem van Oranje, gedrukt door Plantijn in Antwerpen. 8
Elektronische
Vanaf 1 januari 2001 zijn er via de website Elektronische tijdschriften van
tijdschriften
de UB ruim 3500 tijdschriften elektronisch beschikbaar. De Digitale bibliotheek begint hiermee gezicht te krijgen. Het merendeel van deze tijdschriften is fulltext: de artikelen zijn volledig op te vragen en te printen. Van een klein gedeelte van de tijdschriften is alleen een inhoudsopgave of samenvatting te zien.
Veel tijdschriften zijn ook in papieren vorm op de universiteit aanwezig, maar via het grote contract dat in 2001 is afgesloten met Elsevier ScienceDirect en Kluwer krijgt de Universiteit Leiden ook tijdschriften fulltext online die niet in print beschikbaar zijn. Het aantal beschikbare elektronische tijdschriften is eind 2001 gestegen naar 3900. De website maakt gebruik van een databank die onder coördinatie van de UB door de verschillende faculteiten gezamenlijk wordt onderhouden. De website wordt goed bezocht: van 250 bezoekers op een doordeweekse dag in januari 2001 tot 300 bezoekers per dag eind 2001. In de loop van 2001 werd de functionaliteit van de website sterk uitgebreid: er kwamen onder andere links naar de plaats van de papieren versie van het tijdschrift in de Leidse catalogus, n aar de Nederlandse Centrale Catalogus en naar relevante bestanden in de Electronic Reference Library (ERL). Ook worden alle tijdschriften op onderwerp gerangschikt. Als Leidse primeur is
via: http://ub.leidenuniv.nl
er een knop op de website waarmee gebruikers direct met de projectmedewerkers Elektronische tijdschriften kunnen chatten, zodat foutjes direct kunnen worden opgelost en vragen beantwoord.
9
In 2001 is de website van de UB uiterlijk en inhoudelijk vernieuwd: het UB-
Vernieuwing
publieksnetwerk is geïntegreerd met de al bestaande website. In
website
samenhang met deze vernieuwing is de website Bijzondere collecties verschenen.
Deze vernieuwing is vooral zichtbaar in de verschijning van de centrale webpagina’s van de UB (exclusief Bijzondere collecties en publieksnetwerk) in een nieuwe huisstijl en op een nieuw adres. Op 7 maart 2001 vond de introductie van deze website plaats aan de universitaire bibliotheekmedewerkers en andere belangstellenden. De website is ‘live’ gegaan op 21 maart 2001. Later in het jaar heeft de nadruk gelegen op de webwerkzaamheden in de UB: wie welke taken uitvoert en op welke wijze, evenals het vernieuwen van de navigatie èn inhoud van de website. In het verlengde van de notitie Rolverdeling UB-websites zijn een overkoepelende WWW-raad en een dagelijkse redactie in het leven geroepen. Deze redacties bepalen de richting waarin de website zich moet ontwikkelen, te beginnen met de inhoudelijke vernieuwing van inmiddels verouderde informatie. Er zijn redacteuren aangesteld voor de verschillende collecties in de UB en de vakreferenten (verantwoordelijk voor de collectievomimg in ruime zin) en afdelingen zijn getraind in het onderhouden van hun deel van de website. Tot slot is er een nieuwsvoorziening gestart op de UB-homepage: nieuwsberichten op de homepage en een archiefpagina voor ouder nieuws.
10
http://ub.leidenuniv.nl
Website bijzondere collecties
In de loop van maart 2001 is ook de website Bijzondere collecties verschenen, in samenhang met de vernieuwde website van de UB. De website bevat informatie over de Oosterse en Westerse afdelingen, de collecties, de bijzondere studiezalen en biedt een compleet overzicht van tentoonstellingen in de UB sinds 1983, met reeds een groot aantal digitale presentaties. Vermelding verdienen voorts de virtuele versie van de tentoonstelling Goed gezien, het digitale facsimile van de Leidse Nomenclator (1595) - ’s werelds oudste catalogus van het bezit van een publieke bibliotheek - en de elektronische en bijgewerkte versie van Ter Beeks Bibliografie van Leidse gedrukte catalogi.
http://bc.leidenuniv.nl
11
In 2000 is op initiatief van de Universiteitsbibliotheek en de Leidse Letterenfaculteit een bijzonder instituut opgericht: het Scaliger Instituut. Het Instituut is vernoemd naar een van de beroemdste filologen uit de
Scaliger Instituut
geschiedenis van de Leidse Uni-versiteit, Josephus Justus Scaliger (15401609). Hij werd in 1593 naar Leiden gehaald als opvolger van Justus Lipsius en liet bij zijn dood zijn grote verzameling Oosterse handschriften na aan de UB.
Het Scaliger Instituut is een samenwerkingsverband tussen de UB en de Leidse faculteiten met als doel de bijzondere collecties van de bibliotheek beter bekend te maken en te integreren in het onderzoek en onderwijs. De financiering van het Scaliger Instituut wordt gedragen door de UB en de Campagne voor Leiden van het Leids Universiteits Fonds. Om aan zijn doelstelling te voldoen, ontplooit het Scaliger Instituut verschillende activiteiten. Sinds 1 januari 2001 beschikt het Instituut over een eigen ‘Scaliger’-leerstoel. De eerste bezetter hiervan is de bekende neerlandicus prof.dr. W.P. Gerritsen, emeritus uit Utrecht. Hij heeft dit jaar studenten uit verschillende disciplines kennis laten maken met de geschiedenis van hun vak. Daarnaast heeft hij aan de hand van Leidse bronnen een cursus verzorgd over het editeren van middeleeuwse teksten. Zijn onderzoeksinteresse is gericht op de geschiedenis van het lezen in samenhang met de wijze waarop teksten werden gepresenteerd. Het Scaliger Instituut biedt ook fellowships aan. Dit zijn beurzen voor Nederlandse en buitenlandse gastonderzoekers die gedurende een periode van maximaal drie maanden verbonden zijn aan het Instituut en bij hun onderzoek bijzondere faciliteiten genieten. In ruil daarvoor dragen zij bij aan de facultaire onderwijsprogramma’s. De eerste fellow, Nicole Howard (Indiana University), deed in september en oktober 2001 onderzoek naar publicitaire aspecten van het werk van de beroemde natuurkundige Christiaan Huygens, wiens omvangrijke schriftelijke nalatenschap in de UB wordt bewaard. 12
J.J. Scaliger (1597)
Daarnaast worden met een zekere regelmaat lezingen, workshops en masterclasses georganiseerd. Ook bestaan er plannen voor een eigen publicatiereeks van het Scaliger Instituut.
Restauratricein-huis
Eind 2000 heeft de UB een restauratrice-in-huis aangesteld met het oogmerk kostbare oude boeken en handschriften in huis te kunnen restaureren en conserveren. Voorheen werden de beschadigde en veel gebruikte werken noodgedwongen buiten de UB gerestaureerd. Daarmee was wel in de behandeling van individuele stukken voorzien, maar de omvang van de collecties vereist een meer intensieve benadering. Een overzicht van de materiële staat van de collecties is daarvoor noodzakelijk; door expertise in huis kunnen de benodigde, heel diverse, conserveringsbehandelingen in kaart worden gebracht.
De vier collecties - Westerse handschriften, Oosterse letteren en geschiedenis, de Collectie Bodel Nijenhuis en de Westerse gedrukte werken verdienen veel aandacht en zorg. Een restauratrice-in-huis heeft het overzicht over de fysieke toestand van deze collecties en kan daarmee een weloverwogen plan van aanpak opstellen. De nadruk ligt op behoud van het originele materiaal en dat betekent maatwerk. Om te beginnen is het van belang te weten in welke toestand de werken zich bevinden. In 2001 zijn de vier bijzondere collecties gedeeltelijk bekeken en geïnventariseerd op aanwijzingen van de conservator. Zo zijn bijvoorbeeld van de collectie Westerse handschriften vooral de middeleeuwse handschriften bekeken en van de Oosterse collectie met name de Arabische handschriften. Tevens kan de restauratrice-in-huis kleine behandelingen tussendoor verrichten en grotere, meer beschadigde, kostbare of fragiele werken veilig 13
binnenshuis repareren. Bovendien rapporteert zij over bruiklenen, begeleidt zij interne tentoonstellingen en geeft zij advies aan de conservatoren over het behoud en het ter inzage geven van hun collectie. Middels deze inventarisaties worden objecten voor behandeling geselecteerd. De inventarisaties maken projectmatig werken mogelijk: werk wordt
georganiseerd
naar
gelijk-
soortige schadebeelden of materialen. Als urgent aangemerkte objecten zijn gerestaureerd of geconserveerd. Voor drie van de vier bijzondere collecties zijn schade-inventarisaties gemaakt van deelcollecties. De cijfers van Westerse middeleeuwse handschriften en Oosterse letteren en geschiedenis staan in de tabel hiernaast. Van de Westerse gedrukte werken die bewaard worden in het gekluisde
Westerse middeleeuwse handschriften Aantal objecten Gerestaureerd (urgente gevallen) Conservering / restauratie gewenst Aangemerkt voor herverpakken
1826 34 250 90
Oosterse letteren en geschiedenis; collectie Arabische handschriften Aanwinsten na 1968, aantal objecten Restauratie spoedig nodig Conservering/ restauratie gewenst in komende tijd Conservering/kleine restauratie gewenst op termijn Aangemerkt voor herverpakken
1641 6 298 109 157
magazijn is de inventarisatie nog niet voltooid. Het materiaal en bijbehorende schadebeelden zijn niet homogeen, waardoor het geven van cijfers van geïnventariseerde aantallen en percentages een vertekenend beeld zouden geven. Van de Collectie Bodel Nijenhuis is een totale toestandsbeschrijving gemaakt, waarbij enkele deelcollecties gedetailleerd zijn bekeken, maar het grootste gedeelte steekproefsgewijs is beoordeeld. Eén deelcollectie was al
14
Perzisch handschrift gerestaureerd Restauratrice: K. Scheper
Signatuur: Or 8907 / Ar 3197
Dit handschrift is de Perzische versie van de Arabische Kitãb 'Agã'ib al-Makluqãt wa-Garã'ib al-Mawgudãt, door al-Qazwini uit 1010, 1602 onze tijdrekening. Dit fraai geïllustreerde boek is veelvuldig gebruikt voor onderwijsdoeleinden. Het boekblok was vervormd en het papier was verzwakt en ernstig beschadigd door het intensieve gebruik. Eerdere reparaties zijn uitgevoerd met papier en tape. De leren band was erg verdroogd en gescheurd, het achterplat lag los. Zonder ingreep zou elk gebruik meer schade en kans op verlies van materiaal inhouden. Er is gekozen voor een intensieve behandeling waarbij elk blad is verstevigd en hersteld. Oude reparaties zijn grotendeels vervangen. Het leer van de band is geconserveerd en er is een nieuwe leren rug onder de oude aangebracht. Het boek wordt nu in een op maat gemaakte doos bewaard.
Voor de restauratie
Na de restauratie 15
behandeld. De toestandsbeschrijving van de collectie dient als leidraad voor de werkzaamheden van de komende jaren. Van de restauratie- of conserveringsbehandelingen van 61 boeken en zeven plano-werken werden uitgebreide documentatieverslagen gemaakt (waarbij de topografische tekeningencollectie Nederland geldt als één object).
In september 2001 is een drietal nieuwe instructies geïntro-duceerd, als aanvulling op de bestaande wekelijkse instructie Online Publieks Catalogus/Electronic Reference Library voor beginners.
Vernieuwd instructieprogramma
Het vernieuwde programma omvat de volgende instructies: ·
Gebruik van de catalogus. Uitgebreide cursus rond de catalogus (WebOPC) met aandacht voor zoekmogelijkheden, zoekstrategieën, download- en leenfuncties.
·
Gebruik van bibliografische databases (2 delen). Algemene cursus rond het gebruik van bibliografische databases. Er wordt o.a. aandacht besteed aan de keuze van de juiste database, zoekmogelijkheden en zoekstrategieën.
·
Zoeken op internet (2 delen). Algemene cursus rond het zoeken van (wetenschappelijke) informatie op internet met aandacht voor: zoeken met behulp van zoekmachines, directories en subject gateways; zoekstrategieën; criteria voor het beoordelen van gevonden informatie.
Elk van de instructies wordt drie maal per semester aangeboden. Ze worden gegeven in een daartoe ingerichte instructieruimte. Hierdoor
16
kunnen maximaal tien deelnemers per instructie de stof ter plekke en onder begeleiding in praktijk brengen en er opdrachten mee uitvoeren.
http://ub.leidenuniv.nl/gids/ project/instructie.htm.
Voor het nieuwe cursusaanbod is geworven door middel van berichten in Mare en een ULCN-mail aan alle studenten en medewerkers van de Universiteit. Daarnaast wordt het aanbod op de website gepresenteerd. De reacties op het
nieuwe aanbod zijn uiterst positief. Met name de
cursus Zoeken op internet vult een lacune; sinds enkele jaren werd er aan de universiteit geen vrij toegankelijke cursus over dit onderwerp meer verzorgd. Tegelijk is bij de opleidingen nog eens onder de aandacht gebracht dat de UB ook in overleg instructies verzorgt. Ook dit heeft een aantal aanvragen opgeleverd, waarvan sommige afkomstig van opleidingen die tot nu toe niet met de UB hadden samengewerkt.
Duistere machten
Duistere Machten, een tentoonstelling over gestalten van het Kwaad in de wereld van de Islam, die plaats vond van 6 decem-ber 2000 tot 29 januari 2001, heeft veel publiek getrokken
Tentoongesteld waren uitgaven van islamitische auteurs, bij wie de schellen van de ogen waren gevallen en die inzicht hadden gekregen in de complexiteit, de veelomvattendheid en alomtegenwoordigheid van het Kwaad dat hun wereld bedreigt. De doelgroep van deze literatuur is de straatarme, semi-analfabete bevolking van de sloppenwijken van miljoenensteden als Caïro of Jakarta. Zij hebben behoefte aan een eenduidig antwoord op de vraag naar de oorzaak van hun ellende.
17
De islamitische wereld strijdt tegen het Kwaad van binnenuit, maar ook van buitenaf. Er bestaat een vijandige buitenwereld, die zich niet alleen in materiële, maar ook in geestelijke zin van haar meester tracht te maken. Het atheïstische communisme is inmiddels ‘bedwongen’, maar de ‘volstrekt amorele westerse wereld’ met zijn technologische voorsprong is nog steeds een formidabele tegenstander. Een interessante collectie Arabische anti-semitica lag ook in de vitrines. Toch zijn de meesten van de auteurs van de getoonde boeken geen echte onheilsprofeten. Zij heffen de vinger en waarschuwen met de bedoeling een tegenbeweging op gang te brengen, niet om een onafweerbaar onheil te voorspellen. Uiteindelijk zal het goede zegevieren, schrijven ze.
Het International Institute for the Study of Islam in the Modern World (ISIM) bevordert interdisciplinair onderzoek naar heden-daagse sociale en intellectuele trends in moslimlanden en –gemeenschappen. In 2001 heeft het ISIM zijn collectie bij de UB gehuisvest.
De hedendaagse sociale en intellectuele trends zijn lange tijd onderbelicht gebleven in het onderzoek van de Humaniora en de Sociale Wetenschappen. Maar het ISIM (een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Leiden, de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Nijmegen) wil deze lacune opheffen, onder andere door de aanschaf van moderne literatuur. De boekencollectie is ondergebracht in de Leidse universiteitsbibliotheek. Op reizen door de islamitische wereld wordt veel materiaal aangeschaft dat niet in de internationale handel te verkrijgen is. In 2001 zijn in Tanzania en Kenia 700 boeken, kranten, folders, tijdschriften en efemera 18
Omslagen uit catalogus.
ISIM
verworven. Andere reizen gaan naar Istanbul voor Turkse en naar Caïro voor Arabische geschriften. Ook op beurzen in Londen zijn veel boeken voor het ISIM aangeschaft. De rest van de collectie kan via de gebruikelijke kanalen worden aangekocht. Er zijn in 2001 ongeveer 4.000
www.isim.nl
boeken en tijdschriften aan de collectie toegevoegd.
19
20
Universiteitsbibliotheek
21
Aanwinst Geschiedenis Vakreferent: drs. Tillie van der Loon
Signatuur: 8767 A 17
Boeiend onderwerp, beroemd auteur: Richard van Dülmen: Entdeckung des Ich, Die Geschichte der Individualisierung vom Mittelalter bis zur Gegenwart. Köln: Böhlau, 2001
Aanwinst Frans, Italiaans & Algemene Literatuur Wetenschap Signatuur: S.FRA. 04 0970 Vakreferent: dr. Fieke Schoots
La bible. Dir. F. Boyer. Paris, 2001 Deze nieuwe Franse bijbelvertaling is gemaakt door een twintigtal duo’s van exegeten en literaire schrijvers. Opmerkelijk is de keuze voor Franse schrijvers die het experiment niet schuwen, zoals François Bon, Jacques Roubaud en Jean Echenoz. Doel was dan ook niet een zo getrouw mogelijke vertaling, maar één die zich wat betreft taalgebruik en zinsopbouw laat lezen als een moderne literaire tekst. Vandaar ook dat deze aanwinst niet geplaatst is op de studiezaal theologie maar op de studiezaal Frans.
22
Inleiding
De Bibliotheek Binnenste Buiten (BBB), het beleidsplan van de directie uit 1995 om de traditionele blik inwaarts van de biblio-theek naar buiten te richten, is in 2001 ver gevorderd. De UB is gestart met een verandering in de structuur: een herindeling van de organisatie in een zestal sectoren en de inrichting van een managementteam.
In 2001 zijn vier van de zes afdelingen ingericht. Het betreft de afdeling Ondersteunende diensten, Informatie Technologie, het Boekencircuit en Uitleen/Magazijn. Resten voor 2002 nog de sectoren Collectievorming en Informatievoorziening (C&I), waarvoor in oktober 2001 al wel een hoofd is aangesteld, en de Bijzondere Collecties (BC). De herinrichting heeft zich geheel voltrokken zonder dat er gedwongen ontslagen noodzakelijk waren. Na voltooiing van de herindeling is de organisatie in basale vorm gereed om de eisen die gesteld worden aan de huidige informatievoorziening het hoofd te bieden. De bibliotheek staat de komende jaren een enorme inspanning te wachten op het terrein van de digitalisering van de beschikbare informatiebronnen en tegelijkertijd het in stand houden van de ‘klassieke informatievoorziening’. In 2001 is een start gemaakt met de
Cijfers Fte: instroom: uitstroom: mannen: vrouwen tijd. aanst.: vaste aanst.:
vormgeving van de digitale bibliotheek.
100 22 fte 16 fte 62 % 38 % 24 fte 97 fte
Ook is de opzet om de bijzondere collecties beter binnen het bereik van onderwijs en onderzoek te brengen in de vorm van het Scaliger Instituut met succes verder uitgewerkt. Door de in 1997 ingestelde wet Modernisering Universitair Bestuur (MUB) worden andere eisen aan het management van de UB gesteld. Op diverse organisatieonderdelen heeft de UB hieraan gevolg gegeven. Een eerste opzet van een productbegroting heeft vorm gekregen.
23
Organogram – beoogde structuur
Directie
Informatie
Ondersteunende
Managementteam
Technologie
diensten
Uitleen & Magazijn
Boekencircuit Collectievorming & Infor-
Bijzondere Collecties
matievoorziening i.o.
De afdeling Informatietechnologie verzorgt de ICT-faciliteiten binnen de bibliotheek aan de Witte Singel en beheert de uni-versiteitsbrede bibliotheeksystemen van de Universiteit Leiden. De afdeling levert flinke
Informatie Technologie
bijdragen aan de deelprojecten uit het projectenprogramma Digitale Bibliotheek.
De infrastructuur die de afdeling IT beheert binnen het gebouw aan de Witte Singel bestaat uit het medewerkersnetwerk (kantoorautomatisering Universiteitsbibliotheek) en een publieksnetwerk (toegang voor bezoekers tot catalogi, online databases en bibliografieën en internet). Hiernaast 24
Afdelingshoofd: drs. Maarten Steenhuis
beheert deze afdeling de overkoepelende bibliotheeksystemen van de universiteit, zoals het lokale bibliotheeksysteem (LBS) en de Electronic Reference Library (ERL). Een belangrijk uitgangspunt in het beheren en vernieuwen
http://lbs.leidenuniv.nl http://ub.leidenuniv.nl
van de infrastructuur is de gebruiker: student en wetenschappelijk medewerker. Een universiteitsbreed projectenprogramma is de Digitale bibliotheek. Het maakt deel uit van het universitair ICT-vernieuwingsprogramma. De bibliotheek werkt momenteel samen met anderen aan vier projecten: elektronische tijdschriften, vernieuwing van het bibliotheeksysteem, maken van de information portal en de digitale ontsluiting van de Bijzondere Collecties. In het elektronisch tijdschriftenproject is gewerkt aan toegankelijk maken, in licentie nemen en administreren van e-journals voor de hele universiteit. Hiervoor hebben de centrale Universiteitsbibliotheek en de decentrale bibliotheken (FSW, Walaeus en Gorlaeus) nauw samengewerkt. Dit project is eind 2001 afgerond en geïntegreerd in de UB. Ook het tweede project, vernieuwing van het bibliotheeksysteem, is in 2001 opgestart. Samen met de decentrale bibliotheken is gekeken naar twee systemen: LBS4 van OCLC Pica (continuering) of Aleph500 van Ex Libris Ltd. (verandering). De Universiteitsbibliotheek was onder de indruk van de mogelijkheden van Aleph500 maar heeft de beslissing over de keuze doorgeschoven naar 2002. Het derde project, de information portal, moet een raamwerk worden van alle UB-faciliteiten voor een individuele gebruiker. Dat betekent toegang tot de catalogus en toegang tot andere catalogi, maar ook geselecteerde
http://bc.leidenuniv.nl http://etcl.leidenuniv.nl
internetlinks en vakspecifieke databases. Elke gebruiker kan zijn eigen zoektochten opslaan en zijn eigen selecties maken in de te doorzoeken catalogi en databases. Dit project loopt door in 2002. 25
Tot slot is er het project van de digitale ontsluiting van de Bijzondere Collecties. Samen met het expertisecentrum Electronic Text Centre Leiden wordt er een beeldbank opgezet die uiteindelijk moet leiden tot betere toegankelijkheid van de bijzondere collecties van de UB en de universitaire beeldcollecties. Andere projecten in 2001 uitgevoerd door de afdeling IT: vernieuwing van het publieksnetwerk, het structureren van IT-beheersprocessen van de hele universiteit (Versterking ICT-personeel - VIP), het versturen van uitleenrappels per e-mail, de invoer van de Euro en SDI.
De
afdeling
Ondersteunende
diensten
zorgt
voor
de
algehele
ondersteuning van het management op het gebied van de finan-ciën, personeel en faciliteiten. Halverwege 2001 is deze afdeling ontstaan uit de secties managementondersteuning (Financiële administratie, Personeel & Organisatie en het secretariaat) en de Facilitaire dienst. De dagelijkse
Aantal medewerkers: 8 Aantal fte: 7
Ondersteunende diensten
leiding wordt verzorgd door een coördinator per sectie en per 1 september is er een hoofd voor de hele afdeling aangesteld.
Voor de sectie P&O was 2001 een druk jaar in verband met de herinrichting van andere onderdelen van de UB. Het laatste kwartaal is vooral aandacht besteed aan de kwaliteitsverbetering van de afdeling door stage en begeleiding. De facilitaire dienst heeft in 2001 veel aandacht besteed aan de overhandiging van het eerste exemplaar van Magna Commoditas aan Prins Willem-Alexander. Daarnaast vroegen de interne verhuizingen en de inhuizing van het Prentenkabinet in 2002 extra tijd.
26
Afdelingshoofd: drs. Mieke van Teeffelen
Aanwinst Nederlands Vakreferent: drs. Andy Wieles-Maathuis
Signatuur: S.NED. 19 010
Tweede herziene druk van het standaardwerk geschreven door de Leidse hoogleraar lexicologie P.G.J. van Sterkenburg: Vloeken, een cultuurbepaalde reactie op woede, irritatie en frustratie. Het boek bevat 715 pagina’s en beschrijft op basis van verschillende databestanden de geschiedenis van het vloeken in het Nederlandse taalgebied vanaf de Middeleeuwen.
Aanwinst Engels Vakreferent: drs. Jan Frans van Dijkhuizen
Signatuur: S. Eng 33 2401 en S. Eng 33 3065
The Arden Shakespeare complete works. Ed. by Richard Proudfoot, Ann Thompson and David Scott Kastan. London: Arden Shakespeare, 1998In 2001 is de UB begonnen met de aanschaf van de nieuwe Arden Shakespeare-reeks. Deze eerbiedwaardige uitgave van de volledige werken van William Shakespeare, met een aparte band voor alle toneelstukken en zijn poëzie, bestaat reeds sinds de late negentiende eeuw. De eerste Arden Shakespeare-reeks nam een aanvang in 1899 met een editie van Hamlet, en was zo’n vijfentwintig jaar later voltooid. In de jaren ’50 van de vorige eeuw begon het werk aan een tweede reeks. In de late jaren ’90 ging de derde reeks van start, gebaseerd op tal van nieuwe inzichten op het gebied van de contemporaine toneelpraktijk en op de tekstuele overlevering van Shakespeares werk. 27
Het is de bedoeling dat de afdeling in de komende jaren groeit naar een afdeling die het managementteam ondersteunt in zijn integrale taak. Dit zal een aanpassing betekenen van de mandaatregeling en administratieve organisatie, van aanpassing van de financiële en personele administratie en uitgewerkt tot tevredenheid van alle managers. Ook zullen (bij-) scholingstrajecten moeten worden uitgezet. Eind 2001 zijn de eerste voorzichtige stappen gezet in de nieuwe opzet van de Ondersteunende
Afdeling in fte Hoofd P&O Finan. adm. Sercetariaat Fac. dienst
0,9 1,2 3,0 1,5 16,1
Diensten.
De afdeling Collectievorming en Informatievoorziening is een afdeling in oprichting. In 1999 is besloten tot het opgaan van drie ‘afdelingen’ in de
CoIlectie-
nieuw te vormen afdeling C & I. Voorts is een belangrijke stap gezet in
vorming en
2001 (per oktober) met het aanstellen van een afdelingshoofd. De
Informatie-
vormgeving van C & I is in volle gang.
voorziening
Situatie in 2001: Afdeling Collectievorming en Informatievoorziening, in oprichting
Bibliografische
Systematische
Vakreferenten en studiezaalbeheerders (incl.
Informatie en
Catalogus (Onder-
coörd. Studiezalen en coörd. Onderwijs en
Voorlichting
werpsontsluiting)
instructie)
De nieuwe afdeling zorgt voor de informatieverwerving (van de eigen collecties en de toegang tot elektronische bestanden) en de informatie-
28
Afdelingshoofd: drs. Wouter van Veenendaal
ontsluiting door de UB (van uitgaven na 1900) en vormt daarmee een belangrijke afdeling binnen de UB. Hier zal vernieuwing van de invulling van de taakstelling en uitvoering van de werkzaamheden van de UB (en faculteitsbibliotheken) vaak beginnen en zijn vorm moeten vinden. De afstand tot de gebruiker zal op alle mogelijke manieren zo klein mogelijk moeten zijn. Het eerste onderdeel, de informatieverwerving, houdt grotendeels het aanschaffen van boeken en tijdschriften in papieren vorm in, maar ook het efficiënt en effectief aanbieden van elektronische bronnen op de werkplek van de gebruiker. Het is duidelijk dat het selectieproces van relevante bronnen voor de gebruiker steeds belangrijker wordt. De met de selectie samenhangende interne bibliotheekprocessen worden anders, vaak complexer en ingewikkelder, in vergelijking met de ‘papieren bibliotheek’, onder andere waar het de licentievoorwaarden betreft die met dataleveranciers worden aangegaan. De websites vervullen bij het elektronisch aanbod voor de verschillende vakgebieden een belangrijke rol. De afdeling C & I wil het zoeken zo eenvoudig mogelijk maken en de zoekprocessen op afstand ondersteunen door het aanbieden van efficiënte en effectieve zoekinfrastructuren. In 2002 wordt er een begin gemaakt met de inrichting van een ‘information portal’. Tevens wordt een eerste versie gemaakt van een interactief instructieprogramma dat in de bachelor-opzet van het onderwijs binnen de
Aantal medewerkers: 20
heuristische vaardigheden moet (kunnen) worden geïntegreerd. Het tweede onderdeel van deze afdeling is de informatieontsluiting. Dit bestaat uit het inhoudelijk catalogiseren van de boeken en tijdschriften en het inhoudelijk ontsluiten met behulp van de reeds genoemde information portal en websites.
29
Aanwinst Duits Vakreferent: drs. Cynthia van der Brugge
Signatuur: S.DUI. 40 3485-
Ernst en Erika von Borries: Deutsche Literaturgeschichte. München, 1991Van deze reeks van 12 bandjes van de uitgeverij DTV was in het verleden alleen het eerste deeltje aangeschaft. In 2001 is de serie compleet gemaakt. Een groot deel is bovendien inmiddels in een geactualiseerde uitgave beschikbaar. Het zijn handzame boekjes, die ieder een helder overzicht verschaffen over een bepaalde periode uit de Duitse literatuurgeschiedenis, in tegenstelling tot andere, vaak lijvige werken. Ze zijn daardoor erg studentvriendelijk, een belangrijk criterium bij de aanschaf.
Aanwinst Spaans & Portugees Vakreferent: drs. Isabel Brouwer
Signatuur: S.SPA. 38 2595
Anne J. Cruz: Discourses of poverty : social reform and the picaresque novel in early modern Spain. Toronto: University of Toronto Press, 1999, 297 p. Deze studie over de Spaanse schelmenroman (novela picaresca) probeert een antwoord te geven op de vraag in hoeverre de sociale gevolgen van armoede binnen de zestiendeeeuwse Spaanse maatschappij van invloed zijn geweest op de teksten van dit literaire genre. Hierbij wordt uitvoerig ingegaan op de betekenis van Lazarillo de Tormes, één van de belangrijkste zestiende-eeuwse Spaanse romans. Dit boek past goed binnen de collectie van de UB.
30
In de toekomst zal er voor gezorgd moeten worden dat het informatielandschap naadloos aansluit op o.a. de elektronische leeromgevingen die bij de faculteiten in opbouw zijn. Bovendien moet de elektronisch verworven informatie gemakkelijk ter beschikking blijven voor raadpleging en bewerking.
Boeken-
Het Boekencircuit draagt zorg voor de besteladministratie en de catalogus
circuit
binnen de UB. Deze afdeling is onder te verdelen in de volgende secties: Acquisitie, Catalogusonderhoud (inclu-sief plaatsing), Titelbeschrijving, Eindbureau
(catalogusonder-houd
en
titelbeschrijving)
en
het
Bezemproject (projectmede-werkers).
Afdelingshoofd: Arie Sonneveld
De medewerkers van het Boekencircuit hebben in 2001 aan verschillende van de vaste taken gewerkt. De sectie Acquisitie voert de bestellingen en de administratie van abonnementen uit voor de UB en een aantal opleidingsbibliotheken. Het bewaken van de bestellingen en de budgetten en de invoer van de facturen valt hier ook onder. In 2001 kwamen bijna 25.000 nieuwe boeken en tijdschriftafleveringen de bibliotheek binnen. De sectie Catalogusonderhoud muteert de catalogus, vult haar aan en
http://lbs.leidenuniv.nl
houdt haar up-to-date. De volgende sectie, Titelbeschrijving, voegt nieuwe titels toe en ontleent al bestaande titels voor de Leidse catalogus. Ook beheert deze sectie de kill-index, lost ze ingewikkelde fouten op en biedt ze ondersteuning aan derden. Tot slot controleert het Eindbureau alle titels en voorziet de banden van stempels en signaturen. Daarmee worden nieuwe boeken ook ‘zichtbaar’ voor de universitaire gemeenschap en anderen. Een langlopend project op deze afdeling is het Bezemproject, dat zorgt voor de retrocatalogisering van nog niet ingevoerde titels. Dit betreft boeken in niet-Latijnse schriftsoorten. Dit project, onder gedeelde 31
verantwoordelijkheid
van
Oosterse
letteren
en
geschiedenis en Boekencircuit, moet eind 2002 zijn voltooid. Dan zijn de titels van de ruim 2,5 miljoen
Bezetting Boekencircuit in 2001: Bezemproject in 2001:
23,94 fte 3,0 fte
Leidse boeken online vindbaar. Hierbij kwamen in 2001 twee extra taken, namelijk het onderzoek naar een nieuw bibliotheeksysteem en de
Acquisitie Aantal ontvangen banden: Aantal aan het werk bestede uren:
23377 12753
Catalogusonderhoud Geplaatste meters: Aantal verwerkte banden: Aantal aan het werk bestede uren:
575 10714 6912
voorbereiding van de verwerking van het project Elektronische tijdschriften.
Titelbeschrijving Aantal gemaakte beschrijvingen: 23053 (70% ontleend; 30% nieuw) Aantal aan het werk bestede uren: 11680 Eindbureau Productie: Herstelde fouten
30856 2250 (7,25%)
Bezemproject Aantal gemaakte titelbeschrijvingen: 9148 (35% ontleend; 65% nieuw) Aantal aan het werk bestede uren: 4500
32
Aanwinst Afrikaans, Hebreeuws & Algemene Taal Wetenschap Vakreferent: drs. Bram Jagersma
Signatuur: 172 E 1
Alain Breton : Rabinal Achi, Un drama dinástico maya del siglo XV. México: Centro Francés de Estudios Mexicanos y Centroamericanos, 1999 De Rabinal Achi is een eeuwenoud dans-drama in het K'iche' (een Maya-taal) dat nog jaarlijks wordt opgevoerd. Dankzij de goede zorgen van een Leidse lener verwierf de UB deze tekstuitgave.
Bijpassende afbeelding uit: DISL 2000: 142, blz. 428. Ruud van Akkeren: Place of the Lord’s Daughter, Rab’inal, its history, its dance-drama. Leiden: Research School CNWS, School of Asian, African, and American Studies, 2000 (diss. Leiden, 2000)
Aanwinst Niet-westerse geschiedenis Vakreferent: drs. Marijke van Kester
Signatuur: S.GES. 87 8095
David Christian : A history of Russia, Central Asia and Mongolia : volume 1: inner Eurasia from prehistory to the Mongol Empire. Blackwell Publishers, 2001 Hoewel Centraal Azië geen zwaartepunt vormt binnen het onderwijs in Leiden, blijkt er wel vraag te zijn naar literatuur over deze regio. Het streven is om van alle wereldregio’s en landen een of meer naslagwerken en handboeken op de studiezaal aan te kunnen bieden. Voor meer specialistische literatuur over de regio’s Afrika, Azië en Latijns Amerika kunnen gebruikers vervolgens naar diverse instituten in Leiden met regionale specialisaties. Zwaartepunten binnen niet-westerse geschiedenis zijn slavernij, kolonialisme en wereldgeschiedenis. 33
Ook bij de uitleen gaat de digitale revolutie niet ongemerkt voorbij. Dat is te zien aan de contacten met de leners, die nu voor een deel via e-mail en internet verlopen. De leners verzorgen inmiddels 75% van de aanvragen
Uitleen en Magazijn
uit het gesloten magazijn zelf via de leenfunctie van de online catalogus. Verzoeken om verlengen, vragen over interbibliothecair leen-verkeer en andere vragen komen in toenemende mate via e-mail binnen (schatting 2001: 2000 e-mails).
Toch moet die digitalisering ook gerelativeerd worden: nog steeds worden er zo’n 140.000 boeken per jaar fysiek afgehaald aan de uitleenbalie. Ook
Afdelingshoofd: drs. Jos Damen
de 1.427.237 zoekacties (in 489.677 sessies) in de Leidse online catalogus zijn nog immer vooral zoekacties naar papieren boeken en tijdschriften. De uitleencijfers tonen een daling ten opzichte van het jaar 2000 bij de aanvragen (3%) en een zelfde stijging bij de open uitleningen. Verder is de toename van het aantal verlengingen met 10% en van de geïnde boetegelden met 20% opvallend te noemen. Die laatste twee cijfers hangen waarschijnlijk samen met een verandering in rappelpolitiek: rappels (verzoek tot retournering) van uitgeleende boeken worden aan studenten en medewerkers van de Leidse universiteit standaard per e-mail gestuurd. In het begin van het jaar gebeurde dat in nog geen 20% van de gevallen; na een gerichte actie met gebruik van u-mail is dat eind 2001 opgelopen tot versturing per e-mail in 70% van de gevallen. De toevloed van tienduizenden boeken per jaar heeft voor het gesloten magazijn een effect dat bij de bouw van de bibliotheek in 1983 niet zo snel voorzien was: het magazijn begint vol te lopen. Tot nu toe is er voor gezorgd dat met betere benutting van de capaciteit de aanwas geplaatst kan worden.
34
Aantal medewerkers: Aantal fte:
35 21
Dienstverlening
Aanvragen via de balie Aanvragen via online catalogus Open uitleningen Reserveringen via de balie Reserveringen via de online catalogus Verlengingen via de balie Verlengingen via de online catalogus Uitleningen uitgesplitst naar lener - Leidse studenten - Leidse universitair medewerkers - Overig (afgestud., Ned.bibl.) Geïnde boetes Aanvragen bij andere bibliotheken (IBL) - via de balie - door Leidse eindgebruikers - in het buitenland Aanvragen van andere bibliotheken (IBL) Aantal openingsuren per week Aantal studieplaatsen
2000 35.725 110.313 12.179 3.999 10.671 218.050 153.190
2001 33.700 107.519 12.600 4.165 11.209 229.381 168.965
42 % 30 % 28 % EUR 8467,54
39 % 29 % 32 % EUR 10096,61
1.452 1.091 621 11.080 79 ca. 450
1.322 1.123 614 9.802 79 ca. 450
35
Nieuw: Heureka! De online literatuurgids voor het vakgebied Duits
Studenten hebben door de overvloed van publicaties steeds meer moeite om door de bomen het bos te zien. Daarom is in 2001 in samenwerking met de Opleiding Duitse taal en cultuur het project Heureka! opgezet. Het resultaat is een online literatuurgids met een wegwijzer voor het zoeken naar literatuur en verwijzingen naar belangrijke werken op allerlei deelgebieden van de Duitse taal en cultuur. De vakreferent heeft het stramien en de wegwijzer gemaakt, de literatuurlijsten zijn samengesteld door 2 studentassistenten (totaal 0,2 fte) van de opleiding. De eerste reacties van de studenten op het programma zijn positief. Heureka! is te zien op: http://ub.leidenuniv.nl/vak/duits/heureka/
Aanwinst Slavische, Baltische & Oeral-Altaïsche talen Signatuur: S. SLAV. 09 2211 Vakreferent: dr. Jan Paul Hinrichs Jan Paul Hinrichs, The C.H. van Schooneveld Collection in Leiden University Library. Editorial correspondence and documents relating to Mouton & Co., The Hague, and other papers in the fields of Slavistics and linguistics. With contributions by A.Th. Bouwman. Leiden: Leiden University Library, 2001 (Bibliotheca Universitatis Leidensis. Codices Manuscripti; 31). Naar aanleiding van dit boek over een belangrijke wetenschappelijke uitgeverij, is van 2 februari tot 15 maart 2001 in de Universiteitsbibliotheek de tentoonstelling Mouton & Co. revisited. Brieven en documenten uit de collectie-C.H. van Schooneveld gehouden
36
In 1998 schonk Prof.dr. C.H. van Schooneveld zijn persoonlijk archief (ca. 35 meter) aan de Leidse Universiteitsbibliotheek. Een groot deel van het materiaal heeft betrekking op zijn werk in de jaren 1953-1982 als redacteur van drie series van de voormalige Haagse uitgeverij Mouton & Co.
Westerse handschriften
De
afdeling
Westerse
handschriften
beheert
de
Westerse
boek-
handschriften, brieven, handschriftelijke nalatenschappen en collecties van de Universiteitsbibliotheek, de handschriften, brieven etc. van de Bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en van enkele andere langdurige bruiklenen, en de statische archieven van de Universiteit. Aanwinsten
Conservator: dr. André Bouwman
In 2001 zijn diverse handschriften en collecties verworven (BPL 34263456, LTK 2251-2258, SEM 214-215). Uit de nalatenschap van mw. Rienstra van Stuyvesande-Went werden foto’s, manuscripten, brieven en knipsels geschonken betreffende Nicolaas Beets en zijn dochter Ada G. Went Beets (geplaatst bij LTK BEETS). Met het opheffen van de Leidse opleiding Westerse paleografie en handschriftenkunde is veel materiaal gedeponeerd op de afdeling, onder meer foto’s van gedateerde en ongedateerde handschriften (vooral uit de Nederlanden), overdrukken en correspondentie van prof.dr. G.I. Lieftinck. Ook de handbibliotheek is als collectie gedrukte werken geplaatst in het gesloten magazijn (plaatsingscode PALEOG). Van Samsom-Kluwer te Alphen a/d Rijn ontving de UB archiefbescheiden afkomstig van Uitgeverij A.W. Sijthoff: recensies van populaire uitgaven (1963–), alsmede zakelijke correspondentie, prospectussen en fondscatalogi. De stukken zijn toegevoegd aan het Sijthoff-archief. Tentoonstellingen en demonstraties
Diverse malen zijn stukken in bruikleen gegeven aan instellingen in binnen- en buitenland ten behoeve van tentoonstellingen: Leiden, Naturalis, (‘Joseph Wolff, 1820-1899’). – Groningen, Groninger Museum (‘Hel en hemel. De middeleeuwen van het Noorden’). – Leiden, Rijksmuseum voor Volkenkunde (‘Indië ontdekt’). – Lissabon, Museu Nacional de arte antiga (‘New worlds we saw’). – Magdeburg, Kunst-historisches Museum 37
(‘Otto der Grosse’). – Leiden, Museum Boerhaave (‘S.J. Brugmans’). – Den Haag, Gemeentemuseum (‘De Hollanders thuis’). – Rennes, Musée de Bretagne (‘Parlons du Breton!’). – Leiden, Lakenhal, (‘Het kabinet van Robert Fruin’). Catalogisering
Begin februari verscheen J.P. Hinrichs, The C.H. van Schooneveld Collection in Leiden University Library. Dit boek biedt een goede toegang tot deze in 1998 verworven collectie. In de Catalogus Epistularum Neerlandicarum, de landelijke geautomatiseerde brievencatalogus werd onder meer een groot aantal beschrijvingen van brieven van en aan Nico Rost ingevoerd. Ook andere onderdelen van de collectie-Rost werden ontsloten. Ten behoeve van een nieuw te publiceren inventaris werden de knipsels en andere documentatie geschoond en voorlopig geordend, en is een voorlopige lijst met publicaties van Rost opgesteld. De afdeling Boekencircuit heeft 314 boeken en tijdschriften uit het bezit van Rost beschreven en opgenomen in de catalogus. De door de Centrale Archief Selectiedienst geschoonde en geïnventariseerde universitaire archieven zijn weer teruggebracht naar de UB. Een elektronische presentatie van inventarissen van het Universiteitsarchief op de website Bijzondere collecties is in voorbereiding. Conservering
In het eerste kwartaal heeft mw. K. Scheper, restaurator in dienst van de UB, vooral voor de afdeling Westerse handschriften gewerkt. In januari heeft ze een toestandsbeschrijving gemaakt van alle handschriften die in overslagdozen zijn geborgen (1826). Voor 46 handschriften bleek behandeling urgent. Uitgangspunt hierbij is dat een boek raadpleegbaar moet zijn zonder dat verdere schade ontstaat of onderdelen weg kunnen raken. Hiervan zijn 34 handschriften behandeld. Drie handschriften werden door een extern restauratieatelier gerestaureerd: BPL 141, VLQ 38, VLQ 60.
38
Nico Rost
Aanwinst Westerse handschriften
Signatuur: LTK. 2256
Helena Antoinette Kroon (1904–?) werd op 18 oktober 1923 aan de Rijks-universiteit Leiden ingeschreven als student Nederlands. Ze ontdekte tijdens een college bij prof.dr. J.W. Muller het acrostichon ‘BI WILLEME’ in de laatste verzen van Van den vos Reynaerde. Helena huwde met haar medestudent W.A. de Vreese, zoon van de neerlandicus en codicoloog Willem de Vreese. Ze schreef zeventig jaar lang poëzie met een sterk persoonlijke inslag. In meer dan tienduizend verzen volgt ze haar eigen leven, van alledaagse voorvallen tot diepe inzichten, aanvankelijk schrijvend op losse papiertjes, later met een volgnummer in 55 notitieboekjes. Uit de honderden kwatrijnen en duizenden “rondijnen” (verzen met rijmschema aabba) zijn twee voorbeelden gekozen:
H.A. De Vreese-Kroon: Onuitgegeven geschriften (sommige getekend met het pseudoniem “Tintan”), uit de jaren 1911-1983. – Ca. 70 notitieboekjes, ringbanden en cahiers.
1634 Daareven, bloot, op mijn badkamerkruk. Nu – warm en fris – klaar met mijn fietspomp, hurk Bij buurmans poes. Straks: Zou ik U ontmoeten, Langs het Station en den Vergulden Turk?
3082 Wordend rondijn, mijn opgeheven hand, Hoe kunt gij houden wat mijn geest omspant? Tussen mijn vingers raakt het weggesproken … Alleen wat sintels en een kolkend roken Rest van het Vizioen dat in mij brandt.
39
In het kader van Metamorfoze, het landelijk conserveringsprogramma voor Nederlands literair erfgoed uit de periode 1840-1950, is voortgegaan met de uitvoering van diverse projecten. Het betreft de zuurvrije berging en verfilming van het redactiearchief van De Gids (LTK 1888), de correspondentie en auteursmanuscripten van uitgever A.C. Kruseman (LTK 1389-1510, 1795), de brievenboeken van J. Tideman (LTK 1515), en de oude correspondentie binnen de uitgeversarchieven van A.W. Sijthoff en de Erven F. Bohn. In de loop van het jaar zijn twee nieuwe projecten ingediend en gehonoreerd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Het betreft de verfilming en catalogisering in CEN van delen van de correspondentie van W.L. de Vreese en Nicolaas Beets. Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
Het werk aan de Bibliotheca Neerlandica Manuscripta heeft zich geconcentreerd op wat nuttig is voor de afronding van de retrospectieve invoer van gegevens uit tientallen kaartenbakken in een elektronische database. Het betreft de classificatie van kleinere teksten en de verwerking van de bezittersgegevens. Dit vormt een goed afgebakend eindpunt van de werkzaamheden voor dit retroproject.
De afdeling Oosterse Letteren en Geschiedenis (O.L.G.), tevens bekend
Oosterse
als Legatum Warnerianum, beslaat de gehele Oriënt, met de nadruk op het
letteren en
Midden-Oosten, Noord-Afrika en insulair Zuidoost Azië. De collecties van deze afdeling omvatten meer dan honderd talen.
geschiedenis
Deze collecties komen niet alleen ten goede aan onderwijs en onderzoek
Conservator: Prof.dr. Jan Just Witkam
in Leiden maar ook aan de niet-Westerse studies in de rest van Nederland. De handschriftencollectie trekt daarnaast een mondiaal publiek aan dat in de leeszaal of per correspondentie van materiaal en informatie wordt 40
voorzien. Hierbij verzorgt de Leidse UB sinds 1999 de bibliotheekfaciliteit van het ISIM, het International Institute for the Study of Islam in the Modern World. Vanaf de aankomst van de eerste Oosterse handschriften (legaat J.J. Scaliger, 1609) zijn ongeveer dertigduizend Oosterse handschriften vanuit Europa, Azië en Afrika in eigendom verworven, of door bruikleen in Leiden bijeengebracht. In 2001 vond directe aanvoer van handschriften voornamelijk plaats vanuit Marokko, Jemen, Pakistan, Centraal Azië en Indonesië, met een totaal van ongeveer vierhonderd stukken. De voorlopig nog bescheiden activiteiten om historische audiovisuele verzamelingen van de islamitische wereld bijeen te brengen zijn in 2001 voortgezet. Hier wordt externe sponsoring voor gezocht. Op 1 juni 2001 is het hoofd van de afdeling (dr. Jan Just Witkam) in Leiden benoemd tot gewoon hoogleraar Handschriftenkunde van de islamitische wereld, de enige leerstoel ter wereld van deze aard, waarmee het belang dat in Leiden aan de Oosterse collecties wordt gehecht nog eens benadrukt wordt. Naast de reguliere wijze van aanschaf (via boekhandel en uitgevers in binnen- en buitenland) is in 2001 in toenemende mate in de regio’s zelf ingekocht, waar de laatste jaren een enorme toevloed van publicaties is te bespeuren. De gebeurtenissen van 11 september 2001 hebben wat dit betreft nog een aanzienlijke toename tot gevolg gehad. Het is een illusie te denken dat dit in Leiden integraal verzameld kan worden. Toch is het de ambitie van de afdeling om met regelmaat grote, representatieve delen van deze intellectuele productie naar Leiden over te brengen. Dit betreft zowel het primaire bronnenmateriaal vanuit de regio’s als ook de wetenschappelijke productie die de islam in al zijn facetten behandelt.
41
Aanwinst Oosterse letteren en geschiedenis
Signatuur: OR 26.030
Dit boekje is afkomstig uit Nakhi-land, bij Lijiang in Yünnan, (Zuidwest China). Het pictografische Nakhi-schrift dient als geheugensteun bij het lezen, en kan dus niet zomaar getranscribeerd worden. De teksten zijn geschreven door en voor de Dtombas, of Dongbas, de Nakhi shamanen. Zij bevatten legenden, verhalen, epiek, volkspoëzie, spreekwoorden en gezegden, beschrijvingen van het traditionele leven van het Nakhi-volk, rituelen, enz. In een vereenvoudigde vorm wordt dit schrift nog steeds in het Lijiang district gebruikt. Op het eerste gezicht lijken de Nakhi-pictogrammen op de hiërogliefen van het oud-Egyptisch. Zij zijn echter complexer en completer omdat zij niet alleen een systeem omvatten van symbolen, maar ook een ingewikkelde rebus van werkwoorden, partikels en fonetische bijzonderheden verbeelden. Nakhi-handschriften beelden een religie op zich uit en geven uitdrukking aan een unieke interpretatie van de wereld. In de loop van 2001 heeft het Legatum Warnerianum enkele tientallen van deze zeldzame handschriften verworven.
19e of 20e-eeuwse boekje (30 cm lang, 7 cm hoog en 3 mm dik) met een tekst in tekeningen.
Een bladzijde en de kaft (gedraaid) van OR 26.030
42
De International Bookfair in Cairo wordt voor dat doel sinds 1988 elk jaar bezocht, wat een jaarlijkse toevoer van ongeveer zeshonderd titels uit de gehele Arabische wereld oplevert. In 2001 zijn in Pakistan ongeveer 250 titels aangekocht, meest antiquarische werken van medisch-historische inhoud. Meer dan duizend boeken zijn ten behoeve van het ISIM in Istanbul verworven. In Koeweit werd in 2001 een belangwekkende verzameling van recente publicaties uit Saoedi-Arabië en de Golfregio verworven. Een belangrijk legaat was dat van J.M.S. Baljon (gestorven 2001), dat zo’n achthonderd islamitische titels, vooral uit Pakistan omvatte. Dit legaat is grotendeels in de ISIM-collectie opgenomen. Een reeds in de loop van 1999-2000 in Oost-Afrika bijeengebrachte verzameling islamitisch materiaal is in 2001 nog aanzienlijk uitgebreid. Uit alle andere regio’s, van Marokko tot de Filippijnen, en van Japan tot Madagaskar, heeft in de verslagperiode regelmatig aanvoer plaats gevonden. In het verslagjaar werd subsidie ontvangen van het Boekenfonds Arabië en de Islam. In 2001 is bij wijze van proef deel 12 van de Inventory of the Oriental Manuscripts in the Legatum Warnerianum […] in papieren versie verschenen, als eerste deel van de serie Oosterse inventarissen. Het omvat de beschrijving van duizend handschriften verworven tussen januari 1965 en mei 1968. Doel van dit project is om de gehele Oosterse handschriftencollectie elektronisch toegankelijk te maken. De papieren versie waarvan de delen met zekere regelmaat zullen worden gepubliceerd geeft slechts een fase in het project aan. Publicatie zal uiteindelijk per cd-rom en via het web plaats vinden, met regelmatige updates. Lange
lijsten
met
codicologische,
bibliografische
en
inhoudelijke
informatie worden daarbij door een zoekmachine toegankelijk gemaakt, terwijl zij zelf hyperlinks naar bestanden in de gehele wereld bevatten. Van de ongeveer dertigduizend Oosterse handschriften zijn er nu ruim achttienduizend op deze wijze geïnventariseerd.
43
De reguliere catalogusprojecten (Turkse, Chinese, Maleise, Arabische handschriften, pre-islamitische inscripties op hout uit Jemen, en diverse wetenschappelijke archieven: Galestin, Weisweiler) zijn in 2001 voort-gezet. Aanvragen voor nieuwe projecten zijn in voorbereiding. Het Scaliger Instituut biedt een infrastructuur voor deze projecten.
Bezetting - conservator - plaatsvervangend conservator (MiddenOosten en islam) - twee adjunct-conservatoren (resp. voor Semitistiek en Zuid-Oost Azië) - ISIM bibliothecaris - vakreferent Afrikaanse taalkunde - twee medewerkers publieksdienst
Sinds ongeveer tien jaar wordt door de bibliotheek een actief tentoonstellingenbeleid gevoerd, als onderdeel van het public relationsbeleid. Onderwerpen voor de tentoonstellingen komen vanuit de eigen organisatie of worden door gebruikers aangedragen.
De omvang en veelzijdigheid van de Leidse collecties maakt het mogelijk om over vrijwel ieder onderwerp een interessante expositie te maken. Soms ook worden particuliere verzamelingen getoond. Als het onderwerp het toestaat, en als er voor de voorbereiding voldoende tijd is, wordt er een begeleidend boekje geproduceerd in de eigen serie van de bibliotheek, Kleine publicaties van de Leidse Universi-teitsbibliotheek. Een bibliotheek is niet een museum, en exposities maken is niet de kernactiviteit van de bibliotheek. Dat brengt enerzijds beperkingen met zich mee, vooral voor wat betreft personele en materiële middelen, maar geeft anderzijds ook een grote vrijheid omdat de bibliotheek niet van haar exposities hoeft te bestaan. Het resultaat is dat jaarlijks gemiddeld tien middelgrote exposities gehouden worden over vaak vrij specialistische onderwerpen, maar wel in een presentatie die een algemeen publiek moet aanspreken.
44
Tentoonstellingen
Aanwinsten te kijk Beheerder systematische catalogus: drs. Frans Huisman
http://ub.leidenuniv.nl/cat/aanwinsten.htm
In 2001 is de functie Aanwinsten Universiteit Leiden ontwikkeld. Maandelijks komen in de bibliotheken zo’n 2000 nieuwe publicaties voor gebruik beschikbaar. Dankzij Aanwinsten wordt deze groei elke maand per vakgebied voor de gebruiker doorzichtig gemaakt op een heel toegankelijke manier. Aanwinsten is een voorbeeld van de ontwikkeling waarbij bestaande digitale informatie wordt gecombineerd en functies worden gekoppeld. In dit geval: toegang op onderwerp, direct naar de online catalogus voor een leenaanvraag, naar adresinformatie, opvragen van andere periodes dan de laatste maand en meer van hetzelfde vakgebied zoals elektronische tijdschriften of gedrukte publicaties uit voorgaande jaren.
45
Tentoonstellingen - Duistere machten. Gestalten van het kwaad in de wereld van de Islam * - Mouton & Co. revisited: Brieven en documenten uit de Collectie C.H. van Schooneveld* - Nederlands Brazilië in zicht* - Saskia en Hassan gaan trouwen. Achnaton Nassar, een kunstenaar uit twee culturen * - Handschrift en druk. De studie van taal en literatuur van de Indonesische archipel * - De Burcht van Leiden* - Middelnederlandse lyriek - Nico Rost - Omar Khayyâm. Geleerde en dichter uit Perzië in de overlevering en de verbeelding* Incidentele kleinere tentoonstellingen - Willems wilde wereld. Het werk van Bernard Holtrop in woord en beeld - Kopwit: de drukkende bibliothecaris. Grafisch werk van J.J.M. van Gent - De Leidse Korans in het nieuws
7 december 2000 - 29 januari 2001 1 februari - 15 maart 2001 22 maart - 29 april 2001 3 mei - 15 juni 2001 21 juni - 23 juli 2001 26 juli - 26 augustus 2001 30 augustus - 25 september 2001 27 september - 11 november 2001 15 november - 30 december 2001
19 juni 2000 - 28 februari 2001 7 mei - 8 juli 2001 10 november - 31 december 2001
* Bij deze tentoonstelling is ook een catalogus gepubliceerd.
De plaats van deze tentoonstellingen, de centrale hal tussen inlichtingenbureau en uitleenbalie, staat er borg voor dat dagelijks enkele honderden mensen de vitrines bezichtigen. Daarnaast worden incidenteel kleinere tentoonstellingen bij de entree van de bibliotheek georganiseerd. Hiervoor
46
is geen agenda, waardoor het mogelijk is voor deze kleinere uitstallingen in te spelen op de actualiteit. De tentoonstellingen zijn gratis voor iedereen toegankelijk tijdens de openingstijden van de bibliotheek. De gehele activiteit van het organiseren en het neerzetten van de tentoonstellingen, en ook de publicatie van de catalogi, wordt door vrijwilligers vanuit de eigen organisatie gedaan. Van een aantal tentoonstellingen is ook een presentatie op de website van de bibliotheek vervaardigd.
Vrienden van de UB Leiden
De Leidse Universiteitsbibliotheek krijgt ongeveer 10.000 be-zoekers per week. Sommigen van hen dragen de bibliotheek een bijzonder warm hart toe. Dat blijkt uit schenkingen en financiële steun bij hoognodige restauraties. Vanuit de ge-dachte dat gedeelde smart halve smart is, en gedeelde kennis dubbele kennis, is in 1999 de Stichting Vrienden van de Universi-teitsbibliotheek Leiden opgericht. Deze Vrienden zijn een steun in de rug van de bibliotheek bij het verwerven van fondsen voor de aankoop of het herstel van bijzondere boeken, hand-schriften en kaarten. Zij dragen daarmee bij aan goede contac-ten tussen bibliotheek en samenleving.
2001 was voor de Vrienden van de Universiteitsbibliotheek Leiden een verheugend jaar. Het aantal betalende Vrienden steeg van 151 naar 249. Dat dit aantal binnen enkele jaren na de oprichting bereikt is, duidt op een redelijk goede band tussen de bibliotheek en haar gebruikers. De activiteiten in 2001 waren divers. De fondsenopbouw resulteerde eind 2001 in een balans van € 5.600,-. Hiermee zullen in 2002 bijzondere aankopen gedaan worden die de bibliotheek zelf niet kan bekostigen. In 2001 werden de Vrienden uitgenodigd voor de opening van alle tentoonstellingen die in de bibliotheek werden gehouden.
47
Ook waren veel Vrienden aanwezig bij de overhandiging van het jubileumboek Magna Commoditas aan Prins WillemAlexander. In november werd speciaal voor de Vrienden van de UB een thema-middag georganiseerd over het restaureren van boeken. De restauratrice van de UB, mw. K. Scheper, gaf daarbij een toelichting. Ze deed dat aan de hand van de gerestaureerde Series Lectionum Academiae Lugduno Batavae. Conservator R. Breugelmans belichtte tijdens deze bijeenkomst de achtergrond van deze
Samenstelling bestuur van de Vrienden dr. L. Leertouwer (voorzitter) prof.dr. H.M. Dupuis (penningmeester) prof.dr. H. Beukers drs. J.C.M. Damen dr. E.S. van Eyck van Heslinga prof.dr. P.G. Hoftijzer drs. E.A. Kwant drs. P.W.J.L. Gerretsen (adviseur)
belangrijke Series Lectionum en hun betekenis in het Leidse universitaire onderwijs.
De Dienstraad (DR) vertegenwoordigt het personeel van de Universiteitsbibliotheek tegenover de directie. Zij overlegt over alles wat met het personeelsbeleid en het werk in de centrale UB te maken heeft, maar niet over persoonlijke aangelegen-heden.
Regelmatig terugkerende onderwerpen zijn: reorganisaties, vacaturebeleid, bezuinigingen, arbeidsomstandigheden, flexibele beloning en veiligheid. De DR heeft instemmingsrecht bij deze onderwerpen. Dit betekent dat de directie van de UB en de DR het eens moeten worden. In het jaar 2001 werd een aantal belangrijke zaken aan de orde gesteld tijdens de overlegvergadering tussen de DR en de directie, onder andere de reorganisatie van de afdeling Ondersteunende Diensten. De totstandkoming van deze reorganisatie ging niet zonder slag of stoot.
48
Dienstraad
Lijst van
Christiane Berkvens-Stevelinck: Magna Commoditas, geschiedenis van de Leidse
publicaties
universiteitsbibliotheek 1575-2000. Beeldredactie door Arnoud Visser. Leiden: Primavera Pers/Universitaire Pers Leiden, 2001 Bookmark. Uitgave van de Informatiseringsgroep en de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit Leiden. Nr. 8 (in: Mare 17 mei 2001) en nr. 9 (in: Mare 13 december 2001) en digitaal: http://www.leidenuniv.nl/bookmark/ Jan Paul Hinrichs: The C.H. van Schooneveld Collection in Leiden University Library, Editorial correspondence and documents relating to Mouton & Co., The Hague and other papers in the fields of Slavistics and linguistics. With contributions by A. Th. Bouwman. Leiden: Leiden University Library, 2001 (Bibliotheca Universitatis Leidensis Codices Manuscripti XXXI) Sirtjo Koolhof en Jan Just Witkam: Handschrift in druk, Een studie van taal en literatuur van de Indonesische archipel. Leiden: Legatum Warnerianum Universiteitsbibliotheek Leiden, 2001 (Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek 43) Omar Khayyâm, Geleerde en dichter uit Perzië in de overlevering en de verbeelding. Samengesteld door leden van het Nederlands Omar Khayyâm Genootschap. Leiden: Legatum Warnerianum Universiteitsbibliotheek Leiden, 2001 (Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek 45) Saskia en Hassan gaan trouwen, Achnaton Nassar, een kunstenaar uit twee culturen. Met bijdragen van Achnaton Nassar, Floris Schreve, Hans Sizoo en Kitty Zijlmans. Leiden: Legatum Warnerianum Universiteitsbibliotheek Leiden, 2001 (Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek 42)
49
Ed van der Vlist: De burcht van Leiden. Met een bijdrage van Jan Just Witkam. Leiden: Universiteitsbibliotheek Leiden, 2001 (Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek 44) D. de Vries en B.N. Teensma: Nederlands Brazilië in zicht, De Bahia-documenten en de teksten van Soler en Baro geïllustreerd met kaarten en prenten. Leiden: Universiteitsbibliotheek Leiden, 2001 (Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek 41) Arnoud Vrolijk en Jan Just Witkam: Duistere machten, Gestalten van het kwaad in de wereld van de Islam. Leiden: Legatum Warnerianum Universiteitsbibliotheek Leiden, 2000 (Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek 40) Jan Just Witkam: Inventory of the Oriental Manuscripts in the Legatum Warnerianum in the Library of the University of Leiden and other Collections in the Netherlands. Vol. 12. With an index by Tsjikke Vlasma. Leiden: Legatum Warnerianum, 2001
Reacties op Magna Commoditas
Kees Fens, ‘Naar de bibliotheek met twee miljoen boeken’, in: Volkskrant juli 2001 Bart Funnekotter, ‘Van besloten schatkamer tot multimediatempel’, in: Mare 34, 2001 A.J.E. Harmsen, ‘Signalementen’, in: De zeventiende eeuw 17 (2001) 2, pp. 224-225
50
Hans van der Laan, ‘Bespreking - Magna Commoditas groot goed of groot gemak’, in: Informatie professional 5 (2001), afl. 11 Wilfred Simons, ‘Universiteitsbibliotheek viert jubileum met prachtige uitgave’, in: Leidsch Dagblad 28 juni 2001 ‘Willem-Alexander even terug in universiteit’, in: Leidsch Dagblad 28 juni 2001, foto op voorpagina
Publicaties over de UB
N.A. Basbanes: Patience and fortitude, A Roving Chronicle of Book People, Book Places, and Book Culture. New York: HarperCollins Publishers, 2001, pp. 6164 Eén armband rinkelt niet. Samenstelling Corrie van Maris. Leiden, [2000], ‘Marietje van der Schaar’ en ‘Annegien Lucas’ Bart Funnekotter, ‘“Het Scaligerinstituut is méér dan een paradepaardje”, Zeldzame collecties vaker uit UB-schatkamers’, in: Mare 11, 2001 Paul Gerretsen, ‘“Boeken geeft ik het liefst aan vrienden mee”, Daniel Heinius (1580-1655)’, in: Mare Lustrumeditie (23 mei 2000) Wilfred Simons ‘De luie kater van de Perzische poëzie, Tentoonstelling over Omar Khayyâm in universiteitsbibliotheek,’ in: Leidsch Dagblad 21 november 2001 Christiaan Weijts, ‘“De Leidse UB is een schatkamer”, W.P. Gerritsen benoemd tot hoogleraar op de Scaliger-leerstoel’, in: Mare 20 (2001)
51
Andere media
http://ub.leidenuniv.nl http://bc.leidenuniv.nl http://www.leidenuniv.nl/bookmark/
52
Financiën Universiteitsbibliotheek
52
6
2 89247 1
5 1111
3
54 %01
78
1 4
1 3
002
3 -
55
9999
8 2
9
xxx
8
7
3
640540. 654
+89
54
2 5
012
10
5
4
1
2
3
+
6
==
53
BALANS ULTIMO 2001 VERSUS 2000 Bedragen x 1000 euro Activa
2001
2000
Vaste Activa Materiële vaste activa
Passiva
2001
2000
1.148
1.228
693
791
1.841
2.019
Eigen Vermogen 529
695
Vlottende Activa Vorderingen Liquide middelen en div.
1.041 271
762 562
Totaal activa
1.841
2.019
54
Bedrijfsreserves Schulden Kortlopende schulden
EXPLOITATIE 2001 VERSUS 2000 Bedragen x 1000 euro Baten
2001
2000
Lasten
2001
2000
Universitaire bijdrage Werk voor derden
5.891 286
5.845 221
Personele lasten Huisvestingslasten
4.957 46
4.476 55
Rentebaten Interne baten Externe baten
13 1.157 462
9 906 304
Inventaris/apparatuur Boeken en Tijdschriften Overig Resultaat
387 1.224 1.180 15
424 1.559 772 1
Totaal baten
7.809
7.286
7.809
7.286
55
Het financiële beleid heeft zich gericht op de algemene doelstellingen van de BBB. Het uitgangspunt van de herin-richting van de sectoren was budgettaire neutraliteit.
Verantwoording financiën
De formatie was gepland op circa 100 fte en de realisatie is daarop uitgekomen. De daarbij passende salarislast is behoudens de jaarlijkse indexering van circa 3% stabiel gebleven. De vernieuwingen op het terrein van de digitale bibliotheek en de bijzondere collecties, die in projecten uitwerking hebben gekregen, hebben meer ondersteuning gevraagd dan aanvankelijk werd voorzien. In de begroting werd tenminste 11% van de totale personele inzet voorzien in projecten. Ultimo 2001 is dit gemiddeld ruim 17% gebleken. Hiervan is circa 8% ingezet voor vernieuwingen. De rest betrof retrospectieve catalogisering cq. ontsluiting. Een kleine 3% betrof detacheringen. Ook in de materiële sfeer is een langzame maar gestage omslag gerealiseerd naar inzet in middelen voor de digitale bibliotheek en vernieuwingen. De investering geschiedt voornamelijk in de ICT en in mindere mate in digitale bronnen. Dit heeft te maken met de noodzakelijke volgtijdelijkheid van basisvoorzieningen en de toegankelijkheid. De ontwikkeling van de digitalisering van de informatiebronnen verloopt langzamer. Dit geldt voor het hele bibliotheekwezen; de UB neemt daarbinnen geen uitzonderingspositie in. In 2001 zijn de kosten van het totaal aan informatiebronnen (klassieke en digitale samen) in zeer bescheiden mate gestegen. De kosten van de klassieke bronnen, de boeken en de tijdschriften, zijn ten opzichte van 2000 ongeveer gelijk gebleven. De kosten van de digitalisering van de tijdschriften waren voornamelijk van personele aard; de materiële lasten vallen onder overige kosten. De financiering hiervan vond goeddeels vanuit het universitaire vernieuwingsbudget plaats
56
Sociaal verslag
In 2001 kregen tien mannen en drie vrouwen een bevordering. Van vijf medewerkers liep het deeltijdcontract af en werd niet meer verlengd. Negen medewerkers vroegen ontslag aan. Eén medewerker bereikte de pensioengerechtigde leeftijd. In het laatste kwart van 2001 werd een nieuwe seniorenregeling van kracht. Deze regeling had in 2001 nog geen gevolgen voor de UB. Van twee oudere regelingen, de Sop/sum en de Algemene senioren regeling (ASR) maakten 8 medewerkers gebruik. Volgens
de
CAO-afspraken
2000-2002
volgde
per
1
juli
een
loonsverhoging van 3,4% en een eindejaarsuitkering van 0,75%. De CAOafspraken gelden tot 1 februari 2002. Tot slot hebben de directie en diverse leden van het managementteam de cursus ‘Managen onder veranderende omstandigheden’ gevolgd.
57
58
Decentrale bibliotheken
59
Aanwinst Sociale wetenschappen Vakreferent: drs. Dik de Heer
Signatuur: F.S.W. ENC.II-09
Derde uitgave 26-delige encyclopedie voor de Sociale wetenschappen in hun totaliteit: International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences (IESBS), onder redactie van Neil J. Smelser en Paul B. Baltes, en de uitgever is Elsevier. Eerste uitgave was in 1930-1935 (New York : Macmillan, 15 delen) en de tweede in 1968 (New York : Macmillan/The Free Press, 17 delen, met een biografisch supplement in 1979) De FSW-bibliotheek heeft deze encyclopedie met korting van meer dan EUR 2000,- kunnen kopen.
Aanwinst Wiskunde en Natuurwetenschappen Een belangrijke aanwinst in de digitale collectie was de universitaire licentie op de elektronische versies van Nature en Science, een tweetal toptijdschriften in de natuurwetenschappen. Deze aankoop kon gerealiseerd worden door een gezamenlijke financiële inspanning van de Universiteitsbibliotheek, de faculteit Geneeskunde en de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.
60
Bibliotheek van Sociale
De bibliotheek van de Faculteit der Sociale Wetenschappen is een gebruikersbibliotheek. Boeken staan in open opstelling en er wordt veel gebruik gemaakt van internet en elektronische tijdschriften. FSW omvat de
Weten-
studierichtingen
schappen
dan 1000 eerstejaars studenten ontvangen.
Bibliothecaris: drs. Bert Gazendam
Psychologie,
Peda-gogiek,
Bestuurskunde,
Politieke
wetenschappen en Culturele antropologie. De faculteit mocht in 2001 meer
In 2001 leende de bibliotheek van FSW niet alleen boeken en tijdschriften uit, ze leende ook haar bibliothecaris (2 dagen per week) aan de centrale UB om het project elektronische tijdschriften te leiden. Evenals de Walaeusbibliotheek en de bibliotheek van Wiskunde en Natuurwetenschappen werkte de bibliotheek van FSW al enig tijd aan een decentrale lijst met elektronische tijdschriften. Het bleek echter nuttig deze lijsten te centraliseren, aan de ene kant voor de gebruiker, aan de andere kant voor de bibliotheken zelf. Een aantal contracten met uitgevers is centraal afgesloten zodat de hele Leidse Universiteit toegang heeft tot dezelfde tijdschriften. De bibliotheek van FSW heeft in 2001 de collectie van het Leids instituut sociaal wetenschappelijk onderzoek
Cijfers Meters boeken: Omvang collectie:
2,75 km 60.000 boeken / 40.000 tijdschriften Aantal studieplaatsen: 172 Aantal fte’s: 6,3 Aantal medewerkers: 10 Aantal openingsuren: 52 uur per week Uitgaven coll. vorming: EUR 167.727,-
(LISWO) opgenomen. De collectie bevat studies over minderheden en is voor alle studies binnen de faculteit interessant. De opgenomen boeken worden veelvuldig uitgeleend. Naast de gebruikelijke activiteiten verkoopt de bibliotheek van FSW oude boeken en restanten van de opgeheven faculteitspers, de DSWO press.
www.fsw.leidenuniv.nl/www/w3_bibfsw/bibhome.htm
61
De bibliotheken van de faculteit Wiskunde en Natuurweten-schappen hebben in 2001 verder gewerkt aan de overstap van het aanbieden van
Bibliotheek
merendeels gedrukte tijdschriften naar elektronische. Van één van de
Wiskunde en
biologiebibliotheken, de bibliotheek van het Instituut voor Ecologische en
Natuurweten-
Evolutionaire Wetenschappen, werd zowel de boeken- als de tijdschriftencollectie herplaatst. Hiermee werd het materiaal op een voor de gebruiker
schappen
gemakkelijker vindbare wijze beschikbaar gesteld.
De bibliotheekorganisatie van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen bestaat uit vier kleinere bibliotheken: een bibliotheek voor wiskunde en informatica, twee voor de biologie-instituten en een bibliotheek in het Gorlaeus Laboratorium voor chemie, farmacie, sterrenkunde en natuurkunde. De werkprocessen bij deze bibliotheken zijn op dezelfde wijze georganiseerd en alle informatie over de locaties is te vinden op de website van de bibliotheken. Binnen het natuurwetenschappelijk onderzoek bieden tijdschriften in vergelijking met monografieën over het algemeen meer recente informatie en zijn daarom van oudsher altijd van groot belang geweest voor de onderzoekers in de faculteit W&N. Nu veel van deze publicaties ook elektronisch beschikbaar zijn geworden lezen bijna alle gebruikers hun tijdschriften op de eigen werkplek. In augustus 1999 zijn de W&N bibliotheken begonnen een lijst van beschikbare elektronische tijdschriften via de website aan de gebruikers aan te bieden. Deze lijst is in 2001 met de lijsten van de andere facultaire bibliotheken en die van de Universiteitsbibliotheek samengevoegd tot een in dat jaar verschenen universitaire lijst. Via een samenwerkingsverband worden medewerkers van de bibliotheek van het Nationaal Herbarium Nederland (NHN) opgeleid in het zelfstandig gebruiken van alle 62
Bibliothecaris: drs. E.J. van der Poort
Cijfers Meters banden: ca. 9 km Omvang collectie: 187.500 (75.500 boekbanden, 112.000 tijdschriftbanden) Aantal studieplaatsen: 150 Aantal fte’s: 7,17 Aantal medewerkers: 10 Aantal openingsuren: 43 uur en 3 kwartier per week Uitgaven coll. vorming: EUR 992.936,-
bibliotheeksystemen (PICA). In 2001 bete-kende dit vooral ondersteuning bij het catalo-giseren in de nationale catalogus (GGC/NCC).
http://gorlaeus.leidenuniv.nl/bibliotheek/
Bibliotheek Instituut Kern
De bibliotheek van de Opleiding Talen en Culturen van Zuid- en Centraal Azië (Indologisch Instituut Kern) collectioneert op de gebieden van kunst en archeologie, taal-
en letterkunde, godsdienst en filosofie, en
geschiedenis en sociologie van Zuid- en Centraal-Azië. Bijzondere onderdelen van de collectie zijn Tibetaanse manuscripten en blokdrukken, Sanskriet palmblad-manuscripten en de fotocollectie op het gebied van kunst en archeologie van Zuid- en Zuidoost-Azië.
Bibliothecaris: dr. Dory Heilijgers-Seelen
Op basis van een rapport (juni 2001) betreffende de personele en financiële middelen van de bibliotheek is de personele formatie met 0,2 fte uitgebreid tot 1,8. Van de 994 nieuwe banden zijn er 545 aangekocht op het reguliere bibliotheekbudget; de rest betreft schenkingen (o.a. van het Azië Instituut en de Indiase ambassade), aanwinsten van het Documentatiecentrum Zuid-Azië en een legaat. Bovendien zijn de laatste boeken afkomstig uit de collectie van de voormalige Bibliotheek Aziatische Kunst Amsterdam opgenomen. Lopende projecten in 2001: het project “Fotocollectie Instituut Kern” (ontsluiting via specifieke foto-database, digitalisering en conservering;
63
looptijd 1999-mei 2002) en het thesaureerproject (thesaurus van met name Indiase auteursnamen; looptijd 1998-mei 2002). Voor het in 2002 te starten project tot conservering van de collectie Johan van Manen (Tibetaanse blokdrukken en manuscripten) zijn fondsen geworven. Naast de reguliere taken zoals uitleen, catalogiseren, etc. is er assistentie verleend bij het raadplegen van de bijzondere collecties waaronder het archief van de musicoloog en Sanskritist A.A. Bake t.b.v. een radiouitzending. Overige activiteiten betroffen o.a. een schenking van boeken (doubletten uit de fusie met de Utrechtse afdeling Indologie) aan de Russische Academie van Wetenschappen, afdeling Zuid- en Zuidoost-Azië, te St. Petersburg. De Stichting Rokpa, een internationale
Cijfers Meters boeken: Omvang collectie: Aanwinst: Aantal studieplaatsen: Aantal fte: Aantal medewerkers: Aantal openingsuren: Uitgaven coll. vorming:
1725 59.000 banden 994 banden 20 1,8 3 30 uur per week EUR 14.975,-
hulporganisatie met name actief in Tibet en Nepal, heeft de bibliotheek een donatie toegezegd van teksten over
www.let.leidenuniv.nl/tczca/bib.htm
traditionele Tibetaanse geneeswijze.
Binnen de Faculteit der Letteren heeft de opleiding Talen en Culturen van Japan en Korea (TCJK) een eigen bibliotheek. De oorsprong van de collectie ligt in de drukken en handschriften die op handelsreizen in de 17
e
eeuw zijn verworven.
Bibliotheek Talen en culturen van
Door het oplopen van het budgettekort in 2001 zijn vrijwel geen nieuwe
Japan en
bestellingen gedaan. De hoog opgelopen kosten van abonnementen en
Korea
aanschaf werden vooral veroorzaakt door de in de loop der jaren steeds duurdere yen en dollar. Wel kwamen reeds bestelde boeken binnen, boeken die betaald werden uit het I.A. Ailion Fonds en schenkingen.
64
Zo heeft bijvoorbeeld mevrouw Vos-Kobayashi de bibliotheek van haar man geschonken. Prof.dr. F. Vos (1918-2000) was tot december 1983 hoogleraar Talen en Culturen van Japan en Korea. De gift bestond uit 650 Japanse en 635 Koreaanse boeken (incl. westerstalige boeken over Japan en Korea)
Bibliothecarissen: Drs. Allert Olof Drs. Paul Wijsman
Onder de nagelaten 650 Japanse banden zit een fraaie editie van de Ise monogatari van 1767, een Japanse verzameling verhalen en gedichten uit de 10 e eeuw. Bijzonder is verder nog de collectie over het Ainu-volk van Noord-Japan; en de Cai gen tan-collectie, een Chinese verzameling filosofische aforismen van rond 1600. Voorts was er de jaarlijkse steun van en uitwisseling met bibliotheken en instellingen in Japan en Korea, zoals de Japan Foundation en de Korea Foundation. De bibliotheek TCJK zorgt vanaf 2001 voorlopig ook
Cijfers Omvang collectie: Aanwinst Japans: Koreaans: (20% westerstalig) Aantal studieplaatsen: Aantal fte: Aantal medewerkers: Aantal openingsuren: Uitgaven coll. vorming:
voor de voormalige bibliotheek van Bureau Buitenland,
55.000 banden 1720 banden 654 banden
die in onze leeszaal is geplaatst. In 2001 is in de leeszaal een mediatheek ingericht, bestaande uit vier computers, waarmee studenten en
31 2,8 3 40 uur per week EUR 26.410,01
anderen in het Japans en Koreaans kunnen internetten. Van deze mogelijkheid wordt veel gebruik gemaakt, aangezien die elders op de universiteit niet geboden wordt. Tevens is er een TV waarmee Japanse en Koreaanse
satellietuitzendingen ontvangen kunnen
worden. Opgenomen programma’s worden op DVD voor onderwijs en onderzoek gebruikt.
www.let.leidenuniv.nl/tcjk/bibliotheek/bibliotheek.html
65
2001 is een bijzonder jaar geweest voor de Juridische Bibliotheek. De achterstand in de collectievorming is goeddeels ingehaald, waar mogelijk door een flinke verhoging van het budget. Daarnaast is er een begin
Juridische Bibliotheek
gemaakt met de ineen-vlechting en schifting van de deelcollecties als voorloper op de verhuizing van de hele faculteit in 2004.
In 2001 bleek hoezeer de collectievorming achter liep. De gebruikers van de bibliotheek, studenten en wetenschappelijk medewerkers, gaven signalen dat de bibliotheek op een grote achterstand stond in vergelijking met andere wetenschappelijke rechtenbibliotheken. Ook de Vereniging van Vrienden (van de Juridische Faculteit) ving dit signaal op en pleitte voor uitbreiding van het budget. Na een herprofilering van de kerntaken van de faculteit kon de boekencollectie in de diepte uitgebreid worden. Als eerste is uitgezocht hoe het bestaande budget beter besteed kon worden, o.a. door een selectie in de lopende tijdschriftabonnementen en een omzetting van CD-roms in on-lineverbindingen. Daarna zijn de lacunes geïnventariseerd in de collectie. Met het verhoogde budget zijn deze lacunes opgeheven.
Bibliothecaris tot oktober 2001: drs. Jeroen Vervliet Bibliothecaris vanaf oktober 2001: mr. Theo Bellekom
De Juridische Bibliotheek, die onder het bestuur van de faculteit valt, bestaat uit 5 kleinere bibliotheken: D. Boer (Oost-Europees recht), Jur. Doc. (documentatiecentrum parlementaire stukken en internationaal recht), Jur. II (algemene bibliotheek, met een accent op publiekrecht), het Van Vollenhoveninstituut (nietwesters recht) alle gevestigd in studiecentrum ‘Hugo de Groot’; en Jur St. (algemene bibliotheek, met een accent op privaatrecht), gevestigd in het studiecentrum ‘Gravensteen’. In het voorjaar van 2004
Cijfers Meters boek: Aantal studieplaatsen: Aantal fte’s: Aantal medewerkers: Aantal openingsuren : Uitgaven coll. vorming:
5 km 165 14,5 23 60 uur per week EUR 232.335,-
zullen deze vijf samengevoegd worden tot één
bibliotheek in de nieuwe behuizing van de faculteit in het
66
http://ruljis.leidenuniv.nl/group/jfbi/biblioth/
voormalige Kamerlingh Onnes Laboratorium. Als voorbereiding op deze verhuizing en samenvoeging is er flink in de collectie geschift. Naast verbetering van de collectie heeft de bibliotheek ook stappen gezet op de weg van de elektronische informatie. De bibliotheek biedt sinds 2001 databanken aan voor wet- en regelgeving en actuele informatie op gebied van het recht (Plaza Kluwer, Opmaat, Juridische Informatie Bibliotheek en de Internet Law Library).
Aanwinst 2001: Juridische bibliotheek Signatuur: OVZEER 000 340.2-SOC-II
In de lijn van de onderzoeksthema’s van de Onderzoeksschool van de faculteit, het Meijersinstituut, waarbij een sterk accent ligt op grens- en disciplineoverschrijdend onderzoek is door de juridische bibliotheek in 2001, meer dan in het verleden, geïnvesteerd in monografieën met een multidisciplinaire en/of een rechtsvergelijkende onderzoeksaanpak. Als meest in het oog springende en waardevolle aanschaf valt in dit verband te wijzen op een door Roger Cotterrell geredigeerde 2-delige verzameling essays over rechtssociologie: Sociological perspectives on law, dat vorig jaar werd uitgegeven door Ashgate in de serie: The International Library of Essays in Law and Legal Theory (Second Series). Het bijzondere aan deze bundels – zowel in wetenschappelijk als in bibliothecair opzicht – is dat je daarmee in één klap ruim veertig van de allerbeste publikaties op dit gebied tot je beschikking hebt die los allemaal moeilijk bij elkaar te krijgen zijn, maar ook niet eerder zo indringend aan elkaar gerelateerd zijn geworden
67
De Faculteit der Archeologie heeft haar eigen bibliotheek die op de volgende gebieden collectioneert: Algemene archeologie, Klassieke archeologie, Pre- en protohistorie van Europa en Archeologie van Indiaans
Bibliotheek Archeologie
Amerika. Bovendien beheert zij de Palestijnse oudhedenbibliotheek.
2001 was een jaar met veel veranderingen. Twee belangrijke veranderingen waren de overgang van DOS naar Windows met Win-IBW en het versturen van rappels per e-mail door de centrale UB. Gezien de sterke
Bibliothecarissen: drs. Els Koeneman drs. E. van Rossenberg
toename van het aantal bezoekers (er zijn meer studenten) is dit zeer prettig. Het bibliografisch programma Dyabola is in 2001 online beschikbaar gekomen, wat een hele vooruitgang is. Het gebruik ervan zou meer bekendheid moeten krijgen. De facultaire bibliotheekpagina moet met behulp van Frontpage zelf bijgehouden gaan worden. Er is dit jaar geprobeerd ruimte te creëren door boeken en tijdschriften te verplaatsen. In september en oktober worden rondleidingen aan eerstejaars gegeven (ook in het Engels voor de buitenlandse studenten). Hiernaast beheert de bibliotheek de moeder-kopieën die voor colleges gebruikt
worden.
Werkzaamheden
aan
het
catalogus-
onderhoud resulteerden in RSI-klachten. Met de UB is regelmatig contact over titelbeschrijvingen, de aanschaf van nieuwe boeken en tijdschriften en bindwerk. Naast
reguliere
bibliotheekactiviteiten
is
medewerking
verleend aan de tentoonstelling Simposion in de Oude UB (Rapenburg
70)
door
het
beschikbaar
stellen
Cijfers Meters banden: Omvang collectie: Aantal studieplaatsen: Aantal fte’s: Aantal medewerkers:
van
Aantal openingsuren: Budget:
afbeeldingen.
600 m ca. 30.000 40 ca. 1,2 3 (waarvan 1 elders gedetacheerd) 47 uur per week EUR 32.688,-
http://archweb.leidenuniv.nl/fa/bib/
68
Bibliotheek Kunstge-
De bibliotheek van het Kunsthistorisch Instituut kent meerdere collecties zoals die van het Prentenkabinet en het Studie- en Documentatie Centrum voor fotografie.
schiedenis/ Prentenkabinet
In het jaar 2001 ontving de bibliotheek een aantal boeken die deel uitmaken van een grotere schenking van Mr P. Cleveringa. Het betrof 100 titels op het gebied van de moderne kunst. Piet Cleveringa verzamelt al heel lang heel consequent: echte kunst, waarvan het Prentenkabinet een schenking ontving, en boeken op hetzelfde gebied. Hij heeft diverse
Bibliothecaris: drs. Anemiek Ouwerkerk
kunstenaars vanaf hun eerste tentoonstelling gevolgd. Normaal gesproken koopt een bibliotheek pas boeken over een kunstenaar als die enigszins belangrijk wordt geacht. Met de schenking van Cleveringa wordt het boekenbezit over de moderne kunst meer volledig, en zijn ontwikkelingsfases in oeuvres te overzien. Een andere schenking kwam van de erfgenamen van L.C.B. (Loek) van der Molen, die in 2001 overleed. Hij was directeur van het Nederlands Fotoinstituut. Zijn collectie boeken op het gebied van de fotografie ging naar die instelling, maar heel veel andere boeken over kunst: algemeen en over gebieden als kunstdidactiek, kunstfilosofie,
Cijfers Omvang collectie: Aanwinst: Aantal fte: Aantal openingsuren:
kunst en literatuur, film, gingen naar Leiden.
84.000 boeken en 350 tijdschriften 410 banden 3 40 uur per week
In de loop van 2001 werd een aantal kleine tentoonstellingen ingericht in de gang van het gebouw Doelensteeg 16. De voorbereidingen voor de verhuizing van
www.let.leidenuniv.nl/Arthis/website/PK/Coll_Homepage.htm
het prentenkabinet naar de UB in 2002 zijn in 2001 gestart.
Opleiding en bibliotheek Kunstgeschiedenis: Doelensteeg 16 Prentenkabinet: Rapenburg 65 69
De bibliotheek van het Sinologisch Instituut is op het gebied van China
Bibliotheek
één van de grootste bibliotheken in Europa en de enige bibliotheek in
Sinologisch
Nederland op het vakgebied. Naast de gewone collectie zijn er belangrijke deelcollecties. Bekend zijn de Van Gulik-collectie, de Go-collectie, de
Instituut
Hulsewé-collectie en het Kong Koan archief (het oorspronkelijk Chineestalige archief van de Chinese Raad in Batavia). De oudste boeken dateren uit de zestiende eeuw. Hiernaast is er de imagebank Chinavision met ruim 12.400 beelden die binnen de Universiteit Leiden vrij toegankelijk is voor onderwijs en onderzoek. In 2001 is op instigatie van prof.dr. B.J. ter Haar gepoogd de bibliotheek
Bibliothecaris: drs. Joyce Wu
beter te laten aansluiten bij het onderwijs. Hiertoe is de website sterk vernieuwd en worden studenten met gerichte opdrachten wegwijs gemaakt in het gebruik van de bibliotheek. Op de website staat een uitgebreid rapport over de bibliotheek dat kan worden gedownload. Behalve het aanschaffen van boeken en tijdschriften - een druppel op de gloeiende plaat van ruim 150.000 boeken die volgens officiële cijfers in het jaar 2000 in China zijn gepubliceerd is
begonnen
met
het
opbouwen
van
een
videocollectie, het uitbouwen van de digitale resources en het verder uitbouwen van de
Cijfers Meters boeken: Omvang collectie: Aanwinst:
imagebank (zoals Chinavision). De eigen online catalogus Chinavision is onlangs geheel in Unicode omgezet en ook verder beter toegankelijk gemaakt.
Aantal studieplaatsen: Aantal fte: Aantal medewerkers: Aantal openingsuren: Budget:
bijna 6 km 280.000 banden 3601 boeken en 860 tijdschriften (waarvan 15 % westers) 54 5 (waarvan 1,5 vacature) 6-8 40 per week EUR 77.000
http://www.let.leidenuniv.nl/tcc/bibliotheek/index.htm
70
Adressen
71
Adressen
Universiteitsbibliotheek Leiden
Postadres: Postbus 9501 2300 RA Leiden Bezoekadres: Witte Singel 27 (WSD-gebouw 1169) 2311 BG Leiden Expeditieadres: Maliebaan 30 2311 CC Leiden Telefoonnummers: Secretariaat: 071 - 527 2832 Receptie: 071 - 527 2801 Inlichtingenbureau en Helpdesk: 071 - 527 2814 en 527 7878 Uitleenbureau: 071 - 527 2813 Fax: Secretariaat: 071 - 527 2836 Uitleenbureau: 071 - 527 2811 Emailadressen: Helpdesk:
[email protected] Uitleenbureau:
[email protected] Secretariaat:
[email protected]
72
Faculteit der Sociale Wetenschappen
Wassenaarseweg 52 (geb 5), 2333 AK Leiden Tel.: 527 3975 (uitleenbalie); Walaeus Bibliotheek
LUMC (C1-Q) Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden Postbus 9600, 2300 RC Leiden Tel.: 526 3890 Gorlaeus Bibliotheek (W & N)
Einsteinweg 55, 2333 CC Leiden Tel.: 527 4365 Juridische Bibliotheek
Hugo de Grootstraat 27, 2311 XK Leiden Tel.: 527 7515 Pieterskerkhof 6, 2311 SR Leiden (Gravensteen) Tel.: 527 7448 Archeologie
Reuvensplaats 4, WSD 1176, 2311 BE Leiden Tel.: 527 2412 Indologisch Instituut Kern
Nonnensteeg 1-3, 2311 VJ Leiden Tel.: 527 2502 Kunsthistorisch instituut
Doelensteeg 16, WSD 1174, 2311 VL Leiden Tel.: 527 2655 / 2657
73
Centrum voor Japanologie en Koreanistiek
Arsenaalstraat 1, WSD 1177 2311 CT Leiden Tel.: 527 2598 / 2540 Sinologisch Instituut
Arsenaalstraat 1, WSD 1177 2311 CT Leiden Tel.: 527 2535
Colofon
Redactie: Els Meijknecht, Leiden Drukker: Jansen, Leiden Oplage: 500
74
