Jaarverslag 2011 Stichting scholen voor Christelijk Basis Onderwijs CBO
Zeist e.o.
Net zo veelzijdig als onze leerlingen!
Zeist, april 2012
Stichting scholen voor Christelijk Basis Onderwijs
CBO
Zeist e.o. tel. 030-6994259 Laan van Vollenhove 3045, 3706 AL Zeis
INHOUD VOORWOORD ............................................................................................................................................................. 2 SCHOLEN..................................................................................................................................................................... 3 IDENTITEIT .................................................................................................................................................................. 3 Vertrouwenspersoon ......................................................................................................................................................... 3 Toezichthoudend bestuur .................................................................................................................................................. 3 Buitenschoolse opvang ...................................................................................................................................................... 4 DE LEERLINGEN ............................................................................................................................................................ 4 In- en uitstroom ................................................................................................................................................................ 4 Toelating van leerlingen..................................................................................................................................................... 5 Allochtone leerlingen......................................................................................................................................................... 5 DE MEDEWERKERS ....................................................................................................................................................... 6 Omvang & mutaties........................................................................................................................................................... 6 Ziekteverzuim.................................................................................................................................................................... 7 Arbeidsmarkt .................................................................................................................................................................... 7 Functioneren en beoordelen.............................................................................................................................................. 8 Preventiewerk ................................................................................................................................................................... 8 Jubilea............................................................................................................................................................................... 8 GEBOUWEN ................................................................................................................................................................ 8 Meerjaren onderhoudsplan ............................................................................................................................................... 8 Groot onderhoud .............................................................................................................................................................. 9 Nieuwbouw....................................................................................................................................................................... 9 Veiligheid en risico’s .......................................................................................................................................................... 9 BELEIDSONTWIKKELINGEN ALGEMEEN ......................................................................................................................... 10 Beleidsontwikkelingen CBO ZEIST..................................................................................................................................... 10 Opleiden in de school ...................................................................................................................................................... 10 ONDERWIJSKUNDIG BELEID......................................................................................................................................... 10 Inspectiebezoeken........................................................................................................................................................... 11 ICT onderwijs .................................................................................................................................................................. 11 Passend onderwijs........................................................................................................................................................... 11 Subsidie stimulering taal- en rekenonderwijs ................................................................................................................... 11 COMMUNICATIE ........................................................................................................................................................ 12 HET BESTUUR ............................................................................................................................................................ 12 FINANCIËN ................................................................................................................................................................ 12 VOORUITBLIK ............................................................................................................................................................ 13 Lumpsum ........................................................................................................................................................................ 13 Leerlingenaantal en huisvesting ....................................................................................................................................... 14 Personeel ........................................................................................................................................................................ 14 Bestuur ........................................................................................................................................................................... 14 Onderwijs........................................................................................................................................................................ 14 Begroting ........................................................................................................................................................................ 14 Samenwerkingsverband................................................................................................................................................... 14 VERZENDLIJST............................................................................................................................................................ 15
-1-
VOORWOORD Dit jaarverslag beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen binnen de stichting over 2011. Het jaarverslag beschrijft deze op stichtingsniveau, dat wil zeggen veelal schooloverstijgend. Het verslag is samengesteld mede op basis van de jaarverslagen per school. Voor meer specifieke informatie over de scholen verwijzen wij u graag naar deze verslagen. Het jaarverslag is geschreven voor de medewerkers van CBO, de medezeggenschapsraden, de ouderraden, de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) en anderszins betrokkenen (stakeholders) bij CBO Zeist. Het is tevens geschreven als bestuursverslag bij de jaarrekening. Belangrijke ontwikkelingen in de verslagperiode: § Het ziekteverzuim nam toe van 4,79% tot 5,9% en bevindt zich in 2011 nog net beneden het landelijk gemiddelde in het basisonderwijs dat op gelijk niveau bleef (6,0%). § Het aanbod van leerkrachten op de arbeidsmarkt nam in de loop van de verslagperiode toe. Het aantal open sollicitaties op de scholen en het bestuurskantoor vermeerderde. Het beschikbaar zijn van invalleerkrachten is structureel onder de vraag. Verschillende malen namen directeuren en interne begeleiders de lestaken waar bij afwezigheid van leerkrachten, of kon een beroep worden gedaan op deeltijders binnen het team. § De leerlingenaantallen en de inschrijvingsverzoeken van ouders voor hun kinderen op scholen van CBO zijn voor enkele scholen onverminderd hoog. Op Kerckebosch, Nije Kroost en Ichthus blijft de daadwerkelijke plaatsing van alle aangemelde leerlingen problematisch. Op De Wegwijzer, De AquamaRijn en Beurthonk is sprake van een dalend leerlingenaantal. De AquamaRijn bevindt zich in de gevarenzone. Besloten is de school in elk geval tot augustus 2013 open te houden. Per saldo is het totaal aantal leerlingen binnen CBO Zeist licht gedaald met zeven leerlingen naar 1908. § De tussenschoolse opvang, die sinds 1 augustus 2006 is ondergebracht bij Kiekeboe, verloopt probleemloos. Het aantal kinderen dat een of meerdere malen per week overblijft, is stabiel en bevindt zich tussen 40% en 83% van de leerlingenaantallen per school. Vooral op dinsdag en donderdag is het aanbod groot. § De buitenschoolse opvang (BSO) is in 2011 gehuisvest in drie schoolgebouwen: Ichthus, De Hoeksteen en De Lindehof. De samenwerking tussen de scholen en de kinderopvang is goed. Ouders zijn zeer tevreden over de naadloze aansluiting van de schooldag met de opvang na schooltijd. In 2012 zal op twee andere CBO scholen gestart worden met BSO in school. § De lumpsum financiering leidde in 2011 tot een positief saldo ondanks hogere personele kosten en toename van de materiële lasten. Er is flink bezuinigd op de variabele kosten om dit resultaat te bereiken. § In 2011 zijn lopende contracten met dienstverleners vervangen door nieuwe overeenkomsten tegen lagere kosten. § Het invoeren van facturen in het boekhoudprogramma van het administratiekantoor Dyade is in 2011 in eigen beheer genomen. De nauwkeurigheid van coderen en boeken is toegenomen, waardoor de kwaliteit van financiële overzichten is verbeterd. Jan van der Bijl Algemeen directeur
-2-
SCHOLEN Ichthus (Zeist) Directeur: vacature
De Wegwijzer (Zeist) Directeur: dhr. M. Wilhelm
met locatie: De Hoeksteen (Zeist) Locatieleider: mw. E. Couperus
Beurthonk (Odijk) Directeur: dhr. A. van Barneveld
Nije Kroost (Zeist) Directeur: dhr. C. van den Ham
De Sluis (Zeist) Directeur: dhr. J. de Wal
Kerckeboschschool (Zeist) Directeur: dhr. R. Nagtegaal
De AquamaRijn (Bunnik) Directeur: mw. I. Oost
IDENTITEIT De scholen van CBO Zeist hebben een protestants-christelijke identiteit. De invulling van deze identiteit vindt plaats op de scholen zelf in wisselwerking tussen het personeel, ouders en leerlingen. Godsdienstige vorming is een vast onderdeel van het lesprogramma. Daarnaast wordt de identiteit zichtbaar in de uitwerking van diverse leergebieden, de overdracht van waarden en normen en het pedagogisch klimaat. De scholen van CBO Zeist hebben een verschillende historie en cultuur. De uitwerking van de identiteit verschilt daarom per school. Meer informatie is daarover te vinden in de schoolplannen, schoolgidsen en jaarverslagen van de afzonderlijke scholen. Zes scholen hebben in 2011 een schoolkerkdienst gehouden. Vertrouwenspersoon De landelijke klachtenregeling vereist een plaatselijke vertrouwenspersoon tot wie klagers, ouders en medewerkers zich kunnen wenden. Voor CBO Zeist heeft de heer P. van den Hoek deze functie in 2011 tot de zomervakantie vervuld. Hij is opgevolgd door de heer H. Henstra. In de verslagperiode zijn geen nieuwe meldingen aan de vertrouwenspersoon gedaan. Toezichthoudend bestuur Als gevolg van de invoering van de huidige managementstructuur in 2003 stelt het bestuur het beleid op hoofdlijnen vast en legt de uitvoering ervan bij de bovenschoolse directie. Het bestuur behoudt de betrokkenheid bij de scholen door jaarlijks aan elke school een bezoek te brengen en zich door de schoolleiding te laten bijpraten over de schoolontwikkeling. Daarnaast hebben alle bestuursleden een school toegewezen gekregen als contactpersoon en wonen in die hoedanigheid bijzondere schoolactiviteiten bij, zoals vieringen en jubilea. Tezamen met het bespreken van de jaarlijkse schooljaarverslagen en maandelijkse managementrapportages houdt het bestuur voldoende toezicht op -3-
de scholen en hun ontwikkeling. Binnen de code goed bestuur heeft het bestuur in 2010 besloten eindverantwoordelijk te blijven en de algemeen directeur te mandateren voor bepaalde bestuurstaken. Er is dus sprake van een functionele scheiding. De statuten en het managementstatuut zijn in 2011 op deze structuur aangepast. De bestuur- en managementstructuur is hieronder weergegeven.
Buitenschoolse opvang In 2011 hebben meer dan tweehonderd leerlingen van de scholen van CBO Zeist gebruik gemaakt van BSO. Drie gecontracteerde bedrijven voor kinderopvang hebben de BSO verzorgd: Kiekeboe, Kind & Co en Humanitas. Daarnaast maken leerlingen ook gebruik van andere kinderopvangbedrijven. Alle leerlingen die werden aangemeld voor BSO konden worden geplaatst. Door opvang in de schoolgebouwen is de capaciteit in 2011 verder toegenomen. De economische recessie veroorzaakte minder vraag naar BSO. De wachtlijsten voor een plaatsing zijn daardoor verdampt. De buitenschoolse opvang van de leerlingen is voornamelijk naschools. De behoefte aan voorschoolse opvang is zeer gering. Op maandag, dinsdag en donderdag worden de meeste leerlingen opgevangen. De piek van ruim 200 leerlingen ligt op donderdagen. Op woensdagen en vrijdagen is het aanbod van kinderen gering. BSO in school In 2011 is BSO in school verder uitgebreid. In De Hoeksteen is drie dagen per week een groep gehuisvest en in Nije Kroost is de ruimte voor BSO ingericht en klaar om in 2012 van start te gaan. Ouders waarderen het in het algemeen dat de BSO in school plaatsvindt. Het lastige busvervoer tussen school en locatie van de BSO is vervallen. De kinderen kunnen direct met hun activiteiten beginnen na schooltijd. Omdat busvervoer voor de leerlingen van de Kerckeboschschool niet nodig is i.v.m. nabijheid van de locatie BSO, zijn voor opvang in school niet voldoende aanmeldingen, hoewel er een ruimte is ingericht.
DE LEERLINGEN In- en uitstroom In het afgelopen jaar daalde het aantal leerlingen op de CBO scholen licht. Op 1 oktober 2011 telde CBO 1908 leerlingen, waarvan 1781 op de scholen in Zeist. Daarmee blijft CBO de grootste organisatie voor basisonderwijs in de gemeente Zeist. Het aantal leerlingen op De AquamaRijn in Bunnik nam af tot 42. CBO zal zich in de komende periode tot het uiterste blijven inspannen om het aantal leerlingen op De AquamaRijn te laten groeien. Het leerlingenaantal van Figuur 1: in 2011 nam het aantal leerlingen licht af
-4-
Beurthonk in Odijk nam ook af tot 85. De gemeentelijke leerlingenprognoses voor Odijk laten voor de komende jaren een lichte toename van leerlingen zien, evenals die in Zeist. In 2011 stroomden 7 leerlingen uit naar het Speciaal Basisonderwijs en 4 naar het Speciaal onderwijs. Dat is 0,37% en 0,2% van de totale populatie. Landelijk ligt dit iets boven 0,5%. De leerlingen van de groepen 8 zijn in de zomer van 2011 uitgestroomd met de volgende schooladviezen voor het voortgezet onderwijs: gymnasium/ vwo/havo (56%), vmbo-theoretisch 1 (mavo) (30%) en vmbo beroepsgeoriënteerd (14%) (figuur 2). Landelijk is de verhouding tussen havo/vwo en de overige richtingen 50% : 50%. De uitstroom van de CBO-scholen naar havo/vwo is in 2011 ongeveer 6% groter. Er kregen meer kinderen dan vorig jaar een vmbo-t/havo advies. De dalende trend van advisering naar het beroepsonderwijs is nog niet gestopt. Dat is overigens over heel Zeist het geval. Figuur 2: uitstroom leerlingen groep 8 naar VO( 2002 t/m 2011)
Toelating van leerlingen Het bestuur streeft ernaar om alle leerlingen die aangemeld worden in te schrijven en een plaats te bieden op de CBO-school in de wijk waar de leerlingen wonen. In Bunnik en Odijk en op De Sluis en De Wegwijzer kunnen alle aangemelde leerlingen rekenen op een plaats in groep 1. Op Kerckebosch, Nije Kroost en Ichthus is er een overaanbod van aanmeldingen. Er wordt noodgedwongen gewerkt met wachtlijsten. Een enkele maal kan worden doorverwezen naar andere CBO-scholen met voldoende plaats, maar lang niet altijd. Als de wachtlijsten structureel worden, moet een beroep op de gemeente worden gedaan om extra huisvesting beschikbaar te stellen voor nieuwe leerlingen. Dat kan echter niet meer op de locatie van de scholen. Daar is het maximum aan te bebouwen oppervlakte bereikt. Er zal dan uitgeweken moeten worden naar een locatie elders. Overigens vinden alle leerlingen in Zeist een plaats op één van de basisscholen binnen de gemeente. In enkele gevallen is de uiteindelijke plaatsing niet op de school van 1e keuze. Allochtone leerlingen Het aandeel van allochtone leerlingen op de scholen van CBO Zeist is zeer divers. Beurthonk, De AquamaRijn, Kerckebosch, Nije Kroost en Ichthus hebben nauwelijks allochtone leerlingen in hun populatie. In de wijken waar deze scholen gelegen zijn, is het percentage allochtone gezinnen zeer gering. Twee CBO-scholen hebben wel allochtone leerlingen in de leerlingenpopulatie. Op De Wegwijzer is het percentage allochtone leerlingen ongeveer 35% en op De Sluis ongeveer 20%. Er zijn geen bijzondere regels voor het inschrijven van allochtone leerlingen. Voor inschrijving en plaatsing van leerlingen dient elke ouder en/of verzorger aan te geven dat hij/zij de doelstellingen en identiteit van de school respecteert. Leerlingenaantallen De afgelopen jaren is het leerlingenaantal van de scholen van CBO Zeist e.o. gestaag gestegen. In de meeste wijken treedt nu stabilisatie op. Alleen in Kerckebosch wordt nog groei verwacht door toename van het aantal woningen. De groei van De Wegwijzer heeft zich niet voortgezet. Door verwijzingen naar het S(B)O en veel verhuizingen nam het leerlingenaantal weer af. De verwachting voor Zeist is dat de populatie de komende vier jaar stabiel zal zijn, waarna een lichte krimp begint.
1
Inclusief vmbo—theoretisch / havo advies
-5-
DE MEDEWERKERS Omvang & mutaties De totale formatie van de stichting CBO daalde in 2011 van 115 fte’s naar 110 fte’s. Deze fte’s werden ingevuld door 155 medewerkers in vaste of proeftijdelijke dienst. Het percentage mannelijke medewerkers is gedaald naar 18% (figuur 3). Dat percentage is hoger dan het landelijk gemiddelde in het basisonderwijs (17%). De gemiddelde 1 00 90 aanstellingsomvang van de 80 medewerkers bij CBO Zeist is 70 60 ma n 0,75. Dat is gelijk aan het 50 vrouw 40 landelijke gemiddelde. Het 30 20 percentage deeltijders met 10 een aanstelling van <0,8 fte is 0 51,5, tegen een landelijk cijfer van 45,8. Figuur 3: Verhouding man – vrouw in de totale personeelsformatie. 2002
2003
2004
2005
2006
2 007
2008
2009
2010
2011
Eén van de zeven CBO-scholen heeft een vrouwelijke directeur (14,3 %); landelijk gemiddeld ligt het percentage op 29 %. De leeftijdsopbouw binnen CBO Zeist is weergegeven in figuur 4. De leeftijdsopbouw wijkt af van het landelijk gemiddelde in het primair onderwijs door een hoger aandeel in de leeftijdscategorieën <30 jaar, 51-55 jaar, 56-60 jaar en >60 jaar en een lager aandeel in de categorieën 31-50 jaar. Het aandeel leerkrachten jonger dan 45 jaar is 45% en daarmee significant lager dan het landelijk gemiddelde van 52% (bron: website www.oic.nl. CFI, 2011). Het oververtegenwoordigd zijn van de leeftijden 51-60 jaar veroorzaakt een ongedekte kostenpost in de financiën. Het gebruik maken van Bapo is hoger dan landelijk. De vergoeding in de lumpsum voor deze personeelsfaciliteit is gebaseerd op het landelijk gemiddelde gebruik en bedraagt 2% van de lumpsum loonkosten. Het Bapogebruik binnen CBO Zeist kost echter 3,5% van de lumpsum. 25 20 15
CBO
10
landelijk
5
Figuur 4: leeftijdsopbouw van het personeel van CBO Zeist op 31-122008, alsmede de landelijk gemiddelde leeftijdsopbouw in het basisonderwijs in 2008 (in%).
0 <30 jr 31-40 41-45 46-50 51-55 56-60 >60 jr
In het jaar 2011 verlieten zeven vaste medewerkers CBO (FPU, ontslag). Er kwamen vier nieuwe medewerkers in dienst. Twee leerkrachten zijn vanuit een van de scholen van CBO in de vervangingspool gaan werken. Op verschillende scholen is sprake van interne mobiliteit geweest: leerkrachten zijn in een ander leerjaar gaan lesgeven, zijn bouwcoördinator of interne begeleider geworden, etc. Alle lerarenvacatures konden tijdig worden ingevuld. In 2011 is de directiefunctie op Ichthus nog niet bezet. Lerarentekort Tussen 2007 en 2010 nam het aanbod leraren basisonderwijs af. In 2011 was de afname nog steeds merkbaar bij het vinden van een vervanger voor afwezig personeel. Bij vacatures is het aantal sollicitanten voor het eerst in jaren toegenomen. Dat komt omdat veel besturen moeten bezuinigen wegens gestegen personele lasten. Er zijn daardoor maar weinig vacatures.
-6-
Directievacatures blijven landelijk moeilijk te vervullen, ongeveer 10% van de scholen zit zonder directeur. Voor CBO Zeist leverde het invullen van de directievacature op Ichthus problemen op. Twee sollicitatierondes hebben geen geschikte directeur opgeleverd. De werving wordt in 2012 opgepakt door een werving&selectie bureau. Door de sterke vergrijzing van het lerarencorps is er de komende jaren een massale uitstroom te verwachten. Omdat oudere leerkrachten de laatste tijd langer doorwerken, is de verwachting dat het tekort dat door de uitstroom ontstaat, voor het eerst merkbaar zal zijn in 2016. Lichtpuntje hierin is de economische neergang: in onzekere tijden is het onderwijs een betrekkelijk veilige haven en neemt het aanbod van leraren toe.
Ziekteverzuim In 2011 nam het ziekteverzuim opnieuw toe: van 4,79% naar 5,9 % (figuur 5). Het verzuimbeleid, zowel preventief als curatief, dat zowel landelijk als op stichtingsniveau sinds enige jaren wordt gevoerd heeft dit jaar wel het beoogde effect gehad. Het hogere verzuim is voornamelijk veroorzaakt door enkele langdurige zieken met fysieke klachten. Het ziekteverzuimbeleid houdt o.a. het volgende in: een betere registratie van verzuim, een zorgvuldige reïntegratie en begeleiding na ziekte, aandacht voor teamonderhoud tijdens teamvergaderingen en nascholing op het gebied van teamsamenwerking en communicatie. Preventief dragen teamuitjes, een jaarlijks etentje en aandacht voor het persoonlijk welzijn van de medewerkers positief bij. Op landelijk niveau daalde het ziekteverzuim in het basisonderwijs in 2011 niet. Het verzuim bij CBO Zeist was in 2011 nagenoeg gelijk aan het landelijk gemiddelde in het basisonderwijs. We verwachten in het kalenderjaar 2012 daling van het ziekteverzuim en geen maluspremie aan het Vervangingsfonds. 14 12 10 8 6 4 2 0
verzuim CBO landelijk verzuim
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Figuur 5: ziekteverzuim in procenten CBO Zeist t.o.v. landelijke cijfers.
Arbeidsmarkt In 2011 kende CBO Zeist geen problemen bij de werving van nieuwe leerkrachten bij vacatures: het aantal sollicitanten bij vacatures is groter dan in 2010. Vacatures werden landelijk geadverteerd via de websiteonderwijsvacaturebank.nl. De voorspellingen voor de komende jaren blijven wel zorgelijk2. Door de vergrijzing (zie ook figuur 4) zullen de komende jaren veel nieuwe leraren nodig zijn. Binnen CBO Zeist zien we een tendens dat leerkrachten die de 62-jarige leeftijd bereiken niet onmiddellijk van hun flexibele pensioen gebruik maken, maar nog enkele jaren doorwerken. Het aantal vacatures valt daardoor mee. Op directieniveau zal in 2012 een vacature ontstaan. CBO Zeist anticipeert daarop door leerkrachten te stimuleren voor deelname aan de schoolleidersopleiding. Dit leidde in 2011 niet tot de aanmelding van potentieel leidinggevenden. Naar verwachting zal de komende jaren, landelijk gezien, slechts een gedeelte van de benodigde nieuwe leerkrachten van de lerarenopleidingen komen. Daartegenover zal de komende jaren het totale aantal kinderen in de leeftijd 4 tot 12 jaar afnemen. In 2011 was dat in de provincie Utrecht nog niet het geval. Het kinderaantal in het noorden en het zuiden van ons land daalde wel. In Zeist zal het leerlingenaantal nog enkele jaren stabiel blijven. Vanaf 2016 is de prognose dat het aantal licht zal dalen.
2
Bron: Nota werken in het onderwijs (Min OCW 2011).
-7-
Vervangingspool De vervangingspool heeft in 2011 naar behoren bijgedragen aan vervangingen op de scholen. De in de pool benoemde vervangers zijn voor meer dan 80% van hun benoemingstijd ingezet voor vervanging. Eén medewerker verliet de pool in de loop van 2011. In het eerste deel van 2012 zal de vervangingspool niet “vol” benoemd worden in afwachting van krimp van schoolteams door terugloop van het leerlingenaantal en onvoldoende dekking van de personele lasten vanuit de lumpsum.
Alle scholen melden in hun jaarverslag dat er geen enkele maal een klas naar huis is gestuurd. Verschillende scholen noemen dat groepen voor één dag zijn opgedeeld. Drie scholen maken melding van vervanging door de directeur. In gevallen waarin leerlingen naar huis zouden worden gestuurd, worden ouders van te voren ingelicht of wordt voor opvang van de leerlingen op school gezorgd. Functioneren en beoordelen Op alle CBO scholen is met leerkrachten een pop-, functionerings- of voortgangsgesprek gehouden. De algemeen directeur hield een voortgangsgesprek met de directeuren. In het kader van Integraal Personeelsbeleid is de gesprekscyclus gehanteerd. Deze start met een popgesprek (POP = Persoonlijk Ontwikkelings Plan), waarna in de loop van één, twee of drie jaren enkele voortgangsgesprekken worden gevoerd en tenslotte een evaluatie(beoordeling)gesprek plaatsvindt. In 2011 is afgesproken om het beoordelingsgesprek jaarlijks of tweejaarlijks of driejaarlijks te voeren, afhankelijk van de afspraken in het functioneringsgesprek. Zeven leerkrachten hebben gesolliciteerd naar de nieuwe LB-functie en zijn benoemd. Functiemix Eén van de speerpunten uit het Actieplan Leerkracht is de invoering van de LBfunctie voor leraren in het basisonderwijs. Binnen CBO Zeist is het in 2010 ontwikkelde beleid op de functiemix aangepast. Interne begeleiders met leidinggevende taken in de leerlingenzorg zijn toelaatbaar voor een LB-functie. Na de LB-benoeming van bouwcoördinatoren in 2010 zijn in 2011 diverse leerkrachten met groepsoverstijgende taken in de LB-schaal benoemd. Op 31 december 2011 is het streefpercentage van 16% nog niet bereikt. In 2012 wordt de functiemix extra onder de aandacht van de leerkrachten gebracht door specialismen open te stellen en scholing aan te bieden.
Preventiewerk Naar aanleiding van de RI&E, de Risico-Inventarisatie & Evaluatie, zijn door alle scholen uit het arbojaarplan elementen in 2011 uitgevoerd. De RI&E is een instrument om de fysieke en sociale veiligheid van medewerkers en leerlingen in kaart te brengen. De speeltoestellen hebben hun jaarlijkse controle gehad. Reparaties, die werden geadviseerd, zijn uitgevoerd en een enkele maal is een speeltoestel weggehaald of vervangen. De bedrijfshulpverleners hebben allen de herhalingscursus gevolgd om hun certificaat geldig te houden. In totaal zijn er binnen CBO Zeist 40 opgeleide BHV-ers en volgden vier medewerkers de startcursus. Jubilea In 2011 zijn verschillende jubilea gevierd. De leraren J. van Hunnik (De Wegwijzer) en R. van den Berg (Ichthus) vierden hun 40-jarige ambtsjubileum. S. Holling (Beurthonk) vierde haar 25-jarige ambtsjubileum. De jubilea zijn conform het vastgestelde beleid en met gepaste aandacht gevierd.
GEBOUWEN Meerjaren onderhoudsplan Aan de hand van het meerjarenonderhoudsplan werden in 2011 diverse werkzaamheden uitgevoerd, zowel ten laste van de stichting als van de gemeente Zeist. In het meerjarenonderhoudsplan staan voor de komende tien jaar alle planmatige onderhoudszaken beschreven, zoals schilderbeurten, vervanging van verlichtingsarmaturen, vloer- en dakbedekking en de cv-ketels. Op basis van dit tienjarige onderhoudsplan -8-
wordt jaarlijks gedoteerd aan de voorziening. Elke twee jaar wordt dit onderhoudsplan geactualiseerd. In 2011 bedroeg de reservering € 94.548. De scholen hebben geen achterstallig onderhoud. De voorziening bedroeg ultimo 2011 € 320.840. Groot onderhoud In 2011 werden de volgende werkzaamheden uitgevoerd: renovatie van zes toiletgroepen midden- en bovenbouw van De Sluis, vervanging vloerbedekking van De Hoeksteen, vervanging warmwatervoorziening van Ichthus en De Lindehof en de vervanging van drie zonneschermen van De Sluis. In het kader van de subsidie “verbetering binnenklimaat” werden eveneens werkzaamheden uitgevoerd: buitenzonwering (Nije Kroost en De Hoeksteen). Onderhoudsbeheer In 2011 zijn de onderhoudswerkzaamheden vanuit het bestuurskantoor georganiseerd en begeleid. In de komende jaren zijn er meerdere bouwkundige en technische onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. Omdat daar specifieke expertise voor is vereist, is bouwbedrijf van Breen uit Zeist ingeschakeld. Dit bedrijf herziet in 2012 de Meerjaren Onderhouds Plannen en houdt toezicht op de uit te voeren bouwkundige werkzaamheden.
Nieuwbouw Door toename van het leerlingenaantal Ichthus heeft de gemeente krediet verstrekt voor permanente uitbreiding van deze school. Al in 2010 heeft de gemeente de middelen beschikbaar gesteld voor de uitbreiding van gebouw De Lindehof met een leslokaal en een speellokaal. Door vertraging in de procedures voor de bouwvergunning en kapvergunning kon pas in de loop van 2011 gestart worden met de bouw. Aan het einde van 2011 is de nieuwbouw provisorisch opgeleverd. De definitieve oplevering is gepland in maart 2012. Foto: De uitbreiding van De Lindehof (rechts)
Veiligheid en risico’s Op alle scholen wordt door de brandweer jaarlijks een veiligheidsinspectie uitgevoerd binnen het kader van de gebruiksvergunning. De waargenomen risico’s en onvolkomenheden worden gerapporteerd. In het jaarlijkse plan aanpak arbozaken wordt de wijze van oplossen van de genoemde risico’s beschreven. Jaarlijks wordt op de CBO scholen minimaal één ontruimingsoefening gehouden. De speeltoestellen worden jaarlijks gecontroleerd. Dit is sedert het schooljaar 2002 - 2003 door het bestuur centraal geregeld. Na de controle in november 2010 zijn speeltoestellen met geconstateerde gebreken gerepareerd, vervangen of verwijderd. Sinds 2008 worden de brandmeldinstallaties op de scholen maandelijks gecontroleerd en wordt éénmaal per jaar een nieuw certificaat afgegeven. De maandelijkse controle wordt sedert 2011 uitgevoerd door een opgeleide medewerker van de stichting. Op alle scholen hebben de bedrijfshulpverleners hun certificering verlengd door nascholing. Daarnaast zijn ook in 2011 nieuwe bedrijfshulpverleners opgeleid. Naast de verplichte in de arbowet genoemde eisen leren de bedrijfhulpverleners ook elementaire EHBO-vaardigheden en levensreddende handelingen te verrichten. Ook deze vaardigheden en handelingen zijn in 2011 meerdere malen geoefend. Aan het einde van het jaar waren in totaal 42 gecertificeerde bedrijfshulpverleners in het medewerkersbestand aanwezig.
-9-
Brede school (Multifunctionele Accommodatie/MFA) Bunnik Grote projecten lopen dikwijls enige vertraging op. Dat is ook het geval met de Multifunctionele accommodatie in Bunnik. In 2011 is het bestek definitief gemaakt en zijn er basisafspraken gemaakt over het beheer en de exploitatie. De start van de bouw zal in het voorjaar van 2012 zijn en de verwachte opleveringsdatum van het gebouw is gepland aan het begin van de zomer van 2013.
BELEIDSONTWIKKELINGEN ALGEMEEN Beleidsontwikkelingen CBO ZEIST In 2011 werden op stichtingsniveau de volgende beleidstukken en uitvoeringstukken opgesteld: - managementcontract tussen bestuur en algemeen directeur voor 2011-2012 - managementcontract tussen algemeen directeur en schooldirecties voor 2011-2012 - Bestuursformatieplan 2011-2012 - Begroting 2012 - Financieel jaarverslag 2010 - Sponsorbeleid - Beleid Functiemix, aangepast aan voortschrijdend inzicht - Dyslexieprotocol Leerlingenadministratie De bovenschoolse module van de leerlingenadministratie is in 2010 gereedgekomen. Deze module is in de loop van 2011 gevuld met gegevens van het Cito leerlingvolgsysteem en met gegevens van de in 2010 gehouden ouder-, leerling- en personeelstevredenheidsonderzoeken. Binnen de module worden de leeropbrengsten van taal, lezen en rekenen in beeld gebracht. Het is eenvoudig te volgen welke scores leerlingen hebben behaald. De scholen kunnen ook onderling met elkaar vergeleken worden. De module bevat een ingebouwd “early warning system”: Scholen waar de opbrengsten teruglopen komen in een oranje en later in een rode zone. Zo wordt tijdig gesignaleerd dat een school afglijdt naar zwakke school.
Opleiden in de school De samenwerking met de Christelijke Hogeschool Ede is in 2011 verdergegaan. De studenten zijn tijdens hun stages intensief begeleid door de interne coördinatoren opleiding. Leerkrachten die studenten begeleiden hebben een mentortraining gevolgd. Het certificaat “erkende opleidingsschool” is nog niet behaald. Dat is uitgesteld tot 2012.
ONDERWIJSKUNDIG BELEID Het onderwijskundig beleid wordt primair op schoolniveau opgesteld en uitgevoerd. Meer informatie daarover is te vinden in de jaarverslagen van de afzonderlijke CBO scholen. Voor de periode 2011 – 2015 hebben de scholen in hun schoolplannen het onderwijskundig en personeelsbeleid beschreven. In het schooljaarverslag beschrijven de scholen de onderwijsontwikkeling, zoals de invoering van nieuwe lesmethoden. Op meerdere scholen zijn o.a. taal en lezen, sociaal-emotionele ontwikkeling (kanjertraining), engels, aardrijkskunde en geschiedenis vervangen. Op alle scholen blijft veel aandacht voor de individuele onderwijsbehoefte van kinderen door differentiatie binnen de lesinstructie (voorinstructie en de instructietafel), aandacht voor meer getalenteerde leerlingen, het gebruik van lesprogramma’s via de computer en plusklasactiviteiten. Tegenover de individualiserende trend staan werkwijzen waar kinderen met en van elkaar leren, het coöperatief leren en samenwerkend leren. Deze leervormen worden eveneens intensiever geoefend. De onderwijsopbrengsten op de scholen zijn volgens de inspectienormen boven voldoende. In 2011 hebben de scholen van CBO Zeist een eigen “voldoende norm” vastgesteld. Die ligt 5% hoger dan de norm -10-
van de onderwijsinspectie. Daarboven werd in 2011 voor één basisvak (taal, lezen of rekenen) nog eens een verbetering van 5% nagestreefd. De laatste verbetering moet aan het einde van 2011-2012 zichtbaar zijn in de groepsscore op de LOVS-toets (LOVS=Leer- en OntwikkelingsVolgSysteem) van dat vak. Inspectiebezoeken In het najaar van 2011 heeft de inspectie de Kerckeboschschool bezocht voor een regulier toezicht. De bevindingen van de inspecteur waren voldoende. Voor het schooljaar 2011 - 2012 zijn verschillende inspectiebezoeken gepland. Gezien de voldoende tot goede leeropbrengsten van de leerlingen op de toetsen van het leerlingvolgsysteem is het toezicht van de inspectie op een basisarrangement (één bezoek per vier jaar) gezet. In de praktijk vinden de bezoeken eenmaal in vijf tot zes jaar plaats.
Foto: De Sluis, muziekproject
ICT onderwijs In 2011 werd op verschillende scholen het computernetwerk vernieuwd. Op een school werd het relatief nieuwe systeem van pc-gebruik geïnstalleerd: n-computing: één computer stuurt 6 tot 10 werkplekken aan. Dit levert ruimtebesparing, een besparing op de investeringskosten voor hardware en een flinke afname van het energieverbruik op. Jaarlijks wordt per werkplek ongeveer € 40 aan stroomkosten bespaard. Vier scholen werken inmiddels met dit systeem. Op alle scholen maken de leerlingen dagelijks gebruik van de computer, zowel voor verwerking van de dagelijkse lesstof als voor het maken van werkstukjes. Gemiddeld zitten leerlingen 45 minuten per dag aan de pc. ICT blijft ook in de schoolcommunicatie een belangrijk onderdeel. Alle scholen/locaties onderhielden een website. Verschillende scholen hebben deze in de loop van 2011 vernieuwd. Nieuwsbrieven en schoolinformatie worden op bijna alle scholen per mail verzonden, soms nog naast een papieren versie. De communicatie met ouders wordt hierdoor versterkt. Op één school heeft Twitter z’n intrede gedaan. Passend onderwijs Het passend onderwijs, dat is een passend onderwijs- en zorgaanbod voor iedere aangemelde leerling, is verder uitgebouwd. Vier scholen doen dat door het “All-in zorgsysteem” verder in de schoolpraktijk te implementeren en 3 scholen door de “1-zorgroute” in te voeren. Het zijn systemen waarbij alle leerlingen in beeld worden gebracht door middel van een groepsplan en individuele handelingsplannen. In 2011 zijn deze plannen geschreven voor een volgend basisstofonderdeel, naast het onderdeel dat al in 2010 in een groepsplan werd beschreven. Subsidie stimulering taal- en rekenonderwijs Voor het schooljaar 2011 – 2012 hebben de scholen opnieuw een extra subsidie voor de versterking van het taal- en rekenonderwijs ontvangen. Enkele scholen hebben de subsidie al in 2011 besteed. De middelen werden uitgegeven aan Cito leerlingvolgsysteem toetsen (Beurthonk en De Sluis). Andere scholen hebben hun methode voor begrijpend of technisch lezen vernieuwd (Ichthus, Nije Kroost, De AquamaRijn). Kerckebosch voerde een nieuwe rekenmethode in en verschillende scholen hebben middelen besteed aan scholing voor het leesonderwijs en spelling binnen de 1-zorgroute.
-11-
COMMUNICATIE In 2011 vergaderde het bestuur van CBO Zeist achtmaal . Het bestuur organiseerde een heidag met als thema “financiën en bezuinigen”. De algemeen directeur woonde alle GMR-vergaderingen bij om de ter instemming aangeboden beleidsstukken toe te lichten en de raad bij de beleidsvorming te betrekken. In het kwartaaloverleg tussen de gemeente Zeist en het onderwijsveld (LEAZ) werd het bestuur vertegenwoordigd door de algemeen directeur. Dat was eveneens het geval in het OOGO (Op Overeenstemming Gericht Overleg) tussen de gemeente Bunnik en het onderwijsveld Bunnik /Odijk. De algemeen directeur vertegenwoordigde CBO Zeist in de vergaderingen van het samenwerkingsverband Weer Samen Naar School. Het directieberaad heeft haar centrale plaats in de bovenschoolse organisatie behouden. De beleidsontwikkelingen, eerder genoemd, werden alle in het directieberaad voorbereid. Door het sterkere concerngevoel is de behoefte aan uniformiteit in de uitvoering van het personeelsbeleid en de arbeidsvoorwaarden verder gegroeid. Het directieberaad vergaderde tien keer. In 2011 is het netwerk van interne begeleiders van de scholen gecontinueerd. Het netwerk is diverse malen bijeen geweest en heeft verder nagedacht over de vormgeving van het onderwijs aan meergetalenteerde leerlingen en het gebruik van LOVS-toetsen. Ouders en stakeholders werden op de hoogte gehouden via de website van CBO Zeist, welke in 2011 is versoberd, omdat het werd verboden om onderwijsartikelen uit andere media te publiceren op de CBO Zeist website. Personeelsleden werden over ontwikkelingen binnen de stichting geïnformeerd via het viermaal uitgegeven personeelsblad CBO ZEIST NIEUWS.
HET BESTUUR In 2011 bestond het bestuur uit de volgende personen: Peter Weijland (voorzitter), Bert Keers (penningmeester), Annet Ploeg (personeel), Jan- Gerrit Vrieling (vice-voorziter), Frank van Wijk (secretaris en communicatie), Willem Dresselhuys (Marketing), John van Os en Sandra van der Veer (financiën). Halverwege 2011 nam dhr. Weijland afscheid van het bestuur en volgde dhr. Vrieling hem op als voorzitter. Eind 2011 kwam mevrouw Heleen Glazema in het bestuur. Het bestuur heeft het jaarlijks schoolbezoek aan alle scholen gecontinueerd. De directeuren gaven een presentatie en rondleiding, die dikwijls aanleiding gaven tot nadere discussie in het bestuur. Foto: het bestuur in 2011 Stichtingskantoor Sedert eind 2010 is CBO Zeist samen met Het Sticht in één kantoor gehuisvest. In 2011 is samenwerking gezocht in de bedrijfsvoering. Er werden diverse contracten met dienstverlenende bedrijven afgesloten ten behoeve van de scholen van beide organisaties. Naar externe instanties, zoals de gemeente Zeist, is gezamenlijk opgetreden vanuit een gedeeld standpunt. In 2012 moet de samenwerking verder vorm krijgen door het in dienst nemen van ondersteunend personeel voor de financiële administratie.
FINANCIËN Dit bestuursjaarverslag gaat vooraf aan het financieel jaarverslag van het boekjaar 2011. Daarin worden de inkomsten en uitgaven gedetailleerd gepubliceerd en verantwoord. Op deze plaats noemen we slechts enkele, voorlopige, financiële feiten. -12-
·
· · · · ·
De personele exploitatie heeft op stichtingsniveau een positief saldo van € 215.617. Het overschot is ontstaan, omdat in 2011 flink gestuurd is op de personele uitgaven. Daarnaast is een groot bedrag van ongeveer € 140.000 binnengekomen door extra groeitellingen. De vervangingskosten, die al verschillende jaren gestadig afnemen, vielen in 2011 opnieuw lager uit dan de betaalde premies. De stichting ontving daarom een bonuspremie, ditmaal ruim € 15.400. De materiële exploitatie is ten opzichte van 2010 verbeterd. De kosten namen af doordat in 2011 veel contracten opnieuw zijn afgesloten, zowel voor gebouwzaken als onderwijsaangelegenheden. De schoolteams zijn zeer zuinig geweest met kopiëren en het doen van bestellingen. Dat heeft stevig bijgedragen aan het resultaat! De financiële exploitatie is door de verder afgenomen rentevergoeding lager uitgevallen dan geraamd. Het saldo bedroeg € 16.500. Vanaf juli 2011 is de CBO Zeist eigen risicodrager voor de WGA. De risicodekking is weggehaald bij UWV en nu verzekerd bij Loyalis. Het heeft een besparing van circa € 60.000 op jaarbasis opgeleverd. De totale exploitatie geeft een positief saldo van € 220.007.
Het financieel beleid is vrijwel ongewijzigd. De scholen kregen de berekende lumpsum nagenoeg één op één toegedeeld. Slechts de kosten voor groot onderhoud, ouderschapsverlof, personele uitgaven wegens ziekte en de materiële en personele bekostiging van het bestuurskantoor worden in mindering op het budget van de scholen gebracht. Ook de spaarbapokosten werden dit jaar bovenschools verrekend.
Ichthus Nije Kroost Kerckebosch De Wegwijzer Beurthonk De Sluis De AquamaRijn Bovenschools Bestuur Totaal
2011 Resultaat
2010 Resultaat
2009 Resultaat
2008 Resultaat
214.352 19.770 -8.747 -9.593 -30.689 11.774 -16.983 5.615 34.508 220.007
-79.333 -47.682 -24.048 -50.383 -40.870 55.302 -51.330 -61.251 20.730 -278.864
-89.327 -24.134 -67.105 16.021 -65.241 -16.291 -12.506 -3.402 18.054 -243.937
-181.575 8.062 -24.295 19.116 5.312 3.113 20.887 -1.760 103.668 -47.472
Tabel: Resultaten per 31 december 2011, 2010, 2009 en 2008
In 2011 hebben de scholen een maandelijkse rapportage opgesteld van de meest voorkomende uitgaven voor de materiële instandhouding (=gebouw- en onderwijskosten). Het regelmatig doornemen van de financiële situatie heeft geleid tot een strakkere begrotingsdiscipline. Grote overschrijdingen zijn in 2011 niet voorgekomen!
VOORUITBLIK Lumpsum De ongelijkmatige verdeling van het personeel van CBO Zeist over de verschillende leeftijdscategorieën blijft de eerstkomende jaren in stand. In de “dure” categorieën 21-30 jaar en 50-65 jaar zijn de personeelskosten aanzienlijk hoger dan landelijk, al komt een uittocht van pensioengangers voorzichtig op gang. In 2012 zullen opnieuw extra gelden moeten worden gereserveerd voor ouderschapsverlof en Bapoverlof. Door toenemende personele kosten zal verdere inkrimping van de totale personeelsformatie noodzakelijk zijn. Vacatures door ontslag en FPU/pensioen worden ook in 2012 niet volledig opgevuld.
-13-
Leerlingenaantal en huisvesting Het leerlingenaantal van CBO Zeist stabiliseert. De toename van de leerlingenpopulatie in drie wijken van Zeist, Kerckebosch, Patijnpark en Dichterswijk, zet zich slechts nog voort in Kerckebosch. Tijdens de bouw van de Multifunctionele accommodatie op het scholeneiland in Bunnik is er geen plaats voor het schoolgebouw van De AquamaRijn. De school zal daarom voor een periode van bijna anderhalf jaar in noodlokalen elders in het dorp worden gehuisvest.
Foto: Het tijdelijke gebouw voor De AquamaRijn in Bunnik
Personeel Het ziekteverzuimpercentage is het afgelopen jaar gestegen. Het bestuur streeft er naar om het verzuim zo beperkt mogelijk te houden. In 2012 zal nascholing van de schoolteams speerpunt zijn om de kwaliteit van het opbrengstgericht onderwijs verder te verbeteren en leerlingen optimale ontplooiingskansen te bieden. Bestuur In 2012 zal het bestuur een toezichtskader of toezichtsplan opstellen. In dat kader wordt beschreven waarop, op welke wijze en met welke frequentie toezicht zal worden gehouden. Onderwijskwaliteit, financiën, identiteit zijn mogelijke onderwerpen van toezicht. Onderwijs In 2012 wordt voor de scholen het onderwijszorgprofiel vastgesteld. Dit wordt georganiseerd door het Samenwerkingsverband. Het profiel geeft aan in hoeverre een school extra zorg kan verlenen aan leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte. Het profiel kan richting geven aan de verdere onderwijsontwikkeling in de richting van passend onderwijs. Begroting De begroting voor 2012 is sober en sluitend opgesteld. In de begroting is geen rekening gehouden met groeitellingen. Bij het berekenen van de personele kosten is 1,5% aan extra werkgeverslasten toegevoegd om tegenvallers zoals de verhoging van pensioenpremies en andere werkgeverslasten, op te kunnen vangen. Samenwerkingsverband In 2012 zal het samenwerkingsverband Kromme Rijn worden opgeheven. Samen met openbaar/rooms katholiek Zeist en De Bilt zal een nieuw samenwerkingsverband worden opgericht. Deze samenwerking is een gevolg van het invoeren van passend onderwijs.
-14-
VERZENDLIJST 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32) 33) 34) 35) 36) 37) 38) 39) 40) 41) 42)
Teams van de scholen van CBO Zeist e.o. Directies van de scholen van CBO Zeist e.o. MR-en en OR-en van de scholen van CBO Zeist e.o. GMR van CBO Zeist e.o., Gemeente Zeist, t.a.v. dhr. B. de Vries, wethouder Gemeente Zeist, t.a.v. de Gemeenteraad, commissie onderwijs Gemeente Zeist, t.a.v. de raadsfracties Gemeente Bunnik, t.a.v. dhr. J. Eijbersen , wethouder Gemeente Bunnik, t.a.v. de gemeenteraad/onderwijscommissie Dhr. H. Henstra, vertrouwenspersoon CBO Zeist e.o. Inspectie voor het Onderwijs, t.a.v. dhr. drs. L. Smeets Arbodienst Maetis, t.a.v. dhr. B. Huijzendveld Het Sticht, St. scholen voor katholiek primair onderwijs, t.a.v. dhr. K. Timmers Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland, t.a.v. dhr. L. de Wit Stichting steun christelijk onderwijs Stichtse Rijnlanden, t.a.v. dhr. J.R. Groesbeek Stichting steun christelijk onderwijs Stichtse Rijnlanden, t.a.v. dhr. J. P. Molenaar Stichting steun christelijk onderwijs Stichtse Rijnlanden, t.a.v. dhr. R. Dijkstra Stichting steun christelijk onderwijs Stichtse Rijnlanden, t.a.v. mw. A. Kaemingk Stichting Onderwijsfonds der Hervormde Gemeenten te Zeist, t.a.v. dhr. R. Oosten Steunstichting Voortgezet Onderwijs, t.a.v. dhr. C.J. van Domselaar Eduniek, Midden-Nederland Schoolbegeleiding, t.a.v. het bestuur Dyade Amersfoort, t.a.v. dhr. H. Klein Obbink KSG De Breul, t.a.v. dhr. H. Freitag CVO-groep, t.a.v. dhr. S. Poels Openbaar Zeister Lyceum, t.a.v. mevr. drs. A.M. Juli Christelijk Lyceum Zeist, t.a.v. mevr. R. Leusink Christelijk College Zeist, t.a.v. mw. E. Bakers Herman Jordan Lyceum, t.a.v. mw. I. van der Neut Stichting Gewoon Speciaal, t.a.v. het bestuur Gereformeerde Algemene Kerkenraad te Zeist, t.a.v. de scriba Hervormde Algemene Kerkenraad te Zeist, t.a.v. de scriba PKN Bunnik Protestantse Gemeente Odijk Dhr. L. G. Wesselink, Zeist Dhr. A. Muis, Odijk Mevr. A. Bossinga, Zeist Dhr. W. Veltkamp, Zeist Dhr. D. de Wit, Zeist Dhr. W.P. Weijland, Zeist Kinderopvang Kiekeboe, t.a.v. dhr. H. van den Brink Kinderopvang KMN Kind&Co, t.a.v. dhr. B. Koot Kerkeraden Noorderlicht, Oosterkerk en Bethelwijk te Zeist
-15-
