JAARVERSLAG Heverlee, 1 maart 2013

JAARVERSLAG 2012 Heverlee, 1 maart 2013

Inhoud Voorwoord

pagina 3

Missie & visie

pagina 5

Concrete werking

pagina 8

Onze opdracht (doelstellingen & doelgroepen) pagina 8 Onze medewerkers pagina 12 Waarvoor kan je bij Fara terecht? pagina 13 Bekendmaking Fara pagina 16 Fara in cijfers pagina 18 1. Hulpvragen pagina 18 2. www.faranet.be pagina 24

Realisatie van doelstellingen en acties in 2012

pagina 30

Fara-hulpaanbod pagina 32 Fara-aanbod voor professionelen pagina 37 Expertiseopbouw pagina 45 Samenwerkingsverbanden en netwerken pagina 51 Ontsluiting van de opgebouwde expertise pagina 63

2 Geldenaaksebaan 277

3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Voorwoord Hoewel de politiek van alledag het wel eens dreigt te overschaduwen, zijn zwangerschapskeuzes en de verwerking ervan in 2012 nooit ver weg geweest uit het publieke debat. Denken we maar aan de discussie over anoniem of discreet bevallen die naar aanleiding van enkele pasgeborenen in de vondelingschuif een aantal keer op de publieke en politieke agenda verscheen. Of het tweejaarlijkse rapport van de Evaluatiecommissie inzake zwangerschapsafbreking waaruit enerzijds bleek dat de abortuscijfers in vergelijking met 2008-2009 licht stegen, terwijl de abortussen bij tienermeisjes daalden. Of nog: de Panorama-uitzending ‘Als het geen leven wordt’ waarin medici en betrokken ouders getuigden over de hartverscheurende keuze en consequenties die een positieve prenatale diagnose met zich mee brengt. Het werkveld van Fara blijft dan ook brandend actueel. 2012 was voor Fara zelf ook een bewogen jaar: na meer dan 20 jaar expertise en vaste waarde in het werkveld als cRZ (centrum voor Relatievorming en Zwangerschapsproblemen), maakte radio-presentatrice en meter van onze organisatie, Ann Reymen, op 24 mei 2012 de gloednieuwe naam bekend: Fara, luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuzes. Het interne visieontwikkelingstraject wees immers uit dat cRZ de lading niet meer dekte en een aantrekkelijkere naam aangewezen was. Doorheen haar geschiedenis is de organisatie zich immers gaan toespitsen op de begeleiding van beslissingsprocessen inzake zwangerschapskeuzes en de verwerking ervan. Verwijzend naar ‘Pharos’, de eerste vuurtoren op het gelijknamige Griekse eiland, wil Fara een lichtbaken zijn, dat mensen op weg helpt. Veeleer dan een directe richtingaanwijzer die aangeeft wat de weg is, willen wij mee helpen zoeken welke wegen en opties zich aandienen voor hen die voor een levensbelangrijke keuze staan. Deze duidelijkere profilering resulteerde in een nieuwe missie- en visietekst die vanaf nu als toetssteen dient voor de hele organisatie.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Bovendien ging deze naamsverandering gepaard met een heuse restyling in termen van een nieuwe huisstijl, een gloednieuwe website en een vernieuwd aanbod voor hulpvragers. De website is zo opgebouwd dat hulpvragers vanuit hun specifieke hulpvraag meteen worden uitgedaagd en geholpen om enkele belangrijke punten te overwegen bij hun beslissing. Meer dan het geven van informatie, willen we hen op deze manier op weg zetten in een weloverwogen, kwaliteitsvol beslissingsproces. Daarnaast kunnen zij via de vertrouwde mail en telefoon – nu Faramail en Farafoon – en sinds de tweede helft van 2012 ook via de Farachat desgewenst anoniem terecht bij onze medewerkers voor een luisterend oor. In deze vernieuwingsoperatie werden uiteraard ook de hulpverleners niet vergeten. Zij vinden op onze website als het ware een online gids die een houvast biedt tijdens de begeleiding van hun cliënten bij zwangerschapskeuzes. Aan de hand van vragen omtrent het keuzeproces rond ongeplande zwangerschap, abortus en de verwerking ervan wordt een hulpverlener geholpen in het uitstippelen van een individueel begeleidingstraject op maat van de betrokken cliënt. Naar aanleiding van deze nieuwe doorstart, werd op 19 oktober 2012 een symposium georganiseerd voor professionelen. Een 120tal hulpverleners uit de onderwijs-, welzijns- en gezondheidssector namen deel in het Provinciehuis te Leuven om deze herprofilering te vieren en zich te laten uitdagen door nieuwe perspectieven en uitdagingen inzake zwangerschapskeuzes anno 2012. De rijkdom van dit symposium wordt tevens voor een groter publiek ontsloten met de publicatie ‘Mag ik u feliciteren? Over hulpverlening bij zwangerschapskeuzes’ die in juni 2013 zal verschijnen bij Lannoo Campus. Niet louter informeren, maar ook sensibiliseren en opiniëren blijft immers een van de kerntaken van Fara, en dit zowel naar hulpverleners als het grote publiek toe. Fara wil hierop in 2013 nog duidelijker inzetten, waar 2012 vooral gericht was op de evaluatie en afstemming van het aanbod op hulpvragers. In een grondige evaluatie en eventuele bijsturing van het aanbod voor professionelen enerzijds en een maatschappelijke opiniering anderzijds liggen alvast enkele van onze uitdagingen voor 2013.

Ellen Van Stichel Fara-stafmedewerker, visieontwikkeling en identiteit


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Onze missie en visie Als luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuzes begeleidt Fara vzw vrouwen, koppels en hun omgeving die tijdens hun zwangerschap met een moeilijke beslissing geconfronteerd worden. Ook willen wij professionals die met deze vrouwen of koppels in contact komen ondersteunen door vorming en intervisie. Fara beoogt immers zwangerschapskeuzes aan de oppervlakte te brengen en de kwaliteit rond het nemen van en leven met deze beslissingen te stimuleren. Daarnaast betracht Fara een stem te zijn in het maatschappelijke debat door via het brede publiek te informeren en sensibiliseren om de moeilijke thema’s rond zwangerschapskeuzes bespreekbaar te maken. Op die manier kan onze expertise en ervaring het beleid mee vorm geven. In onze sterk gemedicaliseerde samenleving is er een ruim zorgaanbod, ook wat betreft de medische en psychosociale omkadering van zwangerschap. In vergelijking met die zorg is er weinig aandacht voor de impact van keuzes die mensen maken rond zwangerschap. Zo kunnen vrouwen, al dan niet samen met een partner, beslissen om hun kinderwens actief proberen te vervullen, uit te stellen, of af te zien van ouderschap. Tijdens een zwangerschap staan ze voor de keuze om al of niet te screenen op afwijkingen via prenatale testen. De mogelijkheden rond prenatale testen nemen toe, waardoor steeds meer mensen in een positie komen dat ze het voortzetten van hun zwangerschap in vraag kunnen stellen bij een ongunstige prenatale diagnose. Ook wie te maken krijgt met een ongeplande of ongewenste zwangerschap kan verschillende opties overwegen. Niet alle zwangerschapskeuzes hoeven als problematisch ervaren te worden, maar ervaring en onderzoek heeft het belang van een weloverwogen beslissing voor de verwerking van de keuze nadien aangetoond. Fara wil dan ook het feit dat deze keuzes een impact hebben op het leven van mensen bespreekbaar maken.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara wil het belang van een weloverwogen, kwaliteitsvol beslissingsproces benadrukken voor vrouwen, koppels en hun omgeving alsook een goede verwerking nadien. Keuzevrijheid is bij deze levenskeuzes belangrijk. Uit een terecht en goedbedoeld respect voor de keuzevrijheid van de betrokkenen, dreigen deze keuzes echter volledig uit het publieke debat te verdwijnen en naar de privésfeer te worden verschoven. Hierdoor krijgen vrouwen en koppels in kwestie soms het gevoel er alleen voor te staan en missen zij de nodige ondersteuning. Vanuit een christelijke zorgethische inspiratie, vertaalt Fara respect voor de keuze daarom als een betrokkenheid op de vrouw en haar omgeving in het beslissingsproces waarbij Fara mee op weg wil gaan. Fara beschouwt dit beslissingsproces dan ook als een zorgtraject dat zich afspeelt vóór, tijdens en na de zwangerschap en de gemaakte keuze. Bovendien heeft Fara aandacht voor de hele relationele context van de vrouwen en koppels in dit proces, met inbegrip dus van de partner, het ongeboren leven en de bredere omgeving (ouders, broers/zussen, …). Daarom wil Fara vrouwen, koppels en hun omgeving in hun zoektocht naar een kwaliteitsvol beslissingsproces nabij zijn wanneer zij tijdens hun zwangerschap voor een moeilijke keuze staan: omdat de zwangerschap ongepland is, omdat de vrouw in kwestie nog een tienermeisje is, omdat de prenatale diagnose een ernstige afwijking bij het kindje aantoont, ... Fara helpt hen om inzicht te geven in hun vragen, angsten en twijfels en deze bespreekbaar te maken. Op die manier wil Fara hen de nodige informatie en ondersteuning bieden om tot een vrije maar bewuste keuze te komen. Ook is er ruimte om de verwerking en beleving van deze keuze open aan bod te laten komen. Om de kwaliteit rond het nemen van en leven met beslissingen inzake zwangerschap te stimuleren, richt Fara zich ook tot alle professionelen die met een vrouw of koppel in een beslissingsproces op weg gaan: in het onderwijs, in de welzijns- en gezondheidssector, … Naast individuele informatieverstrekking biedt Fara regelmatig vorming, (discreet) casusoverleg en intervisie aan zodat deze professionelen in hun specifieke context en werkveld een kwaliteitsvol beslissingsproces kunnen begeleiden. Tenslotte wil Fara ook bij de publieke opinie een bredere bewustwording creëren rond de diverse aspecten van zwangerschapskeuzes, met veel aandacht voor de noden van vrouwen, hun omgeving en de positie van het ongeboren leven. Fara wil het publieke debat hieromtrent verruimen door sensibilisering en informatie rond het belang van een gefundeerde beslissing rond zwangerschap en geboorte, en de impact hiervan op het verdere leven van mensen. Ook beoogt Fara op die manier een speler te zijn in het beleidsvoorbereidende werk inzake zwangerschapskeuzes.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara, Pharos, lichtbaken Fara, voorheen bekend als cRZ (centrum voor Relatievorming en Zwangerschapsproblemen), verwijst naar Pharos, de allereerste vuurtoren op het gelijknamige Griekse eiland. Het beeld van de vuurtoren of het lichtbaken geeft uitdrukking aan de idee dat Fara op weg helpt. Veeleer dan een directe richtingaanwijzer die aangeeft wat de weg is, willen wij mee helpen zoeken welke wegen zich aandienen voor mensen in hun specifieke situatie. De lichtstraal wijst ook op het hoopvolle perspectief dat onze organisatie mensen wil bieden.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara concrete werking Onze opdracht Onze organisatie wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid en werkt volgens een opdrachtverklaring, die gebaseerd is op een achterliggende visie en resulteert in een aantal concrete activiteiten en doelstellingen op middellange termijn. Elk jaar wil het Fara-team deze opdracht duidelijk concretiseren in doelstellingen en acties op korte termijn door het uitwerken van een jaarprogramma. Dit jaarprogramma wordt opgemaakt door het team in samenspraak met de afgevaardigd bestuurder en voorgelegd aan en goedgekeurd door de raad van bestuur en algemene vergadering. De basis voor de opmaak wordt gevormd door enerzijds de evaluatie en realisatie van het voorgaande jaarplan en anderzijds de doelstellingen uit het meerjaarplan 2011-2014, die u hieronder opgesomd vindt:

1. Actief inzetten op visieontwikkeling 2. Opgebouwde expertise beter ontsluiten 3. Vernieuwing hulpaanbod onderzoeken 4. Aanbod voor intermediairen verruimen 5. Netwerking en samenwerking versterken 6. Gericht communicatiebeleid voeren 7. Uitbouw kwaliteitsvolle en professionele organisatie.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

De acties voor het operationele jaarplan worden geformuleerd op twee niveaus: 1. algemene acties die de hele organisatie betreffen 2. acties gericht op specifieke beleidsdoelgroepen. Zowel de lopende werking als nieuwe projecten worden in kaart gebracht en opgedeeld volgens de doelgroepen met wie en voor wie Fara haar missie en visie wil realiseren. Voor elk van deze doelgroepen wordt ook beschreven wat de betrokken groepen moeten weten (W) en doen (D) opdat Fara haar missie kan waarmaken. Hieronder vindt u een beknopt overzicht van de beleidsdoelgroepen met wie en voor wie Fara het voorbije jaar haar operationeel jaarplan realiseerde (zie Realisatie van doelstellingen en acties in 2012 verderop in dit jaarverslag): Tieners en volwassenen (geslachtsrijpe mensen) (Weten) moeten vertrouwd zijn met de impact van relaties (met een partner, met een (ongeboren) kind) op het leven van mensen. (Doen) moeten ervoor zorgen dat ze goed geïnformeerd zijn en dat ze keuzes in verband met zwangerschap maken na overleg met persoonlijke of zo nodig met professionele vertrouwenspersonen.

Opvoeders van tieners – in het bijzonder binnen onderwijs (W) dat er een aanbod is om jongeren al op jonge leeftijd te ondersteunen in hun besluitvorming rond relaties en zwangerschap, thema’s die leven onder jongeren. (D) moeten hier actief gebruik van maken.

Zwangere vrouwen en hun omgeving (W) moeten weten waar ze terechtkunnen met vragen, zowel rond medische aspecten als betreffende psychosociale begeleiding. (D) zich actief informeren en gevoelens, vragen en bedenkingen delen met hun omgeving en/of professionele hulp.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Vrouwen post-abortus en na Zwangerschapsafbreking na prenatale diagnose (W) moeten weten dat veel vrouwen in verschillende stadia van hun leven zich vragen stellen rond dit gebeuren, en de impact ervan op hun verdere leven. (D) ervoor openstaan om gevoelens, vragen en bedenkingen niet uit de weg te gaan, maar aan bod te laten komen binnen de eigen leefwereld of via professionele begeleiding.

Tienerouders en hun omgeving (W) dat het uitbouwen van sterke relaties, met familie, vrienden en met hun kindje, erg belangrijk is. (D) ervaringen delen.

Organisaties waar mensen met zwangerschapswens, -vragen en -problemen terechtkunnen, in de sector van welzijn en gezondheid - Individuele werknemers/zelfstandigen. (W) wat de uitgangspunten van Fara zijn en waaruit het aanbod bestaat. (D) Een beroep doen op de knowhow en op de samenwerkingsmogelijkheden die Fara biedt en zich binnen het kader van de eigen missie en mogelijkheden inzetten om mensen zo goed mogelijk te informeren, te begeleiden en/of te verwijzen naar een ander aanbod, in het bijzonder dat van Fara.

Academische wereld, (zorg)ethici, studiediensten van overheden en middenveldorganisaties (W) Fara voert, in samenwerking met relevante partners, kwalitatief onderzoek uit rond zwangerschapsbeleving en linkt deze aan kwantitatieve analyses en cijfers rond zwangerschapsthema’s. (D) Samenwerking aangaan, wederzijdse uitwisseling.

Onderwijs welzijn en gezondheid (W) Zwangerschapsbeleving is een ondergewaardeerd thema dat meer onder de aandacht zou moeten komen van welzijns- en zorgverstrekkers. (D) Aanbod Fara integreren in opleidingen.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara-medewerkers (W) Missie, visie en aanpak binnen ruimer samenlevingskader kennen. (D) Specifieke inbreng om ’beleving’ aan de oppervlakte te brengen en op laagdrempelige wijze te ‘vermarkten’, rekening houdend met beperkte beschikbaarheid mensen en middelen, binnen een netwerk van partners.

Raad van bestuur en algemene vergadering (W) Missie, visie en aanpak binnen een ruimer samenlevingskader kennen. (D) Mee opportuniteiten verkennen om de missie waar te maken in nauw partnerschap met verschillende stakeholders.

Vrijwilligers (W) Missie, visie en aanpak binnen een ruimer samenlevingskader kennen. (D) Gerichte inzet.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Onze medewerkers Het Fara-team bestaat uit zes stafmedewerkers: - Ellen Van Stichel, contactpersoon voor visieontwikkeling en identiteit - Inge De Coster, contactpersoon voor de ontwikkeling van het vormingsaanbod - Liesbet Van Belle, contactpersoon voor het communicatiebeleid (sinds september 2012) - Sindy Helsen, contactpersoon voor het thema prenatale diagnose (inhoudelijk + therapeutische begeleiding) - Katleen Alen en Katrien Vansantvoet, contactpersonen voor de thema’s ongeplande (tiener)zwangerschap en postabortus (inhoudelijk + therapeutische begeleiding) - Silke Brants (tijdelijk in dienst sinds december 2012, ter vervanging van Katleen Alen tijdens haar zwangerschapsverlof) - Sara Plessers (uit dienst sinds september 2012), contactpersoon voor postabortus. Het Fara-team functioneert volgens het principe van een zelfsturend team, maar wordt hierin steevast begeleid en ondersteund door een afgevaardigd bestuurder en de raad van bestuur: - Lieve Van Hoofstadt, afgevaardigd bestuurder - Prof. Dr. Bernard Spitz, voorzitter raad van bestuur.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Waarvoor kan je bij Fara terecht? Fara begeleidt mensen bij moeilijke zwangerschapskeuzes. Je kan bij Fara terecht voor vragen rond ongeplande zwangerschap, abortus en rond keuzes die te maken hebben met prenatale diagnose. Daarnaast heeft Fara ook een werking voor tienerzwangeren en tienerouders. Fara richt zich zowel naar hulpvragers als professionele hulpverleners uit verscheidene werkvelden.

Online informatie Op onze website www.faranet.be vinden zowel hulpvragers, professionals als studenten heel wat antwoorden op hun vragen rond de diverse aspecten van (ongeplande) zwangerschap; voor tieners werd de specifieke rubriek Xtra voor jongeren voorzien; en onze chat-module biedt de kans om met één van onze medewerkers te converseren.

Contact met Fara-medewerkers Je kan bij Fara terecht elke werkdag van 9 tot 16 uur via de Farafoon, Farachat of Faramail, of je kan een afspraak maken voor een of meerdere begeleidingsgesprekken in onze burelen:

016 38 69 50

[email protected]

Fara vzw Geldenaaksebaan 277 3001 Heverlee

Farachat maandag 14-17u woe & vrij 13-16u


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara-aanbod voor professionals Fara heeft door de jaren heen heel wat expertise opgebouwd rond de wijze waarop vrouwen en hun omgeving zwangerschapskeuzes ervaren en beleven. Op basis van inzichten uit belevingsonderzoek, werkt Fara steevast aan een passend aanbod voor professionals in uiteenlopende domeinen binnen de welzijns- en gezondheidssector en het onderwijs. Ons aanbod is erop gericht hulpverleners te ondersteunen tijdens het begeleiden van een kwaliteitsvol beslissingsproces binnen hun specifieke context en werkveld: Fara online informatie www.faranet.be fungeert als een digitale wegwijzer, waar hulpverleners zowel algemene informatie als tal van nuttige links en adressen kunnen raadplegen, tot en met zeer praktische werkinstrumenten zoals de Fara online gids voor hulpverleners rond ongeplande (tiener)zwangerschap. Onze website is tevens een uitgebreide informatietool voor hulpvragers waarnaar hulpverleners kunnen verwijzen. Fara consulting Hulpverleners kunnen bij Fara ook gratis terecht voor informatie of (discreet) casusoverleg met één van onze gespecialiseerde medewerkers, over ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, prenatale diagnose en verwerking na abortus. Fara intervisie Fara wil collegiale ondersteuning bieden door hulpverleners samen te brengen, om vanuit onderlinge uitwisseling elkaar te versterken. Dit zowel theoretisch als praktijkgericht. Zo bieden intervisiemomenten binnen de Interdisciplinaire Werkgroep Prenatale Diagnose en de regionale Lerende Netwerken Tienerzwangerschap en Jong Ouderschap de kans om ván en mét elkaar te leren. 14 Geldenaaksebaan 277

3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara vorming Fara biedt jaarlijks verscheidene opleidingsdagen aan in open aanbod. Daarnaast kan Fara ook vorming op maat uitwerken o.m. rond tienerzwangerschap, ongeplande zwangerschap, verwerking na abortus en prenatale diagnose of over het werken met onze Fara online gids voor hulpverleners. Fara didactisch materiaal Fara beschikt over didactisch materiaal om leerkrachten en jongerenbegeleiders doelgericht te kunnen ondersteunen en heeft tevens een brede waaier aan themagebonden publicaties die hulpverleners online kunnen downloaden of bestellen. Deze inhoudelijke en concrete tips zijn een gids voor hulpverleners uit verscheidene vakgebieden.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Bekendmaking Fara De naamsverandering in mei 2012 bracht vanzelfsprekend ook een nieuwe huisstijl en communicatietools zoals een website en chat met zich mee. Deze worden actief ingezet om het Fara-aanbod voor hulpvragers en hulpverleners bekend te maken bij verschillende doelgroepen binnen onze samenleving. www.faranet.be: naast een specifiek gedeelte voor hulpverleners, studenten en pers en heel wat corporate informatie over Fara, geven zeven bollen op de home page de juiste richting aan voor hulpvragers die met een bepaalde (hulp)vraag zitten omtrent hun beslissingsproces of verwerkingsproces bij zwangerschapskeuzes. Binnen elke insteek vinden zij theorie, duiding en praktische informatie.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

De Fara affiche, de flyer ter promotie van ons hulpaanbod en onze contactgegevens en de folder voor professionals over onze missie en visie en ons specifiek aanbod naar hulpverleners toe, kunnen gratis online besteld worden* op onze website.

* Sinds de bekendmaking van onze naamswijziging op 24 mei 2012 kregen we 67 online bestellingen voor bovenstaand gratis promomateriaal, wat neerkomt op gemiddeld ruim 2 aanvragen per week.

Daarnaast communiceert Fara op regelmatige basis via een e-newsletter en persberichten en wordt Fara door haar medewerkers vertegenwoordigd op tal van studiedagen, debatten en seminaries doorheen het werkjaar. In de nabije toekomst willen we ook actief op de kar springen van de sociale media (Facebook, Twitter).


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara in cijfers 1. Hulpvragen: feiten & cijfers In het algemeen geven we graag mee dat Fara in 2012 alles tezamen 538 vragen ter consultatie kreeg, wat neerkomt op een stijging van 5% in vergelijking met 2011. Opvallend hierbij is de toename met 60% binnen de contacten met hulpvragers ten opzichte van 2011. Tijdens het voorbije jaar heeft Fara extra ingezet op de verruiming en modernisering (website) van het hulpaanbod voor particulieren, wat -afgaande op de cijfers- zijn vruchten heeft afgeworpen. Fara richt zich zowel naar hulpvragers als hulpverleners, wat ons een verbindende functie in het werkveld verleent. Net deze verbinding levert unieke ervaringsuitwisseling en expertise op. De verdeling volgens type oproeper toont aan dat we hierin een goed evenwicht vinden.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Wetende dat tijdens het voorbije jaar verscheidene communicatietools werden stopgezet, vernieuwd of gecreëerd omwille van de naamswijziging en herprofilering, geven de totaalcijfers mogelijk een licht vertekend beeld van de effectieve wijze van contactname (Farafoon, Faramail, Farachat, al dan niet verder uitgediept tijdens een later gesprek in onze kantoren). Pas na een volledig werkjaar zal het al dan niet succesvol zijn van de verscheidene tools zich uitwijzen. Interessante constatering is wel dat nieuwe communicatiemiddelen zoals de Farachat alvast 35% van de hulpvragen vertegenwoordigen (of 65* van 184 hulpvragen). * Hierin zijn ook 7 mails verrekend die via Olark werden verstuurd, dit is het mailsysteem waarmee hulpvragers een berichtje kunnen achterlaten wanneer de Farachat offline is.

In wat volgt geven we meer info bij elk van de verschillende wijzen van contactname.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

1.1. Infolijn Prenatale Diagnose (PND)* - Luistertelefoon** - Farafoon*** * 078 15 35 35, nummer voor toekomstige ouders die bijkomende vragen hebben over prenatale testen, testresultaten en beslissingen (overdag bereikbaar via Fara-medewerkers) ** 078 15 30 45, telefonische hulplijn omtrent ongeplande zwangerschap (overdag bereikbaar via Fara-medewerkers, ’s avonds via vrijwilligers) *** 016 38 69 50, sinds mei 2012 gepromoot als centraal Fara-nummer (overdag bereikbaar via Fara-medewerkers)

In 2012 waren er nog 36 oproepen naar het specifieke 078-nummer van de Infolijn PND. De Infolijn PND werd in 2012 echter niet behouden als apart telefoonnummer, maar ging vanaf mei op in onze Farafoon. Binnen de Farafoon wordt de telefonische hulpverlening rond PND op de gekende manier verder gezet. In 2013 gaan we de hulpverlening rond PND uitbreiden naar onze Farachat. De oproepen van de Luistertelefoon worden in een apart systeem geregistreerd, waardoor deze niet in de algemene cijfers van de hulpvragen zijn opgenomen. Er waren in 2012 nog 86 oproepen naar het specifieke 078-nummer van de Luistertelefoon, waarvan de grote meerderheid overdag tijdens de kantooruren plaatsvond. Voortaan is het telefonische hulpaanbod rond de verschillende thema’s van Fara gecentraliseerd op één nummer, namelijk de Farafoon (016 38 69 50). In 2012 kreeg Fara 248 vragen ter consultatie op dit algemeen Fara-telefoonnummer (waarvan een gedeelte in een verder stadium werd opgevolgd in begeleidingsgesprekken in onze kantoren). Onder punt 1. Fara-hulpaanbod verderop in dit jaarverslag krijgt u meer uitleg over waarom de verschillende hulplijnen in één enkel telefoonnummer werden geïntegreerd in 2012.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

1.2. Farachat De Farachat is online sinds 1 juni 2012, en dit drie namiddagen per week: op maandag van 14u tot 17u en op woensdag en vrijdag van 13u tot 16u. In deze periode voerden we 58 chatgesprekken: - min. aantal regels en tijdsduur = 1 regel en 1 minuut - max. aantal regels en tijdsduur = 297 regels en 1 uur 44 minuten - gemiddelde chatsessie = 51 regels en 21 minuten In tijdsbenadering komt dit komt neer op een kleine 3 uur aan effectieve chatsessies per maand. Hierbij bleken de twee meest aangehaalde thematieken ongeplande zwangerschap en tienerzwangerschap (zie grafiek). In 2013 zal ook de mogelijke bespreking van het prenatale diagnosethema via chat actief gepromoot worden. Voorafgaand staat hieromtrent nog een interne vorming op het programma.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

1.3. Facebook-pagina Fara, jong en ouder In 2012 registreerde Fara in totaal 48 berichten van of korte chatsessies met tienerouders via deze Facebook-pagina. Omwille van het zeer uiteenlopende karakter van deze communicatie hebben we dit cijfer buiten beschouwing gelaten bij het algemene overzicht van de hulpvragen. Dit cijfer toont echter wel het succes aan van dit sociale medium, vermoedelijk door de laagdrempeligheid en het feit dat Facebook goed ingebed is in de leefwereld van de beoogde doelgroep.

1.4. Faramail ([email protected]) In 2012 kreeg Fara 248 vragen ter consultatie per mail, waarvan een gedeelte in een verder stadium werd opgevolgd in begeleidingsgesprekken in onze kantoren.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

1.5. Op gesprek in onze kantoren Beslissingsgesprekken: - In 2012 werden er 20 beslissingsgesprekken rond ongeplande zwangerschap gevoerd. Het ging over 16 verschillende aanmeldingen. - In 2012 werden er 3 beslissingsgesprekken rond prenatale diagnose gevoerd. Het ging om 3 verschillende aanmeldingen. Begeleidingsgesprekken: - In 2012 vonden er 8 begeleidingsgesprekken plaats rond tienerzwangerschap en jong ouderschap, het ging over 7 nieuwe aanmeldingen. - In 2012 werden er 31 begeleidingsgesprekken bij vrouwen en koppels rond zwangerschapsafbreking na prenatale diagnose gevoerd. Het betrof 8 nieuwe aanmeldingen en 1 lopende begeleiding. Postabortusverwerking: - In 2012 vonden er 5 individuele begeleidingsgesprekken plaats rond postabortus. - In 2012 vond er geen groepsbegeleiding meer plaats rond abortusverwerking (zie infra voor meer uitleg).


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

2. www.faranet.be: feiten & cijfers Hieronder vindt u enkele relevante cijfers en grafieken (bron: Google Analytics) over Faranet, de officiële website van Fara, sinds de lancering op 24 mei tot en met 31 december 2012. (Cijfers van de oude cRZ-website lijken ons hierbij niet meer aan de orde.)

1. Bezoekers – algemeen Tussen 24 mei en 31 december 2012 waren er 14.814 bezoeken op Faranet. 10.775 unieke bezoekers hebben onze website bezocht, of 72,79% nieuwe versus 27,21% terugkerende bezoekers.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

2. Top 10 van bezochte pagina’s - Pagina's op onze site werden in totaal 56.969 keer bekeken. - De gemiddelde tijd die bezoekers besteden aan het bekijken van een bepaalde pagina of reeks pagina’s was 00:01:06. - De top 10 van de bestemmingspagina’s ziet er als volgt uit: (/ = homepage)


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

3. Downloads op onze website Tussen 24 mei en 31 december 2012 werden er 1361 PDF’s van onze website gedownload (zijnde Fara publicaties, dossiers, bijlagen etc.) en 266 mails verstuurd via onze website ([email protected], bestellingen van promomateriaal etc.). (Een overzicht van het aantal verkochte papieren brochures en dossiers in 2012 lijkt ons niet representatief, gezien de ter beschikkingstelling via digitale kanalen sinds de tweede helft van het jaar.)

4. Zoekverkeer – Verwijzingsverkeer – Direct verkeer 4.1. Overzicht


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

4.2. Zoekverkeer 96,92% van de bezoeken op Faranet via zoekmachines verliep via Google. Hieronder een weergave van de populairste zoektermen:


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

4.3. Verwijzingsverkeer Hieronder vindt u de top 10 van de belangrijkste doorverwijzingen naar Faranet:


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

4.4. Direct verkeer Er waren 4.085 directe bezoeken op onze website (zonder gebruik van zoekmachine of doorverwijzing). Het overzicht van de bestemmingspagina’s hieronder geeft duidelijk het efficiënt gebruik weer van een doorklikmogelijkheid in de Fara-newsletter naar een specifieke pagina op onze website (zie bijvoorbeeld punt 4 – 5 – 7 – 8 – 9, waarbij nieuws of een evenement werd aangekondigd in de nieuwsbrief en waarnaar rechtstreeks kon worden doorgeklikt). (/ = homepage)


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Realisatie van doelstellingen en acties in 2012


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Hoe Fara in 2012 haar missie en jaaropdracht omzette in concrete acties, wordt hier uiteengezet door respectievelijk een bespreking van het aanbod voor hulpvragers en hulpverleners, de manieren waarop onze organisatie expertise en ervaring opbouwt en ontsluit en in verbondenheid met welke netwerken zij dit doet:

1. Fara-hulpaanbod

pagina 32

2. Fara-aanbod voor professionelen

pagina 37

3. Expertiseopbouw

pagina 45

4. Samenwerkingsverbanden en netwerken

pagina 51

5. Ontsluiting van de opgebouwde expertise

pagina 63


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

1. Fara-hulpaanbod Online hulpaanbod a) Zie Bekendmaking Fara, www.faranet.be (supra) voor algemene info over de websitestructuur (7 ‘toegangspoorten’ afhankelijk van de hulpvraag). Met de creatie van Faranet werden meteen ook de aparte cRZ-websites www.postabortus.be, www.prenatalediagnose.be en www.tienermoeders.be gedeactiveerd. Deze info vond zijn plek onder één van de 7 specifieke ‘bollen’ voor hulpvragers op onze nieuwe website. (Wanneer hulpvragers nu een search doen naar één van de drie vroegere sites, komen zij automatisch terecht op het desbetreffende gedeelte op onze nieuwe website.) Daarnaast werden er enkele online brochures aangemaakt: enerzijds werd er een nieuwe brochure ‘Tips voor ouders van tienerzwangeren en van jonge ouders’ ontwikkeld die gratis te downloaden is op onze website. Anderzijds werden de vroegere brochures ‘Jong en Moeder’ en ‘Jong en Vader’ geactualiseerd voor de doelgroep van jonge ouders (in spé). Deze laatste brochures omvatten voornamelijk praktische, administratieve en juridische informatie over jong ouderschap en zijn ook gratis te downloaden op onze website. b) Farachat: zie supra voor cijfers en werking c) Faramail: zie supra voor cijfers en werking


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Telefonisch hulpaanbod a) Zie Fara in cijfers, 1. Hulpvragen: feiten & cijfers (supra) voor het aantal telefonische vragen ter consultatie via de vroegere Luistertelefoon, de Infolijn PND en de huidige Farafoon (016 38 69 50-nummer dat sinds mei 2012 overal vermeld wordt als centraal Fara-nummer). b) De Luistertelefoon was van bij het begin een vaste waarde voor onze organisatie: sinds 1991 kon iedereen met vragen over een ongeplande zwangerschap hier terecht, elke avond tussen 18u en 22u. Zowel directe betrokkenen, als mensen uit de omgeving (en eventueel intermediairen) konden hier informatie en/of ondersteuning krijgen. Een 15-tal vrijwilligers verzorgden jarenlang via een beurtrol 7 dagen op 7 de permanentie van thuis uit. Zij beschikten hierbij over een sociale kaart en konden hulpvragers waar nodig gericht doorverwijzen. Via supervisie kregen de vrijwilligers de nodige en gewenste ondersteuning en feedback. Vanaf juli 2011 werd de Luistertelefoon uitgebreid: de stafmedewerkers van Fara zorgden ervoor dat het telefonische hulpaanbod ook beschikbaar werd tijdens de kantooruren (van maandag tot vrijdag van 9u tot 16u). Daarenboven konden we hulpvragers nu ook zelf terugbellen vanuit de organisatie indien ze dit wensten, om zo de belkosten voor de hulpvrager te beperken. Het totaal aantal oproepen in 2012 steeg, maar we zagen hierbij vooral een verschuiving van het aantal oproepen ‘s avonds naar overdag. We leidden hieruit af dat de oproepen ’s avonds inhoudelijk niet zozeer een urgent karakter hadden als eerder gedacht. Na een grondige kosten-batenanalyse werd dan ook besloten om de Luistertelefoon tijdens de avonduren af te sluiten vanaf 1 oktober 2012. Hierdoor stopt ook (tijdelijk) de werking met onze vrijwilligers. Met heel veel respect voor onze vrijwilligers en hun inzet voor het Luistertelefoon-project hebben wij hen tijdens een laatste supervisie dan ook uitvoerig bedankt voor hun trouwe dienst.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

We blijven ervan overtuigd dat het telefonische hulpaanbod moet blijven bestaan, maar dat het tijdstip van het gesprek, mede afgaande op de inhoud van de gesprekken uit 2011 en de eerste helft van 2012, minder doorslaggevend is. Wij gaan er daardoor vanuit dat een telefonisch hulpaanbod tijdens de kantooruren zou moeten volstaan. Ook vanuit communicatiestandpunt lijkt het ons opportuun om (in samenloop met de naamsverandering) nog slechts naar één centraal telefoonnummer te verwijzen in de crossmedia communicatie van onze organisatie. De hulpvragers krijgen nu tijdens de avonduren een boodschap te horen waarbij naar de Farafoon (elke werkdag tussen 9u en 16u) wordt verwezen (of naar het nummer 106 van Teleonthaal bij hoogdringendheid). c) Als extra ondersteuning in het beslissingsproces van (toekomstige) ouders inzake keuze na een positieve prenatale diagnose bestond sinds 2004 de Infolijn PND (i.s.m. de vier Vlaamse Universitaire Centra Menslijke Erfelijkheid). Sinds november 2010 werd het eerste onthaal van deze hulplijn exclusief binnen onze werking georganiseerd. Met de lancering van onze nieuwe naam en huisstijl werd echter beslist om deze telefonische hulplijn niet meer extern te promoten als apart nummer. Vanaf mei 2012 ging de Infolijn PND mee op in de dagelijkse werking door steevast te verwijzen naar en te communiceren rond onze Farafoon. Op 31 december 2012 werd de Infolijn PND officieel bij Belgacom afgesloten. Begin 2013 plannen we een grondige evaluatie met afspraken rond bijkomende opleiding en vorming van de Fara-medewerkers, zodat zij deze specifieke oproepen rond PND, die ons via de Farafoon bereiken, met kennis ter zake kunnen beantwoorden.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Cliëntencontact a) Zie Fara in cijfers, 1. Hulpvragen: feiten & cijfers (supra) voor het aantal gesprekken en de besproken thematieken. Vanuit onze missie en visie willen we binnen onze concrete werking met de vrouwen, koppels en hun omgeving het belang van een weloverwogen, kwaliteitsvol beslissingsproces benadrukken alsook een goede verwerking nadien. We beschouwen dit beslissingsproces als een zorgtraject dat zich afspeelt vóór, tijdens en na de zwangerschap en de gemaakte keuze. Binnen onze begeleiding hebben we ook specifiek aandacht voor de hele relationele context van de vrouwen en koppels. Inhoudelijk is het moeilijk om een overzicht te geven van de thema’s die in deze gesprekken aan bod komen, omdat elk gesprek wordt afgestemd op de specifieke hulpvraag van de individuele cliënt. Daardoor kent elke begeleiding een wisselend verloop, zowel naar inhoud, als naar frequentie en duur. In de toekomst willen we dit aanbod en deze gerichte manier van werken verder zetten en waar nodig nog uitbreiden. b) Tijdens 2012 hebben we vanuit Fara explicieter extern gecommuniceerd rond het Fara-hulpaanbod en de werking van onze beslissings- en begeleidingsgesprekken rond de diverse aspecten van (ongeplande) zwangerschap. Dit gebeurde onder meer via de nieuwe website, de verspreiding van de nieuwe Fara-flyer en –affiche en de Fara-Cozapo-brochure Gebroken verwachting… omtrent specifieke info en begeleiding rond prenatale diagnose. c) Wat betreft postabortus, merken we dat deze hulpvragers in eerste instantie individuele begeleiding verkiezen. De nood aan groepsbegeleiding bij deze doelgroep lijkt eerder beperkt. In 2012 vond er dan ook geen groepsbegeleiding meer plaats. Voor de toekomst herbekijken we de mogelijkheden voor het heropstarten van groepsbegeleiding, mogelijk onder een andere vorm dan in het verleden.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Lotgenotencontact a) Binnen de begeleidingsgesprekken rond prenatale diagnose blijft Fara lotgenotencontact bevragen en stimuleren (en blijkt dat er vaak nood aan is). Fara organiseert dit echter niet zelf, maar werkt hiervoor nauw samen met en verwijst door naar Cozapo. Via onze website en de folder Gebroken verwachting… maken we deze samenwerking bekend bij de beoogde doelgroep. Verderop in dit jaarverslag (zie punt Samenwerkingsverbanden en netwerken) leest u meer over de manier waarop Fara inzet om lotgenotencontact te faciliteren voor ouders na zwangerschapsafbreking bij prenatale diagnose of ouders na prenatale diagnose bij behoud van de zwangerschap. b) Fara blijft ook inzetten op lotgenotencontact voor jonge zwangeren en jonge ouders. Dit door het faciliteren van daguitstappen en de structurele samenwerking met vzw Lejo rond de TEENS-weekends,waardoor er meer mogelijkheden gecreëerd worden (zie ook Algemene netwerking, punt a op pagina 55). In 2012 gingen er twee TEENS-weekends door, een eerste in mei met 6 mama’s en 6 kinderen, een tweede in september met 11 mama’s en 12 kinderen. Fara faciliteerde ook enkele daguitstappen op initiatief van de jonge ouders zelf en in samenwerking met Steunpunt Vakantieparticipatie. Ook op onze Facebook-pagina Fara, Jong en ouder vinden tienerouders elkaar om ervaringen uit hun dagelijkse leefwereld met elkaar te delen. We merken dat tienerouders die via Fara met elkaar in contact kwamen tijdens de daguitstappen of TEENS-weekends elkaar blijven contacteren en ondersteunen via deze Facebook-pagina. Daarnaast wil Fara in 2013 met de creatie van een ‘algemene’ Facebook-pagina een bredere doelgroep bereiken, zodat lotgenoten via gesloten groepen met elkaar kunnen communiceren over hun vragen en twijfels rond (ongeplande) zwangerschap. c) Rond het thema postabortus blijven we tevens de nood aan lotgenotencontact exploreren en waar mogelijk stimuleren.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

2. Fara-aanbod voor professionelen Vormingen in open aanbod: Een tiener is zwanger Fara verruimde deze vorming in open aanbod in 2012 naar een bredere groep van professionele hulpverleners zoals vroedvrouwen, huisartsen, verpleegkundigen van Kind en Gezin, begeleiders uit Bijzondere Jeugdzorg, jeugdwerkers, … Kortom, iedereen die binnen zijn werkveld in contact komt met een zwangere tiener. De moeilijke keuze bij een ongeplande zwangerschap, de relationele context (de partner, het ongeboren leven en de bredere omgeving (ouders, broers/zussen, …)) staan centraal in deze vorming. Deze vorming werd tevens uitgebreid van één volledige, naar anderhalve dag en werd in 2012 in het najaar georganiseerd in Gent, Herentals en Brussel voor 26 deelnemers. Tijdens de eerste (volledige) dag van de vorming werden een aantal specifieke thema’s uitgebreid belicht. Tijdens het tweede vormingsmoment (een halve dag) bekeken we het zorgnetwerk van een ongepland zwangere tiener(ouder) van dichtbij, aan de hand van de online gids voor hulpverleners en concrete casussen uit het Fara-werkveld, maar ook uit het werkterrein van de deelnemers zelf. De theorie werd aan de praktijk getoetst aan de hand van cases, oefeningen en beeldmateriaal. Hierbij werd een actieve inbreng van de deelnemers verwacht. Beide delen van de vorming kregen bij de evaluatie een gemiddelde score van 4 op 5, wat overeenstemt met ‘goed’. De meerderheid van de deelnemers apprecieerden de talrijke voorbeelden en casusbesprekingen. Een aantal deelnemers vonden dat er nog meer aandacht moest besteed worden aan het beslissingsgesprek en aan de begeleiding van tienerouders. Ook de vraag naar extra beeldmateriaal werd meerdere keren vernoemd. Dit zijn enkelen werkpunten voor 2013. Fara zal ook een aanvraag indienen om de vorming te laten accrediteren voor vroedvrouwen en huisartsen. In 2013 zal het open aanbod uitgebreid worden in functie van de behoeften van de professionals.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Vormingen op vraag a) Lezing (Te) jong grootouderschap: over de impact van een tienerzwangerschap op ouders in het kader van een bijscholingsdag door EXPOO, het Vlaams Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning, 14 juni 2012 te Brussel. De doelgroep waren professionals werkzaam in het werkveld ‘opvoedingsondersteuning’ en het thema ‘Vaak voorkomende opvoedingsvragen van ouders van pubers’. De focus van de lezing lag op de beleving door de ouders van de zwangerschapskeuze van hun dochter of zoon en de verwerking van die keuze. b) (Ongeplande) Tienerzwangerschap, tienerouderschap en abortus – Workshop te Vilvoorde (Relatiedag Virgo-school, 3e graad TSO en BSO, 45 leerlingen, 11 oktober 2012). c) Aandachtspunten voor zorgverleners met betrekking tot counseling rond prenatale diagnose – voordracht en teambegeleiding op de dienst Verloskunde van het St Lucas Ziekenhuis in Brugge op 21 maart 2012. d) Lesopdracht over zwangerschapsafbreking (3x2u) in het Sint-Jozefinstituut in Herentals (kOSH) – 3de graad van het secundair onderwijs i.k.v. godsdienst lessen - 'Levensbeschouwing en ethiek'.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Online gids voor hulpverleners Fara herwerkte de routekaart voor volwassenen en de routekaart voor tieners tot één praktische online gids voor hulpverleners. Het resultaat is een gebruiksvriendelijk online instrument geworden en is terug te vinden in de rubriek Fara voor professionals op onze website. Met dit online instrument willen we professionals een houvast bieden en een aantal richtlijnen geven in het begeleiden van kwetsbare zwangerschappen, in de beslissingsbegeleiding, het opzetten van een zorgnetwerk en bij het begeleiden van een verwerkingsproces. In deze online gids bieden we eveneens interessante achtergronddossiers aan over bijvoorbeeld juridische aspecten van een ongeplande zwangerschap, kinderopvang en opvoeding, het bespreken van een beslissingsvraag, etc. Uit vragen van hulpverleners leerden we dat professionals nood hebben aan concrete handvaten wanneer ze geconfronteerd worden met het thema ongeplande zwangerschap bij hun cliënten. Soms is er zelfs geen vraag van de cliënt zelf, maar eerder een bezorgdheid van de hulpverlener, die zijn cliënt, bijvoorbeeld een zwangere tiener, zo goed mogelijk wil ondersteunen. Hulpverleners voelen zich niet altijd vertrouwd met besluitvormingsvragen omtrent een ongeplande zwangerschap of begeleidingsvragen na een abortus. Vaak is het ook niet eenvoudig een zwangere vrouw in contact te brengen met de meest passende zorg. Naast deze online gids kunnen hulpverleners steeds persoonlijk bij Fara terecht (via de Farafoon, Faramail, Farachat of op gesprek in onze kantoren) voor consultatie, (discreet) casusoverleg, vorming of doorverwijzing.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Projecten a) Rol van de vroedvrouwen bij prenatale screening en diagnostiek: vormingspakket Fara werkte als partner mee aan een Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO‐project) van Vroedkunde Limburg (PHL en KHLim), getiteld De rol van vroedvrouwen bij prenatale screening en diagnostiek (2010-2012). Dit PWO-project wil tegemoet komen aan een veranderde situatie in het werkveld, waarbij prenatale screening niet enkel aan hoog‐risico zwangeren wordt aangeboden, maar een routinepraktijk is geworden. Tegelijk zien we een evolutie waarbij vroedvrouwen een eigen rol krijgen in zorgprotocollen (midwifery led care) die vertrekken van een multidisciplinair team‐model. Om de vroedvrouwen te versterken in deze rol, wilde Vroedkunde Limburg een noden‐ en behoeftestudie voeren in het werkveld én een vormingspakket op maat uitwerken. Projectleider was Katrien Ruytjens, docente aan de KHLim en onderzoekster Heleen Van den Bogerd, vroedvrouw en Master in de Familiale en Seksuologische wetenschappen. Fara stapte mee als partner met de opdracht de uitwerking van een vormingspakket voor vroedvrouwen vanuit onze expertise te ondersteunen. Doorheen het project hebben we echter ook de focusgroepen begeleid die doorgingen in het kader van de voorgenoemde noden- en behoeftestudie. In het voorjaar van 2012 werd het in 2011 uitgewerkte vormingspakket getest in de twee Limburgse ziekenhuizen die als partner betrokken waren bij het project: Ziekenhuis Oost Limburg en Maria Ziekenhuis Overpelt. Er werden hiervoor twee maal twee werkdagen uitgetrokken om de vroedvrouwen te laten deelnemen (7 en 27 februari; 6 en 13 maart). Telkens werd er na de vorming grondig geëvalueerd door de lesgevers zelf, vanuit de eigen ervaringen, en werd het vormingspakket lichtjes aangepast waar nodig. Daarnaast werden ook de deelnemers (zowel schriftelijk als telefonisch) uitgebreid bevraagd, waaruit bleek dat de vorming voor het grootste stuk aansloot bij de verwachtingen en beoogde doelen. Het Maria Ziekenhuis Overpelt vroeg in de zomer een extra vormingsmoment aan voor een tweede groep vroedvrouwen, dat plaatsvond op 13 en 26 november.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara werkte ook in 2012 mee aan de ruimere noden- en behoeftestudie binnen dit PWO-project en begeleidde hiervoor samen met de onderzoekster Heleen Van den Bogerd een ‘experten’-focusgroep (op 7 juni). Daarnaast voerden we twee semi-gestructureerde interviews met belangrijke sleutelfiguren, om de draagwijdte van het onderzoek te vergroten (11 en 13 december). Intussen werden ook de verschillende bouwstenen schriftelijk verder uitgewerkt, zodat tegen het einde van het project een kant en klaar vormingspakket kan worden aangeboden. Het project is door een periode van afwezigheid van de onderzoeker verlengd tot maart 2013 en zal worden afgerond met een groot symposium waarin zowel de onderzoeksresultaten als het vormingspakket aan het doelpubliek zullen worden voorgesteld. Fara was actief betrokken bij de inhoudelijke organisatie van dit symposium en zal er ook een workshop begeleiden.

b) Prenatale screening en diagnostiek, een morele imperatief? Fara werkt mee als lid van de stuurgroep aan een Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO)‐project van het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (HIG), getiteld Prenatale screening en diagnositek, een morele imperatief? Een gezinswetenschappelijk kader voor het omgaan met ethische problemen bij de toenemende technologische mogelijkheden van prenatale diagnose. Dit PWO-project wil meer inzicht verwerven in het beslissingsproces rond prenatale screening en diagnostiek van gezinnen en de rol van de hulpverlener hierbij. Het verschuiven van de reproductie bij vrouwen naar een hogere leeftijd gaat gepaard met een toename van risico’s op afwijkingen bij de foetus. Sinds de jaren tachtig wordt prenatale screening en diagnostiek (PND) op grote schaal toegepast om defecten bij embryo's en foetussen op te sporen. Hoe kunnen gezinnen die worden geconfronteerd met steeds nieuwere toepassingen van PND de ethische en psychische gevolgen van deze toepassingen afwegen om tot een 'goede' beslissing te komen voor alle gezinsleden? Welke houding nemen de betrokken hulpverleners aan om gezinnen de nieuwe informatie over te brengen en hen te ondersteunen in hun reproductieve beslissingen?


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Het opzet bestaat er in om te starten met een literatuurstudie om vervolgens een empirisch onderzoek te doen naar zowel de waarden en houdingen van hulpverleners in Vlaanderen betrokken bij PND (huisartsen, vroedvrouwen, gynaecologen), als de waarden en houdingen van ouders/ gezinnen tegenover de huidige praktijk en evolutie van prenatale screening en diagnostiek. Projectleider is Adelheid Rigo, Doctor in de Wijsbegeerte en Master in de Klinische Psychologie, stafmedewerkster van het kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen. De onderzoekster, Szilvia Hübel, studeerde letteren en theologie in Roemenië en aan de UCL. Aan de K.U.Leuven doctoreerde ze in de familiale en seksuologische wetenschappen.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Symposium: Fara, een ander licht op zwangerschapskeuzes Actuele kijk op zwangerschapsbeleving en keuzeverantwoordelijkheid Na meer dan 20 jaar cRZ en naar aanleiding van de nieuwe doorstart met de lancering van Fara, werd op 19 oktober 2012 een symposium georganiseerd voor professionelen. Een 120-tal hulpverleners uit de onderwijs, welzijns- en gezondheidssector namen deel in het Provinciehuis te Leuven om deze herprofilering te vieren en Fara nu op die manier op de kaart te zetten van het landschap van de hulpverlening. Op dit scharniermoment werd even achterom gekeken naar de afgelopen twintig jaar, met een terugblik van Trees Dehaene op de context en werking van cRZ toen en Fara nu. Haar wens voor het vernieuwde Fara was: Fluisterende Aandacht te bieden die Ruimte laat voor Aarzeling. Want “zonder aarzeling is er wellicht geen sprake van een echte keuze.” Maar vooral wou Fara even een stand van zaken geven over zwangerschapsbeleving en –keuzes vandaag. In een plenair gedeelte sprak vroedvrouw Benedicte Vansina (Bolle Buik en Dia Damo) het over de grote uitdaging van zwangerschapsbeleving voor vrouwen en koppels vandaag. Volgens haar ligt die er voornamelijk in een evenwicht te vinden tussen angst voor wat een zwangerschap en geboorte kan inhouden en vertrouwen op de natuurlijke weg die hierin besloten ligt. In de tweede publieke lezing ging ethica en filosofe Yvonne Denier (Zorgnet Vlaanderen en Centrum voor Biomedische ethiek en Recht, KU Leuven) dieper in op het thema van zwangerschapskeuzes als dusdanig en stelde ze de vraag naar de notie van verantwoordelijkheid. Zij weigert de verantwoordelijkheid hiervoor enkel bij de vrouw of het koppel in kwestie te leggen, want ook individuele hulpverleners en de maatschappij als geheel hebben hier een verantwoordelijkheid in, om er voor te zorgen dat alle opties als gelijkwaardig worden beschouwd zodat een echte keuze mogelijk wordt. Dat thema’s als ongeplande (tiener)zwangerschap, verwerking na abortus en prenatale diagnose nog steeds brandend actueel zijn, bleek in de kleinere groepen in de namiddag. Hulpverleners uit de verschillende sectoren konden met experten in gesprek gaan over huidige uitdagingen zoals:



zwangerschapskeuzes in de islamitische cultuur (door Khadija Aznag [PRIC, Vlaams-Brabant] en Birsen Taspinar [psychologe]; 43 Geldenaaksebaan 277

3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be



de technische mogelijkheden en ethische grenzen van prenatale testen (door Inge Liebaers [prof. emeritus Genetica VUB] en Pascal Borry [ethicus verbonden aan het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht];



rouw en rouwrituelen na een zwangerschapsafbreking (door Ine Pauwels [pastor Gasthuisberg UZ Leuven] en Wilma Potze [toenmalig medewerkster Fiom, NL]);



morele dilemma’s in de begeleiding van tienerzwangerschap en jong ouderschap (door Sabrina Keinemans [Hogeschool Utrecht]):



en begeleiding van kwetsbare zwangeren in de vierde wereld, als migranten of vluchtelingen (door Sylvia De Ryck [Parel, UZ Leuven] en Linda Doeraene [Aquarelle vzw, Sint-Pietersziekenhuis Brussel]).

In zijn slottoespraak beklemtoonde Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Gezin Jo Vandeurzen het belang van een blijvende aandacht voor en sensibilisering rond deze thematiek, zodat ook op maatschappelijk vlak deze onderwerpen op de agenda blijven staan. “Een symposium over zwangerschapskeuzes, over zwangerschapsbeleving blijft nodig. Het al dan niet kiezen voor ouderschap is een uitermate belangrijke beslissing in het leven. Het gaat om ‘levens’-belangrijke keuzes.” Minister Vandeurzen stak ook de Fara-medewerkers een hart onder de riem: In onze maatschappij, waarin de keuzevrijheid steeds groter wordt, blijken toekomstige ouders het niet altijd even gemakkelijk te hebben om een weloverwogen, goede keuze te maken. Voor een aantal ouders is het niet gemakkelijk om los te komen van de sociale en culturele druk en weloverwogen eigen keuzes te maken. “Ondanks het ruime medische en psychosociale zorgaanbod in Vlaanderen blijken heel wat vrouwen, koppels alleen te staan met belangrijke vragen. We denken hierbij onder andere aan het al dan niet voortzetten van een zwangerschap bij een ongunstige prenatale diagnose, wat te doen bij een ongeplande of ongewenste zwangerschap, enz. Het is daarom goed dat er dan Fara is.” Gezien de rijkdom aan expertise die in dit symposium verzameld werd, werden de bijdragen gebundeld tot een publicatie: in juni 2013 verschijnt bij LannooCampus het boek Mag ik u feliciteren? Over hulpverlening bij zwangerschapskeuzes, zodat ook andere hulpverleners van deze expertise kunnen genieten.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

3. Expertiseopbouw Interne Vorming a) Intern vormingstraject n.a.v. expertiseoverdracht van afscheidnemend collega Sara Plessers rond de thema’s ongeplande zwangerschap en postabortus. Bij het thema ongeplande zwangerschap lag de focus op beslissingsbegeleiding (integratie van verschillende modellen van besluitvorming). Het thema postabortus was gericht op de begeleiding van de (rouw)verwerking (integratie van verschillende therapeutische oriëntaties), zowel individueel als in groep, met o.a. aandacht voor betekenisgeving en het werken met symbolen en rituelen. Beide thema’s werden telkens besproken vanuit relationele en contextuele hoek en ook casusbespreking kwam uitgebreid aan bod. b) Voor de zomervakantie trok het Fara-team op tweedaagse (aanvullend vond er nog een derde denkdag plaats in onze kantoren) om zich volgens bepaalde methodieken en o.b.v. literatuurstudie te verdiepen in de inhoudelijke visie en werking van onze organisatie. Tijdens dit intense leermoment werd sterk gewerkt rond de missie, waarden en identiteit waarvoor onze organisatie wil staan. In deze context werd het bestaande Fara-hulpaanbod geanalyseerd en werd er gebrainstormd over de toekomst. c) Teambegeleiding door Inge Singulé van VOCA Training & Consult: onder deskundige begeleiding hebben de Fara-medewerkers zich het voorbije jaar verder bekwaamd in de professionalisering van het team, het verder ontwikkelen van de teamcompetenties en het functioneren als zelfsturend team. d) Tijdens de teamvergaderingen werden inhoudelijke feedback momenten georganiseerd n.a.v. gevolgde vormingen. Zo stond in november het thema interculturaliteit op de agenda, waarbij de reflecties van verscheidene studiedagen gebundeld werden om onderling uit te wisselen. Bij de zesmaandelijkse evaluatie van de website werden een aantal tips en tricks rond digitale communicatie (o.b.v. gevolgde studiedagen en workshops) meegegeven aan het team.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Samenwerking met hogescholen en universiteiten a) Fara werkt traditiegetrouw mee aan de post-graduaatopleiding Preconceptionele zorg van de Katholieke Hogeschool Kempen, te Turnhout. Ook in 2012 verzorgde Fara hiervoor een gastcollege Ethische aspecten van prenatale diagnostiek en zwangerschapsafbreking op 16 maart. b) In 2012 kregen we de vraag van de Katholieke Hogeschool Leuven, departement Vroedkunde, om een specifiek lespakket uit te werken rond counseling voor de derdejaarsstudenten. Deze lessen moesten aansluitend bij hun vak Communicatieve vaardigheden en een sterke link met de praktijk bieden. Fara werkte voor hen een gericht lespakket van 6 uur uit dat vertrekt vanuit onze expertise rond counseling bij prenatale testen. Het is in die zin een vorm van expertise-ontsluiting, maar ook van -opbouw omdat we zo wilden testen hoe een dergelijk vormingspakket bij vroedkundestudenten zou aanvoelen, zowel inhoudelijk als wat betreft methodiek. Fara zal deze try-out benutten om in 2013 een vormingspakket in open aanbod te ontwikkelen dat aangeboden kan worden aan meerdere hogescholen.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Begeleiding van studenten bij hun thesis, eindwerk of project a) Fara vroeg aan enkele professionele bacheloropleidingen om een educatief pakket uit te werken voor het middelbaar onderwijs met als doel om aan de hand van creatieve werkvormen de thema’s zwangerschapswens en impact van tienerzwangerschap en jong ouderschap in de klas bespreekbaar te maken. De doelgroep waren leerlingen uit de 2de graad van het beroeps- en technisch onderwijs. Concreet begeleidde Fara: -

Het educatieve Roze wolk-project rond tienerzwangerschap door 5 hogeschoolstudenten van de KHLeuven, Departement Sociale Hogeschool Heverlee, 3de jaar Sociaal-Cultureel Werk voor het opleidingsonderdeel ‘Educatief werken’. Deze werkvormen werden reeds uitgetest in klasverband bij de doelgroep zelf en daarmee gebruiksvriendelijk, aansprekend en doelgericht bevonden. De procesbegeleiding en productevaluatie werd i.s.m. de betrokken hogeschool eveneens positief geëvalueerd. Dit resulteerde in een aantal bruikbare werkvormen om verder uit te werken in een Fara-educatief pakket, integreerbaar met deze uit het andere Roze wolk-project.

-

Het educatieve Roze wolk-project rond tienerzwangerschap door 3 hogeschoolstudenten van de KHLeuven, Departement Lerarenopleiding, 3de jaar als afstudeerproject. De procesbegeleiding werd i.s.m. de betrokken hogeschool eveneens geëvalueerd en bijgestuurd. Dit resulteerde in een aantal bruikbare werkvormen om verder uit te werken in een Fara-educatief pakket, integreerbaar met deze uit het andere Roze wolk-project.

Fara zal hun werk gebruiken om in september 2013 het Roze wolk-spel op de markt te brengen.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

b) Fara stond garant voor het begeleiden van de herwerking van de Fara-lesmappen als afstudeerproject van de lerarenopleiding secundair onderwijs van de KHLeuven (academiejaar 2011-2012):   

Lesmap Tienerzwangerschap 3de graad BSO door Marjolein Van Rompay & Lien De Winter Lesmap Ongeplande zwangerschap 2de graad door Virginie Colsoul & Liesje Meuwis Lesmap Ongeplande zwangerschap 3de graad door Nathalie Bries & Valerie Van den Broeck

Fara zal deze input gebruiken om in september 2013 een hernieuwd lespakket ongeplande zwangerschap en tienerzwangerschap voor leerkrachten van het secundair onderwijs (2de en 3de graad) aan te bieden. c) Begeleiding van project ‘Tienermoeders’ door 4 hogeschoolstudenten opleiding Toegepaste Psychologie te Leiden (Nederland): aan de hand van een behoefteonderzoek en veelgestelde vragen aan Fara werkten zij een digitaal infoportaal voor leerlingen en studenten uit. d) Begeleiding van thesis van Mady Jansen, Invloed van rouwmythes op het proces van rouwverwerking na positieve prenatale diagnose (Bachelor in de Godgeleerdheid en de Godsdienstwetenschappen, 2012) – Fara- medewerker als externe promotor e) Begeleiding van thesis van Melissa Masselus, Zwangerschapsafbreking na prenatale diagnose: begeleiding door de vroedvrouw (Bachelor in de Vroedkunde, Erasmushogeschool Jette, 2012) – Fara-medewerker als externe promotor f) Begeleiding van thesis van Stéphanie Renaers, Preconceptionele zorg in de eerste lijn: Prenatale screening (Bachelor in de Vroedkunde, KHLeuven) Fara-medewerker als externe co-promotor.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Externe vorming a) Studiedag Levensbeschouwing in de hulpverlening op 3 februari 2012, georganiseerd door Motief vzw en partners. Vanuit de vaststelling dat de maatschappelijke context uitgedaagd wordt door levensbeschouwelijke diversiteit, werden de implicaties voor de hulpverlening nagegaan: hoe ga je als hulpverlener op een professionele wijze om met diversiteit? Na een plenaire inleiding op het thema waren vooral de drie werksessies waarin praktische do’s and don’ts voor hulpverleners aan bod kwamen bijzonder interessant. b) Vorming Seksuele gezondheid bij etnisch-culturele minderheden op 8 maart 2012 door Kristin Hendrickx en Hanan Ben Abdeslan, georganiseerd door CIMIC (expertisecentrum intercultualiteit) te Mechelen. Leerrijk waren de praktijkervaringen over de cultureel bepaalde taboe-thema’s ongeplande zwangerschap, ongehuwd moederschap en abortus in relatie tot waarden(verschillen) vanuit het perspectief van de moslimcultuur. c) Avondlezing Interculturaliteit in de zorg op 15 maart 2012 door Hilde Zevenbergen, georganiseerd door de dienst diversiteit en gelijke kansen van de Provincie Vlaams-Brabant te Leuven. Leerrijk was voornamelijk de focus op de attitude van de hulpverlener in functie van goede interculturele zorg. d) Vorming Relaties en seksualiteit BUSO op 15 en 16 maart 2012, georganiseerd door het VSKO. Leerrijk was de PICKASOLL methode, het vlaggensysteem van Sensoa en andere interessante methodieken die je kan gebruiken bij jongeren uit het buitengewoon secundair onderwijs. e) Lezingenreeks Moderne genetica en maatschappij, georganiseerd door UCSIA vzw. Een reeks van 5 avondlezingen die bestonden uit enerzijds een theoretische uiteenzetting door een ‘expert’ en anderzijds een kritische reflectie uit het werkveld. Twee Fara-medewerkers volgden deze reeks. f) Toelating tot en opstart van de vierjarige opleiding Relatie- en gezinstherapie bij Rapunzel vzw te Diest, vanaf oktober 2012 met een gemiddelde frequentie van twee opleidingsdagen per maand (6 in het najaar van 2012). Daarnaast zijn er de zelfstudie van de verplichte literatuur, opdrachten in functie van een thema en samenkomsten in regionale intervisiegroepjes. Deze opleiding kadert in het belang dat Fara hecht aan visie-ontwikkeling en daarmee gepaard gaande professionalisering en kwaliteit van het hulpaanbod, met aandacht voor inhoudelijke verdieping op vlak van 49 Geldenaaksebaan 277

3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

gespreksvaardigheden van Fara-medewerkers. Een systeemgerichte opleiding zoals deze focust mede op partners, (ongeboren) kind/jongeren en gezinnen, hetgeen aansluit bij Fara’s relationele kijk op begeleiding van zwangerschapskeuzes en de verwerking ervan. g) Vorming Interculturele communicatie op 5 oktober en 12 november 2012, georganiseerd door Provincie Vlaams-Brabant, Dienst Diversiteit en Gelijke Kansen – PRIC. h) Studiedag rond Kwaliteitsvolle jeugdinformatieproducten op 25 oktober 2012, georganiseerd door VIP Jeugd, met lezingen, beurs en workshops rond o.a. trends bij jongeren en kwaliteitsvol informeren op het net.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

4. Samenwerkingsverbanden en netwerken Lerende netwerken tienerzwangerschap en jong ouderschap Fara begeleidt drie regionale lerende netwerken. Bedoeling is in theorie en praktijk van elkaar te leren. Dit werkjaar mocht Fara nieuwe geïnteresseerde netwerkpartners verwelkomen. Deelnemers zijn professionele medewerkers uit partnerorganisaties zoals abortuscentra, expertisecentra Kraamzorg, Kind en Gezin, diensten voor Kraamhulp, CLB’s, CAW’s, JAC’s, CIG’s, CKG’s, jeugdwerkingen, instellingen voor bijzondere jeugdzorg, en anderen. Gemiddeld namen circa 12 à 15 deelnemers actief deel aan deze overlegmomenten. Er werd ook bewust gekozen om dit overleg regionaal bij een netwerkpartner te laten plaatsvinden om ter plekke ook hun werking te leren kennen. Het lerend netwerk regio Antwerpen en Limburg werd opgestart in het voorjaar en vond nadien nog twee maal plaats midden 2012 en najaar 2012, alternerend in de regio (Herentals, Hasselt, Antwerpen). Een kennismaking en de thema’s ‘pre- en postnatale zorgen’ en ‘gelijke onderwijskansen’ kwamen achtereenvolgens aan bod. De ervaringsuitwisseling rond het thema ‘pre- en postnatale zorgen’ -met focus op de doelgroep van tienerzwangeren en jonge ouders- kreeg vorm aan de hand van bijdragen door netwerkpartners. Zowel reguliere werkingen als specifieke projecten werden voorgesteld door de expertisecentra Kraamzorg Antwerpen (De Kraamvogel) en Limburg (Amerijtje vzw), door Landelijke Thuiszorg (Kraamzorg Antwerpse Kempen en Kraamzorg Noord-Limburg) en door Kind en Gezin (prenataal steunpunt Antwerpen en Mechelen en prenatale werking in Limburg voor kwetsbare zwangeren). Dit bleek zinvol in functie van een correcte en doelgerichte doorverwijzing van cliënten naar elkaar en het smeden van (nieuwe) samenwerkingsverbanden onderling. Bij het thema ‘gelijke onderwijskansen’ lag de focus op uitwisseling van ‘goede praktijken’ en input door netwerkpartners bij voorstelling van de sneuvelnota ‘Beleidsaanbevelingen in functie van gelijke onderwijskansen voor tienerzwangeren en jonge ouders’ door Fara. In het bijzonder werd Stichting Steunpunt Studerende Moeders uit Nederland uitgenodigd ter inspiratie. Zodoende werd een gezamenlijk draagvlak voor deze structurele maatregelen gecreëerd. 51 Geldenaaksebaan 277

3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Het lerend netwerk regio Vlaams-Brabant en Brussel vond twee maal plaats midden 2012 en najaar 2012, alternerend in regio Vlaams-Brabant en Brussel (Vilvoorde, Leuven). De thema’s ‘gelijke onderwijskansen’ en ‘pre- en postnatale zorgen’ kwamen achtereenvolgens aan bod. Bij het thema ‘gelijke onderwijskansen’ werden alternatieve onderwijstrajecten door de netwerkpartners De Wissel vzw (werking Riszas) en Sporen vzw (werkingen Reisburo en Roulot) ter kennismaking voorgesteld, aangevuld door de Netwerken Leerrecht Leuven-Brussel-Halle-Vilvoorde. Andere parners rond de tafel leverden zinvolle aanvullingen en verbeteringen op de Fara- sneuvelnota ‘Beleidsaanbevelingen in functie van gelijke onderwijskansen voor tienerzwangeren en jonge ouders’ en schaarden zich mede achter deze structurele maatregelen. In een tweede netwerkvergadering ging onze aandacht naar ‘mogelijkheden en beperktheden van pre- en postnatale zorgen voor tienerzwangeren en jonge ouders’ en naar de vraag ‘Hoe een ketenaanpak bewerkstelligen?’ Deze keten begint op het moment dat het meisje (of jongen) een kinderwens koestert of zwanger wordt en eindigt als de jonge ouder met zijn leven (en met zijn kind) op diverse levensdomeinen (wonen, inkomen, rechten en plichten, opvoeding, relaties, beleving zwangerschap(skeuzes), kinderopvang, studeren en werk) zelfstandig verder kan. Hierbij werden ‘goede praktijken’ en inspirerende (samenwerkings)ideeën uitgewisseld, waaronder projecten Kraamzorg en project Shelter. Het lerend netwerk regio Oost- en West-Vlaanderen vond twee maal plaats midden 2012 en najaar 2012, alternerend in regio Oost- en West-Vlaanderen (Brugge, Aalter). De thema’s ‘pre- en postnatale zorgen’ en ‘gelijke onderwijskansen’ kwamen achtereenvolgens aan bod. De ervaringsuitwisseling rond het thema ‘pre- en postnatale zorgen’ werd ingezet door een gezamelijke bijdrage over de mogelijkheden en beperktheden van kraamzorg voor tienerzwangeren en jonge ouders door de expertisecentra Kraamzorg uit Oost-Vlaanderen (Kraamkaravaan) en West-Vlaanderen (De Wieg). Ook de prenatale dienstverlening aan kwetsbare zwangeren van Kind en Gezin kwam uitgebreid aan bod. Daarnaast werd het TEENS-project voor groot Gent voorgesteld door Lejo vzw, een vrije-tijdswerking met TEENS-tienermoederweekends (in samenwerking met Fara), een vakantie, ontmoetingsdagen en activiteiten voor tienerouders. Onderlinge diepgaande kennismaking in functie van kwaliteitsvol begeleiden en verwijzen van jongeren, geïnspireerd door en lerend van elkaar, en het belang van netwerking kwamen hier aan bod. Ook de Fara-sneuvelnota over gelijke onderwijskansen werd enthousiast onthaald en gezamenlijk gedragen na kritische en zinvolle input van de deelnemers. Uit alle netwerken kwam de blijvende nood naar voren om verder (samen) te werken rond de ‘ketenaanpak’ om casusgebonden vanuit gebundelde krachten en onderlinge afstemming tienerzwangeren en jonge ouders integraal te begeleiden (mobiel, ambulant en residentieel). Dit thema wordt dan ook overgedragen naar werkjaar 2013.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Werkgroep Prenatale Diagnose De werkgroep Prenatale Diagnose bestaat voornamelijk uit professionele hulpverleners die werken binnen de context van (zwangerschapsafbreking na) prenatale diagnose in Vlaamse ziekenhuizen. Dit initiatief heeft een tweevoudige functie: (1) door onderlinge uitwisseling hulpverleners ondersteunen (waarbij Fara vanuit haar expertise een superviserende dan wel interviserende rol heeft) en (2) het netwerk zichtbaar maken van deze hulpverleners die rond dit thema in Vlaanderen werkzaam zijn, met een beter verwijsnetwerk tot gevolg. De werkgroep is een open groep, wat wil zeggen dat er soms nieuwe leden bijkomen of mensen wegvallen vanuit een veranderde jobinvulling. Binnen de werkgroep wordt er traditiegetrouw gewerkt rond een aantal inhoudelijke thema’s die door de hulpverleners uit het werkveld aangebracht werden. Tijdens de eerste vergadering van 2012 kozen we er voor om een uitgebreide intervisiebespreking te houden rond ‘moeilijke’ situaties die de leden van de groep op het werkveld tegenkomen. Over de tijd heen is de veiligheid van de groep zo gegroeid, dat dit nu kon georganiseerd worden. De tweede bijeenkomst stond in het teken van lotgenotengroepen of patiëntenverenigingen. We nodigden hiervoor vertegenwoordigers uit van de Downstichting Vlaanderen en van Emmanuel zvzk. Ze stelden hun organisatie voor en in groep volgde de discussie of deze een meerwaarde zouden kunnen zijn voor de patiënten waarmee de professionele hulpverleners in contact komen. Grenzen en mogelijkheden werden afgetast van een eventuele samenwerking waarbij de geloofwaardigheid en kwaliteit van de geboden hulp centraal stond om de veiligheid voor de patiënten te waarborgen. De bijeenkomsten van het najaar stonden in het teken van informatie(brochures) die aan patiënten worden meegegeven in de ziekenhuizen. Er is nogal wat verschil in bestaande brochures en regelmatig krijgen we bij Fara de vraag of we tips (en tricks) kunnen geven bij het ontwikkelen van een nieuwe patiëntenbrochure. Daarom beslisten we dit in de groep als thema op te nemen door eerst een grondige analyse te doen van de bestaande informatiebrochures in de (grote) ziekenhuizen en dan misschien in tweede instantie zelf een lijst van aanbevelingen of een eigen brochure te maken die we aan ziekenhuizen kunnen bezorgen voor de patiënten die in de context van prenatale testen bijkomende informatie willen. We stelden vast dat vooral voorafgaand de feitelijke testing misschien nog een algemene, sensibiliserende informatiebrochure op z’n plaats was en dat nadien beter gewerkt kon worden met een overzicht van aandachtspunten die in de eigen brochures in de huisstijl van het desbetreffende ziekenhuis kunnen worden opgenomen. Dit zal verder uitgewerkt worden in de eerste bijeenkomsten van 2013.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Lotgenotencontacten faciliteren a) Lotgenotencontact voor ouders na zwangerschapsafbreking bij prenatale diagnose Binnen het project van de Koning Boudewijnstichting in 2011 werd er zeer intens samengewerkt met de contactgroep voor ouders die kozen voor een zwangerschapsafbreking na prenataal onderzoek (Cozapo). De gezamelijke folder Gebroken verwachting… was hier onder meer het resultaat van. Hiermee wilden we de meerwaarde van lotgenotencontact in deze context onderstrepen en mee(r) mogelijk maken. Vanuit deze intensieve samenwerking werd het engagement aangegaan om in 2012 op een minder formele manier verder samen te werken: zo waren er verscheidene uitwisselingsmomenten en merkten we dat de wederzijdse verwijzingen de opvang en begeleiding van de betrokken ouders ten goede kwam. Verder werd beslist om de folder Gebroken verwachting… te herdrukken met het nieuwe Fara-logo. En op vraag van Cozapo werd de digitale versie ook online ter beschikbaar gesteld voor partners en geïnteresseerden op beide websites. Op deze manier kunnen beide partijen ook makkelijk naar de beschikbare folder verwijzen tijdens vormingen of lezingen. b) Lotgenotencontact voor ouders na prenatale diagnose bij behoud van de zwangerschap In 2012 hebben we binnen de werkgroep prenatale diagnose een eerste verkenning gedaan rond een eventuele samenwerking met andere patiëntengroepen. Vooral het contact met de Downstichting Vlaanderen werd als een meerwaarde ervaren en er zijn afspraken om ook hier over te gaan tot een wederzijdse verwijzing indien ouders dit wensen. Eind 2012 was er een uitnodigend contact met Gezin en Handicap vzw in het kader van een voordracht rond prenatale diagnostiek. Dit resulteerde in een toekomstige afspraak om een eventuele verdere samenwerking te bekijken.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Algemene netwerking a) Stuurgroep vzw Lejo Voor het jaar 2012 werd er een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met vzw Lejo. Fara werkt actief mee aan de weekends en is actief lid van de Stuurgroep TEENS. Fara nam eveneens deel aan de sollicitatiegesprekken voor de coördinator van het TEENS-project. Vzw Lejo ging afgelopen werkjaar van start met het project ‘TEENS’: een specifieke vrijetijdswerking voor tienermoeders (tot 20 jaar) en hun kinderen (tot 3 jaar), uit (groot) Gent. Dit kadert in een project rond lokale kinderarmoedebestrijding. Concreet gaat het om de organisatie van activiteiten voor moeders samen met hun kind(eren), activiteiten onder jonge moeders (met voorziene kinderopvang), daguitstappen, weekends en een midweekvakantie. Deze laatste drie zijn toegankelijk voor jonge (toekomstige) moeders/ouders en hun kinderen uit heel Vlaanderen. Lejo beroept op onze expertise om dit project te ondersteunen door deelname aan de Stuurgroep, samen met andere sectoroverschrijdende partners uit de (jeugd)welzijns- en zorgsector en het onderwijs. Zodoende wil Lejo de multi-complexe situatie van tienermoeders op een integrale manier benaderen en een waardevol professioneel netwerk uitbouwen. Fara denkt actief mee in de Stuurgroep over de invulling van het project qua inhoud en werkwijze en fungeert mede als toeleider en vertegenwoordiger van het project. De Stuurgroep vormt tevens een klankbord voor Lejo en de projectverantwoordelijke van TEENS. Er vonden drie stuurgroepsbijeenkomsten plaats in 2012. b) PAREL (Perinataal Aanbod Regio Leuven) Parel staat voor Perinataal Aanbod Regio Leuven. Fara maakt deel uit van dit netwerk dat bestaat uit organisaties die extra ondersteuning bieden aan kwetsbare zwangeren, alleenstaande moeders, anderstaligen, jonge moeders, etc. Via een werkgroep worden de bestaande regionale organisaties in kaart gebracht en wordt er gezorgd voor een zo optimaal mogelijke opvolging van kwetsbare zwangeren te regio Leuven. Bijeenkomsten vonden dit jaar plaats op 13 maart en 20 september 2012.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

c) Forum Jongeren, relaties en seksualiteit Dit forum, dat verschillende organisaties zoals Sensoa, Jeugd & Seksualiteit, Tegenstroom, Zindering, JAC, CAW, GO!, etc. omvat, brainstormt over relaties en seksualiteit bij jongeren. Hoofdaccent ligt op de informatieuitwisseling rond publicaties en nieuwe materialen van de betrokken organisaties, alsook rond onderzoek dat uitgevoerd wordt binnen deze organisaties. Vertegenwoordiging in dit overleg is positief voor de naambekendheid, netwerking, bekendmaking van het hulp- en vormingsaanbod en het vergaren van allerhande nuttige informatie voor de eigen doelgroep (zowel jongeren als intermediairen-in-opleiding). In 2012 werkte Fara actief mee aan een SWOT-analyse rond relationele en seksuele vorming (RSV) in Vlaanderen, alsook aan de herwerking van het concept ‘goede minnaars’, een Vlaamse visie op relationele en seksuele vorming. d) Project Shelter-overleg Fara nam actief contact tot deelname aan dit overleg met Leuvense netwerkpartners (De Wissel, CKG De Schommel, Monte Rosa) en zetelt in de adviesgroep. Dit project werd tevens voorgesteld tijdens ons regionaal lerend netwerk Vlaams-Brabant en Brussel. In 2012 ging het voornamelijk over visieontwikkeling en toetsing van mogelijkheden (experimenteel modulair kader binnen Bijzondere Jeugdzorg, samenwerkingsverbanden,…) en beperktheden (toekenning van financiële middelen,…) in functie van mogelijke opstart in 2013. Fara zal haar rol als ‘expertisecentrum’ en op vlak van ‘trajectbegeleiding’ hierin verder uitklaren. e) Klankbordgroep jongerenwerking Recht-Op Fara nam actief deel aan de klankbordgroep van de jongerenwerking Recht-Op, een vereniging waar armen het woord nemen, specifiek voor hun project ‘Jonge ouders in armoede’. Dit project kadert in een oproep voor projecten rond kansarmoedebestrijding van jonge kinderen.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

f) Lokaal Netwerk Perinatale Zorg Turnhout (Landelijke Thuiszorg) Fara nam op vraag deel aan de opstartvergadering van dit lokale netwerk voor de Antwerpse Kempen en heeft tot doel ‘vroegtijdige ondersteuning van maatschappelijk kwetsbare (toekomstige) ouders en kinderen’. Dit project kadert in de bestrijding van de kinderarmoede in Vlaanderen en bestaat uit enerzijds de oprichting van een gecoördineerd regionaal netwerk van zorgverleners aan gezinnen in de perinatale periode en anderzijds een aanbod van interactieve workshops, pre- en postnataal, met het oog op ondersteuning van de hechtingsband tussen ouder en kind. Fara maakte er kennis met regionale partnerorganisaties en maakte het aanbod voor hulpvragers en hulpverleners bekend. Volgende vergaderingen zullen voornamelijk via verslaggeving worden opgevolgd. g) Overige contacten 

Overleg met Vlaams coördinator opvoedingsondersteuning Vlaams-Brabant en Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Preventieteam Jongerenwelzijn) in het kader van beleidsaanbevelingen en bereik van opvoedingswinkels van de kwetsbare doelgroep tienerouders.



Deelname aan Consultatieronde Binnenlandse Adoptie (COROBA) vanuit Kind en Gezin: denkoefening ter voorbereiding van de conceptnota als basis voor een nieuw decreet binnenlandse adoptie. Fara nam vanuit haar expertise actief deel aan de werkgroep ‘Begeleiding van ongewenst zwangeren’ en het algemene afsluitmoment.



Overleg met Lies Verhetsel om samenwerkingsverbanden tussen Sensoa en Fara te bespreken op het vlak van medewerking aan vorming, medewerking aan de Sensoa week van de Lentekriebels over seksueel overschrijdend gedrag en actieve bijdrage van Fara bij het ontwikkelen van digitaal didactisch materiaal voor de lerarenopleiding.



Bezoek aan Jeugd en Seksualiteit waarbij de samenwerking tussen Fara en Jeugd en Seksualiteit nog eens benadrukt wordt. Fara verwijst door naar Jeugd en Seksualiteit als het gaat over preventie en relaties en seksualiteit. Jeugd en Seksualiteit verwijst hulpverleners door naar Fara voor de thema’s ongeplande zwangerschap en tienerzwangerschap.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Thematische netwerking a) Inzake gelijke onderwijskansen Aangezien Fara regelmatig vragen ontvangt over de (on)mogelijkheden van de combinatie van jong ouderschap en school, besloten we dit thema actief op te nemen in ons jaarplan. Dit resulteerde in volgende initiatieven: 

Opvolging van samenwerking met het VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) in het kader van medewerking aan hun stappenplan, geldig voor alle scholen die onder de Katholieke Onderwijskoepel vallen (mededeling van 4 mei 2012 over ‘Tienerzwangerschappen op school’ (M-VVKSO-2012-017)). Er is aandacht voor de verschillende stappen: opvanggesprek met de zwangere leerling, gesprek over de schoolsituatie, eventueel gesprek met de toekomstige tienervader en opvang na de bevalling. Alternatieven zoals abortus, pleegzorg en adoptie komen ook aan bod.



Opmaak van een sneuvelnota ‘Beleidsaanbevelingen: structurele maatregelen in functie van gelijke onderwijskansen voor tienerzwangeren en jonge ouders’ en creatie van een gezamenlijk draagvlak onder netwerkpartners via agendering van dit thema op onze regionale lerende netwerken. De doelstellingen omvat in deze nota zijn: bevorderen van gelijke onderwijskansen, behouden van de band tussen onderwijs en tienerouders, stimuleren van gekwalificeerde uitstroom in het onderwijs (secundair, hoger en universitair), aankaarten van de nood aan meer belevingsonderzoek over hun specifieke onderwijsnoden en randvoorwaarden vervullen ter ondersteuning van de combinatie school en jong ouderschap.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be



Deelname aan focusgroep tienerouders met vertegenwoordigers van het kabinet Onderwijs, het kabinet Welzijn, het departement Onderwijs, het departement Welzijn en andere genodigde netwerkpartners (CIG’s, LOP’s, Centrum voor Sociaal Beleid, instellingen voor bijzondere jeugdzorg, e.a.): oplijsting van knelpunten en mogelijke structurele maatregelen om hieraan tegemoet te komen. Enerzijds wordt er binnen Onderwijs - in het kader van het ‘Actieplan spijbelen en andere vormen van grensoverschrijdend gedrag’ met bijzondere aandacht voor de doelgroep (toekomstige) tienermoeders – onderzocht op welke manier er een duidelijk kader kan komen en op welke manier er over gewaakt kan worden dat ze de band met school kunnen blijven behouden tijdens de periode van afwezigheid omwille van de bevalling. Concreet wordt er momenteel onderzocht of er een systeem van moederschapsrust, gelijkaardig aan het systeem voor werknemers, kan ingevoerd worden. Ook wordt momenteel bekeken of het systeem van ‘tijdelijk onderwijs aan huis’ kan uitgebreid worden. Anderzijds werden er in de Vlaamse regering afspraken gemaakt met betrekking tot het garanderen van de rechten van minderjarigen binnen de vrijwillige of gedwongen hulpverlening, waaronder twee punten betrekking hebben op ‘het garanderen van leerrecht voor jongeren die (dreigen) uit de boot (te) vallen’ en waartoe de ministers bevoegd voor onderwijs, jeugd en welzijn zich gezamenlijk engageerden.

Fara nam actief deel aan deze bespreking op basis van onze voorstellen geformuleerd in onze sneuvelnota en had een inbreng met betrekking tot formulering van huidige knelpunten, bedenkingen bij de concrete invoering van zwangerschapsverlof en behoud van aansluiting met het onderwijs en bij invoering van een aanbod van Tijdelijk onderwijs aan huis (Toah), noden van ‘goede’ klas/school voor tienerzwangeren en jonge ouders en andere beleidsaanbevelingen.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Nog binnen het kader van deze sneuvelnota vonden tevens volgende ad hoc contacten plaats met specifieke netwerken: 

’t Steunpunt, leerrecht- & leerplichtbegeleiding, Gent: Fara nam pro-actief contact op met deze dienst in het kader van onderbouwing van onze sneuvelnota.



Netwerken Leerrecht regio’s Vlaams-Brabant Oost , Brussel en Asse-Halle-Vilvoorde; vzw Sporen; vzw De Wissel: Fara nam pro-actief contact op met deze diensten in het kader van onderbouwing van onze sneuvelnota en in het kader van een bredere bekendmaking van alternatieve onderwijstrajecten.



STIP (STudentenInformatiePunt) Lessius Hogeschool Mechelen (nu Thomas More): Fara nam een informerende rol op met betrekking tot het thema ‘studeren met kinderen ten laste’ op hun vraag in het kader van hun aanvraag tot subsidiëring van een kinderopvanginitiatief, specifiek bedoeld voor kinderen van studenten die aan hun hogeschool (willen komen) studeren.



Studentenservice KHLeuven: Fara nam een sensibiliserende rol op op hun vraag in het kader van hun denkwerk over de mogelijkheid om studenten, die tijdens hun hogeschoolstudies zwanger worden of ouder zijn, een ‘statuut’ te geven.



Femma: Fara nam een informerende rol op vraag op, gegroeid vanuit signalen onder hun leden/partners in het kader van onderwijsnoden voor de doelgroep tienermoeders. Daaruit groeide tevens een medewerking aan een artikel in hun ledenblad.



Stichting Steunpunt Studerende Moeders, Nederland: Fara wisselde ‘goede praktijken’ uit met de Stichting ter inspiratie van elkaars werking, knelpuntennota en beleidsaanbevelingen.



(Integrale Jeugdzorg: tot nog toe geen opvolging vanuit deze sector)


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

b) Inzake ongeplande zwangerschap, (post)abortus, tienerzwangerschap en prenatale diagnose 

Uitwisselingsdagen met Fiom in Breda en Den Bosch (Nederland)

Fiom (Stichting Ambulante Fiom) is onze Nederlandse partnerorganisatie, werkzaam rond dezelfde thema’s, met name onbedoelde zwangerschap, besluitvormingsgesprekken en nazorg, tienerouders en zwangerschapsverlies en een aantal andere aanverwante thema’s zoals vruchtbaarheidsproblemen, ongewenste kinderloosheid en adoptie. Het is een gespecialiseerde instelling voor maatschappelijk werk met een hulpaanbod van psychosociale begeleiding, informatie en advies aan hulpvragers en een aanbod voor professionelen. Fara nam eenmalig deel aan een intervisiebijeenkomst rond tienerouders te Breda. Het doel van deze bijeenkomst was om in het kader van expertiseoverdracht begeleide intervisie aan professionals die met tienerouders werken te faciliteren. Daarnaast organiseerden Fiom en Fara een uitwisselingsdag in Den Bosch rond overlappende thema’s om te leren van elkaars good practices. Op de agenda stonden:


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

 algemene visie en missie  digitale hulpverlening via mail en chat en Fiom online begeleiding bij het verwerken van een abortus via www.abortusverwerking.nl (permanentie, technische modaliteiten en gefaseerde vraaggerichte aanpak, inhoudelijke thema’s)  begeleiding bij zwangerschapsverlies, ingezoomd op hulpaanbod bij zwangerschapsafbreking na prenatale diagnostiek (gelijkenissen en verschillen in omgang met prenatale testing en hulpaanbod)  vorming aan onderwijs voor leerlingen (educatieve lespakketten) en leerkrachten/begeleiders (didactiek en training)  Fara-routekaart voor hulpverleners (concept en structuur)  Fiom-methodiek voor hulpverleners voor het werken met jonge moeders (oplossingsgericht werken en concrete handvaten rond ‘hoe doe je dat?’)  Fara Jong en Moederweekend (visie, werkingsprincipes van kinderwerking en procesbegeleiding, programma)  Fara vrijwilligerswerking van de Luistertelefoon en het Jong en Moederweekend (selectie, permanentie en begeleiding) Wegens het geslaagde opzet kent deze boeiende uitwisseling zeker opvolging in 2013 onder de vorm van samenwerking en verdere diepgaande uitwisseling. In navolging hiervan vond bij Fara ook een in company training rond hulpchat plaats met een Fiom-medewerker, met aandacht voor een methodische aanpak volgens het 5-fasen model van een chatgesprek, specifieke digitale gesprekstechnieken, chattaal en omgaan met casussen.



Uitwisseling met vzw Jeugd en Seksualiteit

De insteek van deze ontmoeting op 3 maart 2012 was het uitwisselen van know-how m.b.t. het ontwikkelen en uitlenen van spelmateriaal, aangezien Jeugd en Seksualiteit heel wat ervaring en expertise heeft op dat vlak. Fara was vragende partij voor dit gesprek ter voorbereiding van het ‘vermarkten’ van het Roze wolk-spel (educatief pakket voor de 2de graad secundair onderwijs).


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

5. Ontsluiting van de opgebouwde expertise Publicaties a) Fara schreef een thema-dossier ‘Jong ouderschap’ voor groeimee.be van EXPOO (expertisecentrum rond opvoedingsondersteuning) gericht aan jonge ouders zelf met aandacht voor vragen zoals: Je bent jong en je bent (misschien ongepland) zwanger. Je wordt mama of papa. Wat betekent dit? Wat kan je doen? Bij wie kan je terecht? Het werd ‘dossier van de maand’ in november 2012. b) Speciaal rond ongeplande zwangerschap werkte VIP Jeugd/De Ambrassade vzw met medewerking van Fara een nieuwe folder uit vol praktische tips en weetjes. Jongeren en hun begeleiders kunnen deze online doorbladeren of bestellen op www.jeugdinfotheek.be. Ook de Fara-promotietools (affiche en flyer) zijn ter informatie en sensibilisering te bestellen via deze website.

Infosessies en netwerkstage a) Fara organiseerde op 22 maart en op 29 november 2012 een infosessie voor studenten uit een professionele bachelor of masteropleiding. Hierbij werd uitleg gegeven over de missie en visie van Fara en ons aanbod voor hulpvragers en hulpverleners. Elk van de Fara-thema’s, zijnde ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, prenatale diagnose en abortusverwerking werd uitvoerig toegelicht. Er werd ook tijd gemaakt voor het beantwoorden van vragen. Op deze manier beoogt Fara de talrijke vragen van studenten te bundelen binnen eenzelfde infomoment. b) Op 31 mei 2012 kwamen een 10-tal studenten van de huisartsenopleiding (KULeuven) op bezoek bij Fara in het kader van hun netwerkstage. De Farathema’s werden uitvoerig toegelicht met extra aandacht voor de invalshoek van de huisarts.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Belevingsonderzoek Belevingsonderzoek biedt inzichten in hoe (ongepland) zwangere meisjes en vrouwen en hun relationele omgeving hun leefwereld benaderen, ervaren en er betekenis aan geven. In 2012 werd hier explicieter aandacht aan besteed. Fara streeft er naar de betekenis van hun belevingen, ervaringen en meningen omtrent hun zwangerschap en het besluitvormings- en van het verwerkingsproces van hun zwangerschapskeuze optimaal te kunnen begrijpen. Dit doet Fara aan de hand van volgende deelvragen: - Hoe geven zij hun (contextueel bepaalde) zwangerschap (door jong zijn, ongeplandheid/ongewenstheid, positieve prenatale diagnose) betekenis? - Hoe geven zij hun proces van besluitvorming betekenis? - Hoe geven zij hun keuze, namelijk (jong) ouderschap/kindverlies/kinderloosheid/…, betekenis? - Wat is ‘goede zorg’ (individueel)? En wat zijn hun noden (structureel)? - De meisjes en vrouwen die kampen met (de verwerking van) een moeilijke beslissing mbt hun zwangerschap leren ons dat… Uit de analyse van deze belevingsonderzoeksresultaten beoogt Fara te komen tot optimalisatie van een kwaliteitsvolle begeleiding op vlak van besluitvorming en verwerking rond zwangerschapskeuzes. Deze inzichten wenst Fara zowel aan hulpvragers via begeleiding, als aan professionals via vorming aan te bieden. Daarnaast kunnen hieruit ook nieuwe (onderzoeks)noden blijken die Fara kan signaleren aan beleidsmakers, onderzoekers of doctoraats- en thesisstudenten.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Daartoe inventariseerde Fara in eerste instantie het aanwezige belevingsonderzoek: 

het eigen Fara-hulpaanbod voor hulpvragers: - beslissings- en begeleidingsgespekken - de Luistertelefoon (nadien de Farafoon) - Farachat (vanaf juni 2012)



interviews voor het boek 17 en zwanger. Van tiener naar volwassene in 9 maanden?



enquête Cozapo



begeleidingen van thesisstudenten: theorie (literatuuronderzoek) + praktijk (belevingsonderzoek)



intervisies Luistertelefoon

Analyse van de bevindingen uit het eigen Fara-hulpaanbod werd verbeterd en resulteerde in een concreet voorstel tot gestandaardiseerde registratie van de begeleidingen (face to face, telefonisch en online) vanaf 2013.

Fara als gastspreker a) Deelname als gastspreker aan het debat n.a.v. filmvoorstelling Little Black Spiders voor hulpverleners met onze Fara-standpunten over begeleiding van tienerzwangeren in hun zwangerschapskeuze (abortus, pleegzorg, abortus en zelf opvoeden van het kind mits ondersteuning) en van jonge ouders anno 2012 en over alternatieven als discreet bevallen. b) Stress en zwangerschap vanuit de Fara-thema’s: voordracht voor hulpverleners tijdens de projectlancering van Ons Geboorteland als eerste expertisecentrum voor kinderwens en bewust ouderschap op 8 november 2012.


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

Fara in externe publicaties Tijdens het voorbije jaar werden vanuit onze organisatie tal van inspanningen gedaan om via (vermelding in) externe publicaties actief aan naambekendheid en sensibilisering te doen binnen de perswereld en bij het grote publiek. Het gaat hierbij om artikels of brochures waarin Fara-medewerkers werden geïnterviewd of bevraagd als expert binnen hun werkterrein, of waarin uitgebreid werd verwezen naar onze werking: 

Ongepland zwanger, folder 9 pagina’s, VIP Jeugd, december 2012



Jongerengids 2013 en www.jongerengids.be



Brieven aan jonge ouders, Zwanger!, Gezinsbond, jaargang 30



Tienerouder een moeilijke combinatie, Jeroen Lievens, Femma, november 2012, pagina 18-20



Aantal abortussen bij tieners neemt af, Laura Hollevoet, Veto jaargang 39 nr. 05, 22 oktober 2012, pagina 9



Niet gewenst is ongehoord, Sjoukje Smedts, De morgen, 2 oktober 2012



Aantal abortussen stijgt, Jan De Volder, Tertio, 26 september 2012



Fara pleit voor genuanceerde begeleiding bij zwangerschapskeuzes, Jos Vranckx, Tertio, 1 augustus 2012



Single op reis, zwanger terug, Elise Vanhecke, Flair, 7 augustus 2012



Een (donderwolk) van een baby, Katleen Alen en Ellen Van Stichel, De Standaard, 26 juli 2012



Polarisatie overstijgen en nabij zijn in een donkere periode, Lieve Wouters, Kerk en Leven, 13 juni 2012



Zo voelt het om tienerpapa te zijn, Geertrui Mayeur, Nina, 9 juni 2012



'Fara', voor moeilijke beslissingen bij zwangerschap, Veerle Beel, De Standaard, 25 mei 2012



Omdat vrouwen beter verdienen, Sara Plessers en Ellen Van Stichel, www.deredactie.be, 24 maart 2012


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be



Minister Smet wil onderwijs aan huis voor zwangere leerlingen, Christine De Herdt, Het Nieuwsblad, 14 maart 2012



Brief van de dag: waarom is abortus na de geboorte meer onrustwekkend, Katleen Alen en Ellen Van Stichel, het Nieuwsblad, 3 maart 2012



Beslissen over leven en dood, gebukt onder de keuze-verantwoordelijkheid, Ellen Van Stichel, www.deredactie.be, 12 januari 2012

Daarnaast zijn we ook met de aankondiging van ons symposium ‘Fara, een ander licht op zwangerschapskeuzes’ van 19 oktober 2012 in diverse vakbladen, e-nieuwsbrieven en op verscheidene websites van partnerorganisaties uitvoerig vermeld. Hieronder een greep uit het aanbod:       

Flits, de e-nieuwsbrief van het Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs VroedvrouwenLink, de e-nieuwsbrief van VLOV VVOG Nieuwsbrief september 2012, de e-nieuwsbrief en website van de Vlaamse Vereniging Obstetrie en Gynaecologie GO! Smartweb, de e-nieuwsbrief van GO! Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaandereen vzw, nr. 67, juli-augustus 2012, pagina 20-21 Huisarts Nu, juli-augustus 2012, pagina 182 Zorgwijzer, nr. 30, september 2012, pagina 5

Nog in 2012 verstuurde Fara een aantal nieuwsbrieven en persberichten naar de pers en intermediairen (gemiddeld wordt een item verstuurd naar zowat 2350 e-mailadressen uit onze database):    

cRZ wordt Fara!, e-nieuwsbrief 25 mei 2012 Uitnodiging FARA Symposium 19 oktober 2012, e-nieuwsbrief, 18 september 2012 Vorming ‘Een tiener is zwanger' in Gent, Herentals en Brussel, e-nieuwsbrief, 6 november 2012 Abortuscijfers roepen de vraag op naar preventie, persbericht 24 september 2012

In 2013 wil Fara actief inzetten op social media zoals Facebook en Twitter (met als doel bekendmaking, maar vooral netwerking en publieke opiniëring).


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be


3001 Heverlee

016 38 69 50

[email protected]

www.faranet.be

JAARVERSLAG Heverlee, 1 maart 2013

Recommend Documents