Jaarverslag maart

Jaarverslag 2015

25 maart 2016

1

Inhoudsopgave 1.1 Positionering 1.2 Online projecten 1.3 Evaluatie 1.4 Dus wie is PEP?

4 4 5 5

2. Informatie en Communicatie 2.1 Communicatie-uitingen

6 6

3. Ondersteuning/advies/trainingen/bijeenkomsten 3.1 Ondersteuning en advies 3.2 Trainingen en workshops 3.3 Bijeenkomsten

7 7 7 7

4. PEP thema: Vrijwillige inzet 4.1 Participatieplatform Den Haag Doet 4.2 Keurmerken 4.3 PEP-ebook 4.4 Waardering vrijwilligers 4.5 Kwaliteitsimpuls 4.6 Goed vrijwilligersbeleid 4.7 Maatschappelijk Betrokken Ondernemen 4.8 Maatschappelijke stages 4.9 NLdoet 4.10 Out Of Office Festival 4.11 The World in Your Classroom 4.12 Vrijwilligerspunt op het Werkplein 4.13 Verdringing op de arbeidsmarkt

8 8 10 11 13 14 14 15 16 16 18 17 18 18

5. PEP thema: Mantelzorg 5.1 Trainingen/scholing 5.2 Samenwerken professional en vrijwilliger 5.3 Vrijwilligerszorg verborgen kracht 5.4 Systeemgericht werken 5.5 Advisering 5.6 De Dag van de Mantelzorg 5.7 Website Den Haag Mantelzorg 5.8 Backoffice Mantelzorg 5.9 Platform zorgvrijwilligers

18 19 19 20 20 20 21 21 21 22

6. PEP thema: Emancipatie 6.1 Trainingen 6.2 Haags Emancipatie Netwerk 6.3 Parels van de Stad 6.4 Mannenemancipatie 6.5 Kartiniprijs

23 23 23 23 23 24

7. PEP thema: Diversiteit 7.1 Trainingen 7.2 Symposium Transgenders 7.3 Taal in de Buurt 7.4 Platform Internationale en Migrantenkerken

25 25 25 26 26 2

3

1. PEP in 2015 PEP Den Haag ondersteunt Haagse organisaties, bedrijven en professionals op het gebied van vrijwilligerswerk, mantelzorg/informele zorg, emancipatie en diversiteit. Wij stimuleren vrijwilligers, organisaties en professionals elkaar op te zoeken en elkaar te versterken.

2015 is een succesvol jaar geweest met veel dynamiek en ontwikkeling. We hebben goede prestaties geleverd op onze kernfuncties. We hebben verschillende nieuwe producten gelanceerd, waaronder de Den Haag Doet Vrijwilligersacademie, het PEP-ebook een praktische gids voor organisaties die met vrijwilligers werken en de website Den Haag Mantelzorg. Hierover leest u meer in dit jaarverslag. PEP Den Haag als lokaal kennis- adviescentrum ontwikkelt zich in 2016 verder. We delen kennis door themabijeenkomsten en advies- en trainingsactiviteiten te organiseren. We zetten Haagse organisaties en burgers in hun kracht door de verbinding te vinden en elkaar zo te versterken. Daarbij grijpt PEP telkens weer kansen om op innovatieve wijze de vraag uit het veld op te halen en deze te vertalen naar een bruikbaar product. Ik wens u veel leesplezier! Fenna Noordermeer

1.1 Positionering Begin 2015 is er op initiatief van PEP door Studio Piraat, een uitgebreid onderzoek gedaan onder stakeholders naar de bekendheid met en de waardering voor PEP. Hieruit is er een advies gekomen voor een optimalisatie van de positionering van PEP. Dit heeft onder andere geleid tot aanpassing van de huisstijl en het ontwikkelen van een nieuwe website.

1.2 Online projecten 2015 kenmerkte zich ook door een grote hoeveelheid aan nieuwe online projecten. Op dat gebied is het een hectisch en druk jaar geweest. We hebben ons bezig gehouden met de ontwikkeling en bouw van de nieuwe PEP website, de registratie en controle van vrijwilligers voor de webwinkel; de nieuwe website Den Haag Mantelzorg; met de bouw van de Vrijwilligersacademie; en met de doorontwikkeling van Den Haag Doet. Meer over deze projecten is te lezen in de thematische hoofdstukken.

4

1.3 Evaluatie In november 2015 heeft Public Result, in opdracht van de gemeente Den Haag, een groot evaluatieonderzoek uitgevoerd dat inzicht moest geven in de gestelde doelen, gekozen aanpak, geleverde inspanningen en bereikte resultaten van PEP Den Haag. Met gepaste trots kunnen wij vertellen dat we een mooie en positieve beoordeling hebben gekregen van onze stakeholders en partners. De beoordeling was zowel op concrete resultaten, als op de toegevoegde waarde van PEP als kennis- adviescentrum. Hoewel het onderzoek een andere insteek en een ander doel had dan het onderzoek van Studio Piraat, kwam ook hier naar voren dat verbinding en focus belangrijke voorwaarden zijn voor een goed functioneren van de organisatie. In het werken aan de nieuwe website zijn deze uitgangspunten meegenomen.

Bron: Public Result

1.4 Dus wie is PEP? PEP Den Haag ondersteunt alle organisaties die actief een bijdrage leveren aan participatie, zorg en welzijn. Wij adviseren, trainen, coachen, signaleren, verbinden, onderzoeken, inspireren en innoveren. PEP maakt zich sterk voor participatie en emancipatie. Veel organisaties, bedrijven en professionals werken aan Den Haag als stad waarin meer mensen kunnen, durven en willen meedoen. PEP werpt zich op als de verbindende schakel tussen deze Haagse initiatieven en ondersteunt hen. Door methodieken te ontwikkelen, scholing, kennisevents te organiseren en door aan een interactief kennisportaal te bouwen profileert PEP zich steeds meer als kenniscentrum. Het uiteindelijke doel van de positionering is de bevestiging van PEP Den Haag als verbinder in de stad Den Haag en onze payoff: Kennis, Kracht en Kansen: PEP deelt Kennis, zet organisaties in hun Kracht en hierdoor ontstaan mooie Kansen. Vooruit kijken Waar het jaar 2015 in het teken stond van onderzoek en evaluatie, zal 2016 in het teken staan van de uitvoering van de resultaten daarvan. De ambitie van deze herpositionering van PEP is dat in 2018 niemand in de stad meer om PEP heen kan!

5

2. Informatie en Communicatie PEP Den Haag heeft een grote hoeveelheid ervaring en kennis in huis. Uiteraard speelt de communicatie een grote rol bij het uitdragen van die kennis en in het vergroten van de herkenbaarheid van onze organisatie.

2.1 Communicatie-uitingen Websites In 2015 is, naast de ontwikkeling van een nieuwe site, de inhoud van de PEP website flink aangepast, waarbij we aandacht besteedden aan onze thema's: vrijwillige inzet, emancipatie, diversiteit en mantelzorg. Dit hebben we gedaan met in ons achterhoofd de omzetting naar de nieuwe website. Deze is in februari 2016 tijdens de PEP inspiratie bijeenkomst feestelijk gelanceerd. Veel van de nieuwe informatie die we in 2015 op de website hebben gezet, is inmiddels geïntegreerd in het PEP-ebook, handboek voor organisaties die met vrijwilligers werken. Bezoekersaantallen PEP website: ruim 44.000 Social media en nieuwsbrief Uit het door Studio Piraat uitgevoerde onderzoek kwam onder meer naar voren dat de inzet van social media beter kon en dat de website aan verbetering toe was. Daar waar Den Haag Doet zich juist moet profileren op Facebook en dat ook goed doet, met inmiddels 3921 volgers, is het voor PEP Den Haag als organisatie nuttiger ons te richten op LinkedIn en Twitter. Deze beide media hadden eind 2015 respectievelijk 428 en 1718 volgers met meer dan 100.000 weergaven. We hebben de social media inmiddels ook aangepast aan de nieuwe huisstijl en besloten, ondanks de 786 volgers, om in 2016 met de Facebook voor PEP als organisatie te stoppen. In 2015 hebben we een nieuwsbrieftemplate ontworpen in het online mailprogramma Mailchimp en versturen sinds september maandelijks een digitale nieuwsbrief naar ca. 1.100 voornamelijk Haagse organisaties. De open ratio ligt op 40%, hetgeen ruim boven de benchmark van 35% ligt. Af en toe is er naar de gehele groep of delen hiervan een extra Nieuwsflits gestuurd. Magazine PEP voor iedereen In 2015 hebben we drie magazines uitgegeven, elk met een oplage van 12.000. Ook hier hebben we de herpositionering doorgetrokken. Vanuit die positioneringsgedachte hebben we besloten dat het beter is verschillende uitingen te maken voor Den Haag Doet en voor PEP. Het papieren magazine krijgt een nieuwe vorm dat bij herpositionering en de aangepaste huisstijl van PEP past. Met als doelgroep de maatschappelijke organisaties en professionals in Den Haag. Voor Den Haag Doet gaan we een digitaal magazine maken voor de doelgroep Haagse vrijwilligers en maatschappelijke organisaties ingeschreven op Den Haag Doet. In 2015 hebben we al een start gemaakt met de herpositionering van PEP op de inhoud. Dat betekende een meer thematische aanpak met artikelen die naar elkaar verwezen. Hierdoor werd meer eenheid gecreëerd. Ook hebben we aandacht besteed aan onderwerpen uit de actualiteit, zoals het basisinkomen, verdringing op de arbeidsmarkt etc. Daarbij gaven we onze visie op het thema en dan specifiek hoe het onderwerp Den Haag raakt. Door het uitdragen van onze visie op actuele thema's groeien we in onze rol van kenniscentrum. Infobalie Uiteraard speelt de digitalisering bij PEP een grote rol. We willen onze informatie beschikbaar maken op een zo laagdrempelig mogelijke manier voor een zo groot mogelijke doelgroep. De website zal daarin een steeds belangrijker rol gaan vervullen. Toch blijft persoonlijk contact belangrijk. Mensen kunnen dus ook altijd terecht met hun vragen bij de infobalie van PEP.

6

3. Ondersteuning/advies/trainingen/bijeenkomsten 3.1 Ondersteuning en advies In 2015 heeft PEP een grote hoeveelheid advies- en ondersteuningstrajecten afgelegd. Het is duidelijk merkbaar dat steeds meer en een grotere diversiteit aan organisaties PEP weet te vinden. Zorginstellingen, maatschappelijk organisaties in de breedste zin van het woord, jeugd- en zorg instellingen, bedrijven, welzijnsorganisaties, scholen en een grote verscheidenheid aan vrijwilligersorganisaties her- en erkennen PEP steeds meer als kenniscentrum. Een groot aantal van deze ondersteuning- en adviestrajecten worden verderop in dit jaarverslag toegelicht .

3.2 Trainingen en workshops Ook door middel van trainingen en workshops delen wij onze kennis. Soms zijn de trainingen op maat gemaakt, in andere gevallen bieden we algemene workshops en trainingen aan. Met in totaal 59 trainingen en workshops hebben we 232 organisaties en 1043 deelnemers bereikt. Het brede scala aan trainingen en cursussen bestond onder andere uit: training intercedenten, interculturele communicatie, breng je competenties in beeld, cursus secretarissen, cursus besturen, workshop mantelzorg en workshop jonge mantelzorger, systeem gericht werken, ontdek je talent, coachen vrijwilligers, van boeien naar behouden, werven van vrijwilligers met Facebook en Linkedin. Diverse van deze trainingen komen inhoudelijk nog aan bod in dit jaarverslag.

3.3 Bijeenkomsten Voor het delen van kennis, om te inspireren en vanwege de netwerkfunctie die PEP heeft, zijn de uiteenlopende bijeenkomsten die PEP jaarlijks (mede) organiseert belangrijke momenten in het jaar. Veel van die bijeenkomsten komen aan bod in dit jaarverslag. Hier noemen we alvast een aantal belangrijke interactieve bijeenkomsten van 2015:  Verdringing op de arbeidsmarkt  Samenwerking professional-vrijwilliger in de zorg  Sociale veiligheid  Subsidie Challenge  Debat Verdringing op de arbeidsmarkt  Samenwerking professional-vrijwilliger in de zorg  Sociale veiligheid  Dementie bij migranten  Vrijwilligerszorg verborgen kracht  PEP talk zorgcoöperaties  LHBT bijeenkomst  Jongerenwerkers en politie Veel van deze bijeenkomsten waren bovendien te volgen via Periscope, een livestream.

7

4. PEP thema: Vrijwillige inzet Vrijwilligerswerk vervult een belangrijke rol in Den Haag. Meer dan een kwart van de inwoners van onze stad doet wel eens vrijwilligerswerk. Dat betekent echter niet dat het eenvoudig is voor organisaties om vrijwilligers te werven en vooral om ze te behouden. Vrijwilligerswerk is populair, maar de motivatie en tijdsbesteding is in de loop der jaren wel veranderd. Dat vraagt om flexibiliteit van de organisatie en van de vrijwilliger. Uit het onderzoek van Studio Piraat en van Public Result bleek dat PEP Den Haag vooral bekend staat om het werk dat we doen voor vrijwilligers. Aangezien dit maar één van onze expertises is, is het belangrijk ons met name met de andere thema's meer te profileren. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat onze aandacht voor vrijwillige inzet in Den Haag minder wordt. Daarbij richtten we ons op de organisaties die met vrijwilligers werken. Maar we bleven ook doorbouwen aan het succesvolle Den Haag Doet.

4.1 Participatieplatform Den Haag Doet In 2014 hebben we de nieuwe online vacaturebank voor vrijwilligers gelanceerd. Nieuw in 2015 zijn de Den Haag Doet Vrijwilligersacademie, Den Haag Mantelzorg en de Webwinkel die we aan de site denhaagdoet.nl hebben toegevoegd. In 2015 is er een vooronderzoek gedaan om te bekijken of de Burenhulpcentrale onderdeel uit kan gaan maken van Den Haag Doet. De implementatie gaat, in overleg met de gemeente Den Haag, plaats vinden in 2016. Vacaturebank Om de gebruiksvriendelijkheid te vergroten zijn er in 2015 diverse verbeteringen doorgevoerd aan denhaagdoet.nl. Waaronder de moderne filterfunctie in de vacaturebank. Ook zijn we gestart met het ‘skin-project’, dat in maart 2016 wordt afgerond. Daarmee krijgen de verschillende platforms dezelfde stijl, maar voor ieder sublabel een eigen kleur voor herkenbaarheid. Binnen dit project is er veel aandacht geweest voor het nog beter faciliteren van organisaties: een grote verbeterslag van de kandidatenbank en duidelijker vacaturebeheer. Werkprocessen Er was in 2015 veel aandacht voor de processen. Concreet betekent dit: zorgen voor een doorloop van vacatures en kandidaat-vrijwilligers door de optimale combinatie van online/offline. Daar waar online bijvoorbeeld geen reacties zijn op een vacature, gaat een taak naar het Vrijwilligerspunt om te zorgen voor matches. Dit is in het derde kwartaal doorgevoerd, maar doordat weinig Vrijwilligerspunten operationeel waren zijn de resultaten nog niet significant. Ook betekent het: een actuele vacaturebank en actuele kandidatenbank. Zo zijn alle verlopen vacatures offline gehaald. Toelichting op onderstaande cijfers: Den Haag Doet kenmerkt zich door openheid. Dit betekent dat het niet nodig is om te registreren of in te loggen als iemand vrijwilligerswerk zoekt. Dit maakt het heel laagdrempelig. Het nadeel is echter dat alles wat buiten het systeem om gaat, voor ons, als PEP, niet zichtbaar is. Wel vragen we sinds september 2015 organisaties na het afsluiten van een vacature om de resultaten. Bij veel vacatures die dus vanaf september ‘ingetrokken, vervuld, afgesloten’ zijn staan aantallen matches. Om bovenstaande redenen zijn de doelstellingen en de subsidieafspraken voor 2016 ook anders geformuleerd, in termen van klanttevredenheid. Want het gaat erom dat Den Haag Doet voor organisaties een goed middel is om vrijwilligers te vinden en het voor vrijwilligers handig is om leuk passend vrijwilligerswerk te vinden. Overzicht 2015 In 2015 hebben per maand meer dan 9.500 bezoekers de Den Haag Doet site bezocht, een totaal van 118.447 bezoekers. Van deze bezoekers heeft 1.733 zich ingeschreven als vrijwilliger in de databank, waardoor het totaal aantal vrijwilligers in de database uitkomt op 15.533. 8

Er zijn in heel 2015 2.671 vrijwilligers beschikbaar geweest, gemiddeld per maand waren dit er 1.900, waarvan 366 met een vmbo niveau of lager. Deze vacatures werden door 1163 organisaties aangeleverd, waarvan 587 organisaties die in 2015 voor het eerst een vacature plaatsen en 98 organisaties uit de sportsector. Het afgelopen jaar zijn er in totaal 2.215 vacature vacant geweest, wat een gemiddelde van 1.000 vacatures per maand heeft opgeleverd. Het aantal nieuwe vacatures per maand lag tussen de 100-150. Voor de sportsector waren dit in 2015 225 vacatures, een stijging van 10% ten op zicht van 2014. Het aantal groepsklussen voor bedrijven lag op 5. Den Haag Doet Vrijwilligersacademie Goed weten wat een organisatie vrijwilligers te bieden heeft en zorgen dat die vrijwilligers goed kunnen functioneren en zich kunnen ontwikkelen, maakt onderdeel uit van goed vrijwilligersbeleid. Om dit te ondersteunen heeft PEP, met financiële bijdrage van de Gemeente Den Haag, het Oranje Fonds en Fonds 1818, in 2015 de website Den Haag Doet Vrijwilligersacademie opgezet, dit is een sublabel van Den Haag Doet. Vrijwilligers kunnen zich daar aanmelden voor allerlei cursussen. Dat zorgt voor vrijwilligers die beter beslagen ten ijs komen en organisaties die hun kennis kunnen delen. De organisaties kunnen bekendheid aan zichzelf geven door een cursus aan te bieden op het platform. Vrijwilligers vinden hier cursussen voor deskundigheidsbevordering, persoonlijke ontwikkeling en vele mogelijkheden om een actieve bijdrage aan de maatschappij te leveren. De Den Haag Doet Vrijwilligersacademie maakt het Haags opleidingsaanbod toegankelijk voor zowel organisaties als vrijwilligers en levert zo een bijdrage aan de kwaliteit van het vrijwilligerswerk in de stad. Voorbereiding, bouw en lancering Ter voorbereiding op de bouw van de academie hebben we bij ca 60 organisatie en 200 vrijwilligers een behoefte onderzoek gedaan, is het bestaande aanbod op Den Haag Doet gescreend en het open aanbod in de stad in kaart gebracht. Twaalf organisaties zijn persoonlijk geïnformeerd door één van onze adviseurs en hiervan hebben er vier een intentie verklaring getekend voor het delen van hun cursus aanbod. Voor inhoud en het onderhoud heeft PEP een toetsingscommissie opgericht, die zich heeft gebogen over het opstellen van toetsingscriteria en het regelmatig screenen van het bestaande aanbod. Deze commissie heeft ook bepaald dat cursussen tegen een maatschappelijk tarief aangeboden moeten worden. Na deze gedegen voorbereidingen is het platform op 23 november 2015 gelanceerd.

En nu? De Den Haag Doet Vrijwilligersacademie is een aanvulling op het reeds bestaande scholingsinitiatief van de zorginstellingen dat onder PEP Den Haag functioneert, de zogenaamde Zorg Community. Waar deze community zich richt op (vrijwilligers) organisaties, zal de Den Haag Doet Vrijwilligersacademie zich vooral richten op de vrijwilliger zelf. De Vrijwilligersacademie is een marktplaats waarbij vraag en aanbod samenkomen zonder tussenkomst van derden. PEP zorgt voor de randvoorwaarden zoals regie over prijs en kwaliteit, goede techniek en promotie. In de korte tijd in 2015 dat de Vrijwilligersacademie sublabel was van Den Haag Doet werden er al ruim 70 verschillende cursussen en trainingen aangeboden, waarvan 10 trainingen die ook geschikt zijn voor mantel- of respijtzorgers. Het aantal unieke bezoekers lag in 2015 rond de 1.000 en van deze mensen hebben 70 personen een cursus of training afgerond. De intercedenten van alle operationele vrijwilligerspunten in Den Haag weten hoe ze minder (digi-) taalvaardige potentiele vrijwilligers moeten matchen naar passend opleidingsaanbod. Zorg Community De trainingen van de Zorg Community zijn alleen toegankelijk voor vrijwilligers van de bij de Zorg Community aangesloten organisaties. Inmiddels doen hier twintig organisaties aan mee. Met gesloten beurzen wordt kennis gedeeld en efficiënt gebruik gemaakt van elkaars expertise, mensen en middelen. Dit heeft geresulteerd in twee gezamenlijk ontwikkelde basiscursussen: een cursus van twee dagdelen bestemd voor vrijwilligers in zorginstellingen

9

en een basiscursus van drie dagdelen voor vrijwilligers in de zorg met één op één contacten. Verder stellen de aangesloten organisaties één of meerdere van de eigen trainingen open voor elkaars vrijwilligers. Vrijwillige trainers Daarnaast heeft PEP de methode Vrijwillige trainers opgezet. Dé manier om de expertise van burgers te benutten voor andere vrijwilligers. De vrijwillige trainers krijgen van PEP een cursus van drie dagdelen waarbij ze oefenen met het ontwerpen van een workshop, gebruiken van interactieve werkvormen, presentatievaardigheden en inspelen op een groep. De vrijwillige trainers verzorgen scholing op een gebied waar ze deskundig in zijn. Denk aan omgaan met social media, het verzorgen van dieren of omgaan met mensen met een verstandelijke beperking. Door die kennis en expertise minimaal twee keer per jaar aan te bieden via de Vrijwilligersacademie, helpen deze trainers andere vrijwilligers in hun werk. Internationaal Om internationals in aanraking te laten komen met de mogelijkheden van vrijwilligerswerk is er ook een Engelstalige variant van Den Haag Doet, namelijk www.volunteerthehague.nl. In 2015 zijn ook hier aanpassingen op doorgevoerd. Veel van ontwikkelingen van Den Haag Doet zijn hier toegepast. Verder hebben we mogelijk gemaakt dat een organisatie die een vacature op Den Haag Doet plaatst, die door kan plaatsen op Volunteer The Hague, inclusief vertaal-service. Volunteer The Hague wordt door gemiddeld 1700 unieke bezoekers per maand bezocht. Volunteer PEP heeft de rol van projectorganisatie op zich genomen van de bijeenkomst Volunteer the Hague. Access, Den Haag Cares, Stichting Present en Stichting Laluz waren hierbij onze partners in crime. Tijdens deze bijeenkomst op 11 juni in theater aan het Spui maakten ca. 150 internationals kennis met vrijwilligerswerk, bij de 30 organisaties die aanwezig waren. Feestelijk moment was de officiële perslancering van de online vacaturebank Volunteer the Hague. Voorafgaand aan het event organiseerden we een besloten workshop voor Haagse organisaties die nog geen ervaring hadden met de inzet van internationals als vrijwilliger over de meerwaarde die deze specifieke groep vrijwilligers kan hebben. Deze bijzondere workshop organiseerden wij samen met ACCESS, één van onze partners. Mini-events De mini-events die PEP organiseert zijn ook een laagdrempelige manier om tot een ontmoeting te komen tussen internationals en vrijwilligersorganisaties. Tijdens twee events kregen ruim 80 Internationals de kans om meer te horen over de mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen. Twaalf organisaties ontmoetten potentiële vrijwilligers en konden direct afspraken maken, hetgeen in zes gevallen ook gebeurde. De mini-events dragen bij aan een actieve participatie van internationals in Den Haag.

4.2 Keurmerken Keurmerk "Goed geregeld" “Goed Geregeld” is een landelijke kwaliteitsonderscheiding van de vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV). Deze certificering geeft aan dat het vrijwilligersbeleid van een organisatie op orde is. Om voor de onderscheiding in aanmerking te komen, moet een organisatie aantonen dat ze voldoet aan de kwaliteitscriteria van de vereniging NOV. PEP begeleidt de organisaties bij het behalen van dit keurmerk, zodat zij tijdens de beoordeling door NOV ook daadwerkelijk voldoende scoren. PEP heeft in samenwerking met NOV een methode ontwikkeld voor de "Goed Geregeld-certificering" van grote organisaties. In 2015 hebben twintig organisaties het keurmerk ontvangen.

10

Haags Keurmerk goed vrijwilligersbeleid De adviseurs van PEP Den Haag hebben geconstateerd dat het traject van het keurmerk "Goed Geregeld" te intensief en uitgebreid is voor kleine organisaties die geen of weinig professionele krachten hebben. Dus hebben we voorgesteld een Haags keurmerk te ontwikkelen, om zo alle Haagse maatschappelijke organisaties - ongeacht omvang, aantal professionals en doel - in staat te stellen aan te tonen dat ze hun vrijwilligersbeleid op orde hebben. Het Haags Keurmerk is dus bedoeld voor die organisaties die geen aanvraag (kunnen) doen voor het Goed Geregeld keurmerk. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bewonersorganisaties, startende initiatieven en sportclubs. Het keurmerk kan bijdragen aan de kwaliteit van het vrijwilligersbeleid van organisaties die afhankelijk zijn van gemeentelijke subsidies.

Logo Haags Keurmerk

Opzet van het project Het project werkt in fases toe naar een erkend Haags Keurmerk. In 2015 zijn de eerste fases afgerond: het in kaart brengen van het aantal organisaties dat in aanmerking zou kunnen komen voor het Haags Keurmerk; de inhoudelijke ontwikkeling van het keurmerk; en de digitalisering ervan. Uit de verkenning die is gedaan onder de Haagse organisaties die met vrijwilligers werken, zijn tien organisaties geselecteerd waarmee PEP in 2016 een pilot uit gaat voeren. Het doel is dat organisaties via de website van PEP een scan kunnen doen en ook online advies kunnen krijgen. De werkwijze voor het certificeringstraject is inmiddels vastgesteld. De digitale tool is gekoppeld aan het PEP e-boek voor vrijwilligersorganisaties en linkt met de tools en informatie die over dit onderwerp beschreven staan. Er is een quick scan ontwikkeld, waarmee organisaties eenvoudig kunnen zien voor welke certificering zij in aanmerking komen. Het logo is ontwikkeld en het certificaat voor vrijwilligersorganisaties die het Haags Keurmerk hebben behaald, is gereed. Partners De gemeente Den Haag is de primaire financiële partner. PEP kijkt samen met de gemeente naar de randvoorwaarden voor het Haagse keurmerk. Centraal staat daarbij de vraag waar een organisatie aan moet voldoen om in aanmerking te komen voor het Haagse Keurmerk, in plaats van het Goed Geregeld keurmerk.

4.3 PEP-ebook PEP heeft hard gewerkt aan de praktische online gids voor organisaties die met vrijwilligers werken. Het doel van dit handboek is om vrijwilligersorganisatie alle informatie en tools aan te bieden waarmee ze hun organisatie kunnen 11

versterken. Met de kennis en hulpmiddelen uit het ebook kunnen zij de organisatie professionaliseren en efficiënt werken aan een gezonde bedrijfsvoering. Het handboek beschrijft alle facetten van de inrichting van een vrijwilligersorganisatie en biedt praktisch toepasbare handvatten om dit in de praktijk te brengen. Dat betekent dat een nieuwe organisatie met het lezen van het volledige handboek in staat moet zijn een organisatie op te zetten. De vrijwilligersorganisatie krijgt de kennis, informatie of expertise zo eenvoudig en laagdrempelig mogelijk aangeboden. Hierbij past ook een goede zoekfunctie voor antwoorden op maat op specifieke vragen. We hebben daarom gekozen voor een digitaal handboek waarbij we informatie interactief en vraaggericht aanbieden.

PEP-ebook

Uitgangspunten  de inhoud is toegespitst op de Haagse situatie  het handboek is bruikbaar voor uiteenlopende Haagse vrijwilligersorganisaties  we zoeken actief naar relevante regelgeving en kaders waar we naar kunnen verwijzen  er staan in het handboek zoveel mogelijk voorbeelden van standaardoplossingen en good practices

Resultaten Het PEP-ebook heeft naar onze mening de verwachting zeker waargemaakt, zo niet overtroffen.      

Het ebook heeft een vitaliteitsscan waarmee organisaties snel in kaart krijgen op welke onderdelen ze nog moeten investeren en op welke onderdelen ze een sterke organisatie opgebouwd hebben. Vanuit de vitaliteitsscan krijgt de organisatie direct suggesties voor informatie waarmee ze verder komen op de minder goed gescoorde punten. Organisaties verzamelen voor hen relevante informatie in een winkelmandje. Het e-boek is geschikt om uit te printen, zowel alleen de geselecteerde informatie als het gehele handboek. We nodigen organisaties uit om mee te schrijven. Zo blijft het boek up-to-date en deelt PEP het eigenaarschap met de stad. Het ebook heeft bij elke paragraaf oefeningen die de lezer kan maken om zijn kennis te testen.

12

4.4 Waardering vrijwilligers Kortingspas De Kortingspas is een vorm van waardering voor de inzet van vrijwilligers en mantelzorgers in Den Haag. In 2015 zijn er 14.832 passen verspreid. De aanbiedingen voor de pashouders zijn te vinden in het magazine PEP voor Iedereen, op denhaagdoet.nl en op denhaagmantelzorg.nl. Per editie van het magazine hebben we tussen de 35 en 40 aanbiedingen. Daarnaast plaatsen we tussentijdse speciale acties op beide websites. Voorbeelden zijn: Vrijkaarten voor Movies that Matter Festival, voorstellingen bij de Koninklijke Schouwburg en het Fortis Circustheater. Deze aanbieders benaderen PEP zelf met deze acties. Met de meeste aanbieders hebben wij een langdurige relatie. Aanbieders doen dit vooral vanuit maatschappelijke betrokkenheid en bieden de acties belangeloos aan. Webwinkel voor vrijwilligers en mantelzorgers In 2015 heeft de gemeente Den Haag gekozen voor een waarderingssysteem voor vrijwilligers door middel van credits in een Webwinkel. Het platform Den Haag Doet wordt gebruikt voor registratie en controle. Hiervoor waren flinke aanpassingen nodig in het systeem, vooral ook vanuit het oogpunt van fraudepreventie. Met extra financiering van de gemeente is een serviceteam Webwinkel ingezet. Dit team zorgt onder meer voor het afhandelen van veel vragen, problemen met het aanvragen en de afhandeling van de fraudeprofielen.

Haagse Helden Gala Helden, ze zijn er niet alleen in films of in tijden van rampen… ze zijn overal. Mensen die bereid zijn om hun krachten in te zetten voor anderen, zonder daar iets voor terug te verwachten. Deze helden herken je niet aan een wapperende cape of mysterieus masker. Het zijn de verborgen helden van Den Haag: de vrijwilligers! Tijdens het Haagse Helden Gala zetten we die helden in het zonnetje en wordt de Haagse Held van het jaar verkozen. Doelstelling van het Haagse Helden gala is - naast het waarderen van vrijwilligers - een impuls geven aan de positieve beeldvorming over vrijwilligerswerk. Het gala werd, mede dankzij een subsidie van Fonds 1818, op 10 december gehouden in IBIS Den Haag en gepresenteerd door Dennis Weening. Voor deze editie van het Haagse Helden Gala zijn 62 vrijwilligers vanuit 51 organisaties voorgedragen op wie 2972 keer gestemd is. Enquête Een week na het Haagse Helden Gala hebben we een mini-enquête gestuurd naar 81 e-mailadressen met daarin de vraag om het gala te beoordelen. 32 Respondenten hebben gereageerd en een 7 of hoger gegeven. Met 65,25% scoorde ‘zeer goed’, oftewel het cijfer 9, het hoogst.

Alle Haagse Helden

13

Haagse Hulde De Haagse Hulde is dé jaarlijkse prijs voor vernieuwend vrijwilligersbeleid. Het thema van 2015 was: Haagse buurtkracht, samen voor elkaar. Alle organisaties uit Den Haag die werken met vrijwilligers konden zich aanmelden en maakte kans op De Gouden Hulde ter waarde van € 3.500,- of De Zilveren Hulde ter waarde van € 1.500,-. Tijdens het evenement werd ook De Waarderingsprijs uitgereikt. Met deze prijs kunnen organisaties zelf een activiteit organiseren on hun vrijwilligers in het zonnetje te zetten. De uitreiking van de prijzen was op 24 november in theater Vaillant. Het Vadercentrum, een centrum dat mannen in achterstandssituaties helpt zich te ontwikkelen en hun maatschappelijke positie te versterken heeft de Goude Hulde gewonnen.

4.5 Kwaliteitsimpuls In 2014 heeft PEP voor de eerste maal het project Kwaliteitsimpuls uitgevoerd. Door de enthousiaste reacties van organisaties en de duidelijke meerwaarde op gebied van ondersteuning en advies aan organisaties, is besloten ook in 2015 dit project door te zetten. De kern van Kwaliteitsimpuls is het actief benaderen van organisaties, waar we een onderzoek aan koppelen naar trends en bevindingen op het gebied van kansen en belemmeringen bij het werken met vrijwilligers. In een adviesgesprek wordt de ondersteuningsvraag direct behandeld, verwezen naar bestaand ondersteuningsaanbod van PEP of uitgewerkt in een maatwerktraject. Vanaf 2016 wordt de werkwijze van Kwaliteitsimpuls ingebed als reguliere werkwijze van PEP. Een nevendoel van Kwaliteitsimpuls 2015 was om de samenwerking met de stadsdelen en met de afdeling Sportsupport van de gemeente te vergroten. De stadsdelen hebben 12 organisaties voorgedragen voor de Kwaliteitsimpuls. Sportsupport heeft 5 organisaties aangedragen voor een adviesgesprek bij PEP. In 2015 zijn de volgende resultaten bereikt: 1. Met 150 sleutelorganisaties zijn persoonlijke gesprekken gevoerd over hun vrijwilligersbeleid en hoe dit kan goed kan worden georganiseerd. Hiervan hebben 89 organisaties vooraf een survey ingevuld. Deze enquête gebruikten we voor het kwantitatieve onderzoek naar knelpunten en bevindingen, maar diende ook ter voorbereiding van de adviseur. 2. Vanuit 15 gesprekken is op basis van de ondersteuningsbehoefte een maatwerktraject opgestart om vraaggericht nieuw ondersteuningsaanbod te ontwikkelen. 3. De in 2014 ontwikkelde modules zijn ingezet als ondersteuningsaanbod van PEP. Voorbeelden hiervan zijn het HR Vrijwilligersbeleid en de Social Mediatraining. 4. Er is gebruik gemaakt van interim vrijwilligerscoördinatoren die 8 organisaties helpen hen beleid vorm te geven en antwoorden te vinden op actuele vraagstukken. 5. Mobilisatie van het netwerk vrijwilligerscoördinatoren “de Vrijwilligersacademie” om vragen van organisaties op te halen en deskundigheid te bevorderen. 6. Vijf extra organisaties zijn gecertificeerd voor Goed Geregeld. 7. Onderzoek heeft antwoord gegeven op de vraag hoe organisaties met vrijwillige inzet vorm geven aan hun rol in de participatiesamenleving. 8. De werkwijze casegericht werken is geborgd in de reguliere werkwijze van PEP.

4.6 Goed vrijwilligersbeleid Haagse Helden verleiden Vijftig organisaties zijn aan de slag gegaan met hun vrijwilligersbeleid onder andere door deelname aan de training Haagse Helden Verleiden. Deze training, die ook wel bekend staat als de training Boeien, Binden en Behouden heeft 14

PEP in 2015 twee keer gegeven. Verder hebben we workshops gehouden over thema’s uit de training, zoals bijvoorbeeld inzet van social media bij de werving, een goede vacaturetekst schrijven en hoe waardeer je vrijwilligers. Workshop sociale veiligheid Vrijwilligers hebben steeds vaker intensief contact met kwetsbare doelgroepen. Het is belangrijk goed te zorgen voor zowel de vrijwilliger als de klant. Hiervoor organiseert PEP interactieve bijeenkomsten over sociale veiligheid. Daar bekijken we de mogelijkheden de doelgroep van een organisatie te beschermen tegen een vrijwilliger met minder goede bedoelingen. Maar ook hoe een organisatie zijn vrijwilligers kan helpen bij het goed leren aangeven van zijn of haar grenzen. Een VOG aanvragen is één, maar een organisatie kan zoveel meer doen voor een veilig werkklimaat. Tijdens deze interactieve workshops gingen we met elkaar in gesprek over sociale veiligheid. Deden organisaties een Quick Scan en hebben op basis daarvan actiepunten geformuleerd om de veiligheid in hun organisatie te verbeteren De doelgroep van deze workshop zijn de Haagse vrijwilligersorganisaties. In december 2015, zijn 15 organisaties getraind. Voor de workshop hebben een externe expert sociale veiligheid ingehuurd die samen met PEP de training heeft gegeven.

4.7 Maatschappelijk Betrokken Ondernemen In 2015 zijn met een dertigtal organisaties één of meerdere gesprekken gevoerd over maatschappelijk betrokken ondernemen. De gesprekken hebben onder andere geleid tot een brainstorm over de opstart van een Maatjes Project in Den Haag en de start van De Haagse Uitdaging.

De Haagse Uitdaging In Den Haag is PEP al enige jaren MBO intermediair waarbij bedrijven bemiddeld worden naar maatschappelijke organisaties. In 2015 hebben we het initiatief genomen om met de gemeente De Haag, Aegon, de Rabobank en andere ondernemers De Haagse Uitdaging te starten. De ervaring leert dat veel bedrijven wel een maatschappelijke bijdrage willen leveren, maar in de praktijk het zicht op de vraag én de coördinatie op de invulling hiervan missen. Precies daarin wil De Haagse Uitdaging voorzien. De Uitdaging stimuleert sociale betrokkenheid en biedt handvatten. Het doel is samenwerking tot stand brengen tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties om een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat De Haagse Uitdaging een netwerk wordt waarbij de ondernemers zelf in de 'drivers seat' zitten.

Track the Talent Track the Talent brengt laag geschoolde jongeren in contact met het bedrijfsleven om zo hun carrièremogelijkheden te vergroten. Het programma draagt bij aan het verminderen van de jeugdwerkloosheid en voortijdig schoolverlaten. Daarnaast zorgt Track the Talent er ook voor dat bedrijven in contact gebracht worden met deze groep potentiële werknemers. Naast de expertise inbreng van PEP waren er in het tweede deel van de pilot ook een vrijwilliger vanuit de Haagse Hogeschool, een professional vanuit de Esloo Onderwijsgroep en de docenten en begeleiders betrokken. En er waren altijd 2 of meer van de volgende bedrijven aanwezig bij de ontvangst van de jongeren. Rabobank, NH Hotels Kijkduin, Tempo Team, AH XL, Den Haag FM,ADO Den Haag in de Maatschappij, PIT Training, Middin, Wilkohaag Metaal, Uithof en de Gemeente Den Haag. In totaal zijn er 11 verschillende bedrijven bezocht door 80 leerlingen (gepland was 72). Zij hebben in 3 maanden tijd iedere week actief competentieontwikkeling en loopbaanoriëntatie ontvangen bij bedrijven gedurende 2,5 uur. Dit project was niet mogelijk geweest zonder de financiële steun van Fonds 1818, Stichting Boschuysen, Stichting Levi Lassen en Stichting Liduina Fonds.

15

4.8 Maatschappelijke stages De Maatschappelijke Stage (MaS) is een kennismaking met vrijwilligerswerk voor middelbare scholieren. Sinds 1 augustus 2015 is de MaS facultatief. De doelstelling voor 2015 was het in stand houden van een lokale (infra)structuur voor Maatschappelijke Stages in Den Haag. Daarnaast zijn scholen en organisaties voorbereid op de afbouw van de ondersteuning voor Maatschappelijke Stage vanuit PEP en de werkzaamheden zijn overdragen aan de betrokken partijen.

4.9 NLdoet Op 20 en 21 maart 2015 was Nederland weer in de ban van NLdoet. Dit jaarlijkse terugkerende evenement, georganiseerd door het Oranje Fonds, is de grootste landelijke vrijwilligersactie van ons land. NLdoet zet vrijwillige inzet in de spotlights en stimuleert iedereen om een dag(deel) de handen uit de mouwen te steken. In de weken voorafgaand aan NLdoet hebben medewerkers en vrijwilligers van PEP potentiële vrijwilligersgroepen intensief benaderd via mail en telefoon. Het kantoor van PEP aan de Riviervismarkt in Den Haag werd op vrijdag 20 maart omgebouwd tot het NLdoet Centre. Het NLdoet festijn is meteen aangegrepen om een feestelijke kick-off van De Haagse Uitdaging te organiseren. Resultaten Er waren in Den Haag 214 klussen aangemeld door maatschappelijke organisaties. Wederom waren wij dit jaar de stad met de meeste klussen in heel Nederland. Het is moeilijk om het precieze aantal vrijwilligers te meten maar uit cijfers van het Oranjefonds kunnen we stellen dat de doelstelling van 2500 vrijwilligers is gehaald.

Nldoet

4.10 Out of Office Festival Het Out of Office Volunteer Festival stimuleert vrijwilligerswerk onder jongeren - inwoners van Den Haag in de leeftijd van 20 tot 35 jaar - en vond plaats op 16 oktober 2015 op de Grote Markt in Den Haag. De organisatie van dit festival was in handen van PEP in gezamenlijkheid met de Haagse intermediairs voor vrijwilligerswerk (Stichting Present, Den Haag Cares, Stichting Laluz). En werd mede mogelijk gemaakt door de financiële bijdrage van Fonds1818, het Haagse Groene Kruisfonds en Levi Lassen. Op basis van de ervaringen van voorgaande jaren hebben we in 2015 een aantal kleine accentverschillen toegepast. Te weten: Bij vorige edities lag het accent op Young Professionals (20 - 25 jaar en hoogopgeleid). In 2015 is de doelgroep verbreed naar jongeren in de regio Den Haag in de leeftijd 20 - 35 jaar. De nadruk in de programmering lag nog meer dan vorig jaar op activiteiten waaraan de bezoekers van het festival mee konden doen en daardoor verschillende vormen van vrijwilligerswerk konden ervaren. 16

De kwetsbare groepen, degenen met wie en voor wie de activiteiten worden georganiseerd, stonden nog meer centraal. De maatschappelijke organisaties ( vrijwilligersorganisaties en intermediairs) waren duidelijker zichtbaar als afzender, zodat bezoekers wisten en weten waar zij terecht kunnen voor vrijwilligerswerk. De vrijwilligers waren zelf ook nadrukkelijker betrokken bij de organisatie van dit event. En als laatste werd de vacaturebank Den Haag Doet gekoppeld aan de klussen en activiteiten van het Out Of Office Festival.

Out Of Office Festival 2015

4.11 The World in Your Classroom Het project The World in Your Classroom (TWIYC) is een initiatief van de gemeente Den Haag, PEP, ACCESS en de Haagse Brug. Het project werd door PEP Den Haag gecoördineerd en uitgevoerd. Met 106 voor de job getrainde Haagse internationals (89 dit jaar getraind, de rest vorig jaar of via het ambassade sprekersprogramma), afkomstig uit 51 verschillende landen, werden gastlessen gegeven over hun thuisland aan middelbare scholieren. De meer dan 140 gastlessen op 19 verschillende scholen, vonden plaats tussen 16 november en 11 december 2015. Voor de internationals een leuke manier om kennis te maken met vrijwilligerswerk in Nederland. Voor de scholieren een bijzondere kennismaking met een andere cultuur en een mooie kans hun Engels, Frans, Spaans of Duits te oefenen. Maar er is meer bereikt:  Enthousiaste internationals, docenten én leerlingen.  Kennismaking internationals met nuttig en leuk vrijwilligerswerk in Den Haag.  Actieve TWIYC community opgebouwd: via de trainingen, gastlessen, blog, social media netwerkborrel en online via LinkedIn. Centraal staat: inspiratie, van elkaar leren, nieuwe contacten opdoen.  Netwerk Haagse scholen verder uitgebreid.  Bekendheid TWIYC bij de international community en Haagse leraren verhoogd dankzij publicaties interviews in expat media en nieuwsbrief voor Haagse onderwijzers.

17

Citaat international: “ I've really enjoyed this opportunity to meet a diverse cross-section of Dutch students. I just wrapped up my third and final presentation. And while each group was very different, with their own unique insights, they were all engaged, thoughtful and very smart. What a pleasure. Tijdens deze tweede editie was de bestaande middelen-mix uitgebreid met een website en twee animatiefilmpjes (een voor internationals en een voor scholen). Ook is er een toolkit verspreid onder relevante netwerken zoals expat media, internationale scholen, expat-verenigingen en belangrijke intermediairs voor internationals zoals The Hague Welcome Center. Zij hebben de campagne via hun eigen kanalen verder doorgevoerd ter ondersteuning. Matching Om de scholen met de internationals te matchen is er dit jaar gebruik gemaakt van een online matching systeem. Alhoewel dit systeem wel een training vereiste, maakte het, het matchen wel makkelijker en overzichtelijker. Van de scholen en de internationals kregen we informatie, waarmee de optimale match gemaakt kon worden.

4.12 Vrijwilligerspunt op het Werkplein Eind 2014 zijn Xtra, Welzijn Scheveningen, dienst SZW en PEP Den Haag een pilot gestart om mensen met een WWB uitkering via directe bemiddeling te begeleiden naar passend vrijwilligerswerk. Doel was om vanuit de 14 Vrijwilligerspunten in de stad minimaal 100 bijstandsgerechtigden te matchen. Medio 2015 bleek het aantal bijstandsgerechtigden dat had aangeklopt bij een Vrijwilligerspunt nog onder de 50 te liggen. Om de verwijzing naar een Vrijwilligerspunt en de mogelijkheid tot bemiddeling dichter bij elkaar te brengen, is het idee ontstaan een Vrijwilligerspunt te openen op het Werkplein. In 2015 zijn hiervoor de voorbereidingen getroffen. Begin 2016 gaat de pilot Vrijwilligerspunt op het Werkplein van start.

4.13 Verdringing op de arbeidsmarkt Verdringing op de arbeidsmarkt is een actueel thema. De angst bestaat dat mensen in de bijstand, die geacht worden vrijwilligerswerk te doen, ervoor zorgen dat anderen hun betaalde baan kwijtraken. Het antwoord op die vraag ligt genuanceerd en is niet eenduidig. PEP helpt graag bij het vergroten van het inzicht rondom dit thema. Om die reden schreef PEP er een artikel over en organiseerden we een interactieve bijeenkomst om alle kanten te belichten. Tijdens dit debat kregen alle aanwezige organisaties de mogelijkheid hun ervaringen, meningen en opvattingen te delen. Om het geheel dichter bij huis te brengen, werd het opgehangen aan een Haagse case, te weten die van WoonZorgcentra Haaglanden (WZH). De themabijeenkomst werd druk bezocht en leverde een boeiende discussie op.

PEP thema: Mantelzorg Iedereen weet inmiddels dat mantelzorgers en vrijwilligers een steeds grotere rol in de zorg en ondersteuning rondom een cliënt krijgen. Afstemming tussen deze informele zorgverleners en de formele zorgverleners is belangrijk. Verschillende regionale bijeenkomsten zijn al aan dit onderwerp gewijd. Professionals hebben nu vooral behoefte aan meer handvatten om de verbinding met de informele zorgverleners daadwerkelijk te creëren. Want met een goede samenwerking tussen formele en informele zorgverleners kan optimaal gebruik worden gemaakt van de kennis en kunde van zowel professionals als vrijwilligers. Maar ook het belang van het herkennen en ondersteunen van mantelzorgers op de werkvloer is een thema waar we veel aandacht aan besteden.

Prioriteiten 2015 PEP wil in analogie met de beleidsthema’s en actielijnen van staatssecretaris van Rijn van het ministerie van VWS en de aandachtspunten voor lokaal mantelzorgbeleid, gebaseerd op de uitgangspunten van de Wmo 2015 bijdragen aan het langer thuis wonen van mensen in hun eigen omgeving. Dit doet PEP door zich te richten op vier 18

aandachtsgebieden: vinden, versterken, verlichten en verbinden. Bij vinden gaat het om het bereiken van mantelzorgers. PEP geeft echter een iets andere invulling aan het begrip versterken. Van Rijn spreekt over het versterken van de positie van de informele zorgverlener door deze stevig te verankeren in wetgeving, het rijks- en gemeentelijk beleid op het terrein van de langdurige zorg en ondersteuning. PEP wil vooral de draagkracht van informele zorgverleners versterken, de draaglast van mantelzorgers verlichten en de informele en formele zorg verbinden. PEP is van mening dat resultaten op deze terreinen alleen kunnen worden gerealiseerd als wordt samengewerkt met partners, zowel binnen Den Haag als daarbuiten. In het jaarplan voor 2015 stond dat PEP vooral aandacht zou besteden aan het bereiken, het versterken van de draagkracht en het verlichten van de draaglast van mantelzorgers in het algemeen. Extra aandacht was er voor een aantal bijzondere groepen mantelzorgers:  Allochtone mantelzorgers  Mantelzorgers voor mensen met dementie  Jonge mantelzorgers  Werkende mantelzorgers

5.1 Trainingen/scholing Alle trainingen over mantelzorg waren maatwerk. PEP overlegde met de klant welke onderwerpen aan de orde zouden moeten komen en welke trainingsmethode we gebruikten. Doel(groep): Professionals van zorg- en welzijnsorganisaties scholen in het samenwerken met mantelzorgers/vrijwilligers, signaleren van overbelasting.      

Herkennen van mantelzorgers Bereiken van (migranten) mantelzorgers (die zichzelf niet als zodanig herkennen) Bewust maken van rollen Taakverdeling mannen/vrouwen Informeren over ondersteuningsmogelijkheden Wat wordt verwacht van de professionals en wat mag verwacht worden van de mantelzorger/vrijwilliger?

Doel(groep): Professionals en/of vrijwilligers trainen in het systeemgericht werken en ondersteunen van jonge mantelzorgers. Inhoud:  Signaleren van jonge mantelzorgers  Bewustmaken van risico’s als schooluitval, verzuim  Thema’s parentificatie, hechting etc.  Kennismaking met de grondbeginselen van systeemgericht werken  Gesprekken voeren op basis van systeemgericht werken  Informeren over ondersteuningsmogelijkheden

5.2 Samenwerken professional en vrijwilliger PEP heeft veel aandacht besteed aan de samenwerking tussen professionals en mantelzorgers, onder meer door het geven van trainingen en het organiseren van bijeenkomsten. Zo organiseerden we in juni 2015 een bijeenkomst Samenwerking professional – vrijwilliger, hoe doe je dat? Tijdens die bijeenkomst werden best practices gepresenteerd en workshops georganiseerd. De centrale boodschap van deze dag: ‘Zorgvrijwilligers worden goed toegerust voor hun taak, het is maatwerk’, werd goed ontvangen. Na de plenaire terugkoppeling werd deze succesvolle dag afgesloten met een netwerkborrel. Er waren meer dan 70 deelnemers.

19

5.3 Vrijwilligerszorg verborgen kracht In 2015 zijn veel van de voorbereidingen gedaan voor de werkconferentie ‘Vrijwilligerszorg, verborgen kracht?!’ die in februari 2016 plaats heeft gevonden. PEP Den Haag, het Platform Zorgvrijwilligers en gemeente Den Haag werkten samen aan deze conferentie voor onder andere coördinatoren, professionals, vrijwilligers, beleidsambtenaren, managers en bestuurders van zorg, welzijn, kennisinstituten en de gemeente Den Haag. Deze werkconferentie vloeide voort uit het actieprogramma ‘Haagse kracht van zorgvrijwilligers en mantelzorgers’.

5.4 Systeemgericht werken De uitdaging voor zorginstellingen is goed leren omgaan met mantelzorgers. Bij systeemgericht werken is het van belang niet enkel meer te kijken naar de patiënt, maar de zorgvraag centraal te stellen. Daarbij wordt gekeken naar alle betrokkenen, zoals familie en vrienden om samen te werken aan betere zorg. PEP ondersteunt organisaties bij deze manier van systeemgericht werken. Deze ondersteuning heeft geresulteerd in het project Trainingsmodule systeemgericht ondersteunen en begeleiden van jonge mantelzorgers. Binnen het onderwerp systeemgericht werken zijn verschillende trainingen mogelijk, die we aanpassen aan de leervraag en de doelgroep. De trainers van PEP zijn inmiddels in staat om vanuit de vraag een training, workshop of presentatie op maat te geven. Maatwerk is daarbij essentieel. Omdat de adviseurs van PEP participeren in verschillende netwerken in Den Haag hebben we ook een workshop voor de PEP medewerkers rondom dit thema georganiseerd. Hierdoor kunnen wij allemaal de problematiek van (jonge) mantelzorgers breed communiceren en ontstaat er meer aandacht voor dit onderwerp en kunnen de signalen die aanleiding geven om het netwerk rondom de mantelzorger te versterken beter worden opgepakt. Trainingsmodule jonge mantelzorgers En van die modules is herken de jonge mantelzorger. Die is ontwikkeld in samenwerking met het lectoraat mantelzorg van de Haagse Hogeschool. De module is bestemd voor professionals die te maken hebben met jonge mantelzorgers in zorg, welzijn en in het onderwijs. De gemeente had de wens de combinatie van inhoudelijke kennis en inspirerende werkvormen die het lectoraat mantelzorg de afgelopen jaren heeft gegenereerd en ontwikkeld te borgen. Niet alleen online, maar ook door deskundigheidsbevordering van professionals en vrijwilligersorganisaties. De gemeente heeft in het najaar van 2014 het lectoraat en PEP uitgenodigd om de structurele samenwerking nader uit te werken en te concretiseren. De ontwikkeling van een trainingsmodule systeemgericht ondersteunen van (jonge) mantelzorgers voor professionals is het eerste resultaat van deze structurele samenwerking.

5.5 Advisering Genderbewuste en cultuursensitieve mantelzorg PEP heeft diverse consultgesprekken gehouden. Onder andere met Pharos, wat heeft geleid tot een mini-symposium met als thema: dementie bij Turkse en Marokkaanse migranten. De Hogeschool Rotterdam had plannen voor een bijeenkomst over palliatieve zorg bij migranten in Rotterdam, maar die plannen zijn op de lange baan geschoven. Naar aanleiding van het gesprek, heeft PEP samen met het Vadercentrum Adam een bijeenkomst georganiseerd over mantelzorg voor mannen. En ook met stichting Sarita heeft PEP een bijeenkomst georganiseerd over het thema mantelzorg. Ontwikkeling mantelzorg vriendelijk personeelsbeleid Vanuit Medisch Centrum Haaglanden is in april 2015 de vraag gekomen aan PEP om mee te denken en te werken aan een drietal bijeenkomsten met als thema “het ontwikkelen van een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid”. Deze bijeenkomsten hebben plaatsgevonden: op 26 mei in het Westeinde, op 2 juni in Bronovo en op 4 juni in Antoniushove. Doel van de bijeenkomst was het bewust maken van werknemers van hun eigen rol, het vergroten van het probleemoplossend vermogen, voorlichten en informeren over de mogelijkheden van ondersteuning vanuit de 20

werkgever, het stimuleren om meer gebruik hiervan te maken en het voorkomen van overbelasting van de werknemer. Website Haagse ouderen In 2015 is de website Haagseouderen.nl overgedragen aan Xtra.

5.6 De Dag van de Mantelzorg De Dag van de Mantelzorg is een jaarlijks terugkerend evenement op 10 november. Het is bij uitstek een goede gelegenheid om mantelzorgers op verschillende manieren in het zonnetje te zetten. Bijvoorbeeld met een verwendag voor mantelzorgers of met een bloemetje. Iedere gemeente vult dat anders in. Het thema wordt ieder jaar gekozen door Mezzo. In Den Haag organiseerde PEP op deze dag een bijeenkomst voor professionals, die mantelzorgers in hun werkveld tegenkomen, waarbij de focus lag op het bereiken, betrekken en samenwerken met moeilijk bereikbare mantelzorgers. Na de opening was er een presentatie van mevrouw Eugenie de van der Schueren, adviseur van PEP Den Haag en tevens dagvoorzitter. Zij gaf voorbeelden van best practices. Daarna kreeg de zaal de mogelijkheid om vragen te stellen en zelf eigen best practices naar voren te brengen. Vervolgens konden de deelnemers kiezen uit een tweetal workshops: 'Samenwerken met mantelzorgers' of 'Gender en diversiteit'.

5.7 Website Den Haag Mantelzorg PEP heeft geadviseerd om een aparte website voor mantelzorgers in Den Haag te bouwen. De voornaamste reden hiervoor is de vindbaarheid van en voor mantelzorgers te vergroten en hen informatie aan te bieden over mantelzorg. Daarbij komt dat de mantelzorgers zich kunnen registreren. In 2015 is deze website gelanceerd. Met kennis en hulpmiddelen worden de mantelzorgers gefaciliteerd, waardoor zij efficiënt en gezond zorg kunnen bieden aan hun naaste. Het helpt overbelasting voorkomen en/of beperkt de noodzaak om duurdere vormen van ondersteuning in te zetten voor mantelzorgers. De site bevat onder meer:  Praktische informatie  Tutorials  Factsheets in PDF  Informatiefilmpjes  Infographics  Praktische tools  Links naar bestaande oplossingen Aanpak De website, animaties en de informatie lijken in stijl op het overkoepelende Den Haag Doet, de vacaturebank waar burgers informatie kunnen vinden over vrijwilligerswerk. Onderdelen van Den Haag Mantelzorg worden gebruikt op Den Haag Doet en vice versa. We hebben veel aandacht besteed aan het zuiver houden van de beide boodschappen: Den Haag Mantelzorg is er voor mantelzorgers (dit is niet vrijwillig zorg leveren aan een naaste), Den Haag Doet is er voor burgers met interesse in vrijwilligerswerk. Op de site kunnen mantelzorgers kiezen voor een waardering, bijvoorbeeld in de vorm van een dagje uit of nuttige producten.

5.8 Backoffice Mantelzorg De verwachting was dat er na de lancering van de website en de mediacampagne extra vragen zouden komen van mantelzorgers; vragen die online niet beantwoord konden worden. Daarom hebben we een backoffice mantelzorg ingericht, die dagelijks wordt bemand door een Adviseur mantelzorg. Hier worden vragen per e-mail en/of telefoon 21

beantwoord en informatie en advies gegeven over voorzieningen en ondersteuningsmogelijkheden. Waar nodig wordt doorverwezen naar de verschillende zorg- , welzijn- en vrijwilligersorganisaties in de stad. Backoffice Den Haag Mantelzorg heeft ook een signaleringsfunctie. Aan de hand van contacten met mantelzorgers, organisaties en professionals kan een beeld worden gevormd over eventuele hiaten in het ondersteuningsaanbod. Inhoud en aantal vragen In de tweede maand hadden de meeste vragen betrekking op de registratie. Van de 105 vragen/klachten zijn 84 vragen doorverwezen naar verschillende diensten en ondersteuningsmogelijkheden. De andere vragen zijn door de backoffice beantwoord. Er komen ook vragen van professionals binnen. Deze zullen in de nieuwe rapportage meegenomen worden. In 2015 was er geen duidelijke toename of afname van vragen te zien.

5.9 Platform zorgvrijwilligers In Den Haag werken 16 organisaties in de informele zorg samen in het Platform Zorgvrijwilligers Den Haag, dit om de kwaliteit van het vrijwilligerswerk te verbeteren. In Den Haag zetten ongeveer 2000 vrijwilligers zich in bij bovenstaande organisaties. Gezamenlijk bedienen zij zo’n 8000 zorgvragers. Door alle wetswijzigingen zijn we steeds meer op elkaar aangewezen en zijn steeds meer vrijwilligers nodig. Zorgvrijwilligers leveren een onmisbare bijdrage aan de Haagse samenleving en in het bijzonder aan mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden. PEP ondersteunt het platform Zorgvrijwilligers op gebied van proces, organisatie en advies. Door de wervingscampagne is de bekendheid van het platform toegenomen bij partners in de stad. Meerdere formele partners die werken met vrijwilligers in de zorg hebben aangegeven aan te willen sluiten bij het platform. Ook is het platform benaderd door de mantelzorgvertegenwoordiger in het WMO netwerk met de vraag het platform om te vormen tot een breed platform informele zorg, een platform waarin ook de belangen van mantelzorgers worden behartigd.

22

6. PEP thema: Emancipatie Iedereen moet de kans krijgen zich te ontwikkelen en mee te doen aan de maatschappij. Als je niet wordt geaccepteerd, kún je niet meedoen. Daarom is emancipatie een belangrijk thema voor PEP.

6.1 Trainingen PEP ondersteunde ook in 2015 weer organisaties met trainingen op het gebied van het doorbreken van rolpatronen. De trainingen werden onder andere gegeven aan jongeren en hadden als doel hen bewust te maken van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en jongens en meisjes, hen te stimuleren hierover na te denken en hun weerbaarheid te vergroten. Op verzoek heeft PEP ook een verdiepingstraining ontwikkeld die inging op het herkennen van geweld binnen liefdesrelaties tussen jongeren, de oorzaken daarvan en de mogelijkheden tot het voorkomen van geweld.

6.2 Haags Emancipatie Netwerk Het HEN is er voor iedereen die geïnteresseerd is in de activering en participatie van vrouwen in Den Haag. Vier keer per jaar wordt bij PEP een bijeenkomst georganiseerd waar inspirerende projecten zich presenteren. Elke bijeenkomst sluit af met een netwerksessie. In 2015 vonden er een nog een aantal bijeenkomsten plaats waar de HEN-leden een actieve bijdrage aan hebben geleverd.  Viering Internationale Vrouwendag 8 maart 2015.  Op 1 juni vond de HEN bijeenkomst plaats met als thema ’Seksuele diversiteit in bi-culturele kringen’.  Op 6 juli vond de HEN bijeenkomst plaats met als titel: 'Vrouwenorganisaties, bestaansrecht én voortbestaan niet hetzelfde maar beide belangrijk'. De bijeenkomst over seksuele diversiteit kwam tot stand in samenwerking met het COC waarbij ervaringsdeskundigen aan het woord kwamen en de aanwezigen aansluitend een workshop naar keuze konden volgen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat de acceptatie van seksuele diversiteit door jongeren en door Nederlanders met een allochtone achtergrond moeizaam verloopt. Acceptatie van seksuele diversiteit hangt voor een deel samen met het bespreekbaar maken ervan. Deze bijeenkomst leverde hier een bijdrage aan.

6.3 Parels van de Stad Tijdens de viering van Internationale Vrouwendag in het Louwman Museum in Den Haag werden dit jaar maar liefst twintig vrijwilligers in het zonnetje gezet. Zo ontvingen Sila Bharatsingh en Shiela Parta van Stichting Sarita een oorkonde voor hun werk met ouderen en ontvingen Rinia Power en Apilena Sapioper van Stichting Kaabassi een oorkonde voor hun inzet voor de emancipatie van vrouwen. De oorkondes werden uitgereikt door Hanna Asoma, Emancipatie Ambassadeur Gemeente Den Haag en Jörgen Raymann.

6.4 Mannenemancipatie Op 21 mei 2015 is er bij het Vadercentrum ADAM in samenwerking met PEP een themabijeenkomst over mannenemancipatie georganiseerd. De bijeenkomst werd goed bezocht door vertegenwoordigers van zelforganisaties, een aantal beroepskrachten en vrijwilligers die in hun dagelijkse werk met emancipatievraagstukken te maken hebben. Tijdens deze bijeenkomst stonden de volgende vragen centraal: 1. Hoe kunnen beroepskrachten en vrijwilligers die in Den Haag met emancipatie bezig zijn met elkaar meer winst halen door samen te werken, kennis te delen en initiatieven te verbinden op het gebied van mannenemancipatie? 23

2.

Wat zijn de ervaringen en signalen vanuit de praktijk en waar moeten we in de komende periode meer op inzetten?

Alle aanwezigen waren het eens dat er meer aandacht moet komen voor mannenemancipatie en met name op het terrein van: 1. (mantel)zorg 2. begeleiding naar werk 3. verdeling van zorgtaken 4. vergroten van betrokkenheid bij de opvoeding en onderwijs 5. personeelsbeleid 6. ondersteuning van het werk van professionals en vrijwilligers in de wijken De aanwezige organisaties en vrijwilligers willen hun initiatieven in de komende periode meer verbinden en meer met elkaar samenwerken. Daarnaast zijn er door organisaties een aantal good practices genoemd die mannenemancipatie kunnen bevorderen. De kennis over de succesvolle projecten en interventies werden op deze manier gedeeld.

6.5 Kartiniprijs De Kartiniprijs is een gemeentelijke emancipatieprijs die jaarlijks wordt uitgereikt. Iedereen die bijdraagt aan een gelijkwaardige positie en participatie van vrouwen en mannen in Den Haag kan de prijs winnen. PEP heeft ook in 2015 weer een belangrijke rol gespeeld in de begeleiding van de procedure en de organisatie van de uitreiking. De Kartiniprijs 2015 is toegekend aan het Project Schilderswijk Moeders. Zij ontvingen uit handen van wethouder Karsten Klein een bedrag van 2500 euro. Het project Schilderswijk Moeders zet getrainde contactvrouwen in voor de maatschappelijke begeleiding van vrouwen uit de wijk. De contactvrouwen vervullen een brugfunctie tussen wijkbewoners en reguliere instanties en fungeren tevens als maatje en/of als vertrouwenspersoon. Andere genomineerden waren: Stichting Yasmin en de Vrouwen van De Achterban. Zij kregen een eervolle vermelding.

24

7. PEP thema: Diversiteit Diversiteit gaat niet alleen over verschillen in cultuur, huidskleur en geloof, maar ook over verschillen in kennis, vaardigheden en levenservaring. De diversiteit van de inwoners van Den Haag, maakt dat onze stad bruist en leeft. Het is een stad vol ambitieuze vrijwilligers, expats, carrièremakers, mantelzorgers, jongeren, ouderen, nieuwkomers... noem maar op. Wij laten met veel van onze projecten zien dat diversiteit meerwaarde biedt.

7.1 Trainingen PEP heeft in 2015 diverse trainingen en workshops georganiseerd op het gebied van diversiteit. Het trainingsaanbod is waar nodig passend gemaakt voor organisaties. Zo hebben we trainingen diversiteitsbeleid georganiseerd met als doel het eigen beleid ten aanzien van diversiteit onder de loep te nemen en stappen te zetten voor een sterk diversiteitsbeleid. Cultuursensitief Ook maakte organisaties kennis met de belangrijkste cultuurverschillen en de mogelijke effecten hiervan op onderlinge communicatie en samenwerking. Deelnemers kregen tevens de kans om hun interculturele competenties verder te ontwikkelen met als doel beter te communiceren en samen te werken met mensen van verschillende culturen en achtergronden. Onderwerpen als cultuursensitief vrijwilligersbeleid, mantelzorgondersteuning en diversiteit in de zorg kwamen uitgebreid aan bod. Deelnemers hebben handvaten gekregen om hiermee verder aan de slag te gaan. Er zijn 9 trainingen georganiseerd voor professionals en 3 voor vrijwilligers. Hier hebben in totaal 167 beroepskrachten en vrijwilligers aan deelgenomen.

7.2 Symposium Transgenders PEP, COC Haaglanden, Den Haag Pride, Transgender Netwerk Nederland en Empowerment Foundation hebben op maandag 7 december 2015 in Prins27 (het voormalig Koorenhuis) te Den Haag op verzoek van de gemeente Den Haag een symposium over transgender personen in Den Haag georganiseerd. Aan dit symposium hebben ongeveer 60 professionals, vrijwilligers, transgenders en vertegenwoordigers van Haagse organisaties deelgenomen. Daarnaast is het symposium via een livestream door meer dan 300 mensen gevolgd. Aanleiding voor het symposium was dat er onvoldoende kennis over de positie van transgenders in Den Haag was. Voor de gemeente Den Haag en de deelnemende organisaties was en is het nog steeds belangrijk om de positie van transgenders in Den Haag scherp in beeld te krijgen, Haagse transgenders te bereiken en met hen het gesprek aan te gaan zodat er adequate maatregelen genomen kunnen worden om de positie van transgenders te verbeteren. Transgender is een verzamelbegrip voor personen die op zoek zijn naar een eigen genderidentiteit en kent diverse uitingsvormen. Daarom is het voor velen, zelfs voor professionals en hulpverleners, moeilijk te begrijpen. Daarbij komt ook het feit dat hulpverleners en professionals onvoldoende op de hoogte zijn van de problematiek waardoor er geen adequate hulpverlening geboden kan worden. Uit diverse landelijke onderzoeken blijkt dat transgenders in een kwetsbare positie zitten. Deze signalen werden bevestigd tijdens een conferentie LHBT binnen migranten gemeenschappen georganiseerd door PEP en COC Haaglanden over LHBT beleid in Den Haag. Daarnaast wilde de gemeente Den Haag zich bij de Verklaring van Dordrecht aansluiten. De verklaring is in 2013 opgesteld door Transgender Netwerk Nederland (TNN) met als doel de emancipatie van transgenders op de werkvloer te bevorderen. Den Haag als internationale stad wilde graag haar LHBT beleid consolideren en onderschrijft wat in de verklaring wordt beschreven.

25

7.3 Taal in de Buurt PEP heeft in 2015, net als voorgaande jaren, de kassiersfunctie uitgevoerd voor het gemeentelijke project Taal in de Buurt. PEP regelt de vergoedingen van de docenten op basis van een urendeclaratie. Hierbij geldt de beschikking van de gemeente aan de vrijwilligersorganisatie als basis voor de maximale vergoedingen. In 2015 is veel aandacht besteed aan het verkrijgen van kopieën van de beschikkingen, die nodig zijn voor controle en de administratie. De verwachting voor 2016 is dat de kassiersfunctie vervalt door wijzigingen in de opzet en organisatie van Taal in de Buurt.

7.4 Platform Internationale en Migrantenkerken De internationale- en migrantenkerken in Den Haag vervullen een belangrijke maatschappelijke rol. Ze zijn in staat om kwetsbare groepen, waar de overheid en reguliere organisaties niet veel contact mee hebben, aan te spreken. De kerken bieden bijvoorbeeld laagdrempelige psychosociale hulpverlening en zijn actief in armoedebestrijding en educatie. Het project, dat in 2013 is begonnen, bestond onder meer uit contact leggen met verschillende kerken. Half 2015 waren er 81 kerken benaderd. In 56 gevallen kwam dat tot persoonlijk contact, bij driekwart zelfs meerdere malen. Op verzoek van de gemeente Den Haag bleef PIM tot eind 2015 in haar huidige vorm bestaan. In de tweede helft van 2015 is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheid uit te breiden naar andere religieuze groepen. De resultaten van dit onderzoek zijn gebruikt als input voor een vervolg voorstel.

26