Jaarverslag GGD Twente

Jaarverslag GGD Twente 2012

Titel: Jaarverslag GGD Twente 2012 Versie: 1.0 Doc.eigenaar: E.M.W. Jeurissen

Datum: 20-03-2013 Code:

Vastgesteld: (BC) Evaluatiedatum: n.v.t.

Pagina 1 van 37

Colofon Jaarverslag GGD Twente 2012

Uitgave: GGD Twente, april 2013 Exemplaren van dit jaarverslag kunt u telefonisch aanvragen bij het directiesecretariaat: GGD Twente, Postbus 1400, 7500 BK Enschede. Telefoon 053 487 68 00. Het jaarverslag is eveneens te bekijken via de site van GGD Twente: www.ggdtwente.nl ©2013, GGD Twente, Enschede. Auteursrechten voorbehouden. Overname van dit rapport (of gedeelten daarvan) is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. GGD Twente is onderdeel van Regio Twente, het samenwerkingsverband van de 14 Twentse gemeenten.

Voorwoord Het jaarverslag heeft tot doel zowel inzicht te geven in de uitvoering van de Bestuursagenda, als in de wijze waarop de (programma)begroting 2012 is gerealiseerd. De “Bestuursagenda Publieke Gezondheid 2012-2015, Opdracht aan de GGD” is juni 2012 door de regioraad vastgesteld. Ter voorbereiding hierop is een Toekomstvisie opgesteld. Het jaar 2012 laat zich kenmerken door veranderingen en ontwikkelingen die van belang zullen zijn voor de toekomst van de GGD. Zoals daar zijn: -decentralisatie van zorgtaken van rijk/provincie naar gemeenten; Gemeenten krijgen omvangrijke en complexe nieuwe taken in de zorgverlening. Delen van het AWBZ-pakket worden overgeheveld naar de Wmo en daarnaast bereiden gemeenten zich voor op de transitie/transformatie van de jeugdzorg. Dit alles impliceert dat de gemeente een belangrijke speler wordt in een complex krachtenveld dat nieuw voor haar is. Daarbij zien gemeenten zich geconfronteerd met een grote financiële uitdaging. Ze moeten de overgehevelde taken met minder geld uitvoeren (10-15% efficiencykorting). In die zin staan ze niet alleen voor de uitdaging van een transitie, maar ook van een transformatie. De GGD zal daaraan bijdragen met name waar het gaat om eerder en beter signaleren bij kinderen met problemen en daar waar nodig te handelen. -bezuinigingen bij gemeenten en rijk; De financiële en economische crisis raakt de overheid diep. Zowel het rijk als gemeenten moeten fors bezuinigen en dit zal ook doorwerken naar de GGD. Voor 2013 zijn de eerste kortingen doorgevoerd en het in het najaar van 2012 gestarte visitatietraject is de opmaat naar een nieuwe bezuinigingsronde. Deze zal zijn uitwerking hebben in de begroting 2014. -kritische houding ten aanzien van kosten en resultaten; Gemeenten vragen de GGD om een kostenbewuste, transparante en effectieve uitvoering van opgedragen taken. Daarbij is niet alleen de output belangrijk. Het leveren van een bijdrage aan het maatschappelijk rendement van publieke taken komt op de voorgrond te staan. -lokaal maatwerk in inhoud en uitvoering; Gemeenten willen de uitvoering van de GGD dienstverlening dicht bij de burger en gemeente. De GGD moet in de gemeenten herkenbaar en kenbaar zijn. Tegelijkertijd bestaat de behoefte bij gemeenten om meer speelruimte te hebben in het afnemen van diensten. -snelle opkomst en grote betekenis van social media; Het gebruik van social media, vooral bij jongeren, neemt explosief toe. De betekenis ervan kan nauwelijks overschat worden. Het roept vragen op over gebruik en onbedoelde effecten, bijvoorbeeld met betrekking tot pesten en sociaal gedrag. De organisatie moet actief inspelen op deze veranderingen om de boot niet missen. Net als andere organisaties is de zekerheid van voortbestaan niet langer aanwezig en moet het gevoel van een ‘safehaven’ voor medewerkers overboord. Maar tegelijkertijd zijn er ook de mogelijkheden van de bestaande kracht en is het een uitdaging om mee te gaan in de verandering. In het afgelopen jaar hebben we ingespeeld op deze veranderingen. Er is geïnvesteerd in ons human capital, in het bijzonder de medewerkers van de jeugdgezondheidszorg. Daarnaast is een traject gestart om de informatiehuishouding beter en effectiever te organiseren. Er is een informatiebeleidsplan in voorbereiding dat als basis dient voor verdere investeringen in hard- en software. Verder is in 2012 uitvoering gegeven aan de uitkomsten van een eerder uitgevoerde takenschouw naar aanleiding van noodzakelijk geachte bezuinigingen. En last but not least is kwaliteit een belangrijk speerpunt geweest. Daarmee doelen we niet alleen het op peil houden van de HKZ-certificering, maar veel meer het vermogen om als GGD een lerende organisatie te zijn. Ter afsluiting wil ik u graag dit jaarverslag ter lezing, inclusief de publieksversie die te vinden is op www.ggdtwente.nl, aanbevelen.

Drs.Th.N.J.van Rijmenam Directeur Publieke gezondheid Twente

3

Leeswijzer In het jaarverslag 2012 wordt verantwoording afgelegd over de activiteiten van de dienst in het jaar 2012. Naast het jaarverslag worden op een later tijdstip separaat de productiecijfers en andere relevante gegevens voor de regio Twente gepresenteerd. Tezamen geven zij de door ons geleverde inspanningen en prestaties weer. Hiermee verschaffen wij inzicht in hoeverre de, door onze gemeenten en opdrachtgevers, gestelde doelen zijn behaald. In achtereenvolgende hoofdstukken gaan we in op de trends en ontwikkelingen die de GGD onderkent, wordt teruggekeken op de realisaties van de ambities uit de Bestuursagenda 20122015, de ambities uit de programmabegroting 2012 en de activiteiten in het jaar 2012 waarbij de indeling wordt gevolgd van onze klassieke taken: bewaken, beschermen en bevorderen van gezondheid. Als laatste gaan we in op bedrijfsvoering- en kwalitatieve aspecten. In hoofdstuk 4 Programmaverantwoording 2012 wordt verantwoording afgelegd over de in de programmabegroting aangegeven doelstellingen, geleverde prestaties en de maatschappelijke effecten. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende beleidsvragen: • wat hebben we bereikt? (maatschappelijk effect); • wat hebben we ervoor gedaan? (projecten, activiteiten en kernindicatoren). Daarbij is gebruik gemaakt van een kleurenschema om de ambities te scoren. Voor het aangeven van kleuren is de volgende richtlijn gehanteerd: • groen: we hebben gepresteerd (of zelfs beter dan dat) wat we in de programmabegroting hebben aangegeven. • oranje: we hebben gedeeltelijk gepresteerd wat we in de programmabegroting hebben aangegeven. • rood: we hebben niet gepresteerd wat we in de programmabegroting hebben aangegeven. Voor de beantwoording van de vraag “Wat heeft het gekost?” (budgettaire effecten), verwijzen we naar de hoofdstukken van de Programmarekening Regio Twente 2012 die betrekking hebben op de GGD.

4

Inhoudsopgave Voorwoord ...................................................................................................................3 Leeswijzer....................................................................................................................4 Inhoudsopgave............................................................................................................5 1

Trends en ontwikkelingen in Twente...................................................................6 1.1 1.2

2

Ontwikkelingen in het gezondheidsbeleid in Twente..................................................6 Ontwikkelingen t.a.v. gezondheidsproblemen in Twente ...........................................7

Kerngegevens GGD Twente.................................................................................9 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

Taak en doelstelling ........................................................................................................9 GGD en Regio Twente ....................................................................................................9 De organisatie................................................................................................................10 Personeel .......................................................................................................................11 Financiële gegevens .....................................................................................................11

3

Verantwoording Bestuursagenda 2012-2015 ....................................................12

4

Programmaverantwoording ...............................................................................15 4.1 Samenvatting.................................................................................................................15 4.2 Programma Gezondheid...............................................................................................15 Ambitie 1: Verbetering ketenzorg .........................................................................................15 Ambitie 2: Bevorderen directe dienstverlening aan (mondige) burger ............................17 Ambitie 3: Vergroten risicobeheersing ................................................................................19 Ambitie 4: Verbetering (externe) informatievoorziening ....................................................20 Ambitie 6: Verbeteren bereik / bedienen risicogroepen .....................................................22

5

Verantwoording overige activiteiten..................................................................24 5.1 5.2 5.3 5.4

6

Bewaken.........................................................................................................................24 Beschermen...................................................................................................................25 Bevorderen ....................................................................................................................26 Overige activiteiten .......................................................................................................27

Bedrijfsvoeringsaspecten ..................................................................................29 6.1 Algemeen .......................................................................................................................29 6.2 Verbonden partijen........................................................................................................30 6.3 Personeel .......................................................................................................................31 6.4 Human resource (HR) beleid en ambities ...................................................................32 6.5 Kwaliteit..........................................................................................................................33 6.5.1 HKZ-certificering.....................................................................................................33 6.5.2 Beoordelingen ........................................................................................................33 6.5.3 Klachtencommissie.................................................................................................34 6.5.4 Meldpunt Incidenten Cliëntenzorg..........................................................................34

Bijlage 1 Gebruikte afkortingen................................................................................36

5

1 1.1

Trends en ontwikkelingen in Twente Ontwikkelingen in het gezondheidsbeleid in Twente

Koers in landelijk gezondheidsbeleid In 2011 is de landelijke nota gezondheidsbeleid “Gezondheid dichtbij” verschenen. Het landelijke gezondheidsbeleid houdt vast aan de eerder gekozen speerpunten: overgewicht, diabetes, depressie, roken en schadelijk alcoholgebruik. Echter het accent wordt gelegd op bewegen. In de ogen van het kabinet is bewegen goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid en verbonden met de genoemde speerpunten. In de nota wordt ook een accent gelegd op eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van mensen. Deze visie is feitelijk bevestigd in het eind oktober 2012 gesloten regeerakkoord. Eigen verantwoordelijkheid van de burgers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties vergroten en het inzetten op een kleiner en vanuit kostenperspectief beheersbaar zorgstelsel. Indien een bijdrage van de overheid noodzakelijk is, zijn in de ogen van het kabinet de gemeenten in veel gevallen als eerste aan zet. De ingezette trend van verschuiving van verantwoordelijkheid voor gezondheid en gezondheidszorg van Rijksoverheid naar lokale overheid is in het regeerakkoord bevestigd en zal handelingskader zijn voor de komende jaren. Op aandringen van de Tweede Kamer is door de minister een nationaal programma preventie toegezegd. Gemeenten als speler in de gezondheidszorg Zoals gesteld krijgen gemeenten omvangrijke en complexe nieuwe taken in de zorgverlening aan burgers en krijgen zij een stevige verantwoordelijkheid voor de gezondheid voor haar burgers. In 2012 is door GGD Twente in nauwe samenspraak met de Twentse gemeenten het nieuwe vierjarig kader voor lokaal gezondheidsbeleid ontwikkeld. Kern van het beleid is de notie dat gezondheidsdoelen vooral bereikt kunnen worden in symbiose met tal van andere gemeentelijke beleidsterreinen. De komende jaren wordt daarom vooral ingezet op het zoeken van samenwerking en in coalitie met ander beleidsterreinen bereiken van gezondheidswinst en kostenbesparing in de zorg. In het speelveld van de GGD zijn gemeenten voortvarend de overhevelingen vanuit de AWBZ naar de Wmo en de transitie van de jeugdzorg (zie hieronder) aan het voorbereiden. Dit impliceert dat de gemeente in toenemende mate een belangrijke speler wordt in een complex krachtenveld van de gezondheidszorg. De uitkomst van de transities moet ondermeer een stelsel van zorg op gemeentelijk en regionaal niveau zijn dat minder kost. Stelselwijziging jeugd In het najaar 2011 hebben de staatssecretarissen voor VWS en Veiligheid en Justitie een stelselwijziging jeugd aangekondigd. In de voorstellen krijgen gemeenten in de eerste plaats de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg en staan daarmee voor de opgave om de gehele keten van de jeugdzorg verder te versterken. De stelselwijziging biedt nadrukkelijk kansen om de voorkant van de jeugdzorg te versterken, ofwel eerder ingrijpen waardoor minder ingrijpende maatregelen meer effect kunnen hebben. Een andere belangrijke verandering is dat de jeugdzorg wordt gesplitst in een uniform ‘gezondheidspakket’ voor alle kinderen in Nederland dat is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid (Wpg) en andere taken die worden vastgelegd in een nieuwe jeugdwet. Voor deze laatste taken krijgen gemeenten een grote mate van beleidsvrijheid. Evaluatie basistakenpakket jeugdgezondheidszorg In het voorjaar 2012 heeft het ministerie van VWS de commissie De Winter ingesteld om het basistakenpakket voor de jeugdgezondheidszorg te evalueren. De centrale vraag die de staatssecretaris aan de commissie heeft voorgelegd is: Welke preventieve volksgezondheidprogramma’s en -activiteiten moeten via de jeugdgezondheidszorg actief en identiek worden aangeboden aan alle Nederlandse kinderen? Begin 2013 zal de commissie hierover een advies uitbrengen. Dit kan mogelijk leiden tot aanpassing van het basistakenpakket en de werkzaamheden van de jeugdgezondheidszorg.

6

Risicogestuurd toezicht Kinderopvang Vanaf 2012 wordt een nieuwe methode van risicogestuurd toezicht toegepast op de kwaliteit van de kinderopvang. Door het risico te bepalen op (niet-) naleving van de kwaliteitseisen, kunnen de toezichtinspanningen gerichter worden ingezet. Intensiever toezicht waar dat nodig is, en minder toezicht waar dat mogelijk is. Alle kinderdagverblijven, voorzieningen voor buitenschoolse opvang en gastouderbureaus moeten nog steeds jaarlijks geïnspecteerd worden, maar de inspectieactiviteiten worden voor iedere locatie op maat ingezet.

1.2

Ontwikkelingen t.a.v. gezondheidsproblemen in Twente

Kinkhoest Sinds eind 2011 is er sprake van een forse toename van het aantal kinkhoestmeldingen. Hiermee volgt regio Twente de landelijke trend. De stijging doet zich voor in alle leeftijdscategorieën, maar is het grootst in de leeftijdsgroep van 9 jaar tot 12 jaar. Invoering van de kinkhoestvaccinatie in de jaren ’50 heeft geleid tot een aanzienlijke daling in het aantal gevallen. In de jaren negentig tot circa 300 gevallen per jaar in Nederland. Sinds 1996 is er weer een duidelijke toename. In 2012 is het aantal gestegen tot circa 15.000, het hoogste aantal in Nederland sinds jaren. Kinderen worden op dit moment vijf keer in hun leven gevaccineerd tegen kinkhoest. Vier keer in het eerste levensjaar en vervolgens op 4-jarige leeftijd. Sinds 2005 krijgen kinderen een aangepast kinkhoestvaccin. Hierdoor is de bescherming tegen kinkhoest bij 1-3 jarigen duidelijk verbeterd. Met uitzondering van RijssenHolten, ligt de vaccinatiegraad voor kinkhoest in Twente boven de 90%. Darmparasiet Sinds augustus 2012 wordt landelijk en ook in Twente, een opvallende verheffing gezien van infecties met een darmparasiet (Cryptosporidium). Het gevolg van deze infecties is acute diarree gepaard met darmkrampen. Bij patiënten met een afweerstoornis kan de infectie ernstig verlopen. Het merendeel van de patiënten betreft kinderen, met name kinderen jonger dan 10 jaar. Hoewel het aantal infecties in de laatste maanden weer is gedaald, is het nog steeds hoger dan in andere jaren. Uitbraken worden vaak in de nazomer gezien en zijn veelal gerelateerd aan besmetting via zwemmen in oppervlaktewater en zwembaden. De oorzaak van de verhoging is vooralsnog onduidelijk, maar mogelijk heeft de hoge temperatuur in augustus hieraan bijgedragen. Resistentie voor antibiotica: een toenemend probleem “Resistentie voor antibiotica” is een onderwerp dat veel in het nieuws is. Steeds vaker kunnen infectieziekten niet goed behandeld worden met beschikbare antibiotica. Een probleem waar ook GGD Twente regelmatig mee te maken heeft. Resistentie ontstaat vooral door onzorgvuldig en veelvuldig gebruik van antibiotica, veelal in het buitenland. Daarnaast ontstaan er risico’s voor resistentie door gebruik van antibiotica in intensieve veehouderij (veel bacteriën kunnen op enig moment van dier op mensen worden overgedragen). Over het algemeen wordt in de gezondheidszorg in Nederland zorgvuldig omgegaan met antibiotica. Resistente Tuberculose Door bovengenoemde problematiek is er een nieuwe, resistente vorm van TBC ontstaan: MDR of XDR. Inmiddels zijn er wereldwijd circa een half miljoen mensen besmet en zien wij in Nederland ook de eerste patiënten. De meeste risicofactoren zijn gerelateerd aan slecht functionerende TBC bestrijdingsprogramma’s, veelal in het buitenland. Binnen deze programma’s is er te weinig toezicht op het antibiotica gebruik. Behandelingen worden vaak niet goed gevolgd en medicijnkuren worden niet afgemaakt. De Nederlandse TBC bestijding borgt een goede TBC behandeling door toezicht van de GGD. Dit toezicht zal dan ook randvoorwaardelijk zijn bij toekomstige bezuinigingen bij de GGD en positionering van het product TBC. Laaggeletterdheid: leesbaarheid van documenten en contactmomenten Zelfredzaamheid, participatie en eigen kracht van burgers zijn belangrijke uitgangspunten voor het huidige beleid. Geletterdheid vormt echter een randvoorwaarde voor een gezonde, duurzame samenleving waar alle burgers actief aan deelnemen. Uitgaande van landelijke cijfers

7

gaan we voor Twente uit van 60.000 laaggeletterden. Aanpassing van gezondheidsinformatie aan deze doelgroep is dan ook een vereiste wil ook deze groep in staat zijn te participeren volgens de huidige uitgangspunten. Toenemende SOA problematiek GGD Twente beschikt over een goed bezochte SOA-polikliniek. Door het toenemend aantal aanvragen voor onderzoek is er een extra onderzoekskamer in gebruik genomen. In 2012 zijn er ruim 3000 consulten geweest. Een besmetting werd geconstateerd bij 1 op de 5 bezoekers. Landelijk scoort GGD Twente hiermee relatief hoog. De meest gediagnosticeerde SOA betreft Chlamydia, gevolgd door Gonorroe en genitale wratten. Overgewicht bij schooljeugd lijkt niet verder toe te nemen In tegenstelling tot landelijke cijfers, waarin het percentage overgewicht bij kinderen lijkt te blijven stijgen, is het percentage (ernstig) overgewicht op de basisscholen in Twente tussen 2011 en 2012 met 2,5 procent afgenomen. Het is voor het eerst sinds 2006 dat er een afname van het percentage overgewicht kon worden vastgesteld. Op het voortgezet onderwijs is tussen 2010 en 2012 bij havo-vwo-leerlingen hetzelfde beeld te zien. Op het vmbo echter zien we een toename tussen 2010 en 2011 en een even grote afname tussen 2011 en 2012. Er is dus op het vmbo sprake van een afname tussen 2011 en 2012, terug naar het niveau van 2010. Gezien de grote impact die (ernstig) overgewicht met zich mee brengt (o.a. diabetes type 2, gewrichtsslijtage, hart- en vaatziekten, maar ook psychosociale problemen en stigmatisering) blijft het belangrijk om in te zetten op preventie. Hoofdzaak is om burgers en met name kinderen in staat te stellen gezonde keuzes te maken. Hierbij is bewustwording, voorlichting en faciliteren erg belangrijk aangezien er steeds meer nadruk komt te liggen op de eigen verantwoordelijkheid van burgers. Aansluiten bij de leefwereld van burgers is daarom essentieel. Vernieuwde Drank- en Horecawet biedt meer armslag voor lokaal beleid De vernieuwde Drank- en Horecawet is per 1 januari 2013 van kracht. De regels voor het in bezit hebben van alcohol door jongeren onder de 16 jaar in de openbare ruimte is aangescherpt. De handhaving van de wet komt in handen van gemeenten in plaats van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWa). Bekend met de locale situatie kunnen gemeenten meer maatwerk leveren en effectiever handhaven. Uit het in 2011 gehouden E-MOVO-onderzoek blijkt dat bij jongeren het alcoholgebruik nog steeds hoog is maar sinds 2003 en vooral sinds 2007 wel is afgenomen.

8

2 Kerngegevens GGD Twente 2.1

Taak en doelstelling

De Wet publieke gezondheid kent gemeenten en GGD een rol toe bij het gezond houden van de inwoners. In de nota Lokaal gezondheidsbeleid leggen gemeenten vast hoe ze daaraan willen werken en op basis van de Bestuursagenda Publieke Gezondheid 2012-2015 wordt de rol van de GGD daarin vastgelegd. GGD Twente adviseert de Twentse gemeenten en levert producten en diensten om de gezondheid van de Twentenaren te verbeteren en gezond gedrag te stimuleren.

2.2

GGD en Regio Twente

GGD Twente is onderdeel van Regio Twente, een samenwerkingsverband van de 14 Twentse gemeenten Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden. Regio Twente vervult werkzaamheden op een breed gebied: verkeer en vervoer, economische zaken, volksgezondheid en recreatie en toerisme.

9

2.3

De organisatie

Figuur 1 – Organisatiestructuur GGD Twente in 2012 Directie GGD

Jeugdgezondheidszorg

Algemene gezondheidszorg

Stafafdeling

Stafbureau JGZ

SOA / SENSE Infectieziektebestrijding

Epidemiologie, gezondheidsbevordering en beleid (EGB)

Bedrijfsbureau JGZ

Reizigersadvisering Inspectie & Hygiëne

Informatie, bedrijfsvoering en projecten (IBP)

Team Haaksbergen, Oldenzaal, Losser, Dinkelland

Milieu & Gezondheid Tuberculosebestrijding

Secretariaat

Team Twenterand, Almelo, Tubbergen

OGGZ Forensische Geneeskunde

Team Hengelo, Borne, Hof van Twente

GROP

Team Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden

Team Enschede

Team Pedagogische dienstverlening en projecten

10

2.4

Personeel

Op 31 december 2012 telde de GGD 379 werknemers met een vaste of tijdelijke ambtelijke aanstelling verdeeld over 237,28 formatieplaatsen (fte’s). Tabel 1 geeft de feitelijke personeelssterkte (tijdelijke en vaste ambtelijke aanstelling) in de jaren 2008 tot en met 2012 weer. Eventuele vacatures, medewerkers met een arbeidsovereenkomst en extern ingehuurde medewerkers zijn niet meegenomen. Tabel 1. Aantal medewerkers en formatieplaatsen GGD Twente 2008-2012 aantal formatieplaatsen op einddatum van jaar aantal medewerkers (bezetting) 2012 379 237,28 2011 384 238,46 2010 407 249,11 2009 191 130,27 2008 171 116,69 Het personeelsbestand is in 2012 nog maar gering afgenomen omdat reeds in 2011 het aantal medewerkers en de bezetting door middel van natuurlijk verloop is teruggebracht met het oog op de beoogde personele krimp ingaande 2012. Het personeelsbestand bestaat voor de overgrote meerderheid uit vrouwen. In grafiek 1. vindt u de verdeling van onze medewerkers over de verschillende leeftijdscategorieën. Grafiek 1. Leeftijdsopbouw medewerkers GGD Twente per 31-12-2012 leeftijdsopbouw 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 0-24

25-34

35-44

45-54

55-59

60>

leeftijdscategorieën

2.5

Financiële gegevens

GGD Twente maakt onderdeel uit van Regio Twente, derhalve verwijzen we voor de financiële gegevens naar de hoofdstukken van de Programmarekening Regio Twente 2012 die betrekking hebben op de GGD.

11

3 Verantwoording Bestuursagenda 2012-2015 In de Bestuursagenda zijn zeven ambities vastgesteld ten aanzien van de gewenste maatschappelijke resultaten die gemeenten op het terrein van de Publieke gezondheid nastreven. Het zijn aangescherpte ambities uit de voorgaande bestuursagenda en vormen het richtsnoer voor de uitvoering van de GGD-taken met het oog op het bewaken, beschermen en bevorderen van gezondheid van de Twentse burgers. De ambities zijn achtereenvolgens: 1. inwoners van Twente leven minimaal net zo lang in gezondheid als in de rest van Nederland; 2. de Twentse jeugd is in staat om een gezond leven te leiden; 3. ouderen zijn in de gelegenheid om gezond oud te worden; 4. in Twente heeft iedereen gelijke kansen op gezondheid; 5. nieuwe ontwikkelingen en bedreigingen worden tijdig gesignaleerd; 6. infectieziekten en andere bedreigingen uit de omgeving worden voorkomen en gereduceerd; 7. inwoners die buiten de reguliere hulpverlening vallen, worden actief beschermd. Op basis van de ambities van gemeenten zijn een zestal speerpunten geformuleerd die in de jaarlijkse programmabegrotingen van de GGD terugkeren: 1. het verbeteren van ketenzorg; 2. het bevorderen van directe dienstverlening aan de (mondige) burger; 3. vergroten van de risicobeheersing; 4. verbeteren van de externe informatievoorziening; 5. verbeteren en vergroten van het doelgroepbereik; 6. verbeteren van het bereik en bedienen van risicogroepen. De verantwoording over de voortgang van deze speerpunten zijn hierna opgenomen in het hoofdstuk 4. Zoals hierboven al werd gezegd zijn de ambities gericht op het behalen van maatschappelijke resultaten op het terrein van de Publieke gezondheid. Het zijn ambities die niet alleen door de werkzaamheden van de GGD kunnen worden behaald maar meestal door een gecombineerde aanpak op meerdere beleidsterreinen. In dat kader is enerzijds gestreefd naar het smeden van ‘vitale coalities’ met andere relevante beleidsterreinen waar gemeenten grip op hebben. Anderzijds is gestreefd naar vergelijkbare coalities met zorgpartners om in samenwerking te streven naar het behalen van de gemeentelijke ambities. Hieronder geven we, per ambitie, kort de bijdrage van de GGD aan de realisatie ervan weer. Ambitie 1. inwoners van Twente leven minimaal net zo lang in gezondheid als in de rest van Nederland Met de instandhouding van een GGD en de uitvoering van het preventieve takenpakket wordt door gemeenten een gelijkwaardige basis gelegd voor alle inwoners van Nederland. Door accentverschillen in deze uitvoering kunnen eventuele regionale verschillen in gezondheid worden aangepakt. In Twente is met de vaststelling van het vierjarig beleidskader ‘Vitale coalities, betere gezondheid, meer participatie’ een kader geschapen om ook maatregelen en acties vanuit andere gemeentelijke beleidsterreinen dan publieke gezondheid te nemen die gezondheid van burgers kunnen beïnvloeden. En omgekeerd kan publieke gezondheid een bijdrage leveren aan het bereiken van doelstellingen van andere beleidsterreinen. Deze symbiose van beleidsvelden is ‘vitale coalities’ genoemd. Vervolgens zijn er een viertal thema’s benoemd waarop de focus zal liggen, te weten ‘bewegen en voeding’, ‘doegroen’, collectieve e e preventie GGZ’ en de ‘verbinding van 0 en 1 lijn’. In de lokale vertaling van dit regionale kader zal het werken met een multidisciplinaire ‘denktank LGB’ centraal staan. Hierin participeren gemeentelijke beleidsadviseurs vanuit verschillende beleidsvelden. De GGD heeft hierin een faciliterende en ondersteunende rol.

12

Daarnaast is er het samenwerkingsverband van aanbieders van preventieactiviteiten op het terrein van gezondheid, welzijn en veiligheid, Preventie Partners Twente. Gemeenten kunnen hiervan gebruik maken voor het ontwikkelen van nieuwe initiatieven. Ambitie 2. de Twentse jeugd is in staat om een gezond leven te leiden De GGD participeert in alle Twentse gemeenten actief in Zorgadviesteams op de scholen en in voorschoolse voorzieningen, Centra voor Jeugd en Gezin en andere zorgstructuren. Om de herkenbaarheid en laagdrempeligheid van de GGD op lokaal niveau te vergroten, zijn alle integraal samengestelde teams van de JGZ in 2012 binnen gemeenten gehuisvest. 2012 was het eerste jaar waarin de JGZ volledig met het digitaal dossier heeft gewerkt. Het digitaal dossier biedt handvatten voor kwaliteitsverbetering. De registratie van onderzoekgegevens in het digitaal dossier zijn voornamelijk gebaseerd op de landelijk vastgestelde basisdataset, waardoor er meer eenheid in taal wordt gerealiseerd. Ook worden uit het digitaal dossier overzichten gegenereerd voor bespreking met de JGZ-teams, waarmee een uniforme werkwijze en registratie wordt bevorderd. De Academische Werkplaats Jeugd Twente (AWJT) die in 2011 is gestart, levert door onderzoek en scholing/opleiding een bijdrage aan versterking voor zorg voor kwetsbare kinderen. Ambitie 3. ouderen zijn in de gelegenheid om gezond oud te worden De GGD ondersteunt, naast de reguliere onderzoeken om inzicht te verkrijgen in de problematiek, diverse projecten die hun aangrijpingspunt op de gezondheid van ouderen hebben. Deze projecten richten zich met name op de meest kwetsbaren binnen deze doelgroep. Hierbij gaat het erom de problematiek in een vroeg stadium te onderkennen en interventies mogelijk te maken. Dit gebeurt via huisartsenpraktijken, inrichten van consultatiebureaus, plaatsen waar allochtone ouderen benaderd kunnen worden en gerichte huisbezoeken. Ambitie 4. in Twente heeft iedereen gelijke kansen op gezondheid In het regionaal lokaal gezondheidsbeleid Twente vormen zelfredzaamheid, participatie en eigen kracht van burgers belangrijke uitgangspunten. Geletterdheid vormt een randvoorwaarde voor een gezonde, duurzame samenleving waar alle burgers actief aan deelnemen. Naar schatting zijn echter anderhalf miljoen volwassenen in Nederland laaggeletterd, dat is er één op de tien. Kijken we naar de patiëntenpopulatie dan is naar schatting één op de vijf mensen laaggeletterd. Twente kent zo’n 60.000 laaggeletterden. GGD Twente heeft dan ook expliciet in de programmabegroting voor het jaar 2013 opgenomen dat onze informatie aangepast dient te zijn aan laaggeletterdheid. Voorbereidingen hiertoe zijn al in 2012 doorgevoerd. Ambitie 5. nieuwe ontwikkelingen en bedreigingen worden tijdig gesignaleerd GGD Twente informeert en adviseert gemeenten regulier over relevante ontwikkelingen, veranderende regelgeving en mogelijkheden om te participeren in (proef)projecten. De Twentse Gezondheidsverkenning (TGV) is digitaal beschikbaar gekomen en uitgebreid met aanbevelingen voor beleid en interventies. Zij geeft daarmee inzicht in de gezondheid en gerelateerde factoren in Twente. De GGD rapporteert door middel van Berap’s en een jaarrapportage over zijn eigen bedrijfsvoering. In de jaarverslagen wordt aandacht besteed aan trends en ontwikkelingen. De Academische Werkplaats Jeugd Twente biedt voor de jeugdgezondheidszorg een platform om bijvoorbeeld in de vorm van ‘klein- en fijnprojecten’ te onderzoeken op welke wijze nieuwe ontwikkelingen een plek kunnen krijgen in de dagelijkse uitvoering van de zorg. Vanaf 2012 wordt risicogestuurd toezicht toegepast op de kwaliteit van de kinderopvang. Door het risico te bepalen op (niet-) naleving van de kwaliteitseisen, kunnen de toezichtinspanningen gerichter worden ingezet. Intensiever toezicht waar dat nodig is, en minder toezicht waar dat mogelijk is. Ambitie 6. infectieziekten en andere bedreigingen uit de omgeving worden voorkomen en gereduceerd De ontwikkelingen rondom de resistentie van ziektekiemen tegen antibiotica baart ons al enige jaren zorgen. We hebben hier al eerder aandacht aan geschonken. Door goede voorlichting aan

13

reizigers, alertheid op dit fenomeen en goede samenwerking met collega-instellingen trachten wij dit probleem te bestrijden. Het probleem wordt met name veroorzaakt door onzorgvuldig en veelvuldig gebruik van antibiotica in het buitenland. Met de voorziening van een SOA-polikliniek in de regio weten we de drempel van een onderzoek voor risicogroepen te verlagen. Het aantal onderzoeken groeit en bij één op de vijf onderzochten diagnosticeren wij een SOA waarna een gerichte behandeling wordt ingezet en voorlichting wordt gegeven opdat verdere besmettingen wordt voorkomen. Het regelmatig opnieuw verschijnen van dezelfde personen op ons spreekuur baart zorgen, aangezien er een forse toename is van resistente gonorroe. Ambitie 7. inwoners die buiten de reguliere hulpverlening vallen, worden actief beschermd Door de laagdrempelige SOA-polikliniek kunnen wij actief risicogroepen benaderen die vaak door onwetendheid niet de weg naar de reguliere hulpverlening weten te vinden. Ook door alert te reageren op signalen van woningvervuiling en de actieve benadering hierbij, verlagen wij de drempel voor mensen om hulp te zoeken dan wel hulp te accepteren. Het stijgend aantal meldingen van woningvervuilingen heeft geleid tot een nieuwe taakverdeling tussen gemeenten en GGD. Vanaf 2013 voeren gemeenten de bemoeizorgtaken onder eigen regie uit. De GGD blijft als meldpunt intact en de coördinatie van woningvervuiling uitvoeren. Door monitoring zal worden gevolgd of de nieuwe werkwijze leidt tot een goede dienstverlening op dit aandachtsgebied.

14

4 Programmaverantwoording 4.1

Samenvatting

Voor de jaren 2012-2015 is een nieuwe Bestuursagenda Publieke Gezondheid vastgesteld door de Regioraad in juni 2012. In de bestuursagenda zijn een zevental ambities van gemeenten op het terrein van de publieke gezondheid verwoord, met de opdracht aan de GGD om zijn aandeel hierin te leveren. De ondertitel van de agenda is dan ook niet voor niets: ‘Opdracht aan de GGD’. Aan de Bestuursagenda lag de Toekomstvisie GGD Twente ten grondslag zoals die geformuleerd is in 2011. Per jaar geven we in de programmabegroting aan hoe wij de gemeentelijke ambities door middel van een zestal speerpunten trachten mee te realiseren. Door middel van een kleurcode (groen, oranje en rood) geven we het prestatieniveau op de ambitie weer. Groen staat daarbij voor dat we hebben gepresteerd wat we in de programmabegroting hadden aangegeven, oranje voor een gedeeltelijke prestatie en rood voor het niet hebben gepresteerd. Per speerpunt zijn indicatoren geformuleerd die de voortgang meetbaar maken. Door per indicator een ambitieniveau voor het jaar aan te geven kan de voortgang worden gemeten. In deze verantwoording geven we dus aan in hoeverre we er in 2012 zijn geslaagd om de speerpunten te realiseren. Hieruit blijkt dat we realistisch zijn geweest in de te behalen doelen: op alle indicatoren is het ambitieniveau gerealiseerd of nagenoeg gerealiseerd. Daar waar het ambitieniveau niet helemaal werd gerealiseerd lagen daar landelijke ontwikkelingen aan ten grondslag of factoren die buiten de invloedssfeer van GGD Twente lagen.

4.2

Programma Gezondheid Domein Programma’s Portefeuillehouders Programmamanager

: Gezondheid : Gezondheid : J.H. Coes : drs. Th.N.J. van Rijmenam

De GGD stelt zich in het programma gezondheid actief op bij het zoeken naar en signaleren van gezondheidsproblemen en (nieuwe) bedreigingen (bewaken). Hij richt zich op het nemen van maatregelen om de gevolgen van deze bedreigingen te elimineren en gezondheidsproblemen terug te dringen (beschermen). Daarnaast zet de GGD zich in om gezondheid te bevorderen. GGD Twente is een gemeenschappelijke gezondheidsdienst van de Twentse gemeenten en heeft als missie: ‘Uw GGD bewaakt, bevordert en beschermt een gezonde Twentse samenleving’. Ambitie 1: Verbetering ketenzorg Wat willen we bereiken?

Relatie 1 met BA

Prestatieniveau: groen De GGD bevindt zich in een wereld waarin in toenemende mate sprake is van wederzijdse afhankelijkheid van (zorg)partners, elk met een eigen rol en verantwoordelijkheid.

Ambitie 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7

Herverdeling van verantwoordelijkheden

Wat hebben we bereikt? e

De 3 regionale nota Lokaal Gezondheidsbeleid (“vitale coalities”) positioneert gezondheid meer en meer als instrument. Een instrument als essentieel onderdeel van een integrale kijk/aanpak en voorwaardelijk om te kunnen werken en/of inkomen te genereren. We hebben een bijdrage geleverd om

1

Betreft de relatie met de ambities, zoals geformuleerd in de Bestuursagenda Publieke Gezondheid: Opdracht aan de GGD 2012-2015. 15

brengt met zich mee dat in toenemende mate een appèl wordt gedaan op een integrale kijk/aanpak, waarbij de rollen van de GGD divers zijn. Verder verschuift het rijksbeleid naar het inrichten van een gezonde leefomgeving, waardoor zowel een andere aanpak van interventies is vereist, maar vooral ook de integrale kijk en verbinding met andere beleidsterreinen.

gemeenten in staat te stellen op een andere wijze naar gezondheid te kijken. Inzet van de GGD anticipeert meer en meer op de verschuivende gemeentelijke verantwoordelijkheden. Ook heeft onze inzet in een aantal situaties geleid tot een grotere mate van afstemming en samenwerking tussen partners.

Daarnaast is met het vooruitzicht van overheveling van de Jeugdzorg naar gemeenten van belang te bezien hoe JGZ en jeugdzorg elkaar kunnen versterken.

We hebben in een notitie aan de bestuurscommissie de mogelijke rol en positionering van de JGZ in het kader van de decentralisatie van de jeugdzorg beschreven.

Wat doen we ervoor?

Wat hebben we ervoor gedaan?

- Participatie in de lokale Centra voor Jeugd en Gezin.

De GGD vormt in alle gemeenten samen met ketenpartners de Centra voor Jeugd en Gezin. Er is geïnvesteerd in de samenwerking en afstemming van activiteiten met de diverse Loes-loketten binnen gemeenten. En tevens in het geven van informatie aan ouders/verzorgers op het gebied van opvoeden en opgroeien via de site Loes.nl. We zijn begonnen met de uitrol van de mogelijkheid van het beantwoorden van vragen van ouders/verzorgers via e-mail naar alle gemeenten.

- Aansluiting op VIS2 en daarmee aansluiting op Verwijs Index Risicojongeren. In afstemming met de gemeentelijke taken op dit terrein uitvoering geven aan coördinatie van zorg conform de eisen die de Inspectie Gezondheidzorg aan de jeugdgezondheidszorg stelt.

De JGZ is volgend in de door gemeenten gestarte doorontwikkeling van VIS2 en de eventueel door de rijksoverheid te nemen maatregelen n.a.v. de landelijke evaluatie van de VIR. In dit kader hebben we een definitie van ‘aandachtskinderen’ vastgesteld en is een notitie om op een uniforme wijze uitvoering te geven aan de eisen die de Inspectie Gezondheidszorg stelt aan coördinatie van zorg in een afrondende fase.

- Samenwerking/betere afspraken maken rondom TBC-zorg (herpositionering), SOAzorg, zorg rondom vervuiling, uitbraken infectieziekten. Samenwerking met de curatieve zorg krijgt hierbij specifieke aandacht.

Wij hebben intensief geparticipeerd in samenwerkingsverbanden met diverse (zorg)partijen en hebben daar waar mogelijk de samenwerking geëntameerd. De samenwerking tussen GGD’en op het terrein van de tbc-bestrijding krijgt meer gestalte. Bij GGD Twente is een verpleegkundige regionalisatie aangesteld. Deze verpleegkundige voert de activiteiten in het gezamenlijke regionalisatiewerkplan uit. Het gaat hierbij onder andere om een digitaal documentenarchief voor de regio via Kennisnet, epidemiologische registratie, afstemming curatieve zorg en de organisatie van een gezamenlijk tbcoverleg in Gelderland en Overijssel. Wat seksuele gezondheid betreft zijn de contacten met de ketenpartners (dermatologen, HIVbehandelaren, arts-microbiologen, etc.) geconsolideerd door het houden van een refereeravond. Hierdoor kan er laagdrempelig contact

16

met elkaar opgenomen worden en gemakkelijk verwezen worden. Ook is gezamenlijk met de HIVbehandelaren een HIV-sneltest opgezet. Met betrekking tot hepatitis B wordt gewerkt volgens het korte keten principe waarbij taken van de huisarts door de GGD wordt overgenomen. Er is structureel overleg met de arts microbioloog, hygiënisten en bedrijfsarts. Er zijn afspraken gemaakt over uitbraken in zorginstellingen, melding volgens art. 26 van de Wpg en communicatie daarover. - Inzet op een gestructureerd contact met Veterinair- en Voedsel en Waren Autoriteit -Netwerk (VWA-netwerk) in het kader van toename zoönosen (overdracht van infecties van dier naar mens).

Er is een structureel overleg (2x per jaar) met de veterinaire sector in het kader van zoönosen.

- Activiteiten gericht op integrale aanpak van gezondheidsproblemen, waarbij aandacht voor ouderen in 2012 extra aandacht heeft. Dit ondermeer op basis van het grootschalig ouderenonderzoek dat in 2010 is uitgevoerd, en in 2011 is gepresenteerd.

Er is in 2012 wederom een ouderen- en een volwassenenonderzoek uitgevoerd. Er is een tweede versie van het ideeënboek preventief ouderengezondheidsbeleid samengesteld.

- Extra aandacht voor de GGD-rol van intermediair (makelaar) tussen gemeenten, financiers en leveranciers van zorg. Indicator

Ambitie niveau (2012)

Rekening niveau (2012)

- De JGZ werkt volledig met het digitaal dossier voor 0-19

JGZ werkt voor 0-19jarigen met het digitaal dossier.

Gerealiseerd

- De JGZ werkt met VIS2 en is daarmee aangesloten op de landelijke VIR.

JGZ-medewerkers zijn in hun werkgebied geschoold in VIS2 en werken ermee.

Gerealiseerd in 11 gemeenten waarin de JGZ toegang heeft tot VIS2

- Er is een structureel overleg met relevante partijen in de veterinaire sector en met de VWA.

Structureel overleg tussen relevante partijen.

Structureel overleg met relevante partijen is gerealiseerd

Ambitie 2: Bevorderen directe dienstverlening aan (mondige) burger Relatie met BA

Wat willen we bereiken? Prestatieniveau: groen Het landelijke beleid verschuift meer en meer naar eigen verantwoordelijkheid van burgers voor hun leefstijl. Daarbij zijn burgers zelf in staat keuzes te maken. Insteek is het inrichten van een gezonde leefomgeving, zodat het voor hen gemakkelijker wordt om te kiezen voor een gezonde leefstijl. In het verlengde hiervan zal er nog meer aandacht besteed worden aan de

17

Ambitie 2, 3, 4 en 5

Wat hebben we bereikt? Op maat aanbieden van het contactmoment 7,5 maand door alleen op basis van indicatie te onderzoeken. Er is ingespeeld op het groeiend gebruik van digitale mogelijkheden voor contact en informatieoverdracht. Digitale afspraakmogelijkheden zijn gerealiseerd en er wordt gebruik

verschuiving van aanbodgerichte dienstverlening naar een meer klant- en vraaggerichte benadering.

gemaakt van sociale media.

Wat doen we ervoor?


- Flexibilisering van contactmomenten binnen de Jeugdgezondheidszorg op basis van behoefte van de klant.

Het contactmoment 7,5 maanden wordt alleen op indicatie uitgevoerd. Plan van aanpak voor een pilot ‘werken met een adolescententeam’ is vastgesteld in relatie tot nieuw (verplicht) contactmoment adolescenten vanaf 14 jaar. Verdere flexibilisering van contactmomenten heeft met het oog op landelijke ontwikkelingen (landelijke pilots flexibilisering en evaluatie basistakenpakket JGZ) niet plaatsgevonden.

- (Door)ontwikkeling van (nieuwe) producten op het terrein van opvoedingsondersteuning op basis van behoefte klant en vanuit methodiek Triple P.

Regionale ondersteuning van invoering van het Triple P programma in Twente. Aanstelling van de coördinator Public Health Opvoedondersteuning. Nauwe samenwerking regionale cursusbureau JGZ en Loes bij publiciteit, werving en uitvoering van lezingen, themabijeenkomsten en cursussen over opvoeden en opgroeien. Invoering mogelijkheid voor ouders/verzorgers om via e-mail vragen aan de JGZ te stellen en via e-mail beantwoord te krijgen. In Enschede werken we binnen “Alert4you” samen met SKE kinderopvang en Jarabee Jeugdzorg om kinderen die extra zorg nodig hebben op te kunnen vangen binnen de reguliere kinderopvang. Deelname in pilots in de gemeenten Hellendoorn, Twenterand en Hengelo betreffende de inzet van Eigen Kracht Conferenties. Het digitaal contact met burgers neemt jaarlijks toe. Burgers kunnen voor het vaccinatiespreekuur zelf hun afspraak plannen. Cliënten ontvangen per SMS een reminder (Spreekuur Seksuele Gezondheid). De website seksuele gezondheid werd verbeterd en de mogelijkheden van social media werden onderzocht. Opmerkingen via twitter worden door de GGD gevolgd en, voor zover relevant, beantwoord.

- Verbeteren digitaal contact met burgers met specifieke aandacht voor het gebruik van nieuwe media. - Optimaliseren van de telefonische bereikbaarheid/callcenter en fysiek contact met burger.

Indicator


- Contactmomenten JGZ 0-4 sluiten meer aan bij de behoefte van de klant (flexibilisering contactmoment is de indicator).

12 vaste contactmomenten

18

Rekening niveau (2012) Dit is gerealiseerd voor wat het contactmoment 7,5 maanden betreft. Er zijn geen nieuwe initiatieven genomen met het oog op landelijke ontwikkelingen. Er zijn wel voorbereidingen in gang gezet voor een nieuw (verplicht) contactmoment adolescenten vanaf 14 jaar.

Ambitie 3: Vergroten risicobeheersing Relatie met BA

Wat willen we bereiken? Prestatieniveau: groen Beperken risico’s zoönosen. Toenemende mondiale mobiliteit brengt met zich mee dat risico’s van (infectie)ziekten toenemen. Daarbij neemt ook de resistentie toe. Zoönosen (overdracht dierziekten op mens) krijgen hun impact op de samenleving. Dit zowel op het terrein van gezondheid, maar ook economisch.


Wat hebben we bereikt? Er is structureel overleg met ziekenhuizen, laboratoria, Gezondheidsdienst voor Dieren en VWA om actuele ontwikkelingen te bespreken. Naar behoefte schuiven medisch milieukundigen bij dit overleg aan. Ook is er een structureel overleg met de vertegenwoordiger van de regionale dierenartsen.

Vroegtijdige signalering en analyse van gezondheidsrisico’s. Recente voorbeelden leren dat vroegtijdige signalering en analyse preventief effect kan en moet sorteren. Inspectiefuncties en onderzoek van de GGD, JGZ als ketenpartner in het CJG en de hierbij behorende signaleringsfunctie, vragen het nodige van de GGD. De meldingsplicht van doodsoorzaak van jongeren (NODO) aan de GGD door medici wordt onvoldoende nageleefd.

De melding van doodsoorzaak van jongeren (NODO) door medici komt op gang. Het aantal blijft echter nog achter waardoor er onvoldoende inzicht wordt verkregen in de niet-natuurlijke doodsoorzaken bij minderjarigen. Mogelijke oorzaken voor het achterblijven zijn: de onbekendheid bij artsen over de meldingsplicht, de lange discussie over de NODO procedure en de eerst recente invoering van de NODO procedure per 1 oktober 2012. In 2013 willen we meer aandacht vragen bij artsen via de branches.

Adequaat voorbereid zijn op crises en rampen. De Wet veiligheidsregio’s beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige multidisciplinaire organisatie van hulpdiensten bij de verlening van hulp bij ongevallen en rampen. De Directeur Publieke Gezondheid is namelijk binnen de Wet veiligheidsregio’s ook eindverantwoordelijk voor de GHOR.

Er is een samenwerkingsovereenkomst tussen GGD en GHOR gerealiseerd.

Wat doen we ervoor?


- Preventie gericht op aanpak toename zoönosen. - Extra activiteiten in verband met trend toename resistentie tegen antibioticagebruik onder dieren en het effect daarvan op de mens.

Regelmatig overleg tussen partijen die te maken hebben met zoönosen. De veterinaire sector is zich meer bewust van het volksgezondheidsbelang en de GGD is alert op de ontwikkelingen. Regelmatig stemmen we af met ziekenhuizen en laboratoria op dit terrein, alsmede op scholing.

- Nieuwe wetgeving maakt nader onderzoek van de doodsoorzaak van jongeren (NODO) door een forensisch arts noodzakelijk. Om dit mogelijk te maken dient het aantal meldingen door huisartsen en specialisten aan de GGD te worden verhoogd.

Er is een forensisch arts opgeleid tot NODO-arts. Huisartsen en specialisten zijn vanaf de tweede helft van het jaar meerdere malen op de hoogte gesteld van de procedure.

- Doorontwikkeling GGD Rampenopvang plan (GROP) en verdere versterking

Er zijn mondelinge afspraken gemaakt over het afstemmen van de opleidingstrajecten van GGD en

19

samenwerking GHOR.

GHOR.

Indicator


Rekening niveau (2012)

- Er zijn schriftelijke afspraken tussen de besturen van GGD en GHOR over de voorbereiding op crises en rampen die voldoen aan de eisen van de Wet veiligheidsregio’s.

Afspraken zijn schriftelijk vastgelegd en voldoen aan de Wet veiligheidsregio.

Gerealiseerd

- Afspraken met huisartsen,specialisten en justitie over de NODO-procedure en overeenkomstig handelen.

In 2012 wordt minimaal 50% van de NODOmeldingen via de huisarts of specialist bij de GGD gemeld.

Uit een gehouden steekproef blijkt dat het beoogde resultaat van 50% meldingen niet is behaald. Voor 2013 wordt gekozen voor een benadering van artsen via de branches.

Ambitie 4: Verbetering (externe) informatievoorziening Relatie met BA

Wat willen we bereiken? Prestatieniveau: groen De GGD beschikt over veel informatie: - Gegevens over kinderen die gedurende een langere leeftijdsperiode worden gevolgd; - Onderzoeksgegevens op basis van (grootschalige) onderzoeken die inzicht geven in de regionale/lokale gezondheidssituatie; - Kennis en expertise opgebouwd uit interventies enz. Er is een extra inspanning nodig deze informatie (nog) beter te ontsluiten. Daarbij is het de bedoeling deze informatie te vertalen in conclusies, aanbevelingen en indien nodig toeleiding naar passende interventies. Verder is het van belang de inspanningen voor het vergaren van informatie nog meer af te stemmen op de veranderende informatiebehoefte van de klant(aard en aggregatieniveau). Wat doen we ervoor?

Ambitie 5

Wat hebben we bereikt? Gemeenten hebben meer inzicht in de gezondheidssituatie van hun burgers. Hierbij is daar waar mogelijk geanticipeerd op de veranderende informatiebehoefte van gemeenten. Ook is het ontsluiten van de informatie (inhoud en presentatie) meer op maat gepresenteerd.


- Verbetering kennisverzameling t.b.v. informatie aan gemeenten/scholen. - (beleids-)Informatie, op basis van signalering en analyse gegevens (uit het digitaal dossier), beschikbaar maken voor gemeenten. - Doorontwikkelen Twentse Gezondheids Verkenning.

Gezondheidsinformatie is geactualiseerd en gepresenteerd op basis van de meest actuele cijfers, beleidsimplicaties en interventieoverzichten. Er is contact gelegd en onderhouden met externe partijen om te komen tot afstemming en samenwerking op het gebied van gegevensverzameling en –uitwisseling. Informatie is toegankelijker gemaakt via een vernieuwde website.

- Verbetering informatievoorziening aan zorgpartijen bijv. in kader van

We informeren gemeenten en ketenpartners met grote regelmaat over infectieziekten. Een brochure

20

infectieziekten.

“Infectieziekten in beeld” (incl. relevante ontwikkelingen in 2011/2012) is breed verspreid in de regio. Op basis van onderzoeken met betrekking tot het seksualiteitsspreekuur is de “Thermometer seksuele gezondheid” verspreid. Hierin staan de belangrijkste ontwikkelingen op het terrein van SOA. We zijn begonnen met het verspreiden van een nieuwsbrief met betrekking tot infectieziektebestrijding voor zorginstellingen, scholen en kindercentra. Rekening niveau Ambitie niveau (2012) (2012)

Indicator - Rapporten met (beleids) informatie over de JGZ- bevindingen per gemeente beschikbaar.

14 (1 per gemeente)

Gerealiseerd

- Geüpdate versie van de TGV.

TGV waarbij (nog) meer relatie is gelegd met gemeentelijke verantwoordelijkheden op het terrein van maatschappelijke ondersteuning.

Er is een geüpdate versie van de TGV uitgebracht waarin een accent is gelegd op de relatie met maatschappelijke ondersteuning en nieuwe gegevens van het ouderenonderzoek en E-MOVO. Verder is een vernieuwde website TGV geopend. Factsheets over regionale speerpunten zijn geactualiseerd.

Ambitie 5: Verbeteren (en vergroten) doelgroepbereik Relatie met BA

Wat willen we bereiken? Prestatieniveau: groen Bereik mensen met lage SES De gezondheid van mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) is slechter dan van mensen met een hoge SES. Interventies bereiken vaak niet die groepen die dit het meest nodig hebben, waardoor de verschillen groter (dreigen) te worden. Deze problematiek doet zich niet alleen voor op het terrein van gezondheid, maar maakt vaak deel uit van een cumulatieve van problematiek. De grootste winst is echter juist wel te behalen bij deze groep(en). Bereik Twentse Jeugd 0-19 De JGZ heeft contact met alle kinderen in de regio Twente, waardoor tijdige signalering, toeleiding tot zorg en lichte hulp mogelijk is. Recente ervaringen leren dat de vanzelfsprekendheid van de overheid als gezaghebbende instantie, onder andere bij

21

Ambitie 1, 2, 3, 4, 5, en 6

Wat hebben we bereikt? Gemeenten hebben meer inzicht gekregen in de gezondheidssituatie van specifieke doelgroepen. Voor ouderen en volwassenen is onderzoek verricht naar de (ervaren) gezondheidssituatie en de determinanten van gezondheid. Ook zijn interventies (o.a. gezondheidsvaardigheden) doorontwikkeld om specifieke doelgroepen beter te bereiken.

We hebben voorbereidingen getroffen voor de implementatie in 2013 van het landelijk Standpunt Bereik, dat een belangrijk hulpmiddel is om een optimaal bereik te realiseren. Geïnvesteerd is in de samenwerking met Loes v.w.b. de informatie-

het verkrijgen van draagvlak voor vaccinaties, afneemt. Dit vergt een andere wijze van communicatie.

voorziening over opgroeien en opvoeden. We zijn medeverantwoordelijk voor de inhoud van de LOES site en 2012 laat zien dat ouder/verzorgers 100.000 keer meer gebruik hebben gemaakt van deze site dan in 2011. Om de spreekuren ook voor lage SES laagdrempelig te maken, is er een spreekuur gestart op scholen voor speciaal onderwijs. Ook zijn met voorlichtings- en outreachacties specifieke risicogroepen bereikt.

Bereik ouderen in Twente Ouderen vormen een belangrijke groep voor het behalen van gezondheidswinst. Inzicht in specifieke vraagstukken voor ouderen en daaraan gekoppelde interventies vormen voor 2012 een extra aandachtspunt.

Inzicht in eventuele (ouderen-) problematiek gekregen door middel van een ouderen- en een volwassenenonderzoek. Er is een tweede versie van het ideeënboek preventief ouderengezondheidsbeleid beschikbaar.

Wat doen we ervoor?


Methoden ontwikkelen om het bereik mensen met lage SES te vergroten.

Er is specifiek aandacht geschonken aan gezondheidsvaardigheden. Er is een stappenplan ontwikkeld en uitgevoerd.

Het bereik van de GGD met de Twentse Jeugd 0-19 verruimen door extra aandacht voor opkomst van de contactmomenten.

Door verbeterde registratie is nu de opkomst per contactmoment per consultatiebureau in beeld bij de JGZ.

Inzicht verkrijgen in specifieke vraagstukken voor ouderen en daaraan gekoppelde interventies ontwikkelen.

Er is een ouderenonderzoek uitgevoerd. En is er een tweede versie van het ideeënboek preventief ouderengezondheidsbeleid samengesteld. Rekening niveau Ambitie niveau (2012) (2012)

Indicator - De JGZ heeft contact met alle kinderen in de regio Twente.

95% bereik van de jeugdigen van 0-19 jaar en hun ouders

97% gerealiseerd

- Bezoek spreekuur SENSE vergroten

N=250 bezoeken

Gerealiseerd

Ambitie 6: Verbeteren bereik / bedienen risicogroepen Relatie met BA

Wat willen we bereiken? Prestatieniveau: groen De JGZ heeft de focus op de totstandkoming van een sluitende keten in de zorg en geeft hierbij prioriteit aan vroegsignalering, inzet voor risicokinderen en opvoedingsondersteuning aan ouders.

22


Wat hebben we bereikt? Coördinatie en deels uitvoering van prenatale voorlichting in Twente. Participatie in alle gemeenten in de lokale Centra voor Jeugd en Gezin en in de lokale zorgstructuren (waaronder zorgadviesteams op scholen en voorschoolse voorzieningen. Onderzoeksmethode in het onderwijs gebaseerd op triage.

Uitvoering in alle gemeenten van kortdurende pedagogische gezinsbegeleiding. Aan het bereik van groepen met een groter gezondheidsrisico zoals mannen die seks hebben met mannen (MSM), jongeren prostituees/prostituanten, maar ook aan reizigers die een potentieel risico lopen bij verblijf in het buitenland, wordt in 2012 op activiteitenniveau extra aandacht geschonken.

Er is extra aandacht geschonken aan seksueel overdraagbare aandoeningen bij diverse risicogroepen. Hiervoor werd subsidie aangevraagd (HBVprogramma) en zijn er extra middelen door het Rijk beschikbaar gesteld.

Wat doen we ervoor?


- Uitbreiding deelname in de zorgadviesteams (ZAT’s) in voorschoolse voorzieningen en het onderwijs.

Uitbreiding deelname in de ZAT’s voortgezet onderwijs en ROC van Twente; gezamenlijke financiering hiervan door de 14 gemeenten.

- Uitvoering schoolonderzoeken volgens Triage methode Regio Twente.

Triage uitgevoerd op alle scholen.

- Flexibilisering contactmomenten.

Contactmoment 7,5 maanden op indicatie uitgevoerd. Geen verder initiatieven i.v.m. landelijke ontwikkelingen. Voorbereidingen in gang gezet voor nieuw (verplicht) contactmoment adolescenten vanaf 14 jaar.

- Nadere oriëntatie op’’knip in de JGZ-zorg’’.

Huisvesting van integrale JGZ-teams binnen gemeenten en het scholen van medewerkers in zelfregulerend werken binnen integrale teams.

- Activiteiten gericht op hoogrisico doelgroepen in kader van infectieziekten (o.a. TBC, SOA/Sense, nieuwe Nederlanders, reizigers).

Er zijn regelmatig outreach activiteiten in homouitgaansgelegenheden uitgevoerd. Het project L werd uitgevoerd, hierbij werden jongerenwerkers getraind om voorlichting te geven aan jongeren. In samenwerking met de Universiteit Twente is een groot onderzoek uitgevoerd onder Swingers. Doel van het onderzoek was meer inzicht te krijgen in risicovol gedrag om van daaruit de preventie gerichter aan te kunnen pakken. Activiteiten van TBC gericht op hoogrisico doelgroepen (werknemers uit Roemenië en Letland) zijn niet gerealiseerd. Doordat er voor deze groep geen verplichte TBC-screening geldt en zij veelal ongeorganiseerd naar Nederland komen, hebben onze inspanningen geen resultaten geboekt. Ook de benadering via uitzendbureaus heeft geen resultaat opgeleverd. Rekening niveau Ambitie niveau (2012) (2012)

Indicator - ZAT’s voorschoolse voorzieningen.

80% van de voorschoolse voorzieningen

Gerealiseerd

- Bereiken van ‘nieuwe’ doelgroepen voor TBC screening: buitenlandse seizoensarbeiders, parenclubs en escortbureaus.

Ingang(en) tot deze doelgroepen, resulterend in een gestructureerde screening.

Een gestructureerde TBC-screening bij hoogrisico doelgroepen is niet gerealiseerd.

23

5 Verantwoording overige activiteiten 5.1

Bewaken

Twentse GezondheidsVerkenning (TGV) In maart is de website van de Twentse Gezondheidsverkenning (TGV) gelanceerd. De website biedt de meest actuele informatie over de gezondheidssituatie in Twente. Op www.twentsegezondheidsverkenning.nl wordt de gezondheidssituatie en de factoren die hierop van invloed zijn in kaart gebracht. In de TGV zijn de aanbevelingen voor beleid en interventies opgenomen. De site wordt gedurende het jaar geactualiseerd. Zo zijn ook de cijfers van het EMOVO onderzoek uit 2012 verwerkt. De invulling van de vervolgfase van de TGV is in nauw overleg met gemeenten gebeurd o.a. is een prioritering aangebracht. Er zijn presentaties verzorgd in de gemeenteraad en raadscommissies van de gemeenten Borne, Losser, Dinkelland, Haaksbergen, Rijssen-Holten en Tubbergen. In overleg met gemeenten is een keuze gemaakt in de te presenteren cijfers en waar mogelijk is de verbinding met lokale preventieactiviteiten gemaakt. Tevens is de TGV aan de regioraad gepresenteerd. Met verschillende partijen heeft afstemming van gegevens plaats gevonden. Zo is er overlegd met Sport Service Overijssel rondom de sportmonitor bij jongeren en volwassenen, I&O research over de veiligheidsmonitor, onderzoeksafdelingen van de gemeenten, Provincie Overijssel over samenwerking onderzoek en statistiek in Netwerkstad Twente en ROSET over de ROS wijkscan. Het meest in het oog springende resultaat hiervan is een gezamenlijke presentatie en rapportage met ROSET aan een gezondheidscentrum in Enschede. Op verzoek van de gemeenten is een format voor gemeentelijke rapportage ontwikkeld. Het format beschrijft een breed aantal onderwerpen en sluit aan bij het idee van ‘vitale coalities’. In 2013 wordt de rapportage ingevuld. Triage Met ingang van het schooljaar 2011-2012 is de Triage-methodiek ingevoerd op alle basisscholen in Twente. Dit is een nieuwe onderzoeksmethode voor de preventieve gezondheidsonderzoeken. In het voortgezet onderwijs was de methode in 2010 ingevoerd. De werkwijze biedt nog steeds elk kind een onderzoek aan maar creëert meer ruimte voor zorg op maat. Voordelen zijn dat het bereik van kinderen groter is, minder verstoringen in de klas en artsen en verpleegkundigen hebben meer ruimte om direct in te spelen op vragen en verzoeken van de school. Ook is het bereik van ouders in het vervolgtraject groter. E-MOVO In het schooljaar 2011-2012 is wederom een grootschalig onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van jongeren uit klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs uitgevoerd. In 2003 en 2007 werd dit onderzoek ook uitgevoerd. E-MOVO staat voor Elektronische Monitor en Voorlichting. Eind 2012 is met gemeenten overleg gestart over de wenselijkheid van deelname van GGD Twente aan de Jeugdmonitor 0-12, een en ander in het licht van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden die gemeenten met ingang van 1 januari 2015 krijgen in het kader van de decentralisatie jeugdzorg. Monitor volwassenen en ouderen In het najaar is door alle GGD’en de gezondheidsmonitor onder volwassenen en ouderen uitgevoerd. Samenwerking en afstemming bij de uitvoering van monitoren in Oost Nederland bestaat al enkele jaren. Dit is nu naar een landelijk niveau getild. De periodieke monitoren leveren de basisgegevens voor het opstellen van de gemeentelijke nota’s gezondheidsbeleid. Voor het eerst is nauw samengewerkt met het CBS en het RIVM. Daarmee komen actuele landelijke referentiecijfers beschikbaar waarmee de regionale en lokale resultaten vergeleken kunnen worden. In Twente zijn ongeveer 16.000 inwoners uitgenodigd om deel te nemen aan het gezondheidsonderzoek. Men kan zowel digitaal als schriftelijk meedoen. De totale respons bedraagt 44%. De respons onder jongvolwassenen is aanzienlijk lager dan die onder ouderen. De digitale respons blijft achter bij de verwachtingen. De helft van de volwassenen en een kwart van de ouderen hebben digitaal gereageerd. De resultaten van de monitor zullen in de loop van 2013 gepresenteerd worden.

24

Samenwerking GGD met veterinaire sector De afgelopen jaren is gebleken dat zoönosen (infectieziekten die van dier op mens kunnen worden overgebracht) een steeds grotere rol spelen binnen de infectieziektebestrijding. Omdat zoönosen ook in Twente voorkomen, is besloten de samenwerking met de veterinaire ketenpartners te verbeteren. Kennis van elkaars werk en werkgebied is immers essentieel in geval van een uitbraak. Tevens is samenwerking gezocht met dierenartsen en de Gezondheidsdienst voor Dieren. Rampenplan kerncentrale Lingen GGD Twente was betrokken bij het herschrijven van een rampbestrijdingsplan voor incidenten met de kerncentrale in Lingen (Duitsland). Het plan is door het bestuur van Veiligheidsregio Twente vastgesteld. Het wordt eveneens vastgesteld in de Veiligheidsregio’s IJsselland en Drenthe en is afgestemd met de Duitse autoriteiten. Op basis hiervan zijn er in Twente 500.000 jodiumpillen opgeslagen ter bescherming van de Twentse bevolking. In samenwerking met de apothekers wordt een distributieplan uitgewerkt dat medio 2013 gereed is. Als er een kernongeval in Lingen plaatsvindt worden de pillen vier jaar lang verspreid onder de bevolking. Onderzoek Eikenprocessierups Vanwege de klimaatverandering is de verspreiding van de eikenprocessierups explosief vergroot en ook in Twente aanwezig. Naar verwachting zullen de overlast en de gezondheidsklachten door de brandharen van de rups dan ook toenemen. De GGD is gestart met een onderzoek om inzicht te verwerven in de incidentie en trends van de bij de huisarts gemelde klachten. Deze informatie is van waarde voor het bepalen van de noodzaak tot bestrijding door gemeenten en de mate waarin. Deelnemende huisartsen registreren de meldingen. De eerste uitkomsten laten zien dat het aantal meldingen laag is. De gemelde klachten worden in 2012 en 2013 geïnventariseerd. In de loop van 2014 worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Risicogestuurd toezicht in de kinderopvang In 2012 is de kwaliteit van alle instellingen voor kinderopvang onderzocht. Van de ingeschreven gastouders is een steekproef van 5% onderzocht. Het aantal instellingen is licht toegenomen. Het aantal gastouders is ook in 2012 weer toegenomen. Gemiddeld ongeveer 30 nieuwe inschrijvingen per maand. We zijn gestart met het inspecteren van instellingen voor kinderopvang op basis van risicogestuurd toezicht. Uitgangspunt hierbij is “meer toezicht waar nodig, minder waar mogelijk”. Tevens wordt er meer gekeken naar de kwaliteit van de dagelijkse gang van zaken en de pedagogische kwaliteit en minder naar de kwaliteit van de aanwezige documenten. Er zijn circa 260 kinderdagverblijven op basis van deze nieuwe werkwijze geïnspecteerd. Er is veelvuldig contact geweest met gemeenten om de nieuwe werkwijze te bespreken.

5.2

Beschermen

Salmonella Thompson In de zomer zijn de eerste patiënten opgemerkt met een Salmonella Thompson infectie, een zeldzaam type in Nederland. Door het RIVM is een landelijk onderzoek naar de bron opgestart waaraan ook GGD Twente heeft deelgenomen. Patiënten zijn benaderd met een uitgebreide vragenlijst en dit heeft geresulteerd in een aantal verdachte producten. Uiteindelijk werd gerookte zalm als bron aangewezen. Gerookte zalm en alle producten waarin zalm verwerkt was zijn teruggeroepen uit de markt. In totaal zijn in Nederland 1149 patiënten gevonden. Er zijn 4 patiënten overleden. In Twente is bij 32 patiënten Salmonella Thompson vastgesteld en 1 patiënt overleden. Waarschijnlijk zijn meer mensen besmet geraakt maar uiteindelijk niet als zodanig gediagnosticeerd. De GAGS overgeheveld naar de GGD Met de veranderingen in de Wet veiligheidsregio’s wordt de Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen (GAGS) overgeheveld van de GHOR naar de GGD. Er waren al nauwe contacten tussen de GGD en de GAGS-functionaris, maar vanaf 1 januari 2013 komt deze functie onder verantwoordelijkheid van de GGD. Hiermee kan de GGD zijn rol als geneeskundig

25

adviseur in de crisisopvang beter vormgeven. De GHOR wordt steeds nadrukkelijker de coördinator van de Witte Kolom (huisartsen, ziekenhuizen, ambulance, GGD, enz.). De verschuiving van de GAGS is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen GGD en GHOR.

5.3

Bevorderen

SOA Door de laagdrempelige SOA-polikliniek weten wij actief risicogroepen te benaderen die vaak door onwetendheid niet de weg naar de reguliere hulpverlening weten te vinden. Het blijkt dat niet alleen het aantal onderzoeken stijgt maar dat eveneens ons vindpercentage in de loop van de jaren stijgt. Dit zou erop kunnen duiden dat wij steeds beter de risicogroepen weten te bereiken voor onderzoek en voorlichting om daarmee verdere verspreiding van SOA’s te voorkomen. Ingrijpen bij woningvervuiling Door alert te reageren op signalen van woningvervuiling en de actieve benadering hierbij, verlagen wij de drempel voor mensen om hulp te zoeken dan wel hulp te accepteren. Vooruitstrevend op het gebied van gezondheidsvaardigheden Afgelopen jaren hebben we inspanningen ondernomen op het gebied van gezondheidsvaardigheden. In 2012 zijn we meerdere keren gevraagd onze ervaringen hierover te delen, onder andere op de Eindejaarsbijeenkomst van de Alliantie Gezondheidsvaardigheden en de Projectenparade van Stimulansz. Gezondheidsvaardigheden zijn vaardigheden van individuen om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen en te gebruiken bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen. Laaggeletterdheid kan tot gevolg hebben dat mensen beperkte gezondheidsvaardigheden hebben waardoor gezondheidsverschillen en achterstanden kunnen ontstaan. Twente telt zo’n 60.000 laaggeletterden. Daarom zetten we in op het toegankelijker maken van onze informatie zodat iedereen deze kennis tot zich kan nemen. Dit kan bijdragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. Naast informatiebijeenkomsten en workshops vormen een organisatiebrede werkgroep ten behoeve van kennisuitwisseling en –ontwikkeling en ‘aanjagers’ per afdeling, de succesfactoren. Verder is een organisatiebrede inventarisatie uitgevoerd. Hierdoor is in kaart gebracht wat waar wordt gedaan op het gebied van gezondheidsvaardigheden. Twente in Balans We hebben het implementatieproject Beweegkuur afgerond met de uitgave van de brochure ‘Leefstijl in Twente, Gezondheid dichtbij’. We blijven ons regionaal inzetten voor het verbinden van preventie, zorg en sport. Daartoe worden overleggen met Regionale Ondersteunings Structuur Eerstelijn Twente (ROSET) en Sport Service Overijssel voortgezet. Er is ondersteuning geboden bij het vormen van lokale netwerken, de ontwikkeling en uitvoering van een lokaal plan van aanpak preventie overgewicht en deelgenomen aan lokale werkgroepen. Op regionaal niveau is ingezet op gecombineerde leefstijlinterventies zoals onder andere Cool2BFit, Sport en Bewegen in de buurt, Ik Lekker fit? en het delen van kennis met behulp van website en nieuwsbrief. De site wordt goed bezocht waarbij de overgewichtcijfers en het activiteitenoverzicht favoriet zijn. Daarnaast maken we gebruik van sociale media. Consultatiebureau voor Ouderen Het Consultatiebureau voor Ouderen (CbO) in Losser richt zich op het vroegtijdig signaleren van risicofactoren op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied en het bevorderen van een gezonde en actieve leefstijl. Doelgroep vormen zelfstandig wonende ouderen van 65-75 jaar. De consulten worden uitgevoerd door gespecialiseerde verpleegkundigen van Carintreggeland en Zorggroep Sint Maarten. De GGD ondersteunt deze preventieactiviteit inhoudelijk en voert begeleidend onderzoek uit. In 2012 is verder gewerkt aan lokale inbedding van het consultatiebureau en inhoudelijke verdieping van de werkwijze. Senioren Op Eigen Kracht (SOEK) In Tubbergen, Wierden en Hellendoorn wordt SOEK uitgevoerd. De preventieve huisbezoeken zijn gericht op zelfstandig wonende inwoners van 75 jaar en ouder. Door de huisbezoeken wil

26

men vroegtijdig problemen op het gebied van zelfredzaamheid en eenzaamheid signaleren en de zelfverantwoordelijkheid en eigen kracht stimuleren om eventuele problemen op te lossen. De SOEK-werkwijze speelt daarmee in op Wmo-uitgangspunten. De huisbezoeken worden uitgevoerd door vrijwilligers (seniorenvoorlichters). SOEK is van start gegaan in de Hof van Twente. De bestaande werkwijze voor de huisbezoeken is aangepast en spitst zich meer toe op het ontwikkelen van eigen kracht en verantwoordelijkheid. In Wierden zal SOEK worden uitgevoerd onder Molukse ouderen. In Almelo zijn voorbereidingen getroffen om SOEK in te voeren. Dit zal in per wijk gebeuren. De GGD ondersteunt deze preventieactiviteit in de vorm van methodiekontwikkeling en deskundigheidsbevordering. We verwerken en analyseren de gegevens van de huisbezoeken en stellen in samenspraak met alle betrokkenen aanbevelingen op voor een vervolgtraject. Kwetsbare ouderen in de huisartsenpraktijk In Borne ondersteunt de GGD een huisartsenpraktijk bij de opsporing van kwetsbare ouderen in het patiëntenbestand. De GFI (Groningen Frailthy Indicator) is een van de vragenlijsten die wordt gebruikt om de kwetsbaarheid te bepalen. Daarnaast is er aandacht voor leefstijl en medicijngebruik. Kwetsbaarheid wordt vooral veroorzaakt door welzijnsgerelateerde problematiek. Op basis van de resultaten stellen de huisartsen vervolgens individuele zorgplannen op. De gegevens worden vervolgens ook gebruikt ten behoeve van landelijke Huisartsen Informatie Systeem. De GGD ondersteunt door methodiekontwikkeling en begeleidend onderzoek. Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat 44% van de alleenstaande 75-plussers kwetsbaar is, bij de samenwonende 28%. Allochtone ouderen In het vervolgtraject van het gezondheidsonderzoek onder allochtone ouderen in Twente zijn themabijeenkomsten uitgevoerd in wijkcentra, gezondheidscentra en bij groepen in de dagvoorziening. Uit het onderzoek is gebleken dat er grote behoefte bestaat aan gezondheidsinformatie. Er zijn 59 bijeenkomsten uitgevoerd. In totaal zijn bijna 800 allochtone ouderen bereikt. Er is voorlichting gegeven over diabetes, dementie, gezonde voeding en valpreventie. Pilots Eigen Kracht Conferenties In de gemeenten Hellendoorn, Twenterand en Hengelo was GGD Twente betrokken bij pilots rond Eigen Kracht Conferenties (EKC). Binnen de JGZ zijn op tijdelijke basis drie aandachtsfunctionarissen aangesteld die tot taak hebben om te kijken op welke wijze de JGZ een rol kan spelen in het aanbieden en uit laten voeren van Eigen Kracht Conferenties. Een EKC kan een mogelijke aanpak zijn om in het geval van uiteenlopende problematiek meerdere belanghebbenden en/of betrokkenen bij elkaar te brengen om te werken aan een oplossing.

5.4

Overige activiteiten

Lokaal gezondheidsbeleid Met het oog op de transformatie van gemeentelijke taken in het sociale domein naar aanleiding van de decentralisatietrajecten, is een regionale werkwijze ontwikkeld, gefocust op eigen kracht, meer zelfredzaamheid en meer meedoen. Inzet was om gezondheid te verbinden met andere beleidsterreinen. Dit heeft geresulteerd in de vaststelling van het vierjarig beleidskader ‘Vitale coalities, betere gezondheid, meer participatie’ vastgesteld door de Bestuurscommissie publieke gezondheid. Kern hiervan is dat voor het beïnvloeden van gezondheid vooral maatregelen en acties nodig zijn vanuit andere beleidsterreinen dan publieke gezondheid (PG). Andersom kan PG een bijdrage leveren aan het bereiken van doelstellingen van andere beleidsterreinen. Deze symbiose van beleidsvelden is ‘vitale coalities’ genoemd. Met dit beleidskader hebben de gemeenten hun krachten gebundeld om vooral een praktisch antwoord te geven op de invulling van een nota lokaal gezondheidsbeleid. Twente zet met ‘Vitale Coalities’ in op een viertal thema’s: 1. Bewegen en voeding Bewegen op maat, afgestemd op doelgroep, behoefte burgers, gecombineerd met gezonde voeding;

27

2. Doegroen Inrichting openbare ruimte en groen verzilveren voor welzijn en ontmoeten: uitgenodigd worden voor bewegen en doen in de wijk;

3. Collectieve preventie GGZ Op tijd interveniëren (‘weerbaar maken’) met als doel ‘gezond meedoen’;

Gezond meedoen e

e

4. Verbinden 0 en 1 lijn e Preventie (0 lijn) en eerstelijnszorg verbinden door benutten rol huisarts en praktijkondersteuners en voorliggende (preventie)voorzieningen om vooral risicogroepen en chronisch zieken (waaronder kwetsbare ouderen) te bereiken. Nieuwe ambassadeurs gezondheid In de lokale vertaling van het regionale kader, dat voorzien is voor 2013, staat het werken met een multidisciplinaire ‘denktank LGB’ centraal. Hierin participeren gemeentelijke beleidsadviseurs vanuit verschillende beleidsvelden zoals PG, Maatschappelijke ondersteuning, Jeugdbeleid, Sport, Integrale veiligheidszorg, Groen en Ruimtelijke ordening/Milieu. Deze medewerkers zijn de nieuwe ambassadeurs gezondheid. Bestuurdersdag 2012 Onder de titel ‘Blik op de wijkaanpak, leven op straat en Jeugdgezondheidszorg‘ bezochten GGD-bestuurders de gemeente Utrecht en de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst. Gemeente Utrecht en zorgverzekeraar Achmea hebben de handen ineen geslagen om de gezondheid van Utrechters te verbeteren en de kosten voor zorg en samenleving betaalbaar te houden. Dit doen ze door het versterken van de integrale aanpak in wijken en buurten en door zich te richten op (zeer) kwetsbare inwoners. De Twentse gemeenten zoeken eveneens samenwerking met zorgverzekeraar Menzis. De bestuurders werden geïnformeerd over de Gezonde Wijk Aanpak in de Utrechtse wijk Overvecht waarin gemeente, zorgverzekeraar en zorgaanbieders samenwerken. Belangrijke leerpunten van deze aanpak waren: “Maak medewerkers vrij voor procesregie, omdat dit de continuïteit en onderlinge samenwerking ten goede komt en sluit aan bij de energie/initiatieven die er al zijn; vanuit deze bestaande coalities en verbindingen samen doorontwikkelen”. Vervolgens leidden voormalige daklozen de bestuurders rond door de binnenstad. Door samenwerking van gemeente, zorgverzekeraar en zorgaanbieders is het aantal dak- en thuislozen in Utrecht drastisch verminderd. ’s Middags werd het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheidszorg (NCJ) bezocht. Hier volgde een nadere kennismaking met de directeur Publieke Gezondheid van het ministerie en een dialoog over de jeugdgezondheidszorg. Twee projecten van het NJC werden gepresenteerd. Als eerste werd ingezoomd op profilering binnen de JGZ. Het doel hiervan is visievorming en profilering van de JGZ te verbeteren langs de vier thema’s Innovatie, Informatisering en digitalisering, Stelselherziening Jeugd en Kennisinfrastructuur. Daarna kwam de herpositionering van de JGZ aan de orde. Het doel hiervan is de JGZ meer te laten aansluiten op de huidige ontwikkelingen in het sociale domein van gemeenten. Er volgde een discussie over de nieuwe jeugdwet en de mogelijkheden van de jeugdgezondheidszorg daarin. Vanuit Twente werd aangereikt dat de rol van de huisarts in de nieuwe wetgeving onderbelicht is. Daarnaast een pleidooi voor opname van Jeugd-GGZ in de nieuwe Wet voor jeugd. Publieke Gezondheid Asielzoekers In de loop van het jaar zijn de asielzoekerscentra (AZC) in Azelo (1 maart) en Markelo (1 oktober) door het COA gesloten. Lange tijd zag het ernaar uit dat ook het laatste AZC in Almelo 28

zou worden gesloten. Op de valreep van 2012 is het COA teruggekomen op haar krimpbesluit en is het vooruitzicht van sluiting in 2013 van de baan. Weliswaar zijn de werkzaamheden van de GGD teruggebracht door de sluitingen maar naar aanleiding van het nieuwe besluit worden deze weer opgeschaald. Forensische dienst Forensische geneeskunde is het vakgebied dat zich bezighoudt met medische expertise ten behoeve van politie en justitie. In de praktijk werkt de arts voornamelijk voor de politie en dan vooral in de opsporingsfase. Ook de medische zorg voor in een politiebureau opgesloten personen wordt tot de forensische geneeskunde gerekend. Tenslotte treedt de arts op als gemeentelijk lijkschouwer. De forensische dienst is 24 uur per dag beschikbaar. In het verslagjaar is de forensische dienst HKZ gecertificeerd. Academische Werkplaats Jeugd Twente Binnen de Academische Werkplaats Jeugd Twente is verder gewerkt aan de promotietrajecten op de thema's postpartum depressie en preventie van kindermishandeling. Daarnaast zijn diverse ‘Klein-en-Fijn projecten uitgevoerd. Dit zijn projecten die acute praktijk- of beleidsvragen uitwerken met behulp van kortdurend onderzoek. Voorbeelden hiervan zijn: • competentieprofiel CJG-medewerker; • tevredenheid dienstverlening CJG; • migrantenkinderen en de JGZ; • opvoeding en ouders met psychische problemen; • ketenzorg rondom astma.

6 Bedrijfsvoeringsaspecten 6.1

Algemeen

Van directeur GGD naar Directeur Publieke Gezondheid e Door de aanpassing van de Wet publieke gezondheid (2 tranche) vallen vanaf 1 januari 2012 zowel de GGD als de Geneeskundige Hulpverlening in de Regio (GHOR) onder de eenhoofdige leiding van de Directeur Publieke Gezondheid (DPG). De dagelijkse leiding van het bureau GHOR Twente is in handen van een hoofd. Voor wat de werkzaamheden van de GHOR betreft legt de directeur Publieke Gezondheid verantwoording af aan het bestuur van de Veiligheidsregio, het veiligheidsberaad. Bestuur De Bestuurscommissie Publieke Gezondheid oefent de bevoegdheden uit van het dagelijks bestuur en bestaat uit wethouders Volksgezondheid van de deelnemende gemeenten. De vergadering van de Bestuurscommissie wordt voorafgegaan door het ambtelijk overleg en het overleg van het MT met de portefeuillehouder. De voorzitter van de bestuurscommissie maakt deel uit van het dagelijks bestuur van Regio Twente. Het algemene bestuur wordt gevormd door de regioraad samengesteld uit burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden. Organisatie en aansturing De GGD kent drie afdelingen: Algemene gezondheidszorg, Jeugdgezondheidszorg en Stafafdeling. De afdeling Algemene gezondheidszorg kent een teamstructuur voor de deelgebieden SOA/SENSE & infectieziekten, tuberculosebestrijding, milieu & gezondheid, hygiëne & veiligheid en reizigersadvisering, openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) & forensische geneeskunde. Alle activiteiten ten behoeve van jeugdigen zijn ondergebracht in de afdeling Jeugdgezondheidszorg. Deze werkt sinds 2012 met integraal en zelfregulerend werkende teams ten behoeve van de uitvoering van het Basistakenpakket. De teams zijn regionaal georganiseerd. Daarnaast een ondersteunend stafbureau, een bedrijfsbureau en een team projecten.

29

Binnen de Stafafdeling zijn drie teams geformeerd. De onderdelen epidemiologie, gezondheidsbevordering en beleid zijn samengebracht in het team EGB (Epidemiologie, Gezondheidsbevordering en Beleid). Voor projecten is een aparte structuur gevormd die, naast (publieks-)informatie en bedrijfsvoering, onder verantwoordelijkheid van het team IBP (Informatie, Bedrijfsvoering en Projecten) valt. Als laatste is er een secretarieel team. De diensten communicatie, financiën, ict, personeel en overige algemene zaken betrekt de GGD van het Bestuurs- en Bedrijfsbureau van Regio Twente. De GGD wordt gestuurd door een directeur (Directeur Publieke Gezondheid) die tevens directeur is van de GHOR. De afdelingen worden gestuurd door hoofden. De sturing van de teams ligt in handen van teamleiders. De sturing is grotendeels ingericht op basis van integraal management. Bezuinigingen In 2012 zijn bezuinigingen doorgevoerd op basis van een in 2011 gehouden takenschouw die in overleg met gemeenten is ingevuld. Integratie Jeugdgezondheidszorg De inhoudelijke en organisatorische doorontwikkeling van de JGZ is voortgezet. Er zijn een vijftal regionale teamleiders die meerdere integrale en zelfregulerende teams onder zich heeft. Per team is een teamcoach uit eigen gelederen benoemd. Een team bestaat uit artsen, verpleegkundigen en doktersassistenten. Bedrijfsvoering JGZ In de JGZ-bedrijfsvoering zijn belangrijke stappen gezet: het digitaal dossier is geïmplementeerd en vanaf het schooljaar 2011-2012 wordt hier door alle uitvoerenden mee gewerkt, de bestaande papieren dossiers zijn grotendeels gedigitaliseerd; voor het basisonderwijs is, in navolging van het voortgezet onderwijs, met ingang van het schooljaar 2011-2012 triage ingevoerd; het contactmoment 7,5 maanden wordt alleen nog op indicatie uitgevoerd; een strategisch huisvestingsplan is opgesteld voor de jeugdgezondheidszorg; digitalisering van opvoedondersteuning wordt uitgerold over heel Twente; de GGD is voor het eerst als organisatie voor integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 HKZ gecertificeerd. Samenwerking en afstemming JGZ Samenwerking en afstemming tussen het cursusbureau jeugdgezondheidszorg en de Centra voor Jeugd en Gezin i.c. Loes-loketten in de diverse gemeenten heeft meer gestalte gekregen. Het regionale cursusbureau JGZ en Loes werken nauw samen bij publiciteit, werving en uitvoering van lezingen, themabijeenkomsten en cursussen over opvoeden en opgroeien. Zo kunnen ouders zich zowel via de Loes-site als via de site van het cursusbureau aanmelden. De JGZ levert een bijdrage aan de informatie- en adviesvoorziening aan ouders en opvoeders via de Loes-site. JGZ, SKE kinderopvang en Jarabee Jeugdzorg werken samen in het project “Alert4you”. De JGZ participeert in het onderzoek in de gemeente Enschede door Erasmus MC naar de aanpak van babysterfte in Nederlandse gemeenten. ZonMW heeft een subsidieverzoek gehonoreerd dat, in het kader van ‘Zwangerschap en Geboorte’ met een aantal ketenpartners verenigd in het Twents Consortium: Naar een betere Twentse ketenzorg voor zwangere en kind, was ingediend. Zo wordt onderzoek uitgevoerd, in samenwerking met de Academische Werkplaats Jeugd Twente, naar het verbeteren van de kwaliteit van de ketenzorg rondom zwangerschap en geboorte. Daarmee wordt bijgedragen aan het verminderen van ziekten rondom geboorte en mogelijk ook het voorkomen van sterfte.

6.2

Verbonden partijen

VNG De Portefeuillehouder Publieke Gezondheid Regio Twente heeft zitting in het VNG Platform van GGD bestuurders.

30

GGD Nederland GGD Twente is aangesloten bij de landelijke vereniging van ggd’en (GGD Nederland) en draagt hiervoor een jaarlijkse bijdrage af. De directeur maakt uit hoofde van zijn functie deel uit van de algemene ledenvergadering. GGD Twente heeft op verschillende taakgebieden en niveaus actief deelgenomen aan de activiteiten binnen GGD Nederland. Kring Oost Nederland (KON) GGD Twente werkt samen met de andere GGD’en in Overijssel en Gelderland in de Kring OostNederland (KON). De directeur van GGD Twente is voorzitter van de KON en de GGD levert tevens de secretaris. De KON betreft een samenwerking op vrijwillige basis en wordt gestimuleerd door de rijksoverheid. Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA) De GGD verzorgt de publieke gezondheidszorg voor asielzoekers (PGA) in de regio Twente op basis van een algemene onderaannemingsovereenkomst PGA tussen GGD Nederland en GGD Twente. Voor een deel zijn de werkzaamheden geïntegreerd in de reguliere werkzaamheden en personeelsbezetting. Daarnaast zijn twee medewerkers bij GGD Twente werkzaam op basis van een overeenkomst permanente detachering met Stichting Instituut GGD Nederland. Naar aanleiding van de afbouw van opvangcapaciteit in de regio Twente (AZC Azelo en Markelo) in 2012 en de voorziene sluiting van het resterende AZC Almelo voor april 2013 is overleg gevoerd met de twee medewerkers die op basis van permanente detachering werkzaam zijn. Doel was om te komen tot een omzetting naar een regulier GGD-contract. Helaas is maar één medewerkster hiertoe bereid gevonden. Op basis van KON afspraken worden de onderdelen Coördinatie zorgketen en GVO/Gezondheidsbevordering in de regio Twente uitgevoerd door GGD IJsselland en GGD Gelre IJssel alwaar medewerkers vanuit GGD Nederland zijn gedetacheerd. Op de valreep van 2012 heeft het COA besloten tot het openhouden van het AZC Almelo waarop de GGD zijn PGA-activiteiten wederom oppakt. Academische Werkplaats Jeugd Twente Ter realisatie van de Academische Werkplaats Jeugd Twente wordt samengewerkt met Universiteit Twente, Hogeschool Saxion en UMC Groningen. GGD Twente levert de projectleider.

6.3

Personeel

Ziekteverzuim In onderstaande tabellen worden de verzuimcijfers weergegeven. Zwangerschapsverlof en ziekte in verband met zwangerschap zijn niet in de cijfers meegenomen. Tabel 2 Verzuimgegevens 2012 en gemiddelde 2007-2011 verzuimpercentage meldingsfrequentie GGD Twente 2012 gemiddelde 2007-2011

3,87 4,75

1,08

gemiddelde verzuimduur in dagen 22,00

Het verzuimpercentage is in 2012 wederom gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar en wel met 0,46 procentpunt. Ook de meldingsfrequentie is een fractie lager (2011: 1,10). De gemiddelde verzuimduur is echter fors gestegen (2011: 14,14).

31

Tabel 3 Verzuimgegevens per jaar over de periode 2007-2012, onderverdeeld naar kort verzuim (1-13 dagen) en lang verzuim (vanaf 14 dagen) Jaar totaal Kort Lang 2007 5,72% 1,33% 4,39% 2008 6,60% 1,36% 5,24% 2009 6,18% 1,54% 4,64% 2010 4,64% 1,05% 3,59% 2011 4,33% 1,05% 3,28% 2012 3,87% 1,00% 2,87% Scholing en deskundigheidsbevordering De voorgenomen scholing en deskundigheidsbevordering op basis van het opleidingsplan 2012 is met enkele uitzonderingen voor alle afdelingen integraal gerealiseerd. Daarmee hebben ook alle medewerkers voldaan aan eventuele vereisten met betrekking tot het bevoegd en bekwaam zijn voor de uitoefening van hun functies. De relevante medewerkers jeugdgezondheidszorg zijn Triple P-geschoold.

6.4

Human resource (HR) beleid en ambities

De in 2011 ingestelde werkgroepen in het kader van de HR Agenda hebben hun werkzaamheden in 2012 voortgezet en waar mogelijk afgerond. 1. Stimulerend leiderschap Er zijn een tweetal leiderschapsbijeenkomsten georganiseerd. Tijdens de eerste bijeenkomst is betekenis gegeven aan het begrip Stimulerend leiderschap en zijn er ideeën over de vorm en inhoud van het leiderschapstraject uitgewisseld. De tweede bijeenkomst stond in het teken van een praktijkvoorbeeld van een verandertraject bij Carintreggeland. 2. Scholings- en ontwikkelingsbeleid De werkgroep heeft de opdracht afgerond en de resultaten worden geïntegreerd in de reguliere bedrijfsvoering. De volgende thema’s worden opgenomen in de jaarplannen: - vertrouwen in plaats van controle; - advieskracht en ondernemerschap; - integraal management; - van buiten naar binnen redeneren; - de GGD bij maatschappelijke onrust en veiligheidsthema’s; - de GGD in een sterk veranderende maatschappelijke context; - scholingen, een ontwikkelingsbeleid dat direct is afgeleid van de doelstellingen en ambities van de GGD. 3. Arbeidsmarktpositionering / werving & selectie Arbeidsmarktpositionering is een onderdeel van het totale HR- en communicatiebeleid van GGD Twente. De arbeidsmarktpositie wordt grotendeels bepaald door de reguliere dienstverlening en het imago van GGD Twente. Op termijn hebben we te maken met een forse uitstroom van medewerkers (naar schatting 25% van het huidige personeelsbestand). Dit betekent een grote vervangingsvraag. Dit vereist een professionalisering van onze werving en selectiemethodieken en een nadere profilering als werkgever. Daarnaast stellen de ambities en uitdagingen van de GGD hoge eisen aan onze medewerkers. De werkgroep richt zich met name op de volgende onderwerpen: - netwerken; - externe communicatie onder andere de inzet van social media/digitale netwerken; - opleiden en ontwikkelen als arbeidsmarktinstrument; - modernisering werving en selectiemethodes.

32

4. Positionering artsen in concurrerende markt Al geruime tijd bleek het moeilijk om gekwalificeerde artsen voor de GGD te werven. Momenteel is de werving niet zozeer het probleem en derhalve is de focus komen te liggen op de positionering van de artsen binnen de organisatie. De werkgroep kijkt wat nodig is om de functie van arts aantrekkelijk te houden door taakinhoud, ontwikkelmogelijkheden en een stevige positie in het werkveld (o.a. erkenning zorgverzekeraars, regievoering, etc.). 5. Strategisch informatiebeleid Door het strategisch informatiebeleid profileert GGD Twente zich meer als kennisorganisatie en informatiemakelaar (individueel en collectief). In 2012 is een strategisch informatiebeleid ontwikkeld, waarin diverse onderwerpen zijn opgepakt. In deze vorm is dit project uit de HR agenda gehaald en wordt verbinding gezocht met andere projecten. 6. Vergroten zelfmanagement Van onze medewerkers wordt verwacht dat zij effectief omgaan met veranderende omstandigheden en verantwoordelijkheid nemen voor eigen resultaat en ontwikkeling. Dit vereist het versterken van competenties en beweging van de medewerker. GGD Twente wil de randvoorwaarden creëren die medewerkers in staat te stellen hun competenties te versterken en in beweging te komen. Doelstelling van het project is het ontplooien van gerichte activiteiten, zodat de vier kerncompetenties worden versterkt en medewerkers uitgedaagd en gestimuleerd worden om in beweging te komen. Dit thema is bij de JGZ ingezet door middel van de zelfsturende teams. Daarnaast is het een thema dat in de gesprekscyclus aan de orde komt. 7. Verhogen gemiddelde deeltijdfactor Uit de teamfoto’s bleek dat binnen de afdeling JGZ 32% van de medewerkers een dienstverband heeft van minder dan 0,5 Fte (18 uur per week). Het MT wil dit percentage verlagen voor de functies van arts en verpleegkundige. Bij een dienstverband van minder dan 18 uur per week is het aandeel niet-productieve uren onevenredig groot. Door bij aanname uit te gaan van een minimale omvang van het dienstverband en bij huidige kleine dienstverbanden actief te sturen op uitbreiding, willen we de gemiddelde deeltijdfactor verhogen.

6.5

Kwaliteit

6.5.1 HKZ-certificering Om de kwaliteit van de dienstverlening te borgen werkt GGD Twente sinds 2008 met een kwaliteitsmanagementsysteem en is sinds 2011 voor al zijn taakgebieden gecertificeerd. HKZ heeft inmiddels besloten alle deelschema’s op het gebied van publieke gezondheidszorg samen te bundelen in één nieuw integraal schema. Uiterlijk oktober 2014 moeten GGD-en aan de eisen van het nieuwe schema voldoen. De prospectieve risico-inventarisatie wordt in het nieuwe HKZ-schema expliciet benoemd, daarom heeft er een pilot plaatsgevonden binnen de Stafafdeling. Medio 2012 is besloten om de samenwerking met de certificerende instantie KIWA-certification te beëindigen. Er is contact gelegd met Lloyd’s Register Quality Assurance (LRQA) als nieuwe certificeerder. Interne auditcyclus In 2012 zijn 16 interne audits uitgevoerd. De uitkomsten van deze interne audits hebben tot diverse verbeteracties geleid. In een trendanalyse is zichtbaar gemaakt waar de verbeteracties binnen de auditcyclus zich op moeten gaan richten. 6.5.2

Beoordelingen

Klantwaardering Op basis van een meerjarenplanning worden jaarlijks binnen diverse klantgroepen de tevredenheid gemeten, beoordeeld en vastgelegd. Jaarlijks bezoekt de directeur Publieke gezondheid alle 14 gemeenten.

33

Medewerkertevredenheid In 2012 is gestart met de opzet van een methode voor medewerkersbetrokkenheidsonderzoek binnen GGD Twente. Deze zal in 2013 worden uitgevoerd. Leveranciersbeoordelingen GGD Twente voert jaarlijks leveranciersbeoordelingen uit. In een aantal gevallen heeft dit geleid tot het ontbinden van een contract. 6.5.3

Klachtencommissie

Klachtenregeling De klachtenregeling maakt onderdeel uit van de klachtenregeling Regio Twente. Doel van de regeling is enerzijds de klager genoegdoening te verschaffen met betrekking tot zijn/haar klacht en anderzijds (de klantvriendelijkheid van) de organisatie te verbeteren. Klachten van cliënten die vallen onder de Wet klachtrecht cliënten zorgsector worden door de secretaris van de Klachtencommissie GGD in behandeling genomen. De regeling voorziet in een bemiddelingspoging. Deze dient binnen 6 weken afgerond te zijn met de mogelijkheid tot verlenging met nog eens 6 weken. Indien een bemiddelingspoging niet leidt tot het oplossen van de klacht, wordt deze behandeld door de klachtencommissie GGD. De commissie bestaat uit 3 GGD medewerkers van verschillende afdelingen met een onafhankelijke voorzitter. De mogelijkheid om een klacht in te dienen wordt kenbaar gemaakt in brochures van de GGD. Tevens liggen in wachtruimten specifieke folders over het indienen van een klacht. Op de website staat de klachtenbrochure met de mogelijkheid een klacht in te dienen. Het klachtformulier kan worden gedownload. Sinds begin februari 2012 kan een klachtenformulier digitaal worden ingediend. Overzicht klachten 2012 In 2012 zijn schriftelijk 48 klachten binnengekomen waarvan 33 over Jeugdgezondheidszorg en 15 over Algemene Gezondheidszorg. Daarnaast zijn er 2 mondelinge klachten over de Jeugdgezondheidszorg geweest. Alle klachten zijn in het voortraject tot tevredenheid van de klagers afgehandeld. Het aantal klachten is in 2012 is meer dan verdubbeld. Een mogelijke oorzaak is dat er sinds begin februari 2012 een klacht digitaal kan worden ingediend. Van deze nieuwe, klantvriendelijke, mogelijkheid is volop gebruik gemaakt. Meer dan de helft van de klachten zijn op deze wijze ingediend. We prijzen ons echter gelukkig dat het aantal klachten afgezet tegen het totaal van de cliëntcontacten (200.000) toch gering genoemd mag worden. Desondanks streven wij ernaar om de dienstverlening zo gestalte te geven dat er geen redenen zijn voor klachten. Tevens schenken we grote aandacht aan de bemiddelingspoging na een klacht om zo tot meer inzicht over het ongenoegen te komen en de dienstverlening aan de hand hiervan verder te verbeteren. 6.5.4 Meldpunt Incidenten Cliëntenzorg De commissie van Meldpunt Incidenten Cliëntenzorg (MIC) is in 2012 uitgebreid met de stafarts van de JGZ omdat het aantal meldingen vanuit de afdeling JGZ stijgt. Hieronder een overzicht van het aantal meldingen over de afgelopen vier jaar: Jaar 2012 2011 2010 2009

JGZ 10 3 4 2

AGZ 2 3 6 2

De meldingen hadden betrekking op vallen, analyse consultatiebureauruimte (5), vaccinatie, koelbox/koelkast (4), prikincident naaldcontainer, voortijdige start van een massavaccinatie bij afwezigheid van de verantwoordelijk arts en het achterblijven van patiëntenmateriaal in spreekkamer.

34

Het aantal meldingen met betrekking tot het vaccinatieproces springt eruit, met leerelementen voor personeelbeleid, koelkast-/koelboxbeleid, het vaccinatieproces en inrichting wachtkamer en spreekkamer. Via een een schriftelijke vragenlijst aan de afdelingshoofden is naar voren gekomen, dat een aantal verbeteracties tot een tastbaar resultaat hebben geleid, onder andere de ‘koelkasten’. De afdeling Jeugdgezondheidszorg besteedt structureel aandacht aan de meldingen en adviezen van de MIC in het HTL van deze afdeling. Deze werkwijze is in het HTL AGZ al gestart.

35

Bijlage 1 Gebruikte afkortingen AGZ AO BC CbO CJG EGB EKC E-MOVO F&C GGZ GHOR GROP Hiv HKZ HTL H&V IBP ICT IGZ JGZ KON LGB MIC MT M&G NODO NVWa OGGZ OGZ OTO PGA PGO P&O PPT RIVM RVP SEGV SES Soa SOEK Tbc TGV VIR VIS2 VTV VWA VWS Wpg Wmo ZAT

Algemene Gezondheidszorg Ambtelijke Overleg (Publieke Gezondheid) Bestuurs Commissie (Publieke Gezondheid) Consultatiebureau voor Ouderen Centrum (Centra) voor Jeugd en Gezin Team epidemiologie, gezondheidsbevordering en beleid Eigen Kracht Conferentie Elektronische Monitoring en Voorlichting Financiën & Control Geestelijke Gezondheidszorg Geneeskundige Hulpverlening bij grootschalige Ongelukken en Rampen GGD Rampen Opvangplan Human Immunodeficiency Virus Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector Overleg hoofd en teamleiders Hygiëne & veiligheid Team informatie, bedrijfsvoering en projecten Informatie- en Communicatietechnologie Inspectie voor de Gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Kring Oost Nederland Lokaal gezondheidsbeleid Meldpunt Incidenten Cliëntenzorg Management team (GGD) Milieu & gezondheid Nader Onderzoek DoodsOorzaken Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Openbare Gezondheidszorg Opleiden, Trainen en Oefenen Publieke Gezondheid Asielzoekers Periodiek Geneeskundig Onderzoek Personeel & Organisatie Preventie Partners Twente Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Rijksvaccinatieprogramma Sociaal Economische Gezondheidsverschillen Sociaal Economische Status Seksueel overdraagbare aandoening Senioren Op Eigen Kracht Tuberculose Twentse Gezondheidsverkenning Verwijs Index risicokinderen Vangnet Informatie Samenwerking Systeem Volksgezondheid Toekomst Verkenningen Voedsel en Waren Autoriteit Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ministerie van) Wet publieke gezondheid Wet maatschappelijke ondersteuning Zorgadviesteam

36

37

Jaarverslag GGD Twente

Recommend Documents