Jaarverslag EU-GHS Helpdesk 2010
Datum Status
10 mei 2011 Concept
Colofon
Projectnaam Projectnummer Versienummer Locatie Projectleider Contactpersoon
Aantal bijlagen Auteur
Voorlichting EU-GHS 1 Den Haag Annet Sluer Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Kees Planken
Annet Sluer
Pagina 1 van 1
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Pagina 2 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Inhoud
Colofon—1 Samenvatting—5 1 1.1 1.2
Inleiding—7 Achtergrond—7 Leeswijzer—8
2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.2
De EU-GHS Helpdesk—9 Doelstellingen en taken Helpdesk—9 Doelstellingen—9 Taken—9 Afhandeling vragen—10
3 3.1 3.2 3.2.1
2010 in cijfers en beeld—11 Behandelde vragen—11 De website—14 Bezoek aan de website—15
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Overige activiteiten—19 Nieuwsbrief—19 Voorlichting—19 Opleiding en trainingen—20 Internationale samenwerking—20 Telefonisch onderzoek branche organisaties—20
5
Blik op de toekomst—22
Pagina 3 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Pagina 4 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Samenvatting
De EU-GHS Helpdesk is per 1 maart 2008 gestart met het beantwoorden van vragen over de EU-GHS verordening (1272/2008). EU-GHS is de Nederlandse werktitel voor de Europese verordening over de indeling, etikettering en verpakking van chemische stoffen en mengsels (in het Engels: Regulation on Classification, Labelling en Packaging of substances en Mixtures, CLP). Voorliggend jaarverslag beschrijft de werkzaamheden die de helpdesk in 2010 heeft uitgevoerd. Het beantwoorden van vragen is de belangrijkste taak van de helpdesk. De primaire doelgroep van de helpdesk zijn intermediaire (branche-) organisaties maar iedereen die vragen heeft over EU-GHS kan terecht bij de helpdesk. In 2010 zijn 531 vragen afgehandeld. Ongeveer 84% van de vraagstellers is te vinden bij bedrijven. Vervolgens stellen medewerkers van overheidsorganisaties (6%), brancheorganisaties (3%) en adviesbureaus (3%) de meeste vragen. Van de bedrijven zijn 21% grote bedrijven (meer dan 250 werknemers) en 50% MKB bedrijven. In 2010 ging een groot deel van de vragen over de onderwerpen etikettering/indelen (50,3%) en meldingsplicht (13,2%). De website vormt een belangrijk instrument voor de helpdesk en de overige voorlichtingsactiviteiten. Deze bevat veel achtergrond informatie (informatie over de Verordening (EG) Nr. 1272/2008, de relatie met REACH en transportwetgeving), informatie over voorlichtingsbijeenkomsten, links naar aanverwante websites en een overzicht van veel gestelde vragen. Daarnaast kan de doelgroep verschillende publicaties van de website downloaden. Naast het beantwoorden van vragen heeft de helpdesk in 2010 twee digitale nieuwsbrieven uitgebracht. In 2010 is de belangstelling voor de nieuwsbrief gestegen ten op opzichte van 2009. De digitale nieuwsbrief wordt onder 322 lezers verspreid (in 2009 was dat 199). De EU-GHS helpdesk wordt uitgevoerd door een samenwerkingsverband van het RIVM en Agentschap NL (voorheen SenterNovem). De opdrachtgever is het Ministerie van VWS. De nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit coördineert in opdracht van VWS de uitvoering van het project.
Pagina 5 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Pagina 6 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
1
Inleiding
1.1
Achtergrond Op 20 januari 2009 is de Europese verordening voor de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels (EG nr. 1272/2008) (in het Engels: Regulation for Classification, Labelling and Packaging of substances and mixtures, CLP) in werking getreden. De verordening - in Nederland aangeduid met de werktitel EU-GHS – heeft als doelstellingen: In stand houden van een hoog beschermingsniveau voor de menselijke • gezondheid en het milieu. Garanderen van het vrije verkeer en bevorderen van de handel van stoffen en • mengsels op de interne (Europese) markt door uniforme regelgeving. Harmonisatie van regelgeving voor de indeling, etikettering en verpakking van • stoffen en mengsels. EU-GHS is ter vervanging van twee richtlijnen: de Stoffenrichtlijn (67/548/EEG) en de Preparatenichtlijn (EG/1999/45). De verordening introduceert nieuwe criteria voor het indelen van stoffen en mengsels. Daarnaast komen er nieuwe pictogrammen en signaalwoorden. Evenals bij de Stoffenrichtlijn vormt deze informatie de basis voor risicobeheersmaatregelen bij productie, gebruik en opslag van chemische stoffen. Dit is vervolgens vastgelegd in diverse Europese richtlijnen en verordeningen o.a. REACH, Cosmetica, verpakkingen, Seveso, werknemersbescherming. Niet alle bepalingen van de verordening zijn op 20 januari 2009 in werking getreden. Leveranciers van stoffen en mengsels krijgen namelijk via twee overgangstermijnen (de eerste voor stoffen loopt af in 2010 en de tweede voor mengsels in 2015) de gelegenheid om aan hun verplichtingen te voldoen. Tijdens de overgangsperiode moeten de twee systemen naast elkaar worden gebruikt (zie ook figuur 1).
1 juni 2015
Einde overgangsperiode voor mengsels Indelen stoffen en mengsels volgens EU-GHS verplicht
1 december 2010
Einde overgangsperiode voor stoffen Indelen stoffen volgens EU-GHS en Stoffenrichtlijn verplicht
20 januari 2009
Verordening treedt in werking Start overgangsperiode voor stoffen en mengsels Gebruik twee systemen voor stoffen en mengsels
Figuur 1: schema overgangstermijnen EU-GHS
De verordening bevat verplichtingen voor fabrikanten, importeurs en downstream gebruikers van chemische stoffen en mengsels. Zij zijn verplicht om vanaf 1 december 2010 alle stoffen die zij in de handel brengen in te delen en etiketteren volgens de criteria van EU-GHS.
Pagina 7 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Daarnaast moeten fabrikanten en importeurs de indeling en etikettering melden bij het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) in Helsinki, voor opname in de inventaris van indelingen en etiketteringen. De nieuwe regelgeving heeft ingrijpende gevolgen voor veel verschillende bedrijven in de Europese Unie (EU). EU-GHS verplicht de lidstaten daarom om nationale helpdesks in te richten die bedrijven en andere belanghebbenden informatie verstrekken over hun verantwoordelijkheden en verplichtingen. In Nederland is er voor gekozen om de EU-GHS Helpdesk een integraal onderdeel te laten zijn van de voorlichting aan bedrijven. Het voorlichtingstraject over de REACHverordening is daarbij als voorbeeld gebruikt. In 2008 is voor de voorlichting een communicatieplan opgesteld. Doelstelling daarvan was om in samenwerking met intermediaire organisaties, een rijksbrede voorlichting te geven over de nieuwe verordening en om de aandacht voor het veilig omgaan met chemische stoffen en mengsels te verhogen. De overheid richt zich daarbij om het beantwoorden van de ‘wat-vraag’. Terwijl intermediare organisaties de taak hebbben om antwoord te geven op de ‘hoe-vraag’. De helpdesk is tevens een uitwerking van één van de instrumenten uit het communicatieplan.
1.2
Leeswijzer Hoofdstuk 2 van dit jaarverslag gaat in op de doelstelling, organisatie en de taken van de helpdesk. Hoofdstuk 3 geeft inzicht in de doelgroep van de helpdesk en de gestelde vragen in 2010. In Hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de overige activiteiten. Hoofdstuk 5 tenslotte geeft een korte vooruitblik op de verwachte toekomstige ontwikkelingen.
Pagina 8 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
2
De EU-GHS Helpdesk
De helpdesk valt onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het ministerie heeft de helpdesk op 1 maart 2008 ondergebracht bij het Agentschap NL (voorheen SenterNovem). De werkzaamheden worden uitgevoerd door medewerkers van het RIVM en Agentschap NL. Naast een voorlichtende taak heeft de helpdesk ook een signalerende functie. De ervaring die de helpdesk opdoet en de vragen die helpdesk ontvangt leveren zowel op nationaal als Europees niveau een bijdrage aan de implementatie en verbetering van de regelgeving en de voorlichting hierover. Vanwege de inhoudelijke overlap tussen de onderwerpen werken de REACH en de EU-GHS Helpdesk ook samen.
2.1
Doelstellingen en taken Helpdesk
2.1.1
Doelstellingen De EU-GHS Helpdesk heeft de volgende doelstellingen: Informeren van de doelgroep over EU-GHS door het beantwoorden van ‘Wat• vragen’. Informeren van de doelgroep door het beantwoorden van vragen over diens • verantwoordelijkheden en verplichtingen binnen EU-GHS. Het op verzoek bijwonen van bijeenkomsten georganiseerd door • brancheorganisaties. Het op weg helpen van de vraagsteller door gericht doorverwijzen naar de eigen • branche-organisaties die hen advies kunnen geven en ‘Hoe-vragen kunnen beantwoorden. Het signaleren van trends en ontwikkelingen in de vragen. • Ondersteunen voorlichtingstraject door mee te werken aan de • voorlichtingsbijeenkomsten van de rijksoverheid.
2.1.2
Taken Het beantwoorden van vragen is de belangrijkste taak van de helpdesk. De EU-GHS helpdesk beantwoordt vragen van individuele bedrijven en de sector/brancheorganisaties, hulpverlenende instanties, lokale en regionale overheden, publieke sector en kenniscentra. De helpdesk geeft alleen antwoord op ‘wat-vragen’. Vraagstellers worden voor het antwoord op ‘hoe-vragen’ doorverwezen naar intermediaire organisaties. ‘Watvragen’ die binnen de opdracht van de helpdesk vallen zijn vragen die bijvoorbeeld gaan over de inhoud van de wettekst, de consequenties van de invoering of de verplichtingen. Vragen die buiten de opdracht vallen zijn inhoudelijke vragen over andere wetgeving waarmee EU-GHS raakvlakken vertoond (bijvoorbeeld vervoerswetgeving, veiligheidswetgeving, Stoffenrichtlijn). De helpdesk verwijst personen met dergelijke vragen door naar de instantie of helpdesk die daarvoor verantwoordelijk is. De identiteit van de helpdesk is vastgelegd als onafhankelijk (vrij van commerciële belangen en onafhankelijk van handhaving), betrouwbaar en toegankelijk. Pagina 9 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
2.2
Afhandeling vragen Tot 1 maart 2010 konden vraagstellers alleen vragen via een webformulier stellen. Om vraagstellers optimaal van dienst te kunnen zijn, beantwoordt de helpdesk vanaf 1 maart de vragen per e-mail en telefonisch. De openingstijden van de telefonische helpdesk zijn op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur. Alle vragen die bij de helpdesk binnenkomen worden geregisteerd, evenals het antwoord dat is gegeven. Ook de adresgegevens van de vragensteller en gegevens over de organisatietype worden per vraag in het registratiesysteem opgenomen. De registratie heeft meerdere functies: het vergroot het inzicht in de ontvangen vragen; • kwaliteitscontrole ten aanzien van de beantwoording van de vragen; • de afhandeling van vragen kan worden versneld doordat de antwoorden op • eerder gestelde vragen inzichtelijk zijn; het levert input voor de veel gestelde vragen op de website; • het vormt de basis van rapportages en de monitoring van de activieiten van de • helpdesk. De helpdesk streeft ernaar om ontvangen vragen zo snel mogelijk te beantwoorden, doorgaans binnen 3 werkdagen. Bij het direct beantwoorden van de vragen wordt een vast team van vijf mensen ingezet (eerste lijn medewerkers). Daarnaast is er ook een team van vijf medewerkers dat wordt geraadpleegd bij het beantwoorden van complexe vragen (tweede lijn medewerkers). Dit team is ook verantwoordelijk voor de wekelijkse kwaliteitstoetsing op de beantwoorde vragen. Vanwege de raakvlakken met het onderwerp hebben alle helpdeskmedewerkers kennis van de REACH-verordening.
Pagina 10 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
3
2010 in cijfers en beeld
3.1
Behandelde vragen De helpdesk heeft in 2010 in totaal 531 vragen beantwoord. Ten opzichte van 2009 is het aantal vragen toegenomen (241 vragen in 2009). Het totaal aantal verwachte vragen was 350. Dat er meer vragen zijn binnengekomen komt onder andere door het voorlichtingstraject gericht op het midden- en kleinbedrijf dat door de Kamers van Koophandel en MKB Nederland werd georganiseerd. Daarnaast lijkt deze toename te kunnen worden verklaard door het ingaan van de meldingsplicht per 1 december 2010. Bedrijven moesten stoffen die op 1 december 2010 al in de handel waren, uiterlijk op 3 januari melden bij het Agentschap in Helsinki (ECHA). Figuur 1 geeft een overzicht van het aantal vragen per maand in 2010. Opvallend is de sterke toename van het aantal vragen in de maand november. Dit komt echter niet alleen door het naderen van de deadline voor de meldingsplicht. In deze periode (de maanden september t/m november) zijn ook de voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd door KvK en MKB Nederland. Ook in 2008 en 2009 heeft voorlichting gezorgd voor een zichtbare toename van de vragen.
90 80
Aantal vragen
70 60 50 40 30 20 10
tu s Se pt em be r O kt ob er No ve m be r De ce m be r
Ju li
Au gu s
Ju ni
ei M
Ap ril
aa rt M
Ja nu a
ri Fe br ua ri
0
Maand
Figuur 1: Aantal vragen per maand in 2010.
In 2010 gingen de meeste vragen over etikettering en indelen (samen 50,3% van de vragen) en de meldingsplicht (13,2% van de vragen). In 2010 is het besef langzaam aan het doordringen dat de EU-GHS niet alleen een kwestie was van de oude pictogrammen vervangen door nieuwe pictogrammen. Toch is voor de meerderheid van de bedrijven die bij de helpdesk terecht kwamen nog niet helemaal duidelijk dat de indeling van stoffen en mengsels opnieuw beoordeeld moet worden volgens nieuwe criteria. Op de website is extra aandacht aan dit onderwerp besteed, door te Pagina 11 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
benadrukken dat een bedrijf eerst moet indelen alvorens een nieuw etiket op de verpakking te plakken.
(V IB ) Im po rt/ E xp or t W eb si te
pe
fb la d
Sc o
li g he id si n
de re an R el
at ie
Ve i
Vo o
rl i c
ht w in et g -re ge lg ev in g
n
t
ic ht in ge
ic h
pl
Ve r
M
el di ng sp l
In de le n
200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Et ik et te re n
Aantal vragen
Figuur 2 geeft een beeld van de verdeling van de vragen over verschillende onderwerpen.
Categorie
Figuur 2: Verdeling categorieën met 10 of meer vragen in 2010
Net als in voorgaande jaren stelden ook in 2010 bedrijven de meeste vragen. Ongeveer 84% van de vraagstellers is te vinden bij bedrijven. Vervolgens stellen medewerkers van overheidsorganisaties (6%), brancheorganisaties (3%) en adviesbureaus (3%) de meeste vragen. Van de bedrijven zijn 21% grote bedrijven (meer dan 250 werknemers) en 50% MKB bedrijven. Van 13% van de bedrijven is de grootte onbekend. Figuur 3 geeft per doelgroep een beeld van het percentage vraagstellers.
Pagina 12 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
6%
2% 1%3%
1% 3%
84%
Bedrijven Maatschappelijke Org/Stichting Particulier Onderwijs/Kennisinstelling
Branche-Organisatie Overheid Adviesbureau/Intermediair
Figuur 3: percentage vragen per type organisatie in 2010
Bedrijfsgrootte In figuur 4 is voor 2010 de verdeling van het aantal vragen over de bedrijfsgrootte te zien. Ter vergelijking is ook het aantal vragen van brancheorganisaties en adviesbureaus weergegeven, In 2010 stelden MKB bedrijven (Middel- Klein en Microbedrijven) de meeste vragen (47,1%). 120
Aantal vragen
100 80 60 40 20
G ro ot be dr .> 25 M 0 id w de er lb kn ed em r. er 50 s -2 50 Kl w er ei kn n be em dr er .1 s 050 we rk ne Be m dr er ijf s om va n M g icr on o be be ke dr nd .2 -1 0 w er kn em er Br s an ch eO rg Ad an vie isa sb tie ur ea u/ In te rm ed ia ir
0
bedrijfsgrootte
Figuur 4: aantal vragen per bedrijfsgrootte in 2010
Verhouding telefonisch en e-mail Vanaf 1 maart 2010 konden vraagstellers de helpdesk ook telefonisch benaderen. Figuur 5 geeft een overzicht van de ontvangen vragen verdeeld over de soort Pagina 13 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
binnenkomst. Uit de figuur blijkt dat de verhouding e-mail/telefonisch ongeveer 1:1 is. Inhoudelijk zit er geen verschil tussen de vragen die per e-mail of telefonisch worden gesteld.
45%
55%
E-mail/webformulier (digitaal) Telefonisch Figuur 5: verdeling ontvangen vragen telefonische en per e-mail
3.2
De website Sinds 1 maart 2008 is de website van de EU-GHS helpdesk beschikbaar via het adres www.ghs-helpdesk.nl. De website is een belangrijk instrument voor de helpdesk. Alle producten van de helpdesk en informatie over het voorlichtingstraject worden via de website aan de doelgroep gecommuniceerd. Alle informatie op de website is in het Nederlands om de doelgroep zo goed mogelijk te bedienen. Daarnaast bevat de website koppelingen naar relevante sites in Nederland en in Europa (o.a. ECHA), de beschikbare richtsnoeren en andere Engelstalige sites over EU-GHS zijn hierin opgenomen. In 2009 is de website omgezet naar Rijkshuisstijl en voldoet daarmee aan de eisen die voor de Rijksoverheid gelden. Ook is in 2010 een geïntegreerde website over de Handhaving van REACH en EU-GHS ingericht. Doelgroep van de website is het bedrijfsleven. De inhoud van deze website wordt uitgebracht onder de verantwoordelijkheid van de stuurgroep Handhaving REACH en EU-GHS. Agentschap NL beheert de website.
Pagina 14 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
3.2.1
Bezoek aan de website Tabel 1 geeft een overzicht van het aantal bekeken pagina’s, aantal bezoeken en bezoekers. Tabel 1: aantal bekeken pagina’s pageviews bezoeken bezoekers
2008 44.141 8.493 5.999
2009 99.481 20.320 15.667
2010 110.540 18.531 13.157
Figuur 6 en 7 geven een indruk van het aantal bekeken pagina’s en het aantal bezoekers per maand.
Pagina 15 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Bekeken pagina's
16.000
2008
2009
2010
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Figuur 6: aantal bekeken pagina’s (2008-2010)
Aantal bezoeken 2200 2008
2000
2009
2010
1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Figuur 7: Aantal bezoekers EU-GHS website per maand (2008-2010)
In 2010 zijn er ruim 10% meer pagina’s bekeken dan in 2009. De bezoeken en bezoekersaantallen zijn gedaald met respectievelijk 10% en 15%. Op de website staan 60 veelgestelde vragen ingedeeld in 7 categorieën: algemeen, consequenties, indelen, etiketteren, verplichtingen, relatie andere wetgeving en voorlichting.
Pagina 16 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Tabel 2 geeft het aantal bekeken pagina’s per onderdeel weer. Een vergelijking met de vorige perioden is niet helemaal te maken omdat op de website na 6 juli de onderwerpen anders gerangschikt zijn dan in eerdere perioden. Tabel 2: verdeling over de onderdelen Periode In het kort Rollen en verplichtingen Indelen Etiketteren Relatie met REACH Relatie met transportwetgeving Veelgestelde vragen Wetgeving Voorlichting Publicaties Links Helpdesk Nieuws Informatie voor consumenten
2010 5392 2771 5750 10133 1061 783 7662 7085 1856 5938 803 1619 1347 1440
% 10,1 5,2 10,7 18,9 2,0 1,5 14,3 13,2 3,5 11,1 1,5 3,0 2,5 2,7
Totaal
53640
100
Pagina 17 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Naast de homepage zijn de volgende onderdelen het best bezocht: 1. Etiketteren (18,9%) 2. Veelgestelde vragen (14,3%) 3. Wetgeving (13,2%) 4. Publicaties (11,1%) Deze vier onderdelen genereren bijna 60% van het totaal aantal bekeken pagina’s.
Pagina 18 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
4
Overige activiteiten
4.1
Nieuwsbrief Naast het afhandelen van vragen verstuurd de helpdesk enkele keren per jaar ook een digitale nieuwsbrief EU-GHS. Het doel van de nieuwsbrief is het actief informeren van de doelgroep over belangrijke actuele zaken over EU-GHS. Abonneren op de nieuwsbrief is mogelijk via een optie “abonneren” aan de rechterkant van de startpagina op de website. Het aantal abonnees is momenteel 322. Vergeleken met 2009 is het aantal abonnes gestegen met 123. In 2010 zijn twee nieuwsbrieven verzonden. Onderwerpen waren o.a. informatie over de meldingsplicht, het indelen en etikettering van stoffen in registratiedossiers, de handhaving van EU-GHS, de Leges Verordening en nieuws over publicaties en activiteiten van ECHA. Alle nieuwsbrieven zijn terug te vinden in het nieuwsarchief op de website.
4.2
Voorlichting De medewerkers van de helpdesk geven op verzoek of op eigen initiatief ook presentaties op bijeenkomsten van brancheorganisaties. Ook wordt via een stand op informatiemarkten een brede doelgroep geïnformeerd over de verordening. Daarnaast brengen zij ook het voorlichtingsmateriaal (brochure, informatiebladen, pictogrammenkaartjes) en de website met digitale informatieproducten (o.a. voorbeeldpresentaties, poster van Wms naar EU-GHS) onder de aandacht. De EU-GHS helpdesk is met een stand op de informatiemarkt van de Landelijke stoffendag van TNO/SZW aanwezig geweest. Er is inhoudelijk bijgedragen aan de landelijke voorlichtingsdagen van Kamers van Koophandels en MKB Nederland, Kenniscentrum InfoMil Schakeldagen specifiek voor overheden. Ook is op verzoek voorlichting over de regelgeving gegeven op een regionale bijeenkomst van gemeentelijke en provinciale vergunningverleners en toezichthouders in de Provincie Friesland. De informatieverstrekking richtte zich op de relatie met de Nederlandse (afgeleide) regelgeving en de consequenties van EUGHS voor opslagsituaties binnen inrichtingen. De schatting is dat de behoefte om voorlichting bij de doelgroep overheden zal toenemen. Dit omdat ze in de praktijk bij controle van inrichtingen steeds vaker geconfronteerd zullen worden met de nieuwe etikettering.
Pagina 19 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
4.3
Opleiding en trainingen In 2009 hebben medewerkers van de helpdesk op verzoek van de Stuurgroep Handhaving REACH/EU-GHS een basistraining EU-GHS gegeven aan ca 100 inspecteurs van de nieuwe Voedsel en Warenautoriteit, Arbeid Inspectie, VROMInspectie, Inspectie Verkeer en Waterstaat en het Staatstoezicht op de Mijnen. In 2010 is aan dezelfde groep een verdiepingscursus gegeven.
4.4
Internationale samenwerking Namens de Helpdesk neemt het RIVM deel aan het Europese netwerk van alle nationale helpdesks (Helpnet) en ECHA. De hoofdtaak van dit netwerk is op een effectieve manier te zorgen voor de harmonisatie van antwoorden op veelgestelde of gecompliceerde vragen. Verder heeft het netwerk een belangrijke rol in het signaleren van lastige interpretatievraagstukken. Daarvoor draagt het oplossingen aan die worden besproken in het overleg van de competente autoriteiten van de lidstaten, de Europese Commissie en ECHA. De communicatie in Helpnet gaat via een beveiligde internetapplicatie waarin wordt gediscussieerd over actuele vragen, via telefonisch overleg, een vergadering van de Helpnetstuurgroep (2 maal per jaar) en werkgroepen. Verder wisselt het netwerk informatie uit over de werkwijze van de nationale helpdesken bij de voorlichting aan bedrijven over de verordening. Tenslotte vindt ook informatie-uitwisseling over nationale en Europese ontwikkelingen plaats die relevant zijn in het kader van de EU-GHS. In 2010 zijn twee bijeenkomsten bijgewoond. Verder is een bijdrage geleverd aan meer dan zeventig nieuwe en tien bestaande veelgestelde vragen die in EU-verband in 2010 zijn vastgesteld. Het totale aantal veelgestelde vragen bedraagt momenteel 94. Daarnaast verwijst de website ook naar de veelgestelde vragen van ECHA.
4.5
Telefonisch onderzoek brancheorganisaties In de periode augustus tot en met september 2010 heeft de helpdesk 26 brancheorganisaties telefonisch geïnterviewd. De bedoeling was om inzicht te krijgen in hoeverre zij inmiddels geïnformeerd zijn over EU-GHS en welke acties zij richting hun leden hebben ondernomen. Samengevat zijn de resultaten: 83% van de geïnterviewde brancheorganisaties geeft aan bekend te zijn met EU-GHS. Echter een klein aantal, dat wel degelijk met chemische stoffen te maken heeft, zegt zich niet te herkennen als sectoren die chemische stoffen gebruiken “we doen niets met chemische stoffen”. Het gaat bijvoorbeeld om organisaties in de smeermiddelen-, petroleum- en betonsector. Ruim 40% van de geïnterviewde brancheorganisaties schat in dat EU-GHS ‘heel veel’ tot ‘veel’ gevolgen zal hebben voor de eigen achterban terwijl 60% denkt dat EU-GHS nauwelijks of geen gevolgen heeft voor de eigen branche. De website werd door de brancheorganisaties als “goed” beoordeeld in termen van volledigheid en kwaliteit. 68% van de geïnterviewde brancheorganisaties zegt dat ze hun leden over EU-GHS hebben geïnformeerd. Er zijn grote verschillen in de intensiteit van deze voorlichtingsactiviteiten. Brancheorganisaties noemen de volgende problemen bij de implementatie van EU-GHS: ‘overclassificatie’, etikettering (opmaak en inhoud), relatie met andere wetgeving, het opnieuw beoordelen en indelen van producten, en het wijzigen van werkplekinstructiekaarten. Tenslotte zeggen brancheorganisaties Pagina 20 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
behoefte te hebben aan een praktische vertaling van de wettekst voor concrete situaties. In dit verband worden de volgende informatieproducten genoemd: -
sectorspecifieke informatie
-
casussen behandelen / koppeling met de praktijk
-
praktische antwoorden bij uitleg van de wettekst
-
“een vaste contactpersoon waar ik zaken mee kan afstemmen”
De helpdesk heeft op bovenstaande geanticipeerd door op de website een uitwerking te plaatsen van praktijkvoorbeelden.
Pagina 21 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
5
Blik op de toekomst
Lidstaten hebben de verplichting om een helpdesk te hebben vanaf de inwerkingtreding van EU-GHS. Het gaat daarbij om een doorlopende taak. De exacte omvang en invulling van de helpdesk in 2011 en de jaren daarna is moeilijk te voorspellen. Op basis van de ervaringen in 2010 wordt in 2011 eenzelfde aantal vragen verwacht als in 2010 (geschat op ca 400). De vraagstellers worden zoveel mogelijk aangemoedigd eerst de informatie op de website te raadplegen. De verwachting is dat de helpdesk in 2011 veel vragen zal ontvangen over het indelen en het etiketteren van met name mengsels maar ook de relatie van EU-GHS met andere beleidsterreinen zoals externe veiligheid (PGS15). Voor het onderwerp indelen en etiketteren van mengsels is informatie beschikbaar op de website. Waar nodig wordt de informatie op de website aangevuld of verbeterd en worden hierop nieuwe veelgestelde vragen geplaatst. Na 2011 is de verwachting dat het aantal vragen zal toenemen omdat bedrijven dan aan de slag moeten met het herindelen van mengsels. Dit is een inhoudelijk complexer onderwerp waarmee meer (kleinere) bedrijven te maken hebben.
Pagina 22 van 23
| Definitief | Jaarverslag EU-GHS Helpdesk | 10 mei 2011
Lijst van afkortingen Afkorting CLP ECHA EU-GHS FAQ GHS PGS 15 REACH SIEF VWS nVWA
Toelichting Classification, labelling en Packaging European CHemicals Agency Europese versie van het Globally Harmonised System for classification, labelling and packaging of substances Frequently Asked Question Globally Harmonised System for classification, labelling and packaging of substances Publiecatiereeks Gevaarlijke Stoffen nr 15 Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperkingen van Chemische stoffen Substance Information Exchange Forum. Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Nieuwe Voedsel en Warenautoriteit
Pagina 23 van 23