Jaarverslag 2010 Save the Children. Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010 Save the Children

Postbus 82061 2508 EB Den Haag Tel: +31 (0) 70 338 44 48 Fax: +31 (0) 70 350 12 79 [email protected] www.savethechildren.nl Giro 809

Jaarverslag 2010

foto cover / panos pictures foto cover : save the: akash children the children foto the: save children foto: save

Inhoudsopgave

Voorwoord van de voorzitter.......................................... 3 Verslag van de directie.................................................... 4-5 Tijdslijn ............................................................................... 6-7 1.

Save the Children international........ 8-11 1. Theorie van verandering.......................................... 2. Visie............................................................................... 3. Missie............................................................................ 4. Waarden....................................................................... 5. Een nieuwe organisatie............................................. 6. Wereldwijd de grootste........................................... 7. Jaarverslagen...............................................................

2. Save the Children Nederland........... 12-17 1. Naam en doelstelling................................................ 2. Evaluatie beleid 2006-2010...................................... Beleidscyclus............................................................... 3. SWOT-analyse.............................................................

foto: save the children

3. Programma’s....................................... 18-51 1. Uitgangspunten........................................................... 1.1 Noodhulp, wederopbouw ................................. en structurele hulp............................................... 1.2 Focus op fragiele staten................................... 1.3 Een complete aanpak ...................................... 2. Resultaten..........................................................22-43 2.1 Afrika...................................................................... Rewrite the Future............................................. Oeganda .............................................................. Democratische Republiek Congo................... 2.2 Azië......................................................................... India........................................................................ Afghanistan ......................................................... Pakistan................................................................. 2.3 Latijns-Amerika................................................... Haïti....................................................................... 2.4 Oost-Europa........................................................ Georgië................................................................. 3. Financiering programma’s..............................44-46 4. Overzicht programma’s..................................47-51 4. Draagvlak in Nederland.................... 52-61 1. Inleiding........................................................................ 2. Communicatie............................................................ 1. Campagnes.............................................................. Stop Kindersterfte!............................................. Externe campagnes............................................ 2. Online....................................................................... 3. Publicaties................................................................ 4. Voorlichting.............................................................. 5. Vrijwilligers..............................................................

3. Particuliere fondsenwerving.................................... 1. Donateurs............................................................... 2. Speciale acties......................................................... 4. Samenwerkingsverbanden........................................

5. Corporate partners..................................................

6. Lobby en draagvlakversterking...............................

5. Doelstellingen 2011............................ 62-63 6.

Toezicht en bestuur........................... 64-67 1. Raad van Toezicht...................................................... 2. Directie........................................................................ 3. Verantwoordingsverklaring......................................

7. Organisatie.......................................... 68-71 1. Structuur...................................................................... 2. Personeelsbeleid........................................................ 8. Risicobeheersing................................. 72-75 1. De risico’s.................................................................... 2. Gedragscodes en kwaliteitsstandaarden.............. 9. Financiën.............................................. 76-87 1. Samengevatte Jaarrekening...................................... 2. Financiële resultaten internationaal.......................


Voorwoord van de voorzitter

D

e tijd die u nodig heeft voor het lezen van deze zin is vier seconden. In deze vier seconden sterft ergens ter wereld een kind jonger dan vijf jaar. Dat zijn elke dag 22.000 kinderen. Dag in, dag uit. 90% van deze kinderen sterft door ondervoeding of door betrekkelijk eenvoudig te genezen ziekten als mazelen, diarree en malaria. In 2010 luidde Save the Children met een nieuwe mondiale campagne: Stop kindersterfte! de noodklok om dit probleem aan de orde stellen. In een groot aantal landen hebben we inmiddels gezondheidsprogramma’s opgezet om kindersterfte terug te dringen. Ook Save the Children Nederland levert een belangrijke bijdrage aan deze campagne en concentreert zich daarbij op kinderen in de Indiase sloppenwijken. Voor Save the Children Nederland stond 2010 in het teken van bezinning en nieuwe lijnen uitzetten. Het was het láátste jaar van de meerjarenstrategie (2006-2010). De opgedane ervaringen zijn meegenomen in de nieuwe meerjarenstrategie die onze organisatie de komende jaren richting zal geven. Internationaal vaart Save the Children sinds dit jaar een nieuwe koers die de organisatie moet voorbereiden op de toekomst. Doel is een betere samenwerking en daarmee een grotere slagkracht in het veld. Dat vraagt de nodige inzet en flexibiliteit van alle lidorganisaties, maar bij iedereen leeft de bereidheid om de organisatie nog verder te verbeteren. In hoofdstuk 6 vindt u de verantwoordingsverklaring van de Raad van Toezicht.

Save the Children is een organisatie van een lange adem. Al meer dan 90 jaar zetten we ons in voor kinderen waar ook ter wereld. En dat blijven we doen zolang als dat nodig is. Dat lukt ons alleen dankzij de inzet van heel veel bevlogen vrijwilligers die zich belangeloos voor ons inzetten. Dankbaar zijn we ook voor de bijdragen van trouwe institutionele donoren als het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Unie. En niet te vergeten de Nationale Postcode Loterij die de jaarlijkse bijdrage dit jaar heeft verdubbeld. Daarmee kunnen we dubbel zoveel werk verzetten! Verder zijn we blij met de steun van bestaande corporate partners en verwelkomen we nieuwe partners uit het bedrijfsleven. Zij uiten hun maatschappelijke betrokkenheid op gulle en soms originele wijze, bijvoorbeeld door het opzetten van een Leadership Academy. Hierover leest u meer op pagina 59. Save the Children. Onze missie ligt in onze naam besloten. We komen op voor de rechten van de allerkleinsten, in het bijzonder voor kinderen die leven in landen waar oorlog en geweld aan de orde van de dag zijn. We geven ze te eten.We zorgen voor medicijnen als ze ziek zijn. Leren ze rekenen en schrijven. En vertellen hoe ze voor zichzelf op kunnen komen. Kortom, we empoweren kinderen zodat ze opgroeien tot mondige volwassenen die met beide benen op de grond staan. Want elk kind verdient een kans.

Rik van Slingelandt Voorzitter Raad van Toezicht

Verslag van de directie

Het jaar begon met een grote schok 2010 was nog maar net begonnen toen de wereld werd opgeschrikt door een van de grootste natuurrampen uit de recente geschiedenis. Op 12 januari om half zes lokale tijd werd het dichtstbevolkte deel van Haïti getroffen door een aardbeving van 7.0 op de Schaal van Richter. “Dit is helemaal mis”, zei onze noodhulpcoördinator de ochtend na de ramp. Helaas kreeg hij gelijk. Ruim 200.000 mensen overleefden de ramp niet, 300.000 mensen raakten gewond, miljoenen waren hun huis kwijt en ontelbaar veel kinderen verloren hun ouders. Save the Children is al 25 jaar actief in Haïti en kent het land goed. Op het moment van de ramp werkten er zo’n 160 mensen van Save the Children. In de weken na de ramp is dit aantal opgeschaald tot meer dan 1.000. Save the Children werkt in samenwerking met de Verenigde Naties en coördineert samen met Unicef alle activiteiten die in het getroffen land rond onderwijs plaatsvinden. Ruim een maand na de aardbeving, op 24 februari 2010, reisde ik naar het eiland om zelf poolshoogte te nemen. De eerste aanblik die het land bood viel mee. Direct bij het vliegveld was de schade beperkt gebleven. Dat beeld veranderde snel toen we verder reden, de hoofdstad Port-au-Prince in. Vele huizen, kantoorgebouwen en winkels waren deels of helemaal ingestort. Ik zag enorme puinhopen, waar niemand levend uit kan zijn gekomen.Tussen al dat puin bollen van plastic; heel veel kleine Coleman koepeltentjes van het type dat momenteel zo populair is in de zomer op de Europese campings. Alleen moeten de mensen er hier wel in wonen. Ook zijn er tentenkampen opgezet met veel provisorische voorzieningen van doeken en stukken zeil en plastic, verstrekt door internationale hulporganisaties. In de straten hadden de mensen, zo goed en zo kwaad als het ging, hun dagelijkse bezigheden hervat. Op de stoep handeltjes van etenswaren en huishoudelijke benodigdheden. Tijdens mijn verblijf bezocht ik een aantal plekken waar Save the Children actief was, zoals scholen, tentenkampen, plekken waar voedsel werd uitgedeeld en een gezondheidspost. Bij het schrijven van dit directieverslag is het inmiddels een jaar later, en ik maak me zorgen als ik zie hoeveel er nog te doen is in dit land.

De wederopbouw komt maar mondjesmaat op gang. De toch al extreme armoede en de falende overheid bemoeilijken dit proces van wederopbouw. Ondanks de enorme inspanningen die ook de medewerkers van Save the Children doen, gaat het gewoon niet zo snel en effectief als we zouden willen. Vanzelfsprekend zal Save the Children er alles aan doen om de taken die wij op ons hebben genomen naar beste vermogen uit te voeren.

Moessonregens overspoelen Pakistan Bijna een half jaar later, eind juli 2010, diende een tweede grote ramp zich aan, dit keer in Pakistan. Door hevige moessonregens traden de rivieren in de Indusvallei buiten hun oevers. Enorme modderstromen zetten een gebied vier keer zo groot als Nederland onder water. De moessons troffen vooral het noordwesten van het land, aan de grens met Afghanistan. Maar ze leidden daarna tot enorme overstromingen in de zuidelijke delta. Meer dan 20 miljoen mensen werden in meer of mindere mate getroffen door dit natuurgeweld. De ramp werd pas geleidelijk zichtbaar. Daarom duurde het even voordat de internationale gemeenschap de alarmbel rinkelde. Toen eenmaal duidelijk werd dat het ook hier om een catastrofe ging, kwamen de eerste noodhulpactiviteiten op gang. Net als in Haïti, is Save the Children ook al vele jaren actief in Pakistan. En ook hier werd ons team in hoog tempo opgeschaald om zoveel mogelijk slachtoffers te kunnen helpen.

Giro 555 voor Haïti en Pakistan Save the Children is deelnemer van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO). Dankzij de giften via Giro 555 hebben we in Haïti en Pakistan de eerste nood kunnen lenigen door het verstrekken van overlevingspakketten, tenten en andere hulpgoederen. Ook is een start gemaakt met de wederopbouw in beide landen.

Stop Kindersterfte! Ook op het gebied van structurele hulp hebben we niet stil

gezeten. Save the Children lanceerde begin 2010 een nieuwe mondiale gezamenlijke campagne: Stop Kindersterfte! Met deze campagne vraagt Save the Children extra aandacht voor dit nijpende probleem in veel ontwikkelingslanden. Negentig procent van deze sterfgevallen wordt veroorzaakt door ondervoeding of door eenvoudig te voorkomen ziekten. Save the Children wil in 2015 vijftig miljoen kinderen en vrouwen hebben bereikt met onze voorlichting en medische hulp. Verder zullen we overheden aanspreken op hun verantwoordelijkheid om kinderen te helpen overleven. In Nederland ondersteunen we, met financiering van de Nederlandse Postcode Loterij, deze wereldwijde campagne met de publieksactie ‘Brei mee voor India’. Met deze actie brengen we de omvang van kindersterfte breed onder de aandacht en laten we zien op welke manier we dit probleem aanpakken.

Eén gezamenlijke koers In 2010 waren we in veel opzichten volop in beweging. Het was het eerste jaar van de nieuwe corporate strategie van Save the Children. Een betere centrale regie en een strakkere coördinatie van het werk staan hierin centraal. De komende jaren zullen we de leiding en uitvoering van het werk in ontwikkelingslanden bundelen in een centrale uitvoeringsstructuur: de International Program Unit (IPU) met zeven regiokantoren en geïntegreerde veldkantoren in de landen waar Save the Children actief is. Hiermee streven we verschillende belangrijke doelen na: verbetering van de levensomstandigheden voor kinderen op grote schaal door krachtenbundeling, versterking van onze lobby en belangenbehartiging, verhoging van de kwaliteit van programma’s, meer focus, grotere efficiëntie en effectiviteit in de werkprocessen. Dit verslagjaar hebben we veel voorbereidend werk verzet om de nieuwe strategie gestalte te geven. De eerste resultaten van deze nieuwe aanpak zullen in 2011 zichtbaar zijn. Zo’n ingrijpende wijziging in de organisatiestructuur gaat vanzelfsprekend niet zonder slag of stoot. Samen met andere lidorganisaties en Save the Children International besteden we veel aandacht aan een goede invoering van het nieuwe model. Dit vergt veel tijd en energie, waarvan we de komende jaren de vruchten zullen plukken. In 2010 werd ook de meerjarenstrategie 2006-2010 van Save the Children Nederland afgesloten. Wij zijn de afgelopen

Verslag van de directie

namelijk hiertoe al in 1990 verplicht krachtens het ratificeren van het Verdrag voor de Rechten van het Kind. Volgens dit Verdrag heeft elk kind recht op scholing en medische zorg. Maar ook zonder dit Verdrag zou het verbeteren van de levensomstandigheden van kinderen onderdeel moeten zijn van ons aller mondiale burgerschap.

Resultaten in cijfers

jaren flink gegroeid. Dit blijkt uit de jaarlijkse omzet, het aantal programma’s, de omvang van die programma’s en het aantal werknemers. De doelen die in 2006 zijn gesteld waren ambitieus.Terugkijkend op deze periode mogen we al met al heel tevreden zijn over de behaalde resultaten.Wij hebben in onze nieuwe strategie 2011-2015 dan ook voortgebouwd op wat goed was en daar waar nodig bijgestuurd. Over onze plannen leest u verderop in dit jaarverslag.

Veranderingen in het politieke en maatschappelijke klimaat Nederland staat van oudsher bekend om de grote maatschappelijke betrokkenheid van haar inwoners en om haar open en tolerante cultuur. Hierin zien we steeds meer verandering optreden en dat stemt tot bezorgdheid. Er is een roep om vooral de eigen problemen op te lossen. In maatschappelijke discussies worden nut en noodzaak van ontwikkelingssamenwerking in twijfel getrokken. Het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid Minder pretentie meer ambitie verwoordt kritiek en roept op tot een herbezinning op de rol van internationale samenwerking, die weer gewoon ontwikkelingshulp wordt genoemd. Meer aandacht voor de economie en de kracht van Nederland staan nu bij beleidsadviezen centraal. Over het belang van onderwijs en gezondheidszorg, de kern van ons werk, is de Raad sceptisch: het ziet weinig tot geen toegevoegde waarde voor Nederland. Met ons werk hopen en verwachten we het tegendeel te bewijzen. Bovendien gaat de Raad voorbij aan een zwaarwegend argument om wél te kiezen voor het verbeteren van onderwijs en gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Ons land heeft zich

Op financieel gebied heeft Save the Children een goed jaar achter de rug. Onze inkomsten waren dit jaar hoger dan begroot en stegen van € 14,9 miljoen in 2009 naar € 18,8 miljoen, een stijging van 26 procent. Dit mooie cijfer geeft echter een enigszins vertekend beeld, want een deel van deze inkomsten is incidenteel en afkomstig uit de noodhulpacties SHO Haïti (€ 2,2 miljoen) en Pakistan (€ 0,8 miljoen). Bovendien leverde de extra trekking van de Nationale Postcode Loterij die jaarlijks wordt gehouden een eenmalig bedrag van € 1,6 miljoen op. Dit komt ten goede aan het gezondheidsprogramma dat wij samen met onze collega’s van Save the Children India hebben ontwikkeld voor het bestrijden van de kindersterfte in de sloppen van Delhi. Hiermee geven wij concreet vorm en inhoud aan onze nieuwe campagne Stop Kindersterfte! Wij zijn buitengewoon verheugd met het besluit van de Nationale Postcode Loterij haar bijdrage aan Save the Children structureel te verhogen van € 0,5 naar € 1 miljoen per jaar. In een tijd waarin structurele inkomensstromen steeds onzekerder worden, legt deze verhoging een belangrijke basis onder ons werk in de komende jaren. Dit geldt evenzeer voor de subsidie vanuit het Medefinancieringsstelsel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken die in november 2010 aan Save the Children en haar coalitiepartners werd toegekend voor de periode 2011-2015. Save the Children zal voor deze periode een subsidie ontvangen van € 14,2 miljoen. In een jaar waarin het economisch klimaat nog altijd somber was, is de organisatie er in geslaagd de inkomsten uit eigen fondsenwerving te laten stijgen naar bijna € 3,3 miljoen tegenover € 2,8 miljoen in 2009. Helaas kan dit niet gezegd worden van de inkomsten uit subsidies van overheden. Deze subsidies zijn al jaren de grootste bron van inkomsten van de organisatie en daalden van € 11,2 miljoen in 2009 naar € 9,5 miljoen in 2010. Een forse daling die vraagt om een extra inspanning. Een

voorbeeld hiervan is het onderwijsprogramma in Pakistan, waar tijdens de opstartfase vertraging is opgelopen waardoor ook de subsidieontvangsten vertraagd werden. Inmiddels is een inhaalslag in gang gezet. Tot slot kan de terugval van de subsidies niet los gezien worden van het klimaat van bezuinigingen, zowel in Nederland als in de Europese Unie, waaraan ook de sector Ontwikkelingssamenwerking niet ontkomt. Aan de kostenzijde heeft Save the Children “goed op de kleintjes gepast”. Hoewel de groei van onze activiteiten ook uitbreiding van onze organisatie vergt, letten wij hierbij sterk op onze kosten. Het percentage uitvoeringskosten bedroeg in 2010 8% (tegenover 7,6% in 2009), daar waar de organisatie zichzelf een norm van maximaal 12% heeft opgelegd. De totale uitgaven zijn uitgekomen op € 16,3 miljoen. Het verschil van € 2,4 miljoen met totale inkomsten wordt voor een belangrijk deel verklaard doordat een deel van de inkomsten uit de SHO-acties na 2010 wordt besteed.

De juiste teamspirit Een directeur kan niet zonder de mensen met wie hij werkt. In dat opzicht prijs ik mijzelf gelukkig. In de afgelopen jaren zijn we uitgegroeid tot een hechte club die steeds beter op elkaar ingespeeld raakt. Professioneel, betrokken en altijd bevlogen. Kortom, een team waar je als directeur trots op mag zijn. Maar ook buiten de muren van Save the Children werken vele mensen belangeloos mee aan het vormgeven van onze idealen. Dankzij onze institutionele en particuliere donateurs en vrijwilligers konden we ook dit jaar weer heel veel gestelde doelen realiseren. Ondanks de woelige tijden kijken we dan ook met een tevreden gevoel terug op het afgelopen jaar en vol verwachting vooruit! Holke Wierema Directeur

6

Jaaroverzicht

12 januari

2221januari januari

4 februari

Haïti wordt opgeschrikt door een krachtige aardbeving, die een enorme verwoesting veroorzaakt. Save the Children neemt direct deel aan de grootscheepse hulpactie. (pagina 39)

zamelt massaal geld in voor Haïti. RuimNederland 83,5 miljoen Het aandeel van Save the Children is bijna opgehaald voor Haïti! € 3 miljoen, waarvan in 2010 € 2.2 miljoen ontvangen is. Met dit bedrag draagt Save the Children Nederland bij aan het ‘Build Back Better’ programma van Save the Children International. (Pagina 39)

De Nationale Postcode Loterij financiert het programma ‘Voorkom kindersterfte in de sloppenwijken van Delhi”. Dankzij de steun van de Nationale Postcode Loterij kan Save the Children daar met mobiele klinieken medische zorg en voorlichting bieden. (Pagina 45)

7 april

1 mei

15 mei

BABY Born lanceert ‘Save the Children’ poppenlijn.

Eerste mobiele kliniek is operationeel in de sloppenwijken van Delhi. Op deze dag starten ook de gezondheidsprogramma’s in Oeganda en DR Congo. (Pagina 33)

De resultaten van het Schokland programma zijn een bron van inspiratie voor alle partners die aan onderwijs in fragiele staten werken.

13 augustus

15 september

SHO opent Giro 555 voor Pakistan. Save the Children is één van de deelnemers. (Pagina 37)

Officiële vaststelling van de Meerjaren Strategie 2011-2015. (pagina 65)

19 september

Dam-tot-Dam loop. 50 vrijwilligers en 65 medewerkers van Corio lopen voor Save the Children. (Pagina 53)

4 november

5 november

Start jaarlijkse ‘Soft Toys’ campagne van IKEA. (Pagina 60)

Orkaan Thomas raast over Haïti. Om de daarop volgende cholera uitbraak een halt toe te roepen biedt Save the Children Nederland een bijdrage uit het KinderNoodhulpFonds. (Pagina 41)

21 september Save the Children en Corio gaan een meerjarig partnerschap aan. (Pagina 59)

15 november

25 september Lancering ‘Brei voor India’ actie in het kader van de Stop Kindersterfte campagne. Het Nederlands publiek wordt gevraagd een mutsje te breien voor pasgeborenen in de sloppenwijken van Delhi. Ook de vrijwilligers zetten zich in om deze actie tot een succes te maken. (Pagina 54)

Save the Children publiceert het rapport “The Future is Now: education in conflict affected countries” waarin de resultaten van de vier jaar durende ‘Rewrite the Future’ campagne ten behoeve van onderwijs in conflictgebieden beschreven zijn. Dit rapport geeft bovendien inzicht in hetgeen nodig is om kinderen in conflictgebieden ook in de toekomst onderwijs te kunnen bieden. (Pagina 55)

Jaaroverzicht

13 februari

5 maart

Save the Children Nederland ontvangt ISO certificering. Aan de organisatie wordt het ISO90001:2008 certificaat toegekend. Een bevestiging dat Save the Children haar bedrijfsvoering op professionele wijze aanpakt. (Pagina 74)

Jaarverslag 2009

J a a r v e r sla

Save the Children start met de vijfjarige, wereldwijde campagne ‘Stop Kindersterfte’. Met een aftrap in kranten en een uitzending bij Tijd voor Max vraagt Save the Children aandacht voor onnodige kindersterfte. (Pagina 53)

16 mei

21 mei

Eerste ledenvergadering onder de nieuwe meerjarenstrategie vindt plaats in Delhi, India.

Wensbron Efteling bestaat 25 jaar. De opbrengst gaat naar Save the Children. (Pagina 60)

g 20 0 9

15 oktober

Save the Children

Save the Children wordt 5 bij de Transparantprijs, de prijs voor het meest onderscheidende en inzichtelijke jaarverslag. (Pagina 55) e

5 juli

Gedurende het WK Voetbal doet Save the Children mee aan aan de campagne 1 GOAL.Youp van ’t Hek en Guus Meeuwis dragen bij door de opbrengst van de WK single ‘Majesteit’ aan Save the Children te doneren.

30 maart Save the Children opent 5 buurt21 mei centra in Georgië,om kinderen een veilige plek Wensbron te geven omEfteling te spelen en te leren. bestaat (Pagina 25 43)jaar

29 juli Hevige moessonregens zorgen voor grote overstromingen in Pakistan. Save the Children start direct met het bieden van noodhulp. (Pagina 37)

30 oktober

1 november

Uitgave van het boek ‘Safe You – Safe Me’ in acht lokale talen in India. Dit boek maakt Indiase kinderen bewust van de mogelijkheden om geweld en mishandeling te herkennen bij zichzelf of anderen en hoe zij hier actie op kunnen ondernemen.

Aan het Dutch Consortium for Rehabilitation – een samenwerkingsverband van CARE Nederland, Healthnet/TPO, Save the Children en ZOA Vluchtelingenzorg – wordt MFS 2 financiering toegekend ten behoeve van wederopbouw in een aantal fragiele staten in Afrika.

19 november

30 december

31 december

Tijdens het Kinderrechtenweekend wordt de fototentoonstelling ‘Kinderen de toekomst’ van de Samenwerkende KinderFondsen geopend. (Pagina 55)

De eindstand in 2010 van de ‘Brei voor India’ actie is 140.000 mutsjes. De totale eindstand zal pas in 2011 bekend zijn. (Pagina 54)

Het MFS 1 onderwijsprogramma in het kader van ‘Rewrite the Future’ wordt afgesloten. (Pagina 25)

7

1. Save the Children International

foto: frederic courbet foto: save the children

Save the Children International

2010 was het eerste jaar van de nieuwe internationale meerjarenstrategie (2010-2015). Voor het eerst in het bestaan van de organisatie hebben alle leden zich gecommitteerd aan gezamenlijke uitgangspunten.

1.1 Theorie van verandering Elke lidorganisatie van Save the Children heeft haar eigen signatuur. Maar we zijn eensgezind in ons streven om een betere wereld te creëren voor kinderen. Onze leidraad hierbij is de Theorie van verandering. Wij geloven in het onmogelijke mogelijk maken. In een wereld waar alle kinderen gelijke kansen hebben. Daar vechten we voor.

1.3 Missie Het bewerkstelligen van doorbraken in de manier waarop de wereld omgaat met kinderen, en directe, blijvende veranderingen in het leven van kinderen tot stand brengen.

Ambitie We stellen hoge eisen aan onszelf en aan onze collega’s, we zijn ambitieus in onze doelstellingen en we doen er alles aan om de kwaliteit van ons werk voor kinderen te verbeteren.

Samenwerking

1.4 Waarden Verantwoording We doen ons uiterste best om meetbare resultaten te behalen en om rekenschap af te leggen aan onze achterban en partners en bovenal aan de kinderen.

We respecteren en waarderen iedereen, we zien onze diversiteit als een voordeel en we werken met partners om – met een wereldwijde bundeling van krachten – daadwerkelijk een verschil te maken voor kinderen.

Creativiteit We staan open voor nieuwe ideeën, we grijpen kansen voor verandering aan en we nemen verantwoorde risico’s om te komen tot duurzame oplossingen voor en met kinderen.

We doen dit door….

• kinderen een stem te geven We komen op voor de rechten van kinderen, speciaal voor kinderen die leven in de moeilijkste omstandigheden.

• te innoveren We ontwikkelen goede en praktisch toepasbare oplossingen voor problemen waarmee kinderen te maken hebben.

• samen te werken We werken samen met kinderen, maatschappelijke organisaties, (lokale) gemeenschappen, overheden en de private sector om kennis te delen en elkaars capaciteit te versterken.

• op grote schaal resultaten te behalen We staan garant voor kwaliteitsprogramma’s en een goed beleid voor kinderen. We wenden onze kennis aan voor het bewerkstelligen van duurzame resultaten op grote schaal.

1.2 Visie Een wereld waarin ieder kind recht heeft op leven, bescherming, ontplooiing en participatie. foto: save the children




Integriteit We streven ernaar om te voldoen aan de hoogste maatstaven wat betreft eerlijkheid en gedrag; we doen niets wat onze goede naam kan schaden en we handelen altijd in het belang van kinderen.

zoals Nederland, betekent het waarschijnlijk een stijging van overheadkosten. Dat is ongewenst. Gelukkig is daar bij het hoofdkantoor begrip voor en worden er oplossingen gezocht voor dergelijke onbedoelde gevolgen van de intensievere samenwerking.

1.5 Een nieuwe organisatie

1.6 Wereldwijd de grootste

Tot 2010 werden de programma’s in de ontwikkelingslanden aangestuurd vanuit de hoofd- en regionale kantoren van de lidorganisaties. In de programmalanden waren vaak meerdere lidorganisaties gelijktijdig onder eigen vlag actief. Met ingang van 2010 wordt gewerkt aan een nieuwe structuur. In deze nieuwe structuur komt de regie van de uitvoering in het veld in handen van een centraal geleide programmaeenheid, de International Program Unit (IPU). De IPU is gevestigd in Londen. De regionale structuur zal op termijn grotendeels verdwijnen. Ook zal Save the Children voortaan in de programmalanden als één organisatie aanwezig zijn.

Met 29 lidorganisaties, actief in ruim 120 landen, is Save the Children International de grootste onafhankelijke kinderrechtenorganisatie ter wereld. Alle leden van Save the Children International voeren een zelfstandig beleid en leggen daarover verantwoording af. Binnen de federatie is Save the Children Nederland een middelgrote lidorganisatie die in 2010 deelnam aan programma’s in meer dan 20 landen. Save the Children Nederland maakt daarbij gebruik van het bestaande internationale netwerk van Save the Children veldkantoren. Nederland zendt geen mensen uit naar veldkantoren, het werk in het veld wordt voor het grootste deel uitgevoerd door lokale medewerkers. De programma’s worden uitgevoerd door de veldkantoren. Save the Children Nederland blijft wel eindverantwoordelijk voor de programma’s die met geld van de Nederlandse organisatie zijn gefinancierd.

Er is het afgelopen jaar veel tijd en geld geïnvesteerd in de opzet van de IPU. 2010 was vooral het jaar van de voorbereidingen. Hiervoor moesten nieuwe juridische en financiële afspraken gemaakt worden tussen de internationale organisatie en de leden. Zo worden de statuten herzien en vijf overeenkomsten op het gebied van financiën en programmabeheer opgesteld. Deze wijzigingen maken de weg vrij voor de nieuwe koers van de organisatie. Voordelen van de IPU zijn een meer efficiënte manier van werken en financiële besparingen. Nadelen zijn er ook. Save the Children Nederland is binnen de internationale organisatie een van de meest kostenefficiënte lidorganisaties met lage overheadkosten. Dit komt onder andere doordat wij gebruikmaken van de veldkantoren van andere leden. Door het samenvoegen van kantoren en diensten van lidorganisaties worden voortaan alle lidorganisaties mede-eigenaar van en medeverantwoordelijk voor de veldkantoren. De gemiddelde overheadkosten nemen daarom over de hele linie af, maar voor sommige lidorganisaties die voorheen geen veldkantoren hadden,


1.7 Jaarverslagen Jaarlijks publiceert de internationale organisatie een jaarverslag. Deze jaarverslagen zijn verkrijgbaar via de website van Save the Children International (www.savethechildren.net) en het Nederlandse secretariaat (www.savethechildren.nl). Het jaarverslag van Save the Children International en de financiële cijfers over 2010 zijn nog niet beschikbaar op het moment dat Save the Children Nederland het jaarverslag over 2010 publiceert.


11

2. Save the Children Nederland foto: save the children

Save the Children Nederland

Save the Children is sinds 1981 in Nederland gevestigd. Aanvankelijk onder de naam Stichting Redt de Kinderen. Stichting Redt de Kinderen trad in 1988 toe tot de internationale federatie van Save the Children organisaties en draagt sinds 1993 de internationale naam. De internationale organisatie is al veel ouder. In 1919 legde de Engelse Eglantyne Jebb de basis voor een wereldwijde beweging die zou opkomen voor de rechten van het kind. Zij was geschokt door de erbarmelijke omstandigheden waaronder kinderen tijdens de Eerste Wereldoorlog leefden. Eglantyne trok zich het lot van deze kinderen aan en richtte in 1919 een fonds op om ze te helpen. De volgende stap was een internationale beweging voor kinderen: The international Save the Children Union, die in 1920 werd opgericht in Genève. De internationale organisatie bestaat dus al 91 jaar. Helaas, zouden we bijna zeggen. Want dat betekent dat er nog steeds grote groepen kinderen zijn die onze hulp dringend nodig hebben. In de geest van Eglantyne Jebb blijft Save the Children Nederland zich onverminderd inzetten voor die kinderen.

2.1 Naam en doelstelling De huidige statutaire naam is Stichting Save the Children Nederland. In de dagelijkse praktijk wordt de naam Save the Children gevoerd. De stichting zetelt in Den Haag.

Statutaire doelstelling Het verbeteren van de leefomstandigheden en toekomstperspectieven van kinderen en jongeren in moeilijke omstandigheden, waar ook ter wereld, ongeacht geslacht, ras, nationaliteit, geloof of politieke gezindheid, alsmede het verrichten van onderzoek en het uitvoeren van voorlichting en pleitbezorgingsactiviteiten ten behoeve van kinderen en jongeren in moeilijke omstandigheden. Save the Children committeert zich aan twee belangrijke documenten voor het realiseren van de statutaire doelstelling. Allereerst het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. En ten tweede de Millenniumdoelstellingen.

Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind Save the Children onderschrijft het belang van deze rechten, niet vanuit een gevoel van morele verplichting ten opzichte van kinderen die hulp nodig hebben, maar juist vanuit de idee dat kinderen recht hebben op een perspectiefrijk bestaan en daarin zelf actief kunnen handelen. Het Verdrag, dat in 1989 door de leden van de Verenigde Naties is aangenomen en inmiddels door bijna alle landen is geratificeerd, is verankerd in onze statuten en formuleert een groot aantal kinderrechten. Save the Children focust het beleid op het in praktijk brengen van drie basisrechten: het recht op onderwijs, het recht op gezondheidszorg en het recht op bescherming tegen uitbuiting en geweld.

De Millenniumdoelen De Millenniumdoelen zijn in internationaal verband vastgesteld. In het jaar 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen afgesproken om vóór 2015 een aantal belangrijke wereldproblemen aan te pakken. Save the Children draagt bij aan het realiseren van de volgende doelstellingen: 1. De armoede halveren en de hongersnood verminderen. 2. Elk kind naar school. 3. Mannen en vrouwen gelijkwaardig. 4. Minder kindersterfte. 5. Verbetering van de gezondheid van moeders. 6. Bestrijding van hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes. 7. Bescherming van het milieu, iedereen schoon drinkwater en minder mensen in sloppenwijken. 8. Het ontwikkelen van een wereldwijde samenwerking voor ontwikkeling.

2.2 Evaluatie beleid 2006-2010 De organisatie heeft met de strategische prioriteiten uit het Meerjaren Strategisch Plan 2006-2010 als leidraad vele ontwikkelingen doorgemaakt. Hieronder zijn de belangrijkste resultaten en lessen van de meerjarenstrategie 2006-2010 op een rij gezet.

13

14


Prioriteit 2. Jongeren betrekken bij ons werk Resultaten

2006

2010

35

90

Aantal vrijwilligers

1. Een nieuw opgezet vrijwilligers- en jongerenprogramma. Bijvoorbeeld het YES!-programma. De naam staat voor ‘Young Entrepreneurs for Schools’ en het doel was om kinderen en jongeren in Nederland te betrekken bij onze onderwijsprogramma’s. 2. Samenwerking met mediapartners als NCRV-radio, bijvoorbeeld in het jongerenambassadeursproject. 3. Nieuwe media (vernieuwde website, presentatie via social media en e-nieuwsbrief).

Wat we geleerd hebben


We hadden hoge verwachtingen van het YES!-programma, maar in de praktijk bleek dat het betrekken van jongeren bij ons werk lang niet altijd eenvoudig is. Het is bovendien arbeidsintensief en brengt kosten met zich mee die niet in directe zin worden terugverdiend. Hetzelfde gold voor de Jongerenambassadeurs. In de loop van dit jaar is besloten na afloop van de termijn van de huidige jongerenambassadeurs voorlopig geen nieuw team te werven. De kosten waren te hoog en het rendement was relatief te laag. Dus zoeken we naar andere manieren om jongeren te bereiken, vooral via social media en het vrijwilligersnetwerk.

Prioriteit 3. Lobby en advocacy Prioriteit 1. Groei door focus De focus op een beperkt aantal landen en thema’s heeft geleid tot de gewenste groei van de omzet. Bij de landen hebben we ons vizier vooral gericht op fragiele staten als Afghanistan, Pakistan, DR Congo en Soedan. Een duidelijk verschil met 2006 is dat we in 2010 een aantal grote, meerjarenprogramma’s hadden, bijvoorbeeld Rewrite the Future. Bij de thema’s concentreerden we ons vooral op onderwijs, aansluitend bij de internationale Rewrite the Future-campagne.

Resultaten

Baten

2006

2010

€ 7.789.769

€ 18.728.526

15,4 fte

22,1 fte

Omvang staf

Wat we geleerd hebben De opportunistische politiek die in een fragiel land wordt gevoerd, leerde ons dat ons werk van de ene op de andere dag kan worden beëindigd. Een belangrijke les, waarin wordt onderstreept dat naast focus ook spreiding en diversificatie een rol moeten spelen bij het langetermijnbeleid.

Resultaten We hebben met onze internationale onderwijscampagne Rewrite the Future veel aandacht en goodwill geoogst. Dit heeft onze positie ten aanzien van collega-organisaties en institutionele donoren gunstig beïnvloed. Verder wordt Save the Children door de overheid meer en meer gezien als een belangrijke speler. We zijn erin geslaagd om de kinderrechten blijvend op de kaart te zetten. Onder meer door de onderzoeksrapporten van Save the Children International.


Wat we geleerd hebben Save the Children is op internationaal vlak een geloofwaardige gesprekspartner voor overheden door de schaal waarop onze organisatie werkt en door de enorme hoeveelheid praktijkervaring die we hebben bij het uitvoeren van programma’s. Binnen Nederland zouden we dit nog meer kunnen verzilveren door ons specifieker te richten op politici en beleidsmakers. De komende jaren gaan we hier gerichter beleid op voeren.

Externe controles en evaluaties van onder andere de Nationale Postcode Loterij (2006), ECHO, de afdeling Noodhulp van de Europese Unie (in 2007 en 2010) en het Centraal Bureau Fondsenwerving (2008) zijn goed verlopen en positief beoordeeld. Uit deze en andere rapportages komt overwegend het beeld naar voren dat de organisatie zichzelf daadwerkelijk verbetert en op uiteenlopende terreinen vooruitgang boekt.

Wat we geleerd hebben Prioriteit 4. Professionalisering organisatie

Interne en externe toetsing en beoordeling zijn goede graadmeters. We gebruiken de feedback om de kwaliteit van ons werk te verbeteren.

Resultaten 1. M eer evenwicht in beschikbare kennis, ervaring en competenties onder het personeel. We hebben zowel jonge talentvolle als ervaren mensen aangenomen (managers, financieel en inhoudelijk specialisten). 2. Hervorming bestuurlijk model. In 2008 is Save the Children overgegaan naar een Raad van Toezichtmodel. De bestuurlijke verantwoordelijkheden liggen nu bij de directie, waarop de Raad van Toezicht toezicht houdt. 3. Het principe van ‘checks and balances’ is gemeengoed geworden binnen de organisatie, onder meer dankzij het inzichtelijk maken van procedures in een online handboek. 4. Meer IT-ondersteuning voor het personeelbeheer; een professioneel backupsysteem geïnstalleerd; thuiswerken mogelijk gemaakt.

Wat we geleerd hebben Medewerkers voelen zich beter ondersteund als de werkprocessen en verantwoordelijkheden helder zijn ingericht en gedocumenteerd. Ook stimuleren we mensen om zichzelf te blijven ontwikkelen op hun vakgebied door middel van bijscholing.

van kennis en het financieren van programma’s in betreffende landen. Dit met wisselend succes.

Wat we geleerd hebben We hebben geleerd dat samenwerken met andere Save the Children leden echt een win-winsituatie oplevert. Het onderzoeks- en promotiemateriaal over onderwijs in fragiele staten had Save the Children Nederland nooit alleen kunnen produceren. Doordat wij gebruik hebben gemaakt van materiaal van onze buitenlandse collega’s hebben we in Nederland bij het publiek en overheden de aandacht en fondsen weten te werven voor dit thema. Hiermee hebben we in de eerste plaats veel kinderen kunnen helpen, maar ook bijgedragen aan een sterkere internationale organisatie.

Prioriteit 6. Samenwerkingsrelaties aangaan Resultaten 1. Dutch Consortium for Uruzgan 2. Akkoord van Schokland 3. Toetreding tot de Samenwerkende Hulporganisaties 4. MFS II (Dutch Consortium for Rehabilitation), met ingang van 2011.

Wat we geleerd hebben In de praktijk blijken samenwerkingsvormen weliswaar arbeidsintensief, maar bovenal een goede manier elkaar aan te vullen en van elkaar te leren. Minder eenvoudig is de verdieping van samenwerkingsrelaties met zuidelijke partners. De werkwijze en de structuur van de internationale organisatie is daar deels debet aan.

Prioriteit 7.Voortrekker zijn binnen de internationale organisatie op het gebied van onderwijs in fragiele staten en het versterken van lokale partners

Prioriteit 5. een lerende organisatie zijn Resultaten Resultaten

2006

2010

Transparantie jaarverslag

5,3

8,1

Certificering

ISO 9001:2008 certificaat

Save the Children Nederland heeft binnen de internationale organisatie een meer dan gemiddelde bijdrage geleverd aan de Rewrite the Future-campagne. Dat is niet onopgemerkt gebleven en vanuit Save the Children International heeft Nederland hiervoor de nodige erkenning gekregen. Het versterken van lokale partners is gebeurd door het uitwisselen


15

16


Beleidscyclus Save the Children Save the Children kent een beleidscyclus die uiteen valt in een meerjarencyclus en een jaarcyclus. De meerjarencyclus omvat de hoofdpunten van het beleid voor een periode van vijf jaar. In de jaarcyclus worden, op basis van het meerjarenbeleid, concrete (deel)plannen opgesteld. Over de uitgevoerde plannen wordt na afloop verantwoording afgelegd. In de meerjaren- en jaarcyclus staat ook beschreven hoe de inkomsten van Save the Children zijn verdeeld over de verschillende beleidsterreinen en hoe de stichting er financieel voorstaat. Meerjarencyclus De meerjarenbeleidscyclus bij Save the Children bestaat uit de volgende onderdelen: • strategisch meerjarenplan met meerjarenraming over een periode van vijf jaar, • jaarlijkse tussentijdse evaluatie, • eindevaluatie in het laatste jaar van de cyclus.

Strategisch meerjarenplan en meerjarenraming Het strategisch meerjarenplan is de beschrijving van de strategische visie en keuzes van de stichting en bevat een globale aanduiding van de wijze waarop deze worden nagestreefd, en een meerjarenraming.

Jaarlijkse evaluatie In het laatste kwartaal van het jaar wordt het jaarplan voor het komende jaar opgesteld. In dit proces worden de tot dan toe behaalde resultaten in kaart gebracht en kritisch vergeleken met het strategisch meerjarenplan. Zo nodig vindt bijstelling plaats van het strategisch meerjarenplan en de meerjarenraming. Het managementteam bespreekt en analyseert de bevindingen, waarna de directeur rapporteert aan de Raad van Toezicht.

Eindevaluatie In het laatste jaar van de cyclus evalueren het managementteam en de Raad van Toezicht de resultaten van het strategisch meerjarenplan en de meerjarenraming. De conclusies uit deze evaluatie worden meegenomen in het nieuw op te stellen strategisch meerjarenplan. Jaarcyclus De jaarcyclus bij Save the Children bestaat uit de volgende onderdelen: • jaarplan met begroting, • tussentijdse rapportages, • eindevaluatie, jaarverslag en jaarrekening.

Halverwege het jaar vindt de Midterm Review plaats.Tijdens deze Review bespreekt het managementteam de voortgang van het jaarplan. De Midterm Review is een toetsingsinstrument om achterblijvende prestaties te traceren en om nieuwe impulsen te geven aan het realiseren van de doelstellingen. Zo nodig worden doelstellingen tijdens de Midterm Review bijgesteld. Rond het Midterm Review vindt tevens de Management Review plaats. Tijdens het Management Review wordt gekeken naar onder meer de kwaliteit van de werkprocessen, de risico’s van de organisatie en de tevredenheid van onze belanghebbenden. Vervolgens worden er afspraken gemaakt over mogelijke verbeteringen en de opvolging van de gemaakte afspraken.

Jaarplan met begroting Het jaarplan is gebaseerd op het strategisch meerjarenplan en op actuele informatie en ontwikkelingen. In dit jaarplan zijn concrete werkplannen en een begroting voor het komende kalenderjaar opgenomen. Alle afdelingen zijn betrokken bij het opstellen van het jaarplan, wat het draagvlak voor de plannen en de verantwoordelijkheid om deze te realiseren aanzienlijk versterkt. De plannen zijn nauw verweven met de jaarbegroting, die onderdeel is van het jaarplan. Het jaarplan wordt door de directie goedgekeurd en vervolgens vastgesteld door de Raad van Toezicht.

Eindevaluatie, jaarverslag en jaarrekening

Tussentijdse rapportages

De cyclus wordt afgesloten met het jaarverslag en de jaarrekening. Beide verschijnen in het voorjaar. In het jaarverslag legt Save the Children publiekelijk verantwoording af over het gevoerde beleid en de resultaten. De jaarrekening geeft een overzicht van de financiële situatie en toont een eindafrekening afgezet tegen de begroting. Jaarverslag en jaarrekening worden door de Raad van Toezicht vastgesteld na goedkeuring door de directie. De jaarrekening wordt na controle door een accountant voorzien van een controleverklaring van de onafhankelijke accountant.

Het managementteam bespreekt de managementrapportages die per maand en per kwartaal worden opgeleverd. Deze rapportages bevatten een aantal vaste thema’s, zoals de voortgang van lopende programma’s, nieuwe programma’s, donateurs, ziekteverzuim en inkomsten en uitgaven van de organisatie. Op basis van de managementrapportages brengt de directeur per kwartaal verslag uit aan de Raad van Toezicht.

Aan het eind van het jaar vindt een evaluatie plaats van de in het jaarplan vastgelegde doelstellingen. Op basis van de voorlopige cijfers bespreekt het managementteam onder meer de resultaten van het afgelopen kalenderjaar. Ook zoekt het team naar de oorzaken van eventueel niet behaalde doelstellingen. De bevindingen worden vastgelegd in een interne jaarrapportage. Gesignaleerde zwakheden of ongewenste uitkomsten worden meegenomen bij het opstellen van het eerstkomende jaarplan.


2.3 SWOT-analyse Analyse van de organisatie en haar omgeving Voor het bepalen van de nieuwe strategie 2011-2015 is een SWOT-analyse uitgevoerd. Hieronder volgt een opsomming van de meest relevante aspecten van deze analyse. In hoofdstuk 5 staan de plannen voor de komende jaren, te beginnen met 2011, beschreven.

Sterke punten

Zwakke punten

1. Onderdeel van de grootste kinderrechtenorganisatie ter wereld. Veel potentie door de internationale samenwerking en de schaalgrootte. 2. Integrale innovatieve programma’s die gericht zijn op duurzaamheid. 3. Een goede beheersstructuur en degelijke en transparante verantwoording. 4. Een klein, flexibel team.

1. Het monitoren van de resultaten kan nog beter. 2. Relatief weinig ‘vrij besteedbare middelen’, waardoor de mogelijkheden om te sturen op de ambities beperkt zijn. 3. Samenwerkingsverbanden zijn op de lange termijn zeer effectief, maar op de korte termijn ook arbeidsintensief. 4. Door begrensde capaciteit binnen de organisatie moeten beleidsmatig scherpe keuzes worden gemaakt.

Kansen 1. Fragiele staten krijgen in toenemende mate aandacht van de Nederlandse politiek. Dit is een gunstige ontwikkeling voor Save the Children. Wij hebben immers jarenlange ervaring met het werken in deze gebieden en zijn hierin onderscheidend. 2. Save the Children is internationaal een sterk merk. De nieuwe strategie biedt alle leden de gelegenheid om te profiteren van de gezamenlijke operationele en fondsenwervende slagkracht. 3. Groeiende interesse in Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), waartoe de projecten van Save the Children ruime mogelijkheden bieden. 4. Technologische vooruitgang maakt interactie tussen Noord en Zuid makkelijker en schept kansen voor innovatieve oplossingen.

Bedreigingen 1. Minder inkomsten als gevolg van de economische crisis en terughoudend overheidsbeleid. 2. Toenemende scepsis vanuit de Nederlandse samenleving en politiek over nut en noodzaak van ontwikkelingssamenwerking. 3. Conflictsituaties bemoeilijken het werk en het verantwoording afleggen over de resultaten. Save the Children Nederland is vooral actief in fragiele staten, waardoor resultaten en cijfers niet altijd even gemakkelijk te verkrijgen zijn. 4. Verzadiging onder grote groep donateurs. foto: save the children

17

3. Programma’s foto’s: save the children

Programma’s

3.1 Uitgangspunten 3.1.1 Noodhulp, wederopbouw en structurele hulp Save the Children maakt onderscheid tussen noodhulp, wederopbouw en structurele hulp. a. Noodhulp: deze hulp start binnen enkele dagen na een crisis en is gericht op het lenigen van de eerste nood.

Eind 2010 vonden er verkiezingen plaats. President Gbagbo verloor de verkiezingen, maar weigerde vervolgens af te treden. Er braken onlusten uit waarbij talloze doden vielen. De afloop van dit conflict is op het moment van schrijven nog ongewis. Dit illustreert hoe moeilijk het is om in landen te werken waar geweld een steeds terugkerend fenomeen is. Het kan zijn dat het werk van jaren deels weer teniet wordt gedaan. Toch kiest Save the Children voor het werken in fragiele staten omdat juist daar de behoefte het grootst is.

3.1.3 Een complete aanpak b. Wederopbouw: hulp die wordt geboden als een land of gebied na een crisis weer enigszins stabiel is, zodat men kan starten met het opbouwen van voorzieningen. c. Structurele hulp: langetermijnondersteuning in een stabiele situatie gericht op het verminderen van armoede, het versterken van de sociaaleconomische structuur en het verstevigen van voorzieningen. We streven altijd naar een evenwicht tussen deze vormen van hulp, hoewel dat natuurlijk niet altijd te beïnvloeden is. Natuurrampen komen vaak onverwacht. 2010 gaat de boeken in als een ‘rampjaar’. Wat betreft natuurrampen is het een van de ergste jaren in de afgelopen twee decennia geweest. Naast grote rampen als in Pakistan en Haïti (zie pagina 37 en 39), waren er ook veel kleinere rampen die lang niet altijd het nieuws haalden. De verhouding tussen noodhulp en wederopbouw enerzijds en structurele hulp anderzijds viel dit jaar dus heel anders uit dan in voorgaande jaren. 63,6 % werd uitgegeven aan het lenigen van de eerste noden en aan wederopbouw. 36,4 % aan structurele activiteiten.

3.1.2 Focus op fragiele staten Save the Children focust zich op het werken in fragiele staten. Dit zijn vaak landen die lijden onder steeds terugkerende gewelddadige conflicten. Meestal is in die situaties sprake van een zwak openbaar bestuur, een lage levensstandaard, een getraumatiseerde bevolking en een groot gebrek aan basisvoorzieningen. Een goed voorbeeld is Ivoorkust, waar Save the Children een onderwijsprogramma heeft (zie pagina 25).

Een probleem komt nooit alleen.Waar gebrek aan onderwijs is, is gebrek aan kennis. Gebrek aan kennis leidt vaak tot werkloosheid en armoede. Waar armoede heerst, is geen geld voor de dokter. Waar geen dokter is, sterven mensen al op jonge leeftijd. En mensen die jong sterven krijgen nooit de kans om naar school te gaan. Om die negatieve spiraal te doorbreken is het noodzakelijk om op verschillende maatschappelijke terreinen tegelijk actief te zijn. Alleen zo helpen we mensen écht verder in hun leven. Save the Children heeft daarom een ‘combi-pakket’ aan activiteiten samengesteld dat al vaak succesvol is gebleken.

Onderwijs

Onderwijs is jarenlang het speerpunt geweest van Save the Children. Door goed onderwijs kan een kind zich ontwikkelen, een vak leren en zo een goed bestaan opbouwen. Save the Children bouwt en/of repareert scholen, ontwikkelt en distribueert lesmateriaal, leidt leraren op en ondersteunt nationale en regionale onderwijsautoriteiten bij de opzet en het management van het onderwijs.

+ Medische zorg Alleen onderwijs bieden is niet genoeg. Immers, een kind dat ziek is of honger lijdt, heeft eerst behoefte aan medische zorg of eten. Dus zorgt Save the Children ook voor goede medische voorzieningen en voor extra voeding. Naast onderwijs is het verminderen van kinderen moedersterfte een kernactiviteit van Save the Children.

+ Bescherming Chronische armoede, onveiligheid, machtsongelijkheid en schadelijke traditionele gebruiken liggen vaak ten grondslag aan geweld tegen en uitbuiting van kinderen. Aan deze onderliggende oorzaken en aan het bespreekbaar maken hiervan wordt in de programma’s van Save the Children aandacht besteed. Kinderen ondersteunen bij het stelling nemen tegen geweld is een moeilijke, maar zeer belangrijke manier om geweld tegen kinderen uit te bannen.

+ Participatie Kinderen, vooral kleine kinderen, zijn afhankelijk van hun directe omgeving. Van hun ouders of docenten op school. We betrekken daarom iedereen rondom het kind bij onze activiteiten en laten hen zelf de oplossingen aandragen. Sterker nog, wij vragen aan alle betrokkenen om hun verantwoordelijkheid te nemen. Save the Children formuleert haar programma’s dus altijd in samenwerking met de kinderen en andere belanghebbenden. Alleen zo weten we zeker dat programma’s aansluiten bij lokale behoeftes en dat mensen echt gemotiveerd zijn om deel te nemen.

+ Beleidsbeinvloeding Veel problemen kunnen alleen structureel worden opgelost door de overheid. Die moet erop toezien dat wetten en regels worden nageleefd. En die moet in nieuwe wetgeving voorzien als dat nodig is. We hechten er dan ook groot belang aan dat wij prominent aanwezig zijn in de landen waar we programma’s uitvoeren. Op deze wijze zijn we in staat om het netwerk van relaties en samenwerkingsverbanden op te bouwen, dat noodzakelijk is voor beleidsbeïnvloeding. De lobbyactiviteiten van Save the Children zijn de afgelopen jaren gericht geweest op de beleidsontwikkeling rond onderwijs, gezondheidszorg, bescherming, kinderrechten en wederopbouw.

= Geslaagd!

19

20

Programma s

De complete aanpak van Save the Children* Shahzad Mithani in Pakistan Shahzad Mithani werkt ruim een jaar voor Save the Children als directeur onderwijs. Hij ontwikkelt en beheert onderwijsprogramma’s. Mithani praat met veel betrokkenheid en enthousiasme over de ontwikkelingen in zijn land, met name in de Allai Valley.

Duurzame hulp voor Allai Valley “Save the Children coördineert een groot programma in de Allai Valley (district Battagram in de provincie Khyber Pakhtunkhwa) op het gebied van onderwijs, water en sanitatie, verbetering van de natuurlijke omgeving en kostwinning. De Allai Valley is een prachtig, bergachtig gebied waar zeer conservatieve, religieuze gemeenschappen leven. Buitenstaanders werden over het algemeen geweerd. Zelfs de Taliban, die niet ver weg zitten, hebben ze te verstaan gegeven dat ze niet welkom waren. Een hele prestatie voor een relatief kleine gemeenschap van zo’n 600.000 mensen in heel Battagram. Maar als ze voelen dat je hen respecteert, nemen ze je op in hun midden. Save the Children werkt in deze gebieden samen met lokale partners, overheden én met de dorpelingen zelf. En dat werkt.” Een school in ruil voor land “Het programma in de Allai vallei is gestart in 2005, na de aardbeving.Veel scholen waren geheel of gedeeltelijk verwoest. Slechts 0,1 % van de meisjes en 0,5 % van de jongens ging naar school. Dus het eerste wat er is gedaan is tijdelijke klaslokalen creëren zodat meer kinderen naar school konden. Daarna zijn we begonnen met het herstel en nieuwbouw van 150 scholen. Deze gaan minstens 70 jaar mee en zijn nu aardbevingbestendig. Ze kunnen een beving tot 7.5 op de schaal van Richter weerstaan. Zelfs als de aardbeving heftiger is, zal het gebouw niet compleet instorten, maar slechts op zijn grondvesten schudden. We hebben ervoor gekozen om ruime scholen te bouwen. Voor zo’n 200 kinderen bestaat een school uit 5 klaslokalen, een bibliotheek, een opslagruimte en een lerarenkamer. De mensen zijn heel blij met alle verbeteringen in hun

gemeenschap. Ze vertelden me dat er in de vier jaar na de aardbeving meer veranderd was dan in de 25 jaar ervoor. Hoe blij ze zijn met deze hulp blijkt wel uit het feit dat ze gratis land afstaan om een school op te bouwen. In de Allai Valley is bijna geen vlak land. Het weinige dat er is, is privé eigendom en wordt meestal gebruikt voor landbouw. Dit land, waarmee een boer zijn inkomen verdient, gratis afstaan is dus een enorm offer. De komst van dit programma heeft een enorme impact gehad. Nog maar vier jaar geleden werden we bedreigd omdat we een school voor meisjes wilden oprichten. Onlangs kwam een vader naar ons toe en vroeg of we alsjeblieft een school wilden bouwen zodat zijn

13-jarige dochter ernaar toe kon. Dit voorbeeld illustreert wat een ommekeer in waarden onze komst teweeg heeft gebracht. We zien dan ook dat meer meisjes naar school gaan. Nu is er alleen nog een basisschool, maar in overleg met de Pakistaanse overheid willen we ook een middelbare school oprichten.” Cultuurschok “We proberen de ouders van de Allai Valley zoveel mogelijk bij de opleiding van hun kinderen te betrekken.Vaders en moeders – in gescheiden groepen – ontmoeten elkaar een keer per week om over de schoolprestaties van de kinderen te praten. We willen vooral vaders hierbij betrekken. Je moet je voorstellen dat deze gemeenschappen nog heel traditioneel denken.Vaders hebben het in het gezin voor het zeggen. Zij zijn de baas. Een kind zal nooit rechtstreeks tot de vader spreken en nooit een kamer binnengaan waar de vader is.Vaders bemoeien zich vanzelfsprekend ook niet met de opvoeding van de kinderen. Het kost dan ook heel wat overredingskracht om deze vaders naar de schoolbijeenkomsten te krijgen. Op een keer tijdens zo’n bijeenkomst zei één van de vaders tegen me: “Shazad, nu pas realiseer ik me hoe slim mijn kind is. Ik voel me dom in vergelijking met hem.”

Programma s

Hij zei het overigens zonder wrok. Deze vader was ongelofelijk trots op zijn kind. De bijeenkomsten stimuleren ouders ook om zelf dingen met hun kinderen te doen. Ze nemen ze bijvoorbeeld mee naar de markt als ze spullen gaan kopen of verkopen en leren hun kinderen hoe dat in zijn werk gaat. We moedigen de ouders aan om hun kind te vragen naar de vorderingen op school. En om contact te zoeken met de school als ze vragen hebben of als er problemen zijn. Veel ouders zeggen dan: “maar wij zijn nooit naar school geweest, wat moeten wij daar nu gaan vragen?” We proberen ze dan duidelijk te maken dat het belangrijk is dat ze weten wat hun kind leert op school en hoe ze daar actief bij betrokken kunnen zijn.” Vrouwenemancipatie in Allai “Vrouwen in de Allai Valley komen niet veel buiten de deur. Ze mogen niet onbegeleid de straat op en al helemaal niet in contact komen met andere mannen. Toch wilden we ook vrouwen bij het onderwijsprogramma betrekken. Dus besloten we een ‘thuisgroep’ te vormen. De vrouwen zouden elkaar ontmoeten bij een van hen thuis. Het experiment sloeg aan. Binnen een maand hadden we een aantal enthousiaste leden. Met dit ‘out of the box’-denken en praktijkgericht werken bereik je het meest. Als je zo’n dorp binnenstapt met het idee dat je als een soort ‘superman’ het onderwijsniveau wel even komt opkrikken, red je het niet. Er zijn zoveel factoren waarmee je rekening zult moeten houden die in beginsel niets met het onderwijs te maken hebben, maar eerder met de sociale structuur van zo’n leefgemeenschap. Factoren die allesbepalend zijn voor het slagen van je programma, zoals het bovenstaande voorbeeld van de thuisgroep voor vrouwen wel aangeeft. Als we hadden vastgehouden aan een vrouwengroep in een openbare ruimte was er waarschijnlijk nooit iemand komen opdagen. Vrouwen die via ons een beroep hebben geleerd, verdienen daarmee hun eigen geld. Dat geeft hen – soms voor de eerste keer in hun leven - een gevoel van onafhankelijkheid. En…het is ook beter voor hun relatie met hun echtgenoot, zo vertelden ze! Soms komt nu hun man bij hen om geld vragen. Dat vervult hen met trots. Ze zijn blij dat ze dat kunnen geven. Een mooi voorbeeld is een vrouw die een klein stukje land heeft en daarop gladiolen verbouwt. Ze verdient daarmee meer geld dan veel mannen in het dorp. Per oogst verdient ze omgerekend ongeveer 3.000 euro, een enorm bedrag in Allai. Naar de standaard van dit bergvolk is ze nu miljonair. In de dorpen werd al van

hebben gemaakt. Het gevolg was dat de vrouwen niet meer kilometers hoefden te lopen op zoek naar schoon drinkwater. Daardoor hielden ze meer tijd over voor andere dingen. Een ander project was de installatie van zonnepanelen voor het verwarmen van water. Nu kunnen de dorpelingen zichzelf schoonhouden en ’s zomers en ’s winters de was doen. Aanvankelijk wilden we elk huishouden een eigen voorziening geven voor het doen van de was, maar de dorpelingen waren daar tegen. Dit zou de vrouwen immers beroven van de weinige momenten dat ze onder elkaar kunnen zijn. Het zou de sociale cohesie verstoren. Goed luisteren naar de wensen van de mensen is essentieel. We hebben dus een nieuwe openbare wasplek gemaakt, maar nu veilig en schoon en met stromend water. Deze integrale aanpak zorgt ervoor dat de bewoners geholpen zijn voor de lange termijn.” alles op het land verbouwd. Maar door het programma van Save the Children is meer variatie in de gewassen geïntroduceerd en wordt er geëxperimenteerd met het telen van gewassen en milieuvriendelijke bemesting en bestrijdingsmiddelen.” Gratis schoon water “Verder doen we in de Allai Valley programma’s op het gebied van gezondheidszorg, water- en sanitaire voorzieningen. Er was geen schoon drinkwater; er waren geen toiletten en geen veilige plekken om de was te doen. De plek waar de vrouwen samenkwamen om de was te doen was moeilijk begaanbaar en vies. Het water is er sowieso ijskoud, zowel in de zomer als in de winter. Gevolg is dat het met de hygiëne niet zo best was gesteld. De mensen wasten zich weinig, dronken verontreinigd water en waren daardoor vatbaarder voor bacteriële infecties. Met hulp van Save the Children is er in de dorpen een wateropslagsysteem gerealiseerd. Dit zijn grote watertanks, ongeveer een tank per tien huishoudens, waarin het water op een natuurlijke manier wordt gefilterd. Dit gebeurt met behulp van algen, boomschors en stenen; er vindt een organisch proces plaats, algen ruimen bijvoorbeeld de bacteriën op, waarna je 100% zuiver water overhoudt. En het mooie is: het kost geen cent! Dit idee is ontwikkeld door een Pakistaanse universiteit die ons aanbood om het systeem in de Allai Valley toe te passen, iets waarvan we dankbaar gebruik

* Dit project in Pakistan staat model voor de werkwijze van Save the Children International. Het betreffende project werd geleid door onze Amerikaanse collega’s. Save the Children Nederland streeft, evenals andere leden, eenzelfde aanpak voor projecten na.

21

Programma’s

22

3.2. Resultaten Save the Children werkt wereldwijd aan het verbeteren van de levensomstandigheden voor kinderen. Van Haïti tot India en van Afghanistan tot Oeganda. In 2010 maakten onze programma’s voor 225.000 kinderen onderwijs en gezondheidszorg toegankelijk en konden wij hen beschermen tegen misbruik en uitbuiting. Voor 1.87 miljoen kinderen verbeterden de levensomstandigheden indirect dankzij onze activiteiten.

Onderwijs

Gezondheidszorg

Bescherming

Mexico

Haîti

Overig Op de volgende pagina’s hebben we een aantal programma’s die representatief zijn voor ons werk geselecteerd en uitgebreid beschreven. Op pagina 47 vindt u een compleet overzicht van al onze programma’s en de resultaten. Daar leest u hoe en hoeveel kinderen we in elk van deze programma’s bereikten. Omdat de wereld in het jaar 2010 zo veelvuldig werd getroffen door rampen, laten we hier zien in welke delen van de wereld we noodhulpprogramma’s uitvoerden.

Noodhulp

De indeling die wij in de volgende pagina’s hanteren is geografisch en per land. Een uitzondering vormt het Rewrite the Future-programma dat bij het werelddeel Afrika als één geheel wordt gepresenteerd. Dit belangrijke en langdurige onderwijsprogramma omvatte diverse Afrikaanse landen en werd in dit verslagjaar grotendeels afgerond.

Colombia

Programma’s

Nederland Mongolië

Roemenié

Turkije

Georgië Armenië

Palestijnse Gebieden

Azerbeidzjan

Kirgizië Tadzjikistan Afghanistan

Pakistan India

Soedan

Vietnam

Burkina Faso

Filippijnen

Ivoorkust Oeganda Democratische Republiek Congo Indonesië

Malawi

Zuid Afrika

23

3.2.1 Afrika


foto’s: save the children

Ivoorkust, Oeganda, Burkina Faso, Democratische Republiek Congo en Zuid-Soedan Achtergrond Wereldwijd gaan 69 miljoen kinderen niet naar school. 39 Miljoen van hen wonen in zogenoemde ‘fragiele staten’. Dit zijn instabiele landen waar vaak oorlog heerst of heeft geheerst en die verder worden gekenmerkt door armoede, een zwak bestuur, een hoge bevolkingsgroei, een geringe economische groei, slechte infrastructuur en een gebrek aan basisvoorzieningen als medische zorg. In deze landen is meestal ook het onderwijs van lage kwaliteit. Het aantal scholen is dun gezaaid. De klassen zitten overvol; 80 kinderen in een klas is niet ongebruikelijk. De docenten zijn slecht opgeleid en worden onderbetaald. Lesmateriaal ontbreekt en de ouders van de kinderen hebben geen geld om schoolmaterialen als schriften, pennen en uniformen te kopen. Bovendien zijn de scholen lang niet altijd veilig. Kinderen worden soms bedreigd of seksueel geïntimideerd. Geen wonder dat veel schoolgaande kinderen voortijdig afhaken. Save the Children International startte in 2006 met een wereldwijde campagne (Rewrite the Future) om binnen vijf jaar drie miljoen kinderen in de schoolbanken te krijgen en acht miljoen kinderen beter onderwijs te bieden. Save the Children Nederland leverde een bijdrage aan deze campagne met een eigen onderwijsprogramma dat in 2007 van start ging. Het betrof een omvangrijk vierjarig onderwijsproject in Ivoorkust, Oeganda, Burkina Faso, Democratische Republiek Congo (DRC) en Zuid-Soedan. Met uitzondering van Burkina Faso hebben al deze fragiele landen te maken met regelmatig oplaaiende politieke conflicten die eindigen in geweld. Juist voor kinderen in fragiele staten is een veilige schoolomgeving van cruciaal belang. Onderwijs is het middel bij uitstek om kinderen een basis voor een goede toekomst te geven. Uit onderzoek is gebleken dat de kans dat kinderen zich in de toekomst aansluiten bij gewapende groeperingen na elk gevolgd schooljaar met gemiddeld 20% afneemt. De kans dat ze later met een beroep hun eigen inkomsten kunnen verdienen neemt na elk jaar onderwijs met ongeveer 10% toe.

Thema:

Onderwijs

Looptijd:

januari 2007 - december 2010

Totaal budget:

€ 9.395.250 Via SCNL: € 7.683.295 Via derden: € 1.711.955

Financieringsbron

Ministerie van Buitenlandse Zaken (€ 4.591.497), SCNL (€ 2.341.798), Europese Unie (€ 750.000) Via derden: (€ 1.711.955)

Bestedingen 2010

€ 1.631.091 Via SCNL: € 1.577.258 Via derden: € 53.833

Afrika

Doel

Binnen vier jaar goed onderwijs bieden aan 160.000 kinderen in de genoemde fragiele staten.

+ Aanpak

We sluiten met Rewrite the Future aan bij internationale onderwijsprogramma’s van Save the Children. Deze programma’s richten zich op twee zaken: meer kinderen naar school én beter onderwijs realiseren in een veilige en kindvriendelijke omgeving. We spreken binnen ons programma pas over een ‘kwalitatieve leerplek’ als aan de volgende vijf voorwaarden is voldaan: 1) Er zijn lesmaterialen uitgedeeld. 2) Docenten zijn opgeleid. Of ze ontvingen een handleiding met lesinstructies. 3) Er zijn schoolmanagementcomités, ouder-leraarcomités en/of kinderclubs opgericht en begeleid. Of er zijn plannen gemaakt om scholen te verbeteren, zoals het bouwen van toiletten of een kantine. 4) Schoolmanagementcomités, docenten en kinderen zijn zich bewust van het feit dat ook kinderen rechten hebben. 5) Er zijn maatregelen getroffen om het voor meisjes makkelijker te maken om naar school te gaan. Bijvoorbeeld aparte toiletten of meer vrouwelijke docenten. Dankzij Save the Children hebben duizenden kinderen in fragiele staten de afgelopen jaren een goede opleiding kunnen volgen. Dat is mooi, maar nog niet voldoende. Ook de generaties kinderen die na hen komen verdienen goed onderwijs. Daarom is samenwerken met lokale en nationale overheden altijd een vanzelfsprekend onderdeel van ons onderwijsprogramma.We adviseren bij het ontwikkelen van een beleid en wijzen tegelijkertijd op het belang van investeren in deze sector. Daarom pleit Save the Children samen met andere hulporganisaties voor betere lerarensalarissen en betere huisvestingsmogelijkheden voor docenten in afgelegen gebieden. We passen programma’s aan op maat en behoefte. • In Burkina Faso bijvoorbeeld zetten we dorpsscholen op waar oudere kinderen een versneld onderwijstraject volgen. Een deel van de kinderen stroomt daarna door naar het reguliere onderwijs. Kinderen die te oud zijn voor dit traject kunnen een agrarische opleiding volgen in een centrum voor beroepsonderwijs. • In een aantal landen, waaronder Zuid-Soedan, hebben kinderen last van emotionele problemen omdat ze in een gewelddadige omgeving opgroeien. Zij mogen na schooltijd op de kinderclub meedoen aan allerlei sport-en-spelactiviteiten. Ook krijgen ze op de club voorlichting over hiv/aids en kinderrechten. En niet alleen zij, ook hun ouders en de docenten.

- Hindernissen

Kinderen worden voortijdig van school gehaald om te worden uitgehuwelijkt of omdat ze moeten bijdragen aan het gezinsinkomen. Dit probleem speelt in alle vijf landen, met name bij meisjes. Daarom is het van groot belang om de ouders en de dorpsgemeenschap bij het onderwijs te blijven betrekken en hen te informeren over het belang van goede scholing voor de verdere toekomst van een kind. Dit gebeurt via de ouder-leraarcomités op dorpsniveau, en door voorlichting over kinderrechten binnen verschillende gemeenschapsstructuren en aan kinderen zelf. Drie van de vijf landen hebben afgelopen jaar te maken gehad met politieke spanningen en/of (tijdelijke) veiligheidsproblemen: ZuidSoedan, DR Congo en Oeganda. Door met veiligheidsprotocollen te werken, de staf goed te trainen en waar nodig op tijd voorraden van materialen aan te leggen, heeft dit nauwelijks negatieve invloed gehad op het onderwijsprogramma. Maar in Ivoorkust, waar het programma zeer succesvol is verlopen, brak in de laatste maanden van 2010 een ernstig politiek conflict uit als gevolg van de omstreden uitslag van de presidentsverkiezingen. De laatste fase van het programma kon hierdoor niet volgens plan verlopen. Doordat de Rewrite the Future-scholen goed onderwijs bieden zijn ze immens populair. Gevolg is dat er een enorme toestroom van leerlingen is. Hierdoor raken klassen overvol en komt de kwaliteit van het onderwijs weer onder druk te staan. Het is niet altijd mogelijk om hier direct een oplossing voor te vinden. In Oeganda konden we het probleem oplossen door extra klaslokalen te bouwen.

25

Ivoorkust, Oeganda, Burkina Faso, Democratische Republiek Congo en Zuid-Soedan

26

= resultaat

Acht wijze lessen van Emily, Paul en Stella

27.162 kinderen krijgen beter onderwijs.

Les 1: Kansarm is een relatief begrip Stella, Emily en Paul bezochten tijdens hun verblijf in Nederland een basisschool in Den Haag. Het ging om een zogenaamde ‘zwarte school’, een school met kinderen van merendeels allochtone afkomst in een kansarme wijk. Hun reactie na afloop van het bezoek:

38.939 kinderen hebben lesboeken en/of ander lesmateriaal ontvangen. 137

klaslokalen zijn gebouwd of gerenoveerd.

120

kinderclubs zijn opgezet.

648

leden van de ouder-leraarcomités en de schoolmanagementcomités zijn getraind. Door deze comités worden scholen beter geleid en zijn ouders actiever bij school betrokken. Positief resultaat is dat op de betrokken scholen lagere uitvalpercentages zijn.

461

leerkrachten getraind, niet alleen in hun didactische vaardigheden, maar tevens in hun kennis over kinderrechten, hiv en aids, etc.

49

bijeenkomsten over onderwijsbeleid met vertegenwoordigers van het ministerie van Onderwijs.

De ‘ideale leerplek’ voldoet aan alle 5 voorwaarden. Dat bleek niet overal haalbaar. Toch profiteren nu, sinds de start van het programma in 2007, minimaal 160.000 kinderen van beter onderwijs doordat wel aan één of meer van de voorwaarden is voldaan.

De kindvriendelijke school Bij de onderwijsprogramma’s hecht Save the Children groot belang aan het concept van de kindvriendelijke school. In een kindvriendelijke school zijn de rechten van het kind gewaarborgd. Behalve onderwijs biedt de school kinderen bescherming tegen misbruik, uitbuiting en geweld. Een kindvriendelijke school stelt het kind centraal en is gevoelig voor de specifieke behoeften van meisjes en jongens. De school moedigt participatie, creativiteit en gevoel voor eigenwaarde aan en draagt zo bij aan het psychosociaal welzijn van kinderen. De school volgt een gestructureerd kindgericht leerplan met leermethodes die geschikt zijn voor het ontwikkelingsniveau, leergedrag en de capaciteiten van het kind. Een kindvriendelijke school houdt er een goede ethiek op na en streeft naar kwalitatief goed onderwijs door het opleiden van leraren.Verder toont de school een grote betrokkenheid bij het dagelijks leven van de kinderen.

Emily Lugano, Zuid-Soedan

Paul Yao Yao, Ivoorkust

Stella Candiru, Oeganda

Hallo vrienden van Save the Children, Wij zijn Emily, Paul en Stella. Onderwijsspecialisten voor Save the Children in Zuid-Soedan, Ivoorkust en Oeganda. Dit zijn niet de makkelijkste landen om in te werken. Geweld, uitbuiting, kinderarbeid, armoede, gebrekkig onderwijs en slechte leefomstandigheden zijn zaken waar wij dagelijks mee te maken hebben. Niet dat we ons daardoor uit het veld laten slaan. Save the Children focust zich juist op gebieden waar de nood het hoogst is. Het is daardoor het meest dankbare werk dat je maar kunt bedenken. Alles wat we doen maakt verschil. In gebieden waar zoveel problemen zijn, is onderwijs vaak geen prioriteit. Save the Children heeft in deze conflictgebieden een speciaal onderwijsprogramma opgezet. In Nederland heet dit programma Rewrite the Future. Save the Children is hiermee in 2007 gestart. Nu, vier jaar later, werd het tijd om de balans op te maken. Dus reisden we in oktober 2010 op uitnodiging van Save the Children naar Nederland om ervaringen uit te wisselen met collega’s van andere organisaties. En met vertegenwoordigers van de Nederlandse overheid, die ons werk financiert. Het was een leerzame en inspirerende week. Graag delen we met u de wijze lessen die we gezamenlijk hebben getrokken en de resultaten van ons werk. Hartelijke groet,

Stella: “Kansarm? Als ik lerares was op zo’n school in Nederland, zou ik doorgaan tot in eeuwigheid. Het was echt super. Het schoolgebouw, de lesmaterialen, alles. Na afloop van het bezoek voelde ik me opeens een beetje triest. Als we toch eens zo’n school in Oeganda zouden hebben. De kwaliteit van leven zou zo veel beter zijn voor al die kinderen.” Emily: “In Nederland hebben kinderen computers en white boards. Wij zijn al blij met een schoolbord en krijt.” Paul: “Elk kind heeft een eigen tafel en boek. Ongelofelijk. Bij ons delen minstens drie kinderen een tafel, maar meestal zitten ze gewoon op de grond.” Les 2: Pak meteen het hele dorp aan Mensen die ziek zijn of honger lijden hebben wel andere problemen aan hun hoofd dan goed onderwijs voor hun kind. Alleen scholen bouwen is daarom zinloos. Je moet zo’n dorpsgemeenschap op allerlei fronten tegelijk verder helpen. Wij streven ernaar de hele sociale structuur van een gemeenschap positief te beïnvloeden. Dus helpen we ook bij het aanleggen van wegen, het slaan van waterputten, het opzetten van een ziekenhuis en het toepassen van nieuwe landbouwmethodes voor kostwinning. Belangrijke les was: betrek de mensen van het dorp vanaf het begin bij wat je doet. Laat hen de oplossingen aandragen. Zij zullen namelijk oplossingen bedenken waar ze zelf mee uit de voeten kunnen. En dat is uiteindelijk toch ons doel: dat zo’n dorp op eigen kracht verder kan.

Afrika

Les 3: Eerst moeten scholen veilig zijn Toen we ouders vroegen waarom ze hun kind niet naar school deden, gaven ze aan dat ze bang waren dat het seksueel misbruikt zou worden door docenten. Die docenten kunnen vaak ongestraft hun gang gaan. Er zijn geen sancties. De ouders worden soms afgekocht met geld en opeens bestaat het probleem niet meer. Het kind staat er in die situatie vaak helemaal alleen voor en heeft geen aanspreekpunt. Save the Children probeert met behulp van een aantal maatregelen kinderen te beschermen en weerbaar te maken. We stellen gedragsregels op voor docenten. Verder bouwen we een vangnet rond het kind. Er wordt een vertrouwenspersoon aangesteld, een betrouwbare docent, aan wie het kind zijn verhaal kwijt kan. Ouders, andere leerkrachten, artsen en justitie maken ook deel uit van dit netwerk. Als er strafbare feiten zijn gepleegd worden die gemeld bij de betreffende instanties. Ook dringen we er bij regeringen op aan dat er wetten komen die het kind beschermen tegen fysiek geweld. In Ivoorkust is bijvoorbeeld onlangs zo’n wet aangenomen. Les 4: Stem het onderwijs af op de lokale behoeften De onderwijsprogramma’s van Save zijn in alle projectgebieden globaal hetzelfde, maar wel toegesneden op de lokale situatie. Zo zijn er in het oostelijk deel van Oeganda ‘mobiele scholen’. In die regio leven namelijk veel nomaden, de Karamodja, die rondtrekken met hun vee. In het droge seizoen verzamelen deze nomaden zich vaak op plaatsen waar nog wel gras voor het vee is. De docenten kennen deze plaatsen en gaan daar, met de tas onder de arm, naar toe om les te geven aan de kinderen. Iedereen gaat onder een boom zitten en de les kan beginnen. De kinderen vinden het geweldig. Ze zijn heel leergierig; maar door hun levensstijl kunnen ze niet naar een reguliere school. Iedereen is er blij mee. Ook de overheid. Die heeft het initiatief omarmd en een trainingsprogramma opgezet voor deze ‘reizende’ docenten. De docenten worden voortaan ook door de overheid gefinancierd.

probeert zo overheden te overtuigen van het belang van goed onderwijs. Uiteindelijk moet dit zich vertalen naar beleid. Stella: “Ik vertegenwoordig de arme dorpsgemeenschappen bij de overheid. Ik zit bij de minister van Onderwijs aan tafel en laat geen gelegenheid voorbijgaan om te pleiten voor betere leefomstandigheden voor deze dorpelingen. Ik ben hun spreekbuis, de ‘voice of the voiceless’. Als het nodig is sleep ik die ambtenaren zelfs achter hun bureau vandaan en neem ze mee het land in om ze met eigen ogen te laten zien wat het positieve effect is van de hulp van Save the Children. Dit werk geeft me zo ontzettend veel voldoening. Telkens als ik zie hoe zo’n dorp na de opbouwprogramma’s van Save the Children is opgeleefd, weet ik weer waar ik het voor doe. Les 5: Laat kinderen onderling het probleem oplossen Meisjes worden vaak thuis gehouden. Ze moeten bijvoorbeeld voor jongere broertjes of zusjes zorgen. Een goed voorbeeld uit Zuid-Soedan: een meisje wier moeder was gestorven kwam plotseling niet meer op school. Dan komt de door Save the Children opgerichte Kinderrechtenclub in actie. Dit is een club van schoolkinderen die, begeleid door ouders en docenten, andere kinderen helpt als er problemen zijn. De Kinderrechtenclub ging bij de vader op bezoek om te vragen waarom het meisje van school wegbleef. De vader gaf aan dat hij zelf niet voor de jongere kinderen kon zorgen omdat hij werkloos was en op zoek naar werk. De Kinderclub overlegde vervolgens met het hoofd van de school. Het resultaat: de vader kreeg een baan op de school als bewaker. Hierdoor kon het meisje weer naar school en was er voldoende geld om ook de andere kinderen naar dezelfde school te sturen. Les 6: Zorg dat je de overheid meekrijgt Voor duurzame oplossingen is de betrokkenheid van de overheid van essentieel belang. Save the Children onderhandelt met overheden tot op het allerhoogste niveau en

Les 7: Leer kinderen een beroep Veel kinderen verlaten door allerlei omstandigheden voortijdig de basisschool. Dan is het van groot belang dat ze ook wat praktische vaardigheden hebben meegekregen. Op school geven we ze bijvoorbeeld een pakket met gereedschap om te tuinieren. Hiermee leren kinderen aandacht te hebben voor hun omgeving en we brengen ze gelijktijdig wat praktijkkennis bij. Velen van hen zullen later een ambachtelijk beroep krijgen. Save the Children zet om die reden ook beroepsopleidingen op. Denk hierbij aan een opleiding tot loodgieter, landbouwer of naaister. Les 8: Train de trainer Veel docenten hebben zelf nauwelijks onderwijs gehad. Laat staan een beroepsopleiding tot docent. Ze weten dus niet hoe ze les moeten geven. Wij bieden deze docenten een opleiding aan zodat zij voortaan goed voorbereid voor de klas staan. We vragen hen ook om de opgedane kennis en ervaring door te geven aan collega’s. Door deze werkwijze is het rendement van een enkele opleiding groot.

27

Afrika

28

Stop Kindersterfte! Elk jaar sterven wereldwijd acht miljoen kinderen vóór hun vijfde verjaardag. Deze kinderen wonen vrijwel allemaal in ontwikkelingslanden. 41% sterft aan complicaties en infecties tijdens of direct na de geboorte. Van de resterende kinderen overlijdt in een later stadium nog eens 14% aan longontsteking; 14% aan diarree en 8% aan malaria. Save the Children vraagt aandacht voor dit probleem. In 2010 zijn we gestart met een nieuwe wereldwijde campagne: ‘Stop Kindersterfte!’. We bieden kinderen aanvullende voeding en medische zorg. En omdat voorkomen beter is dan genezen, geven we ook voorlichting over het voorkomen van ziekten. Zo kan een met insecticide behandelde klamboe een kind beschermen tegen de prik van een malariamug. Daarnaast spreken we overheden aan op hun verantwoordelijkheid om voor kinderen een gezonde en veilige omgeving te creëren. Save the Children voert het ‘Stop Kindersterfte!’-programma uit in 21 ontwikkelingslanden. Twee daarvan zijn Oeganda en de Democratische Republiek Congo (DRC). Beide landen zijn lage-inkomenslanden. Dat beide landen een geschiedenis van geweld hebben draagt bij aan het gebrek aan basisvoorzieningen en de hoge kindersterfte. In Oeganda sterft ongeveer een op de tien kinderen onder de vijf jaar. In DRC is dat zelfs twee op de tien kinderen.

foto: karlijn van acker

Oeganda Hoofdstad: Officiële landstaal: Regeringsvorm: Oppervlakte: Inwoners: Religie:

Afrika Kampala Engels, Swahili Republiek 241.038 km2 33.398.682 Christendom (84%), Islam (12%)

Achtergrond Noord-Oeganda was 20 jaar lang het toneel van één van de meest dramatische oorlogen die zich op het Afrikaanse continent hebben afgespeeld. Deze oorlog begon in 1986. De rebellengroep ‘Lord’s Resistance Army‘ (LRA) ontvoerde zo’n 20.000 kinderen en dwong ze om kindsoldaat te worden. Een zeer groot deel van deze kinderen is nooit teruggekeerd. In 2006 tekenden de overheid en dit ‘Verzetsleger van de Heer’ een staakt-het-vuren. Er volgden vredesonderhandelingen, maar eind 2010 was er nog steeds geen getekend vredesakkoord. Niet iedereen is namelijk bij vrede gebaat; het internationale gerechtshof wil de hoofddaders van het LRA voor de rechter brengen. Inmiddels heeft het LRA zijn activiteiten verplaatst naar met name de Democratische Republiek De rebellengroep ‘Lord’s Congo (DRC).

Resistance Army‘ (LRA) ontvoerde zo’n 20.000 kinderen en dwong ze om kindsoldaat te worden

Sinds 2006 is het relatief rustig in Noord-Oeganda en veel vluchtelingen zijn de afgelopen jaren naar huis teruggekeerd. 1,3 miljoen mensen die nog in kampen wonen hopen dat ook zij binnenkort naar huis kunnen. Dit conflict heeft grote gevolgen gehad voor de infrastructuur en de basisvoorzieningen van het land, waaronder ook de gezondheidszorg. Vooral op het platteland zijn er onvoldoende ziekenhuizen, medisch personeel, medicijnen en medische apparatuur. Thema:

Gezondheidszorg

Looptijd:

1-04-2010 tot 31-03-2011

Totaal budget:

€ 50.000

Financieringsbron:

SCNL, Anna Muntz Stichting, particuliere donor

Bestedingen 2010:

€ 29.238

29

Doel

Gemeenschapswerkers opleiden zodat zij medische zorg kunnen bieden aan 6.000 kinderen in hun eigen dorpen.

+ Aanpak - De overheid van Oeganda ontwikkelt een Community Case Management (CCM)-systeem voor goede (medische) zorg in heel Oeganda. Save the Children steunt de overheid bij de ontwikkeling en uitvoering van dit systeem, met name in twee subprovincies in de afgelegen Acholi regio van het Pader district in Noord-Oeganda. - Districtgezondheidswerkers zetten in dorpen gezondheidsteams op. De teamleden worden getraind in het diagnosticeren en behandelen van ziekten bij kinderen en leren wanneer ze iemand moeten doorverwijzen. - We werken samen met verschillende partners op nationaal en provinciaal niveau en met nationale en internationale organisaties, zoals UNICEF, de Wereldgezondheidsorganisatie, Malaria consortium, Internationale Rode Kruis en Healthy Child Uganda. Zo worden dit programma en de bredere CCM-aanpak gedragen door vele partners die zich met gezondheidszorg in Oeganda bezighouden.

- Hindernissen

Hoewel de samenwerking met de lokale en nationale overheid goed is, stuitten we binnen dit programma op praktische problemen. Zo zouden de medicijnen worden geleverd door de overheid, maar die kon haar verplichtingen niet nakomen. Save the Children heeft dit aangepakt door de preventieve kant van het programma (voorlichting en doorverwijzing) te intensiveren en het budget dusdanig aan te passen dat we zelf voor de medicijnen kunnen zorgen.

foto: yael zwanink

= resultaat 24 gezondheidswerkers zijn getraind in Community Case

73 leden van de gezondheidsteams in dorpen zijn getraind in

Management. Zij kunnen op hun beurt weer andere collega’s trainen. Zo kunnen op termijn steeds meer kinderen worden geholpen, terwijl de kosten beperkt blijven.

het beoordelen, classificeren, behandelen en waar nodig doorverwijzen van kinderen. Na hun training kunnen zij zelfstandig medicijnen zoals antibiotica voor longontsteking, antimalariamiddelen voor koorts en orale rehydratie-pakketten en zinksupplementen tegen diarree verstrekken. Kinderen krijgen hierdoor sneller hulp.

30

foto’s: wendy flik en karlijn van acker

Democratische Republiek Congo (Drc) Hoofdstad: Officiële landstaal: Regeringsvorm: Oppervlakte: Inwoners: Religie:

Kinshasa Frans Republiek 2.344.858 km2 70.916.439 Christendom (80%)

Achtergrond De Democratische Republiek Congo (DRC) is al bijna vijftien jaar strijdtoneel van conflicten tussen de overheid en verschillende rebellengroepen en tussen de rebellen onderling. Ondanks de vredesakkoorden van 2008 en 2009 vinden er nog regelmatig hevige gevechten plaats waarbij duizenden mensen op de vlucht slaan voor het geweld. Ondanks het voortdurende geweld is het in sommige delen van Noord-Kivu weer wat rustiger geworden. De mensen zijn teruggekeerd naar hun dorp of stad en hebben hun leven weer opgepakt. Maar ontvoeringen, fysiek en seksueel geweld zijn nog steeds aan de orde van de dag. Niet alleen de rebellenmilities maken zich hieraan schuldig, maar ook soldaten van het regeringsleger. Dat komt doordat Ontvoeringen, fysiek elk gezag ontbreekt en misdaden vaak onbestraft blijven.

en seksueel geweld zijn nog steeds aan de orde van de dag.

Door de jarenlange instabiliteit en het steeds terugkerende geweld zijn er nauwelijks basisvoorzieningen in het oosten van DRC. Dit programma van Save the Children richt zich specifiek op ondervoede kinderen die extra voeding en medische hulp nodig hebben. Het draagt bij aan een groot Save the Children gezondheidszorgprogramma in NoordKivu, een provincie in het oosten van het land. Thema:

Gezondheidszorg

Looptijd:

1-04-2010 to 31-01-2011

Totaal budget:

€ 120.000

Financieringsbron:

SCNL

Bestedingen 2010:

€ 100.791

Afrika

Doel

Medische zorg en voeding voor 700 ernstig ondervoede kinderen met medische complicaties. De kindersterfte terugdringen door voorlichting te geven aan 4.900 gezinnen in de regio Masisi.

+ Aanpak - Ondervoeding is een groot probleem in Oost-DRC. De mensen zijn straatarm. Medische zorg ontbreekt vaak. Door de voortdurende conflicten moeten families steeds weer vluchten voor het geweld. Save the Children vangt ernstig ondervoede kinderen of ondervoede kinderen met medische complicaties op in een stabilisatiecentrum, gelegen bij het ziekenhuis in Masisi stad. Hier krijgen de kinderen de medische zorg en voeding die zij nodig hebben. Ook kunnen ouders samen met hun kinderen in het centrum verblijven tot het kind weer beter is. De ervaring leert namelijk dat mensen vaak niet terugkomen voor controle omdat ze heel ver weg wonen. - De mensen in DRC hebben ook recht op medische zorg. Daarom trainen we gezondheidswerkers in verschillende dorpen in het diagnosticeren van kinderen, zodat ze deze kinderen tijdig kunnen verwijzen naar klinieken of voedingscentra. - Ook geven deze gezondheidswerkers uit de dorpen voorlichting over (het bereiden van) goede en gevarieerde voeding, rekening houdend met de omstandigheden waaronder de mensen daar moeten leven.

onvoldoende. Ook moeten ouders meestal ver reizen om met hun ondervoede kinderen naar het centrum te komen. Vaak zijn de kinderen dan al te ziek en is het niet meer mogelijk hen te helpen. Om onnodige sterfgevallen te voorkomen werkt Save the Children nauw samen met andere organisaties, waaronder Artsen zonder Grenzen en World Vision. Deze organisaties bestrijken andere delen van Masisi regio en kunnen daarom op tijd ondervoede kinderen identificeren en naar het centrum doorverwijzen.

- Hindernissen

Het stabilisatiecentrum in Masisi stad, opgezet in een eerdere programmafase met financiering vanuit het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse zaken, is het enige centrum in Masisi regio dat gespecialiseerd is in zorg aan ernstig ondervoede kinderen. Dat zorgaanbod is gezien de behoeftes nog


= resultaat 103 gezondheidswerkers hebben een training gehad in het diagnosticeren van zieke kinderen.

uit verschillende dorpen informatie over het voorkomen van ondervoeding.

146 Kinderen zijn door de gezondheidswerkers doorverwezen naar klinieken of voedingscentra.

25 verpleegkundigen en twee doktoren van het stabilisatiecentrum konden dankzij een training 428 ernstig ondervoede kinderen met medische complicaties tijdig en adequaat behandelen.

320 voorlichtingsbijeenkomsten over voeding en voedingspraktijken. Op deze bijeenkomsten kregen 8.713 mensen

31

3.2.2 Azie


India Hoofdstad: Officiële landstaal: Regeringsvorm: Oppervlakte: Inwoners: Religie:

Azie New Delhi Hindi en Engels Federale Republiek 3.287.263 km² 1.173.108.018 Hindoeïsme (80.5%), Islam (13.4%)

Achtergrond Het land van de geuren van curries en de kleuren van sari’s. Een land met sneeuwbedekte bergen, een uitgestrekte woestijn en dichtbegroeide jungle. Een land ook met meer dan een miljard inwoners en het grootste aantal kinderen ter wereld. 375 Miljoen om precies te zijn. Van die kinderen overlijden er twee miljoen vóór hun vijfde verjaardag. Kindersterfte komt overal in India voor. Maar met name in de sloppenwijken, waar 30% van India’s stedelijke bevolking woont, is het een enorm probleem. Mensen die in de sloppenwijken van en rondom de hoofdstad New Delhi wonen zijn arm. Vaak zijn het dagarbeiders die voor een schamel loon zwaar werk verrichten. Door de grote armoede in de sloppenwijken kunnen ouders hun kinderen niet voldoende te eten geven of is het eten dat de kinderen krijgen niet voedzaam genoeg. Hierdoor zijn veel kinderen ondervoed. In de sloppenwijken leven de mensen in de meest erbarmelijke omstandigheden. In kleine huisjes, direct naast of tussen vuilnisbelten, en vaak zonder riolering en zonder schoon water. Bij gebrek aan waterafvoer vormen zich plassen stilstaand water die een broedplek zijn voor de malariamug. Ook leven er veel beesten tussen de huizen als varkens, koeien, buffels en geiten, die ziekten verspreiden. Door de onhygiënische omstandigheden in de sloppenwijken worden kinderen sneller ziek en overlijden ze vaak aan besmettelijke ziekten. Er zijn weinig of geen basisvoorzieningen als gezondheidszorg in de sloppenwijken. In de niet door de overheid erkende sloppenwijken is de situatie zelfs nog erger. Save the Children werkt in de arme wijken van Delhi om de bewoners voorlichting en goede, gratis gezondheidszorg te geven om zo de kindersterfte drastisch te verlagen.

Thema:

Gezondheidszorg

Looptijd:

1 mei 2010 – 30 april 2012

Totaal budget:

€ 1.633.864

Financieringsbron:

Nationale Postcode Loterij (€ 1.623.864), SCNL (€ 10.000)

Bestedingen 2010:

€ 1.490.237

Doel De kindersterfte terugdringen door medische zorg en voorlichting te bieden aan 600.000 bewoners van de sloppenwijken in en rondom de hoofdstad New Delhi.

aandacht besteed aan de sloppenwijken. Save the Children helpt de overheid door het geven van beleidsadviezen. Daarnaast trainen we gezondheidsmedewerkers die voor de overheid werken en medische zorg in de sloppenwijken bieden.

+ Aanpak

- Hindernissen Begin 2010 is in India de milieuwet-

- Mobiele klinieken inzetten. Dit zijn busjes die zijn uitgerust met medische apparatuur om mensen ter plekke te onderzoeken en behandelen. Er is gekozen voor mobiele klinieken zodat we 60 sloppenwijken per week (12 per dag) kunnen bereiken en zo veel mogelijk bewoners kunnen helpen. - Voorlichtingsbijeenkomsten voor de bewoners van de sloppenwijken over onder andere hygiëne, gezondheidszorg en gezinsplanning. - We werken samen met Save the Children India en zes lokale uitvoerende partners. Deze organisaties werken al langer in de sloppenwijken van Delhi. Hierdoor hebben ze een goede band met de bevolking en zijn ze goed bekend met de problematiek in de sloppenwijken, wat bevorderlijk is voor het programma. - De Indiase overheid ontwikkelt een nieuw gezondheidszorgbeleid voor stedelijke gebieden. In dit beleid wordt specifiek

geving voor nieuwe voertuigen aangescherpt. Dit was net voor de start van het programma. Er worden nu strengere eisen gesteld aan de uitstoot van verontreinigende stoffen. Dit betekende dat bij de start van het programma in mei 2010 vijf van de zes mobiele klinieken niet besteld konden worden. De fabrieken die de voertuigen zouden leveren moesten eerst omschakelen naar de nieuwe emissienormen. Helaas heeft dit langer geduurd dan gepland. De zes klinieken zijn vanaf begin 2011 volledig operationeel.

= resultaat 60 sloppenwijken geselecteerd voor bevolkingsonderzoek om in te schatten waar de zorg het hardst nodig is.

120 gezondheidszorgvrijwilligers zijn actief in de gemeenschappen. Ze sporen bewoners aan om naar de mobiele klinieken en gezondheidskampen te gaan. Ook geven zij voorlichting en zijn ze vertrouwenspersoon.

= resultaat

1 mobiele kliniek actief. De overige mobiele klinieken waren pas begin 2011 klaar. Om toch voldoende zorg in de sloppenwijken te kunnen bieden, hebben we in de tussentijd wekelijks spreekuren in bestaande gebouwen, zoals buurthuizen, gehouden. Ook zijn er maandelijks ‘gezondheidskampen’ georganiseerd. 46.405 mensen hebben medische zorg ontvangen via de mobiele kliniek en gezondheidskampen. 13.491 kinderen ontvingen een behandeling tegen onder andere diarree, longontsteking en ondervoeding. 7.277 kinderen zijn ingeënt en zo beschermd tegen ziekten als mazelen, TBC, polio, difterie, kinkhoest en tetanus.

500 personen waren aanwezig bij een openbare hoorzitting georganiseerd voor overheidsfunctionarissen van New Delhi, en van de gezondheidsinspectie. Op deze hoorzitting zijn alle aspecten rondom gezondheidszorg besproken, met nadruk op de sloppenwijken. Ook zijn er in het kader van een lobby actie 60.000 ansichtkaarten verstuurd naar de Chief Minister van New Delhi en de Minister President van India om aandacht te vragen voor betere gezondheidszorg in sloppenwijken.

33

Afghanistan

Azie

34

Hoofdstad: Officiële landstaal: Regeringsvorm: Oppervlakte: Inwoners: Religie:

Kabul Afghaans Perzisch (Dari) en Pashtu Islamitische Republiek 652.090 km² 29.121.286 (2010) Islam (99%)

Achtergrond In de afgelopen jaren is er in Afghanistan veel verbeterd op het gebied van onderwijs. Maar nog altijd gaan naar schatting zo’n twee miljoen kinderen niet naar school. Van de jongens tussen zeven en twaalf jaar zit de helft nog thuis, van de meisjes ongeveer 60%. Van de kinderen die wel onderwijs volgen verlaat naar schatting ruim de helft de school ook weer binnen vier jaar. Soms ligt dit aan de gebrekkige kwaliteit van het onderwijs waardoor kinderen afhaken. Maar vaak heeft het ook te maken met geweldsuitbarstingen. Ouders houden Nog altijd gaan naar hun kinderen dan liever thuis. Ook speelt een belangrijke rol. schatting zo’n twee armoede Kinderen moeten noodgedwongen miljoen kinderen meewerken om het gezinsinkomen niet naar school te vergroten. In het zuiden en oosten worden meisjes bovendien veelal thuis gehouden op grond van traditionele opvattingen. Of gewoonweg omdat ouders - terecht - bang zijn dat de meisjes onderweg of op school iets overkomt. De school ligt vaak ver weg en bovendien hebben ouders geen vertrouwen in het schoolsysteem. Pubers die nooit onderwijs hebben gehad kunnen ook niet op een gewone basisschool terecht. Zij zijn inmiddels te oud voor het reguliere traject. Het onderwijsprogramma van Save the Children ondervangt al deze problemen door onderwijs ter plekke aan te bieden in de vorm van huiskamerklassen.

Thema:

Onderwijs, bescherming, gezondheidszorg

Looptijd:

Uruzgan: 1 januari 2008 – 31 oktober 2012 Kandahar: 1 maart 2008 – 31 december 2010

Totaal budget:

€ 3.768.777

Financieringsbron:

Uruzgan: Nederlandse Ambassade (€ 2.691.495) Kandahar: Canadese overheid (€ 1.077.282)

Bestedingen 2010:

€ 759.275


Doel In Uruzgan en Kandahar doorlopen 8.000 jongens en meisjes in een versneld traject de eerste jaren van het basisonderwijs in ‘huiskamerklasjes’. 3.000 (1.500 Uruzgan, 1.500 Kandahar) van hen maken de overstap naar het reguliere onderwijs.

+ Aanpak We selecteren mensen uit de dorpsgemeenschap waar de huiskamerklas wordt opgezet en leiden hen op tot docent. Deze docenten geven les aan kinderen (tot ongeveer 14 jaar) op vertrouwde locaties zoals huiskamers en een moskee. Het onderwijs wordt in versneld tempo gegeven, zodat de kinderen na twee jaar doorstromen naar het reguliere onderwijs. Het programma omvat naast onderwijs aan de kinderen ook het trainen van mentoren, die helpen bij het oplossen van problemen of de distributie van schoolboeken, en het begeleiden van docenten in het reguliere vervolgonderwijs. Het kiezen van de dorpen waar huiskamerklasjes

worden opgestart gebeurt in nauw overleg en met toestemming van de lokale onderwijsautoriteiten. Zo weten we zeker dat we een afgewogen keuze maken die de instemming heeft van de mensen zelf.

- Hindernissen

Kinderen en ouders zijn zo enthousiast over dit programma - en sceptisch over de gang van zaken in het reguliere onderwijs - dat ze in veel gevallen hun kind liever in de huiskamerklas houden dan laten instromen op een gewone basisschool. We zoeken een oplossing voor dit probleem in twee richtingen: a. meer investeren in de kwaliteit / aantrekkelijkheid van de ‘instroom’- scholen. b. bij het Ministerie van Onderwijs bepleiten dat er ‘huiskamerklasjes’ komen omdat deze vorm van onderwijs - dicht bij huis aansluit bij de wensen en behoeften van ouders. Uiteindelijk kan dat alleen op een duurzame manier als het wordt ingebed in het onderwijsbeleid.

= resultaat 260 huiskamerklasjes in beide provincies. In deze klasjes kregen in totaal 7.430 kinderen (Uruzgan: 3.650; Kandahar: 3.780) versneld onderwijs. 564 kinderen uit de kinderclubs van 16 reguliere scholen en 223 van hun onderwijskrachten ontvingen een training op het gebied van kinderrechten.

15 ouder-leraarcomités en 260 schoolmanagementcomités zijn in de scholen opgezet. De inbreng van deze comités leidt daadwerkelijk tot een kwaliteitsverbetering van het onderwijs in de klasjes.

Azie Dutch Consortium for Uruzgan Save the Children werkt al sinds 1976 in Afghanistan en sinds vier jaar ook in Uruzgan. Na jaren van oorlog en conflicten gaat het iets beter met Uruzgan. Dankzij inspanningen van de Afghaanse overheid en lokale en internationale NGO’s wordt mondjesmaat voortgang geboekt op het gebied van infrastructuur, gezondheidszorg, schoon drinkwater, werkgelegenheid en onderwijs. Toch blijft Uruzgan een van Afghanistans armste provincies. Buiten de landbouw en handel is er weinig werkgelegenheid. Verder lijden veel mensen aan oorlogstrauma’s. Door het gebrek aan perspectief op werk en door psychische problemen nemen veel Afghanen hun toevlucht tot de heroïne, die er rijkelijk voorhanden is. Het trieste resultaat is meer dan 10.000 drugverslaafden. Op het gebied van veiligheid is Uruzgan nog steeds een van de meest gevaarlijke provincies van Afghanistan. Het dwingt tot grote voorzichtigheid bij het reizen en sommige delen van de provincie zijn voor buitenlanders gewoonweg te gevaarlijk. Dit maakt ons werk er natuurlijk niet gemakkelijker op. Maar we laten er ons niet door weerhouden. Begin 2007 ging het Dutch Consortium for Uruzgan (DCU) van start. DCU is een samenwerkingsverband tussen Nederlandse hulporganisaties dat door de Nederlandse overheid wordt gefinancierd. Aanvankelijk bestond het DCU uit drie leden: Save the Children, Healthnet/TPO en Cordaid. In 2008 sloten ZOA Vluchtelingenzorg en Dutch Committee for Afghanistan (DCA) zich bij het consortium aan. Na het uitvoeren van enkele kleinere projecten, startte DCU in 2009 het huidige vierjarige project waarin met tien Afghaanse partners wordt geïnvesteerd in het realiseren van basisvoorzieningen. Thema:

Onderwijs, bescherming, gezondheidszorg

Looptijd:

1 april 2009 – 31 maart 2013

Totaal budget DCU:

€ 14.000.000

Totaal budget SCNL deel:

€ 4.821.848

Financieringsbron:

Nederlandse Ambassade

Bestedingen 2010:

€ 976.717

Doel

Basisvoorzieningen realiseren op het gebied van: gezondheidszorg, onderwijs, landbouw, drinkwatervoorzieningen en veterinaire zorg.

+ Aanpak Save the Children coördineert alle activiteiten van het DCU. Hiervoor zijn twee coördinatoren aangesteld. De een opereert vanuit Kabul, de ander vanuit Den Haag. Zij leiden alle programma-activiteiten in goede banen en onderhouden de contacten, bijvoorbeeld met de Nederlandse ambassade in Kabul. De verschillende hulporganisaties van het DCU delen een kantoor in Tarin Kowt met een gemeenschappelijke staf. Binnen het samenwerkingsverband is Save the Children verantwoordelijk voor het onderwijs en sociaal-maatschappelijk werk. Het gezamenlijke DCU kantoor in Tarin Kowt wordt vanuit Save the Children bestuurd. Onvermijdelijk speelt de precaire veiligheidssituatie ons regelmatig parten. Het is daarom van groot belang dat

- Hindernissen

Er is een groot gebrek aan gekwalificeerde mensen, waardoor mensen van buiten de provincie moeten worden aangetrokken. Dat lukt redelijk, mede dankzij een betrouwbare vliegverbinding tussen Kabul en Tarin Kowt.

= resultaat Resultaat Save the Children binnen het DCU

Resultaten van de andere DCU-partners

300 straatkinderen, onder wie 75 meisjes, kregen in het centrum voor werkende kinderen en straatkinderen een opleiding kleermaken of borduren.

35 mannen en 10 vrouwen zijn opgeleid tot verpleegkundigen (20); apothekers (15) en laboranten (10).

350 volwassenen, onder wie 100 vrouwen, namen deel aan het basisonderwijs voor volwassenen. Veel mensen in Uruzgan hebben nooit leren lezen, rekenen en schrijven. 12 door Save the Children en partner ontwikkelde educatieve radioprogramma’s. Thema’s die onder meer aan bod komen zijn: de gevaren van drugsgebruik en kinderrechten. In Uruzgan luistert iedereen naar de radio. Er is nauwelijks tv en er zijn evenmin veel kranten of tijdschriften. Daarom is radio het beste medium om zoveel mogelijk mensen te bereiken. 432 drugsverslaafden ontvingen hulp in een van de 2 counseling centers. 80 overheidsambtenaren kregen informatie over kinderrechten, kinderbescherming en kinderen discipline bijbrengen zonder lijfstraffen.


de lokale bevolking en de lokale overheid achter het DCU staan. We faciliteren volwassenenonderwijs en zetten een centrum voor straatkinderen en vakopleidingen voor jongeren op. Werkende kinderen krijgen de kans om zich vaardigheden als kleermaken en borduren eigen te maken. We trainen politiemensen en overheidsfunctionarissen in het respecteren van kinderrechten. En we helpen drugsverslaafden met afkicken en het zoeken naar werk. Het afkickcentrum blijkt – helaas - te voorzien in een geweldige behoefte. Daarbij is het goed vast te stellen dat door onze activiteiten de problematiek geleidelijk meer bespreekbaar wordt, ook in de conservatieve gemeenschappen.

1.047 mensen met psychische problemen kregen een consult; 50 patiënten werden opgenomen. 30 particuliere klinieken ontvingen medicijnen en leveren betere medische zorg. 700 boeren profiteren van nieuwe of herstelde irrigatiefaciliteiten. 70 drinkwaterputten hersteld en/of aangelegd, 70 latrines gebouwd. 8 veevoerbanken voor ruwvoer georganiseerd, 20 melkgeiten gedistribueerd. 21 paraveterinairen behandelen veeziekten, 10 assistenten zijn opgeleid, 7 opfriscursussen gehouden. 190.000 vaccinaties en 126.000 behandelingen van vee. 29 medewerkers van Afghaanse partnerorganisaties kregen cursussen administratief en financieel management, Engels en computerles.

35

Pakistan

Azie

36

Hoofdstad: Officiële landstaal: Regeringsvorm: Oppervlakte: Inwoners: Religie:

Islamabad Urdu en Engels Federale Republiek 796.095 km² 184.404.791 (2010) Islam (95%)

Achtergrond Tot voor kort was onderwijs geen prioriteit in Pakistan. Het gevolg is dat er generaties lang veel te weinig door de overheid in deze sector is geïnvesteerd. De overvolle klassen, gebrekkige lesmethodes en de lijfstraffen zijn factoren die bijdragen aan een hoge schooluitval. Het trieste resultaat is dat Pakistan ongeveer 50 miljoen analfabeten telt (één derde van de bevolking) en er minstens acht miljoen kinderen niet naar school gaan, onder wie bijna zes miljoen meisjes. Bovendien hebben kinderen en ouders geen enkele invloed op datgene wat op school plaatsvindt. De regering van Pakistan heeft zich ten doel gesteld om de kwaliteit van het basisonderwijs te verbeteren. Maar ondanks deze belofte blijven de resultaten beperkt. Balochistan behoort tot de armste provincies van Pakistan. Evenredig hieraan is ook de onderwijssituatie er slechter dan in de rest van het land. De gemiddelde schooltijd van meisjes bedraagt 1,3 jaar; die van jongens 3,8 Balochistan jaar. Gemiddeld volgt 20% van de kiner basisonderwijs, tegenover een behoort tot de deren landelijk gemiddelde van 68% in Pakistan armste provincies als geheel. In 2008 is Save the Children van Pakistan gestart met een pilotproject om het onderwijs te verbeteren op tien scholen in het district Quetta van de provincie Balochistan. Iedereen die bij het project betrokken is, is zeer enthousiast over onze aanpak. Daarom hebben we besloten dit programma verder uit te rollen in de rest van de provincie. De Nederlandse ambassade in Pakistan heeft het voorstel hiervoor goedgekeurd in november 2009 voor een periode van vijf jaar. Thema:

Onderwijs

Looptijd:

1 december 2009 – 30 november 2014

Totaal budget:

€ 8.820.000

Financieringsbron:

Nederlandse Ambassade

Bestedingen 2010:

€ 698.660

Doel

73.000 kinderen, onder wie 43.800 meisjes laten profiteren van beter onderwijs.

+ Aanpak

We creëren onderwijsfaciliteiten op alle niveaus om zo een goede doorstroom van leerlingen te garanderen. Anders dan in Nederland kent het schoolsysteem in Pakistan vier fases: kleuterschool, basisschool (groep 1 t/m 7); middenschool (groep 8 t/m 11) en middelbare school (groep 12 t/m 14). Op 105 basisscholen zorgen we dat er een klaslokaal komt voor kleuteronderwijs. Daar kunnen kinderen vanaf vier jaar terecht. Hoewel er nog steeds veel te weinig basisscholen zijn, is deze categorie relatief goed vertegenwoordigd. Waar juist een ernstig gebrek aan is, is de zogenaamde middenschool. Daarom selecteren we 25 basisscholen en vormen die om tot middenscholen. Tien bestaande middenscholen worden gepromoveerd tot middelbare scholen.

Na deze herverdeling van schoolniveaus concentreren we ons op de kwaliteit van het onderwijs. We promoten kindvriendelijke lesmethoden; begeleiden docenten, zetten ouder-leraarcomités op en - heel belangrijk - zien er op toe dat de plannen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Tot slot helpen we het Ministerie van Onderwijs in Balochistan bij planning en budgettering van het onderwijs met behulp van moderne managementinformatiesystemen.

- Hindernissen We zijn in 2010 in het district Quetta begonnen omdat daar het merendeel van de scholen staat.Voor de overige twee districten moesten we eerst de goedkeuring van de overheid afwachten voordat we konden beginnen. Om procedurele vertraging in het vervolg te voorkomen, gaan we alle geselecteerde scholen in één keer ter goedkeuring bij het Ministerie van Onderwijs aandragen.

= resultaat 74 basisscholen geselecteerd waar kleuteronderwijs wordt gegeven. 16

basisscholen worden opgewaardeerd tot middenscholen.

10 middenscholen groeien uit tot middelbare scholen voor meisjes. 107

scholen krijgen een opknapbeurt.

363 ouders en leraren in 70 ouder-leraarcomités moeten bij het opknappen van de scholen nauw samenwerken. Om die samenwerking vlot te laten verlopen ontvingen ze gezamenlijk een training hoe je zo’n project het best kunt aanpakken. 1 handboek over kinderrechten vertaald naar het Urdu, zodat lokale voorlichters dit op dorpsniveau kunnen gebruiken.

Azie Noodhulp in Balochistan In juli 2010 werd Pakistan getroffen door hevige moessonregens. Dat gebeurt elk jaar, maar in 2010 was de regenval veel heviger dan in voorgaande jaren. Als gevolg hiervan trad de belangrijkste rivier, de Indus, buiten haar oevers. Deze rivier loopt door het hele land, van Noord naar Zuid. Hierdoor kwam een gebied met vier keer het oppervlak van Nederland onder water te staan. Het aantal dodelijke slachtoffers was met 2.000 relatief laag, maar daartegenover staat het duizelingwekkende aantal van ruim 20 miljoen mensen die, in meer of mindere mate, getroffen zijn door de overstromingen. Verder zijn bij benadering twee miljoen huizen verwoest, miljoenen stuks vee verdronken en heeft meer dan een miljoen hectare landbouwgrond onder water gestaan, waardoor de oogst verloren is gegaan. Save the Children is al tientallen jaren actief in Pakistan. Zo verleenden we in 2005 noodhulp aan de slachtoffers van de aardbeving en in 2009 aan de slachtoffers van het conflict in het Noorden van het land. Dankzij deze ervaring en onze aanwezigheid in verschillende delen van het land konden we direct starten met bieden van hulp. Er was vooral behoefte aan basisvoorzieningen zoals voedsel, onderdak, schoon drinkwater en medicijnen. Noodhulp Looptijd:

1 september 2010 – 31 mei 2011

Totaal budget:

€ 848.741

Financieringsbron:

Samenwerkende Hulp Organisaties (SHO)

Bestedingen 2010:

€ 813.692

Doel

Noodhulp bieden aan 31.500 mensen (60% kinderen) in Balochistan.

+ Aanpak Save the Children heeft een vastomlijnd noodhulpplan voor dit soort rampen, waardoor we snel en effectief in actie kunnen komen. De slachtoffers krijgen medische zorg aangeboden. Wie dakloos is, ontvangt een tent of tentzeil voor tijdelijk onderdak. Verder delen we dekens, kleding, schoon drinkwater en noodpakketten met daarin artikelen voor de persoonlijke hygiëne (o.a. zeep, waspoeder, handdoek en een tandenborstel) uit. Het verspreiden van goederen gaat op basis van vastomlijnde criteria. We bezoeken een getroffen gebied en stellen in overleg met gemeenschapsoudsten een lijst op met namen van de meest kwetsbare gezinnen. Dit zijn bijvoorbeeld gezinnen die hun huis hebben verloren of gezinnen met een gehandicapt kind. Die mensen krijgen een bon, waarmee ze de volgende dag de spullen kunnen ophalen. Als de gegevens niet kloppen, krijgen ze de spullen niet mee. Zo weten we zeker dat de materialen goed terechtkomen.

- Hindernissen Veel wegen zijn door de modderstromen onbegaanbaar geworden en het waterpeil daalt maar langzaam. Maanden na het begin van de overstromingen in juli/augustus was dat peil nog niet op het oorspronkelijke niveau. Hierdoor kost het meer tijd om mensen in lager gelegen en afgelegen gebieden te bereiken. Dat kan niet altijd per auto, maar moet vaak per bootje of per helikopter. Ook de bevoorrading levert problemen op. Als gevolg van de enorme vraag naar noodhulpproducten zijn de voorraden uitgeput. Om toch snel hulp te kunnen geven hebben we hulpgoederen uitgedeeld die ter beschikking waren gesteld door andere organisaties zoals de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR en de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO).


= resultaat 18.000 mensen hebben medische zorg en medicijnen ontvangen van 2 mobiele medische teams.

407 gezinnen (ruim 2.800 mensen, onder wie 1.680 kinderen) kregen artikelen voor persoonlijke hygiëne. Hygiëne is erg belangrijk omdat het de kans op een uitbraak van besmettelijke ziekten verkleint. Een grote uitbraak van bijvoorbeeld cholera is in 2010 gelukkig uitgebleven.

37

3.2.3 Latijns-Amerika foto: goossen hoenders

Haïti Hoofdstad: Officiële landstaal: Regeringsvorm: Oppervlakte: Inwoners: Religie:

Latijns-Amerika Port-au-Prince (2,2 miljoen inwoners) Frans en Creools Republiek 27.750 km² 9.648,924 (schatting juli 2010) Christendom 96%

Achtergrond Save the Children is al sinds 1978 in Haïti actief, vooral op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Onze organisatie had al veel ervaring met noodhulp ter plekke. In de afgelopen acht jaar hebben we een aantal malen grootschalige noodhulp verleend bij natuurrampen als orkanen en overstromingen. Op 12 januari 2010 werd Haïti getroffen door een zware aardbeving. Bij die ramp zijn meer dan 200.000 mensen omgekomen en vele gewonden gevallen.Anderhalf miljoen mensen raakten dakloos. Bijna een derde van de totale bevolking, zo’n drie miljoen mensen, is getroffen door deze zware aardbeving. De materiële schade loopt in de miljarden euro’s. Na de aardbeving van januari is de staf van Save the Children flink uitgebreid om snel en slagvaardig noodhulp te kunnen bieden; van ruim 150 naar bijna 1.100 mensen lokale staf (Haïtianen) en van 10 naar 65 mensen buitenlandse staf (Save the Children International). Save the Children neemt deel aan de grootscheepse hulpactie van de Verenigde Naties die in Haïti op gang is gekomen.Wij coördineren de activiteiten ten behoeve van onderwijs. Haïti behoort tot de armste landen ter wereld. Al voor de aardbeving waren de levensomstandigheden er minimaal. Na de ramp is de situatie verder verslechterd. Als de ergste nood is gelenigd, gaat Save the Children International met het programma ‘Build Back Better’ de komende vijf jaar bouwen aan een beter Haïti. Hiervan profiteren uiteindelijk 800.000 mensen, onder wie 470.000 kinderen. Build Back Better omvat een breed pakket aan hulpmaatregelen op het gebied van gezondheidszorg, voeding, onderwijs, bescherming, onderdak, water en hygiëne.Voor het realiseren van dit internationale programma is een bedrag van € 135 miljoen nodig, waaraan Save the Children Nederland in de komende jaren een bedrag van drie miljoen bijdraagt. Noodhulp Looptijd:

13 januari – 13 juli 2010

Totaal budget:

€ 1.000.000

Financieringsbron:

Samenwerkende Hulp Organisaties (SHO)

Bestedingen 2010:

€ 956.377

Doel

Noodhulp bieden aan 29.175 Haïtianen (5.835 gezinnen, onder wie 3.500 kinderen).

+ Aanpak Save the Children is direct na de aardbeving begonnen met het distribueren van voedsel en water en het uitdelen van materialen voor onderdak, zoals tenten en tentzeilen. Ook kregen gezinnen goederen die voorzagen in de eerste levensbehoeften, zoals keukenspullen, artikelen voor de persoonlijke hygiëne, jerrycans en dekens.We hebben enkele noodhospitalen opgezet, waar we kinderen veilig konden opvangen. Door de catastrofe was de toch al niet goed functionerende overheid grotendeels uitgeschakeld. Een ramp van deze omvang kon men niet aan. Save the Children probeert de overheid zo goed mogelijk te ondersteunen, met name op het terrein van onderwijs. Zo geven we advies aan het Ministerie van Onderwijs bij het ontwerpen van aardbeving- en orkaanbestendige permanente klaslokalen.

- Hindernissen Ongeveer een derde deel van het land is verwoest. Dit bemoeilijkt de hulpverlening aanzienlijk.Vooral in de dichtbevolkte hoofdstad Port-au-Prince zijn er problemen met puinruimen, landrechten, en een algeheel tekort aan beschikbare grond. Voordat we beginnen met wederopbouw moet het puin opgeruimd zijn en moet duidelijk zijn dat de eigenaar van een stuk grond de bouw van bijvoorbeeld een school goedkeurt. Zolang dat onzeker is, bestaat het risico dat deze eigenaar het gebouw opeist voor andere doeleinden of zelfs weer afbreekt.

= resultaat 4.000 mensen hebben een deken ontvangen. Die beschermt hen ’s nachts tegen wind en kou. 8.000 gezinnen hebben een jerrycan gekregen. Hierin kan schoon drinkwater op een veilige wijze worden bewaard. Zo verkleinen we het risico van een uitbraak van watergerelateerde ziektes als diarree, cholera, malaria en knokkelkoorts. 1.000 gezinnen (5.000 mensen, onder wie 3.000 kinderen) hebben een tent ontvangen. Heel veel huizen waar mensen woonden zijn volledig verwoest. De tenten bieden mensen een tijdelijk dak boven hun hoofd.

2.335 g ezinnen (11.675 mensen, onder wie ruim 7.000 kinderen) hebben 2 tentzeilen per gezin ontvangen (totaal 4.670 tentzeilen).Veel huizen zijn zwaar beschadigd. Met de tentzeilen konden mensen vlakbij hun eigen huis of in een tentenkamp een tijdelijk onderdak opzetten. 2.500 gezinnen (12.500 mensen onder wie 7.500 kinderen) hebben artikelen voor persoonlijke hygiëne ontvangen om het risico dat er besmettelijke ziekten uitbreken te verkleinen.

39

40

Noodhulp

Noodhulpcoordinator Goossen Hoenders the Children en had als programmamanager ook al regelmatig met noodhulpacties te maken gehad. Ik hoorde het nieuws de volgende ochtend om half acht op de radio en dacht wel meteen: ‘dit is helemaal mis’. Daarna natuurlijk snel naar kantoor om te informeren hoe onze staf van het veldkantoor in de hoofdstad Port-au-Prince eraan toe was. Er was één dode gevallen en een aantal mensen was gewond geraakt.” Wat doe je op zo’n eerste dag? “De eerste dag is het vooral informatie verzamelen en intern de taken verdelen. Mijn taak is informatie vanuit het veld verwerven en verwerken en contacten onderhouden met alle belanghebbende partijen, waaronder de Europese Commissie en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Zo liep in Haïti op dat moment een door de Europese Unie gesponsord programma, ‘Disaster preparedness’, waarmee we een maand eerder begonnen waren. Dat moest vanzelfsprekend worden opgeschort. In dit programma geven we voorlichting over hoe men zich het best kan wapenen tegen natuurrampen, bijvoorbeeld een aardbeving! Dit was wel heel wrang, zoiets bedenk je gewoon niet.” Goossen Hoenders is sinds 1 januari 2010 als programma manager verantwoordelijk voor het coördineren van de noodhulpactiviteiten van Save the Children. Op 12 januari maakte een zware aardbeving een groot deel van Haïti met de grond gelijk. Een half jaar later volgde een tweede natuurramp. Dit keer in Pakistan waar grote modderstromen hun verwoestende spoor door het land trokken. Een ware vuurdoop voor een beginnend noodhulpcoördinator. Hoe kijkt Goossen terug op zijn ‘rampjaar’ 2010? Twaalf dagen in functie en dan een ramp als Haïti voor je kiezen krijgen. Sloeg de paniek niet meteen toe? “Nee, ik raakte niet in paniek. Ik werk al sinds 2006 bij Save

Hoe financieren jullie noodhulpacties als voor Haïti? “Uit de opbrengsten van de landelijke acties van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO), beter bekend als ‘Giro 555’, en uit ons eigen potje: het KinderNoodhulpFonds. Deze eigen pot van € 300.000 zetten we in voor verschillende vormen van noodhulp. Het voordeel van dit eigen geld is dat we direct kunnen starten met noodhulpverlening en niet eerst hoeven te wachten op externe financiering. Zo hebben we een tastbaar project in handen, waarmee we vervolgens bij donoren kunnen aankloppen met het verzoek om verdere financiële ondersteuning.” Hoe wordt het geld besteed? “Wij hebben uit de Giro 555-actie € 2,94 miljoen van de SHO toegezegd gekregen, hiervan is € 2,2 miljoen ontvangen

in 2010. Dit geld wordt gedurende vijf jaar besteed aan noodhulp en wederopbouw. Er is in het eerste half jaar van 2010 een miljoen euro uitgegeven aan noodhulpvoorzieningen voor de eerste levensbehoeften, zoals tenten, dekens, kookgerei en hygiënekits. De noodhulp loopt nog door, maar vanaf oktober 2010 zijn we begonnen aan de wederopbouwfase. De overige € 1,9 miljoen besteden we aan onderwijs, een terrein waarop we de laatste jaren veel ervaring en expertise hebben opgebouwd. Wat we bijvoorbeeld doen is tijdelijke klaslokalen bouwen, schoolspullen kopen en leraren trainen.” Toen kwam de tweede beproeving: Pakistan “Bij Pakistan duurde het even voordat er actie werd ondernomen. Haïti was net geweest, het was zomervakantie en er was een zekere geefmoeheid onder de Nederlandse bevolking ontstaan. Kijk, zo’n actie begin je natuurlijk alleen als succes verzekerd is. Toen duidelijk was dat de ramp steeds groter werd, is uiteindelijk toch besloten om een nationale actie op te zetten. Op de dag van de landelijke actie zat ik in Pakistan. Doel was om van daaruit te berichten over de situatie ter plekke via mijn weblog. Ook heb ik namens de SHO live interviews gegeven aan radio 538, Radio 2 en Radio 4. De overstroming kostte aan duizenden mensen het leven. Miljoenen mensen zijn getroffen door de ramp. Ook hier hebben we basishulpgoederen verspreid. Dit gebeurt heel zorgvuldig. We gaan naar een getroffen dorp en stellen volgens bepaalde criteria en in overleg met de dorpsoudsten een lijst op met namen van de meest kwetsbare gezinnen. Die mensen krijgen een voucher, waarmee ze de volgende dag de spullen kunnen ophalen. Als de gegevens niet kloppen, krijgen ze de spullen niet mee.” In de media is het beeld ontstaan dat het geld van Giro 555 op de plank zou blijven liggen, terwijl de mensen om hulp zitten te springen. “Ja, en dat beeld is niet terecht. We laten als organisatie duidelijk zien waaraan we het geld uitgeven. Ondanks alle obstakels zijn we erin geslaagd om in Haïti ruim 29.000 mensen

Noodhulp

KinderNoodhulpFonds Save the Children Nederland heeft een reserve, het zogenoemde KinderNoodhulpFonds. Dit fonds bevat € 300.000 aan eigen geld. Bij rampen of conflicten kunnen we dankzij deze financiële reserve direct in actie komen en noodhulp bieden. Ook wordt het geld gebruikt voor hulpactiviteiten bij rampen die minder in de schijnwerpers staan.

en in Pakistan ruim 27.000 mensen van noodhulpgoederen te voorzien. De hiervoor geoormerkte budgetten zijn inmiddels besteed. Het geld voor de wederopbouw reserveren we ook echt voor dat traject.” Waar komt dit verwijt dan vandaan? “Hier gaat men uit van de Nederlandse situatie. Maar Haïti is geen Nederland. In Haïti moeten we bijvoorbeeld water aanvoeren in tankwagens. Dat transport is heel kostbaar.Vaak zijn er onvoorziene omstandigheden waardoor iets langer duurt en meer geld kost dan men zou verwachten. 2010 was een opeenstapeling van rampen voor Haïti. Eerst was er de aardbeving, daarna het regenseizoen, vervolgens de orkaan Thomas. En toen brak er cholera uit. De regen en het evacueren van mensen voor de orkaan heeft ervoor gezorgd dat de cholera zich door het hele land heeft verspreid en nu is uitgegroeid tot een epidemie. Die cocktail van problemen bemoeilijkt het werk aanzienlijk. Ook krijg je te maken met corruptie en bijvoorbeeld lokale autoverhuurbedrijven die woekerprijzen vragen. Als we het verwijt krijgen dat de zaken niet snel genoeg gaan zeg ik altijd: ‘vergelijk het eens met de vuurwerkramp in Enschede. Het heeft bijna tien jaar geduurd voordat de daar verwoeste wijk is herbouwd. En dat onder de meest ideale omstandigheden. Gun ons ook een beetje tijd.” Hoe kijk je terug op je eerste jaar als noodhulpcoördinator? “Voor mij persoonlijk was het een heel leerzaam jaar. Ik heb de kans gekregen om direct invulling te geven aan mijn functie en mezelf verder te ontwikkelen. Zo heb ik op Haïti zes weken meegedraaid in het noodhulpteam en veel praktijkervaring opgedaan. Het is ook de bedoeling dat ik op ramplocaties inzetbaar ben. Ik heb thuis altijd een koffertje klaarstaan zodat ik binnen 24 uur wegkan. Mijn vriendin werkt in dezelfde sector. Haar koffertje staat naast dat van mij.”

In 2010 is in vijf situaties gebruik gemaakt van het fonds: - Save the Children heeft € 25.000 uit het noodhulpfonds vrijgemaakt voor de aardbeving in Haïti en met dat geld hulpgoederen (onder andere 4.320 dekens en twee ziekenhuistenten) in Nederland aangeschaft. Daarnaast is er met dit geld een beperkte bijdrage aan de vervoerskosten van de goederen van Nederland naar Haïti geleverd.


Hoe bescherm je jezelf bij een ramp? Op het moment van de aardbeving was Save the Children in Haïti net begonnen met een voorlichtingsprogramma over natuurrampen. Mensen kregen antwoord op praktische vragen als: wat zijn veilige plekken bij een ramp? En hoe weet ik wat er precies aan de hand is? Ook leren we hen hoe ze de gevolgen van natuurrampen zo beperkt mogelijk kunnen houden. Aardbevingsbestendig bouwen is daarvan een goed voorbeeld. Dit door de Europese Commissie gefinancierde programma moest vanzelfsprekend worden opgeschort. Ruim vijf maanden later konden we weer van start gaan. We vertellen aan met name scholieren hoe ze zich het best kunnen wapenen tegen natuurrampen, bijvoorbeeld een aardbeving! Een zeer actueel programma in de Haïtiaanse context. De mensen die het programma volgen zijn door de recente aardbeving nog gemotiveerder om iets te leren.

- In oktober brak er een cholera epidemie uit in Haïti. Save the Children Nederland heeft € 15.000, waarvan € 4.000 uit het KinderNoodhulpFonds, besteed aan de aanschaf van waterzuiveringstabletten, jerrycans voor schoon drinkwater, hygiëne- en huishoudpakketten voor 396 huishoudens. - In juni brak er een conflict uit in het zuiden van Kirgizië, waardoor tienduizenden mensen op de vlucht sloegen. Save the Children startte een grote hulpoperatie om de getroffen bevolking te helpen. Het noodhulpfonds leverde een financiële bijdrage van € 25.000. Met deze bijdrage is een deel van het transport en de distributie van noodhulppakketten (huishouden hygiënekits) aan 3.600 huishoudens betaald. - In juli werd Roemenië getroffen door overstromingen. Ruim 10.000 mensen moesten worden geëvacueerd. Onder hen ruim 3.500 kinderen. Save the Children heeft een bedrag van € 10.000 uit het noodhulpfonds besteed aan de aanschaf en het verstrekken van voedsel, kleren en medicijnen aan 107 gezinnen. - In juli en augustus werd Pakistan getroffen door de zwaarste overstromingen in tientallen jaren. Met € 25.000 uit het noodhulpfonds kon het transport en de distributie van noodhulppakketten (huishoudelijke en hygiënekits) aan honderden huishoudens worden betaald.

41

3.2.4 Oost-Europa foto: save the children

Georgië

Oost-Europa

Hoofdstad: T’bilisi Officiële landstaal: Georgisch; in deelstaat Abkhazië is de officiële taal Abkhaz Regeringsvorm: Republiek Oppervlakte: 69.700 km² Inwoners: 4.600.825 Religie: Christelijk Orthodox (83.9%)

Achtergrond Georgië is sinds 1991 onafhankelijk van Rusland. Sinds die tijd zijn er ook problemen met de Georgische provincie Zuid-Ossetië. Zuid-Ossetië streeft, gesteund door Rusland, op haar beurt naar een onafhankelijke status. Maar dit wordt door Georgië niet geaccepteerd. In augustus 2008 brak er zelfs een oorlog uit tussen Georgië en Rusland over ZuidOssetië. Georgische troepen vielen het gebied binnen waarop Rusland zijn eigen leger de regio in stuurde.Veel mensen sloegen op de vlucht en er vielen talloze slachtoffers. Enkele dagen later volgde er een bestand. Maar het probleem is tot op heden nog niet definitief opgelost. Rusland erkent de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië, maar Georgië verzet zich tegen afscheiding. Als gevolg van deze oorlog en alle eerdere etnische spanningen leven er in Georgië rond de 100.000 vluchtelingen in eigen land. Zij leven in opvangkampen of bivakkeren in speciaal voor deze groep opgezette nooddorpen met zeer eenvoudige container-achtige huisjes, vrijwel zonder voorzieningen. Vaak zijn deze mensen werkloos en hebben ze te kampen met psychosociale problemen. Ook ontbreekt het hen aan lokale netwerken en leven ze geïsoleerd van hun omgeving. Mede omdat de gemeenschappen waarin de vluchtelingen terecht zijn gekomen de nieuwkomers vaak met argwaan bejegenen. De Georgische vluchtelingen zijn dan ook sterk afhankelijk van overheidshulp. Echter, de lokale overheden kunnen de problemen niet aan door gebrek aan kennis, middelen en mankracht. Bovendien is er sprake van een communicatiekloof tussen beide partijen. De vluchtelingen zijn onderling niet of slecht georganiseerd en kunnen dus niet eensgezind duidelijk maken waar ze behoefte aan hebben. Ze weten vaak ook niet waar ze moeten aankloppen voor hulp en wat ze zelf zouden kunnen ondernemen om hun situatie te verbeteren. Thema:

Bescherming

Looptijd:

1 september 2009 - 28 februari 2011

Totaal budget:

€ 1.000.000

Financieringsbron:

EuropeAid

Bestedingen 2010:

€ 713.637

Doel

Integratie van 17.000 ontheemden in de lokale gemeenschappen. De kans dat ze terug kunnen keren naar hun regio’s van oorsprong is namelijk vrij gering.

+ Aanpak We hebben vijf gemeenschapscentra opgezet in

- Hindernissen Het project draait op teams van vrijwilligers, die het vanuit hun eigen achtergrond als vluchteling stuk voor stuk moeilijk hebben. De vraag is of ze het volhouden als wij weer vertrokken zijn. Ook de vervolgfinanciering van de centra is een aandachtspunt. Er zullen externe inkomsten gegenereerd moeten worden om de kosten te dekken. Save the Children helpt de centra bij het zoeken naar een oplossing hiervoor.

dorpen waar veel vluchtelingen wonen. Deze centra doen dienst als ontmoetingsruimte voor zowel vluchtelingen alsook de lokale bevolking. In elk centrum werken ‘mixed’ teams van vluchtelingen, dorpsgenoten en overheidsvertegenwoordigers. Deze teams bespreken de problemen en zoeken gezamenlijk naar oplossingen. Verder worden er in de centra verschillende activiteiten gehouden, zoals computer-, dans- en kunstlessen, en tentoonstellingen georganiseerd. Behalve de teams zijn er jongerengroepen opgericht. Zij werken vanuit de centra en doen veel kleine activiteiten samen met de dorpelingen. Ook geeft Save the Children trainingen aan alle belanghebbenden. De trainingen zijn gericht op een beter contact tussen alle betrokkenen: overheid, vluchtelingen en lokale bewoners. De overheid krijgt zo meer inzicht in de problematiek van deze vluchtelingen. De vluchtelingen op hun beurt leren wat de overheid voor hen kan doen en vooral ook wat ze zelf kunnen doen om hun situatie te verbeteren. Bijvoorbeeld het opstarten van een eigen bedrijf. Het doel is om deze mensen weerbaar te maken, zodat ze voortaan voor hun eigen belangen opkomen en weten waar ze moeten zijn voor steun. Save the Children voert dit programma uit in samenwerking met drie lokale partners.

= resultaat = resultaat 5 gemeenschapscentra opgericht in Gardabani, Poti, Zugdidi, Tskaltubo en Gali. 8.523 kinderen en 34.100 volwassenen bereikt via deze centra. 50 mensen zijn getraind in het coördineren van de werkzaamheden in de 5 centra. Zij staan in nauw contact met de overheid.

1.380 mensen maakten gebruik van de computerruimtes in de gemeenschapscentra. Er worden computerlessen gegeven en mensen kunnen er internetten en via een speciaal webportaal relevante informatie krijgen over zaken als opleidingen en banen. 15 kleinschalige gemeenschapsprojecten zoals het aanleggen van een speeltuin op een locatie waar zowel vluchtelingen als lokale mensen komen. Door deze ontmoetingsplek komen mensen op ongedwongen wijze met elkaar in contact.

43

44

Programma s

3.3. Financiering programma’s De programma’s van Save the Children worden gefinancierd door institutionele donoren en door de opbrengsten van onze fondsenwerving bij particuliere en corporate donateurs, fondsen en stichtingen. In hoofdstuk 4 vindt u een toelichting op onze fondsenwerving. Hier besteden wij aandacht aan onze institutionele donoren en andere financieringsbronnen. We bedanken hen voor het vertrouwen dat zij in ons stellen.

Institutionele donoren Ministerie van Buitenlandse zaken Save the Children ontvangt een bijdrage uit het Medefinancieringsprogramma (MFS) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor vier onderwijsprogramma’s in Ivoorkust, Oeganda, DR Congo en Zuid-Soedan. Het MFS is bedoeld voor particuliere organisaties die bijdragen aan het realiseren van de Millenniumdoelen. Naast directe armoedebestrijding wordt in deze programma’s ook aandacht besteed aan maatschappijopbouw en beleidsbeïnvloeding.

Directie Sociale Ontwikkeling (DSO) DSO bestaat uit de voormalige directies DCO (Culturele Samenwerking, Onderwijs en Onderzoek) en DSI (Sociale en Institutionele Ontwikkeling). DSO richt zich op sociale ontwikkeling en is kenniscentrum voor de beleidsterreinen onderwijs, onderzoek, gezondheid, hiv/aids, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en is verantwoordelijk voor de relatie van Buitenlandse Zaken met het maatschappelijke middenveld. De directie bestaat uit 3 afdelingen: • Gezondheid en Aids (DSO/GA) • Maatschappelijke Organisaties (DSO/MO) • Onderwijs en Onderzoek (DSO/OO)

Nederlandse ambassades De Nederlandse ambassades in verschillende landen dragen bij aan ontwikkelingssamenwerking via financiering van programma’s vanuit de bilaterale gelden. Nederland heeft sinds 2002 aanzienlijk bijgedragen aan de wederopbouw van Afghanistan en behoort tot de grootste bilaterale donoren. Bij de inzet van Nederlandse troepen in de provincie Uruzgan in augustus 2006 is voor deze provincie een wederopbouwprogramma van start gegaan (pagina 34). Dit programma behelst onder meer de opbouw van de veiligheidssector, lokaal bestuur, gezondheidszorg, onderwijs, plattelandsontwikkeling en infrastructuur. Het programma in Pakistan wordt door de Nederlandse ambassade in Islamabad gefinancierd (pagina 36).

aan slachtoffers bij natuurrampen en gewapende conflicten, buiten de Europese Unie. De hulp is direct gericht op alle slachtoffers, waarbij ras, religie en politieke overtuiging geen rol speelt. ECHO regelt dat goederen (als voedsel en medische voorzieningen) en diensten (als medische teams) snel in crisisgebieden terechtkomen. Dit gebeurt via partner-NGO’s als Save the Children. ECHO werkt met ongeveer 200 NGO’s, VN-afdelingen en internationale organisaties. In 1996 is het Disaster Preparedness ECHO-programma opgezet (DIPECHO). Dit onderdeel van ECHO financiert voorlichtingsactiviteiten op het gebied van natuurrampen. Mensen wordt geleerd hoe ze zichzelf het best tegen natuurrampen kunnen beschermen.

EuropeAid De Europese Unie (27 lidstaten en de Europese Commissie) is één van de belangrijkste EuropEAid donoren ter wereld op het gebied van ontco-opErAtion officE wikkelingssamenwerking. EuropeAid is de afdeling van de Europese Commissie die verantwoordelijk is voor alle structurele hulp buiten de Europese Unie. De doelen van EuropeAid zijn het verminderen van armoede, het voorkomen van conflictsituaties en het versterken van kwetsbare samenlevingen. De zes pijlers van het EU-ontwikkelingsbeleid zijn: Handel en ontwikkeling; Regionale integratie en samenwerking; Macro-economisch beleid: toegang tot sociale voorzieningen; Transport; Voedselzekerheid en duurzame, rurale ontwikkeling; ‘Good governance’, capaciteitsvergroting van instituties en de ‘Rule of Law’. EuropeAid investeert in deze pijlers en neemt daarbij de prioriteiten mee die de EU stelt op het gebied van milieu, ‘gender’ en mensenrechten. EuropeAid investeert vooral via haar eigen kanalen en heeft een co-financieringsprogramma waarmee projecten van Europese NGO’s in ontwikkelingslanden ondersteund worden.

ECHO ECHO staat voor Directoraat-Generaal voor Humanitaire Hulp van de Europese Commissie (Humanitarian Aid Department of the European Commission). ECHO’s taken zijn het bieden van assistentie bij noodsituaties en het bieden van hulp

Andere bronnen Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) De Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) vormen een samenwerkingsverband van tien vaste Nederlandse hulporganisaties. Save the Children Nederland is een reguliere deelnemer in de SHO. Bij grote rampen werken deze organisaties samen in een Nationale Actie, waaraan ook andere particuliere organisaties deel kunnen nemen als gastorganisatie. Een Nationale Actie heeft als doel om : • geld in te zamelen op een gezamenlijk gironummer; • informatie te geven over de humanitaire situatie in het rampgebied; • hulp aan mensen in het getroffen gebied zo goed mogelijk af te stemmen met andere (lokale en internationale) organisaties; • samen te rapporteren over de bestedingen van de opbrengst van de Actie.

Nationale Postcode Loterij De Nationale Postcode Loterij is de grootste goede-doelenloterij in Nederland. De doelstelling van de Postcode Loterij is ‘bijdragen aan een groene en rechtvaardige wereld’. Sinds de oprichting in 1989 heeft de Nationale Postcode Loterij meer dan 3 miljard euro gedoneerd aan organisaties die zich inspannen

Programma s

Nationale Postcode Loterij. Iedere dag meer dan een miljoen

Particuliere donaties Ook de bijdragen van particulieren komen ten goede aan onze programma’s. Deze bijdragen ontvangen wij van incassogevers, via mailingacties, door incidentele giften/schenkingen, door nalatenschappen en notariële akten, via bijdragen van fondsen en stichtingen en van corporate partners.

Inkomsten In 2010 kreeg Save the Children een totaalbedrag van € 18,8 miljoen aan inkomsten. In 2009 was dit € 14,9 miljoen. Dit betekent een toename van 26 %.

Met de flinke bezuinigingen waar het kabinet Rutte op inzet neemt het belang van particuliere fondsenwervers zoals de Nationale Postcode Loterij toe. De goede-doelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij) € 375 miljoen geworven voor het goede doel, dat is meer dan een miljoen euro per dag. Zonder de NPL zouden wij vele van onze initiatieven immers niet (goed) kunnen realiseren. Bovendien is de steun meerjarig en zijn de bijdragen vrij te besteden.

voor ontwikkelingssamenwerking en mensenrechten, sociale cohesie in Nederland en natuur en milieu. Save the Children is sinds 2002 beneficiënt van de Nationale Postcode Loterij en ontving in 2010 voor de tiende keer de jaarlijkse bijdrage. Tot onze blijde verrassing is deze jaarlijkse bijdrage verhoogd van € 500.000,- naar € 1.000.000,-! Dit geld is van wezenlijk

De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen die werken aan: - een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij - cultuur en behoud cultureel erfgoed: BankGiro Loterij - verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee, en met de helft van hun lot dragen ze bij aan een betere wereld.

belang voor Save the Children omdat we het daar kunnen inzetten waar het geld het hardst nodig is. Naast de jaarlijkse bijdrage profiteert Save the Children in 2010 ook van de extra trekking van de loterij, waarmee een speciaal gezondheidszorgprogramma in India wordt gefinancierd (pagina 33).


45

Programma s

46

De gelden voor noodhulp, wederopbouw en structurele hulp werden als volgt verdeeld:

Baten 2010 per inkomstenbron

Verstrekte subsidies per financieringsbron 10%

Verstrekte subsidies per type programma 11%

0%

18%

8% 1% 1% 16% 23% 14% 7%

Eigen fondsenwerving Gezamelijke acties Acties van derden Min. Buitenlandse zaken-structurele hulp Min. Buitenlandse zaken- rehabilitatie Min. Buitenlandse zaken- noodhulp Canadian international Development Agency-Rehabilitatie Europese Uni-structurele Hulp Europese Uni-rehabilitatie Europese Uni-noodhulp Beleggingen

16%

1%

10% 15%

11% 36%

Structureel Wederopbouw Noodhulp

13% 3% 37%

48%

EuropeAid ECHO/DIP ECHO BUZA-MFS/ Ambassades DMH/HH SHO NPL Eigen fondsen Overigen

FOTO

De verdeling van de gelden over de thema’s Onderwijs, Bescherming en Gezondheidszorg is te zien in bijgaand taartdiagram. Daarnaast werden nog gelden beschikbaar gesteld voor diverse andere activiteiten, zoals onderdak en kostwinning. Verstrekte subsidies per thema

De institutionele subsidies bedroegen € 9,5 miljoen en zijn daarmee met 15,2 % gedaald ten opzichte van 2009.

27% 41%

De baten uit eigen fondsenwerving zijn met 15,9 % gegroeid ten opzichte van 2009 en bedroegen in 2010 bijna € 3,3 miljoen.

Onderwijs Gezondheidszorg Bescherming Overig

12%

Baten uit eigen fondsenwerving

20%

13%

0%

De gelden werden als volgt over de regio’s verdeeld.

9% 5% 58% 13%

Incassogevers Incidentele Giften/schenkingen Corporate partners Stichtingen en fondsen Nalatenschappen Mailingacties Overig

Verstrekte subsidies per regio 9%

1%

15% Afrika Azië Midden-Oosten / Oost-Europa Latijns-Amerika Wereldwijd overig

21%

2%

54%


Programma s Land

Programma

Verstrekte Subsidies 2010

Budget

Looptijd

Thema

Doelen en resultaten

Goed basisonderwijs voor kinderen in Uruzgan

€ 554.175

€ 2.691.495

januari 2008 oktober 2012

Goed basisonderwijs voor kinderen in Kandahar

€ 205.100

€ 1.077.282

januari 2008 - december 2010

Scholenbouw en lerarenopleiding voor Uruzgan

€ 1.666.253

€ 6.250.000

juli 2008 juni 2012

1) 12 scholen gebouwd en 12 scholen in aanbouw. Dit levert in totaal 96 nieuwe klaslokalen op. 2) Opleiden van 89 toekomstige leerkrachten in India (afronding in 2011). 3) Er zijn 96 nieuwe/verbeterde klaslokalen. = Kinderen direct bereikt: 3.840 en indirect bereikt: 15.360.

Betere basisvoorzieningen en capaciteitsopbouw in Uruzgan

€ 976.717

€ 4.821.848

april 2009 maart 2013

Resultaten Save the Children binnen het gezamenlijke programma van het Dutch Consortium for Uruzgan (DCU): 1) 300 straatkinderen, onder wie 75 meisjes kregen een opleiding in kleermaken of borduren. 2) 432 drugsverslaafden konden terecht in één van de twee counseling centers. 3) 80 overheidsbeambten zijn geïnformeerd over kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 300 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 35

Timo-school

€ 10.121

€ 160.000

juli 2008 maart 2010

1) Begin 2010 is het schoolmeubilair geleverd. 2) Maart 2010 is de school geopend en konden 250 jongens en meisjes hier basisonderwijs volgen. 3) In de nacht van zondag 15 op maandag 16 augustus 2010 is er een aanslag gepleegd op de school. Enkele klaslokalen zijn aanzienlijk beschadigd. In 2011 wordt gekeken of de school herbouwd kan worden. = Kinderen direct bereikt: 250 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 57 en 58

Kandahar Local Initiatives Program

€ 41.428

€ 137.028

augustus 2008 - juni 2010

1) 900 jongens én meisjes ontvingen via de methode ‘versneld leren’ onderwijs in zogenaamde huiskamerklasjes. 2) 154 leraren en 24 mentoren kregen een training op het gebied van kinderrechten en kindvriendelijk onderwijs. = Kinderen direct bereikt: 900 en indirect bereikt: 4.450.

Toegang tot de arbeidsmarkt voor jongeren

€ 150.653

€ 483.140

november 2009 - oktober 2011

1) Kansarme jongeren uit tehuizen toegang bieden tot de arbeidsmarkt door middel van een speciaal arbeidsbemiddelings- en opleidingstraject. 2) 1.175 jongeren hebben deelgenomen aan diverse trainingen, studiedagen en arbeidsmarktverkenningen. = Kinderen direct bereikt: 1.175 en indirect bereikt: /

Filipijnen

Noodhulp na overstromingen

€0

€ 25.000

oktober 2009 maart 2010

1) Personele en logistieke ondersteuning bieden bij de distributie van noodhulpgoederen (met name hygiënepakketten) aan 20.000 huishoudens. 2) Met al haar activiteiten heeft Save the Children 325.000 mensen bereikt. 3) 115 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 1.250 en indirect bereikt: 195.000.

India

Safe you and Safe me

€ 167.477

€ 200.000

januari 2009 oktober 2010

1) Vertaling van het kinderboek ‘Safe you, safe me’ in 8 lokale Indiase talen. 2) Schrijven handboek in 8 talen. 3) CD met animatiefilmpjes over verschillende soorten geweld tegen kinderen, ontwikkeld in 5 talen. 4) 1.500 kinderen getraind in het o.a. herkennen en omgaan met geweld. 5) 1.200 leden van kinderbeschermingscomités zijn getraind in o.a. het herkennen van en omgaan met geweld tegen kinderen. = Kinderen direct bereikt: 1.500 en indirect bereikt: 30.000. NB In Nederland werd een deel van dit bedrag bijgedragen voor vertaling en gebruik van dit boek in de Nederlandse context.

Voorkom kindersterfte in de slums van India

€ 1.490.237

€ 1.633.864

mei 2010 april 2012

1) 13.491 kinderen zijn via artsen van de mobiele klinieken en gezondheidskampen behandeld. 2) 7.277 kinderen zijn ingeënt en zo beschermd tegen verschillende ziekten. 3) 111.321 mensen hebben informatie en voorlichting over o.a. hygiëne en gezondheidszorg ontvangen. = Kinderen direct bereikt: 13.491 en indirect bereikt: 35.761. Zie uitgebreide beschrijving op pagina 33


1) L ogistieke en technische ondersteuning bij de distributie van noodhulppakketten (bouwmaterialen, huishoudelijke en hygiënekits) aan 30.000 huishoudens. 2) 158.000 mensen zijn in totaal bereikt door de activiteiten van Save the Children 3) 135 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 350 en indirect bereikt: 78.000.

Azië Afghanistan

Indonesië

Noodhulp na aardbeving

€0

€ 25.000

1) 7.430 kinderen kregen via 260 huiskamerklasjes in Uruzgan en Kandahar toegang tot versneld onderwijs. 2) 15 ouder-leraarcomités en 260 schoolmanagementcomités zijn opgezet in de scholen. = Kinderen direct bereikt: 7.430 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 34

47

Programma s

48

Land

Programma


Budget

Looptijd

Thema


Noodhulp na aardbeving op Sumatra

€ 162.995

€ 500.000


1) 3.500 gezinnen (17.500 mensen) hebben noodhulppakketten met bouwmaterialen, en huishoudelijke artikelen ontvangen. 2) 4.000 gezinnen hebben hygiënekits ontvangen. 3) Tenten voor scholen en onderwijsmaterialen zijn verstrekt aan 350 leraren en 7.600 leerlingen. 4) 3 kindvriendelijke ruimtes opgezet voor 280 kleine kinderen. 5) 7.500 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 10.500 en indirect bereikt: 67.500.

Beter basisonderwijs door maatschappijopbouw

€ 83.247

€ 279.682

februari 2010 januari 2012

1) 210 kinderen hebben toegang gekregen tot onderwijs. 2) 24 ouder-leraarcomités opgezet. 3) De ouder-leraarcomités hebben zich samen met 24 kinderclubs ingezet voor kwaliteitsverbetering van het onderwijs op 24 scholen. = Kinderen direct bereikt: 210 en indirect bereikt: /

Noodhulp na conflict

€ 25.000

€ 25.000

juni - december 2010

1) Logistieke en technische ondersteuning bij de distributie van noodhulppakketten (huishoudelijke en hygiënekits) aan 3.600 huishoudens. 2) 225.000 mensen zijn bereikt met de activiteiten van Save the Children. 3) 3.600 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 654 en indirect bereikt: 119.000.

Mongolië

Centrum voor gehandicapte kinderen in Bayanhongor

€ 56.257

€ 66.900

april 2009 juli 2010

1) Een centrum voor gehandicapte kinderen in Bayanhongor gerealiseerd en in november 2010 overgedragen aan de lokale overheid. 2) Medische en pedagogische hulp voor 55 gehandicapte kinderen en hun ouders. = Kinderen direct bereikt: 55 en indirect bereikt: 1.750.

Pakistan

Beter basisonderwijs: alle jongens en meisjes in Balochistan naar school

€ 50.901

€ 150.000

januari 2008 december 2010

1) Op 2 scholen voor meisjes zijn 6 extra lokalen bijgebouwd, ingericht en voorzien van schoolmaterialen 2) 300 meisjes kunnen hierdoor jaarlijks naar school. = Kinderen direct bereikt: 2.439 en indirect bereikt: 13.661.

Onderwijs Balochistan

€ 698.660

€ 8.820.000

december 2009 - november 2014

1) 22.047 kinderen in de drie districten gaan door dit programma voor het eerst naar school. 2) In 2 districten zijn er inspectieteams opgezet binnen het onderwijs departement van de overheid om zo een betere controle uit te kunnen oefenen op de scholen. = Kinderen direct bereikt: 22.047 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 36

Noodhulp na overstroming

€ 25.000

€ 25.000

augustus 2010 - januari 2011

1) Logistieke en technische ondersteuning bij de distributie van noodhulppakketten (huishoudelijke en hygiënekits) aan honderden huishoudens. 2) 200 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 630 en indirect bereikt: 300.000. Kijk voor meer informatie op pagina 37

Noodhulp na overstroming

€ 813.692

€ 848.741

september 2010 mei 2011

1) 2.800 mensen hebben artikelen voor persoonlijke hygiëne ontvangen. 2) Ruim 18.000 mensen hebben medische zorg ontvangen. 3) Ook hebben mensen bouwmaterialen ontvangen voor tijdelijk onderdak. 4) 407 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 1.680 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 37

Tadzjikistan

Beter basisonderwijs door maatschappijopbouw

€ 48.050

€ 96.090

december 2008 - juli 2010

1) Op 24 scholen zijn ouder-leraarcomités en kinderclubs opgericht en getraind om de tekortkomingen in het lokale onderwijs te traceren. 2) Hierdoor zijn op alle 24 scholen verbeteringen doorgevoerd, zowel wat betreft de voorzieningen alsook de kwaliteit van het onderwijs. 3) 12.867 kinderen profiteren nu van beter onderwijs en 459 voortijdige schoolverlaters gaan zelfs weer na school. = Kinderen direct bereikt:12.867 en indirect bereikt: 43.000.

Tadzjikistan en Kirgizië

Kinderen wapenen tegen natuurrampen

€ 218.344

€ 600.000

april 2010 augustus 2011

1) De bevolking van 41 dorpen heeft geleerd zichzelf beschermen tegen natuurrampen. 2) 8 2 comités opgezet (2 per dorp: 1 bestaand uit kinderen, 1 uit volwassenen). deze comités hebben trainingen ontvangen over het beschermen van kinderen bij natuurrampen, kinderrechten, klimaatverandering en ‘early warning systems’. 3) 259 mensen getraind in o.a. kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 2.529 en indirect bereikt: 113.400.

Vietnam


€0

€ 25.000


1) 3.300 kinderen, zwangeren en borstvoeding gevende moeders hebben voedingssupplementen ontvangen tegen ondervoeding. 2) Save the Children heeft met al haar activiteiten ruim 105.000 mensen bereikt. = Kinderen direct bereikt: 3.300 en indirect bereikt 60.000.

€ 169.060

€ 169.060

april 2010september 2011

Kinderen van minderheden en gehandicapte kinderen toegang bieden tot goed basisonderwijs. = Kinderen direct bereikt: 2.500 en indirect bereikt: /

Kirgizië

IKEA

Programma s

Land

Programma


Budget

Looptijd

Thema


Midden-Oosten / Oost-Europa Azerbeidzjan

Bescherming van kwetsbare kinderen

€ 295.715

€ 491.938

november 2008 - februari 2011

In Azerbeidjaan verblijven veel kinderen en jongeren vaak onnodig in tehuizen. Save the Children wil hier verandering in brengen. 1) 5 centra voor kinderbescherming opgezet. Sociaal werkers proberen in overleg met de ouders de kinderen weer thuis te plaatsen. 2) In de centra worden bovendien individuele behandelplannen opgesteld om te voorkomen dat kinderen in een tehuis belanden. 3) 293 mensen zijn getraind in kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 12.016 en indirect bereikt: 121.200.

Armenië, Azerbeidzjan, Georgië

Regionale actie voor Kinderparticipatie

€ 11.063

€ 648.038

december 2010 - juni 2013

1) S cholieren van 60 reguliere scholen in Georgië, Azerbeidjaan, Armenië (20 per land) krijgen door child-to-childtrainingen kennis en vaardigheden aangereikt, die zij op hun beurt kunnen doorgeven aan anderen. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

Georgië

Psychosociale steun aan gezinnen in Georgië (fase 2)

€ 65.201

€ 245.000

september 2009 - maart 2010

1) Psychosociale activiteiten in 13 centra voor 1.585 door het conflict getroffen kinderen en jongeren. 2) Bewustwordingscampagnes om volwassenen attent te maken op de beschikbare psychosociale en maatschappelijke steun. 3) 466 mensen zijn getraind in kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 1.585 en indirect bereikt 13.000.

Gemeenschapscentra voor ontheemde gemeenschappen in Georgië

€ 713.637

€ 1.000.000

september 2009 - februari 2011

1) In samenwerking met lokale partners 5 gemeenschapscentra voor ontheemden opgezet. 2) 8 .523 kinderen hebben deelgenomen aan gemeenschapsprojecten en activiteiten zoals danslessen en computerclubs die in de centra werden gegeven. 3) 33 mensen getraind in kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 8.523 en indirect bereikt: 44.649. Zie uitgebreide beschrijving op pagina 43

Werkgelegenheid arme huishoudens (fase 4)

€ 208.438

€ 1.310.000

maart 2009 februari 2010

1) 360 gezinshoofden hebben door tijdelijk werk geld verdiend, waarmee ze de meest noodzakelijke levensbehoeften konden betalen. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: 1.800.

Werkgelegenheid arme huishoudens (fase 5)

€ 1.124.019

€ 1.250.000

maart 2010 februari 2011

1) 904 kostwinners konden tijdelijk geld verdienen door bouwen herstelwerkzaamheden binnen hun dorp te verrichten. 2) Het verdiende geld wordt in de meeste gevallen gebruikt om schulden af te betalen en de opleiding van de kinderen te betalen. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: 4.525.

Verbetering sanitatie en watervoorzieningingen voor huishoudens in Gaza

€ 372.475

€ 500.000

maart 2010februari 2011

1) C a. 8.000 kinderen zijn niet meer blootgesteld aan de meest ernstige vervuiling door het herstellen van het rioleeringsnetwerk in een arme wijk in Gaza stad. 2) 1.500 huishoudens zijn aangesloten op de rioleering. 3) 7.730 mensen, waarvan 3.200 kinderen werden voorgelicht over maatregelen om besmetting met watergerelateerde ziekten te voorkomen. = Kinderen direct bereikt: 3.200 en indirect bereikt: 8.000.

Capaciteitsopbouw landenkantoor

€ 24.000

€ 60.000

april 2009maart 2011

Het lokale kantoor kon dankzij deze bijdrage additionele staf aantrekken om de lopende programma´s beter te kunnen monitoren, inhoudelijk te versterken en om nieuwe projectvoorstellen te ontwikkelen. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

Roemenië


€ 10.000

€ 10.000

juli - september 2010

1) Voedsel, kleren en medicijnen zijn verstrekt aan 107 gezinnen. 2) 107 noodhulpkits zijn uitgedeeld. = Kinderen direct bereikt: 260 en indirect bereikt: 4.500

Turkije

International Leadership Academy

€ 7.478

€ 300.936

september 2010 - augustus 2013

1) Dit programma is gericht op het trainen van 3.000 kansarme jongeren. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: / Kijk voor meer informatie op pagina 59

€ 247.240

€ 1.250.000

januari 2007 februari 2011

1) 4.244 kinderen krijgen op de scholen kwalitatief goed onderwijs. 2) 23 schoolmanagmentcomités en 72 ouderleraarcomités opgezet of versterkt. 3) 132 leraren getraind in o.a. het geven van goed onderwijs. 4) 17 nieuwe/verbeterde klaslokalen. = Kinderen direct bereikt: 4.244 en indirect bereikt: 9.699 Zie uitgebreide beschrijving op pagina 25

Palestijnse gebieden

Afrika Burkina Faso

Rewrite the Future

49

Programma s

50

Land

Programma


Budget

Looptijd

Thema


Burkina Faso

Capaciteitsversterking lokale NGO (FDC)

€0

€ 25.000


De lokale partnerorganisatie kan dankzij deze bijdrage de kosten voor het uitvoeren van het bovenstaande Rewrite the Future programma dekken. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

Democratische Republiek Congo

Het tegengaan van kindersterfte in Masisi Regio, Noord-Kivu

€ 100.791

€ 120.000

april 2010 januari 2011

1) 103 gemeenschapsgezondheidswerkers zijn getraind in het diagnosticeren van ziekten bij kinderen. 2) 8.713 mensen uit verschillende dorpen kregen informatie over het voorkomen van ondervoeding. 3) 428 ernstig ondervoede kinderen met medische complicaties zijn behandeld. = Kinderen direct bereikt: 428 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 31

Rewrite the Future

€ 16.000

€ 80.000

juli 2009 maart 2010

1) Op 10 scholen zijn inkomensgenererende activiteiten gestart, waaronder kleine winkeltjes, graanschuren en zagerijen. 2) Met de inkomsten van deze activiteiten is het schoolgeld van 4.924 kinderen verlaagd. = Kinderen direct bereikt: 4.924 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 25

Ivoorkust

Rewrite the Future

€ 318.047

€ 1.637.099


1) 2 0 scholen (120 klaslokalen) zijn verbouwd, is al het schoolmateriaal zoals bankjes en schoolborden geleverd en hebben alle kinderen op de scholen een rugzakje gekregen met lesmateriaal. 2) 18.380 kinderen hebben goed onderwijs gekregen in een veilige omgeving. 3) 148 onderwijzers zijn getraind en 17 schoolmanagementcomités zijn opgezet. = Kinderen direct bereikt: 18.380 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 25

Oeganda

Rewrite the Future

€ 180.636

€ 1.342.203


1) 4.538 kinderen krijgen op de scholen kwalitatief goed onderwijs. 2) 48 leden van schoolmanagmentcomités en 12 leden van ouderleraarcomités zijn getraind. 3) 37 bijeenkomsten zijn gehouden met het Miniterie van Onderwijs. 4) 12 leraren zijn getraind. = Kinderen direct bereikt: 4.538 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 25

Voorlichting over seksualiteit, reproductieve gezondheid en rechten van kinderen en jongeren op scholen

€ 20.992

€ 48.377

oktober 2008 februari 2010

1) Voor kinderen tussen 9 en 14 jaar is een lesmethode over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (dwz. het zelfbeschikkingsrecht over je eigen lichaam) ontwikkeld. 2) De lesmethode is in deze ontwikkelingsfase op 2 scholen uitgevoerd. 1.120 kinderen hebben van de methode gebruik gemaakt. 3) 16 leerkrachten zijn getraind om met kinderen en de lesmethode te werken. = Kinderen direct bereikt: 1.120 en indirect bereikt: 1.588.

Levens redden in Noord Oeganda door middel van eenvoudige handelingen op dorpsniveau

€ 29.238

€ 50.000

april 2010 maart 2011

1) 73 leden van de gezondheidsteams zijn getraind in het beoordelen, classificeren, behandelen en waar nodig doorverwijzen van kinderen. Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 29

Malawi

Childlink

€ 60.441

€ 60.441

januari december 2010

1) 6 nieuwe blokken met klaslokalen zijn gebouwd en vier blokken met klaslokalen in negen scholen zijn heringericht, zodat leerlingen een veilige omgeving kunnen leren. 2) 37.714 basisschoolleerlingen ontvingen schoolbenodigdheden, zoals pennen, potloden en schriften. 3) 5 nieuwe Early Childhood Development centra zijn geopend voor jonge kinderen en 100 vrijwilligers zijn getraind om leiding te geven in deze centra. Hierdoor bereiken we 576 extra kinderen met onze ‘speel en leer’ faciliteiten.

Soedan

Basisvoorzieningen in Nuba Mountains (fase 2)

€ 254.725

€ 1.250.000

juli 2007 juli 2010

1) 25.000 kinderen profiteerden direct van verbeterde basisvoorzieningen. 2) 26 waterpompen zijn gerepareerd. 3) 6 klinieken zijn gebouwd en Save the Children voorzag 12 klinieken van nieuwe medicijnen. = Kinderen direct bereikt: 25.000 en indirect bereikt: 29.000.

Zuid-Soedan

Rewrite the Future

€ 305.147

€ 962.000

juli 2007 juni 2010

1) 18.271 kinderen hebben schoolmateriaal zoals schoolboeken ontvangen. 2) 22 kinderclubs zijn opgezet en getraind. 3) 72 leraren zijn getraind hoe zij kindvriendelijke en hiv en aids materialen moeten gebruiken. 3) 243 leden van ouder-leraarcomités zijn getraind in o.a. het monitoren van de kwaliteit van het onderwijs. = Kinderen direct bereikt: 18.271 en indirect bereikt: / Zie uitgebreide beschrijving op pagina 25

Programma s

Land

Programma


Budget

Looptijd

Thema


Latijns-Amerika Haïti

Mexico

Childlink

€ 43.459

€ 43.459

januari december 2010

1) E en nieuw rapporteringsplan werd op drie scholen gelanceerd met als doel vermindering van het schoolverzuim en meer betrokkenheid van de dorpsgemeenschap. 2) Meer dan 92% van alle kinderen onder de één jaar in het Maissade gebied is gevaccineerd

Vermindering van het risico op en de effecten van natuurrampen

€ 139.591

€ 424.063

december 2009 - juli 2011

Nadat het programma enkele maanden had stilgelegen als gevolg van de aardbeving, zijn we in juli 2010 weer begonnen met activiteiten: 1) Op 25 scholen gestart met het geven van voorlichting over natuurrampen aan de 7.000 leerlingen. 2) Op elke school is er een ‘emergency response team’ opgezet dat volgend jaar een training ontvangt. 3) 125 mensen zijn getraind in o.a. kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 7.000 en indirect bereikt: 195.300

Noodhulp Haïti

€ 25.000

€ 25.000

januari 2010 juli 2010

1) Aanschaf en vervoer van hulpgoederen, waaronder 4.320 dekens en 2 ziekenhuistenten van Nederland naar Haïti. Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: / Kijk voor meer informatie op pagina 39

Noodhulp Haïti

€ 956.377

€ 1.000.000

januari 2010 juli 2010

1) Ruim 29.000 mensen hebben goederen, zoals keukenspullen, artikelen voor de persoonlijke hygiëne, jerrycans en dekens ontvangen. 2) 1.000 tenten en 4.670 tentzeilen zijn uitgedeeld. 3) 2.500 noodhulpkits zijn uitgedeeld. Kinderen direct bereikt: 17.000 en indirect bereikt: /

Noodhulp Haïti

€ 15.000

€ 15.000

oktober 2010 april 2011

1) 396 huishoudens hebben o.a. waterzuiveringstabletten, jerrycans voor schoon drinkwater en hygiëne- en huishoudpakketten ontvangen. 2) 396 noodhulpkits zijn uitgedeeld. Kinderen direct bereikt: 1.188 en indirect bereikt: 360.000 Kijk voor meer informatie op pagina 39

Wederopbouw Haïti

€ 17.757

€ 1.941.461

oktober 2010 januari 2013

1) We gaan 18 semi-permanente en 21 tijdelijke klaslokalen op 6 scholen bouwen en deze volledig inrichten ten behoeve van 1.755 kinderen. 2) 45 leraren leren hoe ze voor een veilige en beschermde schoolomgeving kunnen zorgen. 3) 22 centra worden opgezet. Deze zijn gericht op de ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 3-6 (soort peuter/kleuter onderwijs). Met deze centra willen we 2.640 kinderen bereiken. In 2010 zijn de eerste trainingen gehouden en is het eerste materiaal besteld. Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

Onderwijs voor kansarme kinderen in Chiapas

€ 101.463

€ 327.645

februari 2009 januari 2012

1) Overleg met diverse autoriteiten en organisaties om 132 niet-schoolgaande kinderen weer naar school te krijgen. 2) 117 workshops georganiseerd over o.a. opvoedingsproblemen, kinderrechten, voeding, en hygiëne. 3) 238 klaslokalen zijn verbeterd en bieden nu een veiligere omgeving aan kinderen. Kinderen direct bereikt: 7.595 en indirect bereikt: /

Overig/Regio-overschrijdend Afghanistan, Colombia, Zuid-Soedan

Kennisuitwisseling en samenwerking in Afghanistan, Zuid-Soedan en Colombia voor goed basisonderwijs in fragiele staten (Akkoord van Schokland)

€ 71.688

€ 243.305

oktober 2008 juni 2010

1) In de drie landen hebben de deelnemende partnerorganisaties via workshops en zogenoemde ´peer reviews´ elkaar en elkaars werkzaamheden beter leren kennen zodat er een basis voor samenwerking is ontstaan. 2) Gezamenlijk hebben zij activiteiten opgezet en uitgevoerd met als doel beter basisonderwijs. 3) SCNL heeft voor de gehele projectperiode van Schokland voor € 221.574 (budget € 191.875) middels in-kind uitgaven bijgedragen aan het Schokland project. Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

Nederland

Rewrite the Future

€ 479.041

€ 2.313.486


Het Nederlandse gedeelte van het Rewrite the Future-programma betreft een vrijwilligersprogramma en het jongerenambassadeursprogramma. Via het ‘YES’-programma worden Nederlandse jongeren aangemoedigd om als ondernemers aan de slag te gaan. De opbrengst van hun activiteiten komt direct ten goede aan een project in een ontwikkelingsland. Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

Ivoorkust

Rewrite the Future

€ 10.154

€ 32.755

september 2008 - januari 2010

In Ivoorkust is in het kader van het Rewrite the Future-Programma een onderzoek uitgevoerd naar de impact van gewapende conflicten op het basisonderwijs. Het onderzoeksrapport heeft gediend als input voor een workshop met vertegenwoordigers van het Ivoriaanse Ministerie van Onderwijs en NGOs, waarbij scenario’s zijn uitgewerkt om continuïteit in het onderwijs te bevorderen. Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /

51

4. Draagvlak in Nederland foto: karlijn van acker

Draagvlak in Nederland

4.1. Inleiding We zien het als onze taak om de Nederlandse samenleving te blijven informeren over de slechte omstandigheden waaronder veel kinderen elders in de wereld leven. Dat doen we door het geven van voorlichting, bijvoorbeeld op scholen, maar ook door beleidsbeïnvloeding. Onze inspanningen door de jaren heen werpen hun vruchten af. Steeds meer mensen kennen onze organisatie en weten waar we voor staan. De campagne Stop Kindersterfte! en de bijbehorende publieksacties in Nederland hebben in 2010 een belangrijke bijdrage geleverd aan onze geleidelijk groeiende naamsbekendheid. Wat ook groeit is onze achterban van donateurs, stichtingen en bedrijven. Tot onze vreugde zijn de inkomsten uit eigen fondsenwerving dan ook in 2010 weer verder toegenomen. Dit motiveert ons om verder te gaan op de ingeslagen weg en onze organisatie in 2011 en de volgende jaren nog beter te positioneren in de Nederlandse samenleving. Want we willen maar één ding; dat onze boodschap luid en duidelijk overkomt: ALLE KINDEREN HEBBEN RECHT OP ONDERWIJS, GEZONDHEIDSZORG EN BESCHERMING.

4.2 Communicatie We communiceren op een heldere en open wijze met het Nederlandse publiek over ons werk. We doen dit door middel van campagnes, diverse activiteiten in het land, onze website en publicaties.

Groot succes De doelstelling was om minstens 5.000.000 Nederlanders tenminste twee keer in aanraking te laten komen met de campagneboodschap. Kijkend naar het bereik van de diverse kanalen is dat gelukt. Voor de start van de nieuwe campagne vertrok actrice Cystine Carreon naar Oeganda. Ze bezocht ziekenhuizen en klinieken, waar ze zieke kinderen ontmoette en met ouders sprak. Cystine is ambassadeur voor Save the Children. In het najaar werd deze campagne uitgebreid met de actie: ‘Geef de kleintjes van India een warm welkom. Brei een mutsje!’ (zie pagina 54). De breiactie is door veel media opgepakt en haalde de MaDiWoDoVrijdagshow (Nederland 3), Koffietijd (RTL4), 4ME (RTL 4), Goedemorgen Nederland (Radio 1) en vijf regionale tv- en radioprogramma’s. Ook verschenen ruim 100 berichten in de landelijke en regionale pers.

4.2.1 Campagnes

Specials bij ‘Tijd voor Max’ en Life style tv-programma 4ME

Stop Kindersterfte!

Op 9 maart 2010 was er een special gewijd aan de campagne ‘Stop Kindersterfte!’ in het televisieprogramma ‘Tijd voor Max’. Onze ambassadeurs, presentatrice en politica Pia Dijkstra en actrice Cystine Carreon deden namens Save the Children het woord. Het doel van deze uitzending was tweeledig. Enerzijds voorlichting geven over het probleem van kindersterfte wereldwijd en het werk van Save the Children op dat gebied. En anderzijds het werven van nieuwe donateurs. Tijdens de uitzending werden filmpjes getoond over onze

Op dinsdag 9 maart 2010 vond de start plaats van de nieuwe campagne ‘Stop Kindersterfte!’. De campagne heeft een sterk fondsenwervend karakter. Met deze wereldwijde campagne proberen we de kindersterfte terug te dringen.

programma’s in Oeganda. Mensen konden zich aanmelden als donateur van Save the Children door ons te bellen. In het najaar van 2010 hebben we opnieuw aandacht gevraagd voor het thema kindersterfte. Maar nu in het life style tvprogramma 4ME van RTL 4. Met deze twee programma’s wisten wij 2.287 nieuwe donateurs verwelkomen. Naast ‘Tijd voor Max’ en Life style tvprogramma 4ME zijn er radio- en tv-spots uitgezonden (zowel nationaal als lokaal/regionaal), advertenties geplaatst (Metro, Trouw en Nederlands Dagblad), was de (e-)nieuwsbrief gewijd aan dit thema, had de website een tijdelijke campagne landingpage, zijn er prospectmailings en inserts met dit thema uitgezet en is er een housemailing met dit thema aan onze donateurs gestuurd. Ook hebben onze partners banners op hun bedrijfswebsites en intranet geplaatst.

Sport4life Mensen kunnen ook op een sportieve manier onze campagne ‘Stop Kindersterfte!’ steunen. Onder de noemer ‘Sport4Life’ mogen ze zelf een sportevenement op touw zetten en hiervoor online geld inzamelen met een digitale collectebus. De ‘Van Dam tot Dam-loop’ was het eerste evenement waarvoor de collectebus is ingezet. Ook twee sportieve corporate partners hebben dit jaar voor Save the Children meegelopen in de ‘Van Dam tot Dam-loop’: Corio en Mattel. Met deze digitale collecte is in 2010 € 8.500,- opgehaald.

53

54


Externe campagnes

Stop Kindersterfte in India: Brei een mutsje!

Global Campaign for Education

Om de campagne Stop Kindersterfte! extra kracht bij te zetten organiseerden we in Nederland een publieksactie: ‘Geef de kleintjes van India een warm welkom. Brei een mutsje!’ We deden een oproep aan het Nederlandse publiek om babymutsjes voor pasgeboren baby’s in India te breien. De reacties waren overweldigend. Heel Nederland sloeg massaal aan het breien! Waarom een mutsje? Save the Children biedt medische zorg aan pasgeboren baby’s, kleine kinderen en hun moeders in Indiase sloppenwijken (zie ook pagina 33). We doen dit via mobiele klinieken die in de sloppenwijken rondrijden. De mobiele klinieken bestaan elk uit een bus die speciaal is uitgerust om mensen direct te onderzoeken en te behandelen. Verder geven we voorlichting aan jonge ouders om te zorgen dat kinderen niet sterven aan ziektes die we op een vrij eenvoudige manier kunnen voorkomen of genezen. Zo leren we ouders bijvoorbeeld hun pasgeboren baby goed warm te houden als de temperatuur ’s nachts flink daalt, zodat die niet onderkoeld raakt. Daarmee wordt voorkomen dat het kindje verkouden wordt, of longontsteking oploopt. De gevolgen hiervan kunnen namelijk ernstig zijn, soms zelfs dodelijk. Een mutsje kan al helpen om het kleintje tegen de kou te beschermen. Een mutsje is natuurlijk maar een mutsje. Het beschermt tegen de kou, maar niet tegen ziekten. Het mutsje in onze actie staat dan ook symbool voor het feit dat je vaak al met betrekkelijk eenvoudige middelen het leven van een kind kunt redden. Tegelijkertijd symboliseert het de betrokkenheid tussen mensen hier en daar. De ontroering op de gezichten van de moeders in India, die het mutsje in ontvangst namen, sprak boekdelen. Dat Nederlandse mensen dit voor hen hadden gemaakt konden ze zich bijna niet voorstellen. Standbeeld met muts De Brei een mutsje-campagne startte met een ludieke actie waarbij vrijwilligers en ambassadeurs van Save the Children overal in Nederland standbeelden een muts hebben opgezet. Daarnaast werden er 10.000 posters verspreid.

Save the Children Nederland nam deel aan de Global Campaign for Education (GCE). Met de 1GOAL campagne vroeg de GCE ten tijde van het Wereldkampioenschap voetbal aandacht voor de vele kinderen in ontwikkelingslanden die niet naar school kunnen. 1GOAL riep Nederlanders op om de campagne te ondersteunen door hun handtekening te zetten via www.join1goal.nl of een sms naar 4400 te sturen.Voor de aftrap van de campagne is een voetbalwedstrijd georganiseerd tussen prominente politici als Boris van der Ham en kinderen van de Haagse voetbalclub Rava. Daarnaast is er campagne opgezet via social media als Facebook en Twitter. Tot slot hebben we een tv-spot laten maken die te zien is geweest tijdens twee stadionconcerten van Guus Meeuwis en gedurende vier weken bij alle vestigingen van MacDonalds. Een mooie voorzet kwam ook van Youp van ’t Hek en Guus Meeuwis, die in de zomer van 2010 in Zuid-Afrika waren om het Nederlands elftal aan te moedigen. Ze schreven daar samen het lied ‘Majesteit’ dat ze ten gehore brachten tijdens de uitzending van het tv-programma NOS Studio Sportzomer. Youp en Guus besloten de opbrengst van het nummer ten goede te laten komen aan Save the Children.

Fototentoonstelling Samenwerkende Kinderfondsen En verder flyers op ansichtkaartformaat en A4-actiefolders met daarin een zelf te vouwen antwoordenvelop om het mutsje terug te sturen. Er verschenen advertenties in onder meer Metro en Plus Magazine en handwerkbladen Knip Mode en Knippie. Wolfabrikant Phildar heeft in 300 winkels pennen en wol beschikbaar gesteld en de mutsen voor ons ingezameld. De stand in 2010: 140.000! We hebben in 2010 in totaal 140.000 mutsjes ontvangen, die we uit zullen delen via onze mobiele klinieken. En de actie loopt in 2011 nog door, dus dit aantal zal nog groter worden. Iedereen die aan onze actie heeft meegedaan: bedankt namens de moeders en kinderen in India.

Op initiatief van John Worries (voormalig directeur bij Endemol) hebben verschillende kinderhulporganisaties, waaronder Save the Children, besloten één keer per jaar gezamenlijk aandacht te vragen voor de positie van kinderen in ontwikkelingslanden. Dit jaar deden we dat door middel van een fototentoonstelling over kinderrechten: ‘Kinderen: De Toekomst’.


‘Kinderen: De Toekomst’ Fototentoonstelling Samenwerkende Kinderfondsen Op 20 november 2010 bestond het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind 21 jaar. Aan de vooravond van deze viering presenteerde de Samenwerkende Kinderfondsen de fototentoonstelling ‘Kinderen: De Toekomst’. Met deze tentoonstelling vragen de Samenwerkende Kinderfondsen aandacht voor de rechten van kinderen wereldwijd. Deze rechten zijn op een indringende manier in beeld gebracht. Voormalig minister van Jeugd en Gezin,André Rouvoet, opende samen met een tweetal jongeren de tentoonstelling in het Kinderrechtenhuis in Leiden. De tentoonstelling vormde tegelijkertijd de aftrap van de Samenwerkende Kinderfondsen, waarvan de oprichting eind 2010 werd aangekondigd. Save the Children heeft zich actief ingezet voor de totstandkoming van dit samenwerkingsverband waaraan de volgende organisaties deelnemen: Defence for Children - ECPAT Nederland, Compassion, Plan Nederland, Red een Kind, SOS-Kinderdorpen, WereldOuders, World Vision en Save the Children. Zij bundelen hun krachten om gezamenlijk een nog grotere vuist voor kinderen te kunnen maken. De tentoonstelling ‘Kinderen: De Toekomst’ reist in 2011 door Nederland. Data en locaties zijn te vinden op de website van Save the Children.

4.2.2 Online De website van Save the Children bevat informatie over de organisatie en onze werkzaamheden. In 2010 is de website verder verbeterd qua vormgeving en mogelijkheden. Maar het is nu tijd om te investeren in een hele nieuwe site. Een site die beantwoordt aan de wensen en eisen van de gebruikers

en de juiste tools bevat voor online fondsenwerving. De site zal in 2011 worden ontwikkeld. Behalve op onze eigen website is Save the Children te vinden op websites van partners en donoren en via social media, zoals Hyves, Twitter, Facebook, www.geefgratis.nl, www.goededoelen.nl en youtube. Ook maken we nog steeds gebruik van Google Adwords en wordt de website steeds beter gevonden bij zoekopdrachten. In december is het gebruik van Adwords geïntensiveerd en Google Analytics ingericht om de website statistieken beter te kunnen volgen. In 2011 zullen we hier de eerste resultaten van kunnen gaan meten.

collega-organisaties en personen, onder wie politici, ambtenaren en journalisten. Daarnaast is er, voor het eerst, een publieksjaarverslag gemaakt, dat aan alle incassodonateurs is gestuurd.

Onderzoeksrapporten Save the Children International Women on the Front Lines of Health Care

In 2010 bezochten per maand gemiddeld 10.243 mensen onze site. Dit aantal is ten opzichte van 2009 hetzelfde gebleven.

Uit dit rapport blijkt dat met name vrouwelijke gezondheidswerkers een cruciale rol spelen in het redden van het leven van vrouwen, pasgeboren baby’s en jonge kinderen. Als ontwikkelingslanden investeren in het opleiden van vrouwelijk medisch personeel, dan daalt de moeder- en kindersterfte aanzienlijk. Save the Children pleit wereldwijd dan ook voor het opleiden van meer vrouwelijke dokters, verpleegkundigen en vroedvrouwen.

4.2.3 Publicaties

The Future is now: Education for children in countries affected by conflict

Aantal bezoekers

(E-)Nieuwsbrieven In 2010 verstuurden we: - twee papieren nieuwsbrieven naar 35.793 adressen; - vier e-nieuwsbrieven naar 12.000 adressen; - vier keer een e-flash naar 12.000 adressen. Een e-flash is een extra e-mailbericht over bijvoorbeeld noodhulpacties of evenementen. Inschrijven voor de e-nieuwsbrief en e-flashes kan via www.savethechildren.nl

Jaarverslag Elk jaar legt Save the Children verantwoording af aan belanghebbenden met een jaarverslag. Wij streven naar een jaarverslag dat voldoet aan de vereisten van toezichthouders. Tegelijkertijd willen we onze donateurs, subsidiënten, vrijwilligers, partners en andere betrokkenen een informatief en prettig leesbaar jaarverslag bieden. Daarbij worden de aanbevelingen die we ontvangen, bijvoorbeeld via onze deelname aan de Transparantprijs, zoveel mogelijk meegenomen. In 2010 behaalde Save the Children een vijfde plaats met een waardering van 8,1. Het jaarverslag had een oplage van 1.200 en is in de laatste week van april verstuurd aan 731

90% van de slachtoffers in conflicten zijn burgers, de helft van hen kinderen. Dit is één van de bevindingen in het rapport The Future is Now; education in countries affected by conflict. Het rapport vormt de afsluiting van de vierjarige campagne Rewrite the Future. In de afgelopen jaren gingen wereldwijd veel meer kinderen naar school dan voorheen.Waar in 2006 nog 115 miljoen kinderen geen toegang hadden tot onderwijs, was dat cijfer in 2010 gedaald naar 72 miljoen. Maar om de Millenniumdoelstelling ‘alle kinderen naar school’ te halen zijn echter nog grote inspanningen nodig en met name in conflictgebieden. Het rapport wijst erop dat 60 % van de fondsen die wereldwijd voor basisonderwijs beschikbaar zijn, nodig zouden zijn voor conflictgebieden. Slechts 10 % wordt echter daadwerkelijk aan deze landen toegekend.

4.2.4 Voorlichting We hebben dit jaar voorlichting gegeven op 25 basis-, middelbare en hogescholen. Dit is bijna een verdubbeling van het aantal scholen ten opzichte van 2009. Scholen hebben daarnaast ook zelf acties georganiseerd. Met die acties is niet alleen geld ingezameld voor Save the Children, maar ook veel goodwill gekweekt voor ons werk. Jongeren zijn ook

55

56


actief gaan ondernemen om winst te maken die ten behoeve kwam van Save the Children met de programma’s ‘Kidz in Bizz’ en ‘Junior Companies’ van Stichting Jong Ondernemen en met YES! (Young Entrepeneurs for Schools). Daarnaast hebben we studenten geholpen met hun studie-

onderzoek en/of een afstudeeropdracht. In samenwerking met studenten van de Hogeschool Utrecht hebben we een workshop ontwikkeld om middelbare scholieren op een creatieve manier bewust te maken van kinderrechten en ontwikkelingssamenwerking.

4.2.5 Vrijwilligers Wat doen de vrijwilligers voor ons? Onze vrijwilligers zijn het visitekaartje van Save the Children. Ze geven gastlessen en presentaties op basis- en middelbare

Rondje Nederland

Een greep uit de ruim 66 activiteiten van de vrijwilligers in 2010 Regio Groningen Verkoop van sieraden op Bevrijdingsfestival in Groningen In Groningen werd Bevrijdingsdag gevierd met allerlei activiteiten. Met de verkoop van sieraden, kaarten, maar ook muffins met het Save the Children logo, werd een aardig bedrag opgehaald. Regio Amsterdam Een leerzaam spel op Straatspeeldag in Amsterdam De Amsterdamse vrijwilligers hadden voor Straatspeeldag een twister-spel ontworpen. Elke kleur was gekoppeld aan een thema van Save the Children, waardoor de kinderen dus hun linkervoet soms op ‘onderwijs’ zetten, terwijl hun rechterhand op ‘gezondheidszorg’ stond. Ze leerden zo spelenderwijs iets over het werk van onze organisatie.

Regio Amsterdam, Rotterdam en Groningen Ruim € 8.500,- bij elkaar gelopen De Dam tot Damloop trok dit jaar ook actieve vrijwilligers naar Amsterdam. Tijdens de sponsorloop, waarbij voor het eerst op grote schaal gebruik gemaakt werd van Sport4Life, is een totaal van € 8.537,- opgehaald. Regio Utrecht Meridiaancollege het Nieuwe Eemland ‘scoort’ € 2.800,In samenwerking met Save the Children startten 90 Amersfoortse (middelbare) scholieren hun eigen bedrijf op en behaalden gezamenlijk een winst van maar liefst € 2.800,- . Dit mooie bedrag werd overhandigd aan Save the Children.

Regio Den Haag Kinderrechtenweekend in het Museon Op 20 november werd de Internationale Dag van de Rechten van het Kind gevierd. Ter gelegenheid hiervan organiseerde het Museon, museum voor cultuur en wetenschap, een bijzonder kinderrechtenweekend. Met leuke activiteiten voor kinderen en volwassenen, zoals een speurtocht voor jongeren en kindertheater voor de allerkleinsten. Regio Limburg Rampenspel Haïti op jubileum scouting In 2010 vierde Scouting Nederland haar 100-jarig jubileum met een groot internationaal kamp in Roermond, waar allerlei activiteiten plaatsvonden. Vrijwilligers van Save the Children organiseerden ‘Rampenspel Haïti’, een educatief spel met als doel de scouts iets te leren over veiligheidsmaatregelen en noodhulp bij rampen.


scholen en maken reclame voor onze organisatie op festivals en evenementen. Ook steunen ze ons bij allerlei werkzaamheden op kantoor. Verder is er een groep van buitenlandse vrijwilligers actief die zich richt op internationale scholen. Eind 2010 zetten ruim 90 vrijwilligers in het hele land zich actief in voor Save the Children. Dit zijn er weer tien meer dan in 2009. De vrijwilligers werken in regiogroepen, die elk worden geleid door twee (vrijwillige) coördinatoren. Per regiogroep komen de vrijwilligers maandelijks bij elkaar om acties te bedenken en op te zetten. Ze krijgen daarbij ondersteuning vanuit de organisatie.

tot-deur, e-marketing via de website, tv-acties, telemarketing en speciale fondsenwervende acties, waaronder ook de campagne ‘Stop Kindersterfte!’

Wat doen wij voor de vrijwilligers?

1. Donateurs met een vaste machtiging

Het vrijwilligersprogramma van Save the Children bestaat sinds september 2005. We werken met vrijwilligersovereenkomsten en er is een procedure voor werving en selectie. De vrijwilligers worden op de hoogte gehouden van nieuwe activiteiten en ontwikkelingen via een digitale nieuwsbrief, onze website, Hyves en speciale informatiebijeenkomsten. In 2010 is voor de vrijwilligers een speciaal online netwerk ingericht, Viadesk, waarop ze onderling contact kunnen onderhouden en informatie kunnen uitwisselen zowel binnen de regiogroep als daarbuiten.

Deze donateur investeert in de ontwikkeling van kinderen wereldwijd. De donateur kiest zelf voor welk bedrag hij of zij ons maandelijks wil steunen. Hieronder vallen ook de Childlink-donateurs. Childlink geeft kinderen in de armste regio’s een toekomst. Met een minimale bijdrage van €15,per maand kunnen mensen deelnemen aan het Childlinkprogramma. Save the Children Nederland heeft op dit moment Childlinkprogramma’s lopen in Haïti en Malawi. In 2010 hadden we 26.333 vaste donateurs, een stijging van 5.174 ten opzichte van 2009.

Tevreden?

2. Donateurs die incidenteel een gift doen

We vinden het belangrijk dat vrijwilligers het naar hun zin hebben en met plezier voor ons werken. Daarom houden we de vinger aan de pols en praten vrijwilligers en organisatie elkaar regelmatig bij over allerlei zaken. Gaat het niet goed? Dan zoeken we naar een oplossing. Dat contact vindt plaats tijdens evaluatiegesprekken en vergaderingen met de regiocoördinatoren en bijeenkomsten met de regiogroepen, waarop vrijwilligers zich kunnen uiten richting het kantoor. En natuurlijk is er regelmatig telefonisch overleg, bijvoorbeeld over lopende acties.

In 2010 hadden we 22.088 van deze donateurs. In 2009 waren dat er 26.674. Dit zijn er dus 4.586 minder. We verstuurden zeven housemailings aan (delen van) deze groep donateurs. Verder benaderden we mensen met inserts en prospects. We sloten vier inserts bij in verschillende tijdschriften, die naar 174.411 adressen zijn we verstuurd. Ook verstuurden we twee prospectmailings, met een bereik van 196.100. Over de hele linie blijven de inkomsten uit deze direct mail achter. Een trend die ook bij andere organisaties te zien is. We zullen de trend analyseren en op grond van de uitkomsten de fondsenwervingstrategie voor 2011 aanpassen.

4.3 Particuliere fondsenwerving

4.3.1 Donateurs Een nieuwe donateur ontvangt altijd een welkomstbericht, per e-mail of op papier. Daarin bedanken we de donateur voor zijn/haar betrokkenheid en geven we achtergrondinformatie over Save the Children en ons werk

Save the Children kent twee soorten donateurs

verricht online mutaties, verwerkt klachten en maakt rapportages hierover. Klachten handelen we zorgvuldig af door onze klachtenprocedure.Via e-mail of brief kunnen klachten worden ingediend. Save the Children streeft ernaar om de klachten naar tevredenheid op te lossen binnen een acceptabele termijn. De melder wordt over de voortgang van de behandeling van de klacht geïnformeerd. In 2010 kregen we 166 klachten. Dat zijn er 228 minder dan vorig jaar. Een ontwikkeling in de goede richting, waarmee de meerwaarde van de donateurservice duidelijk blijkt.

4.3.2 Speciale acties Klachten en suggesties van donateurs

Vormen van werving In 2010 zijn fondsen geworven door onder meer direct mail (mailings en inserts), donateurwerving op straat en van deur-

We staan open voor klachten en suggesties. De donateurservice is elke dag bereikbaar van 13.00 tot 17.00 uur. De medewerker donateurservice staat donateurs te woord,

De Timoschool Op zondag 14 maart 2010 werd de Timoschool officieel geopend en later overgedragen aan de Afghaanse overheid.

57

58


De school biedt ruimte aan 540 meisjes en is vernoemd naar de in Afghanistan omgekomen Nederlandse soldaat Timo Smeehuijzen. De school is een particulier initiatief in samenwerking met Save the Children. Er is in totaal meer dan € 225.000,- voor de school binnengekomen. Het geld dat niet nodig was voor de bouw ging, in overleg met de familie naar huiskamerklasjes in de provincie Kandahar. De ongeveer 2.100 particulieren en bedrijven die een financiële bijdrage hebben gegeven, ontvingen een dankbrief en een folder met informatie over de school. In diverse radio- en tv-programma’s is aandacht besteed aan de opening, onder meer in ‘Hart van Nederland’. Helaas werd in augustus van dit jaar een aanslag gepleegd op de Timoschool. Gelukkig bleven de kinderen en het personeel ongedeerd, maar het gebouw is behoorlijk beschadigd. Of en hoe de school herbouwd wordt, is nog onzeker; in 2011 zal daarover een beslissing genomen worden. In de tussentijd worden de lessen op een andere locatie gegeven.

Nationale Postcode Loterij nogmaals bedankt! In augustus 2009 diende Save the Children twee aanvragen in voor de extra trekking van 2010. Het project ‘Voorkom kindersterfte in de slums van India’ voor een bedrag van € 1.623.864,- werd op 4 februari 2010 tijdens het Goed Geld Gala gehonoreerd.

Marieke van Schaik Managing Director Nationale Postcode Loterij: “De Postcode Loterij steunt Save the Children van harte om medische zorg en voorlichting te bieden aan 600.000 bewoners van de sloppenwijken in en rondom de hoofdstad New Delhi, met als doel de kindersterfte in India terug te dringen. De mobiele klinieken en de waterpunten die hier worden ingezet leveren een blijvende verbetering aan de levensstandaard in de wijken, ook na het project.”

Giro 555 voor Haïti en Pakistan Wij hebben uit twee Giro 555-acties fondsen van de Samenwerkende Hulporganisaties gekregen.

Haïti € 2,2 miljoen

Pakistan € 0,8 miljoen

4.4 Samenwerkingsverbanden Evenals in vorige jaren waren we betrokken bij de volgende campagnes en samenwerkingsverbanden : 1. Brancheorganisaties Partos (voor organisaties op het gebied van internationale samenwerking). 2. Dutch Consortium Uruzgan (DCU), een samenwerkingsverband van Save the Children met Cordaid, Healthnet/TPO, ZOA Vluchtelingenzorg, Dutch Committee Afghanistan – Veterinary Programme en Save the Children dat gezamenlijk werkt aan wederopbouw in Uruzgan. 3. EEN-campagne, een wereldwijde samenwerking van hulporganisaties tegen armoede. 4. Global Campaign for Education. 5. HIER-campagne, een nationaal verband van organisaties op het gebied van ontwikkelingshulp, milieu en natuur. 6. Kinderrechtencollectief, een coalitie van Nederlandse organisaties die binnen Nederland werken aan de naleving van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). 7. MFS-coalitie, bestaande uit Save the Children met Care Nederland, Healthnet/TPO en ZOA Vluchtelingenzorg, die een gezamenlijke aanvraag hebben voorbereid voor financiering vanuit het Medefinancieringsstelsel, die in november 2010 werd gehonoreerd. 8. Samenwerkende Kinderfondsen (Defence for Children - ECPAT Nederland, Compassion, Plan Nederland, Red een Kind, SOS-Kinderdorpen, WereldOuders, World Vision en Save the Children).

9. Save the Children Europe Group, waarin de elf Europese leden van Save the Children International samenwerken om invloed uit te oefenen op het kinderrechtenbeleid van de Europese Unie en haar lidstaten. 10. Branchevereniging VFI (Vereniging voor Fondsenwervende Instellingen). 11. Werkgroepen ‘Onderwijs in (post-)conflictlanden’, ‘Kinderen en Geweld’ en ‘Children affected by AIDS’ van het Kennisforum. Het Kennisforum is

bedoeld voor uitwisseling tussen het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het maatschappelijk middenveld met als doel kennis en ervaring over ontwikkelingssamenwerking, hiv/aids en kinderrechten te bevorderen en de samenwerking tussen de deelnemende organisaties te versterken. 12. Akkoord van Schokland, waarin in 2007 hulporganisaties en de Nederlandse overheid afspraken maakten over het bereiken van de Millenniumdoelen.

4.5 Corporate partners Save the Children zoekt actief de samenwerking met bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen en daaraan concreet invulling willen geven. Organisaties die bijvoorbeeld belangeloos expertise of diensten ter beschikking stellen of een deel van hun winst doneren. We hebben voor corporate partners een brochure ontwikkeld, waarin een aantal samenwerkingsmodellen staan. Informatie hierover is ook te vinden op de bedrijvenpagina van onze website.

Nieuwe partners: Corio en Zapf In 2010 zijn twee nieuwe partnerships met bedrijven tot stand gekomen. Een 3-jarige partnership met Corio, bestaande uit zowel fondsen voor een programma in Turkije als communicatiemogelijkheden in de winkelcentra die Corio in Nederland in bezit heeft. Via Save the Children Duitsland hebben we aansluiting gevonden bij de partnership met poppenproducent Zapf, bekend als producent van BABY born®. Deze samenwerking heeft veel extra publiciteit opgeleverd via speelgoedwinkels, kinderdagverblijven, kranten en advertenties op televisie.


Interview met Karlijn Bendijk, CSR analyst van Corio = Corporate Social Responsibility analyst Een partner in de spotlights: Corio Corio is één van de grootste beursgenoteerde vastgoedbeleggingsfondsen met een focus op retail in Europa. Corio beheert winkelcentra in Nederland, Frankrijk, Italië, Spanje, Duitsland en Turkije. In 2010 hebben Corio en Save the Children een driejarig partnerschap gesloten. Wat hebben een vastgoedfonds en een kinderrechtenorganisatie met elkaar gemeen? We vroegen het Karlijn Bendijk, mede verantwoordelijk voor het MVO-beleid binnen Corio. Hoe past een kinderrechtenorganisatie in de strategie van een vastgoedfonds? “Corio ziet winkelcentra als belangrijke plekken voor sociale cohesie. Ze vormen een ontmoetingspunt voor mensen en creëren werkgelegenheid voor de directe omgeving. Corio wil met deze centra een positieve bijdrage leveren aan de maatschappelijke ontwikkeling van een gebied. Dit is een belangrijk onderdeel van haar beleid. Die maatschappelijke verantwoordelijkheid voelt Corio ook ten aanzien van de jongste bewoners van de wijken waarin onze winkelcentra staan: de kinderen. In de visie van Corio moet elk kind de kans krijgen om zijn of haar talenten te ontplooien. Door kinderen te steunen investeren we direct in de toekomst van een hele gemeenschap.” Waarom hebben jullie voor Save the Children gekozen? “Save the Children is allereerst een grote, internationale organisatie en actief in de Europese landen waarin ook wij opereren. Dit schept mogelijkheden voor samenwerking. Maar belangrijker nog is dat we ervan overtuigd zijn dat de aanpak van Save the Children de juiste is. Zij bieden een breed pakket aan structurele hulp aan, variërend van onderwijs en gezondheidszorg tot beleidsbeïnvloeding en opbouwactiviteiten. Zo help je mensen niet alleen voor het moment, maar voor een heel leven.”

Corio heeft een eigen project opgezet: de International Leadership Academy “Ja, onze voorkeur ging uit naar een nieuw project en in een land waar Corio zaken doet. Dat werd Turkije. Veel mensen denken dan onmiddellijk: “Turkije is toch geen ontwikkelingsland?” En inderdaad is de situatie in Turkije niet te vergelijken met die in landen als bijvoorbeeld Oeganda of Zuid-Soedan. Maar toch is ook in Turkije op sommige plekken de behoefte aan onderwijsvoorzieningen groot. Dus besloten we in overleg met Save the Children in Istanbul een trainingscentrum en zomerschool op te richten: de International Leadership Academy. De school wordt in het voorjaar van 2011 geopend, maar in 2010 is er al een aantal trainingen gegeven. De Leadership Academy is gevestigd in een oud gebouw en op een prachtige locatie: met uitzicht op de Hagia Sophia en de blauwe moskee. Als dat geen inspirerende ontmoetingsplek is.” Wat gebeurt er op de Academy? “Het is een plek waar kansarme pubers en jongvolwassenen in hun vrije tijd zich allerlei basisvaardigheden eigen kunnen maken. Ze leren bijvoorbeeld met geld omgaan, Engels spreken of volgen er computerlessen. Ook zijn er zogenaamde Train-detraineropleidingen. Die zijn bestemd voor zowel Turkse jongeren als voor jongeren uit omringende landen. De bedoeling is dat jongeren die de training hebben gevolgd hun ervaringen vervolgens doorgeven aan anderen. Daarnaast is er een zomerschool voor kinderen die zich in een achterstandssituatie bevinden, onder wie gehandicapte kinderen. Het streven is dat we in drie jaar tijd zo’n 3.000 pubers en jongvolwassenen tussen de 15 en 30 jaar zullen bereiken met de Academy.” Wat doet Corio nog meer voor Save the Children? “We helpen Save the Children om haar naamsbekendheid te vergroten in onze thuislanden door tijdelijk leegstaande winkelruimten beschikbaar te bestellen voor publicitaire doeleinden. Save the Children kan daar aan ‘straat’werving doen of er activiteiten organiseren.Verder hangen in de winkelcentra reclameborden die Save the Children mag gebruiken.”


Medewerkers van Corio liepen dit jaar toch ook de Dam-tot-Damloop voor Save? “Inderdaad. We hebben een club mensen in ons bedrijf die elk jaar meeloopt aan de Dam-tot-Damloop. In 2010 hebben ze zich laten sponsoren en de opbrengst geschonken aan Save the Children. Ze droegen opvallende witte shirts met daarop de logo’s van beide organisaties. Zo zie je dat ook individuele werknemers van Corio zich het vuur uit de sloffen lopen voor kinderen waar ook ter wereld. “

59

60


Overige partners In januari heeft het bedrijf Neele Logistics gratis transport beschikbaar gesteld voor het vervoer van hulpgoederen naar Londen, waar vandaan ze zijn vervoerd naar Haïti. Het bedrijf Tropicare heeft in de zomer gratis via Save the Children 10.000 muskietennetten in Pakistan verstrekt. Helaas is partner TP group, van het noodpakket, begin 2010 failliet verklaard.

Centrum voor gehandicapte kinderen in Mongolie geopend

Wensbron Efteling viert feest De Efteling vierde dit jaar het 25-jarig jubileum van de Wensbron, waarvan de opbrengst jaarlijks naar Save the Children gaat. We mochten ook nu weer al het geld uit de put mee naar huis nemen, nadat het eerst was schoongemaakt en geteld. In 25 jaar is de totale opbrengst opgelopen tot maar liefst € 151.847,-. Ter gelegenheid van dit feest organiseerden wij een ‘ballonnenwensfestijn’. Kinderen mochten een wens op een kaartje zetten, dat vervolgens aan een ballon werd gebonden en de lucht ingelaten.Vanzelfsprekend werden de kinderen daarbij geholpen door onze vrijwilligers. Het evenement leverde veel gratis publiciteit op (waaronder een item in het tv-programma ‘Hart van Nederland’).

Euroflorist Sinds 2008 werken EuroFlorist en Save the Children samen. Van elk boeket dat via de website van Save the Children bij EuroFlorist wordt besteld, gaat 15% naar Save the Children. Dit jaar werden er 738 boeketten verkocht. EuroFlorist doneerde daarmee een bedrag van ruim € 2.500 aan Save the Children.

Sinds Dirk Regter in 2007 in een oude T-Ford van Peking naar Parijs reed, is hij onder de vlag ‘Kilometers voor kinderen’ betrokken gebleven bij de programma’s van Save the Children in Mongolië. Met nieuw verworven fondsen is op vrijdagmiddag 30 juli 2010 een centrum voor gehandicapte kinderen in de provincie Bayanhongor, Mongolië, officieel geopend. Tot voor kort was er in deze afgelegen en uitgestrekte provincie nauwelijks goede zorg voor gehandicapte kinderen. Dankzij het project ‘Kilometers voor kinderen’ (www.kilometersvoorkinderen.nl) staat er nu een spiksplinternieuw rehabilatie- en zorgcentrum. Het centrum bestaat uit verschillende lokalen, een grote keuken en twee badkamers die speciaal aangepast zijn voor kinderen met een handicap. In het centrum krijgen kinderen logopedie, fysiotherapie en bezigheidstherapie, maar ook onderwijs zoals taalles, wiskunde en tekenen. In het centrum zullen ook docenten worden opgeleid, die zowel in het centrum zelf als in de omgeving aan het werk gaan om kinderen en ouders thuis te bereiken. Op deze manier krijgen de kinderen die niet naar het centrum (kunnen) komen toch zorg. Dirk Regter en zijn vrouw Trudy van ‘Kilometers voor Kinderen’ waren aanwezig bij de officiële opening van het centrum in Bayanhongor. Veel ouders, kinderen en buurtbewoners waren op de festiviteiten afgekomen. Dirk Regter deelde aan alle kinderen pennensetjes met pennen, potloden, een gum en puntenslijper uit: een cadeautje van alle betrokken sponsors. Nadat de linten officieel waren doorgeknipt, mocht iedereen het nieuwe gebouw betreden.

IKEA-actie pluchen speelgoedbeest

Voor elk pluchen speelgo ed en kinderboek dat van 1 november tot en met 24 december 2010 werd verkocht in IKEA woonwarenhuizen wereldwijd, doneerde IKEA 1 euro aan projecten van Save the Children en UNICEF. In het kader van de 21e verjaardag van de Rechten van het Kind is de actie gedurende één week ook van toepassing geweest op alle IKEA kinderproducten én op het speciale kindermenu. Dit jaar is er € 233.025 opgehaald voor Save the Children Nederland. Een deel van die opbrengst kwam uit het speciale Charity Dinner van IKEA dat op 20 december in Amsterdam werd gehouden. Honderd kinderen van basisscholen uit heel Nederland mochten daar dineren. Tegelijkertijd konden ze er virtueel geld verdienen, waarmee ze later op een veiling allerlei spullen konden kopen. Bijvoorbeeld door bekende Nederlanders gesigneerd schoolmeubilair. Al met al weer een mooi resultaat.

Boston Consulting Group (BCG)

De BCG ondersteunt al meer dan 20 jaar Save the Children International met gratis consultancy. In het vooraar van 2010 heeft een team van medewerkers van de BCG Save the Children Nederland met raad en daad bijgestaan bij het opstellen van een nieuwe meerjarenstrategie. De nadruk van het strategisch plan ligt op fondsenwerving in de particuliere en corporate sector. Dankzij de professionele adviezen van BCG ligt er nu een gedegen plan waarmee we koers kunnen houden.

Fondsen en stichtingen Een belangrijke bron van inkomsten voor Save the Children is de financiële bijdrage van fondsen en stichtingen als de


Anna Muntz Stichting, Stichting Mundo Crastino Meliori en de Turing Foundation. Vanuit hun eigen opdracht en missie dragen zij bij aan de totstandkoming van de programma’s van Save the Children.

Speciale gelegenheid Er zijn donateurs die iets te vieren hebben en in plaats van een cadeau een bijdrage voor Save the Children vragen aan hun familie of vrienden. Bijvoorbeeld bij speciale gelegenheden als een huwelijk, verjaardag of geboorte.Andere donateurs die het werk van Save the Children een warm hart toedragen kiezen ervoor een notariële schenking te doen of Save the Children op te nemen in hun nalatenschap. In 2010 besloten 12 personen tot een notariële schenking en 6 personen lieten Save the Children iets na in hun nalatenschap.

4.6. Lobby Veel problemen kunnen alleen structureel worden opgelost door nieuwe wetgeving en aangepaste beleidsprioriteiten van overheden. De lobbyactiviteiten van Save the Children hebben zich in 2010 geconcentreerd rond de volgende onderwerpen:

1. Jeugdbeleid Save the Children werkte via het Kinderrechtencollectief (KRC) mee aan het formuleren van een innovatief en actief jeugdbeleid. We doen dit middels het ‘10 puntenplan voor kinderrechten en jeugdbeleid’. Het KRC probeert vooral in tijden van verkiezingen en kabinetsformaties kinderrechten op de agenda van politieke partijen te krijgen. Uitgangspunt hierbij is het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind. In het kader hiervan heeft Save the Children bijvoorbeeld gelobbyd voor een Minister voor Jeugd in het nieuwe kabinet.

2. Adoptie Internationale adoptie was één van de thema’s die door de situatie in Haïti in de actualiteit kwamen.We maakten samen met Unicef en Plan een opiniestuk over deze problematiek en zijn hierover geïnterviewd op Radio 1 in het programma ‘Met het oog op morgen’.

foto: © photo republic

3. Kinderen in de Palestijnse gebieden Kinderen in de Palestijnse Gebieden lijden onder de oorlog met Israël. We hebben bij politici aandacht gevraagd voor hun precaire situatie en erop aangedrongen dat ook Nederland zich inzet voor het naleven van de rechten van deze kinderen.

4. Bezuinigingen van de overheid We lieten onze stem horen bij de begrotingsbesprekingen toen bleek dat het nieuwe kabinet fiks wilde bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. We brachten bij verschillende

kamerleden onder de aandacht wat de negatieve effecten van deze bezuinigingen zouden zijn voor onze programma’s. We ondersteunden de door Partos gevoerde actie ‘Genoeg = Genoeg’. We sturen elk jaar ons jaarverslag en diverse onderzoeksrapporten naar politici en beleidsbeïnvloeders.

61

5. Doelstellingen 2011


Doelstellingen 2011

Nieuwe koers Save the Children heeft in 2010 een SWOT-analyse laten uitvoeren (pagina 17). Deze analyse diende als handvat voor het Strategisch Plan 2011-2015. Bij het vaststellen van de nieuwe strategische prioriteiten is gezocht naar continuering van succesvol gebleken elementen uit het vorige meerjaren strategisch plan en naar vernieuwingen die de onafhankelijkheid en bestuurbaarheid van de organisatie de komende jaren moeten blijven garanderen. 2011 wordt het eerste jaar van deze nieuwe termijn.

Doelen voor 2011 Prioriteit 1. Fondsenwerving De particuliere fondsenwerving is gegroeid, maar achtergebleven bij de inkomsten van de institutionele donoren. Save the Children wil een eigen koers kunnen blijven varen. Daarvoor is een ruime mate van financiële onafhankelijkheid noodzakelijk. De eigen fondsenwerving verdient daarom alle aandacht.

Doelen De groei van de particuliere fondsenwerving in 2010 was 15,9 % ten opzichte van het jaar ervoor. Het doel is deze procentuele groei minimaal te evenaren of verder te verhogen. We richten ons in de eerste plaats op het bestendigen en zo mogelijk uitbreiden van bestaande partnerships. Ook proberen we het aantal relaties met grote corporate partners uit te breiden van twee naar drie, liefst vier.

Prioriteit 2. Een herkenbare positionering Doelen - Save the Children is een innovatieve organisatie die veel waardering oogst bij het Nederlandse publiek. Desondanks stagneert de naamsbekendheid (22 % in 2010 volgens onderzoeks- en adviesbureau Mediad). Het doel is om de organisatie de komende jaren een aanzienlijk hogere naamsbekendheid te bezorgen (minimaal 40% in 2015) bij een minimaal gelijkblijvende publiekswaardering van 60 %. - Zoeken naar een gezonde balans tussen samenwerken met andere ontwikkelingsorganisaties en toch onderscheidend blijven. Zo kunnen we, met behoud van eigen signatuur aan gezamenlijke draagvlakversterking werken.

- Het ontwikkelen van een nieuwe communicatie- en mediastrategie. - Steviger positionering en verdere verdieping van de relatie met de Nederlandse overheid (Buitenlandse Zaken, ambassades) en de Europese Commissie (ECHO).

Prioriteit 3. Professionaliseren bedrijfsvoering Doelen - Verlenging van CBF-keur en ISO 9001-certificering. - Positieve beoordeling van onze toezichthoudende organen en financiers. - Beter beheer van het programmamanagement door het ontwikkelen en invoeren van een programmadatabase. - Op organisatorisch vlak aansluiten bij de nieuwe International Program Unit (IPU). - Synchronisatie met de nieuwe internationale informatiesystemen van het hoofdkantoor in kader van IPU. - Risicomanagement verder ontwikkelen.

Prioriteit 6.Actieve rol vervullen binnen de belangrijkste wereldwijde campagnes van Save the Children International Doelen - De internationale campagne ‘Stop Kindersterfte! actief en effectief verder uitrollen met een goede en innovatieve publiekscampagne. - Save the Children Nederland maakt zich sterk voor een efficiënt, duurzaam en participatief programmabeleid van de Internationale organisatie. - Save the Children International verzorgt de wereldwijde communicatie en lobby en pleitbezorging voor de campagne “Everyone” (Stop Kindersterfte!). Nederland maakt actief gebruik van en levert ook een bijdrage aan die campagne en zal voor het hoofdkantoor verslag doen van de beoogde doelen, resultaten en leerpunten. - Blijven lobbyen voor onderwijs en gezondheidszorg in fragiele staten, zeker nu het Nederlandse regeringsbeleid andere prioriteiten stelt.

Prioriteit 4. Focus van het programmabeleid Doelen

Meerjarenstrategie 2011-2015

- Het monitoren en evalueren van programma’s wordt een duidelijk afgebakende taak binnen de organisatie en vast onderdeel van het beleid. - Activiteiten concentreren in vier kernregio’s en tien kernlanden: Afrika (Zuid-Soedan, Congo, Oeganda ), Azië (Afghanistan, Pakistan, Tajikistan, Kirgizië), Midden-Oosten (Palestijnse Gebieden) en Oost-Europa (Georgië, Azerbeidjan) en rond drie kernthema’s. - Save the Children Nederland is een actieve speler in de nieuwe internationale Save the Children uitvoeringsorganisatie (IPU structuur) voor de regio’s, landen en thema’s die voor ons relevant zijn.

In ons nieuwe meerjarenplan zijn de volgende zes strategische prioriteiten opgenomen:

Prioriteit 5. Samenwerkingsverbanden behouden Doelen Een vruchtbare relatie onderhouden en uitbouwen met: - De Samenwerkende Kinderfondsen. - Dutch Consortium for Rehabilitation(DCR) in het kader van het nieuwe medefinancieringsprogramma. - Dutch Consortium for Uruzgan in het kader van ons werk in Afghanistan.

Prioriteit 1. Fondsenwerving Nadruk op groei van de particuliere fondsenwerving en daarbinnen de vrij te besteden gelden. Prioriteit 2. Een herkenbare positionering Meer draagvlak creëren en naamsbekendheid genereren. Prioriteit 3. Professionaliseren bedrijfsvoering De bedrijfsvoering verder versterken met een deskundige staf. Prioriteit 4. Focus van het programmabeleid Dit programmabeleid moet in overeenstemming zijn met het fondsenwervingsbeleid om tot optimale verhouding van institutionele en eigen middelen te komen. Prioriteit 5. Samenwerkingsverbanden behouden Nieuwe strategische en/of innovatieve samenwerkingsverbanden duurzaam onderhouden om de effectiviteit van deze coalities te vergroten. Prioriteit 6. Actieve rol vervullen binnen de belangrijkste wereldwijde campagnes van Save the Children International Save the Children Nederland wil een wezenlijke bijdrage leveren aan de internationale campagnes en deze campagnes op een spraakmakende manier onder de aandacht brengen van het Nederlandse publiek.

63

6. Toezicht en bestuur


Toezicht en bestuur

6.1 Raad van Toezicht

Voorzitter dhr. drs. D.J.M.G. Baron van Slingelandt

Save the Children kent een directie, die de organisatie bestuurt, en een Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht bewaart een zekere afstand tot het dagelijks werk van de organisatie om zich te kunnen concentreren op haar verantwoordelijkheid van toezicht houden op het bestuur en het werk van de stichting. De Raad van Toezicht vergadert periodiek met de directeur en daarnaast onderhoudt de voorzitter van de Raad van Toezicht op meer regelmatige basis contacten met de directeur over de organisatie.Verder krijgt de directie advies van de Raad van Toezicht, of van afzonderlijke leden daarvan.

Geboortedatum

17-7-1946

Bestuurslid tussen

2006-2008

Toegetreden tot Raad van Toezicht

2008

Laatste functie

Lid Raad van Bestuur Rabobank Nederland en tevens Voorzitter Directie Rabobank International

In 2010 kwam de Raad van Toezicht zes maal bijeen. Twee agendapunten sprongen er in 2010 uit: het Strategisch Plan 2011-2015 van Save the Children Nederland en de ontwikkeling van Save the Children International in relatie tot haar in 2009 aangenomen Strategisch Plan. Op afstand heeft de Raad van Toezicht de voortgang van het strategieproces gevolgd en zich op de hoogte gesteld van de geformuleerde ambities, de beschikbare middelen en de haalbaarheid van de plannen. In september 2010 stelde de Raad van Toezicht het Strategisch Plan 2011-2015 vast in de overtuiging dat dit plan een gedegen houvast biedt aan de koers die de organisatie de komende zal varen. Enkele maanden later werd het Jaarplan 2011 vastgesteld, waarin een eerste concrete invulling wordt gegeven aan de strategische plannen. De Raad van Toezicht heeft zich gedurende het verslagjaar op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen binnen Save the Children International. Dit gebeurde meestal via de directeur, maar ook via het bestuurslid van Save the Children International dat speciaal belast is met ‘member engagement’. In de contacten heeft de Raad van Toezicht aandacht gevraagd voor het behoud van de identiteit van de internationale organisatie als ledenorganisatie en gebruik gemaakt van de inspraakmogelijkheden die leden hebben bij belangrijke kwesties als het invoeren van de International Program Unit en de herziening van de statuten van Save the Children International. Deze processen zijn in 2009 in gang gezet en zullen naar verwachting in 2011 en de jaren daarna in de

Nevenfuncties

Lid van de Raad van Commissarissen van ABN AMRO. Lid Adviesraad Kahn Scheepvaart BV. en Adviesraad Redevco Europe Service B.V.

Secretaris/lid auditcommissie dhr. dr. R. Bouwman Geboortedatum

08-09-1940

Bestuurslid tussen

2002-2008

Toegetreden tot de Raad van Toezicht

2008; afgetreden per 31 december 2010

Laatste functie

Directeur Shell Nederland

Nevenfuncties

Senior Advisor Shell Nederland Lid van de Advisory Board van de l’École Supérieure de Commerce van Bordeaux

Lid Raad van Toezicht/ voorzitter auditcommissie dhr. drs. Z.J. Hollestelle Geboortedatum

12-05-1945

Bestuurslid tussen

2006-2008


2008

Laatste functie

Directeur Kredieten Regio Rotterdam/Den Haag ABN AMRO

Nevenfuncties

Lid college Regenten en Regentessen Weeshuis der Hervormden te Schiedam

Lid Raad van Toezicht mw. B.E.A. Ambags Geboortedatum

06-02-1938

Bestuurslid tussen

2003-2008


2008

Laatste functie

H.M. Ambassadeur te Harare (Zimbabwe)

Nevenfuncties

Vice-voorzitter van het Curatorium van het Afrika Studie Centrum te Leiden. Lid van de Raad van Advies van het Netherlands Institute for Multiparty Democracy (NIMD).

dhr. drs J.G.P. van Keulen Geboortedatum

23-01-1967


2010

Huidige functie

Directeur Public Matters

dhr. mr. H.T. Bouma Geboortedatum

13-1-1944


2010

Laatste functie

Partner Pels Rijcken Droogleever Fortuijn

Nevenfuncties

Raadsheer PLV, gerechtshof ‘s-Gravenhage

65

66

Toezicht en bestuur

praktijk worden gebracht. De Raad van Toezicht maakt zich sterk voor een solide en verbeterde samenwerking tussen de lidorganisaties. Save the Children Nederland kan met haar specifieke kennis van de Nederlandse context kennis toevoegen aan de internationale organisatie. Andere zaken waarover de Raad van Toezicht zich in 2010 heeft gebogen waren: de vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening 2009; de voortgang van de organisatie en het bespreken van de relevante samenwerkingsverbanden. Ook heeft de Raad van Toezicht een zelfevaluatie uitgevoerd, waarbij onder meer het functioneren van de Raad, de aanwezige en benodigde competenties en de relatie tussen de Raad en de Directie aan de orde is gesteld. De auditcommissie, een vaste commissie van de Raad van Toezicht, is tijdens het verslagjaar drie maal bijeengeweest. In 2010 bestond de auditcommissie uit de heren Hollestelle (voorzitter) en Bouwman; zij vergaderen met de directie en de controller. De auditcommissie bereidt financiële onderwerpen voor, vergadert met de externe accountant en adviseert de Raad van Toezicht over deze zaken. In 2010 zijn onder meer de bevindingen van de audit naar enkele door ECHO gefinancierde programma’s besproken en is aandacht besteed aan de mogelijkheid het fraudepreventiebeleid verder vorm te geven. Leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging of vakantiegelden. Wel mogen zij vergoedingen ontvangen voor gemaakte kosten voor de Stichting. In 2010 bedroegen de kosten € 831. Aan leden van de Raad van Toezicht worden geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

Samenstelling van de Raad van Toezicht In de statuten is vastgelegd dat de leden van de Raad van Toezicht zelf de nieuwe leden benoemen. Dit gebeurt op basis van een schema van af- en aantreden en volgens de statuten en de procedure uit het Reglement van de Raad van Toezicht. Daarin is onder meer bepaald dat leden van de Raad van Toezicht geen persoonlijke of financiële banden mogen hebben met de stichting en dat de Raad dient te bestaan uit mensen van verschillende achtergronden met uiteenlopende expertise. De leden worden aangesteld voor een periode van vier jaar en kunnen vervolgens in beginsel eenmaal worden herbenoemd, in bijzondere gevallen voor een tweede maal. In 2010 traden de heren Van Keulen en Bouma toe tot de Raad van Toezicht. Bij hun benoeming is nadrukkelijk gelet op de kwalificaties die vooraf in profielschetsen waren vastgelegd. Eind 2010 trad de heer Bouwman conform het schema af, nadat hij acht jaar de rol van secretaris van het bestuur en sinds 2008 van de Raad van Toezicht heeft vervuld. Save the Children dankt de heer Bouwman zeer hartelijk voor zijn bijzondere inzet en betrokkenheid. In februari 2011 werd de heer Bouma benoemd tot nieuwe secretaris.

6.2 Directie Save the Children kent een statutaire directie die de bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt. In 2010 bestond de directie uit één directeur.

Schema van aan- en aftreden Raad van Toezicht Leden Raad van Toezicht

Datum Benoeming

Datum Herbenoeming

Datum Aftreden

november-2006

november-2010

november-2014

Voorzitter

juni-2010

juni-2014

juni-2018

Secretaris

Dhr. drs. Z.J. Hollestelle

januari-2006

januari-2010

januari-2014

Lid / Voorzitter auditcommissie

Mw. B.E.A. Ambags

februari-2003

februari-2007

februari-2011

Lid

Dhr. drs. P.J.G. van Keulen

februari-2010

februari-2014

februari-2018

Lid

Dhr. drs. D.M.J.G. Baron van Slingelandt Dhr. mr. H.T. Bouma

Functie

Directeur dhr. dr. H.S.M. Wierema

Geboortedatum: 20 januari 1951 Directeur sinds:

01/09/2003

Nevenfuncties:

Lid van de Financiering Toetsingscommissie Stichting IntEnt, Lid van het Comité van Aanbeveling van Roses for Children/ Stichting Roos, Lid van het bestuur van de Stichting Samenwerkende Hulporganisaties.

De directeur heeft een fulltime arbeidscontract voor onbepaalde tijd. In 2010 bedroeg het jaarinkomen van de directeur € 99.735 (inclusief vakantiegeld). De sociale werkgeverslasten en de pensioenslasten bedroegen respectievelijk € 4.530 en € 15.345. Net als voor de andere werknemers van Save the Children wordt de directeur ingedeeld binnen de BBRA-salarisschaal, op basis van zwaarte en benodigde kennis en ervaring. Het salaris van de directeur valt binnen de Adviesregeling Beloning van Directeuren voor Goede Doelen van de VFI (zie pagina 75) en de in 2010 veel in de media genoemde ‘Directeur-Generaal norm’ die bepaalt dat directeuren van organisaties die subsidies ontvangen van de Nederlandse overheid niet meer mogen verdienen dan een Directeur-Generaal van de Rijksoverheid.

6.3 Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht herkent in de drie principes van het verantwoordingsmodel, zoals voorgestaan door het CBF, de uitgangspunten van deugdelijk bestuur en onderschrijft deze principes.

6.3.1 Scheiding toezicht houden, besturen en uitvoeren De toezichthoudende taak behoort toe aan de Raad van Toezicht. In de huidige structuur zijn de voorwaarden geschapen voor de scheiding van ‘toezicht’, ‘bestuur’ en ‘uitvoering’. De statuten geven aan de Raad van Toezicht de middelen voor het adequaat kunnen uitvoeren van haar toezichthoudende rol waaronder: • de bevoegdheid directieleden te benoemen en te ontslaan, • de bevoegdheid de accountant aan te stellen,

Toezicht en bestuur

• de instelling van de auditcommissie, • de besluitvorming over de statuten, strategische beleidsdocumenten, het Reglement van de Raad van Toezicht en het Directiereglement. Het bestuur en de dagelijkse leiding van de organisatie zijn de verantwoordelijkheid van de statutaire directie. De Raad van Toezicht ziet toe op de directie in de uitvoering van deze rollen. Jaarlijks beoordeelt de Raad van Toezicht het functioneren van de directie. Het voorbereiden en uitvoeren van het beleid vindt plaats in het collegiaal werkend managementteam, dat wordt voorgezeten door de directeur, die de eindbeslissingen neemt. De directie fungeert binnen de kaders van de statuten en het directiereglement, zoals vastgesteld door de Raad van Toezicht. De directie rapporteert aan de Raad van Toezicht over de voortgang van de organisatie, onder meer via kwartaalrapportages en tijdens vergaderingen van de Raad van Toezicht. Daarnaast onderhouden de voorzitter van de Raad van Toezicht en de directeur regelmatig contact en vindt overleg plaats met individuele leden, onder andere in de auditcommissie die speciaal de financiële voortgang overziet en tijdens het verslagjaar drie maal bijeenkwam. Voor haar eigen functioneren heeft de Raad van Toezicht een reglement. Gedurende het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht actief de ontwikkelingen gevolgd rond het Strategisch Plan 2011-2015 van de organisatie en deze na toetsing op onder meer de visie, missie en statutaire doelen van de stichting vastgesteld.

6.3.2 Effectiviteit en efficiency van bestedingen Een voor de Raad van Toezicht belangrijk moment om het gevoerde beleid te evalueren vormt de behandeling van het jaarverslag en de jaarrekening, welke plaatsvindt in aanwezigheid van de accountant. De bevindingen van de auditcommissie en de accountant, alsook evaluaties en rapportages van andere externe auditoren, die worden aangesteld door partners als ECHO en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, geven aan het oordeel van de Raad van Toezicht een goede basis. Verbeterpunten die door auditoren naar voren worden gebracht krijgen daarbij aandacht. De Raad van Toezicht concludeert dat de uitvoering van de

werkzaamheden en de besteding van gelden hebben plaatsgevonden binnen het mandaat van de stichting. Op het terrein van de fondsenwerving particuliere middelen worden de ambities in hoge mate afgegrendeld door de CBF-kostennorm van 25% als maximum voor de kosten van fondsenwerving. Voor wat betreft de bestedingen aan uitvoeringskosten heeft de Raad van Toezicht met instemming kunnen vaststellen dat is voldaan aan de interne doelstelling. In deze doelstelling is vastgelegd dat maximaal 12% van de bestedingen besteed mag worden aan uitvoeringskosten. In 2010 lag dit met 8% ruim daaronder. De Raad van Toezicht constateert dat het beleggingsbeleid tijdens het verslagjaar zorgvuldig is uitgevoerd. Gekozen wordt voor een defensief beleid ten aanzien van de beleggingen, voornamelijk in obligaties en deposito’s, waarmee tevens directe beleggingen in controversiële bedrijven of activiteiten worden vermeden. Voor het verslagjaar kan worden vastgesteld dat belangrijke stappen zijn gezet in de professionalisering van de organisatie, iets wat onderstreept wordt door het behalen van het certificaat ISO 9001:2008 begin 2010 en is bevestigd in de hertoetsingronde in januari 2011. De stappen zijn ook geconstateerd door de externe auditoren en in hun rapportages opgenomen. Daarbij hebben de kosten en baten van de organisatie zich evenwichtig ontwikkeld. In april 2010 heeft de Raad van Toezicht de jaarrekening en het jaarverslag 2009 vastgesteld. In december heeft de Raad van Toezicht het jaarplan met de begroting 2011 vastgesteld. De plannen passen binnen het Strategisch Plan 2011-2015, waarbij de kosten/baten verhouding en de ontwikkeling van inkomsten en uitgaven, de capaciteitsopbouw van de organisatie en het beheersen van effectiviteit en efficiency voldoende aandacht krijgen.

6.3.3

Omgang met belanghebbenden

Aandacht voor de vele belanghebbenden waarmee Save the Children werkt, is een sleutelvoorwaarde voor het succes van ons werk. Er is niet altijd direct contact, soms is een tussenschakel onvermijdelijk. Dit geldt met name voor onze doelgroep, kinderen en hun ouders, die we bereiken via de veldkantoren van Save the Children en onze partnerorganisaties. Save the Children Nederland onderhoudt de relaties

met deze belanghebbenden via rapportages, veldbezoeken aan partnerorganisaties en andere organisaties en instellingen, waaronder lokale overheden. De samenwerking met belanghebbenden nemen we mee in evaluatierapporten van de programma’s en bij nieuwe activiteiten. Onze donateurs, vrijwilligers en anderen die in ons werk geïnteresseerd zijn, geven legitimiteit en een financiële basis aan het werk van Save the Children. Dit wordt verder versterkt door het vertrouwen van institutionele donoren als het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese Unie en de bijzondere band met de Nationale Postcode Loterij. De vensters voor communicatie en informatieverstrekking van een netwerkorganisatie zoals Save the Children moeten wijd open staan. Save the Children geeft dit vorm via de website en het internet, nieuwsbrieven, het jaarverslag en op maat gemaakte rapportages. De Raad van Toezicht ziet toe op en hecht aan de zorgvuldige communicatie met belanghebbenden, onder meer door een klachtenregeling en het beleid met betrekking tot fraude. De Raad van Toezicht constateert dat het aantal donateurs groeiende is en ziet hierin een indicatie dat het contact met donateurs goed verloopt. Het betrekken van belanghebbenden zal in de toekomst zeker verdere aandacht vergen, onder meer door de inzet van internet. Het aantal bezoekers van de website van Save the Children is daarbij een graadmeter voor de belangstelling vanuit de samenleving. Save the Children krijgt ook steun vanuit het bedrijfsleven en particuliere stichtingen. Vaak leidt dit tot win-win situaties. Bedrijven kunnen hun ambities op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen invullen en dit naar buiten toe uitdragen. Save the Children op haar beurt ontvangt financiering waarmee het de eigen doelstellingen kan nastreven. De Raad van Toezicht constateert met instemming dat Save the Children in toenemende mate ook via de media haar belanghebbenden en het publiek in het algemeen bereikt. Andere wegen zijn deelname aan bijeenkomsten, dialoog met partners, lidmaatschap van brancheorganisaties en vooral ook een actieve jongerenparticipatie op diverse terreinen van het werk. Save the Children hecht aan de feedback die komt vanuit belanghebbenden en de samenleving, ook al is deze kritisch. Suggesties of klachten worden zorgvuldig afgehandeld, en waar dat aan de orde is worden lessen geleerd.

67

7. Organisatie

foto: leogane abelard

Organisatie

7.1 Structuur

Organogram Save the Children Nederland per 31 december 2010*


Raad van Toezicht

Save the Children International wordt geleid door een bestuur van 14 leden. Het bestuur is aangesteld door de 29 lidorganisaties. In de dagelijkse praktijk geeft de CEO leiding aan de organisatie, het internationale secretariaat en de IPU. Voor de leden zijn het internationale secretariaat en de IPU het aanspreekpunt van de internationale organisatie.

Save the Children Nederland Save the Children Nederland bestaat uit een directie, een managementteam en drie afdelingen.

Directie en managementteam De directeur staat aan het hoofd van het managementteam. Het team bestaat uit de managers van de afdeling Programma’s en van de afdeling Communicatie en Marketing, de controller, de directieassistent en de voorlichter/lobbyist. Het managementteam vergadert twee keer per maand en bespreekt onder meer de begroting, de jaarplannen, het personeelsbeleid, de periodieke managementinformatie, evaluaties van het werk, nieuwe initiatieven en organisatietrajecten, het verloop en de voortgang van de werkzaamheden, de samenwerking met Save the Children International, de kwartaalrapportages en andere rapportages, het Midterm Review, de jaarrekening en het jaarverslag. De managementrapportages worden geëvalueerd en vergeleken met het jaarplan en de begroting. Op basis van de bevindingen stuurt het managementteam, waar noodzakelijk en mogelijk, processen bij om uitvoering van de plannen te realiseren.

Directie Directeur Secretariaat Directieassistent Management Assistent Medewerker Secretariaat (vacature)

Financiële Administratie Controller Boekhouder Financieel-administratief medewerker Beleid en Voorlichting Voorlichter/Lobbyist Medewerker Beleid en Voorlichting

Afdeling Programma’s Manager Afdeling Programma’s 6 Programma Managers (1 via detachering) 3 Financieel Programmamanagers

Afdeling Communicatie en Marketing Manager Afdeling Communicatie en Marketing 3 Medewerkers Communicatie en Marketing 2 Medewerkers Communicatie Coördinator Vrijwilligers- en Scholenprogramma Medewerker Donateurservice Administratief/logistiek medewerker

* De jaarrekening 2010 is gebaseerd op de situatie waarop het team ‘Beleid en voorlichting’, dat in december aan de organisatie werd toegevoegd, nog niet bestond

Afdelingen Save the Children Nederland heeft drie afdelingen: Programma’s, Communicatie & Marketing en Algemeen. De afdeling Programma’s is primair belast met de hoofddoelstelling: het verbeteren van leefomstandigheden van kinderen wereldwijd. Deze afdeling initieert en monitort alle programma’s. Daarnaast onderhoudt de afdeling ook het contact met de veldkantoren, die de werkzaamheden in de programmalanden uitvoeren, en de institutionele financiers.

De afdeling Communicatie & Marketing draagt verantwoordelijkheid voor uitingen naar publiek en media in de vorm van campagnes en geeft daarmee mede inhoud aan de statutaire doelstelling van het geven van voorlichting ten behoeve van kinderen in moeilijke omstandigheden. De afdeling is ook belast met de particuliere fondsenwerving. De afdeling Algemeen bestaat uit het secretariaat en de financiële administratie. In december 2010 is daar het onderdeel Beleid en Voorlichting aan toegevoegd. Deze tak

is losgesneden van de publiekscommunicatie en richt zich nadrukkelijk op de inhoudelijke beleidscommunicatie. Hiermee spelen we ook in op het feit dat Save the Children de verantwoordelijkheid heeft over de interne en externe communicatie van het MFS II consortium. Het secretariaat en de financiële administratie zijn voorwaardenscheppend voor de andere organisatie en ondersteunen de Raad van Toezicht, de directeur en de andere afdelingen op (financieel) administratief en secretarieel gebied. Het

69

70

Organisatie

team Beleid en Voorlichting vervult taken die primair liggen op het vlak van informatievoorziening en pleitbezorging. De toename in de personele bezetting in 2010 ten opzichte van 2009 is toe te schrijven aan de groei in activiteiten. Zo hebben we in 2010 een extra financieel programmamanager aangetrokken. Op onze wensenlijst voor de komende jaren staan nog extra fondsenwervers, die een impuls gaan geven aan de eigen fondsenwerving.

7.2 Personeelsbeleid Het personeelsbeleid van Save the Children Nederland is gericht op het formeren van een kwalitatief sterk en evenwichtig team. We zorgen ervoor dat medewerkers intern goed worden ingewerkt en we stimuleren hen deel te nemen aan relevante (kennis)netwerken. 14 medewerkers deden dit jaar ervaring op tijdens dienstreizen. Medewerkers verbeteren elkaar door het systeem van ‘checks and balances’ dat in alle lagen van de organisatie is doorgevoerd. Minimaal een keer per jaar voeren de managers met iedere medewerker functioneringsgesprekken, waarin de inhoud en uitvoering van het takenpakket tegen het licht worden gehouden en de mogelijkheden en noodzaak van bijscholing worden besproken. Het team bestaat uit een evenwichtige mix van ervaren mensen en jonge talenten, die zowel zelfstandig als in teamverband goed functioneren. Voorts wordt gestreefd naar evenwicht van functies voor hoog- en laagopgeleiden.

Werving en selectie Bij het aanstellen van nieuw personeel volgt Save the Children een wervings- en selectieprocedure. Hierin is onder meer vastgelegd hoe en door wie de keuze voor een kandidaat wordt gemaakt en hoe het inwerken van een nieuwe collega is geregeld. Als een arbeidscontract afloopt, volgt een beoordeling op basis waarvan een medewerker al dan niet een vervolgcontract wordt aangeboden.

Personeelsoverleg De medewerkers komen twee maal per jaar bijeen voor een personeelsoverleg, waarin zaken van algemeen belang door de medewerkers aan de orde gesteld kunnen worden. Gezien haar omvang kent Save the Children geen formele personeelsvertegenwoordiging.

Save the Children kent een arbeidsweek van 38 uur. Bij een fulltime aanstelling hebben medewerkers recht op 190 vakantie-uren per kalenderjaar. Het vakantiegeld bedraagt 8% van het brutosalaris en wordt jaarlijks uitgekeerd in de maand mei. In december 2010 werd aan de medewerkers 1% van het brutojaarsalaris uitgekeerd. Reiskosten voor het woon-werkverkeer worden afhankelijk van het type arbeidscontract (tijdelijk of vast) en de salarisschaal vergoed. Save the Children hanteert de indeling van de BBRA-salarisschalen (de schalen voor rijksambtenaren) maar volgt een bescheidener pakket dan de BBRA. De functies worden zoveel mogelijk brancheconform ingedeeld. Bij het bepalen van de periodiek binnen de schaal wordt onder meer rekening

2010

2009

Verschil

Gemiddeld aantal medewerkers

24,5

23,4

1,1

Gemiddeld aantal fulltime equivalenten

20,1

19,6

0,5

Aantal medewerkers eind verslagjaar

Gezondheidsaspecten Save the Children heeft een overeenkomst met Achmea Arbo op het vlak van ziekteverzuim. Ook wordt Achmea Arbo ingeschakeld voor advies over het handhaven van een gezonde werkomgeving. Het ziekteverzuimpercentage in 2010 bedroeg 2,6% tegenover 3,2 % in 2009.

Arbeidsvoorwaarden

Overzicht personeel

Aantal fulltime equivalenten eind verslagjaar

gehouden met de leeftijd en ervaring van de werknemer. Jaarlijks beoordeelt de beloningscommissie, bestaande uit de directeur en de controller, voor iedere werknemer de indeling. Save the Children biedt werknemers de mogelijkheid een spaarloon- en levensloopregeling af te sluiten. Het pensioen van de werknemers van Save the Children wordt opgebouwd bij het bedrijfstakpensioenfonds het Pensioenfonds Zorg & Welzijn en betreft een middelloonregeling. De stichting draagt 75% bij aan de pensioenpremie van haar werknemers.

26

24

2

22,1

19,9

2,2

Vertrouwenspersoon Save the Children kent een interne onafhankelijke vertrouwenspersoon. Medewerkers kunnen conform het interne protocol bij de vertrouwenspersoon terecht voor vragen of klachten over ongewenst gedrag of andere zaken die zij binnen de organisatie aan de orde willen stellen.

Organisatie

71

foto: michael bisceglie

8. Risicobeheersing


Risicobeheersing

8.1 De risico’s Het werk van Save the Children brengt onvermijdelijk een aantal risico’s met zich mee. Hieronder benoemen we een aantal van die risico’s in algemene zin. Om beter in te kunnen spelen op de risico’s zijn we in 2009 gestart met het in kaart brengen ervan in een risicomatrix, en het benoemen van de instrumenten om er beleid op te voeren.Via onder meer de kwartaalrapportage en de Management Review beoordeelt het managementteam of de matrix nog actueel is en of het beleid moet worden bijgesteld.

Operationele risico’s Operationele risico’s kunnen ontstaan wanneer de juiste middelen en mensen ontbreken. Dit is een wezenlijk risico gezien de vaak zware omstandigheden waarin Save the Children haar werk verricht. Ook door externe factoren kunnen vertragingen ontstaan bij het werk of kunnen programma’s noodgedwongen worden stopgezet. Save the Children spant zich in om de operationele risico’s te beheersen door een zorgvuldige programmaplanning op basis van goede assessments. Ook wordt de voortgang van de programma’s bewaakt door nauwkeurige monitoringprocedures.

Financiële risico’s Door de aard van het werk loopt Save the Children ook financiële risico’s. Juist in conflictgebieden is het vaak onzeker of het geld kan worden besteed zoals gepland. Risicospreiding is daarom belangrijk. Dit geldt voor de verdeling van programma’s over verschillende kernregio’s en over verschillende thema’s. Maar het geldt ook voor een spreiding van inkomsten. Save the Children draagt er zorg voor dat de inkomsten uit verschillende bronnen afkomstig zijn, waarbij wordt gestreefd naar het aangaan van langetermijnrelaties. Dit komt tot uitdrukking in de meerjarenovereenkomsten met institutionele financiers als het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Unie en de relatie met de Nationale Postcode Loterij. Ook bij particuliere fondsenwerving ligt de nadruk op het aangaan van structurele relaties; dat wil zeggen het werven van mensen, instellingen en bedrijven die periodiek willen doneren.

Save the Children kent een fraudeprotocol waarin is vastgelegd hoe moet worden gehandeld als er een verdenking van fraude bestaat. Fraude met de ter beschikking gestelde middelen wordt onder andere tegengegaan door het mechanisme van ‘checks and balances’, waarbij medewerkers de verantwoordelijkheid hebben elkaar te controleren en waarbij niemand geheel zelfstandig uitgaven kan doen. Uitvoering van externe accountantscontroles van de lopende projecten en de jaarlijkse accountantscontrole op het kantoor in Den Haag dragen eveneens bij aan een juiste verantwoording van de inkomsten en bestedingen. Veldkantoren hebben hun eigen fraudeprotocol dat deel uitmaakt van een uitgebreid procedurehandboek. Op dit vlak is het niet altijd eenvoudig om aan alle eisen van financiers te voldoen.

Reputatierisico’s Save the Children Nederland hecht aan haar goede naam die mede bepaald en bevorderd wordt door het werk dat wordt verricht door de zusterorganisaties. Het werken met 29 organisaties in 120 landen verhoogt echter ook het risico op reputatieschade. Door de grote omvang van de organisatie is de kans op een falend programma ergens ter wereld reëel. Dit kan directe consequenties hebben voor Save the Children International en daarmee ook afbreuk doen aan de goede naam en reputatie van Save the Children Nederland. Het werken met partners in de verschillende programmalanden brengt eveneens met zich mee dat Save the Children Nederland afhankelijk is van anderen. Dit risico wordt beheerst door strenge selectieprocedures bij het kiezen van partners, door het onderhouden van langdurende samenwerkingsrelaties, door duidelijke contractafspraken en door regelmatige monitoringsprocessen.

Machtsmisbruik Een speciaal aspect van het werken met kinderen is het risico van (machts)misbruik ten opzichte van kinderen. Om dit risico het hoofd te bieden heeft Save the Children de Child Safe Guarding Protocol opgesteld waarin nauwkeurig staat beschreven welke omgangsvormen medewerkers en partners van Save the Children in acht nemen bij direct contact met kinderen. Daarnaast zijn maatregelen opgenomen

73

74

Risicobeheersing

ter voorkoming van situaties waarin volwassenen in een machtspositie ten opzichte van kinderen kunnen komen. Medewerkers en andere betrokkenen dienen de Child Safe Guarding Protocol te onderschrijven. Via een jaarlijkse zelfcontrole wordt dit up-to-date gehouden.

Politiek Save the Children is een onafhankelijke en neutrale organisatie en is van mening dat kinderrechten, zoals het recht op onderwijs en het recht op gezondheidszorg, geïmplementeerd moeten worden in het beleid van overheden. In de praktijk werkt Save the Children dan ook samen met overheden, zowel op lokaal, regionaal als nationaal niveau. De regimes in de programmalanden staan echter niet zelden bekend als ondemocratisch, ondeskundig of corrupt. Werken in landen met dubieuze overheden gebeurt daarom uiterst behoedzaam en met nadruk op het neutrale karakter van Save the Children, waarbij actief gezocht wordt naar betrouwbare netwerken en relatiepatronen.

Veiligheid Save the Children opereert vaak in instabiele landen of conflictgebieden. Veel programma’s van Save the Children worden uitgevoerd in crisisgebieden en vinden plaats onder moeilijke omstandigheden. Save the Children kent een streng veiligheidsprotocol dat voldoet aan de eisen van de Verenigde Naties en zorgdraagt voor de veiligheid van de werknemers. Het veiligheidsprotocol maakt het mogelijk om activiteiten te ontplooien in bijvoorbeeld de Palestijnse Gebieden, Afghanistan of de Democratische Republiek Congo.

Samenwerkingsverbanden De Samenwerkingsverbanden die Save the Children aangaat zijn vaak voor langere tijd en beslaan programma’s waarin miljoenen euro’s omgaan. Een gedegen pakket afspraken en vertrouwen is essentieel. De onderlinge afstemming vergt tijd, energie en kosten, maar is noodzakelijk om de risico’s zorgvuldig af te dekken. Door verschillende visies op het werk kunnen risico’s zoals hierboven genoemd zowel op het samenwerkingsverband als op de afzonderlijke deelnemers afkomen.

8.2 Gedragscodes en normen In het kader van risico- en kwaliteitsbeheersing hanteert Save the Children ook onafhankelijke gedragscodes en kwaliteitsstandaarden als toetssteen. Deze vormen een goede graadmeter voor het meten van het kwaliteitsniveau van de organisatie op verschillende terreinen.

Neutrale hulpverlening Bij de uitvoering van noodhulpprogramma’s richt Save the Children zich naar de gedragscode van het Internationale Rode Kruis, waarin is opgenomen dat de hulpverlening neutraal dient te zijn. Ook onderschrijft Save the Children het Sphere Project dat de minimumstandaarden weergeeft waaraan moet worden voldaan bij hulpverlening na rampen. Wat betreft de correcte omgang met kinderen hanteert Save the Children het Child Safeguarding Protocol van Save the Children International. Er wordt aan alle medewerkers, vrijwilligers en ook andere relaties gevraagd deze gedragscodes te onderschrijven. De vertrouwenspersoon heeft het mandaat om te rapporteren over de naleving van het Child Safeguarding Protocol.

CBF-keurmerk Op bestuurlijk vlak committeert Save the Children zich aan de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels) uit 2005. Hierin staan zaken beschreven als de verhouding tussen bestuur en het toezicht op organisaties. Sinds 2008 is de code vervlochten met het reglement van de Centraal Bureau Fondsenwerving dat verantwoordelijk is voor het afgeven van het keurmerk voor goede doelen. Save the Children draagt het keurmerk sinds 1999.

ISO 9001:2008 Save the Children streeft naar een hoge standaard van kwaliteitsmanagement. Hiermee proberen we voortdurend onze werkwijze efficiënter te maken en de tevredenheid van onze belanghebbenden te verbeteren. Om het kwaliteitsmanagementsysteem te toetsen onderging de organisatie in december 2009/januari 2010 voor het eerst een audit door een erkend ISO-certificeerder. Het certificaat werd in februari 2010 toegekend en na hertoetsing in januari 2011 met een jaar foto: save the children

Risicobeheersing

verlengd, waarmee Save the Children formeel voldoet aan de internationaal erkende norm ISO 9001:2008 voor kwaliteitsmanagement.

Gunstige ANBI-regeling Save the Children beschikt sinds de invoering in januari 2008 over een ANBI-verklaring. De verklaring garandeert dat de belastingdienst Save the Children erkent als Algemeen Nutbeogende Instelling, hetgeen fiscale voordelen heeft voor zowel Save the Children als voor onze donateurs.

Adviesregeling Beloning Directeuren De Raad van Toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt de Raad van Toezicht de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van VFI en Code Wijffels (zie www.vfi.nl). De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van de situatie bij de directeur vond plaats door de voorzitter van de Raad van Toezicht. Dit leidde tot een zogenaamde BSD-score van 425-455 punten met een maximaal jaarinkomen van € 124.333. De beloning bleef binnen de VFI-maxima. De hoogte en samenstelling van de bezoldiging wordt in de jaarrekening toegelicht in de toelichting op de staat van baten en lasten.

Geen ongewenste werving Save the Children wil voorkomen dat mensen tegen hun wil per post of telefoon door Save the Children worden benaderd. In 2010 is Save the Children gestart met actieve telefonische wervingsmethodes, waarbij we mensen die zijn ingeschreven bij het Bel-me-Nietregister niet bellen. Save the Children en onze partnerorganisaties zijn aangesloten bij Stichting Postfilter die door zelfregulering ongewenste fondsenwerving spots tegengaat. Save the Children heeft geen interne gedragscode voor fondsenwerving.

Nieuwe codes en keurmerken Save the Children stelt zich onder meer door haar lidmaatschap van de brancheverenigingen Partos en de Vereniging voor Fondsenwervende Instellingen (VFI) op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van gedragscodes en keurmerken. Save the Children participeert binnen Partos en de VFI in discussies over dit onderwerp.

75

9. Financien


Financien

9.1 Samengevatte Jaarrekening Dit is een verkorte versie van de jaarrekening 2010. De volledige jaarrekening is beschikbaar via www.savethechildren.nl en kan ook telefonisch worden opgevraagd bij het secretariaat op het telefoonnummer 070-338 44 48. De jaarrekening 2010 is opgesteld overeenkomstig de RJ 650 Fondsenwervende instellingen. Bij het opstellen van de jaarrekening is tevens rekening gehouden met de richtlijnen van het CBF.

BALANS (bedragen in euro’s) 31 december 2010

31 december 2009

59.111

26.531

59.111

26.531

ACTIVA Vaste activa

Materiële vaste activa Vlottende activa

Nog te ontvangen subsidies

994.685

737.089

Vooruitbetaalde subsidies veldkantoren

819.480

1.201.337

Overige vorderingen en overlopende activa

860.397

541.989

Effecten (betreft alleen obligaties)

3.607.654

2.507.030

Liquide middelen

9.834.851

7.096.065

16.117.067

12.083.510

16.176.178

12.110.041

Continuïteitsreserve

2.192.817

1.918.043

Bestemmingsreserve projecten

1.777.440

1.241.780

PASSIVA Reserves en fondsen Reserves

Bestemmingsreserve financiering activa Vrij besteedbare reserve

59.111

26.531

599.368

454.477

4.628.736

3.640.831

Fondsen

Bestemmingsfondsen

1.833.534

373.379

6.462.270

4.014.210

Vooruitontvangen subsidies

5.638.532

4.947.635

Nog te betalen subsidies veldkantoren

3.673.157

2.856.249

402.219

291.947

9.713.908

8.095.831

16.176.178

12.110.041

Kortlopende schulden

Overige schulden en overlopende passiva


77

Financien Verkorte jaarrekening

78

Staat van baten en lasten (bedragen in euro’s)

Kasstroomoverzicht (bedragen in euro’s) 2010

begroting 2010

2009


3.293.872

3.189.000

2.841.636

Baten uit gezamenlijke acties

3.068.574

-

-

Baten uit acties van derden

2.626.531

510.000

503.787

Subsidies van overheden en anderen

9.535.022

13.421.733

11.245.665

264.379

254.000

300.493

-5.852

-

19.622

18.782.526

17.374.733

14.911.203

BATEN

Baten uit beleggingen Overige baten Som der baten LASTEN Besteed aan doelstellingen

2010

2009

Ontvangen subsidies

9.968.323

11.084.941

Ontvangen uit gezamenlijke acties

2.627.360

-

Ontvangen uit acties van derden

3.068.574

504.233

Ontvangen uit eigen fondsenwerving Projectbetalingen Algemene uitgaven

-11.949.394 -2.023.044 -13.972.438

Kasstroom uit operationele activiteiten

3.705.016

400.363

Aangekochte obligaties

-1.100.000

-429.645

229.495

231.794

Ontvangen interest

4.080.798

2.816.481

Rehabilitatie

6.564.578

9.363.216

9.085.641

Betaalde interest en bankkosten

Noodhulp

2.152.447

1.080.056

612.423

Kasstroom uit beleggingen

Voorlichting en bewustmaking

1.338.391

1.447.252

1.142.093 13.656.638

-12.594.628 -2.369.128

4.986.066

15.971.322

2.783.627 14.372.801

-14.963.756

Structurele hulp

15.041.482

3.004.515 18.668.772

-40.883

-36.115

-911.388

-233.966

Investeringen materiële vaste activa

-54.842

-25.851

Kasstroom uit investeringen

-54.842

-25.851

Werving baten

Toename / afname liquide middelen

2.738.786

140.546

Kosten eigen fondsenwerving

Liquide middelen 1 januari

7.096.065

6.955.519

9.834.851

7.096.065

2.738.786

140.546

Kosten acties derden Kosten subsidies van overheden en anderen Kosten van beleggingen

Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat

657.919

683.649

6.757

7.640

624.489 6.365

119.621

125.480

109.577

21.727

6.320

5.461

806.024

823.089

745.892

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

486.960

585.034

424.812

Gebruik van schattingen

16.334.466

17.379.445

14.827.342

2.448.060

-4.712

83.861

Resultaatbestemming Mutatie Continuïteitsreserve

274.774

134.082

Mutatie Bestemmingsreserve projecten

535.660

15.699

32.580

8.550

144.891

172.962

1.460.155

-247.432

2.448.060

83.861

Mutatie Bestemmingsreserve financiering activa Mutatie Vrij besteedbare reserve Mutatie Bestemmingsfondsen

Liquide middelen 31 december

De opstelling van de jaarrekening vereist dat de directie oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

BALANS Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde verminderd met lineaire afschrijvingen, die zijn gebaseerd op een geschatte economische levensduur

Verkorte jaarrekening Financien

van drie jaar voor computerapparatuur en vier jaar voor de overige activa.

Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, obligaties, geldmiddelen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt voor reële waarde. Na de eerste opname worden financiële instrumenten (met uitzondering van obligaties) gewaardeerd voor de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rente methode. Obligaties worden na eerste verwerking gewaardeerd op aflossingswaarde of op lagere marktwaarde. Het beleggingsbeleid van Save the Children heeft als uitgangspunt om de hoofdsom te behouden en is hiermee aan te merken als defensief. Dit is vastgelegd in het vermogens- en beleggingsbeleid van de Stichting.

Activa en passiva in vreemde valuta De activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend in Euro’s tegen de wisselkoers per balansdatum. De koersresultaten worden onder de overige baten en lasten opgenomen.

Bij het bepalen van deze reserve wordt door de Directie uitgegaan van de gemiddelde kosten werkorganisatie over het verslagjaar en de begrote kosten werkorganisatie komend boekjaar. De opgebouwde reserve voldoet hieraan. De Directie streeft ernaar de reserve op peil te houden met éénmaal het niveau van de kosten van de werkorganisatie.

Opbrengsten van de NPL en de SHO worden verantwoord in het jaar van ontvangst van de middelen.


Bijdragen van derden voor specifieke projecten die aan het einde van het desbetreffende jaar nog niet zijn besteed, worden verantwoord in het bestemmingsfonds projecten.

Deze reserve betreft het deel van het vermogen dat door de Directie reeds is aangemerkt voor bepaalde projecten en voorlichtingsactiviteiten. Deze uitgaven zijn niet in rechte afdwingbaar. Daarnaast heeft Save the Children een Reserve voor Noodhulp, zodat er direct gehandeld kan worden in geval van acute noodsituaties. De voorwaarden om gebruik te maken van deze reserve liggen vast in het protocol Reserve voor Noodhulp.

Bestemmingsreserve financiering activa Deze reserve dient ter financiering van activa in het kader van de bedrijfsvoering. De hoogte van de reserve is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa.

Dit deel van het vermogen is vrij beschikbaar ter besteding aan de doelstelling.

De overige activa en passiva worden opgenomen tegen de nominale waarde.

Bestemmingsfondsen

Deze reserve is gevormd conform de VFI-richtlijn Reserves Goede Doelen en dient als buffer, zodat de activiteiten van Save the Children enige tijd kunnen worden voortgezet bij financiële tegenslagen. Het betreft met name de risico’s van fluctuerende en/of tegenvallende inkomsten of onvoorziene kosten in de exploitatie. De reserve mag conform bovengenoemde richtlijn maximaal anderhalf maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie bedragen. Als kosten van de werkorganisatie worden aangemerkt: directe wervingskosten en uitvoeringskosten.

Bestedingen Bestedingen van projecten gefinancierd met NPL en/of SHO middelen worden toegerekend conform de contractwaarde. Bestedingen van overige langlopende projecten worden verantwoord conform de gerealiseerde projectbestedingen in het boekjaar.

Overige baten en lasten De overige baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben.

Vrij besteedbare reserve

Overige activa en passiva

Reserves en fondsen Continuïteitsreserve

Subsidies worden verantwoord als baten in het jaar waarin de bestedingen, waarop de subsidies betrekking hebben, plaatsvinden.

KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de directe methode.

Dit betreft de middelen die door derden voor een specifiek doel zijn bestemd.

STAAT VAN BATEN EN LASTEN Baten Giften en baten uit hoofde van mailingen worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn ontvangen. De opbrengsten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de aard en omvang betrouwbaar kan worden vastgelegd.


79

80

Financien

Toelichting op de balans (bedragen in euro’s) 31-12-2010

Liquide middelen

Effecten (betreft alleen obligaties)

De samenstelling van de bestemmingsreserve is als volgt: 31-12-2010

31-12-2009

Spaarrekeningen

7.035.278

3.352.000

2.749.573

1.694.065

50.000 9.834.851

31-12-2009

EUR 550.000 4,125% BNG (06/16)

550.000

250.000

Kas en overige bankrekeningen

EUR 397.000 VAR ABN AMRO bank (04/11)

395.214

393.030

Korte termijn deposito’s

31-12-2010

31-12-2009

Middelen Child Survival Programma

450.000

390.000

2.050.000

Nog te ontwikkelen programma’s

350.000

225.000

7.096.065

Reserve Noodhulp

300.000

250.000

Voorlichting Child survival nederlandse publiek

300.000

-

Reserve Co-funding

250.000

EUR 391.000 4,500% Nord LDBK (03/13)

391.000

EUR 385.000 5,000% Kreditanst (01/11)

385.000

385.000

Zowel de saldi van de korte termijn deposito’s als de saldi op de spaarrekeningen zijn direct of op korte termijn opeisbaar.

EUR 375.000 5,500% ING bank (01/12)

375.000

375.000

Reserves en fondsen

EUR 363.000 5,375% EIB (02/12)

363.000

391.000

363.000

EUR 300.000 3,5% Barclays Bank (10/15)

300.000

EUR 300.000 4,125% Ned. Waterschapsbank (07/17)

300.000

EUR 300.000 3% Societe Generale (10/15)

298.440

-

EUR 250.000 4,25% EIB (07/14)

250.000

250.000

-

100.000

3.607.654

2.507.030

EUR 100.000 6,000% ING bank (00/10)

Continuïteitsreserve

Saldo 1 januari -

De obligaties zijn gewaardeerd voor de aflossingswaarde of lagere marktwaarde ultimo 2010. De marktwaarde van de obligaties bedraagt ultimo 2010 € 3.754.340.

31-12-2010

31-12-2009

1.918.043

1.783.961

Resultaatbestemming

274.774

134.082

Saldo 31 december

2.192.817

1.918.043

De continuïteitsreserve mag conform de VFI-richtlijn Reserves Goede Doelen maximaal anderhalf maal de kosten van de werkorganisatie bedragen. De continuïteitsreserve van Save the Children Nederland bedraagt éénmaal de waarde van de kosten van de werkorganisatie. Bij de berekening van de kosten van de werkorganisatie wordt het gemiddelde genomen van de werkelijke kosten in het afgelopen boekjaar en de begrote kosten voor het komende boekjaar:

Burkina Faso

61.869

83.883

Kirgizië

20.919

75.000

DRC

19.209

8.000

Palestijnse gebieden

12.000

18.000

Mexico

9.985

9.982

Oeganda

3.458

14.719

Soedan

-

69.398

Voorlichting programma Elk Kind Telt

-

62.500

India

-

16.000

Elk Kind Telt M&E en Samenwerking

-

14.221

Ivoorkust

In 2010 is overgegaan tot de uitbreiding van de 4,125% BNG obligatie en de aanschaf van een drietal nieuwe obligaties. Deze obligaties voldoen aan de criteria die Save the Children in haar vermogens en beleggingsbeleid heeft vastgelegd. Een van deze criteria is dat Save the Children haar middelen niet belegt in bedrijven/instellingen waarvan ze redelijkerwijs kan vermoeden dat deze handelen in strijd met het Verdrag voor de Rechten van het Kind.

Saldo 1 januari Resultaatbestemming Saldo 31 december

31-12-2010

31-12-2009

1.241.780

1.226.081

535.660

15.699

1.777.440

1.241.780

Deze reserve betreft het deel van het vermogen dat door de Directie is aangemerkt voor bepaalde projecten, voorlichtingsactiviteiten en noodhulp. Deze uitgaven zijn niet in rechte afdwingbaar.

5.077 1.241.780

Bestemmingsreserve financiering activa Saldo 1 januari


1.777.440

31-12-2010

31-12-2009

26.531

17.981

Resultaatbestemming

32.580

8.550

Saldo 31 december

59.111

26.531

De omvang van deze bestemmingsreserve is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa.

Financien

Vrij besteedbare reserve Saldo 1 januari

31-12-2010

31-12-2009

454.477

281.515

Resultaatbestemming

144.891

172.962

Saldo 31 december

599.368

454.477

Dit deel van het vermogen is vrij beschikbaar ter besteding aan de doelstelling. Deze reserve wordt aangehouden om de noodzakelijke flexibiliteit te kunnen garanderen ten aanzien van de bedrijfsvoering.

Bestemmingsfondsen 31-12-2010

Saldo 1 januari

373.379

31-12-2009

620.811

Resultaatbestemming

1.460.155

-247.432

Saldo 31 december

1.833.534

373.379

De bestemmingsfondsen betreffen de middelen die door derden voor een specifiek doel zijn bestemd. De samenstelling van de bestemmingsfondsen is als volgt: 31-12-2010

31-12-2009

1.201.814

-

Ikea actie 2010

230.975

-

Turkije

141.674

-

India

Haïti

127.881

-

Pakistan

50.249

21.270

Afghanistan

37.362

31.422

Mexico

19.909

26.055

Oeganda

17.302

18.145

6.368

6.368

-

171.635

Zuid-Afrika Vietnam

Vooruitontvangen subsidies

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

De vooruitontvangen subsidies hebben met name betrekking op grote projecten die in 2010 van start zijn gegaan en die doorlopen in 2011.

De huurverplichting voor het jaar 2011 bedraagt € 116.618. Voor de jaren 2012 t/m 2015 bedraagt de huurverplichting € 397.142

Toelichting op de staat van baten en lasten (bedragen in euro’s) 2010

begroting 2010

2009

1.909.230

1.778.000

1.706.677

Mailingacties

416.730

481.000

431.654

Incidentele giften / schenkingen

662.798

900.000

628.829

Nalatenschappen

296.781

30.000

48.125

8.333

-

26.351

3.293.872

3.189.000

2.841.636


Incassogevers

Overige baten eigen fondsenwerving

De inkomsten uit eigen fondsenwerving zijn het afgelopen jaar 3,3% hoger uitgekomen dan begroot en waren 15,9% hoger dan in 2009. In 2010 heeft de Stichting een aantal geoormerkte giften mogen ontvangen.Voor zover deze giften in 2010 nog niet aan de daarvoor bestemde doelstelling zijn besteed, zijn ze opgenomen in een bestemmingsfonds en zullen deze baten naar verwachting in 2011 besteed worden.

Baten uit gezamenlijke acties 2010

Samenwerkende hulporganisaties, actie Haïti Samenwerkende hulporganisaties, actie Pakistan

begroting 2010

2009

2.223.747 844.827

-

-

3.068.574

-

-

De baten uit gezamenlijke acties 2010 betreffen middelen die in 2010 van de Samenwerkende hulporganisaties (SHO) voor programma’s in Haïti en Pakistan zijn ontvangen. Voor zover deze middelen ultimo 2010 nog niet als besteding zijn verantwoord zijn ze opgenomen in een bestemmingsfonds.

Baten uit acties van derden

Mongolië

-

47.853

Nationale Postcode Loterij (NPL)

Ivoorkust

-

37.976

Overige

Burkina Faso

-

11.722

YES programma

-

683

Palestijnse Gebieden

-

250

1.833.534

373.379

2010

begroting 2010

2009

2.623.864

500.000

500.000

2.667

10.000

3.787

2.626.531

510.000

503.787

Nationale Postcode Loterij De Nationale Postcode Loterij heeft haar reguliere bijdrage aan Save the Children verhoogd naar Euro 1.000.000. Daarnaast heeft Save the Children Euro 1.623.864 van de Nationale Postcodeloterij mogen ontvangen voor het project “Voorkom kindersterfte in de slums van India”. De overige baten uit acties van derden betreffen inkomsten van de Sponsor Bingo Loterij.

81

Financien

82

Subsidies overheden en anderen 2010

begroting 2010

2009

Ministerie van Buitenlandse Zaken

1.247.414

1.226.868

1.534.045

Commissie Europese Gemeenschappen

1.485.791

1.504.604

435.543

Structurele hulp

Inspanningsverplichting*

-

279.887

-

2.733.205

3.011.359

1.969.588


4.271.924

6.602.612

5.150.433

Europese Commissie

2.148.984

2.070.845

3.037.155

Rehabilitatie

CIDA

211.645

809.917

608.433

6.632.553

9.483.374

8.796.021

Noodhulpprojecten


169.264

225.000

328.986

Europese Commissie

-

162.000

151.070

Inspanningsverplichting*

-

540.000

-

169.264

927.000

480.056

9.535.022

13.421.733

11.245.665

De inspanningsverplichting betreft werving voor de bij de opstelling van de begroting nog niet concreet bekende projecten en programma’s. De inkomsten uit subsidies zijn 29 % lager dan begroot en 15,2 % lager dan in 2009. Deze terugval wordt deels veroorzaakt door vertraging in de opstartfase van een aantal programma’s en deels door het klimaat van bezuinigingen zowel bij de Nederlandse overheid als bij de Europese Unie, waaraan ook de sector Ontwikkelingssamenwerking niet aan ontkomt.

Baten uit beleggingen

Interest obligaties Interest deposito´s Overige bankrente

2010

begroting 2010

2009

114.294

100.385

102.486

4.187

75.000

91.109

145.898

78.615

106.898

264.379

254.000

300.493

Het gemiddelde rendement op obligaties bedraagt in 2010 4,55%, 2009 4,47 %. Gezien het lage rendement op deposito’s in 2010 is gekozen tijdelijk de beschikbare middelen op bankrekeningen aan te houden. De kosten van beleggingen bedroegen Euro 21.727 hiermee komt het gerealiseerde netto beleggingsresultaat op Euro 242.652.

Overige Baten Dit betreft een koersverschil effecten € 624 en € 6.476 negatief koersverschil vreemde valuta.


Financien

Besteed aan doelstellingen

Voorlichting en bewustmaking 2010

begroting 2010

2009

Structurele hulp

4.986.066

4.080.798

2.816.481

Rehabilitatie

6.564.578

9.363.216

9.085.641

Noodhulp

2.152.447

1.080.056

612.423


1.338.391

1.447.252

1.142.093

15.041.482

15.971.322

13.656.638

De bestedingen aan de doelstelling zijn lager dan begroot (5,8%) maar hoger dan in 2009 (10,1%). De lagere besteding wordt m.n. veroorzaakt doordat sommige programma’s die waren begroot geen doorgang hebben gekregen en door vertraging in de uitvoering van een aantal programma’s. Het percentage van de bestedingen aan de doelstelling ten opzichte van de totale baten is 80,1 %. Dit is fors lager dan begroot (91,9%) en gerealiseerd in 2009 (91,6%). Dit lagere percentage wordt m.n. veroorzaakt doordat in 2010 middelen vanuit de SHO en de NPL zijn ontvangen die volledig in de inkomsten zijn verantwoord maar die eind 2010 nog niet volledig zijn besteed en/of gecontracteerd. Voor het deel dat de middelen nog niet zijn besteed of gecontracteerd zijn deze middelen opgenomen in een bestemmingsfonds. Het percentage van de bestedingen aan de doelstelling ten opzichten van de totale bestedingen is 92,1%. Dit is iets hoger dan begroot (91,9%) en gelijk aan gerealiseerd in 2009 (92,1%).

Structurele hulp

Verstrekte steun en subsidies Directe projectkosten Uitvoeringskosten eigen organisatie

2010

begroting 2010

2009

4.564.769

3.606.679

2.386.320

387.664

332.426

395.296

33.633

141.693

34.865

4.986.066

4.080.798

2.816.481

2010

begroting 2010

2009

6.259.455

9.216.396

8.825.852

273.190

-

140.000

31.933

146.820

119.789

6.564.578

9.363.216

9.085.641

Rehabilitatie

Verstrekte steun en subsidies Directe projectkosten Uitvoeringskosten eigen organisatie

Directe projectkosten Uitvoeringskosten eigen organisatie

2010

begroting 2010

2009

192.717

308.507

401.300

Directe projectkosten (NPL)

66.327

-

-

Verstrekte steun en subsidies

-

-

5.716

Overige directe kosten

669.405

783.675

449.422

Uitvoeringskosten eigen organisatie

409.942

355.070

285.655

1.338.391

1.447.252

1.142.093

Directe projectkosten (MFS-programma)

De overige directe kosten Voorlichting en bewustmaking zijn als volgt samengesteld:

Voorlichting en bewustmaking specificatie overige directe kosten 2010

begroting 2010

2009

Publiciteitskosten

427.811

495.950

338.874

Evenementen

170.963

185.375

6.279

Website

12.373

20.000

17.662

Overige kosten (inclusief kosten Database)

47.965

72.350

79.923

Jaarverslag

2010

begroting 2010

2009

2.012.584

970.706

548.079

41.162

-

328

98.701

109.350

64.016

2.152.447

1.080.056

612.423

10.293

10.000

6.684

669.405

783.675

449.422

De overige directe kosten Voorlichting en bewustwording zijn ten opzichte van 2009 met 48,9 % toegenomen. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de voorlichtingsactiviteiten aan het Nederlandse publiek inzake de campagne Stop Kindersterfte. De uitgaven van deze campagne zijn in 2010 binnen de begroting gebleven.


Directe kosten fondsenwerving

Noodhulp

Verstrekte steun en subsidies

83

Uitvoeringskosten eigen organisatie Als % van baten eigen fondsenwerving

2010

begroting 2010

2009

568.496

591.599

541.251

89.423

92.050

83.238

657.919

683.649

624.489

20,0%

21,4%

22,0%

Financien

84

Het percentage kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van de baten uit eigen fondsenwerving blijft binnen de CBF-norm van 25%.

Uitvoeringskosten eigen organisatie

Personeelskosten

2010

begroting 2010

2009

1.346.894

1.319.000

1.238.882

Personeelskosten registraties

292.666

291.459

86.360

Totaal personeelskosten

1.639.560

1.610.459

1.325.242

Overige kosten Doorbelastingen aan projecten

605.021

751.501

402.216

2.244.581

2.361.960

1.727.458

-945.884

-792.503

-593.680

1.298.697

1.569.457

1.133.778

Sinds 2009 heeft Save the Children Nederland zich in een aantal landen in EurAzie geregistreerd. De personeelskosten van de lokale medewerkers die in dienst zijn van Save the Children Nederland worden apart gepresenteerd.

Het totale bedrag van de uitvoeringskosten is 17,3% lager dan begroot, mede doordat de kantoor- en algemene kosten lager zijn dan begroot en doordat er minder indirecte uren zijn gemaakt. De norm voor uitvoeringskosten in verhouding tot de totale lasten is vanaf de meerjarenraming 2006-2010 gesteld op 12%.Voor Save the Children betekent deze norm, gezien de omvang en de fluctuaties in de inkomstenstroom, vooral een richtbepaling. In 2010 is het gerealiseerde percentage 8,0 % t.o.v. 7,6% in 2009 en 9,3% in 2008. Het gemiddelde percentage over de boekjaren 2008 t/m 2010 komt daarmee uit op 8,3%, waarmee het binnen de gestelde norm blijft. De uitvoeringskosten zullen gezien de fluctuaties steeds in meerjarenperspectief moeten worden bekeken.

Kosten beheer en administratie Som der lasten Kosten beheer en administratie als percentage totale bestedingen

2010

begroting 2010

2009

486.960

585.034

424.812

16.334.466

17.379.445

14.827.342

3,0%

3,4%

2,9%

Toerekening uitvoeringskosten De uitvoeringskosten worden als volgt toegerekend aan de verschillende bestemmingen: - personeelskosten naar functie- en taakomschrijving - overige kosten in verhouding tot het aantal fte’s De uitvoeringskosten zijn op basis van deze toerekening opgenomen in de staat van baten en lasten:

Uitvoeringskosten eigen organisatie 2010

begroting 2010

Structurele hulp

33.633

141.693

34.865

Rehabilitatie

31.933

146.820

119.789

Noodhulp

98.701

109.350

64.016


409.942

355.070

285.655


89.423

92.050

83.238

6.757

7.640

6.365

119.621

125.480

109.577

21.727

6.320

5.461

Kosten acties derden Kosten subsidies overheden en anderen Kosten van beleggingen Kosten beheer en administratie

2009

486.960

585.034

424.812

1.298.697

1.569.457

1.133.778

foto: aila aftermath

Financien

foto: wendy flik


85


Toelichting lastenverdeling doelstellingen

Subsidies en bijdragen Directe projectkosten Subsidies en bijdragen Directe kosten publiciteit en communicatie

Personeelskosten

werving baten

beheer

structurele hulp

rehabilitatie

noodhulp

voorlichting & bewustmaking

eigen fondsenwerving

acties derden

subsidies

beleggingen

beheer en administratie

totaal 2010

begroot 2010

totaal 2009

4.564.769

6.259.455

2.012.584

-

-

-

-

-

-

12.836.808

13.793.781

11.765.967

387.664

273.190

41.162

259.044

-

-

-

-

-

961.060

640.933

936.924

4.952.433

6.532.645

2.053.746

259.044

-

-

-

-

-

13.797.868

14.434.714

12.702.891

-

-

-

669.405

568.496

-

-

-

-

1.237.901

1.375.274

990.673

208.004

117.317

87.938

368.420

64.380

5.227

92.558

5.271

397.779

1.346.894

1.319.000

1.238.882

Huisvestingskosten

21.115

10.438

6.718

37.079

6.736

512

9.109

386

29.766

121.859

96.900

85.969

Kantoor- en algemene kosten

44.824

18.724

13.532

123.374

17.076

924

16.289

15.999

113.460

364.202

516.400

272.039

Afschrijving en rente Totaal kosten veldkantoren Doorbelastingen aan projecten Uitvoeringskosten eigen organisatie Totaal lasten

3.851

1.908

1.228

6.776

1.231

94

1.665

71

5.438

22.262

18.100

17.301

389.364

-

-

-

-

-

-

-

-

389.364

411.560

113.267

-633.525

-116.454

-10.715

-125.707

-

-

-

-

-59.483

-945.884

-792.503

-593.680

33.633

31.933

98.701

409.942

89.423

6.757

119.621

21.727

486.960

1.298.697

1.569.457

1.133.778

4.986.066

6.564.578

2.152.447

1.338.391

657.919

6.757

119.621

21.727

486.960

16.334.466

17.379.445

14.827.342

Financien

86


Financien

9.2 Financiële resultaten internationaal

Meerjarenraming werkelijk 2010

Begroting 2011

Plan 2012

Plan 2013

Plan 2014

Plan 2015

18.783

19.516

21.922

23.588

26.600

30.000

Eigen fondsenwerving

3.294

4.616

4.782

5.888

7.285

8.900

Gezamenlijke acties

3.069

-

790

-

-

-

Acties van derden

2.627

900

1.000

1.050

1.130

1.300

Subsidies overheden en anderen

9.535

13.800

15.100

16.400

17.900

19.500

258

200

250

250

285

300

16.335

19.421

21.388

22.956

25.901

29.283

bedragen x € 1.000 Inkomsten

Overige inkomsten Bestedingen

Structurele hulp

4.986

5.067

7.935

8.160

8.521

8.933

Rehabilitatie

6.565

10.228

7.686

7.376

8.352

9.069

Noodhulp

2.153

757

1.979

2.889

3.812

4.908


1.338

1.664

1.843

2.150

2.451

3.156

806

947

1.398

1.707

2.075

2.507

487

758

547

674

690

710

2.448

95

534

632

699

717

Kosten werving baten Kosten beheer en administratie Saldo inkomsten -/- bestedingen

Het totaal van de inkomsten in 2009 van de Save the Children leden bedroeg iets minder dan 1,3 miljard US dollar.* Dit bedrag is de optelsom van de inkomsten van de afzonderlijke leden waarover de leden zelfstandig de verantwoordelijkheid voeren. Het is dus niet zo dat Save the Children International dit bedrag centraal beheert. De leden betaalden in 2010 bijna een half procent over hun omzet aan contributie (met een maximum voor de grote leden) aan de internationale organisatie, waarmee onder meer de kosten van het Secretariaat van Save the Children International worden gefinancierd. Op dit Secretariaat werken ongeveer 45 mensen. In 2010 besloten de leden tijdens een stemming het percentage te verhogen naar 0,6%. De bijdrage van Nederland bedroeg dit jaar: € 70.083. Lidorganisaties met inkomsten meer dan 100 miljoen US dollar

Verenigde Staten,Verenigd Koninkrijk en Noorwegen

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: De Raad van Toezicht van Stichting Save the Children Nederland

stemming met de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zoals beschreven op pagina’s 78 en 79.

Verantwoordelijkheid van de accountant De in dit jaarverslag op de pagina’s 76 tot en met 85 opgenomen samengevatte jaarrekening 2010, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening 2010 van Stichting Save the Children Nederland te Den Haag. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 11 april 2011. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 11 april 2011. De verkorte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van RJ 650. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Save the Children Nederland te Den Haag.

Verantwoordelijkheid van het bestuur De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeen-

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810 “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.

Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening 2010 van Stichting Save the Children Nederland te Den Haag en in overeenstemming met de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zoals beschreven op pagina’s 78 en 79. Den Haag, 14 april 2011 KPMG ACCOUNTANTS N.V. J.A.A.M.Vermeeren RA

Lidorganisaties met inkomsten tussen 10 en 100 miljoen US dollar

Zweden, Australië, Denemarken, Italië, Finland, Nederland, Zuid-Korea, Spanje, Canada, India en Japan Lidorganisaties met inkomsten minder dan 10 miljoen US dollar

Mexico, Zwitserland, Duitsland, Honduras, Roemenië, Swaziland, IJsland, Dominicaanse Republiek, Fiji, Litouwen, Guatemala, Jordanië, Brazilië, Nieuw-Zeeland, Hong Kong * Niet geconsolideerde inkomsten volgens opgave van de leden, zoals gepubliceerd in het jaarverslag 2009 van de International Save the Children Alliance, welke niet is voorzien van een accountantsverklaring.

87

! t k n Beda


foto cover / panos pictures foto cover : save the: akash children the children foto the: save children foto: save

Jaarverslag 2010 Save the Children

Postbus 82061 2508 EB Den Haag Tel: +31 (0) 70 338 44 48 Fax: +31 (0) 70 350 12 79 [email protected] www.savethechildren.nl Giro 809

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010 Save the Children. Jaarverslag 2010

Recommend Documents