Jaarverslag 2013 Onderwijs
6
2
Personeel & organisatie
10 13
15
Huisvesting & materieel
Uitgave: juni 2014
19 20
Identiteit
ICT
Financiën
16
Scholen
Bestuur
Het College van Bestuur blikt terug op 2013
Grenzen verkennen, grenzen verleggen 2013 was een ondernemend jaar voor de Laurentius Stichting. Een jaar waarin we als bestuur continu voeling hebben gehouden met ontwikkelingen om ons heen en hebben gezocht naar de beste manier om daarop in te spelen. Denk aan Passend Onderwijs, bezuinigingen, de onderwijsarbeidsmarkt, de nadruk op verantwoording, huisvesting en de inzet van ICT. Als stichting - bestuur én medewerkers! - hebben we in 2013 grenzen verkend en grenzen verlegd in het belang van goed onderwijs, een inspirerend leer- en werkklimaat en een sterk imago.
M
et de voorbereidingen voor de International School Delft hebben we in 2013 de geografische grenzen van de stichting afgetast. We willen een thuisbasis creëren voor leerlingen, ouders en leerkrachten uit álle windstreken, die tijdelijk in deze regio wonen en werken. Dat stelde bijzondere eisen aan o.a. de huisvesting en faciliteiten van de school, het curriculum, de leerkrachten en de werving van leerlingen en personeel. De voorbereidingen waren een interessant, inspirerend en soms enerverend proces. Eind 2013 konden we besluiten om in maart 2014 de deuren te openen van de International School Delft.
Bieden wat nodig is
In 2013 hebben we ook organisatorische grenzen verlegd. De samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs kregen verder vorm en inhoud. Met tal van partners heeft de Laurentius Stichting gewerkt aan o.a. het opstellen van de schoolondersteuningsprofielen. Ons gezamenlijke doel is vanaf augustus 2014 kinderen met een specifieke onderwijsbehoefte die ondersteuning te bie-
den die zij nodig hebben. We zijn goed op weg! Daarnaast hebben we na een gedegen verkenning een intentieverklaring ondertekend met het schoolbestuur De Zwerm over aansluiting van hun scholen bij de Laurentius Stichting. Bij positieve besluitvorming in 2014 zal de fusie per 1 januari 2015 plaatsvinden.
Foto: Rutger Burger
Kracht inzetten
Tal van medewerkers hebben in 2013 hun professionele grenzen verkend en verlegd, mede in het belang van de kwaliteitsontwikkeling van de school. In 2013 is de functiemix verder geïmplementeerd, o.a. met een speciaal scholings- en coachingsaanbod. Op veel Laurentius scholen is deze kwaliteitsimpuls al goed merkbaar. Ook onze mobiliteitsmarkt wérkt. Leerkrachten zijn bereid binnen de stichting van baan te veranderen en hebben vertrouwen in onze aanpak en ondersteuning. Eén leerkracht verlegde vorig jaar letterlijk en figuurlijk haar professionele grenzen. Na de loopbaancoaching die zij op verzoek kreeg aangeboden, besloot zij vrachtwagenchauffeur te worden! Je kracht op de juiste
De Laurentius Stichting biedt leerlingen kwalitatief goed onderwijs en draagt bij aan hun ontwikkeling tot mens. Dat gebeurt vanuit de katholieke grondslag, met een voortdurende oriëntatie op de waarden uit de katholieke traditie en de gemeenschap van de katholieke kerk. Op de scholen zijn het vak godsdienst/ levensbeschouwing en een aantal religieuze rituelen belangrijke elementen. De Laurentius Stichting betrekt gemeenschapsvorming en onderlinge solidariteit zo veel mogelijk bij beleidskeuzes. Zo wil de stichting een bijdrage leveren aan een aangename, onderling veilige en opbouwende leef- en werkomgeving voor leerlingen en medewerkers. De kernwaarden zijn groei, eigenheid, verantwoordelijkheid, samen en openheid.
Leerlingaantallen leerlingaantal
1-10-2011
1-10-2012
1-10-2013
totaal
7.720
7.675
7.699
plek inzetten; daar gaat het om. Dit onderwerp kwam ook aan bod in de studietweedaagse voor directieleden, bestuur en staf, die in 2013 is georganiseerd. Het thema was het voorkomen van en omgaan met werkdruk. Het was een inspirerende, verbindende en ontspannen ontmoeting.
Nieuwe vaardigheden
In het licht van het thema van dit jaarverslag, stippen we nog één belangrijke ontwikkeling aan. Leerlingen van nu werken over organisatorische-, geografischeen tijdgrenzen heen. Smartphones, tablets en computers zijn niet meer weg te denken uit hun leven: ze zoeken informatie op via internet, maken via social media contact met elkaar en vinden zo antwoorden op hun vragen en oplossingen voor problemen. Deze kinderen hebben specifieke vaardigheden nodig, die we hen in de klas moeten aanleren met behulp van technologie en social media. Onze inzet in 2013 was daar voor een belangrijk deel op gericht en zal de komende jaren alleen maar toenemen. ■
Blijven werken aan wat we belangrijk vinden De voorbereidingen voor het nieuwe strategisch beleidsplan (SBP) 2015-2019 zijn gestart. De gezamenlijke opdracht voor bestuur en medewerkers blijft vanuit onze missie, visie en kernwaarden goed onderwijs te verzorgen met optimale ontplooiingskansen voor kinderen. Tegen een achtergrond van bezuinigingen en ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt zal het echter een enorme uitdaging zijn te blijven werken aan wat we belangrijk vinden. Toch kijkt het College van Bestuur met vertrouwen naar de toekomst.
Participatie
Belangrijke pijlers van de nieuwe strategie zijn onderwijskwaliteit, de brede en continue ontwikkeling van leerlingen en personeel en het uitvoeren van het passend onderwijs, samen met andere bestuurlijke partners en partners in de zorg. Ook moet onze aandacht gericht blijven op goede kwaliteitszorg en verantwoording, goed werkgeverschap en een goede relatie met ouders.
In 2014 wordt de afgelopen periode geëvalueerd en vindt de voorbereiding op de nieuwe beleidsperiode plaats. Eerst wordt gewerkt aan het SBP 2015-2019 van de stichting en vervolgens aan de schoolplannen van de scholen. Het SBP 2015-2019 moet in het najaar van 2014 gereed zijn, zodat de scholen voldoende tijd hebben om hun schoolplannen te maken. ■
De participatie van alle scholen en het stafbureau bij de totstandkoming van het SBP is daarom van belang. Ook het betrekken van onze fusiepartner, de scholen van De Zwerm, verdient bijzondere aandacht. Zij zullen naar verwachting m.i.v. januari 2015 deel uitmaken van de Laurentius Stichting en daarmee ook ons SBP hanteren als uitgangspunt voor hun schoolplannen. Een actieve inbreng van allen voor een uitdagend en inspirerend SBP is daarom onontbeerlijk.
Terug- en vooruitblikken
pagina 2
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Passend Onder wijs
Goed op weg, ondersteuningsmogelijkheden scholen vastgesteld Per 1 augustus 2014 gaan de Laurentius scholen deel uitmaken van drie samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs. Deze samenwerkingsverbanden zorgen ervoor dat de ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen scholen goed op elkaar aansluiten. In 2013 kregen de samenwerkingsverbanden verder vorm en inhoud. Er werd onder andere gewerkt aan het opstellen van de schoolondersteuningsprofielen. De Laurentius scholen liggen goed op schema om Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 te kunnen realiseren!
P
assend Onderwijs vraagt om een andere manier van kijken naar het kind. Niet langer staat een kenmerk of stoornis van het kind centraal, maar zijn of haar extra onderwijsbehoefte. In de oude systematiek kon leerlinggebonden financiering worden aangevraagd bij OCW op basis van een vastgestelde indicatie. In de nieuwe systematiek is geld beschikbaar voor het beantwoorden van onderwijsbehoeften. De verdeling van de middelen vindt vanaf augustus 2014 binnen het samenwerkingsverband plaats.
Mogelijkheden
Welke mogelijkheden heeft een school om leerlingen te ondersteunen die extra onderwijsbehoeften hebben? Dat heeft iedere school beschreven in het schoolondersteuningsprofiel. Het gaat bijvoorbeeld om de deskundigheid in het team, de tijd en aandacht die een school aan het kind kan schenken, de methodieken en voorzieningen waarover het team beschikt en de kwaliteit van de organisatie. De school kan ondersteuning bieden op twee niveaus: basisondersteuning en extra ondersteuning, al dan niet met behulp van
Feest op de Godfried Bomansschool.
middelen, menskracht of expertise van buiten de school. Het samenwerkingsverband Passend Onderwijs stelt vast wat het niveau van basisondersteuning is, waaraan alle deelnemende scholen moeten voldoen.
Basis is gereed
Aan de hand van deze niveaus hebben de Laurentius scholen afgelopen jaar hun kwaliteiten en ambities in kaart gebracht. Elk schoolbestuur heeft in 2013 het schoolon-
dersteuningsprofiel vastgesteld na een positief advies van de MR. Deze profielen vormen nu de basis voor het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband. Een nog op te richten ondersteuningsplanraad, bestaande uit onderwijspersoneel en ouders, moet daar voorjaar 2014 mee instemmen. Ook is het samenwerkingsverband verplicht met gemeenten te overleggen over het ondersteuningsplan (Op Overeenstemming Gericht Overleg, OOGO). ■
Functiemix heeft effect Ook in 2013 is er hard gewerkt aan het functiemixtraject, dat in augustus 2014 afgerond moet worden. Naast de LA-functies voert de Laurentius Stichting LB en/of LC-functies in op de scholen. Doel is mensen uitdagen zich te blijven ontwikkelen, een beter loopbaanperspectief te bieden aan leerkrachten en de scholen een kwaliteitsimpuls te geven. Op veel Laurentius scholen is die kwaliteitsimpuls al goed merkbaar, bleek begin 2013 uit de managementgesprekken tussen schooldirecties en het College van Bestuur. De LB-specialisten ontplooien allerlei initiatieven die het onderwijsaanbod van de school verdiepen en verbreden. Een aandachtspunt voor de directies is dat zij hun organisatie zodanig inrichten dat de school zo effectief mogelijk gebruik maakt van de LB’ers. Een probleem op de kleinere scholen is het vinden van (ambulante) tijd voor de LB-specialisten voor overleg, scholing, intervisie en groepsbezoeken. Dat is één
van de redenen waarom de Laurentius Stichting begin 2013 nog achterliep op de landelijke streefpercentages.
Cursussen
De stichting bood leerkrachten vorig jaar opnieuw diverse scholingstrajecten aan. Bureau Meesterschap verzorgde diverse cursussen die specifiek gericht zijn op de LB-functie. Alle 38 deelnemers aan de Masterclass Taalexpert, de cursus Bouwcoördinator en de cursus Resultaatgericht coachen zijn geslaagd. In september 2013 gingen de nieuwe cursussen van start: de cursus bouwcoördinator (11 deelnemers), de cursus resultaatgericht coachen (16 deelnemers) en de cursus rekencoördinator (9 deelnemers). ■
Laurentius Stichting per 1-8-2013 Soort onderwijs
LA %
LB %
LC %*
LD %*
PO
74,44
25,40
0,15
SBO
-
96,52
3,48
-
VO
-
67,03
32,97
0
Laurentius Stichting 31-12-2013 Soort onderwijs
LA %
LB %
LC %*
LD %*
PO
71,74
27,61
0,65
-
SBO
-
85,50
14,50
-
VO
-
67,91
32,09
0
Streefcijfer landelijk op bestuursniveau per 1-8-2014 Soort onderwijs
LA %
LB %
LC %*
LD %*
PO
58
40
2
SBO
-
86
14
-
VO
-
33
38
29
* In het SBO mag LC ook vervangen worden door meer LB. In het VO mag LD ook vervangen worden door meer LC.
De Wilgen- hoek over 2013 Sinds 2013 is De Wilgenhoek bezig met het invoeren van het ADIM. Dit is het directe instructiemodel waarbij de activering van de leerlingen een belangrijke rol speelt. Deze training van de leerkrachtvaardigheden is een onderdeel van een aantal acties, om de opbrengsten van de leerlingen te verhogen (Marzano). De leerkrachten passen dit model toe bij iedere les. Om de leerlingen meer te activeren, hebben wij dit jaar verschillende studiedagen gehad rond coöperatieve werkvormen. Deze aanpak sluit naadloos aan bij het toepassen van het ADIM. Diverse structuren zijn aangeboden waarbij het zelf ontdekken, het werken in teams en tweetallen de leerlingen op een positieve manier activeren. De motivatie van de leerlingen is groter, aangezien de kinderen veel intensiever met de stof bezig zijn. Al met al hebben het ADIM en het toepassen van coöperatieve werkvormen mede bijgedragen aan de verhoging van de opbrengsten.
De Gabriëlschool over 2013 Op de Gabriëlschool is in het afgelopen jaar uitgebreid overlegd en gediscussieerd over de drie kernwaarden Netjes, Aardig en Rustig. Deze kernwaarden hebben inhoud gekregen in afspraken over gedrag, communicatie tussen kinderen onderling, tussen de kinderen en de leerkrachten, tussen leerkrachten onderling en in de relatie met ouders. De Gabriëlschool profileert zich onder meer door cultuuruitingen zoals dans, drama en muziek te integreren in het onderwijsaanbod. Verbindingen leggen tussen cognitieve en creatieve ontwikkeling geeft immers een grotere betrokkenheid, leidt tot meer diepgang en geeft leerkrachten meer mogelijkheden om het aanbod te variëren en betekenis te geven. In 2013 is er in het kader van het project Cultuurhelden gestart met zogenaamde theaterlessen. Door middel van voorbeeldlessen en ‘coaching on the job’ werden leerkrachten getraind in het optimaal integreren van drama binnen de lessen.
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
International School Delf t
ISD in de steigers
‘Inspiring learning for bright futures’ 2013 was een grensverleggend jaar voor de Laurentius Stichting. Het jaar stond grotendeels in het teken van de voorbereidingen voor een school voor internationaal georiënteerd basisonderwijs (IGBO). Eind 2013 stond de International School Delft grotendeels in de steigers.
H
et proces startte in 2011, toen de gemeenten Rijswijk en Delft de Laurentius Stichting polsten over een internationale basisschool. Met ondersteuning van een extern begeleider (die door de gemeenten was aangetrokken) bracht de stichting alle mogelijke randvoorwaarden en consequenties van een dergelijke school in kaart. Dat leidde tot het aanvragen van een licentie bij het Ministerie van OC&W. Deze werd in december 2012 toegekend en is geldig tot 1 augustus 2014.
Praktische voorbereiding
Daarop startte de stichting de formele besluitvorming via GMR en Raad van Toezicht op. Na een positieve afronding van dit traject kon de praktische voorbereiding van de school beginnen. Daarvoor trok de stichting een nieuwe extern begeleider aan, met specifieke expertise en contacten. Er werd een plan van aanpak opgesteld. Allerlei zaken werden in kaart gebracht, zoals de financiële dekking van de eerste vijf jaren na oprichting, de mogelijkheden voor huisvesting, een visiedo-
cument voor de school, een internationaal curriculum, een naam voor de school, tal van schooldocumenten en –procedures en de werving van leerlingen én personeel.
Deuren open
Eind december 2013 was de voorbereiding zodanig goed gevorderd, dat de stichting het definitieve besluit kon nemen om te starten met de school. Aangezien de school vóór 1 augustus 2014 haar deuren moest openen, werd de openingsdatum vastgesteld op 3 maart 2014, vlak na de voorjaarsvakantie. Besloten werd de school voorlopig te huisvesten aan de Nassaulaan in Delft (in de Cornelis Musiusschool). Daarover is eind 2013 een persbericht uitgegaan naar lokale en expat media. ■
De naam van de school werd International School Delft, met als motto ‘Inspiring learning for bright futures’. Er werd een missie en visie voor de school ontwikkeld en een logo dat daarop aansluit en verwijst naar de context van Delft, de TU Delft en de Laurentius Stichting. Als curriculum is gekozen voor het Primary Years Programme van het International Baccalaureate Programme (PYP IBP), omdat dit het beste aansluit bij de missie en visie van de school en goed aansluit op andere internationale scholen in het buitenland. De school start in maart 2014 met een onderbouwgroep en hoopt het schooljaar 2014-2015 te kunnen starten met meer groepen. ISD heeft uitzicht op definitieve vestiging op de campus van de TU Delft in het voorjaar van 2015. Daar zal ook de internationale kinderopvang True Colors Delft van Stichting Rijswijkse Kinderopvang gevestigd zijn, waarmee nauw samengewerkt wordt. ■
De Regenboog over 2013
Konings
spelen
Ter gelegenheid van de kroning van Koning Willem Alexander werden op 26 april 2013 de eerste Koningsspelen gehouden op diverse scholen van de Laurentius Stichting. Het begin van een mooie traditie! De dag werd begonnen met een gezond ontbijt voor alle leerlingen, gevolgd door sportieve activiteiten in en rond de scholen en de sportvelden. Deze foto is genomen op De Regenboog.
Vensters voor Verantwoording Primair Onderwijs Op 11 november 2013 lanceerde staatssecretaris Sander Dekker de website www.scholenopdekaart. nl. De site is bedoeld voor ouders en andere belangstellenden en biedt informatie die het makkelijker moet maken om een school te kiezen. Er is bijvoorbeeld informatie te vinden over het aantal leerlingen, algemene gegevens van de school,
het toezichtsarrangement van de inspectie, de score op het waarderingskader van de inspectie, het voedingsgebied en marktaandeel, het personeel en het schooladvies voor vervolgonderwijs. De bedoeling is dat de scholen zorgdragen voor aanvullende informatie die zij interessant vinden om te laten zien. In 2014 zullen scholen daadwerkelijk
met de Vensters voor Verantwoording aan de slag gaan. De Vensters voor Verantwoording zijn gereed in 2015. Een venster voor het speciaal onderwijs en een managementvenster voor besturen volgen later. De Vensters voor Verantwoording voor het Voortgezet Onderwijs zijn al langer in de lucht. ■
Op De Regenboog heeft de Kanjertraining een centrale plaats ingenomen. Het team is geschoold in het toepassen van de Kanjerprincipes en de ouders zijn voorgelicht tijdens een speciale bijeenkomst. In de groepen wordt nu wekelijks vanuit de kring geoefend met de sociale interactie in en om de groep. De kinderen leren vanaf groep 1 te reflecteren op hun eigen gedrag en de gevolgen daarvan voor hun omgeving en voor henzelf. De Kanjertraining geeft een duidelijk gedragskader voor de kinderen maar ook voor de ouders en het team. Het is mooi te zien hoe de training doorwerkt in de school en hoe iedereen er mee om gaat! Dit jaar hebben we ook kunnen aansluiten bij het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Een unieke kans waar al flink aan gewerkt is! Met de VAK zijn wij in gesprek geweest over cultuureducatie en het zichtbaar uitdragen van onze profilering ‘Leren presenteren’ in het onderwijsaanbod. Wat gaan we in ons lesprogramma behouden en uitwerken om ieder kind de gelegenheid te geven ‘te laten zien wat het kan’? Verder heeft onze Elfstedensponsortocht een geweldig bedrag opgeleverd. Het carnavalsfeest met een team verkleed als heksen en tovenaars was een topper. En altijd zijn er weer die vele helpende ouders en enthousiaste kinderen waardoor ook de Koningsspelen een leuke happening werd!
pagina 3
pagina 4
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Opbrengst- en handelingsgericht werken in de prak tijk De Petrusschool over 2013 In het jaar 2013 was de Petrusschool volop in beweging, zowel letterlijk als figuurlijk. In het voorjaar hebben we kennis gemaakt met het Samsung FIT-traject, waardoor we nu met nieuwe ‘devices’ aan de slag zijn gegaan, zoals tablets en laptops. Teamtrainingen hebben ervoor gezorgd dat we initiatieven ontplooid hebben op het gebied van effectief klassenmanagement zoals het inzetten van het werklicht, de time-timer en de praatmeter. Ook is de didactiek van woordenschat aangeboden en zijn de huidige lessen onder de loep genomen, onder begeleiding van o.a. onze nieuwe taal-/leesspecialist. Om elkaar nog beter te maken en in beweging te blijven, heeft men op verschillende momenten elkaars lessen bezocht en feedback gegeven. Tijdens individuele scholing voor leerkrachten is er aandacht geweest voor onder andere ADHD in de klas, omgaan met pesten en in gesprek zijn met kinderen. Al deze scholing draagt bij aan het beleid op het gebied van gedrag, wat verder wordt uitgewerkt door onze nieuwe gedragsspecialist. Leerlingen van groep 7 hebben een zelfontworpen muurschildering gemaakt zodat ook de buitenkant van de school prachtig is geworden. Met inzet van de combinatiefunctionaris zijn er extra gymlessen gegeven, zelfs tijdens de overblijf. Ook gingen de voetjes van de vloer tijdens het personeelsfeest van de Rijswijkse en Haagse scholen van de Laurentius Stichting in onze kleurrijke aula. Kortom een actief jaar!
De Poolster over 2013 Het doordacht, gestructureerd en speels aanbieden van letters in de kleutergroepen heeft geleid tot een tijdwinst in groep 3. We zijn nu zover dat we in groep drie een aantal weken tijdwinst boeken binnen de methode Veilig Leren Lezen. De versnelling in de eerste weken levert tijd op voor de laatste kernen waarin het aanbod van leerstof beduidend lastiger is voor veel kinderen. We merken dat door de goede afstemming tussen de kleutergroepen en groep 3 niet alleen lestijd gewonnen wordt, maar ook kwaliteit. De leer/leesresultaten laten de laatste jaren een duidelijk stijgende lijn zien. De verbetering zit niet in meer of extra aanbod, maar vooral door een andere aanpak met veel structuur en grotere doelmatigheid. We zijn trots op onze kinderen die het samen met hun leerkrachten toch maar mooi waarmaken.
De Wilgenhoek: “Samen bereiken we betere resultaten” Aandacht voor ieder kind hebben. Hoge verwachtingen koesteren van iedere leerling. Iedereen op zijn of haar niveau instrueren. Blij worden dat je het beste uit ieder kind haalt. Dat klinkt toch heel anders dan ‘opbrengstgericht werken’ en ‘handelingsgericht werken’. Hoe dit in de praktijk vorm krijgt, is te zien op De Wilgenhoek. “Wij zijn blij dat we steeds meer inzicht krijgen in de manier waarop we kinderen goed kunnen laten presteren”, vertelt Bert van der Tol, directeur van De Wilgenhoek.
O
nder druk kunnen mooie dingen ontstaan. Zo ook op De Wilgenhoek waar uit een eigen kwaliteitsonderzoek in 2012 en het kwaliteitsonderzoek van de Onderwijsinspectie in oktober 2013 bleek dat de resultaten niet voldoende waren. De directie besloot begin schooljaar 20122013 extra te investeren in het opbrengstgericht en handelingsgericht werken. Droge begrippen, die concreet gaan over leerkrachtvaardigheden, lesmethodes, kinderen goed volgen, ambitieuze doelen stellen en aandacht voor de organisatiecultuur.
Specifieke vaardigheden
Bert: “We hebben nieuwe lesmethodes aangeschaft waarmee leerkrachten over één bepaald onderwerp instructie kunnen geven in drie stappen: een korte instructie voor hen die de stof snel begrijpen, een uitgebreidere instructie voor ‘de middenmoot’ en een begeleide instructie voor leerlingen die extra aandacht nodig hebben. Dit handelingsgericht werken vraagt van de leerkracht om specifieke vaardigheden (het directe instructiemodel), zoals het doel van de les duidelijk maken, de leerlingen activeren, begeleid inoefenen met de kinderen, zelfstandig werken en de les evalueren met de groep. Daarom hebben we, met behulp van een extern begeleider, de nodige aandacht besteed aan deze vaardigheden.”
Doelstellingsgesprekken
Door alle toetsresultaten grondig te analyseren, houdt de school de voortgang van de kinderen goed in de gaten. Dat gebeurt op groepsniveau én op individueel niveau. “We houden in de gaten welke kinderen extra begeleiding, of juist meer uitdagende lesstof nodig hebben. We voeren ook doelstellingsgesprekken met leerlingen, en zo nodig met ouders, over de resultaten en bekijken samen wat het kind nodig heeft om zich te verbeteren”, zegt Bert. Indien nodig stellen we, naast het groepsplan, handelingsplannen op voor individuele leerlingen.”
Ambitieus en trots
Het verbetertraject staat of valt met de inzet van de leerkrachten en de samenwerking binnen het team. Bert: “Het oordeel van de inspectie heeft ons team doen inzien dat er iets moest veranderen, ook in onze organisatiecultuur. We moeten allemaal open staan voor kritiek, collega’s tips of kritiek durven geven, bij elkaar in de les kijken en van elkaar leren. Als directeur is het mijn taak om de teamgeest te blijven ‘voeden’, het functioneren van leerkrachten goed in de gaten te houden, ruimte te geven voor experimenten en collega’s te steunen.” Dat het team de goede kant op gaat, blijkt uit de verbeterde resultaten van de middentoetsen. De
schooldirecteur besluit trots: “Alle leerkrachten gaan mee in de veranderingen. We zijn ambitieus
en blij dat we handvatten hebben om kinderen op hun best te laten presteren!” ■
Ambitie Laurentius Stichting Alle Laurentius scholen maken op goede wijze gebruik van een leerlingvolgsysteem. Aan de hand daarvan wordt de ontwikkeling van kinderen vastgesteld. Ook wordt vastgesteld welke vervolgactiviteiten nodig zijn, bijvoorbeeld een aangepast programma, individuele- of groepshandelingsplannen. Bij het analyseren van de leerlingresultaten streven de scholen ernaar te werken volgens onderstaande indeling, waarbij minimaal niveau b het uitgangspunt is en niveau c wenselijk is. a. Leerlingresultaten worden gebruikt om de kwaliteit van de school in beeld te brengen: op basis van de scores van individuele leerlingen maken scholen een overzicht van hun schoolscore per groep, per vak(gebied) of per locatie.
b. Leerlingresultaten worden gebruikt om de kwaliteit van de school te analyseren: op basis van de onder a) genoemde overzichten analyseren de scholen hun resultaten. Ze maken daarbij bijvoorbeeld vergelijkingen in de tijd en met landelijke referentiecijfers. De analyse beperkt zich niet tot de constatering of een bepaalde score goed of slecht is, maar richt zich ook op verklarende factoren. c. Leerlingresultaten worden gebruikt om de kwaliteit van de school te verbeteren of te borgen: op basis van de hiervoor beschreven analyses zijn de scholen in staat gericht te gaan werken aan de verbetering of borging van de kwaliteit van hun onderwijs.
Inspectie tevreden, doch kritisch Ieder jaar bekijkt de onderwijsinspectie vanuit het principe van risicogestuurd toezicht welk toezichtarrangement de scholen toegekend krijgen. In het kader daarvan voerde het College van Bestuur in oktober 2013 een gesprek met de onderwijsinspectie. Tijdens dit bestuursgesprek kwamen alle Laurentius scholen aan bod (uitgezonderd de Laurentius SBO en de Laurentius Praktijkschool). Ontwikkelingen op de school, speciale omstandigheden, maar vooral de resultaten van het onderwijs kwamen aan de orde. Aan het eind van de bespreking van elke school werd het toezichtarrangement, basis of aangepast, toegekend.
gen de Bonte Pael, de Gouden Griffel en de Mariaschool Rijswijk een waarschuwing, omdat de eindresultaten zowel in 2012 als in 2013 onder de inspectienorm lagen. De Petrusschool, de Jozefschool, de Oostpoort, de Bernadette Mariaschool en de Mgr. Bekkersschool kregen een attendering, omdat in 2013 de eindresultaten onder de inspectienorm lagen. De inspectie benadrukte dat de resultaten in 2014 of 2015 verbeterd moeten zijn. De Wilgenhoek hield een aangepast arrangement. Het College van Bestuur heeft met alle scholen die een attendering of waarschuwing kregen hierover gesproken. De verwachting is dat het op te stellen plan van aanpak van de scholen zal leiden tot een verbetering van de resultaten in 2014. ■
Basistoezicht
Op één school na, kregen alle Laurentius scholen een basisarrangement. Wel kre-
De Oostpoort over 2013 Renoveren en leren. Verhuizen en vernieuwen. Ontwikkelen en plannen. Hoe blijft het klimaat goed wanneer een school aan zoveel verandering onderhevig is? Naast alle veranderingen, hebben wij onze werkwijze rondom Sociaal Emotionele Ontwikkeling juist steviger verankerd. Wij zijn sinds 2012 een ‘Goed voor Mekaar-school’. Een gemeenschap waarin iedereen zich betrokken en verantwoordelijk voelt en op een positieve manier met elkaar omgaat. Tijdens een kringgesprek merkt een groep 7 leerling op: “Als Bart het nou lastig vindt zich te gedragen
zoals afgesproken, kunnen we dan met een paar kinderen in gesprek gaan met hem om Bart hierbij te helpen?” Hier hebben leerlingen een stem en eigen verantwoordelijkheid. Ze kunnen invloed uitoefenen op het klimaat en hun eigen leeromgeving en ontwikkeling. Een belangrijk onderdeel van ‘Goed voor Mekaar’ is mediatie, bemiddeling, door leeftijdgenoten. Enkele leerlingen uit groep 7/8 zijn hierin getraind. Leerkrachten kunnen bij een meningsverschil of ruzie leerlingen doorsturen naar de mediatoren om het conflict samen op te lossen.
Krachten bundelen tegen kindermishandeling 1 juli 2013 is de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van kracht geworden. Het doel van de wet is goed reageren en handelen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Gemeenten, jeugdzorgorganisaties en scholen in Delft, Midden Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland hebben in december 2013 afspraken gemaakt over een regionaal handelingsprotocol. Organisaties die te maken hebben met jeugd en gezin, dus ook scholen, moeten over de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling beschikken en ervoor zorgen dat het personeel de meldcode toepast. De meldcode bestaat uit vijf stappen: het in kaart brengen van signalen; collegiale consultatie en zo nodig het raadplegen van AMK of SHG; een gesprek met de ouders/verzorgers of leerling; weging van (het vermoeden van) geweld of mishandeling; beslissen: hulp organiseren of melden.
Aanpak afstemmen
In de gemeenten Den Haag en Rijswijk en omliggende gemeenten vond eenzelfde ondertekening al eerder plaats tussen partners op het gebied van jeugdzorg. Ook in de gemeente Lansingerland wer-
ken de schoolbesturen en het gemeentebestuur samen. Middels het instrument SISA (Signaleren en Samenwerking en Stadsregionaal Instrument Sluitende Aanpak), waarbinnen meldingen via de computer kunnen worden gedaan, kunnen de hulpverleners hun aanpak goed op elkaar afstemmen. Schoolmaatschappelijk werkers maken hier deel van uit.
Foto: Rutger Burger
Bezuinigingen raken Delftse leerlingen zo min mogelijk Vorig jaar kwam de gemeente Delft met de Kadernota 2013 ‘Met het oog op morgen’. Daarin werden o.a. bezuinigingen op het onderwijs aangekondigd. De bezuinigingen hadden vanaf schooljaar 2013-2014 betrekking op het aanbod brede school, het cultuur- en natuuraanbod, de bibliotheek, het zwemonderwijs, maar nog niet op het bewegingsonderwijs. Uitgangspunt van de gemeente en de schoolbesturen was dat de gelden die wel beschikbaar bleven voor het onderwijs direct ten goede zouden komen aan de leerlingen.
Onderwijsachterstanden
De komende jaren komen ook minder middelen beschikbaar voor het onderwijsachterstandenbeleid. Het kabinet ontwikkelt plannen om onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen en
voor- en vroegschoolse educatie beter op elkaar af te stemmen. Met het oog op de herijking van het onderwijsachterstandenbeleid is in november 2013 de beleidsperiode 2012-2014 geëvalueerd.
Buitenschoolse activiteiten
Eind december 2013 liep de gemeentelijke dagarrangementensubsidie af. Een aantal clusters van basisscholen en kinderopvangorganisaties heeft hier drie jaar gebruik van kunnen maken voor activiteiten in het kader van de buitenschoolse opvang. Denk aan sport en spel o.l.v. de buurtsportcoach en creatieve- en cultuuractiviteiten. Om het aanbod voor naschoolse activiteiten in de wijken toch op peil te houden, werken de scholen nu samen met diverse sportverenigingen. ■
Nieuw beleid gemeente Lansingerland De gemeente Lansingerland stelde in 2013 nog middelen voor het onderwijs beschikbaar uit de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). De Laurentius Stichting zette deze middelen in voor onderwijsbegeleiding, schoolmaatschappelijk werk via convenantafspraken en logopedische screening op de zeven scholen. Vanaf schooljaar 2014-2015 zal Lansingerland geen LEA-gelden meer beschikbaar stellen. Mogelijk blijft het schoolmaatschappelijk werk wel gesubsidieerd bestaan.
Voor- en vroegschoolse educatie Binnen Lansingerland stond in 2013 de voor-en vroegschoolse educatie ter discussie. Aan de hand van de inspectierapportage werd hiervoor nieuw beleid ontwikkeld. De ouderparticipatie, de doorlopende leerlijnen, de doelgroepbepaling en de VVE-programma’s op de scholen waren voor verbetering vatbaar. Een werkgroep is in 2013 met deze aandachtspunten aan de slag gegaan. Het nieuwe beleid treedt 1 januari 2014 in werking. ■
Voorkomen en samen aanpakken
Vanaf 2015 gaat de overheid de jeugdzorg helemaal onderbrengen bij de gemeenten. De basis is het actieplan ‘Kinderen Veilig 2012-2016’, met daarin drie accenten: voorkomen, krachten bundelen door multidisciplinaire aanpak en het aanpakken van fysieke mishandeling en seksueel misbruik. De ketenpartners worden verplicht tot samenwerking. ■
PABO stagiaires Ook in 2013 stelde de Laurentius Stichting diverse stageplekken beschikbaar voor studenten van ROC’s (onderwijsassistenten) en de Pabo-opleiding (aankomende leerkrachten). In het schooljaar 2013 liepen zeventien leraren in oplei-
pagina 5
onderwijs
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
ding (LIO’ers) stage op de Laurentius scholen, waarvan één student na de zomer van 2013 haar opleiding vervolgde. De overige studenten slaagden en tien nieuwe leerkrachten konden binnen onze stichting aan het werk. ■
Rubriek & organisatie Personeel
personeel & organisatie
pagina 6
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Interne mobiliteit
In 2013-2014 kon de Laurentius Stichting opnieuw alle leerkrachten een baan op één van de scholen bieden. Het mobiliteitsbeleid werkt goed, dankzij samenwerking van de directeuren op basis van het solidariteitsprincipe en veranderingsbereidheid en vertrouwen bij de medewerkers. Het speeddaten heeft voor alle partijen drempelverlagend gewerkt. “We zijn trots dat we met dit beleid loyaliteit kunnen belonen, leerkrachten kunnen binden en kennis en ervaring in huis houden”, zegt personeelsfunctionaris Karin Jeremic.
I
ndien vrijwillige mobiliteit de boventalligheid op de individuele scholen niet oplost, is interne mobiliteit verplicht. Samen met de GMR heeft de Laurentius Stichting het mobiliteits- en overplaatsingsbeleid 2013-2014 ontwikkeld. Daarin staan onder meer de criteria op basis waarvan leerkrachten kunnen worden
“De speeddate voelde erg informeel en ongedwongen. Meteen daarna volgde een één-op-één evaluatiegesprek waarbij ik kon aangeven hoe ik het gesprek had ervaren en of ik een klik had met een school. Ook de directeuren konden aangeven met wie zij verder in gesprek wilden. Ik wilde graag verder praten met De Christoffel en gelukkig wilde deze school ook verder met mij praten. Het was een prettig sollicitatiegesprek dankzij de eerdere kennismaking. Het was veel minder spannend, want het ijs was al gebroken.”
aangewezen voor overplaatsing, of juist niet. De directie van een school met boventalligheid wijst, op grond van deze criteria, één of meerdere leerkrachten aan voor interne overplaatsing. Zij kunnen via de vrijwillige mobiliteitsmarkt een nieuwe werkomgeving binnen de stichting vinden. Lukt dat niet, dan gaat de personeelsfunctionaris samen met scholen die een vacature hebben op zoek naar plaatsingsmogelijkheden.
Eerste indruk
“Op zoek gaan (of moeten) naar een nieuwe baan kan ingrijpend zijn. Je vraagt om het loslaten van het oude vertrouwde en gaat een onbekend avontuur aan. Het is een soort afscheid nemen van hetgeen dicht bij je ligt. Het loslaten van het vertrouwde moet niet onderschat worden. Daarom zijn transparantie en vertrouwen van belang”, vertelt Karin. “We informeren de betreffende leerkrachten daarom tijdig en volledig over hun status en mogelijkheden. De schooldirecteuren en onze nieuwsbrief Perspectief hadden daarin ook in 2013 weer een belangrijke functie.”
Klik of niet?
Speeddaten maakte in 2013 voor het eerst onderdeel uit van deze zoektocht. Karin: “Ik heb vooraf bekeken of er een match was in termen van werktijdfactor, expertise, voorkeur bouw en locatie van de school. Dat had ik
vooraf bij de medewerker geïnventariseerd. Op basis van een gesprek van tien minuten tussen de medewerker en de directeur besloot de directeur al dan niet een tweede, verdiepend, gesprek aan te gaan. Uiteraard kon de medewerker ook aangeven of er wel of geen ‘klik’ was. Daar werd zoveel mogelijk rekening mee gehouden. Na de speeddate heb ik met iedere kandidaat nagepraat. Allereerst om even stoom af te blazen, maar ook om samen de ‘voors en tegens’ op een rijtje te zetten. Daarnaast heb ik met iedere directeur nagepraat om van hem of haar te vernemen hoe de gesprekken zijn verlopen. In geval van specifieke gronden voor overplaatsing heb ik de directeur daarvan op de hoogte gesteld. Vervolgens hebben we beoordeeld met welke kandidaat de directeur een tweede gesprek wilde voeren. Deze aanpak heeft prima gewerkt.” ■
Diana Komen-Jense
Feiten mobiliteitsmarkt 2013-2014 ➜➜ 11 vacatures (WTF 7,1) ➜➜ Totaal 12 plaatsingskan-
Emma Spuyman
Van oplossingsgericht naar ontwikkelingsgericht mobiliteitsbeleid ‘Wegens succes verlengd’, is van toepassing op het mobiliteitsbeleid van de Laurentius Stichting. Dit beleid is in het schooljaar 2011-2012 ontwikkeld, om vanaf het schooljaar 2012-2013 in werking te treden. In 20112012 is op basis van gesprekken op bestuurlijk niveau de wens ontstaan om het mobiliteitsbeleid breder trekken, richting integraal mobiliteitsbeleid.
Meerwaarde
Bij integraal mobiliteitsbeleid is mobiliteit niet alleen gericht op het oplossen van bovental-
“Aanvankelijk vond ik het moeilijk om de overstap naar een andere school te maken, omdat ik nog maar kort in dienst was. Uiteindelijk is het me ontzettend meegevallen. Er is goed naar mijn kwaliteiten gekeken en er werd rekening gehouden met o.a. mijn woon-werkafstand. Na de speeddating heb ik met twee directeuren een vervolggesprek gevoerd. Met de Godfried Bomansschool was er een echte klik. Ik werd er begin van het schooljaar met open armen ontvangen, aanvankelijk als ondersteunende leerkracht. Inmiddels sta ik als vaste leerkracht voor groep 3. Het bevalt me uitstekend, ik heb een leuke groep leerlingen en leuke collega’s. De overstap naar ‘de Bomans’ heb ik als positief ervaren.”
Foto: Rutger Burger
Speeddaten met de directeur
ligheid, maar ook op duurzame inzetbaarheid van de medewerker én de kwaliteitsontwikkeling van de scholen. Onder duurzame inzetbaarheid wordt verstaan: ‘het vermogen van de medewerker om nu en in de toekomst toegevoegde waarde te leveren voor de organisatie en daarbij zelf meerwaarde te ervaren.’ (Berenschot.) Karin: “Dit past in onze visie: goed onderwijs, een stimulerend leer- en werkklimaat en een sterk imago. We zoeken naar de beste balans tussen een baangarantie voor iedere leerkracht
binnen de Laurentius Stichting, het stimuleren van ieders professionele ontwikkeling en de kwaliteitsontwikkeling van de scholen en, last but not least, het welzijn van de medewerker. Natuurlijk aan de hand van duidelijke criteria en rekening houdend met de leeftijd van medewerkers en persoonlijke loopbaanwensen. We zouden bijvoorbeeld snuffelstages kunnen organiseren.”
Bewustwording
In 2013 is een eerste aanzet gemaakt om het integrale mobi-
liteitsbeleid te ontwikkelen op basis van het in 2012 opgestelde en door de GMR goedgekeurde plan van aanpak. Er is onder leiding van een extern adviseur een werkgroep integraal mobiliteitsbeleid in het leven geroepen waar de personeelsfunctionaris, directeuren en gemandateerde leden van de GMR deel van uitmaken. Zij buigen zich over de vraag hoe directeuren en leerkrachten gestimuleerd kunnen worden tot ‘mobiliteit’ om het beste uit zichzelf en de school te blijven halen”, besluit Karin. ■
didaten ( WTF 7,4) ➜➜ 3 plaatsingskandidaten vonden op de vrijwillige mobiliteitsmarkt een baan op een nieuwe school ➜➜ 6 plaatsingskandidaten (WTF 3,5) zijn vrijwillig op een andere school geplaatst ➜➜ 2 plaatsingskandidaten zijn op een vervangingsvacature geplaatst ➜➜ 1 plaatsingskandidaat koos voor een baan buiten het onderwijs ➜➜ 6 LIO’ers die na hun afstuderen waren ingezet op kort- of langdurende vervangingen bij de Laurentius Stichting hebben een regulier dienstverband gekregen. ➜➜ In 2013-2014 viel voor het eerst ook de Laurentius SBO binnen het mobiliteits- en overplaatsingsbeleid.
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Personeel & organisatie Rubriek
Risicoinventarisatie en -evaluatie
Arbeidsomstandigheden onder de loep De scholen en het stafbureau van de Laurentius Stichting hebben in 2013 de risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) uitgevoerd en extern laten toetsen. Het doel daarvan is het in kaart brengen en kwantificeren van mogelijke risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. Aan de hand daarvan is op school- en stichtingsniveau een plan van aanpak met verbetermaatregelen opgesteld.
E
genomen om de arbeidsomstandigheden voor iedereen zo goed mogelijk te maken. Om een veilig werkklimaat te bevorderen heeft elke school minimaal één ontruimingsinstallatie, houdt elke school minimaal één ontruimingsoefening en hebben de scholen de bedrijfshulpverlening goed georganiseerd. Om een gezond werkklimaat te bevorderen, zijn de meeste gebouwen voorzien van een nieuwe klimaatinstallatie. Op het gebied van welzijn is vastgesteld dat de stichting veel aandacht besteedt aan de ervaren werkdruk. Ook kunnen werknemers terecht bij een vertrouwenspersoon als zij
en externe gecertificeerde partij heeft de RI&E’s, inclusief het plan van aanpak, getoetst. Hiervoor is aan elke locatie een bezoek gebracht. De rapportage van deze toetsingen is aan de scholen en het College van Bestuur aangeboden. Vanwege de verbouwing werden De Oostpoort en de dependance nog niet bezocht; dat gebeurt na voltooiing van de verbouwing.
Van installatie tot lunchpauze
Vastgesteld is dat de Laurentius Stichting in de afgelopen jaren tal van maatregelen heeft
ongewenst gedrag ervaren. Werknemers hebben vrije toegang tot een arbospecialist, de bedrijfsarts. Tenslotte, ook belangrijk: er is voldoende mogelijkheid voor het personeel om een lunchpauze te houden.
van aanpak staan de te nemen verbetermaatregelen, verantwoordelijke persoon en de uiterste datum waarop het knelpunt verholpen moet zijn. Een RI&E dient zo vaak te worden herhaald als de omstandigheden daar aanleiding toe geven, zoals nieuwe werkmethoden, verbouwing of verhuizing, nieuwe functies of nieuwe regelgeving. Gemiddeld wordt eens in de vier jaar aangehouden. ■
Verbetermaatregelen
De RI&E’s en het plan van aanpak van de scholen en het stafbureau zijn goedgekeurd of onder voorbehoud goedgekeurd. In het plan
Het bovenschoolse ARBO-team van de Laurentius Stichting: v.l.n.r. Susan Moll – Vosmeer, medewerker P&O, Matthy van Klaveren, arbeidsdeskundige, Caroline van Dijk – Verheij, personeelsfunctionaris Verzuim & Re-integratie en Eelco van Stokkom, bedrijfsarts.
De Gouden Griffel over 2013 De Gouden Griffel is één van de scholen van de Laurentius Stichting die nog steeds groeit. Dit betekende dat ons team in 2013-2014 uitbreidde. In fase 1 van de interne mobiliteitsmarkt mochten alle collega’s met een reguliere aanstelling reageren op de vacatures. Deze fase leverde De Gouden Griffel geen kandidaat op. De vacatures gingen naar fase 2. Collega’s die boventallig waren op hun school kwamen ‘speeddaten’. Spannend voor de kandidaten en ook spannend voor de directeuren! Je vraagt je beiden af of er een match zal zijn. Past iemand binnen je onderwijsconcept en binnen je team? Na de eerste ronde volgde nog een tweede ronde met een aantal kandidaten. En ja hoor: we hebben haar gevonden! Anouk Gräffner, een nieuwe collega die goed bij onze school past! Deze procedure hebben wij als positief ervaren.
Verzuim & Re-integratie Het ziekteverzuimpercentage geeft aan welk deel van de arbeidscapaciteit wegens ziekteverzuim verloren is gegaan. Dit percentage is exclusief het wettelijke zwangerschaps- en bevallingsverlof. Het ziekteverzuimpercentage van de Laurentius Stichting voor de PO scholen (OP & OOP) in 2013 was 5,72 %. Dit percentage is ruim 1% lager dan het landelijk gemiddelde binnen de onderwijssector en een flinke reductie t.o.v. het verzuimpercentage van 2012 en 2011!
Verzuimfrequentie
De verzuimfrequentie is het gemiddeld aantal ziekmeldingen per werknemer per kalenderjaar. De verzuimfrequentie van de stichting voor de PO scholen (OP & OOP) in 2013 was 1.19. Dit cijfer ligt iets hoger dan het landelijk gemiddelde binnen de onderwijssector en is iets toegenomen t.o.v. de verzuimfrequentie in 2012. In 2013 is geëvalueerd wat de oorzaken kunnen zijn en hoe de stichting die kan bijsturen.
Ziektepercentage Voortschrijdend ziektepercentage
Ziekteverzuim 2013
Die bestaat onder meer uit een bespreking en opvolging in het sociaal medisch overleg, waarin bedrijfsarts, schooldirecteur, personeelsfunctionaris en arbeidsdeskundige participeren, en gerichte individuele interventies. Tenslotte zijn de arbeidsomstandigheden middels een RI&E in kaart gebracht, waaruit knelpunten en oplossingen naar voren zijn gekomen. ■
In gesprek
In 2013 is specifieke aandacht besteed aan preventie. Onder andere door met elkaar in gesprek te zijn en blijven over werkplezier en door een concreet plan van aanpak voor het revitaliseren van medewerkers van vijftig jaar en ouder. Ook is gewerkt aan meer bewustwording over frequent verzuim, onder andere door dit onderwerp beter bespreekbaar te maken. Voor langdurig en complex ziekteverzuim is de maatwerk aanpak voortgezet.
15 tot 24 jaar 25 tot 34 jaar 35 tot 44 jaar 45 tot 54 jaar 55 tot 64 jaar
Ziekteverzuim 2013 naar leeftijd
10 %
12 %
8%
10 % 8%
6%
6% 4%
4%
2% 0%
2%
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
0%
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
Het Baken over 2013 In 2013 hebben we ons verder bekwaamd in het handelingsgericht werken. Tijdens twee studiedagen hebben we uitgediept wat dit concreet betekent en van ons vraagt. We hebben in 2013 ook een tweede rekencoördinator aangesteld, waardoor we nu de beschikking hebben over elf coördinatoren die hun bouw of vakgebied vorm en inhoud kunnen geven. Verder hebben we zowel een nieuwe methode voor wereldoriëntatie ingevoerd, als een nieuwe rekenmethode. De eerste bevindingen en resultaten zijn positief. Er is een digitaal in te vullen kleuterrapport ingevoerd, gebaseerd op het KIJK-Leerlingvolgsysteem. Hierdoor beschikken we over een praktische terugkoppeling richting ouders. Natuurlijk hebben we Pasen, Sinterklaas en Kerstmis weer uitgebreid gevierd. We hebben geslaagde sportdagen, schoolreisjes, excursies en een druk bezochte afsluiting van ons schoolproject achter de rug. In het afgelopen jaar is de school qua leerlingaantal weer licht gegroeid. Ook een mooie waardering van de omgeving voor ons harde werken!
pagina 7
Personeel & organisatie
Foto: Rutger Burger
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
De Bonte Pael over 2013 De Bonte Pael wil de creativiteit, innovativiteit en het ondernemerschap bij kinderen ontwikkelen. Daarom namen we vorig jaar als pilotschool deel aan het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Daarbij konden we docenten van de VAK, het centrum voor de kunsten, inzetten voor onder andere de uitwerking van projecten. De docenten van de VAK zien dingen die wij niet zien, inspireren en hebben ideeën voor de uitwerking die we zelf niet zouden kunnen leveren. De grote kracht van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit is dat we als schoolteam aangeven hoe we de kunsten in lessen en projecten willen integreren en samen met de VAK het projectplan ontwikkelen en uitvoeren. Voor de kinderen betekent dit nóg creatievere activiteiten. De leerkrachten leren hoe zij de kunst- en cultuurlessen in het hart van het onderwijs kunnen borgen. We verheugen ons op het vervolg van de pilot. Wat elke leerkracht wil, is dat kinderen terugkijken op een gelukkige tijd op de basisschool; dat we eruit hebben gehaald wat er in zit; dat ze meer hebben geleerd dan rekenen en taal; dat ze trots zijn op zichzelf. De verrijking die de pilot onze lessen biedt, draagt daaraan bij.
Directiewisselingen In 2013 namen afscheid: ➜➜ Dhr. Willem de Klein, directeur De Willibrord, Bergschenhoek ➜➜ Dhr. Hans Verberk, directeur Mgr. Bekkersschool, Delft
Nieuwe directieleden in 2013:
➜➜ Dhr. Wilbert van Beukering,
directeur Laurentius Praktijkschool, Delft. ➜➜ Mw. Hèlen Jutte, adjunct-directeur Mariaschool Rijswijk
Mobiliteit directieleden in 2013:
➜➜ Mw. Karin van den Berg-Brand,
directeur Cornelis Musiusschool, Delft naar Godfried Bomansschool, Rijswijk ➜➜ Mw. M. Bocxe, adjunct-directeur Titus Brandsmaschool, Delft naar Cornelis Musiusschool, Delft
Als interim directieleden waren in 2013 werkzaam:
➜➜ Dhr. Jan Heemskerk,
De Willibrord, Bergschenhoek ➜➜ Dhr. Johan Boelema, Cornelis Musiusschool, Delft
In gesprek zijn en blijven Al jaren voert het College van Bestuur jaarlijks verschillende managementgesprekken met de directies van alle afzonderlijke scholen. Ook in 2013 was dat het geval. Nieuw in schooljaar 2013-2014 was het plezierige bezoek aan alle scholen door het College van Bestuur. De eerste gespreksronde betrof het schoolondersteuningsprofiel dat de scholen hebben opgesteld in het kader van passend onderwijs. Naar aanleiding van het ingevulde schoolondersteuningsprofiel werd besproken of de school dit een actuele, reële weergave vond en welke criteria gehanteerd zijn om tot keuzes en waarderingen te komen. De betrokkenheid van het team en de MR kwam aan bod, evenals de ambities van de school op het gebied van expertise en voorzieningen en hoe de school denkt die ambities te kunnen verwezenlijken. Ook eventuele samenwerkingspartners, knelpunten en kansen werden besproken. En last but not least: waar de school trots op is. Conclusie van deze gesprekken was dat de scholen met zorgvuldigheid hun eigen profiel hadden ingevuld. Hoewel er sprake is van een bepaalde mate van subjectiviteit bleek ook de grote zorgvuldigheid waarmee de scholen een eigen waardering gaven aan de verschillende onderdelen van het schoolondersteuningsprofiel.
Groeiende professionalisering
Het volgende managementgesprek betrof
De Godfried Bomansschool over 2013 Yes I do! Vanaf september 2013 zijn wij op de Bomans gestart met het geven van Engelse les vanaf groep 1. Hiervoor maken wij gebruik van de methode Groove Me. Deze methode zet de muziek uit de top 40 centraal en aan de hand van leuke, hippe popsongs leren de kinderen Engels. De ervaringen zijn positief en al swingend leren onze leerlingen de Engelse taal. Om de drempel naar de basisschool te verkleinen en eventuele nieuwe geïnteresseerde ouders kennis te laten maken met de Bomans, hebben we dit jaar vier peuterochtenden georganiseerd voor peuters vanaf 2,5 jaar. Tijdens de peuterochtend hebben we o.a. voorgelezen, gespeeld, geknutseld en echt gewerkt met de ontwikkelingsmaterialen uit groep 1-2. De opkomst was steeds erg groot; namelijk zo’n zestien peuters! In het kader van opbrengstgericht werken is dit jaar een start gemaakt met het voeren van doelstellingsgesprekken met alle groepsleerkrachten. Hierbij staan de resultaten van de CITO-toetsen centraal en kijken we met elkaar kritisch naar de opbrengsten. Eventuele aandachtspunten zijn verwerkt in de groepsplannen. Terugkijkend kunnen we concluderen dat de opbrengsten van de Bomans voldoende tot goed zijn. Iets waar we trots op zijn!
Samen
pagina 8
het Jaarverslag 2012-2013 van de scholen en het jaarplan 2013-2014. Uit de gesprekken bleek dat de mate van planmatig werken toeneemt en er sprake is van een groeiende professionalisering op de scholen. De kwaliteit van de analyse van de opbrengsten, de doelgerichtheid van het daaraan gekoppelde plan van aanpak en de evaluatie daarvan kunnen nog aan diepte winnen de komende tijd.
Veel plezier
In 2013-2014 besloot het College van Bestuur om de overige twee managementgesprekken in dat schooljaar anders aan te pakken. De functioneringsgesprekken met directeuren werden gevolgd door een schoolbezoek van een dagdeel aan alle scholen, inclusief lunch met het team. De invulling van het programma is aan de scholen zelf. Tijdens deze bezoeken worden veel (delen van) lessen bijgewoond, met mooie voorbeelden van didactische aanpakken, ICT-toepassingen, aandacht voor sociaal-emotionele en creatieve vaardigheden en worden gesprekken gevoerd met leerlingen, ouders en personeelsleden. ■
Mariaschool Rijswijk over 2013 2013 was een bewogen jaar voor de Mariaschool. Na de herfstvakantie bereikte ons het droeve bericht dat onze collega, Leonie Bakker, was overleden. Leonie was al enige tijd ziek maar haar overlijden kwam toch nog onverwacht en heeft het team, de leerlingen en de ouders erg aangegrepen. Wij zullen haar niet vergeten en haar herinneren als een warme, spontane, vrolijke en creatieve collega. Het managementteam is dit jaar versterkt met een adjunct-directeur. Daarnaast zijn de drie bouwcoördinatoren al goed bezig met hun taak. Bij de kleutergroepen hebben we de nieuwe observatiemethode ‘Kijk’ ingevoerd. Voor rekenen zijn we met de methode ‘Wereld in Getallen’ gestart. Door het invoeren van deze methode zijn wij in staat om ons rekenonderwijs meer handelingsgericht te maken. We hebben gewerkt met coöperatieve werkvormen die onder andere het lees- en luisteronderwijs moeten verbeteren. We merken dat we kleine stapjes maken en blijven ermee bezig. Omdat onze school nog steeds aan het groeien is, werd er in september een portocabine geplaatst om de dertiende groep te kunnen huisvesten. Wij zijn er trots op dat zoveel ouders voor onze school kiezen!
Personeel & organisatie
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Studietweedaagse over werkdruk
Ontstressen in Renesse Op 19 en 20 februari 2013 trokken bestuur, stafleden en directieleden van de scholen van de Laurentius Stichting zich een paar dagen terug om te ‘Ontstressen in Renesse’. Deze studietweedaagse stond in het teken van horen, zien en je laten inspireren. Aanleiding voor het motto van de tweedaagse was de ervaren werkdruk, die al langere tijd gesignaleerd wordt onder de directieleden.
E
ven lekker een kwartier klagen over de werkdruk op de ‘klaagmuur’. Zo begon de eerste dag. Daarna volgden al snel ‘the black cat made a beautiful sound’ en de ‘rakeling’. Met andere woorden: accepteer dat je iets anders ziet dan anderen als je naar hetzelfde kijkt. Accepteer dat een nieuw, positief initiatief niet altijd het gewenste resultaat oplevert. Ook werd kennis gemaakt met de cirkel van invloed en het SHITEmodel (see, hear, invent, tryout and experience). Diverse filmpjes illustreerden dat leiderschap niet altijd gaat om de leider, maar veeleer om de volgers. Met name
de ‘first follower’, die als gelijke behandeld dient te worden om zo draagvlak voor nieuwe ideeën te vinden.
Klaagmuur wordt ideeënmuur
Deze dag waren er ook heel wat workshops: creatief leiderschap, time leadership, eigenaar zijn in zelfverantwoordelijke teams, ‘werkdruk: van drama naar winnaar’, ‘liever assertiever’, oplossingsgericht grip op je werkdruk vergroten, reageren op werkdrukklachten van leerkrachten, ‘slow management’, ‘human dynamics’ en Tai Chi & Qigong. Onderwerpen die aan bod kwamen, waren
onder meer: persoonlijkheidskenmerken, je grenzen bewaken, het beste halen uit jezelf en anderen, oplossingsgerichtheid, in balans blijven en ontspannen. Tijdens
de workshops werd de ‘klaagmuur’omgebouwd tot ‘ideeënmuur’ met frisse ideeën. De dag werd afgesloten met een zeer ontstressende muzikale workshop, het diner en een stormlantaarntocht langs het strand.
Van idee naar voorstel
De tweede dag stond in het teken van ‘open space’: verschillende ideeën van de dag ervoor werden ingedeeld in een kleurenbox.
Anders overleggen Eén voorstel werd in 2013 geïmplementeerd: andere directieoverleggen, met o.a. meer intervisie, bedrijfsbezoeken en een sprekerscafé. Maar ook met een kritisch gesprek over de input die het CvB daadwerkelijk nodig heeft om verantwoording af te leggen aan het Ministerie van OC&W. ‘Van controle naar vertrouwen’ zou een mooie titel zijn voor het nieuw op te stellen strategisch beleidsplan.
Wit: nog niet realiseerbaar. Blauw: realiseerbaar met weinig risico. Geel: ideeën voor de toekomst. Rood: innovatieve realiseerbare ideeën die energie geven. Dat leidde tot indeling van de deelnemers in vijf groepen die met de ideeën van de eerste dag aan de slag gingen. De thema’s waren: samen sterker, ziektevervanging zonder stress regelen, planning en overzicht krijgen, verminderen managementdruk en directieoverleg. De voorstellen liepen uiteen van crisisopvang door ambulant personeel bij ziekmeldingen, een uitzendbureau op stichtingsniveau, collegiale consultatie en intervisie, het zelfverantwoordelijk maken van teams en directieoverleg voeren via videoconference. De workshop in het stiltecentrum van het hotel en het spel om weer met beide benen op de grond te landen, sloten op een ontspannen manier de zeer geslaagde studietweedaagse af! ■
Met zorgelijke blik een kwartiertje klagen aan de klaagmuur...
Alle zakdoekjes die de dag ervoor nodig waren bij de klaagmuur konden met sneltreinvaart de prullenbak in. Rakeling: iets nieuws ondernemen dat niet het gewenste resultaat heeft, of hoe blijf ik in balans?
Onze charmante assistente Anja, die op eigen ‘aardige’ wijze de scores bijhield.
De St. Jozefschool over 2013
‘First followers’ van muziekleraar Peter Beijersbergen: Laurentius... Land of Hope and Glory! TEAM: Together Everybody Achieves More.
Ruim tijd voor dialoog over werkdrukervaring, taakbelasting, leiderschap, samenwerken en informele ontmoetingen.
‘Op de motor’, Petrusschool
2013 was voor de Jozefschool een enerverend jaar. We vertellen waarschijnlijk niets nieuws als we schrijven dat we de nodige media aandacht gehad hebben. Daarover is elders in dit jaarverslag meer te lezen. Naar aanleiding van dit gebeuren zijn we druk doende geweest met het samenstellen van een gedragsprotocol. Je zou bijna vergeten dat we daarnaast druk bezig zijn geweest met handelingsgericht werken, de opbrengsten, groepsoverzichten en –plannen. Een nieuwe methode voor Engels is ingevoerd, evenals een nieuwe begrijpend leesmethode. Kortom, veel schoolontwikkeling binnen een school die in 2013 ook nog eens een feestweek had, omdat de school 105 jaar bestond.
pagina 9
pagina 10
Huisvesting & materieel
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Grootste deel verbouwing afgerond in 2013
“De ziel is terug in De Oostpoort” De Piramide over 2013 In 2013 heeft De Piramide ingezet op de voortgang van het handelingsgericht werken. Als school zijn wij ons bewust van de verschillen tussen leerlingen in cognitie en gedrag. De Piramide heeft zijn expertise vergroot in het werken met groepsplannen. Dit is een proces waarin wij ons willen blijven bekwamen. In de groepen 1-2 is het observatie- en registratiesysteem KIJK! in gebruik genomen. Het beredeneerd aanbod zorgt voor meer structuur en mooie opbrengsten in deze groepen. Wij naderen de realisatie van een nieuwe Brede School. De voorbereidingen hebben in 2013 een zichtbare plek ingenomen. Er heeft veel overleg plaatsgevonden met alle betrokkenen: de Laurentius Stichting, de Stichting Rijswijkse Kinderopvang , de gemeente Rijswijk en natuurlijk Architectenstudio Herman Herzberger. Verder zijn de bewonersorganisatie (SBRM), Stichting Welzijn Rijswijk hierbij betrokken als zijnde gebruikers van de toekomstige brede school. Komend jaar zal dit overleg geïntensiveerd worden. Wij kijken met veel enthousiasme uit naar de realisatie in 2016. Met het nieuwe gebouw kunnen wij ons onderwijs nog beter vormgeven!
De jaren twintig in een modern jasje. Een gebouw dat past bij het onderwijsconcept van de school, met ruimte voor samenwerking, transparantie en geborgenheid. Dat was de visie achter de verbouwing van De Oostpoort. Het grootste deel van de verbouwing is in 2013 afgerond. De reacties van leerkrachten, ouders en kinderen zijn enthousiast, al plaatsen de kinderen ook kanttekeningen.
E
ind jaren twintig van de vorige eeuw werd aan het Oosteinde in Delft de Parochiale lagere school voor meisjes (Rosaschool) gebouwd, wat later De Oostpoort zou worden. Een gebouw met een rechtlijnige structuur, nissen, ornamenten en gebrandschilderde ramen. Doordat het aantal leerlingen in de loop der jaren fors groeide, voerde de school diverse verbouwingen uit. De oorspronkelijke bouwkundige details verdwenen. Alle beschikbare ruimte werd benut. “We grapten wel eens: als je in De Oostpoort een kast opendoet, zit er een kind in te werken”, zegt Dave Wijsman, facilitair manager bij de Laurentius Stichting.
Licht en transparant
Het afgelopen jaar werd de school grondig verbouwd en in 2013 werd het schoolgedeelte opgeleverd. De douche- en kleedruimtes worden in 2014 opgeleverd. “Met deze verbouwing hebben we de ‘jaren twintig ziel’ teruggebracht in de school”, vertelt Dave. “De plafonds zijn weer verhoogd, oude tegels zijn teruggeplaatst, de ornamenten en gebrandschilderde beglazing zijn gerenoveerd, nissen en ‘pleinen’ zijn teruggebracht. Er is nieuw meubilair aangeschaft. Nu past het gebouw weer bij het onderwijsconcept van De Oostpoort. Er is weer ruimte voor samenwerking. Er is weer licht. Het is een transparant gebouw
waarin je elkaar ziet. Het is een plek waar kinderen zich geborgen voelen.”
Elk voordeel heeft een nadeel
De Oostpoort is nu een moderne school waarin de geschiedenis voelbaar is. “Leerkrachten zijn erg enthousiast over de school. Ze hebben de verbouwing als een pittige tijd ervaren, maar vinden dat het de moeite waard geweest is. Ze ervaren het gebouw als een stimulans voor het onderwijs dat we hier geven” zegt directeur Gerrie Haije. “Ook ouders en kinderen zijn positief. We krijgen meer nieuwe aanmeldingen voor onze school en specifiek voor deze locatie. Maar de kinderen missen ook het oude gebouw, waar meer leek te kunnen en te mogen. De muren mochten in zelf gekozen kleuren geschilderd worden en werkjes en persoonlijke spulletjes werden overal opgehangen. Er was een spannende zolder waar altijd iets te vinden was om te knutselen. Onze kinderen voelden zich thuis in het oude gebouw, maar wennen ook snel aan de nieuwe school”, besluit Gerrie. ■
huisvesting
Huisvesting & materieel
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Tweede locatie Gouden Griffel wordt integraal kindcentrum In de nieuwe wijk Westpolder in Lansingerland is behoefte aan twee nieuwe schoolgebouwen voor drie scholen, die nu nog gebruik maken van de tijdelijke voorzieningen aan de Stationssingel. Welke school komt waar en wie gaat een gebouw delen met wie? Daarover hebben de drie schoolbesturen, waaronder de Laurentius Stichting, vorig jaar heel wat gesprekken gevoerd met elkaar en de gemeente Lansingerland. Voorstel: de tweede locatie van De Gouden Griffel wordt een integraal kindcentrum (IKC) en gaat zich vestigen in een eigen gebouw. De ambitie van de Laurentius Stichting is om het BOOST-concept (Buitenschoolse Opvang door Onderwijs Stichting Laurentius) ook in Lansingerland te introduceren. In dit concept is de school verantwoordelijk voor de kinderopvangvoorzieningen. Daarbij wordt actief ingespeeld op de behoeften van ouders en verzorgers. De opvang wordt verzorgd in de vorm van voor-, tussen- en naschoolse opvang. Ouders in Lansingerland zijn enthousiast over dit concept.
Extra vierkante meters
De Gouden Griffel en Stichting BOOST hebben vorig jaar het
inhoudelijke en onderwijskundige concept verder uitgewerkt. Op basis daarvan is een ontwerp gemaakt voor het nieuwe schoolgebouw. Bijzonder aan dit ontwerp is dat de school een extra honderd vierkante meter ruimte tot haar beschikking krijgt voor het IKC, omdat de leslokalen, lerarenkamer en kinderopvangruimtes slim met elkaar zijn vervlochten. De intentieovereenkomst voor de bouw van de school en de realisatie van de extra vierkante meters voor het IKC is in 2013 getekend, maar de gemeenteraad moet nog wel instemmen met de financiering van de nieuwbouw. ■
Integraal huisvestingsplan primair onderwijs Lansingerland ➜➜ De Poolster wordt uitgebreid met drie lokalen. ➜➜ Nieuwbouw van De Kwakel wordt uitgesteld. ➜➜ Nieuwbouw tweede locatie De Gouden Griffel in de wijk
Westpolder.
pagina 11
Voorbereiding brede school Stationskwartier Rijswijk ‘Samen op reis om wereldwijs te worden’; dat wordt het motto van de nieuwe brede school, die gebouwd wordt in het Stationskwartier in Rijswijk op de locatie van De Piramide. Naast de basisschool nemen ook de kinderopvang, peuterspeelzaal, een wijkcentrum en een sportzaal hun intrek in het nieuwe gebouw.
Op reis
De brede school Stationskwartier is voor kinderen van nul tot twaalf jaar die in het Stationskwartier wonen of naar school gaan. Langs één levenslooplijn gaan het team en de kinderen van de brede school op reis. Op deze reis leren kinderen van en met elkaar en groeien zij in hun persoonlijke ontwikkeling. Dankzij deze doorgaande ontwikkelingslijn worden de kinderen wereldwijs. Respect
voor elkaar en de omgeving, openheid en natuurbeleving zijn belangrijk binnen de brede school.
Bouwvoorbereiding
In 2013 hebben alle partners (Laurentius Stichting, De Piramide, Stichting Rijswijkse Kinderopvang, gemeente Rijswijk, Stichting Welzijn Rijswijk,
Stichting Bewonersbelangen Rijswijk Midden) volop overleg gevoerd over de visie op het gebouw (o.a. met leerpleinen), beheer en exploitatie, inhoudelijke samenwerking en het ontwerp. De bouwvoorbereiding start volgens de planning in januari 2015 en de oplevering wordt verwacht in februari/ maart 2016. ■
Integraal huisvestingsplan PO Delf t
Verhuizing scholen Voorhof houdt gemoederen bezig In Delft staat ongeveer 14% van de schoolgebouwen voor primair onderwijs leeg. De verwachting is wel dat het leerlingaantal geleidelijk zal groeien, maar vooral in het centrum. De scholen in Delft-Zuid zien hun leerlingaantallen juist teruglopen. De meeste scholen in de wijk Voorhof zijn zelfs al onder de opheffingsnorm gekomen. Lege lokalen brengen ook onnodige kosten met zich mee. De huisvestingsplannen wekten heel wat discussie op in Voorhof.
D De Mariaschool Den Hoorn over 2013 Onderwijskundig heeft de Mariaschool in 2013 de deskundigheid verhoogd op het gebied van handelingsgericht werken. In de hele school is er veel aandacht geweest voor het directe instructiemodel. Daarnaast hebben we voor steeds meer vakken goede groepsplannen die ons helpen met de inrichting van het onderwijs. Na iedere CITOtoetsafname nemen we met elkaar een middag de tijd om de toetsen te analyseren en de nieuwe groepsplannen op te stellen. Dat bevalt ons heel goed. Iedereen is er die middagen en we zijn in één middag klaar om verder te gaan. Het functiehuis groeide. De bouwcoördinatoren zijn nu allemaal LB’ers en we hebben twee taalspecialisten gekregen. In een school met de omvang van de Mariaschool zijn twee taalspecialisten geen overbodige luxe. Alle ontwikkelingen op het gebied van ICT deden ons besluiten een studiedag bij Kennisnet te volgen. We spraken over visie op ICT en onderwijs en gingen ook naar huis met enkele praktische tips.
e gemeente en schoolbesturen zijn in 2012 met elkaar in gesprek gegaan over de scholen in Voorhof. Als er niets gebeurt, komen deze scholen over een aantal jaar nog verder in de problemen. Door de scholen in een passend schoolgebouw en op de juiste plek te plaatsen, kunnen kinderen in hun eigen wijk naar school blijven gaan. De onderwijsvoorzieningen worden zo op een goede manier over de wijk verspreid. Ouders houden keuze uit verschillende scholen en de exploitatie van het onderwijs in de wijk blijft gezond en toekomstbestendig.
Voorgenomen verhuizing
In september 2013 hebben de drie Delftse schoolbesturen, waaronder de Laurentius Stichting, met de gemeente in een intentieverklaring afgesproken dat verschillende scholen in Voorhof, behalve de Eglantier, gaan verhuizen naar een andere locatie binnen de wijk. Het voornemen is om de Freinetschool (voormalige Jac. P. Thijsseschool) van de Frederik Van Eedenlaan te verhuizen naar de wijk Poptahof en de Mgr. Bekkersschool bij de start van schooljaar 2015-2016 te verhuizen naar de locatie van de Freinetschool.
Twijfels
In oktober 2013 zijn het team en de MR van de Mgr. Bekkersschool, het team van peuterspeelzaal Doremi en de ouders/verzorgers van de leerlingen tijdens een bijeenkomst geïnformeerd. De aanwezigen hebben een aantal bedenkingen geuit. Ze hebben hun twijfels over de (sociale)veiligheid in de omgeving van de school aan de Frederik Van Eedenlaan. Ze plaatsen hun vraagtekens bij de geschiktheid van het schoolgebouw en het –plein. Daarom is in januari 2014 een informatieavond gepland, o.a. over de sociale- en verkeersveiligheid rond de school aan de Frederik Van Eedenlaan en de mogelijkheden voor verbouwing van dat schoolgebouw en aanpassing van het plein.
Definitief besluit
Zodra de (globale) ontwerpen van de school en de buitenruimte beschikbaar zijn en de voor- en nadelen van de verhuizing, in samenhang met de visie op het huisvestingsplan, in beeld zijn gebracht zal het College van Bestuur definitief een voorgenomen besluit nemen en dit voor advies voorleggen aan de MR van de Mgr. Bekkersschool en de Raad van Toezicht. Dit alles moet nog zijn beslag krijgen in 2014. ■
pagina 12
Rubriek Huisvesting & materieel
De Kwakel over 2013 Dit jaar zijn we gestart met een format om de zaak- en creatieve vakgebieden een duidelijke plaats in ons Jenaplan onderwijs te geven. Wij vinden dat een curriculum van de 21e eeuw leerlingen moet helpen om de drie sleutels tot toekomstig succes te verwerven. Deze methodiek maakt kennis, vaardigheden en begrip tot het hart van iedere dagelijkse activiteit. Wij zijn van mening dat een curriculum van de 21e eeuw leerlingen moet helpen om het aanpassingsvermogen, de nieuwsgierigheid en de leervaardigheden te ontwikkelen die van belang zijn om gedurende hun hele leven om te gaan met veranderingen. Ieder thema biedt leerlingen de mogelijkheid om deze persoonlijke doelen te ontwikkelen. Wij zijn van mening dat een curriculum van de 21e eeuw leerlingen expliciet moet helpen om een internationaal perspectief te ontwikkelen en daarnaast ook het respect voor het eigen erfgoed te stimuleren. Wij vinden dat een curriculum van de 21e eeuw leerlingen moet helpen op de beste manieren die wij kennen. Wij bieden activiteiten die specifiek gerelateerd zijn aan leerstijlen, meervoudige intelligenties, emoties in leren en geheugen. Wij helpen bij het ontwikkelen van waarden, waarin leerlingen hun eigen persoonlijke groei kunnen onderzoeken en ontwikkelen in een context die ze begrijpen. Wij vinden dat het belangrijkste doel van lesgeven is om leerlingen te helpen leren. Wij vinden dat lesgeven en leren leuk moet zijn voor zowel de leerkracht als leerling. Als we kijken naar het afgelopen jaar, mogen we vaststellen dat het werken op deze wijze aan onze verwachtingen heeft voldaan!
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Prima printers, schonere scholen Naast alle bijzondere bouw- en verbouwplannen waren er vorig jaar natuurlijk ook minder zichtbare facilitaire zaken die aandacht vroegen.
E
en van die zaken was de huur van multifunctionele repro-apparatuur en grotere printers voor alle scholen, peuterspeelzalen en het stafbureau. In 2013 is daarvoor een openbare Europese aanbestedingsprocedure doorlopen. Uiteindelijk heeft de stichting met Canon een overeenkomst gesloten voor vijf jaar. Canon is al jaren de leverancier van het papier dat de Laurentius Stichting gebruikt. Het voordeel is dat er nu één aanspreekpunt is in geval van problemen. De huurtarieven voor de nieuwe machines zijn over de hele linie lager dan onder het oude contract. Met name de afdrukprijzen zijn een veelvoud lager dan voorheen. Alle locaties hebben voor de kerstvakantie nieuwe machines ontvangen.
Schoner
De Laurentius Stichting is het tweede jaar met het schoonmaakbedrijf Asito ingegaan. De prestaties verbeteren, maar de uitvoering van dit contract verloopt nog altijd niet vlekkeloos. De kwaliteit van de schoonmaak wordt regelmatig (drie maal per jaar) objectief gemeten. Grote verandering is dat twee van de drie metingen vooraf niet meer aan het schoonmaakbedrijf worden gemeld. Dat gebeurde in het eerste jaar wel. Omdat de glasbewassing ook in 2013 niet naar volle
tevredenheid is uitgevoerd, wordt overwogen ook daar een objectieve kwaliteitscontrole op uit te laten voeren.
De BernadetteMariaschool over 2013 In het afgelopen jaar is op de Bernadette-Mariaschool een nieuw leerlingvolgsysteem in de kleutergroepen ingevoerd. De leerkrachten zijn geschoold in het gebruik van dit nieuwe programma. Binnen dit leerlingvolgsysteem wordt gekeken naar diverse facetten van de kleuterontwikkeling. Door de observaties verkrijgen we informatie, waardoor we beter kunnen inspelen op de ontwikkelingsbehoefte van de kinderen. De invoering van dit leerlingvolgsysteem is niet bedoeld om de ontwikkeling van het kind in de kleuterperiode te beknotten, maar is juist bedoeld om de kleuter te stimuleren in zijn of haar ontwikkeling. Door te kijken waar een kind mee bezig is en wat het kind kan, zien we ook beter de mogelijkheden en de talenten van het kind. Door daar gebruik van te maken kan een kind zich beter ontplooien en zich daardoor gelukkiger voelen. Door kansen te creëren kan de leerkracht het kind dat aanbieden waar het naar ‘vraagt’.
Verhuur
Ook de huur en verhuur van ruimten is in kaart gebracht. Er zijn nieuwe contracten opgesteld en er is een nieuwe tariefstructuur opgezet. Deze nieuwe tariefstructuur was noodzakelijk omdat de ruimten ver onder de kostprijs ter beschikking werden gesteld. Reeds in 2013 zijn daar waar mogelijk nieuwe contracten met nieuwe tarieven afgesloten, zowel voor reeds aanwezige als nieuwe BSO’s, als voor de verhuur van gymzalen, aula’s en lokalen. In Rijswijk heeft de Laurentius Stichting de verhuur van deze ruimten overgenomen van de gemeente; daarmee heeft het schoolbestuur ook zeggenschap gekregen over de tarieven.
Degelijke gebouwen
Verder zijn in 2013 de uitgangspunten voor de meerjarenonderhoudsplanningen opgesteld. De stichting blijft degelijke, relatief luxe gebouwen nastreven. Wel moeten de uitgaven voor onderhoud in balans zijn met de inkomsten van de stichting. De onderhoudscycli van de scholen worden daarop aangepast. ■
Wegens de groei van de school moest de BernadetteMariaschool vorig jaar het BOOST-lokaal als leslokaal in gebruik nemen. Gelukkig was dat voorzien en werd in 2013 ook een nieuw lokaal opgeleverd, dat ’s morgens gebruikt wordt door de peuterspeelzaal en ’s middags door de BSO. Het lokaal heeft een bijzondere uitstraling gekregen, want het is tevens de nieuwe entree van de school.
Nieuw lokaal
De Laurentius Praktijkschool over 2013 Vanaf mei 2013 was de directie op de Laurentius Praktijkschool weer compleet. Na het overlijden van Boudewijn van der Heijden heeft Hans Bok een aantal jaren de directietaken waargenomen. Per mei 2013 is Wilbert van Beukering aangesteld als nieuwe directeur. We hebben nu als school ook weer de tijd en mogelijkheden om ons naast het handhaven van het primaire proces weer te ontwikkelen en te vernieuwen! In oktober heeft de onderwijsinspectie de school bezocht en beoordeeld dat de kwaliteit op orde is. Een mooie prestatie! Natuurlijk zijn er punten waar we aan kunnen werken, zoals het verder ontwikkelen van het Individueel Ontwikkelings Plan. 2013 stond ook in het teken van samenwerking. We zijn nadrukkelijk de samenwerking met de SBO scholen gaan versterken en hebben in het kader van de komende participatiewet een werkgroep opgericht met de gemeente. In deze werkgroep maken we plannen om extra ondersteuning te kunnen bieden aan onze leerlingen die dit nodig hebben na het verlaten van onze school. Het vak arbeidstraining is in 2013 doorontwikkeld en wordt nu al gegeven vanaf klas 1. Hier wordt nu al gestart met de diagnose van, en het werken aan arbeidsvaardigheden.
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Rubriek ICT
pagina 13
‘21st Centur y Skills’
ICT in de klas: noodzakelijk en leuk! Informatie- en communicatietechnologie (ICT) heeft de manier waarop we werken en leven enorm veranderd. Een leerling anno nu heeft behoefte aan heel andere vaardigheden dan een kind dat vijftien jaar geleden op school zat. “Het gaat niet alleen om kennis van ICT en social media , maar ook om hoe je daarmee omgaat. Samenwerken, probleemoplossend vermogen, creativiteit, kritisch denken, communiceren, sociale en culturele vaardigheden worden steeds belangrijker. Een uitdaging voor scholen en leerkrachten, ook die van de Laurentius Stichting”, zegt beleidsmedewerker ICT Deborah van der Kuil.
I
n de samenleving van nu en de toekomst is alles met elkaar verbonden. Er zijn steeds meer digitale middelen om op afstand informatie te vinden, met elkaar te communiceren en samen te werken. We werken over organisatorische-, geografische- en tijdgrenzen heen. “Je ziet het aan de kinderen in de klas: zij zoeken informatie op via internet, maken via social media contact met elkaar en vinden zo antwoorden op hun vragen en oplossingen voor problemen. Deze kinderen hebben andere vaardigheden nodig dan kinderen die voorheen van de basisschool kwamen. Dé manier om kinderen deze vaardigheden aan te leren in de klas is het inzetten van technologie. Daarom hamert de Laurentius Stichting zo op het belang van ICT”, zegt Deborah.
De hele wereld ín het lokaal
ICT heeft volgens haar ontzettend veel te bieden, aan leerlingen én leerkrachten: “We kunnen tekst, geluid en beeld delen om samen te werken en van elkaar te leren. We kunnen kennis en vaardigheden trainen met apps en web-
Van schrift naar tablet? In 2013 heeft de Laurentius Stichting alle scholen van een professioneel, dekkend wifi-netwerk voorzien. Dit is een voorwaarde om met ‘wireless devices’, zoals tablets, te kunnen werken. Tablets zijn heel geschikt om social media in te zetten, niet alleen via apps, maar vooral via webbased programma’s. Veel oude pc’s worden afgevoerd en scholen hebben de keuze om deze pc’s te laten vervangen voor nieuwe pc’s, laptops of Windows 8 tablets. ■
based programma’s. We kunnen ‘de wereld het klaslokaal in halen’. We kunnen lesstof op een andere wijze aanbieden: aansluitend op de belevingswereld en behoeften van kinderen; aantrekkelijk en tastbaar. We kunnen efficiënter werken en ieder kind meer op maat instrueren.”
Enorme verandering
Kortom, ICT biedt enorm veel kansen en plezier. Voor veel collega’s gaat het echter allemaal (te) snel. “Zij hebben vaak niet genoeg ICT-kennis en vaardigheden, of te weinig tijd om erin te duiken, om van alle mogelijkheden gebruik te maken. Zij hebben ook het gevoel al een enorme verandering in het onderwijs te hebben meegemaakt door de komst van het Smartboard. Voor de stichting ligt er daarom een belangrijke taak: leerkrachten inspireren met voorbeelden, ondersteuning bieden bij vragen en problemen en blijven hameren op het belang van ICT in het onderwijs, niet alleen voor kinderen, ook voor (toekomstige) leerkrachten”, besluit Deborah. ■
Storybird op de Mariaschool Den Hoorn
Wat wordt concreet verstaan onder ‘21st Century Skills’? Om te beginnen wordt ICTgeletterdheid (mediawijsheid) natuurlijk steeds belangrijker: omgaan met nieuwe technologie, zoals smartphones en tablets, en social media. Daarmee wordt ook kritisch denken belangrijker. Er is immers zoveel informatie beschikbaar, waaruit iedereen zelf moet bepalen wat waar is, wat niet waar is en wat
je met die informatie doet. Ook neemt de behoefte aan creativiteit toe. Kennis succesvol toepassen wordt belangrijker dan kennis hebben. Verder verliezen we door tussenkomst van technologie een groot deel van de oorspronkelijke communicatie. De inhoud blijft, maar toon, non-verbale communicatie en context van de boodschap
moeten we op andere wijze compenseren/oplossen. Bovendien kan iedereen meekijken en –luisteren. Communicatie verandert van één op één naar iedereen tegen iedereen. Ook sociale en culturele vaardigheden worden belangrijker, want de netwerksamenleving brengt veel diversiteit met zich mee. (Met dank aan Kennisnet)
Leren met Samsung Nieuwe technologie en social media gaan structureel deel uitmaken van het onderwijs. Om scholen in staat te stellen daarop in te spelen, heeft Samsung het Samsung Onderwijs Innovatiefonds opgezet. De Laurentius Stichting maakte in 2013 dankbaar gebruik van deze subsidie.
M
et behulp van het Samsung Onderwijs Innovatiefonds kregen dertien Laurentius scholen vorig jaar de kans om visie, beleid en concrete plannen op het gebied
ICT
van ICT en social media te ontwikkelen en te verbeteren. De deelnemers waren stafleden van de Laurentius Stichting, schooldirecteuren en leerkrachten van scholen. De deelnemers werden ondersteund door een team van experts op het gebied van ICT en social media.
Social media in de klas
De eerste stap van het traject was het ontwikkelen van een ICT- en socialmediabeleid voor de scholen en het presenteren van de visies. Daarna volgden 21 leerkrachten/ICT’ers een training tot Excellente Leerkracht in Social media (TELS). De training had als doel de deelnemers inzicht, kennis en vaardigheden mee te geven om ICT en social media in te kunnen zetten in het onderwijs. De visie van de school
en de daaruit voortvloeiende praktijkopdrachten stonden centraal in de training. Collega’s kregen de gelegenheid te experimenteren, daarover met elkaar te communiceren en elkaar te inspireren, onder andere via de Virtual Learning Community van eLab.
Mooie praktijkvoorbeelden
Het traject leverde mooie voorbeelden op van het succesvol inzetten van ICT en social media in de klas. Een aantal scholen ondersteunt bijvoorbeeld de klassikale instructie met instructiefilmpjes op de tablet. Er worden filmpjes van YouTube vertoond op het Smartboard om de les te verlevendigen of de lesstof te illustreren. Zo heeft De Poolster de leerlingen een digitale krant leren maken via Glogster. ■ Benieuwd hoe social media ingezet kunnen worden in de kleuterklas? Scan dan deze QRcode voor voorbeelden van de Mariaschool Den Hoorn.
pagina 14
ICT
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
ICT in de prak tijk
Zie je de bomen door het ICT-bos nog? Elk jaar organiseert de Laurentius Stichting twee studiedagen voor de ICT’ers van de scholen. In maart 2013 was het thema: social media. In oktober 2013 stond de vraag centraal: hoe maak je de juiste keuzes op het gebied van ICT, aansluitend bij je onderwijsvisie? Geïnspireerd door het concept ‘Flipping the classroom’ kregen de ICT’ers in maart vooraf via YouTube de mededelingen en opdrachten, zodat er op de studiedag meer tijd overbleef om zelf aan de slag te gaan, te kunnen experimenteren en te netwerken.
Verschillende vaardigheden
Twee groepen kregen materialen (Arduino) aangereikt die men niet kende. De ene groep kreeg een opdracht met
handleiding en de andere groep slechts de opdracht: ’Laat een LED knipperen (Engels: ‘blink’). Het is verstandig om daarbij een breadboard en een weerstand te gebruiken. Als het lukt om één LED te laten knipperen, probeer dan een verkeerslicht te maken’. In de groep met de handleiding ging men stilletjes aan de slag en liep men stap voor stap de handleiding door. In de groep zonder handleiding was meer overleg en samenwerking. Vrij snel kwam de groep op het idee om gebruik te maken
van social media om een oplossing te vinden. Vooral YouTube werd ingezet. Tijdens de nabespreking bleek dat de groepen andere vaardigheden nodig hebben om dit probleem op te lossen. Zo werd in de praktijk het belang van ‘21st century skills’ ervaren. Kinderen met ICT en social media laten werken, levert dus zeer waardevolle leermomenten op, was de conclusie.
Interactief
Eén van de manieren om dat te doen, werd in oktober gepresenteerd door softwarebedrijf Prowise. Met hun digiboardsoftware kun je mobiele ‘devices’ (zoals tablets en smartphones) en digitaal lesmateriaal inzetten ter ondersteuning van je lessen. Het is mogelijk om een opdracht naar de tablets/ smartphones te sturen, de tablets ‘over te nemen’ of zelfs een quiz of toets laten maken via de tablets. De kinderen kunnen tegelijk verschillende typen tablets of smartphones gebruiken. In de workshops die volgden, gingen de deelnemers zelf aan de slag.
De Cornelis Musius over 2013 Het jaar 2013 stond in het teken van veranderingen. In mei vertrok Karin Brand naar de Godfried Bomansschool. Er kwam een interimdirecteur die tot de aanstelling van een nieuwe directeur zal blijven. In oktober vertrok de Intern Begeleider en Marja Bocxe kwam de lege plek innemen. Naast de veranderingen was er ook onzekerheid; zou de school blijven bestaan met 114 leerlingen? Rond de kerstvakantie was er duidelijkheid: de Musius blijft open! Dit gaf zowel bij ouders, leerkrachten als kinderen een goed gevoel. We hebben na de zomervakantie een groei doorgemaakt in het aantal leerlingen. Aan de ene kant zijn er kinderen bijgekomen vanuit een kleine nieuwbouwwijk. Aan de andere kant krijgt de school een steeds betere naam in de wijk. Tot slot hebben we ons verder geprofessionaliseerd in KIJK!, ons taalaanbod en coöperatieve werkvormen. Onder leiding van de rekencoördinator hebben we een goede stap gezet naar een kwalitatief sterke school.
Keuzes maken
Studiedag
De belangrijkste boodschap van de studiedag in oktober was misschien wel: houd goed voor ogen wat de visie van de school is en welke doelen je hierbij stelt. Aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen en de kinderen goed willen voorbereiden op de toekomst is belangrijk. Vraag je daarbij wel steeds af: waarom, waarvoor, hoe en waar, zodat je de juiste keuzes maakt. ■
Tablets niet meer weg te denken op De Willibrord In februari 2013 is De Willibrord in groep 4 gestart met het verwerken van de leerstof op tablets, de zogenaamde ‘Snappet’. Het gaat hierbij om rekenen, taal en spelling. De kinderen hebben allemaal een eigen tablet waarop zij de opdrachten maken. Wegens de goede ervaringen werken sinds schooljaar 2013-2014 ook de groepen 5 met tablets. De kinderen kunnen in hun eigen tempo en op hun eigen niveau werken. Er zijn ook voldoende extra opdrachten. “Het grootste voordeel van het werken met tablets is dat er veel meer geoefend wordt. De leerlingen komen nieuwe onderwerpen tegen, blijven geïnteresseerd en ge-
motiveerd. Ze krijgen feedback over waar ze goed in zijn en waar nog mee geoefend moet worden”, zegt Bianca Lamot, ICT’er op De Willibrord.
In de gaten houden
Ook voor de leerkrachten werken de tablets fijn. “Zij kunnen zien hoe elk kind antwoordt en direct extra hulp of uitleg geven. Er is minder nakijkwerk en er is een uitgebreid overzicht waarop de prestaties van de leerlingen te zien zijn.” Wel ziet Bianca de nodige aandachtspunten: “Omdat de leerlingen aanzienlijk minder schrijven, moet de schrijfontwikkeling goed gemonitord worden. Daarnaast zijn grammatica en interpunctie lastiger te
Nieuwe, frisse website In 2013 is de website van de Laurentius Stichting vernieuwd. De website is gericht op externen die meer over de Laurentius Stichting willen weten. Er is met een hoop energie en enthousiasme aan deze website gewerkt en het resultaat mag er zijn! De frisse en vrolijke kleuren in de huisstijl van de Laurentius Stichting vallen direct op. In de header van de website is een
trainen via de tablet. Daarom is het heel belangrijk dat de leerkracht kritisch naar het aanbod van Snappet blijft kijken en zich bij iedere taalles afvraagt of het op de tablet kan, of beter schriftelijk gemaakt kan worden.“ De leerkrachten zijn er in ieder geval van overtuigd dat ze met behulp van de tablets nóg meer uit de kinderen kunnen halen. ■
groep lezende figuurtjes te zien, die uit het logo van de stichting komen. Deze figuurtjes worden weergegeven in de kleuren waarin ook de kernwaarden onderaan de pagina worden getoond. Op de vervolgpagina’s van de website worden deze kernwaarden één voor één opgelicht en geïllustreerd door een bijpassende foto.
Websites scholen
Met de nieuwe Laurentius website hebben ook de scholen een nieuwe website gekregen. Deze zijn leeg opgeleverd en veel scholen zijn meteen hard aan de slag gegaan met de inhoud van de nieuwe website. Van
De Titus Brandsma over 2013 ‘Mens sana in corpore sano’: een gezonde geest in een gezond lichaam! De Titus Brandsmaschool wil zich steeds meer profileren als een school waar bewegen en gezondheid een voorwaarde zijn voor ‘leren’. Het sportieve zit wel goed met twee keer in de week gym van een uitstekende vakleerkracht. Bij gezondheid hoort ook gezond eten. Daarom hebben we van september 2013 tot februari 2014 drie keer per week fruit en groente met de kinderen gegeten: een door de EU gesubsidieerd project waar de kinderen en leerkrachten veel (eet-)plezier aan beleefd hebben. In oktober 2013 hebben we in samenwerking met de gemeente Delft het waterproject van JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) geopend. De wethouder spoot met een aantal leerlingen het logo van JOGG op de speelplaats en iedere leerling ontving een bidon die we nu gebruiken om meer water te drinken op school. Buitenspelen is gezond en met de grote, groene opknapbeurt van het speelplein is het buitenspelen ook weer een stuk leuker geworden!
een aantal scholen is de website al actief. De website van de Bernadette Mariaschool was zelfs al na een maand actief!
SharePoint
Informatie voor collega’s is verhuisd naar SharePoint. Een link naar SharePoint is rechts bovenaan op de website te vinden. Het mooie van SharePoint is dat iedere leerkracht van de stichting op eenvoudige wijze een bijdrage kan leveren door materiaal te uploaden en ervaringen te delen. De Smartboardpagina’s op de website van De Piramide zijn verdwenen. De inhoud daarvan is naar SharePoint verhuisd. ■
Identiteit
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
pagina 15
Identiteit kleurrijk opgediend De Christoffel over 2013
Het zout van de aarde We leven in een veeleisende tijd van rekenschap, verantwoording en opbrengstgerichtheid. En dat terwijl de katholieke levensbeschouwelijke identiteit nu juist gericht is op weinig meetbare kwesties als: hoe komen we elkaar naderbij in de steun om te doen waartoe we geroepen zijn? Zie dat maar eens te verkopen op een markt die harde cijfers wil zien, omzet wil draaien en publiekelijk dient te scoren in Cito-digits. Maar er is meer, altijd meer, dan het blote oog ziet. Daartoe zijn er ook anders klinkende woorden: mededogen, meelevendheid, solidariteit, barmhartigheid en vergevingsgezindheid. Die pers je niet zo gemakkelijk in grafieken.
gemeenschap komt de wijsheid/ Eén hand kan geen touw om een bundel knopen. (Patrice Koyo, Kameroen). Sonja van Gog (Laurentiusschool) sloot het kalenderjaar af met een ‘directeurenoefening’ in de gymzaal. Met een ‘Rots- en Watertraining’ mochten de schoolleiders aan den lijve ervaren hoe dat nu is om net zoals leerlingen te leren stevig in de schoenen te staan. Er was veel plezier in deze gemeenschappelijke ervaring. Niet alleen in het hoofd, maar vooral ook in het hart.
G
Bezinning
edurende het directeurenoverleg (Dirov), alsook tijdens het stafberaad, is identiteit ofwel het bezinningsmoment, zoals het inmiddels bekend staat, een vast onderdeel van de agenda. Mooi, hoe een traditie ontstaat en verankerd raakt. In het afgelopen jaar was goed te zien hoe breed en kleurrijk de levensbeschouwelijke identiteit van de Laurentius Stichting binnen het Dirov wordt opgediend. Elke keer neemt één van de leden van de kerngroep iden-
titeit het bezinningsmoment voor zijn of haar rekening. Dat levert sprankelend verschillende geluiden op die tezamen één stem laten horen, namelijk: heel de mens ingebed in gemeenschap.
Aan den lijve ervaren
Bij de aftrap van het nieuwe jaar bracht Joop Zuydgeest (Bernadette Mariaschool) dit welsprekend tot klinken in een gedicht: Wie alleen loopt raakt de weg kwijt/ Alleen uit de
Het bezinningsmoment nodigt uit tot stilstaan bij wat het betekent te leven, maar ook om even uit de comfortzone te komen. Het is niet statisch, maar altijd dynamisch en daarmee verrassend. De kerngroep identiteit kan gezien worden als spiegel, stimulans, het geluid tegen de waan van de dag met haar overmaat aan maatregelen en eisen. En evengoed als een gebaar van solidariteit dat verlichting wil brengen. ■
Voor De Christoffel was 2013 een jaar waarin kinderen, ouders en leerkrachten met elkaar hebben kunnen profiteren van het feit dat iedereen onder één dak in één schoolgebouw aan het werk kan zijn. Het schoolgebouw is op orde. De volgende stap is de inrichting van de speelplaatsen. Met kinderen, ouders en leerkrachten is nagedacht over welke wensen er leven om de speelplaatsen niet alleen groener te maken, maar ook uitdagender als het gaat om kinderen te laten bewegen. Dit proces heeft geleid tot een mooi plan dat medio 2014 uitgevoerd gaat worden. Voor de wijk Ypenburg waarin De Christoffel ligt, geldt dat de groei van de wijk inmiddels achter de rug is. Daarmee stabiliseert het aantal kinderen in de wijk. Voor de school betekent dit dat het nog belangrijker wordt om ons te profileren om er voor te zorgen dat de instroom van nieuwe kinderen op het gewenste niveau blijft!
Pesten Op de Laurentius scholen is de katholieke identiteit in vele gedaanten waar te nemen. Zo toonden de kinderen in 2013 weer op allerlei manieren hun solidariteit met anderen. Kinderen van De Regenboog brachten vorig jaar met Pasen palmpaasstokken naar bewoners van verpleeg- en verzorgingshuis Stefanna. Kinderen van Het Baken hebben vorig jaar samen met de buren uit een woonzorginstelling/verpleeghuis geknutseld en musicalliedjes gezongen. Op andere scholen waren er tal van sponsorlopen, spaaracties en inzamelacties, onder andere voor kinderen in ontwikkelingslanden en de Voedselbank.
Wat als de relatie verbreekt? De kernwaarden van de Laurentius Stichting zijn allemaal gericht op de relatie. Bijvoorbeeld: je praktiseert openheid altijd in betrekking tot de ander. Bovendien is de relatie de voorwaarde voor al het leren en groei. De zorg en aandacht van de leerkracht zijn primair gericht op het onderlinge contact en het scheppen van een - lerende gemeenschap. In het dagelijkse werk is dat geen sinecure.
P
solidariteit De Pius X over 2013 Sinds 2008 is handelingsgericht werken op de Pius X in ontwikkeling. In het jaar 2013 stonden de kindgesprekken en feedback hierbij centraal. We maken groepsoverzichten en groepsplannen, maar hoe weet je nu echt wat de onderwijsbehoefte van ieder kind is? Door niet óver het kind maar mét het kind te praten. Hoe we dit doen, hoe vaak en op welke momenten is nu vastgelegd. Op de Pius X wordt tijd vrij gemaakt om doelen te stellen met het kind en deze ook weer te evalueren. Door gesprekken over onderwijsbehoeften ontwikkelen kinderen een attitude die bijdraagt aan hun eigen ontwikkeling. We leren kinderen dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. Op een goede manier feedback geven hoort hier ook bij. Na een theoretische vergadering over de verschillende soorten feedback hebben alle collega’s via collegiale consultatie bij elkaar gekeken. Leren van en met elkaar werd als heel positief ervaren.
esten verstoort en verbreekt zelfs de relatie. In veel gevallen wordt pesten niet opgemerkt. Kennelijk weten de betrokken leerlingen dat pesten het daglicht niet kan verdragen. Vorig jaar heeft zich een pestincident op de Jozefschool voorgedaan. Een ouderpaar uit groep 6 had bij de politie aangifte gedaan tegen twee kinderen naar aanleiding van het pesten van hun zoon. Omdat de ouders het idee hadden dat de politie hier niets mee deed, hebben ze contact met de pers gezocht om aandacht te vragen voor hun probleem. De pesters zijn in de media gelukkig niet bij name genoemd. Shaming and blaming past niet in de cultuur van de Laurentius scholen.
Gehoord worden
De Jozefschool heeft vanaf dat moment al haar energie aangewend om tezamen met alle betrokkenen in gesprek te gaan. Communicatie, het herstellen van verbroken contact, is hierin een sleutelwoord. Zo werd contact gezocht met de betrokken ouders, zodat die hun verhaal konden doen en daadwerkelijk gehoord werden. Maar ook alle andere ouders van de Jozefschool werden stap voor stap op de hoogte gebracht van de gang van zaken rondom
dit proces. Het College van Bestuur droeg zorg voor de externe communicatie met de media. Een al eerder genomen besluit om de vier groepen 6 te mixen bij de overgang naar groep 7 bood mogelijkheden de direct betrokken leerlingen in verschillende groepen te plaatsen. Daarenboven voerde de Jozefschool wekelijks gesprekken met de betrokken ouders. Hoe is het de afgelopen week gegaan, wat is er nodig, hoe gaat het met jullie zelf?
Voorkomen
Het is een groot geluk dat de contacten tot ieders tevredenheid hersteld zijn. Vanzelfsprekend is het team enorm geschrokken van dit incident. Onder deskundige begeleiding hebben alle medewerkers van de Jozefschool zich gebogen over de vraag: hoe heeft dit kunnen gebeuren? En vooral: hoe kunnen we voorkomen dat er op onze school gepest wordt? Resultaat is dat voor de zomervakantie van 2014 een nieuw opgesteld, door alle betrokkenen gedragen, gedragsprotocol klaar zal zijn. De zorg voor en om elkaar blijft de dagelijkse praktijk op de Laurentius scholen, in het volle besef dat de wereld niet volmaakt is en de menselijke natuur niet altijd beheersbaar. ■
identiteit
pagina 16
Bestuur
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Fusie Laurentius Stichting en SKO De Zwerm De Laurentiusschool over 2013 Dit jaar heeft op de Laurentiusschool betrokkenheid en eigenaarschap van leerkrachten centraal gestaan. Op aangeven van het team hebben we uitwisselingsdagen georganiseerd. Op deze uitwisselingsdagen hebben leerkrachten elkaars lessen bezocht. De helft van de groepen was vrij, zodat de helft van de leerkrachten de andere helft kon bezoeken. Na schooltijd was er tijd om na te praten en ervaringen en/of kennis te delen. Ook studiedagen zijn verzorgd door leden van het team. Op een studiedag over groepshandelingsplannen met workshops, voor collega’s door collega’s, hebben we bekeken hoe we onze groepshandelingsplannen nog handelingsgerichter en effectiever kunnen maken. Kortom, we hebben gebruik gemaakt van het vakmanschap dat we in huis hebben en het ingezet om ons als team verder te ontwikkelen. Wat levert dit de kinderen op? Vrolijke, gemotiveerde leerkrachten die met passie met hun vak bezig zijn, het gaat over onderwijs! En goede resultaten. Daar zijn in de eerste plaats goede en betrokken leerkrachten voor nodig.
Voorbereiding aansluiting nieuwe scholen Wat zijn de mogelijkheden voor aansluiting van Stichting Katholiek Onderwijs (SKO) De Zwerm bij de Laurentius Stichting? Deze vraag diende zich vlak voor de zomervakantie 2013 aan. Aanleiding was een verzoek van De Zwerm, die opties uitwerkte om het voortbestaan van de stichting en één met opheffing bedreigde school te garanderen. Na een degelijke verkenning hebben beide besturen uitgesproken in beginsel positief te staan ten opzichte van aansluiting van de scholen van De Zwerm bij de Laurentius Stichting. De Zwerm is het bevoegd gezag van vier basisscholen in Den Haag en beheert vier peuterspeelzalen, die aan de scholen zijn verbonden.
A
lvorens welke bestuurlijke uitspraak dan ook te doen, achtten beide besturen het in 2013 noodzakelijk een eerste gedegen verkenning te plegen. Deze verkenning was gericht op een drietal zaken: de financiële positie van beide organisaties, de haalbaarheid van bestuurlijke schaalvergroting bij toepassing van de fusietoets en het effect van bestuurlijke schaalvergroting op de gemiddelde schoolgrootte. Dat laatste is van belang voor het in stand kunnen houden van scholen die onder de opheffingsnorm zitten. De besturen
hebben de resultaten van de verkenning besproken en zijn op grond daarvan van mening dat op de genoemde gebieden geen redenen zijn gebleken om van verdere stappen af te zien.
Overeenkomsten en verschillen
De besturen besloten daarop een gezamenlijke intentieverklaring op te stellen, die de start vormde van het vervolgtraject. De intentieverklaring gaat onder andere in op de besluitvorming en de medezeggenschap. De besturen hebben de intentieverklaring met hun toezicht-
houders, directeuren en GMR-en besproken. Daarna volgde een traject waarbij directeuren en stafleden van beide organisaties verder onderzoek deden naar verschillen en overeenkomsten tussen beide stichtingen. Dat gebeurde op verschillende beleidsterreinen: 1. Onderwijs, kwaliteit en identiteit; 2. Personeel; 3. Financiën; 4. Huisvesting, materiële zaken en ICT. In het voorjaar van 2014 leveren zij een rapportage op.
Definitief besluit
Tevens zal een ‘due diligence onderzoek’ (boekenonderzoek) plaatsvinden, waarna het fusierapport en de fusie effectrapportage worden opgesteld. Daarna zal, aan de hand van de dan beschikbare documenten, het formele besluitvormingsproces plaatsvinden en zullen de GMR-en en toezichthouders een uitspraak doen. Na het definitieve besluit van de besturen zal het fusierapport toegestuurd worden aan de fusietoetscommissie, waarna de minister een besluit zal nemen. Het streven is, bij positieve besluitvorming, de fusie per 1 januari 2015 te laten plaatsvinden. ■
Raad van Toezicht
Goede, open samenwerking in bewogen jaar 2013 was het tweede volledige jaar waarin de Raad van Toezicht functioneerde en verder ‘groeide’ in zijn toezichthoudende rol. Er heeft een verdiepingsslag plaatsgevonden, waarbij de samenwerking met het College van Bestuur en andere stakeholders telkens zeer open en prettig is geweest. Het was een jaar waarin veel is gebeurd en waarin belangrijke ontwikkelingen in gang zijn gezet. De Raad van Toezicht heeft voortdurend voeding gehouden met de uitvoering en voortgang van de plannen van het College van Bestuur. In voorkomende gevallen heeft de Raad van Toezicht het bestuur geadviseerd en als klankbord gediend. Waar nodig heeft het bestuur formele goed te keuren besluiten aan de Raad van Toezicht voorgelegd. Dat betrof met name besluitvorming met betrekking tot het internationaal georiënteerd basisonderwijs, thans de International School Delft, en de aansluiting van De Zwerm bij de Laurentius Stichting. Verder zijn afspraken gemaakt met het bestuur over de organisatie van het stafbureau.
Bedrijfsvoering
Op het gebied van bedrijfsvoering heeft de Raad van Toezicht in 2013 afspraken gemaakt met het bestuur over de planningen controlcyclus. Ook kreeg het financiële toezicht handen en voeten door overleg met de accountant en het goedkeuren van de jaarrekening. De continuïteit van de stichting heeft de voortdurende aandacht van de Raad van Toezicht. Er is dan ook aandacht gevraagd voor de goede financiële huishouding van de stichting en er is een treasury statuut vastgesteld.
Professioneel en geïnformeerd
Om de professionaliteit te waarborgen en om voeling te houden met onderwerpen die spelen in het onderwijsveld, is de Laurentius Stichting lid geworden van de Vereniging Toezichthouders Onderwijs Instellingen (VTOI). Om goed geïnformeerd te blijven, hebben de leden van de Raad van Toezicht bijeenkomsten van de GMR bijgewoond en met leden van de GMR gesproken. Ook hebben zij het directeurenoverleg bezocht.
Werkafspraken
Tenslotte heeft de Raad van Toezicht zich beraden op zijn werkwijze en zijn rol ten opzichte van het College van Bestuur. Als werkgever heeft de Raad van Toezicht beoordelings- en functioneringsgesprekken gevoerd met het College van Bestuur. Verder zijn afspraken gemaakt, voornamelijk van formele aard, bijvoorbeeld over het aanleveren van stukken. De Raad van Toezicht heeft alle vertrouwen in de toekomst van onze mooie Laurentius Stichting. Coen Verhaegh Voorzitter Raad van Toezicht ■
Taken Raad van Toezicht De Raad van Toezicht toetst of het College van Bestuur bij de beleidsvorming en de uitvoering van bestuurstaken oog houdt op het belang van de stichting in relatie tot de maatschappelijke functie van de stichting. Ook toetst de Raad van Toezicht of het College van Bestuur daarbij een zorgvuldige en evenwichtige afweging heeft gemaakt van de belangen van allen die bij de stichting betrokken zijn. De verantwoordelijkheden van de Raad van Toezicht zijn: ➜➜ het zorgdragen van het goed functioneren van het College van Bestuur; ➜➜ het zorgdragen voor een goed functionerend intern toezicht; ➜➜ het functioneren als adviseur en Klankbord van het College van Bestuur; ➜➜ het houden van integraal toezicht op de realisatie van de maatschappelijke functie en doelstellingen van de stichting en de risico’s; ➜➜ het vooraf goedkeuren van beslissingen van het College van Bestuur indien de statuten dat nodig maken.
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2013
➜➜ Mr. C.M.E. Verhaegh, voorzitter ➜➜ A.C. F M. Korthout, lid ➜➜ Mgr. dr. H. A. Verbakel, lid identiteitszaken ➜➜ A.A. Lutter, lid ➜➜ Drs. M. Simons, lid per 12 maart 2013
Samenstelling College van Bestuur per 31 december 2013
➜➜ Mw. drs. J.M.Reijman, voorzitter ➜➜ C.J. van der Kraan, lid
Op 2 juli 2013 werd afscheid genomen van twee vertrekkende leden van de Raad van Toezicht: (voormalig) voorzitter Mart van der Kraan en pater Stef van der Grinten SJ. Beide heren werden toegesproken en hartelijk bedankt voor hun grote inzet voor de Laurentius Stichting. Mede namens de bisschop ontvingen zij de Laurentius plaquette.
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Bestuur Rubriek
Herpositionering stafbureau
Stichting Kinderspeelzaal
Van reactief naar proactief werken De wereld en het onderwijslandschap veranderen. In dat kader vindt al sinds 2008 een heroriëntatie plaats op de rol en taken van het stafbureau. Een aantal aanbevelingen is inmiddels geïmplementeerd, maar een finale afronding van de heroriëntatie vond vorig jaar plaats. In juli 2013 is een actueel plan van aanpak opgesteld. Vóór de zomervakantie van 2014 dient de visie op het stafbureau te zijn vastgesteld en te zijn vertaald in een functiehuis, functiebeschrijvingen en functiewaarderingen.
B
asis voor de uitwerking van het project zijn de resultaten van eerder uitgevoerde onderzoeken en de leidende principes van de stichting: het gebeurt in de klas, decentraal waar mogelijk en directeuren zijn integraal verantwoordelijk voor de schoolprestaties. Het wiel wordt dus niet opnieuw uitgevonden. Wel neemt de projectgroep recente ontwikkelingen mee in de uitwerking van de visie. De medewerkers van het stafbureau worden zeer nauw bij de heroriëntatie betrokken. Daarnaast is er een klankbordgroep waarin
enkele schooldirecteuren zitting hebben.
Van ‘Ist’…
De projectgroep heeft als eerste de ‘Ist-situatie’ beschreven. Vervolgens is de visie op het stafbureau vastgesteld, waarbij kansen en bedreigingen zijn beschouwd en in- en externe factoren zijn beschreven. Een belangrijke factor is bijvoorbeeld de toenemende horizontale en verticale verantwoordingsplicht en, hieraan gerelateerd, het sturen op risico’s. Sturen op risico’s betekent vooraf zo veel mogelijk problemen voorkomen in
plaats van achteraf genezen. In de opgestelde visie voor het stafbureau is dit heel nadrukkelijk verwoord. Hoewel er in de loop der jaren al een duidelijke verschuiving heeft plaatsgevonden van reactief naar proactief werken, betekent dit voor het stafbureau dat de nadruk nog meer komt te liggen op beleidsmatig werken, op alle gebieden: onderwijskwaliteit, personeel, materieel en financiën.
…Naar ‘Soll’
Vervolgens is de ‘Soll-situatie’ voor de afzonderlijke functies beschreven en is het concept-functiehuis opgesteld. Naast handhaving van de bestaande functies heeft de projectgroep voorgesteld het functiehuis uit te breiden met een controller en met administratieve capaciteit, wat grotendeels eveneens voortvloeit uit de toenemende verantwoordingsplicht. Het functiehuis, de functiebeschrijvingen en -waarderingen worden naar verwachting vóór de zomervakantie van 2014 vastgesteld. ■
R
Constructief
Om zijn taken op een ordentelijke manier kunnen uitvoeren, is de GMR afhankelijk van een aantal factoren. Ten eerste: alle leerkrachten en ouders die zich willen inzetten voor het algemeen belang van de Laurentius Stichting. Ten tweede: een goede (werk)relatie met het College van Bestuur (CvB) en de Raad van Toezicht (RvT). Deze factoren waren in 2013 uitstekend in orde. De korte lijnen, de informatievoorziening door het CvB (gevraagd en ongevraagd), de transparante
communicatie en de openheid waarmee het CvB de dialoog voert met de GMR dragen bij aan een constructieve relatie. Een relatie waarin meer dan voldoende ruimte is voor een stevige inhoudelijk discussie. Die scherpte in de discussie, waarin de belangen vanuit verschillende invalshoeken bekeken kunnen worden, zorgt ervoor dat besluitvorming op een zorgvuldige wijze tot stand komt. In 2013 heeft de GMR, mede door de aanwezigheid van die wezenlijke randvoorwaarden, een vervolg gegeven aan de verdere professionalisering. Het beproefde recept van een zestal vergaderingen per schooljaar, waarvan minimaal één in aanwezigheid van de RvT, is ook in 2013 naar tevredenheid gecontinueerd.
Terwijl de kindplaatsen in de kinderopvang in 2013 landelijk terugliepen, nam de vraag naar peuterplaatsen op de peuterspeelzalen in Lansingerland en de peutercentra in Delft verder toe. Om voldoende balans te houden tussen de afhankelijkheid van subsidies en gemeentebeleid enerzijds en tegemoet te komen aan de semi-commerciële verwachtingen van de klant anderzijds, is de Stichting Kinderspeelzaal op eigen kracht met twee extra groepen gestart. Zo konden nog meer kindplaatsen gerealiseerd worden en de wachtlijsten teruggedrongen worden.
school binnen de stichting, hebben in 2013 een vruchtbaar vervolg gekregen. Na de nodige externe hobbels in het proces overwonnen te hebben, en na uitvoerig overleg met de werkgroep en het CvB, heeft de GMR uiteindelijk ingestemd met het voorstel.
Samenwerking De Zwerm
Trots
Betrokkenheid geeft vertrouwen
egelruimte om te kunnen voorzien in deze behoefte, is echter voor zowel leerlingen als leerkrachten essentieel om te kunnen groeien als kind en als professional. Gebonden door de Katholieke grondslag en de kernwaarden van de Laurentius Stichting geeft elke school hier invulling aan op een wijze die past bij de behoeften van de kinderen. In zo’n klimaat komen ieder kind en iedere leerkracht het beste tot zijn of haar recht, is mijn stellige overtuiging. Binnen de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) wordt dit soort inzichten bovenschools gedeeld. Deze uitwisseling is een verrijking voor de ouders en leerkrachten die zich inzetten voor de GMR en de Laurentius Stichting.
Stabiele factor in hectische kinderopvangtijden
De stichting kan rekenen op een team van 27 enthousiaste en gemotiveerde pedagogisch medewerkers. Met hulp van stagiaires en vrijwilligers hebben zij in 2013 met volle bezetting meer dan 400 peuters voorbereid op de basisschool. De samenwerking met partners zoals het CJG, AURIS, Stichting Mee, de omliggende basisscholen, collega-peuterspeelzaalorganisaties en de gemeente is verder geoptimaliseerd en verloopt in goede harmonie. Op deze manier is de peuterspeelzaal een belangrijke begeleider, opvoed- en signaleringspartner. Een verdere participatie en samenwerking met de ouders staat niet alleen bij de onderwijsinspectie voorop, maar wordt ook uit maatschappelijk oogpunt zeker onderkend.
GMR
Koningin Máxima heeft in een toespraak wel eens gesteld: ‘dé Nederlander bestaat niet’. De kern van haar opmerking werd niet overal op dezelfde wijze geïnterpreteerd, maar in mijn interpretatie had zij hier een belangrijk punt, dat ook opgaat voor de leerlingen van de Laurentius Stichting. Ieder kind is uniek en heeft daarmee ook een eigen behoefte aan de wijze waarop hij/zij onderwijs geniet. Dat betekent niet dat er geen sprake kan zijn van gedeelde kaders of een gemeenschappelijk grondslag waarbinnen dit gebeurt.
pagina 17
In 2013 is gestart met verkennende gesprekken tussen de Laurentius en De Zwerm over een voorgenomen fusie. Het formele proces rond deze voorgenomen fusie wordt momenteel door de GMR kritisch gevolgd. Het is prettig om te zien dat een groep enthousiaste leerkrachten en ouders zich sterk betrokken voelt en een bijdrage wil leveren aan de ontwikkeling en continuïteit van de Laurentius Stichting. Die betrokkenheid is een belangrijke randvoorwaarde en geeft vertrouwen voor de toekomst van de Laurentius Stichting. Sander van Ekeren Voorzitter Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Laurentius Stichting ■
Ondanks landelijke en regionale spannende ontwikkelingen mogen we trots zijn dat we een bijzondere en uitdagende speelplek kunnen aanbieden voor peuters in de leeftijd tussen twee en vier jaar. Een veilige en stabiele plek met een uitgebreid aanbod om spelend te leren en waar het kind centraal staat. ■
Raad van Toezicht Stichting Kinderspeelzaal:
➜➜ Mw. drs. J. M. Reijman ➜➜ Dhr. C.J. van der Kraan
Directeur-bestuurder Stichting Kinderspeelzaal:
➜➜ Mw. mr. K. van der Schoor
Financiën
De stijgende lijn die waarneembaar is in de verantwoording over de cijfers van de Laurentius Stichting en de wijze waarop hier richting de individuele scholen sturing aan wordt gegeven, stemt de GMR tot tevredenheid. Uiteraard vindt nog steeds een periodieke evaluatie plaats van de begroting en de realisatie cijfers van het lopende jaar.
Internationale school
De verkennende gesprekken in 2012 over de mogelijkheden voor een internationale
Klachten Dit jaar is op bestuursniveau een aantal klachten in behandeling genomen. Inhoudelijk betroffen dit o.a. klachten over veiligheid, leerkrachtgedrag, het gegeven onderwijs, proefplaatsing, oudergedrag en de overgang groep 8 naar het voortgezet onderwijs. Pestgedrag tussen leerlingen op de Jozefschool is
uitgebreid in de media verslagen en heeft geresulteerd in een schoolbrede aanpak van dit gedrag. Ook de inspectie en de leerplichtambtenaar van de gemeente waren hierbij betrokken. Bij de officiële Landelijke Klachtencommissie zijn twee klachten ingediend, beide werden ongegrond verklaard. ■
pagina 18
Financiën
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Financieel beleid
Sterke financiële positie en positief resultaat, maar met ‘winstwaarschuwing’ lijk te vervullen en gelet op de ontwikkeling van het leerlingenaantal is stichtingsbrede boventalligheid van personeel ook de komende jaren niet te verwachten. Daarnaast wordt zo veel mogelijk gestuurd op beperking van de risico’s door een actief personeelsbeleid op het gebied van ziekteverzuim, mobiliteit, opleiding enz. ➜➜ Huisvesting (operationeel risico): de laatste jaren is heel veel in huisvesting geïnvesteerd. Op korte termijn zijn de risico’s op dit terrein dan ook zeer beperkt of niet aanwezig. De in 2015 door te voeren doordecentralisatie van het buitenonderhoud brengt echter wel risico’s met zich mee. Om goed inzicht in te krijgen in de kosten voor de instandhouding van de huisvesting worden er daarom in 2014 nieuwe meerjaren onderhoudsbegrotingen opgesteld. ➜➜ Informatievoorziening (rapportage): om te kunnen sturen op onder andere financiën en kwaliteit dient de informatievoorziening op orde te zijn. Ook voor de toenemende verantwoordingsplicht is dit noodzakelijk. Gelet hierop is de informatievoorziening versterkt en zal hier in de komende tijd nog een extra impuls aan gegeven worden om hiermee risico’s voorvloeiende uit een slechte informatievoorziening nog verder te reduceren. ➜➜ Aanbesteding (naleving): het interne inkoopbeleid is aan de meest recente (Europese) wet- en regelgeving aangepast om financiële risico’s bij aanbestedingen te voorkomen. Op basis van de eerste analyses en de eerste continuïteitsparagraaf kan worden geconcludeerd dat de continuïteit van de stichting de komende jaren goed is geborgd.
Het financieel beleid van de stichting is er afgelopen jaren vooral op gericht geweest de financiële positie te verstevigen. Dit beleid, een paar jaar geleden ingezet met het actieplan ‘Beter besparen dan uitgeven’ heeft inmiddels vruchten afgeworpen. Zo is de solvabiliteit 1 in 2013 met 7 procentpunt gestegen naar 45,0% en de solvabiliteit 2 met 6 procentpunt naar 66%, ruim boven de door de Onderwijsinspectie gehanteerde signaleringsgrens van 30%. Op grond van onder andere deze kengetallen is er sprake van een sterke financiële positie.
H
et financieel jaarverslag kent conform de richtlijnen van het ministerie een verplichte indeling waarbinnen het resultaat op hoofdlijnen wordt vergeleken met de begroting van 2013 en de exploitatie van 2012. De afwijking ten opzichte van de begroting bedroeg 3 1.047.000 positief. Hoe dit bedrag is samengesteld, is te zien in onderstaande tabel. De hogere rijksbijdragen zijn vooral te danken aan de inkomsten die naar aanleiding van het Najaars Onderwijsakkoord zijn ontvangen in december 2013 à 3 1.592.000. Omdat eerst in de loop van 2013 bekend werd dat deze middelen beschikbaar zouden komen, kon hier in de begroting over 2013 geen rekening mee worden gehouden. Deze extra inkomsten zullen in 2014 resulteren in extra uitgaven. Als er in 2014 geen extra middelen beschikbaar worden gesteld, is daarom voor 2014 te verwachten dat het resultaat ‘negatief’ zal zijn. Gelet hierop wordt er nu alvast een ‘winstwaarschuwing’ voor 2014 afgegeven. x 5 1.000,Hogere rijksbijdragen
2.123
Hogere gemeentelijke bijdragen
255
Hogere overige baten
737
Hogere personele lasten Lagere afschrijvingen
- 1.375 209
Hogere huisvestingslasten
- 193
Hogere overige lasten
- 702
Lagere financiële baten en lasten Hoger resultaat
-7 1.047
Risicoanalyse en continuïteitsparagraaf
Naar aanleiding van de aanpassing van de Regeling jaarverslaglegging onderwijs van 20 december 2013 vindt er een accentverschuiving plaats in de te rapporteren aspecten. Lag de nadruk in de verslaglegging de laatste jaren op weerstandsvermogen en kapitalisatiefactor (inbegrepen de transitie-, financierings- en bufferfunctie), nu komt de nadruk vooral te liggen op risicobeheersing waarbij op specifieke aspecten van het financiële beleid, en de te verwachten effecten hiervan in de komende drie jaar, gerapporteerd moeten worden. In het kader hiervan is voor het eerst in het jaarverslag een continuïteitsparagraaf opgenomen waarin, onder andere op basis van de leerlingenprognose, de huidige en de te verwachten toekomstige ontwikkelingen financieel zijn verwerkt. De uitwerking van deze paragraaf zal de komende jaren verder worden verfijnd aan de hand van meer gedetailleerde analyses. Steeds belangrijker hierbij worden de risicoanalyses onder te verdelen in strategische, operationele, nalevings- en rapportagerisico’s.
Continuïteit
Bij het opstellen van de eerste continuïteitsparagraaf zijn de belangrijkste risicofactoren in beschouwing genomen. ➜➜ Leerlingengroei (strategisch risico): voor de komende jaren geven de prognoses stichtingsbreed een stabiel of licht stijgend leerlingenaantal aan. Pas op de middellange termijn (na 2020) zal het leerlingenaantal gaan dalen. ➜➜ Personeel (operationeel en strategisch risico): Gelet op de huidige arbeidsmarkt zijn vacatures niet moei-
De Willibrord over 2013 Het team van De Willibrord kijkt na een aantal roerige jaren weer vooruit. Ondanks, of misschien wel dankzij, de ‘storm op zee’ staat hier een team dat gaat voor elkaar, voor de school en vooral voor de leerlingen. Een sterk team onder leiding van de interimdirecteur bouwt aan vertrouwen, visie en samenhang binnen de school. Het afgelopen jaar heeft het team zich verder bekwaamd in het handelingsgericht werken en inmiddels werken we allemaal met groepsplannen waarin de groep in niveaugroepen is verdeeld. Ook is er dit jaar extra tijd gestoken in de analyse van de opbrengsten, waardoor mogelijke trends zichtbaar worden. Deze trendanalyses worden binnen de bouwen besproken en zijn onderwerp van gesprek bij de groepsbesprekingen die de IB’er met de leerkracht heeft. Op deze wijze dwingen wij onszelf kritisch te (blijven) kijken naar onze eigen onderwijspraktijk. Tot slot: in 2013 kun je bijna je ogen niet meer sluiten voor tabletonderwijs. Wij zijn enorm trots op onze eerste resultaten met de pilot ‘Snappet’. We zetten de pilot graag nog een jaar voort en bouwen dit komend schooljaar uit naar groep 6.
financ
Financiën
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
Toelichting exploitatie 2013 Het positieve exploitatieresultaat over 2013 bedraagt € 1.069.589. Ten opzichte van de begroting van 2013 betekent dit een positieve afwijking van € 1.045.916. Het resultaat wordt conform de statutaire bepalingen toegevoegd aan de (tijdelijke) nieuwe ‘reserve jonge leerkracht en aanvullende subsidie’ (€ 1.594.338) en de reserve ICT (€ 64.026) en onttrokken aan de algemene reserve (€ 141.006), herwaarderingsreserve (€ 194.441) en bestemmingsreserves (€ 253.328). Rijksbijdragen
In het herfstoverleg van 2013 heeft het kabinet het zogenaamde Herfstakkoord gesloten. In het overleg is vastgesteld dat er meer financiële middelen worden vrijgemaakt voor het onderwijs. Eind 2013 is hier invulling aan gegeven in de vorm van een éénmalige aanvullende bijzondere bekostiging en een subsidie voor het behouden van jonge leerkrachten. De inkomsten inzake de aanvullende bekostiging bedragen 3 1.417.000. De subsidie voor het behouden van jonge leerkrachten is een schooljaarsubsidie. De inkomsten inzake deze subsidie zijn dus voor vijf maanden (5/12e) opgenomen in de jaarrekening van 2013, te weten 3 175.000. Het resterende deel van de subsidie zal worden opgenomen in boekjaar 2014. Deze gelden zorgen voor het grootste deel van de positieve ontwikkeling t.o.v. de begroting van de rijksbijdrage.
Overige overheidsbijdragen
De overige overheidsbijdragen zijn eveneens hoger dan begroot. Deze stijging is vooral veroorzaakt doordat verschillende gemeenten meer middelen beschikbaar hebben gesteld voor het onderwijs in de regio. (+/- 3 200.000) Aan deze extra inkomsten zijn extra (personele) lasten verbonden aangezien de meeste gemeentelijke subsidies één op één verantwoord dienen te worden. De gemeente Lansingerland heeft daarnaast met terugwerkende kracht, over de jaren 2010-2013, middelen uitgekeerd voor het gebruik van een gymzaal ( 3 74.000).
Overige baten
De toename aan overige baten heeft meerdere oorzaken. De meest opvallende fluctuaties t.o.v. de begroting zijn: ➜➜ Extra middelen in het kader van het Passend Onderwijs. Deze middelen zijn door de samenwerkingsverbanden beschikbaar gesteld, zodat de scholen zich op juiste wijze kunnen voorbereiden op de invoering van Passend Onderwijs. De extra inkomsten bedragen ongeveer 3 140.000. ➜➜ Middelen uit het project ‘Aan de slag!‘ van het Europees Sociaal Fonds (ESF) waaraan de Praktijkschool deelneemt. In 2013 is wederom geld ontvangen ( 3 50.000) ter uitvoering van dit project. ➜➜ Inkomsten uit schoolrekeningen. De mutaties op deze rekeningen worden, in tegenstelling tot het verleden, bijgehouden in de administratie van de stichting. Voorheen gebeurde
ciën
dit op schoolniveau en verliep de verantwoording van deze gelden via een andere entiteit dan de Laurentius Stichting. De inkomsten die zijn gegenereerd op deze rekeningen bedragen 3 390.000. Tegenover deze inkomsten staan ook kosten, die zijn opgenomen onder de overige instellingslasten. Een, conform het belastingplan, ont➜➜ vangen gedeeltelijke teruggaaf van de basispremie WAO/WIA . Dit heeft een baat van 3 136.000 tot gevolg.
Personeelslasten
De personele lasten zijn in vergelijking met de begroting 2013 en het boekjaar 2012 gestegen. Er is, onder andere op basis van extra inkomsten vanuit de gemeenten, extra personeel ingezet. Daarnaast zijn de pensioenpremies in 2013 met 3 200.000 gestegen t.o.v. 2012 en zijn de lasten voor de schoolbegeleiding met 3 90.000 toegenomen.
Huisvestingslasten
De huisvestingslasten zijn in 2013 flink hoger uitgevallen dan begroot. Deze stijging is m.n. veroorzaakt door een stijging van de energielasten, zowel de kosten voor gas als elektriciteit. Aan het preventieve onderhoud van de schoolgebouwen is eveneens meer geld uitgegeven dan begroot. De huurlasten daarentegen zijn lager uitgevallen dan begroot. Dit heeft vooral te maken met de huurconstructie van het pand aan de Kristalweg. Dit pand is overgedragen door Vestia aan de gemeente Delft. In de nieuwe huurconstructie is geen sprake meer van een huurvergoeding die moet worden betaald aan de gemeente, maar de huurvergoeding die we hiervoor voorheen van de gemeente ontvingen is daarmee ook komen te vervallen.
Overige instellingslasten
De stijging in de overige instellingslasten is al toegelicht onder de overige baten en bedraagt +/- 3 405.000.
Leermiddelen
De leermiddelen zijn, zowel t.o.v. de begroting als de realisatie van voorgaand boekjaar, gestegen. Het betreft hier een toename in de kosten voor leer- en hulp middelen (3 50.000) en reproductie (3 16.000). De stijging in de ICT-kosten is een trend die de afgelopen jaren al goed zichtbaar was. Ook in 2013, waarin vooral de kosten voor vervanging, vernieuwing en onderhoud van het netwerk fors zijn, is dit het geval.
Financiële baten en lasten
De werkelijk ontvangen rente viel in 2013 als gevolg van de lage rente op normale spaartegoeden iets lager uit (3 6.788) dan was begroot en kwam daarmee nagenoeg uit op het niveau van 2012. ■
Toelichting balans 2013 Het balanstotaal in 2013 is ten opzichte van 2012 met 3 119.081 toegenomen. ➜➜ De waarde van de materiële vaste activa (inventaris, ICT, apparatuur, WTW installaties en onderwijsleerpakketten) is nagenoeg gelijk gebleven. De investeringen hebben in 2013 conform voorgaande jaren plaatsgevonden en de afschrijvingen waren hiermee in lijn. ➜➜ De waarde van de financiële vaste activa is daarentegen gedaald (- 3 589.770) als gevolg van het uitloten van een aantal obligaties. De stand van de liquide middelen is als gevolg hiervan echter gestegen. ➜➜ De stand van de vorderingen is ten opzichte van 2012 fors gedaald (- 3 837.856). Enerzijds als gevolg van een aantal afrekeningen van huisvestingsprojecten met gemeenten en anderzijds door een actief debiteurenbeleid. ➜➜ In 2013 heeft de afrekening inzake huisvestingskosten (2007-2012) met de gemeente Lansingerland plaatsgevonden. Tevens heeft de doorbetaling inzake de gelden voor de ‘Stimulering Invoering Passend Onderwijs’ plaatsgevonden. Het saldo van de kortlopende schulden is als gevolg hiervan met 3 744.005 afgenomen. ➜➜ De stand van de voorzieningen is met 3 205.503 gedaald doordat de onttrekking aan de onderhoudsvoorziening hoger is geweest dan de dotatie aan deze voorziening. De grootste onttrekking (3 350.000) heeft plaatsgevonden ten behoeve van de verbouwing van De Oostpoort. De jubileum- en spaarverlofvoorzieningen zijn in 2013 nauwelijks gemuteerd. Het saldo van de liquide middelen is ➜➜ in 2013 met 3 1.531.789 gestegen. De uitloting van een aantal obligaties, niet herbelegd, is medeverantwoordelijk voor de stijging. Tevens heeft de stichting in december van het ministerie gelden ontvangen (3 1.592.338) in het kader van de regeling bijzondere bekostiging jonge leerkrachten en de bijzondere en aanvullende bekostiging. Omdat deze gelden door het ministerie niet zijn geoormerkt, is besloten om het resultaat van beide subsidies te bestemmen. In de komende jaren zullen de scholen de ontvangen subsidies gaan besteden. ➜➜ Als gevolg van alle financiële mutaties neemt het eigen vermogen toe met 3 1.069.589, zijnde het positieve exploitatieresultaat over 2013. ■
pagina 19
Exploitatie x 5 1.000,2012
2013
35.212
36.666
737
847
1.989
2.180
37.938
39.693
31.346
31.855
1.112
1.147
Huisvestingslasten
2.461
2.432
Overige instellingslasten
1.274
1.598
Leermiddelen
1.475
1.662
37.668
38.694
270
999
74
71
344
1.070
2012
2013
Materiële vaste activa
6.198
6.212
Financiële vaste activa
1.489
899
Vorderingen
3.928
3.091
Liquide middelen
3.706
5.238
Totaal
15.321
15.440
2012
2013
Eigen vermogen
5.855
6.925
Voorzieningen
3.710
3.503
Kortlopende schulden
5.756
5.012
Totaal
15.321
15.440
BATEN Rijksbijdragen Overige rijksbijdragen Overige baten Totaal LASTEN Personele lasten Afschrijvingen
Totaal Saldo baten/lasten Financiële baten/lasten Resultaat
Balans x 5 1.000,ACTIVA Vaste activa
Vlottende activa
PASSIVA Vaste Passiva
Vlottende passiva
Kerngegevens Kapitalisatiefactor 2009
2010
2011
2012
2013
47%
44%
36%
38%
36%
Weerstandsvermogen 2009
2010
2011
2012
2013
21%
18%
16%
15%
17%
De Mgr. Bekkersschool over 2013 In 2013 is er op de Mgr. Bekkersschool veel gebeurd. Twee leerkrachten, de directeur en de adjunctdirecteur zijn een aantal maanden wegens ziekte afwezig geweest. In het kader van teruglopende leerlingaantallen in de wijk is, in samenspraak met verschillende besturen en de Gemeente Delft, besloten dat de school in de zomer van 2015 gaat verhuizen naar een ander schoolgebouw in de wijk. Dit schoolgebouw staat ongeveer 800 meter van het huidige gebouw en zal eerst verbouwd worden alvorens de Mgr. Bekkersschool hier intrekt. Dit biedt weer nieuwe kansen en alle groepen zullen dan in één gebouw gehuisvest zijn. Het team is vanaf september met het handelingsgericht werken aan de slag gegaan, onder begeleiding van Onderwijs Advies. Er is een rapportcommissie in het leven geroepen om de huidige rapporten tegen het licht te houden en te onderzoeken waar verbeteringen nodig zijn. In december is de directeur, na ruim 33 jaar op de Mgr. Bekkersschool gewerkt te hebben, met vervroegd pensioen gegaan. De school heeft de directeur, maar ook de kinderen, de ouders en de collega’s, een feestelijke dag bezorgd. In november is de sollicitatieprocedure gestart om een nieuwe directeur te werven.
Algemeen
scholen
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2013
per 31-12-2013
De Wilgenhoek www.wilgenhoek.nl
ADIM
Activerend directe instructiemodel
ARBO
Arbeidsomstandigheden
AMK
Mariaschool www.mariaschool.nl
Advies- en meldpunt kindermishandeling
BOOST BSO
CvB
De Kwakel www.dekwakelschool.nl
St. Jozefschool www.sint-jozefschool.nl De Poolster www.depoolster.nl
Directeurenoverleg
GMR
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad
IGBO
Internationaal georiënteerd basisonderwijs
ICT
Informatie- en communicatietechnologie Integraal huisvestingsplan
IKC
Integraal kindcentrum
IPC
Het Baken www.bshetbaken.nl
International Primary Curriculum
ISD
International School Delft
LB’er
Leerkracht LB
LC’er
Leerkracht LC
LEA
Lokaal Educatieve Agenda
LED
Willibrord www.rkbswillibrord.nl
Petrusschool www.petrusschool.nu
Light-emitting diode (LED-lamp)
LIO’er
Leraar in opleiding
MR
OC&W OOGO
De Gouden Griffel www.degoudengriffel.nl
OOP OP
PYP IB RI&E ROC
Cornelis Musius www.cornelismusius.nl
SHG
Steunpunt huiselijk geweld
Stadsregionaal Instrument Sluitende Aanpak
VAK VO
Titus Brandsmaschool www.titusbrandsmadelft.nl
Risicoinventarisatie en -evaluatie
Strategisch beleidsplan
TU Delft
Mgr. Bekkersschool www.mgrbekkersschool.nl
Primary Years Programme van het International Baccalaureate
Speciaal voortgezet onderwijs
SBP
TELS
De Piramide www.bsdepiramide.nl
Personeel en organisatie
Speciaal basisonderwijs
SVO
SISA
Godfried Bomansschool www.godfriedbomansschool.nl
Onderwijsondersteunend personeel
Raad van Toezicht
SBO
Mariaschool www.mariaschoolrijswijk.nl
Op Overeenstemming Gericht Overleg
Regionaal opleidingscentrum
RvT
De Oostpoort www.deoostpoort.nl
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
Primair onderwijs
P&O
Bernadette Mariaschool www.bernadettemariaschool.nl
Medezeggenschapsraad
Onderwijzend personeel
PO
Gabriëlschool www.gabrielschool.nl
Buitenschoolse opvang College van Bestuur
Dirov
IHP
Pius X www.pius-x.nl
Buitenschoolse Opvang door Onderwijs Stichting Laurentius
afkortingen
pagina 20
Excellente leerkracht in social media Technische Universiteit Delft Vrije Akademie Delft
Voortgezet onderwijs
VVE
Voor- en vroegschoolse educatie
WTF
Werktijdfactor
organogram Raad van Toezicht
Laurentiusschool / SBO www.laurentiusschool.nl
Peutercentrum Do-Re-Mi www.kinderspeelzaal.nl
Laurentius Praktijkschool www.nldata.nl/laurentius/laurentiuspraktijk
Peutercentrum Het Muizenhuis www.kinderspeelzaal.nl
Peuterspeelzaal Okidoki www.kinderspeelzaal.nl
Peuterspeelzaal Peuterhonk www.kinderspeelzaal.nl
De Bonte Pael www.bontepael.nl
R.K. Basisschool Christoffel www.christoffel.nl
Peuterspeelzaal Pinkelotje www.kinderspeelzaal.nl
Peuterspeelzaal Beestenboemel www.kinderspeelzaal.nl
Peuterspeelzaal Olleke Bolleke www.kinderspeelzaal.nl
Peuterspeelzaal Hummelhonk www.kinderspeelzaal.nl
College van Bestuur
GMR
Directie-overleg DIROV
Stafbureau
Scholen PO
School VO
• Beleidsondersteuning Onderwijs en kwaliteit, Personeel, Huisvesting, ICT, Identiteit • Secretariële ondersteuning
• 22 basisscholen • 1 speciale school voor basisonderwijs
• 1 SVO-school
colofon
De Regenboog www.rkbsderegenboog.nl
Dit jaarverslag is een uitgave van: Laurentius Stichting
Burgemeestersrand 59, 2625 NV Delft Postbus 649, 2600 AP Delft Telefoon: 015 - 251 14 40
E-mail:
[email protected] Website: www.laurentiusstichting.nl
Redactie: Joke Reijman, Kees van der Kraan, Elma Cools CommSa BV, Pijnacker
Ontwerp en realisatie: CommSa BV, Pijnacker Fotografie: Laurentius scholen, Rutger Burger Oplage: 1.200 exemplaren | © Laurentius Stichting
Reacties / opmerkingen over het jaarverslag 2013
kunt u mailen naar
[email protected]