JAARVERSLAG 2012
DIACONIE PROTESTANTSE GEMEENTE te HAARLEM
1
INHOUD Een stad van vrede zoeken wij (voorwoord) Inleiding Missie Sociale zorg Samenstelling College van Diakenen en Beheer Stichtingen Fondsen en stichtingen Gebeurtenissen 2012 Senioren diaconaat Schuldhulpmaatje Samenwerking 2012 Diaconale doelen Cijfers en projecten Diaconale wedstrijd Organisatie Verslag wijkdiaconie Schalkwijk Verslag wijkdiaconie Centrum Verslag wijkdiaconie Oosterkerk Tot slot
2
blz. blz. blz. blz.
2 3 4 5
blz. 7 blz. 8 blz. 9 blz.10 blz.11 blz.13 blz.14 blz.15 blz.16 blz.17 blz.19 blz.26 blz.35 blz.39
Een stad van vrede zoeken wij (Tussentijds 126) Een stad van vrede zoeken wij, een stad ver weg, een stad dichtbij. een stad waar woorden wonen, woorden die waar zijn en oprecht voor man en vrouw, voor heer en knecht, voor dochters en voor zonen. Een volk van vrede zoeken wij, een volk ver weg, een volk dichtbij, van her en der gekomen, gekomen op het Woord van God van oost en west naar zijn gebod: zo hebben wij vernomen. Een lied van vrede zingen wij, een lied voor u, een lied voor mij, een lied om uit te zingen dat Hij – gezegend zij zijn naam! voor alle mensen heeft gedaan zo vele goede dingen. Een mens van vrede zoeken wij, een mens als God. Wie is als Hij? In Bethlehem geboren is Hij, bekleed met majesteit. In naam van Hem die voor ons pleit, wordt vrede uitverkoren. Een rijk van vrede maakt ons vrij. De zoon van God voert heerschappij, zal duisternis verlichten. Gods rijk komt met gerechtigheid van nu aan tot in eeuwigheid. De machten moeten zwichten! Een licht van vrede is nabij de Heer verschijnt, maakt mensen blij verheugd en opgetogen. Verzamel u vanaf vandaag van groot tot klein, van hoog tot laag: God is om ons bewogen!
3
Inleiding Zoek het goede…. Dit boekje is het jaarverslag over 2012 van de Diakenen van de Protestantse Gemeente Haarlem. “Uitgangspunt van de regering is dat mensen niet gebaat zijn bij afhankelijkheid en bij de gemeente noemen ze dat zelfredzaamheid…”. U herkent het eerste gedeelte van deze zin uit de laatste Troonrede van toen nog koningin Beatrix en herinnert u zich dus ongetwijfeld ook de sombere toon daarvan. De economische – en financiële crisis bepaalt voor een groot deel de sfeer in het maatschappelijk en politieke debat van nu. Als diaconie beseffen en merken we dat veel mensen, ouderen en jongeren, werkenden en gepensioneerden, autochtonen en allochtonen, door de crisis geraakt worden in hun levensomstandigheden. Maar de diaconie is het niet eens met de conclusie dat onafhankelijkheid uitgangspunt voor het beleid zou moeten zijn. Hoe waardevol zelfstandigheid en zelfredzaamheid ook is, volgens ons redden we het alleen samen. Het bijbels verlangen naar het goede leven en rechtvaardige wereld (samenleving), waarin mensen om elkaar geven zodat niemand gebrek hoeft te leiden wil de diaconie tot uitdrukking brengen in onze stad. Onlangs las ik een motto van een diaconie ‘fair city, fair church’. ‘Fair’gaat over eerlijkheid en rechtvaardigheid en over het in balans zijn, over ruimte bieden aan anderen en andere meningen. Om anders te kijken naar de maatschappij en vooral anders te gaan handelen. ‘Fair’ is ook…. anderen en jezelf niet overbelasten met grote woorden en zware verantwoordelijkheden. De diaconie probeert mensen te helpen en andere hulpverleningsinstanties te ondersteunen, maar zal ook moeten kijken naar de veranderde rol van de diaconie. Die rol zit tussen het kerkelijke en seculiere in, tussen professioneel en vrijwilligerswerk, tussen uitvoerder en fondswerver, tussen doen en debat, tussen praktische hulp en opzetten van projecten. Voor het derde achtereenvolgende jaar waren de inkomsten van de diaconie minder maar dat heeft niet betekent dat we hebben moeten bezuinigen op
4
onze directe hulpverlening in Haarlem. Wel hebben we kritisch gekeken naar onze giftenlijst. Gelukkig kunnen we ondanks economische tegenslag ook nieuwe initiatieven nemen en nieuwe projecten starten die bijdragen aan een leefbare samenleving in Haarlem. We kijken met veel plezier terug op de diaconale prijsvraag. Als altijd houden wij ons aanbevolen voor reacties op dit verslag, voor suggesties, op- of aanmerkingen. We prijzen ons gelukkig dat zo veel mensen met ons meedenken en meeleven.
Visioen We dromen van en streven naar een ideale samenleving…. waarbij ieder mens tot zijn of haar recht komt, waar mensen naar elkaar omzien en elkaar helpen, waar verdraagzaamheid en vrede heerst tussen alle mensen, hoe verschillend ook. Waar alles wordt gedaan om mensen die van het rechte pad afdwalen, weer op het goede spoor te krijgen en een nieuwe start te laten maken. Waar ons handelen als mensen de aarde en al wat erop leeft geen onomkeerbare schade berokkent. Missie van de diaconie De missie van de diaconie van de Protestantse Gemeente te Haarlem is om namens die protestantse gemeente op vele terreinen in de samenleving actief te zijn in de stad, om gerechtigheid en barmhartigheid te bevorderen. Om dat te bereiken staat de diaconie open voor signalen uit de samenleving die de diaconie opmerkzaam maakt op mensen of groepen mensen die niet tot hun recht kunnen komen. De diaconie probeert handen en voeten te geven aan de diaconale opdracht en daarbij zoveel mogelijk gemeenteleden te betrekken. De diaconie werkt en wil nog meer samenwerken met vele bondgenoten in de samenleving, uit andere kerken, en ook daarbuiten die evenals de diaconie willen inzetten voor de mensen in de knel.
5
Sociale zorg De sociale zorg bestaat voornamelijk uit directef individuele financiële ondersteuning aan Haarlemmers en rechthebbenden. Het terrein van deze vorm van hulp is het terrein geworden van maatschappelijke dienstverlening en schuldhulpbureaus. Het werk op dit gebied is te omvangrijk en te gespecialiseerd geworden. Misschien is de directe hulp geen taak meer van de diaconie, maar slechts op aanvraag van derden. Hierdoor wordt de kwetsbaarheid van de diaconie gedeeltelijk beperkt. Het bovenstaande zal in 2013 besproken worden in het college. Gedurende het jaar 2012 was er elke dag op de diaconie spreekuur. In de sociale zorg is er met ongeveer 280 mensen contact geweest. Die contacten zijn soms eenmalig maar de meesten (90%) van langere duur. De grootste groep mensen moet een beroep doen op basisvoorzieningen als wonen en leven. Zij komen dan in aanmerking voor hulp bij huren, zorgpremie en/of aanschaf van levensmiddelen. Deze vorm van hulp is vaak nodig gedurende de aanvraag van een uitkering bij de gemeente Haarlem. Deze aanvraag duurt vaak 4 – 6 weken en in deze periode is er geen of te weinig inkomen. De rol van de diaconie zal de komende jaren moeten veranderen. De zich terugtrekkende overheid veroorzaakt dat armen, chronisch zieken, mensen met een beperking, vluchtelingen, eenzamen en allerlei anderen die in nood raken, onder andere bij de diaconie terecht zullen komen. Het is zaak om ons daarop voor te bereiden en te beseffen dat ook wij niet alles kunnen. Ook in 2012 werd de diaconie gesteund door velen, niet alleen in geld, maar zeker ook in woord, daad en gebed. Al onze goede gevers, vrijwilligers en stille krachten zijn we daarvoor zeer dankbaar!
6
De diaconie is ook een belangrijke partij in overleg met de burgerlijke gemeente over de belangen van uitkeringsgerechtigden. Telkens zal de diaconie proberen om het gemeentelijke beleid op gebied van inkomensondersteunende maatregelen en schuldhulpverlening positief te beïnvloeden.
Beleidsvoorstellen Binnen de diaconie wordt gedacht aan het opzetten van een diaconaal platform om daarmee een grotere gesprekspartner te zijn voor gemeente, overheid en andere instanties. Continuering en uitbreiding van de samenwerking met Stem in de Stad.
7
Samenstelling College van Diakenen en beheer stichtingen De samenstelling van het College van Diakenen op 31 december 2012 is als volgt: - de heer A. van der Knokke voorzitter, diaken wijk Schalkwijk - de heer A. Langeveld, penningmeester, diaken Schalkwijk - de heer J. Vegter, penningmeester, diaken Schalkwijk - mevrouw A.C. Blom, diaken wijk Centrum - mevrouw M. Ponstein, diaken Schalkwijk - mevrouw G. Leistra, diaken Oost Voor algehele ondersteuning van het College van Diakenen zijn aangesteld: - de heer R.P. van der Jagt, algemeen secretaris en adviseur - de heer B. Kroon, financiële administratie en notulist Het College vergadert iedere 1e woensdag van de oneven maand met uitzondering van de maand juli. Het moderamen komt de 3e dinsdag van de even maanden bij elkaar. De Diaconie van de Protestantse Gemeente Haarlem heeft naast de diaconale taak enkele bestuurlijke en beheerstaken. Zo zijn we bestuurder van: Stichting Kinderkerk * Jan Rodink Stichting * Hebben we zitting in de besturen van: Stichting Nederkoorn van Dijk * Stichting Vrouwe en Antonie Gasthuys* Stichting Stem in de Stad Stichting Diaconaal Centrum voor het gevangenis Pastoraat Stichting Coelombie * Stichting Interkerkelijk Werkgelegenheids Fonds * Stichting Steunfonds Clienten SHDH Stichting Ruyssenaers-Schenk Hebben we afgevaardigden in: Raad van Toezicht SHDH Raad van Toezicht Stichting Urgente Noden Haarlem Beheren wij het: Interkerkelijk Noodfonds * * Deze stichtingen zijn gehuisvest op de Wilhelminastraat 23 te Haarlem
8
Fondsen en Stichtingen In dit jaarverslag geven we aandacht aan de fondsen en stichtingen. Vooral aan het doel van deze fondsen. Jan Rodink stichting Doel: Hulp geven aan hulpbehoevende Haarlemse ouderen. Stichting Nederkoorn-van Dijk Doel: Hulp verlenen aan blinden, slechtzienden, doven en slechthorenden die voor hulpverlening door de diaconie en de Vincentiusvereniging in aanmerking komen en voorts om “Stille Armen” in hun noden te voorzien. Stichting Interkerkelijk Werkgelegenheidsfonds Haarlem e/o Doel: Het financieel steunen van mensen en/of organisaties bij hun pogingen om zinvolle loonvormend dan wel niet-loonvormend arbeid te verrichten. Stichting Coelombie Doel: Het mogelijk maken van activiteiten die erop gericht zijn sociale zwakkeren uit Zuid-Kennemerland in onze samenleving te laten integreren, ondermeer door arbeidsparticipatie, alsmede het ondersteunen van instellingen en organisaties die zich daarop richten. Stichting Kinderkerk De jeugd tot omstreeks veertien jaar te helpen in haar godsdienstige- en maatschappelijke vorming, in het bijzonder de jeugd afkomstig uit gezinnen, waarvan de ouders of één van de ouders behoren tot de PGH als lidmaat, dooplid of geboortelid. Stichting Vrouwe en Antonie Gasthuys hofje Doel: Instandhouding en restauratie van monumenten in de zin van de monumentenwet, waaronder mede begrepen het Vrouwe en Antonie Gasthuys, als waardevol monument en als historisch element in de binnenstad van Haarlem. Interkerkelijk Noodfonds Doel: Fonds van gezamenlijke kerken om bij directe nood (broodnood) te kunnen helpen.
9
Gebeurtenissen 2012 20 januari was de jaarlijkse nieuwjaarsbijeenkomst waarbij het College alle wijkdiakenen, diaconale medewerkers, predikanten en hun partners uitnodigt voor een gezellig samenzijn met een verassende maaltijd. Lekker Anders, een cateringbedrijf in opzet voor jongeren met een Downsyndroom verzorgde ook dit jaar weer het buffet.. Op deze avond spreekt het College haar dank uit aan allen die het afgelopen jaar de taken hebben uitgevoerd. Ook nemen we op deze avond afscheid van diakenen die hun ambtstermijn er op hebben zitten. Dit jaar namen we afscheid van Wim Perre, Hans Peter van Dijk en Symone Gaasbeek-Wielinga.Zij werden bedankt voor hun werk en kregen de diaconale speld en bloemen. 20 maart vertegenwoordigt de algemeen secretaris het College in de Raad van Toezicht van de stichting Urgente Noden Haarlem. 8 april was er een studiemiddag van Present met als thema “Omzien naar elkaar:. 24 maart werd de jaarvergadering van de Federatie van Diaconieën gehouden in Utrecht in het landelijk dienstencentrum. De jaarvergadering is gewijd aan het thema:. de diaconie als spin in het sociale web. Mevr. Ineke
Bakker, directeur van STEK in Den Haag was de gastspreker deze dag. Ook werd het jaarverslag en het financieel verslag goedgekeurd.
vond de jaarlijkse algemene vergadering van diakenen van de protestantse gemeente Haarlem plaats op het diaconaal bureau. Op deze avond nodigen we een spreker of organisatie uit die 3 oktober
verbonden is met de diaconie. Dit jaar hebben we dhr. Couprie van het Leprafonds uitgenodigd. Hij heeft ons op een boeiende wijze verteld over zijn organisatie en het werk van de mensen in het veld. 13 november was er een symposium van de stichting Urgente Noden i.v.m. het vijfjarig bestaan. 17 november was de landelijke diaconale dag in Utrecht. . Deze dag had als thema: Hart voor diaconaat, hart voor de medemens, ver weg en dichtbij. 19 december was de uitreiking van de prijzen van de diaconale wedstrijd door wethouder dhr. van der Hoek.
10
Seniorendiaconaat Het seniorendiaconaat wordt grotendeels door de wijk-diaconieën uitgevoerd. Zij organiseren soos- en bingomiddagen, mogelijkheid tot gezamenlijk eten en uiteraard de jaarlijkse uitstapjes. Door deze contacten kunnen de wijkdiakenen constateren dat onder de senioren steeds meer financiële problemen zich voordoen. Mannen en vrouwen die van hun AOW moeten leven en soms een klein pensioentje hebben. In deze tijd waarin alles duurder wordt en waar subsidiekranen dichtgaan hebben deze senioren het erg moeilijk. De diaconie kan dan misschien helpen met diaconale gelden en vaak ook met andere fondsen. Naast deze hulp hebben we natuurlijk ook de diaconale vakanties voor ouderen in het Roosevelthuis in Doorn of in De Blijde Werelt in Lunteren. De diaconie vindt dat iedereen die dat wil daar naar toe moet kunnen gaan en dat financiën voor onze senioren daar geen rol in mogen spelen. Er gaan ongeveer twintig mensen per jaar naar deze senioren weken in de zomer of in de herfst. De een kan het zelf betalen en voor de ander doet de diaconie dat. Onze diakenen bezoeken voor dit doel de ouderen en kijken in hoeverre de persoon kan bijdragen in de kosten. U moest eens weten hoe onze ouderen genieten van de Noord-Hollandse vakantieweken.
11
Schuldhulpmaatje samen lukt ‘t
In 2011 zijn er voorbereidingen getroffen om het project Schuldhulpmaatje een plek te geven binnen de werkzaamheden van de diaconie. Het project is er op gericht om het voorkomen en oplossen van schulden bij mensen die het zelf niet lukt om grip te krijgen en te houden op hun financiële situatie. In 2011 was de aftrap met vijftien vrijwilligers die een driedaagse training gevolgd hebben waarna ze als gecertificeerd schuldhulpmaatje aan de slag konden gaan. De coordinator Ellen Schildwacht voerde intakes met hulpvragers en koppelde ze aan een maatje. De meeste hulpvragers komen uit het lokale netwerk van de diaconie en stem in de stad alsmede andere hulpverlenende instanties. De hulpvragen hadden onder meer betrekking op het niet zelfstandig kunnen voeren van de financiële administratie, hulp bij het treffen van betalingsregelingen en het invullen van de belastingaangifte, aanvragen van toeslagen en het begeleiden naar het schuldsaneringstraject. De tussenkomst van een maatje kan een vicieuze cirkel doorbreken van onmacht, schaamte, angst en wanhoop en dat hebben we in de praktijk gemerkt. Een schuldhulpmaatje kon vaak het verschil maken. Want een maatje (ver)oordeelt niet, maar helpt weer orde op zaken stellen. Daardoor konden mensen ontdekken dat het in de toekomst anders kan en dat ze er niet alleen voor staan. Want samen lukt ‘t….. Inmiddels zijn alle schuldhulpmaatjes aan de slag en het project is succesvol te noemen. De maatjes komen eens per 2 maanden bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en vragen aan elkaar voor te leggen. Dit helpt hen om hun werk steeds professioneler uit te kunnen voeren. Het project wordt halverwege het jaar uitgevoerd door Stem in de Stad. De algemeen secretaris is voorzitter van de stuurgroep. Naast het project schuldhulpmaatje verleent de diaconie hulp aan: Iedere inwoner van Haarlem ongeacht nationaliteit, religie, uitgeprocedeerd, kleur of geaardheid. De mens staat centraal in onze hulpverlening en strijd tegen armoede.
12
Een aantal groepen die hulp krijgen zijn: alleenstaande ouders met kinderen asielzoekers ouderen mensen zonder betaald werk mensen met psychische problemen dak- en thuislozen De diaconie geeft vaak concrete hulp maar moet daarnaast ook opkomen voor de rechten van mensen met een laag inkomen. Zo voorkomen we dat hulp geen liefdadigheid wordt. Het bedrag dat dit jaar aan ondersteuning individuele personen en aan geldleningen is gegeven bedraagt respectievelijk € 34.584,- en € 42.160,-
13
Samenwerking 2012 Ook in 2012 is er met verschillende instanties op diaconaal gebied samengewerkt. Veel geld, tijd en/of energie wordt gestopt in de volgende instanties:
Stichting Hervormde Diaconale Huizen
Stichting Diaconaal Centrum voor het gevangenispastoraat
Stichting Stem in de Stad
Stichting het vakantiebureau met de Noord-Hollandse vakantieweken
Het senioren-sooswerk Aan deze stichtingen is in 2012 met € 36.897,00 bijgedragen
14
Diaconale doelen Naast de individuele hulpverlening en leningen geeft de diaconie ook geld aan wijkdiaconieën en goede doelen. De drie wijkgemeentes kregen afgelopen jaar € 9838,-,Daarnaast gaan er giften naar diverse plaatselijke, regionale en wereldwijde doelen. Zo is er in 2012 plaatselijke steun gegeven aan: Spaarnezicht, Straatpastoraat, Youth for Christ De Mall, Stichting de Baan, Stichting VPSG, Straatjournaal, Sonrise, Prijsvraag Diaconale projecten alsmede aan Stem in de Stad en het Diaconaal Centrum gevangenispastoraat Voor deze doelen was een bedrag beschikbaar van € 94.887,Landelijke steun is dit jaar voor een bedrag van € 10.500,-,- gegeven aan Kerk in actie/kinderen in de knel, Stichting Leprazending, Ook wereldwijd geeft de diaconie hulp bij diverse projecten. In 2012 waren dat Kerk in actie, Zeister Zendingsgemeenschap Suriname, Stichting Jemina, Edukans, ZOA vluchtelingenzorg, Bake for live en afdracht doorzendcollecten. Wereldwijd is er voor € 42.265,- ,- hulp gegeven. Naast onze hulp is er ook nog het Diaconaal noodfonds van de kerken. Dit fonds heeft als doel om het shoppen van mensen bij de kerken tegen te gaan. Alle kerkgenootschappen verwijzen naar het diaconaal bureau aan de Wilhelminastraat. De deelnemende kerken hebben in 2012 € 4270,- bijgedragen. Tot slot is er nog de Stichting Fonds Urgente Noden Haarlem. Deze stichting is niet aan kerkgenootschappen verbonden maar een aantal kerken participeren wel in dit fonds. De diaconie van de PGH is lid van de Raad van Toezicht en accrediteert aanvragen voor dit fonds. Wij doen ook soms een beroep op dit fonds.. De bijdrage van de diaconie aan dit fonds is het huisvesten van de stichting.
15
Cijfers en projecten 2012 In een jaarverslag horen uiteraard enkele cijfers. De jaarrekening van de diaconie ligt voor iedereen die daarvoor belangstelling heeft ter inzage op het diaconale bureau. Enkele andere cijfers die voor de lezer misschien leuk zijn om te weten zijn de volgende. Gemeenteleden sparen het hele jaar door postzegels en ansichtkaarten voor kerk in actie. Het diaconaal bureau zorgt ervoor dat het in Utrecht komt. De landelijke opbrengst in 2012 was voor de ansichtkaarten € 19.034,- en voor de postzegels € 14.325 ,-. De diaconie heeft aan Kerk in Actie werelddiaconaat € 19.000,gegeven en aan kinderen in de knel € 2500,De kerkcollectes voor de diaconie hebben in 2012 € 34.011,opgebracht en de giroactie voor het maatschappelijk werk € 12.141,Oikocredit wordt door de diaconie ondersteund met een totale belegging van € 61.419,Projecten in de wijkgemeenten zijn in: Schalkwijk het Lekker Anders project Oost het project Tibetaanse kinderen in India Centrum het ADC project (African Divine Church)
16
Diaconale wedstrijd Het College van Diakenen heeft in 2012 weer een wedstrijd uitgeschreven voor nieuwe diaconale projecten met het thema “Jeugd en jongeren en hun toekomst” De projecten moeten zich richten op de jeugd en jongeren in Haarlem, die het moeilijk hebben in deze maatschappij en geen tot weinig inkomen hebben. De projecten moeten zonder financiële steun niet haalbaar zijn. Het gaat om projecten waar de overheid/gemeente geen geld meer voor (over) heeft of waarvoor ergens anders onvoldoende steun kan worden verkregen.
Er zijn zestien projecten ingestuurd die door een diaconaal deskundige jury bestaande uit Arie van der Knokke, Welmoed Davidson, Marianne de Vries, Margje Ponstein, Anneke de Vries en Govert Jeronimus is beoordeeld. De diaconie heeft € 50.000,beschikbaar gesteld en de hoofdprijs bedroeg € 25.000,-, de tweede prijs € 15.000,- en er was voor vijf projecten een aanmoedigingsprijs van € 2000,-. Op woensdag 19 december werd in de Oosterkerk een feestelijke bijeenkomst gehouden waar wethouder van der Hoek de prijswinnaars bekend maakte en de prijzen uitreikte. De eerste prijs ging naar stichting De Baan voor hun project Baanmaatjes en Friends. De tweede prijs werd gedeeld door twee projecten te weten stichting Meetingz met een project in de Boerhaavewijk met huiskamerfunctie voor moeders en kleine kinderen in de buurt waar de Nederlandse taal en opvoeden centraal staan. Het andere project was van Rebup Haarlem. Het project is pubers voor pubers. Rebup is geen hangplek maar een ontmoetingsplaats voor jongeren die naast het ontmoeten elkaar ook helpen. Alles op vrijwillige basis, maar een havo’er helpt een vmbo’er met bv. huiswerk. De aanmoedigingsprijzen waren voor: Leger des Heils, Youth voor Christ Haarlem, Stichting Ngoma Kongo, St. paardrijden Gehandicapten Kennemerland en Vluchtelingewerk Haarlem. Een geweldig geslaagd initiatief van de diaconie, die wederom geconstateerd heeft dat er vele goede projecten zijn voor iedereen. Door ziekte van de algemeen secretaris heeft Govert Jeronimus de organisatie op zich genomen. Daarvoor onze hartelijke dank.
17
Organisatie De diaconie wordt gevormd door de algemene diaconale vergadering waarin alle diakenen uit de wijken en de door hen afgevaardigde diaconale medewerkers zitting hebben (verder de diaconie genoemd). De diaconie is een kerkelijke rechtspersoon. De diaconie bepaalt in haar vergadering het diaconale beleid in Haarlem. Vanuit elke wijk wordt een diaken als afvaardiging naar de Algemene Kerkenraad en een diaken als afvaardiging naar het College van Diakenen benoemd. In dit College hebben dus zes diakenen zitting ( drie vanuit de Algemene Kerkenraad en drie vanuit de wijkdiaconie). Dit College is het dagelijks bestuur en benoemt uit haar midden een voorzitter, penningmeester en secretaris. Het College is over de dagelijkse diaconale praktijk verantwoording schuldig aan de diaconie. De diaconie als geheel vraagt goedkeuring van haar beleid aan de algemene kerkenraad van de Protestantse gemeente te Haarlem. Om de dagelijkse werkzaamheden van de diaconie vorm te geven zijn er op het diaconaal bureau drie medewerkers werkzaam. Te weten een algemeen secretaris (1,0 fte),een boekhouder/administrateur. (0,4 fte) en een interieurverzorgsters (0,2 fte) Om diaconale bewustwording in de gemeente te bevorderen is publiciteit erg belangrijk en mogelijk via de wijkbladen. De wijkdiaconieën maken daar al gebruik van. Om het werk van de diaconie te financieren beschikt de diaconie over verschillende geldstromen. Gemeenteleden dragen bij door de wekelijkse collecten in de kerkdiensten en door de jaarlijkse giroactie kerkelijk maatschappelijk werk. Verder dragen andere diaconieën als het parochieel charitatieve instituut bij voor het noodfonds van de diaconie. Ook zijn er inkomsten vanuit het vermogen van de diaconie en tot slot wordt voor delen van het diaconale werk subsidie aangevraagd bij de burgerlijke gemeente Haarlem.
18
Een gering tekort op de jaarrekening wordt binnen het beleid van de diaconie geaccepteerd omdat het van belang is dat het diaconale werk voortgang kan vinden Naast het bestuurlijke werk en de dagelijkse werkzaamheden op het diaconaal bureau, zijn er ook andere organisaties werkzaam in het gebouw van de diaconie. De bovenste etage wordt verhuurd aan het Diaconaal Centrum Gevangenispastoraat en heeft de secretaris van het Fonds Urgente Noden Haarlem hier zijn kantoor, Ook worden er liturgieën, preken en ander kopieerwerk gedrukt op het bureau. Daarnaast is er voortdurend aanloop, veel telefoon, zijn er intensieve gesprekken en is er een zeer druk mailverkeer, dat gelukkig niet allemaal beantwoord hoeven te worden. Alles bij elkaar maakt het dat het diaconaal bureau aan de Wilhelminastraat een onmisbare poot is van het diaconaat in Haarlem.
19
Diaconie in de wijken JAARVERSLAG 2012
VAN DE WIJKDIACONIE PROTESTANTSE GEMEENTE HAARLEM SCHALKWIJK Diaconie is afgeleid van het Griekse woord “diaconia”. Het betekent dienst, dienen. De kerk ziet dit als een van haar belangrijkste taken, het dienen van je naaste, van de mensen en de wereld. In onze tijd zijn er, ondanks de sociale wetgeving en de daarbij horende voorzieningen nog altijd mensen die aan de rand van onze samenleving een moeizaam bestaan leiden. De diaconie probeert hen te helpen onder het motto: “helpen waar geen (andere) helper is.
20
Behalve het diaconaat, de hulp aan mensen dichtbij, in de stad en regio, is er ook het werelddiaconaat. Dat wil zeggen hulp, voor kortere of langere tijd, aan mensen elders in de wereld. ALGEMEEN Samenstelling diaconie in 2012 Johan v.d. Eijkhof Arie v.d Knokke
Arie Langeveld
Dini Korevaar Martin Polman Margje Ponstein
Henk Timmerman Jaap Vegter
- wijkdiaken, lid wijkberaad, regent diaken Antonie Gasthuyshofje - wijkdiaken, voorzitter van het College van Diakenen van de Protestantse Kerk Haarlem - wijkdiaken met bijzondere opdracht t.w. penningmeester College van Diakenen - secretaris - penningmeester - wijkdiaken, lid van College van Diakenen en de Algemene Kerkenraad - wijkdiaken, voorzitter, lid moderamen - wijkdiaken met bijzondere opdracht t.w. penningmeester College van Diakenen
De twee wijkdiakenen met bijzondere opdracht wonen de vergaderingen van de wijkdiaconie niet bij, zij zijn vrijgesteld van de reguliere werkzaamheden van de wijkdiaconie. De wijkdiaconie vergadert 1 x per maand op woensdagavond in de Ontmoetingskerk. In de maanden juli en augustus wordt niet vergaderd. Diaconale medewerkers Namens de diaconie zijn drie diaconale medewerkers actief in de wijk. Henny de Boer, Clara Heuzeveldt en Kees Kole verzorgen samen met de ouderenpastor de periodieke Avondmaalsvieringen in resp. Nieuw Meerwijk, wijkcentrum Laan van Berlijn en zorgcentrum
21
Schalkweide. Zij zorgen voor continuïteit in de vieringen. De vergaderingen van de diaconie wonen zij niet bij. Collectanten De groep collectanten is stabiel van samenstelling, waardoor de diensten geen problemen opleveren. Fijn om hier op te kunnen rekenen. Publiciteit Via het kerkblad “Samen Verder’ worden de wijkgemeente en belangstellenden maandelijks geïnformeerd over het werk van de “wijkdiaconie”: Henk Timmerman met de rubriek “uit de wijkdiaconie” Arie Langeveld met de rubriek “collecteopbrengsten” Dick Metz met de ZWO-nieuwsrubriek Dini Korevaar met het jaarverslag van de wijkdiaconie. HULPVERLENING Plaatselijk Werkgebied De wijkdiaconie is werkzaam in en voor de protestantse wijkgemeente Schalkwijk en het stadsdeel Schalkwijk. De diaconie biedt hulp op financieel, materieel en administratief gebied. In veel zaken werkt zij samen met de Centrale Diaconie. Individuele ondersteuning Dit betreft hulp bij het voeren van de thuisadministratie/ belastingzaken dan wel sociale begeleiding. In totaal betrof het vier aanmeldingen. In enkele gevallen konden we hierbij een beroep doen op ter zake deskundige gemeenteleden die incidenteel beschikbaar zijn. Aan vier personen werd eenmalige financiële hulp geboden en elf personen/gezinnen kregen voor de Kerstdagen een financiële gave. Diaconale vakantieweken In samenwerking met de Centrale Diaconie werden ook in het afgelopen jaar de diaconale vakantieweken geregeld voor het Roosevelthuis in Doorn en de Werelt in Lunteren.
22
Deze vakantieweken zijn zoals bekend bedoeld voor mensen met een fysieke- en of financiële beperking die anders niet met vakantie kunnen gaan. In totaal hebben dertien personen hiervan gebruik gemaakt en van deze weken genoten. Kerstattenties Voor de Kerstdagen zijn ook dit jaar als groet van de wijkgemeente weer kerststukjes bezorgd bij mensen die om uiteenlopende redenen een moeilijk jaar achter de rug hadden. In totaal werden 45 kerstattenties uitgereikt. Ook de 80-plus gemeenteleden kregen een attentie in de vorm van een Bijbels dagboekje of kerststukje. Landelijk, wereldwijd Financiële steun aan stedelijke, landelijke of wereldwijde projecten is in eerste instantie een taak van de Centrale Diaconie van de Protestantse Gemeente Haarlem, waar wij met de wijken Oost en Centrum toe behoren. De diaconieën van de drie wijkgemeenten beperken zich in hoofdzaak tot hulpvragen uit de wijkgemeenten zelf en het stadsdeel waarin zij zijn gevestigd. Alleen de Avondmaalsprojecten worden in de eigen wijkgemeenten uitgevoerd. Door middel van de collecten ondersteunt de wijkgemeente inclusief de Protestantse Gemeente Haarlem de wereldwijde en landelijke projecten en activiteiten ter bestrijding van armoede en rampen van Kerk in Actie/PKN. Zending Werelddiaconaat Ontwikkelingssamenwerking (ZWO) ZWO staat voor de organisatie van zending en werelddiaconaat in de plaatselijke gemeente, is onderdeel van Kerk in Actie. Onze wijkgemeente kent geen actieve werkgroep ZWO, wel vinden er ZWO-achtige activiteiten plaats zoals b.v. de actie schoenendoos van de kinderen. Dick Metz verzorgt met vaste regelmaat de ZWO rubriek in de kerkbladen van de wijkgemeenten Oost en Schalkwijk. Hierdoor
23
blijven de wijkgemeenten toch op de hoogte van het ZWO gebeuren. PROJECTEN Avondmaalsproject Vanaf 2012 ondersteunt onze wijkgemeente de stichting “Lekker Anders”. Lekker Anders is een leerproject in Haarlem waarbij verstandelijk gehandicapten een zinvolle dagbesteding kan worden geboden. Zij richten zich op de cateringmarkt. Ook in onze kerk waren zij enkele keren actief. Zij verzorgden o.a. het Paasontbijt waarvan veel mensen genoten hebben. Voedselbank Voor de voedselbank wordt al regelmatig gecollecteerd in de zondagse diensten. Vooral in de tijd van recessie blijkt dat helaas meer dan nodig. Om hieraan een extra bijdrage te leveren begon de diaconie met een doorlopende inzameling van droge en houdbare artikelen voor de Voedselbank. Via een speciale krat in de hal van de Ontmoetingskerk kunnen mensen elke zondag (of tussendoor in de week) hun bijdrage afgeven. Vervolgens worden deze artikelen afgedragen aan de Voedselbank die e.e.a. distribueert onder haar klanten. Meteen al bleek deze actie aan te slaan, elke week is de krat vol! Dit idee werd ons aan de hand gedaan door een gemeentelid en we hebben het uiteraard van harte overgenomen. Gebruikte postzegels, ansichtkaarten enz. Een vertrouwd beeld in de hal van de Ontmoetingskerk op zondag is het kleine houten kerkje waarin gebruikte postzegels, briefkaarten, ansichtkaarten enz. gedeponeerd kunnen worden. Deze simpele actie brengt verrassend veel geld op. De opbrengst van de verkoop van deze zegels en kaarten gaat naar Kerk in Actie. 40-dagen project Ook dit jaar nam de diaconie weer actief deel aan de viering van de 40-dagentijd. Zij verzorgde tijdens de sobere maaltijden de speciale collecten voor het collecteproject van Kerk in Actie en participeerde in één van de vespers.
24
Begrafenisproject Dit project kwam tot stand naar aanleiding van de Broodbankactie van de protestantse wijkgemeente centrum die het laatste werk van Barmhartigheid als thema had: “de doden begraven”. De diaconieën van de Lutherse kerk, Protestantse wijkgemeenten Schalkwijk, Oost en Centrum alsmede Haarlem Noord en Spaarndam hebben zich ten doel gesteld “present” te zijn bij begrafenissen van overleden Haarlemmers die zonder belangstelling van familie, vrienden of kennissen worden begraven. Het gaat dan om begrafenissen die van gemeentewege plaatsvinden. Deze begrafenissen vinden plaats op de begraafplaats Akendam in Haarlem Noord. De verwachting is dat het zal gaan om ca. 5 personen per jaar verspreid over heel Haarlem. Diakenen doen bij toerbeurt dienst. Inmiddels vond de eerste begrafenis van een inwoner van Schalkwijk plaats. Kennemer Gasthuis project Periodiek doen de diakenen van de wijkdiaconie dienst bij de zondagse vieringen in het Kennemer Gasthuis locatie Zuid (Schalkwijk). Zij geven aldus uitdrukking aan de verbondenheid van de wijkgemeente met de patiënten die deelnemen aan deze vieringen. Huiskamerproject De protestantse wijkgemeente faciliteert de Huiskamer door in de Ontmoetingskerk ruimte te bieden voor haar activiteiten op de woensdagmiddagen. De Wijkdiaconie ondersteunt de activiteiten van de Huiskamer financieel met een jaarlijkse vaste bijdrage. Hiervoor wordt 1 x per jaar gecollecteerd waarbij de diaconie zich heeft verplicht de opbrengst van deze collecte, indien nodig aan te vullen tot het toegezegde bedrag. Mocht de collecte eventueel meer opbrengen dan komt dat meerdere uiteraard ook ten goede aan de huiskamer. EXTERNE CONTACTEN Groot diaconaal overleg De wijkdiaconie neemt via de persoon van de voorzitter deel aan dit halfjaarlijks groot diaconaal overleg. Dit is een overlegplatform van
25
een aantal in Schalkwijk werkzame welzijnsinstellingen zoals Kontekst (maatschappelijk werk), het Loket (wegwijsfunctie), DOCK (samenlevingsopbouw) en diaconale instellingen zoals het Open Huis, de RK parochie Schalkwijk en de Protestantse diaconie Schalkwijk. Ook de ouderenpastor neemt regelmatig deel. Doel is: informatie-uitwisseling, bespreken nieuwe ontwikkelingen/knelpunten. Deze bijeenkomsten worden wisselend bij een van de deelnemers gehouden en voorafgegaan door een gezamenlijke lunch. HELPEN WAAR GEEN HELPER IS Dat is wat we doen als diaconie, zo motiveren we kernachtig onze opdracht. Maar er is een probleem want hoe komen we degene op het spoor die misschien gebaat zou zijn met hulp. Een probleem waar meer diaconieën tegenaan lopen, zo horen we. Hulpvragen is moeilijk, dat weten we allemaal. Liever proberen we het zelf zo lang mogelijk te redden, desnoods de schijn op te houden. Wat helpt is ons inziens in ieder geval een attente gemeente d.w.z. attent op signalen dat het niet goed gaat met iemand, er (financiële) zorgen zijn, of iemand die onder een last dreigt te bezwijken. Kent u zo iemand? Misschien wilt u eerst eens overleggen met ons? U bent welkom. Namens de diaconie van de Protestantse wijkgemeente Haarlem Schalkwijk H. Timmerman voorzitter E-mail:
[email protected]
26
D.Korevaar secretaris
Jaarverslag 2012 wijkdiaconie Centrum
De wijkdiaconie Centrum bestond in 2012 uit de volgende personen: Ati Chr. Blom is algemeen adjunct-voorzitter van de Wijkdiaconie. Zij is afgevaardigde naar de Classis en afgevaardigde naar het College van Diakenen en secundus voor de Algemene Kerkenraad, alsmede lid van de ZWO-commissie. Sietse Bouma is secundus voor het College van Diakenen tot september 2012. Vanaf september 2012 is hij afgevaardigde naar de Algemene Kerkenraad. Frans de Brujn is bevestigd als diaken in december 2012. Symone Gaasbeek-Wielinga is voorzitter en afgevaardigde naar de Algemene Kerkenraad tot haar aftreden in september 2012. Tevens is zij bestuurslid van Stem in de Stad en regent van Stichting Vrouwe- en Antonie Gasthuys. Fieke Prinsen is met ingang van september 2012 secundus voor afvaardiging naar het College van Diakenen. Henk Vonk is scriba van de Wijkdiaconie en bestuurslid van het DCG. Daarnaast is hij afgevaardigde naar het moderamen van de Wijkkerkenraad en met ingang van maart 2012 voorzitter van de Wijkkerkenraad. Anneke de Vries is lid van de Werkgroep Diaconaal Beleid van Stem in de Stad. Met ingang van september 2012 is zij voorzitter van de Wijkdiaconie.
27
Jaap van Dorp is tot zijn aftreden in september 2012 zgn. boventallig diaken, hij is scriba van de Algemene Kerkenraad. Medewerkers: Govert Jeronimus is penningmeester van de Wijkdiaconie en verricht werkzaamheden op het Diaconaal Bureau aan de Wilhelminastraat. Tevens is hij bestuurslid van de Stichting Urgente Noden voor Haarlem en Omstreken en bestuurslid van de Stichting Steunfonds SHDH ( Stichting Haarlemse Diaconale Huizen). Louis Mathijsen verricht werkzaamheden op het Diaconaal Bureau aan de Wilhelminastraat en is adviseur voor de Stichting Vrouwe- en Antonie Gasthuys. ________________________________________________________ Naast de taken in de eredienst, zowel in de Grote of St. Bavokerk als in de Nieuwe Kerk als in de Janskliniek, vonden verschillende activiteiten plaats waarin alle diakenen op hun beurt actief waren. Voor een deel betrof het de werkzaamheden die voortvloeien uit deelname aan één van de boven omschreven kerkelijke ambten; voor een deel ging het ook om andere activiteiten. DCG Het contact met het Diaconaal Centrum voor het Gevangenispastoraat werd onderhouden door Henk Vonk, die zitting heeft in het bestuur en door Ati Blom. Ati Blom woonde verschillende kerkgespreksdiensten bij en onderhield contact met de directeur, dominee Ype Viersen, namens de wijkdiaconie. Begin 2012 namen wij afscheid van dominee Anne Kooi. Mw. Helmine de Graaff werd aangesteld als diaconaal pastor; de wijkdiaconie nodigde haar uit voor een kennismaking in september 2012. Ati Blom verzorgde wederom de Paasgroeten: voor gevangenen in het buitenland zijn Paasgroetkaarten aangeschaft die door gemeenteleden werden verzonden aan de gevangenen. Diaconaal ouderenwerk
28
Het diaconaal ouderenwerk werd verricht door Fieke Prinsen. Zij onderhield veel persoonlijke contacten. Fieke Prinsen en Govert Jeronimus verzorgden het jaarlijks seniorenuitje. Er werd een kopje koffie gedronken in Spaarnwoude, waarna men met de pont het Noordzeekanaal overstak en vervolgens lunchte op de Zaanse Schans. Tot slot volgde er nog een rondvaart op de Zaan. Er waren 23 deelnemers en 8 chauffeurs. De dag is als een succes ervaren. Dit jaarlijks uitje voorziet in een behoefte van mensen die anders niet veel meer de deur uitkomen. De wijkdiaconie gaf steun bij de organisatie van de vakantieweken voor ouderen in het Roosevelthuis. Fieke Prinsen hielp waar nodig met het invullen van de aanmeldingsformulieren. Daarnaast werd er in verzorgingshuis “de Roos” maandelijks een gesprekskring gehouden, waarbij Fieke regelmatig een inleiding verzorgde. Ook bereidde zij in verzorgingshuis “de Roos” avondmaal bediening door dominee Luttikhuis voor. Met Pasen werden bloemen uitgedeeld aan gemeenteleden, die op hun beurt mensen in hun omgeving hiermee mochten verblijden. Zowel met Pasen als met Pinksteren werden ook in de Janskliniek bloemen uitgedeeld. De kerstattentie bestond dit jaar uit een bijbels dagboekje en werd door de ouderen in de gemeente zeer op prijs gesteld. ZWO & Missie Ati Blom bleef actief in de ZWO-commissie. In 2012 werd de relatie met Kerk in Actie beëindigd en viel het besluit als ZWO African Devine Church los van KIA financieel te blijven steunen. De wijkgemeente Centrum van de PGH zegde toe jaarlijks 15.000 euro bijeen te brengen middels o.a. collecteopbrengsten, oliebollen bakken, schaatsen voor Kenia, zingen voor Kenia, boekverkoop en concerten. Dit geld wordt gebruikt voor het opzetten van twee basisscholen per jaar, het stichten van twee scholen voor beroepsonderwijs en trainingen in de gezondheidszorg voor negentig vrouwen per jaar.
29
Fondsenwerving Het inzamelen van gelden ten behoeve van mensen die het nodig hebben is één van de activiteiten van de diaconie. Daartoe wordt wekelijks in de zondagse eredienst gecollecteerd., Ook wordt sinds 2005 de Broodbankactie georganiseerd door middel waarvan gemiddeld 5000 euro wordt opgebracht voor een jaarlijks vast te stellen doel. Het onderwerp fondsenwerving is ook aan de orde geweest in het overleg met de diaconieën Oost en Schalkwijk (zie hieronder) Stem in de Stad Het Oecumenisch Diaconaal Centrum Stem in de Stad is een organisatie, verdeeld over zeven maatschappelijk betrokken afdelingen die naast acht vaste krachten ruim 235 vrijwilligers telt. Het nieuwe gebouw aan de Nieuwe Groenmarkt is een ontmoetingspunt, waar dagelijks een kleine honderd, veelal kwetsbare mensen in de Haarlemse samenleving, een stukje thuis vinden. Stem in de Stad volbrengt een deel van onze diaconale taak. De contacten met Stem in de Stad bleven intensief in een voor Stem in de Stad turbulent jaar, waarin de adjunct-directeur halverwege het jaar niet meer terug bleek te keren nadat ze in 2011 ziek was geworden. Ook van de coördinator Secretariaat en Organisatie werd afscheid genomen. Ati Blom en Fieke Prinsen bleven beiden actief als 'opschepper' bij de Maaltijdvoorziening. Symone Gaasbeek bleef ook na haar aftreden als diaken actief als bestuurslid van Stem in de Stad. Anneke de Vries onderhield de contacten met de afdeling Diaconaal Werk. Iedere eerste zondag van de maand staat in de kerk een mand, waarin gemeenteleden koffie en thee ten behoeve van Stem in de Stad doneren. Samenwerking wijkouderling en diaken Het in het Beleidsplan van de Wijkdiaconie PGH- Centum gestelde doel om per ouderlingenwijk een diaken aan te stellen om hulp te bieden waar nodig, werd in een aantal wijken vorm gegeven.
30
Fieke Prinsen en Anneke de Vries hebben ieder contact met een wijkouderling en verrichten in overleg werkzaamheden in de betreffende wijk.
Diaconaal Bureau Vanuit het Diaconaal Bureau aan de Wilhelminastraat werd financiële steun verleend. Zowel Louis Mathijsen als Govert Jeronimus verrichten werkzaamheden als diaconaal medewerker op het Bureau. Zij voeren overleg over steunaanvragen, leggen zo nodig bezoeken af en assisteren bij intakegesprekken. Overleg diaconieën PGH Centrum, Noord, Oost, Schalkwijk en Lutherse Kerk In navolging van de bijeenkomst in 2011 werd in april 2012 opnieuw vergaderd met de diaconieën van Haarlem Oost en Schalkwijk. We spraken met elkaar onder andere over het concept beleggingsstatuut. Er is een commissie benoemd door het College van Diakenen, met als taak een vernieuwde manier van beleggen en beheren te ontwikkelen. De verdeling van steun aan goede doelen en de verhouding van te steunen lokale, landelijke en wereldwijde doelen was onderwerp van gesprek evenals fondsenwerving. Er is gesproken over het maken van een folder om mensen te motiveren bv. een legaat na te laten aan de Diaconie. We hebben het werk op het Diaconaal Bureau besproken. Er wordt door de medewerkers op het Bureau veel tijd en inspanning besteed aan toenemende aantallen arme mensen en uitgeprocedeerde asielzoekers. De op handen zijnde veranderingen in de Oosterkerk kwamen ter sprake zoals de plannen voor een Diaconaal Dienstencentrum aldaar. Er zijn ervaringen uitgewisseld met betrekking tot de wijze, waarop in de verschillende gemeenten het uitje voor senioren vorm krijgt. We hebben plannen voor samenwerking gemaakt. Ook hebben we gesproken over het organiseren van avondmaal voor mensen, die niet naar de kerk kunnen komen. Tot slot is gesproken over het concept-protocol voor het begraven van mensen, die geen geld hebben voor een begrafenis en bij wie
31
niemand de begrafenis van gemeentewege bezoekt omdat onbekend is of er familie en/of vrienden zijn (zie hieronder). In oktober 2012 vond een overleg plaats tussen de diaconieën van de PKN Haarlem Centrum, Noord, Oost, Schalkwijk en Lutherse Kerk over begrafenissen van gemeentewege. In 2011 was de opbrengst van de Broodbankactie bestemd voor een graf met monument en een waardige begrafenis voor Haarlemmers, die geen geld hebben voor een begrafenis en bekend zijn bij Stem in de Stad, Brijder Verslavingszorg en Leger des Heils. Vervolgens ontstond de wens om voor mensen, woonachtig in Haarlem, die van gemeentewege worden begraven zonder familie of vrienden ook een waardige begrafenis te verzorgen. In overleg met bovengenoemde diaconieën en Uitvaartcentrum Haarlem kwamen wij tot een protocol voor een waardige begrafenis op begraafplaats Akendam in Haarlem-Noord. In principe is een diaken aanwezig uit de kerkelijke wijk, vastgesteld aan de hand van het woonadres, van de overledene. De diaken spreekt een korte herdenkingstekst uit. Wij zijn verheugd over de samenwerking; naast de genoemde diaconieën vervult het Diaconaal Bureau aan de Wilhelminastraat een centrale rol. Prijsvraag Anneke de Vries nam zitting in de beoordelingscommissie van een door het College van Diakenen uitgeschreven prijsvraag. Deze prijsvraag wordt om de vijf jaar uitgeschreven voor sociale projecten met een diaconaal karakter, die gericht zijn op zwakkeren in Haarlem. Dit jaar werden zestien projecten met als thema “Jeugd en jongeren en hun toekomst” ingediend. Na beoordeling door de commissie van de ingediende presentaties met werkwijze, tijdschema en begroting werden in totaal acht prijzen toegekend. Er was een bedrag van vijftigduizend euro totaal beschikbaar gesteld. De eerste prijs van vijf-en-twintigduizend euro ging naar Stichting “de Baan” voor een project met jongeren met een verstandelijke handicap. Verder werd tweemaal een bedrag van vijfenzeventighonderd euro toegekend aan twee projecten, die beide als op één na beste werden beoordeeld en vijf andere initiatieven werden beloond met een stimuleringsprijs van tweeduizend euro.
32
Op deze manier is de Diaconie van de PGH ook zichtbaar in de Haarlemse samenleving. Symposium “De menselijke maat” Op 13 november 2012 bezochten namens de wijkdiaconie Ati Blom, Fieke Prinsen en Anneke de Vries het symposium “De menselijke maat” georganiseerd ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van de Stichting Fonds voor Urgente Noden voor Haarlem en Omgeving. De stichting verleent materiële hulp aan inwoners, die in een acute financiële noodsituatie verkeren en geen tijdig beroep meer kunnen doen op een zogenaamde voorliggende wettelijke voorziening, zoals de Wet Werk en Bijstand, de Pleegzorgwet of het Bureau Schuldhulpverlening. Het symposium belichtte de betekenis voor dit fonds van de veranderingen in het gemeentelijk beleid met betrekking tot de minima, dat is opgesteld door de Gemeentelijke Sociale Dienst. . Broodbankactie Ook in 2012 was de organisatie van de Broodbankactie een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van de diaconie. Met deze actie stelt de diaconie zich meerdere doelen: - Niet-kerkelijken duidelijk maken, dat de kerk, c.q. de diaconie zich bezighoudt met zorgverschaffing en praktische hulpverlening. - Aandacht geven aan een relevant maatschappelijk probleem. - Degenen die de opbrengst ontvangen zich gezien en gesteund laten voelen. - Duidelijk maken dat de Grote of St.Bavokerk niet alleen een toeristisch interessant monument is maar dat daarin een levende gemeente huist. In de voorbereidings-of broodbankcommissie zaten naast Sietse Bouma, die sinds 2008 de grote voortrekker is, Ati Blom, Henk Vonk en Anneke de Vries. Namens de diaconie van de Lutherse Kerk was Anneke van Grootheest actief. Na de eerste cyclus van de Zeven Werken van Barmhartigheid in 2011 te hebben afgesloten met “De doden begraven”, werd
33
opnieuw begonnen bij het eerste Werk: “De hongerigen voeden”. De opbrengst ging naar de Voedselbank in Haarlem. De openingsmanifestatie werd verzorgd door de drie dames van het gezelschap “Opera della Casa” met een optreden met een teug opera, een toef klassiek, een vleug operette en een scheut cabaret. De broodbankcommissie werd na afloop overspoeld met complimenten; het publiek in de Grote of St. Bavokerk had genoten van deze spectaculaire opening. Firma Koot Piano’s en Vleugels stelde gratis een vleugel ter beschikking. In het kader van de themabijeenkomst ter bevordering van bewustwording omtrent het onderwerp hield dhr. Cees Hack, bestuurslid van het Genootschap voor de Bakkerij en CEO en managing director van Orkla Food Ingredients/ Sonneveld een inleiding met als titel “Brood van oudsher een gezonde basis”. In de kooromgang waren twee interessante tentoonstellingen te zien. Aan de buitenwand hingen doeken, ons ter beschikking gesteld door het Historisch Museum van de expositie “Geen cent te makken” met als ondertitel “Van de middeleeuwse Broodbank tot de hedendaagse Voedselbank”. Het Noord Hollands Archief had ook afbeeldingen ter beschikking gesteld. Het geheel gaf een beeld van armoede vroeger en nu in Haarlem. Aan de binnenwand in de kooromgang hing de foto expositie “Van dak tot dak”, prachtige portretten van fotografe Heidi Borgart met begeleidende teksten van Martin van den Esschert in samenwerking met Joris Obdam, straatpastor bij Stem in de Stad. De heerlijke diakenbroodjes werden tegen kostprijs opnieuw gratis gebakken door de bakkers van Van Vessum le Patichou. Het Haarlems Dagblad was weer goed voor de publiciteit. Op maandag 17 december kon aan de secretaris van de Voedselbank, dhr. Kick Vergers een symbolische cheque ter waarde van 4650 euro worden overhandigd. Aan het bedrag hebben ook bijgedragen een betrokken gemeentelid met een gift van
34
vierhonderdvijftig euro en Rotary Haarlem e.o. met een donatie van vijfhonderd euro. Daarmee kwam een eind aan een succesvolle broodbankactie. Helaas moet opgemerkt worden dat de Broodbankcommissie meer moeite had met het werven van fondsen. Bij meerdere trouwe sponsoren klopten wij tevergeefs aan en naar het zich laat aanzien, zet deze trend zich voort. Namens Wijkdiaconie Centrum Protestantse Gemeente Haarlem, Anneke de Vries, voorzitter Driehuis, juni 2013
de hongerigen spijzen
35
Jaarverslag 2011 van de wijkdiaconie protestantse gemeente Haarlem Oost Inleiding Diakenen.... Presentie zonder pretentie in alle bescheidenheid Zo luiden de eerste regels van een gedicht en vanuit die geest probeert de diaconie te helpen waar geen helper is. Samenstelling diaconie in 2012 Wim Perre
Zannie Wiersma
Hans Peter van Dijk Geke Leistra Lilian de Zeeuw Marjan Mak Nel Schild Jos Reijnders Welmoed Davidson
wijkdiaken tot oktober 2012 lid Algemene Kerkenraad tot oktober 2012 voorzitter ad interim tot oktober 2012 voorzitter vanaf oktober 2012 lid Algemene Kerkenraad vanaf oktober 2012 penningmeester tot oktober 2012 lid College van Diakenen tot oktober 2012 ZWO diaken lid College van Diakenen secretaris diaken vanaf oktober 2012 diaconaal medewerkster diaconaal medewerkster diaconaal medewerker voor het gevangenispastoraat
36
Vergaderingen De wijkdiaconie vergadert één keer per maand op maandagavond in de Oosterkerk. In de maanden juli en augustus zijn er geen vergaderingen. Daarnaast gaan de diakenen naar de vergaderingen van de wijkkerkenraad, nemen zij deel aan de jaarlijkse Vergadering van Diakenen en is er een diaken afgevaardigd naar de Algemene Kerkenraad en naar het College van Diakenen. De diaconaal medewerker voor het gevangenispastoraat bezoekt de vergaderingen van het DCG. Tussen de drie wijkdiaconieën Centrum, Schalkwijk en Oost heeft op 23 april een overleg plaatsgevonden. 29 oktober kwamen we opnieuw bij elkaar. We hebben toen de intentie uitgesproken om de begrafenissen te bezoeken van een overleden Haarlemmer die zonder belangstelling van familie, vrienden of kennissen wordt begraven. Het gaat dan om een begrafenis die op kosten van de gemeente plaatsvindt. Eén van de diakenen zal dan aanwezig zijn. Erediensten De diakenen verzorgen de collecte afkondiging en samen met de collectanten zorgen zij voor de inzameling van de gaven. Bovendien hebben zij een actieve rol bij de viering van het Avondmaal. Beleid In het beleidsplan van de Protestantse Gemeente Haarlem is een stuk opgenomen over het ontwikkelen van een diaconaal dienstencentrum in de Oosterkerk. In de vergaderingen van de diaconie is hier vaak over gesproken en is het een terugkerend onderwerp op de agenda. De diaconie wil zich vooral richten op het project Schuldhulpmaatje en het opzetten van een eetgelegenheid. De vergadering van de PGH over het beleidsplan op 8 maart en de eerste jaarlijkse gemeentevergadering van de PGH op 22 november hebben in de Oosterkerk plaatsgevonden. De prijsuitreiking van de prijsvraag die door de Diaconie van de Protestantse Gemeente Haarlem was uitgeschreven, vond eveneens plaats in de Oosterkerk en wel op 19 december. Het motto was deze keer: Jeugd, jongeren en hun toekomst.
37
Diaconaal ouderenwerk Er is maandelijks een bijeenkomst in het Reinaldahuis. Daarbij zijn o.a. de predikant en een diaconaal medewerkster aanwezig. Ouderen in het Reinaldahuis, die dit willen, krijgen bezoek van Norma Philippus. In de Oosterkerk vinden wekelijks activiteiten plaats voor de senioren. Zo zijn er middagen met een soos en koersbal, spel of film, maar ook middagen waarop men van een high tea of koud buffet kan genieten of creatief bezig kan zijn met bijvoorbeeld kaarsen versieren. En ook dit jaar werd er twee keer een bustocht georganiseerd, waarvoor altijd veel belangstelling is. Met Kerst vond er de gebruikelijke kerstviering plaats. De senioren kregen als attentie een kerstbrood. Al deze activiteiten werden ook bezocht door niet gemeenteleden en werden georganiseerd door de seniorenleiding: Greet van Oosterhout, Fem Kock en Toos Rotteveel. Wijkwerk In het afgelopen jaar zijn een aantal personen geholpen bij belastingaangifte, aanvragen, de administratie ed. Ook kregen enkele personen financiële ondersteuning. Door diakenen, diaconaal medewerkers en vrijwilligers worden gemeenteleden regelmatig bezocht. Dit wordt erg op prijs gesteld. De diaconie heeft de diaconale vakantieweken onder de aandacht gebracht, maar er zijn geen gemeenteleden die hiervan gebruik hebben gemaakt. Verschillende activiteiten Palmpasen zijn er narcissen uitgedeeld en is gemeenteleden gevraagd ze te geven aan iemand die om wat voor reden het nodig heeft wat aandacht te krijgen. Met Pinksteren en Kerst waren er voor diverse mensen en groepen attenties. Zo kregen de zieken en enkele anderen met Pinksteren een mooie plant. Met Kerst was ervoor de 80-jarigen en ouder het dagboek Honigdroppels. Enkele gemeenteleden kregen een geldbedrag, een levensmiddelenpakket, kerstbrood of plant. Voor de gemeenteleden in het Reinaldahuis was er een doosje chocolade en de gedetineerden in De Koepel werden verrast met een boekje. Op 22 september is meegedaan met de Burendag en diaconie en gevangenispastoraat waren hier aanwezig met een kraam.
38
In het kader van Dankdag voor Gewas en Arbeid is op zondag 11 november een inzamelingsactie voor de Voedselbank gehouden. In de dienst van 18 november is aandacht geschonken aan het feit, dat ds. Egbert de Lint 10 jaar als predikant aan de Oosterkerk verbonden is. Zending Werelddiaconaat Ontwikkelingssamenwerking ( ZWO ) De ZWO kraam stond dit jaar drie keer in de wijkzaal. Gemeenteleden hebben dan na de dienst de mogelijkheid koffie, thee en andere producten uit de Derde Wereld te kopen. Bovendien kan er koffie en thee gekocht worden om aan Stem in de Stad te geven. In de 40-dagentijd is aandacht besteed aan de zes projecten van Kerk in Actie, die centraal stonden in die tijd en werden de deeldoosjes uitgedeeld. Ook is er weer gelegenheid geweest Paasgroeten te versturen. Van de mogelijkheid om Zendingskalenders te kopen, is goed gebruik gemaakt. Dit jaar was het de laatste keer dat ze gekocht konden worden, omdat Kerk in Actie door dalende verkoopcijfers heeft moeten besluiten na 2013 de kalender niet langer uit te geven. Het Tibetproject, dat aandacht vraagt voor de situatie vanTibetaanse kinderen in India, is voortgezet. Op de Burendag was er een kraam en de gemeentemaaltijd in november stond in het teken van Tibet. De opbrengst van de avondmaalscollecte is de komende tijd ook voor dit project.
39
Tot slot Het jaar 2012 was wederom voor het College van Diakenen een boeiend jaar waarbij wij ons weer op allerlei gebieden hebben kunnen inzetten. Een jaar waarin we nieuwe visies hebben neergelegd rond beleggingen en goede doelen. Wat de beleggingen betreft streven we naar duurzaamheid in onze portefeuilles en bij de goede doelen gaan we meer werken via Kerk in Actie i.p.v. zelf alle doelen steunen. De samenwerking met andere geloofsgemeenschappen in Haarlem is goed. De diaconie heeft in het verslagjaar veel werk mogen verzetten, maar we beseffen dat meer aangepakt zou kunnen worden. We hebben en zullen keuzes moeten maken om met de beschikbare kracht, tijd en financiën de gevraagde taken uit te kunnen blijven voeren. Het moge duidelijk zijn dat dit alleen mogelijk is dankzij diakenen en niet-diakenen. De inzet van wijk diaconieën met diaconale medewerkers is een goede ontwikkeling. De diaconie wil uitdrukking geven aan het Bijbels verlangen naar het goede leven en naar een rechtvaardige samenleving, waarin mensen om elkaar geven zodat niemand gebrek hoeft te leiden. Aan de basis van dat verlangen staat niet de keuze tussen afhankelijkheid of onafhankelijkheid, maar de keuze om naar elkaar om te zien en samen te zoeken naar de vrede en het goede voor de stad (Jeremia 29:7). Ook in Haarlem.
40
Heeft u na het lezen van het jaarverslag van de diaconie Haarlem interesse gekregen om mee te doen meldt u dan aan. Wilt u uw betrokkenheid met ons werk laten blijken middels een gift? Ons rekeningnummer is:
69.96.41.047 s
t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Haarlem
steunend
41