JAARVERSLAG 2011 COMMISSIE VOOR DE BEZWAARSCHRIFTEN GEMEENTE WIJDEMEREN
Inhoudsopgave
Hoofdstuk
pagina
Inhoudsopgave
3
Voorwoord
4
I
Inleiding
6
II
De bezwaarschriftencommissie 1. Taak en samenstelling 2. Doelstelling van de commissie
6 6 7
III
Cijfermatig overzicht behandeling van bezwaarschriften 1. Ontvangen bezwaarschriften 2. Werkvoorraad 3. Hoorzittingen en adviezen 4. Toelichting en conclusie
8 8 9 9 10
IV
Cijfermatige overzichten van afhandeling van bezwaarschriften 1. Afgehandelde bezwaarschriften 2. Inzet mediationvaardigheden 3. Termijn van afhandeling
12 12 13 14
V
Procedures in beroep en hoger beroep
15
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
3
Voorwoord Al vanaf het jaar van haar instelling beschikt de gemeente Wijdemeren over een commissie voor de bezwaarschriften. Tot de redenen die haar deden besluiten deze commissie in te stellen, behoort onder meer de zeeffunctie die van een onafhankelijk en deskundig advies over de ingediende bezwaarschriften uit zou gaan. De idee was dat de tussenkomst van de commissie aan de bij het geschil betrokken partijen een duidelijke vooruitblik zou bieden op hun onderscheidenlijke rechtsposities. Die wetenschap zou hen er van moeten weerhouden om de zaak in beroep aan de rechter voor te leggen. Uit de jaarverslagen kan voorzichtig de conclusie worden getrokken dat die opzet is gelukt. Het aantal beroepzaken na bezwaar is zeer gering te noemen. Minder duidelijk is waaraan dat succes exact te danken is. Voor een deel zal dat het gevolg zijn van een kosten- batenafweging van de appellant. Het starten van een rechtsgang is nu eenmaal minder laagdrempelig dan het indienen van een bezwaarschrift ter heroverweging van het besluit, al was het alleen maar vanwege de kosten (griffierecht, advocaatkosten, verlet- en reiskosten). Maar ook de tijd en de energie die het vergt, weerhouden veel appellanten ervan om hun verloren bezwarenprocedure aan de rechter voor te leggen, laat staan daarop hoger beroep bij de Raad van State te laten volgen. Het is echter een te simpele voorstelling van zaken om de indamming van de gerechtelijke vervolgprocedures uitsluitend aan deze ‘ontmoedigingsfactoren’ te wijten. Er zal ook zeker sprake zijn geweest van een ‘kansberekening’ op basis van de zaaksinformatie die de behandeling van het bezwaarschrift bij de commissie heeft opgeleverd. Wanneer we nader inzoomen op die behandeling, dan is de praktijk dat de bezwaarmakende partij in de meerderheid van de gevallen zonder professionele rechtsbijstand bij de commissie verschijnt. Aan het bezwaarschrift is dat veelal af te lezen: de argumenten geven duidelijk blijk van onvrede met het bestreden besluit, maar raken onvoldoende de juridische kern. Een goed voorbeeld daarvan zijn de procedures tegen de besluiten om een pand als gemeentelijk monument aan te wijzen. Veel bezwaarschriften werden ingediend, maar slechts zelden waren de argumenten te herleiden tot de gemeentelijke Erfgoedverordening. Ook bij bezwaarschriften tegen verleende omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen doet dat feit zich voor. Het bouwwerk wordt te groot, te nabij of te lelijk gevonden, maar nagelaten wordt om daar het bestemmingsplan of de Woningwet bij te betrekken. De commissie staat in die gevallen voor de vraag of zij de ontbrekende rechtsgronden als het ware moet ‘inlezen’, of dat zij zich moet beperken tot de schriftelijke en mondelinge uitingen die de reclamant over zijn ongenoegen naar voren brengt. De praktijk is dat voor het eerste wordt gekozen. De grondslag voor die keuze is te vinden artikel 8:69 Awb. Dit luidt als volgt: De rechtbank doet uitspraak op de grondslag van het beroepschrift, de overgelegde stukken, het verhandelde tijdens het vooronderzoek en het onderzoek ter zitting. De rechtbank vult ambtshalve de rechtsgronden aan. De rechtbank kan ambtshalve de feiten aanvullen. De commissie – als voorportaal van de beroepsfase – vult dus ambtshalve de rechtsgronden en de feiten aan. Maar hoe ver mag zij daarin gaan? Uit de Memorie van Toelichting (MvT) blijkt dat dit artikel geen oproep is om buiten de vordering te treden. Anderzijds roept de MvT wel op om verder te kijken dan alleen de geformuleerde bezwaren (‘grieven’). ‘Uit het ontbreken van bepaalde stellingen in het beroepschrift kan men immers niet zonder meer afleiden dat de appellant welbewust bepaalde gebreken niet aan de orde heeft willen stellen en derhalve in de gebreken zou willen berusten’. Interessant is ook wat de MvT stelt over het aanvullen van de feiten. Die bevoegdheid gaat namelijk niet zover ‘dat de rechter feiten aan zijn uitspraak ten grondslag kan leggen waarover partijen zich in de procedure niet hebben kunnen uitlaten’. Er zijn dus wel degelijk grenzen aan de ‘bemoeizucht’ van de commissie. Zij moet binnen het bereik van het bezwaar blijven en geen feiten bij het advies betrekken die niet met de betrokken partijen zijn gedeeld.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
4
Bij al haar interventies moet de commissie zich ervan bewust zijn dat niet de handhaving van het objectieve recht maar het bieden van rechtsbescherming het primaire oogmerk van het bestuursprocesrecht is, aldus de MvT. Het bieden van rechtsbescherming is dus de basis voor de advisering van de commissie. Daarbij past die welwillende houding ten opzichte van de reclamant. Niet in de zin van procesvoordeel, maar wel als het gaat om het bieden van een onpartijdige en deskundige omgeving waarin de bezwaarmaker de gemeentelijke overheid tegemoet kan treden. Vanuit die taakopvatting heeft de commissie zich weer een jaar van haar taken gekweten. Dit rapport doet daarvan – zoals te doen gebruikelijk – verslag. Met dank aan de opstellers, leg ik het de lezer graag ter aandachtige bestudering voor. Mr. J. Oosterkamp
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
5
I
Inleiding
De commissie voor de behandeling van bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren biedt hierbij haar jaarverslag aan over het jaar 2011. Dit jaarverslag verschaft inzicht in de taak en samenstelling van de commissie en de doelstelling van de commissie (hoofdstuk II). Hoofdstuk III geeft cijfermatige overzichten van de instroom van bezwaarschriften, de werkvoorraad, de hoorzittingen en de verstrekte adviezen. Tot slot volgt een toelichting en een conclusie door de commissie. Het team Bestuurlijk Juridische Zaken heeft zelf nog twee hoofdstukken aan het jaarverslag toegevoegd om een totaalbeeld te creëren van de bezwaar- en beroepsprocedures van de gemeente Wijdemeren. Hoofdstuk IV geeft inzicht in de collegebesluiten en de termijnen van afhandeling. Dit hoofdstuk besluit met een toelichting en conclusie. Ten slotte laat hoofdstuk V zien welke rechterlijke uitspraken gedaan zijn in beroep en in hoger beroep naar aanleiding van beslissingen op bezwaar.
II
De bezwaarschriftencommissie
1.
Taak en samenstelling
Op 4 mei 2010 hebben het college en de burgemeester de “Regeling Commissie bezwaarschriften Wijdemeren 2010” vastgesteld. De gemeenteraad heeft zich bij de bezwaarschriftencommissie aangesloten door op 16 september 2010 dezelfde “Regeling Commissie Bezwaarschriften Wijdemeren 2010” voor raadsbesluiten vast te stellen. Deze regelingen vormen de basis voor de bezwaarschriftencommissie. De commissie bestaat uitsluitend uit externe leden en plaatsvervangers. De leden maken geen deel uit van Wijdemeerse bestuursorganen en evenmin zijn ze werkzaam onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan van de gemeente Wijdemeren. Hoofdtaak van de commissie is het in het kader van de behandeling van bezwaarschriften horen van belanghebbenden en het bestuursorgaan en het op basis van dit horen en de op de zaak betrekking hebbende stukken adviseren aan het bevoegde bestuursorgaan. De commissie houdt zich bij haar taak aan de in de Algemene wet bestuursrecht en de Regeling Commissie bezwaarschriften Wijdemeren 2010 neergelegde regels. De commissie is onderverdeeld in twee kamers met een eigen taakgebied, te weten de Algemene Kamer en de Ambtenarenkamer. Voorzitter van de bezwaarschriftencommissie is de heer mr. J. Oosterkamp. Plaatsvervangend voorzitter is de heer mr. drs. J.Th. Schellekens. In de algemene kamer hebben zitting: Voorzitter: de heer mr. J. Oosterkamp Lid: mevrouw mr. B. Akciğer Lid: mevrouw mr. C.J. van Niejenhuis-Baijens Lid (tevens plaatsvervangend voorzitter): de heer mr. A.P. Diermanse Lid: mevrouw mr. drs. C.M. Prade Lid: de heer mr. drs. J.Th. Schellekens Lid (tevens plaatsvervangend voorzitter): de heer mr. G.L.M. Teeuwen Lid (tevens plaatsvervangend voorzitter): de heer mr. W.J.A. Vis Lid: mevrouw mr. T.H. ten Wolde
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
6
In de ambtenarenkamer hebben zitting: Voorzitter: de heer mr. drs. J.Th. Schellekens Lid (namens de werkgever): de heer mr. A.P. Diermanse; Lid (namens de werknemers): mevrouw mr. T.H. ten Wolde Plaatsvervangend voorzitter: de heer mr. W.J.A. Vis; Plaatsvervangend lid (namens de werkgever): mevrouw mr. drs. C.M. Prade Het secretariaat wordt bemenst door mevrouw mr. I.P.F. Olgers, mevrouw mr. I.M. Stroink en de heer E.A.M. van Gent. In 2011 heeft de commissie, wegens pensionering afscheid genomen van mevrouw mr. M.H.R. Hassing als secretaris van de commissie. 2.
Doelstelling van de commissie
De commissie oefent de taak uit zoals omschreven in artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), te weten het adviseren van de bestuursorganen van de gemeente over een te nemen beslissing op bezwaar. De commissie heeft hiermee een wettelijke rol in de rechtsbescherming van burgers, instellingen, bedrijven en medewerkers.
Voorts rekent de commissie het tot haar taak om 1. de kwaliteit van de besluitvorming te verhogen; 2. de - zogeheten - zeeffunctie te vervullen door gebreken in de primaire besluitvorming te (laten) herstellen, waardoor procedures bij de bestuursrechter worden voorkomen; 3. de communicatie tussen bestuur en burger te verbeteren; 4. een bijdrage te leveren aan een goede verhouding tussen het bestuur en de bestuurden door bezwaarmakers en andere belanghebbenden een luisterend oor te bieden en uitleg te geven over regelingen en procedures.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
7
III
Cijfermatig overzicht behandeling van bezwaarschriften
1.
Ontvangen bezwaarschriften: 90
Afdeling / 2011 Totaal Afdeling Ruimtelijke en 56 Economische Ontwikkeling 29 Bouwen, aanleggen, vrijstellingen 13 Handhaving Huisvesting Milieu 14 Overig Afdeling Maatschappelijke en Sociale Zaken Werk en inkomen WMO Gehandicaptenparkeerkaart (GPK) Subsidies Burgerzaken Onderwijs Huisvesting
17
Afdeling Openbare Werken Kapvergunningen Verkeersbesluiten Overig
3
Afdeling Financiën en Personeelsbeheer Ambtenarenrecht
9
Staf
5
70
2009 258
2008 110
41
225
76
16
18 4 11
29 0 0 5
13 16
32
23
3 2 4
5 1 2
5 13 1
4 8 3
2 3
1 2 2 3
5 5 2 1
2 3 1 2
3 7 2 1
70 5 1 1
1 9
68 2 0 4
1 9
1 3 1
64
2 4
9 6
53 6 5
2 5
4 3 2
3 2
90 103 373 Tabel 1 Overzicht ontvangen bezwaarschriften per afdeling
204
APV Bijzondere wetten Wob Totaal
2010
3
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
8
2.
Werkvoorraad
Voorraad bezwaarschriften per 1 januari 2011: Ingediend in 2011 Behandelde zaken in 2011 Voorraad bezwaarschriften per 31 december 2011 Tabel 2 Voorraad bezwaarschriften
34 90 92 32
Tabel 1 laat zien dat het aantal ingediende bezwaarschriften in 2011 met ongeveer 12% is gedaald ten opzichte van 2010. Deze dalende tendens laat zich lastig verklaren. Wellicht is de economische situatie hiervoor verantwoordelijk. Uit tabel 2 blijkt dat op 31 december 2011 een voorraad bezwaarschriften van 32 bestond. De voorraad wijkt nauwelijks af van 2010. 3.
Hoorzittingen en adviezen
De commissie heeft in het jaar 2011 in totaal op 23 avonden hoorzittingen gehouden. De Algemene Kamer is 20 keer bijeengekomen; de Ambtenarenkamer vergaderde 3 keer. De commissie heeft in 2011 ter zake van 59 bezwaarschriften adviezen verstrekt. De adviezen luidden voor het merendeel ongegrond, zie verder in onderstaande tabel (3). Een vergelijking is getrokken met de adviezen in andere jaren (tabel 4).
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
9
Aantal Afdeling Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling (Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Gegrond Afdeling Maatschappelijke en Sociale Zaken (Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Gegrond Afdeling Openbare Werken (Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Gegrond Afdeling Financiën, Personeel en Organisatie (Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Gegrond Staf (Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Gegrond
2011 39
2010 50 3 33 3
10
2009 233 10 32 8
14 1 7 2
4
18
2
5 0 2 3
10
110
1 8 1 11
83 27 0 0
0 0 1 3
0 1 0
10 52 6
2 14 2
1 1 0 1
1
86 146 1
2 10 2
0 4 0
2008 68
3 7 1 1
0 0 0 6
2 1 0
1 0 0 3
4 2 0
2 0 1
Totaal 59 70 367 93 (Kennelijk) niet ontvankelijk 4 15 175 17 Ongegrond 47 44 189 67 Gegrond 8 11 3 9 Tabel 3 Overzicht van in 2008 tot en met 2011 verstrekte adviezen van de commissie
Dictum/jaar % 2011 % 2010 % 2009 % 2008 Gegrond 13 16 1 10 Ongegrond 80 63 51 72 Niet ontvankelijk 7 21 48 18 Totaal 100 100 100 100 Tabel 4 Vergelijking voorgaande jaren adviezen van de commissie 4.
Toelichting en conclusie
Algemeen De cijfers over 2011 laten een daling zien van het aantal adviezen dat gegrond luidde. Het jaar 2009 laat in deze tabel geen representatieve cijfers zien in verband met het grote aantal bezwaarschriften met betrekking tot het Noordereinde. Het aantal adviezen dat ongegrond luidde, laat een stijging ten opzichte van voorgaande jaren zien.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
10
Per afdeling Afdeling Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling (thans: Ruimtelijke Ontwikkeling) Een relatief groot deel van de bezwaarschriften is gericht tegen verleende bouwvergunningen, al dan niet in combinatie met vrijstellingen. Het gaat daarbij vaak om bezwaren van buren of andere omwonenden tegen de bouw, aanbouw of verbouwing van een woning, ander gebouw of steiger. Ook tegen besluiten inhoudende een weigering van een bouwvergunning en tegen handhavingbesluiten (last onder dwangsom, weigering om handhavingbesluit te nemen) worden veel bezwaarschriften ingediend. Daarnaast zijn veel bezwaarschriften ingediend tegen de aanwijzing van gemeentelijke monumenten (9). In de tabel zijn deze bezwaarschriften verwerkt in de categorie “overig”. Van de 39 adviezen luidden 3 (gedeeltelijk) gegrond, 3 niet ontvankelijk en 33 ongegrond. Over het algemeen waren de besluiten goed voorbereid en goed gemotiveerd. Afdeling Maatschappelijke en Sociale Zaken (thans: Dienstverlening) Van de 10 adviezen van de commissie luidden 2 gegrond; 7 adviezen ongegrond en 1 niet ontvankelijk. Aandachtspunt voor de primaire besluiten met betrekking tot WMO, subsidies, huisvesting en onderwijs blijft het vermelden van de wettelijke grondslag. De besluiten inzake de Wet werk en bijstand waren goed gemotiveerd. Afdeling Staf In 1 zaak heeft de commissie geadviseerd het bezwaarschrift ongegrond te verklaren; Afdeling Openbare Werken (thans: Beheer Openbare Ruimte) In 4 zaken luidde het advies ongegrond. Afdeling Financiën Personeel en Organisatie (thans: Bedrijfsvoering) Ten behoeve van deze afdeling heeft de commissie in 2011 5 adviezen uitgebracht in ambtenarenzaken. In 2 zaken luidde het advies ongegrond en in 3 zaken gegrond. Medio 2011 heeft de gemeentelijke organisatie veranderingen ondergaan, met o.a. als gevolg dat bepaalde taken van de ene afdeling zijn overgeheveld naar een andere afdeling: de afdoening van kapaanvragen (Beheer Openbare Ruimte) is overgeheveld naar de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling. Ook heeft een verschuiving van taken plaatsgevonden als gevolg van de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
11
IV
Cijfermatige overzichten van afhandeling van bezwaarschriften
1.
Afgehandelde bezwaarschriften: 92
Totaal aantal Afdeling Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
2011 59
2010 63
2009 271
2008 102
(Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Ingetrokken Gegrond (en gedeeltelijk gegrond)
3 34 20 2
8 32 16 7
86 149 31 5
8 50 39 5
Afdeling Maatschappelijke en Sociale Zaken
15
23
28
25
(Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Ingetrokken Gegrond
1 8 4 2
2 9 8 4
2 12 12 2
1 8 15 1
Afdeling Openbare Werken
4
8
116
17
(Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Ingetrokken Gegrond (en gedeeltelijk gegrond)
0 4 0 0
1 1 6 0
83 30 3 0
3 4 8 2
Afdeling Financiën en Personeelsbeheer
9
1
3
2
Ongegrond (Kennelijk) niet ontvankelijk Ingetrokken Gegrond
4 0 4 1
0 0 0 1
0 0 3 0
0 1 1 0
Staf
5
9
10
3
(Kennelijk) niet ontvankelijk ongegrond Ingetrokken Gegrond
0 1 4 0
2 1 6 0
4 2 4 0
2 0 0 1
Totaal
92
104
428
149
(Kennelijk) niet ontvankelijk Ongegrond Ingetrokken Gegrond
4 51 32 5
13 43 36 12
175 193 53 7
15 62 63 9
Tabel 5 Overzicht afgehandelde bezwaarschriften per afdeling
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
12
In 2011 zijn in totaal 92 bezwaarzaken afgehandeld. In 32 zaken heeft de bezwaarmaker het bezwaarschrift (al dan niet na een tegemoetkoming door het bestuursorgaan) vóór of na de hoorzitting of zelfs na een advies van de commissie ingetrokken. In de resterende 60 zaken heeft het college een besluit genomen. Het besluit luidde in 4 zaken (kennelijk) nietontvankelijk, in 51 zaken ongegrond en in 5 zaken gegrond. Ten opzichte van 2010 is het aantal gegronde bezwaren met bijna 60% gedaald.
2.
Inzet mediationvaardigheden
Al enige jaren maakt de gemeente incidenteel gebruik van ‘mediationvaardigheden’ bij de behandeling van bezwaarschriften, ook wel ‘premediation’ genoemd. Medewerkers benaderen degene die bezwaar maakt of wenst te maken op informele wijze en zij proberen in een gesprek een oplossing te vinden voor de zaak waartegen bezwaar is gemaakt. Soms gaat het alleen om onduidelijkheid en is de klant al geholpen met wat extra informatie. Op deze wijze zijn ook in het verleden al vele bezwaarschriften voorkomen of ingetrokken. Medewerkers van bijna alle afdelingen in de gehele organisatie, die contacten hebben met burgers en die met bezwaren van burgers te maken hebben, hebben een 2-daagse training ‘premediation’ gevolgd. Het doel hiervan was extra gespreksvaardigheden te ontwikkelen en de aandacht te vestigen op de mogelijkheden voor het oplossen van geschillen (i.c. bezwaren) op een laagdrempelige manier. Uiteindelijk heeft de aandacht voor het oplossingsgericht werken geleid tot het inbedden van ‘premediation’ in de procedure voor de behandeling van bezwaarschriften. In het Memorandum zijn enkele vragen over de inzet van premediation opgenomen, die de betreffende medewerker moet invullen. Vanaf 2011 is per zaak geregistreerd of mediation is toegepast en tot welk resultaat dit heeft geleid. En indien geen premediation is toegepast, wat de reden daarvoor is. Dit jaarverslag van 2011 is dan ook het eerste waarin de resultaten van premediation zijn neergelegd, zoals hieronder is weergegeven. Hierbij wordt aangetekend dat deze registratie nog niet optimaal is en dat het streven is deze in de komende periode te verbeteren. Totaal aantal behandelde bezwaarschriften Geen premediation van toepassing
92 16
Geen premediation
26
Redenen: kennelijk niet ontvankelijk, besluit gewijzigd of ingetrokken zonder premediation 2 oude zaken (<2011, geen premed. voorgesteld), overige zaken leenden zich niet voor premediation
Premediation voorgesteld, geen 23 belangstelling bij belanghebbende(n) Premediation toegepast, geen resultaat 7 Bezwaarschrift is ingetrokken Premediation toegepast, wel resultaat 20 Tabel 6 Overzicht inzet premediation tijdens behandeling bezwaarschriften Toelichting: Bij 50 van de 92 behandelde bezwaarzaken is premediation ingezet (54%). Hiervan is in 20 gevallen resultaat geboekt (40%), wat geleid heeft tot intrekking van het bezwaarschrift. In 23 zaken (46%) bestond voor bezwaarmaker(s) geen belangstelling voor een andere oplossing dan de bezwaarschriftenprocedure.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
13
3.
Termijn van afhandeling
De raad heeft zich tot doel gesteld om 80 procent van de ingediende bezwaarschriften binnen de wettelijke termijn te behandelen. Dit doel is echter vóór de invoering van de Wet Dwangsom en beroep geformuleerd. Op 1 oktober 2009 is de Algemene wet bestuursrecht uitgebreid met de “Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen”. Deze wetswijziging regelt dat het bestuursorgaan aan de aanvrager een dwangsom verbeurt als hij niet tijdig een beslissing neemt op diens aanvraag. Dit geldt eveneens voor het niet tijdig beslissen op een bezwaarschrift. De wettelijke termijn voor het afhandelen van een bezwaarschrift, in geval van een externe bezwaarcommissie, is bepaald op 18 weken, inclusief de mogelijkheid van een verlenging van de procedure met 6 weken. Sinds de invoering van genoemde wet is het doel: 100% van de bezwaarschriften afhandelen binnen de wettelijke termijn. In 2005 is 40 procent van de bezwaarschriften binnen de termijn afgehandeld; in 2006 is dit percentage verhoogd naar bijna 51, terwijl in 2007 71% binnen de wettelijke termijn is afgehandeld. In 2008 is 79% van de bezwaarschriften binnen de termijn van 14 weken afgehandeld en in 2009 93%. In 2010 is 93% afgehandeld binnen de nieuwe wettelijke termijn. In 2011 is 97% binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Aantal Percentage Totaal behandeld 92 100 Ingetrokken 32 35 Totaal Collegebesluiten, waarvan 60 65 < 18 weken 58 97 ≥ 18 weken 2 3 Tabel 7 Overzicht termijnen afgehandelde bezwaarschriften
De behandeltermijnen laten in 3% van de gevallen een overschrijding zien. De redenen voor de termijnoverschrijding is in 1 zaak gelegen in het feit dat het college na het advies van de commissie nader advies moest inwinnen bij een extern deskundige (overschrijding bedroeg 3 weken). In de andere zaak is het bezwaarschrift, naar later bleek, ten onrechte naar de rechtbank gezonden om daar als beroepschrift te laten behandelen (overschrijding bedroeg 26 weken). In dit laatste geval had de bezwaarmaker met een beroep op de Wet Dwangsom een ingebrekestelling ingediend en is de maximale dwangsom van € 1.260,00 verbeurd.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
14
V
Procedures in beroep en hoger beroep
Rechtbank
niet-ontvankelijk onbevoegd ged. gegrond/ged. nietontvankelijk ged. ongegrond/ged.nietontvankelijk gegrond ongegrond totaal
1
Aantal zaken 2010 4 1 0
Aantal zaken 2009 2 0 0
Aantal zaken 2008 1 0 1
Aantal zaken 2007 1 0 0
Aantal zaken 2006 2 0 1
0
0
0
1
0
0
7 11 19
3 10 18
5 12 19
8 6 17
8 10 19
8 15 26
7 1 1** 8
4 7* 1 12
1 3 0 4
1 3 1 5
2 1 0 3
0 2 0 2
0 0 0 0
0 0 1 1
0 0 1 1
0 1 0 1
1 0 0 1
0 0 0 0
Raad van State
gegrond ongegrond niet-ontvankelijk totaal
2
Aantal zaken 2011 1 0 0
Centrale Raad van Beroep
niet-ontvankelijk gegrond ongegrond totaal
Totaal aantal zaken 27 31 24 23 23 28 *in 1 van deze zaken had de gemeente hoger beroep ingesteld, dit werd ongegrond verklaard. De gemeente werd dus in totaal 5 keer in het ongelijk gesteld (4x gegrond en 1 x ongegrond). ** in 1 zaak luidde de uitspraak gedeeltelijk niet-ontvankelijk, gedeeltelijk gegrond
Afdeling
Aantal zaken
Rechtbank
REO
26
18
Raad van State/ Centrale Raad van Beroep 8
MSZ
1
1
0
OW
0
0
0
FPO
0
0
0
STAF
0
0
0
Totaal aantal zaken
27
19
8
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
15
Dictum gegrond De rechtbank heeft in 19 zaken uitspraak gedaan. Hieronder wordt kort het verloop van de procedure waarbij het beroep gegrond is verklaard geschetst. In zeven zaken luidde het dictum van de rechtbank gegrond. In geen van deze zaken is bij de beslissing op bezwaar contrair aan het advies van de bezwaarschriftencommissie beslist. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) heeft in 8 zaken (2 x eerste en enige aanleg en 6x hoger beroep) uitspraak gedaan. In 7 zaken is de gemeente in het ongelijk gesteld.
Rechtbank J.H. B. en J. B./ Gemeente Wijdemeren Het college heeft aan C.G. een bouwvergunning eerste fase en vrijstelling op grond van artikel 19, tweede lid, WRO verleend voor het oprichten van een restaurant met bedrijfswoning. Daarnaast is ontheffing van de Bouwverordening verleend voor de aanleg van 36 parkeerplaatsen. Het hiertegen door J.H. B en J. B. gemaakte bezwaar is deels gegrond en deels ongegrond verklaard. Ter zitting bij de rechtbank heeft het college de motivering van het bestreden besluit ten aanzien van de bedrijfswoning, het parkeren en de inbreuk op de privacy van eisers aangevuld. De rechtbank is van oordeel dat het bestreden besluit in zoverre niet op een deugdelijke motivering berust en om die reden niet in stand kan blijven. De rechtbank verklaart het beroep om die reden gegrond en vernietigt het bestreden besluit, maar ziet wel aanleiding om de rechtsgevolgen van het bestreden besluit in stand te laten. P. B. e.a./ Gemeente Wijdemeren Deze zaak gaat over dezelfde bouwvergunning en vrijstelling als de hierboven genoemde. R.I. B. en S.P.M. B.-G./ Gemeente Wijdemeren Het college heeft het pand van eisers aangewezen als gemeentelijk monument. Het hiertegen ingestelde bezwaar is ongegrond verklaard. De rechtbank heeft het beroep gegrond verklaard omdat zij van oordeel is dat het bestreden besluit niet zorgvuldig is voorbereid, nu geen deugdelijk advies van de monumentencommissie aanwezig is, en bovendien niet deugdelijk is gemotiveerd, nu niet inzichtelijk is welke monumentale waarden de aanwijzing rechtvaardigen. De rechtbank vernietigt het bestreden besluit. R.I. B. en S.P.M. B.-G./ Gemeente Wijdemeren Deze zaak is een vervolg op bovenstaande zaak. Na de hierboven genoemde uitspraak van de rechtbank heeft het college een nieuwe beslissing op bezwaar genomen, zonder het bezwaarschrift opnieuw aan de bezwaarschriftencommissie voor te leggen. De rechtbank overweegt dat het beginsel van hoor en wederhoor, zoals dat ondermeer in artikel 7:9 van de Awb tot uitdrukking komt, meebrengt dat eisers, voordat de beslissing op bezwaar werd genomen, in de gelegenheid hadden moeten worden gesteld kennis te nemen van de aangepaste bouwhistorische verkenning en het advies van de monumentencommissie en daarop desgewenst te reageren. Om deze reden verklaart de rechtbank het beroep gegrond en wordt het bestreden besluit wederom vernietigd. De rechtbank heeft beoordeeld of de rechtsgevolgen van het bestreden besluit in stand kunnen blijven, maar is van oordeel dat het college onvoldoende heeft gemotiveerd dat de stal een zodanige architectonische en cultuurhistorische waarde bezit dat deze beschermenswaardig is als gemeentelijk monument. De rechtbank overweegt tenslotte dat het college eisers opnieuw dient te horen en opnieuw op hun bezwaar dient te beslissen.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
16
F.F.S. K. en P.G.M. K.v.S e.a./ Gemeente Wijdemeren Het college heeft onder verlening van een vrijstelling een bouwvergunning eerste fase verleend voor de bouw van een vrijstaande woning. Het hiertegen ingestelde bezwaar is gegrond verklaard. Ter zitting is gebleken dat de vergunninghouder op het perceel inmiddels op een andere plaats dan thans vergund een bouwwerk heeft gerealiseerd waarvoor het college eveneens een bouwvergunning heeft verleend. De rechtbank is van oordeel dat de onderhavige vergunning zich niet verdraagt met de nieuwbouw die op grond van een nadere vergunning reeds is gerealiseerd. Onder die omstandigheden kan het bestreden besluit, hoewel het aan de wettelijke eisen voldoet, geen stand houden. De rechtbank vernietigt vervolgens zowel het bestreden besluit al het primaire besluit en overweegt dat het college dient te bezien of thans nog nadere besluitvorming relevant is. J.A.L. R. en M. R.-B. /Gemeente Wijdemeren Het college heeft aan M.J.A. de L. een persoonsgebonden gedoogbeschikking verleend voor een berging en carport op haar perceel. Eisers hebben in een eerder stadium bezwaar en beroep aangetekend tegen dit besluit en het college meermalen verzocht om handhavend op te treden. In een eerdere uitspraak (opgenomen in jaarverslag 2010) heeft de rechtbank het beroep van eisers gegrond verklaard en het college opgedragen binnen vier weken een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen. In de nieuwe beslissing op bezwaar heeft het college aangegeven dat het handhavingstraject zal worden opgestart. Vervolgens hebben eisers het college in gebreke gesteld en beroep aangetekend tegen het uitblijven van een beslissing op hun handhavingsverzoek. Daarop heeft het college een nieuw handhavingsbesluit genomen. De rechtbank is van oordeel dat eisers terecht beroep hebben aangetekend tegen het niet tijdig nemen van een besluit op de handhavingsverzoeken. De rechtbank verklaart het beroep tegen het uitblijven van het besluit om die reden gegrond en stelt de verbeurde dwangsom vast op € 1260,-. M.J.P. W. en R. v.d. H./ Gemeente Wijdemeren Het college heeft aan vergunninghouder een bouwvergunning eerste fase en een bouwvergunning tweede fase verleend voor het oprichten van een dienstwoning ten behoeve van een wasserij. De hiertegen aangetekende bezwaarschriften zijn ongegrond verklaard. De voorzieningenrechter is van mening dat de zaak zich leent voor toepassing van artikel 8:86 Awb (kortsluiting), zodat zowel op de voorlopige voorziening als op het beroep wordt beslist. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is niet aannemelijk geworden dat het oprichten van een bedrijfswoning noodzakelijk is ten behoeve van de bestemming. De plannen waar vergunninghouder over spreekt zijn naar het oordeel van de voorzieningenrechter zo weinig concreet dat daar op dit moment geen rekening mee hoeft te worden gehouden. Om die redenen verklaart de voorzieningenrechter het beroep gegrond en wordt het bestreden besluit vernietigd, voorzover het de eerste fase betreft, wegens strijd met het bestemmingsplan. Daarmee ontvalt ook de grond aan de bouwvergunning tweede fase, zodat het besluit ook wat dat betreft wordt vernietigd. De voorzieningenrechter voorziet vervolgens zelf in de zaak en bepaalt dat de gevraagde vergunningen worden geweigerd en dat deze uitspraak in de plaats komt van het vernietigde besluit.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
17
Raad van State L. M.
Het college heeft het verzoek om handhavend op te treden tegen het voorgenomen gebruik van het perceel afgewezen. Het hiertegen ingediende bezwaar heeft het college ongegrond verklaard. De rechtbank verklaart het hiertegen ingediende beroep gegrond en draagt het college op een nieuwe beslissing op het bezwaar te nemen, omdat geen sprake is van bijzondere omstandigheden zodat het college niet van handhaving mocht afzien. Tegen de uitspraak van de rechtbank is door S. e. a. hoger beroep ingesteld. Hangende deze procedure heeft het college conform de uitspraak van de rechtbank een nieuwe beslissing op het bezwaarschrift genomen en een last onder dwangsom opgelegd. De Afdeling overweegt ten eerste dat het door S. e.a. ingestelde hoger beroep niet-ontvankelijk is, nu niet zij eigenaar zijn van het perceel, maar werkmaatschappij S. II B.V. e.a. Niet aannemelijk is geworden dat in het hoger beroepschrift sprake is geweest van een verschrijving. De beoogd exploitante La M. i.o. kan niet als overtreder worden aangemerkt nu zij ten tijde van belang nog geen handelingen ter exploitatie van de jachthaven verrichtte. M. Projectontwikkeling B.V. tenslotte is geen eigenaar van het perceel en om die reden ook geen belanghebbende. Met gebruikmaking van artikel 6:24 gelezen in samenhang met artikel 6:18 en 6:19 van de Awb wordt de nieuwe beslissing op bezwaar ook geacht voorwerp te zijn van dit geding. De last onder dwangsom is gericht aan dezelfde vennootschappen die ook het hoger beroep hadden ingesteld. Nu ook ten tijde van dat besluit, geen van deze vennootschappen eigenaar, dan wel exploitant was van het perceel, is dat ten onrechte gebeurd. De Afdeling vernietigt de beslissing op het bezwaarschrift. F. B.
Het college heeft aan F. B. vrijstelling en bouwvergunning verleend voor het plaatsen van twee steigers en een schutting. Het hiertegen door zijn buurman H. ingestelde bezwaar is door het college ongegrond verklaard. De rechtbank heeft het hiertegen door H. ingediende beroep gegrond verklaard en het college opgedragen een nieuw besluit te nemen. Ter uitvoering van deze uitspraak heeft het college het bezwaar gegrond verklaard en de aan F.B. verleende bouwvergunning ingetrokken. Het door F.B. tegen de beslissing op bezwaar ingestelde beroep is door de rechtbank ongegrond verklaard. Vervolgens heeft F. B. hoger beroep aangetekend. De Afdeling is van oordeel dat de rechtbank ten onrechte niet heeft onderkend dat het door F. B. aangevoerde beroep op het vertrouwensbeginsel dient te slagen. Hiertoe overweegt de Afdeling dat uit het feitencomplex aannemelijk is te achten dat door of namens het college bij F.B. het gerechtvaardigde vertrouwen is gewekt dat hem vrijstelling en bouwvergunning zou worden verleend voor het oprichten van de steiger. Het college heeft niet deugdelijk gemotiveerd dat geen sprake is van bijzondere omstandigheden op grond waarvan het college had moeten afwijken van het beleid.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
18
A. Z. Het college heeft aan M.J.P. een monumentenvergunning verleend voor het aanleggen van een tijdelijk parkeerterrein en het aanbrengen van een tijdelijke dam met duiker over een sloot op het perceel. Het hiertegen door o.a. A. Z. ingediende bezwaar en beroep is ongegrond verklaard. De Afdeling overweegt dat A. Z. met recht betoogt dat de rechtbank heeft miskend dat aan dat de monumentenvergunning voorziet in een vergunning voor bepaalde tijd en dat aan deze vergunning voorwaarden kunnen worden verbonden. Uit de stukken en de toelichting ter zitting is gebleken dat het college heeft beoogd een vergunning te verstrekken voor het tijdelijk wijzigen van een monument, maar het heeft ten onrechte en in strijd met de rechtszekerheid nagelaten hieraan een termijn te verbinden. De Afdeling verklaart het hoger beroep gegrond en het vernietigt de uitspraak van de rechtbank en het primaire besluit voorzover daaraan geen voorwaarden zijn verbonden. Vervolgens voorziet zij zelf in de zaak en bepaalt zij dat aan de vergunning een aantal voorwaarden worden verbonden. H. Aan H. is een last onder dwangsom opgelegd teneinde het gebruik van een deel van zijn perceel als beeldentuin te staken en gestaakt te houden. Het hiertegen ingestelde bezwaar en beroep zijn ongegrond verklaard. De Afdeling heeft in hoger beroep geoordeeld dat het college op een onjuiste wijze uitvoering heeft gegeven aan de uitspraak van de rechtbank. Het college had ter uitvoering van die uitspraak nieuwe beslissingen op de bezwaren moeten nemen in plaats van nieuwe primaire besluiten. Daarnaast had de rechtbank het college opgedragen de juistheid van de stelling van S. te onderzoeken dat er nieuw gebleken feiten of omstandigheden zouden zijn, in die zin dat het aantal gereed staande sokkels is uitgebreid sinds het eerdere onherroepelijke besluit, die oplegging van een dergelijke last rechtvaardigen. Het besluit is daarom in strijd met het in artikel 3:2 van de Awb neergelegde zorgvuldigheidsbeginsel. De Afdeling vernietigt het besluit en draagt het college op om een nieuw besluit te nemen met inachtneming van deze uitspraak.
W. D./ R.E. v.d. B. Het college heeft geweigerd om aan V.d. B.een vrijstelling te verlenen voor het realiseren van een woning op zijn perceel. Nadat het bezwaar in eerste instantie nietontvankelijk en het daartegen ingesteld beroep gegrond was verklaard, heeft het college het bezwaar gegrond verklaard en de weigering herroepen. Een aantal jaren later hebben D.e.a. hoger beroep aangetekend tegen de uitspraak van de rechtbank. Een van de partijen die hoger beroep heeft ingesteld, was tijdens het instellen daarvan geen eigenaar meer van het naastgelegen perceel, zodat hij geen belang meer had bij voortzetting van de procedure. Dit hoger beroepschrift is nietontvankelijk verklaard. De andere partij die hoger beroep had aangetekend heeft dit weliswaar buiten de termijn gedaan, maar dit kan hem onder de gegeven omstandigheden (zij waren geen eigenaar en van het verlenen van de vrijstelling behoefde geen kennis te worden gegeven in een huis-aan-huisblad) niet worden aangerekend. De Afdeling gaat het geschil daarom inhoudelijk beoordelen. Vervolgens komt de Afdeling tot de conclusie dat op de plankaart geen cirkel is ingetekend, zodat ter plaatse geen woning is toegestaan. De Afdeling verklaart het hoger beroep gegrond en vernietigt de uitspraak van de rechtbank en de beslissing op bezwaar en draagt het college op een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
19
F. Het college heeft een melding ex artikel 8.19 Wm geaccepteerd voor een uitbreiding van de tijden voor het laden en lossen van paarden met de periode tussen 19.00 uur en 7.00 uur. Het hiertegen door F. gemaakte bezwaar heeft het college ongegrond verklaard. In een eerdere uitspraak heeft de Afdeling het beroep gegrond verklaard en het college opgedragen een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen. Deze nieuwe beslissing op bezwaar is onderwerp van geschil in de onderhavige zaak. De Afdeling verklaart het beroep wederom gegrond nu zij van oordeel is dat de motivering van het college geen stand kan houden. Het betoog van het college dat het hinniken en trappen slechts zelden voorkomt, treft geen doel. Ook geluid dat vanwege de inrichting slechts zelden wordt veroorzaakt, moet voldoen aan de gestelde geluidsgrenswaarden. Er wordt niet voldaan aan het vereiste dat de gevraagde verandering niet mag leiden tot andere of grotere nadelige gevolgen voor het milieu dan die de inrichting ingevolge de vergunning mag veroorzaken.
F. Het college heeft het verzoek om handhaving van F. in verband met geluidsoverlast van een manege afgewezen. Het hiertegen ingediende bezwaar is ongegrond verklaard. In beroep bij de Afdeling is deze beslissing op bezwaar echter vernietigd en heeft de Afdeling bepaald dat het college opnieuw op het bezwaar diende te beslissen. Vervolgens heeft het college wederom afwijzend besloten. De Afdeling is van oordeel dat het hoger beroep gegrond is, nu zij op dezelfde dag in een andere zaak een vernietiging heeft uitgesproken. Deze zaken hangen zodanig met elkaar samen dat hierdoor een motiveringsgebrek aan onderhavige zaak kleeft. De Afdeling draagt het college op een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen.
Wijdemeren, april 2011 de commissie voor de bezwaarschriften,
de secretarissen,
mr. I.P.F. Olgers,
de voorzitter,
mr. I.M. Stroink,
E.A.M. van Gent,
mr. J. Oosterkamp.
Jaarverslag 2011 van de Commissie voor de bezwaarschriften van de gemeente Wijdemeren
20