Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds TBI

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

2

Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds TBI

Inhoud

3 Kengetallen 4

Verslag van het bestuur

4

Profiel van het fonds

4 Organisatie 6

Financieel beleid van het fonds

9

Goed pensioenfondsbestuur

11

Financiële paragraaf

12

Beleggingenparagraaf

13

Pensioenparagraaf

14

Actuariële paragraaf

14

Risicobeheer

15

Toekomstparagraaf

16

Verslag van het verantwoordingsorgaan

17

Jaarrekening 2010

18

Balans per 31 december 2010

19

Staat van baten en lasten over 2010

19

Bestemming saldo baten en lasten

20

Algemene toelichting

24

Toelichting op de balans en staat van baten en lasten

37

Overige gegevens

38

Diversen

39

Actuariële verklaring

40

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

41 Bijlagen 42

Overzicht verzekerden

42

Demografie

43

Overzicht aangesloten ondernemingen

3


Kengetallen 2010

2009

2008

2007

2006

Deelnemers

572

614

548

558

569

Gewezen deelnemers

296

300

303

299

262

Pensioengerechtigden

381

364

339

303

280

1.249

1.278

1.190

1.160

1.111

Toeslagen actieven per 1 januari in %

0,70

2,80

3,20

2,20

n.v.t.

Toeslagen inactieven per 1 januari in %

0,00

0,00

1,60

0,90

1,00

3.732

3.743

3.204

3.364

3.444

(x € 1.000 )

Aantallen

Totaal

Reglementvariabelen

Premiebaten en pensioenuitkeringen Feitelijk te ontvangen premie

969

0

3.631

n.v.t.

n.v.t.

Gedempte premie

3.276

3.060

2.279

2.178

n.v.t.

Kostendekkende premie

3.302

3.084

1.945

2.046

n.v.t.

263

297

254

93

386

4.942

4.253

3.414

3.056

- Partnerpensioen

809

729

709

686

- Wezenpensioen

31

29

33

38

Incidenteel aanvullende premie

Pensioenuitvoeringskosten1 Pensioenuitkeringen

2

- Ouderdomspensioen

39

0

0

0

5.821

5.011

4.156

3.780

3.556

Aandelen

48.085

42.471

31.868

38.612

40.824

Vastrentende waarden

97.460

87.942

83.364

84.683

83.267

4.003

4.042

4.079

4.114

4.149

682

1.196

981

103

320

- Afkopen Totaal

Beleggingsportefeuille

Annuïteitenlening Overige beleggingen

Vermogenssituatie en solvabiliteit Pensioenvermogen3

158.203

132.992

135.189

114.716

122.593

Pensioenverplichtingen4

144.762

129.496

125.287

103.514

108.101

Aanwezige dekkingsgraad in %

109

103

108

111

113

Vereiste dekkingsgraad in %5

100

102

100

100

100

Minimaal vereiste dekkingsgraad in %

100

100

100

100

100

12,45

13,04

-5,04

-0,43

3,34

Beleggingsperformance Beleggingsrendement in % 1 2 3 4

5

3

D e kosten worden m.i.v. 2007 volgens RJ 610 gepresenteerd. M .i.v. 2007 is er een onderverdeling in de uitkeringen. M .i.v. 2007 wordt het pensioenvermogen bepaald op FTK in plaats van APP. M .i.v. 2007 worden de pensioenverplichtingen bepaald op FTK in plaats van APP. Het betreft hier uitsluitend de technische voorzieningen voor risico herverzekeraar en voor risico fonds. U ltimo 2009 is de credit rating van de herverzekeraar lager dan AA- en geldt voor het eerst een vereist eigen vermogen van 2,2%. In januari 2011 heeft De Nederlandsche Bank aangegeven dat herverzekerde fondsen vanaf 1 februari niet meer verplicht zijn om het kredietrisico te adresseren. Dat betekent dat er geen rekening meer hoeft te worden gehouden met een vereist eigen vermogen voor het kredietrisico en ook niet met een afslag bij de waardering van de vordering op de herverzekeraar. Het bestuur van het pensioenfonds heeft besloten de jaarrekening 2010 reeds te baseren op de nieuwe wetgeving. Ultimo 2010 wordt dan ook geen rekening gehouden met een vereist eigen vermogen voor het kredietrisico.

4


Verslag van het bestuur (x e 1.000)

Profiel van het fonds

opbouwpercentage van het ouderdomspensioen wordt

Stichting Pensioenfonds TBI, statutair gevestigd te

gecompenseerd. Het betreft uitsluitend compensatie van

Rotterdam aan het adres Wilhelminaplein 37, is opgericht op 18 februari 1983. De laatste statutenwijziging dateert

het werkgeversdeel; • Beschikbare premieregeling variabele bonussen:

van 8 december 2009. Het fonds is ingeschreven bij de

pensioenregeling waarin voor een gesloten groep

Kamer van Koophandel onder nummer 41128035.

deelnemers een beschikbare premie is toegezegd over hun variabele beloning.

Het fonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de koepelorganisatie Stichting voor

Het overlijdensrisico en arbeidsongeschiktheidsrisico

Ondernemingspensioenfondsen (OPF).

voor de actieve deelnemers is herverzekerd bij Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij.

Het fonds heeft tot doel uitvoering te geven aan de van toepassing zijnde (excedent) pensioenreglementen, zoals

Het fonds heeft de uitvoering van de pensioenregelingen

deze gelden voor TBI Holdings B.V. en de aangesloten

ondergebracht bij een aantal externe partijen.

ondernemingen. Het fonds voert de regelingen uit voor

Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij.

1.249 rechthebbenden (actieve deelnemers, gewezen

(Nationale-Nederlanden) voert de deelnemers- en

deelnemers en pensioengerechtigden) en heeft een belegd

uitkeringenadministratie uit, A&O Pensioen Services

vermogen van circa € 150 miljoen. Voor een specificatie

(A&O) verzorgt de jaarrekening en ING Investment

van de aangesloten ondernemingen wordt verwezen naar

Management (ING IM) is de vermogensbeheerder.

de bijlage.

Aon Hewitt Actuarial Services (Aon Hewitt AS) adviseert en begeleidt het bestuur van het fonds. Ook de

Het fonds voert de volgende pensioenregelingen uit:

certificerend actuaris is werkzaam bij Aon Hewitt AS.

• Pensioenregeling 2007: collectief beschikbare

Een gedragscode waarborgt de scheiding tussen advisering

premieregeling op basis van voorwaardelijk geïndexeerd

en certificering. Met de instellingen zijn ter zake

middelloon;

overeenkomsten afgesloten.

• Excedentregeling: individueel beschikbare premieregeling voor deelnemers met een salaris boven het maximum

Organisatie

salaris van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de

Bestuur

Bouwnijverheid of het Bedrijfstakpensioenfonds voor

Bij een ondernemingspensioenfonds telt het bestuur ten

de Metalektro;

minste evenveel vertegenwoordigers van werknemers en

• Prepensioenregelingen: een bruto- en een netto

pensioengerechtigden als van de werkgever. Het aantal

prepensioenregeling op basis van eindloon voor een

vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden is daarbij

gesloten groep deelnemers;

niet groter dan het aantal vertegenwoordigers van de

• Excedentregeling Metaal en Techniek: betreft de door

werknemers, tenzij het aantal pensioengerechtigden meer

het Pensioenfonds Metaal en Techniek gedispenseerde

dan 90 procent van de totale populatie bedraagt.

excedent pensioenregeling boven het jaarlijks door dit

De benoeming van de werknemersvertegenwoordigers

bedrijfstakpensioenfonds vast te stellen grensbedrag

vindt plaats na verkiezing door en uit de deelnemers.

van de bedrijfstakregeling. Het fonds betaalt hiervoor

De vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden

de doorsneepremie aan Nationale-Nederlanden

worden gekozen door en uit de groep van pensioen

Levensverzekering Mij;

gerechtigden. De werkgeversvertegenwoordigers worden

• Compensatieregeling vroegpensioen UTA: individueel beschikbare premieregeling voor UTA-medewerkers die

voor onbepaalde tijd benoemd door de Raad van Bestuur van TBI Holdings B.V.

op grond van de CAO voor de Bouwnijverheid voor de jaren 2006 tot en met 2009 gecompenseerd moeten

Stichting Pensioenfonds TBI kent een bestuur dat uit zes (6)

worden voor het vervallen van de vroegpensioenregeling,

leden bestaat. Het bestuur is verantwoordelijk voor het

voor zover deze niet reeds door een verhoging van het

beleid van het fonds.

5


Het bestuur van het fonds heeft de dagelijkse uitvoering

van TBI Holdings B.V. tot 1 juni 2010) namens de werk

van de werkzaamheden uitbesteed aan de volgende

gever, ing. H. van Keulen (directeur Heijmerink Bouw B.V.)

uitvoeringsorganisaties:

namens de deelnemers en J. Romijn (gepensioneerd directeur van B.V. Kunststoffenindustrie Attema (thans

Attema B.V.) en oud-bestuurslid van het fonds) namens Aon Hewitt AS de pensioengerechtigden. Er is een reglement

bestuursondersteuning;

verantwoordingsorgaan opgesteld, waarin de rechten A&O jaarrekening;

en bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan

Nationale-Nederlanden

worden beschreven.

pensioenen uitkeringenadministratie;

ING IM Intern toezicht vermogensbeheer.

Het intern toezicht is vormgegeven door middel van visitatie. Het bestuur zal de visitatiecommissie eens in

Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van

de drie jaar de opdracht geven het functioneren van

de pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste

(het bestuur van) het fonds kritisch te bezien, waarbij

uitvoering van de uitbestede taken.

in ieder geval de volgende zaken aan de orde komen: • het beoordelen van beleids- en bestuursprocedures,

Dagelijks bestuur

bestuursprocessen en de checks en balances binnen

Het dagelijks bestuur van het fonds wordt gevormd door de voorzitter en de secretaris. Het bestuur heeft uitsluitend bevoegdheden conform de statuten en reglementen van het fonds, overeenkomstig de vastlegging in de actuariële

het fonds; • het beoordelen van de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd; • het beoordelen van de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico’s op de langere termijn.

en bedrijfstechnische nota (ABTN). Het bestuur heeft ter administratieve en secretariële ondersteuning de heer J.D. van der Wel als ambtelijk secretaris aangesteld.

In 2009 heeft de visitatiecommissie voor het eerst haar

De ambtelijk secretaris is primair verantwoordelijk

toezicht uitgeoefend. De visitatiecommissie bestond uit:

voor het toezicht op de administratie en de financiën.

de heren W. Wittebol, J. Lindeman en H. Wiegers. In 2010

De heer Van der Wel zal per 1 mei 2011 met pensioen

is er geen toezicht door de visitatiecommissie geweest.

gaan en is in januari 2011 opgevolgd door mevrouw

Wel heeft het bestuur in 2010 nadere aandacht g eschonken

drs. J. Kooman AAG.

aan een aantal bevindingen van de visitatie uit 2009. Een belangrijke aanbeveling betrof het goed v astleggen van

Verantwoordingsorgaan

de taken van het dagelijks bestuur, de b eleggingscommissie

Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoor-

en de ambtelijk secretaris. Het bestuur heeft besloten dit

dingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het beleid

samen met de nieuwe ambtelijk secretaris verder vorm te

is uitgevoerd. In het verantwoordingsorgaan hebben zitting

geven en tijdens een studiedag voor het hele bestuur in

de heren ir. G.J. Woudenberg (voorzitter Raad van Bestuur

april 2011 te b ehandelen.

De samenstelling van het bestuur is als volgt: Naam

Functie

Vertegenwoordiging

Lid sinds

Einde zittingsduur

Dhr. W. Poldervaart MIM

Voorzitter

Werkgever

November 2004

Onbepaald

Dhr. mr. H.G.C. Schouten

Secretaris

Werkgever

November 2008

Onbepaald

Lid

Werkgever

Maart 2007

Onbepaald

Dhr. A. de Hoog Dhr. ing. F.W. van Meerkerk

Lid


Februari 2008

Eind 2011

Dhr. R. Lems

Lid

Werknemers

November 2003

Eind 2011

Dhr. R. van Breemen

Lid

Werknemers

November 2008

Eind 2012

6


Deelnemersvergadering

Binnen deze voorwaarden heeft het bestuur keuzevrijheid.

De deelnemers en pensioengerechtigden worden schriftelijk

Het beleggingsbeleid, in het bijzonder de beleggings

uitgenodigd voor de deelnemersvergadering die eenmaal

rendementen, zijn van wezenlijk belang; ze dienen namelijk

per jaar wordt gehouden. Bij belangrijke wijzigingen, zoals

overrente te creëren, waardoor toeslagen voor de inactieve

omschreven in de ABTN en statuten, legt het bestuur zijn

deelnemers mogelijk worden. De beleggingsmix bestaat

besluiten voor aan de deelnemers. Sinds 2009 wordt

voor 70 procent uit vastrentende waarden en voor

voor de deelnemers aan de excedentregeling

30 procent uit zakelijke waarden. Binnen de vastrentende

(individueel beschikbare premieregeling) een separate

waarden wordt in zowel staats- als bedrijfsobligaties

deelnemersvergadering georganiseerd door het fonds

belegd. De duration van de vastrentende portefeuille

en Nationale-Nederlanden tezamen.

is gelijk aan de duration van de VPV. De aandelen zijn wereldwijd belegd.

Financieel beleid van het fonds

Voor het deel van de middelen van het fonds waar geen pensioenverplichtingen tegenover staan, heeft het bestuur

Algemeen

meer beleggingsvrijheid. Deze middelen zijn in mei 2010

Het financieel beleid heeft als belangrijkste doelstelling

ondergebracht in een apart depot. De beleggingsmix voor

de financiële positie van het fonds te kunnen beïnvloeden.

dit tweede depot is, qua verdeling over vastrentende

Daartoe staan de volgende (hierna toegelichte) sturings

waarden en aandelen, gelijk aan die van het hoofddepot.

middelen ter beschikking: herverzekeringsbeleid,

Binnen de vastrentende waarden is er in het tweede depot

beleggingsbeleid, toeslagbeleid en premiebeleid.

echter geen sprake van duration matching.

Herverzekeringsbeleid

Toeslagbeleid

De aanspraken uit de regelingen die het fonds uitvoert

Actieve deelnemers

zijn volledig herverzekerd bij Nationale-Nederlanden.

Op de reeds opgebouwde pensioenaanspraken van actieve

Hiertoe is een pensioenverzekeringsovereenkomst van

deelnemers kan jaarlijks per 1 januari een toeslag worden

kracht die geldt voor de periode 1 januari 2007 tot en met

verleend. Uitgangspunt voor de hoogte van deze voorwaar-

31 december 2011. De verzekering van de verplichtingen,

delijke toeslagverlening is de ontwikkeling van de loonindex

voortvloeiend uit de volgens de pensioenregeling

bij TBI Holdings B.V. Het bestuur beslist jaarlijks in hoeverre

gedane toezeggingen, geschiedt op basis van jaarlijkse

de pensioenaanspraken van actieve deelnemers worden

affinanciering.

aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen reserve gevormd. De toeslagverlening wordt

De overeenkomst met de verzekeraar heeft de vorm van

gefinancierd uit een opslag op de premie en uit overrente

een garantiecontract. Dit houdt in dat de uitkering van

uit hoofde van het garantiecontract.

de opgebouwde en gefinancierde pensioenaanspraken door de verzekeraar wordt gegarandeerd. Ook betekent

Gewezen deelnemers en pensioengerechtigden

dit dat als bij verlenging van de overeenkomst voor de

Op de pensioenrechten van alle pensioengerechtigden en

toekomst zwaardere grondslagen worden toegepast,

op de pensioenaanspraken van alle gewezen deelnemers

bijvoorbeeld vanwege toegenomen levensverwachtingen,

kan jaarlijks per 1 januari een toeslag worden verleend.

de daaruit voortvloeiende verhoging van de Voorziening

Uitgangspunt voor de hoogte van deze voorwaardelijke

Pensioenverplichtingen (VPV) voor rekening komt van

toeslagverlening is de stijging van het consumenten

de herverzekeraar.

prijsindexcijfer alle huishoudens, zoals o fficieel wordt gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek

Beleggingsbeleid

(periode oktober-oktober). De toeslagverlening wordt in

Het bestuur kan het beleggingsbeleid slechts in beperkte

beginsel gefinancierd uit overrente uit hoofde van het

mate beïnvloeden, omdat het fonds een garantiecontract

garantiecontract. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in

heeft. De verzekeraar staat garant voor de uitkeringen nu

hoeverre de pensioenaanspraken en pensioenrechten

en in de toekomst. Daarom stelt de verzekeraar een aantal

worden aangepast.

voorwaarden ten aanzien van het beleggingsbeleid, bijvoorbeeld over duration matching en over het maximale

Het toeslagbeleid voor zowel actieve deelnemers als

percentage zakelijke waarden in de portefeuille.

gewezen deelnemers en pensioengerechtigden van het

7


fonds is voorwaardelijk. Dat houdt in dat er alleen een

− indien het volledig afzien van toeslagverlening op de

toeslag kan worden verleend wanneer er voldoende

opgebouwde pensioenaanspraken van de deelnemers

financiële ruimte aanwezig is.

niet voldoende is om het toeslagdepot positief te laten zijn, zal vervolgens een beperking plaatsvinden op de

Premiebeleid

in dat jaar in te kopen pensioenaanspraken, zodanig

Voor de Pensioenregeling 2007 geldt een collectief

dat het toeslagdepot niet negatief zal zijn.

toegezegde bijdrage van 36,3 procent van de pensioengrondslagsom. Hiervan komt 26,3 procent voor rekening

Resultaatbronnen

van de werkgever en 10 procent voor rekening van de

De financieel belangrijkste resultaatbronnen, die het fonds

werknemer. De collectief toegezegde bijdrage wordt door

kent, zijn: het resultaat op vrije reserve (inclusief beklemde

het bestuur in principe eens in de vijf jaar vastgesteld,

reserve), interest, toeslagen en premies.

synchroon lopend met de contractperiode. Bij de vast stelling van de hoogte van de totale pensioenpremie is het

Het resultaat van het fonds over boekjaar 2010 is positief

uitgangspunt dat de hoogte van de totale pensioenpremie,

en bedraagt € 9.945.

over de periode waarover deze wordt vastgesteld, ten minste gelijk zal zijn aan de kostendekkende premie over

Reserves

die periode. Op het moment van vaststellen wordt met het

Het fonds beschikt over reserves ter grootte van € 13.441.

aanwezige toeslagdepot rekening gehouden. Het toeslag-

Hierbij is steeds uitgegaan van een VPV die bepaald is

depot bestaat uit het verschil tussen de feitelijke betaalde

op actuele waarde. Voor deze bepaling publiceert

en de actuarieel benodigde premie.

De Nederlandsche Bank (DNB) maandelijks een rentetermijnstructuur met de actuele rentes, behorend

De kostendekkende premie omvat:

bij de verschillende looptijden.

• de actuarieel benodigde premie voor de reguliere pensioenopbouw en de dekking van de overlijdens-

Beleggingsopbrengst tweede depot

en arbeidsongeschiktheidsrisico’s;

In mei 2010 zijn de vrije middelen ondergebracht in een

• de opslag die het fonds nodig heeft voor het in stand houden van het vereiste eigen vermogen, zoals

tweede beleggingsdepot. De beleggingsopbrengst binnen dit depot bedraagt € 326.

vastgelegd in de pensioenwet; • een opslag voor de toeslagverlening voor actieve deelnemers;

Interest De afgedragen premies worden gestort in de premie

• de herverzekeringspremie;

reserve. De premiereserve bij Nationale-Nederlanden is

• alle uitvoerings- en advieskosten van het fonds.

belegd in een gesepareerd beleggingsdepot. Bij de vast stelling van de VPV en de actuariële premies wordt rekening

Aanwending van de premie

gehouden met een minimumbeleggingsrendement van

Jaarlijks stelt het bestuur vast of de totale pensioenpremie

4 procent per jaar. Het fonds heeft een garantiecontract

voldoende is om de totale kosten van de pensioenregeling

met verzekeraar Nationale-Nederlanden. Dit heeft de

te dekken. Dit geschiedt als volgt:

volgende consequenties:

• indien de totale pensioenpremie in enig jaar hoger,

• Negatieve overrente

respectievelijk lager is dan de kostendekkende premie in

Wanneer het werkelijk behaalde beleggingsrendement

dat jaar zal het verschil worden verrekend met het in het

lager is dan de in de VPV ingecalculeerde opbrengst van

fonds aanwezige toeslagdepot;

4 procent is er sprake van een negatieve overrente (voor

• indien in enig jaar de totale pensioenpremie, samen met

zover dit volgens het verzekeringscontract in aanmerking

het aanwezige toeslagdepot, niet voldoende is om de in te

wordt genomen bij de overrentebepaling). Het effect

kopen pensioenaanspraken te financieren, kunnen achter-

van het garantiecontract is dat dit niet direct ten laste

eenvolgens de volgende maatregelen worden genomen:

van het resultaat wordt geboekt, maar als vordering op

− de gewenste toeslagverlening op de opgebouwde pensioenaanspraken van de deelnemers zal zodanig

de herverzekeraar wordt geactiveerd. • Positieve overrente

worden beperkt dat het toeslagdepot niet negatief

Wanneer het werkelijk behaalde beleggingsrendement

wordt;

hoger is dan de in de VPV ingecalculeerde opbrengst van

8


4 procent is er sprake van een positieve overrente

Premies

(voor zover dit volgens het verzekeringscontract in

De collectief beschikbare bijdrage bedraagt in het

aanmerking wordt genomen bij de overrentebepaling).

verslagjaar 36,3 procent van de pensioengevende salaris-

Deze p ositieve overrente dient in eerste instantie te

som. De werknemersbijdragen zijn hier onderdeel van.

worden gebruikt om eventuele negatieve overrente af

De werknemersbijdrage wordt op het salaris ingehouden

te lossen. Een eventueel surplus staat door middel van

en de herverzekeraar ontvangt de totale bijdrage van de

de egalisatiereserve ter beschikking aan het bestuur

werkgever. In de premie zit € 2.860 aan CDC-premie en

voor aanwending binnen de regeling.

€ 1.841 aan overige premies.

Ultimo 2008 en ultimo 2009 is, zoals opgenomen in de

Overige resultaatbronnen

staat van baten en lasten in het depotverslag, een negatieve

Kosten

overrente geactiveerd van € 15.072, respectievelijk € 7.184.

Het uitgangspunt hierbij is dat alle kosten gedekt moeten

In het verslagjaar is positieve overrente gerealiseerd van

worden door de premies. Dit houdt in dat er in principe

€ 6.460, waardoor de cumulatieve negatieve overrente

geen resultaat op kosten kan zijn. In de uitkeringsfase

uitkomt op € 724. Daarmee is de negatieve overrente uit

komen in de VPV gereserveerde excassokosten beschikbaar.

het verleden voor het grootste deel weer goedgemaakt.

Dit leidt tot een kleine winst op kosten die verrekend wordt

Eventuele toekomstige positieve overrente zal eerst moeten

met de totale kosten.

worden gebruikt om het saldo van deze geactiveerde negatieve overrente te verminderen totdat dit nihil

Sterfte en arbeidsongeschiktheid

bedraagt.

Het fonds heeft een aanspraak op een gedeelte van een eventueel voordelig technisch resultaat van het garantie-

Toeslagen

contract bij Nationale-Nederlanden. Deze aanspraak wordt

Alle toeslagen zijn voorwaardelijk en afhankelijk van de

vastgesteld aan het einde van iedere vijfjarige contract

financiële situatie van het fonds (zie hiervoor pagina 27).

periode. Indien de som van de jaarlijkse technische

Het bestuur heeft besloten de volgende toeslagen per

resultaten positief is, komt hiervan 55 procent beschikbaar

1 januari 2010 toe te kennen:

voor het fonds. Indien de bedoelde som negatief is, komt

• actieve deelnemers: 0,7 procent; de loonindex bedroeg

deze volledig voor rekening van Nationale-Nederlanden.

0,7 procent; • gewezen deelnemers en pensioengerechtigden: 0 procent; de prijsontwikkeling bedroeg 0,7 procent.

Het totale onverdeelde technisch resultaat tot en met 2010 is € 1.227. Het aandeel voor het fonds bedraagt hier 55 procent van, zijnde € 675.

In 2010 is besloten om aan de gewezen deelnemers en

Mutaties

pensioengerechtigden per 1 januari 2011 geen toeslag te

Bij bepaalde mutaties, zoals waardeoverdrachten, afkopen

verlenen. Tevens is besloten dit besluit te heroverwegen,

en/of uitkeringen, kunnen er verschillen ontstaan tussen

indien het Financieel Toetsingskader aangepast wordt,

de bedragen die in de VPV benodigd zijn of beschikbaar

om wellicht een toeslag te kunnen verlenen met terug

komen enerzijds en de werkelijke betalingen dan wel

werkende kracht per 1 januari 2011. Met ingang van

ontvangsten anderzijds. Deze verschillen zijn over het

1 februari 2011 is dat gebeurd. Ondanks dat ultimo 2010

algemeen beperkt.

volgens de regelgeving formeel nog rekening gehouden moet worden met het kredietrisico, is reeds bekend dat de

Resultaatverdeling

hiermee verband houdende reserves per 1 februari 2011

In 2010 is in het gesepareerd beleggingsdepot een

kunnen vrijvallen. Het bestuur heeft daarom in maart 2011

positief resultaat van € 7.282 behaald, waarvan een

besloten zich te baseren op de wetgeving vanaf

negatief bedrag van € 127 tot de resultatendeling behoort.

1 februari 2011 en de pensioenen van de inactieven met

Deze bedragen zijn bepaald op basis van de

terugwerkende kracht te verhogen met 1,3 procent per

herverzekeringsgrondslagen. Zie pagina 7 onder interest

1 januari 2011. Deze verhoging wordt gefinancierd uit

voor de aanwending van de overrente.

het rendement op de algemene reserve. Aan het eind van de contractperiode van het pensioenfonds met N ationale-Nederlanden, te weten op 31 december 2011,

9


wordt de som van de jaarlijkse technische resultaten

• opstellen

van een deskundigheidsplan ter bevordering

bepaald (‘resultaat stichtingscollectiviteit’). Indien die som

en handhaving van het deskundigheidsniveau van het

positief is, komt hiervan 55 procent beschikbaar voor het

bestuur;

pensioenfonds. Indien de bedoelde som negatief is, komt

• vastleggen

deze volledig voor rekening van Nationale-Nederlanden.

• opstellen

Bij de verdeling van het technisch resultaat wordt een verbinding gelegd tussen de technische resultaten over diezelfde periode, zoals die worden bepaald voor de

van een gedragscode ter voorkoming van

belangenverstrengeling; van een klachten- en geschillenprocedure;

• herverzekering

van de financiële risico’s door middel

van een garantiecontract; • uitbesteding

van de pensioenuitvoering op basis van een

overeenkomsten tussen enerzijds het fonds,

uitvoeringsovereenkomst en Service Level Agreement

TBI-ondernemingen met een ondernemingspensioen

(SLA);

regeling en de TBI-bouwcollectiviteit en anderzijds

• communicatiebeleid,

waarbij belanghebbenden op

Nationale-Nederlanden (‘resultaat aangesloten onder

begrijpelijke wijze over de inhoud van de pensioen

nemingspensioenregelingen en de bouwcollectiviteit’).

regeling, veranderingen en actuele ontwikkelingen worden geïnformeerd.

Een eventueel per saldo negatief technisch resultaat binnen een van de collectiviteiten wordt verrekend met het

Deelnemersvergadering

positieve technisch resultaat van de andere collectiviteit.

De jaarlijkse deelnemersvergadering is in het verslagjaar

Een eventueel resterend positief resultaat wordt binnen

gehouden op 22 november te Ammerzoden. In de

de betrokken collectiviteit verrekend.

vergadering zijn actuele pensioenzaken voorgelegd aan de deelnemers en pensioengerechtigden en is een uitgebreide

Wanneer alle collectiviteiten een positief resultaat

toelichting gegeven op het jaarverslag.

hebben, vindt geen verrekening plaats. Ook indien alle collectiviteiten een negatief resultaat hebben, vindt geen

Verantwoordingsorgaan en intern toezicht

verrekening plaats.

Voor het afleggen van verantwoording moet met ingang van 2008 bij pensioenfondsen een verantwoordingsorgaan

Goed pensioenfondsbestuur

zijn ingesteld. Aan dit orgaan wordt door het bestuur verantwoording afgelegd over het beleid en de wijze

Integere bedrijfsvoering

waarop het is uitgevoerd. In het verantwoordingsorgaan

Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen

zijn de werknemers, pensioengerechtigden en de werk

dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waar

gever vertegenwoordigd. De zetels zijn gelijk verdeeld over

borgen. Met de invoering van de pensioenwet per 1 januari

deze geledingen. Het bestuur heeft besloten elk van de

2007 zijn de STAR-principes voor pension fund governance

geledingen in te vullen door middel van één zetel. Er is een

(PFG) verankerd in het wettelijke kader. De 32 principes

reglement verantwoordingsorgaan opgesteld, waarin de

betreffen de onderdelen: zorgvuldig bestuur, transparantie,

rechten en bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan

openheid en communicatie, deskundigheid, verantwoor-

worden beschreven.

ding en intern toezicht. Voor de inrichting van het interne toezicht heeft het Het bestuur richt de organisatie van het fonds zodanig in

bestuur van het fonds gekozen voor een visitatiecommissie.

dat deze een beheerste en integere bedrijfsvoering waar-

De taken en bevoegdheden van de visitatiecommissie

borgt. Binnen het fonds is onder meer op de volgende wijze

worden beschreven in de statuten van het fonds die in

uitvoering gegeven aan de hiervoor beschreven eisen:

2009 opnieuw zijn vastgesteld.

• medezeggenschap

pensioengerechtigden door

bestuursdeelname; • oprichting

van een verantwoordingsorgaan waarin

Deskundigheidsbevordering In het verslagjaar is veel aandacht besteed aan de deskun-

de werknemers, de pensioengerechtigden en de

digheidsbevordering van het bestuur. Het bestuur is hierbij

werkgever een zetel bemensen;

uitgegaan van de eisen die zijn vastgelegd in het plan van

• inrichting

van het interne toezicht door middel van een

visitatiecommissie, bestaande uit externe deskundigen;

aanpak deskundigheidsbevordering, zoals opgesteld door de pensioenkoepels. In het plan is vastgelegd aan welke

10


deskundigheidseisen de bestuursleden individueel én het

Gedragscode

bestuur als geheel moeten voldoen. De aandachtsgebieden

Het fonds kent een gedragscode ter voorkoming van

zijn als volgt geformuleerd:

belangenconflicten. De gedragscode draagt mede bij tot

1. Het besturen van een organisatie.

het integer functioneren van het fonds ten behoeve van

2. Relevante weten regelgeving.

al diegenen die bij het fonds belang hebben en tot het

3. Pensioenregelingen en pensioensoorten.

waarborgen van de goede naam en reputatie van het

4. Financieel technische en actuariële aspecten.

fonds als marktpartij.

5. Administratieve organisatie en interne controle. 6. Uitbesteden van werkzaamheden.

Toezichthouder

7. Communicatie.

In mei 2010 heeft periodiek onderzoek door de toezichthouder DNB plaatsgevonden. De belangrijkste opmerkingen

In het kader van de deskundigheidsbevordering heeft op

van DNB naar aanleiding hiervan betreffen het actualiseren

6 september 2010 een studiedag voor het bestuur plaats

van het deskundigheidsplan, het uitvoeren van de zelf

gevonden. De bestuursleden en de ambtelijk secretaris

evaluatie van het bestuur en het oppakken van de

zijn in het najaar van 2009 getoetst op hun bestuurs

opmerkingen van de visitatiecommissie. Deze punten zijn

deskundigheid middels de deskundigheidstoets van

deels tijdens de bestuursvergaderingen in 2010 besproken

Aon Hewitt AS. Met deze toets wordt de deskundigheid

en worden verder behandeld tijdens een aparte studiedag

van het bestuur ten aanzien van de eindtermen 1 en 2

voor het bestuur in april 2011. Tevens heeft het bestuur

uit het Plan van Aanpak van de koepels getoetst. Uit de

met DNB gesproken over mogelijkheden om het krediet

deskundigheidstoets kwam naar voren dat de deskundig-

risico te verzekeren. Zover is het in de praktijk niet

heid van het bestuur voldoende is, maar dat de kennis op

gekomen. Inmiddels is duidelijk dat, op grond van nieuwe

een aantal aandachtsgebieden nog verbeterd zou kunnen

regelgeving, het kredietrisico niet meer geadresseerd hoeft

worden. Tijdens de studiedag in september 2010 is daarom

te worden.

extra aandacht besteed aan deze specifieke punten. Tijdens deze studiedag zijn de volgende onderwerpen aan

Uitbesteding

de orde gekomen:

De pensioenwet schrijft onder meer voor dat er tussen

• Deskundigheid

de werkgever en de pensioenuitvoerder een uitvoerings

ten aanzien van:

- weten regelgeving;

overeenkomst moet zijn. Het fonds is in de eerste plaats

- financiën en actuariële aspecten;

de uitvoerder van de pensioenregeling. In de uitvoerings

- uitbestedingen.

overeenkomst tussen de werkgever en het fonds is onder

• Toekomst

andere de premie opgenomen die de werkgever betaalt.

Pensioenfonds TBI - verkenning van de

mogelijkheden.

Het fonds heeft vervolgens een deel van de werkzaamheden uitbesteed aan Nationale-Nederlanden. Nationale-

Het deskundigheidsplan van het fonds is in 2009

Nederlanden heeft aangegeven dat de in het verleden

geactualiseerd met betrekking tot de huidige bestuurs

gemaakte afspraken over de verzekering en de uitvoering

samenstelling. Verder zijn de uitkomsten van de

van de pensioenregeling gelden als uitvoeringsovereenkomst

deskundigheidstoets verwerkt in het deskundigheidsplan.

als bedoeld in de Pensioenwet. In aanvulling op de reeds

Tijdens een studiedag in april 2011 zal opnieuw aandacht

gemaakte afspraken heeft Nationale-Nederlanden een aantal

aan het deskundigheidsplan worden geschonken.

aspecten in het kader van de Pensioenwet nader ingevuld.

Zelfevaluatie bestuur

Communicatie

In 2010 heeft geen officiële evaluatie van het functioneren

In het verslagjaar is er aandacht geweest voor het

van het bestuur plaatsgevonden. Wel is besloten de

verbeteren van de communicatie naar de deelnemers.

zelfevaluatie, alsmede de procedure hiervoor, tijdens een

Er is een website ontwikkeld (www.tbi.nl/pensioenfonds).

aparte studiedag in april 2011 te behandelen.

Tevens heeft het bestuur besloten om de deelnemers voortaan periodiek te informeren via een nieuwsbrief.

Naleving weten regelgeving

De eerste editie hiervan is in mei 2011 uitgebracht.

Het bestuur is niet bekend met overtredingen van weten

Uiteraard hebben alle deelnemers daarnaast in 2010

regelgeving.

een Uniform Pensioenoverzicht ontvangen.

11


Bestuursvergaderingen

Pensioenvermogen

In het kalenderjaar 2010 heeft het bestuur viermaal

Stand per 1 januari 2010

vergaderd: op respectievelijk 15 maart, 7 juni, 27 oktober

Premiebijdragen

en op 22 november. Op 6 september 2010 vond de jaar-

Uitkeringen

lijkse studiemiddag plaats. Maandelijks vond overleg plaats

Vrijval afslag herverzekeraar

tussen de leden van de diverse commissies en de adviseurs,

Wijziging herverzekerdeel

met name over het aflopen van de overeenkomst met

technische voorziening marktwaarde

Nationale-Nederlanden per 31 december 2011. Aansluitend

Beleggingsopbrengsten

op de bestuursvergadering van 22 november vond te

Overige

Ammerzoden de jaarlijkse deelnemersvergadering plaats

Stand per 31 december 2010

132.992 4.701 -5.821 7.579

15.266 1.780 1.706 158.203

voor deelnemers en pensioengerechtigden. In de vergadering zijn actuele pensioenzaken voorgelegd aan de deelnemers en is een uitgebreide toelichting

2010

2009

144.762

129.496

109,3

102,7

gegeven op het jaarverslag. Op 7 december vond te Rotterdam de deelnemersvergadering voor deelnemers

VPV

in de excedentregeling (individueel beschikbare premie

Dekkingsgraad in %

regeling) plaats. Deze deelnemersvergadering wordt eveneens jaarlijks gehouden.

De verandering in de dekkingsgraad is grotendeels het gevolg van het niet meer toepassen van de afslag op

Financiële paragraaf

de vordering op de herverzekeraar en van het resultaat op beleggingen.

Samenvatting van de financiële positie van het fonds en ontwikkelingen gedurende het jaar

Het saldo van baten en lasten over de afgelopen jaren kan

Het merendeel van de pensioenfondsen is in 2010 verder

als volgt worden geanalyseerd:

hersteld van de klap die de financiële crisis in 2008 had veroorzaakt. Ook Pensioenfonds TBI heeft geprofiteerd van

2010

2009

1.425

1.067

de positieve ontwikkeling van zijn beleggingsportefeuille. De dekkingsgraad (de verhouding tussen de aanwezige

Premieresultaat

middelen en de verplichtingen) is in 2010 gestegen van

Interestresultaat

1.780

1.530

102,7 procent naar 109,3 procent. Los van de positieve

Afslag kredietrisico verzekeraar

7.579

- 7.579

beleggingsopbrengsten en de gestegen rente is de

Overig resultaat

-839

- 1.424

9.945

- 6.406

dekkingsgraad ook gestegen als gevolg van het niet meer waarderen van het kredietrisico op de verzekeraar Nationale-Nederlanden.

De feitelijke premie is hoger dan de gedempte premie.

Op 1 februari 2011 is het gewijzigde besluit Financieel

Dit heeft te maken met de opslag die op de premie wordt

Toetsingskader Pensioenfondsen in werking getreden.

gelegd ten behoeve van de toeslagverlening voor de

Dat besluit bepaalt dat een volledig herverzekerd

pensioenen van de actieven. In het overig resultaat is

pensioenfonds het kredietrisico op de verzekeraar buiten

vervolgens de toeslagverlening aan de actieve deelnemers

beschouwing mag laten bij de berekening van het vereist

als aparte resultaatpost opgenomen.

eigen vermogen en de waardering van de vordering op de herverzekeraar op marktwaarde. Het bestuur is zich bewust

Ultimo 2010 bedraagt de marktrente 3,553 procent, zijnde

van het kredietrisico, maar is van mening dat dit niet te

de rentetermijnstructuur bij de modified duration (11,6)

kwantificeren is. Het bestuur heeft besloten – v ooruitlopend

ultimo boekjaar (2009: 3,8909 procent bij modified

op de per 1 februari 2011 gewijzigde wetgeving – het

duration 11,9).

kredietrisico eind 2010 al op nihil te waarderen. Het bestuur is van mening dat op deze wijze een zo transparant en realistisch mogelijk beeld van de financiële positie wordt geschetst. Bovendien wordt aangesloten bij de nieuwste inzichten.

12


Spreiding van de beleggingen per 31 december 2010: Strategische

Feitelijke

Feitelijke

allocatie (%)

allocatie

allocatie (%)

Benchmark


70

97.460

66,6

Barclays Euro Aggregate Unhedged + LDF Benchmark

Zakelijke waarden

30

48.085

32,9

MSCI (DM) World (Net) Index en MSCI (EM) Emerging

Liquide middelen

0

682

0,5

n.v.t.

4.003

n.v.t.

Markets Free (Net) Index

Annuïteitenlening

Beleggingenparagraaf

depot. Binnen dat depot wordt op dezelfde wijze belegd als in het hoofddepot, conform het bovengenoemde

Algemeen

beleggingsplan. Binnen de vastrentende waarden

Het bestuur is zich bewust van het feit dat het jaarverslag

portefeuille vindt alleen geen durationverlenging plaats.

geen inzicht geeft in de dekkingsgraad binnen het gesepareerd beleggingsdepot. In de balans wordt immers

De aandelen hebben betrekking op fondsbeleggingen en

niet de werkelijke waarde van de beleggingen weer

hebben dus geen betrekking op een rechtstreeks aandelen-

gegeven, maar de vordering op de herverzekeraar. Voor de

belang. Er wordt geen actief stemrecht uitgeoefend vanuit

besluitvorming omtrent toeslagverlening aan de inactieve

het fonds.

deelnemers is echter de situatie binnen het gesepareerd beleggingsdepot bepalend. Het bestuur draagt er zorg voor

Rendement

dat de deelnemers hiervan op de hoogte zijn.

Het rendement op de beleggingsportefeuille is als volgt:

De duration van het vastrentende deel van de portefeuille

2010

2009

%

%

9,1

4,8

in het hoofddepot is sinds 2007 gematcht met de verplichtingen. Dit resulteert in stabiele cashflows,


waardoor schokken in de dekkingsgraad, veroorzaakt

Aandelen

20,2

35,2

door veranderde kapitaalmarktrente, worden gedempt.

Totaal rendement

12,5

13,0

Benchmark

10,6

9,4

Beleggingsmix Voor de bij Nationale-Nederlanden verzekerde en door

Overrente

hen gegarandeerde pensioenverplichtingen, wordt een

De overrente wordt verwerkt via de zogenaamde ‘egalisatie

gesepareerd beleggingsdepot aangehouden.

reserve’. De egalisatiereserve is een reserve om tot een gelijkmatige verdeling te komen van kosten en lasten.

Voor het gesepareerde beleggingsdepot is ING IM als

De verzekeraar gebruikt deze reserve om de behaalde

vermogensbeheerder aangewezen. De wijze van beleggen

overrente gedurende de contractperiode apart te zetten.

is vastgelegd in het beleggingsplan. Binnen het beleggings-

Indien op enig moment een negatieve overrente wordt

plan heeft de vermogensbeheerder ruimte om invulling te

behaald, dient deze eerst ingehaald te worden, voordat

geven aan de uitvoering. De beleggingsmix is voor 2010

een eventuele positieve overrente uitgekeerd kan worden.

vastgesteld op 30 procent zakelijke waarden en 70 procent

De egalisatiereserve geeft een negatieve overrente aan en

vastrentende waarden, beide met een bandbreedte van

is ultimo 2010 gelijk aan € -/-724 (2009: € -/-7.184).

5 procent aan beide zijden van de strategische allocatie. Voor liquide middelen wordt geen bandbreedte

Beheerkosten beleggingen

aangehouden.

Nationale-Nederlanden berekent de beheerkosten van de beleggingen op jaarbasis en verrekent deze in de rekening-

De vrije reserves binnen het gesepareerde beleggingsdepot

courantverhouding. Ultimo 2010 bedraagt het geactiveerde

zijn met ingang van mei 2010 ondergebracht in een apart

saldo € 284 (2009: € 257).

13


Vooruitblik 2011

Toenemende levensverwachting

De vrije reserve van het fonds wordt sinds mei 2010 belegd

De levensverwachting van mannen en vrouwen vertoont

in een apart depot. In dit depot vindt geen duration

sinds vele jaren een stijgende trend. Het fonds houdt hier

verlenging van de vastrentende waarden plaats. Dit ener-

in de sterftegrondslagen (voor de vaststelling van de VPV)

zijds omdat er geen (langlopende) verplichtingen tegenover

rekening mee door gebruik te maken van de prognosetafel

staan en anderzijds omdat het bestuur geen daling van de

2005-2050 van het Actuarieel Genootschap (AG).

rente verwacht. Ook voor 2011 verwacht het bestuur

De laatste jaren blijkt dat de levensverwachting sneller

eerder een stijging dan een daling van de rente. Daarom

toeneemt dan op grond van de AG-prognosetafel 2005-

wordt er vooralsnog niet voor gekozen de duration van de

2050 verondersteld wordt. Het AG heeft in 2010 een

vastrentende waarden in het depot met de vrije reserve te

nieuwe prognosetafel gepubliceerd: de AG-prognosetafel

verlengen. De duration van de vastrentende waarden in

2010-2060. Het bestuur heeft besloten bij de vaststelling

het hoofddepot, waar de verplichtingen tegenover staan,

van de VPV met ingang van 31 december 2010 uit te gaan

blijf wel onverkort gematcht met de duration van de

van deze nieuwe prognosetafel. De prognosetafel van

verplichtingen. Dit om schokken in de dekkingsgraad

het AG is gebaseerd op waarnemingen van de gehele

te dempen.

bevolking. De deelnemers aan het fonds behoren tot de werkende bevolking, die gemiddeld genomen een hogere

Ten aanzien van de ontwikkeling van de voorzieningen kan

levensverwachting heeft dan de gehele bevolking.

opgemerkt worden dat, net als in voorgaande jaren, ook

Daarom worden op de AG-prognosetafel correctiefactoren

voor de toekomst hierin een stijgende lijn wordt verwacht.

toegepast. Het bestuur heeft besloten de nieuwste correctiefactoren van het Verbond van Verzekeraars

Pensioenparagraaf

te hanteren, te weten de correctiefactoren ES-P2A. Eind 2009 had het bestuur, vooruitlopend op de te

Kredietrisico herverzekeraar

verwachten nieuwe AG-prognosetafel, de VPV al met


3,5 procent verhoogt. Toepassen van de AG-prognosetafel


2010-2060 met de correctiefactoren ES-P2A leidt tot een

Hier staat dat een volledig herverzekerd pensioenfonds het

additionele verhoging van de VPV met 3,9 procent per

kredietrisico op de verzekeraar buiten beschouwing mag

31 december 2010.

laten bij de berekening van het vereist eigen vermogen en de waardering van de vordering op de herverzekeraar op

Premie

marktwaarde. Eind 2010 is het fonds formeel nog wel

Met inachtneming van hetgeen tussen partijen is

verplicht rekening te houden met een afslag op de

overeengekomen met betrekking tot de inhoud van de

vordering op de herverzekeraar en met een vereist eigen

pensioenregelingen, bepaalt het bestuur van het fonds

vermogen (VEV). Ultimo 2010 is de afslag op de vordering

de hoogte van de te betalen pensioenpremie. De totale

op de herverzekeraar gelijk aan 5,1 procent van de markt-

pensioenpremie wordt uitgedrukt in een percentage van

waarde VPV en is het VEV gelijk aan 2 procent van de

de pensioengrondslagsom van alle deelnemers.

vordering op de herverzekeraar. Deze cijfers zijn verwerkt in de wettelijke verslagstaten die het fonds over 2010

De pensioenpremie wordt door het bestuur van het fonds

heeft ingediend. In dit jaarverslag is echter geen rekening

in principe vastgesteld voor de contractperiode. Het bestuur

gehouden met het kredietrisico. Het bestuur is zich bewust

van het fonds informeert partijen over de hoogte van de

van het kredietrisico, maar is van mening dat dit niet te

totale pensioenpremie. Daarbij zal het bestuur uitleg

kwantificeren is. Het bestuur heeft besloten – v ooruitlopend

verstrekken over de wijze waarop en de uitgangspunten

op de per 1 februari 2011 gewijzigde wetgeving – het

op basis waarvan de totale pensioenpremie is vastgesteld.

kredietrisico eind 2010 al op nihil te waarderen. Het bestuur is van mening dat op deze wijze een zo

Zie premiebeleid (pagina 7) voor een beschrijving van de

transparant en realistisch mogelijk beeld van de financiële

samenstelling van de premie en de wijze van aanwending.

positie wordt geschetst. Bovendien wordt aangesloten bij de nieuwste inzichten.

Toeslagbeleid Het bestuur van het fonds heeft de ambitie om jaarlijks de pensioenrechten en pensioenaanspraken aan te passen.

14


De toeslag in een jaar is voorwaardelijk en is afhankelijk

Onderdelen

2010

2009

De toeslagverlening over het opgebouwde deel van de

Premiebijdragen*

1.425

1.067

pensioenaanspraken van actieve deelnemers wordt afgeleid

Toeslag

-248

-960

van de ontwikkeling van de loonindex van de werkgever.

Sterfte en invaliditeit

De toeslagverlening over de ingegane pensioenen en de

Interest – beleggingsresultaat

van de hoogte van de beschikbare premie en de overrente.

nog niet ingegane pensioenen van gewezen deelnemers

algemene reserve

wordt afgeleid van de stijging van de consumenten

Afslag kredietrisico verzekeraar

prijsindex (cpi), zoals vastgesteld per oktober door het CBS.

Administratiekosten

Zie toeslagbeleid (pagina 6) voor een u itgebreidere

Waardeoverdracht

beschrijving van het toeslagbeleid.

Pensioenuitkeringen Diverse mutaties en correcties

In 2010 is een toeslag van 0,70 procent toegekend aan

Premie en koopsom

actieve deelnemers en in 2009 is tijdens de deelnemers

herverzekeraar

vergadering door het bestuur gemotiveerd meegedeeld dat

Resultaat boekjaar

-70

254

1.780

1.530

7.579

-7.579

-68

-58

-

-

-

-

144

146

-597

-806

9.945

-6.406

per 1 januari 2010 de toeslag voor inactieve deelnemers op nihil is vastgesteld. In 2011 is de toeslag per 1 januari 2011 voor de actieve deelnemers vastgesteld. Deze is gelijk aan

* De premie is gestegen ten opzichte van vorig jaar in verband met de individuele stortingskoopsommen.

de loonstijging van 1,60 procent. Voor de inactieve deel

De actuariële analyse van het resultaat (saldo van baten en

nemers is tijdens de bestuursvergadering van november

lasten) komt tot stand door een confrontatie van de posten

2010 besloten geen toeslag te verlenen. De vrije reserve

uit de staat van baten en lasten met de posten van de

dient op basis van de geldende wetgeving namelijk volledig

ontwikkeling van de VPV. Het hierboven genoemde

als buffer aangehouden te worden. Dit in verband met de

positief resultaat van € 9.945 is bepaald op basis van de

waardering van het kredietrisico bij de herverzekeraar.

grondslagen van het fonds.

Als gevolg van de gewijzigde wetgeving hieromtrent met

Het effect van de doorgevoerde aanpassing actuariële

ingang van 1 februari 2011 heeft het bestuur het besluit

grondslagen op het resultaat is nihil, gezien het feit dat

over de toeslagverlening voor actieve deelnemers in maart

behalve een toename van de verplichtingen de vordering

2011 heroverwogen. Besloten is de pensioenen van de

op de herverzekeraar met eenzelfde bedrag (€ 8.417)

inactieve deelnemers alsnog met 1,3 procent te verhogen,

is toegenomen.

met terugwerkende kracht tot 1 januari 2011. Deze verhoging wordt gefinancierd uit het in 2010 behaalde

Risicobeheer

rendement op de algemene reserve.

In de paragraaf ‘Risicobeheer’ (zie pagina 29 en verder) wordt nader ingegaan op de risico’s die het fonds al dan

Verwachte wijzigingen in het komende jaar

niet loopt. In 2010 heeft een uitgebreide risicoanalyse

Per 31 december 2011 loopt het garantiecontract met

plaatsgevonden. Deze is gebaseerd op het FIRM-model van

Nationale-Nederlanden ten einde. In 2011 wordt zowel

DNB. Naast de financiële risico’s is ook expliciet aandacht

met Nationale-Nederlanden als met andere partijen

besteed aan de niet-financiële risico’s en de beheersing

gesproken over een nieuw contract.

daarvan. De analyse heeft geresulteerd in een intern risicomodel.

Actuariële paragraaf Actuariële analyse Het resultaat van het fonds over 2010 bedraagt € 9.945. Om inzicht te verkrijgen in de totstandkoming van dit resultaat hebben wij onderstaand het resultaat naar de verschillende onderdelen verdeeld:

15


Toekomstparagraaf Pensioenfonds TBI heeft in 2010 een studie naar de strategische organisatie van het fonds uitgevoerd. De conclusie daarvan is dat het fonds zelfstandig wil blijven bestaan. In 2011 zal het bestuur zich verder beraden over de best passende verzekeringsconstructie en verzekeringsmaatschappij. Rotterdam, 8 juni 2011 Bestuur Stichting Pensioenfonds TBI W. Poldervaart MIM (voorzitter) mr. H.G.C. Schouten (secretaris) R. van Breemen A. de Hoog R. Lems ing. F.W. van Meerkerk

16


Verslag van het verantwoordingsorgaan Algemeen

van het beleid, op een evenwichtige wijze de belangen

Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld.

van alle belanghebbenden behartigd. Ook zijn in 2010

Het bestuur van Stichting Pensioenfonds TBI (het fonds)

de Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur op een

heeft op 16 maart 2009 op basis van de Principes voor

adequate wijze verder ingevoerd. Verder heeft het bestuur

Goed Pensioenfondsbestuur een reglement verantwoor-

van het fonds in 2010 terzake van de toekenning van

dingsorgaan vastgesteld.

toeslagen een evenwichtig en prudent beleid gevoerd

In dit reglement zijn onder meer de frequentie van het

ten opzichte van alle belanghebbenden.

overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het bestuursbeleid en de wijze van

Het verantwoordingsorgaan constateert dat het bestuur

verantwoording door het bestuur vastgelegd.

pro-actief heeft gehandeld ten aanzien van de expiratie van het verzekeringscontract met Nationale-Nederlanden per

Bevindingen

31 december 2011. In 2010 is het bestuur reeds gestart

Op 31 mei 2011 heeft het verantwoordingsorgaan overleg

met een oriëntatie van de verschillende uitvoerings

gevoerd met het bestuur en haar externe adviseur (Aon Hewitt

mogelijkheden voor de periode vanaf 2012.

Consulting) over het gevoerde beleid en de beleidsvoor

De communicatie en de uitwisseling van gegevens tussen het

nemens voor de toekomst. Verder heeft het verantwoordings-

bestuur en het verantwoordingsorgaan zijn ook in 2010

orgaan op 8 september 2010 vergaderd zonder aanwezigheid

goed verlopen. De openheid in communicatie vanuit het

van het (dagelijks) bestuur van het fonds.

bestuur wordt door het verantwoordingsorgaan bijzonder op prijs gesteld. Het verantwoordingsorgaan kan zich vinden in

Het verantwoordingsorgaan heeft in het kader van zijn

het door het bestuur gevoerde beleid in het afgelopen jaar.

taakuitoefening kennisgenomen van het conceptjaarverslag 2010, de conceptjaarrekening 2010 en een aantal andere

Conclusie

relevante documenten, waaronder de vastgestelde notulen

Het verantwoordingsorgaan concludeert, op basis van

van het verslagjaar.

de ter beschikking gestelde documenten en mondelinge toelichtingen, dat het bestuur op adequate wijze uitvoering

In 2009 heeft de visitatiecommissie voor het eerst haar

heeft gegeven aan zijn beleidsvoornemens en dat de

toezicht uitgeoefend. De visitatiecommissie was van mening

beleidskeuzes voor de toekomst op adequate wijze aan

dat het bestuur van het pensioenfonds de zaken formeel en

het verantwoordingsorgaan zijn gecommuniceerd.

procedureel over het algemeen op orde heeft. Het bestuur lijkt in voldoende onafhankelijkheid en met voldoende deskundig-

Rotterdam, 8 juni 2011

heid te komen tot besluiten. Wel bevatte het rapport van de visitatiecommissie van 15 maart 2010 een aantal aan

Namens het verantwoordingsorgaan

bevelingen. Het verantwoordingsorgaan is van mening dat het

Stichting Pensioenfonds TBI

bestuur in het verslagjaar, maar ook in de eerste maanden van 2011, in voldoende mate uitvoering heeft gegeven aan de

Ir. G.J. Woudenberg

adviezen van de v isitatiecommissie, te weten: • het uitvoeren van een risicoanalyse gebaseerd op het zogenaamde FIRM-model van De Nederlandsche Bank;

Reactie van het bestuur Het bestuur van het fonds heeft kennis genomen van het

• het vaststellen van een nieuw deskundigheidsplan;

verslag van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur voelt

• het vaststellen van een nieuwe gedragscode, met

zich door het oordeel van het verantwoordingsorgaan

aanstelling van een compliance officer;

gesteund in zijn beleid.

• een heldere vastlegging van de gedelegeerde taken aan het (dagelijks) bestuur, evenals de ambtelijk secretaris.


In het verslagjaar 2010 heeft het verantwoordingsorgaan geen overleg gehad met de accountant en/of andere

Namens het bestuur

externe deskundigen.

Stichting Pensioenfonds TBI

Naar de mening van het verantwoordingsorgaan heeft het

W. Poldervaart MIM

bestuur in 2010, zowel bij het uitvoeren als het vaststellen

Voorzitter Secretaris

mr. H.G.C. Schouten

17


Jaarrekening 2010

18


Balans per 31 december 2010 na voorgestelde bestemming saldo van baten en lasten (x € 1.000) 2010

Toelichting

2009

Activa

Beleggingen voor risico fonds

[5]

10.930

0

Beleggingen voor risico deelnemers

[6]

7.715

5.968

Herverzekeringsdeel technische voorziening

[7]

144.762

121.917

Vorderingen en overlopende activa

[8]

3.181

11.296

Overige activa [9]

1

1 166.589

139.182

Passiva 13.441

3.496

Technische voorzieningen risico fonds

[11]

144.762

129.496

Technische voorzieningen risico deelnemer

[12]

7.715

5.968

Overige schulden en overlopende passiva

[13]

671

222

Reserves [10]

Dekkingsgraad (in %)

166.589

139.182

109,3

102,7

19


Staat van baten en lasten over 2010 (x € 1.000) 2010

Toelichting

2009

Premies risico fonds Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers)

[15]

4.701

Premies, koopsommen en kosten herverzekering

[16]

-4.283

3.743 -4.816 418

-1.073

Uitkeringen risico fonds Pensioenuitkeringen [17] Uitkering herverzekering

[18]

-5.821

-5.011

5.821

5.011 0

0

Wijziging voorziening pensioenverplichting risico fonds Mutatie voorziening pensioenverplichting voor rekening fonds - Pensioenopbouw [19]

-1.626

-2.045

- (Overige) toeslagen

[20]

-1.157

-1.489

- Rentetoevoeging [21]

-1.674

-3.228

5.774

5.024

- Onttrekking pensioenuitkeringen

[22]

- Onttrekking pensioenuitvoeringskosten

[23]

115

100

- Wijziging marktrente

[24]

-10.504

2.000

- Wijzigingen actuariële grondslagen

[25]

-4.043

-4.364

- Wijzigingen uit hoofde van overdracht van rechten

[26]

-1.408

-628

- Overige wijzigingen voorziening pensioenverplichtingen [27]

-743

421 -15.266

Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen [28]

15.266

-4.209 4.209

Afwaardering in verband met kredietrisico herverzekeraar [28]

7.579

-7.579 22.845

-3.370

Resultaat voor risico deelnemers - Premiebijdragen risico deelnemers

[29]

1.461

1.860

- Beleggingsresultaten risico deelnemers

[30]

363

637

- Uitkering overlijden/expiraties/uitgaande -77

0

- Wijziging voorziening risico deelnemers

[32]

-1.747

-2.497

Beleggingsresultaten risico fonds

[33]

326

0

waardeoverdrachten [31]

0

Pensioenuitvoeringskosten Saldo overdrachten van rechten Overige baten/lasten

0

[34]

-263

-297

[35/36]

357

613

[37]

1.528

Saldo van baten en lasten

1.930 1.948

2.246

9.945

-6.406

2010

2009

Bestemming saldo baten en lasten (x € 1.000)

Algemene reserve

9.871

-6.805

Beklemde reserve technisch resultaat

-70

255

Beklemde reserve uitkering garantie

144

144 9.945

-6.406

20


Algemene Toelichting 1. Inleiding

Het jaarsalaris is gelijk aan 12 maal het vaste maandsalaris,

Het doel van Stichting Pensioenfonds TBI, statutair

vermeerderd met de vakantietoeslag (voor zover deze niet

gevestigd te Rotterdam aan het adres Wilhelminaplein 37,

reeds is inbegrepen in het vaste maandsalaris) en eventuele

is het nu en in de toekomst verstrekken van uitkeringen aan

contractueel vastgelegde vaste winstuitkeringen of

gepensioneerden en nabestaanden ter zake van ouderdom

gratificaties (gemaximeerd op twee m aandsalarissen).

en overlijden. Het fonds geeft invulling aan de uitvoering

De franchise wordt jaarlijks vastgesteld. Tevens bestaat er

van de pensioenregeling voor de bij TBI Holdings B.V.

recht op (tijdelijk) partner- en wezenpensioen.

aangesloten ondernemingen waarvan werknemers als

Deelname aan de regeling is mogelijk vanaf de leeftijd van

deelnemer zijn opgenomen in de pensioenregelingen van

21 jaar. Jaarlijks beslist het bestuur van het fonds de mate

het fonds. Voor een specificatie van deze ondernemingen

waarin de opgebouwde aanspraken worden geïndexeerd.

verwijzen wij u naar de bijlage.

Overeenkomstig artikel 10 van de Pensioenwet kwalificeert de pensioenregeling als een uitkeringsovereenkomst.

2. Korte beschrijving van de pensioenregelingen De Pensioenregeling 2007 kan worden gekenmerkt als een

Naast bovengenoemde voorwaardelijk geïndexeerde

collectief toegezegde bijdrageregeling (CDC) op basis van

middelloonregeling, voert het fonds tevens een individueel

middelloon. Uit de vaste bijdrage van 36,3 procent van de

beschikbare premieregeling uit voor de deelnemers met

pensioengrondslagensom wordt een voorwaardelijk

een salaris boven een maximumsalaris. Deze excedent-

geïndexeerde middelloonregeling gefinancierd met een

pensioenregeling kwalificeert als een premieovereenkomst.

pensioenleeftijd van 65 jaar. Jaarlijks wordt een aanspraak op ouderdomspensioen opgebouwd van 1,75 procent van de in

Het fonds voert eveneens de (netto) prepensioenregelingen

dat jaar geldende pensioengrondslag. De pensioengrondslag

uit voor een gesloten groep deelnemers. De prepensioen

is gelijk aan het jaarsalaris onder aftrek van een franchise.

regelingen kwalificeren als uitkeringsovereenkomsten.

In onderstaande tabel is de Pensioenregeling 2007 samengevat:

Collectief toegezegde bijdrageregeling op basis van voorwaardelijk geïndexeerd middelloon Collectief toegezegde bijdrage

36,3% van de pensioengrondslagensom

Pensioenleeftijd

65 jaar

Pensioengevend jaarsalaris Twaalfmaal het vaste maandsalaris, vermeerderd met vakantietoeslag (voor zover deze niet reeds is inbegrepen in het vaste maandsalaris) (plus tot maximaal 2 maandsalarissen aan contractueel vastgelegde vaste winstuitkering of gratificatie) Franchise

5/4 maal het tweevoud van gehuwden-AOW met echtgenoot 65+, echter:

- indien deelnemer in Bpf: het maximumsalaris van het betreffende Bpf

- indien deelnemer reeds deelneemt in door werkgever getroffen pensioen regeling: maximumsalaris van die pensioenregeling

Pensioengrondslag

Pensioengevend jaarsalaris minus franchise

Ouderdomspensioen 1,75% van de pensioengrondslag per dienstjaar (naar rato indien parttimer) met jaarlijkse voorwaardelijke toeslagen volgens de loonontwikkeling bij TBI Holdings B.V. Partnerpensioen (NP)

70% van het Ouderdomspensioen

Tijdelijk NP

10% van het Ouderdomspensioen

Wezenpensioen (WzP)

14% van het Ouderdomspensioen (verdubbeling bij volle wees)

Tijdelijk WzP

2% van het Ouderdomspensioen (verdubbeling bij volle wees)

Flexibilisering

Uitruil, Hoog-laag, Vervroeging, Uitstel

Arbeidsongeschiktheid Bij arbeidsongeschiktheid van meer dan 65% wordt de pensioenopbouw premievrij voortgezet

21


De excedentregeling Metaal en Techniek wordt door het

grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en

fonds uitgevoerd voor een groep deelnemers. Het fonds

verplichtingen en van baten en lasten. De schattingen en

betaalt hiervoor een doorsneepremie aan Nationale-

hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op

Nederlanden. Deze regeling kwalificeert als een uitkerings-

ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren

overeenkomst.

die, gegeven de omstandigheden, als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis

Compensatieregeling vroegpensioen UTA: individueel

voor het oordeel over de boekwaarde van activa en

beschikbare premieregeling voor UTA-medewerkers die op

verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere

grond van de CAO voor de Bouwnijverheid voor de jaren

bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen

2006 tot en met 2009 gecompenseerd moeten worden

afwijken van deze schattingen.

voor het vervallen van de vroegpensioenregeling, voor zover deze niet reeds door een verhoging van het

De schattingen en onderliggende veronderstellingen

opbouwpercentage van het ouderdomspensioen wordt

worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van

gecompenseerd. Het betreft uitsluitend compensatie van

schattingen worden opgenomen in de periode waarin de

het werkgeversdeel. Deze compensatieregeling kwalificeert

schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor

als een premieovereenkomst.

die periode g evolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen

Tot slot wordt de beschikbare premieregeling variabele

heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige

bonussen uitgevoerd voor een gesloten groep deelnemers.

perioden.

Het betreft een individueel beschikbare premieregeling voor werknemers die op grond van hun arbeidsovereenkomst

Opname van een actief of een verplichting

recht hadden op een overbruggingsuitkering. Deze regeling

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het

kwalificeert als een premieovereenkomst.

waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het fonds zullen toevloeien en de waarde daarvan

3. Overeenstemmingsverklaring

betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de

wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk

wettelijke bepalingen, zoals deze zijn opgenomen in

is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een

Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, met inacht

uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag

neming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.

daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten worden in de rekening van baten en lasten

Het bestuur heeft op 8 juni 2011 de jaarrekening o pgemaakt.

opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een

4. Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling

vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden

Algemeen

verwerkt wanneer een vermindering van het economisch

Alle bedragen zijn vermeld in duizenden euro’s.

potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft

Beleggingen en pensioenverplichtingen worden

plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan

gewaardeerd tegen actuele waarde. Overige activa en

worden vastgesteld.

passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Baten en lasten worden toegerekend

Indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle

aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben.

toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of een verplichting

Schattingen en veronderstellingen

aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de

De opstelling van de jaarrekening, in overeenstemming

verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder

met Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, vereist dat

worden activa en verplichtingen niet meer in de balans

het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronder

opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt

stellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van

voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de

22


toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid


van de bepaling van de waarde.

Beursgenoteerde vastrentende waarden en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd

Dit betekent dat transacties worden verwerkt op

tegen de per balansdatum geldende beurskoers.

handelsdatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post ‘nog af te wikkelen

Herverzekeringen

transacties’. Deze post kan zowel een actief als een

Uitgaande herverzekeringspremies worden verantwoord

passief zijn.

in de periode waarop de herverzekering betrekking heeft.

Saldering van een actief en een verplichting

Vorderingen uit de herverzekeringscontracten op risicobasis

Een financieel actief en een financiële verplichting worden

worden verantwoord op het moment dat de verzekerde

gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen, indien

gebeurtenis zich voordoet. Bij waardering worden de

er sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid

herverzekerde uitkeringen contant gemaakt tegen de

om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig

rentetermijnstructuur, onder toepassing van de actuariële

af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de

grondslagen van het fonds. Vorderingen uit herverzekerings

posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd

contracten die classificeren als garantiecontracten worden

opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen

gelijkgesteld aan de hiertegenover staande Voorziening

samenhangende rentebaten en rentelasten worden

Pensioenverplichtingen (VPV). Vorderingen uit

eveneens gesaldeerd opgenomen.

herverzekeringscontracten die classificeren als kapitaal contracten worden gewaardeerd op de verwachte

Verwerking van waardeveranderingen van

verzekeringsuitkering bij expiratie van het herverzekerings

beleggingen

contract. Bij waardering van de vordering wordt rekening

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde

gehouden met de kredietwaardigheid van de herverzekeraar.

en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief

Vorderingen uit hoofde van de winstdelingsregelingen in

valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten

herverzekeringscontracten worden verantwoord op het

in de rekening van baten en lasten opgenomen.

moment van toekenning door de herverzekeraar.

Beleggingen

Vorderingen en overlopende activa

Algemeen

Voor zover noodzakelijk, is een voorziening voor oninbaar

In overeenstemming met de Pensioenwet worden

heid in mindering gebracht.

beleggingen voor risico deelnemer gewaardeerd op actuele waarde. Slechts indien de actuele waarde van een

Technische voorzieningen

belegging niet betrouwbaar kan worden vastgesteld, vindt

Voorziening pensioenverplichtingen

waardering plaats op basis van geamortiseerde kostprijs.

De VPV wordt gewaardeerd op actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt bepaald op basis van de

Participaties in beleggingsinstellingen, die gespecialiseerd

contante waarde van de beste inschatting van toekomstige

zijn in een bepaald soort beleggingen, worden gerubriceerd

kasstromen die samenhangen met op de balansdatum

en gewaardeerd volgens de grondslagen voor dat soort

onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen.

beleggingen.

Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de onvoorwaarde-

Aandelen

lijke (toeslag)toezeggingen. De contante waarde wordt

Beursgenoteerde aandelen en participaties in beurs

bepaald met gebruikmaking van de marktrente.

genoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoers.

Bij de berekening van de VPV is uitgegaan van de op de balansdatum geldende pensioenreglementen en van de over

Indien geen betrouwbare schatting van de actuele

de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken.

waarde van de aandelen is te maken, worden aandelen

Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of de o pgebouwde

gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs.

pensioenaanspraken worden geïndexeerd. Alle per balans-

23


datum bestaande toeslagbesluiten (ook voor toeslagen na

- Vrouwen: tot leeftijd 39, geleidelijk stijgend tot

balansdatum, voor zover sprake is van ex ante-condities)

85 procent, daarna gehandhaafd op 85 procent tot

zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening

leeftijd 48, vanaf leeftijd 49 tot leeftijd 64 geleidelijk

gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen.

dalend tot 77 procent en op leeftijd 65 gelijk aan 100 procent;

Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met de premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van contante waarde van de premies waarvoor vrijstelling is verleend wegens arbeids ongeschiktheid.

• Kosten: ter dekking van de kosten, verbonden aan de uitbetaling van de pensioenen, zijn de nettokoopsommen verhoogd met 2 procent (excassokosten); • Uitkeringen: verondersteld wordt dat de pensioen uitkeringen continu geschieden.

Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt

Voorzieningen voor risico deelnemer

uitgegaan van voor de toezichthouder acceptabele

De waardering van de voorzieningen voor risico van de

grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de

deelnemers wordt bepaald door de waardering van de

voorzienbare trend in overlevingskansen.

tegenover deze voorzieningen aangehouden beleggingen.

De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de volgende

Kasstroomoverzicht

actuariële grondslagen en veronderstellingen:

Aangezien de kasstromen grotendeels worden verwerkt

• Rekenrente: de VPV per 31 december 2010 is vastgesteld

via de herverzekeraar is een kasstroomoverzicht

op basis van de rentetermijnstructuur (rts) per 31 december 2010, zoals gepubliceerd door DNB. De wijziging van de VPV door mutaties is tevens op marktwaarde vastgesteld op basis van de rente termijnstructuur per 31 december 2009; • Overlevingstafels: de sterftekansen zijn ontleend aan de door het Actuarieel Genootschap gepubliceerde prognosetafels Gehele Bevolking Mannen (GBM) en Vrouwen (GBV), met waarnemingsperiode 2010-2060. De sterftekansen in deze tafels zijn gecorrigeerd op basis van de correctietabel ES-P2A van het Verbond van Verzekeraars. Ultimo 2010 zijn de sterftekansen ontleend aan de (start)kolom 2011 van de gepubliceerde prognosetafels. De sterftekansen zullen jaarlijks worden aangepast op basis van de kolom met sterftekansen die één jaar is verschoven. Voor de berekeningen inzake het ingegaan wezenpensioen zijn geen sterftekansen gebruikt; • Leeftijdsbepaling: de leeftijden per de balansdatum zijn in jaren en maanden nauwkeurig vastgesteld. Daarbij wordt verondersteld dat alle deelnemers zijn geboren op de eerste dag van de maand. Voor het partnerpensioen wordt verondersteld dat de partner 3 jaar jonger is dan de verzekerde man, respectievelijk 3 jaar ouder dan de verzekerde vrouw; • Partnerfrequenties: er wordt uitgegaan van de volgende frequenties: - Mannen: tot leeftijd 49, geleidelijk stijgend tot 90 procent, daarna gehandhaafd op 90 procent tot leeftijd 60, vanaf leeftijd 60 tot leeftijd 64 op 91 procent en op leeftijd 65 gelijk aan 100 procent.

achterwege gelaten.

24


Toelichting op de balans en staat van baten en lasten 5. Beleggingen voor risico fonds Vastrentende

Liquide middelen bij

Aandelen

waarden

vermogensbeheerder

Totaal

€

€

€

€

4.027

8.274

0

12.301

-611

-1.097

0

-1.708

Aankopen/verstrekkingen Verkopen/aflossingen Overige mutaties Herwaardering Stand per 31 december 2010

0

0

12

12

244

81

0

325

3.660

7.258

12

10.930

2010

2009

Aandelen De samenstelling van de aandelenportefeuille is als volgt: 2010 € ING Equity Global Basis Fonds

2.107 509

ING Dividend Aandelen Basis Fonds ING Emerging Markets Basis Fonds

267

ING Global Enhanced

777 3.660

Vastrentende waarden De samenstelling van de vastrentende waarden portefeuille is als volgt: 2010 € ING Fixed Income All Grade Basis Fonds

7.258

6. Beleggingen voor risico deelnemers

Vastgoed Aandelen Vastrentende waarden Liquide middelen

€

€

106

80

623

482

6.659

5.211

327

195

7.715

5.968

Met de jaarlijks belegde premies wordt, voor rekening en risico van de deelnemers, een pensioenkapitaal opgebouwd.

7. Herverzekeringsdeel technische voorziening

Garantiecontract met beleggingsdepot Afslag in verband met kredietrisico herverzekeraar

2010

2009

€

€

144.762

129.496

0

-7.579

144.762

121.917

Met de herverzekeraar is een (technische) winstdelingsregeling overeengekomen. Het fonds krijgt 55 procent van de cumulatieve technische winst over de contractperiode 2007 tot en met 2011. Een cumulatief technisch verlies is geheel voor rekening van de herverzekeraar.

25


Op 1 februari 2011 is het gewijzigde besluit Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen in werking getreden. Hierin staat dat een volledig herverzekerd fonds het kredietrisico op de verzekeraar buiten beschouwing mag laten bij de berekening van het vereist eigen vermogen en de waardering van de vordering op de herverzekeraar op marktwaarde. Het bestuur is zich bewust van het kredietrisico, maar is van mening dat dit niet te kwantificeren is. Het bestuur heeft besloten – vooruitlopend op de per 1 februari 2011 gewijzigde wetgeving – het kredietrisico eind 2010 al op nihil te waarderen. Het bestuur is van mening dat op deze wijze een zo transparant en realistisch mogelijk beeld van de financiële positie wordt geschetst. Bovendien wordt aangesloten bij de nieuwste inzichten. Voor de bij Nationale-Nederlanden ondergebrachte pensioenverplichtingen wordt een beleggingsdepot aangehouden. De volgende informatie is ter Toelichting opgenomen om inzicht te geven in het rendement. Vastrentende

Annuïteiten-

Liquide

Aandelen

waarden

lening

middelen

€

€

€

Stand per 1 januari 2009

31.868

83.364

4.079

981

120.292

Aankopen/verstrekkingen

8.964

9.054

0

0

18.018

-9.101

-8.453

-37

0

-17.591

0

0

0

215

215

Herwaardering

10.740

3.977

0

0

14.717


42.471

87.942

4.042

1.196

135.651

Aankopen/verstrekkingen

21.109

29.379

0

0

50.488

-25.664

-32.378

-39

0

-58.081

0

0

0

-526

- 526

6.509

5.259

0

0

11.768

44.425

90.202

4.003

670

139.300

1e kwartaal

2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

Totaal

Verkopen/aflossingen Overige mutaties

Verkopen/aflossingen Overige mutaties Herwaardering


Performance 2010 in %

Totaal €


5,3

5,7

6,7

-7,7

9,6

Benchmark6

4,5

5,3

6,2

-8,5

6,8

Aandelenfondsen

9,5

-3,4

2,7

10,8

20,4

Benchmark7

9,4

-3,2

2,4

10,7

20,1

Totaal beleggingen

6,6

2,8

5,6

-2,4

12,9

Totale Benchmark

6,0

2,7

5,2

-3,0

11,1

6 7

Samengestelde Benchmark: Barclays Capital Euro Aggregate Unhedged + LDF Benchmark. Samengestelde Benchmark: MSCI (DM) World (Net), MSCI (EM) Emerging Markets Free (Net).

Performance 2010 in % gehele jaar

14,0 12,0 10,0 8,0

1e kwartaal 3e kwartaal

6,0

2e kwartaal

4,0 2,0

4e kwartaal

0,0 -2,0 -4,0

Totaal beleggingen depot 1 Totale Benchmark

26


Aandelen De samenstelling van de aandelenportefeuille is als volgt: 2010

2009

€

€

24.790

23.308

ING Dividend Aandelen Basis Fonds

6.387

6.336

ING Emerging Markets Basis Fonds

3.429

3.672

0

9.155

ING Equity Global Basis Fonds

ING Multi Manager Fund Global Equity NN ING Global Enhanced

9.819

0

44.425

42.471

2010

2009

Vastrentende waarden De samenstelling van de portefeuille vastrentende waarden is als volgt: €

€

ING Fixed Income All Grade Basis Fonds

49.052

49.058

ING Fixed Income All Grade Long Duration Basis Fonds

41.150

38.884

90.202

87.942

Overige beleggingen De overige beleggingen zijn de liquide middelen. Deze staan het fonds niet vrij ter beschikking en zijn uitsluitend bedoeld voor het verrichten van beleggingstransacties.

8. Vorderingen en overlopende activa 2010

2009

€

€

Latente vordering technisch resultaat (langlopende vordering)

675

745

Latente vordering uitkeringsgarantie (langlopende vordering)

1.200

1.056

Vordering uit hoofde van herverzekering

1.306

9.495

3.181

11.296

De vordering uit hoofde van herverzekering heeft een resterende looptijd van korter dan één jaar. In de vordering uit hoofde van herverzekering is een bedrag opgenomen van € 1.306 (2009: € 3.496), zijnde een deel van de algemene reserves die ondergebracht zijn in het beleggingsdepot. Het grootste deel van de algemene reserves is sinds 4 mei 2010 ondergebracht in een tweede beleggingsdepot.

9. Overige activa

Liquide middelen

2010

2009

€

€

1

1

10. Reserves

Stand per 1 januari 2009 Uit bestemming saldo van baten en lasten Stand op 31 december 2009 Uit bestemming saldo van baten en lasten Stand op 31 december 2010

Algemene

Beklemde reserve

Beklemde

reserve

technisch resultaat

garantiereserve

Totaal

€

€

€

€

8.500

490

912

9.902

-6.805

255

144

-6.406

1.695

745

1.056

3.496

9.871

-70

144

9.945

11.566

675

1.200

13.441

27


De algemene reserve van het fonds vervult de functie van weerstandsvermogen. Bij de oprichting van het fonds is geen stichtingskapitaal gestort. De reserve technisch resultaat is beklemd tot het eind van de contractperiode met de herverzekeraar (31 december 2011). De garantiereserve is beklemd en komt uitsluitend beschikbaar aan het fonds wanneer bij beëindiging van het contract alle opgebouwde pensioenen worden overgedragen aan een andere uitvoerder.

Solvabiliteit/dekkingsgraad De vermogenspositie van het fonds kan worden gekarakteriseerd als toereikende solvabiliteit. Voor de berekening van het vereist eigen vermogen wordt gebruikgemaakt van een standaardmodel. In 2010 is het vereist eigen vermogen gekwantificeerd op nihil, vooruitlopend op het gewijzigde besluit Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen, dat per 1 februari 2011 in werking is getreden. Hierin staat dat een volledig herverzekerd fonds het kredietrisico op de verzekeraar buiten beschouwing mag laten bij de berekening van het vereist eigen vermogen.

Toeslagbeleid De toeslag op pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks vastgesteld door het bestuur van het fonds. Er bestaat een ambitie om jaarlijks de pensioenrechten en pensioenaanspraken aan te passen. De toeslag in een jaar is voorwaardelijk en is afhankelijk van de hoogte van de beschikbare premie voor de actieve deelnemers en vindt voor de ingegane pensioenen en premievrije aanspraken plaats voor zover de voorzienbare middelen van het fonds dit toelaten. De toeslag op het opgebouwde deel van de pensioenaanspraken van deelnemers wordt afgeleid van de ontwikkeling van de loonindex van de werkgever. De toeslag op de ingegane pensioenen en de nog niet ingegane pensioenen van gewezen deelnemers wordt afgeleid van de stijging van de consumentenprijsindex (cpi), zoals vastgesteld per oktober door het CBS. De pensioenrechten en pensioenaanspraken van inactieve deelnemers zijn per 1 januari 2010 niet verhoogd (2009: evenmin) en de pensioenaanspraken van actieve deelnemers zijn per 1 januari 2010 met 0,7 procent verhoogd (2009: 2,8 procent). Er is geen recht op toekomstige toeslagen. Het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst toeslagen worden verleend. Het fonds heeft geen geld gereserveerd voor toekomstige toeslagen. Toeslagen worden uit de opslag op toekomstige premies en uit de overrente gefinancierd. Het bestuur heeft in de vergadering van november 2010 besloten de pensioenen per 1 januari 2011 voor de inactieve deelnemers niet te verhogen. Dit besluit is in de bestuursvergadering van maart 2011 heroverwogen. Het bestuur heeft toen besloten de pensioenen van de inactieve deelnemers met 1,3 procent te verhogen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2011. Aangezien dit besluit pas in 2011 is genomen, is hier bij de bepaling van de VPV ultimo 2010 geen rekening mee gehouden. Tot toeslag op de pensioenaanspraken per januari 2011 van de actieve deelnemers is eerst in 2011 besloten. Deze toeslag wordt gefinancierd uit de premie 2011. Hiermee is derhalve nog geen rekening gehouden bij de bepaling van de VPV ultimo 2010.

Inhaaltoeslagen Onder bepaalde omstandigheden kunnen inhaaltoeslagen worden toegekend. Inhaaltoeslagen zijn toeslagen die worden toegezegd, voor zover in het verleden niet de volledige toeslagen zijn verleend. Volgens het huidige toeslagbeleid van het fonds worden geen inhaaltoeslagen toegekend. Op de volgende pagina is een specificatie gegeven van het verschil tussen de volledige en de werkelijke toeslagen.

28


Actieven

1 januari 2007

Volledige

Toegekende

toeslag

toeslag

Verschil

2,2%

2,2%

0%

1 januari 2008

3,2%

3,2%

0%

1 januari 2009

3,5%

2,8%

-0,7%

1 januari 2010

0,7%

0,7%

0%

1 januari 2011

1,6%

1,6%

0% -0,7%

Totaal verschil

Het besluit tot toeslag op de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers is in de loop van het betreffende kalenderjaar genomen. Inactieven

Volledige

Toegekende

toeslag

toeslag

Verschil

1 januari 2006

1,6%

1,0%

-0,6%

1 januari 2007

0,9%

0,9%

0,0%

1 januari 2008

1,6%

1,6%

0,0%

1 januari 2009

2,8%

0,0%

-2,8%

1 januari 2010

0,7%

0,0%

-0,7%

1 januari 2011*

1,6%

1,3%

-0,3% -4,4%

Totaal verschil

* Dit besluit is in de loop van 2011 genomen.

11. Technische voorzieningen risico fonds 2010

Voorziening pensioenverplichting

2009

€

€

144.762

129.496

2010

2009

€

€

Het mutatieoverzicht voor de VPV is als volgt:

Stand per 1 januari

129.496

125.287

Pensioenopbouw

1.626

2.045

Toeslagen

1.157

1.489

Rentetoevoeging

1.674

3.228

-5.774

-5.024

-115

-100

10.504

-2.000

4.043

4.364

Onttrekkingen voor pensioenuitkeringen Onttrekkingen voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Wijzigingen actuariële uitgangspunten Technisch resultaat Saldo van de inkomende en uitgaande waardeoverdrachten Stand per 31 december

743

-421

1.408

628

144.762

129.496

Ultimo boekjaar is de gemiddeld gewogen discontovoet 3,553 procent bij een duration van 11,6 (2009 rentetermijnstructuur: 3,8909 procent bij een duration van 11,9).

29


De VPV is naar categorieën van deelnemers als volgt samengesteld: 2010

Actieve deelnemers

2009

€

€

33.447

35.499

Gewezen deelnemers

46.453

35.677


64.342

57.872

144.242

129.048

520

448

144.762

129.496

Nettopensioenverplichtingen Verschuldigde uitkeringen

De methode voor de berekening van de pensioenverplichtingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van financieringsachterstand. Per balansdatum zijn de uit de pensioenregelingen voortvloeiende aanspraken of rechten van deelnemers in de berekening van de pensioenverplichtingen meegenomen. Naar hun aard hebben de technische voorzieningen in het algemeen een langlopend karakter.

12. Technische voorzieningen risico deelnemer 2010

2009

€

€

Stand per 1 januari

5.968

3.471

Inleg en stortingen

1.384

1.860

363

637

7.715

5.968

2010

2009

€

€

Schulden aan sponsor(s)

151

144

Schulden aan herverzekering

444

0

Beleggingsresultaten risico deelnemers en uitkeringen/onttrekkingen Stand per 31 december

13. Overige schulden en overlopende passiva

Overlopende passiva

76

78

671

222

Alle schulden hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.

14. Risicobeheer Doordat het fonds de VPV heeft herverzekerd, door middel van een garantiecontract, loopt het fonds slechts in beperkte mate risico’s. In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke risico’s het fonds nog wel loopt binnen het garantiecontract.

Solvabiliteitsrisico Het fonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen, en de financiering daarvan, geconfronteerd met risico’s. De belangrijkste doelstelling van het fonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Voor het realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de pensioen verplichtingen. Het solvabiliteitsrisico is het risico dat het fonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. Doordat het fonds de VPV heeft herverzekerd, loopt het fonds geen solvabiliteitsrisico. Nationale-Nederlanden staat garant voor het kunnen uitkeren van de pensioenen.

30


Beleid en risicobeheer Het bestuur beschikt over een aantal beleidsinstrumenten ten behoeve van het beheersen van de risico’s. Deze beleidsinstrumenten betreffen: • het beleggingenbeleid (hiervoor gelden beperkingen binnen het garantiecontract); • het premiebeleid; • het herverzekeringsbeleid; en • het toeslagbeleid. De keuze en toepassing van beleidsinstrumenten vindt plaats na uitvoerige analyses ten aanzien van te verwachten ontwikkelingen van de verplichtingen en de financiële markten. Bij de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt geen gebruikgemaakt van derivaten.

Marktrisico Marktrisico omvat de mogelijkheden voor winst of verlies en omvat het prijs(koers)risico, het valutarisico en het renterisico. • Prijsrisico is het risico van waardewijzigingen door de ontwikkeling van marktprijzen, die worden veroorzaakt door factoren gerelateerd aan een individuele belegging, de uitgevende instelling of generieke factoren; • Valutarisico bestaat uit het risico dat wordt gelopen door belegging van gelden buiten de euro; • Renterisico is het risico dat de waarde van de beleggingen en de pensioenverplichtingen veranderen als gevolg van wijzigingen van de marktrente. De strategie van het fonds met betrekking tot het beleggingsrisico wordt bepaald door de beleggingsdoelstellingen. Het marktrisico wordt op dagelijkse basis beheerst door ING IM, in overeenstemming met de aanwezige beleidskaders en richtlijnen. De overall marktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur. Het fonds loopt als gevolg van het garantiecontract geen prijs- en valutarisico. Door volledige matching van de portefeuille vastrentende waarden en de pensioenverplichtingen is het renterisico voor een groot deel afgedekt. Het marktrisico is daarmee grotendeels g eëlimineerd.

Kredietrisico Kredietrisico is het risico van financiële verliezen voor het Pensioenfonds TBI als gevolg van faillissement of betalings onmacht van tegenpartijen waarop het fonds (potentiële) vorderingen heeft. Bij een volledig herverzekerd fonds, zoals Pensioenfonds TBI, wordt het kredietrisico bepaald door de kredietwaardigheid van de verzekeraar Nationale-Nederlanden. De rating van de verzekeraar is hierbij maatgevend. Om het kredietrisico op te kunnen vangen, dient een eigen vermogen aangehouden te worden. Conform de regelgeving van DNB, mag worden uitgegaan van een benaderingsformule: Vereist eigen vermogen = 40% x 0,5 x credit spread x duration x de marktwaarde herverzekeringsvordering. Bij een rating van de verzekeraar hoger dan of gelijk aan AA- is de credit spread en daarmee ook het vereist eigen vermogen gelijk aan nul. Dit is niet het geval bij het fonds, doordat de rating van Nationale-Nederlanden (ING Verzekeringen) ultimo 2010 en 2009 volgens Standard & Poor’s gelijk is aan A+. Eind 2009 is het vereist eigen vermogen berekend op basis van bovenstaande formule. Eind 2010 is het kredietrisico gewaardeerd op nihil, vooruitlopend op het gewijzigde besluit Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen, dat per 1 februari 2011 in werking is getreden. Hierin staat dat een volledig herverzekerd pensioenfonds het kredietrisico op de verzekeraar buiten beschouwing mag laten bij de berekening van het vereist eigen vermogen.

Verzekeringstechnische risico’s De belangrijkste actuariële risico’s zijn de risico’s van langleven, overlijden en arbeidsongeschiktheid. • Het langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld wordt verondersteld bij de bepaling van de VPV. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de p ensioenverplichting;

31


• Het overlijdensrisico betekent dat het fonds in geval van overlijden mogelijk een nabestaandenpensioen moet toekennen waarvoor door het fonds geen voorzieningen zijn getroffen; • Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het fonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en het toekennen van een arbeidsongeschiktheidspensioen (‘schadereserve’). Voor dit risico wordt jaarlijks een risicopremie in rekening gebracht door Nationale-Nederlanden. Het verschil tussen de risicopremie en de werkelijke kosten wordt verwerkt via het technisch resultaat. De verzekeringstechnische risico’s zijn door het fonds herverzekerd bij Nationale-Nederlanden. De herverzekerings overeenkomst met Nationale-Nederlanden expireert ultimo 2011. Met de herverzekeraar is resultatendeling overeengekomen.

Toeslagrisico Het bestuur van het fonds heeft de ambitie om de pensioenen te verhogen. De mate waarin dit kan worden gerealiseerd, is afhankelijk van de ontwikkelingen in rente, rendement, looninflatie, prijsinflatie en demografie. Uitdrukkelijk wordt opgemerkt dat de toeslagverlening voorwaardelijk is.

Overige niet-financiële risico’s Operationeel risico Het operationeel risico is het risico vanwege de onjuiste afwikkeling van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Dergelijke risico’s worden door het fonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden, zoals interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit geautomatiseerde systemen, enzovoorts. Deze kwaliteitseisen worden periodiek getoetst door het bestuur door middel van controlebesprekingen met de administrateur.

Systeemrisico Het systeemrisico betreft het risico dat het mondiale financiële systeem (de internationale markten) niet langer naar behoren functioneert, waardoor beleggingen van het fonds niet langer verhandelbaar zijn en zelfs, al dan niet tijdelijk, hun waarde kunnen verliezen. Net als voor andere marktpartijen is dit risico voor het fonds niet beheersbaar.

Verbonden partijen Identiteit van verbonden partijen Er is sprake van een relatie tussen de verbonden partijen, te weten: tussen het fonds en de sponsor, de aangesloten ondernemingen en hun bestuurders.

Transacties met bestuurders De bestuurders ontvangen geen beloning van het fonds. Er zijn geen leningen verstrekt aan, noch is er sprake van vorderingen op (voormalige) bestuurders.

Overige transacties met verbonden partijen Inzake de overeenkomst tussen fonds en werkgever met betrekking tot de financiering van de aanspraken en de uitvoering van de regeling wordt verwezen naar de overige gegevens.

32


15. Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) 2010

Premiebijdragen van werkgevers en werknemers voor alle pensioenregelingen Incidentele aanvullende koopsommen

2009

€

€

3.732

3.743

969

0

4.701

3.743

De kostendekkende, gedempte en feitelijk te ontvangen premie volgens artikel 128 van de Pensioenwet zijn als volgt: 2010

2009

€

€


3.302

3.084

Feitelijk te ontvangen premie

4.701

3.743

Gedempte premie

3.276

3.060

De feitelijk te ontvangen premie is in 2010 inclusief een incidentele aanvullende premie van € 969. De kostendekkende en gedempte premie bestaan uit de volgende componenten:

2010


Gedempte premie

(rentetermijnstructuur)

(4%)

€

€

2.392

2.367

263

263

Actuarieel benodigd voor nieuwe aanspraken, risicopremies voor risico fonds en onvoorwaardelijke toeslagen Kostenopslag

49

48

Garantiepremie

598

598

Totale premie

3.302

3.276

Solvabiliteitsopslag

De feitelijk te ontvangen premie bevat de door de werkgevers en werknemers afgedragen premies voor de coming service inkoop 2010. Hiervan maakt de collectief beschikbare premie van 36,3 procent van de pensioengrondslagsom onderdeel uit. Daarnaast bevat de feitelijk te ontvangen premie tevens de afgedragen premies voor de prepensioenregelingen, de pensioenregeling Metaal en Techniek en de beschikbare premieregelingen. De feitelijk te ontvangen premie ligt hoger dan de gedempte premie. Hiermee wordt dus voldaan aan de beleidsregels van DNB. Het verschil tussen de feitelijk te ontvangen premie en de gedempte premie wordt veroorzaakt door de omstandigheid dat de feitelijk te ontvangen premie voor het grootste deel bestaat uit de collectief beschikbare premie, die een marge voor toeslagen bevat. Aangezien de toeslagen voorwaardelijk zijn, bevat de gedempte premie geen component voor toeslagen. Het verschil tussen de kostendekkende premie en de gedempte premie wordt veroorzaakt door het feit dat bij de kostendekkende premie wordt uitgegaan van de rentetermijnstructuur per 31 december 2009 en voor de gedempte kosten dekkende premie van een vaste rekenrente van 4 procent. De rentetermijnstructuur per 31 december 2009 leidt tot een licht lagere rente dan 4 procent en daarmee tot een hogere premie dan de gedempte premie.

33


16. Premies, koopsommen en kosten herverzekering risico fonds 2010

2009

€

€

-4.283

-4.816

2010

2009

€

€

-4.942

-4.253

-809

-729

Wezenpensioen

-31

-29

Afkopen

-39

0

-5.821

-5.011

2010

2009

Premies, koopsommen en kosten herverzekering

17. Uitkeringen

Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen (partnerpensioen)

18. Uitkering herverzekering

Uitkeringen herverzekering

€

€

5.821

5.011

19. Pensioenopbouw Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect op de VPV van de in het verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen. Verder is hierin begrepen het effect van de individuele salarisontwikkeling.

20. Toeslagen Het pensioenfonds streeft ernaar de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve deelnemers jaarlijks aan te passen aan de loonindex van de werkgever. De toeslagverlening heeft een voorwaardelijk karakter. Dit betekent dat geen recht op toeslagverlening bestaat en dat het niet zeker is of en in hoeverre in de toekomst toeslagen kunnen plaatsvinden. Het pensioenfonds streeft er tevens naar de ingegane pensioenen en de premievrije pensioenaanspraken (gewezen deel nemers) jaarlijks aan te passen aan de ontwikkeling van de prijsindex. Ook deze toeslag heeft een voorwaardelijk karakter.

21. Rentetoevoeging De pensioenverplichtingen zijn opgerent met 1,303 procent (2009: 2,544 procent), zijnde de éénjaarsrente uit de rentetermijnstructuur ultimo 2010.

22. Onttrekking pensioenuitkeringen Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de VPV. De hieronder opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de pensioenuitkeringen in de verslagperiode.

23. Onttrekking pensioenuitvoeringskosten Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de VPV. De hieronder opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de verslagperiode.

34


24. Wijziging marktrente Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder wijziging marktrente.

25. Wijzigingen actuariële grondslagen Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichting. Hierbij wordt gebruikgemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van de veronderstellingen ten aanzien van sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen voor de gehele bevolking als ook voor de populatie van het fonds. De veronderstellingen van de toereikendheid van de VPV is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur van het fonds. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële grondslagen worden herzien. Zowel mannen als vrouwen leven steeds langer. Deze trend gaat sneller dan in de AG-prognosetafel 2005-2050 is verondersteld. Het AG heeft in 2011 een nieuwe prognosetafel 2010-2060 uitgebracht. Het pensioenfonds heeft besloten deze tafel te gebruiken voor de berekening van de VPV. Het effect hiervan is in de jaarrekening verwerkt als onderdeel van Wijziging actuariële grondslagen en/of methoden.

26. Wijzigingen uit hoofde van overdracht van rechten Wijzigingen uit hoofde van overdracht van rechten betreffen de toevoegingen en onttrekkingen aan de pensioenverplichtingen als gevolg van de inkomende en uitgaande waardeoverdrachten.

27. Overige wijzigingen voorziening pensioenverplichtingen

Technisch resultaat afkopen

2010

2009

€

€

-743

421

2010

2009

28. Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen €

€

Pensioenopbouw

1.626

2.045

Toeslagen

1.157

1.489

Rentetoevoeging voorziening

1.674

3.228

-5.774

-5.024

-115

-100

10.504

-2.000

4.043

4.364

Onttrekking voorziening uitkeringen Onttrekking voorziening pensioenkosten Wijzigingen marktrente Wijziging overige actuariële grondslagen Technisch resultaat Saldo waardeoverdrachten Afwaardering in verband met kredietrisico herverzekeraar

743

-421

1.408

628

7.579

-7.579

22.845

-3.370

29. Premiebijdragen risico deelnemers De premie voor risico deelnemers is volgens opgave van Nationale-Nederlanden voor 2010 € 1.461 (2009: € 1.860).

35


30. Beleggingsresultaten risico deelnemers Directe beleggings-

Indirecte beleggings-

Kosten van

opbrengsten

opbrengsten

vermogensbeheer

2010

Overige beleggingen

Totaal

€

€

€

€

11

426

-74

363

31. Uitkering overlijden/expiraties/uitgaande waardeoverdrachten risico deelnemers De uitkeringen en de uitgaande waardeoverdrachten bedragen volgens opgaven van Nationale-Nederlanden voor 2010 € -/-77 (2009: € 0).

32. Wijziging voorziening risico deelnemers

Wijziging voorziening risico deelnemers

2010

2009

€

€

-1.747

-2.497

33. Beleggingsresultaten voor risico fonds 2010

Beleggingsresultaten € 244

Aandelen

82


0

Overige

326

34. Pensioenuitvoeringskosten 2010

2009

€

€

Bestuurskosten*

-17

-1

Administratiekostenvergoeding

-58

-43

Accountantskosten ** Controle- en advieskosten ***

-29

-27

-124

-205

Contributies en bijdragen****

-25

-8

Overige

-10

-13

-263

-297

* De bestuurskosten hebben betrekking op de visitatiecommissie € 15 en overige bestuurskosten € 2. ** De accountantskosten hebben volledig betrekking op de wettelijke controle van de jaarrekening en de verslagstaten. *** De daling van de controles en advieskosten wordt veroorzaakt door de grote hoeveelheid incidentele juridische en procesmatige werkzaamheden die in 2009 zijn uitgevoerd uit hoofde van de Pensioenwet. **** De stijging van de contributies en bijdragen wordt veroorzaakt door de stijging van wettelijke bijdragen DNB en AFM.

35. Inkomende waardeoverdracht 2010

Inkomende waardeoverdracht

2009

€

€

368

613

Dit betreft de ontvangst van een pensioenfonds of pensioenverzekeraar van de vorige werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd.

36


36. Uitgaande waardeoverdracht

Uitgaande waardeoverdracht

2010

2009

€

€

-11

0

Dit betreft de betaling van een pensioenfonds of pensioenverzekeraar van de nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de beëindigingsdatum zijn opgebouwd.

37. Overige baten/lasten 2010

Mutatie garantiereserve Aandeel technisch resultaat Beleggingsopbrengst algemene reserve Nationale-Nederlanden Diverse overige lasten

2009

€

€

144

144

-70

255

1.454

1.530

0

1

1.528

1.930

Aantal personeelsleden Bij het pensioenfonds zijn geen werknemers in dienst. De werkzaamheden worden verricht door werknemers die in dienst zijn van de werkgever. De hieraan verbonden kosten zijn voor rekening van de werkgever.

Belastingen De activiteiten van het pensioenfonds zijn vrijgesteld van belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting.


Bestuur Stichting Pensioenfonds TBI W. Poldervaart MIM (voorzitter) mr. H.G.C. Schouten (secretaris) R. van Breemen A. de Hoog R. Lems ing. F.W. van Meerkerk

37


Overige gegevens

38


Diversen

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten

Informatie over de tussen het pensioenfonds

Ten aanzien van de bestemming van het saldo van baten

en de werkgever getroffen overeenkomst

en lasten is geen specifieke bepaling opgenomen in de

betreffende de financiering en de uitvoering

statuten van het fonds. In zijn algemeenheid geldt dat

van de pensioenregeling.

het fonds de beschikbare middelen, voor zover deze niet

Met betrekking tot de Pensioenregeling 2007 geldt dat

gebruikt worden ter voldoening van de premies of

tussen het pensioenfonds en de werkgever is overeen

koopsommen, zal beleggen. De belegging geschiedt op

gekomen dat door de werkgever jaarlijks het werkgevers-

solide, prudente wijze in het belang van de aanspraak- en

deel van de collectief beschikbare premie wordt betaald.

pensioengerechtigden.

De collectief beschikbare premie is voor 2007 tot en met 2011 vastgesteld op 36,3 procent van de pensioen

Voorstel voor verdeling van het saldo van

grondslagsom. Het werkgeversdeel hiervan is gelijk aan

baten en lasten

26,3 procent van de pensioengrondslagsom.

Zie pagina 19 bestemming saldo van baten en lasten.

In deze collectief beschikbare premie is een opslag voor toeslagverlening begrepen en een opslag voor

Ontwikkelingen na balansdatum

alle uitvoeringskosten van de pensioenregeling.


Alle uitvoeringskosten komen voor rekening van het


pensioenfonds.

Hier staat dat een volledig herverzekerd pensioenfonds het kredietrisico op de verzekeraar buiten beschouwing mag

Stichting Pensioenfonds TBI heeft statutair vastgelegd dat

laten bij de berekening van het vereist eigen vermogen en

de middelen van het pensioenfonds, die niet worden

de waardering van de vordering op de herverzekeraar op

gebruikt ter voldoening van premies of koopsommen,

marktwaarde. Het bestuur is zich bewust van het krediet

worden belegd binnen het gesepareerd depot. Begin mei

risico, maar is van mening dat dit niet te kwantificeren is.

2010 is het tweede beleggingsdepot, dat niet in het kader

Het bestuur heeft besloten – vooruitlopend op de per

van het garantiecontract is verpand aan Nationale-

1 februari 2011 gewijzigde wetgeving – het kredietrisico

Nederlanden, operationeel geworden, waarin de vrije

eind 2010 al op nihil te waarderen. Het bestuur is van

reserve van het fonds belegd wordt.

mening dat op deze wijze een zo transparant en realistisch mogelijk beeld van de financiële positie wordt geschetst.

De ingangsdatum van de uitvoeringsovereenkomst voor de Pensioenregeling 2007 is 1 januari 2007. Deze overeenkomst is aangegaan voor een duur van vijf jaar en wordt steeds voor een tijdvak van vijf jaar verlengd, indien geen opzegging heeft plaatsgevonden.

Bovendien wordt aangesloten bij de nieuwste inzichten.

39


Actuariële verklaring

De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Actuarieel

Opdracht

Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen

Door Stichting Pensioenfonds TBI te Rotterdam is aan

naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn

Aon Hewitt de opdracht verleend tot het afgeven van een

oordeel.

actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2010.

Oordeel Ik heb geconstateerd dat de verplichtingen van het

Gegevens

pensioenfonds volledig zijn herverzekerd door middel van

De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn

een garantiecontract en dit betrokken in mijn oordeel.

verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de

De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de

toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van

beschreven berekeningregels en uitgangspunten, als geheel

de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële

bezien, toereikend vastgesteld. Het eigen vermogen van het

gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening.

pensioenfonds is op de balansdatum ten minste gelijk aan

In overeenstemming met de richtlijn “Samenwerking

het wettelijk vereist eigen vermogen.

tussen accountant en actuaris ter zake van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen” heeft de

Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de

accountant van het pensioenfonds mij geïnformeerd over

verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een

zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid en

toereikende solvabiliteit.

de volledigheid van de administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming

Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan

van belang zijn.

overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet.

Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is

De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds TBI is

voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de

naar mijn mening voldoende. Daarbij is in aanmerking

Pensioenwet. De door het pensioenfonds verstrekte

genomen dat de mogelijkheden tot het realiseren van de

administratieve basisgegevens en de bevindingen van de

beoogde toeslagen beperkt zijn.

accountant ten aanzien hiervan zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt voor mijn beoordelings werkzaamheden heb aanvaard. Als onderdeel van de

Zwolle, 8 juni 2011

werkzaamheden voor de opdracht: • heb ik ondermeer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld,

Drs. A.C. Herlaar AAG

en

verbonden aan Aon Consulting

• heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogens positie van het pensioenfonds. Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds.

40


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten

Aan: het bestuur van Stichting Pensioenfonds TBI

van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter

Verklaring betreffende de jaarrekening

niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over

Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening

de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit.

2010 van Stichting Pensioenfonds TBI te Rotterdam

Een controle omvat tevens het evalueren van de geschikt-

gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans

heid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslag-

per 31 december 2010 en de staat van baten en lasten

geving en van de redelijkheid van de door het bestuur van

over 2010 met de Toelichting, waarin zijn opgenomen

de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie

een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor

van het algehele beeld van de jaarrekening.

financiële verslaggeving en andere Toelichtingen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

Verantwoordelijkheid van het bestuur

informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing

Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het

voor ons oordeel te bieden.

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het

Oordeel

opstellen van het bestuursverslag, beide in overeen

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld

stemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland

van de grootte en samenstelling van het vermogen van

geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens

Stichting Pensioenfonds TBI per 31 december 2010 en van

verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing

het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9

als het noodzakelijk acht om het opmaken van de

Boek 2 BW.

jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen

Verantwoordelijkheid van de accountant

Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel

dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding

over de jaarrekening op basis van onze controle.

van het onderzoek of het bestuursverslag, voor zover wij

Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming

dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW

met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse

is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en

controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de

met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens

voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze

vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat

controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke

kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening

mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening

zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen


en de Toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant

KPMG ACCOUNTANTS N.V.

toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

C.J.M. Coremans RA

41


Bijlagen

42


Overzicht verzekerden Gewezen

Ouder-

Deel-

deel-

doms-

Nabestaanden-

Wezen-

gepensio-

Totaal

nemers

nemers

pensioen

pensioen

pensioen

neerden

614

300

277

76

11

364

Aantallen per 1 januari 2010 Bij wegens: collectieve waardeoverdracht Anders

-

-

-

-

-

0

49

11

24

12

0

36

49

11

24

12

0

36

-

-

-

-

-

0

-91

-15

-11

-3

-5

-19

-91

-15

-11

-3

-5

-19

572

296

290

85

6

381

Af wegens: collectieve waardeoverdracht Anders

Aantallen per 31 december 2010

Demografie Leeftijd

Deelnemers

Gewezen deelnemers

Gepensioneerden

< 20

0

0

6

20-25

0

0

0

25-30

0

0

0

30-35

23

1

0

35-40

89

2

0

40-45

96

26

0

45-50

107

59

3

50-55

83

63

1

55-60

92

71

5

60-65

82

74

36

65-70

0

0

146

70-75

0

0

90

75-80

0

0

39

80-85

0

0

33

85-90

0

0

19

90-95

0

0

3

> 95

0

0

0

43


Overzicht aangesloten ondernemingen Acto Informatisering B.V. Alfen B.V. Attema B.V. Baas B.V. Aannemingsbedrijf Nico de Bont B.V. Croon Elektrotechniek B.V. Eekels Elektrotechniek B.V. Aanneming Maatschappij J.P. van Eesteren B.V. ERA Contour B.V. Fri-Jado B.V. B.V. Bouwbedrijf Hazenberg Heijmerink Bouw B.V. Hevo B.V. HVL B.V. HVL Armada Outdoor B.V. Kanters Bouw en Vastgoed B.V. Koopmans Bouwgroep B.V. Korteweg Bouw B.V. MDB B.V. Mobilis B.V. Synchroon B.V. TBI Bouw B.V. Veldhoen + Company B.V. Voorbij Prefab Beton B.V. Voorbij Betonsystemen B.V. Voorbij Funderingstechniek B.V. Ingenieursbureau Wolter & Dros B.V. WTH Vloerverwarming B.V.

44


Colofon Uitgave: Stichting Pensioenfonds TBI Productie en druk: HENK Grafimedia Center, Belfeld Oplage: 1.100 exemplaren

Stichting Pensioenfonds TBI Wilhelminaplein 37 3072 DE Rotterdam Postbus 23134 3001 KC Rotterdam T (010) 290 85 00 F (010) 486 57 88 www.tbi.nl/pensioenfonds

Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds TBI

Recommend Documents