Jaarverslag 2010 Brandwondencentrum Groningen

Jaarverslag 2010 Brandwondencentrum Groningen

Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3 Het Brandwondencentrum ......................................................................................................................................................................................................................................... 5

Behandeling en opnames ....................................................................................................................................................................................................................................................... 5 Structuur ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 6 RVE-management .............................................................................................................................................................................................................................................................................. 6 Meer informatie .................................................................................................................................................................................................................................................................................... 6

Kernteam Brandwondencentrum .............................................................................................................................................................................................................. 7

Multidisciplinair team ............................................................................................................................................................................................................................................................. 9

Verpleging . .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 9 Medisch team ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... 11 Nurse parcticioner ......................................................................................................................................................................................................................................................................... 11 Intensivisten .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 12 Diëtetiek ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 13 Fysiotherapie en Ergotherapie ...................................................................................................................................................................................................................................... 14 Infectiepreventie ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 14 Medische microbiologie ........................................................................................................................................................................................................................................................ 17 Plastische Chirurgie ..................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Verpleegkundig consulent ................................................................................................................................................................................................................................................. 19 Pedagogisch medewerker .................................................................................................................................................................................................................................................. 19 Secretariaat Brandwondencentrum unit 3A en 3E . ............................................................................................................................................................................ 20 Onderzoek Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland ........................................................................................................ 21 Onderwijs . ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 23 Martini Ondersteunende Diensten (MOD) .................................................................................................................................................................................................... 25

Kiwanis Huis Groningen ................................................................................................................................................................................................................................................. 27

Tweede fase Kiwanis Huis Groningen .................................................................................................................................................................................................................. 27 Vrijwilligers .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. 27 Bestuurssamenstelling ............................................................................................................................................................................................................................................................ 27 Stichting Kind en Brandwond ........................................................................................................................................................................................................................................ 27

Ziekenhuis Rampen Opvangplan (ZIROP) ......................................................................................................................................................................... 28

Werkgroep Zirop . ............................................................................................................................................................................................................................................................................ 28

Brandwonden gerelateerde externe activiteiten ........................................................................................................................................... 29

Uitjes voor ouders en kinderen .................................................................................................................................................................................................................................... 29 Begeleid naar school .................................................................................................................................................................................................................................................................. 29 Turiani Hospital Tanzania ...................................................................................................................................................................................................................................................... 29 Samenwerking met NBS Beverwijk ......................................................................................................................................................................................................................... 29 Patiëntenvereniging ................................................................................................................................................................................................................................................................... 29 Bijscholing . .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. 29 European Burns Association Congress ............................................................................................................................................................................................................... 31

Presentaties en publicaties Brandwondencentrum ................................................................................................................................. 32

Jaarverslag 2010

Publicaties ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 32

1

Voorwoord Geachte lezer, De gezondheidstoestand van patiënten met brandwonden is complex en het resultaat van de behandeling is afhankelijk van een directe en optimale interventie. De multidisciplinaire samenwerking bij de behandeling van deze patiënten is van groot belang voor een goed resultaat. In 2010 is daarom na intensief en constructief overleg een samenwerking tot stand gekomen met de vakgroep Intensive Care voor de zorg van brandwondenpatiënten die deze specifieke zorg nodig hebben. Voor de continuïteit van de zorg op het Brandwondencentrum is de komst van de tweede arts, die in opleiding is tot brandwondenarts, erg waardevol. Het Brandwondencentrum hecht grote waarde aan het bijhouden en uitbreiden van kennis op het vakgebied. Ter verbetering van de kennis van alle deelnemers in het brandwondenteam zijn verschillende cursussen georganiseerd. Voor het verbeteren van de ketenzorg zijn daarnaast cursussen verzorgd voor huisartsen, paramedici, verpleegkundigen en studenten. Voor het Brandwondencentrum zijn naast de interne samenwerkingsverbanden, ook de externe verbanden belangrijk. In het afgelopen jaar is de samenwerking met de afdeling Heelkunde en het traumacentrum UMCG geïntensiveerd. Onderzoek op het gebied van brandwonden vindt plaats in nauwe samenwerking met de andere brandwondencentra binnen de Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland (VSBN). Meerdere leden waren in 2010 aanwezig op het wereldcongres van de International Society for Burn Injuries (ISBI) in Istanbul. Voor 2011 staat van 14-17 september het Europees Brandwonden Congres in Den Haag op de agenda. In 2010 zijn al voorbereidingen getroffen voor de organisatie ervan. In dit jaarverslag leest u wat de verschillende leden van het brandwondenteam in 2010 voor de zorg van patiënten met brandwonden hebben betekend. Dankzij deze multidisciplinaire samenwerking kan het Brandwondencentrum van het Martini Ziekenhuis state of the art zorg leveren aan patiënten. Dr. G.I.J.M. Beerthuizen

Jaarverslag 2010

3

4

Brandwondencentrum Groningen

Het Brandwondencentrum Groningen In het Martini Ziekenhuis is één van de drie Nederlandse brandwondencentra gevestigd: het Brandwondencentrum Groningen voor Noord- en Oost-Nederland. Het verzorgingsgebied omvat de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Flevoland. Het Brandwondencentrum verzorgt de acute opvang van patiënten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. De patiëntenpopulatie bestaat uit patiënten met brandwonden en patiënten die in aanmerking komen voor reconstructieve chirurgie.

Het Brandwondencentrum in het Martini Ziekenhuis heeft zich ontwikkeld tot één van de modernste centra in de wereld. Acute opvang, gespecialiseerde verpleging, infectiepreventie, moderne chirurgische technieken, research en nationale en internationale netwerken zorgen voor state of the art zorg.

Behandeling en opnames De gehele behandeling vindt plaats op de gesloten unit 3A (IC / medium care) en de open unit 3E (low care / dagbehandeling / polikliniek). Bij het Brandwondencentrum is een Kiwanis Huis gevestigd waar ouders van kinderen die in het centrum zijn opgenomen tijdelijk kunnen verblijven en overnachten. In 2010 zijn in totaal 220 patiënten op het Brandwondencentrum opgenomen, waarvan 158 acute opnames en 62 opnames voor reconstructie of overige behandelingen. Van de opgenomen patiënten was 63.1 % man en 36.9 % vrouw.

Jaarverslag 2010

5

Leeftijd bij ongeval in categorieën

25

20

10

0 0-4

5-9

10-17

18-29

30-39

40-49

50-59

60-69

70-79

≥80

Structuur De infrastructuur van het Brandwondencentrum is opgebouwd vanuit het zorgpad. Dit zorgpad ziet er als volgt uit: • Aanmelding • Klinisch / poliklinisch • Opname: intensive care / medium care / low care • Behandeling / eventueel OK-interventie • Revalidatie / resocialisatie • Nazorgtraject / poliklinisch vervolg • Eventueel brandwondenreconstructie na verloop van maanden / jaren

RVE-management Het RVE-managementteam bestaat uit: • Mw. A.E.J.M. Akkermans, organisatorisch manager RVE Brandwondencentrum • Dhr. dr. G.I.J.M. Beerthuizen, medisch manager RVE Brandwondencentrum

Meer informatie Meer informatie over het Brandwondencentrum vindt u op de website van het Martini Ziekenhuis en/of de website van het Brandwondencentrum: www.martiniziekenhuis.nl of www.brandwondencentrumgroningen.nl.

6


Kernteam Brandwondencentrum In het Brandwondencentrum bestaat het kernteam uit 46.57 fte, waaronder: • IC-brandwondenverpleegkundigen • Brandwondenverpleegkundigen • Verpleegkundigen • Secretaresses • Zorgassistentes • Huishoudelijk medewerkers • Pedagogisch medewerker • Nurse practitioner • Verpleegkundig consulent • Brandwondenartsen Het team wordt aangestuurd door een unithoofd, bijgestaan door drie zorgcoördinatoren. Het is een enthousiast team dat de uitdaging zoekt in het specialistische werk en de multidisciplinaire samenwerking. Het totaal zorgconcept maakt het werk leuk en uitdagend. De medewerkers zijn breed inzetbaar op de units 3A en 3E. Hierdoor is het Brandwondencentrum in staat de zorg te organiseren zonder gebruik te maken van uitzendkrachten of medewerkers van Bureau Tijdelijk Personeel.

Jaarverslag 2010

7

8


Multidisciplinair team De behandeling van patiënten met brandwonden vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Het brandwondenteam bestaat uit een groot aantal disciplines dat nauw met elkaar samenwerkt. Verpleegkundig

Medisch

Paramedisch

Overige

verpleegkundigen

chirurgen

nurse practitioner

secretaresses

nazorgverpleegkundigen

intensivisten

fysiotherapeuten

klinisch psycholoog

plastisch chirurgen

diëtistes

pedagogisch medewerker

internisten

ergotherapeuten

hygiënist

brandwondenarts

wetenschappelijk onderzoekers

arts-assistenten Heelkunde

zorgassistenten

psychiater

medewerkers MOD

longartsen kinderartsen microbioloog anesthesisten

De multidisciplinaire behandeling van patiënten met brandwonden heeft als doelstelling: 1. Behandeling van thermisch letsel. 2. Het leren omgaan met de traumatische oorzaak van brandwonden. 3. Het (opnieuw) leren van allerlei activiteiten in het dagelijks leven. 4. Het leren omgaan met de gevolgen van het hebben van brandwonden in somatische, psychische, en sociaalmaatschappelijke zin, voor zowel de patiënt als zijn familie. 5. Het verstrekken van benodigde orthopedische hulpmiddelen. 6. Het re-integreren op school en werk. Elke discipline formuleert bij de behandeling van de brandwondenpatiënt de subdoelen van haar behandeling. Iedere dag is er een multidisciplinaire patiëntenbespreking. Hierin vinden besluiten, afstemmingen en bijstellingen plaats van behandeldoelen, het behandelbeleid en de behandelmethode van het behandelteam en de afzonderlijke behandeldisciplines. In de delen hierna volgt en korte toelichting op diverse behandeldisciplines.

Verpleging Vergeleken met 2009 is het totaal aantal opgenomen patiënten nagenoeg gelijk geweest. Het patiëntenaanbod varieerde in het afgelopen het jaar echter sterk, zowel in aantal als ook in de ernst van de verwondingen. Door de toenemende specialisatie van de brandwondenzorg en de doorgevoerde digitalisering van patiëntengegevens is het gebruik van extern personeel voor het Brandwondencentrum geen wenselijke situatie. Dat vereist wel een strakke personeelsplanning, flexibiliteit en betrokkenheid van het verplegend personeel. Ook in 2010 is het dankzij deze groep mensen gelukt om periodes van drukte en uitval van verpleegkundigen zonder hulp van buitenaf op te vangen. Ontwikkelingen op het vakgebied 2010 was voor de verpleegkundigen van het Brandwondencentrum een jaar waarin op beroepsinhoudelijke vlak veel ontwikkelingen zijn geweest. Dit had deels te maken met de doorontwikkeling van lopende projecten zoals het elektronisch patiëntendossier, het digitaliseren van de gebruikershandleidingen van apparatuur en het realiseren van onderwijs op maat. Daarnaast zijn er nieuwe projecten van start gegaan, zoals een kwaliteitsproject waarbij het verpleegkundig gebruik van materialen tegen het licht wordt gehouden en het vimmen (veilig incident melden). Binnen het verpleegkundig team zijn ruim 20 aandachtsvelders actief met verschillende taakgebieden, waaronder beademing, apotheek, diabetes, materiaal en voorraadbeheer. Deze aandachtsvelders waren in 2010 ook verantwoordelijk voor het verspreiden van kennis en nieuwe ontwikkelingen binnen het verpleegkundig team.

Jaarverslag 2010

9

Samenwerken en kennis delen De verpleegkundigen hebben de samenwerking met de intensivisten en respiratoir therapeuten op het Brandwondencentrum als zeer positief ervaren. Optimale verpleegkundige zorg voor de Intensive Care brandwondenpatiënt is door de 24-uurs beschikbaarheid van hun kennis en kunde nog structureler gewaarborgd. Deze samenwerking heeft ook de reeds bestaande relatie met de algemene Intensive Care meer vorm en inhoud gegeven. Voorbeelden hiervan zijn: de uitwisseling van kennis en standaardisatie op het gebied van middelen en materialen, digitale verwerking van patiëntengegevens en de uitwisseling en flexibele inzet van personeel op beide afdelingen. Op het Brandwondencentrum worden ongeveer 100 operaties per jaar uitgevoerd. Daarom is er in het afgelopen jaar veel aandacht geweest voor een goede samenwerking met de OK- en anesthesieverpleegkundigen rondom de logistiek van het patiëntentransport en de inzet van materialen en middelen. Dit heeft een aanzienlijke besparing in tijd en middelen opgeleverd. Tevreden patiënten én tevreden personeel Een zo hoog mogelijk niveau van patiëntentevredenheid is een kerndoel binnen het Brandwondencentrum. Daarnaast is er ook volop aandacht voor het welbevinden van het personeel. Op de afdeling heerst een open sfeer en de lijntjes zijn kort. In de jaarlijkse PE-gesprekken (Persoonlijke Evaluatie) is volop ruimte om het functioneren van de staf en de medewerkers te bespreken. Vanuit deze gesprekken wordt geprobeerd de medewerkers volop de gelegenheid te geven zich verder te ontwikkelen. Jubilea en afscheid In 2010 waren er diverse jubilea. Niet vreemd, aangezien de meeste medewerkers van het Brandwondencentrum al jaren in dienst zijn. Het team nam afscheid van het icoon van het Brandwondencentrum, Martha v/d Bijl. Zij is na een dienstverband van ruim 30 jaar – volgens haarzelf verplicht – met pensioen gegaan. Martha kreeg een afscheid in stijl. Trudy Aleven, Leo Bolhuis en Freerk Vogel nodigden hun collega’s uit voor een weekeind Schiermonnikoog, om samen het door hen behaalde 25-jarig dienstverband te vieren. Door de aanwezigheid van ruim 40 collega’s en prachtige weersomstandigheden werd het een onvergetelijke gebeurtenis.

Zijn er ook nog wensen? Jazeker, voor komend jaar staan de volgende punten op de agenda: • Twee kamers extra van een douche voorzien;

10


• Een extra berging, buiten naast de afdeling; • Het Elektronisch Medicatie Voorschrijven definitief implementeren; • Het team met enkele IC-verpleegkundigen uitbreiden.

Medisch team De behandeling van patiënten met brandwonden is complex. Daarom houdt een multidisciplinair team zich in het Brandwondencentrum bezig met deze specifieke zorgverlening. De behandeling vindt integraal plaats, zowel in de periode van de intensive care, de medium care, de low care als de poliklinische zorg. Het medisch multidisciplinaire team bestaat uit een chirurg, een internist, een longarts, een medisch microbioloog, een psycholoog, een psychiater, een plastisch chirurg, een anesthesioloog en een kinderarts. De maatschap Heelkunde is tot 2010 verantwoordelijk geweest voor de continuïteit van de zorg voor patiënten met acute brandwonden. Brandwondenarts mevr. dr. S. Scholten-Jaegers en mevr. drs. U. Peninga-Puister houden zich bezig met de dagelijkse coördinatie van de medische zorg. In 2010 is de zorg voor de IC-brandwondenpatiënten overgenomen door de vakgroep Intensivisten. De continuïteit van de zorg voor deze patiëntengroep wordt nu verzorgd door de intensivist. Eindverantwoordelijk voor de totale behandeling van patiënten met acute brandwonden is dr. G. Beerthuizen, chirurg-intensivist. Behandeling met Flammacerium Centraal bij de behandeling van brandwonden staat het topicaal middel Flammacerium. Het Brandwondencentrum Groningen onderscheidt zich door het gebruik van dit medicijn van andere brandwondencentra. Flammacerium heeft als voordeel dat de ontstekingsreactie wordt verminderd en de capillary leakage, de hypergranulatie en kolonisatie worden geremd. Hierdoor is het mogelijk om langer te wachten met een operatie en de frequentie van operaties daalt. In 2010 is ongeveer 35% van de klinische patiënten geopereerd. Als gevolg van de strikte isolatie van patiënten op de high care en low care is er nauwelijks sprake van kolonisatie van bacteriën in de wond. Opereren met de Versajet In 2010 is bij 63% van de operaties de Versajet toegepast , een instrument dat vooral wordt gebruikt bij patiënten met diep-dermale brandwonden. Met dit instrument zijn zeer goede resultaten geboekt. Bij >95% van de patiënten is sprake van >98% ingroei. Na zes maanden is er zelden sprake van hypertrofie of kleurverschil en de littekens zijn soepel. Sinds 1-1-2010 worden de brandwondenpatiënten die zijn geopereerd met behulp van de Versajet geregistreerd. Hierdoor kunnen gegevens worden bekeken, zoals het percentage ingroei, bewegingsbeperkingen, hypertrofie, kleurverschil, duur drukkleding, toepassing van siliconenpleisters, etc. Ook is er retrospectief onderzoek gedaan naar het resultaat van de behandeling. Hierbij is gekeken naar littekenvorming bij patiënten die van 2005 tot 2010 opgenomen zijn geweest op het Brandwondencentrum met diep-dermale brandwonden. De verschillende behandelvormen, zoals conservatief met Flammacerium, Flammacerium plus Versajet en Flammacerium plus necrotectomie met het weckmes, zijn met elkaar vergeleken. De resultaten waren eind 2010 bekend. Evaluatie nieuwe ontwikkelingen In 2010 is een aantal nieuwe ontwikkelingen geëvalueerd: • De toepassing van tissue-glue bij vrije huidtransplantaten in het gelaat en de handen. • Suprathel (wondbedekker). • Het registreren van parameters voor het detecteren van een cyanidevergiftiging. • De eventuele toepassing van de Cyanide-Kit (vitamine B12) bij de acute opvang. • De toepassing van matriderm bij patiënten met volledige dikte brandwonden in functionele gebieden.

Nurse practitioner De nurse practitioner is lid van het multidisciplinaire team van het Brandwondencentrum en de afdeling Plastische Chirurgie en neemt dagelijks deel aan de patiëntenbesprekingen in het Brandwondencentrum. Zowel klinisch als poliklinisch wordt geïntegreerde medische, psychologische en verpleegkundige zorg verleend aan de patiënt, met als speciaal aandachtsgebied kinderen met brandwonden en hun ouders. Het doel hiervan is de continuïteit en kwaliteit van de geboden zorg op effectieve wijze te waarborgen. Samenwerking met externe zorgverleners De nurse practitioner heeft een coördinerende taak in complexe ontslagtrajecten. Hierbij is ook aandacht voor de deskundigheidsbevordering van de zorgverleners buiten het Martini Ziekenhuis die weinig ervaring hebben met Jaarverslag 2010

11

patiënten met brandwonden en de gevolgen van dit letsel. Er wordt vooral samengewerkt met revalidatiecentra, verpleeghuizen en GGZ-instellingen. Zo kan de zorg voor de desbetreffende patiënt op de juiste wijze en met de juiste kwaliteit worden verleend. In 2010 heeft de nurse practitioner zes keer een bezoek gebracht aan één van deze instellingen om beleid af te spreken en eventueel kennis over te dragen. Spreekuur De nurse practitioner heeft drie dagdelen per week een spreekuur. Tijdens één van de spreekuren zijn medewerkers van het OIM Orthopedie aanwezig, zodat meteen drukkleding voorgeschreven kan worden. Een vierde dagdeel wordt besteed aan het multidisciplinaire spreekuur, waar terugkoppeling plaatsvindt naar de medisch coördinator. Tijdens de spreekuren is er – naast de behandeling van en zorg voor wonden en littekens – aandacht voor de resocialisatie van de volwassen patiënt. Dit omvat o.a. omgaan met een veranderd uiterlijk en werkhervatting. Bij de kinderen en ouders ligt de nadruk op het herstel van het gezinsfunctioneren, het omgaan met veranderingen en acceptatie. Doorverwijzing vindt plaats naar de klinisch psycholoog, de medisch coördinator, de brandwondenarts of de plastisch chirurg. In 2010 hebben 488 patiënten het poliklinisch spreekuur van de nurse practitioner bezocht, een gemiddelde van 11.3 per week. Daarnaast zijn met 76 klinische en 42 poliklinische patiënten gesprekken gevoerd over de hierboven beschreven onderwerpen. Scholing over brandwonden Op verzoek van het Wenckebach Instituut van het UMCG Groningen zijn gastcolleges verzorgd aan de vervolgopleiding Kinderverpleegkundige en de vervolgopleiding Critical Care Kinderen. De colleges hadden betrekking op brandwonden bij kinderen en de gevolgen daarvan. Voor een groep IC-verpleegkundigen van het UMCG zijn twee klinische lessen verzorgd over brandwonden. Dit naar aanleiding van een kindje dat daar met brandwonden was opgenomen. Tijdens een seminar van het OIM Haren is een voordracht verzorgd over de behandeling van brandwonden en littekens. In het Militair Revalidatiecentrum Doorn bestond de bijdrage van de nurse practitioner uit kennisvermeerdering over verpleegkundige zorg bij brandwonden. Stagiaires en studenten Twee studenten van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschappen van de Katholieke Universiteit te Leuven (België) hebben een stage van twee dagen gevolgd, het zogenaamde work shadowing. Daarmee wilden ze hun inzicht vergroten in Advanced Nursing Practice. De nurse practitioner heeft in 2010 bij de eerste groep studenten van de post-HBO opleiding Huidtherapie na Brandwonden bij drie studenten het praktijkexamen afgenomen. Verbeteringen De nurse practitioner was ook in 2010 als lid van de Werkgroep Voorlichting van de drie Brandwondencentra en de Nederlandse Brandwonden Stichting betrokken bij de verbetering van voorlichtingsmateriaal. Samen met de klinisch psycholoog is een inventarisatie gedaan onder ouders van kinderen met brandwonden die werden behandeld in Groningen, om tot een oudergespreksgroep te komen. De voorlopige conclusie is dat de behoefte bij ouders tijdens opname of vlak na ontslag te klein is om te starten. Andere mogelijkheden worden in 2011 onderzocht.

Intensivisten Tot 2010 speelde de vakgroep Intensivisten geen rol in de behandeling bij brandwondenpatiënten op de Intensive Care (IC). De behandeling werd gecoördineerd door de chirurgen, internisten en longartsen. Hierbij werd zo nodig de anesthesist in consult gevraagd. In 2010 kwam de vraag vanuit het Brandwondencentrum en de Raad van Bestuur om te bekijken hoe de rol van de intensivisten bij patiënten met brandwonden met een IC-indicatie uitgebreid kon worden. Er heeft zeer regelmatig overleg plaatsgevonden tussen de vakgroep Intensivisten, het RVE-management IC en Brandwonden en de Raad van Bestuur over de vorm waarin dit gestalte moest krijgen.

12


Samenwerking Brandwondencentrum en Intensive Care De gesprekken tussen de Intensive Care en het Brandwondencentrum hebben geresulteerd in het document Samenwerking Brandwondencentrum en Intensive Care, ook te vinden in DKSe. Hierin staan de diverse onderwerpen beschreven, die van belang zijn voor de zorg, zoals: • Hoofdbehandelaarschap op het Brandwondencentrum; • Positie van de vakgroep IC; • Aanvang van de verantwoordelijkheid bij de patiëntenzorg voor de vakgroep IC; • Opnameprocedure; • Indelingscriteria patiëntenzorg op het Brandwondencentrum; • Verantwoordelijkheden bij patiënten die opgenomen zijn op het Brandwondencentrum; • De visite van IC-patiënten; • De werkwijze van de vakgroep IC bij IC-brandwondenpatiënten. Aan de hand van dit document is op 19 juli 2010 gestart met de nieuwe situatie, waarbij de intensivisten verantwoordelijk zijn voor de zorg van de IC-patiënten op het Brandwondencentrum, 24 uur per dag en 7 dagen per week. De zorg gebeurt vanzelfsprekend in nauwe afstemming met dr. Beerthuizen, hoofdbehandelaar op het Brandwondencentrum en de andere leden van de vakgroep Chirurgie die ook participeren in de brandwondenzorg. Vanwege toename van de werkzaamheden is besloten de vakgroep Intensivisten uit te breiden tot in totaal acht intensivisten en het aantal arts-assistenten uit te breiden tot elf. Dit punt is uitvoerig besproken met de Raad van Bestuur. Evaluatie Bij een eerste evaluatie over de samenwerking tussen de Intensive Care en het Brandwondencentrum is door beide partijen aangegeven, dat de samenwerking zeer prettig is en dat de afspraken t.a.v. de patiëntenzorg volgens afspraak verlopen. Na de eerste evaluatie is besloten de samenwerking in 2011 voort te zetten met regelmatige evaluatiemomenten. Plannen voor 2011 1. De arts-assistenten Intensive Care gaan ook de diensten verrichten voor de IC-brandwondenpatiënt. Ze krijgen hiervoor scholing en lopen enkele dagen mee op het Brandwondencentrum. 2. Er komen afspraken tussen het Brandwondencentrum en Kindergeneeskunde over de opvang van kinderen met een IC-indicatie. 3. De protocollen, die gelden voor de IC-patiënten worden ook doorgevoerd bij de IC-brandwondenpatiënten. 4. Bij materiaalaanschaf vindt overleg plaats tussen de IC en het Brandwondencentrum. 5. Er wordt gestreefd naar een niveau 2 IC voor de IC- brandwondenpatiënten. Hiervoor zal in 2012 of 2013 een visitatie vanuit de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) plaatsvinden.

Diëtetiek Patiëntenzorg Alle patiënten die aan een verwijsindicatie voldeden zijn behandeld door de diëtisten. Het voorkeursmoment voor verwijzing naar de diëtist is als er sprake is van tenminste één van de volgende gegevens: • Brandwonden waarbij meer dan 20% van het totale lichaamsoppervlak is aangedaan. Bij kinderen en mensen in een slechte conditie geldt een percentage van 10%. Risicogroepen zijn ouderen, verslaafden en psychiatrische patiënten. • Brandwonden waarbij meer dan 10% van het totale lichaamsoppervlak volledige dikte huidverlies is opgetreden (3e graads). • Brandwonden gecombineerd met beademing. • Locatie van brandwonden en/of symptomen die de voedselinneming en/of -absorptie belemmeren. • Een verstoorde voedselinname van langer dan twee dagen, waarbij geen verbetering wordt verwacht. In totaal zijn in 2010 27 patiënten behandeld, waarvan 25 aan bovenstaande verwijsindicaties voldeden. De overige patiënten waren vanwege andere huidaandoeningen opgenomen, maar hadden wel diëtistische behandeling nodig. Van de 27 patiënten waren 20 volwassen en 7 kind. Bij de volwassenen varieerde het percentage (brand)wonden van 1,5-56 %. Bij de kinderen varieerde het percentage brandwonden van 3-30 %. Doelen diëtistische behandeling • Handhaven/verbeteren van de voedingstoestand. • Bijdragen aan de genezing van de brandwonden. • Handhaven/verbeteren van de vocht, mineraal en elektrolytenbalans. • Voorkomen van infecties. Jaarverslag 2010

13

Multidisciplinair overleg De diëtist nam twee keer per week deel aan het multidisciplinair overleg. Activiteiten in 2010 ter bevordering van de kwaliteit van de brandwondenzorg • Lesgeven over het belang van voeding bij brandwonden aan verpleegkundigen die de opleiding tot brandwondverpleegkundige volgen. • Bijwonen van de vergaderingen van de NVBZ. • Protocollen over voeding bij brandwonden in het documentbeheersysteem (DKSe) herzien. • Deelname aan het diëtistenoverleg van de Nederlandse Brandwondencentra. • Bijdrage aan de digitalisering van de voedsel- en vochtinnamelijsten in ChipSoft.

Fysiotherapie en Ergotherapie Naast het fysiotherapeutisch en ergotherapeutisch behandelen van patiënten met brandwonden in de klinische en poliklinische fase, hebben er in 2010 ook veel activiteiten plaatsgevonden buiten de behandeling van patiënten om. Zo hebben de afdelingen Fysiotherapie en Ergotherapie weer met veel plezier de lessen revalidatie voor de Opleiding Brandwondenverpleegkunde verzorgd. In 2010 hadden de lessen een interactief karakter waarbij het praktisch bezig zijn op de voorgrond stond. Werkgroep Revalidatie Brandwonden In 2010 heeft de Werkgroep Revalidatie Brandwonden een aantal keer vergaderd. Algemeen doel van de werkgroep is om de revalidatie van de brandwondenpatiënt te verbeteren. Daarvoor worden de fysiotherapie- en ergotherapiebehandelingen zodanig in kaart gebracht, dat inzicht verkregen wordt en eenduidigheid bereikt wordt ten aanzien van inhoud, uitvoering en organisatie. Het is de bedoeling deze gegevens op een speciaal hiervoor ontwikkeld formulier bij te houden. In het afgelopen jaar is er ook een informatiedag geweest voor revalidatiecentra, waar de afdelingen Fysiotherapie en Ergotherapie een presentatie hebben gehouden. Herschrijven boek In 2010 hebben de afdelingen een begin gemaakt met het herschrijven van het boek Revalidatie bij brandwonden. Om qua verwachtingen op één lijn te zitten, hebben de therapeuten van het Brandwondencentrum contact gehad met het managementteam van het Brandwondencentrum. Het aantal klinische en poliklinische patiënten klinisch

65 patiënten en bijna 1000 zittingen

poliklinisch

95 patiënten en bijna 268 zittingen

Infectiepreventie Aandachtsgebieden infectiepreventie Advisering, besluitvorming in (multidisciplinair) overleg, rapportage aan betrokkenen, begeleiden van projecten en onderzoek, ondersteuning bij de implementatie van richtlijnen en protocollen, en onderwijs. Overleg Structureel overleg heeft in 2010 vier keer plaatsgevonden tussen het unithoofd en de adviseur infectiepreventie. Daarnaast vindt ook overleg plaats als op korte termijn vragen moeten worden beantwoord of acties moeten worden ondernomen. Multidisciplinair overleg met de leidinggevenden van het Brandwondencentrum vindt plaats in geval van verspreiding van micro-organismen en het te volgen onderzoek.

14


Besproken onderwerpen (structureel overleg)

Gerealiseerd

Protocol opstellen voor het schoonmaken van klompen, gebruikt bij een operatie.

Ja

Scholing over infectiepreventie aan de medewerkers van de schoonmaakdienst.

Ja

Verbouwing sluis bij ingang 3A

Ja

Protocol opstellen reinigen + desinfectie OK-klompen op het Brandwondencentrum

Ja

Informatie Genius® oorthermometer beoordeeld op infectiepreventie (reiniging/desinfectie). Voldoende bevonden.

Ja

Tempur Comfort Pillow hoofdkussens van Vitalis bestand tegen doorlekken van wondvocht. Het gebruikers comfort is minder. Ja Aanschaf OK-pakken naar de nieuwe Europese norm NEN EN 13795

Ja

Aanschaf (soepele) afdeklakens naar de nieuwe Europese norm NEN EN 13795 (LIPS). Moeten op maat worden gemaakt.

Volgt

Realisatie universele isolatiekamer E309 conform universele isolatie

Volgt

Aanleg douches in de eerste twee kamers op 3A.

Volgt

Aanpassen en valideren van isolatiekamer 309 op 3E

Volgt

Adviezen Adviezen zijn gebaseerd op de richtlijnen van de landelijke Werkgroep Infectiepreventie (WIP) en zo nodig op (inter) nationale literatuur en onderzoek. Over de volgende onderwerpen is advies verstrekt: • Reinigen en desinfecteren van oppervlakken met gecertificeerde middelen uit het assortiment van het Martini Ziekenhuis. • Bedden met toebehoren. Surveillance of infectieregistratie Wekelijks wordt een overzicht gemaakt van de micro-organismen die bij de brandwondenpatiënten zijn gekweekt. Het doel is om na te gaan of hetzelfde micro-organisme bij meerdere patiënten wordt aangetoond. Blijkt dit het geval te zijn met een bijzonder micro-organisme (ziekteverwekkend, multiresistent), dan worden de geïsoleerde stammen onderling met elkaar vergeleken om na te gaan of er verspreiding is vanuit dezelfde bron. In 2010 heeft zich geen verspreiding voorgedaan. Isolaties in 2010 Door patiënten in isolatie te verplegen wordt voorkomen dat ziekteverwekkende of multiresistente micro-organismen zich naar medepatiënten verspreiden. Ook wordt voorkomen dat de medewerker door zorgverlening besmet raakt en opnieuw voor verspreiding kan zorgen. In 2010 werd bij zes patiënten isolatie ingesteld met extra beschermende maatregelen. • 2 patiënten met een ESBL (Extended Spectrum Beta-Lactamase) producerende darmbacterie. Door dit enzym is de bacterie in staat meerdere groepen antibiotica af te breken. Een infectie met deze bacterie is daardoor moeilijker te behandelen. • 1 patiënt (kind < 6 jaar) vanwege gastro-enteritis met het adenovirus. • 1 patiënt met ARE (amoxicilline resistente darmbacterie). • 1 patiënt met een onverwachte MRSA (methicilline resistente S. aureus). MRSA Naar aanleiding van de onverwachte MRSA is contactonderzoek gedaan onder medewerkers en een aantal patiënten. Er is geen verspreiding aangetoond. Het bleek om een MRSA te gaan die voorkomt bij dieren uit een mesterijbedrijf. Scholing • Desinfectiebeleid in het Martini Ziekenhuis (herhaling) • Module Infectiepreventie bij de Opleiding Brandwondenverpleegkunde (OBV)

Jaarverslag 2010

15

16


Medische microbiologie De afdeling Medische Microbiologie houdt zich bezig met de preventie, diagnostiek en behandeling van infectieziekten. Infectieuze complicaties worden beschouwd als een van de grootste bedreigingen voor patiënten met ernstige brandwonden. Bij opname en daarna wekelijks worden inventarisatiekweken afgenomen, zodat bekend is met welke micro-organismen de patiënt gekoloniseerd is. Als er infectueuze complicaties optreden kan de patiënt een gerichte antibioticabehandeling krijgen. De arts-microbioloog is vaak aanwezig bij de dagelijkse patiëntbesprekingen. Ook is er intensief overleg met de afdeling Infectiepreventie over het infectiepreventiebeleid op het Brandwondencentrum. Micro-organismen die in 2010 gekweekt zijn: oa. Staphylococcus aureus, Coagulase negatieve stafylokokken, Enterobacteriaciae en Pseudomonas aeruginosa. Bij een aantal patiënten werd een multiresistente bacterie gekweekt. Ook op andere afdelingen in het ziekenhuis zien we een toename hiervan. Dit heeft gevolgen voor de verpleging (isolerende maatregelen) en voor de behandeling van infecties met deze micro-organismen (duurdere, meer toxische antibiotica). Aantallen Jaar

Monsters

Orders

Verrichtingen

2009

2196

654

11.234

2010

1959

547

8.995

Plastische Chirurgie De maatschap Plastische Chirurgie heeft in 2010 weer volop geparticipeerd in het Brandwondenteam. Maatschap De maatschap bestaat uit de volgende specialisten: mevr. S. Jongen, dhr. M. Kemler, mevr. L. Hoorntje-Andriessen en dhr. D. Vooijs. In 2010 heeft de maatschap afscheid genomen van dhr. A. de Boer en dhr. K. Dhar. Beide zijn met pensioen gegaan en werden opgevolgd door L. Hoorntje-Andriessen en D. Vooijs. Afgelopen jaar liepen vier arts-assistenten in opleiding tot plastisch chirurg hun driemaandelijkse brandwondenstage op het Brandwondencentrum. Zij participeerden in operaties, visites en het spreekuur. Dit waren: dhr. Y. van Lieshout, dhr. M. Stenekes, dhr. S. Klein en dhr. H. Temming. Ze namen ook deel aan de EMSB-cursus en assisteerden regelmatig bij de acute OK’s op de dinsdagochtend op de operatiekamer van het Brandwondencentrum. Werkzaamheden Op donderdagochtend zijn de acute OK’s van patiënten op unit 3A verricht door mevr.Jongen of dhr. Vooijs. Op donderdagmiddag zijn de reconstructies van de patiënten op het Brandwondencentrum verricht op het algemene OK-complex door mevr. Jongen. Op woensdagochtend neemt de maatschap deel aan het multidisciplinaire overleg op unit 3A. Aansluitend is er op unit 3E van 9.30-11.30 uur een spreekuur, gericht op patiënten met brandwonden die een reconstructie ondergaan. Dit is een gezamenlijk spreekuur met een ergotherapeut en een verpleegkundige. Klinische trials en onderzoek Plastische Chirurgie heeft het afgelopen jaar deelgenomen aan klinische trials in het kader van onderzoek naar brandwonden. Het skin stretch-onderzoek is in samenwerking met Beverwijk uitgevoerd en is geaccepteerd als publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Plastic en Reconstructive Surgery. In 2010 is samen met het Academisch Medisch Centrum Amsterdam een start gemaakt met de Rembrand Trial, een multicenter onderzoek naar de verschillende wondbedekkers van donorplaatsen. Daarnaast is de basis gelegd voor een prospectief onderzoek naar perforatorlappen in vergelijking met full-thickness transplantaten. Dit onderzoek is goedgekeurd door de Brandwondenstichting en zal in 2011 van start gaan. Mevr. Jongen voert de klinische kant van dit onderzoek uit, o.a. met haar collega prof. dr. P.P.M. van Zuijlen uit Beverwijk.

Jaarverslag 2010

17

18


Verpleegkundig consulent Binnen het Brandwondencentrum ligt de nadruk van de werkzaamheden van de verpleegkundig consulent op de polikliniek. Zo ook in 2010. Tijdens de doordeweekse, dagelijkse verbandwisselpoli is een van beide consulenten aanwezig en voert de verbandwisseling uit. Kwaliteit verbandwisselingen verbeteren In 2010 is een start gemaakt met het inwerken van afdelingsverpleegkundigen van unit 3E. Dit is voornamelijk gericht op verbandwisseling op de polikliniek om zo de kwaliteit van de poliklinische verbandwisselingen in het weekend te verbeteren. Spreekuren en contact Op de woensdag is er spreekuur van de plastisch chirurg en het multidisciplinaire spreekuur. Beide consulenten zijn dan aanwezig ter ondersteuning en begeleiding. Op deze manier zijn de consulenten bekend voor de patiënt en is het contact met de patiënt persoonlijk. De patiënt kan ook rechtstreeks contact opnemen met de verpleegkundig consulent als hij of zij vragen heeft. Ondersteuning van de nurse practitioner De verpleegkundig consulent ondersteunt de nurse practitioner vooral in het ontslag- en natraject. Ook verwijst de consulent een patiënt door naar het spreekuur van de nurse practitioner bij een vermoeden dat de patiënt extra ondersteuning nodig heeft. Terug-naar-school-project Binnen het terug-naar-school-project is een belangrijke taak weggelegd voor de verpleegkundig consulent. De kinderen met brandwonden (vanaf zes jaar) die voor het eerst weer naar school gaan na het ongeval, worden begeleid door een van de consulenten. De kinderen onder de zes jaar worden begeleid door de pedagogisch medewerker. Hiervoor is tijdens de opname van het kind al contact opgenomen met de school/de klas en de docent. Het kind raakt daardoor ook minder geïsoleerd tijdens de opname. In 2010 zijn acht kinderen door de verpleegkundig consulenten begeleid bij hun terugkeer naar school.

Pedagogisch medewerker De pedagogisch medewerker is onderdeel van het multidisciplinaire behandelteam en werkt op de verpleegafdeling van het Brandwondencentrum. Hij heeft als doel het opgenomen kind zo veel mogelijk kind te laten zijn. Dit valt uiteen in twee kerntaken: 1. Zorgen voor spelen Dit houdt in dat de pedagogisch medewerker zorgdraagt voor het aanbieden van leeftijdsadequaat en veilig speelgoed. Door contact met het kind en de ouders vindt in de dagen na het ongeval afstemming plaats over het speelgoed. Het kind heeft zo speelgoed tot zijn beschikking waar het graag mee speelt en waar het ook op dat moment iets mee kan, gezien de fysieke beperkingen door de verwonding. Bij het spelen biedt de pedagogisch medewerker zich aan als speelkameraad voor het kind. Hij onderneemt bewust actie om het kind uit te nodigen en uit te dagen tot spel. Dit vanuit de visie dat het van belang is dat een kind zijn eigen spel speelt. Voor een kind is het normaal om te spelen en het spel verschaft de medewerker informatie over wat het kind bezighoudt. Hierbij wordt doorlopend rekening gehouden met de ongewone en beperkende situatie waarin het kind zich bevindt. Om kinderen goed te begrijpen is het nodig om ook met de ouders te spreken over het spel van hun kind.

Bijkomend effect van het samen spelen is dat er een speels contact ontstaat tussen het kind en de pedagogisch medewerker. En dat contact is belangrijk tijdens de tweede kerntaak.

2. Begeleiden en afleiden van het kind Tijdens de verbandwisselingen begeleidt de pedagogisch medewerker het kind en leidt het af. In samenwerking met de verpleegkundige, maar met een duidelijke rolverdeling, draagt de pedagogisch medewerker bij aan de verbandwisseling bij het kind. Doel hierbij is dat het kind de verbandwisseling zo gemakkelijk mogelijk doorstaat. Welke actie dat van de pedagogisch medewerker vraagt is divers. Wat altijd belangrijk is, is dat het kind niet een object van verpleging is, maar een serieuze deelnemer aan de actie. Soms willen kinderen afgeleid worden, maar meestal kijken ze naar wat er gebeurt en hebben ze vooral begeleiding en uitleg nodig. De tijd voor en direct na de verbandwisseling is voor de pedagogisch medewerker van belang voor het contact met het kind. Jaarverslag 2010

19

Terug naar school en begeleiding Kinderen in de lagere schoolleeftijd worden na ontslag uit het ziekenhuis begeleid bij hun terugkeer naar school. Op een speelse manier wordt het kind de ruimte geboden om weer ‘gewoon’ een van de kinderen in de klas te zijn. CliniClowns De pedagogisch medewerker is contactpersoon voor de CliniClowns, die wekelijks te vinden zijn bij de kinderen op de afdeling en voor een stukje afleiding zorgen. Stagiaires De pedagogisch medewerker begeleidt stagiaires van de opleiding Pedagogiek van de Hogeschool. Een goede manier om het aantal handen aan het bed te vergroten en het vak door te geven. Ruimte Tot slot zorgt de pedagogisch medewerker voor het pedagogisch klimaat op de afdeling. Dit houdt onder meer in: aankleding van de ruimtes ,speelgoedbeheer en deelname aan patiëntoverleggen. Bij de inrichting van de ruimtes biedt Stichting Kind en Brandwond de financiële middelen.

Secretariaat Brandwondencentrum unit 3A en 3E Secretarieel team Het team bestaat uit drie vast secretaresses die in deeltijd werken. Zij krijgen ondersteuning van twee verpleegkundigen die in deeltijd secretaressetaken uitvoeren en daarnaast ook afdelingsassistent zijn. Daarbuiten is er een secretaresse een dag per week beschikbaar voor overhead taken en onderhoud in ChipSoft: briefmodules, onderhoud agenda en onderhoud van het brandwonden EPD. Er wordt gewerkt met een vast basisrooster. Door de diverse werkzaamheden voor beide units beschikt iedere secretaresse over een aantal basisvaardigheden. Daarnaast heeft ieder teamlid een aantal aandachtsvelden/specialiteiten. Inzetbaarheid De teamleden zijn inzetbaar op beide units, 3A en 3E. Op werkdagen is in principe op beide units een secretaresse aanwezig is, tenzij er iemand ziek is of de werkdruk laag is. In dat geval neemt het verpleegkundig team een aantal taken over. De secretaresses worden ook ingezet bij grotere opnames en calamiteiten via een vast belschema. Werkzaamheden De werkzaamheden van het secretariaat richten zich op alle voorkomende secretariële werkzaamheden rondom de opnamekamer/Spoedeisende Hulp van het Brandwondencentrum, de kliniek, OK-planning (acute- en reconstructieve), de polikliniek en het Kiwanis Huis. Ook biedt het secretariaat ondersteuning aan het unithoofd, artsen, verpleegkundigen en het onderzoeksteam. Daarnaast hebben de secretaresses een rol als gastvrouw voor patiënten en (overige) bezoekers. In de acute fase verzorgt het secretariaat ook de eerste opvang van familieleden. Terugblik op 2010 De werkwijze op het secretariaat is sinds de invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) in 2009 bijna geheel papierloos. Het afgelopen jaar is een start gemaakt met de doelstellingen die hieronder beschreven staan. De projecten die nu lopen zijn: • Op unit 3A in fasen overgaan op een bijna papierloze patiëntenadministratie door gebruik van het EPD. • Briefverwerking verder automatiseren. • Inscannen polidossiers van de afgelopen vijf jaar. • Foto’s invoegen in het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). • Invoering EPD voor het plastisch chirurgische deel. • Werkomschrijvingen secretariaat herschrijven en aan het documentbeheersysteem (DKSe) koppelen.

20


Onderzoek VSBN Het onderzoek van de Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland (VSBN) is ondergebracht in de volgende vier onderzoeksprogramma’s: 1. Preklinisch 2. Klinisch 3. Psychosociaal 4. Epidemiologie & Registratie Het Brandwondencentrum van het Martini ziekenhuis participeert direct of indirect in al deze onderzoeksprogramma’s. In 2010 waren zes personen werkzaam voor de VSBN, die hun primaire werkplek hebben in het Brandwondencentrum in Groningen. Deze groep bestond uit: 2 research verpleegkundigen, 1 verpleegkundig onderzoeker, 1 post-doc, 1 data-analist en 1 programmaleider (Klinisch Onderzoek). Naast de onderzoeksactiviteiten werden studenten begeleid en werden voordrachten en lessen gegeven (o.a. ISBI, OBV, NVBZ, Post-HBO opleiding Huidtherapie, Brandwondendag Werkgroep Brandwonden Revalidatie). Ook zijn de cursussen ICH-GCP en Mplus gevolgd. Kreisprijs 2010 Op 9 december won Mirjam Kooistra, medisch moleculair microbioloog van het Laboratorium voor Infectieziekten in Groningen, de Kreisprijs 2010 met haar promotieonderzoek. Ze onderzocht de moleculaire epidemiologie en transmissiedynamiek van Staphylococcus aureus op het Brandwondencentrum van het Martini Ziekenhuis. Onderzoeksactiviteiten De belangrijkste onderzoeksactiviteiten staan in het projectoverzicht van de verschillende onderzoeksprogramma’s. Voor een totaaloverzicht wordt verwezen naar het jaarverslag 2010 van de VSBN. (Onderzoeks)projecten waarbij het BWC in 2010 betrokken was: 1. Programma Klinisch Onderzoek VAC-M Toepassing van een dermaal substituut, al dan niet in combinatie met vacuüm assisted closure, voor de behandeling van acute brandwonden (prospectief, gerandomiseerd, multi-centre). I.s.m. Preklinisch onderzoeksprogramma. Skin-S Toepassing van de skin-stretching-techniek voor de behandeling van acute brandwonden en littekens (prospectief, gerandomiseerd, multi-centre). I.s.m. Preklinisch onderzoeksprogramma. Kera’s Toepassing van gekweekte autologe keratinocyten bij patiënten met uitgebreide brandwonden (prospectief, gerandomiseerd, multi-centre). I.s.m. Preklinisch onderzoeksprogramma. BNP & TE Brain Natriuretic Peptide (BNP) en proteïnurie als marker voor capillaire leakage en associatie met outcome bij patiënten met uitgebreide brandwonden (retrospectief ). I.s.m. Interne Geneeskunde MZH. Hydrocortison Toepassing van hydrocortison voor de behandeling van patiënten met uitgebreide brandwonden (retrospectief ). I.s.m. Interne Geneeskunde MZH. WeeFIM® Bruikbaarheid en betrouwbaarheid van een instrument voor het meten van de functionele onafhankelijkheid van kinderen met brandwonden, de WeeFIM® (prospectief, multi-centre, pilotstudy). Nethus-BW Neutrofiele dysfunctie bij traumapatiënten: pilot bij patiënten met brandwonden (prospectief, monocentre, pilotstudy). I.s.m. Heelkunde UMCU. PAF review Fysieke fitheid na brandwonden; een systematische review. I.s.m. Instituut voor Bewegingswetenschappen, UMCG. 2. Programma Psychosociaal Onderzoek Gelaten De impact van deformatie van het gelaat als gevolg van brandwonden op het psychosociaal welbevinden van patiënten (prospectief, multi-centre). I.s.m. Klinisch onderzoeksprogramma. Kinderen Kwaliteit van leven en gedragsproblemen bij kinderen (0-5 jaar en 8-17 jaar) met brandwonden (prospectief, multi-centre). Pijn Evaluatie pijnbestrijdingsbeleid in de Nederlandse brandwondencentra bij volwassen patiënten met brandwonden (prospectief multi-centre). BIQ Ontwikkeling van de Burns Itch Questionnaire (BIQ) (prospectief, multi-centre). Itch – long Jeuk bij patiënten met brandwonden in relatie tot brandwonden littekenkarakteristieken (prospectief, multi-centre). VR Effect van het gebruik van een virtual environments system op pijn en angst bij de wondverzorging van patiënten met ernstige brandwonden (prospectief, single-centre). pokis-comfort Betrouwbaarheid en validiteit van twee gedragsobservatieschalen, POKIS en COMFORT, voor het meten van pijn bij preverbale kinderen met brandwonden (prospectief, multi-centre). PTS & QoL Posttraumatische stress stoornis, depressie en kwaliteit van leven (prospectief, multi-centre) bij volwassen patiënten met brandwonden. Jaarverslag 2010

21

22


3. Programma Epidemiologisch onderzoek en registratie R3 Uniforme, landelijke registratie van gegevens betreffende patiënten met brandwonden en behandeling in de drie Nederlandse brandwondencentra. Gelaten – epi Epidemiologie van gelaatsverbrandingen in Nederland. EM – kinderen Opvang en verwijzing van kinderen met brandwonden in Nederland (retrospectief, multicentre). Participatie • Werkgroep Brandwonden Revalidatie Nederland • Opleiding Brandwondenverpleegkunde (OBV) • post-HBO Huidtherapie • Stichting Burns Turiani, Groningen Plannen 2011 In 2011 wordt een deel van bovenstaande onderzoeksprojecten afgesloten (WeeFIM®, BNP & TE, HCT, Nerthus-BW, PAF review), waarvan een aantal als onderdeel van een promotie (Skin-S, VAC-M). Andere onderzoeken worden gecontinueerd (Pijn, Kera’s, Kinderen). De inclusie van patiënten voor het onderzoek naar de kwaliteit van leven en gedragsproblemen bij kinderen 0-5 jaar is in 2010 stopgezet, omdat de gewenste omvang van de steekproef was bereikt. Voor de kinderen in de leeftijd van 8-17 jaar wordt de inclusie in elk geval nog tot de zomer van 2011 gecontinueerd. Het prospectief multi-centre onderzoek: Evaluatie pijnbestrijdingsbeleid in de Nederlandse brandwondencentra onder klinisch behandelde volwassenen wordt in 2011 eveneens voortgezet. Onderzoek op het gebied van fysieke fitheid zal ook een aandachtsgebied blijven. Bovendien starten drie artsonderzoekers; een op het Brandwondencentrum in Rotterdam, een in Beverwijk en een in Groningen. Hun onderzoeksprojecten (multi-centre) hebben betrekking op respectievelijk kosteneffectiviteit van brandwondenzorg, perforatorflappen en jeuk.

Onderwijs De onderwijsactiviteiten binnen het Brandwondencentrum worden voor het overgrote deel gecoördineerd door onderwijscoördinatoren Aagtje Mekkering en Femmy Visser-Lier. Voor het verzorgen van onderwijs kunnen zij een beroep doen op een grote groep medewerkers, werkzaam binnen het multidisciplinaire brandwondenteam. Werkplekbegeleiding en werkplekleren In 2010 is de focus o.a. gericht geweest op de kwaliteitverbetering van werkbegeleiding en is er meer aandacht geweest voor werkplekleren. Diverse verpleegkundigen hebben kennisgemaakt met digitaal onderwijs. Ook de scholing rondom ChipSoft is een voorbeeld van werkplekleren. Belangrijk bij scholingsactiviteiten is de borging van de resultaten. De invoer van het kwaliteitsregister voor verpleegkundigen is een eerste stap. Een goede aanvulling daarop is een persoonlijk portfolio. Ontwikkelen van onderwijs De werkgroep Brandwondenonderwijs heeft een start gemaakt met de ontwikkeling van bijscholing voor huisartsen, doktersassistenten, SEH-artsen en -verpleegkundigen. Het is de bedoeling deze cursus twee keer per jaar aan te bieden. De twee onderwijscoördinatoren met ondersteuning van de nurse practitioner en de nurse practitioner in opleiding, zijn in 2010 nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van de post-HBO opleiding voor huidtherapeuten. Intervisie Alle medewerkers hebben afgelopen jaar deelgenomen aan intervisiebijeenkomsten in groepjes van drie tot vier personen. Doel van deze bijeenkomsten was de onderlinge communicatie te bevorderen. De drie bijeenkomsten werden begeleid door medewerkers van het Van Swieten Instituut. Scholingsactiviteiten Hieronder wordt een aantal scholingsactiviteiten genoemd, verzorgd door de medewerkers van het Brandwondencentrum. • Scholing voor SEH-artsen en huisartsen (in opleiding) over SEH, wondzorg en verwijzingscriteria voor brandwondencentra. • EMSB (Emergency Management of Severe Burns): eendaagse training in Hilversum voor verpleegkundigen en artsen. • Excursie en voorlichting m.b.t. de brandwondenzorg voor MBO-studenten. Jaarverslag 2010

23

24


• O pleiding voor Brandwondenverpleegkunde (OBV): gastcolleges en workshops. • Het hoogtepunt op onderwijsgebied was de diplomering van maar liefst twaalf studenten van de Opleiding Brandwondenverpleegkundige (OBV). Na de afronding van de OBV heeft een zorgvuldige evaluatie plaatsgevonden, zodat deze opleiding in het voorjaar van 2010 weer van start kon gaan. • Korte cursus voor werkbegeleiders van de OBV. • Specialistisch blok: bijscholing voor gespecialiseerde verpleegkundigen. Evenals vorig jaar hebben ook dit jaar diverse MBO- en HBO-studenten stage gelopen op het Brandwondencentrum. Deze stages varieerden van tien maanden (Pedagogiek) tot een halve dag (Farmacie). Voor elke student is een passend programma samengesteld. Er is een start gemaakt om de klinische lessen, instructielessen en vaardigheidstrainingen te filmen, zodat ze in de toekomst ook digitaal aangeboden kunnen worden. Ten slotte een selectie uit de onderwijsactiviteiten die medewerkers van het Brandwondencentrum naast de klinische lessen, vaardigheidstrainingen, het psychosociaal-intercollegiaal overleg en het specialistisch blok hebben gevolgd of waar in 2010 een start mee is gemaakt: • EMSB (Spoedeisende hulp bij brandwonden) • Management Development • Coördinatie en organisatie rondom rampen • Video Interactie Begeleiding • Opleiding voor Nurse Practitioner, eerste jaar • Master of Education, laatste jaar

Een dag van de Martini Ondersteunende Dienst op het Brandwondencentrum 7.20 uur We beginnen de dag met een kop koffie en overleggen met het team wat er deze dag zoal moet gebeuren. Er is een OK en een badbeurt en misschien gaat er een patiënt naar huis. We beginnen snel, er is vandaag genoeg te doen. Eerst naar het secretariaat, dan de bezoekerssluis, de kleedkamers, etc. Voordat we de kleedkamers klaar hebben worden we geroepen. ‘De patiënt van kamer 306 gaat nu in bad. Willen jullie die kamer nu schoonmaken?’ Een patiënt moet namelijk in een schone kamer terugkomen. Als de kamer schoon is, gaan we weer terug naar de kleedkamers en daarna verder met de omloop. Dan komt de zorgcoördinator bij ons. Hij wil graag de badkamer weer schoon hebben, voordat de OK begint en vraag of dit voor ons een probleem is. Dat is het niet, dus op naar de badkamer. 10.00 uur Ondertussen is het 10.00 uur en krijgen we trek in koffie, maar we moeten nog even geduld hebben. De patiënt van kamer 304 gaat naar de OK en de kamer moet eerst schoongemaakt worden. Daarna is er echt tijd voor koffie en deze keer met gebak. De patiënt mag inderdaad naar huis en bedankt het team met gebak. 12.30 uur

Na het schoonmaken van nog een aantal kamers is het alweer tijd voor de lunchpauze.

De operatie is klaar en nu kunnen we de operatiekamer schoonmaken. Nog een laatste kamer, de leeg gekomen kamer. Deze moet helemaal, dus ook alle lamellen, wanden, ramen en kasten. Alles van binnen en buiten. 15.00 uur Als deze klus is geklaard, is het al 15.00 uur. Snel wat drinken, de bezoekerssluis weer dweilen, de puntjes nog even op de i zetten en dan is het alweer 16.00 uur. 16.00 uur

Tijd om naar huis te gaan.

Dit was een voorbeeld van een dag van de Martini Ondersteunende Diensten op het Brandwondencentrum.

Jaarverslag 2010

25

26


Kiwanis Huis Groningen Het Kiwanis Huis Groningen voldoet in ruime mate aan de behoefte. Vele ouders van kinderen hebben het afgelopen jaar doorgebracht in het Kiwanis Huis. Op deze wijze konden ze in de nabijheid van hun kind verblijven.

Tweede fase Kiwanis Huis Groningen Op 10 oktober 2010 werd de tweede fase van het Kiwanis Huis Groningen officieel geopend. Dit werd gedaan door de gouverneur van Kiwanis Nederland, dhr. L. Ezinga, samen met Joost Morsinkhof en een patiënt die een aantal maanden op het Brandwondencentrum verbleef. Door een symbolische handeling werden drie extra logeerkamers en een huiskamer van het Kiwanis Huis geopend. Hiermee beschikt het ziekenhuis over meer overnachtingsmogelijkheden voor ouders van kinderen met brandwonden die voor langere tijd zijn opgenomen. Met de opening van de laatste kamers biedt het ziekenhuis in totaal aan vijf ouderparen de mogelijkheid zoveel mogelijk bij hun kind én de verzorging van hun kind te zijn. Ook het nieuwe gedeelte van het Kiwanis Huis is weer mogelijk gemaakt door serviceorganisatie Kiwanis Nederland. De familie Morsinkhof heeft twee maanden van het eerste deel van het Kiwanis Huis gebruikgemaakt en was bij de opening aanwezig om over hun verblijf te vertellen. In het bijzijn van ruim 50 aanwezigen, onder wie 35 Kiwanisleden, noemde de vader van Joost het Kiwanis Huis een rustpunt in de hectiek rondom de langdurige opname van Joost. ‘Het was een soort tweede huis voor ons. Met vrijwilligsters die altijd een luisterend oor boden, een eigen kamer om je terug te kunnen trekken en een huiskamer waar we ook visite konden ontvangen. Een fantastisch initiatief.’

Vrijwilligers Met veel enthousiasme wordt het Kiwanis Huis Groningen gerund door zes vrijwilligsters, een secretaresse en een verpleegkundige van het Brandwondencentrum. Gezamenlijk zetten deze mensen zich in om het verblijf van de ouders zo aangenaam mogelijk te maken. Vooral het luisterend oor is van groot belang.

Bestuurssamenstelling Het bestuur van Kiwanis Huis Groningen bestaat uit vier leden. De samenstelling ziet er als volgt uit: Voorzitter: mevr. A. Akkermans, organisatorisch manager Brandwondencentrum, Martini Ziekenhuis Groningen Penningmeester: dhr. J. Savenije Bestuurlid Kiwanis Groningen: dhr. P. Boven Secretaris: dhr. J. Blik, unithoofd Brandwondencentrum / Plastische Chirurgie, Martini Ziekenhuis Groningen In 2010 heeft het bestuur drie keer vergaderd. Daarnaast is er regelmatig contact geweest met Kiwanis Nederland. De penningmeester heeft financieel verantwoording afgelegd aan Kiwanis Nederland. De kascontrole is geweest en Peter Boven heeft deze beoordeeld als uitstekend. Tijdens de controle zijn geen onregelmatigheden geconstateerd. Het bestuur van Kiwanis Huis Groningen werd decharge verleend voor het gevoerde financiële beleid over 2010.

Stichting Kind en Brandwond Stichting Kind en Brandwond is nauw betrokken bij het Kiwanis Huis Groningen. De stichting biedt Kiwanis Huis Groningen jaarlijks financiële mogelijkheden om de exploitatie en inrichting van het Kiwanis Huis Groningen te realiseren. De Stichting Kind en Brandwond is bij monde van dhr. J. Blik vertegenwoordigd in het bestuur. Dankzij de korte lijnen verloopt de communicatie effectief.

Jaarverslag 2010

27

Ziekenhuis Rampen Opvangplan (ZIROP) Het Brandwondencentrum Groningen vervult een buitenregionale functie bij de opvang van brandwondenslachtoffers in een rampsituatie. Deze functie is beschreven in het Ziekenhuis Rampen Opvangplan (Zirop). Het Zirop maakt deel uit van het bedrijfsnoodplan van het Martini Ziekenhuis. Naast hulp bij rampsituaties worden de verpleegkundigen van het Brandwondencentrum ingezet op de Spoedeisende Hulp (SEH) bij een situatie van wanorde tussen de aanvoer van slachtoffers en de beschikbare mensen en middelen. Dit vindt ook vice versa plaats. Verpleegkundigen worden via een soort buddysysteem aan elkaar gekoppeld, waardoor specifiek inhoudelijke kennis en voldoende handen aan het bed altijd gewaarborgd zijn.

Werkgroep Zirop De werkgroep Zirop bestaat uit: twee organisatorisch managers, het unithoofd van het Brandwondencentrum, het unithoofd van de SEH en een van de secretaresses van het Brandwondencentrum in de functie van ambtelijk secretaris van het Zirop. Inmiddels zijn er ook twee IC-verpleegkundigen van het Brandwondencentrum opgeleid in het oefenen van rampsituaties met behulp van het ETS-systeem (simulaties). Werkzaamheden Zirop m.b.t. Brandwondencentrum • Actualiseren van het Zirop op afdelingsniveau in het documentbeheersysteem (DKSe). • Scholing en oefenen met het team. • Leveren van een Brandwonden triage-team bij rampsituaties buiten onze regio. • Oefenen van een ontruiming en oefenen hoe te handelen bij incidenten. Dit hoort bij het interne deel van het bedrijfsnoodplan.

28


Brandwonden gerelateerde externe activiteiten Vanuit het Brandwondencentrum is in 2010 weer actief geparticipeerd in diverse activiteiten.

Uitjes voor ouders en kinderen Medewerkers hebben zich weer ingezet tijdens de vakantieweken en de gezinsdag die worden georganiseerd door Stichting Kind en Brandwond. Een aantal gezinnen heeft meegedaan met het lekker-leuk-logeren-project. Ouders en kinderen krijgen een onvergetelijk weekend aangeboden, waarbij de ouders verblijven in een luxe hotel in Den Bosch en de kinderen een aantal dagen vertoeven in de Efteling.

Begeleid naar school Veel kinderen zijn in 2010 begeleid naar school gegaan. Op hun eerste schooldag na hun opname in het Brandwondencentrum zijn ze begeleid door de nurse practitioner, verpleegkundig consulent of de pedagogisch medewerker. Tijdens deze bijeenkomst in de klas wordt informatie verstrekt over brandwonden en de gevolgen daarvan. Het kind krijgt met ondersteuning de kans wat te vertellen en te laten zien wat brandwonden zijn. Het doel is pestgedrag te voorkomen en met vertrouwen weer aan de schoolperiode te beginnen.

Turiani Hospital Tanzania In 2010 is een aantal medewerkers van het Brandwondencentrum weer actief geweest in Turiani in Tanzania. Er is een inventarisatie geweest om te beoordelen wat de mogelijkheden zijn om daar een klein ‘Burn Centre‘ te realiseren. Verder is er weer veel aandacht geweest voor scholing. De trainers hebben hun training gehad om daarmee kennis over te brengen aan de medewerkers van het Turiani Hospital. Ook zijn er in 2010 weer verschillende acties georganiseerd om geld op te halen voor Stichting Burns Turiani.

Samenwerking met NBS Beverwijk In 2010 was er een nauwe samenwerking met de Nederlandse Brandwonden Stichting (NBS) in Beverwijk. Gezamenlijk zijn een aantal projecten gedaan: • Brandwondenopleiding is in mei 2010 gestart. • Het Kinder Informatie Dossier (KID) is in ontwikkeling genomen. • EMSB wordt door de NBS georganiseerd. • Er zijn contacten gelegd met het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum in het kader van triage in rampsituaties met veel brandwondenslachtoffers.

Patiëntenvereniging De patiëntenvereniging Vereniging van Mensen met Brandwonden heeft contact met de drie brandwondencentra. Tijdens hun ledenvergaderingen wordt met regelmaat een bijdrage geleverd (PowerPointpresentatie) door het Brandwondencentrum Groningen.

Bijscholing Het afgelopen jaar zijn regelmatig presentaties gegeven over de brandwondenzorg. Huisartsen/ ambulanceverpleegkundigen/ SEH-verpleegkundigen en verpleegkundigen van diverse specialistische opleidingen zijn bijgeschoold in de brandwondenzorg.

Jaarverslag 2010

29

30


European Burns Association Congress De voorbereidingen voor het congres van de European Burns Association begonnen al halverwege 2010. De Nederlandse Vereniging voor Brandwonden Zorg (NVBZ) en de Nederlandse Brandwonden Stichting (NBS) verzorgen de organisatie van dit congres. De voorzitter van de NVBZ, dhr. drs. A.W. Faber, is tevens voorzitter van het congres. Het Brandwonden centrum Groningen levert niet alleen de Congress President van 14th European Burns Association Congress en de Vice-President van de EBA, dr. G.I.J.M. Beerthuizen. Zowel in de Scientific committee als in de Social committee hebben Groningers zitting. In totaal zijn er dertien abstracts van presentaties vanuit het Brandwondencentrum Groningen ingediend, met een diversiteit aan onderwerpen. Maar alle abstracts hebben één ding gemeen, ze gaan allemaal over brandwonden of het onderwerp is er aan gelieerd. Tussen 14 en 17 september 2011 is het Brandwondencentrum uitstekend vertegenwoordigd op dit internationale congres van de European Burns Association in Den Haag.

Jaarverslag 2010

31

Belangrijkste presentaties en publicaties Tijdens het International Society for Burn Injuries (ISBI) congres in Istanbul heeft een tiental medewerkers van het centrum een lezing verzorgd over o.a. de volgende onderwerpen: • Eerste opvang brandwondenslachtoffers volgens het EMSB-principe. • Proteïnurie als klinische parameter voor capillaire lekkage en BMP-meting in de resuscitatiefase bij uitgebreide brandwonden. • Effect corticosteroïden t.a.v. orgaanfalen bij uitgebreide brandwonden. • Infectiepreventie bij brandwonden. • Toepassingsmogelijkheden van de Laser Doppler Perfusion Imager (met medewerking van Universiteit Twente). • Ondersteuning bij de ontwikkeling van brandwondenzorg in Turiani in Tanzania. • Video Interactie Begeleiding: scholingsinterventie voor verpleegkundigen. • Brandwondenonderwijs: gezamenlijk initiatief van de drie brandwondencentra in Nederland.

Publicaties Verhaegen P.D.H.M., Van Trier A.J.M., Jongen S.J.M., Vlig M., Nieuwenhuis M.K., Middelkoop E., van Zuijlen P.P.M. A randomized controlled trial using a skin-stretching device in burn scar reconstruction. In: Plastic Reconstructive Surgery. e-pub. januari 2011. Hop M.J., Nieuwenhuis M.K., Beerthuizen G.I.J.M. Epidemiologie van gelaatsverbrandingen in het brandwondencentrum te Groningen. In: Nederlands Tijdschrift Plastische Chirurgie (geaccepteerd in 2010). Disseldorp L.M., Mouton L.J., van Baar M.E., Nieuwenhuis M.K. Physical fitness in people after burn injury; a review. In: Archives of Physical Medicine and Rehabilitation (geaccepteerd 2011). De Jong A., Baartmans M., Bremer M., van Komen R., Middelkoop E., Tuinebreijer W., Van Loey N. Reliability, validity and clinical utility of three types of pain behavioural observation scales for young children with burns aged 0-5 years. In: Pain. 2010 Sep;150(3):561-7. Van Loey N.E., van Beeck E.F., Faber A.W., Van de Schoot R., Bremer M. Health-related quality of life after burns: a prospective multicentre cohort study with 18 months follow-up. In: J of Trauma (geaccepteerd 2011).

32


Martini Ziekenhuis Postadres Postbus 30033 9700 RM Groningen Bezoekadres Van Swietenplein 1 Groningen Algemeen telefoonnummer (050) 524 52 45

www.martiniziekenhuis.nl

Jaarverslag 2010 Brandwondencentrum Groningen

Recommend Documents