Jaarverslag 2009 (verkort) Lorentz Casimir Lyceum mei 2010
Talenten maximaal ontplooien in een ambitieuze en veilige leer- en werkomgeving.
JAARVERSLAG 2009
1
Inhoudsopgave Voorwoord
pg 3
Inleiding: missie en visie
4
I
Organisatiestructuur inclusief bestuursverslag
5
II
Onderwijs
7
III
Leerlingbegeleiding en zorg
12
IV
Kwaliteitszorg
14
V
Personeel
16
VI
Huisvesting, facilitair bedrijf en ICT
18
VII
Inspraakorganen
20
VIII
Financiën
22
Jaarrekening 2009:
IX
Balans per 31 december 2009
26
Bijlagen: Gegevens over de rechtspersoon Organigram Opbrengstenkaart Inspectie 2009
28 29 30
JAARVERSLAG 2009
2
Voorwoord Dit is al weer het tweede jaarverslag dat we op de nieuwe manier maken. Het voortgezet onderwijs is met één miljoen leerlingen een cruciale sector in de Nederlandse samenleving. Er worden vele miljarden in geïnvesteerd en de samenleving wil ook weten wat er met dat gemeenschapsgeld gebeurt. Om het in de school gestelde vertrouwen te rechtvaardigen en waar mogelijk te versterken, wil het Lorentz Casimir Lyceum verantwoording afleggen aan alle betrokkenen en belanghebbenden: leerlingen en hun ouders, medewerkers, toeleverende basisscholen en afnemende hogescholen en universiteiten. Met dit jaarverslag leggen wij niet alleen horizontaal verantwoording af, maar ook verticaal, aan de subsidieverstrekker - het Ministerie van Onderwijs - en aan de Onderwijsinspectie. 2009 was een hectisch jaar. Een jaar waarin we opnieuw op zoek moesten naar een nieuw lid van de directie. En een jaar waarin we onverwacht te maken kregen met een tegenvallende aanmelding. Tegelijkertijd maakten beide gebeurtenissen duidelijk hoe krachtig en veerkrachtig onze school is. In zeer goede samenwerking tussen Bestuur en MR werd een nieuwe wervings- en selectieprocedure succesvol afgesloten. En in de hele school werden initiatieven ontplooid om de aantrekkingskracht van de school te vergroten. Ook dat met succes, maar dat proces is nog niet voltooid. Dat kan ook niet. Willen we als school aantrekkelijk blijven, en onze missie – talenten maximaal ontplooien in een ambitieuze en veilige leer- en werkomgeving – succesvol uitvoeren, dan moeten we kritisch blijven op onze prestaties en alert blijven op de ontwikkelingen buiten onze organisatie. U kunt lezen hoe wij onze kernkwaliteiten - ambitieus, gedegen, persoonlijk, klantgericht en veelzijdig, zoals die zijn geformuleerd in het schoolplan 2007-2011, hebben vertaald naar resultaten. Tegelijkertijd wordt in dit verslag getoond hoe het team is samengesteld en onder welke condities er wordt gewerkt. Goed personeelsbeleid is immers de belangrijkste succesfactor voor goed onderwijs. Tevens leest u, wat wij aan het gebouw, de inrichting en de inventaris hebben gedaan, en hoe het ons financieel is gegaan. Kortom, het jaarverslag schetst een zo volledig mogelijk beeld van de gang van zaken gedurende het verslagjaar en beschrijft alle daarbij van invloed zijnde interne en externe ontwikkelingen.
Ik hoop dat u dit verslag met genoegen leest. Greetje Heijmans Algemeen directeur/rector
JAARVERSLAG 2009
3
Inleiding: missie en visie De kernkwaliteiten van het Lorentz Casimir Lyceum zijn vastgelegd in het schoolplan 2007-2011: ambitieus, gedegen, persoonlijk, klantgericht en veelzijdig. In de missie van de school zijn die kernkwaliteiten als volgt geformuleerd. Het Lorentz Casimir Lyceum is een zelfstandige school op algemeen bijzondere grondslag voor voortgezet onderwijs waarin respect is voor ieders levensovertuiging. Het Lorentz Casimir Lyceum streeft ernaar de talenten van leerlingen maximaal te ontpooien. Ambitie, gedegenheid en veelzijdigheid zijn kernbegrippen in dit missiestatement. Het Lorentz Casimir Lyceum biedt kwalitatief hoogwaardig onderwijs aan in een omgeving die uitdaagt tot leren, waar het voor leerlingen plezierig werken is en waar een klimaat van geborgenheid en veiligheid heerst. Het Lorentz Casimir Lyceum wil een herkenbare bijdrage leveren aan het creëren van een rechtvaardige, leefbare samenleving waarin respect voor ieder individu en geloof in de gelijkwaardigheid van alle mensen heersen. Het Lorentz Casimir Lyceum is een school die:
een sociaal klimaat creëert waarbij iedere leerling zich geborgen en vrij voelt en waarbij respect voor elkaar vooropstaat; studieprestaties, algemene persoonlijke ontwikkeling en deelname aan binnen- en buitenschoolse activiteiten belangrijk vindt; recht doet aan verschillen tussen leerlingen; haar leerlingen met zo min mogelijk vertraging opleidt voor het diploma havo, atheneum of gymnasium met zo goed mogelijke prestaties, waarbij uiteraard rekening wordt gehouden met hun capaciteiten en hun toekomstverwachtingen; de leerlingen begeleidt bij de ontplooiing van hun talenten en hen uitdaagt intellectuele, culturele en sociale vaardigheden te ontwikkelen als basis voor persoonlijke groei, vervolgstudie en verantwoord functioneren in de maatschappij.
Doelen stellen is alleen zinvol, als men ze ook weet te realiseren. Het Lorentz Casimir Lyceum realiseert zijn ambities op de volgende wijze:
De gedragsregels en de omgangsvormen zijn erop gericht een sociaal klimaat te ondersteunen waarin de leerlingen zich veilig en geborgen voelen en hun individuele vrijheid zo veel mogelijk wordt gerespecteerd. De inrichting van de school in een aparte thuisbasis voor eerste- en tweedeklassers en een voor de overige leerlingen levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de leerlingen van meer gebondenheid naar meer vrijheid en maakt het mogelijk dat iedere leerling gekend wordt. Het onderwijs is gericht op het verwerven van kennis en de ontwikkeling van intellectuele, creatieve en sociale vaardigheden. Om dit te bereiken streeft de school ernaar deskundig en goed geschoold personeel te hebben dat de leerlingen veel te bieden heeft. Door de zelfstandigheidsuren in de onderbouw en studie-uren in de bovenbouw, het samenwerken in projecten in o.a. de jenastroom en een groot en gevarieerd aanbod van buitenschoolse activiteiten, maakt het Lorentz Casimir Lyceum werk van zijn opdracht de talenten van leerlingen maximaal te ontplooien. De leerlingen worden op het gebied van studie en persoonlijke ontwikkeling ondersteund door een actieve en preventieve begeleiding. Voor de studiebegeleiding en de ontwikkeling naar jongvolwassene is de mentor voor elke leerling de centrale persoon. Leerlingen met leerproblemen of problemen op het sociaal-emotionele vlak kunnen rekenen op begeleiding door remedial teachers en counselors die aan de school verbonden zijn.
JAARVERSLAG 2009
4
I
Organisatiestructuur
Bestuursmodel Conform de eisen van de samenleving wil het bestuur een duidelijke scheiding tussen toezicht houden (een taak van het bestuur) en het daadwerkelijk besturen van de school (een taak van de directie). In het nieuwe managementstatuut staat zowel de toezichthoudende rol van het bestuur als de besturende taak van de directie duidelijk omschreven, conform de Code Goed Onderwijsbestuur van de VO-raad. Het bestuur stelt een beleidskader op, formuleert beleid op hoofdlijnen en bepaalt binnen welke grenzen de directie vrij is het eigen beleid te voeren. De algemeen directeur legt ieder kwartaal verantwoording af middels managementrapportages. Er wordt ook gebruik gemaakt van externe gegevens, zoals bijvoorbeeld rapporten van de onderwijsinspectie, de Orion visitatiecommissie of de audit-commissie van het Universumprogramma. Per 31 december 2009 bestaat het bestuur uit: Dr. Ir. J.A.J.M. Deckers mba , voorzitter Drs. R.A.J.Q. Steinweg, vice-voorzitter Mr. G. R.C. Dierick, secretaris J.A. Zandbergen, penningmeester Mw. M. de Boer R.H. Hemelaar Mevrouw mr. I. Grosfeld – Van Erp is per 1 januari 2009, na een zittingsperiode van negen jaar, afgetreden als voorzitter van het bestuur. Bestuursverslag Het bestuur, in haar rol als toezichthouder, heeft in 2009 zes reguliere vergaderingen gehad. Daarnaast heeft het bestuur enige malen bijzonder overleg gehad in verband met de procedure werving en selectie van een nieuw directielid en in verband met de invoering van policy governance. Dit laatste proces wordt begeleid door adviseurs van het Christelijk Pedagogisch Studiecentrum. Het bestuur heeft in 2009 de managementrapportages van de directie kritisch bevraagd en de volgende onderwerpen behandeld: Herziening van de stichtingsstatuten en het managementstatuut conform de code Good Governance Ontbinding arbeidsovereenkomst lid van de directie Procedure werving en selectie nieuw lid van de directie Procedure werving nieuwe bestuursleden, gebaseerd op een profielschets en conform de voorwaarden zoals die zijn vastgelegd in het nieuwe stichtingsstatuut Vaststellen jaarverslag 2008 Toekenning extra budget voor PR Vaststellen begroting 2010 Alle bestuursleden hebben in 2009 een Verklaring Omtrent Gedrag overlegd. De bestuursleden hebben in 2009 een onkostenvergoeding ontvangen van € 750,- per persoon, de voorzitter ontving € 1.250,-. Directiestructuur Sinds 2008 heeft het Lorentz Casimir Lyceum een tweehoofdige schoolleiding, een algemeen directeur (rector) en een directeur, ondersteund door staffunctionarissen. In 2009 bleek dat de pas benoemde directeur niet aan de verwachtingen voldeed en dat de directeur ook andere verwachtingen had van de organisatie en de functie. Met wederzijdse instemming is de arbeidsovereenkomst ontbonden. Voortvarend is het bestuur met een nieuwe procedure gestart voor de werving en selectie van een ‘ lid van de directie’ . Deze procedure is in juli 2009 succesvol afgesloten met de benoeming van A.M. J. L’Herminez mpm.
JAARVERSLAG 2009
5
Directie per 31 december 2009 Mw. drs. G.J.A. Heijmans mme, algemeen directeur A.M. J. L’Herminez mpm, lid van de directie Organigram van de structuur. In de bijlage vindt u het organigram van het Lorentz Casimir Lyceum. Orion Het Lorentz Casimir Lyceum maakt deel uit van Orion. Dat is een samenwerkingsverband van 17 onafhankelijke scholen in de regio zuidoost Brabant. De scholen werken nauw samen op het gebied van onderwijsontwikkeling, personeelszaken, kwaliteitszorg en beheer. Het is een netwerk waarin vooral expertise wordt uitgewisseld op diverse niveaus van de deelnemende scholen. Kennisdeling, kwaliteitsbewustzijn en deskundigheidsbevordering staan voortdurend op de agenda. Verder werken de scholen in wisselende samenstelling samen bij het afsluiten van contracten, zoals een kopieercontract, een energiecontract en de Europese aanbesteding van ‘ gratis schoolboeken’ . Lyceum op algemene grondslag Het Lorentz Casimir Lyceum heeft sinds haar oprichting in 1930 vriendschapsbanden met drie andere lycea in Nederland. Het Amsterdams Lyceum, het Kennemer Lyceum en Het Baarnsch Lyceum behoren samen met het Lorentz Casimir Lyceum tot de oudste Nederlandse lycea op algemene grondslag.
JAARVERSLAG 2009
6
II
Onderwijs
Op 1 oktober 2009 stonden op onze school 1190 leerlingen ingeschreven, waarvan 11 die op een ROC hun diploma of certificaten proberen te halen, de Vavo-leerlingen, ook wel de Rutterouters genoemd.
De ontwikkeling van het aantal leerlingen in de afgelopen jaren is als volgt: jaar 2005 2006 2007 2008 leerlingaantal 1116 1178 1223 1246 Vavo-leerlingen nvt 5 5 3
2009 1190 11
Op 1 oktober 2009 waren de leerlingen als volgt over de leerjaren en de opleidingen verdeeld:
Brugklas regulier Brugklas Jena Leerjaar 2 regulier Leerjaar 2 Jena Leerjaar 3 regulier Leerjaar 3 Jena Leerjaar 4 Leerjaar 5 Leerjaar 6 Vavo-leerl Totaal
Havo/VWO 25
Havo
Ath/Gymn
Atheneum
59
82 19
24
34 20
84
Gymnasium
Totaal 25 141 43
91
45
30
170 50
45
88
44
177
84 62
132 108 88 1 508
41 38 20
257 208 108 11 1190
10 274
54
270
JAARVERSLAG 2009
7
Door- en uitstroomgegevens einde schooljaar 2008-2009 1e brugjaar havo/ vwo
1
Havo leerjaar
Totaal aantal leerlingen aan het eind van het schooljaar
219
Totaal aantal leerlingen aan het eind van het schooljaar
Bevorderd naar het havo en blijft op school
Bevorderd naar het vwo en blijft op school
Bevorderd naar het havo of vwo en verlaat de school
Niet bevorderd of niet geslaagd en blijft op school
Niet bevorderd of niet geslaagd en verlaat de school
Aantal
Aantal
Aantal
Aantal
Aantal
%
%
%
156 71,2 %
4
Bevorderd in dezelfde schoolsoort of geslaagd en blijft op school
Bevorderd in dezelfde schoolsoort of geslaagd en verlaat de school
Bevorderd naar een andere schoolsoort en blijft op school
Niet bevorderd of niet geslaagd en blijft op school
Niet bevorderd of niet geslaagd en verlaat de school
Aantal
Aantal
Aantal
%
Aantal
62
48
77,4 %
2
3,2 %
3
77
65
84,4 %
2
2,6 %
4
75
57
76,0 %
5
65
Vwo leerjaar
Totaal aantal leerlingen aan het eind van het schooljaar
Bevorderd in dezelfde schoolsoort of geslaagd en blijft op school Aantal
%
83,0 %
Bevorderd in dezelfde schoolsoort of geslaagd en verlaat de school Aantal
2
159
151 95,0 %
3
170
157 92,4 %
3
4
151
129 85,4 %
1
5
125
108 86,4 %
6
130
0,5%
8
%
3,7 %
%
%
2
54
%
1
%
50 22,8 %
Aantal
1,8%
%
5
4
8,1 %
6,2 %
2
3,2 %
5
8,1 %
6
7,8 %
4
5,2 %
9
12,0 %
9
12,0 %
2
3,1 %
5
7,7 %
Bevorderd naar een andere schoolsoort en blijft op school
Niet bevorderd of niet geslaagd en blijft op school
Niet bevorderd of niet geslaagd en verlaat de school
Aantal
Aantal
Aantal
%
%
%
% 5
3,1 %
2
1,3 %
1
0,6 %
1,8 %
4
2,4 %
5
2,9 %
1
0,5 %
0,7 %
3
2,0 %
15
9,9 %
3
2,0 %
2
1,6 %
12
9,6 %
3
2,4 %
4
3,1%
126 96,9 %
JAARVERSLAG 2009
8
Uitslag examenresultaten 2005 tot en met 2009 Schooljaar
2008-2009 2007-2008 2006-2007 2005-2006 2004-2005
HAVO Aantal leerlingen Aantal geslaagde dat examen deed leerlingen 65 58 89,2 % 42 40 95,2 % 59 52 88,2 % 52 46 88,5 % 58 54 93,1 %
VWO Aantal leerlingen Aantal geslaagde dat examen deed leerlingen 130 126 96,9 % 124 118 95,2 % 99 96 97,0 % 107 101 94,4 % 107 106 99,1 %
Verbeteren taal- en rekenprestaties In het kader van de kwaliteitsagenda VO 2008-2011 heeft het Ministerie van Onderwijs een aantal beleidsprioriteiten geformuleerd en gelden beschikbaar gesteld. Hiermee is in de brugklas een extra lesuur ingezet voor wiskunde en Nederlands. Vooral rekenvaardigheid en begrijpend lezen zijn vanaf september 2009 ondersteund. Uitblinken op alle niveaus Elke leerling moet gestimuleerd worden om uit te blinken in datgene waarin hij of zij goed is. We gaan uit van hoge verwachtingen en in 2009 is dat o.a. gerealiseerd door: Deelname aan het Universumprogramma Deelname aan olympiades voor wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie en aardrijkskunde Open Atelier voor de beeldende kunsten Lagerhuisdebatgroep en deelname aan de BBC public speaking and writing competition Burgerschapsvorming en sociale integratie In het najaar van 2009 is dit beleid opnieuw vastgesteld. Het is een uitwerking van de missie van de school en wordt duidelijk in de klas, tijdens het mentoruur en bij projecten en activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn Halt-projecten, excursies naar de Tweede Kamer, deelname aan de Model United Nations en uitwisselingen. Natuurlijk komt dit ook ruim aan bod tijdens de maatschappelijke stages van leerlingen van klas vier. Regelmatig wordt de school als oefenplaats gebruikt, waarbij leerlingen ervaring op kunnen doen met democratische principes als gelijkwaardigheid, vrijheid van meningsuiting, regels en afspraken en besluitvormingsprocessen. Voorbeelden hiervan zijn de georganiseerde schaduwverkiezingen, Lagerhuisdebatten en de Schoolkrant. Versterkt talenonderwijs Op het Lorentz Casimir Lyceum willen we leerlingen ook laten excelleren op het gebied van talen. Sinds mei 2005 doet jaarlijks een aantal leerlingen examen voor Language A2 van het International Baccalaureate. In mei 2009 hebben alle 30 leerlingen hun examen met goed gevolg afgelegd. Maar liefst 26 leerlingen deden het examen op Higher Level en 4 leerlingen op Standard Level. Om de leerlingen in contact te brengen met medescholieren uit het buitenland doet de school zeer regelmatig mee met conferenties van de Model United Nations voor jongeren. In maart 2009 deden 14 leerlingen mee aan de conferentie in Genua en in november 2009 bezochten 16 leerlingen de conferentie in Lissabon. Omdat de licentie voor certificaten van het IB op scholen met versterkt talenonderwijs niet werd verlengd, is overgestapt naar de examens van het Cambridge Certificate. In september 2009 zijn ruim vijftig leerlingen hiermee gestart in vwo 5 . Twaalf leerlingen uit vwo 5 volgen versterkt Frans van het Diplôme d’études en langue Française (afgekort DELF) . Vanuit diverse geledingen (ouders, leerlingen, resonansgroep, bestuur) werd aangedrongen op de invoering van versterkt Engels vanaf de brugklas en hiermee zal gestart worden in september 2010. Deelname aan de Jenastroom Jena-activiteiten leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van vaardigheden zoals samenwerken, onderzoeken en presenteren. Maar liefst 141 van de 166 nieuwe brugklassers hebben dit jaar gekozen voor de Jenastroom. Om de projecten van de klassen fris te houden,worden ze jaarlijks kritisch tegen het licht gehouden. In totaal had de school in 2009 19 klassen in de onderbouw in de Jena-stroom.
JAARVERSLAG 2009
9
Duurzaam bèta In 2004 is landelijk het Universum Programma gestart en onze school is een van de 29 scholen uit de eerste tranche. Universumscholen werken aan het innoveren van het bètatechnisch onderwijs aan de hand van aandachtsgebieden zoals onderwijsvernieuwing, profiel- en studiekeuzebegeleiding, en samenwerking in bètanetwerken. Jet-Net, het Jongeren en Technologie Netwerk, bestaat sinds 2002. Bedrijven en scholen werken binnen Jet-Net samen aan contextrijke leeromgevingen voor bètavakken. Ook zorgen ze dat leerlingen een beter beeld hebben van bètatechnische beroepsperspectieven. Doelstelling van deze activiteiten is om 15% meer jongeren te laten kiezen voor een bètatechnische vervolgopleiding. Een van de middelen om bèta-onderwijs te stimuleren is de deelname aan de Olympiaden voor aardrijkskunde, natuurkunde, scheikunde en wiskunde. Doel is om de belangstelling te verhogen voor deze bètavakken en om talentontwikkeling te stimuleren. In 2009 deden 163 leerlingen van onze school mee aan Olympiaden, en onze school kwam daarmee landelijk op de tweede plaats. In de toekomst wil de school graag het Olympiade Keurmerk gaan voeren.
Profielkeuze VWO VWO CM EM NG NT
2003* 13 37 37 13
2004* 10 36 38 16
2005* 9 41 38 13
2006* 7 41 39 13
2007* 6 29 45 20
2008* 14 38 30 18
2009** 10 32 34 24
JAARVERSLAG 2009
10
Profielkeuze Havo HAVO CM EM NG NT
2003* 47 16 23 15
2004* 24 41 22 13
2005* 18 36 29 18
2006* 19 40 34 8
2007* 18 49 19 14
2008* 19 40 26 14
2009** 12 38 32 17
* = Bron Opbrengstenkaarten Inspectie van het Onderwijs ** = Bron PKP
JAARVERSLAG 2009
11
III
Leerlingbegeleiding en zorg
Zorgteam Het LCL werkt met een intern zorgteam onder leiding van de manager leerlingbegeleiding en zorg. De vaste kern van dit zorgteam wordt gevormd door de jaarlaagcoördinatoren (jlc’s), een vertrouwenspersoon, een psycholoog en een decaan. De coördinator leerling-gebonden financiering (LGF) en de schoolmaatschappelijk werker wonen, indien gewenst, de vergadering bij. In het zorgteam zijn het afgelopen schooljaar 63 leerlingen besproken. In het schooljaar 2008-2009 hebben tien zorgleerlingen onze school zonder diploma verlaten: vier omdat hun prestaties onvoldoenden waren en zes omdat zij elders een nieuwe start wilden maken of werden opgenomen in een (psychiatrische) instelling. Tien leerlingen uit het zorgteam hebben de school verlaten met een diploma. RT De aanpak die het vorige jaar is gekozen om alle dyslectische leerlingen een aanspreekpunt te geven in de vorm van dyslexiecoaches per jaarlaag, is dit jaar voortgezet. In de brugklas worden alle leerlingen gescreend en de gesprekken met de ouders vinden dan plaats in november. Dyslectische leerlingen krijgen zo snel mogelijk remedial teaching. In totaal had de school in 2009 107 dyslectische leerlingen die allemaal recht hebben op meer tijd, vergroting van schriftelijke werken, meer mondelinge overhoringen en eventueel werken met een laptop. Counselors De counselors begeleiden individuele leerlingen en geven advies m.b.t. complexe klassensituaties. De counselors werden dit jaar ook ingezet om de aanvraag van leerling-gebonden financiering te ondersteunen. De school wordt steeds vaker met ernstige, vaak psychiatrische, problemen geconfronteerd. De problemen in de thuissituatie worden eveneens elk jaar heftiger. Maatschappelijke problemen komen op deze wijze steeds vaker de school binnen en dat vereist deskundig en adequaat optreden. Ook dit jaar zien we dat de beschikbare tijd niet toereikend is en dit alles vertaalt zich in een groeiende wachtlijst bij de counselors. Het is van groot belang dat de school de grenzen van de zorg afbakent. Begeleiding die het gezin betreft wordt, indien mogelijk, afgehandeld door de schoolmaatschappelijk werker. Via haar worden de contacten met de externe hulpverleners gelegd zodat de hulp ook extern verzorgd kan worden. In het schooljaar 2008-2009 hebben 110 leerlingen gebruik gemaakt van de diensten van de counselors. Voor hulp of onderzoek buiten de school zijn 44 leerlingen doorverwezen. Leerling gebonden financiering (LGF) In 2009 had de school 32 leerlingen met LGF, een zogenaamd ‘rugzakje’. Het aanvragen van LGF is in de afgelopen jaren bemoeilijkt omdat de overheid een rem wil zetten op de explosieve groei van het aantal leerlingen dat in aanmerking komt voor LGF. Hierdoor worden steeds andere en complexere eisen gesteld aan toekenning en dit levert met name bij de herindicatie problemen op. Als een herindicatie niet wordt toegewezen, betekent dit dat de hulp wordt stopgezet. Een voorwaarde voor aanvraag van LGF is nu bijvoorbeeld dat de school al een half jaar zorg moet bieden, zodat het effect hiervan gemeten kan worden. Dit houdt in dat voor deze zorg nog geen financiering beschikbaar is. De komende wetgeving ‘Passend Onderwijs’ verplicht de school tot het aanbieden van een onderwijszorgaanbod passend bij de mogelijkheden en beperkingen van de leerling en de school. Als de school het passend aanbod niet kan bieden dan wordt met andere scholen afgestemd wie dat aanbod wel kan bieden. Deze afstemming vindt plaats in de regionale netwerken (Samenwerkingsverbanden). Het Lorentz Casimir Lyceum heeft een convenant met REC Chiron (regionaal expertise centrum) voor de begeleiding van cluster 4 leerlingen. Op basis van dit convenant verzorgt de school intern de ambulante begeleiding van deze leerlingen. Drie havoleerlingen en twee vwo-leerlingen met LGF behaalden in 2009 hun diploma.
JAARVERSLAG 2009
12
Dyslexiebeleid In mei 2009 is het vigerend dyslexiebeleid nog eens duidelijk op papier gezet. Voor leerlingen met een officiële dyslexieverklaring zijn er de volgende faciliteiten: verlenging bij schriftelijke overhoringen, toetsen en (school-) examens, indien nodig vergroting van de opgaven op A3 formaat bij de talen vaker een mondelinge overhoring, andere beoordeling van spelfouten, gebruik van laptop indien nodig iedere leerling heeft een dyslexiecoach. Bij de vakgroepen Nederlands en de moderne vreemde talen zijn aparte afspraken gemaakt. Ontheffingsbeleid Met de herziening van de Tweede Fase is wettelijk vastgelegd dat een leerling op de havo alleen nog Engels heeft als moderne vreemde taal. Een atheneumleerling heeft naast Engels verplicht nog een andere moderne vreemde taal in het pakket. Op basis van art. 26e van het Inrichtingsbesluit kan de school een leerling op het atheneum ontheffing geven voor die tweede moderne vreemde taal. Daarvoor in de plaats moet de leerling wel een ander groot vak kiezen. In november 2009 heeft de MR ingestemd met meer maatwerk voor onze leerlingen en dus ook met dit nieuwe ontheffingsbeleid met ingang van het schooljaar 2010-2011.
JAARVERSLAG 2009
13
IV
Kwaliteitszorg
Op onze school gebruiken we voor de kwaliteitszorg het INK-model. Dit model biedt samenhang en overzicht om sterke punten en verbeterpunten in kaart te brengen in interactie met de omgeving. Het is bij uitstek het instrument om het aangeboden onderwijs en de schoolorganisatie positief te beïnvloeden. De onverwachte terugval van het aantal aanmeldingen in maart 2009 heeft geleid tot de instelling van een kleine werkgroep, de impulsgroep, die veel aspecten van het Lorentz Casimir Lyceum kritisch tegen het licht heeft gehouden. Deze werkgroep heeft verbeteringsvoorstellen gedaan op vele terreinen, o.a. over de organisatie van de Open Dag, de opfrisbeurt voor het Lorentz en Casimirgebouw, het vernieuwen van de website, het verbeteren van de externe communicatie, het verbeteren van de kwaliteit van de lessen en de intensivering van de contacten met de basisscholen. Voor de externe communicatie is de hulp ingeroepen van een communicatiebureau, B29. Kwaliteit van de lessen Er is een observatieformulier ontwikkeld voor onderling lesbezoek. Docenten gaan twee maal per jaar op lesbezoek bij een collega, observeren de les en bespreken die na. Ervaringen kunnen zo beter en vooral systematischer uitgewisseld worden en uiteindelijk zou dit moeten leiden tot verbetering van de leskwaliteit. Dit onderling lesbezoek gaat deel uitmaken van de cyclus van functioneringsgesprekken. Een tweede instrument voor verbetering van de leskwaliteit is de leerling-enquête DOHM. Voorafgaand aan een functioneringsgesprek neemt de docent in twee klassen de enquête af waarin leerlingen wordt gevraagd een oordeel te geven over de didactische en pedagogische kwaliteit van de docent. Verbetering contacten met basisscholen In de keten basisschool - middelbare school – vervolgonderwijs zijn goede contacten met basisscholen cruciaal voor een goede aanmelding. Brugklasmentoren, de jaarlaagcoördinator brugklas en de directie hebben in 2009 een kleine 50 basisscholen bezocht. Daarbij is informatie uitgewisseld over onderwijskundige ontwikkelingen op de basisschool en op het Lorentz Casimir Lyceum. Tevens zijn de resultaten van de leerlingen besproken. Aantrekkingskracht voor nieuwe brugklassers Tijdens de aanmeldingsdagen krijgen de nieuwe ouders en leerlingen een vragenlijst omdat wij graag willen weten waarom zij voor onze school kiezen. Daarbij kwam opnieuw naar voren dat onze aantrekkingskracht vooral ligt bij de jena-afdeling, de goede sfeer, de goede prestaties van de school en de constante kwaliteit. Analyse tussentijdse uitstroom In de afgelopen jaren is het aantal leerlingen dat tussentijds onze school verlaat om elders de opleiding voort te zetten gegroeid van een twintigtal tot bijna veertig in het schooljaar 2008-2009. Er is vaak geen relatie tussen het schooladvies, de cito-score en het vertrek van onze school . Analyse van de gegevens leidde tot de conclusie dat de oorzaken vooral liggen op het gebied van de psychische problemen of problemen in de thuissituatie. Pas op de derde plaats komen capaciteitsproblemen. In de bovenbouw is het particuliere onderwijs, met zijn strenge aanpak en kleine klassen voor sommige, kapitaalkrachtige, ouders een aantrekkelijk alternatief voor het LCL. De analyse heeft wel handvatten gegeven om volgend schooljaar meer leerlingen binnen te houden en ze op onze eigen school een diploma te laten behalen. Waardering leerlingen In oktober en november 2009 hebben 892 leerlingen van onze school de enquête van het LAKS ingevuld. Onze leerlingen zijn zeer tevreden over de inhoud van de leerstof, het tijdig bekend maken van de toetsmomenten, de omgang met de docenten, de mogelijkheden om vragen te stellen, de vakkennis van docenten, de begeleiding van de overgang van de basisschool naar de middelbare school, de begeleiding van de profielkeuze, het aantal computers, de veiligheid op school, de sfeer op school en de relatie met de mentor. 79% van de leerlingen is tevreden over de keuze voor het Lorentz Casimir Lyceum. Landelijk is de tevredenheid over de schoolkeuze 72%. Ontevreden zijn de leerlingen
JAARVERSLAG 2009
14
over de inspraak of de mogelijkheden tot medezeggenschap, over het aantal zelfstudie-uren, over de begeleiding van de school bij de maatschappelijke stage en de hygiëne van de toiletten. Onderwijstijd Naar aanleiding van de verscherpte eisen omtrent de onderwijstijd heeft onze school in de afgelopen jaren al veel maatregelen genomen, zoals een extra repetitie-uur op het rooster voor leerlingen van klas 2, 3 en 4, mentor-uren in de bovenbouw, andere organisatie van rapportvergaderingen en het terugbrengen van het aantal toetsweken voor de bovenbouw. Leerlingen van de Jena-stroom kregen een mentoruur ingeroosterd waardoor het mogelijk werd om de projecten op een andere manier te organiseren. In oktober heeft de Onderwijsinspectie de geprogrammeerde en de gerealiseerde onderwijstijd op de havo-afdeling opnieuw gecontroleerd. Voor onze school zijn de volgende resultaten gemeten: leerjaar brugklas havo 2 havo 3 havo 4 havo 5
norm 1040 1040 1040 1000 700
gerealiseerd 1100 1045 1043 1046 826
afwijking + 60 +5 +3 + 46 + 126
Hiermee heeft onze school ruimschoots voldaan aan de eisen voor de onderwijstijd. Voortijdig schoolverlaten In juni 2008 heeft de school een regionaal Convenant Voortijdig Schoolverlaten 2007-2011 ondertekend. Doel van het Convenant is de reductie van het aantal voortijdig schoolverlaters in 2012 met minimaal 40%. In het schooljaar 20052006 had de school volgens tellingen van het CFI 21 vsv’ers. In 2006-2007 waren dat er 13, in 2007-2008 weer 19 en in 2008-2009 9. Nadelig voor onze school is dat leerlingen, die onze school verlaten om een diploma te halen in het particulier onderwijs meetellen als vsv’er omdat het CFI geen diplomagegevens krijgt van het particulier onderwijs. Door een nauwgezet eigen registratiesysteem is duidelijk dat het in 2008-2009 gaat om twee verhuisgevallen naar de Verenigde Staten, om één opname in een kliniek en om zes leerlingen die overgestapt zijn naar het particulier onderwijs. In feite is er dus in geen enkel geval sprake van voortijdig schoolverlaten. Klachtenregeling In 2009 zijn er geen officiële klachten over onze school geweest bij de Landelijke Klachtencommissie. De school heeft alle op- en aanmerkingen van ouders en medewerkers naar tevredenheid kunnen afhandelen.
JAARVERSLAG 2009
15
V
Personeel
Het personeelsbeleid op het Lorentz Casimir Lyceum is er op gericht om het welbevinden van alle medewerkers te optimaliseren. Belangrijkste aandachtspunten liggen in lijn met de visie en missie van de school: kwalitatief tot de beste scholen van Nederland behoren. Dat is terug te vinden in een ruim scholingsbeleid en veel aandacht voor ontwikkeling. Een tweede aandachtspunt van het personeelsbeleid is het werven en binden van goed gekwalificeerd personeel. In deze tijd van schaarste blijkt de noodzaak daarvan steeds groter. Gelukkig is het ons ook in 2009 weer gelukt om alle vacatures voor aanvang van het schooljaar te vervullen. Helaas ontstonden er wel twee vervangingsvacatures bij aanvang van het schooljaar door ziekte van de eigen medewerkers. Gelukkig hebben we dat ook binnen enkele weken weten op te lossen.
Personeelsgegevens in kengetallen Op 1 oktober 2009 waren er 130 mensen in dienst, die tezamen een omvang van 105 FTE bezetten. De meeste nieuwe medewerkers stromen in op 1 augustus van ieder jaar, de officiële start van het schooljaar. Op 1 augustus 2009 zijn er 15 nieuwe medewerkers begonnen. De komende jaren verwachten we daar een lager aantal in; de uitstroom is constant en ligt gemiddeld op 4 à 5 personeelsleden per jaar. Met wat reguliere personeelswisselingen kom je gemiddeld uit op acht à negen nieuwe medewerkers. Er waren op 1 oktober 2009 68 mannen en 62 vrouwen in dienst.
man / vrouw verdeling mannen vrouwen
Het aantal parttimers bedroeg 77 medewerkers ten opzichte van 53 medewerkers met een fulltime dienstverband.
Er waren per 1 oktober 2009 2 directiefuncties, 4 staffuncties; 36 mensen in dienst als OOP en 88 mensen in dienst als docent. Van alle docenten waren er 3 onbevoegd (maar wel vergevorderd in de studie). Alle overige docenten waren bevoegd. Van de 85 bevoegde docenten waren er 43 1e graad bevoegd en 42 2e graad bevoegd.
JAARVERSLAG 2009
16
De leeftijdsopbouw is als volgt verdeeld: er zijn 4 medewerkers in de leeftijdscategorie < 25 jaar. Er zijn 23 medewerkers in de leeftijdscategorie 25 – 35 jaar, 27 tussen 35 – 45 jaar, 39 tussen 45 – 55 jaar en 37 tussen 55 en 65 jaar.
leeftijdsopbouw 45 40
35 30 25 20
Leeftijdsopbouw
15 10 5 0 > 25 jaar
25 - 35 jaar 35 - 45 jaar 45- 55 jaar 55 - 65 jaar
Ziekteverzuimgegevens In de uitvoering van het ziekteverzuimbeleid worden we ondersteund door Human Capital Care, de arbo-dienst. Samen met de bedrijfsarts worden individuele behandelplannen afgestemd om medewerkers te begeleiden bij de terugkeer naar werk. Over het kalenderjaar 2009 hadden we een gemiddeld ziekteverzuim van 3,36%. De gemiddelde verzuimfrequentie lag op 1,49: iedere werknemer meldt zich gemiddeld 1,49 keer per jaar ziek. De gemiddelde verzuimduur bedroeg 11,42 dagen per ziekmelding, ten opzicht van 6,38 dagen in 2008. Dat is op te splitsen in kortdurend, middellang en lang verzuim: 0,91% was kortdurend (tot 7 kalenderdagen), 0,32% was middellang (tussen 8 en 42 kalenderdagen) en 2,13% was langdurig verzuim (meer dan 42 kalenderdagen). Ten opzichte van de landelijke percentages in VO-land doen we het goed. Landelijk was er in het VO een ziekteverzuimpercentage van 5,0% bij het onderwijzend personeel en 5,8% bij het onderwijsondersteunend personeel. Ten opzichte van 2008 doen we het minder goed. Ons ziekteverzuimpercentage is gestegen. Als je kijkt naar het soort verzuim is er een marginale stijging op het korte verzuim en vooral een flinke stijging op het langdurig verzuim. De oorzaak van langdurig verzuim ligt vaak in ernstige ziektes, waar geen relatie met de werkgever te vinden is. Bij ons was dit het geval. Op basis daarvan is in 2009 één van onze medewerkers partieel ingestroomd in de WGA (gedeeltelijk arbeidsgeschikt). Ontwikkelingen In januari 2009 is met terugwerkende kracht per 1 juli 2008 een nieuwe CAO tot stand gekomen, met een looptijd van twee jaar. Daarin wordt het Convenant tot verbetering van de positie van de leraar, ingebed. Met name het convenant zorgt voor aanpassingen in ons inschalingbeleid. Er wordt door het ministerie een nulmeting gedaan op de verdeling LB, LC- en LD-functies. In het convenant wordt een groeipercentage afgesproken waaraan je als school moet voldoen vóór 2014, met een tussenmeting in 2011. Voor het LCL betekent dit een aanpassing in het functiewaarderingssysteem: voor docenten kennen we nu een LB- en een LC-variant. Die moet worden uitgebreid / herschreven in drie varianten: LB-, LC- en LD-functie. Over de aanpassingen in dit traject is de schoolleiding in overleg met de MR. Tevens is er een bindingstoelage afgesproken in het convenant: docenten die aan het eind van hun schaal zijn gekomen krijgen per kalenderjaar nog een extra toelage. Als laatste maatregel ter verbetering van de positie is afgesproken dat de salarislijnen worden ingekort van 18 regels naar 12 regels. Tevens is er in 2009 een start gemaakt met de herziening van het taakbeleid. Het taakbeleid stond sinds 2002 en is in de loop der jaren op punten aangepast, maar nooit in totaliteit herzien. In 2009 zijn de gesprekken daarover gestart met de MR. In 2010 ronden we dat af.
JAARVERSLAG 2009
17
VI
Huisvesting, facilitair bedrijf en ICT
Bouw en inrichting De gebouwen stammen uit de jaren 60. De huidige tijd stelt veelal andere eisen aan gebouwen dan de toenmalige. Uiteraard zijn er dan ook vaker kleine verbouwingen en aanpassingen aan het gebouw. Zo zijn er twee spreekkamers bijgebouwd, is een computerlokaal vergroot, is de bliksembeveiliging vervangen door aluminium en is de loge van het Lorentz-gebouw grondig gerenoveerd. Het gebouw en de inrichting blijft constant aandacht vragen. Meerjarenonderhoudsplan In het kader van het meerjarenonderhoud zijn enkele jaren geleden aan de achterkant van de gebouwen de puien vervangen door aluminium en dubbel glas. De overige gebouwen kennen nogal veel houtelementen zoals deuren, kozijnen, boeiboorden en wanden. Deze houtelementen vragen, vooral komende jaren, veel onderhoud en in 2009 heeft de school 2 schilders in tijdelijke eigen dienst genomen. In 2009 is nogal veel werk verzet in en aan het Casimir gebouw. Zo zijn kozijnen geschilderd en wanden vernieuwd en geschilderd. Opvallend is de veel aansprekender kleurstelling van dit gebouw. Plan is om dit door te trekken in het Lorentz gebouw. Er is ingezet op de energiemaatregel van de overheid. Uiteindelijk is er slechts één deelplan uitgevoerd en dat is het installeren van een Warmte Terugwinningunit in een computerlokaal. Inventaris Er zijn 200 stuks leerling-sets vervangen in de lokalen. Deze vervangingsinvestering is volgens afschrijvingsschema. In het Casimir gebouw zijn vrijwel alle leerling-sets gerenoveerd omdat deze ruim voor de afschrijvingstermijn versleten waren. In het kader van veilig en verantwoord werken is in de Casimir-aula ander meubilair aangeschaft. De nieuwe meubels zijn kleiner, lichter en stapelbaar. Arbo In het kader van het arbobeleid wordt een arbo-overleg gehouden. Dit overleg coördineert de arbo-activiteiten. De leden van dit overleg vergaderen hiertoe elk kwartaal met als richtsnoer het Plan van Aanpak van de Risico Inventarisatie. Ook de BHV-activiteiten worden in dit overleg besproken en gecoördineerd. In het overleg nemen deel het lid van de directie, hoofd facilitaire zaken, medewerker personeelszaken en een vertegenwoordiger van de medezeggenschapsraad. Periodiek rapporteert dit overleg aan het stafoverleg en minimaal jaarlijks rapporteert dit overleg aan de medezeggenschapsraad. Een van de urgentere maatregelen uit het plan van aanpak was het keuren van alle elektrische machines. Teven heeft de school besloten een AED (defibrillator) aan te schaffen en in het kader van scholing zijn in het najaar de BHV-ers geschoold door een extern bedrijf, als voorbeelden van activiteiten. ICT Alle lokalen zijn voorzien van beamers en pc met internetaansluiting. In het kader van de ict-ontwikkelingen in de lessituatie is de keuze gemaakt om voor alle lokalen dezelfde ICT-uitrusting te realiseren. Daarnaast is een start gemaakt met een onderwijsproject waarbij een Elektronische Leeromgeving wordt ingericht. De keuze voor de ELO is, na onderzoek, op Moodle gevallen. In 2009 is een start gemaakt met een werkgroep met vakgroepvertegenwoordigers, doel is om (binnen de nieuwe infrastructuur) meer ICT-elementen in lessen in te bouwen. Verder is er studie verricht naar het vervangen van het serverpark. De keuze gaat in de richting van het virtualiseren van het serverpark en een adequate back-up server. Uitrol van dit project is voor 2010 voorzien.
JAARVERSLAG 2009
18
Europese aanbesteding lesmateriaal In Orionverband is in 2009 het Europees aanbestedingstraject voor het gratis lesmateriaal doorlopen. De school heeft al wel de keuze gemaakt voor een extern boekenfonds, gezien de beheerskosten van een intern boekenfonds, afgezet tegen de grootte van school. Eind 2009 zou deze procedure vrijwel afgerond zijn maar het traject van gunning loopt door naar 2010. Europese aanbesteding schoonmaak In 2009 heeft Lorentz Casimir Lyceum in samenwerking met CSG (begeleiding aanbestedingen en contractbeheer) de schoonmaak europees aanbesteed. Per 1 oktober heeft dit geresulteerd in een ander schoonmaakbedrijf, Hectas. Veiligheid In het kader van onderhoud is de noodverlichting grondig vernieuwd. Het camerasysteem voor de bewaking van het buitenterrein functioneerde onvoldoende. Daarom is een nieuw camerasysteem geïnstalleerd en het aantal camera’s is uitgebreid.
JAARVERSLAG 2009
19
VII
Inspraakorganen
De leerlingenvereniging LCLV, de Oudercommissie en de Medezeggenschapsraad zijn van onschatbare waarde voor het Lorentz Casimir Lyceum. Zij fungeren immers als de vooruitgeschoven posten van de school: zij vangen de geluiden op van leerlingen, ouders en medewerkers als het gaat over de tevredenheid over het reilen en zeilen. Zij worden dan ook zoveel mogelijk betrokken bij het beleid van de school om zo draagvlak te creëren voor beslissingen. Sinds de herinrichting van de bovenbouw middels de Tweede Fase bestaat er ook een klankbordgroep van ouders om het onderwijs in de bovenbouw te monitoren, de zogenaamde Resonansgroep. Leerlingenvereniging De leerlingenvereniging bestaat uit acht leerlingen uit verschillende jaarlagen binnen de school. Nadat zij gekozen zijn, worden de functies binnen het LCLV verdeeld conform belangstelling en capaciteiten. Eerste doel is het mede organiseren van twee belangrijke buitenschoolse activiteiten voor leerlingen: de Sportinterlyceale en de Artistieke Interlyceale. Deze wedstrijden worden alle vele tientallen jaren gehouden tussen de vier oudste lycea op algemene grondslag in Nederland. In maart 2009 was de Artistieke Interlyceale op Het Amsterdams Lyceum. De leden van het LCLV hebben op onze eigen school twee spetterende finaleavonden georganiseerd, waarop de kandidaten die de laatste rondes hadden gehaald zich presenteerden. Op de wedstrijdavond werd bekend gemaakt dat het Amsterdams gewonnen had, maar na hertelling bleek dat het LCL alsnog tot winnaar kon worden uitgeroepen. In september 2009 was de Sportinterlyceale op Het Baarnsch Lyceum. Ook deze wedstrijd wist de school te winnen: een unieke gebeurtenis: winst op beide interlyceales in één kalenderjaar. Daarnaast heeft het LCLV ook een belangrijke klankbordfunctie: zij signaleren problemen van leerlingen, knelpunten in de organisatie of de schoolomgeving. In een regelmatig overleg met de directie kunnen zij hun opmerkingen naar voren brengen. Zij hebben bijvoorbeeld een zeer positieve inbreng bij de organisatie van de twee jaarlijkse schoolfeesten. Zo zijn er in 2009 schoolfeesten georganiseerd waar de politie aanwezig was met blaastests. Op deze manier probeert de school het thuis indrinken tegen te gaan. Verder heeft de leerlingenvereniging met de directie gebrainstormd over mogelijkheden om als leerling de kwaliteit van lessen te beoordelen en heeft zij enkele concrete aanbevelingen gedaan voor aanpassingen bij de toiletten. Medezeggenschapsraad In 2009 heeft de MR zich met de volgende beleidszaken bezig gehouden. Kwaliteitsimpuls onderwijs: onderwijs met ambitie Verantwoording onderwijstijd Toetsbeleid Sollicitatieprocedure nieuw lid van de directie Aanscherping bevorderingsnormen 4e en 5e klas in verband met strengere exameneisen Tabelwijziging ‘ taal en rekenen’ Invoering DELF en Cambridge in vwo 5 Statutenwijziging Stichting Algemeen Bijzonder Voortgezet Onderwijs Eindhoven Dyslexiebeleid Formatieplan 2009-2010 Gratis schoolboeken en verzendkosten Vaststelling ouderbijdrage 2009-2010 Vakantieregeling 2010-2011 Examenreglement en reglement programma van toetsing en afsluiting Schoolgids Bespreking jaarverslag 2008 en septemberbrief formatie Saldering reiskosten Evaluatie bijstelling bevorderingsnormen vanuit de brugklas Ontheffingsbeleid dyslectische leerlingen Beleid actief burgerschap en sociale integratie Veiligheidsbeleid inclusief de nieuwe gedragscode personeel, het protocol ongewenst seksueel gedrag en het Arbobeleidsplan. JAARVERSLAG 2009
20
Vanzelfsprekend zijn al deze onderwerpen ingebed in het algemene schoolbeleid, zoals vastgelegd in het Schoolplan 2007-2011. Oudercommissie De oudercommissie van het Lorentz Casimir Lyceum heeft als belangrijkste doelstelling: het bevorderen van een goed contact tussen ouders en school. Zij fungeert als gesprekspartner voor de schoolleiding over schoolzaken van uiteenlopende aard. In 2009 heeft de OC zich onder andere gebogen over de invoering van Magister, de invoering van ‘gratis’ schoolboeken en een gezonder aanbod in de schoolkantine. Bovendien organiseert zij jaarlijks een beroepenavond voor leerlingen en hun ouders. Daarnaast bieden de leden van de Oudercommissie jaarlijks de helpende hand bij schoolevenementen zoals het uitdelen van een kleine traktatie bij de jaarsluiting, het maken van corsages voor de diploma-uitreiking en het verlenen van hand- en spandiensten bij grote of kleinere evenementen in de school. Resonansgroep In 2009 heeft deze groep ouders haar werkterrein uitgebreid. Aanvankelijk hield zij zich vooral bezig met het onderwijs in de bovenbouw, maar vanaf september 2009 is daar de onderbouw bijgekomen. Ook fungeert de resonansgroep van ouders als een klankbord van de opvattingen die ‘ in de buitenwereld ‘ leven over het Lorentz Casimir Lyceum. Zo hebben zij in één bijeenkomst aangegeven waar zij het LCL zien ten opzichte van andere scholen voor voortgezet onderwijs in Eindhoven en wat zij zien als de sterke kanten van onze school. Voor de strategische positionering van de school is dat van zeer grote waarde. Verder heeft de resonansgroep feedback gegeven op de organisatie van de profiel- en studiekeuze, op het dyslexiebeleid, de studie-uren in de mediatheek en de herkansingsregeling van de schoolexamens. Door hun kritische instelling is de school erin geslaagd om steeds opnieuw kleine verbeteringen door te voeren. Ook de kwaliteit van de lessen van individuele docenten komt regelmatig aan de orde.
JAARVERSLAG 2009
21
VIII
Financiën
Financiële doelstellingen De financiële situatie van de school is gezond, en er wordt naar gestreefd om dat zo te houden. Gezond betekent dat de financiële normen vallen binnen die van de commissie Don. Naar aanleiding van de rapportages van de commissie Don over de financiële buffers van scholen heeft de overheid een standpunt ingenomen. Er zijn kengetallen opgesteld om de financiële situatie van een school te beoordelen: solvabiliteit, kapitalisatiefactor, liquiditeit en rentabiliteit. Ook heeft de overheid normen opgesteld voor deze kengetallen en bijbehorende signaleringsgrenzen. Op basis van dit waarderingskader hebben de individuele scholen een brief ontvangen met een beoordeling hiervan voor 2008. Voor 2009 zijn genoemde kengetallen op dezelfde manier berekend waardoor er een historisch perspectief van dit waarderingskader ontstaat.
Solvabiliteit Kapitalisatiefactor Liquiditeit Rentabiliteit
Norm >20% 35-60% 0,5-1,5 0-5%
cijfer 2008 40 49 1,00 -2,3%
cijfer 2009 45 45 1,25 4,56%
Op grond van de cijfers van 2008 oordeelt de inspectie dat LCL niet in de eerste ronde valt van vijftig scholen die op dit terrein worden onderzocht. Signaleringsgrens voor bezoek zijn (zeer) zwakke scholen of scholen met grote buffers aan middelen. Door het opstellen van een meerjarenbegroting en een risicoanalyse krijgen wij vroegtijdig inzicht in mogelijke knelpunten en richten hier vervolgens het financiële beleid op. Uit een risicoanalyse blijkt dat het blijven binnen bovengenoemde normen een hele uitdaging is, omdat er verschillende ontwikkelingen zijn: - Risico van daling van het aantal leerlingen; voor de gezamenlijke Eindhovense scholen is de vijver waarin allen vissen net te klein - Dreigende bezuinigen bij de overheid als gevolg van de kredietcrisis; in 2009 is voor het eerst niet de gehele stijging van de loonkosten gecompenseerd - Het convenant dat de VO-raad en de vakbonden hebben afgesloten kan voor individuele scholen (te) duur uitpakken, omdat de vergoeding hiervoor niet met maatwerk is geregeld Het zal naar verwachting de komende jaren niet lukken om een sluitende begroting te presenteren, omdat de tegenvallende aanmelding van brugklassers voor het schooljaar 2009-2010 een aantal jaren zal resulteren in een daling van de ingeschreven leerlingen. De volgende maatregelen zijn in gang gezet: -herbezinning op investeringen en groot onderhoud -een zuinig beleid ten aanzien van werkboeken en klassensets - kritisch bezien van benodigde formatie en inzetten van taakuren -terughoudendheid bij het aangaan van structurele verplichtingen, waar mogelijk verlengen van tijdelijke aanstellingen Wel heeft de directie besloten tot het inzetten van de Reserve Risicofonds personeel om kwalitatief goed personeel voor de school te behouden. De reserves van de school laten toe dat er tijdelijk een exploitatietekort is. De school wil ruim binnen de grenzen van de kapitalisatiefactor en de normen voor liquiditeit en solvabiliteit blijven door gedegen budgetbeheer en vermogensbeheer.
JAARVERSLAG 2009
22
Belenen en beleggen De school heeft een zeer defensief beleid als het om belenen en beleggen gaat. Er is een portefeuille met staatsobligaties die een rente van 7,5% geeft , met een looptijd tot 2023. Deze worden aangehouden vanwege de hoge rente. Het nominale bedrag is € 22.690,-. De koers was ultimo december 2009 137,50%. Verder heeft de school alleen spaarrekeningen en deposito’s met hoofdsomgarantie en rentepercentages tussen 2 en 3,5%. De school heeft altijd uitsluitend bij grote Nederlandse banken en instellingen gespaard. Dit alles met het doel om risico’s zoveel mogelijk te beperken. Voorziening jubileumgratificaties Volgens Richtlijn 271 van de Raad van de Jaarverslaggeving zou een voorziening moeten worden opgenomen voor de gratificaties die worden uitgekeerd bij een onderwijsjubileum van 25 en 40 jaar. Gezien de verhoudingsgewijs zeer geringe bedragen die hiermee in het verleden, en naar het zich laat aanzien in de toekomst, mee gemoeid zijn, is besloten om deze voorziening niet te maken. Het gaat om een gemiddeld bedrag van 0,1% van de jaarlijkse lumpsumvergoeding voor personeel en kan probleemloos ten laste van de exploitatie jaarlijks worden betaald. Voorziening voor Bapoverplichtingen Als het aan de Raad voor de Jaarverslaggeving had gelegen, zou elk bestuur een voorziening op de balans moeten hebben waarin voor elk personeelslid van 47 jaar de kosten voor de Bapo al zijn opgenomen. De eerste berekeningen wezen er op dat hierdoor een zodanig grote vermogensoverheveling zou moeten plaatsvinden van het eigen vermogen naar de voorzieningen, dat het gros van de scholen daarmee in één klap een negatief eigen vermogen zou hebben. En al helemaal als de toekomstige baten niet mogen worden meegerekend. Als tussenoplossing is er voor gekozen dat (de gevolgen van) de Bapovoorziening in de verslagjaren 2008 en 2009 apart in de toelichting van de instellingen wordt besproken. In de lumpsumvergoeding is destijds 1,7% opgenomen voor Bapokosten, maar veel scholen, waaronder onze, komen daar niet mee uit en geven jaarlijks tot wel het dubbele uit aan Bapo. In 2009 zou de Bapovoorziening een omvang moeten hebben van € 2.521.500,-. Hiermee worden t/m het schooljaar 2025/2026 , het jaar waarin het laatste personeelslid van 47 jaar de leeftijd van 65 bereikt, de Bapokosten tegen een contante waarde op basis van 4% rente gedekt. Zouden jaarlijks 2% van de lumpsumbaten tegen een contante waarde van eveneens 4% in mindering worden gebracht, dan nog zou ten laste van de Reserve een bedrag van € 783.500.- naar de nieuwe voorziening worden overgeboekt! Zie ook de bijlage conform Regeling VO/FBI-2009/107875 d.d. 28 april 2009 Financiële situatie op balansdatum Het verslagjaar 2009 werd afgesloten met een positief exploitatieresultaat van € 404.003,-. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door niet-begrote aanpassingen aan de lumpsum personeel. De financiële situatie is op balansdatum bevredigend te noemen. Er zijn geen langlopende schulden, er vonden voor bijna € 290.000,- aan investeringen plaats en de liquide middelen zijn ten opzichte van 2008 met ruim € 419.000,- toegenomen. In 2009 konden twee deposito’s ter waarde van 1 miljoen euro met een looptijd van een jaar tegen een aantrekkelijke rente van 3,5% worden uitgezet. De kortlopende schulden zijn afgenomen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de ruim € 200.000,- vrijval van de egalisatierekeningen.
JAARVERSLAG 2009
23
Kapitalisatiefactor: zie pagina 23 Enkele andere financiële kengetallen S= school L=landelijk. Over 2009 zijn nog geen landelijke cijfers bekend. In 2007 staan bij de school twee kengetallen: de eerste zoals in de jaarrekening 2007, de tweede als de stelselwijzigingen in 2007 al zouden zijn doorgevoerd. Liquiditeit (=vlottende activa gedeeld door kortlopende schulden) Dit getal geeft aan in welke mate de school aan haar kortlopende verplichtingen kan voldoen. Door het toevoegen van de egalisatierekening aan de kortlopende schulden in 2008 is dit getal een stuk lager dan 2007. Het vergelijkbare kengetal staat ernaast. De school kan ook in de nieuwe presentatievorm aan haar verplichtingen voldoen. 2005 2006 2007 2007 verg 2008 2009 S 3,21 2,38 2,57 1,047 1,0 1,25 L 2,34 2,4 2,1 onbekend 2,8 Solvabiliteit 1 (=eigen vermogen, gedeeld door totaal vermogen) Vanaf 2006 exclusief egalisatierekeningen. Dit kengetal geeft aan in hoeverre de school aan haar langlopende verplichtingen kan voldoen. Het getal 0,4 wordt algemeen als voldoende ervaren.
S L
2005 0,64 0,50
2006 0,41 0,46
2007 0,41 0,45
2007 verg 0,41 onbekend
2008 0,40 0,48
2009 0,45
Solvabiliteit 2 (=eigen vermogen plus voorzieningen, gedeeld door totaal vermogen) Dit kengetal elimineert de verschillen tussen scholen die ontstaan door verschillend om te gaan met reserves en voorzieningen.
S L
2005 0,79 0,64
2006 0,79 0,66
2007 0,80 0,64
2007 verg 0,50 onbekend
2008 0,51 0,63
2009 0,57
Personele lasten t.o.v. totale lasten in procenten Dit kengetal daalt de laatste jaren doordat vooral de afschrijvingslasten, als onderdeel van de materiële lasten, gestaag toenemen. Wij geven iets meer aan personeel uit dan het landelijk gemiddelde.
S L
2005 85,5 80,8
2006 84,2 78,4
2007 81,4 78,1
2007 verg 81,4 onbekend
2008 79,9 77,9
2009 76,7
JAARVERSLAG 2009
24
Toekomstige ontwikkelingen De aanmelding in het voorjaar van 2009 lag lager dan we de laatste jaren gewend waren. Op 1 oktober 2009 waren er 56 leerlingen minder ingeschreven dan het jaar ervoor. Van deze teruggang hebben wij in 2009 financieel geen last gehad, omdat de bekostiging op kalenderjaarbasis plaatsvindt. Sterker nog, met minder leerlingen en een voorzichtige raming van de lumpsum personeel, hielden we in 2009 meer geld over. Om af te wachten of de daling van het aantal leerlingen een trend wordt of een incident is, zijn geen rigoureuze ingrepen gepland, maar wel bezuinigingen. Zie de eerste paragraaf van dit hoofdstuk, over financiële doelstellingen. Mocht de aanmelding in 2010 en 2011 op, of zelfs onder, het niveau van 2009 uitkomen, dan is sprake van een trend en is aan pijnlijke ingrepen niet te ontkomen. 3 BATEN
3.1 3.2 3.5
Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Overige baten
BEGROTING 2010
REALISATIE 2009
€ 7.779.477 € 189.571 € 316.313
€ 8.177.166 € 222.575 € 364.497
Totaal baten
€ 8.285.361
€ 8.764.238
4 LASTEN 4.1 4.2 4.3 4.4
Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten
€ 6.398.988 € 470.087 € 534.730 € 928.197
Totaal lasten 5 Financiële baten Financiële lasten Saldo rente Resultaat gewone bedrijfsvoering 6 Bijzondere baten/lasten Exploitatieresultaat
€ 6.474.283 € 457.592 € 584.230 € 922.169 € 8.332.002
€ €
64.520 -
€ 8.438.274 € €
78.039 -
€
64.520
€
78.039
€
17.879
€
404.003
€
17.879
€
404.003
Treasury management De rentetarieven, die in 2008 nog voor een onverwacht grote financiële bate zorgden, zijn in 2009 gaan dalen. De Stichting heeft in 2003 een treasurystatuut vastgesteld waarin de regels inzake belenen en beleggen zijn opgenomen. Sinds 2001 heeft de Stichting alleen staatsobligaties, spaarrekeningen en deposito’s. Voor meer gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de toelichting op de balans.
JAARVERSLAG 2009
25
Balans per 31 december 2009 1
ACTIVA
31-12-2009
31-12-2008
VASTE ACTIVA
1.2 Materiële vaste activa 1.2.1 Gebouwen en terreinen: 1.2.1 Gemeente: gebouwen en terreinen Stichting:gebouwen 1.2.1 terrein/lokalen/inrichting 1.2.2 Stichting: Inventaris,apparatuur, ICT
PM
PM
1.941.229 774.115
2.146.386 737.374
Totaal materiële vaste activa
1.3
2.715.344
2.883.760
Financiële vaste activa
1.3.6 Effecten
28.934
Totaal financiële vaste activa TOTAAL VASTE ACTIVA
29.414 28.934
29.414
2.744.278
2.913.174
VLOTTENDE ACTIVA
1.5 1.5.1 1.5.7 1.5.8
Vorderingen Debiteuren Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen
1.7
40.477 69.307 27.544
32.581 65.028 59.384 137.327
156.993
Liquide middelen
3.060.398
2.641.094
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
3.197.725
2.798.087
TOTAAL ACTIVA
5.942.003
5.711.261
JAARVERSLAG 2009
26
2 2.1 2.1.1 2.1.6 2.1.2 2.1.2 2.1.2 2.1.2 2.1.2 2.1.2 2.1.4
PASSIVA NA RESULTAATSBESTEMMING 2009 EIGEN VERMOGEN Algemene Reserve Reserve herwaardering inventaris Publieke bestemmingsreserves: Reserve risicofonds personeel Reserve personeelsvoorz. nieuwbouw Reserve renovatie Reserve lustrum Reserve Artistieke Interlyceale Reserve Sportinterlyceale Publiek bestemmingsfonds: Reserve ouderbijdragen
31-12-2009
1.174.495 0
1.174.495 975
1.344.149 1.256 100.382 40.669 6.478 3.000
935.469 4.583 112.202 40.669 4.878 1.500
14.015
5.670
Totaal reserves 2.2 2.2.1 2.2.3
VOORZIENINGEN Personeelsvoorzieningen Voorziening groot onderhoud
2.684.444
91.284 622.877
Totaal voorzieningen 2.4 2.4.3 2.4.7 2.4.8 2.4.9 2.4.10
KORTLOPENDE SCHULDEN Crediteuren Belasting/premies soc. verz. Premies terzake van pensioenen Vooruitontvangen ouderbijdragen Overlopende passiva Egalisatierekening bestemmingsbedragen Egalisatierekening Gemeente Egalisatierekening Universum Programma Egalisatierekening Focusgelden
31-12-2008
2.280.441
121.497 500.866 714.161
177.488 280.282 83.959 89.222 480.065 158.242 1.202.797 47.540 23.802
622.363
105.890 233.195 80.000 106.725 631.431 187.840 1.372.574 63.600 27.202
Totaal kortlopende schulden
2.543.398
2.808.457
TOTAAL PASSIVA
5.942.003
5.711.261
JAARVERSLAG 2009
27
IX Bijlagen GEGEVENS OVER DE RECHTSPERSOON Naam instelling: Stichting Algemeen Bijzonder Voortgezet Onderwijs Eindhoven (afgekort ABVOE) Adres: Celebeslaan 20 Postcode/plaats: 5641 AG EINDHOVEN Telefoon: 020-2909420 Fax: 040-2909413 E-mail:
[email protected] Internet site: http://www.lcl.nl Bestuursnummer: 40232 Contactpersoon: M.A.T. May-Eekhout Telefoon: 040-2909411 E-mail:
[email protected] Brinnummer: 25KX Naam van de school: Lorentz Casimir Lyceum Sector: VO (havo-vwo)
JAARVERSLAG 2009
28
JAARVERSLAG 2009
29
Opbrengstenkaart 2009 Lorentz Casimir Lyceum
Lorentz Casimir Lyceum Eindhoven
Celebeslaan 20 5641 AG
Eindhoven
1245 leerlingen, waarvan: - 36% in de eerste twee leerjaren - 17% HAVO in leerjaar 3 - 5 - 47% VWO in leerjaar 3 - 6
HAVO, VWO 1245 leerlingen 1 vestiging
ONDERBOUW % leerlingen dat in leerjaar 1 onderwijs volgt in één onderwijssoort % leerlingen dat in leerjaar 1 onderwijs volgt in meerdere onderwijssoorten
0%
100%
Rendement onderbouw
HAVO/VWO
vergelijkingsgroep: HAVO/VWO
VMBO b
VMBO k
VMBO (g)t
Adviesstructuur na 2e leerjaar
HAVO vmbo (g)t-
VMBO b
BOVENBOUW
VMBO k
VMBO (g)t
havo-
15%
vmbo (g)t/havo
15%
havo/vwo
30%
havo
62%
vwo
55%
havo/vwo
13%
vwo % leerlingen in leerjaar 3 zonder zittenblijven
VWO 0%
10% 91%
99%
HAVO
VWO
63%
69%
6,6
6,7
Nederlands
6,5
6,7
Engels, Frans en Duits
6,6
6,6
Aardrijkskunde en geschiedenis
6,4
6,7
Economische vakken
6,7
6,8
Wis-, natuur-, scheikunde en biologie
6,6
6,8
Van 3e leerjaar naar diploma zonder zittenblijven
Gemiddeld cijfer centraal examen 2008 Alle vakken
Latijn en Grieks
6,6
VMBO b
VMBO k
Deelname examen 2008 per sector Economie Landbouw Techniek Zorg en welzijn
VWO
HAVO Deelname examen 2008 per profiel Cultuur en maatschappij
19%
14%
Economie en maatschappij
40%
38%
Natuur en gezondheid
26%
30%
Natuur en techniek
14%
18%
JAARVERSLAG 2009
30
