Jaarverslag 2007 Eten & Drinken
Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE
1
1.
2
BESTUUR EN ORGANISATIE
Inleiding Organisatiestructuur Projectorganisatie Financiering
2 2 2 3
2.
4
ACTIVITEITEN
Communicatie Scholing/deskundigheidsbevordering Diversen
4 4 4
3.
WERKGROEPEN
5
4.
VERDERE RESULTATEN/PRODUCTEN 2007
6
5.
FINANCIËLE VERANTWOORDING
7
BIJLAGE Samenstelling stuurgroep 2007 Samenstelling projectleiding 2007 Samenstelling werkgroepen 2007 Jaarprogramma 2008
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
8 8 8 8 10
1
1. Bestuur en organisatie Inleiding Ondervoeding van mensen met gezondheidsproblemen is inmiddels een landelijk erkend probleem. Uit onderzoek is gebleken dat 25 – 30% van patiënten/cliënten in ziekenhuis, verpleeghuis en thuiszorg een slechte (vocht – en)voedingstoestand (volgens de definitie van het LPZ-onderzoek) heeft. Dit leidt tot verhoogde morbiditeit en mortaliteit. Bedacht moet worden dat de consequenties van een slechte voedingstoestand per setting kunnen verschillen. Ondervoeding kan leiden tot complicaties na een operatie; de gevolgen in de thuissituatie of in een verpleeghuis liggen meer in de sfeer van risico’s. Behalve de strikt medische kant heeft eten en drinken ook een psychosociale kant. Het project Eten & Drinken omvat alle vormen van voeding. Een ketenaanpak zet het probleem ketenbreed op de agenda. Een ketenaanpak heeft voorts de volgende voordelen: uitwisselen van kennis, deskundigheid en ervaring, eenvormig en eenduidig beleid in de keten, kennis van ondervoedingsproblematiek op een hoger niveau brengen, eenduidigheid in terminologie krijgen. Mede dankzij een subsidie van de Provincie Noord-Brabant is het project Eten & Drinken in januari 2006 van start gegaan.
Organisatiestructuur Annevillegroep www.annevillegroep.nl
Het project is onderdeel van de Annevillegroep, een samenwerkingsverband van zorgaanbieders in de regio Breda. Het omvat de gemeenten Alphen, Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Halderberge, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Moerdijk, Oosterhout, Rucphen, Werkendam, Woudrichem en Zundert. De samenwerking binnen de Annevillegroep is gericht op de verbetering van de kwaliteit van zorg en het bevorderen van de ketenzorg. Dit krijgt vooral gestalte binnen concrete projecten. Deze vinden plaats rondom specifieke thema’s of patiënten/cliëntencategorieën. Om eenheid in de projectaanpak en eenheid in sturing van de projecten te houden is gekozen voor standaardisatie van de methode van projectmatig werken. Het voordeel hiervan is een vergelijkbare aanpak, begripsbepalingen, projectorganisatie, verantwoordingssystematiek etc. De Annevillegroep heeft gekozen voor de PRINCE 2-methode van projectmanagement (PRojects IN Changing Environments). Vanaf 1 januari 2007 is de Annevillegroep een formele vereniging. Het project wordt aangestuurd vanuit het Annevillebureau, Liesboslaan 8 te Breda.
Projectorganisatie Projecteigenaar
De heer drs. H.J. Weggen, algemeen directeur/bestuurder stichting Avoord Zorg & Wonen, treedt namens de Annevillegroep op als de opdrachtgever van dit project en is derhalve bestuurlijk eindverantwoordelijk voor dit project. Stuurgroep
De stuurgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van de deelnemende zorgaanbieders aan dit project (in de samenstelling is rekening gehouden met een spreiding in over de aangesloten organisaties). De heer H.J. Weggen is de voorzitter van de stuurgroep. De stuurgroep is in 2007 vijf keer bij elkaar gekomen. In de bijlage van dit verslag is de samenstelling van de stuurgroep opgenomen.
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
2
Coördinatie
Mevrouw E.J.C. Spoor is sinds 25 september 2006 projectmanager voor 0.33 fte. Managementassistentie
De projectmanager wordt ondersteund door een managementassistente, mevrouw P. van Berkom, voor 0,2 fte. Werkgroepen
De werkgroepen dragen zorg voor de projectuitvoering en het opleveren van de producten. Leden van de werkgroepen zijn afkomstig uit de aangesloten instellingen. In 2007 waren de volgende werkgroepen actief: Werkgroep ondervoeding, protocol en stroomschema, Werkgroep ambiance, Werkgroep meetinstrumenten ondervoeding/ meten, Werkgroep ketenbrede aanpak, werkgroep kennis en voorlichting. Eind 2007 is een voorzet gedaan voor het samenstellen van de werkgroep implementatie. Ook bij deze werkgroep zijn de leden weer afkomstig uit de aangesloten instellingen. Deze werkgroep is voor het eerst op 15 januari 2008 bij elkaar gekomen. De werkgroep richt zich in eerste instantie op het samenstellen van de toolkit (een samenvatting van de opgeleverde rapporten van de werkgroepen) en het organiseren van een symposium in mei 2008
Financiering De kosten van het project zijn in 2007 gedragen door een financiële bijdrage van de Provincie NoordBrabant en de Annevillegroep.
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
3
2. Activiteiten Communicatie Website
In 2006 is het project toegevoegd aan de website van de Annevillegroep, zie: http://www.annevillegroep.nl/index.php?page=173 De website is bedoeld voor de zorgaanbieders in de regio. Op de website worden de resultaten van de werkgroepen, nieuwsbrieven, agenda-items en verdere inhoudelijke zaken weergegeven. Daarnaast is ook de ontwikkelde folder op de website geplaatst. Nieuwsbrief
In de maanden januari, mei en september 2007 is er een nieuwsbrief verschenen. Het is een digitale brief die vanaf de website verzonden wordt aan abonnees. Dit zijn de directies van de deelnemende zorgaanbieders, de stuurgroepleden en werkgroepleden en andere belanghebbenden. De nieuwsbrief bevat informatie over de eigen regio en heeft een agenda met landelijke activiteiten.
Scholing/deskundigheidsbevordering De projectmanager heeft op 4, 5, en 6 september 2007 een driedaagse cursus projectmanagement gevolgd bij Intermediair,met de naam “Kernconsult”.
Diversen --
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
4
3. Werkgroepen De werkgroepen hebben hard gewerkt eerst aan de conceptrapporten, die op aanwijzing/aanvulling van de stuurgroepleden hebben geresulteerd in definitieve rapporten. De rapporten van de werkgroepen overdracht en protocol, ambiance, regionaal gekozen screeningsinstrument, kennis en voorlichting, advies / richtlijnen gebruik medische drink- en sondevoeding zijn afgerond. Hierin wordt weergegeven hoe er binnen de deelnemende zorginstellingen binnen de Annevillegroep gewerkt wordt rondom Eten & Drinken. En is er gekeken wat er binnen de ketenzorg als richtlijn gehanteerd kan worden. De rapporten worden vertaald in een Toolkit, die in 2008 geïmplementeerd gaat worden. Werkgroep implementatie In het 3e kwartaal 2007 heeft de projectmanager medewerkers van zorginstellingen benaderd voor een te vormen werkgroep implementatie. De eerste bijeenkomst vond plaats op 15 januari 2008.
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
5
4. Verdere resultaten/producten 2007 -
Jaarverslag 2006 Eten & Drinken Jaarplan en begroting 2008
Informatie folder “ondervoeding komt meer voor dan u denkt” Deze folder is ontwikkeld door de werkgroep Kennis en voorlichting. De folder is bestemd voor degenen die zelf of in hun directe omgeving te maken hebben met (dreigende) ondervoeding. De folder vertelt kort en bondig hoe om te gaan met ( dreigende) ondervoeding en waar je op moet letten. De folder is rond gestuurd aan de deelnemende zorginstellingen van het project en gebruikt bij de Pilot “screening op ondervoeding binnen de huisartsenpraktijk”.
Projectvoorstel Pilot “screenen ondervoeding in de huisartsen praktijk”.en de uitvoering In samenwerking met Zorgnetwerk Midden-Brabant heeft er in oktober / november 2007 een onderzoek plaats gevonden rondom “screenen ondervoeding in de huisartsen praktijk”. Het onderzoek heeft plaats gevonden tijdens de griepvaccinatie binnen een huisartsenpraktijk in Breda en Tilburg. Hierbij heeft er ondersteuning plaats gevonden door twee stagiaires van de Hogeschool voor Diëtetiek te Nijmegen. Het onderzoek had twee doelen namelijk ervaring opdoen van screenen van risicogroepen op ondervoeding in de thuissituatie m.b.v. het regionaal gekozen screeningsinstrument de S.N.A.Q. en meer inzicht krijgen in het aantal ondervoede cliënten binnen de huisartsenpraktijk. Het rapport is in de eerste helft van 2008 klaar. En zal gepresenteerd worden op het te houden symposium medio mei 2008. De gegevens zullen ook gepubliceerd worden.
LPZ meting Er is vanuit het project Eten & Drinken voor het eerst mee gedaan aan de LPZ-meting (Landelijke Prevalentie meting Zorg) module ondervoeding. De gegevens van de meting wordt als nul – meting gebruikt en dienen als vergelijking voor de LPZ-meting van 2008.
Plan voor Implementatie Er is een implementatieplan geschreven en een implementatieteam samengesteld, dit ter voorbereiding op de volgende fase van het project. Het kennismakingsrondje met de contactpersonen in de diverse zorginstellingen, die meedoen aan het project heeft plaats gevonden. Medio 2008 gaat de implementatiefase van start.
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
6
5. Financiële verantwoording De projectmanager is aangesteld voor 0.33 fte. Deze uren komen volledig ten goede aan het project Eten & Drinken.
Annevillegroep, project Eten & Drinken, jaarverslaggeving 2007
Personeel - Projectmanager en Managementassistent - Reiskosten - Opleidingskosten Materieel - Werksessies - Drukwerk - Bureaukosten 1) - LPZ meting
Begroot 2007
Realisatie 2007
23.487 500 500
25.236 286 500
3.000 1.584 1.000 1.467 10.000 6.279 425 425 ---------------------------------------------------
Totaal
38.912
35.777
Subsidie Provincie Eigen bijdrage deelnemers Annevillegroep
33.728 2.049
Bureaukosten 1) Telefoonkosten Financiële administratie Bijdrage traject overdracht Kosten huur en energie Overige algemene kosten Totaal
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
400 479 300 2.600 2.500 -----6.279
7
Bijlage Samenstelling stuurgroep 2007 De heer drs. H.J. Weggen, projecteigenaar en voorzitter, algemeen directeur/bestuurder Stichting Avoord Zorg & Wonen Mevrouw I. Keusters, hoofd diëtetiek Amphia ziekenhuis Mevrouw J.Geurts, verpleeghuisarts Zorgcentrum Oranjehaeve Mevrouw C. Bogaers, manager Voeding en Dieet Thebe Mark en Maasmond
Samenstelling projectleiding 2007 Mevrouw E.J.C. Spoor, projectmanager Mevrouw P. van Berkom, managementassistent
Samenstelling werkgroepen 2007 Werkgroep 1 en 2, Ondervoeding, Protocol en stroomschema Amphia Ziekenhuis Verpleeghuis Aeneas
Tineke Gros, diëtiste, teruggetrokken jan 2007 vanuit het Amphia Vincent Borst, verpleeghuisarts
Stg. Mark en Maasmond
Mientje Bakkers, verpleegkundige
Huisartsenpraktijk Procureurweg
Loet Birker, huisarts, leest mee
Stg Thuiszorg Breda
Lenie van Moorsel, diëtiste
Werkgroep 3, Ambiance Zorg-en Behandelcentrum Elisabeth
Anita Ripmeester, diëtiste
Stg. Mark en Maasmond
Mientje Bakker, verpleegkundige
Stg Bejaardenzorg Oosterhout
Lyda Aarts, manager zorg locatie Buurstede
Amphia Ziekenhuis, locatie Langendijk
Marijke Nagtzaam, verpleegkundige Geriatrie
Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht Nelie Braspenning, voedingsassistente
Werkgroep 4 en 5, Meetinstrumenten ondervoeding/Meten Amphia Ziekenhuis
Tineke Gros, diëtiste
Thuiszorg Mark en Maas
Astrid Lanslots, diëtiste
Huisartsenpraktijk Procureurweg
Loet Birker, huisarts, leest mee
Avoord Zorg & Wonen
Martin van Leen, verpleeghuisarts
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
8
Werkgroep 6, Ketenbrede Aanpak Stg Thuiszorg Breda
Lenie van Moorsel. diëtiste
Vrije vestiging
Annemiek van Baalen, diëtiste
Avoord Zorg & Wonen
Jolanda Peeters, diëtiste
Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht Nelie Braspenning, voedingsassistente Werkgroep 7, Kennis en voorlichting Amphia Ziekenhuis
Janine van Bennekom
Thuiszorg Mark en Maas
Astrid van Lanslots, diëtiste
Huispitaal Fysio Collectief
Marianne Jansen, coördinator .huishoudelijke verzorging en verpleging. Judith Vera, fysiotherapeut
Fysio Collectief
Annemiek van Dorst, fysiotherapeut
Werkgroep 8, Medische drinkvoeding en sondevoeding Stg. Thuiszorg Breda
Lenie van Moorsel, diëtiste
Zorg- en Behandelcentrum Elisabeth
Anita Ripmeester, diëtiste
Amphia Ziekenhuis
Tineke Gros, diëtiste
Werkgroep implementatie (van start 15.01.2008) Zorgcentrum de Wijngaerd
Nico Brouwers, hoofd Zorg en Welzijn
Zorg- en Behandelcentrum Elisabeth
Anita Ripmeester, diëtiste
Thebe Mark en Maasmond
Mientje Bakkers, diëtiste
Thebe Mark en Maasmond
Astrid Lanslots, diëtiste
De Volckaert - SBO
Ellie Biemans, sectormanager
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
9
Jaarprogramma 2008 start: 1 april 2006 looptijd: tot 4e kwartaal 2008, waarna de borgingsfase van start gaat. Deze loopt door tot in 2009. fase: ontwikkeling/implementatie projectmanager: Eline Spoor De leidraad van het jaarplan zijn de doelstellingen zoals ze geformuleerd zijn in het plan van aanpak behorend bij het project Eten & Drinken. 1. schenkt elke zorgverlener van de deelnemende zorgaanbieders structureel aandacht aan de voedingstoestand van de patiënt/cliënt, hetgeen meetbaar is via diverse te ontwikkelen meetinstrumenten 2. is de prevalentie van ondervoeding in de regio in de diverse sectoren minimaal 5% gedaald. 3. wordt in de regio conform de landelijke best practice qua ambiance gehandeld 4. wordt in de regio conform de landelijke best practice qua medische voedingen en sondevoeding gehandeld Om dit te bereiken wordt een regionaal multidisciplinair voedingsbeleid ontwikkeld en een pakket met maatregelen ingevoerd, waarmee de deelnemers aan dit project in staat zijn de voedingsproblematiek aan te pakken en te verminderen, waardoor met name de transfer naar een volgende schakel beter verloopt. Het project bevindt aan het einde van fase 1; het uitwerken van de opdrachten door de werkgroepleden zoals beschreven staat in het plan van aanpak. De rapporten van de werkgroepen zijn klaar met hierin een voorstel tot implementatie van de producten. In het 3e en 4e kwartaal van 2007 zal er een voorstel geschreven worden met betrekking tot het plan van aanpak voor implementatie. Er wordt een implementatieteam samengesteld uit leden van de diverse werkgroepen uit fase 1 van het project. In 2008 zal er een start worden gemaakt met de implementatie van de protocollen, het invoeren van het gebruik van het gekozen screeningsinstrument en zal er aandacht zijn voor scholing en kennisoverdracht rondom ondervoeding., waarnaar de borging van het project van start, zodat de opgeleverde producten een positieve bijdrage leveren aan de zorg rondom Eten & drinken voor de cliënt door de hele keten door. In 2008 zal er een nieuwe subsidie aanvraag gedaan worden bij de provincie Noord-Brabant. De subsidie verstrekt door de provincie, zal in 2008 opgebruikt zijn. Er zal een verzoek ingediend worden voor een financiële bijdrage voor de implementatie en borging van het project. 1.
Het opleveren van de rapporten behorend bij het project De werkgroepleden leveren de rapporten op waarin de resultaten van de opdrachten behorend bij de desbetreffende werkgroep staan. In het 4 e kwartaal van 2007 zullen de meeste rapporten in concept klaar zijn, en ter goedkeuring aan de stuurgroep voor gelegd worden. ( zie overzicht in bijlage)
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
1e kwartaal 2008
10
2.
Deelname aan LPZ-meting 2008
1e kwartaal In 2007 heeft de nulmeting plaats gevonden voor het project door middel 2008 van deelname aan de LPZ-meting module Ondervoeding. In 2008 wordt er opnieuw aan deze meting deelgenomen en zal deze als 1e meting geïnterpreteerd worden. 3.
Organiseren informatiebijeenkomst LPZ-meting Evenals in 2007 zal waar nodig en vraag naar is ondersteuning geboden worden in de vorm van een informatiebijeenkomst. Deze wordt georganiseerd voor de contactpersonen Eten & Drinken van de deelnemende instellingen binnen de Annevillegroep.
4.
Implementatieplan e
In het 3 kwartaal van 2007 is een conceptplan met betrekking tot de implementatie geschreven. Het plan is voor gelegd aan de stuurgroep ter goedkeuring. Ter voorbereiding van de implementatiefase heeft de projectmanager afspraken gemaakt met de contactpersonen Eten & Drinken, dit loopt door in 1e kwartaal van 2008. 5.
Het schrijven en opleveren van de Toolkit De rapporten zoals deze zijn opgeleverd door de werkgroepleden, zullen in een toolkit samengevoegd worden. Deze toolkit zal worden gebruikt bij de implementatie. Zodat de protocollen rondom het Eten & Drinken voor iedereen binnen de annevillegroep beschikbaar is en de Best Practice rondom Eten & Drinken uitgevoerd kan worden mbt de cliënt.
6.
Organiseren van een workshop „De essentie van prevalentie‟ in samenwerking met het LEVV
1e kwartaal 2008
1e kwartaal 2008
1e kwartaal 2008
3e kwartaal 2008
Aan de hand van de gegevens van de LPZ-meting ondervoeding zal er een workshop gegeven worden aan de contactpersonen Eten & Drinken. Het doel is het geven van ondersteuning bij de interpretaties van de meet resultaten. 7.
Organiseren van een regionaal symposium Ter afsluiting van fase 1; de ontwikkelingsfase van het project en ter voorbereiding van de implementatiefase wordt er een symposium georganiseerd voor de deelnemende instellingen aan het project, leden Annevillegroep en andere geïnteresseerde. Tijdens dit symposium zal de toolkit gepresenteerd worden.
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
2e kwartaal 2008
11
8.
Bevorderen van de kennisoverdracht rondom Eten & Drinken
Heel 2008
Op verzoek kunnen er lokale en subregionale informatiebijeenkomsten voor zorgverleners van de Annevillegroep georganiseerd worden. Deze bijeenkomsten hebben als doel de zorg in ruime zin rondom Eten & Drinken van de cliënt in de gehele keten te verbeteren. 9.
Betrokkenheid huisartsen bij het project vergroten
Heel 2008
Deelname van de huisartsen of vertegenwoordiging van deze groep wordt gemist in de regio. Om een kwalitatief goede zorg in de keten rondom Eten & Drinken te bevorderen is het van belang dat deze groep bij het project betrokken wordt. Er zal tijd en middelen ter beschikking gesteld worden door om dit te realiseren; te denken valt aan het organiseren van themabijeenkomsten aan de hand van de Pilot Screening ondervoeding in de huisartsenpraktijk. (pilot wordt gehouden in oktober 2007) Het bemiddelen bij het organiseren van klinische lessen aan de praktijkondersteuners, door de deelnemende zorginstellingen binnen het project, rondom dit onderwerp.
10.
Start Borgingsfase
4e kwartaal 2008
In het 4e kwartaal van 2008 zullen er instellingsbezoeken plaats vinden met als doel monitoren van de implementatie van de opgeleverde producten. Centraal hierbij staat of de kwaliteit rondom de zorg met betrekking tot het Eten & Drinken verbeterd is. Een checklist met indicatoren zal hierbij gebruikt worden
Jaarverslag 2007 Eten & Drinken Juni 2008
12