Jaarverantwoording Stichting Lievegoed te Bilthoven

Jaarverantwoording 2013 Stichting Lievegoed te Bilthoven

Stichting Lievegoed

INHOUDSOPGAVE JAARVERANTWOORDING

Pagina

Directieverslag bij de jaarrekening 2013

I

Verslag Raad van Toezicht Lievegoed over 2013

II

Jaarrekening 2013

III

Directieverslag bij jaarrekening 2013 1.

Bilthoven, 9 januari 2015

Algemene informatie

De juridische structuur Lievegoed is een statutaire stichting. De Stichting Lievegoed onderscheidt haar activiteiten in drie eenheden, namelijk; de divisie Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingszorg (GGZ), de divisie VG (mensen met een verstandelijke beperking) en Lievegoed Bedrijven B.V. (Lievegoed is 100% aandeelhouder), waarin vooral de exploitatie van de behandelboerderijen zijn ondergebracht. Lievegoed Bedrijven B.V. kent een eigen jaarrekening. De resultaten van de B.V. worden geconsolideerd meegenomen in de jaarrekening van de Stichting Lievegoed (Lievegoed). Kernactiviteiten Lievegoed biedt vanuit een antroposofische grondslag zorg aan mensen met psychiatrische of verslavingsproblemen, een verstandelijke beperking of een combinatie hiervan. Wij zijn een niche speler en hebben de ambitie een specialist te zijn op de scheidslijnen van de Gehandicaptenzorg en Geestelijke Gezondheidszorg en de Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingszorg. Binnen deze zorgterreinen kennen we diverse integratieve activiteiten. Daarnaast kennen wij diverse werkvormen, zoals: werkgebieden (“dagbesteding”) met of zonder woonvormen, klinische en ambulante zorg. Bijzonder is het integreren van het bieden van zinvol werk op de boerderijen als wezenlijk onderdeel van de behandeling of begeleiding.

1

Werkgebied Het werkgebied van Lievegoed is landelijk en kent een 25 locaties in eigendom en meerdere huurobjecten (vooral woningen). De ggz-zorg (psychiatrie en verslavingszorg) heeft een landelijke functie en omvat de gehele ggz-keten: van klinische zorg (opname in een introductiecentrum, kliniek of therapeutische (leef)werkgemeenschap), poliklinische zorg of deeltijdbehandeling tot en met nazorg en maatschappelijk herstel en begeleid kleinschalig wonen. De gehandicaptenzorg werkt geconcentreerd in vijf grootstedelijke regio’s: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag (doelgroep kinderen; functies dagopvang, dagbesteding en ambulante begeleiding); Utrecht/ Driebergen/ Zeist en Breda (doelgroep volwassenen; functies wonen en werkgebieden). Kengetallen GGZ Het aanbod psychiatrie en verslavingszorg wordt geboden op 13 kleinschalige afdelingen, met een totale capaciteit van 147 klinische plaatsen, inclusief 42 plaatsen beschermd wonen. Er waren in totaal 2.512 cliënten in zorg, waarvan 1.605 nieuw in zorg in 2013. Er werden 1.529 DBC’s geopend en 1.496 DBC’s gesloten. Kengetallen gehandicaptenzorg Het aanbod gehandicaptenzorg betreft 142 intramurale cliënten. Er werd 24.559 uur extramurale productie geleverd en 78.406 dagdelen werkgebieden. Kengetallen personeel Het aantal directe medewerkers in loondienst was 691 (351 FTE). Hiervan werken 586 medewerkers in de directe zorg en 105 in management, ondersteunende diensten of in overig niet cliëntgebonden functies. De interne organisatiestructuur De topstructuur bestaat uit een éénhoofdige Raad van Bestuur, twee divisiedirecteuren (VG en GGZ) en een directeur Zorg, tevens eerste geneeskundige. Met het oprichten van de Lievegoed Bedrijven BV is eind 2012 een directeur benoemd. 2

De aansturing van de ondersteunende eenheden en staf is binnen het directieteam verdeeld. 2.

Belangrijke elementen van het gevoerde beleid.

Onze ambitie blijft gericht op het verder inhoudelijk ontwikkelen van ons gespecialiseerd zorgaanbod voor cliënten met specifieke en complexe zorgvragen in de doelgroepen psychiatrie, verslaving of verstandelijke beperking. Het investeren in kwaliteit van zorg in combinatie met wetenschappelijk onderzoek blijft een prioriteit. Ook is het profileren van Lievegoed als een kwaliteitsinstituut op gang gekomen. Wij zijn, ondanks het soms grillige overheidsbeleid, zelfbewust keuzes blijven maken, vanuit de kracht en de wendbaarheid van een niche - organisatie. Het strikte uitgavenbeleid uit voorgaande jaren is in 2013 voortgezet. Wel is er bewust gekozen om uitvoering te geven aan de strategie om de hoeveelheid locaties te centreren en de grootste knelpunten te renoveren. In 2013 zijn vier gerenoveerde nieuwe locaties opgeleverd. Dit betrof vooral het onderbrengen van acht oude locaties in drie nieuwe en het renoveren van de kliniek in Bilthoven. Eind van het verslagjaar hebben we een vijfde boerenbedrijf kunnen aankopen. De gerenoveerde locaties en het nieuwe boerenbedrijf zijn: 

Het medisch kinderdag centrum Marjatta verhuist naar het Hof van Eden in Den Haag. Het nieuwe huurpand werd casco opgeleverd en is geheel in eigen antroposofische stijl ingericht. De nieuwe locatie biedt ruimte aan 40 kinderen en aan uitbreiding van het aanbod voor kinderen met lichamelijke beperking en of bijkomende problematiek.



Een (huur) boerderij in Ravenswoud is compleet verbouwd tot een nieuw introductiecentrum voor verslavingszorg, ter vervanging van Hamingen. Ravenswoud biedt plaats aan 18 cliënten, die hier hun eerste periode doorbrengen van de behandeling. 3



De boerderij aan de Portengen 6 te Kockengen is vanaf eind april 2013 de nieuwe locatie voor de RIBW de Kraal. De boerderij in Kockengen biedt plaats voor 20 bewoners die vanuit doorgemaakte verslaving en/of psychiatrische aandoening begeleiding nodig hebben.



In Amsterdam is het gebouw aan de Klencke 109 omgebouwd tot locatie voor kinderen met een verstandelijke beperking. De nieuw locatie vervangt alle bestaande locaties in Amsterdam.



Het aankopen van Hoeve Kraaiveld levert een volume uitbreiding op om Lievegoed Bedrijven B.V. meer renderend te maken. De hoeve past in onze zorgvisie aangezien hier ook plek is voor 14 verblijfscliënten. In nauwe samenwerking met anderen en frequent overleg met het ministerie

hebben wij ons ingezet voor het opzetten van een gespecialiseerd behandelaanbod voor jong volwassenen met complexe psychiatrische problematiek (comorbiditeit ) en bijkomende gedragsproblemen, die niet in aanmerking komen voor begeleide woonvormen en zich niet zelfstandig in de maatschappij kunnen handhaven. Deze doelgroep zal op de nieuwe locatie Kraaiveld worden opgevangen. Aan de maatschappelijke wens tot ambulantisering in de GGZ hebben wij invulling gegeven door, in samenwerking met antroposofische huisartsenpraktijken, onze ambulante behandeling op diverse locaties in het land te gaan aanbieden. Vanuit onze ambitie ons te specialiseren in gehandicaptenzorg met bijkomende problematiek is er een locatie in Bilthoven opgezet voor cliënten met matige of lichte verstandelijke beperking en bijkomende psychiatrische gedragsproblematiek. Er is sprake van voortgaande professionalisering van ondersteunende organisatieonderdelen, zoals het invoeren van een EPD in de GGZ, het outsourcen van financiële en personeelsadministratie, het digitaliseren van verzuimmanagement 4

en Arbozorgsysteem, evenals het geven van een eerste aanzet tot het outsourcen van de ICT en het digitaliseren van de zorgplannen in de VG. De omvang en dus capaciteit van onze kleine organisatie dwingen ons deze keuze te maken. De ontwikkelingen op gebied van de digitalisering en informatievoorziening volgen elkaar in ras tempo op en zijn zo complex dat wij als kleine organisatie dit tempo niet bij kunnen houden. De tijd en energie die wij erin zouden moeten investeren om bij te blijven staat niet meer in verhouding tot de omvang van de totale organisatie. Uitbesteden bij een professionele organisaties geeft ons de ruimte ons optimaal op de kwaliteit van de zorg te richten. Rond het vastgoed is er een nauwe samenwerking met Volker/Wessels opgebouwd. Het medewerkers tevredenheidonderzoek (MTO) en een cliënt tevredenheidonderzoek (CTO) heeft plaatsgevonden. Vanuit deze bevindingen zijn enkele belangrijke verbeterpunten opgesteld. De verbeterpunten voortkomend uit het MTO zijn: Communicatie, Pauze/arbeidstijden en Werkdruk. De verbeterpunten uit het CTO zijn per locatie besproken met locale cliëntenraden. We hebben de strategie voor 2014-2017 neergezet. De hoofdthema’s hieruit zijn Kwaliteit verankeren, Profileren en Ondernemen, in aansluiting op ons motto je bent meer dan je denkt en onze kernwaardes: aandacht, gastvrijheid, ontmoeting en ontwikkeling binnen de ontwikkeling naar een “bewuste organisatie”. De voltallige directie heeft alle medewerkers op locatie bezocht. Medewerkers en directie gingen in gesprek over de strategienota en over hun eigen wensen en ideeën. Wij willen de komende jaren werken aan het vitaliseren van onze antroposofische identiteit. Intern hebben we een identiteitskring opgericht en werken we met maatjesproject om te bereiken dat op alle afdelingen een proces op gang komt van opnieuw en fris kijken naar de mogelijkheden van antroposofie voor het realiseren van hele goede zorg en behandeling. Met een aantal collega antroposofische instellingen hebben we de uitdaging opgepakt om te laten zien dat antroposofische zorg voor een grote groep mensen een relevante keuze is, passend in de tijdsgeest en bij ontwikkelingen in de samenleving.

5

3.

Financiële informatie Binnen Lievegoed hebben we te maken met alle voorkomende financieringsvormen van de gezondheidszorg in Nederland. Lievegoed onderhandelt jaarlijks met 7 verzekeraars over de zorgverkoop. Voor een relatief kleine nichespeler is het niet eenvoudig op de huidige kapitaalmarkt eigen- en/of vreemd vermogen aan te trekken. Wel wordt Lievegoed beoordeeld in de gebruikelijke ratio’s die vergelijkbaar worden met het bedrijfsleven. Dit vraagt om een hoog gehalte van ondernemerschap en creativiteit om te bewerkstelligen dat Lievegoed een interessante partner is voor investeerders. Afgelopen jaar is de omzet licht gedaald van € 36,4 miljoen in 2012 naar € 36,1 miljoen in 2013. De uitgaven zijn gestegen van € 34,7 miljoen in 2012 naar € 35,9 miljoen in 2013. Dit heeft geresulteerd in een positief resultaat van € 0,2 miljoen in 2013 (tegen € 1,7 miljoen in 2012). In het directieverslag van 2012 werd nog uitgegaan van een nul-resultaat over 2013. De Raad van Bestuur heeft de omzet en daarbij behorende balansposten naar beste weten bepaald en daarbij rekening gehouden met belangrijke schattingsfactoren en onzekerheden die landelijk een rol spelen en ook bij Lievegoed van toepassing zijn. De genoemde sector brede onzekerheden cumuleren en leiden tot onzekerheden in de jaarrekening. De Raad van Bestuur kan het individuele effect van deze sector brede onzekerheden op de betrouwbaarheid van de omzetverantwoording in de jaarrekening 2013 van Lievegoed niet opheffen gegeven de landelijke systeemcomplexiteit. Deze landelijke systeemcomplexiteit is voor de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) in april 2014 aanleiding geweest een NBA-Alert 32 af te geven. Dit “Audit Alert” is bedoeld voor accountants van zorgaanbieders van curatieve GGZ. Het alert heeft tot een intensief overleg geleid op nationaal niveau tussen alle betrokken partijen, zoals; VWS, NZA, GGZ NL, Banken, Accountants en Verzekeraars. In dit overleg is een uitstel van deponering van de jaarrekening overeen gekomen. Ook Lievegoed heeft zich verbonden aan dit overleg en zal de jaarrekening

6

deponeren op basis van het nationaal bestuurlijke akkoord, welke is overeengekomen op 1 december 2014. Lievegoed zal deponeren op vrijdag 16 januari 2015. De vertraging van deponering leidt er toe dat de gebeurtenissen na balansdatum in dit financieel jaarverslag uitgebreider aan de orde komen dan normaal en tevens leiden tot maatregelen die van invloed zijn op de bedrijfsprocessen in 2014 en 2015. Continuïteitsveronderstelling In de loop van 2014 werd Lievegoed geconfronteerd met 'breach' van de bankconvenanten en een oplopend financieel risico (significante druk op de liquiditeitspositie) divisie te weten: 1. Registratie-issues waardoor DBC’s ,als gevolg van de implementatie in het najaar 2012 van een nieuw productieregistratiesysteem, niet tijdig konden worden gevalideerd en gefactureerd aan de zorgverzekeraars. Dit heeft geleid tot een toenemende benutting van de bestaande kredietfaciliteiten; 2. Toenemende druk van zorgverzekeraars om te komen tot goedkopere (en daarmee in toenemende mate ambulante) behandeling voor hun cliënten; 3. Te lage productiviteit van ambulante behandelaren waardoor de exploitatie 2014 in onder ‘druk’ kwam te staan. Naast de bovenstaande zaken wordt Stichting Lievegoed als GGZ aanbieder geconfronteerd met de landelijke onzekerheden ten aanzien van de DBC-bekostigings systematiek waardoor de jaarrekening 2013 niet binnen 6 maanden na afloop van het kalenderjaar 2013 kon worden gedeponeerd met de door de financiers vereiste accountantsverklaring. Daarnaast wordt ultimo 2013 net niet voldaan aan de door de ING gestelde voorwaarde dat de omzetratio ten minste 15% moet bedragen. Hierdoor voldoet Stichting Lievegoed eind 2013 niet aan alle voorwaarden die gesteld zijn door de financiers waardoor sprake is van een ‘breach’ van de bankconvenanten. De hiervoor beschreven gebeurtenissen en omstandigheden duiden op een onzekerheid van materieel belang dat er mogelijk twijfel kan doen ontstaan over het vermogen van Stichting Lievegoed om haar continuïteit te handhaven. Hierdoor is Stichting Lievegoed mogelijk niet in staat om haar activa te realiseren en haar verplichtingen af te wikkelen bij een normaal verloop van haar bedrijfsactiviteiten.

7

De Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed heeft eind 2014 ingrijpende maatregelen getroffen om te komen tot een structurele verbetering. In oktober 2014 heeft de Raad van Bestuur een portfolio-keuze (afbouw van klinische zorg en intensivering van ambulante zorg) gemaakt en geïntervenieerd op de bijbehorende kostenstructuur, inclusief verhogen van de productiviteit. Met het schrappen van 34 klinische verblijfsplaatsen en saneren van 27 FTE aan arbeidsplaatsen zijn maatregelen genomen om de benodigde ombuiging te kunnen realiseren leidend tot een gezonde financiële bedrijfsvoering. De verwachting hierbij is dat in 2015 weer sprake zal zijn van een gezonde bedrijfsvoering met positieve exploitatieresultaten. De aanvraag voor collectief ontslag op bedrijfseconomische gronden is inmiddels afgerond met de Vakbonden en de Ondernemingsraad. De ontslagaanvragen zijn eind 2014 bij UWV ingediend en afwikkeling zal eerste kwartaal 2015 worden afgerond. Daar waar het exploitatieresultaat uit de normale bedrijfsuitoefening over 2014 nog negatief bedraagt (indicatie: > € 500.000 negatief) is als gevolg van de hierboven beschreven maatregelen voor 2015 een positief exploitatieresultaat begroot van € 450.000. De door de Raad van Bestuur getroffen maatregelen zijn met de financiers (ING, Rabobank en Triodos) besproken. Met de banken vindt regelmatig overleg plaats op grond waarvan de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed afleidt dat de kredietfaciliteit niet eenzijdig zal worden opgezegd of zodanig zal worden verlaagd dat Stichting Lievegoed de komende 12 maanden niet aan haar financiële verplichtingen zou kunnen voldoen. Ook wordt met de banken gesproken over een aanvullende financiering welke moet bijdragen aan de financiering van de door de Raad van Bestuur in gang gezette ombuiging van de divisie GGZ. De kasstroomprognoses laten zien dat gedurende 2015 de bandbreedtes gering zijn. Ondanks dat ten tijde van het vaststellen van de jaarrekening 2013 de benodigde aanvullende financiering nog niet formeel is geëffectueerd verwacht de Raad van Bestuur dat dit begin 2015 zal worden gerealiseerd (op basis van de met de bankiers 8

gevoerde gesprekken) waardoor Lievegoed de komende 12 maanden aan haar verplichtingen kan blijven voldoen. Op basis hiervan concludeert de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed dat het hanteren van de continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. 5.

Informatie over financiële instrumenten

Het nog niet geformaliseerde treasurybeleid kent een defensief karakter waarin gestreefd wordt naar lage en voorspelbare rentelasten. Complexe financiële producten met onvoorzienbare risico’s worden niet ingezet. Eventuele overtollige financiële middelen worden niet risicodragend weggezet.

6.

Informatie over onderzoek en ontwikkeling

Er is een onderzoeksprotocol ontwikkeld voor een promotieonderzoek naar de ontwikkeling van herstellend vermogen (salutogenese) en van behandeluitkomsten (ROM) bij patiënten met dubbele diagnose (verslaving en psychiatrie). Lievegoed is geïnteresseerd in de mate waarin de behandeling bij Lievegoed bijdraagt aan het herstellend of zelfhelend vermogen van mensen, en zo een duurzaam effect heeft. Het plan behelst een kwantitatief en een kwalitatief onderzoek. Twee promotoren van Erasmus MC en Wageningen UR hebben hieraan hun goedkeuring gegeven en hun medewerking toegezegd. Hiernaast is de Universiteit van Amsterdam betrokken via een adviseur. 7.

Informatie over aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen

We zien het als een uitdaging de komende jaren een beweging op gang brengen die de antroposofie weer een nieuw elan geeft. Mensen die er toe doen in de antroposofische 9

wereld, van onderwijs, politiek, zorg tot financiële instellingen en die vanuit de antroposofie een reactie hebben op maatschappelijke trends als financiële achteruitgang en vraag naar gemeenschapszin. Begrippen als duurzaamheid, integrale zorg en kleinschaligheid, vertrouwde begrippen uit de antroposofie, geven bij uitstek antwoord op de maatschappelijke vraagstukken van nu.

8.

Informatie over toepassing gedragscode

De Raad van Toezicht besteedt aandacht aan de heersende bepalingen rond health governancestructuur. Bezoldiging van de bestuurder en RvT vindt plaats conform de daarvoor gestelde landelijke normen. Door de toenemende onzekerheid van de externe bekostiging van de zorg streeft Lievegoed naar flexibilisering van de kostenstructuur. Lievegoed wil als antroposofisch georiënteerde zorgaanbieder een bijzondere positie in het Nederlandse zorglandschap behouden. Met inachtneming van voorgaande premisse sluiten wij toekomstige samenwerking met andere zorgaanbieders niet uit.

9.

Toekomst

Op grond van de vooruitzichten voor 2015 met afslankingen in de kostenstructuur, verbetering van de resultaten en bij het beschikbaar houden door de banken van en de verwachte uitbreiding van de kredietfaciliteiten, is sprake van een positieve bedrijfsvoering zoals ook in de voorgaande jaren het geval was.

10

Verslag Raad van Toezicht Lievegoed over 2013 Bilthoven, 9 januari 2014 1.

Aanbieding

De Raad van Toezicht van Lievegoed biedt hierbij zijn verslag over het jaar 2013 aan. De jaarrekening is gecontroleerd door de externe accountant. De Raad van Toezicht heeft op 21 mei 2014 de voorlopige rekening 2013 behandeld en voorlopig goedgekeurd. De definitieve goedkeuring is verleend in de vergadering van 17 december 2014. Dit tijdsverloop is veroorzaakt door de landelijke discussie over het audit alert dat de accountants hebben gegeven voor de ggzsector. De verklaring van de extern accountant is toegevoegd aan de overige gegevens van de jaarrekening. 2.

Positie Lievegoed

Lievegoed biedt antroposofisch georiënteerde zorg aan mensen met psychiatrische of verslavingsproblemen, een verstandelijke beperking of een combinatie hiervan. Kwaliteit Kwaliteit van zorg is voor de Raad een belangrijk aandachtspunt. Zowel in de vergaderingen van de Raad als in de contacten met het management komt dit thema aan de orde. De Raad heeft in 2012 uit zijn midden een commissie Kwaliteit benoemd die in principe jaarlijks (op indicatie vaker) een zorginhoudelijke audit verricht. In 2013 hebben twee audits plaatsgevonden. De inspanningen van de commissie zijn erop gericht om kwaliteit van zorg te definiëren in de context van de missie van de Lievegoed, opdat er, gebaseerd op inhoudelijke indicatoren, nog explicieter op gestuurd kan worden. De commissie hoort ook vertegenwoordigers van de Centrale Cliëntenraad om hun visie op de inhoud van de zorg te vernemen. De cyclus gericht op het verbeteren van kwaliteit van zorg binnen Lievegoed is door deze audits geborgd. Aanvankelijk bestond er een plan tot wetenschappelijk onderzoek naar salutogenese; gezien echter de financiële situatie van Lievegoed in 2014 is dit onderwerp ‘on hold’ gezet. Een nieuw EPD is sinds oktober 2012 geïmplementeerd en zal naar verwachting helpen om de kwaliteit van dossiervoering te verbeteren. In 2012 is organisatiebreed aandacht besteed aan de kernwaarden van de organisatie. Via drie medewerkersbijeenkomsten zijn de begrippen Aandacht, Gastvrijheid, Ontmoeting en Ontwikkelen intensief doorgesproken. In 2013 hebben deze waarden verdere aandacht en implementatie gekregen. Strategie In de loop van 2013 is de nota STRATEGIE 2014-2017 vastgesteld. Kwaliteit verankeren, Profileren en Ondernemen zijn de drie hoofdthema’s voor Lievegoed in de jaren 2014-2017. Deze hoofdthema’s zijn vertaald in een aantal verbindende doelstellingen. Met het woord verbinden wordt uitdrukking gegeven aan het belang dat een ieder die betrokken is bij Lievegoed deze verbindende doelstelling de komende jaren voelt, ervaart en overneemt. Aan het eind van deze strategische periode (2017) is de antroposofische zorg van Lievegoed een begrip aan het worden in Nederland (hoge kwaliteit van zorg, academische werkplaats, innovatief, financieel gezond, maatschappelijk geïntegreerd en ondernemend). Daarnaast wil Lievegoed een aantrekkelijke werkgever zijn en een organisatie met uitzonderlijke kwaliteiten op de kernwaarden: gastvrijheid, aandacht, ontmoeten en ontwikkelen.

1

Identiteit De antroposofische identiteit van Lievegoed ziet de Raad als een vaste factor voor de toekomst. Vanuit de inspiratie die de antroposofie biedt, en die mede door de naamgever Bernard Lievegoed verder is ontwikkeld, ziet de Raad uit naar een toekomst, waarin psychiatrie, verslavingszorg en zorg voor mensen met een verstandelijke beperking vanuit het antroposofisch gedachtegoed nieuwe impulsen kan ontvangen en geven. Belangrijke elementen zijn daarbij de wederkerigheid tussen cliënt en begeleider/behandelaar, de zingeving van iedere inspanning vanuit een biografisch perspectief en de ervaring dat geen ontmoeting voor niets is geweest. Een goede verhouding tussen individualiteit en gezamenlijkheid geeft mogelijkheden voor verdere ontwikkeling en verdieping. Versterking van de antroposofische zorg binnen Lievegoed wordt mede door meer samenwerking tussen de onderdelen verstandelijk gehandicaptenzorg, psychiatrie en verslavingszorg met kracht ingezet. Financiën Over 2013 kon een positief exploitatieresultaat worden gerealiseerd van € 0,2 miljoen, inclusief resultaat Lievegoed Bedrijven BV. Ook in 2013 is specifieke aandacht gegaan naar een verdere vergroting van een efficiënte bedrijfsvoering. De liquiditeitspositie vraagt voortdurend aandacht; in 2013 heeft deze niet tot problemen geleid. De ingrijpende veranderingen in de regelgeving en bezuinigingen in de sector laten echter ook Lievegoed niet onberoerd. Topstructuur organisatie De structuur van de organisatie bestaat uit een eenhoofdige Raad van Bestuur met drie divisiedirecteuren, verantwoordelijk voor respectievelijk de Gehandicaptenzorg, de GGZ/Verslavingszorg en Lievegoed Bedrijven bv, en daarnaast een eerste geneeskundige/directeur zorg. De controller rapporteert rechtstreeks aan de bestuurder. Deze structuur functioneert adequaat. De Raad van Toezicht heeft in 2013 twee maal met het MT overleg gehad. 3.

Health Governance Code

De Raad van Toezicht besteedt aandacht aan de heersende bepalingen rond health governance structuur. De Raad beschikt over een reglement alsmede over reglementen voor de financiële auditcommissie en de auditcommissie zorg. De honorering van de Raad is gebaseerd op de adviesregeling van de NVTZ. Vanaf het begrotingsjaar 2010 is – na een periodieke evaluatie - KMPG Accountants N.V. door de Raad aangewezen als controlerend accountant voor Lievegoed. Deze aanwijzing geldt in principe voor vijf jaar. De Raad van Toezicht kan statutair uit maximaal 7 personen bestaan. Door omstandigheden is de omvang van de raad de afgelopen periode beperkt tot 5 personen. De raad heeft geconstateerd dat deze omvang erg werkbaar is en continueert deze omvang. Uiteraard stelt dit eisen aan de betrokkenheid en aanwezigheid. In de loop van 2013 is op basis van een opnieuw geformuleerd profiel geworven voor de vacatureDe Bot per ultimo 2013. De Raad heeft de open werving zelf ter hand genomen. Zowel de Centrale Cliëntenraad als de Ondernemingsraad hebben over de voorgedragen kandidaat advies uitgebracht. De Raad heeft in een informele setting zijn werkwijze en taakopvatting geëvalueerd en ter zake nadere afspraken gemaakt. Met de bestuurder is een jaargesprek gevoerd. De Raad heeft de nevenfuncties van de voorzitter en de leden geïnventariseerd en vastgesteld dat geen tegenstrijdige belangen aanwezig zijn. De Raad heeft expliciet stilgestaan bij de omstandigheid dat een lid van de Raad als hoogleraar betrokken is bij een promotieonderzoek

2

binnen Lievegoed. Deze heeft als taak het onderzoek te toetsen op kwaliteit en wetenschappelijke verantwoording. De Raad van Toezicht heeft aandacht geschonken aan het risico van belangenverstrengeling. Doordat openheid en transparantie uitgangspunt zijn wordt genoemd risico ondervangen. De Raad heeft enkele beleidsdiscussies gevoerd in aanwezigheid van het management en een werkbezoek gebracht aan een van de locaties (Marjatta te Den Haag). Voorts heeft een overleg van de voorzitter van de raad met de voltallige Ondernemingsraad plaatsgevonden alsmede een kennismakingsgesprek tussen de voorzitter en de voorzitter van de CCR. De Raad heeft het initiatief genomen om eens in de 1 à 2 jaar een gezamenlijke bijeenkomst van managementteam, ondernemingsraad en centrale cliëntenraad te beleggen om in algemene zin over onze zorginstelling van gedachten te wisselen. Op 14 november 2012 heeft deze bijeenkomst plaatsgevonden. Uiteraard komt deze ontmoeting niet in de plaats van het gebruikelijke overleg tussen Raad van Toezicht met OR respectievelijk CCR afzonderlijk. In 2014 wordt wederom een dergelijke bijeenkomst gehouden. 4.

Samenstelling van de Raad van Toezicht

De Raad was per 1 januari 2014 als volgt samengesteld:     

Mr. drs. A. J. (Arthur) Modderkolk, voorzitter, wonende te Driebergen Prof. dr. L.R.T. (Tjalling) van der Goot, wonende te Hoorn Prof. dr. C.L. (Niels) Mulder, wonende te Rotterdam Drs. K. (Kathelijne) Drenth, wonende te Amsterdam J.J. (Jacqueline) Joppe Msc, wonende te Vianen

De heer Paul de Bot heeft per 31 december 2013 afscheid genomen van de Raad van Toezicht van Lievegoed. Hij was één van de founding fathers van de Bernard Lievegoed Kliniek en heeft voor de ontwikkeling van de stichting veel betekend. Mevrouw Jacqueline Joppe is per 1 januari 2014 toegetreden tot de raad. De raad heeft de heer Arthur Modderkolk herbenoemd als voorzitter voor een periode van vier jaar. Mevrouw Kathelijne Drenth is benoemd tot vice-voorzitter. 5.

Vergaderingen van de Raad van Toezicht

De Raad heeft in 2013 vijf maal plenair vergaderd. Daarnaast hebben de drie commissies van de raad hun eigen vergaderingen gehad. Financiële auditcommissie De auditcommissie is drie maal bijeen geweest, waarvan eenmaal met de externe accountant. Aan de orde waren o.a. de managementrapportages, de ontwikkeling van de liquiditeit en solvabiliteit, de jaarrekening 2012 en de begroting 2014. Ook werd de uitbesteding van de administratie aan AAG besproken en de investeringen in enkele nieuwe locaties. Met name wordt genoemd de aankoop van zorgboerderij Kraaiveld, die organisatorisch onder Lievegoed Bedrijven valt. Verder werd aandacht besteed aan de toedeling van de overheadkosten van de verschillende divisies. De zorginkoop is elk jaar weer een arbeidsintensief proces. Door de verspreide aanwezigheid van de verschillende zorglocaties van Lievegoed heeft zij te maken met verschillende zorgverzekeraars, die elk hun eigen normen hanteren voor overigens gelijke gevallen. Zorginhoudelijke auditcommissie De auditcommissie zorg heeft twee maal vergaderd. De eerste geneeskundige neemt standaard deel aan de vergadering van de commissie. Voor de vergaderingen worden representanten vanuit de organisatie uitgenodigd, zoals de orthopedagoog VG, voorzitter CCR Lievegoed en voorzitter CCR GGZ. Aan de orde waren o.a. thema’s als Plan van Aanpak Kwaliteit, de uitkomsten van Zorgcontrol GGZ

3

resp. VGZ, de stand van zaken Suïcidebeleid en de aansluiting van de eerste geneeskundige bij kwaliteit divisie VG. Zie verder wat onder punt 2 onder kwaliteit is opgemerkt. Remuneratiecommissie De commissie heeft de werving en selectie van de opvolging van Paul de Bot ter hand genomen. De open werving heeft ca 150 reacties opgeleverd. Het traject heeft geleid tot de benoeming van mevrouw Jacqueline Joppe als lid van de raad ingaande 1 januari 2014. De commissie heeft voorts het jaargesprek met de raad van bestuur voorbereid en gevoerd. In zijn reguliere vergaderingen heeft de Raad o.a. aandacht geschonken aan de volgende onderwerpen:  Strategie 2014-2017 (“Je bent meer dan je denkt”);  Samenwerking met diverse zorgorganisaties;  Jaarrekening 2012 en accountantsverslag;  Aanpassing statuten Lievegoed;  Financiële kwartaalrapportages controller;  Lopende vastgoedprojecten;  Pilot project Driebergen (herstructurering vastgoedlocaties);  Concept-begroting 2014 Lievegoed, exclusief Bedrijven;  Aankoop zorgboerderij Kraaiveld; 5.

Toekomst

De ontwikkelingen in de zorg zullen ook voor Lievegoed gevolgen hebben. Van overheidszijde en zorgverzekeraars worden ingrijpende beleidswijzigingen voorgenomen met grote financiële gevolgen voor de zorgverlenende instellingen. De transitie naar verdere ambulantisering van de zorg, met name in de GGZ, zal ook bij Lievegoed verdere aandacht moeten krijgen. In 2014 en volgende jaren zal sterk gestuurd worden op een gezonde liquiditeitspositie. De Raad ziet het als een belangrijk streven Lievegoed als antroposofisch georiënteerde zorgaanbieder zijn bijzondere positie in het Nederlandse zorglandschap te laten behouden. De nota Strategie 2014-2017 biedt hiertoe richting.

4

Stichting Lievego

Jaarrekening 2013 Stichting Lievegoed te Bilthoven geconsolideerde jaarrekening

Stichting Lievegoed

INHOUDSOPGAVE JAARREKENING

5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.1.6 5.1.7

5.1.16 5.1.17

Jaarrekening 2013 Geconsolideerde balans per 31 december 2013 Geconsolideerde resultatenrekening over 2013 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling (geconsolideerd) Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 Geconsolideerd mutatieoverzicht materiële vaste activa Geconsolideerde specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereed gekomen projecten Geconsolideerd overzicht langlopende schulden ultimo 2013 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 Enkelvoudige balans per 31 december 2013 Enkelvoudige resultatenrekening over 2013 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling (enkelvoudig) Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 Enkelvoudig mutatieoverzicht materiële vaste activa Enkelvoudige specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereed gekomen projecten Enkelvoudig overzicht langlopende schulden ultimo 2013 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013

5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.2.5

Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Nevenvestigingen Controleverklaring

5.1.8 5.1.9 5.1.10 5.1.11 5.1.12 5.1.13 5.1.14 5.1.15

Pagina

4 5 6 7 18 25 29 30 31 35 36 37 38 44 48 49 50

59 59 59 59 60

Stichting Lievegoed

5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

Stichting Lievegoed

5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 5.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1 2 3

0 27.564.746 50.814 27.615.560

0 25.701.255 61.664 25.762.919

4 5 6 7 8 9

313.049 1.599.192 4.446.322 301.001 3.330 433.380 7.096.274

264.248 698.664 5.977.493 464.484 3.330 6.413.388 13.821.607

34.711.834

39.584.526

31-dec-13 €

31-dec-12 €

205.765 3.996.663 947.376 5.149.804

205.765 3.796.412 947.376 4.949.553

ACTIVA

Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk DBC's Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Effecten Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa

Ref. PASSIVA

Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

10

Voorzieningen

11

199.298

200.621

Langlopende schulden

12

4.817.573

14.695.107

Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Kortlopende schulden en overlopende passiva

7 13

0 24.545.159

0 19.739.245

34.711.834

39.584.526

Totaal passiva

Pagina

4

Stichting Lievegoed

5.1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013

Ref.

2013 €

2012 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten

15

21.154.119

34.424.583

Omzet DBC's / DBC-zorgproducten

16

12.793.912

0

Niet-gebudgetteerde zorgprestaties

17

682.929

707.746

Overige bedrijfsopbrengsten

18

1.445.179

1.280.221

36.076.139

36.412.550

Som der bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten

19

22.670.806

22.548.649

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

20

1.868.197

1.919.488

Overige bedrijfskosten

21

10.644.046

9.615.187

Som der bedrijfslasten

35.183.049

34.083.324

BEDRIJFSRESULTAAT

893.090

2.329.226

-692.839

-642.052

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING

200.251

1.687.174

RESULTAAT BOEKJAAR

200.251

1.687.174

2013 €

2012 €

200.251

1.687.174

200.251

1.687.174

Financiële baten en lasten

22

RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld:

Toevoeging: Collectief gefinancierd gebonden vermogen

Pagina

5

Stichting Lievegoed

5.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref.

2013 €

€

€

2012 €

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen - mutaties voorzieningen

893.090

1.868.197 -1.323

2.329.226

2.003.172 -349.206 1.866.874

Mutaties in vlottende middelen: - voorraden - vorderingen/effecten - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen)

-48.801 630.643

-17.811 2.605.346

163.483

278.519

6.839.945

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest *

1.653.966

-316.037 7.585.270

2.550.017

10.345.234

6.533.209

0 -692.839

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

24 -642.076 -692.839

-642.052

9.652.395

5.891.157

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa

-3.720.838 0

-1.108.599 162.756 -3.720.838

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

-945.843

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie schuld aan kredietinstellingen Toename langlopende schulden

-2.034.031 -9.877.534

Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen

-7.136.966 6.412.298 -11.911.565

-724.668

-5.980.008

4.220.646

* : de betaalde interest is gelijk gehouden aan het bedrag in de resultatenrekening

Pagina

6

Stichting Lievegoed

5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING (Geconsolideerd) 5.1.4.1 Algemeen Algemeen Stichting Lievegoed is gevestigd aan de Professor Bronkhorstlaan 24 te Bilthoven. Stichting Lievegoed biedt zorg, begeleiding en behandeling aan mensen met psychiatrische problemen, verslavingsproblemen of een verstandelijke handicap. Ook mensen met een combinatie van deze problemen kunnen een beroep op ons doen. Stichting Lievegoed bestaat uit twee divisies voor de zorgverlening: GGZ en Verstandelijk Gehandicapten. Aan het hoofd van elke divisie staat een directeur. De centrale en ondersteunende diensten zijn georganiseerd als afdelingen die onder directe aansturing van een van beide divisiedirecteuren vallen. De instelling kent een eenhoofdige Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. Consolidatie Stichting Lievegoed is een zelfstandige stichting en is geen onderdeel van een concern.

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Stichting Lievegoed. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderstaande stichtingen en vennootschappen opgenomen, die behoren tot de groep en waarbij sprake is van een overwegende zeggenschap of kapitaalbelang. - Stichting Lievegoed (groepshoofd) - Lievegoed Bedrijven B.V. (100%): alle agrarische activiteiten van de zorgboerderijen zijn ondergebracht in deze BV. Als gevolg van het ontbreken van overwegende zeggenschap en/of beperkte omvang zijn de volgende stichtingen en vennootschappen niet geconsolideerd: - Stichting ter bevordering van sociale huisvesting (SBSH, 100%) Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf consolidatie, evenals de deelnemingen, toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. De onderlinge transacties betreffen met name: - De interne verrekening van personele en materiële kosten vanwege onderlinge (facilitaire) dienstverlening (€ 723.678). - Renteverrekeningen als gevolg van de intercompany rekening-courantverhoudingen (€ 23.937). - Opbrengsten uit hoofde van onderaannemerschap (€ 14.784). Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de relevante stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Continuiteitsveronderstelling Gebeurtenissen of omstandigheden die leiden tot onzekerheid van materieel belang In de loop van 2014 werd Lievegoed geconfronteerd met 'breach' van de bankconvenanten en een oplopend financieel risico (significante druk op de liquiditeitspositie) divisie te weten: 1. Registratie-issues waardoor DBC’s ,als gevolg van de implementatie in het najaar 2012 van een nieuw productieregistratiesysteem, niet tijdig konden worden gevalideerd en gefactureerd aan de zorgverzekeraars. Dit heeft geleid tot een toenemende benutting van de bestaande kredietfaciliteiten; 2. Toenemende druk van zorgverzekeraars om te komen tot goedkopere (en daarmee in toenemende mate ambulante) behandeling voor hun cliënten; 3. Te lage productiviteit van ambulante behandelaren waardoor de exploitatie 2014 in onder ‘druk’ kwam te staan. Naast de bovenstaande zaken wordt Stichting Lievegoed als GGZ aanbieder geconfronteerd met de landelijke onzekerheden ten aanzien van de DBC-bekostigings systematiek waardoor de jaarrekening 2013 niet binnen 6 maanden na afloop van het kalenderjaar 2013 kon worden gedeponeerd met de door de financiers vereiste accountantsverklaring. Daarnaast wordt ultimo 2013 net niet voldaan aan de door de ING gestelde voorwaarde dat de omzetratio ten minste 15% moet bedragen. Hierdoor voldoet Stichting Lievegoed eind 2013 niet aan alle voorwaarden die gesteld zijn door de financiers waardoor sprake is van een ‘breach’ van de bankconvenanten. Pagina

7

Stichting Lievegoed Onzekerheid van materieel belang De hiervoor beschreven gebeurtenissen en omstandigheden duiden op een onzekerheid van materieel belang dat er mogelijk twijfel kan doen ontstaan over het vermogen van Stichting Lievegoed om haar continuïteit te handhaven. Hierdoor is Stichting Lievegoed mogelijk niet in staat om haar activa te realiseren en haar verplichtingen af te wikkelen bij een normaal verloop van haar bedrijfsactiviteiten. Beschrijving van de door Raad van Bestuur genomen maatregelen De Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed heeft eind 2014 ingrijpende maatregelen getroffen om te komen tot een structurele verbetering. In oktober 2014 heeft de Raad van Bestuur een portfolio-keuze (afbouw van klinische zorg en intensivering van ambulante zorg) gemaakt en geïntervenieerd op de bijbehorende kostenstructuur, inclusief verhogen van de productiviteit. Met het schrappen van 34 klinische verblijfsplaatsen en saneren van 27 FTE aan arbeidsplaatsen zijn maatregelen genomen om de benodigde ombuiging te kunnen realiseren leidend tot een gezonde financiële bedrijfsvoering. De verwachting hierbij is dat in 2015 weer sprake zal zijn van een gezonde bedrijfsvoering met positieve exploitatieresultaten. De aanvraag voor collectief ontslag op bedrijfseconomische gronden is inmiddels afgerond met de Vakbonden en de Ondernemingsraad. De ontslagaanvragen zijn eind 2014 bij UWV ingediend en afwikkeling zal eerste kwartaal 2015 worden afgerond. Daar waar het exploitatieresultaat uit de normale bedrijfsuitoefening over 2014 nog negatief bedraagt (indicatie: > € 500.000 negatief) is als gevolg van de hierboven beschreven maatregelen voor 2015 een positief exploitatieresultaat begroot van € 450.000. De door de Raad van Bestuur getroffen maatregelen zijn met de financiers (ING, Rabobank en Triodos) besproken. Met de banken vindt regelmatig overleg plaats op grond waarvan de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed afleidt dat de kredietfaciliteit niet eenzijdig zal worden opgezegd of zodanig zal worden verlaagd dat Stichting Lievegoed de komende 12 maanden niet aan haar financiële verplichtingen zou kunnen voldoen. Ook wordt met de banken gesproken over een aanvullende financiering welke moet bijdragen aan de financiering van de door de Raad van Bestuur in gang gezette ombuiging van de divisie GGZ. De kasstroomprognoses laten zien dat gedurende 2015 de bandbreedtes gering zijn. De belangrijkste gehanteerde uitgangspunten bij deze kasstroomprognoses kunnen als volgt worden weergegeven: • Met ingang van 2015 zullen de DBC-opbrengsten lager worden als gevolg van het herstructureringsplan (afbouw 40 klinische bedden en de daarop volgende ambulantisering). Deels wordt deze klinische afbouw gesubstitueerd naar ambulante productie, waarbij de taakstellende productiviteit van de ambulante behandelaren wordt verhoogd naar 1.270 declarabele uren op jaarbasis met een gemiddelde uuropbrengst van € 93. • In de DBC-ontvangsten is in 2015 rekening gehouden met mogelijke terugbetalingen van DBC’s aan zorgverzekeraars uit hoofde van materiële controles. • Als gevolg van de dalende ZVW-omzet zullen zorgverzekeraars een deel van de door hen verstrekte permanente voorschotten ter financiering van het OHW terugvorderen. Hiermee is rekening gehouden in de prognoses. • Met ingang van 2015 wordt een substantieel deel van de zorg via de WMO gefinancierd (nu nog grotendeels AWBZ). In de prognoses is als uitgangspunt gehanteerd dat de gemeenten in beginsel gaan bevoorschotten (zoals dat nu het geval is binnen de AWBZ en waar de VGN op aandringt bij de gemeenten), respectievelijk dat maandelijks kan worden gefactureerd. In de prognose 2015 is rekening gehouden dat over de maand januari 2015 nog geen bevoorschotting zal plaatsvinden. • In 2015 zijn de salarisuitgaven verlaagd ten opzichte van 2014 als gevolg van het herstructureringsplan waarbij tevens enkele maanden rekening is gehouden met frictiekosten van het personeel dat afvloeit . Tevens is gedurende 2015 en 2016 maandelijks rekening gehouden met een wachtgelduitkering van € 10K per maand. • Eind 2014 is besloten tot een investeringsstop waardoor over 2015 en 2016 geen investeringen meer zijn geprognosticeerd. • In de liquiditeitsprognose is alleen rekening gehouden met een additionele lening van € 850.000 van één van de huisbankiers (die nog niet formeel is toegekend aan Lievegoed). Verder is géén rekening gehouden met additionele financiering door de andere banken en/of een derden. Ondanks dat ten tijde van het vaststellen van de jaarrekening 2013 de benodigde aanvullende financiering nog niet formeel is geëffectueerd verwacht de Raad van Bestuur dat dit begin 2015 zal worden gerealiseerd (op basis van de met de bankiers gevoerde gesprekken) waardoor Lievegoed de komende 12 maanden aan haar verplichtingen kan blijven voldoen.

Conclusie Op basis hiervan concludeert de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed dat het hanteren van de continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Vergelijkende cijfers In verband met een nadere precicering van de resultatenrekening zijn de cijfers van 2012 waar nodig aangepast. Hierbij zijn in de vergelijkende cijfers 2012 € 640.000 aan overige bedrijfskosten gereclassificeerd onder de overige opbrengsten. Tevens is in de enkelvoudige balans de voorziening deelnemingen gereclassificeerd naar de rekening courantpositie van Lievegoed Bedrijven BV. Pagina

8

Stichting Lievegoed 5.1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Algemeen Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de stichting zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. De volgende waarderingsgrondslagen zijn naar de mening van de directie het meest kritisch voor het weergeven van de financiële positie en vereisen schattingen en veronderstellingen: • Onderhanden werk is gewaardeerd op basis van fictieve afsluiting per 31-12-2013. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, afgeleide financiële instrumenten (derivaten), handelsschulden en overige te betalen posten. In de jaarrekening van Stichting Lievegoed zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: gekochte leningen en obligaties, verstrekte leningen en overige vorderingen en overige financiële verplichtingen. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Indien echter financiële instrumenten bij de vervolgwaardering worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening, worden direct toerekenbare transactiekosten direct verwerkt in de winst-enverliesrekening. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd: - Handelsportefeuille: indien de instelling financiële instrumenten heeft verworven of is aangegaan met het doel het instrument op korte termijn te verkopen, maken deze deel uit van de handelsportefeuille en worden deze na eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardewijzigingen in de winst-enverliesrekening. - Gekochte leningen en obligaties: gekochte leningen en obligaties waarvan de instelling de intentie heeft deze tot het einde van de looptijd aan te houden, en hiertoe ook in staat is, worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. - verstrekte leningen en overige vorderingen: waardering tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waarderingsverliezen. - Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen: langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar van de langlopende schulden worden opgenomen onder kortlopende schulden.

Pagina

9

Stichting Lievegoed Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere vaardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op onderhanden projecten en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: - Grond: 0%. - Terreinvoorzieningen : 2-5% - Gebouwen: 2-5% - Verbouwingen: 5% - Installaties: 5-10% - Onderhanden projecten: 0% - Trekkingsrechten: 5% - Instandhouding: 10% - Inventaris: 10% - Vervoermiddelen: 20% - Automatisering: 20-33,3% Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als éénmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen. Vaste activa - bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen, wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen, die doen vermoeden, dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa, die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige nettokasstromen, die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen boekwaarde en de realiseerbare waarde. De opbrengstwaarde is gebaseerd op de geschatte verkoopprijs minus de geschatte kosten welke nodig zijn om de verkoop te realiseren. In 2008 is duidelijk geworden dat de bekostiging van kapitaallasten van het vastgoed van zorginstellingen sterk wordt aangepast. Het bouwregime is vervallen en meer en meer is sprake van integrale tarieven voor geleverde prestatie. Sinds 1 januari 2012 heeft in de CARE-sector de financiering van de kapitaalslasten middels de NHC's z'n intrede gedaan. In jaarlijkse stappen tot 2018 zullen de NHC-tarieven geleidelijk worden ingevoerd, waarbij in gelijke tred de nacalculatie op de kapitaalslasten wordt afgebouwd. Het risico van de dekking van kapitaallasten van het vastgoed en daarmee van de boekwaarde ligt daardoor meer en meer bij de instellingen. Richtlijn 655 Zorginstellingen is met ingang van boekjaar 2009 aangepast aan het vervallen van het bouwregime en de (voorgenomen) wijzigingen in de bekostiging van de kapitaallasten van het vastgoed. Door de wijziging van de bekostigingssystematiek komt een einde aan verwerking en waardering van vaste activa (met name vastgoed) op grond van de bekostigingsvoorschriften. De verwerking en waardering van vaste activa dient hiermee volgens de algemene verslaggevingsregels van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving plaats te vinden. Op grond van een aanwijzing van het Ministerie van VWS heeft de Nederlandse Zorgautoriteit op 20 juni 2010 beleidsregels gepubliceerd die een oplossing moeten bieden voor de kapitaallastenproblematiek. In de curatieve geestelijke gezondheidszorg geldt tot en met 2012 kapitaallastenvergoeding op basis van nacalculatie. In 2012 is derhalve nog geen risico gelopen over de bekostiging van kapitaallasten. Vanaf 2013 is in de curatieve geestelijke gezondheidszorg de transitie naar bekostiging op basis van DBC’s (diagnose behandeling combinatie’s) ingevoerd. Hiervoor wordt een overgangsperiode gesteld waarin geleidelijk bekostiging op basis van integrale tarieven wordt ingevoerd. Deze overgangsperiode loopt van 1 januari 2013 tot 1 januari 2015. In geval van bijzondere problematiek rondom kapitaallasten heeft de NZA de bevoegdheid om van de geldende beleidsregels af te wijken. Stichting Lievegoed heeft een analyse gemaakt ten aanzien van de aanwijzigingen/ indicaties voor bijzondere waardevermindering. Op basis van de positieve invloed van de invoering van de NHC op de kapitaallastenvergoeding, een (genormaliseerd) positief exploitatieresultaat in de afgelopen jaren en in de begroting en de beperkte omvang van lage ZZP's, concludeert het management dat er geen sprake is van aanwijzingen of indicaties voor een bijzondere waardevermindering van vaste activa.

Pagina

10

Stichting Lievegoed Vervreemding van vaste activa Voor verkoop beschikbare vaste activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde. Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De financiële vaste activa in de geconsolideerde balans zijn ontstaan door overheveling van aanloopkosten uit de immateriële vaste activa. Daarnaast wordt jaarlijks de melkquota van de bedrijven BV hierin opgenomen. Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Deelnemingen waarin de onderneming de zeggenschap gezamenlijk met andere deelnemers uitoefent (joint ventures), worden gewaardeerd volgens dezelfde methode. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van de onderneming gehanteerd. Resultaten op transacties waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, worden geëlimineerd voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de onderneming geheel of ten dele garant staat voor de schulden van de betreffende deelneming, dan wel de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) in staat te stellen tot betaling van haar schulden, wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming gevormd en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de onderneming ten behoeve van deze deelneming. De deelneming in Bedrijven BV is gewaardeerd op nihil. Bijzondere waardeverminderingen financiële activa Een financieel actief dat niet wordt gewaardeerd tegen (1) reële waarde met waardewijzigingen in de winst- en verliesrekening of (2) geamortiseerde kostprijs of lagere marktwaarde, wordt op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Een financieel actief wordt geacht onderhevig te zijn aan een bijzondere waardevermindering indien er objectieve aanwijzingen zijn dat na de eerste opname van het actief zich een gebeurtenis heeft voorgedaan die een negatief effect heeft gehad op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Objectieve aanwijzingen dat financiële activa onderhevig zijn aan een bijzondere waardevermindering omvatten het niet nakomen van betalingsverplichtingen en achterstallige betaling door een debiteur, herstructurering van een aan de instelling toekomend bedrag onder voorwaarden die de instelling anders niet zou hebben overwogen, aanwijzingen dat een debiteur of emittent failliet zal gaan, en het verdwijnen van een actieve markt voor een bepaald effect. Aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen van vorderingen en beleggingen die door de instelling worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs worden zowel op het niveau van specifieke activa als op collectief niveau in aanmerking genomen. Van alle individueel significante vorderingen en beleggingen wordt beoordeeld of deze specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Alle individueel significante vorderingen en beleggingen waarvan is vastgesteld dat deze niet specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering worden vervolgens collectief beoordeeld op een eventuele waardevermindering die zich al heeft voorgedaan maar nog niet is vastgesteld. Van individueel niet significante vorderingen wordt collectief beoordeeld of deze onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering door samenvoeging van vorderingen met vergelijkbare risicokenmerken. Bij de beoordeling van de collectieve waardevermindering gebruikt de instelling historische trends met betrekking tot de waarschijnlijkheid van het niet nakomen van betalingsverplichtingen, het tijdsbestek waarbinnen incassering plaatsvindt en de hoogte van gemaakte verliezen. De uitkomsten worden bijgesteld als het bestuur van de instelling van oordeel is dat de huidige economische en kredietomstandigheden zodanig zijn dat het waarschijnlijk is dat de daadwerkelijke verliezen hoger dan wel lager zullen zijn dan historische trends suggereren.

Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van onderhanden DBC's, worden de opbrengsten en kosten als opbrengsten en kosten in de winsten verliesrekening verwerkt naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Onder opbrengsten wordt verstaan de in het contract met de zorgverzekeraar overeengekomen opbrengsten, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat de opbrengsten zullen worden gerealiseerd en betrouwbaar kunnen worden bepaald. De mate waarin prestaties van een DBCcontract zijn verricht wordt bepaald aan de hand van de tot de balansdatum gemaakte kosten in verhouding tot de geschatte totale kosten van het contract. Indien het resultaat van een onderhanden project niet betrouwbaar kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten slechts verwerkt tot het bedrag van de gemaakte kosten dat waarschijnlijk kan worden verhaald. Verwachte verliezen op contracten worden onmiddellijk in de winst-enverliesrekening opgenomen. Pagina

11

Stichting Lievegoed

Onderhanden werk uit hoofde van DBC's (vervolg) De waardebepaling van het onderhanden werk heeft plaatsgevonden op basis van de opbrengstwaarde, zijnde de waarde van het afgeleid product. Op het onderhanden werk worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Vorderingen Vorderingen worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Effecten De grondslagen voor de waardering van effecten zijn beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten. Liquide middelen Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Voorziening voor jubileumverplichtingen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. De gehanteerde disconteringsvoet bedraagt 4%. Voorziening belastingplicht De voorziening belastingplicht is gevormd met het oog op door de belastingdienst uitgevoerde controles. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Langlopende schulden De waardering van langlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financiële instrumenten. Kortlopende schulden De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financiële instrumenten. Bepaling reële waarde Indien er grondslagen en/of toelichtingen, waaronder hoofdstuk Financiële instrumenten, op basis van reële waarde van toepassing zijn. De reële waarde van een financieel instrument is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en van elkaar onafhankelijk zijn. • De reële waarde van beursgenoteerde financiële instrumenten wordt bepaald aan de hand van de biedpijs. • De reële waarde van niet-beursgenoteerde financiële instrumenten wordt bepaald door de verwachte kasstromen contant te maken tegen een disconteringsvoet die gelijk is aan de geldende risicovrije marktrente voor de resterende looptijd vermeerderd met krediet- en liquiditeitopslagen. • De reële waarde van derivaten waarbij collateral wordt uitgewisseld, wordt bepaald door het contant maken van de kasstromen aan de hand van de (Eonia) swapcurve, omdat door de uitwisseling het krediet- en liquiditeitsrisico wordt gemitigeerd. • De reële waarde van derivaten waarbij geen collateral wordt uitgewisseld, wordt bepaald door het contant maken van de kasstromen aan de hand van de relevante swapcurve vermeerderd met krediet- en liquiditeitopslagen. Pagina

12

Stichting Lievegoed

5.1.4.2 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Omzetbepaling en onzekerheden t.a.v. sectorontwikkeling 2012-2013 Handreiking omzetverantwoording: systeemcomplexiteit leidt tot generieke onzekerheden Bij het bepalen van de DBC-omzet 2013 heeft Lievegoed zich gebaseerd op de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gevolgd zoals opgenomen in de handreiking omzetbepaling curatieve GGz 2013. Door de systeemcomplexiteit en landelijke problematiek is sprake van onzekerheden in de omzetverantwoording 2013. Oorzaak en achtergrond systeemcomplexiteit Met ingang van 2013 is voor de curatieve geestelijke gezondheidzorg prestatiebekostiging ingevoerd op basis van de DBC-systematiek. In de periode 2008 tot en met 2012 is reeds gebruik gemaakt van de DBC systematiek voor de incasso van het budget, maar vanaf 2013 zijn de DBC’s ook bepalend voor de omzet in de jaarrekening. De systematiek kent inherente beperkingen waardoor in de periode 2008 tot en met 2012 geen goedkeurende verklaringen bij de DBC verantwoordingen konden worden verstrekt. Deze generieke landelijke risico’s en onduidelijkheden zijn nog steeds van toepassing. De risico’s en onduidelijkheden hebben met name betrekking op de registratie- en facturatiebepalingen. Deze bepalingen bevatten diverse open normen, waarvan een aantal gedurende- en na afloop van het boekjaar nader is geduid door de regelgevers. Het met terugwerkende kracht volledig voldoen aan achteraf vastgestelde nadere duidingen is onmogelijk en de consequenties zijn niet betrouwbaar in te schatten. Risico’s en onduidelijkheden hangen onder meer samen met inzet van de hoofdbehandelaar, de toepassing van normtijden, de verwijsregistratie, de inzet van ervaringsdeskundigen in de behandeling, de inhoud van de geleverde zorg, de aanpassingen in de productstructuur, voortschrijdend inzicht over gepast gebruik, verzekerde zorg en onderscheid eerste en tweede lijn, de status van de validatiemodule, en de juistheid van de indeling van de geregistreerde dagen in de juiste tariefcategorie.

Objectieve juistheid van de registratie en declaraties is niet altijd eenduidig controleerbaar De facturatie staat sinds afgelopen jaar onder extra toezicht vanwege de aanpak van de vermeende ‘zorgfraude’. Het gebrek aan heldere normstelling maakt de controle van GGz instellingen op facturen echter complex en niet eenduidig; dit wordt bevestigd door uiteenlopende beoordelingen en controle-uitkomsten van verschillende zorgverzekeraars en de NZa. Het vergroot de onzekerheid voor belanghebbenden in de zorg. Toelichting op de onzekerheden 2013 meer in detail en de wijze waarop hier mee om is gegaan door Stichting Lievegoed De Raad van Bestuur heeft de omzet en daarbij behorende balansposten naar beste weten bepaald en daarbij rekening gehouden met belangrijke schattingsfactoren en onzekerheden die landelijk een rol spelen en ook bij Stichting Lievegoed van toepassing zijn. De genoemde sectorbrede onzekerheden cumuleren en leiden tot onzekerheden in de jaarrekening. De Raad van Bestuur kan het individuele effect van deze sectorbrede onzekerheden op de betrouwbaarheid van de omzetverantwoording in de jaarrekening 2013 van Stichting Lievegoed niet opheffen gegeven de landelijke systeemcomplexiteit. Veldpartijen hebben gedurende 2013 en eerder aan VWS/NZa de landelijke onzekerheden gemeld, veroorzaakt door enkele specifieke aspecten. Onderstaand wordt de relevantie ervan voor de jaarrekening 2013 van Stichting Lievegoed toegelicht: a) Terugwerkende kracht aanpassingen c.q. aanscherpingen door nadere duidingen NZa en zorgverzekeraars en normonduidelijkheid over registratie- en declaratieregels. Dit geeft inherent onzekerheid over de juistheid van registratie en facturatie van een deel van de verantwoorde zorgomzet. Lievegoed en de daarvoor verantwoordelijk psychiaters en behandelaars hebben gedurende 2013 naar beste weten de registratie en facturatiebepalingen (zoals deze zijn aangegeven in de DBC-spelregels, door zorgverzekeraars en de NZA) geïnterpreteerd en toegepast. Onjuistheden, verschillende interpretaties maar ook onvolledigheden zijn echter niet uitgesloten. Door de inrichting van onze administratieve organisatie, de door ons uitgevoerde interne controles, controles van zorgverzekeraars en/of naar aanleiding van vragen van patiënten zijn onjuistheden en onvolledigheden waar nodig door ons gecorrigeerd. Van de hieruit voortvloeiende risico’s en verplichtingen is een zo nauwkeurig mogelijke schatting gemaakt. Hierbij is gebruik gemaakt van de uitkomsten van controles, alsmede historische ervaringscijfers van zowel reguliere als specifieke controles. Voor zover de voorziening betrekking heeft op de omzet 2013, is deze ten laste gebracht van de omzet.

Pagina

13

Stichting Lievegoed

b) Schadelast(deel)plafond(s) kunnen wijzigen als gevolg van diverse contractafspraken (ROM scores, inzet ervaringsdeskundige, maximaal bedrag per unieke patiënt, patiëntmix) Lievegoed heeft diverse contractafspraken gemaakt met de zorgverzekeraar die van invloed kunnen zijn op het totale schadelastplafond en de eventuele deelplafonds voor schadejaar 2013. Voor een groot deel kan per balansdatum nog geen exacte inschatting gemaakt worden van de uitkomsten van deze contractafspraken en de gevolgen daarvan voor de schadelast(deel)plafond(s). 1. ROM SCORES: Bij de bepaling van de omzet is uitgegaan van de daadwerkelijke ROM-scores en de impact van deze score op de tarieven gegeven de contractafspraken. 2. INZET ERVARINGSDESKUNDIGE: Er zijn géén financiële risico's rondom de inzet van ervaringsdeskundigen. 3. MAXIMAAL BEDRAG PER UNIEKE PATIENT: Stichting Lievegoed heeft bij de omzetbepaling getoetst of aan de gestelde voorwaarden ten aanzien van de maximale gemiddelde prijs per DBC is voldaan. De effecten van deze toetsing zijn meegenomen in de omzetbepaling. 4. PATIENTMIX: niet van toepassing. 5. MAXIMUM AANTAL VERPLEEGDAGEN: Bij de omzetbepaling is vastgesteld dat het maximum aantal verpleegdagen (ligdagen) niet wordt overschreden.

c) Schadelastprognoses zorgcontractering 2013 die inherent onzekerheden bevatten Door Lievegoed zijn uit hoofde van de zorgcontractering 2013 met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de zorgverlening op schadelastjaar. Daarbij is een inschatting gemaakt van de verwachte realisatie van deze contractafspraken. Deze inschatting is met onzekerheden omgeven omdat nog geen ervaring bestaat met dergelijke prognoses in de GGZ. Voor de toerekening van afspraken voor het schadejaar aan de boekjaren 2013 en 2014 is het uitgangspunt gehanteerd dat omzet (uren en dagen) wordt toegerekend aan het boekjaar waarin de omzet is gerealiseerd. Onderliggende aanname is dat de schadelast 2013 binnen de gemaakt contractafspraken passen. Met de uitkomsten van deze analyse en onze schadelastprognose is rekening gehouden bij de bepaling van de opbrengstverantwoording 2013 in lijn met de Handreiking. d) Inschatting effecten materiële controles. De effecten van materiële controles zijn onzeker als gevolg van laat op gang gekomen materiële controles in 2013, nog uit te voeren controles door zorgverzekeraars met terugwerkende kracht op onze facturen. Daarbij komt dat een groot deel van de verantwoorde omzet nog onderdeel uitmaakt van het onderhanden werk waaraan nog tot eind 2014 kan worden gewerkt, leidend tot facturatie uiterlijk in 2015 en materiële controles in de jaren daarna. Lievegoed heeft naar beste weten een zo nauwkeurig mogelijke inschatting gemaakt van de hieruit voortvloeiende risico’s en verplichtingen en deze verwerkt in de berekende omzet. Daarbij is rekening gehouden met ervaringsgegevens omtrent afwijzingen, uitkomsten van interne controles, materiële controles door zorgverzekeraars en de inschatting van de mate waarin problematiek rond bijvoorbeeld verwijsregistratie, hoofdbehandelaarschap en de juistheid van de indeling van de geregistreerde dagen in de juiste tariefcategorie daadwerkelijk tot afwijzingen zal leiden. e) De waardering van het Onderhanden werk DBC bevat inherente onzekerheden, mede in relatie tot contracteringsafspraken, in de registratie en waardering. Voor de (grondslag van) waardering van het onderhanden werk per 31 december 2013 verwijzen wij naar de toelichting op de post onderhanden werk en de waarderingsgrondslagen terzake. Wij attenderen op de bijzonderheid dat een inschatting gemaakt moest worden van de vraag of sprake is van een verlieslatend contract, waarbij ook de onzekerheden genoemd in deze toelichting een rol spelen. Lievegoed heeft analyses gemaakt en een schadelastprognose voor 2013 opgesteld waaruit blijkt dat deze binnen de gemaakte afspraken bleven. f) De afwikkeling van vorderingen en schulden uit het oude budget tijdperk. Dit kan onzekerheden inhouden omtrent de balanspost nog in tarieven te verrekenen financieringsverschil. Lievegoed heeft naar beste weten rekening gehouden met alle relevante factoren die naar de inschatting van de Raad van Bestuur van belang zijn en gaat uit van definitieve vaststelling en verrekening van de huidige opgenomen positie ad € 281.679 . Hierbij zijn de volgende zaken van belang: 1. Effecten uit materiële controles inzake DBC’s opgelegd door zorgverzekeraars na 31 december 2012 met betrekking tot en met de jaren 2012 en eerder zijn verwerkt in de balanspost nog in tarieven te verrekenen financieringsverschil, aangezien deze in de nacalculatie DBC’s 2013 (in te dienen uiterlijk 1 juni 2015) zullen worden opgenomen als te verrekenen bedrag. 2. De Raad van Bestuur veronderstelt dat de reeds door de NZa vastgestelde ZVW budgetten tot en met boekjaar 2012 niet meer wijzigingen naar aanleiding van de hiervoor genoemde materiele controles. Pagina

14

Stichting Lievegoed

g) Het bedrag dat voortvloeit uit de nacalculatie doorloop DBC’s 2012, zoals opgenomen in de omzet 2013 (indien van toepassing) en waarvan goedkeuring van het berekende bedrag door Lievegoed door de NZa nog niet heeft plaatsgevonden. Lievegoed heeft naar beste weten de berekening van de vergoeding uit hoofde van deze regeling gemaakt in lijn met de beleidsregels en nadere aanwijzingen terzake en gaat uit van definitieve vaststelling en verrekening van de huidige opgenomen positie ad € 206.537. Hierbij bedraagt de correctiefactor 4,45% welke is gebaseerd op de berekeningswijze van de NZa / de afspraak met de zorgverzekeraar. Het budget 2012 op basis waarvan de rekenfactor is berekend is definitief vastgesteld en er is geen bezwaarprocedure daaromtrent onderhanden. Wij gaan er van uit dat correcties uit de materiële controle geen effect meer zullen hebben op de rekenfactor. h) Nacalculatie op correcties op voor 2013 geopende DBC’s Hiervoor is een verrekeningsmogelijkheid in de nacalculatieDBC’s 2013 maar onduidelijk is wat hier precies onder zal vallen en hoe lang hier onzekerheid blijft over nog uit te voeren materiële controles na 1 juni 2015 over DBC’s geopend voor 31 december 2012. i) Het bedrag dat voortvloeit uit de overgangsregeling NHC, zoals opgenomen in de omzet 2013 (indien van toepassing) en waarvan goedkeuring door de NZa van het door Lievegoed berekende bedrag nog niet heeft plaatsgevonden. Lievegoed heeft naar beste weten de berekening van de vergoeding uit hoofde van deze regeling gemaakt in lijn met de beleidsregels en nadere aanwijzingen terzake en gaat uit van definitieve vaststelling en verrekening van de huidige opgenomen positie ad € 75.142. j) De toerekening aan de boekjaren 2013 en 2014 van het ex-ante transitiebedrag schadejaar 2013 Lievegoed heeft in de afspraken met de zorgverzekeraar géén transitiebedrag afgesproken. k) Gebruik van normtijden en indeling deelprestaties verblijf naar verblijfsklassen Lievegoed registreert de daadwerkelijke tijd voor de behandelingen. Lievegoed heeft voor de deelprestaties verblijf expliciete afspraken gemaakt met de zorgverzekeraar welke leidend zijn geweest bij de indeling van de deelprestaties verblijf naar verblijfsklassen, daarbij is voornamelijk rekening gehouden met de inzet van VOV-personeel. l) Verwijsregistratie Onder de toetsingscriteria in het controleprotocol nacalculatie doorloop DBC’s GGZ 2012 en nacalculatie DBC’s GGZ 2013 is opgenomen dat er voor iedere cliënt een geldige verwijzing dient te zijn. De wijze van administratieve verantwoording is vormvrij. Daarbij is onduidelijk waaraan die verwijzing zou moeten voldoen en waaraan de verwijsregistratie zou moeten voldoen. Dit thema krijgt meer aandacht van NZa en zorgverzekeraars blijkens controles. Dit leidt ook daadwerkelijk tot correcties. Deels ontstaan nieuwe interpretaties en regels. Daarbij komt dat in de GGZ relatief veel sprake is van chroniciteit waardoor de verwijzing reeds enkele jaren geleden is afgegeven, of waardoor de behandelrelatie nog stamt uit het AWBZ tijdperk. Lievegoed stelt zich op het standpuntpunt dat - gelet op de wijze van registreren en de uitkomsten van de interne controles – de verwijsregistratie van voldoende niveau is en heeft om die redenen geen voorziening opgenomen voor eventuele effecten uit materiele controles die toezien op de verwijsregistratie. Onderdeel van de onzekerheden is de situatie van cliënten met een chronische DBC die reeds jarenlang in zorg zijn en waarvoor geen actuele verwijzing beschikbaar is.

m) Hoofdbehandelaarschap Wie hoofdbehandelaar mag zijn is voor 2012 en 2013 niet landelijk geregeld. In het voorjaar 2013 zijn contracten met zorgverzekeraars voor 2013 getekend met zeer scherpe eisen ten aanzien van wie hoofdbehandelaar mocht zijn, echter wel met de kanttekening dat nog coulance zou komen op basis van de landelijke ontwikkelingen op dit punt. Een coulanceregeling ten aanzien van het hoofdbehandelaarschap zou nog breed door verzekeraars worden gecommuniceerd. In de beleidsregels van de NZa voor 2013 is voor het eerst opgenomen dat een hoofdbehandelaar face to face tijd moet hebben met de cliënt. Het is niet mogelijk om (volledig) aan acheraf nader ingevulde eisen te voldoen. De eventuele financiële gevolgen hiervan kunnen niet goed worden ingeschat. Lievegoed stelt zich op het standpunt dat - gelet op de wijze van registreren, de uitkomsten van de interne controles en voornoemde toezegging van ZN – het begrip hoofdbehandelaarschap voldoende is ingericht en heeft om die redenen geen voorziening opgenomen voor eventuele effecten uit materiële controles die toezien op hoofdbehandelaarschap. Pagina

15

Stichting Lievegoed

De onzekerheden bij de hiervoor genoemde factoren versterken elkaar. Deze factoren worden in de handreiking omzetbepaling curatieve GGz 2013 behandeld. Lievegoed heeft de handreiking gevolgd; desondanks blijft de jaarrekening 2013 inherent materiële onzekerheden bevatten. Voor de aard en inhoud van genoemde regelingen en dilemma’s meer in detail wordt verwezen naar de regelgeving van de NZa terzake, de handreiking omzetbepaling curatieve GGz 2013, de brief van Coziek aan VWS d.d. 12 september 2013 en de NBA Alert 32 ‘Controleverklaringen bij de financiële overzichten 2013 van aanbieders van curatieve GGZ zorg’. De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de uitkomsten van materiële controles, de eindafrekeningen met zorgverzekeraars, eindafrekening met de NZa en een eventuele definitieve overschrijding van het macro-omzetplafond en kunnen materieel afwijken van de in deze jaarrekening opgenomen bedragen gebaseerd op de beste schatting.

Overheidssubsidies Overheidssubsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruitontvangen baten zodra er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat de groep zal voldoen aan de daaraan verbonden voorwaarden. Subsidies ter compensatie van door de groep gemaakte kosten worden systematisch als opbrengsten in de winst-en-verliesrekening opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van de groep voor de kosten van een actief worden systematisch in de winsten-verliesrekening opgenomen gedurende de gebruiksduur van het actief. Een krediet afgesloten tegen een lagere rente dan de marktrente, wordt als schuld in de balans opgenomen waarbij waardering plaatsvindt zoals opgenomen onder Financiële instrumenten. Het verschil tussen het hogere ontvangen bedrag van het krediet en de boekwaarde bij eerste verwerking betreft het voordeel als gevolg van de lagere rente. Dit voordeel wordt verwerkt als overheidssubsidie. Pensioenen Stichting Lievegoed heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betalen premie wordt als last in de winst- en verliesrekening verantwoord en, voor zover de aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Stichting Lievegoed heeft geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het voldoen van toekomstig hogere premiebijdragen. Om deze reden worden de op een periode betrekking hebbende premiebijdragen in die periode ten laste van het resultaat gebracht. De pensioenregeling van de medewerkers is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). Deze pensioenregeling betreft een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Indexatie (aanpassing met prijsstijging) van de toegekende aanspraken en rechten vindt uitsluitend plaats indien en voor zover de middelen van het pensioenfonds daartoe ruimte laten en het pensioenfonds daartoe heeft besloten. Indien de omstandigheden bij het pensioenfonds daar aanleiding toe geven, kan het bestuur besluiten tot het korten van de aanspraken. De pensioenregeling wordt volgens de Pensioenwet gekarakteriseerd als uitkeringsovereenkomst. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT) Voor de uitvoering van de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen in de (semi)publieke sector heeft Stichting Lievegoed zich gehouden aan de Beleidsregel toepassing WNT en deze als normenkader bij het opmaken van de jaarrekening gehanteerd. Belastingen Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen, behalve voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. Indien de boekwaardes van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving afwijken van hun fiscale boekwaardes, is sprake van tijdelijke verschillen. Voor belastbare tijdelijke verschillen wordt een voorziening latente belastingverplichtingen getroffen. Voor verrekenbare tijdelijke verschillen, beschikbare voorwaartse verliescompensatie en nog niet gebruikte fiscale verrekeningsmogelijkheden wordt een latente belastingvordering opgenomen, maar uitsluitend voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening respectievelijk compensatie. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd.

Pagina

16

Stichting Lievegoed

Voor belastbare tijdelijke verschillen inzake groepsmaatschappijen, buitenlandse niet-zelfstandige eenheden, deelnemingen en joint ventures wordt een latente belastingverplichting opgenomen, tenzij de onderneming in staat is het tijdstip van afloop van het tijdelijke verschil te bepalen en het waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst niet zal aflopen. Voor verrekenbare tijdelijke verschillen inzake groepsmaatschappijen, buitenlandse niet-zelfstandige eenheden, deelnemingen en joint ventures wordt een latente belastingvordering opgenomen uitsluitend voor zover het waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst afloopt en er fiscale winst beschikbaar zal zijn ter compensatie van het tijdelijk verschil. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Stichting Lievegoed heeft een zogenaamde "zorgvrijstelling". Om voor deze vrijstelling in aanmerking te komen moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: - entiteit kan worden aangemerkt als instelling van algemeen nut; - welke voor 90% of meer activiteiten verricht die bestaan uit het genezen of verplegen van zieken, kraamvrouwen of gebrekkigen; - de winst uitsluitend ten goede kan komen aan een vrijgesteld lichaam of een algemeen maatschappelijk belang.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van indirecte methode.

Pagina

17

Stichting Lievegoed

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Grond Terreinvoorzieningen Gebouwen Verbouwingen Installaties Onderhanden projecten Trekkingsrechten Instandhouding Inventaris Vervoermiddelen Automatisering

2.881.692 86.869 13.045.641 3.728.409 263.986 2.767.836 2.857.633 1.073.808 606.348 7.825 244.699

2.882.905 99.773 13.604.930 3.333.609 340.076 285.367 3.002.655 975.059 657.096 17.659 502126

Totaal materiële vaste activa

27.564.746

25.701.255

2013 €

2012 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Bij: herwaarderingen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: terugname geheel afgeschreven activa Af: desinvesteringen

25.701.255 3.720.838 0 1.857.347 0 188.202 188.202

26.731.563 1.108.599 0 1.976.151 0 144.369 18.387

Boekwaarde per 31 december

27.564.746

25.701.255

Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6. In toelichting 5.1.7 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten. Voor de verstrekte zekerheden wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. De materiele vaste activa De Hondspol zijn in het boekjaar 2012 ondergebracht in de in de specificatie genoemde rubrieken. In de materiële vaste activa is 38,71 hectare grond opgenomen (Kraaiveld) met een boekwaarde van € 1.300.000. Lievegoed heeft, aan de hand van een intern uitgevoerd onderzoek, geconcludeerd dat ultimo 2013 géén sprake is van een duurzame waardevermindering van het vastgoed dat zij in eigendom/huur houdt, waardoor geen impairment is doorgevoerd. Lievegoed anticipeert in haar vastgoedbeleid op de toekomstige ontwikkelingen (ambulantisering) door het gericht afstoten van gebouwen alsmede door het alternatief aanwenden van het vastgoed. De boekwaarde van de panden ultimo 2013 van de panden ligt in lijn met de indicatie van actuele waarden (die zijn gebaseerd op de WOZ-waarden). 3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Melkquota Financiele vaste activa uit immateriele vaste activa

4.040 46.774

7.481 54.183

Totaal financiële vaste activa

50.814

61.664

Toelichting: De financiële vaste activa zijn ontstaan door overheveling van de aanloopkosten uit de immateriële vaste activa. Voor de verstrekte zekerheden wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”.

Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon Zeggenschapsbelangen: Stichting ter bevordering van sociale huisvesting

Kernactiviteit

Verschaft kapitaal

Bemiddeling bij handel, huur of verhuur van onroerend goed

0 Pagina

Kapitaalbelang (in %)

Eigen vermogen €

Resultaat €

100%

0

13.184

18

Stichting Lievegoed

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 4. Voorraden De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Overige voorraad

313.049

264.248

Totaal voorraden

313.049

264.248

De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Onderhanden Werk af: voorschotten DBC's zorgverzekeraars

5.130.000 3.530.808 1.599.192

4.434.692 3.736.028 698.664

De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Vorderingen op debiteuren (incl. DBC debiteuren) Nog te factureren Vordering inzake onderfinanciering DBC's 2012 Overige vorderingen: - diversen - Rekening courant bewoners - Rekening courant SBSH - Vereveningsfonds - Doorloop DBC's (partje B) Vooruitbetaalde bedragen: - huur - overig Nog te ontvangen bedragen: - overig - BTW Overige overlopende activa: - Fietsenplan

1.216.012 2.728.167 0

1.546.158 3.630.505 572.947

0 0 7.945 75.142 206.537

0 1.307 18.703 0 0

0 115.364

0 130.692

48.594 33.600

45.718 13.356

14.961

18.107

Totaal vorderingen en overlopende activa

4.446.322

5.977.493

5. Onderhanden Werk DBC's

6. Vorderingen en overlopende activa

Toelichting: De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 285.765 (2012 - € 276.808) Met uitzondering van het fietsenplan zijn de vorderingen kortlopend. 7. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot

Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december

2012 € 464.484

2013 € 0

totaal € 464.484

0 2.382 -466.866 -464.484

301.001 0 0 301.001

301.001 2.382 -466.866 -163.483

0

301.001

301.001

c

a

Stadium van vaststelling (per erkenning): a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa Specificatie financieringsverschil in het boekjaar

2013 €

Wettelijk budget aanvaardbare kosten Af: ontvangen voorschotten Totaal financieringsverschil

21.151.737 20.850.736 301.001 Pagina

19

Stichting Lievegoed

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA

8. Effecten De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Effectenportefeuille

3.330

3.330

Totaal effecten

3.330

3.330

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Bankrekeningen Kassen Liquide middelen onderweg

413.054 16.544 3.782

6.387.099 24.167 2.122

Totaal liquide middelen

433.380

6.413.388

Toelichting: De effecten staan ter vrije beschikking.

9. Liquide middelen De specificatie is als volgt:

Toelichting: De liquide middelen staan ter vrije beschikking.

Pagina

20

Stichting Lievegoed

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 10. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen

205.765 3.996.663 947.376

205.765 3.796.412 947.376

Totaal eigen vermogen

5.149.804

4.949.553

Kapitaal Saldo per 1-jan-2013 €

Resultaatbestemming €

Overige mutaties €

Saldo per 31-dec-2013 €

205.765

0

0

205.765

205.765

0

0

205.765

Saldo per 1-jan-2013 € 3.282.579

Resultaatbestemming € 200.251

Overige mutaties € 0

Saldo per 31-dec-2013 € 3.482.830

75.000 438.833

0 0

0 0

75.000 438.833

3.796.412

200.251

0

3.996.663

Saldo per 1-jan-2013 € 589.700

Resultaatbestemming € 0

Overige mutaties € 0

Saldo per 31-dec-2013 € 589.700

Bestemmingsreserves Landbouw en Zorg (Beukenhof) Reorganisatie (Beukenhof) Overige bestemmingsreserves

53.250 45.000 259.426

0 0 0

0 0 0

53.250 45.000 259.426

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

947.376

0

0

947.376

Saldo per 1-jan-2013 €

Dotatie

Onttrekking

€

€

Saldo per 31-dec-2013 €

Groot onderhoud algemeen Voorziening voor jubileumverplichtingen Voorziening belastingplicht Voorziening reorganisatie

0 163.614 37.007 0

0 0 0 0

0 1.323 0 0

0 162.291 37.007 0

Totaal voorzieningen

200.621

0

1.323

199.298

Het verloop is als volgt weer te geven:

Kapitaal

Collectief gefinancierd gebonden vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Reserve aanvaardbare kosten: Bestemmingsreserves: Eigen risico ziekteverzuim Afschrijvingen instandhoudingsinvesteringen

Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Algemene reserves

11. Voorzieningen Het verloop is als volgt weer te geven:

Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2013 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

0 154.723 44.575

Pagina

21

Stichting Lievegoed

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 12. Langlopende schulden De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Schulden aan kredietinstellingen

17.747.692

14.695.107

Totaal langlopende schulden

17.747.692

14.695.107

2013 €

2012 €

Bij: Nieuwe leningen Af: vervroegde aflossingen Af: aflossingen

15.440.344 0 15.440.344 5.547.981 0 2.118.218

8.661.929 22.688 8.684.617 7.500.000 177.655 566.618

Stand per 31 december

18.870.107

15.440.344

1.122.415

745.237

Stand langlopende schulden per 31 december

17.747.692

14.695.107

Herrubricering langlopende leningen naar kortlopende verplichtingen

12.930.119

0

4.817.573

14.695.107

1.122.415 17.747.692 13.185.282

745.237 14.695.107 11.493.671

Het verloop is als volgt weer te geven:

Stand per 1 januari Leningen De Hondspol

Af: aflossingsverplichting komend boekjaar

Stand langlopende schulden per 31 december

Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd (inclusief de langlopende leningen die onder de kortlopende verplichtingen zijn gerubriceerd): Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

Toelichting: Als gevolg van de in de waarderingsgrondslagen toegelichte 'breach' van de bankconvenanten zijn de langlopende leningen die zijn verstrekt door de ING Bank en Triodos Bank gepresenteerd onder de kortlopende verplichtingen. Dit aangezien de beide hiervoor genoemde financiers formeel de door hen verstrekte kredieten kunnen opeisen. De door de Bank Nederlandse Gemeenten verstrekte leningen zijn, gelet op de door het WFZ verstrekte borging, ultimo 2013 onder de post langlopende leningen verantwoord. Met de banken vindt constructief en positief overleg plaats op grond waarvan de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed de bevestiging heeft dat de kredietfaciliteit niet eenzijdig zal worden opgezegd of zodanig zal worden verlaagd dat Stichting Lievegoed niet aan haar financiële verplichtingen zou kunnen voldoen. Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. Voor de verstrekte zekerheden t.a.v. opgenomen leningen wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.

Pagina

22

Stichting Lievegoed 5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 13. Kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Schulden aan kredietinstellingen Herrubricering langlopende leningen naar kortlopende verplichtingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld- en dagen Nog te verrekenen DBC-posten Schuld inzake overfinanciering 2008 Schuld inzake overfinanciering 2009 Schuld inzake overfinanciering 2011 Schuld inzake overfinanciering 2012 Rekening courant De Hondspol BV Integratiekosten De Hondspol Rekening courant bewoners Vooruitontvangen Nog te betalen posten Nog te betalen posten De Hondspol

3.610.812 12.930.119 1.650.847 1.122.415 895.097 543.283 72.566 1.086.004 960.335 0 0 930.066 -572.947 0 0 3.543 74.218 1.238.801 0

5.644.843 0 1.189.504 745.236 962.604 314.573 63.946 1.180.698 0 510.133 6.749 7.840.721 0 0 0 0 0 1.280.238 0

Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

24.545.159

19.739.245

Toelichting: Voor de post 'herrubricering langlopende leningen naar kortlopende verplichtingen' wordt verwezen naar de toelichting onder punt 12 van de langlopende schulden. De kredietfaciliteit in rekening-courant bij ING Bank N.V. bedraagt per 31 december 2013 EUR 2,0 miljoen (2012: EUR 2,0 miljoen) en de rente EURIBOR plus 1,8%. Dit krediet staat voor een bedrag van EUR 332.860 niet ter vrije beschikking. Dit betreft gelden waarvoor de bank garanties heeft afgegeven. Daarnaast is er een krediet afgegeven door de Rabobank groot EUR 2,2 miljoen (2012: EUR 2,7 miljoen) met een rente van EURIBOR plus 0,6%. Voor de verstrekte zekerheden t.a.v. de verstrekte kredieten wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. Alle kortlopende schulden zijn kortdurend van aard. 14. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor tweedelijns curatieve geestelijke gezondheidszorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 11 december 2012, MC-U-3145881, op grond van artikel 7 van de Wet marktordening gezondheidszorg, inzake het macrobeheersinstrument voor tweedelijns geneeskundige geestelijke gezondheidszorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, dat afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling gebeurt door de Minister van VWS, nadat de (eventuele) overschrijding van het mbiomzetplafond uiterlijk vóór 1 juli 2015 is gecommuniceerd. Voor 2013 is het mbi-omzetplafond voor de gespecialiseerde GGZ door de NZa vastgesteld op € 4.050 miljoen (prijsniveau 2012). Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 is nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2013. Stichting Lievegoed kan daarom geen betrouwbare inschatting maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting. Daarom is deze mogelijke verplichting niet verwerkt in de balans per 31 december 2013, maar toegelicht als niet uit de balans blijkende verplichting. Meerjarige financiële verplichtingen De volgende verplichtingen zijn aangegaan voor het jaar 2014 per 31 december 2013 - huren ten bedrage van totaal € 2.248.711 - erfpacht ten bedrage van totaal € 92.707 - leaseverplichtingen ten bedrage van totaal € 115.000 Obligoverplichting In verband met de deelname aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) heeft Stichting Lievegoed een niet in de balans opgenomen obligoverplichting. Deze verplichting houdt in dat, wanneer het WFZ op haar garantieverplichtingen wordt aangesproken en haar vermogen zou onvoldoende blijken te zijn om aan deze verplichtingen te voldoen, Stichting Lievegoed een renteloze lening van maximaal 3% (zijnde € 151.000) van de geborgde leningen aan het WFZ moet verstrekken. De aan het WFZ verstrekte zekerheden luiden als volgt: - Overeenkomst gedeelde zekerheden op WFZ-activa; - Overeenkomst van hoofdelijk schuldenaarschap tevens pandakte; - Postieve/negatieve hypotheekverklaring (art. 16 & 17 Regelement van Deelneming Stichting WFZ) Pagina

23

Stichting Lievegoed

5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA Kredietovereenkomsten Stichting Lievegoed heeft ten behoeve van haar exploitatie de volgende kredietovereenkomsten: 1: Rekening courant faciliteit bij de ING Bank N.V. maximaal € 2.000.000 (onder aftrek van de hieronder vermelde aan derden verstrekte bankgaranties). Ultimo 2013 is € 1,4 mln van deze faciliteit benut. 2: Rekening courant faciliteit bij de Rabobank van € 2.200.000 (ultimo 2013). Met de Rabobank is overeengekomen dat jaarlijks € 400.000 van deze faciliteit wordt afgelost. De aan de ING verstrekte zekerheden luiden (voor zowel het RC-krediet als de door hen verstrekte langlopende leningen): - Negatieve plegde: Lievegoed verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van de bank. - Pari passu-verklaring: Lievegoed verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan ING Bank, namelijk indien en zodra Lievegoed zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geldgevers; - Cross default verklaring: leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichtingen aan andere geldgevers niet nakomt. - Verpanding van de bedrijfsuitrusting, voorraden en boekvorderingen (1e pandrecht). - rechten van hypotheek van in totaal € 15.681.000 (in eerste, tweede en derde rang) op de onroerende goederen van Stichting Lievegoed - rechten van hypotheek van in totaal € 9.722.310, gezamenlijk met de Staat der Nederlanden, (in eerste rang) op de onroerende goederen van Stichting Lievegoed De aan de Rabobank verstrekte zekerheden luiden: - Pari passu-verklaring: Lievegoed verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan Rabobank, namelijk indien en zodra Lievegoed zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geldgevers; - Positieve/Negatieve plegde: Lievegoed verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van de bank. - rechten van hypotheek van in totaal € 2.700.000 (in tweede rang) op de onroerende goederen van Stichting Lievegoed De aan de Triodos Bank verstrekte zekerheden luiden (voor de door hen verstrekte langlopende leningen): - Verpanding inventaris, vorderingen en voorraden (inclusief de verpanding van de fusiepartij De Hondspol) - (stille) verpanding inventaris, vorderingen en voorraden (inclusief de verpanding van de fusiepartij De Hondspol) - Hypothecaire inschrijvingen van in totaal € 5.700.000 (in eerste rang) op de onroerende goederen van Stichting Lievegoed Bankgaranties Per 31 december zijn volgende bankgaranties actueel: - DeltaLloyd Vastgoed inzake huur - DeltaLloyd Vastgoed inzake huur - Dijkhuis Vastgoedmanagement inzake huur - Dijkhuis Vastgoedmanagement inzake huur - Delva20 BV inzake huur - Seijdeko inzake huur - Stichting Haag Wonen Totaal bankgaranties

€ € € € € € €

19.461 212.930 7.742 17.512 34.034 10.891 30.290 332.860

Financiële Instrumenten Algemeen Stichting Lievegoed maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Stichting Lievegoed handelt niet in financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het markt- en kredietrisico bij elke tegenpartij te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan Lievegoed verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico’s. Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn geconcentreerd bij enkele zorgverzekeraars. Renterisico en kasstroomrisico De instelling is voor een deel kort gefinancierd. Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van de opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is er sprake van een vast rentepercentage gedurende de rentevaste periode. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. De instelling heeft als beleid om geen afgeleide financiële instumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. Ten aanzien van de reëele waarde van de in de balans opgenomen langlopende leningen wordt opgemerkt dat deze naar verwachting zal lager ligt dan de boekwaarde eind 2013 als gevolg van de lagere risico-opslagen die door externe financiers ten tijde van het afsluiten van deze leningen zijn gehanteerd.

Pagina

24

Stichting Lievegoed

5.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.6.1 WTZi-vergunningplichtige materiele vaste activa

Grond

Gebouwen

€

Terreinvoorzieningen €

€

Semi perm. gebouwen €

Verbouwingen €

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

646.432 0

Boekwaarde per 1 januari 2013

13.303 10.853

11.178.505 3.394.069

0 0

4.794.959 2.980.546

216.870 158.455

646.432

2.450

7.784.436

0

1.814.413

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - herallocatie afschrijvingen - afschrijvingen

0 0 0 0

0 0 0 666

0 0 0 353.252

0 0 0 0

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

0 0

0 0

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

0 0 0

0 0 0

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

0

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

Subtotaal vergunning €

Totaal

0 0

16.850.069 6.543.923

39.297.104 13.595.849

58.415

0

10.306.146

25.701.255

0 714.735 0 239.697

0 0 0 14.233

1.490.924 0 0 0

3.720.838 0 0 1.857.347

0 0

0 0

0 0

0 0

1.490.924 714.735 0 607.848 0 0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

-666

-353.252

0

475.038

-14.233

1.490.924

1.597.811

1.863.491

646.432 0

13.303 11.519

11.178.505 3.747.321

0 0

5.509.694 3.220.243

216.870 172.688

1.490.924 0

19.055.728 7.151.771

42.829.740 15.264.994

646.432

1.784

7.431.184

0

2.289.451

44.182

1.490.924

11.903.957

27.564.746

0,0%

2%/5%

2%/5%

5,0%

5,0%

5%/10%

0,0%

Pagina

25

Installaties Onderhanden Projecten € €

€

188.202 188.202

Stichting Lievegoed

5.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.6.2 WTZi-instandhouding materiele activa Subtotaal instandhoudings activa

Trekkingsrechten

Onderhanden Projecten

Subtotaal

Instandhouding

Onderhanden Projecten

Subtotaal

€

€

€

€

€

€

€

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

3.656.832 654.177

0 0

3.656.832 654.177

2.668.310 1.693.251

285.367 0

2.953.677 1.693.251

6.610.509 2.347.428

Boekwaarde per 1 januari 2013

3.002.655

0

3.002.655

975.059

285.367

1.260.426

4.263.081

0 0 145.022

0 0 0 0

0 145.022

391.861 293.112

2.098.141 -1.106.596 0

2.098.141 -714.735 293.112

2.098.141 -714.735 438.134

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

0 0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

-145.022

0

-145.022

98.749

3.204.737

1.090.294

945.272

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

3.656.832 799.199

0 0

3.656.832 799.199

3.060.171 1.986.363

1.276.912 0

4.337.083 1.986.363

7.993.915 2.785.562

Boekwaarde per 31 december 2013

2.857.633

0

2.857.633

1.073.808

1.276.912

2.350.720

5.208.353

5,0%

0,0%

10,0%

0,0%

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

Afschrijvingspercentage

Pagina

26

Stichting Lievegoed

5.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.6.3 WMG-gefinancierde vaste activa

€

Vervoermiddelen €

Automatisering €

Subtotaal WMG €

117.946 20.896

1.669.562 1.119.250

44.186 29.227

1.024.656 524.199

2.856.350 1.693.572

97.050

550.312

14.959

500.457

1.162.778

0 0 0 4.591

46.435 0 0 141.166

0 0 0 8.084

7.044 0 0 263.636

53.479 0 0 417.477

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

187.296 187.296

0 0

906 906

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

188.202 188.202 0 0 0 0 0

-4.591

-94.731

-8.084

-256.592

-363.998

117.946 25.487

1.528.701 1.073.120

44.186 37.311

1.030.794 786.929

2.721.627 1.922.847

92.459

455.581

6.875

243.865

798.780

5,0%

10,0%

20,0%

20%/33,3%

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2013 Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - herallocatie afschrijvingen - afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

Gebouwen

Inventaris

€

Pagina

27

Stichting Lievegoed

5.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.6.4 Niet WTZi/WMG gefinancierde materiele vaste activa

€

Vervoermiddelen €

Automatisering €

Onderhanden Projecten €

Subtotaal Niet WTZi/WMO €

743.095 461.434

234.167 127.383

17.000 14.300

4.175 2.506

0 0

12.980.176 3.010.926

1.519.196

281.661

106.784

2.700

1.669

0

9.969.250

0 0 0 201.446

0 0 0 80.238

0 0 -4.596 66.453

78.294 0 4.596 29.715

0 0 0 1.750

0 0 0 835

0 0 0 0

78.294 0 0 393.888

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

-1.213

-12.238

-201.446

-80.238

-61.857

43.983

-1.750

-835

0

-315.594

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

2.274.153 38.893

197.659 112.574

7.504.724 1.982.726

2.005.203 566.245

743.095 523.291

312.461 161.694

17.000 16.050

4.175 3.341

0 0

13.058.470 3.404.814

Boekwaarde per 31 december 2013

2.235.260

85.085

5.521.998

1.438.958

219.804

150.767

950

834

0

9.653.656

0%2%

5,0%

2,0%

5,0%

5%/10%/20%

10,0%

20,0%

20,0%

0,0%

Grond/ erfpacht €

Terreinvoorzieningen €

Gebouwen

Verbouwingen

Installaties

Inventaris

€

€

€

Stand per 1 januari 2013 - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen

2.274.153 37.680

197.659 100.336

7.504.724 1.781.280

2.005.203 486.007

Boekwaarde per 1 januari 2013

2.236.473

97.323

5.723.444

0 0 0 1.213

0 0 0 12.238

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - herallocatie afschrijvingen - afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

Afschrijvingspercentage

Pagina

28

Stichting Lievegoed

GECONSOLIDEERDE SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN EN GEREED GEKOMEN PROJECTEN 5.1.7.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD) Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving

Investeringen

WTZi-type

Klencke

instandhouding

Ravenswoud

instandhouding

Hoeve Kraaiveld

vergunning

t/m 2012 €

Totaal

2013 € 534.385 742.527 1.490.924

0

Goedkeuringen

t/m 2013 ondergereed handen € € 534.385 742.527 1.490.924

2.767.836

0

Nominaal Indexering bedrag WTZi WTZi € €

Aangepaste goedkeuring €

2014 2014 2014

2.767.836

0

0

0

5.1.7.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREEDGEKOMEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD) Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving

Investeringen WTZi-type

Activapost

Renovatie kliniek

instandhoudinginstandhouding

Herhuisvesting Marjatta

vergunning

W-install Witte Hull

instandhoudinginstandhouding

Kockengen

instandhoudinginstandhouding

verbouwingen

Totaal

WTZi € 197.064 714.735 18.779 176.018

1.106.596

Pagina

29

WMG €

Overige €

0

Toekomstige lasten Afschrijving WTZi Rentekosten € € 19.706 9.853 35.736 35.737 1.878 939 17.602 8.801

Totaal €

0

Jaar van oplevering

0

74.922

55.330

Stichting Lievegoed

BIJLAGE 5.1.8 Geconsolideerd overzicht langlopende schulden ultimo 2013

Leninggever

Datum

Hoofdsom

Totale looptijd

Soort lening

€ ING Bank 1-feb-94 ING Bank 1-mrt-96 ING Bank 1-jan-06 ING Bank 1-apr-13 ING Bank 1-mei-12 BNG 16-okt-98 BNG 15-jul-02 Triodosbank 9-feb-09 Triodos Groenfonds 9-feb-09 Triodosbank 30-jun-00 Triodosbank 30-jun-07 Triodosbank 1-jan-04 Triodosbank 1-jan-98 Triodosbank 1-jun-98 Triodosbank 1-jan-05 Triodosbank 1-apr-06 TriodosGroenfnds (B) 1-dec-13 Triodosbank (A) 1-dec-13 Van Beuningen 1-jan-12 Totaal

544.536 499.158 1.500.000 3.000.000 7.500.000 4.585.391 4.220.156 378.043 143.895 245.041 171.000 300.000 363.024 340.335 70.000 106.000 1.147.981 1.400.000 22.689

Werke- Restschuld lijke- 31 december rente 2012 €

% 20 40 20 10 10 40 40 25 25 25 25 10 20 22 30 25 6 15 onb

hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair onderhands hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair onderhands

4,80% 4,00% 4,11% 3,60% 2,65% 4,80% 0,80% 3,21% 3,95% 2,71% 3,95% 2,76% 4,75% 3,04% 3,90% 4,65% 3,65% 2,85% 0,00%

34.033 140.767 618.387 0 7.312.500 2.757.313 2.509.732 332.677 143.895 245.041 171.000 300.000 363.024 340.335 70.000 78.950 0 0 22.689 15.440.343

Pagina

Nieuwe leningen € 0 0 0 3.000.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.147.981 1.400.000 0 5.547.981

30

Aflossing in 2013

Restschuld 31 december 2013

Restschuld over 5 jaar

€

€

€

27.227 12.479 75.000 225.000 375.000 130.577 105.504 15.122 0 0 0 300.000 363.024 340.335 70.000 78.950 0 0 0 2.118.218

6.806 128.288 543.387 2.775.000 6.937.500 2.626.736 2.404.228 317.555 143.895 245.041 171.000 0 0 0 0 0 1.147.981 1.400.000 22.689 18.870.106

0 65.893 168.387 1.275.000 5.062.500 1.973.850 1.876.708 241.945 143.895 245.041 171.000 0 0 0 0 0 869.396 1.091.667 0 13.185.282

Resterende looptijd in jaren eind 2013

Aflossingswijze

Aflossing 2014

Gestelde zekerheden

€ 1 10 12 9 8 25 23 21 21 21 21 0 0 0 0 0 6 15 1

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair ineens ineens ineens ineens ineens ineens ineens lineair lineair lineair ineens

6.806 12.479 75.000 300.000 375.000 130.577 105.504 15.122 0 0 0 0 0 0 0 0 55.677 46.250 0 1.122.415

hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand onderhands WFZ WFZ hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand onderhands

Stichting Lievegoed

5.1.9. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 15. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten €

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar

€

34.419.677

Af: DBC

2012 €

34.105.336

-13.444.293

Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten

2013 €

-285.924 0 0 282.243

354.960 0 0 18.412

282.243

18.412

Uitbreiding erkenning en toelating:

0

0

Beleidsmaatregelen overheid: - generieke budgetkortingen GGZ

0

-5.586

Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige

69.845 24.661 85.528

-55.394 -15.810 -89.006 180.034

Overige mutaties: - overige mutaties (CCE gelden)

0

Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten

Pagina

-160.210 106.765

0

106.765

21.151.737

34.419.677

2.382

4.906

21.154.119

34.424.583

31

Stichting Lievegoed

5.1.9. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 16. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten Mutatie onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten

12.098.604 695.308

0 0

Totaal

12.793.912

0

2013 €

2012 €

Opbrengsten therapeutische bedrijfsactiviteiten Persoonsgebonden- en volgende budgetten Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties

8.446 547.829 126.654

92.779 539.132 75.835

Totaal

682.929

707.746

2013 €

2012 €

168.063

167.972

17. Toelichting niet-gebudgetteerde zorgprestaties (exclusief DBC's / DBC-zorgproducten) De specificatie is als volgt:

18. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt:

Overige dienstverlening: Doorberekende kosten Overige subsdies: Subsidies Overige opbrengsten: Overige opbrengsten

73.007

82.579

1.204.109

1.029.670

Totaal

1.445.179

1.280.221

Pagina

32

Stichting Lievegoed

5.1.9. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 19. Personeelskosten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten Subtotaal

16.500.627 2.491.470 1.428.274 1.226.264 21.646.635

16.885.735 2.429.679 1.420.379 1.207.652 21.943.445

1.248.363

840.090

31.795 192.397

48.921 185.965

22.670.806

22.548.649

Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in FTE's) per segment: - Stichting Lievegoed - Bedrijven BV

399 1

410 1

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden

400

411

Personeel niet in loondienst Af: overige vergoedingen Af: ontvangen ziekengelden

Totaal personeelskosten

Toelichting: De pensioenregeling van de medewerkers is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). Deze pensioenregeling betreft een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Indexatie (aanpassing met prijsstijging) van de toegekende aanspraken en rechten vindt uitsluitend plaats indien en voor zover de middelen van het pensioenfonds daartoe ruimte laten en het pensioenfonds daartoe heeft besloten. Indien de omstandigheden bij het pensioenfonds daar aanleiding toe geven, kan het bestuur besluiten tot het korten van aanspraken. De pensioenregeling wordt volgens de Pensioenwet gekarakteriseerd als uitkeringsovereenkomst. De belangrijkste afspraken die zijn opgenomen in deze uitvoeringsovereenkomst zijn de volgende: · Indexatie geeft geen aanleiding tot premieaanpassingen. · Er vindt geen premiereductie of -terugstorting plaats. · Bij onderdekking kan een extra premieopslag van maximaal 2,5% worden toegepast door het fonds. De dekkingsgraad van het fonds per balansdatum was 109% (bron: www.pfzw.nl). De minimaal vereiste dekkingsgraad volgens DNB is 104,3%. De aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betalen premie wordt als last in de winst- en verliesrekening verantwoord en, voor zover de aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Orbis heeft geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het voldoen van toekomstig hogere premiebijdragen. Om deze reden worden de op een periode betrekking hebbende premiebijdragen in die periode ten laste van het resultaat gebracht.

20. Afschrijvingen immateriele en materiele vaste activa De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

607.848 7.409

724.078 7.409

Overige afschrijvingen: - financiele vaste activa - materiële vaste activa - materiële vaste activa Bedrijven B.V.

0 1.221.274 31.666

0 1.137.412 50.589

Totaal afschrijvingen

1.868.197

1.919.488

Nacalculeerbare afschrijvingen: - materiële vaste activa - financiële vaste activa

Pagina

33

Stichting Lievegoed

5.1.9. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN

Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - verloopoverzichten materiele vaste activa

2013 €

Totaal afschrijvingslasten resultatenrekening waarvan nacalculeerbare afschrijvingen

1.868.197 615.257

In het externe budget verwerkte vergoeding voor nacalculeerbare afschrijvingslasten: - WTZi-vergunningplichtige vaste activa - WTZi-meldingsplichtige vaste activa - WMG-gefinancierde vaste activa - Niet WTZi/WMG gefinancierde materiele activa Totaal afschrijvingen volgens mutatie-overzichten

615.257 438.134 417.477 397.329 1.868.197

Totaal afschrijvingen resultatenrekening

1.868.197

Aanschafwaarde desbetreffende vaste activa Cumulatieve afschrijvingslasten desbetreffende vaste activa Cumulatieve vergoedingen voor nacalculeerbare afschrijvingslasten desbetreffende vaste activa

43.002.570 15.391.050 7.277.827

21. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

2.873.999 3.244.498 933.625 609.338 418.524 1.876.765 8.677 678.620

2.834.935 2.595.246 810.884 640.370 428.860 1.635.665 30.000 639.227

10.644.046

9.615.187

2013 €

2012 €

Rentebaten Resultaat deelnemingen Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten Subtotaal financiële baten

0 0 0 0 0

24 0 0 0 24

Rentelasten Resultaat deelnemingen Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Overige financiële lasten Subtotaal financiële lasten

-692.839 0 0 0 -692.839

-642.076 0 0 0 -642.076

Totaal financiële baten en lasten

-692.839

-642.052

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoudskosten Energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen Kostprijs van de omzet Bedrijven BV Totaal overige bedrijfskosten

22. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:

Pagina

34

Stichting Lievegoed

5.1.9 ENKELVOUDIGE JAARREKENING

Stichting Lievegoed

5.1.10 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-13 €

31-dec-12 €

2 3

27.410.829 46.774 27.457.603

25.593.967 54.183 25.648.150

4 5 6 7 8 9

0 1.599.192 5.181.968 301.001 3.330 94.591 7.180.082

0 698.664 6.538.676 464.484 3.330 6.164.880 13.870.034

34.637.685

39.518.184

31-dec-13 €

31-dec-12 €

205.765 3.996.663 947.376 5.149.804

205.765 3.796.412 947.376 4.949.553

ACTIVA

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk DBC's Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Effecten Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa

Ref. PASSIVA

Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

10

Voorzieningen

11

199.298

200.621

Langlopende schulden

12

4.817.573

14.695.107

Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Kortlopende schulden en overlopende passiva

6 13

0 24.471.010

0 19.672.903

34.637.685

39.518.184

Totaal passiva

Pagina

35

Stichting Lievegoed

5.1.11 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013

Ref.

2013 €

2012 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten

15

21.154.119

34.424.583

Omzet DBC's / DBC-zorgproducten

16

12.793.912

0

Niet-gebudgetteerde zorgprestaties

17

682.929

707.746

Overige bedrijfsopbrengsten

18

628.151

537.924

35.259.111

35.670.253

Som der bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten

19

22.056.876

22.137.864

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

20

1.833.091

1.868.898

Overige bedrijfskosten

21

9.772.533

8.880.803

Som der bedrijfslasten

33.662.500

32.887.565

BEDRIJFSRESULTAAT

1.596.611

2.782.688

-666.719

-632.628

929.892

2.150.060

-729.641

-462.886

200.251

1.687.174

2013 €

2012 €

200.251

1.687.174

200.251

1.687.174

Financiële baten en lasten

22

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Resultaten Bedrijven BV RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld:

Toevoeging/(onttrekking): Collectief gefinancierd gebonden vermogen

Pagina

36

Stichting Lievegoed

5.1.12 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2013 van Stichting Lievegoed. Voor zover posten uit de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. Deelnemingen in groepsmaatschappijen In de enkelvoudige balans worden deelnemingen in groepsmaatschappijen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Zie voor een uitwerking hiervan de grondslagen voor financiële vaste activa in de geconsolideerde jaarrekening. Resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de onderneming in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.

Pagina

37

Stichting Lievegoed

5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Grond Terreinvoorzieningen Gebouwen Semi permanente gebouwen Verbouwingen Installaties Onderhanden projecten Trekkingsrechten Instandhouding Inventaris Vervoermiddelen Automatisering

2.881.692 84.669 13.045.641 0 3.728.409 263.986 2.767.836 2.857.633 1.073.808 455.581 6.875 244.699

2.882.905 97.373 13.604.930 0 3.333.609 344.672 285.367 3.002.655 975.059 550.312 14.959 502.126

Totaal materiële vaste activa

27.410.829

25.593.967

2013 €

2012 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Bij: overname vaste activa Hondspol BV Bij: herwaarderingen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: terugname geheel afgeschreven activa Af: desinvesteringen

25.593.967 3.642.544 0 0 1.825.682 0 188.202 188.202

24.414.591 1.014.898 2.263.419 0 1.937.074 0 90.816 71.051

Boekwaarde per 31 december

27.410.829

25.593.967

Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.14. In toelichting 5.1.15 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten. Voor de verstrekte zekerheden wordt verwezen naar onderdeel 14 van de toelichting op de geconsolideerde balans “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. De boekwaarde van de panden ultimo 2013 van de panden ligt in lijn met de indicatie van actuele waarden (die zijn gebaseerd op de WOZ-waarden). 3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Langlopende vordering De Hondspol Overige effecten Financiele vaste activa uit immateriele vaste activa Financiele vaste activa Bedrijven BV Af: resultaat Bedrijven BV

0 0 46.774 0 0

0 0 54.183 395.596 -395.596

Totaal financiële vaste activa

46.774

54.183

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: € Boekwaarde per 1 januari 2013

54.183

Af: Afschrijving immateriele activa

7.409

Boekwaarde per 31 december 2013

46.774

Toelichting: De financiële vaste activa zijn ontstaan door overheveling van de aanloopkosten uit de immateriële vaste activa. Voor de verstrekte zekerheden wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. Pagina

38

Stichting Lievegoed

5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon

Kapitaalbelang (in %)

Eigen vermogen €

Resultaat €

18.000

100%

-796.931

-729.641

0

0%

0

13.184

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Overige voorraad

0

0

Totaal voorraden

0

0

De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Onderhanden Werk af: Voorschotten DBC's zorgverzekeraars

5.130.000 3.530.808 1.599.192

4.434.692 3.736.028 698.664

De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Vorderingen op debiteuren (incl. DBC debiteuren) Nog te factureren Vordering inzake onderfinanciering DBC's 2012 Overige vorderingen: - Rekening courant bewoners - Rekening courant Bedrijven BV - Rekening courant SBSH - Vereveningsfonds - Doorloop DBC's (partje B) Vooruitbetaalde bedragen: - huur - overig Nog te ontvangen bedragen: - overig Overige overlopende activa: - Fietsenplan

1.192.719 2.728.167 0

1.418.988 3.630.505 572.947

0 832.074 7.945 75.141 206.537

1.307 721.309 18.703 0 0

0 115.364

0 130.692

9.060

26.118

14.961

18.107

Totaal vorderingen en overlopende activa

5.181.968

6.538.676

Zeggenschapsbelangen: Lievegoed Bedrijven BV Stichting ter bevordering van sociale huisvesting

Kernactiviteit

Verschaft kapitaal

Zorgboerderijen Bemiddeling bij handel, huur of verhuur van

4. Voorraden De specificatie is als volgt:

5. Onderhanden Werk DBC's

6. Vorderingen en overlopende activa

Toelichting: De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 285.765 (2012 - € 276.808) Op de Rekening courant bedrijven BV is ultimo 2013 een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht ad € 796.931 (zijnde het negatieve vermogen van Lievegoed Bedrijven BV ultimo 2013 (2012: € 67.290) Met uitzondering van het fietsenplan zijn de vorderingen kortlopend.

Pagina

39

Stichting Lievegoed

5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA

7. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot

Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december

2012 €

2013 €

totaal €

464.484

0

464.484

0 2.382 -464.484

301.001 0 301.001

301.001 2.382 -163.483

0

301.001

301.001

c

a

Stadium van vaststelling (per erkenning):

a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa Specificatie financieringsverschil in het boekjaar

2013 €

Wettelijk budget aanvaardbare kosten Af: ontvangen voorschotten

21.151.737 20.850.736

Totaal financieringsverschil

301.001

8. Effecten De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Effectenporteferuille

3.330

3.330

Totaal effecten

3.330

3.330

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Bankrekeningen Kassen Liquide middelen onderweg

80.135 10.674 3.782

6.150.130 12.628 2.122

Totaal liquide middelen

94.591

6.164.880

Toelichting: De effecten staan ter vrije beschikking.

9. Liquide middelen De specificatie is als volgt:

Toelichting: De liquide middelen staan ter vrije beschikking.

Pagina

40

Stichting Lievegoed

5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 10. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen

205.765 3.996.663 947.376

205.765 3.796.412 947.376

Totaal eigen vermogen

5.149.804

4.949.553

Kapitaal Saldo per 1-jan-2013 €

Resultaatbestemming €

Overige mutaties €

Saldo per 31-dec-2013 €

205.765

0

0

205.765

205.765

0

0

205.765

Saldo per 1-jan-2013 € 3.282.579

Resultaatbestemming € 200.251

Overige mutaties € 0

Saldo per 31-dec-2013 € 3.482.830

75.000 438.833

0 0

0 0

75.000 438.833

3.796.412

200.251

0

3.996.663

Saldo per 1-jan-2013 € 589.700

Resultaatbestemming € 0

Overige mutaties € 0

Saldo per 31-dec-2013 € 589.700

Bestemmingsreserves Landbouw en Zorg (Beukenhof) Reorganisatie (Beukenhof) Overige bestemmingsreserves

53.250 45.000 259.426

0 0 0 0

0 0 0 0

53.250 45.000 259.426

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

947.376

0

0

947.376

31-dec-2013 €

31-dec-2012 €

Eigen vermogen volgens geconsolideerde balans

5.149.804

4.949.553

Eigen vermogen volgens enkelvoudige balans

5.149.804

4.949.553

200.251

1.687.174

0 0

0 0

0

0

200.251

1.687.174

Het verloop is als volgt weer te geven:

Kapitaal

Collectief gefinancierd gebonden vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Reserve aanvaardbare kosten: Bestemmingsreserves: Eigen risico ziekteverzuim Afschrijvingen instandhoudingsinvesteringen

Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Algemene reserves

Aansluiting eigen vermogen en resultaat volgens geconsolideerde jaarrekening met het eigen vermogen en resultaat volgens enkelvoudige jaarrekening

Geconsolideerd netto-resultaat (na belastingen) toekomend aan de instelling Herwaardering materiële vaste activa Af: Gerealiseerde herwaardering ten laste van het eigen vermogen Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen van de instelling als onderdeel van het groepsvermogen Totaalresultaat van de instelling

Pagina

41

Stichting Lievegoed

5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA

11. Voorzieningen Saldo per 1-jan-2013 €

Dotatie

Onttrekking

€

€

Saldo per 31-dec-2013 €

Groot onderhoud algemeen Voorziening voor jubileumverplichtingen Voorziening belastingplicht Voorziening reorganisatie

0 163.614 37.007 0

0 0 0 0

0 1.323 0 0

0 162.291 37.007 0

Totaal voorzieningen

200.621

0

1.323

199.298

Het verloop is als volgt weer te geven:

Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2013 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

0 154.723 44.575

12. Langlopende schulden De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden

17.747.692 0

14.695.107 0

Totaal langlopende schulden

17.747.692

14.695.107

2013 €

2012 €

Stand per 1 januari Bij: Overgenomen leningen van De Hondspol BV Bij: Nieuwe leningen Af: Vervroegde aflossingen Af: Aflossingen

15.440.344 0 5.547.981 0 2.118.218

7.505.291 1.179.326 7.500.000 177.655 566.618

Stand per 31 december

18.870.107

15.440.344

1.122.415

745.237

Stand langlopende schulden per 31 december

17.747.692

14.695.107

Herrubricering langlopende leningen naar kortlopende verplichtingen

12.930.119

0

4.817.573

14.695.107

Het verloop is als volgt weer te geven:

Af: aflossingsverplichting komend boekjaar

Stand langlopende schulden per 31 december

Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

1.122.415 17.747.692 13.185.282

745.237 14.695.107 11.493.671

Toelichting: Als gevolg van de in de waarderingsgrondslagen toegelichte 'breach' van de bankconvenanten zijn de langlopende leningen die zijn verstrekt door de ING Bank en Triodos Bank gepresenteerd onder de kortlopende verplichtingen. Dit aangezien de beide hiervoor genoemde financiers formeel de door hen verstrekte kredieten kunnen opeisen. De door de Bank Nederlandse Gemeenten verstrekte leningen zijn, gelet op de door het WFZ verstrekte borging, ultimo 2013 onder de post langlopende leningen verantwoord. Met de banken vindt constructief en positief overleg plaats op grond waarvan de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed de bevestiging heeft dat de kredietfaciliteit niet eenzijdig zal worden opgezegd of zodanig zal worden verlaagd dat Stichting Lievegoed niet aan haar financiële verplichtingen zou kunnen voldoen. Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. Voor de verstrekte zekerheden t.a.v. opgenomen leningen wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Pagina

42

Stichting Lievegoed

5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA

13. Kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Schulden aan kredietinstellingen Herrubricering langlopende leningen naar kortlopende verplichtingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld- en dagen Nog te verrekenen DBC-posten Schuld inzake overfinanciering 2008 Schuld inzake overfinanciering 2009 Schuld inzake overfinanciering 2011 Schuld inzake overfinanciering 2012 Rekening courant bewoners Vooruitontvangen Nog te betalen posten

3.610.812 12.930.119 1.547.103 1.122.415 895.097 543.283 72.566 1.086.004 960.335 0 0 930.066 -572.947 3.543 74.218 1.268.396

5.644.843 0 1.152.356 745.236 957.278 314.573 63.946 1.180.698 0 510.133 6.749 7.840.721 0 0 0 1.256.370

Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

24.471.010

19.672.903

Toelichting: De kredietfaciliteit in rekening-courant bij ING Bank N.V. bedraagt per 31 december 2013 EUR 2,0 miljoen (2012: EUR 2,0 miljoen) en de rente EURIBOR plus 1,8%. Dit krediet staat voor een bedrag van EUR 332.860 niet ter vrije beschikking. Dit betreft gelden waarvoor de bank garanties heeft afeggeven. Daarnaast is er een krediet afgegeven door de Rabobank groot EUR 2,2 miljoen (2012: EUR 2,7 miljoen) met een rente van EURIBOR plus 0,6%. Voor de verstrekte zekerheden t.a.v. de verstrekte kredieten wordt verwezen naar onderdeel 14 “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”. Alle kortlopende schulden zijn kortdurend van aard.

14. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Voor de toelichting uit hoofde van de niet uit de balans blijkende verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

Pagina

43

Stichting Lievegoed

5.1.14 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.14.1 WTZi-vergunningplichtige materiele vaste activa

Grond

Gebouwen

€

Terreinvoorzieningen €

Verbouwingen €

Installaties

€

Semi perm. gebouwen €

Subtotaal vergunning €

Totaal

€

Onderhanden Projecten €

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

646.432 0

13.303 10.853

11.178.505 3.394.069

0 0

4.794.959 2.980.546

216.870 158.455

0 0

16.850.069 6.543.923

39.041.937 13.447.970

Boekwaarde per 1 januari 2013

646.432

2.450

7.784.436

0

1.814.413

58.415

0

10.306.146

25.593.967

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - herallocatie afschrijvingen - afschrijvingen

0 0 0 0

0 0 0 666

0 0 0 353.252

0 0 0 0

0 714.735 0 239.697

0 0 0 14.233

1.490.924 0 0 0

3.642.544 0 0 1.825.682

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

1.490.924 714.735 0 607.848 0 0 0 0

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

0

-666

-353.252

0

475.038

-14.233

1.490.924

1.597.811

1.816.862

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

646.432 0

13.303 11.519

11.178.505 3.747.321

0 0

5.509.694 3.220.243

216.870 172.688

1.490.924 0

19.055.728 7.151.771

42.496.279 15.085.450

Boekwaarde per 31 december 2013

646.432

1.784

7.431.184

0

2.289.451

44.182

1.490.924

11.903.957

27.410.829

0,0%

2%/5%

2%/5%

5,0%

5,0%

5%/10%

0,0%

Afschrijvingspercentage

Pagina

44

€

188.202 188.202

Stichting Lievegoed

5.1.14 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.14.2 WTZi-instandhouding materiele activa Subtotaal instandhoudings activa

Trekkingsrechten

Onderhanden Projecten

Subtotaal

Instandhouding

Onderhanden Projecten

Subtotaal

€

€

€

€

€

€

€

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

3.656.832 654.177

0 0

3.656.832 654.177

2.668.310 1.693.251

285.367 0

2.953.677 1.693.251

6.610.509 2.347.428

Boekwaarde per 1 januari 2013

3.002.655

0

3.002.655

975.059

285.367

1.260.426

4.263.081

0 0 145.022

0 0 0 0

0 145.022

0 391.861 293.112

2.098.141 -1.106.596 0

2.098.141 -714.735 293.112

2.098.141 -714.735 438.134

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

0 0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

-145.022

0

-145.022

98.749

991.545

1.090.294

945.272

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

3.656.832 799.199

0 0

3.656.832 799.199

3.060.171 1.986.363

1.276.912 0

4.337.083 1.986.363

7.993.915 2.785.562

Boekwaarde per 31 december 2013

2.857.633

0

2.857.633

1.073.808

1.276.912

2.350.720

5.208.353

5,0%

0,0%

10,0%

0,0%

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

Afschrijvingspercentage

Pagina

45

Stichting Lievegoed

5.1.14 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.14.3 WMG-gefinancierde vaste activa

€

Vervoermiddelen €

Automatisering €

Subtotaal WMG €

117.946 20.896

1.669.562 1.119.250

44.186 29.227

1.024.656 524.199

2.856.350 1.693.572

97.050

550.312

14.959

500.457

1.162.778

0 0 0 4.591

46.435 0 0 141.166

0 0 0 8.084

7.044 0 0 263.636

53.479 0 0 417.477

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

187.296 187.296

0 0

906 906

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

188.202 188.202 0 0 0 0 0

-4.591

-94.731

-8.084

-256.592

-363.998

117.946 25.487

1.528.701 1.073.120

44.186 37.311

1.030.794 786.929

2.721.627 1.922.847

92.459

455.581

6.875

243.865

798.780

5,0%

10,0%

20,0%

20%/33,3%

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2013 Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - herallocatie afschrijvingen - afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

Gebouwen

Inventaris

€

Pagina

46

Stichting Lievegoed

5.1.14 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.14.4 Niet WTZi/WMG gefinancierde materiele vaste activa

€

Vervoermiddelen €

Automatisering €

Onderhanden Projecten €

Subtotaal Niet WTZi/WMO €

743.095 456.838

0 0

0 0

4.175 2.506

0 0

12.725.009 2.863.047

1.519.196

286.257

0

0

1.669

0

9.861.962

0 0 0 201.446

0 0 0 80.238

0 0 0 66.453

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 835

0 0 0 0

0 0 0 362.223

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

-1.213

-12.038

-201.446

-80.238

-66.453

0

0

-835

0

-362.223

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

2.274.153 38.893

193.659 110.774

7.504.724 1.982.726

2.005.203 566.245

743.095 523.291

0 0

0 0

4.175 3.341

0 0

12.725.009 3.225.270

Boekwaarde per 31 december 2013

2.235.260

82.885

5.521.998

1.438.958

219.804

0

0

834

0

9.499.739

0%/2%

5,0%

2,0%

5,0%

5%/10%

10,0%

20,0%

20,0%

0,0%

Grond/ erfpacht €

Terreinvoorzieningen €

Gebouwen

Verbouwingen

Installaties

Inventaris

€

€

€

Stand per 1 januari 2013 - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen

2.274.153 37.680

193.659 98.736

7.504.724 1.781.280

2.005.203 486.007

Boekwaarde per 1 januari 2013

2.236.473

94.923

5.723.444

0 0 0 1.213

0 0 0 12.038

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen

0 0

- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herallocatie investeringen - herallocatie afschrijvingen - afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

Afschrijvingspercentage

Pagina

47

Stichting Lievegoed

5.1.15.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (ENKELVOUDIG) Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving

Investeringen

WTZi-type

Klencke

instandhouding

Ravenswoud

instandhouding

Hoeve Kraaiveld

vergunning

t/m 2012 €

Totaal

2013 € 534.385 742.527 1.490.924

0

Goedkeuringen

t/m 2013 ondergereed handen € € 534.385 742.527 1.490.924

2.767.836

0

Nominaal bedrag WTZi €

Indexering WTZi €

Aangepaste goedkeuring €

2014 2014 2014

2.767.836

0

0

0

5.1.15.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREEDGEKOMEN PROJECTEN (ENKELVOUDIG) Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving

Investeringen WTZi-type

Activapost

Renovatie kliniek

instandhouding

instandhouding

Herhuisvesting Marjatta

vergunning

verbouwingen

W-install Witte Hull

instandhouding

instandhouding

Kockengen

instandhouding

instandhouding

Totaal

WTZi € 197.064 714.735 18.779 176.018

1.106.596

Pagina

48

WMG €

Overige €

0

Toekomstige lasten Afschrij-ving WTZi Rentekosten € € 19.706 9.853 35.736 35.737 1.878 939 17.602 8.801

Totaal €

0

Jaar van oplevering

0

74.922

55.330

Stichting Lievegoed

Stichting Lievegoed

BIJLAGE 5.1.16 Enkelvoudig overzicht langlopende schulden ultimo 2013

Leninggever

Datum

Hoofdsom

Totale looptijd

Soort lening

€ ING Bank ING Bank ING Bank ING Bank ING Bank BNG BNG Triodosbank Triodos Groenfonds Triodosbank Triodosbank Triodosbank Triodosbank Triodosbank Triodosbank Triodosbank TriodosGroenfnds (B) Triodosbank (A) Van Beuningen Totaal

1-feb-94 1-mrt-96 1-jan-06 1-apr-13 1-mei-12 16-okt-98 15-jul-02 9-feb-09 9-feb-09 30-jun-00 30-jun-07 1-jan-04 1-jan-98 1-jun-98 1-jan-05 1-apr-06 1-dec-13 1-dec-13 1-jan-12

544.536 499.158 1.500.000 3.000.000 7.500.000 4.585.391 4.220.156 378.043 143.895 245.041 171.000 300.000 363.024 340.335 70.000 106.000 1.147.981 1.400.000 22.689

20 40 20 10 10 40 40 25 25 25 25 10 20 22 30 25 6 15 onb

hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair onderhands hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair hypothecair onderhands

Werkelijkerente

Restschuld 31 december 2012

%

€

4,80% 4,00% 4,11% 3,60% 2,65% 4,80% 0,80% 3,21% 3,95% 2,71% 3,95% 2,76% 4,75% 3,04% 3,90% 4,65% 3,65% 2,85% 0,00%

34.033 140.767 618.387 0 7.312.500 2.757.313 2.509.732 332.677 143.895 245.041 171.000 300.000 363.024 340.335 70.000 78.950 0 0 22.689 15.440.343

Nieuwe leningen € 0 0 0 3.000.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.147.981 1.400.000 0 5.547.981

Pagina

Aflossing in 2013

Restschuld 31 december 2013

Restschuld over 5 jaar

€

€

€

27.227 12.479 75.000 225.000 375.000 130.577 105.504 15.122 0 0 0 300.000 363.024 340.335 70.000 78.950 0 0 0 2.118.218

49

6.806 128.288 543.387 2.775.000 6.937.500 2.626.736 2.404.228 317.555 143.895 245.041 171.000 0 0 0 0 0 1.147.981 1.400.000 22.689 18.870.106

0 65.893 168.387 1.275.000 5.062.500 1.973.850 1.876.708 241.945 143.895 245.041 171.000 0 0 0 0 0 869.396 1.091.667 0 13.185.282

Resterende looptijd in jaren eind 2013

Aflossingswijze

Aflossing 2014

Gestelde zekerheden

€ 1 10 12 9 8 25 23 21 21 21 21 0 0 0 0 0 6 15 1

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair ineens ineens ineens ineens ineens ineens ineens lineair lineair lineair ineens

6.806 12.479 75.000 300.000 375.000 130.577 105.504 15.122 0 0 0 0 0 0 0 0 55.677 46.250 0 1.122.415

hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand onderhands hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand hypotheek pand onderhands

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening 15. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten €

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar

€

34.419.677

Af: DBC

2012 €

34.105.336

-13.444.293

Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten

2013 €

-285.924 0 0 282.243

354.960 0 0 18.412

282.243

18.412

Uitbreiding erkenning en toelating:

0

0

Beleidsmaatregelen overheid: - generieke budgetkortingen GGZ

0

-5.586

Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige

69.845 24.661 85.528

-55.394 -15.810 -89.006 180.034

Overige mutaties: - overige mutaties (o.a. CCE gelden)

0

Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten jaar t

Pagina

-160.210 106.765

0

106.765

21.151.737

34.419.677

2.382

4.906

21.154.119

34.424.583

50

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening BATEN 16. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten Mutatie onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten

12.098.604 695.308

0 0

Totaal

12.793.912

0

2013 €

2012 €

Opbrengsten therapeutische bedrijfsactiviteiten Persoonsgebonden- en volgende budgetten Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties

8.446 547.829 126.654

92.779 539.132 75.835

Totaal

682.929

707.746

2013 €

2012 €

426.045

350.122

73.007

82.579

129.099

105.223

628.151

537.924

17. Toelichting niet-gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt:

18. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt:

Overige dienstverlening: Doorberekende kosten Overige subsdies: Subsidies Overige opbrengsten: Overige opbrengsten Totaal

Pagina

51

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN 19. Personeelskosten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten Subtotaal

16.443.897 2.491.470 1.428.274 1.224.221 21.587.862

16.723.769 2.465.528 1.440.942 1.218.908 21.849.147

1.248.363

840.090

555.157 31.795 192.397

316.487 48.921 185.965

22.056.876

22.137.864

Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in FTE's) : - Lievegoed

399

410

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden

399

410

Personeel niet in loondienst Af: doorbelaste salarissen Af: overige vergoedingen Af: ontvangen ziekengelden

Totaal personeelskosten

Toelichting: De pensioenregeling van de medewerkers is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). Deze pensioenregeling betreft een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Indexatie (aanpassing met prijsstijging) van de toegekende aanspraken en rechten vindt uitsluitend plaats indien en voor zover de middelen van het pensioenfonds daartoe ruimte laten en het pensioenfonds daartoe heeft besloten. Indien de omstandigheden bij het pensioenfonds daar aanleiding toe geven, kan het bestuur besluiten tot het korten van aanspraken. De pensioenregeling wordt volgens de Pensioenwet gekarakteriseerd als uitkeringsovereenkomst. De belangrijkste afspraken die zijn opgenomen in deze uitvoeringsovereenkomst zijn de volgende: · Indexatie geeft geen aanleiding tot premieaanpassingen. · Er vindt geen premiereductie of -terugstorting plaats. · Bij onderdekking kan een extra premieopslag van maximaal 2,5% worden toegepast door het fonds. De dekkingsgraad van het fonds per balansdatum was 109% (bron: www.pfzw.nl). De minimaal vereiste dekkingsgraad volgens DNB is 104,3%. De aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betalen premie wordt als last in de winst- en verliesrekening verantwoord en, voor zover de aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Orbis heeft geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het voldoen van toekomstig hogere premiebijdragen. Om deze reden worden de op een periode betrekking hebbende premiebijdragen in die periode ten laste van het resultaat gebracht.

20. Afschrijvingen immateriele en materiele vaste activa De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

607.848 7.409

724.078 7.409

Overige afschrijvingen: - financiele vaste activa - materiële vaste activa

0 1.217.834

0 1.137.411

Totaal afschrijvingen

1.833.091

1.868.898

Nacalculeerbare afschrijvingen: - materiële vaste activa - financiële vaste activa

Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - verloopoverzichten materiele vaste activa 2013 € Totaal afschrijvingslasten resultatenrekening waarvan nacalculeerbare afschrijvingen

1.833.091 615.257

Pagina

52

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN

In het externe budget verwerkte vergoeding voor nacalculeerbare afschrijvingslasten: - WTZi-vergunningplichtige vaste activa - WTZi-meldingsplichtige vaste activa - WMG-gefinancierde vaste activa - Niet WTZi/WMG gefinancierde materiele activa Totaal afschrijvingen volgens mutatie-overzichten

615.257 438.134 417.477 362.223 1.833.091

Totaal afschrijvingen resultatenrekening

1.833.091

Aanschafwaarde desbetreffende vaste activa Cumulatieve afschrijvingslasten desbetreffende vaste activa Cumulatieve vergoedingen voor nacalculeerbare afschrijvingslasten desbetreffende vaste activa

42.669.109 15.211.506 7.277.827

21. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoudskosten Energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen

2.941.022 3.050.273 933.625 543.647 418.524 1.876.765 8.677

2.933.163 2.470.054 811.270 553.211 428.860 1.654.245 30.000

Totaal overige bedrijfskosten

9.772.533

8.880.803

De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Rentebaten Subtotaal financiële baten

25.652 25.652

7.832 7.832

Rentelasten Subtotaal financiële lasten

-692.371 -692.371

-640.460 -640.460

Totaal financiële baten en lasten

-666.719

-632.628

22. Financiële baten en lasten

Pagina

53

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN

23a. Bezoldiging bestuurders en toezichthouders

Welke bestuursmodel is van toepassing op uw organisatie? Wat is de samenstelling van het bestuur of de directie?

Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Eenhoofdig

De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders van de zorginstelling over het jaar 2013 is als volgt: Naam

M.W.Reitsma

1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Zo nee: tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is deze gewezen bestuurder sindsdien nog in dienst van uw organisatie (Zo ja: dan dienen de gegevens over de bezoldiging van deze gewezen bestuurder met functienaam en eigennaam te worden vermeld onderaan de WNT-tabel onder 26.)? 5 6 7 8

9 10 11 12

Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst? Welke salarisregeling is toegepast? Wat is de deeltijdfactor? (percentage) Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen) a. Waarvan: verkoop verlofuren b. Waarvan: nabetalingen voorgaande jaren Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende leningen, etc.)? Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.)

13 Winstdelingen en bonusbetalingen 14 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 15 Totaal bezoldiging (8 t/m 14, excl. 8a en b)

1-9-2009 Ja nvt nvt

Interimbasis 100% 180.000

2.553

182.553

Toelichting De heer Reitsma is per 1 september 2009 aangesteld als voorzitter Raad van Bestuur op interimbasis.

Pagina

54

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN

De bezoldiging van de leden van de raad van toezicht van de zorginstelling over het jaar 2013 was als volgt:

Naam 1 Vanaf welke datum was de toezichthouder voor het eerst in de huidige functie van toezichthouder werkzaam binnen de organisatie? 2 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van de Raad van Toezicht geweest? 3 Nevenfunctie(s)

Mr. drs. Arthur J. Modderkolk

Drs. Paul J.J. de Bot

8-dec-08

17-feb-07

Ja Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Meander Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Prokino Lid bestuur Zorgondersteuningsfonds Lid College van Regenten Stichting Sluyterman van Loo Lid bestuur OBU-toeslag Fonds Lid Raad van Advies Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschappen Voorzitter bestuur Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg

Nee Lid Rvt bureau jeugdzorg Utrecht Lid bestuur fonds nuts ohra Voorzitter RvT Maarten-huis

Voorzitter Remonstrantse Gemeente Utrecht 4 Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen) 5 Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende leningen, etc.)? 6 Vaste en variabele onkostenvergoedingen 7 Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies 8 Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.) 9 Winstdelingen en bonusbetalingen 10 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 11 Totaal bezoldiging (4 t/m 10)

Pagina

12.000

10.000

0 0 0

0 0 0

0 0 0 12.000

0 0 0 10.000

55

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN

Naam 1 Vanaf welke datum was de toezichthouder voor het eerst in de huidige functie van toezichthouder werkzaam binnen de organisatie? 2 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van de Raad van Toezicht geweest? 3 Nevenfunctie(s)

Prof. dr. L.R.T. (Tjalling) van der Goot

Mw. Drs. Kathelijne B. Drenth

1-jan-10

9-mei-12

Nee Lid Raad van Toezicht Sint Jacob

Nee Founder/ CEO and co-creative partner of The Twelve B.V

Lid Raad van Toezicht VEB Member of the Board of Trustees of the Cloverleaf Foundation/ Stichting Klaverblad Lid bestuur Stadsherstel Hoorn

4 Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen)

Director of Stellar Ltd, the owner of the Stellar® trademarks Director of Stellar Trust (Dormant)

8.000

9.500

5 Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende leningen, etc.)?

0

0

6 Vaste en variabele onkostenvergoedingen

0

0

0

0

0 0 0 8.000

0 0 0 9.500

7 Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies 8 Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.) 9 Winstdelingen en bonusbetalingen 10 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 11 Totaal bezoldiging (4 t/m 10)

Prof. dr. C.L. (Niels) Mulder

Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Vanaf welke datum was de toezichthouder voor het eerst in de huidige functie van Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van de Raad van Toezicht geweest? Nevenfunctie(s) Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen) Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, Vaste en variabele onkostenvergoedingen Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. Winstdelingen en bonusbetalingen Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband Totaal bezoldiging (4 t/m 10)

1-jan-10 Nee Geen 8.000 0 0 0 0 0 0 8.000

Toelichting De beloningen van de leden van de Raad van Toezicht vallen binnen de normen van het NVTZ. Pagina

56

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN 23b. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) De bezoldiging van de functionarissen die over 2013 in het kader van de WNT verantwoord worden, is als volgt: 1

Functie

2 3

Voorzittersclausule van toepassing? Naam (alleen indien topfunctionaris)

4 5 6 7

In dienst vanaf (datum) In dienst tot (datum) Deeltijdfactor (percentage) Bruto-inkomen (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen) Winstdelingen en bonusbetalingen Totaal beloning (7 en 8) Werkgeversbijdrage premies vrijwillige sociale verzekeringen Bruto-onkostenvergoeding (vast en variabel) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband

8 9 10 11 12 13

Voorzitter RvB

Voorzitter RvT

Ja M.W.Reitsma

Ja Mr. drs. Arthur J. Modderkolk 8-dec-08

1-sep-09 100% 180.000

Totaal bezoldiging in kader van de WNT (9 t/m 13) 1 2 3

Functie Voorzittersclausule van toepassing? Naam (alleen indien topfunctionaris)

1 2 3

Functie Voorzittersclausule van toepassing? Naam (alleen indien topfunctionaris)

4 5 6 7 8 9

In dienst vanaf (datum) In dienst tot (datum) Deeltijdfactor (percentage) Bruto-inkomen (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste Winstdelingen en bonusbetalingen Totaal beloning (7 en 8)

10 Werkgeversbijdrage premies vrijwillige sociale verzekeringen 11 Bruto-onkostenvergoeding (vast en variabel) 12 Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn 13 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband Totaal bezoldiging in kader van de WNT (9 t/m 13)

12.000

0 180.000 0 2.553 0 0

0 12.000 0 0 0 0

182.553

12.000

Lid RvT Nee Drs. Paul J.J. de Bot

In dienst vanaf (datum) 4 In dienst tot (datum) 5 6 Deeltijdfactor (percentage) Bruto-inkomen (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste 7 8 Winstdelingen en bonusbetalingen 9 Totaal beloning (7 en 8) 10 Werkgeversbijdrage premies vrijwillige sociale verzekeringen 11 Bruto-onkostenvergoeding (vast en variabel) 12 Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn 13 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband Totaal bezoldiging in kader van de WNT (9 t/m 13)

N.v.t.

17-feb-07 N.v.t.

Lid RvT Nee Prof. dr. L.R.T. (Tjalling) van der Goot 1-jan-10 N.v.t.

10.000 0 10.000 0 0 0 0 10.000

8.000 0 8.000 0 0 0 0 8.000

Lid RvT Nee Prof. dr. C.L. (Niels) Mulder

Lid RvT Nee Mw. Drs. Kathelijne B. Drenth

1-jan-10

9-mei-12

N.v.t.

N.v.t. 8.000 0 8.000

9.500 0 9.500

0 0 0 0 8.000

0 0 0 0 9.500

Motivatie overschrijding van de maximale bezoldiging: Vanaf 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semiepublieke sector (WNT) van toepassing. Deze wet stelt eisen aan de toelichting in de jaarrekening van instellingen in de publieke en semipublieke sector over de bezoldiging van zogenoemde topfunctionarissen. In de jaarrekening van 2013 hoeven geen vergelijkende cijfers (over 2012) vermeld te worden. Er is geen sprake van bezoldiging die de WNT-norm voor 2013 van € 228.599 overschrijdt.

Pagina

57

Stichting Lievegoed

5.1.17 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening LASTEN 24. Honoraria accountant

2013 €

2012

183.000 18.000 47.107 17.908

46.478 12.962 60.906 6.188

266.015

126.534

De honoraria van de accountant over 2013 zijn als volgt: 1 2 3 4

Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet controle-diensten

Totaal honoraria accountant

23. Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag. De bezoldiging van de bestuurders en toezichthouders is opgenomen onder punt 21b.

Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Bilthoven, 9 januari 2015

M.W. Reitsma

mr. drs. A.J. Modderkolk

J.J. Joppe MSc

prof. dr. L.R.T. van der Goot

drs. K. B. Drenth

prof. dr. C.L. Mulder

Pagina

58

Stichting Lievegoed

5.2 OVERIGE GEGEVENS

Stichting Lievegoed

5.2 OVERIGE GEGEVENS 5.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De jaarrekening 2013 is door de bestuurder vastgesteld op 10 december 2014. De Raad van Toezicht van de Stichting Lievegoed heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering van 11 december 2014.

5.2.2 Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening. 5.2.3 Gebeurtenissen na balansdatum Zoals reeds is aangegeven in de waarderingsgrondslagen (onder het kopje continuïteitsverondersteling) is de GGZ divisie van Stichting Lievegoed in de loop van 2014 geconfronteerd met een oplopend financieel risico. Daarnaast voldoet Stichting Lievegoed eind 2013 niet aan alle voorwaarden die gesteld zijn door de financiers waardoor sprake is van een ‘breach’ van de bankconvenanten (deels door de landelijke onzekerheden en deels doordat niet aan alle door de banken gestelde ratio's is voldaan). De Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed heeft eind 2014 ingrijpende maatregelen getroffen om te komen tot een structurele verbetering. In oktober 2014 heeft de Raad van Bestuur een portfolio-keuze (afbouw van klinische zorg en intensivering van ambulante zorg) gemaakt en geïntervenieerd op de bijbehorende kostenstructuur, inclusief verhogen van de productiviteit. Met het schrappen van 34 klinische verblijfsplaatsen en saneren van 27 FTE aan arbeidsplaatsen zijn passende maatregelen genomen om de benodigde ombuiging te kunnen realiseren leidend tot een gezonde financiële bedrijfsvoering. De verwachting hierbij is dat in 2015 weer sprake zal zijn van een gezonde bedrijfsvoering met positieve exploitatieresultaten. De aanvraag voor collectief ontslag op bedrijfseconomische gronden is inmiddels afgerond met de Vakbonden en de Ondernemingsraad. Stichting Lievegoed zal naar vermogen voldoen aan de wettelijke verplichtingen vanuit UWV traject en de CAO GGZ. De ontslagaanvragen zijn eind 2014 bij UWV ingediend en afwikkeling zal eerste kwartaal 2015 worden afgerond. De voorgenoemde maatregelen zijn met de financiers (ING en Triodos) besproken. Met de banken vindt frequent overleg plaats op grond waarvan de Raad van Bestuur van Stichting Lievegoed afleidt dat de kredietfaciliteit niet eenzijdig zal worden opgezegd of zodanig zal worden verlaagd dat Stichting Lievegoed niet aan haar financiële verplichtingen zou kunnen voldoen. 5.2.4 Nevenvestigingen Stichting Lievegoed heeft nevenvestigingen in Amsterdam, Driebergen, Staphorst, Zeist, Haarlem, Wageningen, Den Haag, Almere, Rotterdam en Breda en spreekuur locaties in Emmeloord, Groningen, Meppel, Oosterwolde en Zutphen. 5.2.5 Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.

Pagina

59

Stichting Lievegoed

5.2.4. CONTROLEVERKLARING