Jaarrekening Stichting Het Zuid-Hollands Landschap

Jaarrekening 2011

Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Rotterdam, 28 maart 2012

1

Blz.

INHOUDSOPGAVE Inleiding

3

Grondslagen voor balanswaardering

5

Grondslagen van waardering voor de staat van baten en lasten

6

Balans per 31 december 2011

7

Toelichting op de balans per 31 december 2011

8

Staat van baten en lasten 2011

18

Toelichting op de staat van baten en lasten 2011

19

Kasstroomoverzicht 2011

26

Resultaatbestemming

27

Risicoparagraaf

28

Controleverklaring

28

Vaststelling en goedkeuring jaarrekening

29

Bijlagen 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Specificatie materiële vaste activa Overzicht mutaties reserves, fondsen en voorzieningen Begroting 2012 Staat van baten en lasten op kostensoort + toelichting Staat van baten en lasten per product + toelichting Overzicht afgeronde projecten 2011 + toelichting Overzicht niet afgesloten projecten per 31 december 2011 Overzicht samenstelling en mutaties effectenportefeuille Overzicht bezit en beheer en mutaties natuurgebieden

2

30 31 33 34 38 43 47 48 51

Inleiding De jaarrekening 2011 is ingericht conform de Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. De richtlijn vormt een essentieel onderdeel van de beoordelingen die worden verricht door het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) in het kader van het CBF-Keur. Staat van baten en lasten De Stichting Het Zuid-Hollands Landschap sluit dit jaar af met een positief resultaat van € 164.000,=. Dit wordt met name veroorzaakt door ontvangen giften en legaten en door gerealiseerde kostenbesparingen. Daarnaast is het projectresultaat per saldo positief afgesloten. Het projectresultaat is afhankelijk van het wel of niet afronden van projecten en kan doordoor substantieel fluctueren. Het resultaat effectenportefeuille is dit jaar negatief als gevolg van de koersdalingen ten opzichte van 31-12-2010. Regulier exploitatieresultaat Om de interne continuïteit van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap te beoordelen is gekeken naar het aandeel van de projectmatige en incidentele baten en lasten in het resultaat. Het totale resultaat minus het projectmatige deel van de bedrijfsvoering geeft het resultaat van de reguliere exploitatie weer. Vervolgens is hier het resultaat effectenportefeuille uit gehaald. Daarnaast zijn de kosten en opbrengsten die meer dan € 100.000,= afwijken t.o.v. de begroting apart toegelicht. Onderstaand overzicht laat zien dat de subsidies niet toereikend zijn om de beheerkosten te dekken. Alleen dankzij onze beschermers en sponsors kan de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap het werk blijven doen. Genormaliseerd resultaat 2011 (bedragen x € 1000,=)

Totaal resultaat volgens jaarrekening 2011

Projectresultaat

a 2.254 2.669 317 1.007 117 505 69 -69 11

Totaal baten

6.880

2.673

4.208

Personeel Werk derden / materialen Afschrijvingen Verzekeringen Energiekosten Zakelijke lasten Aankopen natuurgebieden Algemene kosten

2.128 3.376 115 37 86 360 379 236

182 1.940 4 1 3 22 379 27

1.946 1.437 111 36 83 338 0 209

Totaal lasten

6.716

2.558

4.158

0

4.158

164

115

50

-69

119

3

2.410

92 171

c 2.254 259 317 1.007 25 334 69 -69 11

Regulier Af : resultaat exploitatie resultaat ( effecten C-D) portefeuille

Subsidies Bijdragen derden/projectinkomsten Inkomsten terreinen Beschermersinkomsten Sponsoring Giften en legaten Rente Resultaat effectenportefeuille Overige baten

Resultaat 2011

b

Resultaat excl. projecten ( A-B )

d

-69

-69

e 2.254 259 317 1.007 25 334 69 0 11 4.277 1.946 1.437 111 36 83 338 0 209

Afwijkingen > € 100.000,= t.o.v. begroting 2011 (bedragen x € 1000,=)

Subsidies Bijdragen derden/projectinkomsten Inkomsten terreinen Beschermersinkomsten Sponsoring Giften en legaten Rente Resultaat effectenportefeuille Overige baten

Afwijking > Totaal resultaat Begroting 2011 € 100.000 volgens jaarrekening 2011 2.254 2.193 2.669 295 2.374 317 245 1.007 1.131 -124 117 35 505 171 334 69 100 -69 40 -109 11 8

Totaal baten

6.880

4.217

Personeel Werk derden / materialen Afschrijvingen Verzekeringen Energiekosten Zakelijke lasten Aankopen natuurgebieden Algemene kosten

2.128 3.376 115 37 86 360 379 236

2.020 1.414 110 34 85 300 0 281

Totaal lasten

6.716

4.245

164

-28

Resultaat 2011

1.962

379

Bijdragen derden/ projectinkomsten (circa 2,4 miljoen positief) Het postieve verschil kan worden verklaard, doordat in 2011 relatief veel projecten zijn afgerond wat hogere bijdragen van derden/projectinkomsten met zich heeft meegebracht. Beschermersinkomsten (circa €124.000 negatief) Het negatieve verschil kan worden verklaard, doordat de beschermersaantallen in 2011 verder zijn teruggelopen. Giften en legaten (circa € 334.000 positief) Het postivieve verschil kan worden verklaard, doordat in het vierde kwartaal 2011 een aantal grote legaten zijn ontvangen. De giften zijn dit jaar hoger doordat het project Molen achter Haastrecht, dat over meerdere jaren liep dit jaar is opgeleverd. In dit project zit een bedrag van € 171.000 aan giften. Resultaat effectenportefeuille (circa € 109.000 negatief) Het negatieve verschil is het gevolg van de (lagere) beurskoers per 31 december 2011. Werk derden /materialen (circa € 1.962.000 negatief) Het negatieve verschil kan worden verklaard doordat in 2011 relatief veel projecten zijn afgerond wat hogere kosten “werk derden” met zich heeft meegebracht. Daarnaast zijn er nieuwe gebieden in beheer genomen die vooraf niet waren begroot. Aankopen natuurgebieden (circa 379.000 negatief) Het negatieve verschil kan worden verklaard doordat “aankopen natuurgebieden” niet waren begroot.

4

Grondslagen voor balanswaardering Afrondingen Over het algemeen zijn de getallen in deze jaarrekening afgerond in duizenden euro’s. Hierdoor kunnen er verschillen ontstaan met de totaaltelling als de afzonderlijke reeds afgeronde getallen worden opgeteld. Materiële vaste activa Direct in gebruik voor de doelstelling Natuurterreinen De terreinen worden p.m. opgenomen in de balans. Opstallen De opstallen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Bedrijfsmiddelen Machines en dienstauto’s De machines en dienstauto’s zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Inventaris De inventaris bestaat uit kantoormeubilair, computerapparatuur en software. De inventaris is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. De afschrijvingspercentages zijn vastgesteld aan de hand van de verwachte economische levensduur van de bedrijfsmiddelen. Zie bijlage 1 voor een specificatie van de investeringen en afschrijvingen. Financiële vaste activa (obligaties Stichting Huis te Warmond) De obligaties van de Stichting Huis te Warmond zijn op grond van hetgeen in de statuten van de Stichting Huis te Warmond is bepaald en de hiermee samenhangende beperkte verhandelbaarheid, gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorraden De voorraden in het kader van de doelstelling bestaan uit artikelen die voor de verkoop zijn bestemd. De voorraden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of vervaardigingswaarde. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor eventuele oninbaarheid van vorderingen wordt een voorziening getroffen. In 2011 is er geen voorziening voor oninbaarheid van een debiteur opgenomen. Effecten De aandelen en obligaties zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde, zijnde de geldende koersen per 31 december 2011. Zie bijlage 8. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Passiva De reserves, fondsen en schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd.

5

Grondslagen van waardering voor de Staat van baten en lasten Baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de prestaties zijn verricht en afgerond. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Baten uit erfstellingen en legaten worden verantwoord in het boekjaar, waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten en lasten van activiteiten, welke per balansdatum nog niet zijn afgerond, worden verantwoord als respectievelijk vooruit ontvangen en vooruitbetaald. Aankoopkosten van begrensde terreinen worden sinds 2008 volledig door provincie Zuid-Holland gesubsidieerd. Naar aanleiding van de subsidieaanvragen worden de voorschotten verleend en na overdracht wordt met beide instanties afgerekend. Deze aankopen worden projectmatig behandeld. Per saldo zullen deze aankopen in principe budgettair neutraal verlopen.

6

BALANS PER 31 DECEMBER (na resultaatverdeling)

ACTIVA 2011

2010 x € 1.000

X € 1.000

Materiële vaste activa direct in gebruik voor de doelstelling bedrijfsmiddelen

342 402 744

Financiële vaste activa obligaties St. Huis te Warmond

364 422 786 11

11 755

Voorraden direct beschikbaar voor de doelstelling

797

12

13

Vorderingen en overlopende activa

6.625

5.925

Effecten

2.827

3.206

Liquide middelen

3.635

3.970 13.099

13.113

13.854 ======

13.911 ======

2011

2010 x € 1.000

PASSIVA

X € 1.000

Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves

2.010 1.699

Fondsen Bestemmingsfondsen

Voorzieningen Kortlopende schulden

7

1.973 1.618 3.709

3.591

3.139

3.092

19

0

6.989

7.228

13.854 ======

13.911 =======

Toelichting op de balans per 31 december 2011 ACTIVA Materiële vaste activa € 744 Direct in gebruik voor de doelstelling € 342 (bezittingen met beperkte rechten en de bezittingen in vol eigendom) Natuurterreinen Alle natuurterreinen van Het Zuid-Hollands Landschap worden p.m. in de balans opgenomen. Bij eventuele verkoop van de terreinen vloeien de gelden terug naar de subsidiënten. Bij opheffing van de Stichting Het ZuidHollands Landschap worden de gronden aan derden overgedragen. Daarnaast vertegenwoordigen de natuurgebieden geen waarde in het economisch verkeer. In het afgelopen jaar hebben de volgende mutaties plaatsgevonden. ha

Stand per 1 januari 2011 Mutaties

Aankopen Verkopen Kadastrale correcties Erfpacht In beheer name Uit beheer

Toename

3966,1834 51,9568 -2,2785 -1,3295 59,4660 130,0000 -23,2875 214,5273

Stand per 31 december 2011

4180,7107

Zie bijlage 9 voor het totaal overzicht bezit en beheer en de mutaties van 2011. De bezittingen die rechtstreeks in gebruik zijn voor de doelstelling betreffen woningen en regiokantoren die de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap zonder subsidie heeft aangekocht of gebouwd. Het verloop gedurende 2011 kan als volgt worden weergegeven:

Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december

2011 x 1.000 € 364 0 364 22 342 ======

2010 x 1.000 € 385 0 385 21 364 ======

2011 x 1.000 € 422 74 495 94 402 ======

2010 x 1.000 € 252 247 499 77 422 ======

Bedrijfsmiddelen € 402

Boekwaarde per 1 januari Investeringen/desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Zie bijlage 1 voor de specificatie van de afschrijvingspercentages en investeringen.

8

Financiële vaste activa € 11 Obligaties Stichting Huis te Warmond € 11 Dit bezit betreft 5 obligaties van nominaal € 2.269,= in de Stichting Huis te Warmond. Deze stichting heeft ten doel de instandhouding en exploitatie van het op het landgoed Huys Te Warmont gelegen kasteel. De Stichting Het Zuid-Hollands Landschap heeft het eerste recht van koop op alle 24 uitgegeven obligaties. Deze obligaties vertegenwoordigen het eigendom van het kasteel. De obligaties hebben, evenals in voorgaande jaren, geen rente opgebracht.

Voorraden € 12 Voorraden direct beschikbaar voor de doelstelling € 12 De voorraden betreffen de winkelvoorraad. De winkelvoorraden betreffen artikelen voor de verkoop zoals boeken, kaarten en educatiematerialen. De voorraden zijn per 31 december 2011 geïnventariseerd en kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Winkelvoorraad Bezoekerscentrum Tenellaplas Winkelvoorraad Kantoor Rotterdam /promomtieteam Totaal

2011 x 1.000 € 9 3 12 ======

2010 x 1.000 € 8 5 13 ======

2011 x 1.000 € 964 673 73 0 4.915 6.625 ======

2010 x 1.000 € 888 1.008 35 18 3.976 5.925 ======

Vorderingen en overlopende activa € 6.625 De vorderingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

(a) (b) (c) (d) (e)

Provincie Zuid-Holland (Provinciale subsidieregeling natuurbeheer) Provincie Zuid-Holland (Boekjaarsubsidie) Debiteuren Subsidies op verwerving terreinen Te vorderen respectievelijk vooruitbetaald

(a) Vordering inzake Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer € 964 Dit bedrag heeft betrekking op de te ontvangen subsidies die gebaseerd zijn op de Subsidieregeling Natuurbeheer (SN en PSN). Daarnaast wordt het voorschot niet geïndexeerd, maar bij de afrekening wordt de indexering over de verschillende jaren uitbetaald. Dit is te zien in het overzicht “specificatie van de vordering”. Na 6 jaar vindt afrekening plaats. In principe is per 2011 de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer vervangen door de Subsidieregeling Natuur en Landschap. De aanvraag voor de overgang naar de nieuwe subsidieregeling is in 2011 nog niet beschikt. Vandaar dat er hier alleen de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer vermeld staat. In de risicoparagraaf is SNL opgenomen.

Specificatie van de vordering x 1.000 € 4 9 27 48 62 814 964 =====

Te vorderen over 2006 Te vorderen over 2007 Te vorderen over 2008 Te vorderen over 2009 Te vorderen over 2010 Te vorderen over 2011

9

(b) Provincie Zuid-Holland (Boekjaarsubsidie) € 673 De vordering op de provincie Zuid-Holland per 31 december 2011 is als volgt samengesteld: x 1.000 € Voorlopige subsidie 2010 Af: ontvangen voorschotten

1.372 1.059 313

Voorlopige subsidie 2011 Af: ontvangen voorschotten

1.449 1.089 360

Per saldo te vorderen

673 =====

(c) Debiteuren € 73 In 2011 is er geen voorziening wegens oninbaarheid getroffen. x 1.000 € Debiteuren

73

(d) Subsidies op verwerving terreinen (€ 0) (e) Te vorderen respectievelijk vooruit betaald € 4.915

Reeds verrekend verwacht aandeel verkoop woning Nog te ontvangen, diversen Vooruitbetaalde kosten 2011 Obligatierente Rente deposito’s Gemaakte kosten van nog niet afgeronde projecten (zie bijlage 7) Totaal

2011 x 1.000 € 75 22 15 49 35 4.718 4.915 =====

2010 x 1.000 € 75 5 25 37 54 3.780 3.976 =====

Effecten € 2.827 Effecten Natuurbescherming is op een aantal gebieden een activiteit waarvoor de organisatie eigen middelen moet werven. Om hiervoor voldoende continuïteit te waarborgen is een zeker vermogen noodzakelijk. Voor zover het resultaat geen door derden of door het bestuur vastgestelde bijzondere bestemming heeft, wordt het toegevoegd aan de Reserve Duurzaam Beheer. De Reserve Duurzaam Beheer en de Contuїniteitsreserve maken integraal deel uit van de effectenportefeuille. Gelden die voor kortere tijd overtollig zijn, worden kortdurend vastgelegd in deposito’s. In het kader van duurzaam beleggen heeft het bestuur besloten te kiezen voor beleggingsfondsen van de ASN- en Triodosbank. Zowel de ASN Bank als de Triodos Bank kiezen uitsluitend voor ondernemingen en instellingen die voldoen aan de beleggingscriteria voor een duurzame samenleving. Daarin wordt als doel gesteld bij te dragen aan een samenleving waarin de levenskwaliteit wordt bevorderd en de menselijke waardigheid centraal staat. Beleggingsdoelstellingen De beleggingsdoelstellingen zijn: a) b) c)

Behouden van het vermogen, waarbij het rendement op langere termijn minimaal de geldontwaarding bij moet houden. Verwerven van een jaarlijks inkomen (in de vorm van dividend, rente en/of koerswinst) voor de realisatie van de doelstellingen op langere termijn, zoals het instandhouden van natuurterreinen. Maatschappelijk verantwoord beleggen dat gericht is op een duurzame samenleving. 10

Beleggingshorizon De beleggingshorizon is lang. De obligaties zijn langjarig en worden tot het eind van de looptijd aangehouden (buy- en holdstrategie). De vastrentende waarden (obligaties) zijn ‘dakpansgewijs’ belegd. In juli van elk jaar komt er ongeveer een gelijk bedrag vrij, ca. € 165.000,=. Het beleggingsrisico wordt hiermee geminimaliseerd omdat het ene jaar herbelegging plaats vindt tegen een gunstig rendement en het andere jaar tegen een wat minder gunstig rendement. Per saldo wordt met deze strategie een gemiddeld rendement verkregen. Indien dat nodig blijkt te zijn, kunnen deze middelen die periodiek vrijvallen worden aangewend voor financiering. Het strategisch beleggingsbeleid Dit is de strategie die voor een langere periode wordt vastgesteld. Het bestuur heeft gekozen voor de asset-mix van 40% aandelen (50% ASN en 50% Triodos fondsen) en 60% obligaties en/of liquiditeiten. Het tactische beleggingsbeleid Dit betreft de invulling per asset-categorie voor een periode van drie maanden tot een jaar. De aandelenportefeuille wordt belegd in duurzame fondsen van ASN en Triodos. De obligatieportefeuille wordt volledig belegd in Nederlandse obligaties. Aandelen Obligaties/liquiditeiten

40% 60%

(met een marge van 30 tot 45%) (met een marge van 55 tot 70%)

In zeer uitzonderlijke omstandigheden kan van de genoemde bandbreedte worden afgeweken. Deze samenstelling komt ongeveer overeen met het beleggingsprofiel matig defensief. Obligaties en vastrentende waarden worden ‘dakpansgewijs’ belegd zodat een gemiddeld rendement wordt behaald. Het bestuur behoudt de mogelijkheid om de obligaties om te zetten naar deposito’s. Ultimo 2011 bedroeg de waarde van de effectenportefeuille € 2.827.146,= Over 2011 bedroeg het netto beleggingsresultaat € 69.365,= negatief (2010 € 275.542,= positief). Dit bedrag is als volgt opgebouwd: € Ongerealiseerde winsten Dividend Obligatierente Baten uit beleggingen

- 147.754 2.987 76.302 - 68.465

Kosten uit beleggingen

900

Netto Beleggingsresultaat

- 69.365

De samenstelling en de waarde van de effectenportefeuille per 31 december 2011 kan als volgt worden gespecificeerd:

Aandelen Obligaties Voor belegging beschikbare middelen Totaal Asset-mix portefeuille

2011 x 1.000 € 1.155 1.636 35 -------2.827

2011 % 41% 58% 1% -------100%

2010 x 1.000 € 1.318 1.619 268 -------3.206

2010 % 41% 51% 8% ------100%

Conform het treasurystatuut en de daarin beschreven dakpanconstructie worden de jaarlijks vrijkomende obligaties herbelegd. De obligatie - en dividendinkomsten van de afgelopen jaren zijn daarentegen aangehouden als voor belegging beschikbare middelen. In 2011 is er voor gekozen om ca. € 300.000,= te onttrekken aan de effenportefeuille en overhevelen naar de reguliere liquide middelen (renterekening).

11

Liquide middelen € 3.635 Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: 2011 X 1.000

€ 1.423 1.270 4 495

ABN-AMRO renterekening ING renterekening Triodos renterekening WestlandUtrecht renterekening ING bank betaalrekening ABN-AMRO betaalrekening Rabobank betaalrekening Kasgelden Overlopende posten Totaal

340 65 32 4 1 3.635 =====

De liquiditeiten worden kortlopend uitgezet tegen een zo hoog mogelijke rente. Dit betekent dat er regelmatig gewisseld wordt van rekening. De ontvangen rente over 2011 bedroeg € 69.190,=. Het rendement over het gemiddelde saldo liquide middelen komt daarmee uit op 1,9%. De continuïteitsreserve, Reserve Duurzaam Beheer en Fonds Opstallen komen tot uiting in de effectenportefeuille. Gelden in reserves, fondsen en projecten die bedoeld zijn om direct te besteden aan de doelstelling, worden niet in de effectenportefeuille opgenomen. Ook is er met Rijkswaterstaat de afspraak dat de gelden in de fondsen Elfenbaan en Spanjaardsduin niet mogen worden belegd in effecten. Als zodanig dient een bedrag van € 2.589.000,= aan liquiditeiten aanwezig te zijn op renterekeningen. Dit zijn grotendeels de gelden in het Fonds Beheer Elfenbaan (€ 1.294.000,=) en Fonds Beheer Spanjaards Duin ( € 748.000,=). Voorschotten voor verwervingen en afrekeningen van subsidies zijn onzekere factoren, die een gedegen liquiditeitplanning moeilijk maken. Bij de ING Bank is een kredietfaciliteit van € 115.000,= beschikbaar.

12

PASSIVA Reserves € 3.709 Continuïteitsreserve € 2.010 De Continuïteitsreserve is bedoeld als buffer om loonkosten te kunnen doorbetalen als de Stichting Het ZuidHollands Landschap met grote calamiteiten wordt geconfronteerd. De hoogte van de Continuïteitsreserve is gelijk aan de in de begroting opgenomen personeelskosten van het jaar dat volgt op het jaar waarvoor de jaarrekening wordt opgesteld. Aanvulling van de Continuïteitsreserve kan plaatsvinden uit exploitatieoverschotten die door het bestuur vrij te bestemmen zijn. De begrote loonkosten over 2012 zijn € 2.010.000,= De continuïteitsreserve is derhalve verhoogd met € 37.000,=. Saldo Saldo mutatie 31-12-11 01-01-11 x.1.000 x 1.000 x 1.000 € € € Continuïteitsreserve 1.973 37 2.010

Bestemmingsreserves € 1.699 De bestemmingsreserves zijn reserves waarvoor het Bestuur de bestemming heeft aangewezen. In de bestemmingsreserves hebben zich de volgende mutaties voorgedaan. Saldo 01-01-11 x.1.000 € 1.495 86 36 1.618

Reserve Duurzaam Beheer Reserve risico Subsidieregeling Natuurbeheer Reserve Monitoring Totaal Bestemmingsreserves

mutatie x 1.000 € 79 0 1 81

Saldo 31-12-11 x 1.000 € 1.575 86 38 1.699

De mutaties in de bestemmingsreserves zijn gespecificeerd in bijlage 2. De bestemmingsreserves hebben de volgende doelstellingen Reserve Duurzaam Beheer De Reserve Duurzaam Beheer is bedoeld om uit het rendement of indien gewenst uit de reserve zelf een bijdrage te leveren aan duurzaam beheer van de natuur in Zuid-Holland. Als bron van inkomsten zal met de opbrengst de realisatie van de doelstellingen op langere termijn plaatsvinden. Instandhouding van natuurterreinen in de breedste zin van het woord is de belangrijkste doelstelling van de reserve. Reserve risico Subsidieregeling Natuurbeheer De reserve Subsidieregeling Natuurbeheer is ingesteld als reserve voor eventuele kortingen bij de afrekening van Subsidieregeling Natuurbeheer. Voorheen was dit fonds bekend onder de naam Reserve Risico Programma Beheer. De definitieve afrekening Programma Beheer vindt in 2012 plaats. Reserve Monitoring De Reserve Monitoring is ingesteld als egalisatiereserve voor de kosten van monitoring in het kader van de Subsidieregeling Natuurbeheer. Jaarlijks wordt een bedrag van 10% van de begrote inkomsten van pluspakketten met meetverplichting aangewend voor monitoring Subsdieregeling Natuurbeheer. Het resultaat van deze activiteit wordt toegevoegd of onttrokken aan de Reserve Monitoring.

13

Fondsen € 3.139 In de fondsen zijn ondergebracht de gelden waaraan door derden een bestemming is gegeven. Het Zuid-Hollands Landschap kent alleen Bestemmingsfondsen, die een omschreven doel hebben. Bestemmingsfondsen Saldo 01-01-11 x 1.000 € 210 626 20 61 18 1.294 104 0 748 10 0 3.092

Fonds Terreinbeheer Fonds Beheer Opstallen Fonds Veenweiden en Rietland Fonds Beheer Objecten Derden Fonds Beheer Rhijngeest Fonds Beheer Elfenbaan Fonds Beheer Hyacintenbos/Ockenburgh Fonds Beheer Te Werve Fonds Beheer Spanjaards Duin Fonds Beheer Beresteijn Fonds Beheer Zandmotor Totaal Bestemmingsfondsen

mutatie x 1.000 € 86 -33 -10 10 -5 -21 56 -4 -17 -1 -15 47

Saldo 31-12-11 x 1.000 € 296 593 10 72 13 1.273 161 -4 731 9 -15 3.139

De mutaties in de fondsen zijn gespecificeerd in bijlage 2. De Bestemmingsfondsen hebben de volgende doelstellingen.

Fonds Terreinbeheer Het Fonds Terreinbeheer is ingesteld als egalisatiefonds voor de provinciale subsidie uit hoofde van de Algemene subsidie verordening Zuid-Holland. Het resultaat van de door de provincie gesubsidieerde producten wordt ten laste/gunste van dit fonds gebracht. De begin- en eindstand van het Fonds Terreinbeheer is als volgt onderverdeeld naar product.

Subsidieonderdeel Alg. terreinvoorzieningen Monitoring Recreatie Beheerplanning Bezoekerscentrum Extern Beheer Zakelijke lasten Laanbomen

Stand 01-01-2011 94 13 18 75 -1 8 -4 7 210

Resultaat 2011 2 24 40 13 4 4 0 0 86

Stand 31-12-2011 96 37 58 87 3 12 -4 7 296

Het bezoekerscentrum heeft naast de provinciale subsidie ook andere inkomsten weten te genereren. In 2011 bedroegen de extra inkomsten ca. € 8.000,=. Het positieve saldo in het fonds zal worden aangewend voor groot onderhoud van het bezoerkerscentrum. Fonds Beheer Opstallen Het Fonds Beheer Opstallen is ingesteld om uit het rendement het onderhoud van de opstallen te financieren. De provincie Zuid-Holland heeft bijgedragen aan de vorming van dit fonds door geen aanspraak te maken op het deel van de verkoopopbrengst van opstallen dat conform de Algemene subsidie verordening Zuid-Holland aan de provincie toekomt, onder het beding dat deze gelden worden toegevoegd aan het Fonds Beheer Opstallen. Fonds Veenweiden en Rietland Gedurende 10 jaar zal er ieder jaar een bedrag van € 10.000,= worden geschonken door een particulier. De gelden in dit fonds zullen worden besteed aan natuurprojecten in natte (veenweiden)gebieden zoals de Krimpenerwaard en aangrenzende polders, boezemlanden en uiterwaarden. De Stichting Het Zuid-Hollands Landschap bepaalt de keuze van de uit te voeren projecten. In 2011 is het project “ Herstel eiland 4L/4M Berkenwoudse Boezem” van c.a. € 20.000,= ten laste gegaan dit fonds. Fonds Beheer Objecten Derden Het Fonds Beheer Objecten Derden is ingesteld als egalisatiefonds voor het beheer van terreinen van derden. De 14

bijdragen van derden die voor het onderhoud van deze gebieden worden ontvangen, dienen ter dekking van de beheerkosten. Fonds Beheer Rhijngeest Het Fonds Beheer Rhijngeest is ingesteld om met het rendement de beheerkosten van het landgoed Rhijngeest te financieren. Aan de van de gemeente Oegstgeest ontvangen afkoopsom zijn geen voorwaarden verbonden betreffende verantwoording. Het fonds wordt jaarlijks minder daar dit fonds te gering is om voldoende rendement te genereren om de beheerkosten te kunnen voldoen. Fonds Beheer Elfenbaan Het Fonds Beheer Elfenbaan is ingesteld om de van Rijkswaterstaat ontvangen bedragen in 1999 en 2006 van in totaal € 1.675.252,= en het rendement over dit bedrag de beheerkosten van De Elfenbaan, de ecologische verbindingsstrook langs de Rijksweg Leiden-Bodegraven (N11), gedurende een periode van 30 jaar, te voldoen. De Elfenbaan is sinds 1997 bij het Zuid-Hollands Landschap in beheer. Met Rijkswaterstaat is overeengekomen dat dit kapitaal niet wordt belegd in de effectenportefeuille en dat iedere vijf jaar een controleverklaring wordt opgesteld ter verantwoording van de gemaakte kosten en het ontvangen rendement. In 2009 is een accountantsverklaring afgegeven voor de jaren 2004 t/m 2008. Fonds Beheer Hyacintenbos/ Ockenburgh Het Fonds Beheer Hyacintenbos/Ockenburgh is ingesteld om van het rendement van het door de provincie ZuidHolland ontvangen kapitaal van € 104.688,= de beheerkosten te voldoen. Met de Provincie is overeengekomen dat het niet is toegestaan dat een tekort op de beheerkosten in mindering wordt gebracht op het fonds. Fonds Beheer Te Werve Het contract met Shell is beëindigd. Het restant saldo van dit fonds zal in 2012 worden afgerekend. Fonds Beheer Spanjaards Duin In 2010 is er een beheersovereenkomst afgesloten met Rijkswaterstaat voor een periode van 30 jaar. De afkoopsom voor de financiering van het beheer bedroeg € 765.000,=. Met Rijkswaterstaat is overeengekomen dat de gelden niet zullen worden belegd. Fonds Beheer Beresteijn Sinds 1 mei 2010 voert het Zuid-Hollands Landschap in opdracht van ontwikkelingsmaatschappij Amvest het onderhoud van het parkgedeelte op Landgoed Beresteijn te Voorschoten. In dit kleine landgoed zal een woongebied met zorgcomponent worden ontwikkeld. Zolang er op het landgoed nog geen concrete ontwikkeling plaatsvindt, zal het Zuid-Hollands Landschap een adviserende rol hebben in de toekomstige ontwikkeling. Daarnaast wordt geprobeerd middels beheer de belangrijkste waarden van het landgoed zichtbaar te maken. Jaarlijks is er met Amvest overleg over het beheer en onderhoud. Om verantwoording te kunnen afleggen over de uitgaven is Fonds Beheer Beresteijn opgezet. Fonds Beheer Zandmotor Sinds oktober 2011 beheert het Zuid-Hollands Landschap de Zandmotor in opdracht van de Provincie ZuidHolland. Het betreft een grote hoeveelheid opgespoten zand voor de kust van Ter Heijde. Dit pilotproject brengt naast de functie van kustbescherming ook nieuwe natuur met verrassende flora en fauna met zich mee. Om de inkomsten en de uitgaven goed te kunnen volgen is het Fonds Beheer Zandmotor opgezet.

Voorzieningen € 19 2011 x 1.000 € 19

Jubileumvoorziening

2010 x 1.000 € 0

De voorziening voor jubilea is getroffen voor toekomstige uitkeringen overeenkomstig de opgenomen bepalingen in de CAO Bos en Natuur, onderdeel De Landschappen, waarbij uitkeringen voor jubilea zijn toegezegd bij het bereiken van het 25e en 40e dienstjaar. De verplichtingen zijn per individuele medewerker bepaald, waarbij de toekomstige uitkering contant is gemaakt. In de bepaling van de voorziening is rekening gehouden met het aantal dienstjaren en de blijfkans.

15

Schulden op korte termijn € 6.989 Alle hieronder opgenomen bedragen hebben een looptijd korter dan één jaar. De schulden kunnen per 31 december 2011 als volgt worden gespecificeerd:

(a) Belastingen en sociale verzekeringswetpremies (b) Crediteuren (c) Te betalen respectievelijk vooruit ontvangen (m.n. projecten)

2011 x 1.000 € 108 344 6.537 6.989 =====

2010 x 1.000 € 118 457 6.654 7.228 =====

2011 x 1.000 € 6 62 40 108 =====

2010 x 1.000 € 39 57 21 118 =====

(a) Belastingen en sociale verzekeringswetpremies € 108 Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:

Omzetbelasting Loonheffing Pensioenpremies Totaal

De af te dragen omzetbelasting betreft o.a. de afdracht van 19% BTW op sponsorgelden- en beheer van objecten derden voor zover niet in eigendom. De afdracht van de loonheffing over het tijdvak december 2011 heeft in januari 2012 plaatsgevonden. De definitieve jaarnota voor de pensioenen over 2011 is nog niet ontvangen. Het bedrag is vastgesteld op basis van proformaberekeningen. (b) Crediteuren € 344 De afwikkeling van de opgenomen posten heeft in 2011 een normaal verloop. (c) Te betalen respectievelijk vooruit ontvangen € 6.537 Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:

Vooruit ontvangen contributie beschermers 2012 Vakantiedagen en vakantiegeld Inkomsten terreinen Af te dragen inzake verkoop N210 Diversen Accountantskosten Verantwoorde baten niet afgeronde projecten Totaal

2011 x 1.000 € 395 133 60 18 10 9 625

2010 x 1.000 € 336 123 113 18 20 21 631

5.911 6.537 ======

6.023 6.654 ======

Van de per 31 december 2011 niet afgeronde projecten is tot en met 31 december 2011 € 5.911.263,= aan baten verantwoord. Voor de specificatie van deze projecten wordt verwezen naar bijlage 7 van deze jaarrekening. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Het pand de Rozenhof is, gerekend vanaf 1 februari 1998 voor een periode van 15 jaar gehuurd van de Stichting Volkskracht Historische Monumenten. Per 31 december 2011 bedraagt de tot het einde van de huurperiode verschuldigde huur circa € 59.600,= (prijspeil 2011).

16

Staat van baten en lasten 2011 Algemeen De staat van baten en lasten is opgesteld volgens de richtlijn 650 Fondsenwervende instellingen. Ondanks het negatieve beleggingsresultaat van € 68.000 kon er toch positief worden afgesloten als gevolg van ontvangen giften en legaten. Tevens zijn er In 2011 kostenbesparingen doorgevoerd als reactie op de teruglopende beschermersinkomsten. Bovendien is er een positief projectresultaat. De in 2011 financieel afgeronde projecten maken integraal deel uit van de jaarrekening. De hiermee samenhangende inkomsten en uitgaven zijn onderdeel van de verantwoorde inkomsten en uitgaven. In de begroting is summier rekening gehouden met de baten en lasten van de projecten die in de loop van het jaar gereed komen, omdat moeilijk is te voorzien wanneer een project werkelijk kan worden afgerond. Hierbij is de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap veelal afhankelijk van derden (subsidieverstrekkers). Toerekening inkomsten uit beleggingen aan fondsen Om het tekort op Natuurbeheer op te vangen worden een deel van het rendement uit de effectenportefeuille (€ 78.388,=) toegerekend aan het product Natuurbeheer. Het gaat alleen om de gerealiseerde opbrengsten zoals obligatierente en dividend. (Ongerealiseerde) koersresultaten worden niet meegenomen. De overige rente-inkomsten (€ 69.190,=) worden toebedeeld aan de bestemmingsfondsen Elfenbaan, Rhijngeest, Hyacintenbos, Spanjaards Duin en Opstallen. Doorberekening kosten ZHL-organisatie De kosten van het product ZHL-organisatie worden doorberekend aan de afzonderlijke (sub)producten en de projecten. Aan de in enig jaar afgeronde projecten wordt een bedrag aan ZHL-organisatie toegerekend van 20% van de personeelslasten. Voor het product Zakelijke Lasten wordt geen bedrag voor ZHL-organisatiekosten opgenomen. De toerekening van de kosten beheersadministratie dekt de organisatiekosten van dit product voldoende. Over 2011 is een bedrag van € 769.640,= aan ZHL-organisatiekosten doorberekend aan de (sub)producten als ‘doorberekening kosten beheer en administratie’. Uitvoeringskosten eigen organisatie De uitvoeringskosten eigen organisatie worden aan de ‘kosten eigen fondsenwerving’ en de producten vallend onder ‘besteed aan de doelstelling’ toegerekend op basis van het relatieve aandeel van elk van de te onderscheiden producten in het totaal van de totale lasten over enig jaar. Het product Projecten neemt een afzonderlijke positie in omdat de toerekening van de ZHL-organisatiekosten gebaseerd is op 20% van de totale personeelslasten van een project (dit betreft ook de personeelslasten van het project in voorgaande jaren). Op basis van de verdeelsleutel is het aandeel van elk van de producten als volgt weer te geven. Product Natuurbeheer Alg. Terr.voorziening Monitoring Beheersplanning Recreatie Verwerving en Inrichting Belangenbehartiging Bezoekerscentrum Communicatie Fondsenwerving Beheer Derden Projecten Opstal algemeen Beheersadministratie ZHL-organisatie (niet doorberekend) Totaal

bedrag 185.334 58.090 21.195 14.964 87.422 24.206 56.017 14.807 104.035 52.998 52.384 21.894 34.912 22.880 18.500 769.640

Percentage 24% 8% 3% 2% 11% 3% 7% 2% 14% 7% 7% 3% 5% 3% 2% 100%

17

Staat van baten en lasten 2011 Werkelijk 2011 x 1.000 €

Begroting 2011 x 1.000 €

Werkelijk 2010 x 1.000 €

Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Baten uit beleggingen Overige baten Totaal baten

1.365 938 2.255 -68 2.392 6.881

1.337 0 2.192 40 648 4.217

1.204 938 2.165 280 1.997 6.585

Lasten Besteed aan de doelstelling - Natuurbeheer - Algemene terreinvoorzieningen - Monitoring - Beheerplanning - NWC - Zakelijke lasten - product Recreatie - product Terreingebonden voorlichting - product Belangenbehartiging - product Communicatie - product Verwerving en inrichting - product Beheer eigendommen van derden - product Opstallen - product Beheeradministratie - product Projecten Totaal besteed aan doelstelling

850 251 116 89 0 264 386 57 242 450 105 232 163 -72 2.516 5.647

804 247 109 93 0 221 396 58 235 490 118 203 190 -67 141 3.240

925 237 109 75 4 254 406 52 238 443 136 172 184 -64 2.557 5.731

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten uit acties van derden Kosten verkrijging subsidies van overheden Kosten beleggingen Kosten beheer en administratie Totale lasten

229 21 49 1 770 6.717

224 0 46 0 735 4.245

151 21 42 5 745 6.694

164

-28

-109

=====

======

======

Resultaat

Resultaatbestemming 2011 Bestemmingsreserves Continuïteitsreserve Reserve Duurzaam Beheer Reserve monitoring

37 79 1

Bestemmingsfondsen Fonds Terreinbeheer Fonds Beheer Opstallen Fonds Veenweiden en Rietland Fonds Beheer Objecten van Derden Fonds Beheer Rhijngeest Fonds Beheer Elfenbaan Fonds Beheer Hyacintenbos/Ockenburgh Fonds Beheer Te Werve Fonds Beheer Spanjaards Duin Fonds Beheer Beresteijn Fonds Beheer Zandmotor

86 -33 -10 10 -5 -21 56 -4 -17 -1 -15

Totaal

164

18

% eigen fondsenwerving 16,8 % % beheer en administratie 11,5 % % besteed aan doelstelling 82,1 %

Toelichting Staat van baten en lasten BATEN Baten uit eigen fondsenwerving € 1.365 Werkelijk 2011 x 1.000 €

Begroting 2011 x 1.000 €

Werkelijk 2010 x 1.000 €

1.000

1.121

1.018

119 215 334

71 100 171

93 62 155

Opbrengst verkoop artikelen Kostprijs verkoop Baten verkoop artikelen

19 12 7

20 10 10

19 12 7

Sponsorbijdragen

25

35

25

1.365 =======

1.337 =======

1.204 =======

Inkomsten beschermers Giften Legaten en nalatenschappen Totale giften, legaten en nalatenschappen

Totaal baten uit eigen fondsenwerving Totale beschermersinkomsten € 1.000

(x € 1.000)

De contributie-inkomsten zijn de contributiebijdragen van de beschermers, beschermers voor het leven en de kampeerleden. De minimumcontributie voor 2011 voor de gewone beschermers was € 17,50. 15% van het totaal aantal beschermers maakte meer over dan € 17,50. Gemiddeld werd door deze beschermers € 9,= meer betaald. Het boekjaar van de beschermers (contributie) loopt in 2011, van 1 september 2010 tot en met 31 augustus 2011. Deze periode wijkt af van wat er in het jaarverslag is opgenomen. Over dit boekjaar is het verloop van de beschermers als volgt geweest: Aantal beschermers per 31 augustus 2010 Aanmeldingen Opzeggingen Mutaties, per saldo Aantal beschermers per 31 augustus 2011

53.929 2.516 - 3.917 - 1.401 52.528 ======

De stichting heeft te maken met een stabiel aantal opzeggingen per jaar, hierin is geen stijging geconstateerd. Aan de andere kant blijven het aantal aanmeldingen achter t.o.v. de doelstelling. Zie hiervoor de risicoparagraaf. x € 1.000

Giften € 119 Periodieke schenkingen Donaties

41 78 119

De giften betreffen lijfrenteschenkingen, incidentele giften en giften van beschermers.

Afgeronde giftenacties m.b.t. regionale uitvoeringsprojecten (€ 165.940) In de afgeronde projecten is tevens een bedrag van € 165.940 opgenomen aan projectmatige giften (giftenacties). Het gaat om de volgende projecten en bedragen: Molenrestauratie Haastrecht Giften € 113.682,= Jubileum kind en natuur Giften € 51.838,= Herstel Eiland 4L/4M Berkenwoude Giften € 420,=

19

Lopende giftenacties m.b.t. regionale uitvoeringsprojecten (€ 341.000,=) Daarnaast bevatten de in dit 2011 opgestarte projecten ook talloze giften en bijdragen. De financiële verantwoording hiervan is te zien op het moment dat de projecten worden afgesloten. Het gaat om totaal € 341.000,= aan binnengehaalde giften en donaties die gekoppeld zijn aan regionale uitvoeringsprojecten. Het gaat om de volgende projecten en bijbehorende bedragen. Herstel hoofdlaan Huys te Warmont 92674 € 5.000,= popp-snijders fonds Herstel hoogstamboom en moestuinmuur Mildenburg 94631 Stichting de Andere Toekomst € 50.000,= Herinrichting parkeerplaats Tenellaplas 94646 Stichting Carpe Diem € 50.000,= De Meidoorn € 7.000,= Duinhuisjes € 3.000,= Recreatieve voorzieningen Voorne 94655 Stichting Carpe Diem € 30.000,= Herinrichting Groene Strand 94682 Giften € 15.000,= Gezamenlijke vrijwilligersdag 94700 giften € 1.650,= Aankoop Wassergeest 96672 Giften € 178.537,=

Legaten en nalatenschappen € 215 In 2011 is voor een totaalbedrag van € 219.532,= ontvangen aan legaten en nalatenschappen. € 5000,= was bestemd voor project herstel hoofdlaan Huys te Warmont. Verkoop artikelen € 7 De verkoop van artikelen betreft verkoop van boeken kaarten en gadgets aan de balie in het Bezoekerscentrum Tenellaplas, verkopen via het promotieteam en postorderverkoop vanuit het kantoor te Rotterdam. Het verantwoorde bedrag betreft de netto opbrengst. Sponsorbijdragen € 25 De sponsorbijdragen zijn de bijdragen van bedrijven die het Zuid-Hollands Landschap jaarlijks een bedrag doen toekomen. Baten uit acties van derden € 938 Dit betreft de reguliere bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. In 2011 is het contract via De12Landschappen verlengt tot en met 2015. Subsidies van overheden € 2.255 Dit betreft de subsidies van de provincie in het kader van respectievelijk de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer en de boekjaarsubsidie volgens de Algemene subsidie verordening Zuid-Holland (Asv). Over 2011 kan deze post als volgt worden gespecificeerd: Werkelijk 2011 x 1.000 € 814 1.440 2.255 ======

Subsidieregeling natuurbeheer Subsidie provincie Zuid-Holland totaal

Begroting 2011 x 1.000 € 832 1.361 2.192 ======

Werkelijk 2010 x 1.000 € 793 1.372 2.165 ======

Subsidieregeling Natuurbeheer € 814 Dit bedrag betreft de te ontvangen subsidies gebaseerd op de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer. De opgenomen subsidie is gebaseerd op de subsidiebijdragen per pakket en het aantal hectares, dat per pakket aanwezig is. Het SNL vervangt de huidige Subsidieregeling Natuurbeheer (PSN) en beoogt onder andere een eenvoudiger en transparanter stelsel. De aanvraag van het Zuid-Hollands Landschap om naar de nieuwe regeling over te stappen is ondanks de tijdige aanvraag niet in het jaar 2011 beschikt. Zolang er niet formeel positief is beschikt op die aanvraag en er dus nog niet is overgestapt naar de nieuwe regeling, blijft de subsidie onder de ‘oude’ regeling doorlopen. Vandaar dat in deze jaarrekening alleen nog maar van de PSN gesproken wordt. 20

De reden dat het bedrag aan subsidie vanuit de PSN lager dan begroot is, komt voort uit de situatie dat een aantal terreinen per 31 december 2010 aan het einde van het tijdvak van de oude regeling, de PSN, waren gekomen. Omdat deze regeling vervangen is door de Subsidieregeling Natuur en Landschap, zijn die gebieden binnen deze nieuwe regeling aangevraagd. De beschikking hierop is in 2011 echter uitgebleven waardoor er voor die terreinen geen bedrag aan gerealiseerde subsidie-inkomsten is opgenomen, terwijl dit wel begroot was. Ook verworven gronden waarvoor per 1 januari 2011 voor het eerst beheersubsidie in de nieuwe regeling is aangevraagd, hebben nog geen subsidie beschikt gekregen. Het gaat hier om bijna 53.000 euro voor verworven gronden en ruim 13.000 euro voor terreinen die per 31-1221010 aan het einde van de ‘oude’ regeling zijn gekomen. In totaal gaat het dus om 66.000 euro dat niet in de werkelijke subsidie-inkomsten zijn opgenomen, maar die waarschijnlijk wel, zij het achteraf, toegekend zullen worden. Naar alle waarschijnlijkheid komen de beschikkingen in de eerste helft van 2012 alsnog binnen. Er is echter besloten de aangevraagde bedragen hiervan bij gebrek aan formele beschikkingen niet in de jaarrekening op te nemen. Subsidie provincie Zuid-Holland (boekjaarsubsidie) € 1.440 Met ingang van 2003 is de Algemene subsidie verordening van de provincie van toepassing. De subsidie wordt toegekend op basis van het aantal hectare dat in bezit en beheer is en door de provincie is aangemerkt als subsidiabel. Voor nieuwe verwervingen geldt dat over een jaar de volledige subsidie wordt toegekend als het gebied in het eerste kwartaal is verworven, 50% subsidie wordt ontvangen bij verwerving in het tweede of derde e kwartaal en geen subsidie wordt ontvangen bij verwerving in het 4 kwartaal. Zie bijlage 9 voor het aantal hectare in bezit en beheer ultimo 2011. De subsidietarieven worden jaarlijks door de provincie geïndexeerd. Het over 2011 opgenomen bedrag is als volgt te specificeren: x 1.000 € Subsidie ten behoeve van het product 2011 : 3720 ha Algemene Terreinvoorzieningen Zakelijke lasten Beheersplanning Monitoring Asv Extern Beheer Recreatie Terreingebonden Voorlichting (bezoekerscentrum) Totaal 2011

313 264 118 120 79 488 68 1.449

Afrekening 2009

-9

Totaal

1.440 ======

21

Baten uit beleggingen € -68 Het over 2011 behaalde beleggingsresultaat bestaat uit:

Ongerealiseerde winsten Ontvangen interest obligatie Ontvangen dividenden Bruto opbrengst beleggingen

Werkelijk 2011 x 1.000 € -148 76 3 -68 ======

Begroting 2011 x 1.000 €

40 ======

Werkelijk 2010 x 1.000 € 206 63 11 280 ======

Werkelijk 2011 x 1.000 € 723 47 702 171 92

Begroting 2011 x 1.000 € 0 0 172 0 0

Werkelijk 2010 x 1.000 € 1.256 0 289 59 0

259 317 69 11

123 245 100 8

0 268 92 34

2.392 =======

648 =======

1.997 ======

Overige baten € 2.392 Het over 2011 verantwoorde bedrag bestaat uit:

Betrekking op projecten Subsidie (aankoop)projecten provincie Zuid-Holland Subsidie OBN Bijdragen derden (projecten) Giftenacties t.b.v. projecten Sponsoring t.b.v. projecten Regulier Bijdrage beheer voor objecten van derden Inkomsten uit terreinen Rente inkomsten Overige inkomsten

De post overige baten heeft vooral betrekking op projectinkomsten van gereed gekomen projecten die zijn overgeboekt vanuit onderhanden werk. OBN subsidie staat voor Overlevingsplan Bos en Natuur. Hiervoor verleende het Rijk t/m 2009 subsidies via de regeling EGM (Effect Gerichte Maatregelen). Vanaf 2010 wordt er geen subsidie EGM meer verstrekt. Bijdragen derden omvat de bijdragen van gemeente, fondsen e.d. voor projecten. Het bedrag aan giften heeft betrekking op afgeronde projecten met specifieke giftenacties zoals de Molenrestauratie Haastrecht en jubileum giftenactie kind en natuur tijdschrift 2-2009. Tevens is er voor de restauratie van de Molen achter Haastrecht € 92.000,= aan sponsorbijdragen ontvangen.

22

LASTEN Besteed aan de doelstelling € 5.647

Besteed aan de doelstelling Totaal baten Percentage besteed aan doelstelling

Werkelijk 2011 x 1.000 € 5.647 6.881

Begroting 2011 x 1.000 € 3.240 4.217

Werkelijk 2010 x 1.000 € 5.736 6.585

82,1%

76,8%

87,1%

Werkelijk 2011 x 1.000 €

Begroting 2011 x 1.000 €

Werkelijk 2010 x 1.000 €

122 86 21 229 ======

133 70 21 224 =======

65 77 8 151 =======

1.365 16,8%

1.337 16,8%

1.204 12,5%

Kosten eigen fondsenwerving € 229

Deze kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd: Personeelskosten Werk derden Algemene kosten Totale kosten eigen fondsenwerving De baten uit eigen fondsenwerving bedragen Percentage kosten fondsenwerving Kosten uit acties van derden € 21 Deze bedragen 25% van de jaarbijdrage die de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap verschuldigd is aan ‘De12Landschappen’. Kosten verkrijging subsidies van overheden € 49 Deze kosten zijn toebedeeld vanuit het de doelstelling Beheeradministratie. Kosten beleggingen € 1

Kosten beleggingen

Werkelijk 2011 x 1.000 € 1 ======

Begroting 2011 x 1.000 € 0 =======

Werkelijk 2010 x 1.000 € 5 =======

Werkelijk 2011 x 1.000 € 454 107 24 9 16 53 107 770 ======

Begroting 2011 x 1.000 € 403 93 37 10 19 52 122 735 =======

Werkelijk 2010 x 1.000 € 436 94 21 8 16 48 123 745 =======

6.717 11,5%

4.245 17,3%

6.694 11,1%

De kosten van de beleggingen bestaan uit betaalde provisies. Kosten beheer en administratie € 770 De kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd naar kostensoort:

Personeelskosten Werk derden / materialen Afschrijvingen Verzekeringen Energiekosten Zakelijke lasten Algemene kosten

Totale kosten Percentage beheer en administratie

23

Toerekening Kosten beheer en administratie De kosten van beheer en administratie zijn alle kosten die niet aan de doelstelling en werving van baten toe te rekenen zijn. De aanbeveling van VFI voor kosten Beheer en Administratie wordt in hoofdlijnen gevolgd. Conform VFI worden de salariskosten via het gehanteerde tijdschrijfsysteem (tijd x tarief) direct aan de doelstellingen toegerekend waarna het restant vervolgens wordt verantwoord onder kosten beheer en administratie. De ICT kosten zijn onderverdeeld in kantoorautomatisering en beheeradministratiesystemen. D.m.v. een omslag worden de kosten toebedeeld aan de doelstellingen op basis van medewerkers (aandeel in gebruik).In 2012 zal worden bekeken of de kosten per werkplek verdeeld kunnen worden zoals in de VFI aanbeveling staat aangegeven. De huisvestingkosten (kantoor) en facilitaire diensten worden volledig toegerekend aan Beheer en Administratie. Er vindt geen verdeling o.b.v. vierkante meters of aantallen medewerkers plaats. Hierin wordt afgeweken van VFI. Alle overige kostensoorten worden conform VFI zoveel mogelijk geboekt op de activiteiten waar het betrekking op heeft. In het model “toelichting lastenverdeling” is te zien hoe de verschillende kostensoorten zijn verdeeld over de producten. Percentage beheer en administratie Over 2011 bedraagt het gerealiseerde percentage beheer en administratie 11,5% (2010: 11,1%). Het percentage wordt berekend door de kosten van Beheer en Administratie te delen door de totale lasten. Norm beheer en administratie Het Zuid-Hollands Landschap hanteert zelf een norm voor beheer en administratie van maximaal 25% van de totale kosten. In deze kosten zijn niet inbegrepen de producten zakelijke lasten, projecten en Beheer en Administratie zelf. Vanwege het grillige verloop van projecten en het onderhanden werk worden projecten in de norm van Het Zuid-Hollands Landschap niet meegenomen. Dit geldt ook voor het product zakelijke lasten dat 100% wordt gesubsidieerd. In 2011 is volgens deze berekening het percentage (23,1% binnen de norm gebleven. Bestuurskosten De bestuurskosten bedroegen over 2011 € 980,= (2010 € 1.564,=). Deze kosten zijn opgenomen in de kosten beheer en administratie. Bezoldiging De bruto beloning van de directeur o.b.v. een part-time percentage van 100% en een 37-urige werkweek bedroeg in 2011 € 89.271,= (€ 119.635,= incl. werkgeverslasten). De beloning is als volgt opgebouwd: Jaarinkomen Bruto loon Vakantiegeld Totaal

82.723 6.548 89.271

SV lasten(wg deel) Belaste vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten (wg deel)

10.128 7.512 12.724

Totaal bezoldiging 2011

119.635

Bezoldiging 2010 bedroeg € 120.454

Het jaarinkomen van de directeur van € 89.271,= blijft substantieel onder het maximum van € 140.046 volgens de VFI Beloningsregeling. De belastbare vergoeding en bijtelling betreffen de bijtelling wegens privé gebruik van de bedrijfsauto. Aan de directeur is geen lening, voorschot of garantie verstrekt.

24

x € .1000

Model toelichting lastenverdeling 2011

65

63

1 226

26 189 145

vergoedingen

22

4

werk derden

399

97

4

3

1

17

65

10

43 243

materialen

20

72

afschrijvingen

23

6

36

4

1

20

verzekeringen

6

1

5

energiekosten

16

4

14

4

zakelijke lasten

3

1

3

1

257

1

1

2

3

1

1

2

2

107

7

4

1

12

2

1

19

5

3

15

2

algemene kosten omslagen totale lasten

15

453 1

38

47

37

28

101

3.087

1.224

2.404

6

289

190

335

24

115

110

82

9

37

34

36

1

16

86

85

79

53

360

300

527

379 8 49

2

14 24

850 251 116

24

6

89 264 386

9

4

53

2 12

6

57 242 449 105 163 232

7 122

379

5

18

-72 2.516

229

25

1.909

1

22

aankoop terreinen

1.973

Totaal 2010

30

1

21

2.090

Begroot 2011

12 23

2

50

Totaal 2011

86

1 3

15

Beheer en administratie

28 1.812

93

Kosten beleggingen

85

19

Acties derden

122

Beheer Derden

182

99

Kosten verkrijging subsidies

Beheersadministratie

Opstal algemeen

Verwerving en Inrichting

Communicatie

Belangenbehartiging

Bezoekerscentrum

Recreatie

Zakelijke lasten

Beheersplanning

73

Fondsenwerving

304

Projecten

personeelskosten

Werving baten

Monitoring

Natuurbeheer

Alg. Terr.voorziening

Doelstelling

21

986

7

1

107

236

281

301

49

1

770

6.717

4.245

6.694

Kasstroomoverzicht over 2011

Bedragen x € 1.000,=

2011 Kasstroom uit operationele activiteiten: Bedrijfsresultaat

164

Aanpassing voor: Afschrijvingen Dotatie voorzieningen

115 19

Veranderingen in werkkapitaal : Toename debiteuren Afname vorderingen Afname voorraden Afname onderhanden werk Afname waarde beleggingen Afname crediteuren Toename Kortlopende schulden

-37 274 2 -1.049 379 -145 18 -559

Kasstroom uit operationele activiteiten

-261

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Netto investering in materiele vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-73 -73

Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen op 1 januari 2011

-334 3.970

Geldmiddelen op 31 december 2011

3.635

Toelichting De liquide middelen zijn ca. € 334.000,= afgenomen. Het positieve resultaat en de tijdige bevoorschotting van de provinciale subsidie hebben in 2011 tot een positieve kaststroom geleid. Aan de andere kant is er in 2011 veel uitgegeven aan allerlei projecten. T.o.v. van vorig jaar zitten er ca. € 938.000,= meer uitgaven in onderhanden werk en € 112.000 minder ontvangsten. Dit heeft een negatief effect op de liquide middelen.

26

Resultaatbestemming De resultaatbestemming heeft plaatsgevonden in overeenstemming met de toedeling waartoe het Algemeen Bestuur in de vergadering van 28 maart 2012 heeft besloten. Uitgangspunt hierbij is dat alle gelden waarover door het bestuur vrij beschikt kan worden, worden toegevoegd aan de Reserve Duurzaam beheer, voor zover geen aanvulling van de Continuïteitsreserve gewenst is.

27

Risicoparagraaf Het Zuid-Hollands Landschap wilde in 2011 voor de vergoeding van het natuurbeheer overstappen van Programma Beheer naar de index Subsidie Natuur en Landschap (SNL). Inmiddels heeft het Zuid-Hollands Landschap vanuit de provincie het bericht vernomen dat er in 2011 onvoldoende middelen beschikbaar waren voor de overstap van alle terreinbeherende partijen en particulieren. Het Zuid-Hollands Landschap kreeg tevens te horen dat zij voor 2011 was uitgeloot en dus niet kan overstappen. De Programma Beheer regeling loopt in 2012 voor bijna alle terreinen van het Zuid-Hollands landschap af. Als Programma Beheer stopt en er geen opvolging zou komen, wordt het Zuid-Hollands Landschap geconfronteerd met een tekort van 874.000 euro. Op een begroting van 4,5 miljoen is dat een fors bedrag. Indien er geen beheervergoeding vanuit de overheid beschikbaar wordt gesteld is het onvermijdelijk dat het beheer in diverse terreinen gestaakt moeten worden wat aanzienlijke negatieve gevolgen voor de natuurwaarden en de beleefbaarheid (recreatie) zal hebben. De huidige formatie zal drastisch terug gebracht moeten worden waarmee de dienstverlening richting beschermers en overheden aanzienlijk zal afnemen. Het Zuid-Hollands Landschap heeft eind 2011 opnieuw een subsidieaanvraag SNL voor de zes jaren ingediend voor de tranche 2012. Inmiddels heeft de provincie het subsidieplafond voor 2012 dusdanig verhoogd dat Het Zuid-Hollands Landschap waarschijnlijk voldoende beheergeld SNL zal ontvangen. De provincie heeft anderzijds aangegeven de provinciale subsidie (Asv) bedoeld voor het terreinbeheer, te willen afbouwen. De stichting verwacht dat op termijn de bijdrage vanuit de overheid voor de beheertaak substantieel zal afnemen waarop de organisatie noodgedwongen zal moeten krimpen. De beschermerinkomsten vertonen de laatste jaren een dalende trend doordat de aanwas de uitstroom onvoldoende compenseert. Het aantal opzeggingen is relatief constant, het aantal aanmelding laag ondanks diverse nieuwe methoden die door de organisatie worden toegepast. Bestuur en werkorganisatie beraden zich over de beste strategie. Indien de huidige afname zich doorzet, zullen de inkomsten met ruim een ton per jaar blijven afnemen. Gevolg is dat, indien geen andere inkomstenbronnen worden gevonden, zaken als belangenbehartiging, verwerving van terreinen en communicatie afgebouwd moeten worden om deze achteruitgang op te vangen. Juist deze zaken blijken van wezenlijk belang om mensen aan ons te binden. Het Zuid-Hollands landschap heeft een continuïteitsreserve van ruim 2 miljoen euro. Deze reserve is bedoeld om de loonkosten te kunnen doorbetalen als de Stichting met grote calamiteiten wordt geconfronteerd. Omdat de continuïteitsreserve integraal deel uit maakt van de effectenportefeuille bestaat er een risico dat er koersverliezen ontstaan op het moment dat de Stichting genoodzaakt is om de reserve liquide te maken.

Controleverklaring

28

Bijlage 1 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Specificatie materiële vaste activa Boekwaarde 31-12-2010 €

Investeringen 2011 €

Afschrijving 2011 €

Boekwaarde 31-12-2011 €

p.m. 364.096 364.096 ========

0 0 ========

22.213 22.213 ========

p.m. 341.883 341.883 ========

184.634 197.058 5.445 0 34.716 421.852 ========

60.165 0 0 13.765 0 73.930 ========

46.463 29.820 2.194 4.542 10.871 93.890 ========

198.336 167.238 3.251 9.223 23.845 401.893 ========

Direct in gebruik voor de doelstelling - natuurterreinen - opstallen Totaal

Bedrijfsmiddelen -

dienstauto’s machines inventaris communicatie software en computers softwarepakket Financiële Administratie

De (des)investeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd: € Dienstauto’s Skoda Yeti 52-RJV-2 VW Caddy 6-VSG-90 VW Caddy 6-VSG-91 Totaal

22.427 18.869 18.869 60.165

Communicatie software en computers Glasvezel aanleg Totaal

13.765 13.765

De afschrijvingspercentages zijn: Tractoren en aanbouwwerktuigen Dienstauto’s Aanhangwagens, vaartuigen, pompen Eenassige motormaaier CV installatie Nieuwe bedrijfsgebouwen Mobiele schaftketen Inventaris (meubilair) Inventaris (computers en software) Softwarepakket financiële administratie Motorzagen, bosmaaiers en alle investeringen < € 2.000,=

30

10,0 % 20,0 % 10,0 % 20,0 % 20,0 % 5,0 % 20,0 % 25,0 % 33,3 % 10,0 % 100,0 %

Bijlage 2 Overzicht mutaties reserves, fondsen en voorzieningen (x € 1.000)

Beginsaldo

Resultaat

Eindsaldo

2011

2011

2011

Contuiniteitsreserve Fondsenwerving continuïteitsreserve

1.973

37 37

2.010 37

Contuiniteitsreserve

1.973

37

2.010

Reserve Duurzaam Beheer Belangenbehartiging Communicatie Fondsenwerving Natuurbeheer Projectresultaat 2011 Verwerving en Inrichting ZHL-organisatie, Resultaat effectenportefeuille ZHL-organisatie, Dotatie voorziening

1.495

79 -218 -532 1.018 -21 127 -129 -148 -19

1.575

Reserve Monitoring Monitoring SNL

36

1 1

38

Reserve Risico SNL

86

Bestemmingsreserves

86

1.618

81

1.699

Fonds Beheer Beresteijn Landgoed Beresteijn

10

-1 -1

9

Fonds Beheer Zandmotor De Zandmotor

0

-15 -15

-15

1.294

-21 -21

1.273

104

56 -3 59

161

61

10 -2 -2 1 -1 15

72

626

-33 -33

593

Fonds Beheer Elfenbaan Elfenbaan Fonds Beheer Hyacintenbos/Ockenburgh Hyacinthenbos Landgoed Ockenburgh Fonds Beheer Objecten derden de Schans Eiland van Brienenoord Heemtuin Krimpen Kaapduin Watergang Mildenburg Fonds Beheer Opstallen Opstal algemeen 31

Beginsaldo

Resultaat

Eindsaldo

2011

2011

2011

18

-5 -5

13

748

-17 8 -25

731

0

-4 -4

-4

Fonds Terreinbeheer Algemene Terreinvoorzieningen Beheersplanning Bezoekerscentrum Extern beheer Monitoring ASV Recreatie Zakelijke lasten

210

86 2 13 4 4 24 40

296

Fonds Veenweiden en Rietland Fondsenwerving Rietfonds Projectresultaat 2011

20

-10 10 -20

10

Fondsen

3.092

47

3.139

Totaal vermogen

6.683

164

6.847

Fonds Beheer Rhijngeest Rhijngeest Fonds Beheer Spanjaards Duin Projectresultaat 2011 Spanjaards Duin (productresultaat) Fonds Beheer Te Werve te Werve

32

Bijlage 3 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Begroting 2012 2012 x 1.000 € Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Baten uit beleggingen Overige baten Totaal baten

1.116 p.m 2.360 40 911 4.427

Besteed aan de doelstelling - product Natuurbeheer - product Algemene terreinvoorzieningen - product Monitoring - product Beheerplanning - product Extern Beheer - product Zakelijke lasten - product Recreatie - product Terreingebonden voorlichting - product Belangenbehartiging - product Communicatie - product Verwerving en Inrichting - product Beheer eigendommen van derden - product Opstallen - product Beheeradministratie - product Projecten Totaal besteed aan doelstelling

848 256 107 88 60 276 391 50 188 445 109 327 172 -72 174 3.420

Kosten eigen fondsenwerving Kosten uit acties van derden Kosten verkrijging subsidies Kosten beleggingen Totaal werving baten

203 p.m 50 0 253

Kosten beheer en administratie

739

Totaal lasten

4.411

Resultaat

16

===== Resultaatbestemming 2012 Bestemmingsreserves Continuïteitsreserve Reserve Duurzaam Beheer Reserve Monitoring

-88 78 -1

Bestemmingsfondsen Fonds Terreinbeheer Fonds beheer derden Fonds Opstallen Fonds Beheer Rhijngeest Fonds Beheer Elfenbaan Fonds Veenweiden en Rietland Fonds Beheer Spanjaards Duin Fonds Beheer Ockenburgh

146 -2 -66 -4 -50 10 -14 7

Totaal

-16

Percentage eigen fondsenwerving Percentage beheer en administratie Percentage besteed aan doelstelling

18,20% 16,75% 77,25%

33

Bijlage 4 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Staat van baten en lasten op kostensoort Uitkomst 2011 x 1.000 €

Begroting 2011 x 1.000 €

Uitkomst 2010 x 1.000 €

Baten Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer Boekjaarsubsidie provincie Zuid-Holland Bijdragen derden / projectinkomsten Inkomsten terreinen Beschermersinkomsten Opbrengst verkopen winkel Sponsoring Giften en legaten Rente Resultaat effectenportefeuille Overige baten Totaal baten

814 1.440 2.669 317 1.000 7 117 505 69 -69 11 6.880

832 1.361 295 245 1.121 10 35 171 100 40 8 4.217

793 1.372 2.431 268 1.068 7 25 214 92 276 34 6.580

Lasten Personeel Vergoedingen vrijwilligers Werk Derden Materialen Afschrijvingen Verzekeringen Energie Zakelijke lasten Algemene kosten Aankopen natuurgebieden Totaal lasten

2.090 38 3.087 289 115 37 86 360 236 379 6.716

1.973 47 1.224 190 110 34 85 300 281 0 4.245

1.909 37 2.404 335 82 36 79 527 296 986 6.689

164 =====

-28 =====

-109 =====

37 79 0 1

125 -45 0 5

136 36 25 16

86 -33 -10 10 -5 -21 0 56 -4 -17 -1 -15

48 -99 10 -2 -9 -47 0 0 0 -12 0 0

39 -94 10 -4 -9 -29 -227 0 -12 -8 10 0

164 =====

-28 =====

-109 =====

Resultaat RESULTAATBESTEMMING: Bestemmingsreserves Continuïteitsreserve Reserve Duurzaam Beheer Reserve risico Programma Beheer Reserve Monitoring Bestemmingsfondsen Fonds Terreinbeheer Fonds Beheer Opstallen Fonds Veenweiden en Rietland Fonds Beheer Objecten van Derden Fonds Beheer Rhijngeest Fonds Beheer Elfenbaan Fonds Verwerving Ockenburgh Fonds Beheer Hyacintenbos/ Ockenburgh Fonds Beheer Te Werve Fonds Beheer Spanjaards Duin Fonds Beheer Beresteijn Fonds Beheer Zandmotor Totaal

34

Toelichting uitkomsten op kostensoort Baten Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer De reden dat het bedrag aan subsidie vanuit de PSN lager dan begroot is, komt voort uit de situatie dat een aantal terreinen per 31 december 2010 aan het einde van het tijdvak van de oude regeling, de PSN, waren gekomen. Omdat deze regeling vervangen is door de Subsidieregeling Natuur en Landschap, zijn die gebieden binnen deze nieuwe regeling aangevraagd. De beschikking hierop is in 2011 echter uitgebleven waardoor er voor die terreinen geen bedrag aan gerealiseerde subsidie-inkomsten is opgenomen, terwijl dit wel begroot was. Ook verworven gronden waarvoor per 1 januari 2011 voor het eerst beheersubsidie in de nieuwe regeling is aangevraagd, hebben nog geen subsidie beschikt gekregen. Het gaat hier om bijna 53.000 euro voor verworven gronden en ruim 13.000 euro voor terreinen die per 31-12-2010 aan het einde van de ‘oude’ regeling zijn gekomen. In totaal gaat het dus om 66.000 euro dat niet in de werkelijke subsidie-inkomsten zijn opgenomen, maar die waarschijnlijk wel, zij het achteraf, toegekend zullen worden.

Boekjaarsubsidie provincie Zuid-Holland De subsidie van de provincie is gebaseerd op de normkosten per hectare of per stuk. Voor de afrekening van de subsidie van 2011 is uitgegaan van een van 3.720 ha. Het subsidiebedrag komt hoger uit dan begroot door het subsidieonderdeel zakelijke lasten. Deze wijken af van de begroting maar zijn overigens wel 100% subsidiabel. Subsidieonderdeel Algemene terreinvoorziening Beheersplanning Monitoring Recreatie Extern beheer Bezoekerscentrum Zakelijke lasten

Tarief 84,17 31,61 32,16 131,07 21,25 67.660,81 -

Eenheid 3.720,75 3.720,75 3.720,75 3.720,75 3.720,75 1 -

Totaal subsidie 2011

Bedrag 313.173 117.603 119.673 487.661 79.079 67.661 264.043 1.448.893

Afrekening 2009

- 8.583

Totaal subsidie

1.440.309

Bijdragen derden/projectinkomsten Het hogere bedrag dan begroot betreft met name projectbijdragen van derden (ca. € 2.410.000,=) waarvan het grootste gedeelte van de Nationale Postcode Loterij. Beschermersinkomsten De beschermersinkomsten blijven 121.000,= achter op de begroting als gevolg van de teruglopende beschermersaantallen. Sponsoring De sponsorbijdragen zijn de bijdragen van bedrijven en gemeenten. De reguliere inkomsten uit sponsoring bedroegen ca. € 25.000. De stijging m.b.t. de begroting wordt veroorzaakt doordat er ruim € 92.000,= sponsoring is inbegrepen in het meerjarige project “Molen achter Haasdrecht” dat dit jaar gereedgekomen is. Giften en legaten De post giften en legaten komt maar liefst € 334.000,= boven de begroting uit. De begroting van giften en legaten is gebaseerd op het gemiddelde van de afgelopen jaar. In de gereedgekomen projecten zijn tevens giften voor specifieke projecten (giftenacties) opgenomen. De giften en legaten kunnen als volgt worden gespecificeerd: (x € 1.000,=) 2011 Periodieke schenkingen Donateurs Giftenacties (projecten) Nalatenschappen en legaten Totaal

41 78 166 220 505 === 35

Rente Als gevolg van de dalende rentepercentages is de renteopbrengst van de depositorekeningen ca. € 31.000 lager uitgevallen. Resultaat effectenportefeuille Het effectenresultaat is in de laatste kwartaal van 2011 nog iets hersteld. Het totale koersresultaat komt uiteindelijk uit op € 148.000 negatief en is gebaseerd op de koersen per 31/12/2011. De vaste inkomsten van de effectenportefeuille zoals dividend en obligatierente bedroegen € 78.000.

Lasten Personeelskosten De personeelskosten kunnen over 2011 als volgt worden gespecificeerd: Uitkomst x 1.000 € Bruto salarissen 1.622 Sociale lasten 283 Pensioenpremies 165 Vaste reiskostenvergoedingen w/w 34 Overige personeelskosten 3 Onkostenvergoedingen declaraties 32 Werkkleding 19 Ontvangen uitkeringen Onderhanden Projecten Totaal

-28 -58 2.071 ======

Begroot x 1.000 € 1.529 261 148 33 5 18 10 -31 0 1.973 =====

De personeelslasten zijn t.o.v. van begroting hoger uitgevallen. Deze komen € 98.000,= hoger uit dan verwacht met als oorzaken de stijging pensioenpremies, compensatie pensioenen en eindheffingen i.v.m. dienstwoningen. Daarnaast is er een extra bedrag aan vut-suppletie betaald aan een oud-werknemer. Aan het einde van het verslagjaar waren er 42 employés (33 fte) in dienst van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap.

Werk derden/materialen De kosten van Werk Derden en materialen zijn ca. 1.9 miljoen hoger dan vooraf begroot. Dit wordt geheel veroorzaakt door de afgeronde projecten. Zakelijke lasten De zakelijke lasten zijn ca. € 60.000,= hoger dan begroot. Hiervan heeft € 22.000 betrekking op projecten. Het overgrote deel van de zakelijke lasten zijn waterschapslasten over de in eigendom zijnde hectares. Omdat de tarieven per hectare voor 2011 zijn gestegen en er meer hectares in eigendom zijn gekomen vallen de reguliere zakelijke lasten met ruim € 37.000,= hoger uit dan voorzien. De zakelijke lasten worden door de provincie volledig gesubsidieerd. Afschrijvingen De uitkomsten verlopen nagenoeg conform begroting. Energiekosten Er zijn geen grote afwijkingen t.o.v. de begroting. Verzekeringen Verloop conform begroting.

36

Aankoop Natuurgebieden Het in beheer nemen van natuurgebieden geschiedt zoveel mogelijk projectmatig. Tegenover de aankoop/erfpacht kosten staan de aankoopsubsidie/giftenacties voor specifieke terreinen en NPL-gelden die zijn opgenomen in de baten. Gesubsidieerde aankopen Aankoop Kleistee Aankoop Kersbergsche en Achthovensche Uiterwaarden Aankoop Polder Achthoven Aankoop Commissarissenlanden Grondaankoop Zouweboezem – Bijl Grondaankoop Zouweboezem-v Hoff Oude aankoop-en inrichtingsproject (OBN/EGM) Eigen financiering door verkoop gronden Aankoop Buitenlanden Ammerstol

18.005 76.585 27.572 169.860 31.472 21.086 13.414 20.808 378.804

37

Bijlage 5 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap

x € 1.000

personeelskosten vergoedingen werk derden materialen afschrijvingen verzekeringen energiekosten zakelijke lasten aankopen natuurgebieden algemene kosten omslag zhl-organisatie omslag beheeradministratie lasten resultaat

1 182

0

311

163

264

117

304 22 399 20 23 6 16 3

65 4 97 72 6 1 4 1

73 0 17 0 1 0 0 0

1

257

63 0 0 0 0 0 0 0

226 4 65 36 20 5 14 3

8 185 49 1.035 -21

2 58

0 21 24 137 26

14 87

6 264 0

0 15 24 104 13

20

1 0 980 7 25 334

232 2

2.410 133 19 92 171

43

13 -148

309 2

38

8 75

2 21

0 1.347

0 280

189 0 43 1 2 1 2 0

26 3 10 4

4 1

145 1 243 1 3 1 2 0

122 0 86 0 1 0 1 0

93 2 85 30 7 2 5 2

4 56

9 15

53 104

18 53

71 554 4 -532

282 1.065

2 52 6 285 -5

84 99 0 3 0 1 0 1 0 0 0 24

473 129 298 40 -129 -215

2.673

165

182 0 1.833 107 4 1 3 22 379 5 22

19 1 50 12 23 12 19 15

2.558 115

-148 29 0 55 0 0 0 0 0

453 1 101 6 24 9 16 53

0 14 107 35 23 -752 12 -122 198 19 -33 -166

Totaal

ZHL-organisatie

Beheersadministratie

Opstal algemeen

67

0

1 513

Projecten

3 79 5

0

13 78 0 1.014

Beheer Derden

28 484

Fondsenwerving

117

Communicatie

Recreatie

264

Bezoekerscentrum

Beheersplanning

44 119

Belangenbehartiging

Zakelijke lasten

311

739

Verwerving en Inrichting

Monitoring

subsidie programma beheer subsidie provincie zuid-holland Bijdragen derden /projectbijdragen inkomsten terreinen beschermersinkomsten opbrengst verkopen winkel sponsoring giften en legaten rente resultaat effectenportefeuille overige baten baten

Alg. Terr.voorziening

Natuurbeheer

Staat van baten en lasten 2011 per product (€)

814 1.440 2.669 317 1.000 7 117 505 69 -69 11 6.880 2.090 38 3.087 289 115 37 86 360 379 236 -1 6.716 164

Uitkomsten en begroting per product Product Natuurbeheer

Realisatie 2011 Baten Lasten Resultaat € € € 1014 1035 -21

Begroting 2011 Baten Lasten Resultaat € € € 972 973 -1

Algemene Terreinvoorziening

311

309

2

300

303

-2

Monitoring

162

137

26

160

129

31

Monitoring ASV

119

95

24

115

88

26

Monitoring SNL

44

42

1

45

40

5

Beheersplanning

117

104

13

113

109

4

Zakelijke lasten

264

264

0

221

221

0

Recreatie

513

473

40

497

484

13

Recreatievoorzieningen

270

238

32

263

253

10

Toezicht

243

235

8

234

231

3

Bezoekerscentrum

75

71

4

71

71

0

Belangenbehartiging

84

298

-215

76

288

-212

Belangenbehartiging

5

223

-218

0

219

-219

79

75

4

76

69

7

1.347

282

1.065

1.329

274

1.054

21

554

-532

10

600

-590

0

129

-129

145

-145

Opstal algemeen

165

198

-33

130

230

-99

Beheer Derden

280 27 18 1 9 2 4 27 6 15 15 141 0 16 0

285 48 22 7 10 3 7 29 5 40 16 82 15 1 122 -122 770 -752 2.558 6.697

-5 -21 -4 -5 -1 -2 -3 -2 1 -25 -1 59 -15 15 0

166 27 56 1 10 3 3 30 5 16 15 0 0 0 0

-80 -47 -1 -9 0 -2 -9 0 0 -12 0 0 0 0 0

-166

0

115 164

172 4.217

247 75 57 10 10 5 13 30 5 28 15 0 0 0 114 -114 735 -735 172 4.245

Externe Beheer

Fondsenwerving Communicatie Verwerving en Inrichting

Elfenbaan Te Werve Rhijngeest Kaapduin De Schans Hyacintenbos Eiland van Brienenoord Heemtuin Krimpen Spanjaards duin Landgoed Beresteijn Landgoed Ockenburgh De Zandmotor Watergang Mildenburg

Beheersadministratie Omslag Beheeradministratie ZHL-organisatie Omslag ZHL-organisatie Projecten Totaal

-148 2.673 6.880

39

0 0 -28

Toelichting per product Beheer algemeen Een goed en kosteneffectief beheer is het visitekaartje van de stichting. In het Meerjarenbeleidplan wordt ingezet op beheerkostenreductie (van 653 euro/ha in 2008 naar 600 euro/ha in 2014), alsmede een evenwichtige en duurzame financiering van het beheer. Dit slaat niet op beheer derden terreinen zoals de Elfenbaan. Voor deze terreinen gelden aparte beheerafspraken. In de beheerskosten per hectare worden de kosten van de volgende producten meegenomen: Natuurbeheer, Algemene Terreinvoorzieningen, Recreatie, Monitoring, Beheerplanning, Zakelijke lasten en Extern beheer. Deze worden gedeeld door het aantal hectares dat beheerd wordt vanuit de reguliere begroting. Omdat een aantal verwervingen in 2011 vanuit de provincie niet gelijk als subsidiabel aangemerkt zijn, worden deze op papier niet aangemerkt als hectares die uit de reguliere begroting beheerd worden. De beheerkosten per hectare komen dan uit op € 2.397.000 / 3748 ha = 640 euro per hectare. Wanneer de verworven hectares die qua beheerkosten op de reguliere begroting drukken, wel meegerekend worden, dan komt dit bedrag uit op 632 euro per hectare (€ 2.397.000 / 3790 ha). De verwervingen die dan meegerekend worden, zijn die in Wassergeest, Kleine zaag, Buitenlanden Ammerstol, Trambaan en het natuurdeel van de aankoop in de Waai. De begroting ging uit van 639 euro per hectare. Natuurbeheer Ten opzichte van de begroting zijn er meer kosten gemaakt. Echter, er zijn ook meer inkomsten gerealiseerd. Verwervingen hebben geleid tot een groter beheerareaal dat navenant meer beheerkosten tot gevolg heeft. Binnen het natuurbeheer zijn enerzijds kostenreducties gerealiseerd die anderzijds weer teniet zijn gedaan door incidentele uitgaven. Vanuit de terreinen zijn meer inkomsten gegenereerd, maar deze zijn minder hard gestegen dan dat de kosten omhoog zijn gegaan. Dat de inkomsten achter zijn gebleven komt overigens voor een groot deel door het niet in deze jaarrekening mee kunnen nemen van aangevraagde beheersubsidie voor verwervingen vanwege het uitblijven van de SNL-beschikkingen. Als de SNL-beschikkingen op tijd verstrekt zouden zijn en zoals wordt verwacht positief beschikt zouden zijn, dan zou het product Natuurbeheer geen negatief saldo laten zien. Algemene terreinvoorzieningen Zowel de lasten als de baten zijn iets hoger dan begroot uitgekomen. Doordat de stichting meer hectaren beheerde dan er begroot was voor 2011, is de subsidie voor dit onderdeel (overigens een andere subsidie dan die voor natuurbeheer) ook hoger uitgevallen. Er is vanwege de onzekere financiële tijden terughoudend omgegaan met uitgaven waardoor het saldo van dit product licht positief uit is gekomen. Monitoring Voor de naar 2012 doorgeschoven evaluatie van het beheer derden-terrein Elfenbaan is een ‘reguliere’ beheerevaluatie in de plaats gekomen. Dit leidt tot navenant hogere kosten. Beheersplanning Door projectactiviteiten zijn de kosten per saldo lager uitgevallen. Door de inzet van studenten konden toch de nodige beheerplannen worden geschreven. Zakelijke lasten De zakelijke lasten zijn in 2011 aanzienlijk hoger uitgevallen dan begroot. Dit komt door een toename in hectaren waarover waterschapslasten moeten worden betaald. Daarnaast zijn de tarieven voor de waterschapslasten in 2011 gestegen. Het saldo van dit product komt overigens op 0 uit, omdat de waterschapslasten door de provincie volledig subsidiabel gesteld zijn. Recreatie Met het oog op de financiële situatie rondom terreinbeheer is er een sober uitgavenpatroon ingezet binnen dit product. Daarnaast zijn de subsidie-inkomsten door verwervingen juist gestegen, hetgeen de uitkomst van dit product met € 27.000 ten opzichte van de begroting heeft doen stijgen. Bezoekerscentrum De investering in een energiezuiniger bezoekerscentrum werpt haar vruchten af, vandaar de lagere energiekosten. Verder worden de extra inkomsten die gegenereerd worden door de baliemedewerkers van het bezoekerscentrum, gereserveerd voor meerjarig onderhoud. De inkomsten komen o.a. uit de verkoop van artikelen en zaalhuur. Belangenbehartiging De stevige lobby voor de toekenning van de beheersubsidie SNL en de gevraagde input en overleg voor diverse Natura 2000-beheerplannen en het Veenweidepact Krimpenerwaard vergden extra personele inzet. Fondsenwerving De beschermersinkomsten bleven in 2011 achter op de begroting. Om deze terugloop op te kunnen vangen is er bezuinigd op de uitvoering van de contributiemailing en is de overstap naar een nieuwe (goedkopere) 40

beschermersdatabase voorbereid. Om de werving van beschermers en donateurs niet te laten stagneren is er projectmatig geïnvesteerd in een nieuwe website, online werving en social media. Projectmatig zijn diverse fondsen geworven zoals bij de resultatenrekening bij giften staat beschreven. Communicatie Om de teruglopende beschermersinkomsten te kunnen opvangen, is er bezuinigd op het tijdschrift, het fotomateriaal, de ontwikkeling van folders en andere uitingen en het plaatsen van advertenties. De mogelijkheden om hier verder op te bezuinigen zijn beperkt om de binding met de beschermers niet te veel kwijt te raken. Verwerving en inrichting Met de provincie is afgesproken dat de ZHL-inzet voor het Inrichtings- en Beheerplan Buijtenland van Rhoon wordt vergoed (projectmatig). Dit leidt tot lagere personele kosten. Beheer opstallen In 2011 is er op de uitgaven voor het onderhoud en beheer van de opstallen bezuinigd door terughoudend om te gaan met uitgaven. Daarnaast is er vanwege een personele uitwisseling expertise vanuit het Erfgoedhuis ZuidHolland voor het beheer van opstallen beschikbaar geweest, hetgeen een aanzienlijke vermindering van de benodigde eigen uren tot gevolg had. Ook aan de inkomstenkant is er een meevaller in de vorm van extra inkomsten te zien. Dit wordt voor een groot deel verklaard door een alsnog betaalde achterstand in erfpachtcanon die in 2010 als voorziening was opgenomen.

Beheer Derden Elfenbaan Het beheer van de Elfenbaan is zo extensief mogelijk ingezet om kosten te besparen. Dit heeft een besparing van ca. € 25.000 opgeleverd. Te Werve Per15 mei 2011 liep de beheerovereenkomst met de SHELL voor Landgoed te Werve ten einde. Helaas heeft Het Zuid-Hollands Landschap het beheer van dit landgoed na die datum moeten staken. Vandaar dat zowel de lasten als de baten lager zijn uitgevallen. Het over 2011 negatieve saldo zal in 2012 nog worden gefactureerd. Rhijngeest Ondanks dat er terughoudend met uitgaven is omgegaan zijn de inkomsten verre van toereikend voor de nodige uitgaven. Op deze manier raakt het fonds voor het onderhoud van Rhijngeest binnen enkele jaren uitgeput. Vanaf dat moment zal Rhijngeest uit eigen middelen betaald worden. Hyacintenbos Ook wat betreft het Hyacintenbos is zo terughoudend als mogelijk omgegaan met uitgaven waardoor de lasten lager dan begroot zijn uitgekomen. Inmiddels is het fonds Hyacintenbos samengevoegd met het onderhoudsfonds van het naastgelegen Landgoed Ockenburg. Spanjaards duin Afgelopen jaar is er een forse overschrijding geweest van de begroting. De monitoringsverplichting is fors hoger dan was begroot bij het aannemen van Spanjaards Duin. De overschrijding is vooral te wijten aan het extern laten opstellen van het jaarverslag en de landmeetverplichtingen conform de overeenkomst tussen RWS. In overleg met RWS kunnen we na 5 jaar een overzicht aanleveren met de gemaakte kosten en kijken of er een aanpassing van het fonds kan plaatsvinden. Als gevolge van de toename van werk Derden zijn ook de doorberende organisatie hoger uitgevallen. Landgoed Ockenburgh Voor het beheer van Landgoed Ockenburgh is een fonds opgericht. Omdat veel inspanningen binnen dit landgoed in het kader van een extra project voor het wegwerken van achterstallig onderhoud uitgevoerd worden, vallen de kosten voor het reguliere beheer vooralsnog mee. De Zandmotor De Zandmotor is per oktober 2011 in beheer gekomen. Er is in 2011 € 15.000 aan kosten voor het beheer van de Zandmotor gemaakt, deze zullen in 2012 worden gefactureerd. Zodoende zijn er over 2011 nog geen baten opgenomen. Watergang Mildenburg Er is in 2011 een afkoopsom van bijna € 16.000 voor het beheer van een op verzoek van de Gemeente Westvoorne gegraven watergang door Mildenburg ontvangen. Jaarlijks kan hiermee het open houden van deze watergang uit worden betaald.

41

Beheeradministratie Door extra personele inzet rondom de nieuwe subsidieregeling voor natuurbeheer, de Subsidieregeling Natuur en Landschap, zijn er meer uren gemaakt binnen dit product. Daarnaast participeert het Zuid-Hollands Landschap in een gezamenlijk project met Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer om een nieuw beheeradministratiesysteem op te zetten, het CSM-i. Dit heeft tot extra kosten geleid. Verdeling naar producten:

Natuurbeheer Monitoring PZH Beheerplanning Zakelijke lasten Opstallen Beheer derden Totaal doorberekend producten

Uitkomst 2011 x 1.000 €

Begroot 2011 x 1.000 €

49 24 24 6 12 6

45 23 23 6 11 6

40% 20% 20% 5% 10% 5%

122

114

100%

2011 %

De beheeradministratie wordt toebedeeld op basis van een met de provincie overeengekomen verdeelsleutel. Hierbij is rekening gehouden met het belang dat het productonderdeel heeft in het beheeradministratiesysteem. ZHL-organisatie ZHL-organisatie is het onderdeel van de organisatie dat de (personeels)administratie verzorgt, huisvesting en facilitaire dienst en automatisering en communicatievoorzieningen beheert. De kosten van het Bestuur (€ 980,=) vallen tevens onder de kosten ZHL-organisatie. De bestuurders van het ZHL ontvangen conform de statuten geen bezoldiging. De bestuurskosten bestaan uit eventuele kilometervergoeding en de kosten van bijeenkomsten als deze (vergaderingen) extern plaatsvinden. De doorberekening van ZHLorganisatiekosten vindt plaats op basis van de kosten per product. Uitzondering hierop is het product Zakelijke lasten. Het negatieve saldo komt geheel op rekening van de waardedaling van de effectenportefeuille. De dotatie aan de Jubilea voorziening is vanwege het incidentele karakter niet omgeslagen naar de producten.

42

Bijlage 6 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Overzicht baten en lasten afgeronde projecten 2011 Nr.

Naam project

Baten

Lasten

Saldo

€

€

€

91680

Vervolg implementatie beoordelingscyclus

20.000

22.967

-2.967

91695

Organisatieontwikkeling

80.000

80.107

-107

92633

Inrichting startkavel Oranjebuitenpolder

95.000

34.547

60.453

92654

Recreatiesteunpunt Polders Poelgeest

18.000

16.821

1.179

93637

Terreininrichting recreatie steunpunt Bolswaard

17.500

19.136

-1.636

93650

Wandeling Schaapjeszijde 2e fase

17.810

17.921

-111

93668

Kwaliteitimpuls Recht van ter Leede

20.000

19.469

531

93676

Bescherming en zichtbaarheid zwarte stern zouweboezem

10.000

10.133

-133

93679

Kleinschalige maatregelen Veenweiden soorten 2011

15.000

16.057

-1.057

94639

Recreatieve herinrichting fort Noorddijk c.a.

37.000

37.104

-104

94698

Informatievoorziening "Aan Zee"

10.872

5.480

5.392

95661

Optimalisatie recreatieve medegebruik natuurgebied ZHL

6.114

6.411

-297

96538

Molenrestauratie Haastrecht

1.045.463

1.040.754

4.708

96653

Actie Visnet fase1

26.000

14.818

11.182

96681

Realisatie voetveer Sophiapolder

53.000

54.291

-1.291

97641

Werving 2010 regio Kuststreek

200.000

179.562

20.438

97644

Presentatiemateriaal ZHL

20.000

15.678

4.323

97665

Nieuwe website

25.000

22.994

2.006

97671

Viering Molen achter Haastrecht

17.000

15.349

1.652

97688

Communicatieplan Ockenburgh

21.356

21.717

-361

1.755.115

1.651.314

103.800

Totaal Nationale Postcode Loterij 92580

Rabohypotheekproject Vinetaduin

61.048

57.888

3.160

92651

Inrichting Zeven Gaten

25.500

26.006

-505

92657

Natuurwerkdag op Landgoed Ockenrode

6.478

5.013

1.465

92674

Herstel hoofdlaan Huys te Warmont

10.014

9.141

872

93491

Beheer Vianen

33.816

31.097

2.719

141.792

142.720

-928

83.657

66.763

16.895

0

17.644

-17.644 -174

93617

Kosten in beheer name en achterstallig onderhoud 13e tr.Krimpenerwaard

94631

Herstel hoogstamboomgaard en moestuinmuur Mildenburg

94702

Vinden en binden Vrijwilligers

96625

Aankoop Kleistee

36.473

36.647

96626

Aankoop Kersbergsche en Achthovensche Uiterwaarden

78.278

78.278

0

96635

Aankoop Polder Achthoven

28.839

28.860

-21

96647

Aankoop Commissarissenlanden

172.766

172.837

-71

96648

Grondaankoop Zouweboezem - Bijl

33.412

33.412

-1

96663

Ecologische hoofdstructuur-aankoop 14e tr Krimpenerwaard

621

1.160

-539

96673

Grondaankoop Zouweboezem-v Hoff

21.598

21.086

512

96686

Verwerving 'Trambaan' te Stellendam

3.000

2.638

362

47.120

31.101

16.020

4.200

5.166

-966

21.970

20.808

1.162

96691

Oude aankoop-en inrichtingsproject

96694

Test SNL-monitoring

96697

Aankoop Buitenlanden Ammerstol

43

Nr.

Naam project

Baten

Lasten

Saldo

€

€

€

97606

Jubileum giftenactie kind en natuur tijdschrift 2-2009

56.040

55.194

847

97642

Dunea 2011

31.956

31.956

0

898.579

875.414

23.164

17.000

8.996

8.004

17.000

8.996

8.004

2.156

22.254

-20.098

2.156

22.254

-20.098

2.672.849

2.557.978

114.871

Totaal Reserve Duurzaam beheer 92652

Informatiepanelen Spanjaards Duin

Totaal Fonds Spanjaards Duin 93662

Herstel eiland 4L/4M Berkenwoudse Boezem

Totaal Fonds Veenweiden en Rietland

Totaal afgeronde projecten

Toelichting op de Projecten Nationale Postcode Loterij budget 2011 De jaarlijkse bijdrage van de Nationale Postcode Loterij wordt als project beheerd, waaruit bedragen naar projecten worden toegekend. In 2011 is het volledige budget toegekend. Vervolg implementatie beoordelingscyclus Dit is het vervolgtraject op ontwikkeling en implementatie beoordelingscyclus. Dit project omvat training, uitwerken van procedures en protocollen. Organisatieontwikkeling Door middel van dit project worden de extra detacheringkosten voor de functies Archief en Personeel en Organisatie opgevangen. Inrichting startkavel Oranjebuitenpolder Dit project omvat het omvormen van akkerland naar structuurrijk grasland met een natuurvriendelijke oever. Dit volgens het masterplan van Oranjebuitenpolder. Recreatiesteunpunt Polders Poelgeest Dit project betreft realisatie van een recreatiesteunpunt waar kleine bootjes en kano’s kunnen aanleggen. Terreininrichting recreatie steunpunt Bolswaard Dit project betreft het vervangen van rasters en aanleggen zitgelegenheden. e Wandeling Schaapjeszijde 2 fase Dit project betreft het realiseren van wandelvoorzieningen en een recreatieve parkeerplaats.

Kwaliteitimpuls Recht van ter Leede Dit project betreft zaagonderhoud en het plaatsen van recreatiemeubilair en het aanpakken van de paden. Bescherming en zichtbaarheid zwarte stern Zouweboezem Dit project betreft aanleg van een goede locatie voor fotografen, verbeteren van bebording en beheermaatregelen aan houtige gewassen, rietbeheer en rasterwerk. Kleinschalige maatregelen Veenweiden soorten 2011 Dit project betreft het vervolg een scala aan maatregelen die getroffen zijn ten bate van doelsoorten. Zoals het uitbreiden van doelsoorten en treffen van maatregelen voor andere doelsoorten. Recreatieve herinrichting fort Noorddijk c.a. Dit project betreft het verwijderen van rasters en plaatsen van veerooster aan weerzijden . Informatievoorziening “Aan Zee” Dit project betreft het plaatsen van informatiepanelen op de Brielse Gatdam. 44

Optimalisatie recreatieve medegebruik natuurgebied ZHL Dit project betreft onderzoek naar de huidige recreatieve mogelijkheden en deze afzetten tegen de draagkracht van de natuur in het gebied. Molenrestauratie Haastrecht Restaureren van de molen aan de Boezem nr.6 compleet met kap, wieken en molenmechaniek. Actie Visnet fase 1 Dit project betreft het inventariseren in prioritaire gebieden of er animo bestaat voor verkoop van gebieden aan de Stichting. Realisatie voetveer Sophiapolder Dit project betreft de aanschafkosten van het voetveer om het eiland Sophiapolder bereikbaar te maken voor bezoekers. Werving 2010 regio Kuststreek Dit project betreft het werven en behouden van beschermers en het verbeteren van de naamsbekendheid in de regio kuststreek. Presentatiemateriaal ZHL Dit project betreft het ondersteunen van onze gastheren met fysieke middelen. Nieuwe website Dit project betreft het vernieuwen van onze website www.zuidhollandslandschap.nl. Viering Molen achter Haastrecht Dit project betreft de feestelijke opening van de Molen achter Haastrecht. Communicatieplan Ockenburgh Dit project betreft de externe begeleiding van de communicatie en de ontwikkeling van diverse communicatiemiddelen tbv landgoed Ockenburgh. Rabohypotheekproject Vinetaduin Dit project betreft het nemen van een aantal inrichtingsmaatregelen in het Vinetaduin waarvan zowel de overwinterende vleermuizen als de zandhagedis kunnen profiteren. Inrichting Zeven Gaten Dit project betreft het uitvoeren van de werkzaamheden om het achterstallig onderhoud weg te werken, de oever te herstellen en een begin te maken met hakhoutbeheer van de kade. Natuurwerkdag op Landgoed Ockenrode Dit project betreft het herstel duinheide Landgoed Ockenrode bij Hyacintenbos door middel van het organiseren van een natuurwerkdag. Herstel hoofdlaan Huys te Warmont Dit project betreft het vervangen van verdwenen bomen door nieuwe exemplaren op landgoed Huys te Warmont. Beheer Vianen Dit project betreft de uitleen van een medewerker van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap aan de Stichting Het Utrechts Landschap. e Kosten in beheer name en achterstallig onderhoud 13 tranche Krimpenerwaard Dit project betreft het achterstallig onderhoud van 60 hectare grasland overgedragen ten bate van de reservaatvorming in het kader van het Veenweidenpact Krimpenerwaard.

Herstel hoogstamboomgaard en moestuinmuur Mildenburg Dit project betreft het vernieuwen van de in verval geraakte fruitboomgaard en het restaureren van de moestuinmuur in landgoed Mildenburg en beide objecten recreatief en educatief beleefbaar maken. Vinden en binden Vrijwilligers Dit project betreft een advies voor het vinden en binden van vrijwilligers op IJsselmonde. Aankoop Kleistee Dit project betreft de aankoop van 0.30.00 ha grond grenzend aan ons natuurterrein Kleistee. De verwerving draagt bij aan de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur in Zuid-Holland.

45

Aankoop Kersbergsche en Achthovensche Uiterwaarden Dit project betreft de aankoop 3.35.90 ha grond in de Ecologische Hoofdstructuur gelegen in de polder Kersbergsche en Achthovensche Uiterwaarden. Aankoop Polder Achthoven Dit project betreft de aankoop van 2.4 ha BBL grond in polder Achthoven. Dit gebied maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur en van het Natura 2000-gebied Zouweboezem. Aankoop Commissarissenlanden Dit project betreft de aankoop van 6 ha. Ecologische Hoofdstructuur in de Krimpenerwaard. Grondaankoop Zouweboezem-Bijl Dit project betreft de aankoop van 1,015 ha Ecologische Hoofdstructuur in de Zouweboezem. Ecologische hoofdstructuur-aankoop 14e tr Krimpenerwaard Dit project betreft de aankoop van 114 ha. Ecologische Hoofdstructuur in de Krimpenerwaard. Grondaankoop Zouweboezem-v Hoff Dit project betreft de aankoop van 1.18.00 ha. Ecologische Hoofdstructuur in de Zouweboezem Verwerving ‘Trambaan’ te Stellendam Dit project betreft het overdragen van natuurterrein ‘Trambaan’ voor een symbolisch bedrag door Provincie ZuidHolland en een eenmalige vergoeding voor de kosten. Oude aankoop- en inrichtingsproject Dit project betreft het financieel afwikkelen van oude aankopen. Test SNL-monitoring Dit project betreft het testen Natura 2000-gebied Van Dixhoorndriehoek voor de subsidieregeling SNL met een monitoringssysteem. Aankoop Buitenlanden Ammerstol Dit project betreft de aankoop van 1,5 ha griend, moeras en bos in het natuurgebied Buitenlanden Ammerstol. Jubileum giftenactie kind en natuur tijdschrift 2-2009 Dit project betreft de giftenactie in tijdschrift 2-2009 voor natuur educatieve projecten. Dunea 2011 Dit project betreft de administratie van pass-partouts voor de natuurgebieden Kijfhoek en Bierlap en Solleveld voor Dunea. Informatiepanelen Spanjaards Duin Dit project betreft het ontwikkelen, plaatsen en onderhouden van informatiepanelen in het nieuwe natuurontwikkelingsgebied Spanjaards Duin. Herstel eiland 4L/4M Berkenwoudse Boezem Dit project betreft het treffen van maatregelen om weer een vitale rietvegetatie te krijgen en de eilanden te beschermen tegen afklaving.

46

Bijlage 7 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Overzicht per 31 december 2011 van niet afgesloten projecten Nr.

Naam project

Baten €

€

9000

Project in opstartfase

10.120

14.293

92309 Oranje Plassen te Maassluis

15.767

4.574

92574 Kwaliteitsverbetering Huys te Warmont

50.825

39.313

92667 Terreingebonden zichtbaarheid wervingscampagne

Lasten

19.000

3.264

92687 Verbeteren bosrand beleving Staelduinse Bos

105.000

35.486

92690 Achterstallig onderhoud Landgoed Ockenburgh

199.800

25.153

0

11.327

131.916

133.119

17.500

15.128

0

1.657

17.000

3.001

269.831

167.126

12.000

25.831

201.000

45.452

94655 Recreatieve voorzieningen Voorne

15.000

25.325

94682 Herinrichting toegang Groene Strand

15.000

5.924

94684 In beheer nemen perceel Buijtenland v Rhoon

11.334

8.377

94689 Herstel pionierbiotopen Duinen van Oostvoorne

60.690

71.983

1.650

703

93656 Kosten in beheer name en achterstallig onderhoud Slingerkade 93669 Kosten in beheer name achterstallig onderhoud 14e tr li Krimpenerwaard 93678 Recreatieve verbinding Gouderak-Middelblok 93692 Aanleg Rietland Berkenwoude 93693 Zichtbaarheid ZHL in Vijfheerenlanden 94613 Herstel duinvegetatie bakenvallei Duinen van Oostvoorne 94640 Inrichting Preekhilpolder 94646 Herinrichting parkeerplaats Tenelleplas 1e fase

94700 Gezamenlijke vrijwilligersdag 2012 96564 Bouwkavel Hooge Boezem achter Haastrecht

0

1.072

937.822

895.147

96659 Natuurcompensatie Scharperswijk

13.791

13.368

96664 Inrichtings- en beheerplan Buijtenland

20.697

19.010

96595 Aankopen en inrichting Diefdijk VSB

96672 Aankoop Wassergeest

1.127.027

1.049.438

96675 Aankoop percelen Ouddorp

0

240

96677 Kwaliteitsimpuls verwerving

76.000

44.132

1.524.343

1.706.662

800.100

153.728

17.339

49.893

200.000

145.965

5.000

0

35.710

2.565

5.911.263

4.718.255

97456 Zouweboezem, behoud, herstel, ontwikkeling 97497 Grondverwerving Holle Mare-Derryvliet 97615 Jubileum kinderboek 97683 Werving regio Eilanden 97685 Extra bijdrage NPL Fietsenproject 97696 Dunea 2012 Totaal

47

Bijlage 8 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Overzicht samenstelling en mutaties effectenportefeuille per 31-12-2011 Asset Categorie

Marktwaarde(*)

% van de portefeuille

€ OBLIGATIES

1.636.377

57.9

AANDELEN

1.155.330

40.9

35.439 =========

1.2 =========

2.827.146

100,00

LIQUIDITEITEN

Totaal

*) GRONDSLAGEN VOOR DE BEREKENING -

Effecten zijn gewaardeerd op basis van de slotkoersen van de laatste handelsdag van de rapportageperiode. Derivaten zijn gewaardeerd op basis van de laatste biedkoers van de laatste handelsdag van de rapportageperiode in geval van long posities en de laatste laatkoers in geval van short posities. Opgelopen rente op vastrentende waarden wordt berekend vanaf de laatste coupondatum van de rapportageperiode tot de laatste dag van de rapportageperiode. Alle vastrentende waarden waarvoor geen liquide markt bestaat of die geen notering hebben (bijvoorbeeld onderhandse leningen), zijn gewaardeerd op basis van de yield-curve methode per ultimo van de rapportageperiode. Alle vreemde valuta zijn gewaardeerd tegen de door Telekurs vastgestelde koersen op de laatste handelsdag van de rapportageperiode. De gerapporteerde (on-)gerealiseerde resultaten zijn inclusief de in rekening gebrachte handelskosten. De gehanteerde kostprijzen zijn inclusief de in rekening gebrachte aankoopkosten. De informatie die de basis voor de bovenstaande waarderingsgrondslagen vormt, is afkomstig van een onafhankelijke bron.

48

AANDELEN

Aantal stuks 5.430 18.000 6.250 17.019,8131 5.703,3515

S/L Naam

Val.

Koers

ASN aandelenfonds fonds 3 ASN milieu & waterfonds @eur 5 2 ASN small & midcap fonds 4 Partb Triodos meerwaarde aandelenfonds Partb triodos values pioneer fund

EUR EUR EUR EUR EUR

54,30 16,04 19,20 20,24 18,81

3¼% Nederland 05/15 3¾% Nederland 04/14 4% Nederland 06/16 4½% Nederland 07/17 ` 4¼% Nederland 03/13 4 3/8% Ned waterschapsbank 08/18 5% Nederland 02/12 37/8% Ned waterschapsbk 05/20

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

108,05 108,02 112,39 115,52 106,25 111,195 102,55 108,33

Totaal

Markt waarde € 294.849 288.720 120.000 344.481 107.280 ------------1.155.330

% van de aandelen

183.685 183.634 182.072 181.366 175.313 363.608 182.539 184.161 ------------1.636.377

11,1 11,1 11,1 11,0 10,7 22,5 11,1 11,4 ----------100,0

35.439 ------------35.439

100,0 ----------100,0

25,5 25,0 10,4 29,8 9,3 ----------100,0

OBLIGATIES 170.000 170.000 162.000 157.000 165.000 327.000 178.000 170.000

LIQUIDITEITEN 268.939

Current - EUR - Total Cash

Totaal

2.827.146

=========

49

ONGEREALISEERDE RESULTATEN VAN DE PORTEFEUILLE Dit overzicht geeft de beleggingen in aandelen weer, verdeeld over de sectoren. Per aandeel is de historische kostprijs en de koers op de rapportagedatum aangegeven. Op basis van deze gegevens is het ongerealiseerde resultaat bepaald.

Aantal stuks of nominale waarde

Naam

Val.

Koers €

Markt waarde

(incl. provisie)

Kostprijs

Totaal onger. resultaat

€

€

€

183.685 183.634 182.072 181.366 175.313 363.608 182.539 184.161

174.590 179.197 171.153 171.052 176.550 343.187 192.098 184.212

9.095 4.437 10.919 10.314 -1.237 20.421 -9.559 -51

------------1.636.377 ========

-----------1.592.038 =======

-----------44.339 =======

294.849 288.720 120.000 344.481 107.280 ------------1.155.330 =======

282.294 272.340 122.000 331.154 124.561 -------------1.132.350 ========

12.555 16.380 -2.000 13.327 -17.281 -----------22.981 =======

2.791.707 ========

2.724.388 ========

67.320 ========

OBLIGATIES 170.000 170.000 162.000 157.000 165.000 327.000 178.000 170.000

3¼% Nederland 05/15 3¾% Nederland 04/14 4% Nederland 06/16 4½% Nederland 07/17 4¼% Nederland 03/13 4 3/8% Ned waterschapsbank 08/18 5% Nederland 02/12 3 7/8 Ned. Waterschapsbk 05/20

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

108,05 108,02 112,39 115,52 106,25 111,195 102,55 108,33

AANDELEN 5.430 18.000 6.250 17.019,8131 5.703,3515

ASN aandelenfonds fonds 3 ASN milieu & waterfonds @eur 5 2 ASN small & midcap fonds 4 Partb Triodos meerwaarde aandelenfonds Partb Triodos values pioneer fund

Totaal

50

EUR EUR EUR EUR EUR

54,30 16,04 19,20 20,24 18,81

Bijlage 9 bij de jaarrekening 2011 van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Terrein Eigendom Subsidiabele terreinen ASV PZH ACHTHOVENSE UITERWAARDEN BERKENWOUDSE BOEZEM BILWIJK BLANKE WAAL BOLSWAARD BUITENLANDEN AMMERSTOL BUITENLANDEN BERGAMBACHT COMMISSARISSENLANDEN DE BLINK DE HUIBERT DE SNAKKERT DE WAAI DERRYVLIET DUINEN VAN OOSTVOORNE ECOZONE KEUKENHOF OOST EENDENKOOI BAKKERSWAAL EENDENKOOI DE ZOUWE FORT NOORDDIJK FORT PENSERDIJK GERIEFBOS WAARDER GROENE STRAND HAARLEMMER TREKVAART HILLENHOEK HOENDERWIEL HOLLE MARE HOOGE BOEZEM ACHTER HAASTRECHT HUYS TE WARMONT KADIJK OOST KADIJK WEST KASTEELGAARDE RHOON KATTENDIJKSBLOKBOEZEM KEDICHEM

10,0050 35,9111 84,5154 5,5030 8,3290 10,4085 4,7578 10,3629 34,0900 48,2515

Erfpacht

0,2383 0,0960

8,8024 22,3125 2,6080 259,6040 0,5580 22,5766 12,5500 4,5510 3,0630 0,4115 169,1720 3,5490 10,4355 2,6820 24,6382 39,6905 22,8845 2,0302 66,7679 13,4718 10,9745 29,0510

Beheer

24,9910

2,5062

31-12-2010 Wijzigingen Wijzigingen Wijzigingen Totaal Eigendom Erfpacht Beheer

10,2433 35,9111 84,6114 5,5030 8,3290 10,4085 4,7578 10,3629 34,0900 48,2515 8,8024 22,3125 2,6080 259,6040 0,5580 22,5766 12,5500 4,5510 3,0630 0,4115 194,1630 3,5490 10,4355 2,6820 27,1444 39,6905 22,8845 2,0302 66,7679 13,4718 10,9745 29,0510

51

Eigendom

10,0050 35,9111 84,5154 5,5030 8,3290 9,3597 4,7578 10,3629 34,0900 48,2515

-1,0488

-0,7806

Erfpacht

0,2383 0,0960

8,0218 22,3125 2,6080 259,6040 0,5580 22,5766 12,5500 4,5510 3,0630

0,0835 -0,7065

0,4115 169,1720 3,5490 10,4355 2,6820 24,6382 39,6905 22,8845 2,1137 66,0614 13,4718 10,9745 29,0510

Beheer

24,9910

2,5062

31-12-2011 Totaal

10,2433 35,9111 84,6114 5,5030 8,3290 9,3597 4,7578 10,3629 34,0900 48,2515 8,0218 22,3125 2,6080 259,6040 0,5580 22,5766 12,5500 4,5510 3,0630 0,4115 194,1630 3,5490 10,4355 2,6820 27,1444 39,6905 22,8845 2,1137 66,0614 13,4718 10,9745 29,0510

Terrein KERSBERGSRAK KEUKENHOFBOS KLEIN PROFIJT KLEINE BEER KLEINE ZAAG KLEISTEE KOOLWIJK KORTE ZAND LANGEVELD MIDDELBLOKBOEZEM MILDENBURG NESPOLDER NIEUW LEEUWENHORST OEVERS HOLLANDSE IJSSEL OMMELOOP D'ONLANDEN OOSTPUNTGRIEND ORANJEPLASSEN OUDELAND OUDELANDSE ZEEDIJK OVER-BOEICOP OVERBOSCH OVER-HEICOP POLDER ACHTERBROEK POLDER ACHTHOVEN POLDER BERKENWOUDE POLDER DE NESSE POLDER DEN HOEK POLDER HET BEIJERSCHE POLDER KATTENDIJKSBLOK POLDER LAKERVELD POLDER LEXMOND POLDER MIDDELBLOK POLDER VEERSTALBLOK POLDERSPOELGEEST PREEKHILPOLDER GD.

Eigendom 11,0493 33,1841 62,4580

Erfpacht

11,1190 17,3640 1,5169 7,5097 0,2360 32,2831 6,3986 39,9542 60,9474 37,7908

7,7691 8,1196 12,0000

1,1970 1,7460 1,7320 37,0285 63,1780 4,9871 15,7230 5,4210 23,3840 37,6438 122,1670 168,9307 188,2523 112,5751 66,7810 46,2869 8,4385 2,8695 147,3029 77,0167 18,0000 6,6780

31-12-2010 Wijzigingen Wijzigingen Wijzigingen Totaal Eigendom Erfpacht Beheer 11,0493 33,1841 7,2065 69,6645 11,1190 17,3640 9,2860 7,5097 8,3556 44,2831 6,3986 39,9542 60,9474 37,7908 12,0743 1,1970 1,7460 1,7320 37,0285 63,1780 -0,7679 4,9871 15,7230 5,4210 23,3840 37,6438 122,1670 168,9307 188,2523 112,5751 66,7810 46,2869 8,4385 2,8695 147,3029 77,0167 18,0000 6,6780

Beheer

52

Eigendom

Erfpacht

11,0493 33,1841 62,4580

7,2065 11,1190

17,3640 1,5169 7,5097 0,2360 32,2831 6,3986 39,9542 60,9474 37,7908 12,0743 1,1970 1,7460 1,7320

7,7691 8,1196 12,0000

37,0285 62,4101 4,9871 15,7230 5,4210 23,3840 37,6438 122,1670 168,9307 188,2523 112,5751 66,7810 46,2869 8,4385 2,8695 147,3029 77,0167 18,0000 6,6780

Beheer

31-12-2011 Totaal 11,0493 33,1841 69,6645 11,1190 17,3640 9,2860 7,5097 8,3556 44,2831 6,3986 39,9542 60,9474 37,7908 12,0743 1,1970 1,7460 1,7320 37,0285 62,4101 4,9871 15,7230 5,4210 23,3840 37,6438 122,1670 168,9307 188,2523 112,5751 66,7810 46,2869 8,4385 2,8695 147,3029 77,0167 18,0000 6,6780

Terrein QUAKERNAAK RECHT VAN TER LEEDE RIDDERKERKSE GRIEND RUIGEPLAATBOSCH SCHAAYK SCHARPERSWIJK SCHOONREWOERDSE WIEL DE KOUWE GROND SLIKKEN VAN VOORNE SOPHIAPOLDER SONSBRUG SPIJKERBOORSE KADE STAELDUINSE BOS STOLWIJKSE BOEZEM STORMPOLDERVLOEDBOS VEERSTALBLOKBOEZEM VINETADUIN VISSCHERSPLAAT VISSERIJGRIEND VOOROFSCHE POLDER WAALHOEK WASSERGEEST WESTDUINEN WEVERWIJK ZEVEN GATEN ZOUWEBOEZEM Niet subsidiabele terreinen BOERDERIJ SCHAAPJESZIJDE MET WONING BUITENLANDEN AMMERSTOL DE ELFENBAAN DE SCHANS DE WAAI SPANJAARDS DUIN (DUINGEBIED VLUCHTENBURG) EILAND VAN BRIENENOORD

Eigendom 12,4135 9,3325

Erfpacht

5,1300 78,5290 51,9975 16,2625 2,0390 4,0000

469,7856

10,5275 6,8370 94,6741 4,3950 9,4790 6,5160 7,2300 6,8786 31,3020 10,3860 53,0574 156,3108 0,8585 4,4521 114,9670

31-12-2010 Wijzigingen Wijzigingen Wijzigingen Totaal Eigendom Erfpacht Beheer 12,4135 9,3325 11,4330 5,1300 78,5290 51,9975 16,2625 2,0390 473,7856 27,6830 10,5275 6,8370 94,6741 -0,0352 4,3950 9,4790 6,5160 7,2300 6,8786 2,0000 2,0000 31,3020 10,3860 53,0574 3,8230 160,1338 0,8585 4,4521 114,9670

Beheer

1,2695

1,2695 1,5940

-0,1636 3,7400

59,3023

59,1387 3,7400 1,6790

42,9000

42,9000 17,0000

17,0000

53

Eigendom

Erfpacht

Beheer

12,4135 9,3325 11,4330 5,1300 78,5290 51,9975 16,2625 2,0390 4,0000

469,7856 27,6830

10,5275 6,8370 94,6389 4,3950 9,4790 6,5160 7,2300 6,8786 2,0000 31,3020 10,3860 53,0574 156,3108 0,8585 4,4521 114,9670

3,8230

1,2695 1,5940 -0,1636 3,7400 1,6790

59,3023

42,9000 17,0000

31-12-2011 Totaal 12,4135 9,3325 11,4330 5,1300 78,5290 51,9975 16,2625 2,0390 473,7856 27,6830 10,5275 6,8370 94,6389 4,3950 9,4790 6,5160 7,2300 6,8786 2,0000 31,3020 10,3860 53,0574 160,1338 0,8585 4,4521 114,9670

1,2695 1,5940 59,1387 3,7400 1,6790 42,9000 17,0000

Terrein ELSERKADE GRASWEGGEBIED HEEMTUIN KRIMPEN AD IJSSEL HYACINTENBOS KAAPDUIN KATTENDIJK MOSTERDPOT KEDICHEM KLEINE ZAAG (GROTE ZAAG) LANDGOED TE WERVE OCKENBURG D ONLANDEN ORANJEBUITENPOLDER OUDELANDSE ZEEDIJK PITWEIJE POLDER VEERSTALBLOK RHIJNGEEST SCHAAYK TRAMBAAN WASSERGEEST ZANDMOTOR

Eigendom 5,2504

Erfpacht 7,5759

4,8609

8,2880

0,1940

23,9200 7,0130 16,3096 2,0865 7,8655 4,1866

31-12-2010 Wijzigingen Wijzigingen Wijzigingen Totaal Eigendom Erfpacht Beheer 5,2504 7,5759 1,4000 1,4000 13,1489 15,9536 15,9536 0,1940 5,9275 5,9275 20,3500 23,2875 23,2875 -23,2875 23,9200 3,9000 3,9000 7,0130 3,1000 19,4096 1,2375 3,3240 5,0475 7,8655 4,1866 11,6550 0,9070 18,6475 130,0000 Beheer

Eigendom

Erfpacht

Beheer

5,2504 7,5759 1,4000 4,8609

8,2880 15,9536

0,1940 5,9275 20,3500 23,9200

130,0000

13,2678 237,8209 251,0887

3747,7135 432,9972 4180,7107

7,0130 16,3096

5,2504 7,5759 1,4000 13,1489 15,9536 0,1940 5,9275 20,3500 23,9200 3,9000 7,0130 19,4096 3,3240 5,0475 7,8655 15,8416 0,9070 18,6475 130,0000

3,9000

2,0865 5,0475 7,8655 15,8416 0,9070 18,6475

31-12-2011 Totaal

3,1000 1,2375

TOTALEN Totaal subsidiabel Totaal niet-subsidiabel EINDTOTAAL

3086,5624 36,3028 3122,8652

599,9485 98,9935 698,9420

13,2678 131,1084 144,3762

3699,7787 266,4047 3966,1834

54

9,5994 39,5300 49,1294

38,3354 20,3500 58,6854

106,7125 106,7125

3096,1618 75,8328 3171,9946

638,2839 119,3435 757,6274

Delo i tte.

Deloitte Accountants B.V. Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: (088) 288 2888 Fax: (088) 288 9830 www.deloitte.nI

Controleverkiaring van de onafhankelijke accountant Aan: Stichting Het Zuid-Hollands Landschap Wij hebben de in ditjaarverslag opgenomenjaarrekening 2011 van Stichting Het Zuid-Hollands Landschap te Rotterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de staat van baten en lasten over 2011 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondsiagen voor financiële versiaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directeur De directeur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die bet vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, aismede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen. De directeur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als bet noodzakelijk acht om bet opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevoig van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat bet uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn athankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden.

Op alle opdrachten verricht door Deloitte zijn de ‘Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, november 2010’ gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.

Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

Deloitte. 2 28 maart 2012 120344 Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondsiagen voor financiële versiaggeving en van de redelijkheid van de door de directeur van de stichting gemaakte schattingen, aismede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Het Zuid-Hollands Landschap per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen. Rotterdam, 28 maart 2012 Deloitte Accountants B.V. was getekend: drs. R.M.J. van Vugt RA