Jaarrekening Algemeen INHOUDSOPGAVE

Jaarrekening 2008

Algemeen

INHOUDSOPGAVE Aanbiedingsbrief............................................................................................................................. DEEL A: ALGEMEEN...................................................................................................................... 1.1 Vooraf........................................................................................................................................ 1.2 Samenstelling raad.................................................................................................................... 1.3 Samenstelling college burgemeester en wethouders............................................................... 1.4 Organigram............................................................................................................................... 1.5 Beleidssamenvatting................................................................................................................. 1.6 Accountantsverklaring............................................................................................................... DEEL B: JAARVERSLAG............................................................................................................... 2.1 Programmaverantwoording...................................................................................................... PROGRAMMA 1: VEILIGHEID EN HANDHAVING........................................................................ Deelprogramma 1.1 brandweer....................................................................................................... Deelprogramma 1.2 openbare orde en veiligheid........................................................................... Deelprogramma 1.3 integrale handhaving...................................................................................... PROGRAMMA 2: WOON- EN LEEFOMGEVING........................................................................... Deelprogramma 2.1 natuur- en groenbeheer................................................................................. Deelprogramma 2.2 verkeer en vervoer......................................................................................... Deelprogramma 2.3 volkshuisvesting............................................................................................. Deelprogramma 2.4 leefbaarheid kernen en wijken........................................................................ PROGRAMMA 3: VOORZIENINGEN EN SOCIALE SAMENHANG.............................................. Deelprogramma 3.1 jeugd en jongeren.......................................................................................... Deelprogramma 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid............................................................................................................................. Deelprogramma 3.3 minimabeleid.................................................................................................. Deelprogramma 3.4 onderwijs........................................................................................................ Deelprogramma 3.5 ouderen.......................................................................................................... Deelprogramma 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport............................................ Deelprogramma 3.7 subsidiebeleid................................................................................................. PROGRAMMA 4: ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN, TOERISME EN RECREATIE......... Deelprogramma 4.1 economische aangelegenheden..................................................................... Deelprogramma 4.2 toerisme en recreatie...................................................................................... PROGRAMMA 5: DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING.................................................. Deelprogramma 5.1 milieu.............................................................................................................. Deelprogramma 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting.................................................................... Deelprogramma 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren.......................................................... Deelprogramma 5.4 Monumentenbeleid......................................................................................... PROGRAMMA 6: PUBLIEKE DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE.................................... Deelprogramma 6.1 publieke dienstverlening................................................................................. Deelprogramma 6.2 communicatie................................................................................................. PROGRAMMA 7: FINANCIËLE KADERSTELLING EN BEDRIJFSVOERING.............................. Deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering................................................................................................ Deelprogramma 7.2 belastingen..................................................................................................... Deelprogramma 7.3 financiën......................................................................................................... Deelprogramma 7.4 ontwikkeling bestuursstijl................................................................................ ALGEMENE DEKKINSMIDDELEN EN BEDRAG ONVOORZIEN.................................................. 2.2. Paragrafen................................................................................................................................ Paragraaf lokale heffingen.............................................................................................................. Paragraaf weerstandsvermogen..................................................................................................... Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.......................................................................................... Paragraaf financiering..................................................................................................................... Paragraaf bedrijfsvoering................................................................................................................ Paragraaf verbonden partijen.......................................................................................................... Paragraaf grondbeleid.....................................................................................................................

1

3 4 5 6 7 8 9 16 22 22 23 25 27 30 32 34 36 38 40 42 43 46 48 50 52 54 57 60 61 63 66 67 69 73 74 76 77 78 81 82 87 89 91 93 94 94 100 102 108 110 116 122

Jaarrekening 2008

Algemeen

DEEL C: JAARREKENING............................................................................................................. 3.1 Programmarekening................................................................................................................. 3.1.2 Toelichting op de rekening..................................................................................................... 3.2 Balans en toelichting................................................................................................................. 3.2.1 Toelichting op de balans........................................................................................................ DEEL D: BIJLAGEN........................................................................................................................ 4.1 Kerngegevens........................................................................................................................... 4.2 Wetgeving................................................................................................................................. 4.3 Personeelssterkte en personeelslasten.................................................................................... 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten................................................................................. 4.5 Reserves................................................................................................................................... 4.6 Voorzieningen........................................................................................................................... 4.7 Leningen u/g en o/g................................................................................................................... 4.8 Relatie beheerprogramma's - beheersproducten.................................................................... 4.9 Overzicht baten en lasten per deelprogramma......................................................................... 4.10 Balans (conform BBV)............................................................................................................. 4.11 Sisa......................................................................................................................................... 4.12 Afkortingenlijst......................................................................................................................... 4.13 Begrippenlijst...........................................................................................................................

129 130 131 141 142 154 155 158 161 163 181 200 214 215 220 222 225 229 231

Raadsvoorstel .................................................................................................................................. 232 Raadsbesluit .................................................................................................................................... 236

2

Jaarrekening 2008

Algemeen

Aanbiedingsbrief Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2008 aan. Op grond van artikel 197 lid 1 van de Gemeentewet leggen wij verantwoording af aan u over het door ons gevoerde bestuur in het afgelopen begrotingsjaar. Dit gebeurt onder overlegging van de jaarrekening en het jaarverslag. Op grond van artikel 198 lid 1 van de Gemeentewet stelt u de jaarrekening en het jaarverslag vast. De jaarrekening 2008 sluit met een nadelig saldo na winstbestemming van (afgerond) € 427.000. Voor winstbestemming is er een batig rekeningsaldo van € 1.240.000. Als gevolg van het 'Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten' (BBV) wordt eerst het saldo voor winstbestemming bepaald. Vervolgens bepaalt u als raad welke bedragen worden toegevoegd of onttrokken mits dit nog niet besloten is aan de reserves. Dit is vergelijkbaar met het bedrijfsleven (Burgerlijk Wetboek, boek 2 Titel 9). Om deze controlerende rol te vergemakkelijken zijn de reservemutaties in bijlage 4.5 van deel D afzonderlijk beschreven. U moet over deze mutaties opgenomen in het ontwerpbesluit ook afzonderlijk een besluit nemen. De indeling van deze jaarstukken 2008 volgt de indeling zoals is bepaald in het BBV. Dit houdt concreet in dat deze jaarstukken als volgt zijn opgebouwd: JAARSTUKKEN 2008

Jaarverslag

Programmaverantwoording

Jaarrekening

ProgrammaParagrafen

rekening

Balans

Behalve het wettelijk voorgeschreven jaarverslag (deel B) en de jaarrekening (deel C) hebben wij een algemeen deel opgenomen (deel A), waarin onder andere de beleidssamenvatting is te vinden. Door deze samenvatting heeft u snel inzicht in het rekeningresultaat, de financiële positie en de verschillenanalyse op hoofdlijnen. Als achtergrondinformatie hebben wij ook nog enkele bijlagen toegevoegd (deel D).

Grave, 8 juni 2009 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN GRAVE; De secretaris, De burgemeester, G.J.A.F. Hubers W.J.G. Delissen-van Tongerlo

3

Jaarrekening 2008

Algemeen

DEEL A: ALGEMEEN Dit deel bestaat uit de volgende onderdelen: 1.1 Vooraf; 1.2 Samenstelling raad; 1.3 Samenstelling college burgemeester en wethouders; 1.4 Organigram; 1.5 Beleidssamenvatting; 1.6 Accountantsverklaring.

4

Jaarrekening 2008

Algemeen

1.1 Vooraf Inleiding De jaarstukken 2008 vormen de afsluiting van de jaarcyclus 2008 en is het tweede jaar van de raadscyclus 2006-2010. In 2006 is de nieuwe raad aangetreden en het begrotingsjaar 2008 is het tweede jaar in de nieuwe raadscyclus waarover verantwoording wordt afgelegd aan de nieuwe raad. In de jaarcyclus 2008 zijn tot nu toe aan de raad de volgende documenten gepresenteerd: - de programmabegroting 2008 (6 november 2007); - de bestuursrapportage 2008 (23 september 2008). Vanaf 2004 is het “Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten” (BBV) van toepassing. Eén van de doelen van deze wetgeving is de raad doeltreffender in zijn kaderstellende en controlerende taak te ondersteunen en de financiële functie te versterken. Dit gebeurt onder meer door voor te schrijven uit welke onderdelen de verantwoording moet bestaan. De jaarstukken 2008 bestaan minimaal uit het jaarverslag (programmaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (programmarekening met toelichting en balans met toelichting). Rechtmatigheid In het kader van de rechtmatigheid moeten de financiële handelingen passen binnen het kader van de door de raad geautoriseerde programmabegroting. In deze jaarstukken zijn om deze reden ook de begrote budgetten van 2008 vermeld. Ook de mate van realisatie van de doelstellingen en wat we ervoor wilden doen om deze doelstellingen te bereiken zijn opgenomen in de jaarstukken. In het 'Controleprotocol 2008' is voor wat betreft de begrotingsrechtmatigheid de grens gelegd van 1% op het totaal van de baten of lasten met een minimum fouttolerantie van € 25.000 per fout. Een tekortkoming telt dus alleen mee voor de 1%-grens als deze tekortkoming minimaal € 25.000 bedraagt. Voor een meer uitgebreide analyse verwijzen wij u naar het rapport van bevindingen van de accountant. Indemniteitsprocedure De raad heeft op grond van artikel 198, lid 2, van de Gemeentewet de mogelijkheid om een zogenaamde indemniteitsprocedure te starten. Deze procedure wordt gevolgd indien de raad tot het standpunt komt dat de in de jaarrekening opgenomen baten, lasten of balansmutaties, die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen, aan de vaststelling van de jaarrekening in de weg staan. In dat geval brengt de raad dit terstond ter kennis van het college met vermelding van de gerezen bedenkingen. In de leden 3 en 4 van artikel 198 Gemeentewet is voor de vervolgprocedure het volgende opgenomen. Het college zendt de raad binnen twee maanden na ontvangst van het standpunt van de raad een voorstel voor een indemniteitsbesluit, vergezeld van een reactie op de bij de raad gerezen bedenkingen. Indien het college een voorstel voor een indemniteitsbesluit heeft gedaan, stelt de raad de jaarrekening niet vast dan nadat hij heeft besloten over het voorstel. Het voorgaande vloeit voort uit de wijziging van de Gemeentewet. Deze wijziging is op 15 april 2009 in werking getreden en houdt verband met de evaluatie van de dualisering van het gemeentebestuur. De wetswijziging verduidelijkt dat niet bij iedere door de accountant geconstateerde onrechtmatigheid de indemniteitsprocedure gevolgd zou moeten worden. Slechts indien de raad van oordeel is dat de onrechtmatigheid van dien aard is dat deze aan de vaststelling van de jaarrekening in de weg staat, hoeft deze procedure te worden gevolgd. In andere gevallen kan de raad genoegen nemen met een toelichting van het college en welke maatregelen in dat kader zijn of worden genomen. Beleidssamenvatting Onder 1.5 is een beleidssamenvatting opgenomen. Hierin zijn de resultaten per programma vermeld, met daarbij een analyse op hoofdlijnen per programma. Door middel van deze beleidssamenvatting krijgt u een snel inzicht in het rekeningresultaat, de financiële positie van de gemeente en de verschillenanalyse op hoofdlijnen. In deel C is onder 3.1.2 een uitgebreidere analyse opgenomen van de afwijkingen per programma tussen de programmabegroting en de programmarekening.

5

Jaarrekening 2008

Algemeen

1.2 Samenstelling raad Zetelververdeling 1 De gemeente Grave beschikt per 31 december 2008 over vijftien gemeenteraadsleden. De zetels zijn, na de verkiezingen in 2006 en na mutaties, als volgt verdeeld over de politieke partijen:

SP (2) CDA (5) VVD (3)

PvdA (2)

1

LPG (3)

Per maart 2008 is 3DP opgegaan in het CDA.

6

Jaarrekening 2008

Algemeen

1.3 Samenstelling college burgemeester en wethouders Mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo, Burgemeester Portefeuille: Openbare orde en veiligheid, Integrale handhaving, Brandweer, Burgerjaarverslag, Beleidscoördinatie en integriteit, Voorlichting en representatie, Personeel, Burgerzaken, Publieksbalie, Monumentenzorg. Inrichting stadhuis met kunst, Adviesgroep kunst en cultuur i.o., Startnotitie kunst en cultuur, Incidentele subsidieverzoeken op het gebied van kunst en cultuur Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 1.1 Brandweer 1.2 Openbare orde en veiligheid 1.3 Integrale handhaving 6.1 Publieke dienstverlening 6.2 Communicatie 7.4 Ontwikkeling bestuursstijl G.J. (Hans) Bos, 1e loco-burgemeester Portefeuille: Financieel beleid en beheer, Controlling en bedrijfsvoering, Economische zaken en Werkgelegenheid, Toerisme en recreatie, Informatisering en automatisering. Verkeer (inclusief taxihopper), Volkshuisvesting, Ruimtelijke ontwikkeling ( strategie, beleid en majeure projecten) Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 2.2 Verkeer en vervoer 2.3 Volkshuisvesting 4.1 Economische aangelegenheden 4.2 Toerisme en recreatie 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting 5.3 Pilot bouwen binnen strakke contouren 7.1 Bedrijfsvoering 7.2 Belastingen 7.3 Financiën H.P.M. (Harry) Opsteegh, 2e loco-burgemeester Portefeuille: Sociale Zaken, Welzijn en zorg, Wet Voorziening Gehandicapten, Sport, Onderwijs en educatie, Wijk- en buurtbeheer, Gezondheidszorg, Doelgroepenbeleid, Reconstructie, Kunsteducatie, Bibliotheek, Subsidie lokale verenigingen, Smartlappenfestival, Gildes etc., Carnavalsverenigingen. Ruimtelijke ontwikkeling (uitvoering), Water, Beheer openbare ruimte, Milieu. Grondzaken en openbare werken. Deze portefeuille heeft een relatie met de deelprogramma's: 2.1 Natuur- en groenbeheer 2.4 Leefbaarheid wijken en kernen 3.1 Jeugd en jongeren 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 3.3 Minimabeleid 3.4 Onderwijs 3.5 Ouderen 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport (gedeeltelijk) 3.7 Subsidiebeleid 5.1 Milieu 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting 5.3 Pilot bouwen binnen strakke contouren 5.4 Monumentenbeleid

7

Jaarrekening 2008

Algemeen

1.4 Organigram Onderstaand organigram was van toepassing in het boekjaar 2008:

Gemeenteraad

Griffier

Burgemeester en wethouders

Gemeentesecretaris

Afd. Inwoners en Zorg (I&Z)

cluster WO

cluster BUZ

cluster SZ

Controller (CT)

cluster PZ

Veiligheidsbureau (VB)

Afd. Ruimte en Wonen (R&W)

Afd. Bedrijfsvoering (BV)

cluster PB 1)

cluster CBO

cluster IZ/ICT

cluster ROW

cluster BWZ

cluster FBB

cluster CCT

cluster WZB

cluster MIL

cluster BMB

cluster PJB 2)

cluster HV

1) De publieksbalie is pas fysiek operationeel geworden bij de opening van het nieuwe stadhuis; 2) Het projectbureau maakt onderdeel uit van de gemeentelijke organisatie gedurende de looptijd van de pilot "Bouwen binnen strakke contouren".

8

Jaarrekening 2008

Algemeen

1.5 Beleidssamenvatting Inleiding De vraag die jaarlijks als eerste wordt gesteld, is: “hoe groot is het rekeningsaldo”? Op zich best belangrijk om te weten, maar het saldo, of het nu positief of negatief is, zegt op zich niets over de wijze waarop dit tot stand is gekomen. Het saldo is immers het resultaat van de wijze waarop het college uitvoering heeft gegeven aan de door de raad vastgestelde kaders van beleid. Pas nadat de raad de resultaten heeft kunnen vergelijken met zijn plannen, kan hij een objectief oordeel vellen over het door het college gevoerde beleid en aansluitend het saldo. Het kunnen lezen van een rekening en een begroting is soms een hele opgave. Het zijn omvangrijke boekwerken en beide bevatten een veelheid en diversiteit aan informatie. Om de controle, de rekening is het belangrijkste (duale) controle-instrument dat de raad tot zijn beschikking heeft, toegankelijker te maken, zijn vorm, opzet en indeling van de programmabegroting en de jaarrekening identiek. Het dualisme betekent onder meer dat de bevoegdheden van de raad zich beperken tot de hoofdlijnen (lees: kaders) van beleid. De uitvoering van de door de raad gestelde kaders is een competentie van het college. De kaders van het financiële beleid zijn in de “Financiële verordening gemeente Grave” vastgelegd. Artikel 3 van deze verordening regelt dat de “bemoeienis” van de raad zich beperkt tot alleen de programma’s. Omdat de programma’s van een relatief hoog abstractieniveau zijn, heeft u indertijd bij het vaststellen van de programma’s ook deelprogramma’s benoemd. Deze deelprogramma’s zijn een nadere specificatie van de programma’s. Financieel resultaat (exploitatie) De exploitatie 2008 sluit met een negatief saldo na winstbestemming van afgerond € 427.000. Voor winstbestemming bedraagt het resultaat afgerond € 1.240.000 positief. Dit saldo bestaat voornamelijk uit incidentele nadelen. Te weten: - verplichte afwaardering beleggingen; - mutaties in reserves in hoofdzaak minder onttrokken uit reserves dan geraamd; - boetebeding Arsenaal; - verlaging van de Rijksbijdrage voor wet werk en bijstand. Deze worden weer gecompenseerd door voordelen als: - verlaging van de bijstandsuitkeringen als gevolg van minder bijstandsgerechtigden (de verlaging van de bijdrage wordt hiermee bijna gecompenseerd); - onderuitputting op kapitaallasten; - projectvertragingen o.a. Log Graspeel; - hogere opbrengsten leges bouwen sloopvergunningen; - algemene middelen post onvoorzien.

9

Jaarrekening 2008

Algemeen

In onderstaand overzicht vindt u per programma de resultaten. Tabel: Overzicht exploitatie 2008 (bedragen * € 1.000) Nr. Programma Begroot Werkelijk Verschil Korte analyse 1 Veiligheid en handhaving 552 451 - 101 18% (voordeel) 2 Woon- en leefomgeving 1.597 1.288 - 309 19% (voordeel) 3 Voorzieningen en sociale 3.646 3.220 - 426 12% (voordeel) samenhang 4 Economische -225 -214 11 5% (nadeel) aangelegenheden, toerisme en recreatie 5 Duurzame ruimtelijke 6.633 6.153 - 480 7% (voordeel) ontwikkeling 6 Publieke dienstverlening en 31 40 9 29% (nadeel) communicatie 7 Financiële kaderstelling en 7.674 7.730 56 1% (nadeel) bedrijfsvoering Resultaat programma’s

19.908

Algemene middelen

-11.556

Resultaat voor winstbestemming Mutaties reserves Resultaat na winstbestemming

18.668

8.352

-11.963 6.705

-8.352 0

-6.278 427

-1.240 - 407

4% (voordeel)

-1.647 2.074 427

Het totale voordelige resultaat bestaat voornamelijk uit incidentele voor- en nadelen. De belangrijkste zijn: progr. 1: € 101.000 voordeel

progr. 2: € 309.000 voordeel


Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: o.a. Minder kapitaallasten brandweerkazerne, brandweermaterieel en fietsenstalling € 48.000. Er is minder gebruik gemaakt van inhuur voor controle en advieskosten voor integrale veiligheid en voor juridische ondersteuning € 23.000. Aanpak vandalisme € 20.000 is doorgeschoven naar 2009. Minder salariskosten preventie en preparatie. Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: o.a. Niet uitgegeven kosten voor reconstructieprojecten o.a. Log Graspeel € 125.000. Minder kapitaallasten, plannen zijn nog niet gerealiseerd, ( o.a. parkplannen, groenrenovatieplan, beheerplan openbare verlichting, duurzaam veilig fase 6, portaalborden, boomstructuurplan, houtversnipperaar, Essinklaan/Estersveldlaan). Nabetaling achterstallige energiekosten valt gunstiger uit. Collectief Vraagafhankelijke Vervoerskosten € 35.000 gunstiger. Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: Betrekking hebbende op lokaal en regionaal jeugdbeleid, WIWbanen, Id-banen, Wet maatschappelijke ondersteuning, Asielzoekers, Maatschappelijk werk, Gemeenschappelijke gezondheidsdienst, Bijstandsbesluit zelfstandige, Algemene uitkering 65-/- en 65+, Uitbreiding scholen € 220.000, Kunst en cultuur, Gemeenschapaccommodaties, Bibliotheek, Lokaal vrijwilligersbeleid. Daarnaast stuctureel en incidenteel nadeel: Wet werk en bijstand € 356.000, Schuldhulpverlening en Langdurigheidstoeslag.

10

Jaarrekening 2008 progr. 4: € 11.000

Algemeen nadeel


progr. 7: € 56.000 nadeel

Betreft een incidenteel nadeel: Voortvloeiend uit recreatie en toerisme; heeft betrekking op de participatie van de gemeente Grave in het project Innofocus/Stratos. Het is een eenmalige bijdrage voor het nietCeresgebied die niet in de begroting was opgenomen. Betreft vooral incidentele baten: Leges bouwvergunningen € 343.000 in verband met enkele grote bouwaanvragen, hogere opbrengst oud papier (bruto voordeel) van € 60.000, bestemmingsplannen € 156.000, monumenten € 20.000 en Handhaving € 23.000. Nadeel op de grondexploitatie € 143.000, na winstbestemming wordt dit genivelleerd tot nihil. Bestaat voornamelijk uit incidenteel voordeel: Rechtspositie personeel € 24.000, ICT-projecten € 122.000, uitvoering WOZ-taxaties € 38.000, algemene middelen o.a. stelpost onvoorzien en overlopende posten uit 2007 € 228.000. Het incidenteel nadeel bestaat uit: Leningen en beleggingen € 497.000 ontstaan door het verplicht afwaarderen van twee beleggingen naar de lagere marktwaarde ten opzichte van de nomimale waarde. De lagere marktwaarde is dan bepalend; bij een hogere marktwaarde geldt weer de nominale waarde

Mutaties reserves € 2.074.000 Deze mutaties hebben een incidenteel (toevoegingen bij o.a. nadeel overheveling van reserves naar voorzieningen) en structureel (jaarlijkse toevoegingen aan reserves) karakter. Het incidentele nadeel bestaat voornamelijk uit: Toevoeging gerealiseerde opslag tbv de grondexploitatie € 149.000, toevoeging van doorgeschoven budgetten 2008 € 81.000, COA huren € 74.000, bestemmingsplannen € 130.000, en per saldo minder onttrokken uit reserves dan geraamd € 1.641.000. Deze hebben betrekking op de reserve ICT (investeringplan uitvoering 2008 deels naar achter geschoven) € 713.000 en diverse niet uitgevoerde investeringen waarvan de lasten zijn afgedekt door reserves circa € 130.000. Daarnaast is voor het sluitend maken en houden van de begroting 2008 ongeveer € 800.000 aan onttrekking geraamd. De fysieke onttrekking vindt in de praktijk nooit plaats maar wordt verdisconteerd met het rekeningsaldo. In de praktijk is gebleken dat van het begrote tekort van ongeveer € 800.00 in werkelijkheid slechts € 427.000 benodigd is. Voor een uitgebreidere toelichting zie deel C, onderdeel 3.1 programmarekening en toelichting. Daar vindt u ook de toelichting op de algemene middelen.

11

Jaarrekening 2008

Algemeen

Financiële positie (balans) Tabel: Balans per einde boekjaar (bedragen * € 1.000) ACTIVA 2008 2007 PASSIVA Vaste activa Vaste passiva Immateriële vaste activa 0 0 Eigen vermogen Materiële vaste activa 23.327 17.636 Voorzieningen Financiële vaste activa 19.941 27.168 Langlopende schulden Vlottende activa Voorraden Kortlopende vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Totaal

198 3.111 81 542 47.200

2008 24.556 10.348 7.096

32.194 10.804 7.138

3.156 2.044

3.161 885

Vlottende passiva 6.418 Kortlopende schulden 2.685 Overlopende passiva 78 197 54.182

Totaal

2007

47.200

Borg- en garantstellingen

1.578

54.182 1.661

Vermogenspositie. De vermogenpositie van de gemeente Grave per 31 december 2008 is ten opzichte van 31 december 2007, rekening houdende met de balanscorrectie van € 932.000, afgenomen met afgerond € 6.706.000 ( € 31.262.000 minus € 24.556.000). Deze afname heeft hoofdzakelijk betrekking op de algemene reserve vrij besteedbaar en de algemene reserve van de grondexploitatie. Deze afname vloeit voort uit het raadsbesluit van 11 november 2008, waarbij bedragen zijn toegevoegd aan de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie. Respectievelijk € 5.706.312 vanuit de algemene reserve vrij besteedbaar en € 570.277 vanuit de algemene reserve van de grondexploitatie. Verder is bij hetzelfde raadsbesluit nog een bedrag van € 546.220 uit de voorziening onvoorziene risico’s grondexploitatie gehaald en een bedrag van € 2.001.043 uit de gevormde reserve stadsontwikkeling Grave gebied Sensisterrein/Hampoort. Beide bedragen zijn ook toegevoegd aan de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie. De vermogenspositie op hoofdlijnen per 31 december 2008 ziet er als volgt uit: -Algemene reserve (geblokkeerd) 10.000.000 -Algemene reserve (vrij besteedbaar) 917.648 -Algemeen weerstandsvermogen 1.000.000 -Algemene reserve grondexploitatie -350.570 -Weerstandsvermogen grondexploitatie 453.780 -Overige bestemmingsreserves per saldo 12.962.450 Totaal 24.983.308 Rekeningsaldo 2008 nadelig

426.818

Totaal eigen vermogen

24.556.490

Toelichting. Algemene reserve (geblokkeerd). Dit betreft een bedrag van € 10.000.000, geblokkeerd om de structureel geraamde rentebaten te realiseren. Het gaat hierbij om twee beleggingen van elk afgerond € 5.000.000. De eerste belegging valt vrij in 2012 en de tweede belegging in 2017. Algemene reserve (vrij besteedbaar). Het saldo van deze algemene reserve bedraagt per 31 december 2008 € 917.648.

12

Jaarrekening 2008

Algemeen

Ten laste van deze reserve komt nog een aantal verplichtingen tot een bedrag van € 1.047.254, zodat per 1 januari 2009 een negatief saldo resteert van € 129.606. Voor het verloop van deze reserve wordt verwezen naar bijlage 4.5 Reserves. Om u een doorkijk te geven naar het huidige saldo van deze algemene reserve vrij besteedbaar, worden onderstaande mutaties vermeld. Beschikbaar per 1 januari 2009 (na verplichtingen) -129.606 Bij: -overheveling reserve niet bestede investeringsbudgetten (voorstel jaarrekening 2008) -overheveling reserve vervanging inventaris gemeenschapsaccommodaties (voorstel jaarrekening 2008) -beëindiging samenwerkingsovereenkomst Bijl/Hofplein, raadsbesluit 24 maart 2009, terugstorting in vrije algemene reserve Totaal bij

651.000 134.368

1.950.000 2.735.368

Subtotaal

2.605.762

Af: -negatief rekeningsaldo 2008(voorstel jaarrekening 2008) -aangaan van 2 regelingen op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen t.b.v. Samenwerking Land van Cuijk, raadsbesluit 21 april 2009, voorbereidingskosten (besparingen op de te behalen voordelen worden teruggestort in de vrije algemene reserve) -varianten ontwikkeling Bijl/Hofplein, raadsbesluit 12 mei 2009, voorbereidingskrediet (dit krediet wordt t.z.t. ingebracht in de nieuw op te stellen exploitatie Bijl/Hofplein) Totaal af Beschikbaar per begin juni 2009

426.818

230.000 115.000 771.818 1.833.944

Algemeen weerstandsvermogen. Dit betreft het afgezonderde deel van het eigen vermogen dat volgens de provincie Noord-Brabant verplicht aangehouden moet worden als buffer voor toekomstige tekorten. Algemene reserve grondexploitatie. Het saldo van deze reserve bedroeg per 1 januari 2008 € 570.277. Per 31 december is het saldo van deze reserve € 350.570 (negatief). Ten laste van deze reserve komen nog verplichtingen tot een bedrag van € 107.834, zodat deze reserve per 1 januari 2009 een negatief saldo heeft van € 458.404. Doorkijk: Inmiddels heeft de raad op 24 maart 2009 besloten voor het project Mariëndaal € 65.000 ten laste van deze reserve te brengen. Stand per 1 juni 2009 afgerond € 523.400 negatief. Voor het verloop van deze reserve wordt eveneens verwezen naar bijlage 4.5, Reserves. Weerstandsvermogen grondexploitatie. Deze reserve is ingesteld als buffer voor onvoorzienbare risico’s. Het saldo van deze reserve bedroeg per 1 januari 2008 € 1.000.000. Bij raadsbesluit van 11 november 2008 is ook vanuit deze reserve een bedrag toegevoegd aan de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie, en wel een bedrag van € 546.220, zodat het saldo van deze reserve per 31 december 2008 € 453.780 is. Overige bestemmingsreserves. Het gaat hierbij om diverse reserves. Voor het totaaloverzicht wordt verwezen naar bijlage 4.5 Reserves. Op deze reserves rusten nog diverse verplichtingen.

13

Jaarrekening 2008

Algemeen

Uit het bovenstaande blijkt dat de grondexploitatie een zeer zware wissel heeft getrokken op het vermogen van de gemeente Grave. De aanvankelijk riante algemene reserve vrij besteedbaar heeft een fikse aderlating ondergaan door de bijdrage van € 5.706.312 aan de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie. Ook vanuit de algemene reserve van de grondexploitatie en het weerstandsvermogen van de grondexploitatie zijn bij raadsbesluit van 11 november 2008 aanzienlijke bedragen overgeheveld naar de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie. Vanuit de algemene reserve van de grondexploitatie een bedrag van € 570.277 en vanuit het weerstandsvermogen van de grondexploitatie een bedrag van € 546.200. Verder dienden bij de opstelling van de jaarrekening nog verschillende mutaties ten laste van de algemene reserve van de grondexploitatie verwerkt te worden, die zich in de loop van 2008 hebben voorgedaan. Het gaat hierbij om een totaalbedrag van € 350.572. Dit is inclusief een bedrag van € 198.072. Bij de nacalculatie van het herzieningsvoorstel van 11 november 2008 is gebleken dat er nog tegenvallers tot een bedrag van € 198.072 bijkomen, die via de voorziening verliesgevende complexen van de grondexploitatie afgedekt moeten worden. Voor een verdere toelichting hierop wordt verwezen naar bijlage 4.5 Reserves. Het vorenstaande heeft tot gevolg dat zowel de algemene reserve vrij besteedbaar als de algemene reserve van de grondexploitatie, nadat de verplichtingen in mindering zijn gebracht, per 1 januari 2009 negatief zijn. Dit is een zorgelijke situatie. Voor de algemene reserve vrij besteedbaar geldt dat deze ten gevolge van de mutaties in 2009 naar de situatie per juni 2009 een positief saldo laat zien van € 1.833.944. Het is van groot belang dat beide reserves op korte termijn weer op peil gebracht worden. Hiertoe zullen wij alle reserves kritisch bekijken, inclusief de realiteit van de hierop rustende verplichtingen. Na de zomervakantie 2009 zullen wij hierover een voorstel aan u voorleggen. Hoe rendabel is de gemeente? De rentabiliteit meet de winstgevendheid van de gemeente Grave. Omdat de gemeente werkt met gemeenschapsgeld mag dit percentage structureel niet te hoog zijn. De rentabiliteit (na winstbestemming) van het gemiddelde totaal vermogen bedraagt in 2008: 2 € 3.773.000 / € 50.691.265 * 100% = -/-0,8% (2007: 7,0%). Omdat de gemeente een nonprofitorganisatie is, hoeft de rentabiliteit niet hoog te zijn, maar bij voorkeur wel groter of gelijk aan 0%. De gemeente Grave zit tegen de rentabiliteitsvoorwaarden aan. Hoe solvabel is de gemeente? De solvabiliteit geeft aan in welke mate het bedrijf is gefinancierd met vreemd vermogen. Dit kengetal berust op het idee dat de totale activa de dekking vormen voor de schulden. Vroeger werd als norm aangehouden dat de activa tenminste twee maal zo hoog moest zijn als de schulden. Tegenwoordig is een norm van 150% ook aanvaardbaar. De solvabiliteit bij de gemeente Grave bedraagt in 2008: € 47.200.420 (= totaal vermogen) / € 22.633.930 (= vreemd vermogen) * 100% = 209% (2007: 246%). De solvabiliteit van de gemeente Grave is ruim voldoende. Hoe liquide is de gemeente? De gemeente Grave is voldoende liquide wanneer zij in staat is om op tijd aan haar betalingsverplichtingen te voldoen. Het oudste kengetal hiervoor de 'current ratio'. Het berust op de gedachte dat voor de vlottende activa (voor zover niet reeds in geld aanwezig) binnenkort geld wordt ontvangen: voorraden worden verkocht en debiteuren worden geïnd. Met dit geld kunnen de kortlopende schulden betaald worden. Als voor de vlottende passiva voldoende vlottende activa aanwezig zijn, is de liquiditeit (per balansdatum!) in orde. Als norm voor de verhouding vlottende activa/vlottende passiva wordt vaak de verhouding 200% gebruikt. Bij dienstverlenende bedrijven met weinig of geen voorraden mag deze verhouding lager liggen. De current ratio bij de gemeente Grave bedraagt per 31 december 2008: € 3.932.000 (= vlottende activa) / € 5.200.000 (= vlottende passiva) * 100% = 75,6% (2007: 231,8%). Hieruit kunt u afleiden 2

Gemiddeld totaal vermogen is (€ 54.182.000 + € 47.200.420) / 2 = € 50.691.265.

14

Jaarrekening 2008

Algemeen

dat de liquiditeit van de gemeente Grave door het achterblijven van grondverkopen en de uitgaven van enkele grote investeringen met 156% is terug gelopen ten opzichte van 2007. Omdat in de waarde van de voorraden soms veel onzekerheid schuilt, wordt de quick ratio berekend. Voor dit kengetal geldt een norm van 100%. De quick ratio bij de gemeente Grave bedraagt per 31 december 2008: € 3.734.000 (= vlottende activa, exclusief voorraden) / € 5.200.000 (= vlottende passiva) * 100% = 72% (2007: 58%). Hieruit kunt u concluderen dat de liquide middelen achter blijven bij de betalingsverplichtingen. De gouden balansregel Deze regel betreft de verhouding tussen de vaste activa en het lange vermogen. Volgens de gouden balansregel moet deze verhouding beneden de 100% liggen. Er is dan namelijk een overschot aan lang vermogen waarmee de vlottende activa gefinancierd kunnen worden. De gouden balansregel voor de gemeente Grave bedraagt: € 43.268.000 (= vaste activa) / € 42.000.000 (= vaste passiva) *100% = 103% (2007: 91%). Hieruit kunt u concluderen dat de gemeente Grave hier minimaal boven zit.

Kengetallen gemeente Grave 2003-2008 400%

8,0% 7,0%

300%

200%

5,0% 4,0%

100% 3,0% 0%

2,0% 2003

2004

2005

2006

2007

2008 1,0%

-100% 0,0% -200%

-1,0% Solvabiliteit

Quick ratio

15

GBR (< 100%)

Rentabiliteit

Rentabiliteit

Solvabiliteit, quick ratio en gouden balansregel

6,0%

Jaarrekening 2008

Algemeen

1.6 Accountantsverklaring

16

Jaarrekening 2008

Algemeen

17

Jaarrekening 2008

Algemeen

18

Jaarrekening 2008

Algemeen

19

Jaarrekening 2008

Algemeen

20

Jaarrekening 2008

Algemeen

21

Jaarrekening 2008

Algemeen

22

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

DEEL B: JAARVERSLAG De wettelijke grondslag voor de indeling van het jaarverslag is te vinden in artikel 24 BBV Het jaarverslag bestaat ten minste uit: a) de programmaverantwoording b) de paragrafen

2. PROGRAMMAVERANTWOORDING

Inleiding De programmaverantwoording 2008 borduurt qua opzet en presentatie voort op de programmabegroting 2008 en de programmaverantwoording 2007. Dit houdt in dat in het programmaplan de volgende programma's zijn vermeld: 1. Veiligheid en handhaving; 2. Woon- en leefomgeving; 3. Voorzieningen en sociale samenhang; 4. Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie; 5. Duurzame ruimtelijke ordening; 6. Publieke dienstverlening en communicatie; 7. Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering. De programma’s zijn verder onderverdeeld in deelprogramma’s. Per deelprogramma zijn de vragen gesteld: - wat wilden we bereiken? => wat hebben we bereikt? - wat hadden we willen doen? => wat hebben we gedaan? - wat is beschikbaar gesteld? => wat heeft het gekost? Bij ieder programma en deelprogramma is eerst de tekst uit de begroting 2008 opgenomen onder vermelding van “Tekst begroting 2008”. Wij hebben hier bewust voor gekozen, zodat u per (deel)programma meteen kunt zien welke beleidsvoornemens er in de begroting 2008 zijn opgenomen en u deze kunt vergelijken met hetgeen onder “Realisatie 2008” is vermeld. U hoeft dus geen twee boekwerken naast elkaar te leggen. Dit houdt wel in dat er veel tekst in de jaarrekening 2008 is opgenomen. Hierbij dient u ook te realiseren dat de teksten uit de begroting 2008 in de loop van 2007 zijn opgesteld, waarbij de begroting 2008 door u op 6 november 2007 is vastgesteld. Sommige tekstgedeelten kunnen als het ware gedateerd op u overkomen. Per programma en deelprogramma is vervolgens aangegeven wat er in 2008 is gerealiseerd, onder het kopje “Realisatie 2008”. In de tekst per programma is op hoofdlijnen aangegeven wat in de loop van 2008 is gerealiseerd. Per deelprogramma is meer gedetailleerde informatie opgenomen over hetgeen in 2008 is gerealiseerd Op het einde van ieder deelprogramma is een tabel/grafiek opgenomen. In een oogopslag kunt u zien wat is begroot aan baten en lasten en wat werkelijk is ontvangen en uitgegeven. Onder deze tabellen/grafieken staan geen toelichtingen. De meer gedetailleerde cijfermatige toelichtingen op de (deel)programma’s treft u aan in deel C Jaarrekening, onderdeel 3.1.2 Toelichting op de rekening. De toelichting op hoofdlijnen treft u aan deel A Algemeen, onderdeel 1.5 Beleidssamenvatting. Wij hopen u met deze algemene toelichting/leeswijzer van dienst te zijn.

23

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 1: VEILIGHEID EN HANDHAVING Tekst begroting 2008: Portefeuillehouder: mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 1.1 brandweer; 1.2 openbare orde en veiligheid; 1.3 integrale handhaving. Inleiding Veiligheid bestaat uit fysieke en sociale veiligheid. Het woon- en leefklimaat wordt voor een groot deel bepaald door de mate waarin de burgers zich veilig voelen. Het welbevinden van de burger hangt nauw samen met de aantasting hiervan. Daar waar de aantasting leidt tot een onacceptabele of ongewenste situatie zal gehandhaafd worden, waarbij het uitgangspunt is dat dit integraal gebeurt, met inachtneming van rechtszekerheid, rechtmatigheid en rechtvaardigheid. Beleid 2008 In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is als speerpunt opgenomen: "1. een veilig Grave". Wij vinden het van belang dat Grave een veilige en schone stad is om in te wonen en te verblijven. Dit kan nader uitgelegd worden als een veilig Grave voor alle inwoners én bezoekers. Nadruk hierbij ligt op het voorkomen dan wel beheersen van onveilige situaties. Dat dit een speerpunt van het college is, komt tot uitdrukking bij de nota Integrale Veiligheid die u de afgelopen periode heeft vastgesteld. In deze nota wordt op een integrale wijze aangegeven hoe veilig wij Grave vinden, wat er moet verbeteren, hoe we dat willen doen en wie ons daarbij gaan helpen. Veilig wonen en leven vergt samenwerken aan veiligheid. Deelprogramma's In deelprogramma 1.1 staat de 'brandweer' centraal. Deze speelt niet alleen een rol bij brand en ongevallen, maar is ook zeer prominent aanwezig bij rampen en crisisbestrijding. Goed materiaal, gemotiveerd en geoefend personeel zijn daarbij onontbeerlijk. Regionale samenwerking wordt steeds intensiever en verder uitgewerkt. Vanaf 1 juli 2008 zal de districtlelijke brandweer Land van Cuijk een feit zijn. Binnen deze samenwerking worden de landelijke ontwikkelingen om te komen tot één veiligheidsregio meegenomen. Voor wat betreft deelprogramma 1.2 'openbare orde en veiligheid' staat integrale veiligheid hoog in ons vaandel. Hierin komt de samenhang tot uiting tussen de verschillende beleidsterreinen en vooral in een goede afstemming tussen alle partijen die betrokken zijn in de veiligheidsketen, van burgers, gemeentelijke opsporingsambtenaren, politie, brandweer, maar ook inspectiediensten tot het bestuur aan toe. Concreet voor 2008 gaan we over tot het uitvoeren van een veiligheidsscan. Hierdoor krijgen wij een goed beeld van wat de burger vindt en voelt van de veiligheid in zijn of haar (directe) omgeving. Naar aanleiding van de uitkomsten van deze veiligheidsscan kunnen dan concrete acties volgen om de veiligheid of het veiligheidsgevoel te verbeteren. Ook bij deelprogramma '1.3 integrale handhaving' draagt een rechtvaardig handhavingsbeleid bij aan het veiligheidsgevoel. De huidige handhavingsnota levert knelpunten op. Het aantal bekende overtredingen kan niet worden aangepakt binnen de huidige ambtelijke capaciteit. Daarnaast rijst steeds vaker de vraag of we de "goede" zaken aanpakken. Dit is dan ook de reden om de huidige handhavingsnota te evalueren en te komen tot een nieuw beleid, dat in 2008 tot uitvoering kan worden gebracht. Ook is door een integraal handhavingsbeleid veel winst te behalen, waarbij aspecten van bouwen en wonen, milieu, gebruiksvergunningen en dergelijke op een samenhangende wijze worden benaderd en uitgevoerd. Producten Programma 1 Veiligheid en handhaving bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Brandweer; - Integrale handhaving; - Openbare orde veiligheid.

24

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Realisatie 2008: Wat de vrijwillige brandweer betreft, heeft in 2008 de aanschaf plaatsgevonden van het nodige brandweermaterieel conform het beheerplan brandweermaterieel. De leden van het brandweerkorps hebben in 2008 verschillende opleidingen gevolgd. De conclusie kan worden getrokken dat de gemeente Grave beschikt over een korps met goed materieel en gemotiveerde medewerkers. De regionale samenwerking heeft in 2008 nog niet geleid tot een districtelijke brandweer Land van Cuijk. Wel zijn de nodige voorbereidende werkzaamheden verricht, die er toe zullen leiden dat er in de loop van 2009 een districtsbrandweer Land van Cuijk komt. In 2008 is verder uitvoering gegeven aan de nota Integrale Veiligheid, die door u is vastgesteld. Met de verschillende partners in de veiligheidsketen heeft op diverse terreinen samenwerking plaatsgevonden. Resultaat hiervan is onder andere dat de politiecijfers laten zien dat het aantal incidenten in de gemeente Grave in 2008 aanzienlijk is afgenomen. In 2008 heeft de gemeente Grave als een van de eerste gemeenten in Nederland deelgenomen aan de Veiligheidsmonitor (“veiligheidsscan”). De uitkomsten hiervan worden in april 2009 verwacht en zullen vervolgens aan u worden gepresenteerd. Met het voornemen om de handhavingnota te evalueren is in 2008 een begin gemaakt. Er is een concept opgemaakt van een aangepaste handhavingnota. Dit concept is reeds met de provincie besproken. Deze nota zal in de loop van 2009 verder in procedure worden gebracht.

25

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 1.1 brandweer Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Een gegarandeerde hulpverlening voor de inwoners van Grave, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar; Een geoefende en geoutilleerde brandweerorganisatie die adequate brandweerzorg kan garanderen. Hoe gaan we dit meten? Binnen het organisatieonderdeel 'brandweer' worden veel gegevens bijgehouden, om aan deze doelstellingen te kunnen voldoen. De belangrijkste (interne) metingen zijn: opkomsttijden, bezettingsgraad hulpverleningsvoertuigen bij uitruk, aanwezigheidspercentage bij oefeningen, registratie oefenactiviteiten per brandweerfunctionaris en de digitale paraatheidregistratie. Voor de burger is uiteraard de opkomsttijd het meest voor de hand liggend. Hoe snel is de brandweer bij mijn woning om te blussen. De opkomsttijden zijn voor een eerste-lijnsvoertuig (bluswagen) negen minuten. Vanaf 2007 worden de opkomsttijden geanalyseerd. In 2007 is (tot nu toe) in 78% van de spoedeisende oproepen voldaan aan de norm van negen minuten. Grafiek 1.1: Percentage opk omsttijd binnen norm 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40%

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In 2008 is 113 keer uitgerukt. Daarnaast is de Officier van Dienst Grave 19 keer gealarmeerd. In 83,9 % van de alarmeringen is binnen de normtijd van 9 minuten opgetreden. In 90% van de Prio 1 gevallen is met een volledige bezetting uitgerukt. Dit geldt voor alle voertuigen die op deze melding hebben gereageerd. In 5% van de Prio 1 melding is met een bezettingsgraag van 90% uitgerukt. Bij de overige 5% is met een bezettingsgraad van 80 tot 90% uitgerukt. Het beschikbare potentieel dat bij alarm opkomt, varieert van 80% tot 325% van het benodigde aantal medewerkers (manschappen en bevelvoerders).

26

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hadden we willen doen?

=> Wat hebben we er voor gedaan?

Gemeentelijk beleidskader raad 2006: Verordening brandweerrechten 2007 2006: Beheerprogramma brandweermaterieel 2006-2010 2006: Brandweerbeleidsplan: Instructie voor de commandant van de gemeentelijke brandweer 2006: Brandweerbeleidsplan: Verordening brandweerzorg en rampenbestrijding 2006: Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord Preparatie Er wordt in 2008 uitvoering gegeven aan de jaarschijf brandweermaterieel.

Preventie- en pro-actie Door het afronden van de inhaalslag met betrekking tot de gebruiksvergunningen zullen hierdoor structureel aanzienlijk minder leges ontvangen worden.

Brandweerkazerne De brandweerkazerne is inmiddels een jaar in gebruik. Structureel hogere lasten voor gas en licht

Jeugdbrandweer Jeugdbrandweer is inmiddels een jaar operationeel. Geen overschrijdingen te melden.

Is uitgevoerd, geen bijzonderheden.

In 2008 zijn er ondanks de negatieve verwachtingen meer leges ontvangen. Dit is gebaseerd op een groter aantal m2’s dan werd aangenomen, deel uitmakende van de verleende vergunningen.

Pand is tot volle tevredenheid. De feitelijke exploitatielasten van de kazerne zijn structureel hoger in vergelijking met de oude voorzieningen. Meest courante aannames zijn verwerkt in de voorliggende rapportages.

Geen bijzonderheden

Wat is beschikbaar gesteld? => Wat heeft het gekost?

600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 -100.000

Baten

Lasten Begroot

27

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 1.2 openbare orde en veiligheid Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie De leefbaarheid en de veiligheid bewaken in de gemeente Grave; Een integraal veiligheidsbeleid realiseren; Het terugdringen van criminaliteit, het handhaven van de openbare orde en het streven naar een zo hoog mogelijke objectieve en subjectieve veiligheid; Een geoefende en geoutilleerde organisatie voor de beheersing van crises en rampen. Hoe gaan we dit meten? Omdat openbare orde en veiligheid redelijk subjectgevoelig is (wat de een als veilig ervaart, beschouwt een ander als onveilig), kan dit het best gemeten worden door een onderzoek onder de bevolking. Dit onderzoek, de Veiligheidsscan, meet onder andere het percentage inwoners dat zich (on)veilig voelt. Deze Veiligheidsscan was oorspronkelijk voorzien in 2007, maar wordt voor het eerst in 2008 uitgevoerd. Aan de hand van deze 0-meting worden concrete acties benoemd. Andere indicatoren over openbare orde en veiligheid zijn het aantal meldingen jeugdoverlast, het aantal meldingen vandalisme, het aantal afgeronde deelprocessen die behoren bij het rampenplan en het aantal opgeleide medewerkers voor de rampenbestrijding.

Grafiek 1.2 : Percentage bewoners die zich veilig voelen 100% 90% 80%

Grave Escharen Gassel Velp

70% 60% 50% 40% 30%

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Let op: Cijfers zijn volledig fictief. Grafiek dient slechts als voorbeeld. Ná analyse van de uitkomsten van de Veiligheidsscan in 2008 worden de juiste werkelijke percentages, uit te voeren acties en prognoses vermeld.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In 2008 is verdere uitvoering gegeven aan het integraal veiligheidsplan gemeente Grave, ‘Grave, een veilige gemeente’, dat door u is vastgesteld. Met de verschillende partners in de veiligheidsketen heeft op diverse terreinen samenwerking plaatsgevonden. Enkele voorbeelden zijn de uitvoering van het plan van aanpak jongeren, alcohol, drugs en vandalisme, een grootschalige verkeerscontrole (Grave op slot), aanpak van (drugs)overlast vanuit (huur)woningen en het opstellen van het beleid voor het uitlaten van honden. Resultaat hiervan is onder andere dat de politiecijfers (zie onderstaande tabel) laten zien dat het aantal incidenten in de gemeente Grave in 2008 aanzienlijk is afgenomen. Wel is er een toename van het aantal inbraken zichtbaar.

28

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

In 2008 heeft de gemeente Grave als een van de eerste gemeenten in Nederland deelgenomen aan de Veiligheidsmonitor (“veiligheidsscan”). De uitkomsten hiervan worden medio 2009 verwacht en zullen vervolgens aan u worden gepresenteerd. Behalve dat de uitkomsten bruikbaar zijn voor het veiligheidsbeleid kunnen ze ook als meetgegevens in deelprogramma 1.2 worden gebruikt. Politiecijfers gemeente Grave

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Diefstal/inbraak woning Diefstal/inbraak box/garage/schuur/tuinhuis Diefstal af/uit auto Diefstal van brom-, snor-, fietsen Diefstal af/uit/van overige voertuigen Zedenmisdrijf Openlijk geweld (persoon) Bedreiging Mishandeling Vernieling cq. zaakbeschadiging Bedrijfsinbraken Overlast Drugs/drank Overlast van/door jeugd

33 2 64 71 9 8 2 20 32 143 37 20 116

35 10 72 47 14 11 7 25 35 88 38 8 112

33 8 91 62 5 3 3 20 37 86 24 12 73

28 5 119 41 9 9 5 16 23 66 41 13 101

34 11 124 42 9 6 1 14 22 119 48 22 93

39 1 77 31 5 8 5 16 25 120 24 11 96

43 8 69 52 11 6 1 15 14 84 36 14 51

De veiligheid en leefbaarheid in de gemeente Grave bewaken is een continu proces dat het Veiligheidsbureau van de gemeente Grave in afstemming met veiligheidspartners als de politie, het Openbaar Ministerie en welzijnsinstellingen probeert vorm te geven. Ook de gemeentelijke handhaving en de Gemeentelijke Opsporingsambtenaren van de gemeente Grave dragen aanzienlijk bij in dit proces. Gezamenlijk streven we naar een zo hoog mogelijke objectieve en subjectieve veiligheid. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 1996: Verordening binnentreden ter uitvoering van noodverordeningen 2002: Verordening winkeltijden gemeente Grave 2002 2007: Algemene plaatselijke verordening 2007: Wegsleepverordening gemeente Grave 2007 • 2007: Integraal Veiligheidsplan 2007-2010 gemeente Grave. ‘Grave, een veilige gemeente’ • 2007: Plan van aanpak jongeren, alcohol, drugs en vandalisme 2008-2010 • 2008: Beleid voor het uitlaten van honden • 2008: Havenverordening 2008 b&w 2000: Beleidsregels standplaatsen ventvergunningen 2000: Beleidsregels ten aanzien van het plaatsen van borden, in welke vorm dan ook, op of aan de openbare weg (sandwichborden) 2006: Rampenplan gemeente Grave 2007: Beleidsnotitie stookontheffingen in de gemeente Grave Veiligheidshuis (-/- € 3.470 STR) Op 6 februari 2007 heeft u ingestemd met de samenwerking in het veiligheidshuis van 2007-2010. De indicatieve € 0,75 per inwoner is daarbij ruim voldoende gebleken. Sprake is van een vaste en variabele bijdrage. Voor 2008 wordt de bijdrage naar beneden bijgesteld.

De bijdrage is naar beneden bijgesteld. Ook in 2008 hebben we de samenwerking in het Veiligheidshuis ondersteund op de gebieden jeugd, veelplegers, huiselijk geweld en nazorg.

29

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Veiligheidsregio (€ 19.007 STR) De kosten voor de Veiligheidsregio stijgen. De nieuwe bijdrage is gebaseerd op 12.850 inwoners à € 9,42 is € 121.047. Zie hiervoor ook het raadsbesluit van 18 september 2007. Dit betekent een stijging voor 2008.

Door de regiobrandweer zijn deze kosten bij voorschot in rekening gebracht. De definitieve afrekening dient nog plaats te vinden.

Huiselijk geweld (€ 1.750 STR) Bijdrage deelname aan het regionale Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Deelname is afhankelijk van de uiteindelijke bijdrage. Zie hiervoor ook het raadsbesluit van 7 november 2006.

Bewaakte fietsenstalling (-/- € 4.136 STR) Naar aanleiding van het raadsbesluit van 6 juni 2006 'nieuw krediet bewaakte fietsenstalling' stijgen de exploitatielasten met € 3.292. De baten stijgen met € 7.429. Per saldo een voordeel van € 4.136.

Integraal veiligheidsbeleid (€ 7.500 INC) 8-C263: Integraal veiligheidsbeleid: Aanpak verkeersonveilige situaties (conform IV-plan) bedoeld voor kleine aanpassingen. Grote aanpassingen worden apart voorgelegd.

Integraal veiligheidsbeleid (€ 20.000 INC) 8-C264: Integraal veiligheidsbeleid: Financiële bijdrage aanpak vandalisme (conform IV-plan).

Ook in 2008 hebben we deelgenomen aan het Advies en Steunpunt huiselijk geweld. In samenwerking met het ASHG zijn ook voorbereidingen getroffen om de invoering van het tijdelijk huisverbod vorm te geven.

De bewaakte fietsenstalling is in 2008 gesitueerd in een nieuw onderkomen aan de voorzijde van het stadhuis. De baten en lasten zijn aangepast aan deze vernieuwing.

In 2008 is geen gebruik gemaakt van dit bedrag. Objectief gezien zijn er geen locaties geweest waar door kleine aanpassingen de verkeersveiligheid aanzienlijk kon worden verbeterd. Ideeën waren er wel, maar die zijn i.v.m. capaciteitsproblemen niet opgepakt.

De financiële bijdrage in de aanpak van vandalisme is gekoppeld aan de uitvoering van het plan van aanpak jongeren, alcohol, drugs en vandalisme. Er is over 2008 niets uitgegeven op dit budget. Wel is er gestart met de uitvoering van het plan van aanpak. Het bedrag wordt naar 2009 overgeheveld.

Veiligheidsscan (€ 35.000 INC) 8-C265: Veiligheidsscan: De veiligheidsscan zal in 2007 niet meer uitgevoerd worden. Reden hiervoor is de landelijke ontwikkeling van het project stroomlijning veiligheidsmonitors. Wij kunnen pas in 2008 aansluiten.

De Veiligheidsmonitor is in 2008 uitgevoerd in de gemeente Grave. De kosten hiervoor zijn aanzienlijk lager uitgevallen dan begroot. Het ongebruikte budget is afgeraamd bij de burap 2008. Omdat de Veiligheidsmonitor in 2008 niet op zichzelf zou mogen staan wordt de raad in 2009 nog voorgesteld om de monitor vaker uit te voeren.


120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 -20.000

Baten

Lasten Begroot

30

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 1.3 integrale handhaving Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het doel is dat de burgers de regels die wij stellen, naleven. Als middel zetten wij daarvoor toezicht, controle en handhaving in. Het middel gaat uit van een integrale benadering waarbij een proactieve en preventieve opstelling steeds meer de overhand moet krijgen. Hoe gaan we dit meten? In een open maatschappij als de onze is naleefgedrag moeilijk af te dwingen. Zelfs in totalitaire maatschappijen lukt dat niet. Het naleven van (wettelijke) regels is dan ook vooral een mentaliteitskwestie. Naleving wordt bevorderd door (onder andere) het maken en bekendmaken van goede regels, waarvan de burgers het nut en de noodzaak zien. Ook de pakkans en de wetenschap dat het niet loont om niet na te leven speelt een belangrijke rol. Of het doel (betere naleving van de regels) ook daadwerkelijk wordt bereikt, is in algemene termen dan ook niet te meten. Slechts bij deelonderwerpen is dat beperkt mogelijk. Het feit dat de gemeente is gaan handhaven op (het betalen van) de aangifte van honden voor de hondenbelasting, heeft tot meetbaar gevolg gehad dat het aantal aangiftes is gestegen. Door het handhaven op de naleving van de blauwe zone kan de parkeerdruk en -overlast zijn gedaald. Dat is tot nog toe echter niet gemeten. Uit het gegeven dat strenger wordt gecontroleerd op het naleven van de regelgeving van het bestemmingsplan en de Woningwet, kan niet worden afgeleid dat het aantal overtredingen afneemt.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In het jaar 2008 is gebleken dat het naleefgedrag bij het doen van aangifte voor de hondenbelasting inderdaad afhankelijk is van de “pakkans”; het aantal aangiftes daalde. Nadat in het najaar een extra controle in de pers is aangekondigd en vervolgens ook is uitgevoerd, is het aantal aangiftes weer toegenomen. Of het aantal overtredingen is afgenomen ten gevolge van het feit dat strenger wordt gecontroleerd op naleving van de regels van de Wet ruimtelijke ordening en de Woningwet is niet aan te geven. De werkwijze dat repressieve werking het sluitstuk hoort te zijn van de handhavingketen is in het jaar 2008 gevolgd. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2007: Algemene Plaatselijke Verordening b&w 2000: Beleidsregels standplaatsen ventvergunningen 2000: Beleidsregels ten aanzien van het plaatsen van borden, in welke vorm dan ook, op of aan de openbare weg (sandwichborden) 2007: Beleidsnotitie stookontheffingen in de gemeente Grave Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd. Integrale handhaving is een continu proces.

31

Jaarrekening 2008

Jaarverslag


80.000 60.000 40.000 20.000 0 -20.000 -40.000 -60.000 -80.000

Baten

Lasten

Begroot

32

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 2: WOON- EN LEEFOMGEVING Tekst begroting 2008: Portefeuillehouders: J.J.E. (Jacques) van Geest (2.1, 2.2 en 2.3) en H.P.M. (Harry) Opsteegh (2.4) Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 2.1 natuur- en groenbeheer; 2.2 verkeer en vervoer; 2.3 volkshuisvesting; 2.4 leefbaarheid kernen en wijken. Inleiding De kwaliteit van de woon- en leefomgeving is in hoge mate bepalend voor het woongenot van de inwoners van Grave. De kwaliteit van die omgeving, die we ook wel aanduiden als openbare ruimte, wordt niet alleen bepaald door de uitstraling en het niveau van plantsoenen, bestratingen, banken en overig straatmeubilair. Minstens zo belangrijk is de aanwezigheid van allerlei voorzieningen, zoals winkels, een gemeenschapshuis en sportvoorzieningen. Ook het verenigingsleven en een gevarieerd woningaanbod zijn van belang als het gaat om de manier waarop de leef- en woonomgeving wordt ervaren en gewaardeerd. Het programma woon- en leefomgeving vertoont dan ook een grote interne samenhang en kan om die reden ook niet los worden gezien van overige programma's, zoals ‘Veiligheid en handhaving’, ‘Voorzieningen en sociale samenhang’ en ‘Duurzame ruimtelijke ontwikkeling’. Beleid 2008 In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') is voor dit programma het volgende speerpunt opgenomen: "2. een goed woon- en leefklimaat voor iedereen"; Grave moet een plaats blijven waar het prettig is om te wonen voor iedereen, ook voor de meer kwetsbare groepen in onze samenleving. Deelprogramma's Binnen het programma is onderscheid gemaakt in een viertal deelprogramma's. Het deelprogramma 2.1 ‘Natuur- en groenbeheer’ borduurt voort op het landschapsbeleidsplan en het reconstructieplan. Dit houdt concreet in het beheer (instandhouding en renovatie) en omvorming van het openbaar groen. Bij 2.2 ‘Verkeer en vervoer’ gaat het onder meer om beheer en instandhouding van het huidige kwaliteitsniveau, de aanleg van nieuwe parkeervoorzieningen waar dat nodig is en vooral over verkeersveiligheid. Onder de noemer van 'Duurzaam veilig' is wijkgericht een aantal plannen ontwikkeld die verspreid over een aantal jaren voorzien in de aanleg van drempels, punaises en andere veiligheidsverhogende maatregelen. Een en ander met gebruikmaking van de ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan met de afgewikkelde en in uitvoering zijnde fases. Het deelprogramma 2.3 ‘Volkshuisvesting’ omvat zowel onderzoek naar de woningbehoefte als de daadwerkelijke daarop gebaseerde realisatie van woningen. Enerzijds door de ontwikkeling van bouwlocaties, anderzijds door het maken van prestatieafspraken met Woonmaatschappij Maasland. Dit deelprogramma heeft tijdelijk een sterke relatie met deelprogramma 5.3 'Bouwen binnen strakke contouren. Bij het deelprogramma 2.4 ‘Leefbaarheid in kernen en wijken’, tenslotte, staat centraal het voornemen uit het raadsprogramma om onze inwoners actiever te betrekken bij de totstandkoming en uitvoering van het gemeentelijke beleid. Het overleg met de wijken dorpsraden wordt steeds meer afgestemd op hun behoefte. De wijkcoördinator gaat ook naar de wijken toe. Hierbij wordt hij vergezeld door collega's die deskundig zijn op het gebied waar de wijken dorpsraden vragen over hebben. Ook worden ze geïnformeerd over zaken die in voorbereiding zijn. Op deze wijze wordt steeds meer maatwerk geleverd.

33

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Producten Programma 2 Woon- en leefomgeving bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Beheer openbare ruimte; - Reconstructie; - Verkeer; - Volkshuisvesting; - Wijk- en buurtbeheer. Realisatie 2008: 2.1 ‘Natuur- en groenbeheer’ Op het gebied van natuur- en groenbeheer hebben de volgende activiteiten plaatsgevonden: Natuurontwikkeling in de Gasselse bossen, aanleg plukweide in het Estersveld, groenrenovatieplan Dokter Kanterslaan, verdere concretisering van het Integraal Gebiedsplan (IGP) Velp en diverse kleine renovaties 2.2 ‘Verkeer en vervoer’ In 2008 zijn in het samenwerkingsverband Land van Cuijk de waterplannen voor de verschillende gemeenten opgesteld. In Grave wordt het waterplan betrokken bij de vaststelling van het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP). Op diverse plaatsen heeft groot en klein onderhoud plaatsgevonden. Diverse projecten zijn uitgevoerd om de verkeersveiligheid te verbeteren. Uit het beleidsplan openbare verlichting is het deel buitengebied voorbereid. 2.3 ‘Volkshuisvesting’ In dit deelprogramma worden voorbereidingen getroffen voor het opstellen van een nieuwe woningbehoeftenraming omdat de raming op basis van Masterplan is verouderd. De nieuwe behoefteraming, op te nemen in een zogeheten woonvisie, is om praktische redenen gekoppeld aan het opstellen van een structuurvisie. Met het opstellen van deze structuurvisie zal in 2009 een begin worden gemaakt. 2.4 ‘Leefbaarheid in de kernen en wijken” Bij het deelprogramma 2.4 “leefbaarheid in de kernen en wijken”, ten slotte, staat centraal het voornemen uit het raadsprogramma om onze inwoners actiever te betrekken bij de totstandkoming en uitvoering van het gemeentelijke beleid. Het overleg met de wijken dorpsraden wordt steeds meer afgestemd op hun behoefte. De medewerker wijken dorpsbeheer heeft 3x per jaar ambtelijk en 1x bestuurlijk overleg met de verschillende wijken dorpsraden. Tijdens deze overleggen worden de aangedragen punten van de raden besproken en worden ze geïnformeerd over relevante zaken die spelen in hun dorp of wijk. Ook vindt er minimaal 1x per jaar een gezamenlijk overleg plaats met de wijken dorpsraden.

34

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 2.1 natuur- en groenbeheer Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie In stand houden en waar mogelijk verbeteren van de belevingswaarde van natuur en groen in de leefomgeving; Versterken van het planten- en dierenleven in bossen en natuurgebieden; Versterken van cultuurhistorische elementen in het landschap. Hoe gaan we dit meten? De doelstellingen zijn voornamelijk te meten door het tellen van aantallen, bijvoorbeeld hoeveel hectare landbouwgrond is omgezet in natuurgebieden, hoeveel cultuurhistorische elementen hebben we in het landschap. Nadeel van deze methode is dat het arbeidsintensief is om bij te houden. Daarbij komt dat bijvoorbeeld de belevingswaarde subjectief van aard is. Hier zou een bevolkingsonderzoek een rol kunnen spelen. Daarnaast is het zo dat er allerlei doelstellingen en acties worden vermeld in de diverse beleidsplannen. Het naleven van deze beleidsplannen impliceert het voldoen aan de doelstellingen/visie.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Het Integraal gebiedsplan Velp is in 2008 verder geconcretiseerd. In september heeft een informatieavond plaatsgevonden en in navolging van deze avond is een verkeersonderzoek uitgevoerd. Voor zowel de ecologische verbindingszone als Vicaris Hermanspark en omgeving zijn afzonderlijke inrichtingsplannen in concept opgesteld. Er hebben in het kader van de planvorming diverse kavelruilen plaatsgevonden die eind 2008 door de notaris juridisch zijn bekrachtigd. In 2008 heeft rond de boomplantdag een uitbreiding van het areaal van de Gasselse bossen plaatsgevonden. Hierbij is de groencompensatieregeling voor gekapt gemeentelijk kapvergunningplichtig groen uitgevoerd. Er is bij de inrichting bijzondere aandacht besteed aan landschappelijke en ecologische variatie. Voor LOG-Graspeel zijn nadere financiële afspraken tussen de onderlinge gemeenten gemaakt over de financiering van het project. Verder is in 2008 het ontwikkelplan vastgesteld. Onderhandelingen zijn gevoerd met kandidaat-verplaatsers. In 2007 is een plukweide aan de Deken Goossenslaan aangelegd die tot en met 2008 in stand is gebleven. In 2008 zijn tweejarige soorten opgekomen en zijn net als in 2007 opnieuw zonnebloemen gezaaid. Het project Laarakkersche waterleiding is in grotendeels uitgevoerd en zal in het voorjaar van 2009 worden opgeleverd. Het inrichtingsplan vispassage en omgeving is in 2008 gereedgekomen. Het groenrenovatieplan Dokter Kanterslaan is in 2008 uitgevoerd. In 2009 vinden nog enige meerwerkzaamheden plaats. Diverse kleine renovaties:

Boltschestraat (boomplantdag) Mgr. Borretweg Pluvierenhorst/Ooievaarshorst Traverse rond parkeerplaatsen Hogenakker nabij bejaarden woningen

35

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Rosarium in Estersveld Beplanting Brugstraat Beplanting en bomen Willem Jacobstraat Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 1995: Algemene plaatselijke verordening 2006: Beheerplan openbaar groen Naast dit gemeentelijke beleidskader moeten we ook rekening houden met het provinciale beleid te weten het streekplan, het reconstructieplan en de provinciale atlas. Bossen (€ 3.631 STR) De subsidieregeling Natuurbeheer loopt af per 31 december 2007. Hierdoor vervalt de subsidie vanaf 2008 op grond van deze regeling.

Reconstructie (€ 95.000 INC) 8-D266: Reconstructie: Gezamenlijke ontwikkeling LOG Landbouwontwikkelingsgebied Graspeel. Zie raadsbesluit 13 maart 2007. Dekking middels bestemmingsreserve reconstructie Algemeen.

Reconstructie (dekking) (-/- € 95.000 INC) 8-G267: Dekking reconstructie: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen.

Reconstructie (€ 30.000 INC) 8-G268: Reconstructieprojecten: Reconstructieprojecten 2007-2010.

Reconstructie (dekking) (-/- € 30.000 INC) 8-G269: Dekking reconstructieprojecten: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen.

Budget is opgeheven. Er is inmiddels een andere subsidieregeling. De opbrengsten zijn aangewend voor het financieren van de beheervisie Raamdal.

Voorbereidingsbudget planvorming i.k.v. LOG Graspeel. Budget is niet aangewend omdat de planvorming tijd heeft stilgelegen en hierdoor nog niets kon worden gedeclareerd.

Dekking wordt gerealiseerd zodra de kosten voor de planvorming zijn gemaakt.

Betreft stimuleringskader groene en blauwe diensten. Er zijn diverse overeenkomsten gesloten met agrariërs. De provincie doet de voorfinanciering. De nota van €30.000 zal medio 2009 over 2008 door de provincie bij de gemeente in rekening worden gebracht.

Dekking wordt gerealiseerd zodra de kosten door de provincie in rekening worden gebracht.

Overige actiepunten: Er ligt nog een afspraak met u om met het concept groenstructuurplan de wijken in te trekken en in overleg met onze inwoners onder andere te bepalen welke groenstructuren belangrijk zijn, welke groenvoorzieningen gerenoveerd en wellicht zelfs ook getransformeerd zouden moeten worden. Het groenstructuurplan is nog niet gereed. Realisatie van het grootschalig integrale gebiedsproject Velp (onder de noemer van de reconstructie). Voorbereidingen van dit project zijn in volle gang Binnen het jaarlijks reeds gevoteerde budget voor de uitvoering van reconstructieprojecten worden in deze bestuursperiode tien nieuwe projecten ondersteund. In 2008 heeft de meeste nadruk gelegen op het project IGP-Velp. Daarnaast zijn enkele projecten in voorbereiding genomen. Dit zijn o.a. Log Graspeel, beheerovereenkomst Raamdal e.d.

36

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Uitvoering groenbeheerplan: onder andere jaarlijks terugkerende renovaties van groenvoorzieningen en de vervanging van speelvoorzieningen. De groenrenovaties zullen jaarlijks een forse investering vergen. De Dokter Kanterslaan is inmiddels gerenoveerd en de volgende renovatieprojecten zijn in voorbereiding


800.000 600.000 400.000 200.000 0 -200.000

Baten

Lasten Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 2.2 verkeer en vervoer Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Vergroten verkeersveiligheid binnen en buiten de bebouwde kom; Verbeteren/behoud bereikbaarheid van kernen, in het bijzonder het historische centrum. Hoe gaan we dit meten? De verkeersveiligheid kan bijvoorbeeld gemeten worden aan de hand van het aantal geregistreerde verkeersongevallen in de gemeente Grave. Hierbij kan aansluiting gezocht worden bij het project "De staat van de gemeente". De uitkomsten hiervan worden vermeld op www.watdoetjegemeente.nl.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Verkeersveiligheid: In 2007 hebben er in de gemeente Grave 87 verkeersongevallen voorgedaan. Het aantal ongevallen in de eerste helft van 2008 bedraagt 29. Dit houdt in dat wanneer dezelfde lijn wordt voorgezet er in 2008 circa 58 verkeersongevallen hebben plaatsgevonden. Het is inmiddels wel bekend dat er in 2008 geen dodelijke ongevallen plaatsgevonden hebben in de gemeente Grave. In 2008 zijn er diverse projecten uitgevoerd om de verkeersveiligheid in de gemeente Grave te verbeteren. Ook worden de projecten besproken met de taakaccenthouder verkeer van de politie Noord-Brabant. Hij geeft gevraagd en ongevraagd advies op gemeentelijke plannen met betrekking tot verkeer en verkeersbesluiten. Daarmee is geborgd dat gemeentelijke plannen ook daadwerkelijk gehandhaafd kunnen worden door de politie. Ook wordt er aan scholen subsidie verstrekt m.b.t. het

37

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

BVL (Brabants Veiligheids Label). Hierbij werkt de gemeente samen met de scholen aan verkeersveiligheid voor de jeugd. Verder heeft er in 2008 op diverse plaatsen in de gemeente Grave klein onderhoud plaatsgevonden. Groot onderhoud heeft plaatsgevonden op een gedeelte van de Ten Holtweg, de rotonde de Stoof en het fietspad aan de Grippensteinschestraat . Ook is de reconstructie van de Steegschenhofscheweg en St. Henricusweg afgerond. De Graafschedijk en omgeving zijn ingericht als 60km zone met verkeersremmende maatregelen en kantmarkering. De VRI’s (verkeersregelinstallaties) op de St. Elisabethstraat en de Estersveldlaan zijn vervangen. Tegelijkertijd is een gedeelte van de Estersveldlaan gereconstrueerd met fietssuggestiestroken en het andere gedeelte van de Estersveldlaan is ingericht als 30km zone. Het werk 60km Zone buitengebied Velp en Pannestaartweg/Oude Maasdijk is voorbereid en gaat in de 1e helft van 2009 in uitvoering. In dit werk wordt ook groot onderhoud uitgevoerd aan de Pannestaartweg. In 2008 is er op diverse niveaus nagedacht over de omgang met water. Nu en in de toekomst. Hieruit zijn onder andere in het samenwerkingsverband Land van Cuijk de waterplannen voor de verschillende gemeenten opgesteld. In 4 van de 5 gemeenten zijn deze plannen door het bestuur vastgesteld. In Grave hebben we gekozen voor het koppelen van de besluitvorming van het waterplan aan de besluitvorming van het GRP (Gemeentelijk RioleringsPlan). De verwachting is dat in de loop van 2009 het GRP en ook het waterplan vastgesteld zullen worden. Het volgende deel van het uitvoeringsprogramma van het beleidsplan Openbare verlichting (voornamelijk buitengebied) is voorbereid en gaat in de 1e helft van 2009 in uitvoering. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 1995: Parkeerverordening 1995 1999: Telecommunicatieverordening gemeente Grave 2002: Havenverordening gemeente Grave 2002 2006: Beheerplan wegen 2006: Beheerplan meubilair openbare ruimte en civiele objecten 2006: Beheerplan openbare verlichting 2007: Verordening straatnaamgeving en huisnummering gemeente Grave Vervoer (€ 21.310 STR) Betreft de bijstelling van de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Kleinschalig Collectief Vraagafhankelijk vervoer.

Bijstellingsbedrag voor € 15.000 noodzakelijk gebleken.


1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 -200.000

Baten

Lasten Begroot

38

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 2.3 volkshuisvesting Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Op basis van het Masterplan volkshuisvesting en leefbaarheid 2003 en binnen de gegeven randvoorwaarden vanuit de ruimtelijke ordening realiseren van een woningbouwprogramma, dat in de eerste plaats voorziet in de reële woonbehoefte van de inwoners van Grave, waarbij de kwaliteit en duurzaamheid ankerpunten zijn die steeds aan de orde komen. De gemeente Grave en Woonmaatschappij Maasland willen de komende jaren de samenwerking een impuls geven en een concrete bijdrage aan het goed wonen in de gemeente leveren. Met prestatieafspraken geven beide partijen aan waar de samenwerking zich op richt, wie daarin welke rol vervult en wie welke inspanningen daaraan levert. Hoe gaan we dit meten? Voor de uitvoering van de Pilot Bouwen Binnen Strakke Contouren (zie ook deelprogramma 5.3) is een projectorganisatie in het leven geroepen. Deze bereidt de projecten voor en begeleidt deze in de uitvoering. De voortgang ervan wordt bijgehouden in de woningbouwmonitor en de Equalizer. Het projectbureau overlegt met de betrokken disciplines voor het verkrijgen van de noodzakelijke input uit de diverse vakafdelingen. De projectgegevens worden periodiek vergeleken met de behoefteramingen in het Masterplan en waar nodig en mogelijk bijgestuurd. Voor het meten van de prestatieafspraken vindt tweemaal per jaar bestuurlijk overleg plaats tussen Maasland en de gemeente. In dit overleg worden in hoofdlijnen de ontwikkelingen op het terrein van het wonen besproken met als doel de voortgang van de samenwerkingsprojecten te volgen en signalerend op te treden.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In dit deelprogramma worden voorbereidingen getroffen voor het opstellen van een nieuwe woningbehoeftenraming omdat de raming op basis van Masterplan is verouderd. De nieuwe behoefteraming, op te nemen in een zogeheten woonvisie, is om praktische redenen gekoppeld aan het opstellen van een structuurvisie. Met het opstellen van deze structuurvisie zal in 2009 een begin worden gemaakt. De afstemming van het beschikbare woningaanbod op de vraag geschied in goed overleg met Mooiland Maasland. Daarbij waren in 2008 met name de projecten Gasthuisstraat, Bijl/Hofplein, Gassel centrumplan en het realiseren van het plan voor de starterswoningen in de stoof onderwerp van gesprek. De gevolgen van de crisis zijn echter ook bij de corporatie voelbaar en nopen tot een voorzichtige aanpak. In de woningbouwmonitor van november 2005 stond voor de periode 2005-2009 323 woningen gepland. Hiervan waren er 128 gepland op Koninginnedijk, 30 op Bijl/Hofplein en 70 op Mariendaal. In de periode van 2005-2009 zijn er 71 woningen gerealiseerd. Waarvan 10 woningen in 2008. De overige 24 stonden gepland voor Rabobank Gassel, De Bons en Gasthuisstraat welke naar verwachting in eind 2009, medio 2010 zullen worden gerealiseerd. De achterstand per 31-01-2008 bedraagt 299 woningen. Woningbouwmonitor is bijgewerkt door het Projectbureau en overleg met woonmaatschappij heeft plaatsgevonden volgens planning. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader

39

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Masterplan volkshuisvesting en leefbaarheid Ruimtelijk Toetsingskader Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd. Overige actiepunten: Tekst begroting 2008: In goed overleg met Woonmaatschappij Maasland streven naar een maximale uitvoering van de prestatieafspraken. De noodzakelijke bijsturing betreft vooral de sociale woningbouw en gaat dus vooral de woningcorporatie aan. Het realiseren van woningen in de kerkdorpen krijgt extra aandacht. De planologische voorbereiding wordt gestart voor de bouw van starterswoningen in de Stoof. In overleg met de kerngroep Wonen, Welzijn en Zorg wordt ook de zorgcomponent zo goed mogelijk in beeld gebracht. Of de woningbehoefte al dan niet wordt gekoppeld aan zorg voor senioren, vraagt in toenemende mate onze aandacht. Realisatie 2008: • Overleg met woonmaatschappij heeft plaatsgevonden volgens planning; • Voorbereiding starterswoningen in de Stoof is niet gestart.


300.000 200.000 100.000 0 -100.000

Baten

Lasten

-200.000 -300.000 Begroot

40

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 2.4 leefbaarheid kernen en wijken Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het vergroten van de leefbaarheid door minimaal het behoud van bestaande maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen en accommodaties en het verbeteren van de saamhorigheid in de wijken, buurten en kernen met als spil een wijkraad die werkt vanuit en met draagvlak vanuit de wijk. Hoe gaan we dit meten? Evenals openbare orde en veiligheid is ook leefbaarheid vrij abstract. Ook hier geldt dat het om een subjectief gevoel gaat. Dit kan het beste gemeten worden door middel van de Veiligheidsscan (in relatie met integrale veiligheid). Dit resulteert dan bijvoorbeeld in een rapportcijfer over de vraag "hoe leefbaar vindt u Grave?" Grafiek 2.4: Rapportcijfer leefbaarheid 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Grave Escharen Gassel Velp Totaal 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Let op: Cijfers zijn volledig fictief. Grafiek dient slechts als voorbeeld. Nadat de veiligheidsscan (0-meting) is gehouden, zullen wij u nader informeren over de juiste uitkomsten.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In 2008 zijn met tussenkomst van de nieuwe medewerker wijken dorpsbeheer de contacten met de wijken dorpsraden weer opgepakt en geïntensiveerd. Hierdoor zijn vooral langlopende actiepunten van de wijken dorpsraden binnen de gemeentelijke organisatie besproken en behandeld/afgehandeld. Ook zijn een aantal wensen (o.a. inrichting speelterreinen, verbeteren toegankelijkheid) ingewilligd en zijn diverse klachten opgelost. In 2008 is ook meer structuur aangebracht in de overlegsituaties met zowel de wijken dorpsraden als binnen de gemeentelijke organisatie door o.a. het opstellen en bijhouden van verschillende overzichten (o.a. actielijsten per wijken dorpsraad, inzicht in behandeling- / afhandeling termijn actiepunten). Door het bijhouden van alle zaken t.a.v. het wijken dorpsbeheer in 2008 is inzichtelijk welke punten spelen in de wijken en dorpen van de gemeente Grave. Voor het overige heeft het jaar 2008 in het teken gestaan van onderzoek/voorbereidende werkzaamheden t.a.v. het optimaliseren wijken dorpsbeheer (gezamenlijke bijeenkomst alle wijken dorpsraden, onderzoek monitor wijken dorpsbeheer, het beleid t.a.v. het wijken dorpsbeheer) dat in 2009 gestalte zal gaan krijgen.

41

Jaarrekening 2008

Jaarverslag



Gemeentelijk beleidskader raad 2006: Beleidskader Maatschappelijke Ondersteuning, welzijn en zorg. 2006: Algemene Subsidieverordening Grave 2007 2007: Integraal Veiligheidsbeleid 2007-2010 gemeente Grave ‘Grave, een veilge gemeente’ b&w 2007: Beleidsregel uitvoering subsidiesystematiek maatschappelijke ondersteuning 2007 2007: Beleidsregel wijken dorpsbeheer 2007 Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd.


25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Baten

Lasten Begroot

42

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 3: VOORZIENINGEN EN SOCIALE SAMENHANG Tekst begroting 2008: Portefeuillehouder: H.P.M. (Harry) Opsteegh

3

Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 3.1 jeugd- en jongeren; 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid; 3.3 minimabeleid; 3.4 onderwijs; 3.5 ouderen; 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport; 3.7 subsidiebeleid. Inleiding De lange-termijndoelstelling voor programma 3 luidt als volgt: 'het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren.' Deelprogramma's Een breed scala aan onderwerpen wordt in dit programma behandeld, jongeren, ouderen, minima, onderwijs, vluchtelingen, gemeenschapsaccommodaties, maatschappelijke voorzieningen, kinderopvang, peuterspeelzalen, kunst en cultuur enzovoorts. Eigenlijk allemaal onderwerpen die betrekking hebben op het voorzieningenniveau in onze gemeente, waarvan wij vinden dat het op peil moet blijven en waar mogelijk verbeterd. Niet alles waar de gemeente in investeert is wettelijk verplicht, maar vaak zo gewenst dat de gemeente bereid is daarin te investeren, zeker als het de sociale samenhang in de gemeente kan bevorderen. Beleid Soms betreft het uitwerking van reeds vastgesteld beleid (jongerenbeleid/ouderenbeleid) maar ook voornemens om beleid aan te scherpen of te herformuleren zoals het accommodatiebeleid, vrijwilligerbeleid, sportstimulering en niet in het minst het subsidiebeleid. Hieronder worden enkele onderwerpen kort toegelicht. Wet maatschappelijke ondersteuning Vanaf 1 januari 2008 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) volledig door de gemeente uitgevoerd. De Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten en de huishoudelijke verzorging uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten zijn in de Wmo opgegaan. Dit vanuit het inzicht dat de uitvoering beter bij de gemeente past, vanwege de samenhang met de voorzieningen voor gehandicapten en welzijnsvoorzieningen. De benodigde middelen worden verkregen in de vorm van een integratie-uitkering uit het gemeentefonds. Uiterlijk in 2008 is ook een lokaal zorgloket ingericht. Onderwijs Wij zullen in 2008 een notitie aan u voorleggen, waarin wij ingaan op de toekomst van de onderwijshuisvesting. Een aantal onderwijsgebouwen moet in de komende jaren ingrijpend verbouwd en/of gerenoveerd worden. Maar wij zullen ook kijken naar mogelijkheden van nieuw- en/of verbouw. Het concept 'Brede school' en de eventuele consequenties daarvan voor de huisvesting zal in de notitie nader uitgewerkt worden. Gemeenschapsaccommodaties U kunt van ons een notitie verwachten over de toekomstige huisvesting van de gemeenschapsaccommodaties. Daarbij wordt uiteraard ook het beheersaspect betrokken. Lokaal Gezondheidsbeleid 3

Voor wat betreft de incidentele baten en lasten van het product 'Kunst en cultuur' is wethouder Van Geest de portefeuillehouder. Dit betreft concreet incidentele subsidieverzoeken en is ondergeschikt aan het totale budget. Vandaar dat alleen wethouder Opsteegh als portefeuillehouder is vermeld bij programma 3.

43

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

In samenspraak met diverse belanghebbenden (bijvoorbeeld organisaties op het gebied van jongeren of ouderen) werken we aan een actualisatie van het lokale gezondheidsbeleid. Dit mondt uit in een visiedocument 'Lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011'. Producten Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Doelgroepenbeleid; - Gezondheidszorg; - Kunst en cultuur (incidenteel); - Kunst en cultuur (structureel); - Onderwijs en educatie; - Sociale zaken; - Sport; - Welzijn en zorg; - Wet maatschappelijke ondersteuning. Realisatie 2008:

Beleid. Wet maatschappelijke ondersteuning. In januari 2009 is het WMO beleidsplan vastgesteld, waarmee de beleidskaders voor de komende vier jaren duidelijk in beeld zijn gebracht. Eén van de belangrijke punten rond de gemeentelijke dienstverlening WMO is de inrichting van een lokaal zorgloket. Dit loket is in 2008 met de opening van het nieuwe gemeentehuis ook fysiek een feit geworden. Het dienstenaanbod via het lokale loket wordt de komende periode verder uitgebreid. Onderwijs en gemeenschapsaccommodaties In de tweede helft van 2008 is op basis van een notitie een eerste discussie gevoerd in de raad. Gaande het proces is vanwege de nauwe verwevenheid met de gemeenschapsaccommodaties besloten om een visie te ontwikkelen met de werktitel “notitie huisvesting scholen en maatschappelijke voorzieningen”. Besluitvorming is in 2009 te verwachten. Lokaal Gezondheidsbeleid. In 2008 is het beleid op het gebied van het lokale gezondheidsbeleid geactualiseerd en vastgelegd in de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008-2011

Deelprogramma 3.1 jeugd en jongeren Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het bieden van kansen aan jongeren in Grave om zich te ontwikkelen en te ontplooien; Het organiseren van een sluitende keten op het terrein van opvoed-, opgroeien gezinsondersteuning in het Land van Cuijk. Hoe gaan we dit meten? De doelstellingen worden tussentijds geëvalueerd in de tussenrapportages met betrekking tot de aanbevelingen in het jeugdbeleidsplan 'Opgroeien in Grave 2003 – 2007'. De onderwerpen in dit plan zijn nog actueel en worden ook in 2008 nader uitgewerkt. Ook door het frequent uitvoeren van tevredenheidonderzoeken onder jongeren vormen we een beeld of wij voldoende kansen bieden aan de jongeren in Grave.

44

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: De doelstelling om aan jongeren in Grave kansen te bieden zich te ontwikkelen en te ontplooien is in 2008 op diverse manieren gerealiseerd: - Medio 2008 is de nieuwe jongerenbus van de gemeente Grave in gebruik genomen. Deze bezoekt drie maal per week diverse standplaatsen en doelgroepen; - De voorbereidingen die hebben geleid tot de realisatie van het tijdelijke jongerencentrum Off Street aan de Landbouwstraat in Grave zijn voltooid. Dit tijdelijke jongerencentrum heeft inmiddels in januari 2009 haar deuren geopend; - De uren jongerenwerk zijn uitgebreid met 20 uur per week, waardoor het mogelijk was een tweede jongerenwerker aan te stellen via Radius, organisatie voor welzijn Land van Cuijk. De jongerenwerkers werken zowel op locatie als ambulant. De sluitende keten op het terrein van opvoed-, opgroeien gezinsondersteuning in het Land van Cuijk krijgt steeds meer vorm. Regionaal is er een start gemaakt met het Centrum voor Jeugd en Gezin Land van Cuijk. Het is een wettelijke verplichting om per 2011 te voorzien in een dergelijk centrum. De komende jaren zal de huidige vorm verder ontwikkeld worden. Hiertoe hebben de betrokken partners in 2008 een intentieverklaring ondertekend. Ook is medio 2008 het signaleringssysteem ‘Zorg voor Jeugd’ ingevoerd. Dit systeem is een hulpmiddel om in een vroegtijdig stadium problemen bij jongeren te signaleren en vervolgens de coördinatie van zorg te organiseren. Ook in 2008 is jeugdledensubsidie verstrekt aan diverse sportclubs en verenigingen. Dit ter stimulering van het werven en behouden van jeugdleden. In totaal hebben de diverse organisaties voor in totaal 1.769 jeugdleden gebruik gemaakt van de jeugdledensubsidie. Dit is een stijging ten opzichte van 2007 met bijna 100 jeugdleden.



Gemeentelijk beleidskader raad 2006 Beleidskader Maatschappelijke Ondersteuning, welzijn en sport 2006: Algemene Subsidieverordening Grave 2007 b&w 2007: Beleidsregel jeugd en jongeren 2007 2007: Beleidsregel speerpunt jeugdledensubsidie 2007 Lokaal jeugdbeleid / jongerenbus (€ 0 STR) Betreft onderhouds-, verzekerings- en exploitatiekosten bus. De bus is begin 2007 ontmanteld. Deze kosten zijn dus niet meer nodig en kunnen teruggestort worden in het activiteitenbudget. Per saldo verloopt deze operatie budgettair-neutraal (vandaar budget nihil).

Regionaal jeugdbeleid (preventiekosten) (€ 7.262 STR) Betreft het doorsluizen van de 'uitkering preventief jeugdbeleid' van het ministerie VWS naar het Regionaal Maatschappelijk Centrum (RMC) ten behoeve van de één-loketfunctie voor opvoedingsondersteuning (betreft uitvoering van de notitie 'uitvoeringsondersteuning in het Land van Cuijk). In de begroting was wel de baat opgenomen, maar niet de last.

Medio 2008 is de nieuwe jongerenbus in gebruik genomen. De kosten voor onderhoud en exploitatie zijn opgenomen in de subsidie aan Radius, organisatie voor welzijn Land van Cuijk. De kosten voor de verzekering komen ten laste van de post lokaal jeugdbeleid.

Per 2008 is de uitkering preventief jeugdbeleid vervallen. Met de realisatie van de één-loketfunctie is een start gemaakt met het Centrum voor Jeugd en Gezin Land van Cuijk. De kosten worden per 2008 voldaan uit de Brede DoelUitkering Centrum Jeugd en Gezin.

Regionaal jeugdbeleid / exploitatiebijdrage (-/- € 10.890 STR) In 2006 is een verhoging van het budget met circa € 10.000 Dit is gecorrigeerd. abusievelijk twee keer toegepast hetgeen nu gecorrigeerd

45

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

wordt. Jongerencentrum (€ 112.600 INC) 8-G284: Jongerencentrum: Betreft raadsbesluit 18 september 2007, tijdelijk jongerencentrum. Uitgaande van de door u gekozen variant C (gemeenschapsaccommodaties en jongerenbus) bedragen de totale incidentele kosten € 112.600, waarvan € 35.500 eenmalig en € 77.100 gedurende vijf jaar (t/m 2012).

Medio 2008 is de nieuwe jongerenbus van de gemeente Grave in gebruik genomen. Ook heeft uitbreiding van het jongerenwerk plaatsgevonden met 20 uur per week. Gedurende het jaar 2008 kwam een locatie in beeld die geschikt was om een tijdelijk jongerencentrum te realiseren. Deze plannen zijn in 2008 verder uitgewerkt (zie ook 8-G285).

Jongerencentrum (-/- € 22.000 INC) 8-G285: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking bestaand budget.

Op basis van het B&W-besluit van 23-09-2008 zijn de voorbereidingen getroffen om begin 2009 een tijdelijk jongerencentrum te openen. Het realiseren van een definitief centrum blijft een aandachtspunt. De dekking voor het tijdelijke centrum is gevonden in bestaand budget. Het restbedrag van het beschikbare budget van € 22.000 is voor 2009 opgenomen als bestemmingsreserve. Hieruit dienen de (exploitatie)kosten voldaan te worden voor de duur van het tijdelijk jongerencentrum: voorlopig tot en met maart 2010.

Jongerencentrum (-/- € 21.400 INC) 8-G286: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking onttrekking bestemmingsreserve.

De onttrekking van de bestemmingsreserve jeugdbeleid is ingezet in verband met het aankopen, opknappen en inrichten van de nieuwe jongerenbus. In verband met de inrichtingskosten is een bijdrage ontvangen van Mooiland Maasland.

Jeugdbeleid (€ 5.500 INC) 8-C303: Jeugdbeleid: In 2007 wordt van de raad besluitvorming verwacht rondom de invoering van productfinanciering bij Radius. Bij gelijkblijvende afname van producten betekent dit voor de gemeente Grave een hogere kostprijs, omdat alle kosten nu direct doorberekend worden aan de juiste afnemers. Dit was in het verleden niet altijd het geval. Onderzocht wordt nog hoe met deze verwachte kostenstijging om te gaan.

Totale kosten voor 2008 komen neer op een bedrag van € 112.390,-, conform begroting. Dit is inclusief de genoemde verhoging van € 5.500,-. Inmiddels hebben wij ingestemd met de Raamoverenkomst Productfinanciering Radius. Wat betreft de hogere kostprijs voor de producten van Radius is een overgangstermijn afgesproken van drie jaar.


400.000 300.000 200.000 100.000 0 -100.000

Baten

Lasten Begroot

46

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Gezien de diversiteit van dit deelprogramma zijn er meerdere doelstellingen mogelijk. Eén van de doelstellingen luidt: Het stimuleren dat uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk weer in hun eigen bestaan kunnen voorzien. Dit gebeurt door het bevorderen van uitstroom uit de bijstand door middel van het effectief ondersteunen bij de reïntegratie naar de (reguliere) arbeidsmarkt. Hoe gaan we dit meten? Toeleiding arbeidsmarkt: De toeleiding tot de arbeidsmarkt van uitkeringsgerechtigden kan gemeten worden door het volgen van het verloop van het cliëntenbestand. Dit verloop wordt periodiek vermeld in tussentijdse managementrapportages; Ook vindt er kwartaaloverleg plaats met de Reïntegratiebedrijven om de effectiviteit van de trajectplannen te toetsen.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Het uitkeringsbestand van personen met een uitkering levensonderhoud op grond van de Wet werk en bijstand (Wwb), is in 2008 iets toegenomen. In 2008 zijn er op grond van de geleverde inspanningen op het gebied van Re-integratie 15 klanten uitgestroomd. Hierbij wordt intensief samengewerkt met een aantal Re-integratiebedrijven. Door de gemeenten in het Land van Cuijk zijn in dit kader met een aantal Re-integratiebedrijven contracten afgesloten. Daarnaast zijn er diverse klanten op een reguliere werkplek geplaatst via het instrument loonkostensubsidie. Het is de bedoeling dat deze personen na afloop van een periode van maximaal 1 jaar door de werkgever in dienst worden genomen, zodat ook hier (op termijn) uitstroom gerealiseerd wordt. Omdat er echter ook instroom van 32 nieuwe klanten heeft plaatsgevonden is het totale uitkeringsbestand toch iets toegenomen. Per 1 januari 2008 hadden 95 klanten een Wwb uitkering. Per 1 januari 2009 waren dit er 100.



Gemeentelijk beleidskader raad 1998: Verordening op het beheer en het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen 2002: Bijdrageregeling deelname aan Welzijnsactiviteiten 2002 2004: Verordening Voorzieningen gehandicapten gemeente Grave 2004 2004: Verordening Afstemming Wet werk en bijstand 2004: Verordening Reïntegratie Wet werk en bijstand 2004: Verordening Wet kinderopvang gemeente Grave 2004: Verordening Bestuurlijke boete Wet inburgering nieuwkomers 2004 2004: Verordening Handhaving Wet werk en bijstand gemeente Grave 2005: Verordening Cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand 2006: Verordening Cliëntenparticipatie gehandicaptenbeleid gemeente Grave 2006 2007: Verordening Kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk gemeente Grave 2007: Verordening Wet inburgering gemeente Grave

47

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

b&w 1995: Nadere regels voor grafbedekkingen op de algemene begraafplaatsen gelegen in de gemeente Grave 2005: Besluit financiële tegemoetkomingen en eigen betalingen voorzieningen gehandicapten Grave 2007: Beleidsregel integratie nieuwkomers en minderheden 2007 2007: Beleidsregel uitvoering subsidiesystematiek maatschappelijke ondersteuning 2007: Beleidsregel zorg en gehandicapten 2007 Subsidie peuterspeelzalen (€10.400 STR) Betreft bijstelling in begroting 2007 opgenomen bedrag volgens vastgestelde meerjarenraming en peuterspeelzalenbeleid (meerjarige budgetafspraken).

Peuterspeelzalen (€ 4.217 INC) 8-D283: Peuterspeelzalen: Verhuur pand Burg. Ficqlaan 1 aan de Stichting Kinderopvang Grave

Asielzoekerscentrum (subsidie) (-/- € 39.610 STR) Deze kostenpost is de afgelopen jaren sterk beïnvloed door de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Afgesproken is (tussen rijk en gemeenten/VNG) dat gemeenten geen opvang meer plegen. De kosten nemen hierdoor drastisch af. Asielzoekerscentrum (doeluitkering) (€ 35.000 STR) De doeluitkering voor onderwijs aan vreemdelingen vervalt per 1 augustus 2007. Hiertegenover staat een daling van de vergoeding voor het onderwijs aan vreemdelingen (daling is reeds verwerkt). Asielzoekerscentrum (huur) (€ 15.000 STR) Door nieuwe huurafspraken zijn de huurkosten van het AZC te laag geraamd. Wij zijn van mening dat de totale huursom onttrokken dient te worden aan de bestemmingsreserve huisvesting en onderwijs AZCscholen die mede voor dit doel is gevormd. Deze onttrekking komt terug bij de winstbestemming. Asielzoekerscentrum (vervoerskosten) (-/- € 1.874 STR) De doorbelasting van de vervoerskosten is in het verleden te hoog vastgesteld en wordt nu structureel verlaagd. Asielzoekerscentrum (onvoorziene uitgaven) (-/- € 3.820 STR) Dit betreft een post voor onvoorziene uitgaven. De afgelopen twee jaren zijn hierop geen kosten geboekt. Deze post kan dan ook verlaagd worden. Asielzoekerscentrum (€ 41.130 INC) 8-B271: Asielzoekerscentrum: Door de daling van het aantal asielzoekerleerlingen gebruiken het Merletcollege en Hartenaas minder lokalen in het schoolgebouw op het asielzoekerscentrum en wordt er een lagere bijdrage bij de scholen in rekening gebracht. Bezien zal worden hoe de leegstand kan worden ingevuld. Deze post wordt tevens beïnvloed door een structurele daling van het koppengeld die nog niet in de begroting was verwerkt. Tegenover deze daling van het koppengeld staat een evenredige toename van de algemene uitkering. In 2010 loopt het contract af. Situatie dan opnieuw bezien.

Bijstelling is verwerkt waardoor subsidieverlening op basis van de meerjarige productafspraken overeenkomstig heeft kunnen plaatsvinden.

Behalve van de stichting Peuterspeelzalen Grave, zijn ook huurpenningen ontvangen van de stichting Kinderopvang Grave voor gebruik van de ruimte aan de Burgemeester Ficqlaan 1.

Er vindt geen opvang meer plaats van uitgeprocedeerde asielzoekers.

De doeluitkering is vervallen.

De huursom wordt onttrokken aan de bestemmingsreserve huisvesting en onderwijs.

De doorbelasting van de vervoerskosten is verlaagd.

Deze post is geschrapt.

De leegstand is ingevuld door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De afname van het aantal lokalen dat gehuurd is vertaald zich in een lagere huurprijs. De structurele daling van het koppengeld is verwerkt in de begroting.

48

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Maatschappelijk werk (€ 22.540 INC) 8-C282: Maatschappelijk werk: Jaarlijks werden de kosten van de noodzakelijke inzet van tolken en vertalers door het maatschappelijk werk bekostigd door het rijk. Met ingang van 20 december 2006 komen deze kosten ten laste van het maatschappelijk werk. Deze kosten berekent het maatschappelijk werk door aan de gemeente. De gemeente ontvangt hiervoor via de algemene uitkering een beperkte vergoeding. Daarnaast wordt de subsidie jaarlijks geïndexeerd conform regionale afspraken. Met ingang van 2008 wordt er een nieuwe raamovereenkomst voor de subsidiëring van het maatschappelijk werk van kracht. Als onderlegger voor deze raamovereenkomst heeft er een herberekening van het aantal uren plaatsgevonden dat inwoners van Grave gebruik maken van het maatschappelijk werk. Hierbij is een hogere urenafname geconstateerd, hetgeen leidt tot een toename van de subsidie bij handhaving van het huidige aanbod maatschappelijk werk.

De inzet van tolken is in 2008 bekostigd. Per 1 januari 2009 is dit stopgezet als onderdeel van de bezuinigingen in het kader van Grave 2020. De verhoging van de subsidie in verband met uitbreiding van het aantal uren maatschappelijk werk is niet doorgevoerd omdat de “productiecijfers” over de 1e helft van 2008 de noodzaak hiertoe niet aantoonden.


6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 -2.000.000

Baten

Lasten

-4.000.000 -6.000.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 3.3 minimabeleid Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het doel is om personen met een inkomen op het minimumniveau volwaardig te kunnen laten participeren in de maatschappij, door middel van het treffen van (extra) inkomensvoorzieningen voor deze doelgroep.

Hoe gaan we dit meten? Het percentage personen dat leeft op of onder het minimumniveau van inkomen. In de managementrapportages wordt verantwoording afgelegd over het te besteden budget in het kader van het minimabeleid. Hierbij wordt de gemeente Grave ook vergeleken met andere gemeenten, zowel op regionaal niveau als op bovenregionaal niveau.

49

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In 2008 is veel aandacht besteed aan de participatie door mensen met een inkomen op minimumniveau. Dit geschiedt onder andere door het bieden van voorzieningen in het kader van Re-integratie. Daarnaast via het treffen van extra inkomensondersteunende maatregelen. Voorbeelden hiervan zijn: het verstrekken van bijzondere bijstand, het aanbieden van schuldhulpverlening, het verstrekken van uitkeringen in het kader van de gemeentelijke regeling Deelname Maatschappelijk Verkeer, verstrekken van Langdurigheidtoeslagen etc.. In 2008 werden 148 aanvragen in het kader van de bijzondere bijstand ingediend. Aan bijzondere bijstand werd in 2008 ruim € 93.000 uitgegeven. Dit is praktisch gelijk aan het bedrag dat hieraan in 2007 werd uitgegeven. Overigens is het aantal aanvragen c.q. aantal toegekende aanvragen niet altijd maatgevend voor de hoogte van de uitgaven. Immers met een toegekende aanvraag voor bijzondere bijstand voor inrichtingskosten zijn vaak veel hogere uitgaven gemoeid dan met een toekenning van bijzondere bijstand voor bijvoorbeeld een brilmontuur. In 2008 werden 57 aanvragen in het kader van de Gemeentelijke bijdrageregeling deelname maatschappelijk verkeer toegekend. De uitgaven hebben in 2008 ruim € 8.000,-- bedragen. Dit is €1.200 meer dan in 2007. In 2008 is er tevens sprake van een toename van het aantal aanvragen en toekenningen. In 2008 werden 65 aanvragen in het kader van de Langdurigheidtoeslag toegekend. De uitgaven hebben in 2008 ruim € 30.000,-- bedragen. Dit is ruim € 10.000,-- meer dan in het jaar 2007 hieraan werd uitgegeven. Aan Schuldhulpverlening werd in 2008 ruim € 34.000,-- uitgegeven. Dit is ruim € 12.000 meer dan in 2007 hieraan werd uitgegeven. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 1995: Verordening op de behandeling van aanvragen en bezwaarschriften ingevolge de ABW, de IOAW en de IOAZ 2004: Verordening Toeslagen en verlagingen Wet werk en bijstand b&w 2007: Richtlijn bevoorschotting WWB gemeente Grave 2007 2007: Richtlijn langdurigheidstoeslag WWB gemeente Grave 2007 Voor dit onderdeel is in 2008 geen concreet nieuw beleid geformuleerd.

50

Jaarrekening 2008

Jaarverslag


3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 -1.000.000

Baten

Lasten

-2.000.000 -3.000.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 3.4 onderwijs Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Bevordering en instandhouding van een aanbod basisonderwijs in elke woonkern in de gemeente Grave door middel van planmatig onderhoud en het bieden van ondersteunende voorzieningen; Bevordering van de ontwikkelingskansen van leerlingen door de verbetering van het binnenmilieu van de scholen (middellange termijn), en subsidiëring van activiteiten gericht op het voorkomen en bestrijding van ontwikkelingsachterstanden; Intensivering van het toezicht op en de bestrijding van leerplichtverzuim en terugdringing van het aantal voortijdig schoolverlaters van 12 tot 23 jaar. Er wordt naar gestreefd dat iedereen de school verlaat met een diploma/startkwalificatie; Het aanbieden van cursussen aan volwassenen met als doel volwaardige participatie in de samenleving; De toegankelijkheid waarborgen van scholen voor basisonderwijs en speciaal (voortgezet) onderwijs door het aanbieden van passend vervoer aan leerlingen die op grond van specifieke beperkingen dan wel op basis van geloofsovertuiging/levensfilosofie zijn aangewezen op scholen buiten de gemeente Grave; Bevordering redzaamheid leerlingen door subsidiëring van randvoorzieningen (schoolzwemmen en verkeersexamen). Hoe gaan we dit meten? Op basis van periodieke rapportages met betrekking tot de voortgang van het projectplan 'Bestrijding Jeugdwerkloosheid en voortijdig schoolverlaten in de regio Brabant Noord-Oost' zal bezien worden of de in het projectplan opgenomen doelstellingen worden gerealiseerd; Bij de subsidiëring van de activiteiten in het kader van onderwijsachterstanden zal monitoring nadrukkelijk worden bezien; Jaarlijks rapporteert het Regionaal Opleidingen Centrum (ROC) over de deelname aan de cursussen voor volwassenen; Registratie aantal leerlingen dat gebruikt maakt van leerlingenvervoer en klachtenregistratie; Verbetering kwaliteit binnenmilieu zal gemonitord worden via de door de GGD op te stellen inspectierapporten.

51

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: •

•

•

•

• •

Elk woonkern beschikt momenteel over een school. In het kader van de huisvestingsvisie maatschappelijke voorzieningen zal het uitgangspunt van een school per woonkern nadrukkelijk tegen het licht worden gehouden. Inspectierapporten naar de kwaliteit van het binnenmilieu zijn voor diverse scholen opgesteld. Nog niet alle rapporten zijn door ons ontvangen. Een van de rapporten gaf aanleiding tot het nemen van maatregelen. Hierover bent u per nieuwsbrief geïnformeerd. Ook het afgelopen jaar zijn diverse programma’s uitgevoerd gericht op de bestrijding van onderwijsachterstanden. Zowel in de voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzaal en kinderopvang) als op de scholen. Monitoring van de effecten blijft lastig. Niet alle scholen hanteren methodieken (bijvoorbeeld cito-toetsen voor de groepen 1 en 2) daarnaast zijn de effecten niet eenduidig toe te schrijven aan de programma’s. Eind 2007 is het projectplan Bestrijding Jeugdwerkloosheid en voortijdig schoolverlaten in de Regio Brabant Noord-Oost afgerond. Dit project is zeer succesvol verlopen. Circa 90 % van de doelstellingen is gerealiseerd. De evaluatie van het vervolgproject is nog niet afgerond. Het schoolzwemmen en het verkeersexamen zijn dit jaar gecontinueerd. In het schooljaar 2007/2008 hebben 98 kinderen gebruik gemaakt van leerlingenvervoer. Klachtenregistratie vindt plaats met ingang van het schooljaar 2008-2009. Over de periode augustus t/m december 2008 zijn 37 klachten ontvangen waarvan circa de helft over de ophaal- en aankomsttijden. De betreffende taxibedrijven zijn hier op aangesproken dan wel zijn er wijzigingen in de ritsamenstellingen doorgevoerd.



Gemeentelijk beleidskader raad 1999: Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid gemeente Grave 1999 2003: Verordening leerlingenvervoer gemeente Grave 2004 2007: Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Grave 2007 2007: Materiële en financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Grave b&w 1994: Instructie voor de leerplichtambtenaar Brede school (€ 8.415 STR) Betreft de extra afschrijvingskosten voor de realisatie van de Brede School in Velp (raadsbesluit 29 mei 2007). Schademeldingen scholen (-/- 14.810 STR) De verzekeringspremie voor de schoolgebouwen is aanzienlijk verlaagd.

Leerlingenvervoer (-/- € 15.800 STR) Het leerlingenvervoer is over het schooljaar 2006/2007 zeer gunstig aanbesteed. Ook levert het enkele jaren geleden in gang gezette beleid om het vervoer naar Boxmeer af te bouwen zijn vruchten af.

Het project brede school is nog niet afgerond. Afschrijving vindt pas plaats in 2010

De verlaging betrof een verlaging van de premie ten opzichte van het boekjaar 2006. De verzekeringspremie voor 2008 is vrijwel gelijk gebleven

Op basis van de uitgaven over de afgelopen jaren is het budget voor leerlingenvervoer verlaagd. De Europese aanbesteding van het leerlingenvervoer voor het schooljaar 2008/2009 valt echter financieel enorm negatief uit. Ofschoon er nog geen inzicht bestaat in de definitieve cijfers over de periode augustus 2008december 2008 is wel al duidelijk dat de kosten bovenmatig gestegen zijn. In overleg met de gemeenten in het Land van Cuijk en het bestuur van de gemeenschappelijke regeling Kleinschalig Collectief Vervoer dat namens de gemeenten in het Land van Cuijk als opdrachtgever voor de taxibedrijven fungeert is er een

52

Jaarrekening 2008

Jaarverslag extern accountantsonderzoek opgestart dat ondermeer inzicht moet bieden in de oorzaken van deze sterke kostenstijging. Het onderzoeksrapport zal in juli 2009 verschijnen. Dan zal er ook meer duidelijkheid bestaan over de definitieve kosten voor het leerlingenvervoer voor 2008.

Leerlingenvervoer (€ 2.500 INC) 8-C279: Leerlingenvervoer: Het vervoer voor het schooljaar 2008/2009 zal in samenwerking met de overige gemeenten in het Land van Cuijk Europees worden aanbesteed. Gelet op de specifieke materie van een Europese aanbesteding dient rekening te worden gehouden met kosten voor externe ondersteuning. Het aanbestedingstraject loopt gedurende het schooljaar 2007/2008. Gelet hierop worden de kosten (grofmazige raming) van externe ondersteuning verspreid over 2007 en 2008.

Er zijn geen kosten in rekening gebracht voor de inzet van het Projectbureau Taxihopper dat het aanbestedingstraject heeft begeleid.

Onderwijsbegeleiding (€ 1.500 STR) De doeluitkering voor schoolbegeleiding die jaarlijks doorbetaald werd aan onderwijsbegeleidingsdienst Giralis wordt sinds 1 augustus 2006 door het rijk rechtstreeks overgemaakt aan de schoolbesturen. De inkomsten op deze post komen dan ook te vervallen. Tussen de baten en lastenraming was een verschil van € 1.500 begroot.

De inkomstenpost is vervallen. De kosten van schoolbegeleiding vallen lager uit dan geraamd door een lager leerlingenaantal in combinatie met het feit dat de scholen een bedrag per leerling ontvangen.


1.500.000 1.000.000 500.000 0 Baten

Lasten

-500.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 3.5 ouderen Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren. Hoe gaan we dit meten? Door het monitoren van de nota Ouderenbeleid wordt bekeken of de doelstelling gerealiseerd wordt. In deze nota zijn concrete actiepunten geformuleerd. Middels het monitoren wordt de voortgang hiervan bewaakt.

53

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: De nota ouderenbeleid is verlopen en losgelaten. De doelgroep ouderen komt nu volop aan bod in de nieuwe nota lokaal gezondheidsbeleid ‘Werken aan gezondheid in Grave 2008-2011’ en de Wmo nota Grave 2008-2012. In de uitwerking van deze nota’s hebben de volgende activiteiten voor ouderen plaatsgevonden in 2008: - De uitvoering van het eenzaamheidsproject. Er zijn sleutelfiguren getraind en betrokkenen hebben binnen hun eigen organisatie aandachtsfunctionarissen aangewezen. Daarnaast is er meer publiciteit gegeven aan het (herkennen van) eenzaamheid onder ouderen door een reeks artikelen in de Graafse Courant en een toneelvoorstelling van Nocturne in het Palazzotheater. - Er is gestart met een voeding en beweegproject voor senioren. Circa 85 Graafse senioren hebben deelgenomen aan het Meet, weet en beweeg project. - Het in 2007 gestarte project ‘De ontmoeting’ heeft in 2008 een vervolg gekregen. Doel van dit project is senioren te begeleiden naar bestaand en nieuw aanbod van activiteiten en te zorgen dat ze zich daar thuis voelen. - Verder heeft de raad in 2008 besloten het nieuwe Multi Functioneel Centrum (MFC) te integreren in Nieuw Maaszicht, waardoor zorgbehoevende ouderen eenvoudiger kunnen deelnemen aan activiteiten. - De verankerings-groep Ouderenproof (GRIP) heeft in 2008 haar onderzoeksbevindingen gepresenteerd en is volop aan de slag om acties uit te zetten. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2006: Beleidskader Maatschappelijke ondersteuning, welzijn en zorg 2006: Algemene subsidieverordening Grave 2007 b&w 2007: Beleidsregel subsidiëring ouderen 2007 Ouderenzorg (-/- € 180 STR) Het budget voor adviesgroepen kan vervallen, omdat de adviesgroepen zijn opgeheven.

Budget is vervallen.


54

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Baten

Lasten Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie De hoofddoelstelling luidt als volgt: Het optimaliseren van het aanbod van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat inwoners daar maximaal van kunnen profiteren'. Hiervan afgeleid zijn de volgende nevendoelstellingen te formuleren: Biblioplus biedt de inwoners van Grave toegang tot informatie (werkterrein bibliotheek); Het bieden van kunsteducatie aan de inwoners van Grave in de vorm van muzieklessen, cursussen op het gebied van dans, beeldende kunsten en het bieden van kunsteducatie binnen het basisonderwijs.

Hoe gaan we dit meten? Of er voldoende aanbod is op het gebied van sociale, maatschappelijke en sociaal-culturele voorzieningen kan gemeten worden door het naleven van de meerjarige subsidieovereenkomsten en de bijbehorende analyse bij de beoordeling van tussenrapportages, jaarverslagen en jaarrekeningen. Zie hiervoor ook het onderdeel 'Hoe gaan we dit meten?' bij het volgende deelprogramma '3.7 subsidiebeleid'.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Aan de basisscholen en Sensis is voor het schooljaar 2008-2009 een subsidie verstrekt ad € 20 per leerling. Hiermee worden de scholen in staat gesteld diensten in te kopen voor het realiseren van een aanbod kunstzinnige vorming op de basisscholen. De verantwoording van de besteding van deze middelen vindt plaats na afloop van het schooljaar 2008/2009. Eerst dan kan inzicht geboden worden in de besteding van deze middelen. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2006: Beleidskader Maatschappelijke Ondersteuning, welzijn en zorg

55

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

2006: Algemene Subsidieverordening gemeente Grave 2007 b&w 2007: Beleidsregel Jubileumregeling gemeente Grave 2007 2007: Beleidsregel kunstzinnige vorming en kunstbeoefening door amateurs 2007 2007: Beleidsregel sport 2007 2007: Beleidsregel subsidiëring cultuur 2007 2007: Beleidsregel subsidiëring gemeenschapsaccommodaties 2007: Beleidsregel subsidiëring Kader- en Deskundigheidsbevordering Vrijwilligerswerk. 2007: Beleidsregel vorming, educatie en media 2007

Kunst en cultuur (De Meander) (€ 6.714 STR) Hogere subsidieverlening aan de Meander als gevolg van de bestuurlijke ontvlechting die per januari 2007 in gang is gezet (t/m eerste halfjaar 2008). Kunst en cultuur (De Meander) (-/- € 45.392 STR) Betreft uittreden uit de Meander volgens raadsbesluit 24 april 2007 (2008: 50% van € 90.784. Vanaf 2009: € 90.784). Kunst en cultuur (De Meander (- /- € 2.295 STR) In verband met uittreding Meander per juli 2008 kunnen de huurkosten die wij aan het Katrien betalen (t.b.v. de Meander) komen te vervallen. De Meander (€ 301.000 INC) 8-C272: De Meander: Betreft uittreden uit de Meander volgens raadsbesluit 24 april 2007 (structureel voordeel € 90.784 (2008: 50%) en incidenteel nadeel van € 301.000, zijnde de berekende afkoopsom. De Meander (€ 5.000 INC) 8-D274: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor een quick scan. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-042007). Op grond van de besluitvorming op 18 september 2007 wordt de quick scan waarschijnlijk al in 2007 uitgevoerd. De Meander (€ 4.500 INC) 8-D273: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor kunstzinnige vorming andere lesactiviteiten. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-04-2007). (2008: 50% van € 9.000) De Meander (€ 30.000 INC) 8-C275: De Meander: Subsidiëring kunstzinnige vorming basisschoolleerlingen: In verband met de beëindiging van de subsidierelatie met de Meander heeft de raad besloten om gedurende de schooljaren 2008-2009 en 2009-2010 een bedrag ad € 20 per kind beschikbaar te stellen voor de kunstzinnige vorming van basisschoolleerlingen. Sportbeleid (-/- € 4.280 STR) Jaarlijks wordt aan LACO een vergoeding verstrekt voor het gebruik van de sporthal en gymzaal door de basisscholen. De gymlessen van basisschool de Ester zijn verplaatst naar De Viersprong in Gassel. De vrijgevallen uren in de sporthal worden nu gebruikt door het Merletcollege. Voor dit gebruik betaalt het Merletcollege een vergoeding aan de gemeente.

Gerealiseerd.

Gerealiseerd.

Gerealiseerd in 2008

Afkoopsom betaald in 2008.

De quick scan heeft niet plaatsgevonden.

Bedrag beschikbaar gesteld in 2008.

Voor € 20.000 gerealiseerd ivm gebroken jaar. Schooljaar houdt geen gelijke tred met jaarrekeningjaar.

Per saldo niet gerealiseerd. Er is uitgegaan van een te hoog aantal uren.

Overige posten (nauwelijks beïnvloedbaar) (€ 7.872 STR)

56

Jaarrekening 2008 Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post.

Jaarverslag Deze kosten zijn in 2008 verantwoord.

Lokaal vrijwilligersbeleid (Steunpunt vrijwilligers) (€ 27.000 STR) Eind 2007 wordt het steunpunt vrijwilligerswerk Grave Aan de Stichting welzijnswerk Boxmeer is in 2008 € 26.685 geopend. Incidenteel zijn hier middelen voor in 2007. uitgekeerd. Eind van het jaar komt er een voorstel voor een structureel vrijwilligerssteunpunt in de Raad. In juli 2007 heeft de Raad ingestemd met het "Actieplan vrijwilligerswerk Grave". Eerste aanbeveling is het opzetten van een vrijwilligerssteunpunt Grave. Door dit budget in te zetten wordt onder andere uitvoering gegeven aan een structureel steunpunt vrijwilligerswerk Grave. Kunst en cultuur (inrichting) (€ 2.350 STR) Inrichting nieuwe stadhuis met kunst. Verhoging budget als gevolg van toename inhoud nieuwe stadskantoor. Kunst en cultuur (filmcafé) (€ 6.500 STR) De Stichting Maaspodium Grave heeft voor de realisatie van het filmcafé in 2007 incidentele subsidie ontvangen. Op grond van evaluatie en als uitvoering van het lokale kunst en cultuurbeleid wordt het Filmcafé Grave met ingang van 2008 structureel gesubsidieerd. Dit subsidie is gebaseerd op een bijdrage van € 0,50 per inwoner volgens de Normsubsidiebijdrage gemeenten Nederlandse Bond voor de Film. Kunst en cultuur (lokale initiatieven) (€ 7.500 STR) Betreft budget voor uitvoering vastgestelde kunsten cultuurbeleid en ondersteuning lokale initiatieven. Sinds het wegvallen van het Cultuurfonds gemeente Grave is er in de begroting geen post meer beschikbaar ten laste waarvan gehonoreerde initiatieven/verzoeken op het gebied van kunst en cultuur kunnen worden gebracht.

Deels gerealiseerd.

Gerealiseerd.

Geen initiatieven derhalve geen realisatie.

Gemeenschapsaccommodaties (inventaris) (-/- € 13.500 STR) Met ingang van 2007 is het beheerplan 2007-2010 Conform opgenomen. vervanging Inventaris van toepassing en opgenomen in de begroting. Het oorspronkelijk in de begroting structureel opgenomen budget vervalt. Gemeenschapsaccommodaties (inhuur IBN) (€ 13.500 STR) schoonmaak Esterade met 24 uur per week (collegebesluit Gerealiseerd. 17-4-2007). Subsidie aan de wijkraad Estersveld voor beheer van Esterade wordt overeenkomstig aangepast. Daarnaast wordt een p.m. post hierbij opgenomen. Bibliotheek (€ 45.805 STR) Het budget betreft onder andere een subsidieverzoek voor 2008 dat er in voorziet in de omzetting van de proef met het servicepunt Gassel naar een definitieve voorziening (kosten € 11.000) Deze kosten, die eerder voldaan werden uit een subsidieregeling, komen dan voor rekening van de gemeente. Dit uit zich in een hogere subsidieaanvraag. De raad dient zich hier later in 2007 over uit te spreken. Het subsidiebedrag van 2008 is bekend voor de daarop volgende jaren dient indexering plaats te vinden (volgens de subsidieaanvraag). Overige posten (nauwelijks beïnvloedbaar) (€ 1.329 STR) Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post.

Gerealiseerd.

Gerealiseerd.

57

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Lokale omroep (€ 6.200 INC) 8-C280: Lokale omroep: Als aan de gestelde voorwaarde wordt voldaan dan aan een lokale omroep subsidie verlenen.

Subsidie is in 2008 verleend.


2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 -500.000

Baten

Lasten Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 3.7 subsidiebeleid Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Bevorderen dat de inwoners zich kunnen ontplooien en hun vaardigheden kunnen ontwikkelen; Bevorderen dat alle inwoners aan activiteiten op het gebied van ontmoeting en ontspanning kunnen deelnemen.

Hoe gaan we dit meten? Het meten van de doelstelling gebeurt impliciet door naleving van de producten- en prestatieovereenkomsten bij de wettelijk verplichte basisvoorzieningen, zoals de bibliotheek. Ook door naleving van de budget-/subsidieovereenkomsten bij wenselijke voorzieningen, bijvoorbeeld lokale verenigingen, is een toets op de doelstelling. Specifiek voor de doelgroep jongeren kan gemeten worden op grond van beleidsregel jeugdledensubsidie. Dit houdt concreet in het monitoren van de aangevraagde, toegekende en afgewezen subsidieverzoeken voor 2008.

58

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Vanaf begrotings- en subsidiejaar 2007 heeft subsidiëring plaatsgevonden gebaseerd op het beleidskader Maatschappelijke Ondersteuning (MO) welzijn en zorg, de Algemene Subsidieverordening Grave (ASV) 2007 en de diverse beleidsregels. Op grond van de ingediende aanvragen zijn na toetsing aan het vastgestelde beleid de volgende subsidies verleend. 1. Jeugdledensubsidie (beleidsregel Speerpunt Jeugdledensubsidie 2007) In 2008 hebben 26 organisaties jeugdledensubsidie aangevraagd. Al deze verzoeken zijn gehonoreerd. Het verleende subsidie heeft betrekking op 1.769 jeugdleden. 2. Incidenteel subsidie Aantal ontvangen subsidieverzoeken 27. Na toetsing aan het vastgestelde beleid zijn 16 verzoeken gehonoreerd ten laste van het hiervoor beschikbaar gestelde budget. Een drietal gehonoreerde verzoeken zijn ten laste van andere posten gebracht . 3. Integratiesubsidie Aantal ingediende verzoeken om integratiesubsidie: 39. Hiervan zijn er verleend 30. 4. Prestatiesubsidie Aantal ontvangen verzoeken om prestatiesubsidie: 2. Na toetsing aan het vastgestelde beleid zijn beide verzoeken gehonoreerd. 5. Jubileumsubsidie (beleidsregel Jubileumregeling gemeente Grave 2007) In totaal 4 subsidieverzoeken voor de viering van jubilea ontvangen. 100% is gehonoreerd. 6. Wijk- en Dorpsraden (beleidsregel Subsidiëring Wijk- en dorpsbeheer 2007) Door 6 wijken dorpsraden is een subsidieverzoek ingediend. Aan 3 raden is subsidie verleend voor zowel de activiteitencomponent als voor de leefbaarheidcomponent. Aan de andere 3 wijkraden is uitsluitend subsidie verleend op grond van de leefbaarheidcomponent. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2006: Beleidskader Maatschappelijke Ondersteuning, welzijn en zorg 2006: Algemene subsidieverordening Grave 2007 (inclusief diverse beleidsregels, vastgesteld door b&w, op basis van deze verordening) Algemene subsidieverordening (€ 0 STR) Betreft het herverdelen van het subsidiebudget over de diverse verenigingen/organisaties/instan-ties (implementatie nieuwe subsidiesystematiek). Het geheel moet budgettair-neutraal verlopen. Voor een specificatie zie bijlage 4.10 op pagina 168.

Jeugdledensubsidie (€ 8.800 STR) De beleidsregel jeugdledensubsidie 2007 gaat uit van € 20 per jeugdlid. Bij een toename van het aantal jeugdleden en een gelijkblijvende bijdrage stijgt het subsidiebedrag. Voor 2008 bedraagt dit € 8.800. Een andere mogelijkheid is om het subsidiebedrag gelijk te houden en de bijdrage af te bouwen (voor 2008 bijvoorbeeld € 15). Het doel wordt bij het aantrekken van meer jeugdleden tenslotte bereikt, waardoor de impuls tot subsidiëring kan afnemen.

De implementatie van het nieuwe subsidiebeleid werd in 2007 afgerond. In 2008 zijn de subsidie-aanvragen getoetst aan het vastgestelde nieuwe beleid waarbij voor het bepalen van de hoogte van het subsidie de subsidiegrondslagen zijn toegepast. Herverdeling van het subsidiebudget is budgettair neutraal verlopen.

In 2008 is op basis van een bijdrage van € 20 per jeugdlid subsidie verleend. Dit subsidie is beschikbaar gesteld aan 26 lokale verenigingen ten behoeve van 1.769 jeugdleden. Dit is een toename van 75 jeugdleden ten opzichte van 2007. Door structurele ophoging van het beschikbare budget is het mogelijk gebleken om binnen dit budget een bijdrage van € 20 te handhaven. Er heeft geen budgetoverschrijding plaatsgevonden.

59

Jaarrekening 2008

Jaarverslag


14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Baten

Lasten Begroot

60

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 4: ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN, TOERISME EN RECREATIE Tekst begroting 2008: Portefeuillehouder: G.J. (Hans) Bos Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 4.1 economische aangelegenheden; 4.2 toerisme en recreatie. Inleiding Op economisch gebied is een ondernemersvriendelijke gemeente het uitgangspunt. Om samen met de plaatselijke ondernemers, vertegenwoordigers en Kamer van Koophandel randvoorwaarden te creëren, waardoor het weer aantrekkelijk wordt om in de gemeente Grave te vestigen en op deze manier een positieve bijdrage leveren aan de plaatselijke werkgelegenheid. Het is belangrijk om economisch beleid te ontwikkelen in samenwerking met de ondernemers, vertegenwoordigers (Graveon en Horeca vereniging gemeente Grave) en de Kamer van Koophandel. Waar wil ondernemend Grave in 2020 staan? Een belangrijk project is de realisering van het bedrijvenpark De Bons en de uitgifte van de eerste kavels eind 2007 / begin 2008. Het doel van dit programma is ook om de gemeente Grave toeristisch en recreatief steviger op de kaart te krijgen. De aantrekkelijkheid van onze vestingstad met haar cultuurhistorische gebouwen, de Maas, de kerkdorpen Escharen, Gassel, Velp en het achterland bieden voldoende mogelijkheden om dit te bewerkstelligen. Ook de samenwerking in het Land van Cuijk door middel van het portefeuillehouderoverleg toerisme en recreatie, de regio-VVV, de kop van Noord-Limburg en de luchthaven Weeze (Niederrhein) benadrukken de aantrekkelijkheid van ons gebied (Land van Cuijk, kop van Noord-Limburg en een deel van Euregio Rijn-Waal) en bieden volop kansen. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn als speerpunten opgenomen: "5. bevordering van een goed ondernemingsklimaat" en "6. bevordering toerisme en recreatie". Dit resulteert onder andere in een extra budgetimpuls van € 50.000 per jaar voor toerisme. Met dit budget worden in de periode 2007 tot en met 2010 veel zaken aangepakt, zoals het actualiseren van het toeristisch-recreatief beleidsplan (TROP-nota Grave), verdere professionalisering van het bezoekersmanagement Grave en verdere professionalisering van de promotie in samenwerking met de lokale en regionale VVV en de Vereniging Nederlandse Vestingsteden, verbeteren overnachtingsmogelijkheden, diverse toeristische routes uitbouwen (waaronder fietsen wandelpaden), toeristische bewegwijzering verbeteren, autoluw maken binnenstad en/of Markt enzovoorts. Deelprogramma's Het deelprogramma economische aangelegenheden spitst zich toe op het stimuleren van een gezonde economische ontwikkeling, waaronder ook in de kerkdorpen en op het platteland. Deelprogramma toerisme en recreatie gaat over het stimuleren van de "Parel aan de Maas". Grave moet een plaats worden die je gezien moet hebben (al is 't maar één keer in je leven!). Hiervoor worden de komende jaren veel toeristische en recreatieve zaken opgepakt (zie hierboven bij beleid). Producten Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Economische zaken en werkgelegenheid; - Toerisme en recreatie.

61

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Realisatie 2008: Economische aangelegenheden. Uit cijfers blijkt dat het aantal werklozen in Grave in 2008 met bijna 20 % is gedaald. De beroepsbevolking en de werkgelegenheid in Grave laten over 2008 een kleine daling zien. Op de Bons zijn in 2008 6 kavels verkocht. Met de provincie heeft overleg plaatsgevonden over aanpassing van het bestemmingsplan voor kavels met bedrijfswoningen. Met Ondernemersvereniging Graveon en de Horecavereniging heeft in 2008 structureel overleg plaatsgevonden. In 2008 is begonnen met de voorbereiding van de beleidsnota economische zaken. Toerisme en recreatie. Op het gebied van toerisme en recreatie zijn diverse projecten uitgevoerd, zijn verschillende nieuwe brochures verschenen en zijn verschillende evenementen en festivals georganiseerd. Het aantal bezoekers/toeristen is in 2008 aanzienlijk toegenomen t.o.v. het jaar 2007.

Deelprogramma 4.1 economische aangelegenheden Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie De hoofddoelstelling luidt als volgt: Het vormgeven en uitwerken van een gezonde economische ontwikkeling van de gemeente Grave. Hieruit kunnen de volgende nevendoelstellingen afgeleid worden. Bevorderen aantrekkelijk vestigingsklimaat van winkels, bedrijven en (zorg-)voorzieningen; Bevorderen / behoud van een adequaat niveau en evenwichtige verdeling van voorzieningen in de kernen. Hoe gaan we dit meten? Ten aanzien van bedrijvenpark de Bons wordt er vanuit gegaan dat in het najaar van 2007 de eerste kavels zijn uitgegeven en dat in 2008 in totaal ongeveer twintig ondernemers een kavel hebben gekocht. Voor economische aangelegenheden moeten nog kengetallen worden ontwikkeld. Hieraan wordt een jaarlijkse rapportage gekoppeld van de economische ontwikkeling van de gemeente Grave. In deze rapportage worden bijvoorbeeld vermeld het aantal en soort bedrijven, het aantal arbeidsplaatsen, de voortgang van de projecten.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Uit cijfers van de provincie Noord-Brabant blijkt dat 4,8 % van de beroepsbevolking van Grave in 2008 (peildatum 1 april 2008) werkloos was. De gemiddelde werkloosheid in de provincie Noord-Brabant was in 2008 5,8 %. Vergeleken met de periode 2006/2007 is in Grave in de periode 2007/2008 het aantal werklozen met bijna 20% gedaald. In heel Noord-Brabant is de werkloosheid in dezelfde periode iets sterker gedaald, namelijk met 21,9%. Daarnaast valt op dat zowel de beroepsbevolking als de werkgelegenheid in Grave in de periode 2007/2008 ook een kleine daling laten zien. De beroepsbevolking daalde met 0,5 %, de werkgelegenheid daalde met 1%. Gedurende 2008 heeft de gemeente Grave kunnen beschikken over 32 uur per week extra capaciteit op het beleidsveld economische zaken (tevens bedrijfscontactfunctionaris). Hierdoor is het mogelijk geweest om de ontwikkeling en uitgifte van bedrijventerrein de Bons een extra impuls te geven. Dit

62

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

heeft geresulteerd in 6 verkochte kavels. Daarnaast zijn er voor 8 kavels opties verleend waarvoor ook bouwplannen in ontwikkeling zijn. Nadat goedkeuring was onthouden aan de strook met bedrijfswoningen op de Bons is eind 2008 een nieuwe stedenbouwkundige opzet gepresenteerd aan de provincie, die daarop hun akkoord hebben gegeven voor de verdere uitwerking daarvan. Dat betekent dat ook de uitwerking van deze opzet nu verder concreet gemaakt kan gaan worden en ook deze kavels kunnen worden uitgegeven. De gemeente hecht grote waarde aan de samenwerking met de vertegenwoordigingen van ondernemers in Grave. Daarbij is ondernemersvereniging Graveon een belangrijke gesprekspartner. De structurele overleggen die met ondernemers plaatsvinden, zijn ook in 2008 tot ieders tevredenheid verlopen. Dit biedt een goede basis om deze samenwerking in 2009 verder uit te bouwen. Om het beleid op het gebied van economische zaken concreet te maken, is een beleidsnota economische zaken opgesteld. Deze is in samenspraak met de ondernemersvereniging opgesteld en inmiddels door de raad vastgesteld. Hierin staan vijf beleidsdoelen genoemd waarop Grave zich de komende jaren zal gaan richten voor wat betreft de economische ontwikkeling. Deze beleidsdoelen zijn: 1. Uitbreiden winkelbestand binnenstad 2. Realisatie bedrijvenpark de Bons 3. Stimuleren van Economische leefbaarheid in de kern van Grave, de kerkdorpen en op het platteland 4. Ontwikkelen c.q. nadere studie ontwikkeling bedrijvenzone Wisseveld 5. Gemeentelijke dienstverlening voor ondernemers verbeteren Ook in een breder verband is hard gewerkt aan een toekomstvisie op economisch gebied. Een goed voorbeeld van de onderlinge samenwerking tussen de vijf gemeenten in het Land van Cuijk was de gezamenlijke stand waarmee wij ons presenteerden op de ondernemersbeurs in Cuijk. Daarnaast werkten de vijf gemeenten in 2008 op economisch vlak samen aan een visie voor economische ontwikkelingskansen in de regio Land van Cuijk. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 1998: Marktverordening gemeente Grave 1998 2003: Verordening staangeld Grave 2004 Er is geen (recent) vastgesteld overkoepelend beleidsdocument beschikbaar op het gebied van economische aangelegenheden. De nadruk ligt op het uitvoeren van concrete actiepunten en projecten zoals bijvoorbeeld gesteld in het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010'). Huur vereniging (€ 1.670 STR) Betreft levering om niet Hippisch festijn en Hockeyclub

is gerealiseerd.

Overige actiepunten: Tekst begroting 2008: a. Uitbreiden winkelbestand binnenstad: - uitvoering plan Bijl/Hofplein (winkels) en instelling brancheringscommissie binnenstad; - behouden Arsenaal als winkelbestemming; - tegengaan woondoeleinden in winkelpanden door aanpassing Komplan Grave. b. Ontwikkeling dan wel nadere studie naar ontwikkeling nieuwe bedrijvenzone Wisseveld. c. De resultaten van de SWOT-analyse zullen worden betrokken bij het opstellen van een economisch actieplan. De plaatselijke partijen (ondernemers, Graveon, HvGG en Kamer van

63

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Koophandel) worden bij de opstelling betrokken. De SWOT-analyse is verricht in opdracht van de Kamer van Koophandel. Het resultaat is vermeld in het rapport Ondernemend Grave. d. Optimaliseren mogelijkheden regionale samenwerking gemeenten Land van Cuijk en kop van Noord-Limburg (ontwikkeling regionale marketingstrategie) en Euregio Rijn-Waal; e. Bevorderen economische leefbaarheid platteland/kerkdorpen: - mogelijkheden herziening bestemmingsplan Buitengebied benutten; - deelname in project Nieuwe Economische Dragers Land van Cuijk. Realisatie 2008: •

•

•

•

De Kamer van Koophandel heeft een swot-analyse gehouden. De uitkomsten zijn verwerkt in de beleidsnota 'Economische Zaken'. Deze nota is vastgesteld in de raadsvergadering van 17 maart 2009. In 2008 hebben er voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden voor de opstelling van deze nota. Nu de nota is vastgesteld zal uitvoering worden gegeven aan de nota. De gemeente Grave is geen eigenaar van het Arsenaal. Wij kunnen slechts medewerking verlening aan initiatieven. Het project Bijl/Hofplein valt onder de grondexploitatie en is nog niet uitgevoerd. De gemeente neemt deel aan het project Nieuwe Economische Dragers Land van Cuijk. Dit project heeft één jaar gelopen en is in september 2008 geëvalueerd. Geconcludeerd is om door te gaan met de deelname. De aanpassing van het bestemmingsplan Buitengebied loopt op dit moment. Er is nog geen haalbaarheidsonderzoek gehouden. Wel is er een interne visie opgesteld over hoe om te gaan met het Wisseveld. Momenteel liggen deze plannen stil.


400.000 200.000 0 -200.000

Baten

Lasten

-400.000 -600.000 -800.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 4.2 toerisme en recreatie Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie De hoofddoelstelling luidt als volgt: Het bevorderen van toerisme en recreatie in de gemeente Grave. Gemeente Grave is stad Grave, Velp, Escharen, Gassel en het landelijke gebied.

64

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Hieruit kunnen onder andere de volgende nevendoelstellingen afgeleid worden. Versterken van de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van de gemeente Grave voor bezoekers en bewoners; Aantrekken van meer toeristen en recreanten; Verbeteren van de promotie; Versterken van de kwaliteit van bestaande toeristisch-recreatieve voorzieningen; Creëren van nieuwe toeristisch-recreatieve voorzieningen; Stimuleren van samenwerking; Stimuleren van evenementen met bovenlokale aantrekkingskracht; Ontwikkelen van een camperplaats. Hoe gaan we dit meten? Om de effecten te meten van meer inspanning om toerisme en recreatie te ontwikkelen moeten nog kengetallen worden ontwikkeld. Hieraan wordt een jaarlijkse rapportage gekoppeld van de recreatieve en toeristische ontwikkeling van de gemeente Grave. In deze rapportage worden bijvoorbeeld vermeld het aantal bezoekers festivals en het effect op de lokale economie, het aantal overnachtingen in de gemeente Grave, de prestaties van de lokale VVV en de regio-VVV en de prestaties van het Bezoekersmanagement Grave.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Op het gebied van toerisme en recreatie zijn onderstaande producten en activiteiten gerealiseerd: - nieuwe brochure Bijzonder Dagje Uit in Grave - herdruk brochure Welkom in Grave - nieuw arrangement “ondergronds plezier en sportief vermaak” - nieuwe arrangementen met de fietspendelboot - modernisering Herrensitzfietsroute met bijbehorende informatiegids - aansluiting op het fietsknooppuntennetwerk Gelderland - afronding vernieuwing toeristische bewegwijzering - succesvolle festivals zoals Hippisch Festijn, Smartlappenfestival, in de Ban en Waterfestival - verbreding opzet van de jaarlijkse Open Monumentendag door samenwerking tussen de beide kerken in Grave-centrum, Stichting Bezoekersmanagement Grave, de VVV en de gemeente - verbreding opzet doorkomst Nijmeegse Wandelvierdaagse door de Stichting Bezoekersmanagement Grave - deelname aan de jaarlijkse Vestingstedendagen, ditmaal in Hulst - verruiming mogelijkheden toerisme en recreatie in bestemmingsplan buitengebied - stijging aantal passagiers fietspendelboot van 8.600 in 2007 naar 10.400 in 2008 - stijging aantal bezoekende cruiseschepen van 18 in 2007 naar 25 in 2008 - stijging van het aantal schepen dat de jachthaven van watersportvereniging de Stuw bezocht met 100 van 1900 in 2007 naar 2000 in 2008 - stijging aantal bezoekers aan de kazematten van 3.000 in 2007 naar 5.000 in 2008. -

Tijdelijke locatie voor campers. Toeristische website www.toerismegrave.nl. Verlenging contract met de regio VVV Meierij en Noordoost Brabant. Nieuwe wandelroute tussen Oss-Grave-Cuijk (officiële opening in voorjaar 2009). Verbreding platform Graveon-HVGG is gerealiseerd.

65

Jaarrekening 2008

Jaarverslag



Gemeentelijk beleidskader raad 1987: Toeristisch-recreatief beleidsplan (afgeleid van het Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP-nota) van de provincie Noord-Brabant. b&w 2000: Beleidsregels ten aanzien van verlenen van vergunningen, vrijstellingen en ontheffingen als bedoeld in de wet op de openluchtrecreatie 2000: Besluit op de openluchtrecreatie Grave 2000 Er is geen (recent) vastgesteld overkoepelend beleidsdocument beschikbaar op het gebied van recreatie en toerisme. De nadruk ligt op het uitvoeren van concrete actiepunten en projecten zoals bijvoorbeeld gesteld in het bestuursakkoord ("coalitieprogramma 2006-2010"). Daarnaast zal het huidige toeristisch-recreatief beleidsplan (TROP-nota) worden geactualiseerd. In 2008 is begonnen met de voorbereiding van de beleidsnota Toerisme en Recreatie. Deze nota is tijdens de voorbereidende vergadering van 17 maart 2009 aangehouden in afwachting van de uitkomsten van een te houden werkconferentie. Subsidie VVV (€ 1.024 STR) Voorziene verhoging (raadsbesluit op 3 juli 2007) subsidie nieuw meerjarencontract met de Regio-VVV. Fietspad / brug (€ 0 STR) Krediet voor fietspad door de Hampoort en brug over de Raam. Krediet bedraagt € 550.000. Afschrijvingstermijn fietspad 30 jaar en brug 20 jaar. Uitgaande van laagste afschrijvingstermijn (20 jaar) bedragen de afschrijvingskosten maximaal € 27.500. Bij eventuele realisatie in 2008 wordt er vanaf 2009 afgeschreven (verwerkt in meerjarenbegroting).

Is gerealiseerd.

Dit plan ligt nog steeds in de kast. Of en wanneer tot uitvoering wordt overgegaan is nog niet bekend.


250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 -50.000

Baten

Lasten

-100.000 Begroot

66

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 5: DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING Tekst begroting 2008: Portefeuillehouder: J.J.E. (Jacques) van Geest Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 5.1 milieu; 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting; 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren; 5.4 monumentenbeleid. Inleiding Een duurzame ruimtelijke ontwikkeling wordt gekenmerkt door een lange termijnvisie op de ontwikkelingsrichting van de gemeente. Op de middellange termijn speelt het project 'bouwen binnen strakke contouren'. Deze pilot stelt ons in staat om al onze wensen op het gebied van volkshuisvesting en leefbaarheid, stedelijke vernieuwing en toekomstperspectief voor de kernen integraal te beschouwen en tot medio 2008 versneld in te vullen. Beleid 2008 Van belang vinden wij dat bovenvermelde pilot 'Bouwen binnen strakke contouren' wordt veilig gesteld door het vaststellen van de bestemmingsplannen. Daarnaast willen wij verder gaan met de lopende projecten. Hoge prioriteit wordt daarbij gegeven aan de nieuwbouw van Maaszicht en de herontwikkeling van de locatie Bijl-Hofplein. Beide projecten moeten in 2010, aan het einde van deze regeerperiode, gereed zijn. Het project Rabobank Gassel moet in 2008 verwezenlijkt worden. Op de langere termijn, in 2009, moet ook gekeken worden naar de toekomstmogelijkheden van het asielzoekerscentrum. Het contract hiermee loopt af in 2010. Hiernaast zijn er ontwikkelingen op gebied van weten regelgeving die in 2008 gaan spelen en van invloed (kunnen) zijn op het beleid en de financiën in 2008: - Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) met als instrument de omgevingsvergunning; - De nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening (Wro); - De Grondexploitatiewet; - Monumentenwet. Op het gebied van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ontwikkeling zal het hebben van een structuurvisie voor het gehele grondgebied een vereiste zijn. De vervaardiging van genoemde structuurvisie moet vooruitlopend op de inwerkingtreding van genoemde wet in 2008 opgepakt en afgerond te worden. Ook op het gebied van waterbeheer zijn we, in het kader van een duurzame ontwikkeling, in een breder verband (Land van Cuijk) bezig met het vervaardigen van gemeentelijke waterplannen. De werkzaamheden die hieruit voortvloeien lopen in 2008 door en zullen in dat jaar afgerond worden. Voor 2008 staat een actualisering van het beleid ten aanzien van monumenten en beheer van gebouwen op stapel. De rol/functie van de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg en de Welstandscommissie wordt nader onder de loep genomen en waar nodig bijgesteld. Daarnaast zal de nadruk gaan liggen op een integrale wijze van werken voor monumenten en archeologie, waarbij het uitgangspunt is het ontwikkelen van een erfgoedplan, waarin beide zaken een plaats kunnen vinden. Producten Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Grondzaken; - Milieu; - Monumentenzorg; - Ruimtelijke ontwikkeling (inclusief pilot Bouwen binnen strakke contouren); - Water.

67

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Realisatie 2008: Structuurvisie In de loop van 2008 hebben de gemeenten in het land van Cuijk de mogelijkheden onderzocht om (opnieuw) gezamenlijk een structuurvisie voor het gehele Land van Cuijk op te stellen. Daarin werd ook de medewerking gezocht van de provincie, maar deze kon niet worden verkregen. Als gevolg van de verschillen in de diverse stadia van voorbereiding bij de gemeenten in het Land van Cuijk is eind 2008 besloten dat iedere gemeente haar eigen structuurvisie opstelt. Vervolgens zal aan deze structuurvisies een regionale paragraaf worden toegevoegd, die in samenwerking met de provincie zal worden opgesteld. Met het opstellen van de structuurvisie Grave is in 2009 een begin gemaakt. Waterplannen In 2008 is er op diverse niveaus nagedacht over de omgang met water. Nu en in de toekomst. Hieruit zijn onder andere in het samenwerkingsverband Land van Cuijk de waterplannen voor de verschillende gemeenten opgesteld. In 4 van de 5 gemeenten zijn deze plannen door het bestuur vastgesteld. In Grave hebben we gekozen voor het koppelen van de besluitvorming van het waterplan aan de besluitvorming van het GRP (Gemeentelijk RioleringsPlan). De verwachting is dat in de loop van 2009 het GRP en ook het waterplan vastgesteld zullen worden. Actualisering monumenten en beheer gebouwen De actualisering van het beleid van monumenten en de rol/functie van de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg is in 2008 nog niet goed van de grond gekomen. Door het plotselinge overlijden van de voorzitter van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit en door de uitgestelde evaluatie van het welstandsbeleid heeft slechts een interne evaluatie door de commissie plaatsgevonden. De resultaten van de evaluatie zullen in 2009 aan de raad worden voorgelegd. In 2008 heeft de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg 8 keer vergaderd en daarbij zijn 35 adviezen uitgebracht. Deze adviezen varieerden van ruimtelijke advisering op nieuwe initiatieven in de Boreel de Mauregnaultstraat, locatie Marechausseekazerne, beeldkwaliteitplan Hanenstraat en Binnenstad Grave, grote woningbouwprojecten zoals Maaszicht en de bedrijvenbebouwing op bedrijvenpark de Bons. De actualisering van het beheer van de gemeentelijke gebouwen zal in 2009 plaats gaan vinden. Hierbij zal worden aangesloten bij de looptijd van het huidige beheerplan, dit is van 2007 – 2010. Daarnaast zal in 2009 duidelijk worden welke gebouwen nog onder het beheer van de gemeente komen te liggen. De gemeenten binnen het Land van Cuijk hebben enigszins onafhankelijk van elkaar eigen activiteiten ontwikkeld op het gebied van archeologie en monumenten. In de gemeenten Cuijk en Boxmeer was men, door de grote hoeveelheden aan archeologische vondsten, verplicht archeologisch beleid te formuleren. Voor het monumentenbeleid zijn initiatieven voor samenwerking ondernomen. Dit heeft echter nog niet geleid tot een gezamenlijke aanpak.

Deelprogramma 5.1 milieu Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het behoud, en waar mogelijk verbetering, van de huidige milieukwaliteiten in woon- en werkgebieden en in het buitengebied. Dit gebeurt door een adequate uitvoering van de wettelijke taken, door verbetering en intensivering van de interne en externe uitwisseling van milieu-informatie en door uiteindelijke integratie van milieu- en andere omgevingsbeleidsvelden. Hoe gaan we dit meten? De uitwerking van deze doelstelling in activiteiten/producten is opgenomen in het milieuprogramma, dat jaarlijks door de gemeenteraad wordt vastgesteld. In dit programma worden ook de beoogde resultaten (doelstellingen) beschreven, inclusief een indicatie van het bestaande niveau en bijbehorende monitoringsindicatoren. Jaarlijks worden de meetresultaten geïnventariseerd en gepresenteerd in een milieujaarverslag dat samen met de actualisering van het milieuprogramma door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Dit heeft voor het laatst plaatsgevonden op 4 juli 2006.

68

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: De bereikte milieuresultaten behoren te worden weergegeven in het gemeentelijk milieujaarverslag, het jaarverslag van het RMB en het Afvaljaarverslag van de Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel. Binnen het cluster milieu is echter vanwege diverse oorzaken de afgelopen jaren prioriteit gegeven aan uitvoering en beleid. Niet alleen in enge zin (milieuwetgeving), maar ook waar milieu een rol speelt in brede zin zoals ruimtelijke ordening en bouwen. Eén en ander is ten koste gegaan van milieuverslaglegging en -planning. Vanzelfsprekend zullen de betreffende gegevens in het eerstvolgende milieujaarverslag worden opgenomen. Dit jaarverslag zal betrekking hebben op de jaren 2006 t/m 2008 en wordt in het laatste kwartaal van 2009 verwacht. Het jaar 2008 heeft zich in ieder geval gekenmerkt door de intensivering van de voorbereidingen op het gebied van de omgevingsvergunning. Het actualiseren van bestaande wetgeving zoals de nieuwe Wet geurhinder en veehouderij, is echter gewoon doorgegaan. Dit geldt ook voor het in werking getreden Activiteitenbesluit milieubeheer. Hiertoe is een eigen gemeentelijke brochure uitgebracht voor gebruikers en belangstellenden. Ook de problematiek van fijn stof heeft het afgelopen jaar veel aandacht gehad, dit met name in relatie tot een gezond woon- en leefmilieu in de landbouwontwikkelingsgebieden. Ten aanzien van geluidhinder is onder andere meegewerkt aan de landelijke actie om vergeten woningen in kaart te brengen die met geld van de overheid geïsoleerd mogen worden tegen geluid van wegverkeerslawaai. Deze geluidssanering is in Grave overigens vrijwel geheel afgerond. Op het terrein van afval heeft Grave succesvol meegedaan aan de Landelijke Opschoondag, en is de aparte inzameling van kunststof verpakkingsafval voorbereid. Verder zijn preventieprojecten uitgevoerd op het terrein van energie en klimaat, zowel voor huishoudens als scholen. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2004: Afvalstoffenverordening regio Land van Cuijk en Boekel 2005: Verordening verlening van inzamelvergoedingen aan nonprofitinzamelaars van oud papier 2005 2005: Destructieverordening gemeente Grave b&w 1996: Milieubeleid binnenstad Grave lozingsvoorzieningen Naast het gemeentelijk beleidskader moeten we ook nog voldoen aan de provinciale milieuverordening en is er op regionaal niveau een meerjarendoelstelling geformuleerd en is er een uitvoeringsprogramma leefomgeving. Rioolbeheer (€ 70 STR) Diverse kleinere budgetcorrecties. Afval (gemeenschappelijke regeling (€ 74.990 STR) De Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel heeft op 22 maart 2007 de begroting voor 2008 vastgesteld. De verhoging van de kosten wordt enerzijds veroorzaakt door nieuw beleid (uitbreiding van de inzameling van KCA) en anderzijds mutaties en reguliere kostenontwikkelingen in het bestaand beleid. Afval (-/- € 74.990 STR) Bovenstaande meerkosten worden verhaald middels afvalstoffenheffing en/of aanwending egalisatievoorziening. In december 2007 ontvangt u een nader uitgewerkt voorstel (herziening belastingverordening).

Gerealiseerd

Overeenkomstig planning uitgevoerd.

Overeenkomstig planning uitgevoerd.

69

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Bodem (€ 15.000 INC) 8-C290: Bodem: Update bodemkwaliteitskaart. Dit betreft een vijfjaarlijkse herziening/update van de bodemkwaliteitskaart; 2003 was de eerste keer (B30).

Doorgeschoven naar 2009/2010.


2.000.000 1.000.000 0 -1.000.000

Baten

Lasten

-2.000.000 -3.000.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het Ruimtelijk Toetsingskader is een samenhangende en richtinggevende stedenbouwkundige visie op de ontwikkeling van Grave en de kerkdorpen op de korte (tot vijf jaar) en middellange termijn (tot tien jaar). De vaststelling van het Masterplan Volkshuisvesting en Leefbaarheid impliceerde de opdracht tot het per kern ontwikkelen van een stedenbouwkundige visie. Het Ruimtelijk Toetsingskader is deze kwalitatieve stedenbouwkundige uitwerking van het Masterplan. Het faciliteert de toekomstige projectgestuurde ontwikkelingsrichting van Grave en is tegelijkertijd een bouwsteen voor de te actualiseren bestemmingsplannen. Voor de herontwikkeling van het oude stadscentrum (Bijl - Hofplein) is na de sloop van het stadhuis het stedenbouwkundige plan van architect Jo Crepain richtinggevend. De doelstelling voor het buitengebied vloeit voort uit het vastgestelde Reconstructieplan (Revitalisering Landelijk Gebied) en omvat de volgende kernpunten: - beheerste en duurzame ontwikkeling van het buitengebied met behoud en/of herstel van landschappelijke waarden en gericht op een duurzame balans tussen natuur en landbouw; - in stand houden van de verscheidenheid in het landschap als drager van de kwaliteit van de leefomgeving; - bevorderen van de sociaal-economische vitaliteit, het scheppen van nieuwe economische dragers en passend hergebruik geven aan de vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen; - meewerken aan de overplaatsing van intensieve veehouderijbedrijven uit delen van het buitengebied die als extensiveringgebied zijn aangewezen; - onder de vlag van de reconstructie uitvoeren van projecten die in het landschapsbeleidsplan zijn aangeduid; - herziening van het bestemmingsplan Buitengebied en opstellen van een gebiedsvisie voor de bebouwingsclusters en -linten op basis van de provinciale nota Buitengebied in Ontwikkeling.

70

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Hoe gaan we dit meten? Het Ruimtelijk Toetsingskader is de basis voor een categorievrijstelling als bedoeld in artikel 19.2 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Met deze vrijstelling kan een proceduretijdwinst van ongeveer twaalf weken worden bereikt. Het ontwikkelkader biedt het projectbureau de gelegenheid de projecten voortvarend aan te pakken. Daarnaast biedt het een kader voor ruimtelijke kwaliteit, die uit het uiteindelijk behaalde resultaat is af te lezen. Het herzieningstraject levert na afloop meerdere actuele en gedigitaliseerde bestemmingsplannen op voor de stad, de wijken, de kernen, bedrijfsterreinen en het buitengebied.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Er zijn verschillende bouwplannen gerealiseerd middels vrijstellingsprocedures. Ook lopen er op dit moment nog diverse vrijstellings- en ontheffingsprocedeures. Voor wat betreft de herziening van het bestemmingsplan “Buitengebied” is de Nota van Uitgangspunten en de gebiedsvisie afgerond. Nu wordt gewerkt aan het voorontwerp bestemmingsplan. Voor wat betreft het bestemmingsplan voor de kerkdorpen is gewerkt aan het omvormen van het voorontwerpbestemmingsplan naar ontwerpbestemmingsplan. Hieraan wordt momenteel de laatste hand gelegd. De bestemmingsplannen voor wijken en de kom verkeren nog in de inventarisatiefase. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader Ruimtelijk Toetsingskader Stedenbouwkundig plan J. Crepain Welstandsnota Monumentennota StructuurvisiePlus Uitwerkingsplan Land van Cuijk (streekplan) Reconstructieplan raad 1993: Bouwverordening Grave 1993 1993: Exploitatieverordening 0000: Diverse bestemmingsplannen b&w 2000: Beleidsregel begrip bebouwde kom inzake de WRO 2004: Beleidsregel aan huis gebonden beroepen 2004 2004: Beleidsregel Verkoop of verhuur groenstrookjes 2005: Richtlijnen anti-kraak 2005: Procedureregeling planschadevergoeding 2005 Bouwleges (-/- € 50.000 STR) Betreft het meer kostendekkend maken van de leges, zoals vermeld in het rapport 'Kostprijs en tariefonderzoek'. Hierdoor stijgt het dekkingspercentage van 60% naar 70% (in de periode 2004-2008).

Voor wat betreft de baten van de bouwleges in 2008: De ingekomen bouwleges worden berekend op de opgegeven bouwkosten van het te bouwen bouwwerk. Inschatting van leges is bij omvangrijke projecten nauwelijks te doen. Voor het project Maaszicht zijn dermate hoge bouwkosten opgegeven dat de legesverordening hiervoor €522.459,berekent. Daarbij is tegen deze (voorlopige) vaststelling van de legesaanslag bezwaar aangetekend door de aanvrager. Voor de ingediende bouwaanvraag voor de bouw van 91 woningen in Velp is €220.597 in rekening gebracht. Voor beide projecten zijn de leges echter nog niet voldaan, de hoogte van de baten staat voor 2008 daardoor nog niet vast.

71

Jaarrekening 2008

Jaarverslag Derhalve is in de jaarrekening 2008 de helft van de berekende leges verantwoord.

Welstand (-/- € 1.506 STR) Betreft de minderkosten voor de verbonden partij Welstandszorg Noord-Brabant (12.850 inwoners à 0,51). De totale bijdrage komt hiermee op € 6.554. Zie ook raadsbesluit van 18 september 2007.

Projectbudget (€ 0 STR) Strategisch projectbudget ter voorfinanciering van potentiële projecten ter hoogte van € 50.000. Deze kosten worden verhaald binnen de grondexploitatie. Per saldo zijn de kosten dus nihil.

Bouwvergunning (€ p.m. INC) 8-C287: Bouwvergunningen: Per 1 januari 2008 treedt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. De organisatie dient hierop aangepast te worden. Op dit moment wordt binnen Land van Cuijk gekeken of we op onderdelen kunnen samenwerken. Afhankelijk van de resultaten van de werkgroep dient er een bedrag te worden gereserveerd voor de Wabo voor 2008. Het bedrag is mede afhankelijk van het ambitieniveau van de gemeente. Vooralsnog wordt een p.m. post opgenomen. Nadat bekend is welk bedrag nodig is, wordt dit aan u voorgelegd. Haalbaarheidsonderzoek (€ 80.000 INC) 8-C288: Haalbaarheidsonderzoek: Haalbaarheidsonderzoek ontwikkeling Oliestraat, Loswal, Maaskade, scheepswerf (binnen grondexploitatie). (C702: Coalitieprogramma 1.9) Dekking haalbaarheidsonderzoek (-/- € 80.000 STR) 8-C289: Dekking haalbaarheidsonderzoek: Dekking uit grondexploitatie van 8-C288. (C702: Coalitieprogramma 1.9) Beeldkwaliteitsplan (€ 35.000 INC) 8-G292: Beeldkwaliteitplan: Het opstellen van een beeldkwaliteitplan voor de binnenstad volgt in verband met herziening van het bestemmingsplan “centrumgebied”. In juni 2007 hebben een drietal bureaus hun visie op Grave gepresenteerd. Ook hebben zij een offerte ingediend voor het opstellen van een beeldkwaliteitplan. Planning is nog niet bekend maar zal parallel lopen aan de vaststelling van herziening bestemmingsplan. Geraamde kosten: € 35.000 (incl. BTW, incl. eigen uren).

Inwonersbijdrage is inderdaad verminderd in 2008. Daarentegen zijn de advieskosten hoger geworden, kosten worden n.l. bepaald op aantal bouwplannen en de daarbij horende bouwkosten. Onlangs is besloten dat de gemeenschappelijke regeling Welstandszorg Noord-Brabant per 1 januari 2012 wordt opgeheven. Er volgt een aangepaste kadernota.

Per 31-12-2008 is de boekwaarde € 44.163,- . Er zijn per deze datum 6 nieuwe initiatieven in behandeling. Zodra voor deze projecten de grondexploitatie wordt geopend wordt de betreffende boekwaarde in deze berekening opgenomen waardoor het bovenstaande saldo (boekwaarde nieuwe initiatieven) daarmee wordt verlaagd.

De wabo (wet algemene bepalingen omgevingsrecht) is uitgesteld naar 1 januari 2010. Gelet op de te ambitieuze planning van VROM is de kans erg groot dat 1 januari niet gehaald wordt. Officieel wordt na de zomer bekend gemaakt of 1 januari 2010 de WABO in werking treedt. Vooralsnog zijn de lasten nog binnen de beschikbare budgetten gebleven.

Vanwege de ontwikkelingen met betrekking tot de projecten Koninginnedijk en Bijl/Hofplein is het haalbaarheidsonderzoek doorgeschoven naar 2009.

Zie opmerking bij vorige item.

Er is opdracht verleend aan bureau Croonen om een beeldkwaliteitplan te vervaardigen.

Overige actiepunten: Tekst begroting 2008: a. Het project nieuwe stadhuis afronden: slopen van het oude stadhuis (gevolgd door de herontwik keling locatie Bijl/Hofplein tot woningbouw met winkelvoorzieningen); b. Een extra impuls geven aan de woningbouw in de kerkdorpen; c. Beginnen met de ontwikkeling van het woongebied Wisseveld (Koninginnedijk); d. Meer investeren in de ontwikkelkosten van het LOG Graspeel om de Ceressubsidie veilig te stellen; e. De streekmanager langer aan het werk zetten (tot 2010); f. De landschappelijke inrichting rond de vispassage vormgeven;

72

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

g. Een extra ontsluiting aanleggen achter de Mars om het dorpshart Oud Velp te ontlasten van agrarisch verkeer en tegelijk een Ecologische Verbindingszone (EVZ) realiseren; h. Start bouw herontwikkeling centrum Velp; i. Start project Rabobank Gassel; j. Voorbereiding nieuwbouw Maaszicht binnen plangebied Koninginnedijk; k. Omgevingvergunning: Op 1-1-2009 lijkt de omgevingsvergunning van kracht te gaan worden, waardoor de administratieve lastendruk verkleind moet worden. Bij de omgevingsvergunning worden diverse typen van vergunningen samengevoegd tot één vergunning. Dit heeft consequenties voor de financiële invulling van de diverse (leges)posten. In de loop van 2008 wordt hierover een voorstel opgesteld. Dit kan pas plaatsvinden als de wetteksten vastgesteld en gepubliceerd zijn. Realisatie 2008: a. Er worden verschillende alternatieven onderzocht voor de herontwikkeling van de locatie Bijl/Hofplein. b. De ontwikkelingen binnen bepaalde projecten hebben er toe geleid dat medio 2008 alle projecten zijn stopgezet om aandacht te kunnen schenken aan deze projecten. Hierdoor is er geen ruimte meer geweest om een extra impuls te geven aan de ontwikkeling binnen de kerkdorpen. c. Herontwikkeling van de locatie Wisseveld is in onderzoek. d. Wij zijn geen Ceresgebied, dus dit geldt niet. e. Dit is geregeld (provincie komt met extra vergoeding). f. Staat op pauze vanwege herbezinning op herontwikkeling locatie Wisseveld. g. Met het IGP-Velp is dit in een vergevorderde staat van voorbereiding gebracht. Plannen worden meegenomen bij de herziening van het bestemmingsplan voor het buitengebied; h. Bouw van de eerste fase is gestart. i. Bouw is gestart. j. Voorbereiding is gestart. k. De omgevingsvergunning (Wet Wabo) is uitgesteld tot 1 januari 2010. Het project Wabo is in 2008 opgestart en verkeert inmiddels in de ontwerpfase. Bepaalde activiteiten (zoals de financiële invulling) zijn vooruit geschoven totdat meer duidelijkheid komt over de inhoud en haalbaarheid van 1 januari 2010 (na de zomer 2009 meer bekend). Met name is de ICT-kant van de wabo duidelijk door overheid onderschat. De Invoeringswet gaat in juni verder in procedure richting Tweede Kamer. Wat is beschikbaar gesteld? => Wat heeft het gekost?

20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 -5.000.000

Baten

Lasten

-10.000.000 Begroot

73

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Visie/doelstelling? Het in de periode 2003-2008 realiseren van een zo groot mogelijke invulling van het woningbouwprogramma, gebaseerd op de uitkomsten van het masterplan Volkshuisvesting en Leefbaarheid, met aandacht voor kwaliteit en kwantiteit en gericht op een evenwichtige verdeling tussen de kernen. Een en ander budgettair ten minste neutraal. Voor het bereiken van deze doelstelling is een projectorganisatie in het leven geroepen en worden bouwprojecten voorbereid en uitgevoerd door het projectbureau met ondersteuning van onze vakafdelingen. Hoe te meten? De woningbouwmogelijkheden zijn niet ongelimiteerd. Ondanks het buiten toepassing zijn van het jaarlijks provinciaal woningbouwcontingent, moet de bouwproductie passen bij het profiel van de lokale woningmarkt. Met de regio kunnen in afwijking hiervan wel afspraken worden gemaakt (uitwisseling). De meetresultaten komen echter pas na afloop van enige tijd uit de bus en zullen in een volgend woningbehoeftenonderzoek een plaats krijgen. Het ligt voor de hand dit onderzoek in 2008 uit te laten voeren Realisatie 2008:

Wat hebben we bereikt? (5.3) Op 26 mei 2008 is de Pilot Bouwen Binnen Strakke Contouren formeel beëindigd. Op grond van afspraken met de provincie mogen projecten die binnen de pilotperiode zijn opgepakt maar nog geen formele status hebben gekregen nog tot 26 mei 2009 worden voorgedragen. Voor een kwalitatief hoogwaardige invulling heeft de raad op 15 februari 2005 het Ruimtelijk Toetsingskader vastgesteld met daarin een opsomming van de voorgenomen projecten, de zogenaamde groslijst. Op basis van deze beleidskaders konden met ontwikkelaars bindende afspraken worden gemaakt voor de ontwikkeling van de diverse projecten. Deze projecten zijn: EMAB-Koninginnedijk, Bijl/Hofplein, Prinsenstal, Marechausseekazerne, De Stoof, Hanenstraat, Vizier-Binckhof (Mariëndaal) en Rabobank Gassel. Met uitzondering van de laatste twee zijn moeten de projecten nog worden opgestart. De projecten met de grootste moeilijkheidsfactor (herinrichting bestaand stedelijk gebied) worden zoals bekend opnieuw tegen het licht gehouden en/of gefaseerd in ontwikkeling genomen.

Wat gaan we doen? Gemeentelijk beleidskader Ruimtelijk Toetsingskader Uitwerkingsplan Wonen en Werken Land van Cuijk Grondexploitatie gemeente Grave Wat gaan we in 2008 (extra) doen? Bij dit onderdeel is voor 2008 geen nieuw beleid geformuleerd. Dit deelprogramma heeft een nauwe relatie met bijvoorbeeld deelprogramma 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting. In de periode na de pilot gelden weer de normale omstandigheden zoals daarvoor. Dat wil zeggen dat onze bouwprojecten qua aantallen en soort moeten beantwoorden aan de invulling van onze locale woningbehoeften. Wel hebben we met de provincie een principeakkoord gesloten dat voor enkele projecten in en rond de kerkdorpen Gassel en Escharen maatwerkafspraken worden gemaakt

74

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

waarbinnen deze projecten tot uitvoering kunnen worden gebracht. Als gevolg van de strakke contouren hebben deze kernen immers weinig of geen ontwikkelingsmogelijkheden gekend. Hierover wordt met de provincie nog gesproken. Naar verwachting zal medio 2009 hierover meer duidelijkheid komen.

Wat mag het kosten? bedragen x € 1.000 Omschrijving

Rekening 2006

Lasten Baten Saldo voor winstbestemming

Begroting 2007

Begroting 2008

Meerjarenplanning 2010

2009

2011

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0

0

0

0

0

0

Dit deelprogramma heeft zelf geen baten en/of lasten. Baten en lasten zijn verdisconteerd in de deelprogramma's 2.3 volkshuisvesting en 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting. Voor wat betreft de activiteiten binnen de grondexploitatie, verwijzen wij u naar de paragraaf grondbeleid.

Deelprogramma 5.4 Monumentenbeleid Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Visie/doelstelling? Behoud en ontwikkeling van het Graafsche culturele erfgoed. Hoe gaan we dit meten? - Maximale besteding van de jaarlijkse gemeentelijke budgetten voor restauratie en onderhoud van gemeentelijke monumenten; - Afgifte monumentenvergunningen; - Maximale besteding rijkssubsidies voor de doelgroep eigenaren rijksmonumenten.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: In 2008 zijn 8 aanvragen om subsidie voor onderhoud aan gemeentelijke monumenten ingekomen. In totaal is subsidie verzocht voor een bedrag van € 15.367,00. De commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg, die het college adviseert over stedenbouwkundige ontwikkelingen en ingrepen in een cultuurhistorische omgeving, heeft in 8 vergaderingen diverse bouwplannen beoordeeld. Te noemen zijn de bouwplannen op de Bons, Maaszicht, uitbreiding Graafs museum, klooster Mariendaal, beeldkwaliteitplan Hanenstraat, beeldkwaliteitplan Binnenstad Grave. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2003: Monumentenverordening Grave 2003 2003: Reglement van orde op de commissie Welstand en Monumenten 2003: Verordening op de commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg 2003 2003: Subsidieverordening gemeentelijke monumenten Grave 2003

75

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Bij dit onderdeel is voor 2008 geen nieuw beleid geformuleerd. Wat is beschikbaar gesteld? => Wat heeft het gekost?

100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 -20.000

Baten

Lasten Begroot

76

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 6: PUBLIEKE DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE Tekst begroting 2008: Portefeuillehouders: mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 6.1 publieke dienstverlening; 6.2 communicatie. Inleiding De visie op publieke dienstverlening en communicatie is het zorgen voor een hoog dienstverleningsniveau. Klanten moet snel, efficiënt, vakkundig en rechtvaardig worden behandeld. De inwoners moeten op de hoogte (kunnen) zijn van het gemeentelijke beleid en wij moeten hen in ruime mate de mogelijkheid bieden te participeren bij beleidsvorming en –uitvoering. We werken continue aan verbetering van het imago van de gemeente. Geregeld zullen wij meedoen aan het onderzoek 'De Staat van de Gemeente', om het imago te meten en waar nodig proberen bij te stellen. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn twee speerpunten opgenomen: "4. minder regels (Paarse krokodil)" en "7. opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking". Deze onderwerpen worden nog nader uitgewerkt. Bijvoorbeeld in een herziening (vereenvoudiging) van de Algemene Plaatselijke Verordening. Minder regels heeft niet alleen met publieke dienstverlening te maken, maar werkt ook door naar alle andere programma's. In 2008, als het nieuwe stadhuis is betrokken, wordt met het concept 'publieksbalie' gewerkt. Hier kunnen burgers met al hun vragen terecht. Hierbij maken de medewerkers gebruik van vastomlijnde procedures waardoor elke burger met dezelfde vraag op dezelfde manier geholpen wordt. Ook streven wij naar het principe 'klaar terwijl u wacht', wat de klantvriendelijkheid ten goede komt. Producten Programma 6 Publieke dienstverlening en communicatie bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Burgerjaarverslag; - Burgerzaken/Publieksbalie; - Voorlichting en representatie. Realisatie 2008: De publieksbalie is na een ruime periode van voorbereiding op 19 februari van start gegaan. De ruime, goede voorbereiding heeft zich vertaald in een soepele overgang naar de nieuwe manier van serviceverlening aan de burger. Eén van de belangrijkste wijzigingen in de dienstverlening is dat de burger nu voor de verschillende producten en diensten terecht kan bij één loket. De service is verder uitgebreid met het verruimen van de openingstijden in de ochtenden en de avondopenstelling van de dinsdagavond. Het heeft een aantal maanden geduurd voordat de klant hiervan gebruik begon te maken, inmiddels wordt van de verruimde openingstijden goed gebruik gemaakt. De wachttijden en de doorlooptijden van de producten hebben een sterke daling laten zien, de verwachting is dat deze per einde 2008 de optimale waarde hebben bereikt.

77

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 6.1 publieke dienstverlening Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie De gemeentelijke producten en diensten zodanig aanbieden dat de klantvraag integraal benaderd wordt en dat we streven naar "klaar terwijl u wacht". Hoe gaan we dit meten? Bij veel instanties zijn veel gegevens bekend. Deze gegevens worden gepubliceerd op het internet. Ook wordt er aselect aan burgers gevraagd wat ze van de (dienstverlening van de) gemeente vinden. Zie voor meer informatie en voorbeelden ook 'www.staatvandegemeente.nl'. De resultaten op diverse terreinen zijn vermeld bij 'www.watdoetjegemeente.nl'. Overigens moet Grave zich nog aansluiten bij dit initiatief.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Vanaf 19 februari 2008 is de publieksbalie operationeel. Uit de diverse tussentijdse evaluaties blijkt dat de publieksbalie goed tot uitstekend functioneert. Ter illustratie: de gemiddelde wachttijd voordat men aan de balie wordt geholpen is in de loop van het jaar teruggelopen van 4,27 naar 1,43 minuten. Over de periode 19 februari 2008 tot 31 december 2008 zijn er 13.174 klanten geholpen aan de balie. Aan het einde van 2008 zijn we, mede gezien de positieve ervaringen die zijn opgedaan, gestart met het verder ontwikkelen van de publieksbalie richting een volwaardig Klant Contact Centrum, zoals dat uiterlijk in 2015 operationeel moet zijn. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2002: Verordening GBA (gemeentelijke bevolkingsadministratie) 2006: Legesverordening gemeente Grave 2007 b&w 1999: Reglement burgerlijke stand gemeente Grave 1999 Burgerzaken (-/- € 5.600 STR) Betreft het meer kostendekkend maken van de leges, zoals vermeld in het rapport 'Kostprijs en tariefonderzoek'. Hierdoor stijgt het dekkingspercentage van 60% naar 70% (in de periode 2004-2008).

Rijbewijzen (leges) (-/- € 36.415 STR) Per 1 oktober 1989 is de geldigheidsduur van een rijbewijs verlengd van vijf naar 10 jaar. Daardoor ontstond een cyclus van vijf jaar met een hoog aantal afgiften en vijf jaar met een laag aantal afgiften. Sinds 1 oktober 2006 is een nieuwe periode met een hoog aantal afgiften gaan lopen. Per die datum zijn de bromfietscertificaten vervangen door een bromfietsrijbewijs, dat ook door de gemeenten wordt afgegeven.

Door het kostendekkendheidspercentage te laten stijgen, zal inderdaad gerealiseerd zijn dat er meer kostendekkend gewerkt wordt. Dus de doelstelling is bereikt. Dit houdt echter wel in dat wij hierdoor een van de duurderde gemeenten van Nederland zijn.

Er zijn ongeveer 20 aanvragen minder binnengekomen dan verwacht. In plaats van 1750 aanvragen zijn er ongeveer 1730 verwerkt.

78

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Voor wat betreft het gebruiken van de informatievoorziening en digitalisering als bruggenbouwer naar de burgers verwijzen wij u naar deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering, ofschoon dit onderwerp ook bij dit deelprogramma ondergebracht kan worden.


200.000 100.000 0 -100.000

Baten

Lasten

-200.000 -300.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 6.2 communicatie Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Objectieve beeldvorming over de gemeente; Creëren van betrokkenheid en draagvlak van inwoners bij formuleren beleid; Interactief communiceren met inwoners; Een grotere burgerparticipatie bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid; Informeren van inwoners via media (bijvoorbeeld de Graafsche Courant en/of www.grave.nl); Een kleinere afstand tussen bestuur en inwoners; Te ontwikkelen beleid en projecten publicitair goed begeleiden (bijvoorbeeld nieuwbouw stadhuis). Hoe gaan we dit meten? De kwaliteit van de website is (relatief) te meten aan de hand van criteria zoals onder andere vermeld op de website 'www.advies.overheid.nl'. De bevordering van de digitale dienstverlening is onder andere te meten aan het aantal bezoekers van de website en het gebruik van formulieren. Andere gegevens zijn het aantal bezoekers van de projectenwinkel en het totaalvolume (op jaarbasis) van de gemeentelijke informatierubriek.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: De gemeentelijke website wordt steeds meer bezocht (Bron: SIMstat). In 2007 werd de website 57.809 keer bezocht (niet meegeteld zijn terugkerende bezoekers). In 2008 betrof het aantal bezoekers 73.680. Gemiddeld per dag is dit een stijging van het aantal bezoekers van 158 naar 201. Nu zegt het aantal bezoekers nog niet alles over de kwaliteit van de website dan wel de digitale dienstverlening maar helder is dat steeds meer bezoekers (inwoners) de web naar grave.nl weten te e vinden. De gemeentelijke website stond in 2008 op de 264 plaats van de 443 deelnemende

79

Jaarrekening 2008

Jaarverslag e

gemeenten. (Bron: Overheidheeftantwoord.nl = voormalig Advies.overheid.nl). Deze 264 plaats beantwoordt niet aan onze doelstelling om tot de beste 200 te behoren. Na de verbetering van de informatiepagina in de Graafsche Courant (aanpassing huisstijl, gebruik steunkleur, meer foto’s e.d.) in 2007 zijn in 2008 geen wijzigingen doorgevoerd. Rond de verhuizing van het stadhuis is een aparte verhuiskrant uitgebracht. De projectenwinkel is medio 2008 gesloten, dat wil zeggen bezoekers kunnen er alleen terecht op basis van een afspraak. Dat heeft alles te maken met de stagnatie in de bouwontwikkeling van Grave. Bezoekersaantallen liepen al enige tijd terug, reden om er voor te kiezen om alleen nog op basis van afspraak te werken. Er worden zelden of nooit afspraken gemaakt. De verwachting is dat, zodra de projectontwikkeling weer zichtbaar op gang komt, de projectenwinkel weer in een behoefte kan voorzien.



Gemeentelijk beleidskader raad 1969: Verordening tot het instellen en toekennen van de erepenning van de gemeente Grave Diverse posten (€ 5.198 STR) Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen, diverse kleinere correcties, enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post. Officiële ontvangsten (€ 6.000 STR) Met ingang van 2008 houdt het gemeentebestuur jaarlijks een nieuwjaarsreceptie voor de inwoners van de gemeente. Ook organiseert de gemeente vanaf 2007 jaarlijks een veteranendag op 29 juni (landelijke veteranendag). Verder wordt in 2008 een vernieuwd beleid ontwikkeld voor de uitgave van relatiegeschenken (en de uitgaven zelf). Bovenstaande activiteiten worden begroot op € 6.000. Officiële ontvangsten (€ 3.000 INC) 8-C293: Officiële ontvangsten: Naast bovengenoemd budget worden in 2008 in het nieuwe stadhuis extra rondleidingen verzorgd voor belangstellenden (€ 500). Ook wordt in 2008 vernieuwd beleid ontwikkeld voor de uitgave van relatiegeschenken. Dit vergt extra budget (€ 2.500) ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe attenties. Stadsplattegronden (€ 5.000 INC) 8-F294: Stadsplattegronden: In 2008 moeten nieuwe stadsplattegronden worden gemaakt; de oude plattegronden zijn bijna op. Bovendien is de huidige kaart niet meer actueel nu het stadhuis verhuist naar de Arnoud van Gelderweg.

Bedrag is op de diverse onderdelen als structurele last uitgegeven.

De nieuwjaarsreceptie is in 2008 voor het eerst gehouden. Ook de Veteranendag is – in overleg met de Vereniging Voormalig Marine Personeel - georganiseerd. Beide bijeenkomsten zijn naar tevredenheid verlopen en door de gasten goed ontvangen.

Naast de Open dag, geschat aantal bezoekers, 2.500, zijn diverse extra rondleidingen georganiseerd. Het beleid t.a.v. de relatiegeschenken is in 2008 gestart en in december 2008 door het college vastgesteld (soort geschenk in relatie tot doelgroep). Effectuering vindt voor het eerst plaats in 2009.

De aanmaak van stadsplattegronden heeft enige vertraging opgelopen. Inmiddels (februari 2009) zijn zij gereed.

80

Jaarrekening 2008

Jaarverslag


200.000 150.000 100.000 50.000 0 Baten

Lasten Begroot

81

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

PROGRAMMA 7: FINANCIËLE KADERSTELLING EN BEDRIJFSVOERING Tekst begroting 2008: Portefeuillehouders: G.J. (Hans) Bos (7.1, 7.2 en 7.3) en mevrouw W.J.G. (Wilma) Delissen-van Tongerlo (7.4) Dit programma bestaat uit de volgende deelprogramma's: 7.1 bedrijfsvoering; 7.2 belastingen; 7.3 financiën; 7.4 ontwikkeling bestuursstijl. Financiële kaderstelling Uitgangspunt is een structureel sluitende begroting. Omdat de rek er al een aantal jaren uit is, kan dit alleen bereikt worden door oud beleid in te ruilen voor nieuw beleid. Voor 2008 is gekozen om bepaalde zaken uit te stellen, dan wel in het geheel niet uit te voeren, eenvoudigweg omdat het ontbreekt aan financiële middelen. Het nieuw beleid is deels gefinancierd met een onttrekking uit de algemene reserve. Er is ook geen budget onvoorzien meer beschikbaar om verder nieuw beleid te ontwikkelen tenzij er alternatieve middelen worden gevonden. Wij achten het noodzakelijk om begin 2008 een (kern)takendiscussie te voeren in het kader van het project 'Grave 2020' waarbij een visie ontwikkeld wordt en waarbij een keus gemaakt wordt welke producten en diensten de gemeente Grave wil leveren. Het leveren van deze producten en diensten is gelimiteerd tot de hoogte van de inkomstenbudgetten. Ook in Grave kan een euro maar één keer worden uitgegeven. Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering betreft de sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende processen binnen de gemeente Grave. Bij de primaire processen hebben we het over de begrotings- en beleidsprocessen. Ondersteunende processen zijn de processen die veelal worden aangeduid met PIOFHA. Deze afkorting staat voor Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Huisvesting en Automatisering. Zoals uit deze definitie blijkt, bestaat bedrijfsvoering uit een grote diversiteit aan onderwerpen. Het deelprogramma bedrijfsvoering heeft een directe relatie met de paragraaf bedrijfsvoering. In de paragraaf bedrijfsvoering wordt specifiek aangegeven welke activiteiten er in het komende begrotingsjaar plaats gaan vinden. Het deelprogramma bedrijfsvoering is meer financieel gericht; wat kost bedrijfsvoering? Eén van de belangrijke ontwikkelingen in 2008 (of vanaf eind 2007) is de fysieke invoering van de publieksbalie. Dit heeft gevolgen voor alle aspecten van de bedrijfsvoering. Zoals vermeld gaat het bij bedrijfsvoering vooral om ondersteunende processen. Deze zijn met name intern gericht, ter ondersteuning van bestuur en medewerkers. In de loop van 2008 zullen door de clusters die met deze ondersteunende processen belast zijn, kwaliteitsnormen geformuleerd worden, zodat de afnemers (bestuur en medewerkers) weten waar deze clusters voor staan en wat van hen verwacht mag worden. Het gaat hierbij om kwaliteitsnormen op het gebied van ict, documentaire informatievoorziening en financiën/financieel consulentschap. Beleid In het bestuursakkoord ('coalitieprogramma 2006-2010') zijn in het kader van dit programma twee speerpunten benoemd te weten: "7. opstellen visie en missiedocumenten met de bevolking" "8. bevordering SETA (Samen En Toch Apart)" Het opstellen van visie- en missiedocumenten met de bevolking is in 2007 opgestart en wordt volgens planning vervolgd met het voeren van een (kern)takendiscussie begin 2008. De bevordering van de samenwerking binnen het Land van Cuijk is een voortdurend proces. Naar verwachting zal deze samenwerking op het gebied van personeelszaken en de brandweer in de loop van 2008 concreet gestalte krijgen. Op andere beleidsvelden (sociale zaken, ict, woz / belastingen) wordt gestaag verder gewerkt.

82

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Producten Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering bestaat uit de volgende beleidsproducten: - Beleidscoördinatie en integriteit - Controlling en bedrijfsvoering; - Financieel beleid en beheer; - Informatisering en automatisering; - Personeel. Realisatie 2008: Financiële kaderstelling In 2008 is het project Grave 2020 opgepakt. Behandeling hiervan heeft plaatsgevonden in de raadsvergadering van 1 juli 2008. De gemeenteraad heeft besloten om (nog) geen visie/missie vast te stellen. De analyse van de producten en diensten die heeft plaatsgevonden in het kader van Grave 2020 is gebruikt om de begroting 2009 mede sluitend te maken. Alle zogenaamde producten/diensten uit categorie 1 zijn een op een doorvertaald in de begroting 2009. Bedrijfsvoering Bij het betrekken van het nieuwe stadhuis in februari 2008 is ook de Publieksbalie van start gegaan. De inwoners die met vragen in het stadhuis komen, worden nu aan één balie te woord gestaan. In de loop van 2008 zijn verschillende metingen bij de Publieksbalie uitgevoerd. Hieruit is naar voren gekomen dat de wachttijden voor de klanten steeds verder terug lopen. De Publieksbalie voorziet zonder meer in een behoefte. Met de Publieksbalie wordt invulling gegeven aan het dienstverlenende concept dat wij nastreven. Beleid Zoals hiervoor al aangegeven heeft het project Grave 2020 in 2008 niet geleid tot het vaststellen van een visie/missie door de gemeenteraad. De samenwerking binnen het Land van Cuijk heeft in 2008 verder gestalte gekregen. Op verschillende terreinen zijn vorderingen gemaakt. Hierbij kan gedacht worden aan het overleg met het Bijzonder Georganiseerd Overleg (BGO) en de Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) over diverse rechtspositionele aangelegenheden, het opstellen van concepten voor de gemeenschappelijke regelingen en de voorbereiding van de huisvesting van diverse taakvelden. Deze voorbereidende maatregelen zullen er toe leiden dat in de loop van 2009 c.q. per 1 januari 2010 samen gewerkt gaat worden op de taakvelden van de brandweer, sociale zaken, personeelszaken en ICT. Samenwerking op het taakveld woz/belastingen staat gepland voor 1 januari 2011. Ook op andere terreinen wordt gezamenlijk opgetrokken. Hierbij kan gedacht worden aan de voorbereidingen op de Basisregistratie Adressen en Gebouwen en de omgevingsvergunning, en op de poolvorming voor de boa’s.

Deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Een gemeentelijk apparaat dat een kwalitatief goede dienstverlening verstrekt aan alle medewerkers binnen de gemeente Grave; Het optimaal faciliteren van de medewerkers zodat een efficiënt en effectief gemeentelijke apparaat bereikt wordt. Hiermee kan een zo hoog mogelijke dienstverlening naar onze burgers en bedrijven bereikt worden. Deze faciliteiten variëren van personeelsbeleid tot ICT hulpmiddelen en huisvesting en dergelijke.

83

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Hoe gaan we dit meten? De diverse bedrijfsvoeringsaspecten worden opgenomen in de tweemaandelijkse MT-rapportage.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Met het betrekken van het nieuwe stadhuis in februari 2008 hebben de medewerkers werkplekken gekregen die over het algemeen voldoen aan de Arbo-normen (zeker vergeleken met het oude stadhuis). Ook op verschillende andere terreinen worden de medewerkers gefaciliteerd. Zo zijn de voorzieningen op het gebied van ICT in Grave gewoon goed te noemen. Wat betreft de personele invulling is het aantal externe medewerkers een aandachtspunt. Er wordt naar gestreefd om vacatures zo snel mogelijk structureel in te vullen. Er valt echter niet altijd te ontkomen aan inzet van externe medewerkers. Zo kan het voorkomen dat een vacature niet wordt ingevuld omdat de betreffende functie mogelijk in de nieuwe organisatiestructuur niet meer terug komt of op een andere wijze wordt ingevuld. Of dat de vacature zich voordoet op een taakveld, dat deel uitmaakt van de samenwerking Land van Cuijk en er in het nieuwe samenwerkingsverband andere eisen aan de betreffende functie gesteld worden. Of omdat het om specialistische werkzaamheden gaat. Op het gebied van invulling van vacatures is de arbeidsmarkt voor de gemeenten inmiddels gunstiger. Een andere vorm van facilitering is de ondersteuning vanuit de backoffice voor de frontoffice/publieksbalie. Al deze maatregelen hebben er in 2008 toe geleid dat de dienstverlening aan onze inwoners verder is verbeterd. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 1973: Archiefverordening 1973 1976: Instructie voor de comptabele van de gemeente Grave 1978: Instructie voor de kassier van de gemeente Grave 1994: Verordening geldelijke voorzieningen wethouders 1995: Verordening geldelijke voorzieningen raads- en commissieleden 1995: Verordening op de organisatie van de administratie en het beheer van de vermogenswaarden van de gemeente Grave 1995: Controleverordening administratie en beheer vermogenswaarden 1996: Voorlopig reglement ondernemingsraad 2001: Bezoldigingsverordening gemeente Grave 2001 2001: Organisatieverordening 2001 2001: Bezoldigingsregeling ambtenaren van de burgerlijke stand 2002: Delegatiebesluit 2002 2003: Verordening op de ambtelijke bijstand en de fractieondersteuning 2003: Integriteitscode gemeente Grave 2003: Controleverordening gemeente Grave 2004 2006: Nota reserves en voorzieningen 2006 2006: Regeling waarderings-, rente- en afschrijvingsbeleid 2007 2006: Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente Grave 2006 2006: Financiële verordening gemeente Grave 2006 2007: Delegatiebesluit uitvoering Arbeidsvoorwaardenregeling gemeente Grave ten behoeve van de griffier.

84

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

b&w 1972: Verordening regelende de duur van de vakantie van het personeel in dienst der gemeente Grave 1973: Besluit post en archiefzaken van de gemeente Grave 1973: Reglement voor het beheer van archieven opgenomen in de archiefbewaarplaats, zoals vermeld in artikel 8 van de Archiefverordening 1993: Regeling betreffende het toekennen van een vergoeding voor reis- en verblijfkosten terzake van reizen in het belang van de dienst door ambtenaren in dienst van de gemeente Grave 1995: Reglement personeelsbeoordeling gemeente Grave 1997: Arbeidsomstandighedenbeleid 1999: Regeling organieke functiewaardering gemeente Grave 2000: Leidraad integer handelen voor medewerkers van de gemeente Grave 2001: Regeling over het van gemeentewege vieren van bepaalde jubilea en gebeurtenissen betrekking hebbende op het personeel in dienst van de gemeente Grave 2001: Raamnota personeelsbeleid 2001: Nota werving en selectie 2001: Klachtenregeling seksuele intimidatie, discriminatie, agressie en geweld 2001: Regeling fietsplan gemeente Grave 2001 2002: Reglement beloningsdifferentiatie gemeente Grave 2002 2002: Reglement functioneringsgesprekken gemeente Grave 2003: Nota ziekteverzuimbeleid 2003: Hypotheekregeling ambtenaren gemeente Grave 2003 2004: Regeling budgethouders gemeente Grave 2004 2004: Instructie budgethouders gemeente Grave 2004: Mandaatbesluit 2004 2004: Mandateringslijst 2004 2005: Klachtenregeling klokkenluiders gemeente Grave 2004 2005: Notitie kredieten 2005: Sociaal statuut gemeente Grave 2005 2005: Wijziging Mandateringslijst per 1 mei 2005 2005: Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Grave 2006 2007: Eerste wijziging inkoop- en aanbestedingenbeleid gemeente Grave 2006 Nieuwbouw gemeentewerf (€ 0 STR) Betreft de afschrijvingskosten van de gemeentewerf. Volgens planning starten de werkzaamheden in het najaar 2007 en wordt de nieuwe werf in maart 2008 in gebruik genomen. De afschrijving vindt plaats vanaf 1 januari 2009.

Huisvesting nieuw stadhuis (buitenruimte) (€ 12.460 STR) Betreft de afschrijvingskosten van het extra krediet voor de realisatie van de buitenruimte (bouw fietsenstalling en herinrichting Sint Henricusweg) (raadsbesluit van 12 juni 2007). Huisvesting nieuw stadhuis (archief) (€ 12.460 STR) In het nieuwe stadhuis gaan wij archiefruimten van het BHIC huren. In het oude stadhuis huurde het BHIC archiefruimte van ons. Deze huuropbrensten gaan dus vervallen.

De gemeentewerf is medio 2008 in gebruik genomen. Het krediet wordt afgewikkeld in 2009. De financiële consequenties worden opgenomen in de begroting 2010.

Het krediet wordt afgewikkeld in 2009. De afschrijvingskosten worden opgenomen in de begroting 2010.

Vanaf februari 2008 huurt de gemeente archiefruimten van BHIC. Dit is nu de nieuwe situatie.

85

Jaarrekening 2008 Oude stadhuis (€ 0 INC) 8-G291: Oude stadhuis: De kosten voor herbestemming van het oude stadhuis bedragen naar verwachting € 500.000 (incl. BTW) Dit bedrag is als volgt opgebouwd: 1. Herstel- en restauratiewerkzaamheden waaronder reparatie glas in lood, herstellen bordestrap en schilderwerk. Geraamde kosten € 190.000 (incl. BTW). 2. Voorzieningen om het gebouw “zelfstandig” te kunnen laten functioneren (bijv. voor de vestiging van de VVV winkel en de 1e verdieping als trouwlocatie). Het gebouw wordt geheel afsluitbaar gemaakt, voorzien van eigen installaties en er wordt een voorziening aangebracht waardoor het mogelijk wordt dat mindervalide de eerste verdieping kunnen bereiken. Geraamde kosten € 310.000 (incl. BTW), afschrijving in stel 10 jaar. (vanaf 2009) Samenwerking SZ (-/- € 1.000 STR) Door een gezamenlijke backoffice sociale zaken met de gemeente Grave en de gemeente Mill en Sint Hubert, kan vanaf 2008 een structureel voordeel behaald worden van € 22.000. Voor 2007 is het voordeel begroot op € 21.000. Samenvoeging SZ (€ 19.500 INC) 8-D300: Samenwerking specifiek: Het gaat om de bijdrage aan de gemeente Mill in de huisvestingskosten als gevolg van de samenwerking back office sociale zaken en de extra reiskosten die hierbij worden gemaakt. Het betreft lasten die nog voor het jaar 2008 gelden.

Jaarverslag

Er is door het college een voorbereidingskrediet van € 25.000,00 beschikbaar gesteld, ten laste van het budget "bouwkundig onderhoud gemeentelijke gebouwen". De voorbereidingen zijn nog niet gestart. Dit zal gelijktijdig plaatsvinden met de realisatie van Bijl/Hofplein. De kosten zijn opgenomen in de programma-begroting 2009. Tot op heden is hieraan nog geen invulling gegeven.

Dit voordeel is niet gerealiseerd in 2008. Vooral door de inhuur van externen is de ingeboekte besparing niet haalbaar gebleken.

Omdat de samenwerking ISD is doorgeschoven naar 1 januari 2010 zullen de bijdragen aan de gemeente Mill ook in 2008 en 2009 doorlopen. De werkelijke kosten komen nagenoeg overeen met de raming.

Managementondersteuning (Controle- en advieskosten) (€ 5.170 STR) Structureel hogere kosten voor juridische ondersteuning. De post controle- en advieskosten is geraamd op basis van het uitgavenpatroon van voorgaande jaren. In 2008 zijn tav het formeel afhandelen van enkele personele dossiers noodzakelijke juridische kosten gemaakt welke bij het samenstellen van de begroting 2008 nog niet voorzien konden worden. De meerkosten komen tot uitdrukking in de jaarrekening 2008. Kritisch moet worden gekeken of een structurele verhoging van deze kosten onafwendbaar is.

Rechtspositie (fpu-regeling) (€ 75.000 STR) In 2006 zijn de uitgaven van de FPU-regeling dubbel gecorrigeerd met als gevolg dat deze kosten in 2007 niet geraamd zijn. In 2007 is dit incidenteel gecorrigeerd bij de burap 2007. Vanaf 2008 wordt dit structureel gecorrigeerd

In 2008 zijn de uitgaven voor de FPU-regeling gecorrigeerd. Maandelijks worden door het APB de FPU-lasten doorberekend aan de gemeente.

Rechtspositie (reis- en verblijfkosten) (€ 22.580 STR) De aanraming is het gevolg van structurele overschrijdingen van deze post en een nog te verwerken verhoging van de vergoeding per kilometer conform de 'Reisregeling binnenland'

De kilometerdeclaraties worden maandelijks via de salarisadministratie betaalbaar gesteld. De extra kosten zijn verantwoord in de jaarrekening 2008.

Archief (€ 7.989 STR) In maart 2007 hebt u de kadernota van de BHIC vastgesteld. De bijdrage aan het BHIC is de afgelopen jaren hoger geworden (12.862 inwoners à 3,75). De totale bijdrage wordt geraamd op € 48.234. Zie ook raadsbesluit van 18 september 2007. Personeel (veiligheidsbureau) (€ 50.000 STR) Betreft uitbreiding van het veiligheidsbureau met één fte voor onderhoud brandweermaterieel en kazernebeheer in 2008. Voor de brandweer gelden regionale minimale normen qua bezetting. Door deze uitbreiding voldoen wij aan deze regionale norm (raadsbesluit 12 december 2006)

De totale bijdrage is in 2008 aangepast.

De beschikbaar gestelde formatie van het veiligheidsbureau is in 2008 ingevuld.

86

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Personeel (algemeen) (€ 112.100 STR) Bijgestelde aanraming op grond van staat B (staat van salarissen) Een drietal functies is aangemerkt als incidenteel, omdat de formatie over 5 jaar gelijk moet zijn aan het huidige peil. Ten behoeve van de meerjarenbegroting wordt vanaf 2009 gerekend met een loonontwikkeling van 3%. Personeel (recreatie en toerisme) (€ 50.000 STR) Recreatie en toerisme is speerpunt van beleid. Voor deze taken en de taken bedrijfscontactfunctionaris en economische zaken zijn 31 uren per week beschikbaar. In de raad is aangekondigd één fte voor recreatie en toerisme te willen creëren. De 31 uren komen dan beschikbaar voor de bedrijfscontactfunctionaris en economische zaken. De kosten bedragen € 50.000 structureel. Deze fte zal niet uit de reguliere formatie kunnen komen. Dan komen de andere taken onder druk te staan en kunnen niet meer worden uitgevoerd. Beheerplannen (€ 50.000 STR) Betreft deels ongedaan maken bezuiniging beheerplannen 2007 (van € 200.000 bezuiniging in 2007 naar € 150.000 bezuiniging in 2008). Omdat er op korte termijn voldoende middelen aanwezig zijn in de diverse reserves en voorzieningen is het mogelijk om in 2008 op de beheerplannen te bezuinigen. Als deze bezuiniging structureel is, zijn deze reserves en voorzieningen vroegtijdig uitgeput. ICT (€ 26.000 INC) 8-D296: ICT: Informatievoorziening / digitalisering. Bedoeld voor optimalisering elektronische dienstverlening. Uitvoering geven aan het concept van de publieksbalie in het nieuwe stadhuis (onder andere voor de coördinator van de publieksbalie) (C723).

Dit betreft de salarisaanpassingen in 2008 ten opzichte van 2007. Deze komen in de salariskosten 2008 tot uiting.

De functie is vanaf januari 2008 tijdelijk ingevuld. Vanaf april 2009 is de functie vast ingevuld.

De bezuiniging op de beheerplannen is in 2008 gedeeltelijk teruggedraaid.

In 2008 is aan dit beleidsvoornemen gevolg gegeven. In 2008 is hiervan € 17.000,00 niet besteed.

Tijdelijke uitbreiding formatie (€ 185.400 INC) 8-G301: formatie R&W: 3 fte R&W tijdelijk voor 5 jaar (2008-2012). Dit betekent dat de formatie eind 2012 gelijk moet zijn aan de formatie eind 2007)

De formatie R&W is vanaf 2008 met 3 fte tijdelijk uitgebreid. Het budget is met name ingezet voor de inhuur van externen op het projectbureau.

Dekking formatie (-/- € 185.400 INC) 8-G302: Dekking formatie R&W: Dekking 3 fte R&W tijdelijk voor 5 jaar door grondexploitatie (2008-2012).

De kosten voor de tijdelijke uitbreiding van de formatie is afgedekt uit de grondexploitaties.


15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 Baten

Lasten

-5.000.000 Begroot

87

Werkelijk

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Deelprogramma 7.2 belastingen Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Het doel van gemeentelijke belastingheffing is het genereren van inkomsten ter dekking van een gedeelte van de gemeentelijke uitgaven. De gemeente Grave wil de heffing en invordering van gemeentelijke heffingen zo efficiënt en rechtvaardig mogelijk uitvoeren om een maatschappelijk aanvaardbare lastendruk te bereiken en te behouden. Maatschappelijke acceptatie wordt bevorderd door eenvoudige en duidelijke belastingheffing die goed kan worden uitgelegd aan de burger. Een kostendekkend legestarief draagt hieraan bij. Hoe gaan we dit meten? Output / kengetallen

Norm

2006

2007

2008

2009

2010

2011

5.630

5.760

5.860

5.900

5.900

5.900

568 120 70

579 120 70

590 120 70

600 120 70

600 110 60

600 110 60

5% 70% 75%

5% 60% 70%

2% 63% 70%

2% 66% 70%

2% 70% 70%

2% 70% 72%

2% 70% 72%

Norm

2006

2007

2008

2009

2010

2011

5.856

5.916

5.974

5.900

5.900

5.900

603 129 72

605 118 72

629 109 66

600 120 70

600 110 60

600 110 60

5% 60% 70%

2% 63% 70%

2% 66% 70%

2% 70% 70%

2% 70% 72%

2% 70% 72%

aantal gecombineerde belasting-aanslagen lastendruk per woning aantal kwijtscheldingen vooraf aantal kwijtscheldingen achteraf % bezwaarschriften % kostendekkendheid leges % automatische incasso

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Output / kengetallen aantal gecombineerde belasting-aanslagen lastendruk per woning aantal kwijtscheldingen vooraf aantal kwijtscheldingen achteraf % bezwaarschriften % kostendekkendheid leges % automatische incasso

5% 70% 75%

88

Jaarrekening 2008


Jaarverslag


Gemeentelijk beleidskader Voor meer informatie over de gemeentelijke belastingen en de Wet waardering onroerende zaken, verwijzen wij u naar de paragraaf lokale heffingen. raad 1999: Verordening baatbelasting riolering buitengebied fase I (1998) 2004: Bekostigingsbesluit riolering buitengebied fase II (2004) 2007: Verordening brandweerrechten Grave 2008 • 2007: Verordening baatbelasting riolering buitengebied fase II (2004) 2007: Legesverordening Grave 2008 2007: Verordening hondenbelasting Grave 2008 2007: Verordening lijkbezorgingsrechten Grave 2008 2007: Verordening onroerende zaakbelastingen Grave 2008 2007: Verordening reinigingsheffingen Grave 2008 • 2007: Verordening rioolrecht Grave 2008 • 2007: Verordening marktgelden Grave 2008 • 2008: Verordening staangeld Grave 2008 • 2008: 1e wijziging op de verordening onroerende-zaakbelastingen 2008 • 2008: 1e wijziging op de Legesverordening 2008 • 2008: 2e wijziging op de Legesverordening 2008 De opbrengsten van de diverse belastingen en rechten komen feitelijk tot uitdrukking als baten bij de diverse deelprogramma's. Bijvoorbeeld de opbrengst van het rioolrecht is verantwoord bij deelprogramma 5.1 'Milieu'. Jaarlijks worden de belastingverordeningen herzien in december. b&w 2007: Verordening kwijtscheldingsbeleid gemeente Grave 2007 2007: Regels omtrent de wijze waarop verzoeken om opschorting van de begunstigingstermijn hangende de behandeling van een ingediend bezwaar-, beroep- of hoger beroepschrift worden behandeld. 2007: Beleidsregels voor het toekennen van ambtshalve verminderingen van gemeentelijke belastingen 2007: Uitvoeringsregeling met betrekking tot de heffing en de invordering van gemeentelijke belastingen in de gemeente Grave 2007 2007: Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen Grave 2007 • 2008: Beleidsregel vergoeding kosten bestuurlijke voorprocedures Onroerende zaakbelastingen (-/- € 25.000 STR) Door de volumegroei van het aantal woningen stijgt ook de omvang van de ozb-opbrengst. Uit voorzichtigheidsprincipe wordt het maximum bereikt in 2008, ondanks het feit dat volgens de woningbouwmonitor het aantal woningen daarna ook nog toeneemt. Dit betekent concreet dat in de meerjarenbegroting dezelfde opbrengst wordt geraamd. Jaarlijks wordt bij de begroting bekeken of de stijging reëel is, ten opzichte van de gerealiseerde toename van het aantal woningen. Belastingen (-/- € 58.900 STR) Trendmatige verhoging belastingopbrengsten. De trend is berekend op 4% aan de hand van de junicirculaire 2007.

De meeropbrengst door de volumegroei van de woningen in 2008 is grotendeels gerealiseerd. De totale OZB voor woningen is 0,7% achtergebleven bij de raming.

De trendmatige stijging van 4% is gerealiseerd.

89

Jaarrekening 2008

Jaarverslag


200.000 150.000 100.000 50.000 0 -50.000

Baten

Lasten

-100.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 7.3 financiën Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Visie/doelstelling? De hoofddoelstelling luidt als volgt Een solide (structureel gezonde) financiële positie. Hiervan zijn de volgende nevendoelstellingen afgeleid: Het zorgdragen voor voldoende ruimte voor onvoorziene uitgaven; Het minimaliseren van renterisico's; Het prudent (met beleid en vol inzicht) beheren van de gemeentelijke middelen en geldleningen; Het hebben en houden van voldoende voorzieningen in relatie tot het bijbehorende risico; Het voortdurend inzicht hebben in het doel van het aanhouden van bestemmingsreserves. Hoe gaan we dit meten? Voor wat betreft de financiële positie van de gemeente Grave verwijzen wij u naar onderdeel 3.2 'de financiële positie' (vanaf pagina 148). Hieruit blijkt het wel of niet hebben van een gezonde financiële positie in het algemeen. Door het naleven van de regelgeving zoals gesteld in de 'Wet financiering decentrale overheden' en in het 'Treasurystatuut' worden renterisico's uitgesloten en wordt verantwoord omgegaan met de financiële middelen. Een totaalbeeld over de financiering vindt u terug in de 'paragraaf Financiering' (vanaf pagina 117). Vierjaarlijks wordt door u, de gemeenteraad, de 'nota reserves en voorzieningen' vastgesteld waarbij onder andere de hoogte van de reserves en voorzieningen wordt geëvalueerd. Ook tussentijds wordt de hoogte van de voorzieningen en reserves getoetst. Eventuele mutaties worden verwerkt in de begroting van het volgende begrotingsjaar, in tussentijdse bestuursrapportages of in de jaarrekening. Een overzicht van de reserves en voorzieningen vindt u terug in de bijlagen 4.5 en 4.6 (vanaf pagina 160).

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: • De post onvoorzien 2008 sloot met een positief saldo van € 150.000.

90

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

• In 2008 is er geen sprake geweest van renterisico's. Op het moment dat het rekening-courantsaldo lager dreigt te worden dan € 900.000 negatief, wordt een kasgeldlening afgesloten ter voorkoming van hoge rentekosten en boete rente. • Het beheren van de gemeentelijke middelen en geldleningen heeft in 2008 op adequate wijze plaatsgevonden. • In 2008 is de voorziening verliesgevende complexen opgehoogd naar de risico's die in de herziening grondexploitaties Grave 2008 (raadsbesluit 11 november 2008) en in de jaarverslaglegging naar voren zijn gekomen. • Jaarlijks vindt een actualisatie (opschoning) van de reserves en voorzieningen plaats. Wat hadden we willen doen?


Belangrijkste beleidskaders b&w 2007: Incassoreglement Algemene middelen (bankrente) (-/- € 15.000 STR) Te ontvangen rente over huidige liquide middelen (bank) afhankelijk van uit te voeren investeringen.

Over 2008 is in totaal € 29.589 aan rente ontvangen over de liquide middelen. De realisatie is derhalve hoger dan de raming.

Algemene middelen (rente r/c grondexploitatie) (-/- € 20.000 STR) De rentelasten van de grondexploitatie worden al opgenomen Over 2008 is in totaal € 349.238 aan rentelasten aan de in de calculaties. De baten bij de algemene middelen nog grondexploitaties toegerekend. Dit zijn rentebaten voor de niet. De raming is afhankelijk van het investeringspatroon algemene dienst en zijn verwerkt in de jaarrekening 2008. in de grondexploitatie. De werkelijke baten zijn aanmerkelijk hoger dan de raming, omdat het investeringspatroon in de grondexploitatie moeilijk te ramen is. Stelpost / buffer (-/- 46.695 STR) In de begroting is een buffer op (nog) niet aangewende kapitaallasten aanwezig. Deze buffer moet worden ingezet voor de extra kapitaallasten in 2008.

Kapitaallasten (€ 50.000 STR) Toename kapitaallasten € 1.710.000 (herziene staat C) -/- € 1.660.000 (huidige kapitaallasten, incl. aanwezige buffer) (zie bijlage 4.4).

Algemene uitkering (-/- € 212.760 STR) Bijstelling algemene uitkering 2008 naar aanleiding van de junicirculaire 2007.

Deze zijn verwerkt in de staat van kapitaallasten in de jaarrekening 2008.

De uitvoering van de investeringen is achter gebleven bij de planning. Hierdoor verschuiven de kapitaallasten naar 2009 of 2010, waardoor de kapitaalasten lager zijn dan geraamd.

Dit is verwerkt in de jaarrekening 2008. Per saldo zijn de ontvangsten uit de algemene uitkering over 2008 € 19.066 lager dan geraamd.


91

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

1.000.000 500.000 0 Baten

Lasten

-500.000 -1.000.000 Begroot

Werkelijk

Deelprogramma 7.4 ontwikkeling bestuursstijl Wat willen we bereiken? Tekst begroting 2008: Doelstelling/visie Formulering van een visie op de gemeente Grave en een missie voor de gemeentelijke organisatie, project "Grave 2020"; Grave blijft een zelfstandige gemeente in de regio; Verdere ontwikkeling van structuur en cultuur in het kader van dualisering; De burger meer betrekken bij de beleidsvorming en uitvoering van beleid; Waar mogelijk de samenwerking met de regio bevorderen. Hoe gaan we dit meten? De doelstellingen worden veelal omgezet in concrete acties: de uitkomsten van het project 'Grave 2020' met een bijbehorende visie worden vertaald in de programmabegroting, er is spreekrecht voor burgers bij raadsvergaderingen en er zijn diverse concrete samenwerkingsverbanden.

Wat hebben we bereikt? Realisatie 2008: Hoofddoelstelling: Voor de financiële positie verwijzen wij u naar "Deel C van de jaarrekening" van deze jaarstukken. In het algemeen kan gezegd worden dat de financiële positie per 31 december 2008 door met name de vorming van een voorziening voor verliesgevende complexen aanzienlijk verslechterd is ten opzichte van de positie per 31 december 2007. Verder is er sprake van een negatief rekeningresultaat over 2008 van € 437.000,- negatief. De raad heeft drie belangrijke kerntaken in het duale stelsel. De volksvertegenwoordigende taak, de kaderstellende rol, de controlerende rol. De raad is de volksvertegenwoordiging. Burgerparticipatie kan en moet nog verbeterd worden. In het kader van burgerparticipatie hebben we in 2008 met inwoners o.a. een welstandsdebat georganiseerd. De controlerende rol wordt door de raad uitgevoerd door o.a. het stellen van vragen. Om de controlerende rol van de raad te versterken is er in 2008 een rekenkamercommissie ingesteld. Ook is er gestart met een auditcommissie. Het dualisme had o.a. als doel om de positie van de raad als het belangrijkste lokale politieke orgaan te herstellen. Het afgelopen jaar heeft de raad regelmatig aangegeven dat de invulling van de kaderstellende rol onvoldoende uit de verf kwam. Om deze kaderstellende rol te verbeteren is er vanaf januari 2009 gestart met een Voorbereidingsgroep. In deze voorbereidingsgroep zitten de voorzitters van de 6 fracties. De Voorbereidingsgroep heeft tot taak om het college ter voorbereiding van de kaderstelling voor div. beleidsvelden een duidelijke opdracht mee te geven. Wat is het probleem?, Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Welke route gaan we afspreken. Willen we eerst een startnotitie? Moeten er derden bij betrokken worden etc..

92

Jaarrekening 2008

Jaarverslag

Besloten is om eerst te starten met de bovengenoemde Voorbereidingswerkgroep en daarna zal in de loop van 2009 besloten worden of de gemeenteraad verder zal gaan met “Grave 2020”. Wat hadden we willen doen?


Gemeentelijk beleidskader raad 2002: Instructie voor de griffier van de gemeente Grave 2003: Verordening commissie bezwaarschriften 2004: Reglement betreffende de werkwijze en bevoegdheden van het presidium van de raad 2004: Burgerinitiatief 2004: Inspraakverordening 2006: Verordening rechtspositie wethouders, raads- en commissieleden 2006 2007: Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de gemeenteraad Diverse posten (€ 6.715 STR) Betreft diverse posten die niet of nauwelijks beïnvloedbaar zijn, zoals verzekeringspremies, contractuele stijgingen (indexering), reeds verstrekte beschikkingen, administratieve overboekingen enzovoorts, tot maximaal € 5.000 per post.

De diverse posten zijn aangepast en verwerkt in de jaarrekening 2008.

Samenwerking (€ 50.000 INC) 8-C295: Samenwerking algemeen: Het is noodzakelijk om voor de samenwerking binnen het Land van Cuijk een bedrag te ramen voor 2007 (reeds gebeurd), 2008 en 2009 (werkbudget). De ingestelde werkgroepen gaan voortvarend te werk en de samenwerking wordt intensiever. Dit betekent dat er steeds vaker financieel geïnvesteerd moet worden. Het bedrag kan ten laste worden gebracht van incidenteel. Hierbij is sprake van het concept 'kosten (frictiekosten) voor de baten (bezuiniging op langere termijn)' (D721).

De ontwikkelingen van projecten binnen Samenwerking Land van Cuijk nemen definitieve vormen aan. Buiten de reguliere (per 5 gemeen-ten te verdelen) kosten is extra personeel ingezet op het gebied van overall projectleiding en inzet kwartiersmakers P & O, Belastingen, Districtsbrandweer en ISD. Het betreft zowel externe inzet als inzet van eigen medewerkers. De totale kosten bedroegen afgerond € 70.600. In de bestuursrapportage is al vermeld dat het beschikbare budget van maximaal € 50.000 waarschijnlijk niet toereikend zou zijn.

Bij dit onderdeel is geen nieuw beleid geformuleerd. Wat is beschikbaar gesteld? => Wat heeft het gekost?

700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 -100.000

Baten

Lasten Begroot

Werkelijk

93

Jaarrekening 2008

Algemene dekkingsmiddelen en bedrag onvoorzien

ALGEMENE DEKKINSMIDDELEN EN BEDRAG ONVOORZIEN Op grond van artikel 25 BBV bestaat de programmaverantwoording naast de verantwoording over de realisatie van de programma's, ook uit het overzicht van algemene dekkingsmiddelen. Daarnaast wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien. Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen zijn middelen die niet toegewezen hoeven te worden aan een bepaald programma omdat, zoals de naam al zegt, het algemene middelen zijn. Op grond van het BBV worden de volgende algemene middelen onderscheiden: - lokale heffingen, niet gebonden besteding, bijvoorbeeld ozb en hondenbelasting; - algemene uitkeringen (van het rijk) - dividend - saldo financieringsfunctie - saldo compensabele btw en uitkering btw-compensatiefonds (bcf) - overige algemene dekkingsmiddelen. Bedrag onvoorzien In de programmabegroting 2008 is aangegeven om als norm voor het budget onvoorzien € 54.000 aan te houden. Het begrote budget bedroeg bij de primitieve begroting 2008 € 0 omdat dit bedrag structureel is ingezet voor het sluitend maken van de begroting. Bij de eerste wijziging is alsnog € 65.000 hiervoor beschikbaar gekomen. Voor een uitgebreide toelichting van deze post verwijzen wij naar de toelichting 3.1 Programmarekening en toelichting overzicht van aanwending van het bedrag voor onvoorzien .

94

Jaarrekening 2008

Paragraaf lokale heffingen


In deze paragraaf lokale heffingen vindt u de gerealiseerde doelstellingen en de stand van zaken van de ontwikkelingen zoals vermeld in de begroting 2008. Deze paragraaf bestaat uit de volgende onderdelen: - Opbrengsten; - Gerealiseerde beleidsmatige uitgangspunten; - Overzicht (op hoofdlijnen) diverse heffingen; - Lokale belastingdruk; - Kwijtscheldingsbeleid; - Artikel 12-beleid - Ontwikkelingen Wet waardering onroerende zaken (Wet woz); Gerealiseerde opbrengsten De baten van de gemeenten bedroegen voor 2008 ongeveer € 31 miljoen. Daarvan wordt 28,8% ontvangen van het rijk via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Van de totale baten in de jaarrekening 2008 vormt het aandeel van de gemeentelijke belastingen en heffingen 14,5% (2007: 12%). De gemeentelijke belastingen vormen het belangrijkste deel van de autonome inkomsten van de gemeente. Het bestaande beleid gaat uit van een jaarlijkse indexering van de tarieven, mede om schoksgewijze verhogingen te voorkomen. In 2008 is voor wat betreft de belastingen uitgegaan van een trendmatige verhoging van 4%. Dit percentage wordt jaarlijks berekend aan de hand van de meicirculaire van het Gemeentefonds (voor 2008 is dit de junicirculaire geworden). De producten 'Riolering' en 'Afval' zijn begrotingstechnisch budgettair neutraal. Tabel: Opbrengst belastingen en heffingen 2008 Product4 nummer

Belastingsoort

632901 632301 634602 642105

Hondenbelasting Marktgelden Onroerende zaakbelastingen Afvalstoffenheffing (particulieren) Reinigingsrechten (bedrijven) Rioolrecht Lijkbezorgingrechten Leges

642105 642701 642801 diversen

Totaal belastingen en heffingen Totaal begroting/jaarrekening

Werkelijke Werkelijke Begrote % van opbrengst opbrengst opbrengst belastin2008 in € 2008 in € 2007 in € gen 61.500 58.140 58.409 1,2 % 21.800 18.730 21.349 0,4 % 1.696.700 1.639.316 1.579.979 33,8 % 814.990 710.673 677.577 14,7 %

0,19% 0,06% 5,29% 2,29%

23.300 853.900 85.100 624.875

20.018 986.541 82.147 960.697

21.139 926.879 80.114 635.447

0,4 % 20,3 % 1,7 % 27,5 %

0,06% 3,18% 0,27% 3,1%

4.182.165

4.476.262 30.987.475

4.000.893

100,0%

14,45%

Gerealiseerde beleidsmatige uitgangspunten In 2008 zijn de volgende doelstellingen gerealiseerd: - De gemeentelijke belastingen zijn door de gemeente zelf opgelegd en liften niet mee met nutsbedrijven of andere instanties; - Aanslagen zijn zo veel mogelijk gecombineerd opgelegd. Dit werkt kostenbesparend. In ieder geval werden gecombineerd opgelegd de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing, het reinigingsrecht, het rioolrecht en de hondenbelasting. Ook werd de WOZ-beschikking op het aanslagbiljet vermeld; - De streefdatum van eind februari 2008 voor het opleggen van het gecombineerde 'aanslagbiljet gemeentelijke belastingen' is gehaald; - De belastingaanslagen zijn in principe binnen het kalenderjaar ingevorderd; - Het percentage belastingplichtigen dat de gemeente heeft gemachtigd tot automatische incasso bedroeg 70%; 4

%van totaal

Dit nummer is van belang voor de financiële administratie en is als hulpmiddel in deze paragraaf vermeld.

95

Jaarrekening 2008


- Belastingplichtigen die een machtiging hebben afgegeven voor automatische incasso kregen minimaal acht incassotermijnen. Doordat het gecombineerde 'aanslagbiljet gemeentelijke belastingen' is opgelegd in februari 2008 en de aanslag in principe binnen het kalenderjaar betaald moest worden, bedroeg het aantal incassotermijnen in de praktijk tien; - Belastingplichtigen die in 2006 en 2007 volledig kwijtschelding hebben gekregen hebben dit in 2008 automatisch vooruit gekregen, behalve personen bij wie gewijzigde financiële omstandigheden zijn geconstateerd; - Actuele informatie over de belastingen en diverse aanvraagformulieren zijn via de gemeentelijke website beschikbaar gesteld; - Voor de tariefberekening van de rechten is de compensabele BTW meegenomen. Overzicht (op hoofdlijnen) diverse heffingen Hieronder wordt een overzicht op hoofdlijnen gegeven van de ontwikkelingen bij de diverse heffingen. Onroerende-zaakbelastingen De limitering van de OZB tarieven is per 1 januari 2008 geschrapt. VNG en kabinet waren het erover eens dat dit niet mocht leiden tot een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk. In verband hiermee is een macronorm ingesteld. Dat betekende dat de totale opbrengststijging voor alle gemeenten in 2008 ten opzichte van 2007 maximaal 3,75% mocht bedragen. Uit de meicirculaire 2008 bleek dat het kabinet zich op het standpunt stelt dat de macronorm voor het jaar 2008 licht (0,15%) is overschreden. Tijdens het bestuurlijk overleg Financiële verhoudingen van 9 april 2008 is afgesproken dat dit niet leidt tot het doorvoeren van een correctie op het Gemeentefonds in 2008. Het tarief in Grave is in 2008 verhoogd met de trend van 4%. Bij de burap in september 2008 is middels een begrotingswijziging de raming nog verhoogd met € 42.000. Uiteindelijk is de opbrengst achtergebleven bij de raming. Dit is voornamelijk veroorzaakt door de gevolgen van een bezwaarschrift tegen de waardevaststelling van het pand Arnoud van Gelderweg 69 t/m 71. Reinigingsheffingen Ter bestrijding van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen (GFT-, rest- en grof huisafval) kan de gemeente op grond van artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer een afvalstoffenheffing instellen. Belastingplichtig zijn gebruikers van percelen waar huishoudelijk afval kan ontstaan. Het is niet van belang of van de gemeentelijke inzameldienst gebruik wordt gemaakt. Het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen is een wettelijke publieke taak. De afvalstoffenheffing kan niet worden geheven voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen, ook al kunnen deze qua samenstelling vergelijkbaar zijn met huishoudelijke afvalstoffen. Voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen wordt in Grave reinigingsrecht geheven op basis van artikel 229 van de Gemeentewet. Het ophalen van bedrijfsafval is geen wettelijke taak van de gemeente; deze treedt hierbij op als ondernemer. Over reinigingsrechten is dan ook omzetbelasting verschuldigd. De tarieven afvalstoffenheffing en reinigingsrecht zijn in 2008 trendmatig met 4% gestegen. De opbrengst blijft al enkele jaren achter bij de raming, wat ook doorwerkte in 2008. In 2009 zal de kostendekkendheid en daarmee ook de tarieven opnieuw worden bepaald. Rioolrecht De bevoegdheid om rioolrecht te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Dit recht wordt in Grave geheven van gebruikers van woningen en niet-woningen waarvan de onroerende zaak direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering. Met de opbrengst wordt de gemeentelijke riolering onderhouden en indien nodig vervangen. Net als bij reinigingsheffingen gaat het bestaande beleid uit van 100% kostendekking. Bij de vaststelling van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) in de raad van 30 januari 2001 is besloten om de tarieven voor rioolrecht trendmatig te verhogen. De tarieven rioolrecht zijn in 2008 dan ook met 4% gestegen. De raming wordt al enkele jaren overschreden, wat ook doorwerkte in 2008. In 2009 worden op basis van het nieuw vast te stellen GRP de kostendekkendheid en de tarieven opnieuw bepaald, uitgaande van de verplicht in te stellen verbrede rioolheffing met ingang van 1 januari 2010. Hondenbelasting De bevoegdheid om hondenbelasting te heffen is vastgelegd in artikel 226 van de Gemeentewet. Hondenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel dat geheven wordt van de houder van één of meer honden. In Grave wordt een gedeelte van de opbrengst gebruikt voor de aanpak van hondenoverlast.

96

Jaarrekening 2008


Het tarief voor 2008 is verhoogd met de trend van 4%. De opbrengst is iets achter gebleven, reden waarom eind 2008 een controle is uitgevoerd. De resultaten daarvan komen pas in 2009 tot uitdrukking in de jaarrekening. Lijkbezorgingsrechten De bevoegdheid om lijkbezorgingsrechten te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De geraamde baten mogen de geraamde lasten niet overstijgen. De lijkbezorgingsrechten zijn in 2008 trendmatig met 4% verhoogd. Leges De bevoegdheid om leges te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Leges worden geheven voor specifieke door de gemeente verstrekte individuele diensten. Voorbeelden hiervan zijn: het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verstrekken van een paspoort, het voltrekken van een huwelijk en het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verstrekken van een bouwvergunning. Het totaal van de geraamde inkomsten van alle leges uit de legesverordening mag het totaal van de geraamde kosten niet te boven gaan. De ingekomen bouwleges worden berekend op de opgegeven bouwkosten van het te bouwen bouwwerk. De hoogte van leges is bij omvangrijke projecten nauwelijks in te schatten. Voor het project "Maaszicht" zijn dermate hoge bouwkosten opgegeven dat de legesverordening hiervoor € 522.459 berekent. Daarbij is tegen deze (voorlopige) vaststelling van de legesaanslag bezwaar aangetekend door de aanvrager. Voor de ingediende bouwaanvraag voor de bouw van 91 woningen in Velp is € 220.597 in rekening gebracht. Deze voorschotnota's zijn voor 50% in de jaarrekening 2008 als opbrengst verantwoord. Op 1 januari 2010 treedt de Wabo (wet algemene bepalingen omgevingsvergunning) in werking. In dit wetsvoorstel worden de toestemmingen samengevoegd die nodig zijn als een burger of een bedrijf op een bepaalde plek iets wil gaan slopen, (ver)bouwen, oprichten of gaan gebruiken. Deze op diverse wetten gebaseerde toestemmingen worden volledig geïntegreerd in één omgevingsvergunning. Dit vergt grote wijzigingen in de legesverordening. In 2009 wordt de invoering van de Wabo aangegrepen om de kostendekkendheid van de leges met ingang van 2010 opnieuw te bepalen. Marktgelden Algemeen De bevoegdheid om marktgelden te heffen is vastgelegd in artikel 229 van de Gemeentewet. Onder de naam marktgelden worden rechten geheven voor het tijdens de markt op vrijdag innemen van een standplaats als bedoeld in de marktverordening. De marktgelden zijn in 2008 trendmatig met 4% verhoogd. Baatbelasting Algemeen Artikel 222 van de Gemeentewet biedt de mogelijkheid om baatbelasting te heffen. Baatbelasting is gebaseerd op het profijtbeginsel. Het wordt geheven van eigenaren van onroerende zaken die gebaat zijn door voorzieningen die tot stand worden of zijn gebracht door of met medewerking van het gemeentebestuur. Op 19 december 2005 is de aanleg van de riolering in het buitengebied gereedgekomen. Op 23 maart 2004 heeft uw raad besloten dat na aftrek van subsidies/bijdragen maximaal een bedrag van € 1.484.161 via baatbelasting op de eigenaren van de gebate panden zal worden verhaald. Aan eigenaren van gebate panden waarmee een exploitatieovereenkomst is gesloten wordt geen baatbelasting opgelegd. In de raadsvergadering van 11 december 2007 is de verordening e baatbelasting riolering 2 fase aan u voorgelegd. Met dagtekening 31 maart 2008 zijn de aanslagen baatbelasting verstuurd. Aan belastingplichtigen is de mogelijkheid geboden om de aanslag om te laten zetten in een aanslag in tien jaarlijkse termijnen.

97

Jaarrekening 2008


Tarieven 2008 Jaarlijks worden door u de diverse belastingtarieven vastgesteld. In de raadsvergadering van 11 december 2007 heeft u voor het belastingjaar 2008 onder andere de volgende tarieven vastgesteld. Belasting

Defintief tarief 2008 conform belastingverordening

Voorlopig tarief 2008 conform begroting

Definitief tarief 2007 conform belastingverordening

2,30

2,46

2,37

3,20 3,88 7,08 146,76 146,76 190,56 0,24

3,33 4,04 7,36 141,12 141,12 190,56 0,24

3,20 3,88 7,08 141,12 141,12 183,20 0,23

47,76 71,64 95,64 159,00

47,76 71,64 95,64 159,00

45,96 68,88 91,92 152,88

2.055,00 1.027,50 1.230,00 615,00 785,00 875,00 437,50

2.055,00 1.027,50 1.230,00 615,00 785,00 875,00 437,50

1.975,00 987,50 1.185,00 592,50 755,00 840,00 420,00

0,43 4,91 divers

0,43 4,91 divers

0,41 4,72 divers

Onroerende zaakbelastingen: - woningen eigenaar Onroerende zaakbealstingen: - niet-woningen gebruiker - niet-woningen eigenaar - niet-woningen totaal Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten excl. BTW Rioolrecht Opslag per m3 vanaf 450 m3 Hondenbelasting - 1e hond - 2e hond - 3e en volgende hond - kennel Lijkbezorgingsrechten - recht graf 20 jaar - verlengen recht graf 10 jaar - recht nis 20 jaar - verlengen recht nis 10 jaar - begraven in enkeldiep graf - begraven in dubbeldiep graf - bijzetten asbus of urn Marktgelden: - dagplaats - vaste plaats Leges

Lokale lastendruk In onderstaand overzicht wordt een vergelijking gemaakt tussen een aantal Graafse tarieven en de laagste, gemiddelde en hoogste tarieven van alle gemeenten in Nederland. Het blijkt dat een aantal tarieven in Grave onder het landelijk gemiddelde liggen. Tabel: Tarieven ten opzichte van laagste, gemiddelde en hoogste tarieven van Nederland, 2008 Tarief in euro’s Laagste Ozb woningen Ozb niet-woningen b Reinigingsheffing Rioolrecht/-heffing c Hondenbelasting Paspoort Rijbewijs Uittreksel GBA

a

Hoogste

Grave

2,34 7,96 265,00 153,00 55,31 48,19 39,72 7,71

4,58 18,12 413,00 385,00 111,00 48,35 62,00 14,45

2,30 7,08 146,76 190,56 47,76 48,35 52,50 11,00

Gemiddelde

0,84 1,51 24,00 30,00 17,86 34,75 22,25 0,00

Bron: COELO atlas van de lokale lasten 2008 a

gemiddelden zijn gewogen naar het aantal inwoners. Nultarieven zijn meegerekend. meerpersoonshuishouden. c tarief voor één hond.

b

98

Jaarrekening 2008


In onderstaande tabel wordt de lastendruk in Grave vergeleken met de overige gemeenten in het Land van Cuijk en met enkele andere nabijgelegen gemeenten. Vermeld is het gemiddelde bedrag dat een huishouden in 2008 betaalde aan ozb, reinigingsheffingen en rioolrecht. Het rangnummer heeft betrekking op meerpersoonshuishoudens. Hiervoor geldt: hoe lager het rangnummer, hoe lager de woonlasten. Tabel: Lastendruk ten opzichte van gemeenten in de regio, 2008 Woonlasten Eénpersoonshuishouden Meerpersoons huishouden Rangnummer (landelijk)

Grave

Cuijk

Mill

Sint Anthonis

Boxmeer

Oss

Landerd

Uden

589 629

482 515

557 704

499 741

534 641

605 605

492 631

581 625

197

20

363

408

230

137

205

192

Bron: COELO atlas van de lokale lasten 2008

Kwijtscheldingsbeleid Bij de beoordeling van een verzoek tot kwijtschelding is de betalingscapaciteit bepalend. Onder betalingscapaciteit wordt verstaan het positieve verschil tussen het netto-besteedbare inkomen en de door het Rijk genormeerde kosten van bestaan. Het netto-besteedbare inkomen is het inkomen dat resteert na de betaling van de huur (na aftrek van huursubsidie) en de premie voor de ziektekostenverzekering. De genormeerde kosten van bestaan bedragen, aldus het Rijk, 90% van de bijstandsuitkering. Het staat de gemeente echter vrij dit percentage te verhogen tot 100%, waarbij ervan uitgegaan wordt, dat van een bijstanduitkering geen gemeentelijke belastingen betaald kunnen worden. In Grave is dit net als in het overgrote deel van de andere gemeenten in Nederland dan ook gebeurd. Indien bij de beoordeling van een kwijtscheldingsverzoek bleek dat er geen of slechts gedeeltelijk betalingscapaciteit bij de belastingplichtige is, werd kwijtschelding verleend. Deze gegevens zijn doorgegeven aan het waterschap Aa en Maas, zodat de belastingplichtige niet apart kwijtschelding hoefde aan te vragen voor de verontreinigingsheffing en de ingezetenenomslag van deze overheid. Grave hanteerde ook in 2008 een actief kwijtscheldingsbeleid. Personen die in 2006 en 2007 kwijtschelding voor de gemeentelijke belastingen ontvingen, kregen dit automatisch ook in 2008. Steekproefsgewijs werd gecontroleerd of de kwijtschelding nog gerechtvaardigd was. Er werd alleen kwijtschelding verleend voor afvalstoffenheffing en rioolrecht. Wanneer men in aanmerking kwam voor kwijtschelding werd ook een beperkt aantal afvalzakken vergoed. Voor kwijtschelding werd in 2008 € 60.000 geraamd. In werkelijkheid is € 53.776 uitgegeven.

140 120 100

Autom. vooraf Aanvraag Volledig toegekend Ged. Toegekend

80 60 40

Afgewezen

20 0 2006

2007

2008

Artikel 12-beleid Voor toelating tot artikel 12 Fvw moeten gemeenten onder andere voldoen aan het redelijk peil van het belastingpakket. De onroerende-zaakbelastingen maken onderdeel uit van dat belastingpakket.

99

Jaarrekening 2008


Het normtarief-ozb voor toelating tot artikel 12 Fvw bedroeg voor 2008 (afgerond) € 3,45 per € 2.500 woz-waarde. Dit normtarief was voor 2008 gebaseerd op de gewogen rekentarieven 2008, met een opslag van 20%. In Grave bedroeg het gewogen OZB tarief in 2008 € 2,67. De toelatingseisen met betrekking tot de onderdelen riolering en reiniging bleven, net als de jaren daarvoor, 100% lastendekkend. Uit de CBS-cijfers van de gemeentebegrotingen 2007 blijkt dat het rioolrecht 2007 landelijk met 8,6% is gestegen ten opzichte van 2006. Het minimumtarief rioolrecht 2008 komt daarmee uit op (afgerond) € 148,- per aansluiting. Ontwikkelingen Wet waardering onroerende zaken (Wet woz) Algemeen De Wet woz en de werkzaamheden daaromheen zijn volop in ontwikkeling. Van het vierjarige woztijdvak zijn we naar het éénjarige woz-tijdvak gegroeid, waarbij met ingang van 2008 de waardepeildatum slechts één jaar voor het woz-tijdvak ligt. In 2008 zijn alle objecten weer gewaardeerd en alle bezwaarschriften afgehandeld, terwijl de lopende processen ook doorgang vonden. De herwaardering vond grotendeels geautomatiseerd en in eigen huis plaats. De Waarderingskamer heeft de uitvoering van de Wet WOZ in Grave in 2008 getoetst en als "goed" gekwalificeerd. In 2007 was dat nog "naar behoren". Wet Werken aan winst In 2006 is het tarief voor vennootschapsbelasting verlaagd van 29,6% naar 25,5%. Om deze verlaging te kunnen bekostigen, is de mogelijkheid om fiscaal af te schrijven op onroerend goed beperkt. Verhuurders van onroerend goed mogen niet verder afschrijven dan tot de woz-waarde. Voor een bedrijf dat het onroerend goed zelf in gebruik heeft geldt 50% van de woz-waarde als bodemwaarde. Met deze nieuwe vorm van gebruik van de woz-waarde is het totale fiscale belang van de woz-waarde toegenomen. Basisregistratie woz Op 22 juni 2007 is bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend waarin de basisregistratie woz wordt geregeld. Een bestuursorgaan kan in de toekomst het waardegegeven niet meer opvragen bij de burger, maar bij de gemeente of de in te stellen Landelijke Voorziening. De basisregistratie woz is met ingang van 1 januari 2009 in werking getreden. Vooringevulde aangifte Medio 2006 maakte de Belastingdienst bekend dat zij van plan was om met ingang van belastingjaar 2007 gefaseerd een vooringevulde aangifte IB in te voeren, te beginnen met E- en P-aangiftebiljetten. De nieuwe gegevens die door de Belastingdienst zouden worden ingevuld zijn: beschikbare inkomensgegevens en de woz-waarde van de eigen woning. De pilot start nu in het voorjaar 2009 en heeft betrekking op de aangifte inkomstenbelasting 2008.

100

Jaarrekening 2008

Paragraaf weerstandsvermogen


Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding / toelichting; - Weerstandscapaciteit; - Structurele weerstandscapaciteit; - Incidentele weerstandscapaciteit; - Risico's (algemeen); - Risico's (gemeente Grave). Inleiding / toelichting Het weerstandsvermogen van de gemeente is bedoeld om incidentele tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit leidt tot lastenverzwaring voor de burger en/of ombuigingen (bezuinigingen) van bestaand beleid. In technische zin geeft het weerstandsvermogen de relatie weer tussen: a. De middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken (weerstandscapaciteit) en; b. Alle risico's waarvoor geen dekkingsmiddelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit bestaat uit twee onderdelen, de structurele en de incidentele weerstandscapaciteit. De structurele weerstandscapaciteit is vooral van belang voor het opvangen van optredende risico's die een over de tijd uitgestrekt effect hebben en om de incidentele weerstandscapaciteit aan te vullen na het optreden van risico's. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat onder andere uit de algemene reserve die als buffer dient voor het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en onvoorzienbare externe ontwikkelingen; dit is het zichtbare eigen vermogen op de balans. Structurele weerstandscapaciteit De structurele weerstandscapaciteit omvat de middelen die permanent kunnen worden ingezet zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van begrote taken. In de praktijk betreft dit vooral de onbenutte belastingcapaciteit, de onbenutte capaciteit uit hoofde van overige heffingen en de post onvoorzien in de begroting. De tarieven voor de ozb zijn inmiddels gemaximeerd, de tarieven voor de hondenbelasting stijgen slechts met de prijsinflatie. Rioolrechten, afvalstoffenheffing en reinigingsrechten zijn (maximaal) 100% kostendekkend. Gegeven de hoogte van de huidige tarieven is de ruimte voor de structurele weerstandscapaciteit, voor wat betreft de onbenutte belastingcapaciteit (inclusief heffingen), zeer beperkt en te verwaarlozen. Blijft over de post onvoorzien. Deze bedraagt per 31 december 2008 (afgerond) € 150.000 Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit wordt beschouwd als het deel van de reservepositie dat als buffer vrij aanwendbaar is. De omvang van de incidentele weerstandscapaciteit bedraagt per 1 januari 2008 ruim € 16 miljoen en per 31 december 2008 bijna € 15 miljoen (exclusief stille reserves). De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende onderdelen:

Algemene reserves Resultaat 2007 Bestemmingsreserves Stille reserves

1 januari 2008

31 december 2008

3.861.141 1.787.467 12.340.402 p.m. 16.420.545

-1.751.683 3.772.540 12.962.451 p.m. 14.983.308

lgemene reserves De algemene reserve kan op dit moment niet zonder meer aangewend worden voor dekking van incidentele calamiteiten. Rekening houdend met de verplichtingen die hierop rusten zullen deze weer op niveau gebracht moet worden. Bij de besluitvorming hebben we reeds aangegeven om van de bestemmingreserve "Nog te besteden investeringsbudgetten" € 651.000 toe te voegen aan de

101

Jaarrekening 2008


algemene reserve vrij besteedbaar mede als dekking voor het negatieve rekeningsresultaat 2008 van € 427.000. Naast deze reserve dient ook de algemene reserve van de grondexploitatie weer op peil gebracht te worden. Deze sluit na verplichting met een negatief saldo van € 458.400. Het totale weerstandsvermogen van 1,4 miljoen vormt op dit moment de buffer voor de opvang van calamiteiten. Een gedeelte van de algemene reserve ad € 10 miljoen is geblokkeerd ter financiering van de geblokkeerde beleggingen in verband met het structureel genereren van rentebaten. Dit gedeelte kan feitelijk niet meegenomen worden in de berekening van de weerstandscapaciteit en is niet meegenomen in voorgaande specificatie. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves zijn naar hun aard niet vrij besteedbaar omdat, zoals de naam al aangeeft, er een bestemming op rust. Echter op het moment dat een calamiteit zich voordoet, kan de gemeenteraad besluiten om bestemmingsreserves anders in te zetten. Stille reserves De stille reserves (gedefinieerd als het verschil tussen de waarde van de activa in het economisch verkeer en de boekwaarde op de balans) betreffen vooral het gemeentelijk onroerend goed en het grondbezit. De stille reserves zijn nog niet in beeld gebracht. Daarom wordt er als stille reserve voorlopig geen bedrag opgenomen voor de berekening van de weerstandscapaciteit. Risico's (algemeen) De kwaliteit van het gemeentelijk handelen en de daaraan ten grondslag liggende besluitvorming is van groot belang om mogelijke claims en klachten te voorkomen. Een preventiebeleid gericht op het beheersen van risico's in kritische processen binnen de gemeente speelt daarbij een belangrijke rol. In de begroting 2008 zijn de volgende risico's vermeld: - Invulling vacatures - hypothecaire geldleningen - wet werk en bijstand - wet maatschappelijke ondersteuning - bodemsanering Vorstengrafdonk - bodemsanering Oranje Bastion en Gasthuisstraat - garantiestelling exploitatie fietspendelboot Mook-Grave - wijziging monumentenwet - btw-compensatiefonds - reserve stadhuis - onderwijsachterstandebestrijding In 2008 zijn bovenvermelde risico's niet geëffectueerd en er is in 2008 ook geen gebruik gemaakt van de weerstandscapaciteit om deze risico's af te dekken. Risico's (gemeente Grave) In 2008 heeft nog geen volledige risico-inventarisatie plaatsgevonden. Risicoanalyse en risicomanagement zijn een complexe aangelegenheid en moet projectmatig worden aangepakt, zodat op het einde van het project de waarborg er ligt dat procesmatig de risico's up-to-date gehouden worden. In 2008 is besloten om ten gevolge van de financiële risico’s bij de grondexploitatie een diepgaande uitgebreide risico-inventarisatie te maken. Organisatiebreed zijn verschillende risico’s geïnventariseerd, groen en rijp door elkaar. Een verdere analyse van deze geïnventariseerde risico's dient nog plaats te vinden ( in de 2e helft van 2009). Twee risico’s zijn inmiddels afgewikkeld. Het betreft de claim van de Domeinen in het kader van het antispeculatiebeding van ”Het Arsenaal” en de claim van de aannemer voor de aanleg drukriolering buitengebied. De overige risico’s worden nauwlettend gevolgd en op de juiste waarde ingeschat en afgedekt. In de nieuwe organisatiestructuur wordt voorzien in een "zware" afdeling financieel en juridische control. Binnen deze afdeling vallen de werkzaamheden op het gebied van risicomanagement, contractbeheer e.d. Hiermee wordt verdere invulling gegeven aan de paragraaf weerstandsvermogen c.q. risicomanagement.

102

Jaarrekening 2008

Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen


Inleiding Binnen de openbare ruimte vinden veel activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Voor deze activiteiten zijn kapitaalgoederen nodig, zoals wegen, verlichting, riolering, groen, kunstwerken en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan zijn bepalend voor het voorzieningenniveau en de (jaarlijkse) lasten. In de begroting is per beheerplan vermeld wat de belangrijke activiteiten zijn. In de jaarrekening wordt hier een toelichting op gegeven. Beheerplannen 2007-2010 De gemeente Grave bezit in 2008 de volgende beheerplannen: Omschrijving beheerplan

Toelichting

Beheerplan brandweermaterieel 2006-2010

Vastgesteld op 4 juli 2006. Dit beheerplan heeft samen met het beheerplan ICT een afwijkende looptijd. Beheerplan gebouwen 2007-2010 Vastgesteld op 4 juli 2006 Beheerplan openbaar groen 2007-2010 Vastgesteld op 7 november 2006 Beheerplan ICT 2006-2010 Vastgesteld op 3 oktober 2006. Dit beheerplan heeft samen met het beheerplan brandweermaterieel een afwijkende looptijd. Beheerplan vervanging materieel buitendienst 2007- Vastgesteld op 4 juli 2006 2010 Beheerplan meubilair openbare ruimte en civiele Vastgesteld op 7 november 2006 objecten 2007-2010 Beheerplan onderwijshuisvesting 2007-2010 Vastgesteld op 4 juli 2006 Beheerplan openbare verlichting 2007-2010 Vastgesteld op 3 oktober 2006 Beheerplan gemeentelijke riolering 2007-2010 Nog vast te stellen. Beheerplan wegen 2007-2010 Vastgesteld op 3 oktober 2006

Toelichting per beheerplan Brandweer Tekst begroting 2008: Het beheerplan materieel brandweer 2006-2010 is door u vastgesteld op 4 juli 2006. In dit beheerplan zijn de noodzakelijke investeringen en vervangingen van klein materieel per jaar in beeld gebracht. Het uitgangspunt van deze vervangingen is, dat de brandweermiddelen in een zodanige goede staat zijn, dat zij zo optimaal mogelijk kan functioneren. Ook wordt met betrekking tot de brandweermiddelen een zo effectief en efficiënt mogelijk materiaalbeleid gevoerd. •

Ter vervanging van diverse gebruiksgoederen staat voor 2008 gepland: - oefenmaterialen; - aanschaf van lichtslangen en vlammenborden; - kazernekleding; - werkkleding voor de kazernemedewerkers; - ademlucht. De geplande vervanging van een ademluchtcompressor en bijbehorende droogkast is vervroegd naar 2007 . Dit in verband met de te realiseren nieuwbouw. Door deze apparaten eind 2007 al te plaatsen, wordt veel hak en breekwerk voorkomen. Nu kunnen deze apparaten naadloos in de machinekamer van de nieuwe kazerne ingebouwd worden. Realisatie 2008: In 2008 is uitvoering gegeven aan de jaarschijf 2008. Conform het investeringsschema zijn de aangegeven materialen vervangen.

103

Jaarrekening 2008


Gemeentelijke gebouwen Tekst begroting 2008: De gemeente heeft diverse gebouwen in beheer. Voor al deze objecten zijn plannen en berekeningen gemaakt om inzicht te krijgen in de te verwachten onderhoudsuitgaven voor de periode 2007-2010. U hebt deze vastgesteld op 4 juli 2006. Alle objecten worden hieronder genoemd. Daarnaast staat in hoofdlijnen welk onderhoud voor 2008 noodzakelijk is. Hierin worden alleen de grote uitgaven genoemd. •

Object

Onderhoud in 2008

Oude en nieuwe stadhuis Hampoort Kerkje Velp Gemeenschapsaccommodatie Katrien Gemeenschapsaccommodatie de Westhoek Gemeenschapsaccommodatie Velp Gemeenschapsaccommodatie Esterade Openbare bibliotheek Dorpshuis de Viersprong – Gassel Peuterspeelzaal de Bolleboosjes Brandweerkazerne Gemeentewerf Begraafplaatsen Standplaatsen woonwagens en woonwagens

Stelpost Herstelwerk buitenwanden Voegwerk vervangen Geen bijzonderheden Vervangen diverse ventilatoren Stelpost Vervanging van de bar Geen bijzonderheden Geen bijzonderheden Geen bijzonderheden Stelpost Stelpost Geen bijzonderheden Schilderwerk

Voor de nieuwe brandweerkazerne, de nieuwe gemeentewerf, het nieuwe stadhuis en de gemeenschapsaccommodatie Velp zijn stelposten opgenomen. Voor deze gemeenschapsaccommodatie zal een nieuw plan voor het onderhoud gemaakt worden. Realisatie 2008: Voor het bouwkundig in stand houden van de gemeentelijke gebouwen en de daarmee gepaard gaande uitgaven is op 4 juli 2006 een beheerplan 2007 – 2010 door de Raad vastgesteld. Door vertrek van de bouwkundig medewerker en het langdurig niet kunnen invullen van de vrijgekomen functie is een inhaalslag in 2008 in de uitvoering van het bouwkundige onderhoud noodzakelijk geweest. De uitvoering heeft enerzijds aan de hand van het beheerplan plaatsgevonden maar er zijn ook nieuwe klachten ontstaan waarbij ad-hoc onderhoud is uitgevoerd. De gemeentelijke gebouwen verkeren in een redelijke onderhoudstoestand. In 2008 zijn, bij de gebouwen waar dit noodzakelijk was, het schilderwerk en de vereiste herstelwerkzaamheden aan daken, goten en betimmeringen uitgevoerd. Object

Onderhoud in 2008

Oude en nieuwe stadhuis Hampoort Kerkje Velp Gemeenschapsaccommodatie Katrien

klachtenonderhoud klachtenonderhoud Aanpassing elektrische voorzieningen Vervanging houtrot + zinken goot voorgevel Klachtenonderhoud Aanpassingen t.b.v. gebruik Vervanging boeiboord / kozijnen + dakpannen vastzetten klachtenonderhoud klachtenonderhoud

Gemeenschapsaccommodatie de Westhoek Gemeenschapsaccommodatie Velp Gemeenschapsaccommodatie Esterade Dorpshuis de Viersprong – Gassel Begraafplaatsen

Voor de nieuwe brandweerkazerne, de nieuwe gemeentewerf, het nieuwe stadhuis, de gemeenschapsaccommodatie Velp en de Brede school zijn nog geen beheerplannen opgesteld. Bij deze nieuwe gebouwen is in 2008 slechts sprake geweest van kleine reparaties. In 2009 zullen deze gebouwen worden geïnventariseerd. Ook zal het gehele beheerplan worden geactualiseerd om te komen tot een nieuw beheerplan 2011 – 2014.

104

Jaarrekening 2008


• Openbaar groen Tekst begroting 2008: Het beheerplan openbaar groen 2007-2010 is door u op 7 november 2006 vastgesteld. In dit beheerplan is een totaaloverzicht van het groen in de gemeente Grave opgenomen. Een onderdeel van het groenbeheerplan wordt ingenomen door speelvoorzieningen. Er is een softwarepakket aangeschaft, waarin alle groenobjecten en speelvoorzieningen administratief en visueel verwerkt zijn. Onder groen vallen grasvelden, grasstroken, bloemperken, plantsoenen met bloemen, planten en struiken, bossen en bomen. In 2008 wordt de Dr. Kanterslaan aangepakt (vak 1 in het groenbeheerplan 2007-2010). Hier wordt groot onderhoud gepleegd. Realisatie 2008: In 2008 is de renovatie van de Dr. Kanterslaan grotendeels afgerond. In het voorjaar van 2009 worden de laatste stukjes afgerond.

ICT Tekst begroting 2008: Het beheerplan ICT Grave 2006-2010 is door u vastgesteld op 3 oktober 2006. Het bevat de projecten die in deze periode gepland staan. Deze projecten worden vaak geïnitieerd door 'externe ontwikkelingen'. De belangrijkste is wel het actieprogramma 'De Andere Overheid', een kabinetsprogramma met als doel de hele overheid efficiënter en beter te laten werken. Voor ons zijn de belangrijkste actielijnen: - De overheid gaat haar dienstverlening aan de burger verbeteren; - De overheid gaat minder en anders regelen. •

De uit te voeren activiteiten hebben betrekking op een uitbreiding van de electronische dienstverlening, het invoeren van authentieke basisregistraties, de invoering van de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen onroerende zaken (WKPB) en de modernisering van het GBA. Er zijn echter ook ontwikkelingen om de 'interne bedrijfsvoering' te verbeteren op het gebied van doelmatigheid en klantgerichtheid. Het gaat hier om een combinatie van 'Document Management' en 'Workflowmanagement'. Voor een nadere specificatie van de projecten, die in 2008 worden opgestart, verwijzen wij u naar de paragraaf bedrijfsvoering in deze programmabegroting. Daar wordt een uiteenzetting gegeven over de geplande projecten in 2008. Realisatie 2008: De activiteiten vanuit het actieprogramma ‘De Andere Overheid’ zijn voor een deel uitgevoerd. Wat betreft de authentieke basisregistraties loopt het project BAG (basisregistratie Adressen en Gebouwen) op schema. Per 1-7-2009 wordt deze wettelijk van kracht. Ook de basisregistratie Personen loopt op schema, deze wordt per 1-1-2010 van kracht. In samenwerking met de overige gemeenten in het Land van Cuijk is in 2008 het EGEMi traject gestart. Hiermee wordt in 2009 een realisatieplan opgeleverd waarin de huidige situatie met betrekking tot de electronische dienstverlening waarin Grave zich bevindt beschreven staat en de stappen die gezet moeten worden om het toekomstbeeld te kunnen realiseren. Verder zijn wat betreft de verbetering van de interne bedrijsvoering de voorbereidingen gedaan voor de selectie van een Midoffice systeem. Voor een nadere specificatie van de in 2008 uitgevoerde projecten verwijzen wij u naar de paragraaf Bedrijfsvoering.

Materieel buitendienst Tekst begroting 2008: Het klein materieel wordt grotendeels conform het beheerplan aangeschaft. Het betreft hier een graskantensnijmachine, palletwagen, luchtkussenmaaier, stoomcleaner en een sneeuwploeg. De bladblazer en de weidesleep worden niet vervangen. •

105

Jaarrekening 2008


Met betrekking tot het groot materieel worden de plantsoenveegwagen en de zoutstrooier conform het beheerplan vervangen. Bij het in gebruik nemen van de nieuwe gemeentewerf zal de nieuwe houtbewerkingsmachine worden geplaatst. In 2008 zal de vrachtwagen inclusief haakarm en laadkraan vervangen worden. Op dit moment is er onvoldoende zicht op de prijzen van dit voertuig. De investering van de zoutlader (budget 2007) en de heftruck worden gecombineerd aangeschaft. In plaats van deze twee machines wordt voor hetzelfde bedrag een verrijker aangeschaft. Met een verrijker kan zowel zout geladen worden als gebruikt worden als heftruck. Daarnaast kan een dergelijke machine veel flexibeler ingezet worden voor diverse andere werkzaamheden. Verder wordt hierbij ook bespaard op de onderhoudskosten (één machine in plaats van twee machines). Op dit moment is nog niet duidelijk of de tractor, die in 2007 wordt aangeschaft ook daadwerkelijk in 2007 wordt geleverd. Mogelijk wordt deze in 2008 geleverd en gefactureerd. Realisatie 2008: In 2008 zijn de houtbewerkingsmachine, de stoomcleaner, verrijker( BHP jaarschijf 2007) en tractor (BHP jaarschijf 2007) aangeschaft. Verder is de vrachtwagen inclusief kraan en haakarm aangeschaft. Deze is ivm lange levertijd eind maart 2009 afgeleverd. De aanschaf van de zoutstrooier is uitgesteld tot 2009 om deze gelijktijdig met het voertuig te kunnen vervangen. De plantsoenveegwagen zal eveneens in 2009 worden aangeschaft.

Meubilair openbare ruimte en civiele objecten Tekst begroting 2008: Het beheerplan openbare ruimte en civiele objecten 2007-2010 is door u vastgesteld op 7 november 2006. Met behulp van dit beheerplan hebben wij een totaal overzicht van het meubilair (bankjes, hekjes enzovoorts) en civiele objecten (bruggetjes, verkeersborden, kunstwerken enzovoorts) binnen de gemeente Grave. Er is een software-pakket aangeschaft, waarin deze objecten administratief en visueel verwerkt zijn. In 2008 wordt aan het meubilair in de openbare ruimte en de civiele objecten regulier onderhoud verricht. Tevens is er sprake van kleine vervangingen. •

Realisatie 2008: Het onderhoud en de beoogde vervangingen 2008 zijn nog niet uitgevoerd. Dit ivm personele capaciteit. Er zal gepoogd worden in 2009 een inhaalslag te maken.

Onderwijshuisvesting Tekst begroting 2008: In het beheerplan onderwijshuisvesting 2007-2010 staan de onderhoudsactiviteiten aan de schoolgebouwen vermeld voor de periode 2007-2010. De geplande activiteiten vormen een aanname. Het feitelijk onderhoud vindt plaats op basis van de onderhoudsaanvragen die de scholen jaarlijks voor 1 februari indienen. In goed overleg met de schoolbesturen wordt de noodzaak van het aangevraagde onderhoud vastgesteld. Voor het uitvoeringsjaar 2008 zijn de volgende verzoeken ingediend: 1. Herstel dakbedekking de Bongerd; 2. Vervangen plafonds de Sprankel en de Wegwijzer in verband met voorschriften brandweer; 3. Herbestraten speelplaats de Sprankel; 4. Vervanging hemelwaterafvoeren, riolering en erfafscheiding de Wegwijzer; 5. Voegwerk buitengevels Sensis herstellen; 6. Buitenschilderwerk Sensis; 7. Diverse herstelwerkzaamheden aan kozijnen Sensis; 8. Vervanging nooddeur aula Sensis; 9. Gevels aula en gymzaal Sensis texen; 10. Uitvoeren maatregelen electrotechnische installaties Sensis; 11. Lekkage goten Sensis herstellen.

•

Daarnaast zijn er voor Sensis onderwijs en de basisscholen van Optimus primair onderwijs nog enkele aanvragen ingediend die geen betrekking hebben op onderhoudsactiviteiten. Het overleg met de schoolbesturen over de ingediende aanvragen dient nog plaats te vinden.

106

Jaarrekening 2008


Op voorhand zijn wij echter van mening dat het aangevraagde onderhoud genoemd onder 2, 5, 6, 9 en 10 niet voor honorering in aanmerking komt. Daarnaast zijn wij momenteel druk bezig met het opstellen van een lange termijn huisvestingsvisie voor de scholen. De keuzes die hieruit voortvloeien kunnen mede bepalend zijn voor de uitvoering van het onderhoud in 2008. Uiterlijk 31 december 2007 dient bepaald te worden welke activiteiten in 2008 voor vergoeding in aanmerking komen. Realisatie 2008: Zoals aangegeven waren wij van mening dat enkele aangevraagde voorzieningen niet voor vergoeding in aanmerking kwamen. Dit heeft er toe geleid dat slechts de volgende voorzieningen zijn toegekend: 1. Herstel dakbedekking de Bongerd; 2. Vervangen plafonds de Wegwijzer in verband met voorschriften brandweer (gedeeltelijke toekenning); 3. Herbestraten speelplaats de Sprankel; 4. Vervanging hemelwaterafvoeren, riolering en erfafscheiding de Wegwijzer; 8. Vervanging nooddeur aula Sensis; 11. lekkage goten Sensis herstellen (vervanging hemelwaterafvoeren). Van deze voorzieningen moeten de items genoemd bij 2 en 11 en een deel van de items genoemd bij 3 nog worden gerealiseerd. Dit wordt in 2009 afgerond. Openbare verlichting Tekst begroting 2008: Het beheerplan openbare verlichting 2007-2010 hebt u vastgesteld op 3 oktober 2006. Het doel van de openbare verlichting is om bij duisternis het openbare leven zo goed mogelijk te laten functioneren: - waarbij men geen gevoel van onveiligheid ervaart; - waarbij de weggebruiker zich op een veilige wijze moet kunnen verplaatsen; - waarbij verlichting de leefbaarheid (herkenbaarheid, sfeer) vergroot en de ruimtelijke inrichting wordt versterkt. •

Uit deze doelstelling komen de volgende aspecten naar voren: - Sociale veiligheid: een omgeving waar men zich zonder direct gevoel voor dreiging of confrontatie met geweld kan bewegen; - Verkeersveiligheid: een veilige en gepaste afwikkeling van verkeer bij duisternis; - Leefbaarheid: het bevorderen van de herkenbaarheid of sfeer; - Ruimtelijke inrichting: het benadrukken van het bijzondere karakter van de openbare ruimte (bijvoorbeeld het verlichten van een monumentaal bouwwerk). Uit het beheerplan openbare verlichting blijkt dat het verlichtingsniveau in zijn algemeenheid genomen slecht of onvoldoende is ten opzichte van de geldende normen. Een algemene opwaardering naar het minimale niveau is noodzakelijk. Daarnaast is door de slechte staat van onderhoud van de installatie een versnelde aanpak van vervanging van lichtmasten en armaturen onontbeerlijk. De totale kosten over een periode van vier jaren (2007-2010) bedragen € 2 miljoen. Dit bedrag is in twee grote posten te verdelen. In de eerste plaats om de openbare verlichting een kwalitatieve impuls te geven. In de tweede plaats moet een inhaalslag gemaakt worden om noodzakelijk onderhoud te bewerkstelligen. Volgens het uitvoeringsprogramma van het beheerplan openbare verlichting moeten in 2008 diverse werkzaamheden worden verricht. Gezien de hoeveelheid en diversiteit van werkzaamheden verwijzen wij u naar het uitvoeringsprogramma deelplan 2008 van het beheerplan openbare verlichting 20072010. Realisatie 2008: In 2008 is het restant van de werkzaamheden in 2007 te Velp uitgevoerd. Ook is de voorbereiding van jaarschijf 2007 afgerond. Dit werk is eind 2008 aanbesteed en zal begin 2009 uitgevoerd worden. In 2009 wordt begonnen met de voorbereiding van de jaarschijven 2008 en 2009. Het streven is om in een beheersbaar tempo in te lopen op de planning van het beheerplan.

107

Jaarrekening 2008


Gemeentelijke riolering Tekst begroting 2008: Het huidige 'Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP)' beslaat de periode 1996-2005. Deze zal vervangen worden door het GRP 2008-2017. Het samenstellen van dit rioleringsplan heeft vertraging opgelopen. Deze zal nu naar verwachting in het voorjaar van 2008 verschijnen. Het GRP is de basis voor het beheerplan gemeentelijke riolering. Het doel van het GRP is om inzichtelijk te maken welke activiteiten verricht moeten worden om een kwalitatief goed rioolstelsel te hanteren én in stand te houden. Deze activiteiten kunnen onderverdeeld worden in: - Normale exploitatie: stroomkosten, schoonhouden en beheer; - Vervangingen: gemiddeld gaat een riool zestig jaar mee; - Investeringen: nodig om het rioolstelsel aan de huidige (wettelijke) eisen te laten voldoen.

•

De kosten van de riolering komen voor rekening van de burgers van de gemeente Grave door middel van het rioolrecht. Hiermee is het product 'Rioolbeheer' budgettair-neutraal. Realisatie 2008: In 2008 is een start gemaakt met het opstellen van het GRP 2009 en later. Dit plan is nog niet klaar. We proberen dit plan voor de bouwvak af te hebben. Dit zal nog moeilijk worden en vraagt een behoorlijk zware inspanning van het opstellende ingenieursbureau. Ook mag de gemeente geen moment dralen in het aanleveren van gevraagde informatie. Want elke vertraging in de aanlevering van gegevens geeft onherroepelijk een latere opleverdatum van het GRP. Wegen Tekst begroting 2008: 2 De gemeente Grave beheert ongeveer 728.000 m aan verhardingen. Deze is te verdelen in 326.000 2 2 2 m asfaltverharding, 387.000 m elementenverharding en 15.000 m betonverhardingen. Daarnaast is 2 ook nog 26.000 m halfverharding aanwezig. Ruim 76% van het verhardingsoppervlak ligt binnen de bebouwde kom, een kleine 24% ligt buiten de bebouwde kom. •

Het totaal van de asfalt- en elementverhardingen is als volgt te verdelen naar onderdeeltypen: 2 64% 457.000 m • Hoofdrijbaan 2 76.000 m 11% • Parkeerplaatsen 2 115.000 m 16% • Voetpaden 2 22.000 m 3% • Fietspaden 2 43.000 m 6% • Overig Volgens het beheerplan wegen 2007-2011 gemeente Grave, opgesteld door de Grontmij Nederland BV en door u vastgesteld op 3 oktober 2006, is de kwaliteit van de verhardingen in de gemeente Grave goed te noemen. Hierop zijn enkele uitzonderingen. Ongeveer 3% van de verhardingen zijn slecht. Deze hebben alle te maken met achterstallig onderhoud en zullen binnen één à twee jaar hersteld moeten worden. Naast het groot onderhoud van de wegen wordt er jaarlijks ook klein onderhoud uitgevoerd. Het gaat hier om schades die ernstig zijn, maar slechts over een zeer gering oppervlak voorkomen. Uit het beheerplan wegen 2007-2010 wordt voorgesteld jaarlijks € 78.000 te reserveren voor klein onderhoud. Deze reservering is meegenomen in de jaarlijkse kredietvotering. Voor 2008 wordt regulier onderhoud uitgevoerd aan diverse wegen in de gemeente Grave, waarbij vooral de Generaal de Bonsweg opvalt qua budget. Realisatie 2008: In 2008 zijn er uit dit budget voornamelijk werkzaamheden uitgevoerd aan de Ten Holtweg, Dr. Wierstraat, rotonde Stoofweg. Verder is er veel geld gaan zitten in onderhoud en herstelwerkzaamheden verspreid over tal van locaties in Grave. Begin 2009 zal er een nieuwe inspectieronde van de wegen plaatsvinden. Hieruit komt een nadere planning van de benodigde werkzaamheden voor 2009.

108

Jaarrekening 2008

Paragraaf financiering

Paragraaf financiering Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Algemene interne en externe ontwikkelingen; - Risicobeheer; - Kasbeheer; - Emu-saldo; - Rentevisie. Algemene interne en externe ontwikkelingen De belangrijkste financiële ontwikkeling is de financieringsbehoefte voor de herziening van de beheerplannen en de grondexploitatie. Gezien de hoogte van alle beoogde investeringen de komende jaren is het noodzakelijk om een goede liquiditeitenplanning op te stellen. In het jaar 2008 is zes miljoen aan beleggingen vrijgevallen. .Tien miljoen wordt gedurende een langere periode vastgezet om de structurele rentebaten te waarborgen. Op langere termijn moeten de rentebaten geen onderdeel uitmaken van de structurele inkomsten of in ieder geval voor een lager bedrag dan nu het geval is. Vanaf 2009 wordt 1 miljoen van de beleggingen niet meer ingezet ter afdekking van structurele lasten. Om dit mogelijk te maken is in de begroting 2009 een bedrag opgenomen van € 45.000. Tevens is het wenselijk om alle opgenomen leningen die doorgeleend zijn aan derden zoveel mogelijk af te lossen, voor zover dit volgens de contracten toegestaan is. Het is namelijk niet wenselijk dat de gemeente bankgerelateerde zaken doet. Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het verwachte risicoprofiel van de gemeente en is het kernonderdeel van deze paragraaf. Het risicoprofiel wordt uitgedrukt in de kasgeldlimiet, het renterisico op vaste schuld en het kredietrisico. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft aan in welke mate we "rood" mogen staan. Officieel heet dit de "netto vlottende schuld". Dit is het saldo van alle kortlopende schulden minus de kortlopende vorderingen van de gemeente (waarbij kortlopend korter dan één jaar is). De kasgeldlimiet wordt bepaald door een (door het rijk vastgesteld) percentage van de totale begroting aan het begin van het jaar. Bij ruimte onder de kasgeldlimiet (je staat dan nog niet maximaal in het "rood"), hoeft geen actie ondernomen te worden. De gemeente Grave heeft eind 2008 geen netto vlottende schuld en hoeft geen actie te ondernemen. Renterisiconorm De renterisiconorm is een bedrag dat jaarlijks wordt bepaald door een (door het rijk vastgesteld) percentage van de vaste (langlopende) schulden per 1 januari. Het doel hiervan is om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen, dat het renterisico uit hoofde van rente-aanpassingen en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. Als een leningenportefeuille gelijkmatig is opgebouwd, zal ook het renterisico over de vaste schuld in de tijd gelijkmatig zijn verspreid. De limiet geeft feitelijk aan in hoeverre mutaties in de portefeuille met vaste geldleningen zijn toegestaan. Als deze mutaties onder de norm blijven, dan is er sprake van een beheerste dan wel beheersbare en overzienbare situatie. De gemeente Grave heeft nog 100% ruimte onder de renterisiconorm, omdat alle langlopende leningen doorgeleend zijn aan Woonmaatschappij Maasland onder dezelfde condities en één lening tijdelijk is teruggeleend aan de BNG (tegen een hoger rentepercentage). De gemeente Grave loopt dus praktisch geen risico uit hoofde van rente-aanpassingen of herfinanciering van leningen. Kredietrisico Het kredietrisico geeft inzicht in de omvang en soort uitstaande langlopende leningen (vordering op derden). De gemeente Grave loopt nauwelijks risico, omdat leningen alleen worden verstrekt aan kredietwaardige partijen, al dan niet met garantie of hypothecaire zekerheid.

Kasbeheer

109

Jaarrekening 2008

Paragraaf financiering

Het liquiditeitengebruik wordt beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en op de liquiditeitenplanning af te stemmen. Het betalingsverkeer wordt zo veel mogelijk elektronisch uitgevoerd (internetbankieren met de BNG). Om de saldi optimaal te beheren wordt gebruik gemaakt van het pakket voor geïntegreerde dienstverlening op het terrein van betalingsverkeer en kredietverlening van de BNG. Op basis van dit arrangement trekt de bank voor de gemeente daggeld aan bij een schuld (boven bepaald bedrag) in rekening-courant en de bank zet daggeldleningen uit bij een tegoed in rekening-courant (boven bepaald bedrag). Het voordeel hiervan is dat de tarieven voor daggeld gunstiger zijn dan de tarieven voor rekening-courant. Gemeentefinanciering Dit onderdeel bestaat uit de financieringspositie en leningenportefeuille van de opgenomen en uitgezette geldleningen. Bij de financieringspositie gaat het in feite om het opstellen van een liquiditeitsbegroting. De leningenportefeuille geeft inzicht in de samenstelling, grootte en rentegevoeligheid van de opgenomen en uitgezette geldleningen. Emu-saldo Vanaf de jaarrekening 2007 wordt het emu-saldo ook vermeld. Het emu-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de collectieve sector (rijk, medeoverheden en sociale fondsen). Om het emu-saldo te kunnen beheersen (om te voorkomen dat er meer uitgaven dan inkomsten zijn), moeten ook gemeenten dit emu-saldo berekenen. De gemeenten werken wettelijk met een stelsel van baten en lasten, het rijk echter hanteert een kasstelsel van inkomsten en uitgaven. Omdat hier een verschil tussen zit, moeten de gemeenten ten behoeve van het emu-saldo hun begroting herrekenen naar kasstelsel. Bijvoorbeeld afschrijvingskosten zijn wel lasten voor de gemeente, maar zijn geen uitgaven voor het emu-saldo. De bijbehorende investeringen daarentegen zijn weer geen lasten voor de gemeente maar zijn wel uitgaven voor het emu-saldo. Gevolgen economische crisis/recessie voor de beleggingen. De gemeente Grave heeft de Obragas afkoopsommen belegd via Loyalis, waarbij de jaarlijkse renteopbrengsten in de plaats treden van de voorheen ontvangen dividenden. Het verschil tussen de boekwaarde en de marktwaarde van € 475.000,- is ten laste gebracht van de jaarrekening 2008. Dit ten gevolge van de financiële crisis, die zijn weerslag heeft op de beleggingsportefeuille van de gemeente Grave.

110

Jaarrekening 2008

Paragraaf bedrijfsvoering

Paragraaf bedrijfsvoering Deze paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Inleiding / toelichting; - Bedrijfsvoeringsfilosofie; - Prioriteiten 2008; - Bedrijfsvoeringsbudgetten. Inleiding / toelichting Bedrijfsvoering heeft betrekking op de aansturing en beheersing van activiteiten van de gemeentelijke organisatie. Deze activiteiten zijn inzichtelijk gemaakt in de programma’s. Om de burger goed van dienst te kunnen zijn, zullen de interne werkprocessen optimaal moeten zijn. Tevens gaat het bij de bedrijfsvoering om de hulpmiddelen die de ambtelijke organisatie ter zijde staan. Binnen de gemeentelijke overheid wordt gewerkt naar beleidsverantwoording. Voorheen nam de beleidsbegroting een belangrijke plaats in. De burger wil de effecten van het gevoerde beleid zien. In begrotingsjaar 2004 zijn we begonnen met het uitbrengen van bestuursrapportages. Deze bestuursrapportages geven de voortgang weer in activiteiten die in enig jaar zijn gepland. De planningen komen naar voren in de programmabegroting. Onderdelen van de bedrijfsvoering zijn personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en huisvesting. Deze zijn alle van belang voor het uitvoeren van de programma’s. De voorbereiding, het volgen van de uitvoering en de verantwoording over de uitvoering van de bedrijfsvoeringsprocessen (primaire en ondersteunende processen) zijn in de reguliere planningen controlcyclus ingebed. Prioriteiten 2008 In het kader van de bedrijfsvoering stonden de volgende onderwerpen gepland voor 2008, waarbij per onderwerp een doelstelling en toelichting is vermeld: PERSONEELSZAKEN Onderwerp Doelstelling

Toelichting

Samenwerking Land van Cuijk Een centrale afdeling Personeel en Organisatie, waardoor verbetering van de kwaliteit van het personeelsbeleid en vermindering van de kwetsbaarheid van kleine organisatieonderdelen kunnen worden gerealiseerd. Realisatie 2008.

Voor de samenvoeging van de afdelingen PZ / P&O's van de gemeenten in het Land van Cuijk ingaande 1 januari 2008 wordt een plan van aanpak opgesteld. In dit plan van aanpak wordt opgenomen de ontwikkeling van de huidige beheersmatige afdelingen PZ / P&O naar één beleidsmatige strategische centrale dienst P&O voor de gemeenten Land van Cuijk. U wordt hierover nader geïnformeerd.

Geconcludeerd is dat de voorgestane samenwerking een reorganisatie betreft waarvoor vastgestelde procedures gevolgd dienen te worden. Er is een Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) en een Bijzonder Georganiseerd Overleg (BGO) in het leven geroepen. De BOR/BGO houdt zich bezig met het Sociaal Statuut (leidraad bij organisatieveranderingen) en de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden. De gemeenteraden in het Land van Cuijk hebben besloten om een organisatie op te richten op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Onder deze nieuwe organisatie komen alle samenwerkingsverbanden te vallen waaronder de nieuwe centrale dienst P&O.

111

Jaarrekening 2008


ICT Onderwerp Doelstelling

Toelichting

Modernisering GBA De modernisering betekent dat gemeenten andere systemen gaan krijgen voor het beheer van persoonsgegevens. Vanuit de overheid wordt een standaard applicatie verstrekt om de GBA bij te houden (SpA).

Realisatie 2008.

Het voordeel is dat de gemeenten standaard de mogelijkheid krijgen om gegevens van personen, die buiten de eigen gemeente woonachtig zijn, te ontvangen en bij te houden. Dit is voor meerdere administraties van belang zoals belastingen, debiteuren en sociale zaken. Op dit moment zijn daar nog separate applicaties voor die per leverancier verschillen. Het SpA zal gratis verstrekt worden. Het SpA alleen is echter onvoldoende als vervanger van de huidige applicatie omdat het SpA slechts een minimale basis biedt. Er zullen daarom extra modules aangeschaft en geïmplementeerd moeten worden. Denk aan de gebruikersinterface, Burgerlijke stand en reisdocumenten. Staatssecretaris Bijleveld wil enkele nadere onderzoeken laten doen naar het programma Modernisering GBA voordat zij een beslissing neemt over de voortgang van dit programma. Tot die tijd vindt geen verdere uitvoering van het programma plaats. Om deze reden is het project niet uitgevoerd.

Implementatie Zaakafhandeling met DSP Implementatie van een systeem waarmee processen ondersteund worden en inzichtelijk zijn. Realisatie 2008.

Met dit zaakafhandelingssysteem wordt workflowmanagement organisatiebreed ingevoerd. De ingang is een zaak (bijvoorbeeld een klantvraag) waarbij alle relevante informatie wordt opgeslagen. Er komt inzicht in werkvoorraad en afhandelingstermijnen. Vanuit dit systeem kan statusinformatie voor de klant getoond worden via de website. Een zaakafhandelingssysteem maakt onderdeel uit van een midoffice systeem. Samen met de overige Land van Cuijk gemeenten wordt in 2009 een Europese aanbesteding voor een midoffice systeem gedaan.

Elektronische dienstverlening fase 3 Voor een aantal producten die digitaal worden aangevraagd kan het proces volledig automatisch afgewikkeld worden. Realisatie 2008.

In deze fase van elektronische dienstverlening wordt het betreffende product ook elektronisch aan de klant toegezonden. Ook is het mogelijk dat een klant zelf een mutatie uitvoert, bijvoorbeeld een verhuizing. Deze producten zijn dan 24 uur per dag verkrijgbaar voor de klant. Voordat gestart kan worden met het project elektronische dienstverlening fase 3 dienen de projecten elektronische dienstverlening fase 1 en 2 afgerond te zijn. Met fase 1 in eind 2008 gestart. Resultaat van deze fase is dat DigiD en elektronisch betalen via de website zijn gerealiseerd en dat een aantal producten aan de “voorkant” elektronisch aangevraagd kunnen worden. Het resultaat van fase 2 is de implementatie van een midoffice systeem. Hiervoor wordt in 2009 gezamenlijk in het Land van Cuijk een Europese aanbesteding gedaan. Omdat zowel de Europese aanbesteding als de implementatie van een midoffice systeem een lange doorlooptijd heeft kan fase 3 op zijn vroegst in de loop van 2010 starten.

112

Jaarrekening 2008


Invoering Spatial Database Alle voor het Geografisch Informatie systeem (GIS) benodigde gegevens worden in één database opgeslagen. Realisatie 2008.

Het betreft deels een technische omzetting van het huidige GIS. De ontsluiting van zowel administratieve als geografische gegevens wordt hiermee sterk verbeterd. Gezien de ontwikkelingen in de samenwerking in het Land van Cuijk is de kans aanwezig dat er één systeem voor de 5 gemeenten komt. In het Land van Cuijk is een gezamenlijk regio GIS gebouwd. Dit wordt beheerd door de gemeente Boxmeer. De basis hiervan is gerealiseerd. In 2009 vindt verdere uitbouw plaats, waarna het huidige Graafse systeem (Flexiweb) buiten gebruik wordt gesteld.

ORGANISATIE Onderwerp Doelstelling

Toelichting

Samenwerken Land van Cuijk Aan de burgers uit het Land van Cuijk hoogwaardige kwaliteit van diensten en producten leveren tegen zo laag mogelijke kosten door de inzet en bundeling van de aanwezige expertise in de vijf gemeentelijke organisaties. Realisatie 2008.

In het kader van de samenwerking LvC is er in de loop van 2008 de gezamenlijke personeelsdienst P&O actief vanuit het nieuwe stadhuis van de gemeente Grave. Ook wordt ernaar toe gewerkt om vanaf 1 juli 2008 de districtelijke brandweerorganisatie opertioneel te hebben. In 2008 wordt verder gewerkt op de terreinen handhaving (boa's, wet wabo, kinderopvang, inrichting van een back-office mbt bouwvergunningen), Woz/belastingen, inkoop, Wmo en de inrichting van een back-office Sociale Zaken per 1-1-2009 te Cuijk. Het jaar 2008 heeft vooral in het teken gestaan van de voorbereiding op de samenwerking binnen het Land van Cuijk. Er zijn concepten opgesteld voor de gemeenschappelijke regelingen waarbinnen de samenwerking tot stand moet komen. In de samenwerkingsprojecten hebben kwartiermakers de nodige voorbereidende werkzaamheden verricht en is er begonnen met de voorbereiding van de huisvesting van de verschillende taakvelden. Om de samenwerking te realiseren en te formaliseren wordt intensief en constructief overlegd met de medezeggenschapsorganen zoals het Bijzonder Georganiseerd Overleg en de Bijzondere Ondernemersraad. Op bestuurlijk niveau wordt zeer regelmatig afstemming gerealiseerd binnen het Coördinatieoverleg Land van Cuijk en de regiegroep Land van Cuijk. Samenwerken op de schaal zoals voorzien in het Land van Cuijk, vraagt om een zorgvuldig voorbereidingstraject. Door het nastreven van zorgvuldigheid ten aanzien van het fysiek verplaatsen van medewerkers, hebben deze overleggen nog niet concreet geleid tot samenvoeging op bepaalde taakvelden in 2008. Wel hebben deze voorbereidende werkzaamheden tot resultaat dat in de loop van 2009 er een districtsbrandweer Land van Cuijk komt en dat per 1 januari 2010 zal worden samengewerkt op de taakvelden personeel, sociale zaken en ICT. De samenwerking op het gebied van woz/belastingen staat gepland voor 1 januari 2011. Ook op andere terreinen wordt of gaat binnen het Land van Cuijk samengewerkt worden. Hierbij moet gedacht worden aan: handhaving (vorming boa-pool), gezamenlijke inkoop (inkoopbeleid Land van Cuijk is vastgesteld door de gemeenteraad), voorbereiding van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en voorbereiding van de omgevingsvergunning (wabo).

113

Jaarrekening 2008


Cultuurtraject Het verbeteren van knelpunten in de organisatiecultuur, om een effectieve en efficiente organisatie te realiseren. Realisatie 2008.

Op basis van de evaluatie van het in november 2005 ingezette cultuurtraject zal worden besloten welke onderdelen al dan niet voor 2008 zullen worden opgepakt. Het aspect 'klantgerichtheid' zal in ieder geval ook in 2008 tot uitdrukking komen door middel van de inrichting van de nieuwe publieksbalie. In 2008 is geen vervolg gegeven aan het in 2005 ingezette cultuurtraject. Dat wil niet zeggen dat hier helemaal geen aandacht aan is besteed, echter niet op de grootschalige wijze waarop dit traject in 2005 is ingezet. In 2008 is met name ingezet op het aspect ‘klantgerichtheid’. Met de invulling van de Publieksbalie in het nieuwe stadhuis is hier op een goede wijze invulling aan gegeven. Maar ook de medewerkers in de zogenaamde back office hebben hier hun steentje aan bijgedragen. Er zijn afspraken gemaakt over de bezetting van de clusters tijdens de openingstijden, over de bereikbaarheid van het ambtelijk apparaat, over de snelheid van het opnemen van de telefoon e.d. Aspecten die spelen op het vlak van cultuur/houding. Uit de tussentijdse rapportages blijkt dat met de invulling van de Publieksbalie op een goede en effectieve wijze invulling wordt gegeven aan de klantgerichtheid. Dit stemt ons in dit deel van onze dienstverlening tot tevredenheid. Uiteraard blijven we alert op verbeterpunten binnen alle overige gemeentelijke disciplines.

Organisatieontwikkeling De organisatie aanpassen aan relevante externe en interne veranderingen.

Realisatie 2008.

Voorzover nu kan worden voorzien zullen er geen ingrijpende organisatie-aanpassingen in 2008 aan de orde komen; tegelijkertijd moet worden beseft dat wijzigende (intern en/of externe) omstandigheden steeds reden kunnen c.q. moeten zijn voor aanpassing van de organisatie aan die veranderingen. In 2008 hebben geen ingrijpende aanpassingen van de organisatie plaatsgevonden. De nieuwe gemeentesecretaris heeft het jaar 2008 onder andere gebruikt om vertrouwd te raken met de organisatie en zich een beeld te vormen van de aanpassingen die nodig zijn om in de toekomst efficiënt en integraal te kunnen werken. Dit met in achtneming van alle toekomstige wettelijke taken op gemeentelijk niveau en met in achtneming van de formatieve aanpassingen van de organisatie als gevolg van de samenwerkingsverbanden Land van Cuijk. Met de voorbereidingen van de wijziging van de organisatie is in 2008 een begin gemaakt. Deze wijziging van de organisatie zal gedurende 2009 worden doorgevoerd.

FINANCIEEL BEHEER Onderwerp Doelstelling

Toelichting

Financiële administratie Het verbeteren van de kwaliteit en betrouwbaarheid van de financiële gegevens. Realisatie 2008.

In 2008 wordt een verplichtingenadministratie ingevoerd. In eerste instantie gericht op verplichtingen op reserves (en voorzieningen). In tweede instantie kan dit uitgebreid worden naar verplichtingen op de exploitatie. De verplichtingenadministratie is doorgeschoven naar 2009. Er is inmiddels een pilot uitgezet waaraan een vijftal budgetbeheerders deelnemen. Na evaluatie wordt het organisatiebreed uitgezet.

114

Jaarrekening 2008


HUISVESTING Onderwerp Doelstelling

Toelichting

Nieuw stadhuis Het verbeteren van de werkomgeving voor het personeel, conform de arbo-normen Realisatie 2008.

In 2008 (of eind 2007) wordt het nieuwe stadhuis opgeleverd aan de Arnoud van Gelderweg. Naast de gemeente is hierin ook gehuisvest woonmaatschappij Maasland en het Brabants Historisch InformatieCentrum. Vanaf 18 februari 2008 is het nieuwe stadhuis in gebruik. Ook de buren (BHIC en Wooncorporatie Mooiland/Maasland) in het zogenaamde Zuid-oostercomplex hebben in diezelfde periode hun nieuwbouw in gebruik genomen.

COMMUNICATIE EN VOORLICHTING Onderwerp Doelstelling

Toelichting

Doorontwikkeling website Digitale informatievoorziening en dienstverlening.

Realisatie 2008.

Ook in 2008 zal de gemeentelijke website doorontwikkeld worden. Feitelijk is dit een proces dat nooit is afgerond. Alle ontwikkelingen staan ten dienste van een verbetering van de informatievoorziening en (overige) dienstverlening. Doorontwikkeling van de gemeentelijke website is een permanent proces. Nog op de valreep van 2007 is het project Lokale regelgeving afgerond. Hierover is gerapporteerd in de Jaarrekening over 2007. In 2008 is deze module verder verfijnd en verbeterd. Alle verordeningen en beleidsregels zijn nu in onze website opgenomen volgens het zgn. internetpublicatiemodel. Dat maakt de verordeningen ook landelijk doorzoekbaar. In 2008 hebben de 5 gemeenten in het Land van Cuijk besloten met het bedrijf SIMsolutions in zee te gaan als leverancier (bouwer en hoster) voor de gemeentelijke websites. Grave had SIMsolutions al als leverancier. Uniformering van het achterliggende systeem is noodzakelijk om in de toekomst beter samen te kunnen werken als gemeenten. In 2008 is het ook mogelijk gemaakt dat inwoners en andere belangstellenden de raadsverslagen kunnen beluisteren. In 2008 is ook het Intranet gereedgekomen. Feitelijk gaat het hier om een interne publicatiewijze van onze website, puur en alleen bedoeld en toegankelijk voor ambtenaren. Hiermee is een sterk intern communicatiemiddel gerealiseerd.

Onderzoek Staat van de gemeente Meten van de "prestaties" van de gemeente o.a. op gebied van dienstverlening. Realisatie 2008.

In 2008 zal, gelet op de verhuizing naar het nieuwe stadhuis en de invoering van een Publieksbalie, dit onderzoek opnieuw gehouden worden. Bekeken wordt in hoeverre er verschillen zijn met de meting van 2006. Het onderzoek de Staat van de gemeente heeft niet plaatsgevonden. Dat komt omdat – door de vertraging in de bouw van het nieuwe stadhuis – de Publieksbalie pas in maart 2008 geëffectueerd werd. Om dat jaar al te evalueren met het breed opgezette onderzoek “Staat van de gemeente” werd niet wenselijk geacht. Het onderzoek staat nu voor 2009 gepland.

115

Jaarrekening 2008


Gemeenteplattegronden Het uitbrengen van een nieuwe gemeenteplattegrond. Realisatie 2008.

De huidige plattegrond is verouderd. Met name om redenen als de verhuizing van het stadhuis, de sloop van de Chr. Hemelvaartkerk e.d. is het wenselijk nieuwe plattegronden uit te brengen. Om verschillende redenen kon de nieuwe plattegrond niet in 2008 worden uitgebracht. Wel vonden alle voorbereidingen (intekenen nieuwe straten, wijzigen legenda etc.) in 2008 plaats. In week 7 van 2009 is de plattegrond geleverd.

Bedrijfsvoeringsbudgetten In onderstaande tabel is een aantal budgetten vermeld behorende bij enkele bedrijfsvoeringsonderwerpen zoals vermeld in artikel 17 van "de 'Financiële verordening gemeente Grave 2006'. Omschrijving Personeel (betreft het huidige ambtelijke personeel, inclusief bestuur en bijzondere groepen) (bijlage 4.3) Huisvestingskosten Automatiseringskosten (beheerplan => gemiddelde kosten) Activiteitenbudget Grave 2020 Budgetten voor de raad (inclusief salarislasten) Budget voor de griffie (inclusief salarislasten) Budget voor de rekenkamer Budget voor de accountant (accountantskosten)

116

Budget (afgerond op € 1.000) 5.592.100

Werkelijk (afgerond op € 1.000) 5.098.475

311.300 758.000

295.638 758.000

36.000 109.900 70.000 10.000 45.500

36.000 105.530 70.425 6.660 57.500

Jaarrekening 2008

Paragraaf verbonden partijen

Paragraaf verbonden partijen Inleiding / toelichting De paragraaf verbonden partijen vermeldt alle verbonden partijen met de financiële gegevens over 2008, voor zover aanwezig. In dit verband verwijzen wij u ook naar het raadsvoorstel “Zienswijzen jaarrekeningen 2008 en concept begrotingen 2010 Gemeenschappelijke Regelingen”, behandeld in de raadsvergadering van 16 juni 2009. Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren. Als er bij een derde partij een financieel belang én een bestuurlijk belang aanwezig is, spreken we van een verbonden partij. Met 'bestuurlijk belang' wordt bedoeld een zetel in het bestuur van de verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met 'financieel belang' wordt bedoeld dat de gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijt is in geval van een faillissement van de verbonden partij en/of als er in geval van financiële problemen bij de verbonden partij verhaal op de gemeente kan plaatsvinden. De gemeente Grave heeft bestuurlijke en financiële belangen in diverse verbonden partijen. Deze partijen voeren dus beleid uit voor de gemeente. De gemeente blijft uiteraard eindverantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de uit te voeren programma’s. Als gemeente is het belangrijk aandacht te hebben voor de kaderstellende en controlerende taak. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid blijft Grave uiteraard ook financiële verantwoordelijkheid houden ten aanzien van de verschillende partijen. De financiële bijdragen aan de verbonden partijen leggen in meer of mindere mate een belangrijk beslag op de begroting. De gemeente Grave heeft geen afzonderlijk beleid voor de verbonden partijen vastgelegd in een aparte beleidsnota. Gezien de veelheid aan verbonden partijen hebben de gemeenten in de regio afgesproken om een verbonden partij te adopteren. Dit houdt in dat deze gemeente de begrotingen en jaarrekeningen van de verbonden partij bestudeert / analyseert en adviezen opstelt die ook door de andere deelnemende gemeenten gebruikt kunnen worden. Dit alles onder het mom van 'het wiel niet opnieuw uitvinden'. Hieronder volgt een overzicht van alle verbonden partijen. 1

Gemeenschappelijke regeling streekgewest Brabant-Noordoost (in liquidatie)

Publiek belang Gemeentelijke taken worden om uiteenlopende redenen in gewestelijk verband uitgevoerd. Financiële cijfers 2008 De activiteiten zijn inmiddels afgestoten of verzelfstandigd. De liquidatie vindt nog plaats waarbij de coördinatie is opgedragen aan de gemeente Oss. In 2008 is € 11.053,69 aan het streekgewest ten laste van de voorziening liquidatiekosten voormalig Streekgewest verantwoord. Het saldo van de voorziening bedraagt per 31-12-2008 € 65.519,31. De personele verplichtingen lopen door tot 2022. Naar verwachting lopen de meeste verplichtingen rond 2010 af. Thans wordt bezien in hoeverre deze kosten kunnen worden afgekocht en dat Oss het beheer overneemt, behoudens onvoorzienbare risico's. Met de belastingdienst is hierover overleg. Beleidsvoornemens 2009. De activiteiten zijn inmiddels afgestoten of verzelfstandigd. De liquidatie vindt nog plaats waarbij de coördinatie is opgedragen aan de gemeente Oss. 2

Gemeenschappelijke regeling Euregio Rijn-Waal te Kleve (Duitsland)

Publiek belang Het bevorderen, ondersteunen en coördineren van de regionale grensoverschrijdende samenwerking van de deelnemers op diverse beleidsterreinen. Hiertoe voert zij projecten uit, zoals bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, economie, arbeidsmarkt, gezondheidszorg, rampenbestrijding, ruimtelijke ordening en recreatie en toerisme. Zij vraagt en verstrekt middelen van en aan derden en adviseert bij grensoverschrijdende activiteiten en problemen aan meerdere belanghebbenden.

117

Jaarrekening 2008


Financiële cijfers 2008. Zowel de begrote als de werkelijke bijdrage bedraagt over 2008 € 3.600. Op basis van 12.857 per 1 januari 2008 bedraagt de bijdrage per inwoner € 0,28. 3

Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord te 's-Hertogenbosch

Publiek belang Artikel 3.1 van de gemeenschappelijke regeling luidt als volgt: "De veiligheidsregio Brabant-Noord behartigt het belang van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde, waar mogelijk integrale, uitvoering van de hulpverlening in het werkgebied alsmede de voorbereiding daarop". De Veiligheidsregio heeft taken op het terrein van de regionale brandweerzorg, op het terrein van de geneeskundige hulpverlening, op het terrein van het gemeenschappelijk meldcentrum en op het terrein van het veiligheidsbureau. Financiële cijfers 2008. De jaarrekening 2008 van de Veiligheidsregio Brabant Noord sluit af met een positief saldo van € 725.000,-. De jaarrekening 2008 is door de adoptiegroep beoordeeld en deze is tot de conclusie gekomen dat de rekening een goed beeld geeft van het gepresenteerde vermogen en resultaat over 2008. De jaarrekening heeft geen speciale onderwerpen die nader belicht moeten worden. Het voordelig saldo bestaat uit een voordeel van BBN € 133.000,-; GHOR € 29.000,- en GMC van € 563.000,-. Deze gelden worden gedeeltelijk voor de Veiligheidsregio in gezet en worden gedeeltelijk uitgekeerd aan de deelnemende gemeenten en de politie. Voor de gemeente Grave bedraagt de terugbetaling ca. € 3.712, -. Adoptiegemeente : 's-Hertogenbosch Website : www.brabant.nl/beleid/veiligheid/rampenbestrijding/indeling%20veiligheids regio_s. aspx (en www.hvd-brabant-noord.nl) 4

Stichting Kunsteducatie De Meander te Boxmeer

Publiek belang Op het terrein van de kunsten cultuureducatie verzorgt 'De Meander' een cursusaanbod muziek, zang, dans, theater en beeldende vorming, dat toegankelijk is voor alle leeftijdsgroepen. Ook wordt op deze terreinen ondersteuning aan het onderwijs gegeven. Dit publieke belang komt tot uiting in deelprogramma 3.6 'Cultuur, Sociaal-culturele voorzieningen en sport' met als doelstelling het optimaliseren van het aanbod van voorzieningen in Grave, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat de inwoners van Grave daar maximaal van kunnen profiteren. Financiële cijfers 2008. De Gemeente Grave heeft aan de Meander in 2008 een afkoopsom van € 301.000,00 beschikbaar gesteld. Daarnaast is een subsidie van € 45.392,00 aan de Meander beschikbaar gesteld. Vanaf 2009 komt de structurele bijdrage aan de Meander te vervallen. 5

Gemeenschappelijke regeling Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) (voorheen Streekarchief Brabant-Noordoost) te 's-Hertogenbosch

.

Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 2 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'de belangen van de minister, de gemeenten en de waterschappen bij alle aangelegenheden betreffende de archiefbescheiden en collecties die berusten in de rijksarchiefbewaarplaats in de provincie Noord-Brabant en de archiefbewaarplaatsen van de gemeenten en de waterschappen, in gezamenlijkheid te behartigen'. Financiële cijfers 2008. Het BHIC heeft een positief resultaat van € 67.129,-. Dit bedrag is als nog te bestemmen resultaat op de balans ondergebracht bij het eigen vermogen per 31 december 2008.

118

Jaarrekening 2008


Aanvullende informatie De gemeenschappelijke regeling is op 1 januari 2005 ontstaan uit een fusie van het Streekarchief Brabant-Noordoost, het Streekarchief Langs Aa en Dommel en het Rijksarchief in Noord-Brabant. De huidige locaties zijn 's-Hertogenbosch, Boxtel en Grave. Adoptiegemeenten : Schijndel en Haaren. Website : www.bhic.nl 6

Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant te Oss

Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 4 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'het continueren van een gemeenschappelijke voorziening ter integrale uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening en de daaruit voortvloeiende en daarmee verband houdende voorschriften en regelingen, alsmede andere vormen van gesubsidieerde arbeid. Met name wordt bevorderd dat inwoners uit de regio NoordoostBrabant met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt hulp wordt geboden bij het verkrijgen van betaald werk'. Financiële cijfers 2008. De gemeentelijke bijdrage 2008 opgenomen in de jaarrekening van het Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant bedraagt € 97.200,- . De bijdrage voor de gemeente Grave bedroeg over 2008 een bedrag van € 5.545,-. Het eigen vermogen van het Werkvoorzieningschap per 31 december 2008 is € 28.877.100,- . De Algemene Gemeentelijke Reserve (AGR) bedraagt per 31 december 2008 € 7.160.900,-, waarvan € 124.484,10 van de Gemeente Grave. Adoptiegemeente Website 7

: Oss en St. Anthonis : www.wvs-nb.nl

Gemeenschappelijke regeling voor de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst 'Hart voor Brabant' te 's-Hertogenbosch

Publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'een bijdrage te leveren aan de openbare gezondheidszorg'. De gemeente Grave heeft daartoe de volgende taken en bevoegdheden overgedragen: algemene gezondheidszorg, jeugdgezondheidszorg, gezondheidsbevordering en ambulancehulp. Financiële cijfers 2008. De jaarrekening 2008 van de GGD sluit uiteindelijk af met een negatief saldo van € 322.484,-. Omdat de GGD ook optreedt als beheerder van gelden voor derden moet er nog een correctie plaatsvinden met de resultaten van de onderdelen, Samenwerkingsverband Medische opvang asielzoekers € 103.560,- en GHOR Brabant-Noord van € 29.575,-..De werkelijke bijdrage van de gemeente Grave aan de GGD bedraagt € 172.583,- .Dit is een voordelig resultaat van € 6.511,- tov de begroting 2008. Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf januari 2001. Adoptiegemeente: Oss

119

Jaarrekening 2008 8


Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-WestNoord te 's-Hertogenbosch

Publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel 'het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg'. 'Het openbaar lichaam tracht dit doel te bereiken met alle wettelijke toegestane middelen die daaraan naar zijn mening kunnen bijdragen'. Financiële cijfers 2008. De jaarrekening 2008 van de RAV sluit met een positief saldo van 3.026 miljoen ten opzichte van het begroot nadelige resultaat van 2,875 miljoen in de begroting 2008. Het verschil is als volgt te verklaren: - de Nederlandse Zorg Autoriteit heeft een vergoeding van 60% van de meerkosten Regeling Bezwarende Functies over 2006 en 2007 betaald. Dit geschiedde op basis van een uitspraak van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven; 2,3 miljoen. - De werkelijke meerkosten van de RBF is ook lager gebleken dan begroot; 1,4 miljoen. - Het aantal ritten is toegenomen en een hogere vergoeding i.v.m. de indexering; 1,29 miljoen. - De opbrengsten van de GHOR zijn hogere en lagere rentelasten; 0,63 miljoen. - Voordelen meldkamers wegens hogere productie; 0,3 miljoen. Het positieve resultaat uit de normale bedrijfsvoering (3,026 miljoen) wordt bestemd voor de Reserve Aanvaardbare Kosten (2,9 miljoen) en de Algemene Bedrijfsreserve (0,1 miljoen). De reserves van de RAV moeten inderdaad bijgewerkt worden om risico’s op te vangen voor de kostenontwikkeling van de RBF. Conform de afspraak zal de tijdelijke gemeentelijke bijdrage worden terugbetaald als de NZa een vergoeding betaalt voor de RBF. Omdat dit is gebeurd wordt nu € 2,40 per inwoner (inw. aantal 1-12007) aan de deelnemende terugbetaald. De adoptiegroep gaat hiermee akkoord. De RAV heeft voldoende liquide middelen om te voldoen aan de terugbetalingsverplichting. De jaarrekening 2008 is voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring. Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt vanaf de oprichting (oktober 2005) deel aan deze gemeenschappelijke regeling.

9

Gemeenschappelijke regeling Regionaal Milieubedrijf (RMB) te Cuijk

Doelstelling / publiek belang Volgens artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling heeft het RMB als doel 'de behartiging van de gemeenschappelijke belangen op het gebied van milieuzorg'. Dit houdt in doelmatig en milieuvriendelijk inzamelen, afvoeren en verwerken van afval door preventie, hergebruik, nuttige toepassingen, verbranden en storten. Ook ligt er een taak op het gebied van voorlichting, monitoring, beleidsontwikkeling en advisering. Financiële cijfers 2008. Het RMB bestaat uit 2 onderdelen. Het voordelige resultaat ad. € 311.197,- uit reguliere bedrijfsvoering wordt aangewend voor o.a. toevoeging aan de opleidingsbudgetten ter grootte van € 40.000,-, storting in de reserve ziekteverzuim ad. € 127.000,- en aanvulling van de algemene reserve met € 92.000,-. Het voordelige resultaat op de milieuklachtencentrale van € 6.443,- wordt verrekend met de deelnemende gemeenten. Wij hebben aan u voorgesteld om niet in te stemmen met de reservering van € 40.000,- voor opleidingen, omdat het principieel onjuist is om de jaarrekening te gebruiken om beleidsaccenten in te zetten. Dit daarom via een begrotingswijziging in 2009 te onderbouwen. De storting voor het ziekteverzuim dient gekoppeld te worden aan een in het jaarverslag 2009 onderbouwde toekomstig benodigde reserve. Aanvullende informatie Adoptiegemeenten: Bernheze en Boxmeer.

120

Jaarrekening 2008


10 Gemeenschappelijke regeling bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel te Cuijk Publiek belang Het doel van de bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel is het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval. Financiële cijfers 2008. De Bestuurscommissie afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel kent een voordelig saldo van € 633.103,- . Verrekening van dit batig saldo vindt met de deelnemende gemeenten plaats. 11 Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsverband kleinschalig collectief vervoer Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 3 van de regeling is het doel: 'het tot stand brengen, ontwikkelen en in stand houden van een stelsel van kwalitatief hoogwaardig kleinschalig vervoer. Financiële cijfers 2008. De begrote bijdrage bedraagt € 135.000,00. De werkelijke bijdrage bedraagt € 99.523,00. Het voordelige verschil van € 35.477,00 komt tot uitdrukking in de jaarrekening 2008. Door wijziging van de vervoerder zijn de kosten aanzienlijk lager dan begroot. Aanvullende informatie Adoptiegemeenten: Mill en Sint Hubert en Landerd. 12 Gemeenschappelijke regeling Welstand Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch Doelstelling / publiek belang Artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling luidt als volgt: 'Welstandszorg Noord-Brabant heeft tot doel de deelnemende gemeenten bij te staan in hun zorg voor de vormgeving van gebouwen en bouwwerken zowel op zichzelf als in verband met de bestaande omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan'. Financiële cijfers 2008. bedraagt € 214.717negatief ten opzichte van het begrote resultaat van 2008. De belangrijkste oorzaken van het negatievere resultaat zijn te verklaren door minder opbrengsten ad. € 39.354 en € 140.818 hogere kosten dan begroot. Op basis van de splitsing tussen Welstand en Ruimtelijke Kwaliteit kan gesteld worden dat het resultaat van welstandsactiviteiten over 2008 verliesgevend is geweest voor een bedrag van € 234.221 Het onderdeel met betrekking tot de ruimtelijke kwaliteit heeft een positief resultaat gerealiseerd van € 19.504. Het negatieve resultaat over 2008 van € 214.717 te verdelen over de gemeenten op gelijke basis als de bijdrage per inwoner, dus op basis van inwoner aantallen. De huidige reserves en de voorziening zullen niet worden aangesproken ter dekking van het tekort over 2008, conform de afspraak om altijd een algemene reserve te houden tussen de € 400.000en € 600.000. De gemeente Grave draagt € 2.335,07 bij in het nadelige resultaat.

Het resultaat van de jaarrekening 2008 van Welstandszorg Noord-Brabant

Aanvullende informatie De gemeente Grave neemt deel aan de gemeenschappelijke regeling vanaf 11 april 1995 (datum raadsbesluit). Adoptiegemeente: Sint-Michielsgestel.

121

Jaarrekening 2008


13 Gemeenschappelijke regeling toezicht openbaar basisonderwijs Doelstelling / publiek belang Op grond van artikel 3 van de gemeenschappelijke regeling is het doel als volgt verwoord: 'Het gemeenschappelijk orgaan coördineert en oefent de bevoegdheden van de gemeenteraad uit als bedoeld in artikel 48 Wet primair onderwijs en in de statuten van de stichting, met uitzondering van de opheffing van scholen'. In de praktijk betekent dit het belang waarborgen van het openbaar onderwijs bij de betrokken deelnemers. Financiële cijfers 2008. De begrote bijdrage bedraagt € 6.965,00. In verband met de afbouw bruidsschatregeling is het budget bij de bestuursrapportage 2008 verlaagd met € 3.465,00 naar € 3.500,00. De werkelijke bijdrage bedraagt € 3.482,00. Het voordelige verschil van € 18,00 komt tot uitdrukking in de jaarrekening 2008. Aanvullende informatie De regeling wordt statutair aangehaald als 'Gemeenschappelijke regeling openbaar basisonderwijs gemeenten Bergen, Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave, Mill en St. Hubert'. De gemeente Grave neemt deel aan deze gemeenschappelijke regeling vanaf de oprichting 1 januari 2004. 14 BV Administratiekantoor Gasnetwerk Oost Brabant te Helmond Publiek belang Op 1 juni 2007 heeft het Administratiekantoor de juridische eigendom van het gasnetwerk (Obragas Net NV) overgedragen aan de gemeente Eindhoven. De BV bewaakt de belangen van de aandeelhouders die overwegen te gaan participeren in het gasnetwerk van de gemeente Eindhoven ((Obn Titleco B.V.). Daarnaast beheert de BV een gezamenlijke rekening waarop in 2003 een bedrag van € 250.000 voor administratiekosten is gestort. De bestemming is uitgebreid voor kosten van mogelijke participatie. Financiële cijfers 2008. De gemeente Grave participeert in de BV voor 2,64%. Er zijn in 2008 geen aandelen aan- of verkocht.

122

Jaarrekening 2008

Paragraaf grondbeleid

Paragraaf grondbeleid Inleiding Het grondbeleid in de gemeente Grave heeft een grote invloed op en samenhang met de realisatie van (deel)programma's. Vooral op het gebied van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, cultuur, sociale culturele voorzieningen en sport, economische zaken en leefbaarheid kernen en wijken. Daarnaast kan het grondbeleid een grote financiële impact hebben, omdat er risico’s genomen moeten worden en er veel geld in rond gaat. Organisatie grondbeleid Het gemeentelijk grondbeleid komt tot uitdrukking in diverse grote projecten. In 2008 is gebleken dat de bestaande aanpak van projecten niet meer voldeed aan de eisen die aan projectmatige werkzaamheden worden gesteld, waardoor te grote risico’s werden gelopen. In de loop van 2008 zijn de eerste stappen voor verandering gezet: de externe bemensing van het projectbureau werd geheel vervangen door nieuwe externen om een “frisse” aanpak mogelijk te maken. Dit heeft geleid tot initiatieven door het projectbureau om (in 2009) zowel de procesmatige aanpak van projecten als de opbouw van de projectinformatie, zoals de concrete opbouw en herijking van de grondexploitaties, meer gestructureerd aan te pakken. Deze beheersmaatregelen leiden tot een betere sturing en beheersing (en dus signalering) van projecten, waardoor de risico’s verkleind worden. Beleidsrichtlijnen grondbeleid Het grondbeleid in de gemeente Grave is gedefinieerd in een nota grondbeleid. De nota grondbeleid is vastgesteld op 16 november 2004. Naast de nota grondbeleid is er ook de nota “Overzicht grondexploitatie Grave”. De in het verleden aangekondigde herijking van de nota zal nog moeten plaatsvinden. De volgende beleidsuitgangspunten kunnen uit de bovenstaande nota’s gehaald worden: - de grondexploitatie dient selfsupporting te zijn; - de grondexploitatie dient bedrijfsmatig aangepakt te worden. Dit houdt onder andere in dat er marktconforme grondprijzen gehanteerd worden. - de gemeente Grave voert een actief grondbeleid. Dit houdt in dat er waar mogelijk actief wordt ingesprongen op ontwikkelingen in de gemeente Grave. Huidige positie grondbedrijf De financiële positie van het grondbedrijf is te verdelen in de vermogenspositie, de positie van de huidige onderhanden complexen en de verwachting van toekomstige complexen. In de hiernavolgende tabel komen deze drie categorieën terug.

123

Jaarrekening 2008


FINANCIËLE OPSTELLING GRONDEXPLOITATIE IN BREDE ZIN: - bedrag zijn baten + bedrag zijn lasten

Stand 1-1-2008

Mutaties 2008

Stand 31-12-2008 Te verwachten mutaties

Te verwachten stand

Onderhanden complexen Totaal der complexen

7.760.844

-169.931

7.590.913

- 2.258.686

5.332.227

Subtotaal

7.760.844

-169.931

7.590.913

- 2.258.686

5.332.227

-570.278

920.847

350.570

107.834

458.404

-1000.000

546220

-453.780

Vermogenspositie Algemene reserve bouwgrondexploitatie Weerstandsvermogen grondexploitatie Reserve dekking kredieten niet-grondexploiatie Voorziening verliesgevende complexen Voorziening voorzienbare risico’s Fond bovenwijkse voorzieningen Voorziening woonrijp maken afgesloten complexen

-44.985

334

-44.651

-1.345.140

-6.047.426

-7.392.566

-200.000 -453.809 -83.630

-1.950.000 -108.197 30.919

-2.150.000 -562.005 -52.711

Subtotaal

-3.697.842

-6.607.303

-10.305.143

TOTAAL

4.063.002

-6.777.234

-2.714.232

Complex

Algemeen De Stoof De Hoeve Gassel De Bons Koninginnedijk Bijl / Hofplein Prinsenstal Rabobank Gassel Vizier / Binckhof Dorpshart Velp Van dongen Nieuwe initatieven Totaal

saldo per 31-12-2008

0 -896.439 -461.488 1.566.059 5.692.926 983.152 62.130 282.440 77.194 188.925 51.850 44.164 7.590.913

Mutaties na 2008

Eindsaldo

0 -594.764 366.375 -2.494.249 524.366 371.652 -65.437 -240.490 70.275 -102.682 -51.406 -44.326 -2.258.686

0 -1.491.203 -95.113 -928.190 6.217.292 1.355.804 3.307 41.950 147.469 87.243 444 - 162 5.332.227

Dit jaar is er geen vrij besteedbare reserve. De positie van de onderhanden complexen is op dit moment slecht. Dit heeft te maken met de ontwikkelingen op Koninginnedijk en Bijl / Hofplein en de financiele crisis waarin wij verkeren. De crisis heeft effect op de afzet van de grond maar zeker op het verkrijgen van vermogen door de ontwikkelaar en de potentiële kopers. Op dit moment wordt voor Koninginnedijk een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Verder kan worden geconstateerd dat de uitbreidingsgebieden, welke op hun eind lopen, winstgevend zijn terwijl de inbreidingslocaties een verlies laten zien.

124

Jaarrekening 2008


In 2008 zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de haalbaarheid van onder andere Koninginnedijk en Bijl/Hofplein. Deze onderzoeken hebben geleid tot de hierboven onder “organisatie grondbeleid” genoemde veranderingen. Door de ontwikkelingen in 2008 is er geen vrij besteedbare reserve maar een tekort in de algemene reserve van het grondbedrijf. Het verwachte resultaat van de complexen is het resultaat in de toekomst. Voor het begrotingsjaar 2009 worden de volgende opbrengsten en kosten verwacht. Opbrengsten Kosten

€ 2.869.206 € 2.257.889 € 611.317

In tegenstelling tot wat vorige jaar stond aangegeven over de complexen “Koninginnedijk”, “De Bons”, “De Stoof” en “Bijl/Hofplein” hebben alle ontwikkelingen stil gelegen of zijn stopgezet. Omdat in 2008 de complexen hebben stilgelegen, zijn zowel de kosten voor het bouwen woonrijp maken als de opbrengsten doorgeschoven naar 2009. In de jaarschijf 2009 wordt verwacht meer opbrengsten dan kosten te hebben. De opbrengsten worden in 2009 hoofdzakelijk gerealiseerd binnen de Bons omdat wordt verwacht dat tenminste een kwart van de bedrijvenkavels wordt geleverd. Aan het einde van de looptijd van het laatste complex wordt op dit moment desondanks een verlies gecalculeerd van € 5.332.227. Bouwen binnen strakke contouren Bouwen binnen strakke contouren houdt globaal in dat de gemeente Grave tot en met mei 2008 onbeperkt mag bouwen binnen van tevoren gedefinieerde grenzen (contouren). Hier staat tegenover, dat er geen uitbreidingsplannen ontwikkeld mogen worden. Met de provincie worden er nu afspraken gemaakt hoe de afronding van de pilot zal plaatsvinden en welke projecten onder het regime van de pilot voortgezet kunnen worden. Risico’s Er vallen binnen de gemeente Grave met betrekking tot het grondbeleid een aantal risico’s te onderkennen. Hieronder wordt een opsomming van de risico’s gegeven. Allereerst de voorzienbare risico’s: Duidelijk is, dat uitbreidingsgebieden zeer winstgevend zijn en de inbreidingsgebieden minder winstgevend en vaak verliesgevend zijn. Door de gewijzigde aanpak van projecten kan worden geconcludeerd dat bij een aantal inbreidingsgebieden het negatieve saldo kleiner is geworden en dat voor nieuwe inbreidingsgebieden geldt dat deze ten minste budgetneutraal uitgevoerd zullen worden. Binnen de gemeente Grave lopen de uitbreidingsgebieden op hun einde. Dit wordt ook gevoed door het nieuwe project “Bouwen binnen strakke contouren”. Men zal kritisch moeten zijn, en niet te gemakkelijk niet-grondexploitatie zaken ten laste van de algemene reserve grondexploitatie brengen. Door de bouw van nieuwe woningen en kantoren kunnen burgers schadeclaims indienen. Voor deze schadeclaims ex artikel 49 WRO is een reserve opgenomen van € 200.000. Daarnaast is voor de aanleg van parkeerplaatsen in het kader van Bijl/ Hofplein een bedrag van € 1.950.000 opgenomen waardoor de voorziening in totaal € 2.150.000 bedraagt. In de exploitatieopzetten zijn, waar mogelijk, subsidies (bijv. van de provincie) meegenomen. Het is echter geen vanzelfsprekendheid dat deze binnenkomen. De regelgeving hieromtrent is strikt. Aangezien niet zeker is of deze subsidies geheel of gedeeltelijk binnen gehaald worden, is sprake van een voorzienbaar risico. Naast deze te onderkennen voorzienbare risico’s zijn er ook onvoorzienbare risico’s. Hierbij valt te denken aan conjunctuur- en renterisico’s, milieurisico’s, archeologie, marktveranderingen en politieke besluitvorming. Deze zijn moeilijk in te schatten en nog moeilijker te kwantificeren. Daarom wordt volstaan met bovengenoemde opsomming. Ten aanzien van onvoorzienbare risico’s heeft de provincie een norm ontwikkeld. Hiervoor is vorig jaar een voorziening aangelegd, namelijk de voorziening weerstandsvermogen.

125

Jaarrekening 2008


Deze gebruikt zij ten aanzien van de beoordeling van de gemeenten en voor het dekken van onvoorzienbare risico’s zoals hierboven genoemd. De provincie hanteert deze norm als richtlijn. Doordat op andere wijze risico’s worden gedekt zoals door voorziening “verliesgevende complexen” van € 7.392.566 is het niet noodzakelijk het normbedrag van de provincie aan te houden. Het weerstandsvermogen bedraagt dit jaar € 453.780. De voorziening verliesgevende complexen wordt gevuld ter grootte van de netto contante waarden van de complexen. Deze methode staat ter discussie omdat terug gerekend wordt naar peildatum begin van de periode (01-01). Hierdoor zal aan het eind van het jaar de nieuwe netto contante waarde gebruikt worden en het rente nadeel (eventueel rente voordeel) toegevoegd moeten worden aan de voorziening. Deze rente toevoeging en de wijzigingen uit de herziening van de grondexploitatie hebben er voor gezorgd dat er ongeveer € 200.000,-- extra in de voorziening moet worden gestort. Naast bovengenoemde risico’s moet binnen het grondexploitatie rekening worden gehouden met fluctuaties op de woningmarkt. Over de boekwaarde van de complexen wordt rente betaald of rente ontvangen. Laat duidelijk zijn: de woningmarkt wordt slechter en dat heeft consequenties voor het uitgiftetempo van de gronden en daarmee op het resultaat van de grondexploitaties. Immers, de opbrengsten komen later binnen. Het nadelige effect hiervan kan worden ondervangen door de verdere activiteiten zoals bouwrijp maken, slopen etc. en de daarmee samenhangende kosten ook verder in de tijd te schuiven. Concreet: als de opbrengsten later komen is het dus verstandig om de daarmee samenhangende kosten, indien mogelijk, ook later te maken, zodat de kostencomponent “rente” hanteerbaar blijft. Uiteraard blijven de reeds gemaakte kosten op de lat staan en deze zullen dan negatief renderen. Kan dit niet binnen de exploitatie van het complex worden opgevangen dan zal dit moeten gebeuren door een (gedeeltelijke) aanpassing van het plan. Wellicht ten overvloede wijzen wij erop dat het risico met betrekking tot de bedrijfsvoering van de projecten steeds prominenter naar voren komt en dus als risico niet onderschat moet worden. 13.5 Winstneming Vorig jaar stond in de paragraaf aangegeven dat verwacht werd, dat in het complex “De Stoof” een winstneming van € 100.000 zou kunnen plaatsvinden Omdat de ontwikkelingen met betrekking tot “De Stoof” in 2008 hebben stilgestaan, zijn de inkomsten niet ontvangen en is derhalve geen winst genomen. Het is nu nog niet duidelijk of er in 2009 winst genomen kan worden. Tussentijdse winstneming is mogelijk als er geen belangrijke onzekerheden over de totale omvang van het project bestaan en geen onzekerheid over de ontvangst van de opbrengsten. Het totale complex moet op einddatum winstgevend zijn. Tenslotte is de winstneming gemaximaliseerd op 75% van de al gerealiseerde winst van het complex. Als laatste zit er nog een fasering in de maximale winstneming naar gelang de looptijd van het complex. Looptijd 5 jaar of langer 3 of 4 jaar 1 of 2 jaar

Maximale winstneming 40% 50% 70%

13.6 Nieuwe Complexen Vanuit de voorgaande jaren zijn een aantal nieuwe complexen opgepakt. Door de ontwikkelingen in 2008 en het stilleggen van de projecten is er weinig gedaan aan de nieuwe complexen. Zowel door het college als de gemeenteraad zijn alle projecten stilgelegd. Vervolgens is met de gemeenteraad afgesproken dat er begin 2009 een prioritering van de projecten zal plaatsvinden. Naast de projecten die in 2007 zijn toegevoegd is het de verwachting dat volgend jaar het complex “Loswal” aan de projecten zal worden toegevoegd. 13.7 Overzichten complexen Vanaf 2008 is de herziening van de grondexploitatie bij de begroting gemaakt. Voor de gegevens bij de jaarrekening zijn de noodzakelijke herberekeningen uitgevoerd. Bij de begroting zullen de gegevens wederom worden herzien en worden vastgelegd in de nota “herziening grondexploitatie Grave”.

126

Jaarrekening 2008 Complex Algemeen


begroot Lasten 2008

Werkelijk lasten

Verschil Lasten

Begroot Baten 2008

Werkelijk Baten 2008

Verschil baten

Toelichting Het is de bedoeling om alle kosten direct toe te schrijven aan de complexen. Het kleine bedrag aan vrij besteedbare reserve laat het niet toe dat er niet-grondexploitatie posten uit de reserve van de grondexploitatie worden gedekt.

0

0

0

0

0

0

83.272

26.454

-56.818

600.000

39.742

560.258

Dit project bevindt zich in een doorstartfase. Grondverkopen en bouwrijpmaken hebben niet plaatsgevonden. Het bestaand parkeerprobleem wordt bekeken/opgelost in relatie tot planherziening en haalbaarheid daarvan.

82.159 1.243.300

48.202 486.703

-33.957 -756.598

21.928 1.239.201

65.174 1.171.782

-43.245 67.419

In 2008 is de laatste kavel verkocht. Het verschil in opbrengst wordt veroorzaakt doordat er nog geen kavels zijn uitgegeven. Dit komt doordat er een discussie over bedrijfswoningen met de provincie is gevoerd.

550.676

924.314

373.638

456.616

1.719.670

-1.263.054

Koninginnedijk

5.938.269

1.627.885

-4.310.385

3.795.714

241.200

3.554.514

Bijl / Hofplein

1.306.641

206.166

-1.100.475

188.000

0

188.000

0 108.243

18.610 4.677

18.610 -103.567

0 0

135.633 0

-135.633 0

Rabobank Gassel

48.291

45.952

-2.339

262.600

0

262.600

Vizier / Binckhof

74.416

127.806

53.389

295.746

295.746

-1

Het project is vertraagd door de relatie met de aannemer en langdurige moeizame onderhandelingen en uitvoering. Door een (risico) onderzoek en de resultaten daarvan in 2008 voor o.a. het project Koninginnedijk, is het project stilgelegd en heeft er een herbezinning plaatsgevonden. Dit heeft begin 2009 geresulteerd in het stoppen van de tot dan toe ingezette ontwikkeling. De voorgenomen transacties (sloop, verwerving, bouwrijpmaken) zijn uitgesteld. Complex is per 31-12-2008 afgesloten De ontwikkeling van dit project hangt nauw samen met het project Koninginnedijk. De vertraging die zich bij het project Koninginnedijk heeft voorgedaan, heeft ook direct gevolgen voor dit project. In dit project hebben zich ook vertragingen voorgedaan, o.a. de verwachte grondverkopen zijn niet doorgegaan. In 2008 is sprake geweest van diverse verstoringen in het proces, die opgelost dienden te worden. Het planproces is nu in een rustiger vaarwater terechtgekomen.

Graafschedijk 21 Dorpshart Velp

46.352 99.657

48.003 239.593

1.651 139.935

76.850 372.066

77.177 306.680

-327 65.386

Van Dongen Escharen

94.449

49.936

-44.513

97.020

0

97.020

De Stoof

De Hoeve Gassel De Bons Zuidooster

Gasthuisstraat Prinsenstal

126

Complex is per 31-12-2008 afgesloten.

Om fiscaal-juridische redenen heeft de gemeente een stuk grond van de parochie aangekocht in plaats van de projectontwikkelaar. Dit wordt verrekend in een volgende fase. e Door vertraging in de ontwikkeling van de 2 fase zijn er in 2008 minder kosten gemaakt. Plan is vertraagd in verband met een prioriteitendiscussie projecten. Dit heeft extra kosten tot gevolg gehad, terwijl er

Jaarrekening 2008


Trompetterstraat 32 Sensis Elisabethstraat Marechausseekazerne

51.000

3.166

-47.834

51.000

0

51.000

51.000

13.292

-37.708

51.000

0

51.000

51.000

2.729

-48.271

51.000

0

51.000

Maasboulevard

51.000

9.125

-41.875

51.000

0

51.000

-9.879.725

3.882.613

-5.997.117

7.609.741

4.052.804

3.556.937

Totalen

geen inkomsten waren. In 2008 zijn aanloopkosten en pre-contractuele kosten gemaakt (voorbereiding intentieovereenkomst). In 2008 zijn aanloopkosten en pre-contractuele kosten gemaakt. Tot en met april 2008 opgenomen in “nieuwe initiatieven”. Tijdschrijven op dit complex is pas mogelijk vanaf 2009. Plan is vertraagd in verband met een prioriteitendiscussie projecten. De kosten zijn gemaakt voor het onderzoek naar de mogelijkheden om het gebied in ontwikkeling te brengen.

Opm. - de negatieve saldo’s in de kolom “verschil lasten” betekent dat er minder lasten zijn geweest dan begroot. - de positieve saldo’s in de kolom “verschil baten” betekent dat er minder baten zijn geweest dan begroot. - De begrote bedragen zijn samengesteld uit de bedragen zoals opgenomen in de nota “Herziening grondexploitatie Grave 2007”en de begrotingswijziging van december 2008.

127

Jaarrekening 2008

Paragraaf Grondbeleid

13.8 Conclusie Op dit moment is er in het totaal meer geïnvesteerd dan er aan opbrengsten is ontvangen. De totale exploitatie wordt door het stoppen van de ontwikkelingen in het complex “Koninginnedijk” en “Bijl Hofplein” begroot op een saldo van circa -/- € 5.332.227 De grondexploitatie heeft geen vrij besteedbare reserve. Er kunnen daarom ook geen uitgaven gedaan worden zonder dat deze in de huidige begroting zijn meegenomen. Het is van belang dat er zorgvuldig met de lasten in het grondbedrijf omgesprongen wordt en dat er geen kosten ondergebracht worden die daar niet thuis horen.

128

Jaarrekening 2008

Programmarekening

DEEL C: JAARREKENING De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het 'Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten' daarvoor geeft. Op grond van artikel 24, lid 3 BBV bestaat de jaarrekening uit de volgende onderdelen: 1) de programmarekening met toelichting 2) de balans met toelichting De programmarekening bevat de baten en lasten per programma. Hierbij gaat het dus niet om het bereiken van maatschappelijke effecten - deze zijn vermeld bij de programmaverantwoording - maar gaat het om de verantwoording van de door u beschikbaar gestelde budgetten. De programmarekening is te vergelijken met de winst- en verliesrekening van een bedrijf. De balans geeft de financiële positie weer. Een balans bevat enerzijds (aan de activa-zijde) de bezittingen en anderzijds (aan de passiva-zijde) het eigen en vreemd vermogen (schulden) van de gemeente Grave.

129

Programmarekening

Jaarrekening 2008

3.1

Programmarekening

Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per programma (in duizenden euro’s) Programma

1 Veiligheid en handhaving 2 Woon- en leefomgeving Voorzieningen en sociale 3 samenhang Econ.aangelegenh., 4 toerisme en recreatie Duurzame ruimtelijke 5 ontwikkeling Publieke dienstverlening 6 en communicatie Fin. kaderstelling en 7 bedrijfsvoering Resultaat programma's

Realisatie 2008 Baten

Lasten

Begroot 2008 (primitief) Saldo Baten

Lasten

Saldo

Begroot 2008 (totaal) Baten Lasten

Saldo

-127.115 -272.251

578.345 1.559.956

451.230 1.287.705

-117.325 -127.250

562.890 1.450.955

445.565 1.323.705

-120.825 -127.250

672.566 1.724.355

551.741 1.597.105

-6.721.545

9.941.213

3.219.668 -4.124.440

7.775.646

3.651.206 -6.826.083

10.472.575

3.646.492

-705.690

491.838

-627.188

401.878

-225.310

-7.869.693

14.022.840

-450.993 -9.331.590

15.964.464

6.632.874

-225.318

265.528

-229.325

260.570

31.245

-2.019.807 -17.941.419

-213.852

-106.288

138.988

6.153.147 -9.173.590

8.722.597

-214.325

186.170

9.749.647

7.729.840 -2.438.289

10.015.960

7.577.671 -3.605.118

11.279.462

7.674.344

36.609.367

18.667.948 16.301.507

28.853.206

12.551.699 20.867.379

40.775.870

19.908.491

Algemene middelen

40.210

32.700

-11.962.734

-28.155

-10.856.700

-11.556.475

Resultaat voor winstbestemming

-17.941.419

36.609.367

6.705.215 16.301.507

28.853.206

1.694.999 20.867.379

40.775.870

8.352.016

Totaal winstbestemming

-13.046.056

6.767.660

-6.278.396 -2.736.302

1.041.303

-1.694.999 11.958.226

3.606.210

-8.352.016

Resultaat na winstbestemming

-30.987.475

43.377.027

426.819 19.037.809

29.894.509

0 32.825.605

44.382.080

0

130

Jaarrekening 2008

Toelichting programmarekening

Grondslagen voor resultaatbepaling Onder baten worden verstaan de baten/opbrengsten die rechtstreeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Verwachte baten zijn voorzichtigheidshalve niet als baten verantwoord. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd of de diensten zijn verricht. De lasten worden bepaald met inachtneming van de vermelde grondslagen (deel C, bijlagen 3.2.2 toelichting op de balans) voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt niet afgeschreven. Afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. De afschrijvingstermijnen zijn gehanteerd conform de “regeling waarderings-, rente- en afschrijvingsbeleid 2006”. Wijzigingen ten opzichte van het vorige begrotingsjaar in de grondslag voor afschrijvingen zijn er niet. Met ingang van 2006 wordt er geen rente over de boekwaarde berekend met uitzondering van investeringen (o.a. de rioleringen) die volgens de annuïteitenmethode worden afgeschreven. Hierop vindt nog een (vaste) rente berekening plaats. Analyse van de afwijkingen tussen de programmabegroting en de programmarekening (voor aansluiting van de bedragen zie deel C, bijlagen 3.1). Programma 1 Veiligheid en handhaving (voordeel € 101.000). • Preventie en preparatie voordeel € 10.000: Minder salariskosten en diverse andere kleine voordelen. • Brandweerkazerne en preparatie voordeel € 29.000: Minder kapitaallasten brandweerkazerne en kosten brandweermaterieel. Op de brandweerkazerne wordt nog niet afgeschreven in 2008. • Integrale veiligheid voordeel € 32.000: Minder gebruik gemaakt van inhuur voor controle en advieskosten € 12.000. Aanpak vandalisme € 20.000 is doorgeschoven naar 2009. • Bewaakte fietsenstalling voordeel € 19.000: Minder kapitaallasten, op de gemeentelijke fietsenstalling vindt in 2008 geen afschrijving plaats. Ook het electra verbruik levert een bescheiden voordeel op. • Juridische ondersteuning voordeel € 11.000: Beperkte inhuur voor controle en advieskosten. Programma 2 Woon- en leefomgeving (voordeel € 309.000). • Bomen voordeel € 32.000: Geen kapitaallasten op investeringen mbt oa materieel en opstellen bomenstructuurplan, aanhanger houtversnipperaar en de houtversnipperaar. • Parken en plantsoenen voordeel € 37.000: Minder kapitaallasten: parkplannen zijn nog niet gerealiseerd. Ook de uitvoering van het groenrenovatieplan De Mars is niet doorgegaan. • Reconstructie voordeel ruim € 123.000: In/aan de westzijde van de Gasselse bossen zijn diverse hectaren aan extra natuur aangelegd/ingericht (aanplant bosdeel in het kader van groencompensatie) waarvoor subsidie is aangevraagd en uitgekeerd met medewerking van Bosgroep Zuid. De werkzaamheden zijn met een kleine overschrijding binnen het subsidiebedrag van € 23.600 uitgevoerd. Reconstructieprojecten (o.a. LOG Graspeel) zijn in 2008 niet uitgevoerd. Overige kleine incidentele voordelen per saldo € 10.000. • Wegen nadeel € 14.000: Minder ontvangen bijdrage van derden, deze bijdrage is afhankelijk van de werkzaamheden van de kabel en leidingbedrijven in wegverhardingen. Deze blijken de laatste jaren te hoog geraamd € 30.000. Geen kapitaallasten berekend op de lopende investering Essinklaan/Estersveldlaan. • Openbare verlichting voordeel € 57.000: Het geraamde tekort voor nabetaling achterstallige nota’s valt € 24.000 gunstiger uit. Begin

131

Jaarrekening 2008

•

• •


2008 is een extra bedrag beschikbaar gesteld om achterstallige rekeningen te betalen.Later in het jaar is gebleken, dat een deel van het achterstallig veronderstelde bedrag toch al verrekend was. Dit is door Eneco energie later teruggestort. Minder kapitaallasten € 33.000: uitvoeringsplannen zijn niet uitgevoerd in 2008. Verkeer voordeel € 19.000: De werkzaamheden rond de Sprankel en andere preventieve verkeersmaatregelen zijn in 2008 niet uitgevoerd. De voorbereiding heeft langer geduurd waardoor de werkzaamheden zijn vertraagd. Minder kapitaallasten omdat de Maatregelen duurzaam veilig fase 6 zijn niet geëffectueerd. De Collectief Vraagafhankelijk Vervoerkosten aan het KCV Brabant Noord Oost Brabant zijn € 35.500 gunstiger uitgevallen. Overige voordelen per saldo € 10.000.

Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang (voordeel € 426.000). • Jeugdbeleid voordeel ruim € 35.000: Door Radius is voor het jeugd- en jongerenwerk alleen gebruik gemaakt van Katrien op momenten dat deze ook gehuurd werd voor het vluchtelingenwerk. Daarnaast was er sprake van een tweetal meevallers (€ 26.000) omdat de kosten van de inrichting van de jongerenbus door Mooiland Maasland zijn betaald. En aan het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd meerdere gemeenten hebben deelgenomen dan in eerste instantie was voorzien. De omslagkosten werden hierdoor lager. Ook hebben we in dit kader een subsidie ontvangen van de provincie Noord-Brabant. Het budget voor het verstrekken van jeugdledensubsidie is in 2008 niet volledig benut. In totaal werd aan 25 verenigingen jeugdledensubsidie verstrekt voor in totaal 1769 jeugdleden. • Regionaal jeugdbeleid voordeel € 10.000: Niet alle activiteiten die betrekking hebben op de doeluitkering ”Centrum Jeugd/gezin” zijn in 2008 uitgevoerd. De kosten die hiermee gemoeid zijn, worden doorgeschoven naar 2009. • Schuldhulpverlening nadeel € 35.000: In de begroting is geen rekening gehouden met betaling van schuldhulpverleningkosten. Dit nadeel wordt o.a. veroorzaakt doordat in 2008 geen subsidie meer door het Rijk werd verstrekt. In 2007 was hiervoor nog een subsidiebedrag van € 9.000 beschikbaar. Daarnaast wordt er steeds vaker een beroep gedaan op de gemeentelijke schuldhulpverlening. De verwachting is, dat er in de komende jaren een toenemend beroep op schuldhulpverlening wordt gedaan. • Wet werk en bijstand nadeel ruim € 356.000: Betreft het overschot van € 238.000 over 2008 (terug te betalen werkdeel) dat in de voorziening werkdeel wet werk en bijstand is gestort. Daarnaast is de te verwachten bijdrage over 2008 € 120.000 te hoog geraamd. • WIW-banen voordeel ruim € 180.000: De kosten van de WIW-banen zijn aanzienlijk lager dan begroot. De kosten blijken niet realistisch te zijn geraamd voor deze afkoopregeling. Deze regeling heeft een relatie met het nadeel onder de toelichting “wet werk en bijstand werkdeel”. • ID-banen voordeel ruim € 170.000: De kosten van de ID-banen zijn aanzienlijk lager dan begroot. De kosten blijken niet realistisch te zijn geraamd voor deze afkoopregeling. Deze regeling heeft een relatie met het nadeel onder de toelichting “wet werk en bijstand werkdeel”. • Wet Maatschappelijke Ondersteuning voordeel ruim € 100.000: In het kader van de “Wet Maatschappelijke Ondersteuning” is in 2008 minder uitgegeven dan geraamd met name voor huishoudelijke verzorging. • Asielzoekers voordeel ruim € 11.000: De aanvankelijk minder geraamde huuropbrengst van € 41.000 blijkt mee te vallen. • Maatschappelijkwerk voordeel € 13.000: De extra opgenomen bijdrage in 2008 van € 22.500 voor toename van urenbesteding blijkt achteraf mee te vallen. • Gemeenschappelijke gezondheidsdienst voordeel ruim € 21.000: Incidentele ontvangst van doorgeschoven BTW en lagere bijdrage betreffende de Gemeenschappelijke gezondheidsdienst. • De overige incidentele voordelen op deelprogramma 3.2 bedragen ongeveer € 14.000. • Bijstandsbesluit zelfstandige voordeel ruim 31.000: Het batig saldo bijzondere bijstand wordt veroorzaakt door een éénmalige rijksbijdrage van € 132

Jaarrekening 2008

•

•

• • •

•

• • •

•

•

•


27.200 voor de doelgroep voormalige asielzoekers die onder de pardon regeling vallen. Bovendien is er in 2008 een hoger bedrag aan aflossingen op verstrekte leenbijstand ontvangen, dan geraamd. Bijstandsbesluit zelfstandigen voordeel € 24.000: Er is geen leenbijstand verstrekt aan personen op grond van het bijstandsbesluit zelfstandige. Doordat er 2 ipv 1 persoon gebruik heeft gemaakt van de regeling bijstandsbesluit zelfstandige is er meer uitkering van het Rijk ontvangen. Wet werk en bijstand nadeel ruim € 435.000: Voor het inkomensdeel Wet werk en bijstand is € 433.200 minder ontvangen. Het verschil is te verklaren door een negatieve bijstelling van door het rijk beschikbaar gesteld budget. Het bijgestelde budget 2008 loopt in de pas met de uitbetaalde uitkeringen. Algemene inkomensdeel onder 65 jaar voordeel ruim € 393.000: Er hebben minder personen een uitkering ontvangen. Algemeen inkomensdeel 65 en ouder nadeel ruim € 29.000: In 2008 hebben meer mensen een beroep gedaan op deze uitkering. Langdurigheidstoeslag nadeel € 21.000: Het verschil is te verklaren doordat in 2008 meer mensen een beroep hebben gedaan op de langdurigheidstoeslag. Met name het aantal voormalige asielzoekers en mensen vallend onder de generaal pardonregeling, die een succesvol beroep op de Langdurigheidstoeslag hebben gedaan, is sterk toegenomen. De subsidiëring vanuit het rijk is evenwel niet verhoogd. In 2008 valt de langdurigheidstoeslag onder het inkomensdeel WWB. Uitbreiding scholen voordeel ruim € 220.000 : Geen kapitaallasten berekend op investeringen mbt de investeringen Aanpassing schoolgebouwen aan vernieuwingen, Uitbreiding Merletcollege/obs Hartenaas en Nieuwbouw school Velp. Overige voorzieningen voordeel € 10.000: Minder subsidie verstrekt aan kunstzinnige vorming voor basisscholen. De overige incidentele voordelen op deelprogramma 3.4 bedragen ongeveer € 5.000. Kunst en cultuur voordeel ruim € 16.000 : Bij de uittreding uit stichting Kunstencentrum de Meander heeft de gemeenteraad besloten om o.a. voor harmonieen fanfareverenigingen een vervangende voorziening in het leven te roepen. Dit is gedaan met behulp van een nieuwe beleidsregel, waarmee het voor harmonieen fanfareverengingen mogelijk is een tegemoetkoming in de kosten voor professioneel muziekonderwijs te ontvangen. Op jaarbasis is hiervoor een bedrag van € 50 per leerling beschikbaar. Het subsidieplafond voor 2008 bedroeg € 4.500,-. Voor de periode 1 juli – 31 december 2008 hebben 3 verenigingen voor in totaal 80 jeugdleden een beroep gedaan op de beleidsregel. Dit heeft voor 2008 geleid tot een besparing van € 13.100. Gemeenschapsaccommodaties voordeel ruim € 13.000: Met ingang van 2008 is een bezuiniging doorgevoerd van 10% op vervanging van inventarissen. Verzuimd is het budget in de begroting overeenkomstig aan te passen. De huurkosten van ’t Dorpshuus in Escharen, die door de eigenaar van het pand (woonmaatschappij Mooiland Maasland) in rekening zijn gebracht, waren lager dan in werkelijkheid begroot. Daarnaast levert de teruggaaf van de loonsom van ID-banen voor Quadrant nog een voordeel op. Lokaal vrijwilligersbeleid voordeel € 12.000: In 2008 was de animo voor deskundigheidsbevordering van vrijwilligers dusdanig laag dat er geen cursussen gegeven zijn. De bibliotheek voordeel ruim € 24.000: Op 20 december 2007 is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten tussen Biblioplus en de acht gemeenten in het Land van Cuijk en Maasduinen. Voordat deze samenwerkingsovereenkomst een feit was, is in het verleden een groot aantal reserves opgebouwd ten laste van subsidies van de individuele gemeenten. Omdat de middelen niet evenredig verdeeld waren over de gemeenten, diende een balansherijking plaats te vinden. Deze balansherijking bracht voor de gemeente Grave een éénmalig positief resultaat met zich mee van € 24.080. Dit bedrag vloeit in de periode 2008 -2011 in vierjaarlijkse termijnen van € 6.020 terug naar de Gemeente Grave, maar komt in zijn geheel ten gunste van het rekeningsaldo 2008.

133

Jaarrekening 2008


Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie (nadeel € 11.000). • Recreatie en toerisme nadeel € 11.000: Betreft de participatie van de gemeente Grave in het project Innofocus/Stratos. Het is een eenmalige bijdrage voor het niet-Ceresgebied die niet in de begroting was opgenomen. Daarnaast heeft de gemeente Grave als tijdelijke kassier een niet geraamde uitgaaf en inkomst van € 78.000 doorbetaald en ontvangen van de deelnemende gemeenten, provincies en de Euregio voor de fietspendelboot. In het kader van de rechtmatigheid dient deze compenserende uitgaaf en inkomst in de toelichting vermeld te worden. Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling (voordeel € 480.000). • Oud papier voordeel ruim € 60.000: De marktprijs was in een groot gedeelte van 2008 hoger dan de garantieprijs. Doordat de prijs van oud papier zo gunstig was hebben wij de geraamde aanvulling van € 60.000 tot de garantieprijs niet aan hoeven te spreken. • Rioolbeheer voordeel € 21.000: Heeft voornamelijk betrekking op personele inzet voor dit product wat op een verzamelproduct wordt verantwoord. • Bestemmingsplannen voordeel € 156.000: In 2004 is het traject opgestart voor het actualiseren van de bestemmingsplannen in de gemeente Grave. Door omstandigheden (personele wisselingen, het stellen van andere prioriteiten) heeft dit proces vertraging opgelopen. Het budgetoverschot in 2008 € 133.000 is doorgeschoven naar 2009. Ook de controle en advieskosten zijn hierdoor slechts voor de helft benut. • Handhaving voordeel € 23.000: In 2008 zijn € 23.000 aan dwangsommen opgelegd. Dwangsommen worden doorgaans niet geraamd omdat deze niet voorzienbaar zijn. • Bouw- en sloopvergunningen voordeel € 343.000: De ingekomen bouwleges worden berekend op de opgegeven bouwkosten van het te bouwen bouwwerk. Inschatting van leges is bij omvangrijke projecten nauwelijks te doen. In 2008 zijn voor enkele grote bouwplannen leges in rekening gebracht ,o.a. het project Maaszicht en de bouw van 91 woningen in Velp, hebben tot extra legesopbrengsten van € 343.000 geleid. De voorschotten van de genoemde projecten zijn voor 50% in 2008 verantwoord. • Grondexploitatie nadeel € 143.000: Voor winstbestemming beïnvloedt de grondexploitatie het rekeningsaldo nadelig met € 143.000. Na winstbestemming wordt dit genivelleerd tot nihil. De baten en lasten van de grondexploitatie worden doorgeboekt naar de balanspost onderhanden werk. Daarnaast zijn de injecties uit o.a. de algemene reserve conform het raadsbesluit van 16-11-2008 van invloed geweest op een enigszins sluitend geheel. • Monumenten voordeel € 20.000: Jaarlijks wordt een bedrag van € 25.000 opgenomen ter besteding aan monumentensubsidies. In 2008 is een bedrag van € 5.000 aan subsidies verstrekt.

Programma 6 Publieke dienstverlening en communicatie (nadeel € 9.000). • Burgelijke stand nadeel: Het nadeel is bijna volledig toe te schrijven aan dit product. Er zijn minder legesopbrengsten ontvangen dan in andere jaren. Daarnaast hebben we dit jaar meer vakformulieren moeten aanschaffen. Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering (nadeel 56.000). • Rechtspositie personeel voordeel 24.000: De uitgaven met betrekking tot generieke opleidingen zijn achtergebleven bij de raming van de lasten wegens het ontbreken van de noodzaak om organisatiebrede opleidingen aan het personeel aan te bieden € 14.000. Het budget voor personele knelpunten is dit jaar niet aangesproken € 10.000.

134

Jaarrekening 2008


•

Beheer ICT voordeel 122.000: Het grootste deel van de onderschrijding zit in de ICT-stelpost. Hierop zijn geen kosten geboekt. In het kader van Grave 2020 is besloten dat deze post met ingang van 2009 vervalt.

•

Verder heeft een groot deel van de onderschrijding betrekking op de aankoop en onderhoud software en duurzame roerende goederen. Oorzaak hiervan is het later of nog niet starten van projecten, gelet op de komende samenwerking binnen het Land van Cuijk. De kosten hiervoor zijn daarom (gedeeltelijk) nog niet gemaakt. Minder kapitaallasten: diverse investeringen zijn niet uitgevoerd. Huisvesting voordeel 16.000: Een gedeelte van de beheerskosten van de vereniging van eigenaren is niet noodzakelijk gebleken. Samen met de opbrengst van de verkoop van het oude meubilair van het stadhuis een voordeel van € 16.000. Interne organisatie nadeel € 20.000: De regionale samenwerking Land van Cuijk heeft tot extra kosten geleid. Overige verschillen deelprogramma 7.1 voordeel € 6.000: De overige verschillen hebben betrekking op de personeelslasten en de inhuur van personeel van derden en de taakstellende bezuinigingen betrekking hebbende op de samenwerking backoffice sociale zaken en de bezuiniging 0,5 fte receptie als gevolg van invoering publieksbalie. Waardebeschikking voordeel ruim € 38.000: De taxatiekosten voor onroerend goed zijn beperkt gehouden. Door deskundige inzet van de eigen medewerkers is bijna geen gebruik gemaakt van externe deskundige voor het uitvoeren van de WOZ-taxaties. Overige verschillen deelprogramma 7.2 voordeel € 12.000: Minder kwijtschelding verstrekt en hogere opbrengsten van fiscale boetes. Leningen en beleggingen nadeel € 497.000: Het verschil betreft voornamelijk het afwaarderen van twee beleggingen naar een lagere marktwaarde ten opzichte van de nomimale waarde. Deze twee beleggingen betreffen zogenaamde renteplusfondsen (obligaties). Hierbij houden de koersontwikkelingen en dividendontwikkelingen elkaar op de langere termijn in evenwicht. Bij een lagere koers stijgt het dividend en omgekeerd. Daarnaast zijn er beheerkosten gemaakt die betaald worden uit de opbrengst van de beleggingen. Algemene middelen voordeel 228.000: Het verschil betreft een stelpost voor onvoorziene uitgaven € 151.000. Op deze post mag niet geboekt worden. Onvoorziene (incidentele) lasten worden uit deze post gedekt. Het positieve verschil in baten betreft voornamelijk het afboeken van 'nog te betalen' overlopende posten ten gunste van het rekeningresultaat 2008 € 63.000. In 2007 zijn diverse kort-overlopende-posten (kop's) aangemaakt. Deze blijven maximaal acht maanden gehandhaafd. Na acht maanden vallen deze kop's vrij ten gunste van het rekeningresultaat. En meer ontvangen rente opbrengsten € 14.000. Deelprogramma 7.4 voordeel € 15.000: Gemeenteraad voordeel € 8.000 betreft minder inzet rekenkamercommissie en fractieondersteuning. Burgerjaarverslag is op een goedkope wijze gepubliceerd en verspreid. Overige kleine voordelen op bestuursniveau.

•

• •

•

• •

•

•

Mutaties reserves 980 Winstbestemming (nadeel €2.074.000). • Programma 1 Veiligheid en handhaving nadeel 60.000 • Programma 2 Woon- en leefomgeving nadeel 98.000 • Programma 3 Voorzieningen en sociale samenhang voordeel 33.000 • Programma 4 Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie voordeel 10.000 • Programma 5 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling nadeel 18.000 • Programma 7 Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering nadeel 1.064.000 • Op de kostenplaats mutaties reserves 980 nadeel € 877.000 Betreft een administratieve vanuit de begroting en begrotingsraming voortvloeiende kostenplaatsraming om de begroting sluitend te maken/houden bv voor budgetten voor incidenteel in 2008 € 729.000.

135

Jaarrekening 2008


Deze worden op rekeningsbasis niet aangewend en verdwijnen in het rekeningsaldo. NB: In zijn algemeenheid geschieden de begrotingswijzigingen op “Mutaties reserves 980 Winstbestemming” niet of achteraf omdat moeilijk aan te geven is voor welke bedragen onttrekkingen of stortingen (exploitatie saldi) in enig jaar uit de reserves zullen plaatsvinden. In het kader van de rechtmatigheid zullen wij jaarlijks in december of januari met een administratieve wijziging komen die aansluit bij de door u genomen besluiten en of u mededelen welke mutaties wij voornemens zijn ten laste van de reserves te verantwoorden. Overzicht van de Algemene dekkingsmiddelen Betreft de specificatie van de genoemde totaal bedragen in de programmarekening.

Onroerende zaakbelasting Rente eigen financieringsmiddelen Grondexploitatie Rente eigen financieringsmiddelen boekwaarde grondexploitatie Rente Deposito Opbrengst beleggingen Dividend Toegerekende rente over Annuïteiteninvesteringen Algemene uitkering uit gemeentefonds 2008 Algemene uitkering uit gemeentefonds voorgaande jaren Totaal

Begroot 2008 in €

Werkelijk 2008 in €

1.696.700 158.775 20.000 0 248.000 236.000 260.000 8.937.000 0

1.639.316 59.745 349.238 7.960 400.000 336.224 263.085 8.917.934 -10.768

11.556.475

11.962.734

Overzicht van de aanwending van het bedrag voor onvoorzien Het bedrag voor onvoorzien is een stelpost voor onvoorziene lasten. Verloop Saldo per 1 januari 2008 Primitieve begroting Bij : Toename algemene uitkering september circulaire Af: Rapportage inventarisatiefase project Grave 2020 Actualisatie luchtfoto's Aanschaf kluis publieksbalie Afrekening 2006 Quadrant Amendement energiekosten voedselbank Burgemeestersgalerij Beleid voor het uitlaten van honden Paralympics rolstoelbasketbalspeelster Stichting; deelname "dag van respect" V.V. Gassel, bijdrage sportbeleid artikel 6 Bij : Batig saldo Bestuursrapportage Af: Bijhoudingskosten Grootschalige Basiskaart Ned. Tekort slotwijziging 2008 Bij : Aansluiting extra algemene uitkering 2008 Af: Doorbetaling bijdrage elektronisch kinddossier Saldo per 31 december 2008

Raad 13 november 2007 Raad 22 januari 2007 B&W 12 februari 2008 B&W 19 februari 2008 B&W 20 mei 2008 Raad 27 mei 2008 B&W 17 juni 2008 Raad 24 juni 2008 B&W 1 juli 2008 B&W 8 juli 2008 B&W 11 augustus 2008 Raad 23 september 2008 B&W 16 december 2008 Raad 16 december 2008 Adm.wijz. 30 december 2008 Adm.wijz. 20 januari 2009

€ 0 65.000 -15.000 -2.640 -4.400 -2.885 -7.200 -2.000 -10.000 -1.150 -500 -1.500 31.815 -3.000 -35.000 143.150 -4.116 150.574

Overzicht van de incidentele baten en lasten Het budget incidenteel is bedoeld om incidentele lasten te dekken. Dit kan alleen plaatsvinden als er ook incidentele baten zijn. Alle incidentele baten en lasten lopen normaliter via 'budget incidenteel'. Een eventueel saldo op het einde van het jaar kan ten gunste of ten laste van het rekeningresultaat gebracht worden. In 2008 hadden we op begrotingbasis een tekort aan incidentele baten van € 729.000 dat volgens de begroting 2008 gedekt kon worden uit de algemene reserve.

136

Jaarrekening 2008


De post incidentele baten en lasten is op nul geraamd en alle incidentele baten en lasten zijn toegekend aan het betreffende product. En vormen op deze wijze een onderdeel van het totale negatieve rekeningsaldo 2008. Het aanvankelijke incidenteel tekort van € 729.000 is uiteindelijk teruggebracht tot € 603.000. Omschrijving

Werkelijk Primitieve Begroting 2008 begroting na wijziging

Lasten

Verschil

5

V of N

8-C262: Preparatie: Betreft de studiekosten die genoemd zijn in het brandweeropleidingsplan. 8-C263: Integraal veiligheidsbeleid: Aanpak verkeersonveilige situaties (conform IV-plan) bedoeld voor kleine aanpassingen. Grote aanpassingen worden apart voorgelegd. 8-C264: Integraal veiligheidsbeleid: Financiële bijdrage aanpak vandalisme (conform IVplan). 8-C265: Veiligheidsscan: De veiligheidsscan zal in 2007 niet meer uitgevoerd worden. Reden hiervoor is de landelijke ontwikkeling van het project stroomlijning veiligheidsmonitors. Wij kunnen pas in 2008 aansluiten. 8-D266: Reconstructie: Gezamenlijke ontwikkeling LOG Landbouwontwikkelingsgebied Graspeel. Zie raadsbesluit 13 maart 2007. Dekking middels bestemmingsreserve reconstrucie Algemeen.

20.676

21.000

21.000

324

V

0

7.500

7.500

7.500

V

0

20.000

20.000

20.000

V

12.310

35.000

15.000

2.690

V

0

95.000

95.000

95.000

V

8-G267: Dekking reconstructie: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen. 8-G268: Reconstructieprojecten: Reconstructieprojecten 2007-2010 8-G269: Dekking reconstructieprojecten: Dekking uit bestemmingsreserve reconstructie Algemeen 8-B271: Asielzoekerscentrum: Door de daling van het aantal asielzoekerleerlingen gebruiken het Merletcollege en Hartenaas minder lokalen in het schoolgebouw op het asielzoekerscentrum en wordt er een lagere bijdrage bij de scholen in rekening gebracht. Bezien zal worden hoe de leegstand kan worden ingevuld. Deze post wordt tevens beïnvloed door een structurele daling van het koppengeld die nog niet in de begroting was verwerkt. Tegenover deze daling van het koppengeld staat een evenredige toename van de algemene uitkering. In 2010 loopt het contract af. Situatie dan opnieuw bezien. 8-C272: De Meander: Betreft uittreden uit de Meander volgens raadsbesluit 24 april 2007 (structureel voordeel € 90.784 (2008: 50%) en incidenteel nadeel van € 301.000, zijnde de berekende afkoopsom. 8-D273: De Meander:

0

- 95.000

- 95.000

- 95.000

N

0

30.000

30.000

30.000

V

0

- 30.000

- 30.000

- 30.000

N

31.611

41.130

41.130

9.519

V

301.000

301.000

301.000

0

4.500

4.500

4.500

0

5

+ betreft voordeel en - betreft nadeel.

137

Jaarrekening 2008


Omschrijving


Lasten Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor kunstzinnige vorming andere lesactiviteiten. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-04-2007). 8-D274: De Meander: Betreft het beschikbaar stellen van een budget voor een quick scan. Zie amendement van VVD/CDA/PvdA d.d. 24-04-2007). Op grond van de besluitvorming op 18 september 2007 wordt de quick scan waarschijnlijk al in 2007 uitgevoerd. 8-C275: De Meander: Subsidiëring kunstzinnige vorming basisschoolleerlingen: In verband met de beëindiging van de subsidierelatie met de Meander heeft de raad besloten om gedurende de schooljaren 2008-2009 en 2009-2010 een bedrag ad € 20 per kind beschikbaar te stellen voor de kunstzinnige vorming van basisschoolleerlingen. 8-D283: Peuterspeelzalen: Verhuur pand Burg. Ficqlaan 1 aan de Stichting Kinderopvang Grave (b&w-besluit 07-090). 8-C279: Leerlingenvervoer: Het vervoer voor het schooljaar 2008/2009 zal in samenwerking met de overige gemeenten in het Land van Cuijk Europees worden aanbesteed. Gelet op de specifieke materie van een Europese aanbesteding dient rekening te worden gehouden met kosten voor externe ondersteuning. Het aanbestedingstraject loopt gedurende het schooljaar 2007/2008. Gelet hierop worden de kosten (grofmazige raming) van externe ondersteuning verspreid over 2007 en 2008. 8-C280: Lokale omroep: Als aan de gestelde voorwaarde wordt voldaan dan aan een lokale omroep subsidie verlenen. 8-C282: Maatschappelijk werk: Jaarlijks werden de kosten van de noodzakelijke inzet van tolken en vertalers door het maatschappelijk werk bekostigd door het rijk. Met ingang van 20 december 2006 komen deze kosten ten laste van het maatschappelijk werk. Deze kosten berekent het maatschappelijk werk door aan de gemeente. De gemeente ontvangt hiervoor via de algemene uitkering een beperkte vergoeding. Daarnaast wordt de subsidie jaarlijks geïndexeerd conform regionale afspraken. Met ingang van 2008 wordt er een nieuwe raamovereenkomst voor de subsidiëring van het maatschappelijk werk van kracht. Als onderlegger voor deze raamovereenkomst heeft er een herberekening van het aantal uren plaatsgevonden dat inwoners van Grave gebruik maken van het maatschappelijk werk. Hierbij is een hogere urenafname geconstateerd, hetgeen leidt tot een toename van de subsidie bij handhaving van het huidige aanbod maatschappelijk werk. 8-G284: Jongerencentrum: Betreft raadsbesluit 18 september 20007, tijdelijk jongerencentrum. Uitgaande van de door u gekozen variant C (gemeenschapsaccommodaties en

138

Verschil

5

V of N

0

5.000

5.000

5.000

V

20.592

30.000

30.000

9.408

V

0

4.217

4.217

4217

V

0

2.500

2.500

2.500

V

6.200

6.200

6.200

0

9.602

22.540

22.540

12.938

V

109.540

112.600

112.600

3.060

V

Jaarrekening 2008


Omschrijving


Lasten jongerenbus) bedragen de totale incidentele kosten € 112.600, waarvan € 35.500 eenmalig en € 77.100 gedurende vijf jaar (t/m 2012). 8-G285: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking bestaand budget 8-G286: Jongerencentrum: B&w-voorstel tijdelijk jongerencentrum, maximale lasten: dekking onttrekking bestemmingsreserve 8-C287: Bouwvergunningen: Per 1 januari 2008 treedt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. De organisatie dient hierop aangepast te worden. Op dit moment wordt binnen Land van Cuijk gekeken of we op onderdelen kunnen samenwerken. Afhankelijk van de resultaten van de werkgroep dient er een bedrag te worden gereserveerd voor de Wabo voor 2008. Het bedrag is mede afhankelijk van het ambitieniveau van de gemeente. Vooralsnog wordt een p.m. post opgenomen. Nadat bekend is welk bedrag nodig is, wordt dit aan u voorgelegd. 8-C290: Bodem: Update bodemkwaliteitskaart. Dit betreft een vijfjaarlijkse herziening/update van de bodemkwaliteitskaart; 2003 was de eerste keer (B30). 8-G292: Beeldkwaliteitsplan: Het opstellen van een beeldkwaliteitsplan voor de binnenstad volgt in verband met herziening van het bestemmingsplan “centrumgebied”. In juni 2007 hebben een drietal bureaus hun visie op Grave gepresenteerd. Ook hebben zij een offerte ingediend voor het opstellen van een beeldkwaliteitsplan. Planning is nog niet bekend maar zal parallel lopen aan de vaststelling van herziening bestemmingsplan. Geraamde kosten: € 35.000 (incl. BTW, incl. eigen uren). 8-C293: Officiële ontvangsten: In 2008 worden in het nieuwe stadhuis extra rondleidingen verzorgd voor belangstellenden (€ 500). Ook wordt in 2008 vernieuwd beleid ontwikkeld voor de uitgave van relatiegeschenken. Dit vergt extra budget (€ 2.500) ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe attenties. 8-F294: Stadsplattegronden: In 2008 moeten nieuwe stadsplattegronden worden gemaakt; de oude plattegronden zijn bijna op. Bovendien is de huidige kaart niet meer actueel nu het stadhuis verhuist naar de Arnoud van Gelderweg. 8-C295: Samenwerking algemeen: Het is noodzakelijk om voor de samenwerking binnen het Land van Cuijk een bedrag te ramen voor 2007 (reeds gebeurd), 2008 en 2009 (werkbudget). De ingestelde werkgroepen gaan voortvarend te werk en de samenwerking wordt intensiever. Dit betekent dat er steeds vaker financieel geïnvesteerd moet worden. Het bedrag kan ten laste worden gebracht van incidenteel.

139

Verschil

5

V of N

-22.000

-22.000

-22.000

0

0

- 21.400

- 21.400

- 21.400

N

1.694

15.000

15.000

13.506

V

0

35.000

35.000

35.000

V

6.561

3.000

3.000

-3.561

N

4.798

5.000

5.000

202

V

70.620

50.000

50.000

-20.620

N

p.m.

Jaarrekening 2008


Omschrijving


Lasten Hierbij is sprake van het concept 'kosten (frictiekosten) voor de baten (bezuiniging op langere termijn)' (D721). 8-D300: Samenwerking specifiek: Het gaat om de bijdrage aan de gemeente Mill in de huisvestingskosten als gevolg van de samenwerking back office sociale zaken en de extra reiskosten die hierbij worden gemaakt. Het betreft lasten die nog voor het jaar 2008 gelden. 8-D296: ICT: Informatievoorziening / digitalisering. Bedoeld voor optimalisering elektronische dienstverlening. Uitvoering geven aan het concept van de publieksbalie in het nieuwe stadhuis (onder andere voor de coördinator van de publieksbalie) (C723). 8-C303: Jeugdbeleid: In 2007 wordt van de raad besluitvorming verwacht rondom de invoering van productfinanciering bij Radius. Bij gelijkblijvende afname van producten betekent dit voor de gemeente Grave een hogere kostprijs, omdat alle kosten nu direct doorberekend worden aan de juiste afnemers. Dit was in het verleden niet altijd het geval. Onderzocht wordt nog hoe met deze verwachte kostenstijging om te gaan. (nog vast te stellen door de raad in 2007). Afronding Totaal saldo

Verschil

5

19.733

19.500

19.500

-233

N

0

26.000

26.000

26.000

V

5.500

5.500

5.500

0

13

213

213

602.950

729.000 (nadeel)

709.000 (nadeel)

106.050 (voordeel)

Dit incidenteel voordelige saldo van € 106.000 vormt een onderdeel van het nadelig rekeningsaldo 2008.

140

V of N

Balans

Jaarrekening 2008

3.2

Balans en toelichting

Verkorte balans In titel 4.5 BBV is vermeld aan welke eisen de balans en de toelichting op de balans moeten voldoen. De (uitgebreide) balans, conform het BBV, vindt u terug in bijlage 5 van deze jaarstukken. Omdat deze (uitgebreide) balans niet praktisch leesbaar is, hebben wij hieronder een verkorte balans opgenomen. In deze verkorte balans vindt u de "hoofdbalansposten" terug. De toelichting op de balans volgt wettelijk ook deze hoofdindeling. Hierdoor ontstaat een meer consistent geheel, waardoor u meer inzicht krijgt in de financiële positie. . Balans per ultimo boekjaar bedragen * € 1.000 ACTIVA 2008 2007 PASSIVA 2008 2007 Vaste activa Vaste passiva Immateriële vaste activa 0 0 Eigen vermogen 24.556 32.194 Materiële vaste activa 23.327 17.636 Voorzieningen 10.348 10.804 Financiële vaste activa 19.941 27.168 Langlopende schulden 7.096 7.138 Vlottende activa Voorraden Kortlopende vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Totaal

198 3.111 81 542 47.200

Vlottende passiva 6.418 Kortlopende schulden 2.685 Overlopende passiva 78 197 54.182 Totaal Borg- en garantstellingen

141

3.156 2.044

3.161 885

47.200

54.182

1.578

1.661

Jaarrekening 2008

Toelichting op de balans

3.2.1 Toelichting op de balans

Grondslagen voor waardering Activa Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs (historische kosten). De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte gronden hulpstoffen en de overige kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kan voorts worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten. Indien in de vervaardigingsprijs is opgenomen de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend, dient te worden toegelicht dat deze rente is geactiveerd. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen en/of eventuele beschikkingen over reserves voorzover het investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut betreft. De afschrijvingstermijn op kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en disagio is maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. De afschrijvingstermijn van kosten onderzoek en ontwikkeling bedraagt ten hoogste vijf jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met afschrijvingen en/of bijdragen van derden (voor zover er een directe relatie bestaat met het actief) en/of beschikkingen over reserves (voor zover het investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut betreft). De in erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen uitgifteprijs van eerste uitgifte. De in eeuwigdurende erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen registratiewaarde. De geactiveerde investeringen in activa met een maatschappelijk nut zijn geactiveerd op basis van het gestelde in de verordening ex art. 212 Gw, dan wel op basis van afzonderlijke raadsbesluiten. De afschrijvingsmethode is vastgelegd in de door de raad vastgestelde verordening ex art. 212 Gw. Indien hierop extra wordt afgeschreven wordt dit toegelicht. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde als deze waarde lager is dan de verkrijgingsprijs. De bijdrage in activa in eigendom van derden wordt gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen. Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan één jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan één jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van leningen verrekend. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde. Kortlopende vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van de vorderingen verrekend. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende activa De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

142

Jaarrekening 2008


Passiva Voor zover niet anders vermeld, zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Voorzieningen De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van: • Verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten. • Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. • Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. Voorziening "Pensioenverplichting wethouders" is contant gemaakt tegen een rekenrente van 3%. Bij de berekening van de contante waarde is een termijn in acht genomen van 31 december 2008 tot de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar van elke wethouder.

143

Jaarrekening 2008


Inhoudelijke toelichting van de balans

Immateriële vaste activa

2008

2007

0 0 0

0 0 0

2008

2007

Specificatie (economisch nut): a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d) grond-, wegen waterbouwkundige werken e) vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g) overige materiële vaste activa

1.568.957 135.887 13.741.640 4.206.507 717.653 1.344.738 318.211

101.141 194.086 10.172.142 4.411.608 707.309 993.909 191.435

Specificatie (maatschappelijk nut): a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d) grond-, wegen waterbouwkundige werken e) vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g) overige materiële vaste activa

0 0 0 823.686 0 0 470.129

0 0 0 406.250 0 0 457.809

23.327.408

17.635.689

Specificatie: a) kosten van het sluiten van geldleningen en saldo van agio en disagio b) kosten van onderzoek en ontwikkeling van activa Totaal

Materiële vaste activa

Totaal materiële vaste activa Verloop: Het verloop van deze posten is als volgt:

bedragen * € 1 Economisch nut a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d)grond-, wegen waterbouwkundige werken e)vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g)overige materiële vaste activa Maatschappelijk nut a) gronden en terreinen b) woonruimten c) bedrijfsgebouwen d) grond-, wegen waterbouwkundige werken

Boekwaarde 01-01-2008

Investering

Desinvestering

101.141 194.086 10.172.142

1.467.816 0 4.930.532

0 -46.265 -80.204

4.411.608 707.309

47.665 96.889

0 0

-143.990 -86.545

993.909

364.015

-2.589

-10.597

0

1.344.738

191.435 0 0

153.238 0 0

0 0 0

-26.462 0 0

0 000 00

318.211 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

406.250

517.604

-73.575

-26.593

0

823.686

144

Afschrijving

Bijdrage derden


0 0 -11.934 0 -228.830 -1.052.000 -108.776 0

1.568.957 135.887 13.741.640 4.206.507 717.653

Jaarrekening 2008 e) vervoermiddelen f) machines, apparaten en installaties g)overige materiële vaste activa Totaal

Toelichting op de balans 0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

457.809 17.635.689

48.463 7.626.222

0 -202.633

-36.143 0 -571.094 -1.160.776

470.129 23.327.408

De totaalstand per 1-1-2009 sluit aan met de jaarrekening 2008 (stand per 31-12-2008).

Financiële vaste activa Specificatie: a) kapitaalverstrekkingen b) leningen aan woningbouwcorporaties of verbonden partijen: - leningen aan woonmaatschappij maasland - leningen aan deelneming stimuleringsfonds Bouwfonds c) overige langlopende leningen: - hypothecaire geldlening Laco - hypothecaire geldleningen personeel d) overige langlopende uitzettingen: - Loyalis FS Garantieproduct - Loyalis FS Garantieproduct Dow Jones Eurostoxx 50, 5 jaar - Loyalis FS Garantieproduct Dow Jones Eurostoxx 50, 10 jaar - Loyalis FS Rente Plus Fonds Europa 1-3 jaar *- Escrow 50: gedeelte garantiefonds Loyalis - Escrow 50: gedeelte deposito NWB - Escrow 10: ING - Escrow FS Rente Plus Fonds Europa 1-3 jaar - lening BNG (betreft verkoop HNG, zie hierna) e) bijdragen aan activa in eigendom van derden Subtotaal aansluitend met jaarrekening 2007

2008

2007

0

0

7.093.352 228.905

7.135.750 221.535

204.201 382.833

226.890 413.515

0 4.942.127 4.894.559 700.834 0 187.628 0 1.026.901 279.521 0 19.940.862

0 4.942.127 4.894.559 6.795.483 932.423 179.450 0 1.123.373 302.815 0 27.167.920

*Correctie jaarrekening 2007 (Belegging is in 2006 vervallen) Totaal

-932.423 19.940.862

26.235.497

Van de langlopende uitzettingen van ongeveer 10 miljoen ontvangen wij gemiddeld minimaal 4% en maximaal 8,5%, daarom is het reëel een bedrag van € 10 miljoen te blokkeren. Met deze belegging wordt naar verwachting minimaal € 468.500 aan rente-inkomsten gegenereerd. Verduidelijking: Lening BNG (betreft verkoop HNG) Het depotbedrag; Verkoop hypotheekbedrijf Hypotheekfonds Noordbrabantse Gemeenten (HNG). Ultimo 1995 heeft het algemeen bestuur van het HNG goedkeuring verleend aan de verkoop van de activa en passiva van het HNG aan de NV Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. Hierbij is ondermeer overeengekomen dat het Bouwfonds aan het HNG een koopsom verschuldigd is, bestaande uit 25 jaarlijkse termijnen van € 10,9 miljoen (f 24 miljoen), oftewel totaal € 272,5 miljoen (f 600 miljoen). Deze termijnen worden naar rato van de restant hypotheekschulden per 31 december 1995 over de deelnemende gemeenten verdeeld. Voor de gemeente Grave betekent dit dat jaarlijks nog gedurende 12 jaren (tot 2020) € 23.293,45 wordt ontvangen, in totaal bedroeg de bijdrage € 567.922. De eerste jaartermijn is in september 1996 ontvangen. Ieder jaar wordt op de balans de nog uitstaande bijdrage als lening BNG en de vordering bij de openstaande passiva (Verkoopwaarde HNG aan NV Bouwfonds) vermeld. De daadwerkelijke bijdrage wordt jaarlijks in de exploitatie verantwoord op het product 645201 “Beleid en uitvoering volkshuisvesting”. Het huidig tegoed bedraagt afgerond: € 279.521.

145

Jaarrekening 2008


Verloop: Het verloop van deze posten is als volgt: bedragen * € 1 Boekwaarde 01-01-2008

a)kapitaalverstrekkingen b)leningen woningbouwcorporaties / verbonden partijen c) overige langlopende leningen d)overige langlopende uitzettingen e)bijdragen aan activa eigendom derden Totaal

Vermeerdering

Aflossing

Vrijval

Waardevermindering/ beheervergoeding


0

0

0

0

0

0

7.357.285

7.369

-42.397

0

0

7.322.257

640.405

0

-53.371

0

0

587.034

19.170.230

293.882

-23.294

-6.934.223

-475.024

12.031.571

0 27.167.920

0 301.251

0 -119.062

0 -6.934.223

0 -475.024

0 19.940.862

Bij de begrotingsbehandeling op 24/25 november 1997 is besloten de boekwaarde van de volgende financiële investeringen in de jaarrekening 1998 extra af te schrijven (onder het voormalige regime van de Comptabiliteitsvoorschriften). Dit houdt in dat wij vanaf de jaarrekening 1999 onderstaande inventarisatielijst zullen bijhouden en vermelden in deze toelichting op de balans. Financiële vaste activa Deelnemingen Aandelen Brabant Water Activering inschrijving grootboek nationale schuld Staatsobligatie 3% : 5 x ƒ 1.000 (aan toonder) Staatsobligatie 3% : 2 x ƒ 100 (aan toonder) Staatsobligatie 3% : 1 x ƒ 50 (aan toonder) Staatsobligatie 2,5% : 1 x ƒ 100 (aan toonder) Fonds gedenkteken Cornelis Ragay en Amaranthe G 2,5% : [1 x ƒ 500 (aan toonder) Fonds gedenkteken Cornelis Ragay en Amaranthe G 2,5% : 2 x ƒ 100 (aan toonder) Legaat van Cooth (voor onderwijsdoeleinden) Schuldbewijs 2,5% : 50 x ƒ 1.000 (aan toonder)

Aantal

Eenheid

Bedrag

11.350

0,10

1.135

5 2 1 1

453,78 45,38 22,69 45,38

2.269 91 23 45

1

226,89

227

2

45,38

91

50

453,78

22.689 26.570

2008

2007

0 0

0 0

0 - 896.439 - 461.488 1.566.059 0

0 - 883.151 - 444.516 2.251.138 795.356

Voorraden Specificatie: a) gronden hulpstoffen - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige gronden hulpstoffen b) onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie - Complex 00: Algemeen - Complex 03: De Stoof - Complex 06: De Hoeve Gassel - Complex 08: Bonspark - Complex 32: Zuidoosterterrein

146

Jaarrekening 2008


- Complex 36: Havengebied (Koninginnedijk) - Complex 41: Markt - Complex 42: Herontwikkeling Bijl - Complex 44: Gasthuissstraat - Complex 46: Prinsenstal - Complex 53: Dorpshart Velp - Complex 54: Graafschedijk - Complex 56: Schaarweg Gassel - Complex 57: Vizier/Binckhof - Complex 58: Hemelvaartkerk - Complex 59: Hulsman - Complex 60: Van Dongen Escharen - Nieuwe initiatieven - Complex: Sensis Elisabethstraat - Complex 51: Trompetterstraat 32 - Complex 61: Marechausseekazerne - Complex 62: Maasboulevard c) gereed product en handelsgoederen - Eigen verklaringen d) vooruitbetalingen op voorraden Voorziening verliesgevende complexen (netto presenteren) Totaal

Kortlopende vorderingen Specificatie: a) Debiteuren b) Overige vorderingen Totaal Voorziening voor oninbare vorderingen (netto presenteren) Totaal

Liquide middelen Specificatie: Kas Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Rabobank Postbank Overig Totaal

Overlopende activa Specificatie: Vooruitbetaalde facturen (crediteuren)

147

5.692.927 0 983.152 0 62.130 188.925 0 282.440 77.194 0 0 51.850

4.306.242 0 776.986 117.023 57.453 256.013 29.175 236.488 244.871 0 0 1.914

16.018 7.757 7.191 13.197 0 0 0 7.590.913

2.726 4.591 4.463 4.072 0 2.355 0 7.763.200

-7.392.566 198.347 =========

-1.345.140 6.418.060 =========

2008

2007

913.990 2.472.358 3.386.290 -275.368

533.865 2.427.701 2.961.566 -276.197

3.110.980 =========

2.685.369 =========

2008

2007

0 0 59.000 22.199 0 81.199

1.673 0 69.850 6.456 0 77.979

2008

2007

541.624

197.095

Jaarrekening 2008


Eigen vermogen Specificatie: Reserves (per categorie) Stand per 1-1-2008 Algemene reserves: 6 - Algemene reserve (geblokkeerd) 12.001.043 - Algemene reserve (vrij besteedbaar) 3.033.346 Afboeking Balanswaarde Algemene Reserve -932.423 - Algemeen weerstandsvermogen 1.000.000 - Algemene reserve grondexploitatie 570.277 - Weerstandsvermogen grondexploitatie 1.000.000

Toevoegingen via mutaties reserves in 2008 0 1.451.58922

3.572.540

2.001.043 6.207.404

10.000.000 917.648

961.072 546.220

1.000.000 -350.570 453.780

334 4.000

8.590

562.005 2.150.000 9.642

72.189 367.073 165.000

276.950 1.723.191 681.901

200.000

Van de algemene reserve was € 10 miljoen geblokkeerd wegens vaststaande beleggingen ter waarde van € 10 miljoen (bij een rentevoet van 4%).

148

Stand per 31-12-2008

44.651 175.606 21.400 874.446 0 0 0 50.000

18.024 12.731 2.001.043

Bestemmingsreserves voor dekking van investeringen in bedrijfsmiddelen: - Brandweermateriaal 264.139 85.000 - ICT 1.332.264 758.000 - Nog te besteden investeringsbudgetten 887.936 6

via mutaties reserves in 2008

40.225

Bestemmingsreserves: Bestemmingsreserves voor het realiseren van een bepaald doel: - Reserve dekking kredieten niet-grondexploitatie 44.985 - Huisvesting en onderwijs AZC-scholen 179.606 - Jeugdbeleid 21.400 - Vervanging Stadhuis 836.790 37.656 - Invoeringskosten WMO 18.024 - Bestemmingsreserve Vrijwilligers 12.731 - Stadsontwikkeling Grave Sensisterrein/Hampoort 2.001.043 - Brug over de Raam bij Hampoort 50.000 - Gerealiseerde opslag "Bovenwijkse voorzieningen" 453.808 108.197 - Best.reserve voorzienbare risico’s grondexploitatie 0 1.950.000 - Afkoop woonwagencentra 15.962 2.270

Onttrekking viaverminresultaatdering ivm bestemm. afschrijv. 2007 op activa

viaresultaatbestemm. 2007

41.035

Jaarrekening 2008 - Nieuwbouw Stadhuis 4.796.971 - Verv. inventaris gemeenschapsaccommodaties 134.368 - Vervanging machinepark gemeentewerken 192.541 Bestemmingsreserves voor egalisatie van exploitatiekosten: - BTW-compensatiefonds 413.312 - Egalisatiereserve W.V.G./ W.M.O. 329.833 - Stimulering deelnemers FPU lokaal niveau 2.160 - Inkomensdeel Wet Werk en Bijstand (WWB) 472.492 - Reconstructie algemeen (v/h groenfonds) 264.069 - Scholing en activering tbv Klantmanagement 57.545 - Gemeentelijke Monumenten 25.000 - Opleidingsfonds 60.985 Totaal 27.489.164


90.000

4.796.971 134.368 258.922

23.619 413.312 0

5.280 200.205 188.400

6.767.6600

3.772.540

3.162 13.005.021

0

41.035

Rekeningsaldo 2008 nadelig

0 329.833 7.440 272.287 452.469 57.545 25.000 57.823 24.983.308 426.818-

Totaal Eigen vermogen

24.556.490 =========

Toelichting Vanwege de uitgebreidheid van de toelichting op de reserves hebben wij deze in Deel D, bijlagen 4.5 opgenomen.

Voorzieningen Specificatie: Voorzieningen (per categorie) Stand per Dotaties Vrijval tgv. 1-1-2008 resultaat Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs in te schatten. - Wijk- en Dorpsbeheer - Liquidatiekosten vm. Streekgewest - Voorziening FPU - Pensioenaanspraken wethouders - Voorziening woonrijpmaken afgesloten complexen

16.074 76.573 12.000 133.443 83.630

0

Aanwending

Stand per 31-12-2008

1.000

15.074 65.520 12.000 154.443 52.711

11.053 21.000 5.000

35.919

Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. 149

Jaarrekening 2008


- Egalisatievoorz. arbeidsvoorwaarden personeel en opleiding - Scholing/vorming/training - Voorziening voor oninbare vorderingen - Voorziening verliesgevende complexen

2.025 17.888 276.197 1.345.140

5.450 39.000 7.071.924

39.829 1.036.205

7.475 17.888 275.368 7.392.566

Kosten die een volgende begrotingsjaar worden gemaakt. Mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. - Huisvesting scholen - Egalisatie afvlakking tarief reinigingsheffing - Vervanging en onderhoud riolering (rioolbeheersplan) - Onderhoud gemeentelijke gebouwen (gebouwennota) - Onderhoud openbare verlichting - Onderhoud wegen en fietspaden (wegennota) - Voorziening openbare ruimte en civiele objecten - Voorziening groen - Voorziening egalisatie toerisme en recreatie Totaal Naar Activaposten op de balans; deze moeten netto gepresenteerd worden: - Voorziening verliesgevende complexen (bij de vooraden) - Voorziening voor oninbare vorderingen (bij kortlopende vorderingen)

1.360.242 64.008 5.627.956 494.672 914.000 597.556 40.000 273.717 27.381

266.887 237.000 185.000 250.000 36.900 112.000 16.864

11.362.502

8.425.532

1.345.140 276.197

7.071.924 39.000

Eindtotaal voorzieningen

166.800

56.141 50.071 155.363 113.818 1.681 137.768 133.477 61.124

9.741.165

Toelichting Vanwege de uitgebreidheid van de toelichting op de voorzieningen hebben wij deze in Deel D, bijlagen 4.6 opgenomen.

150

1.470.902 13.937 5.739.480 617.854 1.097.319 709.788 76.900 252.240 44.245

1.711.201

18.015.710

1.036.205 39.829

7.392.566 275.368 10.347.776 =========

Jaarrekening 2008


Overlopende Passiva Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Deze posten worden met ingang van 2008 als “overlopende passiva” opgenomen. Stand per Dotaties Vrijval tgv. AanStand per 1-1-2008 resultaat wending 31-12-2008 - Inburgering nieuwkomers educatief.component 2008 - Onderwijs achterstanden bestrijding - Sanering 70+ woningen - Voorziening werkdeel Wet Werk en Bijstand (WWB) - Schuldhulpverlening Totaal

130.323 180.636 140.015 611.618 - 272

213.778 66.900

51.688

-17.941

19.138

1.062.319

262.737

Toelichting Vanwege de uitgebreidheid van de toelichting hebben wij deze ook in Deel D, bijlagen 4.6 opgenomen.

151

0

70.826

292.413 247.536 140.015 574.539 - 272 1.254.230 =========

Jaarrekening 2008

Langlopende schulden Obligatieleningen Onderhandse leningen van: - BNG *) - NWB *) Door derden belegde gelden Waarborgsommen Totaal

Toelichting op de balans 2008 Schuld Rentelast

2007 Schuld Rentelast

0

0

0

0

2.347.212 4.745.812 0 2.677 7.095.701

137.689 238.967 0 24 376.680

2.389.652 4.745.813 0 2.677 7.138.142

140.016 238.967 0 0 378.983

*) Betreft acht leningen. Zeven leningen zijn doorgeleend aan woonmaatschappij Maasland onder dezelfde voorwaarden en condities. Eén lening is teruggeleend aan de BNG met een rentevoordeel van 0,02%. Daardoor zijn de rentemutaties budgettair neutraal in de jaarrekening verwerkt.

Kortlopende schulden

2008

2007

0

0

600.888

30.497

1.684.094 0 871.514 3.156.496

1.623.300 7.587 515.875 3.161.279

2008

2007

281.302 228.905 279.521 789.728

360.728 221.535 302.815 885.078

Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.

1.254.230

1.062.319

Totaal

2.043.958

1.947.397

Specificatie: a) Kasgeldleningen b) Bank en girosaldi (rood staan) - BNG belastingen c) Overige schulden - Crediteuren - Waarborg inschrijvingen grondaankopen - Overige schulden Totaal

Overlopende passiva Specificatie: Nog te betalen facturen Rek.crt.Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (Bouwfonds) Verkoopwaarde HNG aan NV Bouwfonds Subtotaal

152

Jaarrekening 2008


Borgstellingen (buiten de balanstelling) Door de gemeente Grave zijn de volgende borgstellingen afgegeven: Oorspronkelijk bedrag lening Leningen: Hockeyclub Grave Tennisvereniging Esteren Voetbalvereniging GVV '57 THOS THOS Stg. Wonen voor ouderen Maasland Stg. woonmaatschappij Maasland Stg. Kinderopvang Grave Stg. Kinderopvang Grave Jeu de Boulesver. Grave Superieur Totaal borgstelling leningen Krediet rekening-courant: THOS 1) Totaal borgstelling krediet

27.227 44.887 27.227 113.445 45.378 1.361.341 544.536 74.874 90.756 140.000 2.469.671 45.378 45.378

Restant looptijd

% borgstelling

Saldo lening 1-1-2008

Saldo lening 31-12-2008

10 15 4 13 10 23 20 15 15 24

100% 100% 50% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

8.168 23.652 6.807 50.260 20.804 998.316 344.873 39.683 56.722 115.000 1.664.285

7.261 21.668 4.084 45.965 18.118 952.938 326.722 36.688 52.184 110.000 1.575.628

100%

-/- 2.933 -/- 299

2.269 2.269

1) Bij een negatief saldo lening bedraagt de borgstelling feitelijk nihil. De gemeente staat borg tot maximaal de hoogte van het totale krediet (€ 45.378).

In het jaar 2008 is niets betaald uit hoofde van borgstellingen. Het totaalbedrag van de betalingen tot en met 2008 inzake borgstellingen bedraagt ook nihil.

Garantstellingen (buiten de balanstelling) Door de gemeente Grave zijn de volgende garantiestellingen afgegeven:

Kringloopbedrijf Land van Cuijk Stichting Dorpsbelang Gassel Totaal

Garantstelling 15.882 13.613 29.495

1) 2)

1) Dit betreft een garantstelling aan Stichting Actief voor Kringloopbedrijf (winkel) in de gemeente Cuijk (borgstelling voor Grave ƒ 35.000) (raadsbesluit 1 juni 1999). 2) Dit betreft een garantstelling voor de overdracht van woningen van Stichting Dorpsbelang Gassel aan woningstichting St. Willebrord (thans woonmaatschappij Maasland) (raadsbesluit 9 september 1999).

In 2008 is niets betaald uit hoofde van garantstellingen. Het totaalbedrag van de betalingen tot en met 2008 inzake garantstellingen bedraagt ook nihil.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Hieronder worden de niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen vermeld waaraan de gemeente Grave voor toekomstige jaren is verbonden. Er zijn betreffende de huur van alle kopieerapparaten langlopende financiële verplichtingen aangegaan tot een jaarbedrag van ruim € 38.000. Deze verplichtingen lopen van medio 2008 tot medio 2011 totaal ruim € 133.000.

153

Jaarrekening 2008

Bijlagen

DEEL D: BIJLAGEN Dit hoofdstuk bestaat uit de volgende onderdelen: 4.1 Kerngegevens; 4.2 Wetgeving; 4.3 Personeelssterkte en personeelslasten; 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten; 4.5 Reserves; 4.6 Voorzieningen; 4.7 Leningen u/g en o/g; 4.8 Relatie beheerprogramma's - beheersproducten; 4.9 Overzicht baten en laten per deelprogramma; 4.10 Uitgebreide balans; 4.11 Sisa 4.12 Afkortingenlijst; 4.13 Begrippenlijst.

154

Jaarrekening 2008

Bijlage kerngegevens

4.1 Kerngegevens Hieronder zijn in tabelvorm de kerngegevens van de gemeente Grave vermeld, al dan niet aangevuld met grafieken. Deze kerngegevens zijn onderverdeeld in de sociale structuur en de fysieke structuur..

Sociale structuur Aantal inwoners

10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2006

2007

0 - 4 jaar

5 - 14 jaar

2008

15 - 64 jaar

SOCIALE A. STRUCTUUR Aantal inwoners 0 - 4 jaar 5 - 14 jaar 15 - 64 jaar 65 jaar en ouder

Totaal

155

65 jaar en ouder

31-12-2006

31-12-2007

31-12-2008

599 1.674 8.749 1.797

703 1.650 8.705 1.738

680 1.594 8.686 1.797

12.819

12.796

12.757

Jaarrekening 2008


100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ABW 65-

ABW 65+

31-12-2007

I.O.A.W.

I.O.A.Z.

31-12-2008

31-12-2007

31-12-2008

Aantal periodieke bijstandsgerechtigden waarvan personen beneden 65 jaar personen van 65 jaar en ouder

100 87 8

110 92 8

Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolge de I.O.A.W. Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolge de I.O.A.Z. Aantal WVG-gerechtigden met een vervoersvoorziening

4 5 415

7 3 420

Fysieke structuur Omschrijving Oppervlakte gemeente in ha - waarvan binnenwater - waarvan historisch - waarvan openbaar groen (parken en plantsoenen - waarvan bos en natuurterreinen Aantal woonruimten Lengte van verharde wegen in m - binnen bebouwde kom - buiten bebouwde kom Lengte van onverharde wegen Lengte van waterwegen (de Maas) Lengte van recreatieve fiets-, ruiteren wandelpaden

1-1-2005 2.797 63 8

1-1-2006 2.797 63 8

1-1-2007 2.797 63 8

1-1-2008 2.797 63 8

1-1-2009 2.797 63 8

1-1-2010 2.797 63 8

58 138 5.711 91.179 42.606 48.573 20.800 1.574

58 138 5.722 91.179 42.606 48573 20.800 1.574

58 138 5.766 91.200 42.606 48.580 20.800 1.574

58 138 5.790 92.194 42.606 48.580 20.800 1.574

58 138 6.123 92.194 42.620 48.580 20.800 1.574

58 138 6.331 92.194 42.620 48.580 20.800 1.574

9.300

9.300

9.300

9.300

9.300

9.300

156

Jaarrekening 2008


Financiële structuur 2007 totaal P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

2008 totaal

2007 per inw.

2008 per inw.

Veiligheid en handhaving Woon- en leefomgeving Voorzieningen en sociale samenhang Econ. aangelegenh., toerisme en recreatie. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Publieke dienstverl. en communicatie Fin. kaderstelling en bedrijfsvoering Totale lasten

497 3.217 6.882 147 7.321 197 9.045 27.306

578 1.560 9.941 492 14.023 265 9.750 36.609

39 251 538 11 572 15 707 2.134

45 122 779 39 1.099 21 764 2.869

Algemene uitkering gemeentefonds Belastingen en heffingen Overige baten Totale baten

8.299 3.931 17.791 30.021

8.918 4.476 16.509 29.903

649 307 1.390 2.346

699 351 1.294 2.344

Mutaties reserves

-1.081

-6.238

649

489

Eigen vermogen Vreemd vermogen Totaal vermogen

32.194 17.942 50.136

24.556 18.016 42.572

2.516 1.402 3.918

1.925 1.412 3.337

157

Jaarrekening 2008

Bijlage wetgeving

4.2 Wetgeving "Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen". Ook de gemeente Grave moet voor de uitvoering van haar (wettelijke) gemeentelijke taken voldoen aan weten regelgeving. De weten regelgeving dient als basis voor het rechtmatig handelen van de gemeente Grave. De landelijke wetgeving geldt niet specifiek voor de gemeente Grave, maar is van toepassing op alle gemeenten. Omdat in de praktijk blijkt dat toch niet iedere Nederlander de wet kent én voor de volledigheid, volgt hieronder een opsomming van de belangrijkste landelijke weten regelgeving waaronder de diverse deelprogramma's opereren. Deelprogramma 1.1 Brandweer 1985: Brandweerwet Besluit brandweerpersoneel Leidraad oefenen Project versterking Brandweer Deelprogramma 1.2 Openbare orde en veiligheid 1985: Brandweerwet 1993: Politiewet 2001: Wet Rampen en Zware Ongevallen 2004: Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding Besluit informatie over rampen Drank- en Horecawet Wet Geneeskundige Hulpverlening bij ongevallen en rampen Wet op de Kansspelen Winkeltijdenwet Zondagswet Deelprogramma 1.3 Integrale handhaving Monumentenwet Wet milieubeheer Wet op de Ruimtelijke Ordening Deelprogramma 2.1 Natuur- en groenbeheer Boswet Burgerlijk Wetboek Reconstructiewet Deelprogramma 2.2 Verkeer en vervoer Deelprogramma 2.3 Volkshuisvesting Deelprogramma 2.4 Leefbaarheid kernen en wijken Deelprogramma 3.1 Jeugd en jongeren Wet op de jeudgzorg Wet maatschappelijke ondersteuning Deelprogramma 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid Algemene bijstandswet Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Wet werk en bijstand Deelprogramma 3.3 Minimabeleid Algemene bijstandswet

158

Jaarrekening 2008

Bijlage wetgeving

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Wet werk en bijstand

Deelprogramma 3.4 Onderwijs Leerplichtwet Wet educatie en beroepsonderwijs Wet onderwijsachterstandenbeleid Wet op de expertisecentra Wet op de onderwijsverzorging Wet op het primair onderwijs Wet op het voortgezet onderwijs Deelprogramma 3.5 Ouderen Deelprogramma 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport Wet maatschappelijke ondersteuning Kaderwet VWS-subsidies Deelprogramma 3.7 Subsidiebeleid Wet maatschappelijke ondersteuning Kaderwet VWS-subsidies Deelprogramma 4.1 Economische aangelegenheden Deelprogramma 4.2 Toerisme en recreatie Deelprogramma 5.1 Milieu Wet milieubeheer Deelprogramma 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting Woningwet en Bouwbesluit Monumentenwet Wet op de Ruimtelijke Ordening DURP (digitale normstelling voor uitwisselbaarheid bestemmingsplannen) Deelprogramma 5.3 Pilot bouwen binnen strakke contouren Woningwet en Bouwbesluit Wet op de Ruimtelijke Ordening Grondexploitatiewet Deelprogramma 5.4 Monumentenbeleid Monumentenwet Deelprogramma 6.1 Publieke dienstverlening Besluit Burgerlijke stand Besluit geslachtsnaamwijziging Burgerlijk Wetboek (boek 1) Internationale verdragen / overeenkomsten betreffende burgerlijke staat personen Kiesbesluit Kieswet Paspoortuitvoeringsregeling Nederland Paspoortwet Rijkswet op het Nederlanderschap Wegenverkeerswet

159

Jaarrekening 2008

Bijlage wetgeving

Wet conflictenrecht afstamming Wet conflictenrecht namen Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens Wet justitiële gegevens

Deelprogramma 6.2 Communicatie Wet openbaarheid van bestuur Wet Milieubeheer, Wet Ruimtelijke Ordening en dergelijke in verband met wettelijk verplichte bekendmakingen Deelprogramma 7.1 Bedrijfsvoering 1992: Gemeentewet Collectieve arbeidsvoorwaardenregeling en uitwerkingsovereenkomst (CAR/UWO) Deelprogramma 7.2 Belastingen 1959: Algemene wet inzake rijksbelastingen 1964: Algemene termijnenwet 1969: Kostenwet invordering rijksbelastingen 1990: Invorderingswet 1990 1992: Algemene wet bestuursrecht 1992: Gemeentewet 1994: Wet waardering onroerende zaken Deelprogramma 7.3 Financiën 1992: Gemeentewet 1996: Financiële-verhoudingswet 2000: Wet financiering decentrale overheden 2003: Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten Deelprogramma 7.4 Ontwikkeling bestuursstijl 1992: Gemeentewet Algemene wet bestuursrecht Wet gemeenschappelijke regelingen

160

Bijlage personeelssterkte en personeelslasten

Jaarrekening 2008

4.3 Personeelssterkte en personeelslasten

Organisatie-eenheid

Aantal formatieplaatsen

Totaal salarissen en sociale lasten Begroot Werkelijk 2008 2008

Werkelijk 2007

Begroot 2008

Werkelijk 2008

Werkelijk 2007

15 0,89

15 0,89

15 0,89

78.799 67.421

80.900 69.600

84.875 70.425

3,25

3,25

2,50

251.266

256.400

259.294

1,00 1,00

1,00 1,00

1,00 1,00

71.194 73.247

93.300 75.700

87.239 78.510

0 0

6,64 2,70

6,44 1,50

0 0

307.600 142.900

319.066 79.663

afdeling Bedrijfsvoering afdeling Inwoners en Zorg

22,64 22,35

23,06 23,24

20,20 22,97

1.158.010 1.074.325

1.173.100 1.146.800

1.051.970 1.138.448

afdeling Ruimte en Wonen afdeling Veiligheid en Handhaving (4) Vrijwillige brandweer (1) Schoonmaak Brandweerkazerne Bijzondere groep

32,66

39,63

32,67

1.549.676

1.966.500

1.689.635

9,53

0

0

279.623

0

0

34,00

34,00

32,00

104.886

116.600

108.314

0,14

0,14

0,14

4.393

4.600

4.447

1,72

1,00

0

77.997

80.600

3.094

Subtotaal huidig personeel

144,18

151,55

136,31

4.790.837

5.514.600

4.974.980

0

0

0

11.908

0

7.960

Raad (1) Griffie College van burgemeester en wethouders (2) Secretaris Controller Veiligheidsbureau Personeelszaken (3)

Stagiaires(5) Wachtgelders

1.267

1.300

30.273

34.964

29.500

29.853

45.386

46.700

55.409

93.525

77.500

123.495

4.884.362

5.592.100

5.098.475

Gepensioneerde wethouders Wachtgeld wethouders Subtotaal voormalig personeel Totaal-generaal

(1) (2) (3) (4) (5)

144,18

151,55

136,31

Betreft niet aantal fte's, maar aantal personen. De burgemeester wordt gelijk gesteld aan 1 fte en de wethouders ieder 0,75 fte. Tot 1-1-2008 viel Personeelszaken onder afdeling Bedrijfsvoering Afdeling Veiligheid en Handhaving is per 1-1-2008 opgeheven. Raming niet in staat van salarissen opgenomen, is een vast bedrag.

Toelichting salarissen 2008 In de begroting worden de werkelijke verwachte salarisuitgaven geraamd. Vacatures worden geraamd op het maximum van de desbetreffende functieschaal. Elk jaar hebben we te maken met onbezette functies waardoor het beschikbare budget voor salarissen niet volledig wordt aangewend. Periodiek worden de middelen die als gevolg van onbezette functies niet worden aangewend, overgeheveld naar de post onderuitputting. Met de middelen uit de post onderuitputting worden organisatorische knelpunten opgelost. In 2008 zijn de beschikbare salarisbudgetten, na overheveling van de niet gebruikte salarisbudgetten naar de post onderuitputting, toereikend gebleken. Afwijkingen vallen binnen de marges die daaraan gesteld worden. Alleen bij de post vergoedingen voor de vrijwillige brandweer is ten onrechte een groot bedrag overgeheveld naar de post onderuitputting. Dit is vermoedelijk veroorzaakt doordat in

161

Jaarrekening 2008

Bijlage personeelssterkte en personeelslasten

november naar het saldo van het budget is gekeken. Daarbij is geconcludeerd dat er nog verplichtingen komen van ca 1/12 van het totale budget. Echter de brandweervergoeding van vrijwillige brandweer wordt voor het gehele jaar eenmalig in december uitbetaald. Per saldo is hierdoor ca € 100.000 teveel overgeheveld naar de post onderuitputting.

162

Jaarrekening 2008

Bijlage overzicht investeringen en kapitaallasten

4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten Deel A: Lopende investeringen

Toelichting

276

-276 Exploitatiekrediet 2009. In 2008 betaald ten lasten van het beheerplan brandweermaterieel 2009. 19.415 In de raadsvergadering van 12 juni 2007 is voor de projecten buitenruimte en fietsenstalling een extra krediet gevoteerd van € 150.000,--, waarvan € 50.000,-- voor de nieuwbouw van de fietsenstalling. Op basis van dit extra krediet is, onder meer na het doorvoeren van extra bezuinigingen, oktober-november 2007 opdracht verleend aan de aannemer. Uitvoering van het project fietsenstalling volgt op dat van de buitenruimte en vormt daarmee fysiek het sluitstuk van de herinrichting van het totale gebied om het kantorencomplex, waar ook het nieuwe stadhuis deel van uitmaakt.Het project is in juni 2008 afgerond. Het restantkrediet van € 19.415,- kan vrijvallen.

7320001 Lasten

212010

Bouw fietsenstalling en wachtruimte

15

2006 2008

6-6-2006 12-6-2007

400.000

380.585

7320001 Baten

212010

Bouw fietsenstalling en wachtruimte

15

2006

6-6-2006

-77.500

-52.500

-25.000 De inkomsten zijn begroot op € 77.500,-, te weten € 52.500,- provinciale subsidie en een bijdrage van Mooiland Maasland van € 25.000,-. De provinciale subsidie is inmiddels in zijn geheel ontvangen. De bijdrage van Mooiland Maasland is - zo is tijdens bestuurlijk overleg op 8 januari 2008 vastgesteld - ten onrechte opgevoerd en dient als bate afgeboekt te worden. Per saldo dalen de kapitaalalsten voor deze investering structureel met € 3.327,-.(zie ook investering).

163

Dekking

BHP Brandweermaterieel (js2009)

Restant krediet

Uitgaven t/m 2008

Krediet

Datum raadsbesluit

Jaar

Nummer begrotingswijziging

vast actief

Ordernummer 7220018

Omschrijving

9002001

Jaarrekening 2008

Bijlage overzicht investeringen en kapitaallasten Nummer begrotingswijziging

Jaar

Datum raadsbesluit

Aanschaf PC's

P

2006

08-11-2005

115.000

100.100

7340047

216019

Basisregistratie Adressen en Gebouwen

P

2006

08-11-2005

375.463

159.245

7340050

216015

Invoering WKPB

P

2006

08-11-2005

55.972

5.954

7340055

216017

Electronische dienstverlening fase 1

P

2006

08-11-2005

48.879

0

7340056

expl.

Onvoorzien ICT

P

2007 2008

7-11-2006 6-11-2007

25.560

19.155

7340061

expl.

Faxapparatuur

P

2007

07-11-2006

2.000

0

7340062

expl.

Laptops (5 stuks)

P

2007

07-11-2006

7.500

4.636

7340063

expl.

PDA (9 stuks)

P

2007

07-11-2006

4.500

326

7340064

216020

Module WMO

P

2007

07-11-2006

15.413

0

Restant krediet

Krediet

164

Toelichting

14.900 krediet handhaven en gebruiken voor aanschaf PC’s in het kader van huisvesting P&O Land van Cuijk 216.218 Project loopt nog t/m 2009. Budget dient gehandhaafd te blijven anders gaan we niet voldoen aan de wetgeving. 50.018 Vóór 1 juli 2009 dienen alle bestaande beperkingen verwerkt te zijn in het systeem. Hierbij moeten ook alle brondocumenten worden opgezocht in het archief. Dit is een tijdrovende klus, waarvoor externe hulp ingeroepen dient te worden. 48.879 Voorstel voor start project in MT 18-12-2008. Budget hiervoor handhaven. 6.405 Het betreft een post die jaarlijks wordt gevuld met een bedrag voor onvoorzien. Omdat onvoorziene uitgaven steeds wisselen het bedrag handhaven. 2.000 Zolang de huidige fax apparatuur nog functioneert hoeft deze niet vervangen te worden. Het bedrag dient beschikbaar te zijn als de fax apparatuur stuk gaat. 2.864 De laptops zijn vervangen. De factuur voor de aangeschafte laptop voor de burgemeester volgt nog. Daarna kan restant bedrag worden afgeboekt. 4.174 Er is opdracht gegeven tot aanschaf van BlackBerry’s en het inrichten van een BlackBerry omgeving. Facturen moeten nog ontvangen worden. 15.413 In 2007 heeft aanpassing op de huidige software van Sociale Zaken plaatsgevonden. In 2009 wordt voor de ISD Land van Cuijk bekeken welke software voor de WMO aangeschaft wordt. Het

Dekking

vast actief 215013

Uitgaven t/m 2008

Ordernummer 7340041

Omschrijving

9002010 9002010 9002010

9002010 9002010 9002010

9002010

9002010

9002010

Jaarrekening 2008


Datum raadsbesluit

2.027

0

Novell en mailservers

P

2007

07-11-2006

16.000

10.543

Consolidatie windows servers VMware

P

2007

07-11-2006

9.541

0

216023

Scannen inkoopfacturen software etc.

P

2007

07-11-2006

32.920

0

7340073

216027

Electronische dienstverlening

P

2007

07-11-2006

153.063

0

7340074

216030

AS400 (SAP, verv. door Windows) (js2008)

P

2008

06-11-2007

25.333

0

7340075

216031

MRE / PKO4all (js2008)

P

2008

06-11-2007

21.280

0

7340068

expl.

7340069

165

Restant krediet

216022

Krediet

7340067

Toelichting

budget moet hiervoor beschikbaar blijven. 2.027 Er is op dit moment geen aanleiding om de applicatie te vervangen. Vanuit de projecten BAG en Wabo worden binnenkort procesbeschrijvingen opgesteld. Omdat de kans aanwezig is dat we uitbreiding voor een extra licentie nodig hebben wordt voorgesteld om het budget hiervoor te handhaven. 5.457 Vervanging is uitgesteld i.v.m. Regionaal Dienstencentrum ICT (RDI) LvC. Er wordt alleen vervangen als door uitstel de continuïteit in gevaar komt. De Novell server is vervangen 9.541 Vervanging is uitgesteld i.v.m. Regionaal Dienstencentrum ICT (RDI) LvC. Er wordt alleen vervangen als door uitstel de continuïteit in gevaar komt. 32.920 In 2009 wordt een onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van dit project. Hierbij wordt met name gekeken naar efficiëncy winst. Op basis van het onderzoek wordt besloten tot wel of niet uitvoeren van het project. 153.063 Dit project betreft elektronische dienstverlening fase 2. Het resultaat is een geïmplementeerd systeem voor een midoffice. De Europese aanbesteding hiervoor wordt gezamenlijk gedaan in het Land van Cuijk. Dit zal in het 2e kwartaal 2009 plaatsvinden. 25.333 Bij de vaststelling van de programmabegroting 2009 is besloten om dit budget door te schuiven naar 2009.Het is de bedoeling om de Sap applicaties in de loop van 2009 naar de server van de gemeente Boxmeer te verplaatsen. 21.280 Het betreft een vervangingsinvestering van het kennissysteem Sociale Zaken. Voor de ISD is besloten dat dit systeem niet meer gebruikt gaat

Dekking

Jaar

07-11-2006

expl.

Uitgaven t/m 2008


2007

vast actief

P

Ordernummer

Protos

7340066

Omschrijving

9002010

9002010

9002010

9002010

9002010

9002010

9002010

Jaarrekening 2008

7340076

216032

Webserver en Oracle server (js2008)

P

2008

06-11-2007

16.000

0

7340077

216033

Modernisering GBA (js2008)

P

2008

06-11-2007

90.052

0

7340078

216034

Implement. zaakafhand. met DSP (js2008)

P

2008

06-11-2007

155.198

0

7340079

216035

Electr. dienstverlening fase 3 (js2008)

P

2008

06-11-2007

71.785

0

7340080

216036

Invoering Spatial Database (js2008)

P

2008

06-11-2007

99.331

3.103

7340081

226183

Wabo (omgevingsvergunning) (js2008)

P

2008

06-11-2007

201.864

29.405

166

Toelichting

worden. Wel worden er kosten gemaakt voor de migratie van de uitkeringsapplicatie naar de ISD. Het budget hiervoor handhaven. 16.000 Bij de vaststelling van de programmabegroting 2009 is besloten om dit budget door te schuiven naar 2009. De vervanging is uitgesteld i.v.m. Regionaal Dienstencentrum LvC.. 90.052 Bij de vaststelling van de programmabegroting 2009 is besloten om dit budget door te schuiven naar 2009.In maart 2009 is een bestuurlijk akkoord getekend tussen BZK en de VNG over het vervolgtraject GBA. De verwachting is dat dit project in de loop van 2009 weer opgestart wordt.

Dekking

Restant krediet

Uitgaven t/m 2008

Krediet

Datum raadsbesluit

Jaar


vast actief

Ordernummer

Omschrijving


9002010

9002010

155.198 Bij de vaststelling van de programmabegroting 2009 is besloten om dit budget door te schuiven naar 2009. 71.785 Bij de vaststelling van de programmabegroting 2009 is besloten om dit budget door te schuiven naar 2009.Dit project hangt samen met de implementatie van een Midoffice systeem.

9002010

96.228 Het budget was bedoeld voor omzetting van het huidige GIS van Grave (Flexiweb). Dit gebeurt gezamenlijk in het Land van Cuijk in de vorm van een regio GIS. De basis hiervan is gelegd bij de gemeente Boxmeer. In 2009 vindt nog verdere uitbouw plaats. 172.459 Het project loopt nog. De formele wetgeving wordt per 1-1-2010 van kracht. In Grave gaan we medio mei 2009 starten met proefdraaien om waar mogelijk Wabo-conform de vergunningen te verlenen.

9002010

9002010

9002010

Jaarrekening 2008

P

2008

06-11-2007

3.000

0

Uitwijk AS400 (js 2008)

P

2008

06-11-2007

13.390

6.005

Servgate (tbv internetverb.) (js 2008)

P

2008

06-11-2007

8.100

0

Restant krediet

Krediet

7340087

expl.

7360001

212007

Nieuwbouw stadhuis (koopsom)

2003

09-07-2003

4.948.897

4.975.257

7360002

210001

Nieuwbouw stadhuis (ondergrond)

2003

09-07-2003

164.715

164.715

7360003

215007

Nieuwbouw stadhuis (inrichting)

2003 2008

9-7-2003 16-12-2008

816.756

835.808

167

Toelichting

Dekking

Digitale camera's (js 2008)

Omschrijving

Uitgaven t/m 2008

Datum raadsbesluit

7340083

Jaar

vast actief expl.


Ordernummer 7340082


3.000 De camera’s worden vervangen als ze stuk zijn. Budget dient daarvoor gehandhaafd te worden.

9002010

7.385 Het budget is voor een 3-jarige contract bedoeld. Het uitwijk contract is voor 1 jaar afgesloten (tot 112-2009) in afwachting van de ICT samenwerking LvC en vervanging van de AS400 systemen. Het budget dient beschikbaar te blijven voor het geval het contract op 1-12-2009 nogmaals verlengd moet worden. 8.100 Het betreft de vervangingsinvestering van de in 2004 aangeschafte firewall. Vervanging is op dit moment nog niet noodzakelijk. Dit wordt in 2009 opnieuw bekeken. -26.360 Stand van zaken per 15.12.2008: Ambtelijk besproken op 15.12.2008 - gemeente betaalt laatste termijn ad € 157.127,-- (exclusief BTW). Dit betreft een verrekening van meer/minderwerk, compensatie, de grondpositie en een bijdrage in de kunst.In de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen. 0 Stand van zaken per 15.12.2008: is gereserveerd voor een interne verrekening met de grondexploitatie. Wordt nog in week 51 afgewikkeld. En wordt in samenhang met de overige (deel)kredieten als totaal afgewerkt bij de jaarrekening 2008. CONCLUSIE: handhaven van krediet. in de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen.

9002010

-19.052 In slotwijziging 2008 € 43.060 begroot Raad 1612-2008; stand van zaken per 15.12.2008: er wordt nog uitvoering gegeven aan 7 verleende opdrachten. Naar verwachting afwikkeling in de loop van januari 2009.

9002010

9002017 4.069.809

Jaarrekening 2008


2003

09-07-2003

190.672

159.859

7360006

212016

Nieuw Stadhuis - afkoopsom MAB

2003

09-07-2003

249.579

255.894

7360006

212016

Nieuw Stadhuis begeleiding/adviseurs

2003

09-07-2003

331.390

392.845

7360006

212016

Nieuw Stadhuis - verhuiskosten

2003

09-07-2003

90.756

36.183

7420006 7420007

212016 214020

Exploitatiekrediet tractie 2007 Tractor Fendt 260

9.838 41.890

214021

P 14

07-11-2006 7-11-2006 16-12-2008 6-11-2007 16-12-2008

29.000 45.000

7420009

2007 2007 2008 2008 2008

111.200 26.600

0

7420010

expl.

P

2008

06-11-2007

5.800

0

7423001

213003

1

2003

13-11-2002

440.000

434.790

7423018

226091

1

2006

08-11-2005

190.000

60.431

Scania Vrachtwagen (JS2008) Tractie exploitatiekrediet (JS2008) Reconstructie kruising Essinklaan/Estersveldlaan eo Uitvoering beheerprogr. openbare verlichting

P P

168

Toelichting

30.813 Stand van zaken per 15.12.2008: overschot is met medeweten van MT en bestuur - gebruikt als dekking voor tekorten in overige (deel)kredieten. En wordt in samenhang met de overige (deel)kredieten als totaal afgewerkt bij de jaarrekening 2008. In de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen. -6.315 Stand van zaken per 15.12.2008: betreft oude post, wordt meegenomen in de eindafwikkeling van alle (deel)kredieten gezamenlijk. In de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen.

Dekking

Nieuwbouw stadhuis (infrastructuur data/spraak)

Restant krediet

Datum raadsbesluit

Uitgaven t/m 2008

Jaar

215008

Krediet

vast actief


Ordernummer 7360004

Omschrijving

9002017 104.579

-61.455 Stand van zaken per 15.12.2008: er wordt nog uitvoering gegeven aan 2 opdrachten. Naar verwachting afwikkeling in de loop van januari 2009. In de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen. 54.573 Stand van zaken per 15.12.2008: overschot is met medeweten van MT en bestuur - gebruikt als dekking voor tekorten in overige (deel)kredieten. In de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen. In de kadernota/burap is de actualisatie van dit krediet opgenomen. 19.162 Is in uitvoering 3.110 Is aangeschaft eindafrekening volgt.

9002017 145.844

137.800 Aflevering in 1e kwartaal 2009

9002022

9002017 90.756

9002022

5.800 Is in uitvoering 5.210 Werk is nog niet klaar, oplevering in maart 2009 129.569 Aanbesteding heeft op 27 november 2008 plaatsgevonden. Uitvoering start begin 2009

9001001 9003012

Jaarrekening 2008


Datum raadsbesluit

2007

07-11-2006

469.000

33.486

7423022

230114

BHP wegen 2007

P

2007

07-11-2006

546.000

348.178

7423024

230118

BHP Wegen 2007-2010, jaarschijf 2008

P

2008

06-11-2007

153.000

0

7423025

226141

BHP openb. verlichting 2008

P

2008

06-11-2007

477.000

0

7423026

214022

Zoutstrooier (JS2008)

P

2008

06-11-2007

10.400

0

10.400 Wordt in 2009 aangeschaft

7423027

213015

BHP Meub. en civ. obj., jaarschijf 2008

P

2008

06-11-2007

51.000

0

51.000 Wordt in 2009 uitgevoerd

7424018

226131

Maatregelen duurzaam veilig (fase 8)

P

2007

17-11-2006

39.000

0

7425002

120008

Opstellen bomenstructuurplan

1 57 B& W

2003 2006 2008

11-11-2003 28-3-2006 in 2009

6.000

0

7425003

213001 230010

Uitvoering groenplan De Mars fase 1

114

2003

11-11-2003

372.377

250.097

Restant krediet

Krediet

169

Toelichting

435.514 De jaarschijf loopt achter op schema, een deel dient voor financiering project uitvoering beheerprogramma openbare verlichting. 197.822 Binnen dit budget is in december 2008 een aanbesteding gehouden. De uitvoering vindt eerst helft 2009 plaats. 153.000 Door gebrek aan personele capaciteit is in het verleden ontstaan. Dit budget zal nodig zijn om de ontstane achterstand in te kunnen lopen. 477.000 Lopen achter met uitvoering zijn begonnen met jaarschijf 2007. Proberen dit jaar iets in te lopen

39.000 Hiermee moeten de laatste restanten van duurzaam veilige maatregelen worden afgewerkt. Door al eerder aangehaalde capaciteitsproblemen is er nog geen tijd geweest voor de voorbereiding. 6.000 Voor het bomenstructuurplan (budget wordt aangewend voor m2 groen) dient ter voldoening van de verleende opdracht aan Arcadis (mi2groen) € 6.000,- beschikbaar te blijven. 122.280 Het budget volledig handhaven. In december 2008 is door waterschap Aa en Maas een verzoek om subsidie verstuurd. Het waterschap beschikt sinds wk 5/6 over een accountantsverklaring die is nagestuurd aan de subsidieverstrekker (provincie). De precieze verdeelsleutel tussen het waterschap en de gemeente staat in detail nog niet helemaal vast. De definitieve afrekening tussen het waterschap en gemeente Grave kan pas plaatsvinden na subsidieuitkering.

Dekking

Jaar

P

Uitgaven t/m 2008


BHP openb. verlichting 2007

vast actief 226117 230113

Ordernummer 7423021

Omschrijving

9003012 9002013 9002013

9002022

9002013 13.300

Jaarrekening 2008

214023 120045

7427003 Lasten 7427003 Baten

P-5

2007

Veegwagen (JS2008) BPH Openbaar groen, jaarschijf 2008

P P

230013

Aanpassing riolering Estersveld

230013

Aanpassing riolering Estersveld

7427008

230031

Riolering buitengebied: aanleg

7427009

230032

7427010

230033

Toelichting

25.819

819

07-11-2006

269.000

208.255

2008 2008

06-11-2007 06-11-2007

13.000 187.000

0 58.505

21 B& W 35 B& W 35 4

2002 2008

24-9-2002 29-01-2008

614.881

352.615

2008

29-01-2008

-157.500

0

2004

23-03-2004

678.813

407.671

Riolering buitengebied: voorb/toezicht

4

2004

23-03-2004

124.278

120.502

3.776 handhaven , zie boven

9003008

Riolering buitengebied: mechanisch ged.

4

2004

23-03-2004

286.080

21.785

264.295 handhaven, zie boven

9003008

170

25.000 Het inrichtingsplan voor bastion Bekaf (en de Kat) wordt in 2009 afgerond. Hiervoor is € 25.000 noodzakelijk (voorbereidingskosten voor beide vestingwerken). Aframen met € 119.181. 60.745 Het budget volledig handhaven. Naast de uitvoering van een aantal kleine groenrenovaties is het groenrenovatieplan Dokter Kanterslaan gereed (meerwerk winter 2009 is tot nu toe uitgesteld i.v.m. vorst). Voor 2007 diende € 36.223,- te worden gereserveerd voor het project Dokter Kanterslaan. In 2007 is € 16.950,57 op het project in rekening gebracht (restant: € 19.272,43). 13.000 Wordt in 2009 vervangen 128.495 Het budget volledig handhaven. In 2008 diende €143.531 te worden gereserveerd voor het project Dokter Kanterslaan. Op dit bedrag is € 11.000 bezuinigd en tot nu toe € 58.505,41 in rekening gebracht (restant: € 84.325,52) 262.266 Handhaven, heeft te maken met peilopzet van de maas onderzoek is nu aan de gang, dit onderzoek zal leiden tot aanleg van oa drainagesysteem

Dekking

7425012 7425013

8-11-2005 in 2009

Restant krediet

BHP openbaar groen 2007

2006 2008

Uitgaven t/m 2008

120044

1

Krediet

7425010

Datum raadsbesluit

Parkplan Bekaf

Jaar

vast actief 210007


Ordernummer 7425007

Omschrijving


-157.500 Bijdrage Rijkswaterstaat 271.142 Handhaven, binnen deze kredieten moet eerst duidelijkheid komen over claim van meerwerk en eventueel het terugbetalen van subsidie.

9003034

9003008

9003008 9003008

Jaarrekening 2008

19.036

214.000

172.452

100.173

92.395

Toelichting

5.964 Aanvang werkzaamheden eerste kwartaal 2008. Afronding in 2009 41.548 werk in uitvoering 7.778 In 2004 is het traject opgestart voor het actualiseren van de bestemmingsplannen in de gemeente Grave. Door omstandigheden heeft dit vertraging opgelopen. Voor 2009 staan de volgende bestemmingsplannen op het programma: - Kerkdorpen (streven is om dit plan in 2009 van kracht te laten worden) - Grave centrum en Grave woonwijken - Buitengebied De verwachting is dat een groot deel van het budget in 2009 zal worden aangewend voor deze

Dekking

25.000

Restant krediet

12

Uitgaven t/m 2008

17

2005 9-11-2004 2012-2005 2007 11-12-2007 2007 12-6-2007 2005 09-11-2004

Krediet

4

Datum raadsbesluit

226055 expl

Opstellen beheerprogramma riolering Inrichting buitenruimte Zuidooster Actualiseren bestemmingsplannen 2005

Jaar

7451008

120033 expl 230115


7427015

vast actief

Ordernummer 7427012

Omschrijving


9003008 9001001

plannen. 7453001

226059

ESKAN

1

2003

13-11-2002

36.350

31.613

7456011

212062

Beheerplan gebouwen jaarschijf 2007

P

2007

07-11-2006

257.400

62.373

171

4.737 Van de 25 ondernemers die zich in eerste instantie hebben aangemeld zijn uiteindelijk 7 ondernemers overgebleven die geinteresseerd en geschikt zijn om het intensieve begeleidingstraject te volgen. Nota gemeente Sint Anthonis € 3.573 is verantwoord in 2009 en eindafrekening volgt in 2009. 195.027 Onderhoud heeft op ad-hoc basis plaatsgevonden. Momenteel wordt bezien op welke wijze de organisatie van het bouwkundige onderhoud kan worden geoptimaliseerd. Uitvoering van de geplande werkzaamheden 2006 t/m 2008 heeft niet ten allen tijde plaats kunnen vinden. In 2009 wordt hier een inhaalslag mee gemaakt. De gelden zullen derhalve op termijn nog nodig zijn.

9002013

9003010

Jaarrekening 2008

Bijlage overzicht investeringen en kapitaallasten Nummer begrotingswijziging

Jaar

Datum raadsbesluit

Beheerplan gebouwen jaarschijf 2008 dubbel??

P

2008

06-11-2007

175.000

35.870

7571005

212056

Uitbreiding Merletcollege / Hartenaas

4 4

2005 2008

9-11-2004 27-05-2008 jaarwerk

1.592.020

0

7571006

212055

Aanpassing schoolgebouwen aan onderwijskundige vernieuwingen

4 7

2005 2008

9-11-2004 24-06-2008

553.000

21.248

7571009

212060

Nieuwbouw school Velp

7

2007

29-05-2007

4.750.000

4.097.313

7571010

215012

Brandveiligheid schoolgebouwen

8

2005

20-12-2005

187.340

140.039

Restant krediet

Krediet

172

Toelichting

139.130 Onderhoud heeft op ad-hoc basis plaatsgevonden. Momenteel wordt bezien op welke wijze de organisatie van het bouwkundige onderhoud kan worden geoptimaliseerd. Uitvoering van de geplande werkzaamheden 2006 t/m 2008 heeft niet ten allen tijde plaats kunnen vinden. In 2009 wordt hier een inhaalslag mee gemaakt. De gelden zullen derhalve op termijn nog nodig zijn. 1.592.020 Het Merletcollege is bezig met de laatste fase van het bouwplan. Naar verwachting zal de bouwaanvraag begin 2009 worden ingediend. Op basis van de toekenningsbeschikking (2004) dient het krediet ad € 1.592.020 gehandhaafd te blijven. De 1e uitgaven voor deze uitbreiding worden pas op zijn vroegst aan het einde van het derde kwartaal 2009 verwacht. 531.752 Bij diverse beschikkingen zijn bedragen toegekend voor de aanpassing van schoolgebouwen. Aanwending heeft nog slechts in beperkte mate plaatsgevonden in afwachting van de in ontwikkeling zijnde huisvestingsvisie. De aanspraak van scholen op het budget blijft echter bestaan. 652.687 Het gebouw van de brede school is inmiddels opgeleverd. De aanleg van de buitenruimte (onder andere parkeerplaatsen) wordt pas in de loop van 2009 voltooid. 47.301 In afwijking van een eerdere opgave zijn nog niet alle aanpassingen verricht. Zo dienen er nog de volgende aanpassingen plaats te vinden: - vervanging plafonds De wegwijzer - aanpassing van de draairichting van deuren van enkele scholen - vervanging van beglazing bij De Ester. Deze werkzaamheden zullen dit jaar worden

Dekking

vast actief 212064

Uitgaven t/m 2008

Ordernummer 7456012

Omschrijving

9003010

9002009 187.340

Jaarrekening 2008

Toelichting

Dekking

Restant krediet

Uitgaven t/m 2008

Krediet

Datum raadsbesluit

Jaar


vast actief

Ordernummer

Omschrijving


afgerond.

7571011

212061

Uitvoering beheerprogr. Schoolgebouwen 2006

7571012

212063

BHP onderwijshuisvesting 2007

7571013 9002009 BHP Onderwijshuisvesting (js 2008)

7 en 4

2006 2006

3-10-2006 20-12-2006

97.570

75.295

P

2007

07-11-2006

267.200

132.380

P

2008

06-11-2007

112.000

48.912

173

22.275 Het buitenkozijn van de patio van de Sprankel dient nog vervangen te worden. Dit wordt dit jaar alsnog gerealiseerd danwel worden er afspraak worden gemaakt over de aanwending van deze middelen. Een en ander hangt af van de op te stellen huisvestingsvisie maatschappelijke voorzieningen 134.820 Diverse activiteiten uit het beheerprogramma zijn afgerond. Enkele activiteiten zijn uitgesteld in verband met de in ontwikkeling zijnde visie voor de huisvesting van de scholen. Concreet dienen nog de volgende activiteiten te worden verricht: - vervangen kozijnen ingang groepen 1 en 2 de Sprankel - verwijderen fietsopstelplaatsen en bijplaatsing fietsenrekken Hartenaas - vervanging cv-leidingen De Wegwijzer. Dit jaar worden deze werkzaamheden uitgevoerd danwel worden er afspraken gemaakt over de aanwending van deze middelen in relatie tot de huisvestingsvisie. 63.088 Diverse activiteiten uit het beheerprogramma zijn afgerond. Enkele activiteiten zijn uitgesteld in verband met de in ontwikkeling zijnde visie voor de huisvesting van de scholen. Concreet dienen nog de volgende activiteiten te worden verricht: - vervanging hekwerk de Wegwijzer - vervanging hemelwaterafvoeren en pvcvergaarbakken De Wegwijzer - vervanging hemelwaterafvoeren Sensis.

9002009

9002009 142.048

9002009

Jaarrekening 2008

22-6-2004 20-12-2005 11-12-2007 22-6-2004 20-12-2005 11-12-2007

9 6 9

2006 2008 2006

04-07-2006 22-04-2008 04-07-2006

7600001

212059

Nieuwbouw gemeentewerf

7600001

212059

Nieuwbouw gemeentewerf

1.288.748 844.855-

1.090.235 -841.554

1.885.196

1.784.297

-971.500

-971.500

174

Toelichting

198.513 Er dienen nog enkele knelpunten opgelost te worden. De raad is hierover via een afzonderlijke notitie geïnformeerd. -3.301 De subsidie-inkomsten staan nog niet definitief vast. Mogelijk vindt er nog een beperkte bijstelling plaats van de Europese subsidie als gevolg van een nacontrole. 100.899 Eindafrekening moet nog worden opgemaakt ivm onderhoudstermijnen bouw. 0 Dit betreft de verwerking van de bijdrage vanuit de grondexploitatie

Dekking

2004 2005 2007 2004 2005 2007

Restant krediet

7 16 17 7 16 17

Uitgaven t/m 2008

Bouw gemeenschapsaccommodatie Velp Bouw gemeenschapsaccommodatie Velp

Omschrijving

Krediet

212018

Datum raadsbesluit

7579009 Baten

Jaar

212018


vast actief

Ordernummer 7579009 Lasten


9002013 18.887

Jaarrekening 2008


Deel B: Afgewerkte investeringen

20.874

7340071

216025

Verplichtingen

P

2007 07-11-2006

13.093

7340072

216026

Facturering

P

2007 07-11-2006

15.840

0

7340084

expl.

GWW Bestek (js 2008)

P

2008 06-11-2007

3.870

0

7340085

expl.

Groen kenmerken basismodule (js 2008)

P

2008 06-11-2007

1.932

0

7340086

expl.

Sesam (js 2008)

P

2008 06-11-2007

1.545

0

7420008

215025

Houtbewerkingsmachine (JS2008)

P

2008 06-11-2007

15.600

10.388

175

Restant krediet

2007 07-11-2006

0

Toelichting

20.874 Er is op dit moment geen aanleiding om de applicatie te vervangen. Het budget kan worden afgeboekt en teruggestort in de bestemmingsreserve ICT. Op het moment dat vervanging noodzakelijk is dient het budget weer beschikbaar te komen. 13.093 Het project is technisch gezien uitgevoerd en er loopt een pilot met enkele budgethouders. Omdat registratie centraal gedaan wordt is geen uitbreiding van licenties nodig. Het budget kan worden afgeboekt en teruggestort in de bestemmingsreserve ICT. 15.840 Project wordt wegens gebrek aan tijd in deze planperiode van het beheerplan ICT niet uitgevoerd. Krediet kan worden afgeboekt en teruggestort in de bestemmingsreserve ICT. 3.870 Er is voorlopig geen aanleiding om de applicatie te vervangen. Het budget kan worden afgeboekt en teruggestort in de bestemmingsreserve ICT. Op het moment dat vervanging noodzakelijk is dient het budget weer beschikbaar te komen. 1.932 Er is voorlopig geen aanleiding om de applicatie te vervangen. Het budget kan worden afgeboekt en teruggestort in de bestemmingsreserve ICT. Op het moment dat vervanging noodzakelijk is dient het budget weer beschikbaar te komen. 1.545 Er is voorlopig geen aanleiding om de applicatie te vervangen. Het budget kan worden afgeboekt en teruggestort in de bestemmingsreserve ICT. Op het moment dat vervanging noodzakelijk is dient het budget weer beschikbaar te komen. 5.212 Is aangeschaft. Restantkrediet kan vrijvallen

Dekking

Uitgaven t/m 2008

P

Krediet

Gebouwenbeheerapplicatie (Planon)

Datum raadsbesluit

216021

Jaar

vast actief


Ordernummer 7340065

Omschrijving

9002010

9002010

9002010

9002010

9002010

9002010

Jaarrekening 2008


2007 07-11-2006

40.100

33.482

7425011

214017

Aanhanger houtversnipperaaar

P

0

0

7578001

212009

Nieuwbouw peuterspeelzaal Velp

1

2007 7-11-2006 2008 16-12-2008 2004 11-11-2003

150.000

3.950

146.050

7220009 7220009

212058 212058

Nieuwbouw brandweerkazerne Nieuwbouw brandweerkazerne

10 10

2006 04-07-2006 2006 04-07-2006

1.530.519 -703.500

1.540.221 -703.500

-9.702 0

7220014

214015

Beheerplan brandweermaterieel jaarschijf 2007

P

7-11-2006 16-12-2008

56.730

56.653

7220015 7220016

215023 expl.

17 P

2007 11-12-2007 2008 06-11-2007

30.000 4.540

29.898 4.540

7220017

210009

Ademluchtapparatuur BHP Brandweermaterieel (js2008) Nieuwbouw brandweerkazerne - ondergrond

10

2006 04-07-2006

136.000

136.000

7340042

216029 226094

BWT4all uitbreiding

P

2006 08-11-2005

59.349

45.540

7340043

216028 226095

Logisch ontwerp 3

P

2006 08-11-2005

21.468

1.505

7340044

216018

Internetpublicatie decentrale regelgeving

P

2006 08-11-2005

22.277

11.944

7340048

226100

P

2006 08-11-2005

34.516

0

7340051

P

2006 08-11-2005

5.067

2.533

7340052

216013 expl 216013

Wegbeheer applicatie DGDialog Intranet LIAS

P

2006 08-11-2005

20.266

19.070

7340053

expl.

MS-Project breder inzetten

P

2006 08-11-2005

5.067

0

2007 2008

176

Restant krediet

P

Toelichting

6.618 Jaarschijf afgewerkt (brugdek fietsbrug Stoof en beschoeiing Haven). Restantkrediet kan vrijvallen. 0 Wordt niet vervangen. Krediet in 2008 afgeraamd.

9002013

afschr 9002001

77 Aanschaf materieel is nagenoeg afgerond, kan in het 1ste kwartaal 2008 afgrond worden. In slotwijziging 2008 met € 7.700 aangepast. 102 Is aangeschaft, krediet kan gesloten worden. 0 Binnen het beheerplan afgewikkeld 0

Dekking

Uitgaven t/m 2008

BHP meub. en civ. object. 2007

Krediet

213014

Datum raadsbesluit

7423020

Jaar

vast actief


Ordernummer

Omschrijving

9002001 9002001 9002001

Binnen het krediet afgewikkeld

13.809 De implementatie van een deel van de modules is gereed. Vulling van de modules vindt nog plaats. Hangt ook samen met de omgevingsvergunning. 19.963 Het budget dient te worden gebruikt voor de modernisering GBA. Deze is steeds uitgesteld en op dit moment is niet bekend wanneer die gerealiseerd wordt. 10.333 Project is afgerond. Er volgt echter nog een factuur. Het budget dient hiervoor gereserveerd te blijven. 34.516 De implementatie is gestart in het najaar 2006 en in 2008 afgewikkeld. 2.534 De implementatie is afgerond. De aanpassing naar de nieuwe huisstijl moet nog gebeuren. 1.196 Project is afgerond. Het restant budget kan afgeraamd worden. 5.067 Project heeft geen prioriteit.

9002010 9002010

9002010 9002010 9002010 9002010 9002010

Jaarrekening 2008

Document Management Systeem

P

2006 08-11-2005

213.693

0

Multifunctionals Oce Uitbreiding koppeling flexiweb

P P

2007 7-11-2006 2006 08-11-2005

4.200 5.067

4.348 1.064

120020

Onderzoek bodemkwaliteitskaart

1

22-10-2001 13-11-2002 24-06-2008

28.166 0 -23.166

395

7421003

226033

1

233.008

226034 120031

1 4 10

2004 13-11-2002 11-11-2003 2003 13-11-2002 2005 9-11-2004 20-12-2005

235.045

7421004 7423015

Bodemsanering Hamstraat/Gasthuisstraat Sanering Oranje Bastion Beleidsplan openbare verlichting

399.445 20.000

7423019

230111

1

2006 08-11-2005

7423023

214018

Uitvoering beheerprogr.wegen 2006 Zoutlader

P

7424006

226113 230006

Renovatie infrastructuur bij winkel Essinklaan

7424007

120005 213011 213005 226130

Parkeren en circuleren binnenstad Grave (2e deel) Portaalborden bebouwde kom Maatregelen duurzaam veilig (fase 7)

7424012 7424017

2004 2004 2008

27 14

2007 2008 2002 2008

7-11-2006 16-12-2008 5-11-2002 16-12-2008

6 4 17 P

2001 2005 2003 2006

12-12-2000 9-11-2004 09-07-2003 08-11-2005

Toelichting

Dekking

Restant krediet

Uitgaven t/m 2008

7421002

Krediet

expl. expl.

Datum raadsbesluit

7340059 7340060

Jaar

vast actief 216014


Ordernummer 7340054

Omschrijving


213.693 Het project wordt opgepakt in het samenwerkingsverband LvC. Is onderdeel van digitale dienstverlening. Hiervoor moet een gezamenlijke basis worden gekozen. -148 Met een geringe overschrijding afgerond 4.003 In het land van Cuijk zijn we bezig met het opzetten van een gezamenlijk GIS. Hiervoor moeten in de loop van 2008 nog kosten gemaakt worden voor koppelingen met onze eigen systemen. 4.605 Dit krediet kan komen te vervallen; de kosten van aanpassingen in de bodemkwali-teitskaart en het bijbehorende bodembeheerplan als gevolg van wijzigende wetgeving en invoering van nieuwe gegevens, behoren tot de reguliere exploitatiekosten 2.037 Ontvangen provinciale subsidie

9002010

180.778 14.288

218.667 Inclusief ontvangen subsidie van de provincie 5.712 Het verlichtingsplan is gerealiseerd, maar de eindafrekening is echter nog niet ontvangen.Wordt in 2009 afgewikkeld.

9002013 9003012

211.000

210.830

9002013

55.000

55.000

170 Achterstallige vergoedingen aan provincie zijn betaald. 0 In slotwijziging € 29.500 aangeraamd.

77.651 140.000 55.500-

161.705

9001510 61.824

79.310

22.599

446 Plan is gerealiseerd. Grondoverdracht en inkomsten (van Maasland e.a.) volgen 1e kwartaal 2008. In slotwijziging € 140.000- 55.000 aangeraamd 56.712 Restantkrediet valt vrij

75.600 37.000

17.454 37.325

58.146 Restantkrediet valt vrij -325

177

9002010 9002010

9002013

9002013

9002022

9001001 32.155 9002013 30.821

Jaarrekening 2008


10

7425008

215015

Valdana frees

6

7425009 7427001 7427004

215016 230011 230014

Houtversnipperaar Aanpassing riolering Estersveld Vervanging rioleringen

7427005

230019

7427012

120033 expl 213012 230117 230116 expl 120035

Vervanging gemalen mechanisatie Opstellen beheerprogramma riolering Uitvoering beheerprogramma riolering 2005 Uitvoering beheerprogramma riolering 2006 Projecten landschapsbeleidsplan

7427013 7427014 7451010 7456008

120036 expl/vrz.

Opstellen beheerprogramma gebouwen

4-7-2006 16-12-2008 04-07-2006 03-06-2003 24-09-2002

0

0

40.000 684.812 18.508

37.000 382.185 952

1

2004 11-11-2003

81.300

57.511

36.321 mi2groen verkeert in de afrondingsfase; in de database dienen nog enkele wijzigingen te worden doorgevoerd (april); daarna zou het groenstructuurplan in principe opgepakt kunnen worden 20.000 het plan is opgesteld; het hieruit voortvloeiende groenrenovatieplan Dokter Kanterslaan is in concept gereed 0 geleverd aframen In slotwijziging - € 13.400 begroot Raad nog besluiten 3.000 Geleverd 302.627 € 84.325,52) 17.556 Krediet wordt gereserveerd voor bestrijden rioolvreemd water 23.789 Diverse gemalen vervangen

4

25.000

19.036

5.964 Aanvang werkzaamheden eerste kwartaal 2008

9003008

4

2005 9-11-2004 2012-2005 2005 09-11-2004

173.500

56.555

9003008

1

2006 08-11-2005

126.600

39.757

117 B& W 4

2005 17-05-2005

50.260

21.413

116.945 Krediet wordt gebruikt om achterstallig onderhoud van de riolering in te lopen 86.843 Uitvoering achterstallig onderhoud aan vrijvervalriolering 28.847 Stika loopt, de focus ligt nu op IGP Velp.

2005 09-11-2004

15.000

10.587

6 div. 21

13-11-2002 1-5-2004

39.100

2.779

2006 20-12-2005

20.000

0

Toelichting

Dekking

Opstellen beheerplan Openbaar Groen

Restant krediet

120041

Uitgaven t/m 2008

7425006

1 en 2003 20 2004

Krediet

Groenstructuurplan

Datum raadsbesluit

120009

Jaar

vast actief


Ordernummer 7425004

Omschrijving

2006 2008 2006 2002 2002

178

4.413 bewegwijzering is gerealiseerd. In de toeristische profilering van Grave speelt toeristische bewegwijzering een belangrijke rol. Voorgesteld wordt om € 4.500,-- van het restantbedrag (€ 17.872,--) te reserveren voor uitbreiding en aanpassing in 2009 en 2010, om daarmee Grave nog beter op de kaart te zetten.

9003008 9003008 9003008 9003008

9002027 9003010 9003010

Jaarrekening 2008


1 en 2004 3 2004

7571004

120014

Voorbereiding Merletcollege en obs Hartenaas

1 en 2004 3 2004

7579006

212013

Aanpassing Katrien

1

Toelichting

Dekking

Voorbereiding (ged.) nieuw/verbouw Sensis onderwijs

Restant krediet

120013

2006 08-11-2006

Uitgaven t/m 2008

7571003

P

Krediet

Gebouwennota 2006

Datum raadsbesluit

212057

Jaar

vast actief


Ordernummer 7456009

Omschrijving

144.500

85.665

58.835 Onderhoud heeft op ad-hoc basis plaatsgevonden. Momenteel wordt bezien op welke wijze de organisatie van het bouwkundige onderhoud kan worden geoptimaliseerd. Uitvoering van de geplande werkzaamheden 2006 + 2007 heeft niet ten allen tijde plaats kunnen vinden. In 2008 wordt hier een inhaalslag mee gemaakt. De gelden zullen derhalve op termijn nog nodig zijn.

9002013

11-11-2003 16-12-2004

173.200

33.473

9001510 61.824

11-11-2003 16-12-2004

255.350

30.100

2003 13-11-2002

25.200

15.966

139.727 Sensis heeft inmiddels een lange termijn huisvestingsplan opgesteld voor heel Sensis. In dit lange termijn huisvestingplan zijn de kaders voor de huisvesting vastgelegd. De vertaling in de vorm van een concreet bouwplan is mede afhankelijk van de gewenste herontwikkeling van het terrein van Sensis. Onderhandelingen met de gemeente hierover zijn volop gaande. Ook de plannen voortvloeiend uit de op te stellen gemeentelijke huisvestingsvisie voor de scholen kunnen hierop van invloed zijn. Naar verwachting vindt verdere aanwending pas eind 2008/begin 2009 plaats. Het krediet dient te worden aangehouden gelet op de toegekende middelen aan dit schoolbestuur. 225.250 Er is een concreet plan uitgewerkt voor de uitbreiding van Hartenaas. Uitvoering is mede afhankelijk van de uitkomsten van de lange termijn huisvestingsvisie die momenteel wordt opgesteld. De voorbereiding van de uitbreiding van het Merletcollege is inmiddels vrijwel afgerond. Bezwaren van het waterschap tegen de waterparagraaf zijn inmiddels weggenomen. Wij verwachten de bouwvergunning uiterlijk in het 2e kwartaal van 2008 af te kunnen geven. 9.234 De kosten voor de bouwtekening zijn gemaakt.

179

9002013 9002009 350

Jaarrekening 2008

180

6.132

Toelichting

De raad heeft op 18 september 2007 besloten om het krediet in te trekken en beschikbaar te stellen voor het uitvoeren van een onderzoek. Het onderzoek is inmiddels gerealiseerd. 3.868 Door omstandigheden zijn projecten vertraagd. Voorbereidingen eenzaamheidsproject zijn bijna afgerond, afspraken met uitvoerders zijn gemaakt en uitvoering staat gepland voor 2008. Daarnaast wordt in het voorjaar 2008 de nieuwe nota lokaal gezondheidsbeleid gepresenteerd.

Dekking

10.000

Restant krediet

Uitgaven t/m 2008

2005 09-11-2004

Krediet

4

Datum raadsbesluit

Uitvoering nota lokaal gezondheidsbeleid

Jaar

120038


vast actief

Ordernummer 7581002

Omschrijving


9002013

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

4.5 Reserves Bijlage 4.5: Verloop reserves

A) ALGEMENE RESERVES 9001000 Algemene reserve (geblokkeerd) Inzichtelijk maken van de hoogte van de liquide middelen, die niet besteed mogen worden om de dekking van de begroting niet in gevaar te brengen. Saldo per 1-1-2008 Bij:

12.001.043

12.001.043 Af: Overhevelen naar te vormen reserve "Stadsontwikkeling Grave gebied Sensisterrein/Hampoort" 9002034

(Raad 24 juni 2008)

2.001.043 2.001.043 10.000.000

Rekeningsaldo per 31-12-2008

9001001 Algemene reserve (vrij besteedbaar) Deze reserve vormt een belangrijk deel van het vermogen van de gemeente met een zeer algemeen karakter en is daardoor in principe vrij besteedbaar. Deze reserve vervult een bufferfunctie voor het opvangen van alle niet voorziene risico’s en tekorten in de exploitatie zoals vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen. Saldo per 1-1-2008 Aanpassing balanswaarde per 1-1-2008

3.033.346

Afboeking belegging 340300 tlv balanswaarde

932.423

Gecorrigeerd saldo per 1-1-2008 Bij:

2.100.923

Toevoeging rekeningresultaat 2007 (2900000)

(Raad 24 juni 2008)

3.572.540

Toevoeging via 698071; opheffen 9002002 BTWcompensatiefonds

(Raad 24 juni 2008)

413.312

Toevoeging via 698071; opheffen 9002030 invoering WMO Toevoeging via 698071; overheveling tlv 9002013 Nog te besteden investeringsbudgetten.

(Raad 24 juni 2008)

18.024

(Raad 24 juni 2008)

165.000

Toevoeging via 698071; opheffen 9002033 Vrijwilligers

(Raad 24 juni 2008)

12.731

181

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Toevoeging via 698071; onttrekking voor oninbare posten 2007 tlv 9002025 Inkomensdeel WWB

(Raad 24 juni 2008)

147.000

Inbreng waarde ondergrond brandw.kaz.(643001) Stoofweg

(Raad 24 juli 2006)

136.000

Nog te betalen huur aan COA over 2006 en 2007 (1404000)

74.000

Budgetoverheveling 2008 645001Monumenten

(Raad 16-12-2008)

35.000

Budgetoverheveling 2008 645401 Bouw- en sloopverg.

(Raad 16-12-2008)

37.000

Budgetoverheveling 2008 658501 Lokaal vrijwilligersbeleid

(Raad 16-12-2008)

2.800

Budgetoverheveling 2008 645101 Bestemmingsplannen

(Raad 16-12-2008)

130.000

Budgetoverheveling 2008 515003 Nazorg Fuwa

38.000

Geoormerkt overschot 2008 budget 658302 Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin

5.893

Budgetoverheveling 2008 658301 B&W-besl.jong.centrum Budgetoverheveling 2008 632002 Aanpak vandalisme Opbrengst kavelruil Tongelaar

16.829 20.000 200.000

(Raad 16-12-2008)

5.024.129 7.125.052 Af: Afboeking boekwaarden oude brandweerkazerne

(Raad 4 juli 2006)

62.645

Afboeking boekwaarden oude gemeentewerf

(Raad 4 juli 2006)

7.585

Actualiseren bestemmingsplannen 645101 (2007)

(raad 18-09-2007)

15.722

Kosten opening stadhuis (2008 ) Onttrekking tgv 632101/4343899 (8600110) en 980.

(Raad 4-9-2007)

40.000

Intensivering samenwerking SKG en SPZ (657801)

(Raad 27-5-2008)

12.250

Afrekening achterstallige nota's Essent (642307)

(Raad 16-12-2008)

40.000

Boekverlies verkoop 2 woonwagen (645602)

(Raad 16-12-2008)

41.000

Boetebeding Arsenaal (645601)

(Raad 04-11-2008)

226.890

(Raad 11-11-2008)

5.706.312

Herziening grondexploitatie overheveling naar voorziening 9003502 verliesgevende complexen Toevoeging aan 9002035 Bestemmingsreserve Brug over de Raam via 698001 Intensivering samenwerking SKG en SPZ restant (657801)

50.000 (Raad 27-5-2008)

5.000

6.207.404917.648

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Extra afschrijving Raadsbesluit 28 september 2004: - Reconstructie kruising Essinklaan/Estersveldlaan afschrijving vanaf 2010 t/m 2049

(7423001 / 213003)

440.000

- Portaalborden bebouwde kom afschrijving vanaf 2010 t/m

(7424012 / 213005)

13.186

182

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

- storting 698071budget 534201: Verbetering en optimaliseringtraject AO/IC

7.947

- actualiseren bestemmingsplannen (samenvoeging kredieten) (exploitatiekrediet zie 645101)

(raad 19-09-2002) (raad 29-09-2004) (7451008 / 226055)

- Actualiseren bestemmingsplannen (645101)

(raad 18-09-2007)

142.821

Budgetoverheveling 2008 645001Monumenten

(Raad 16-12-2008)

35.000

Budgetoverheveling 2008 645401 Bouw- en sloopvergunning

(Raad 16-12-2008)

37.000

Budgetoverheveling 2008 658501 Lokaal vrijwilligersbeleid

(Raad 16-12-2008)

2.800

Budgetoverheveling 2008 645101 Bestemmingsplannen

(Raad 16-12-2008)

130.000

7.778

Budgetoverheveling 2008 515003 Nazorg Fuwa Geoormerkt overschot 2008 budget 658302 Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin

38.000

Budgetoverheveling 2008 658301 B&W-besluit jong.centrum

16.829

Budgetoverheveling 2008 632002 Aanpak vandalisme

20.000

Risico reservering voor "Naheffingsaanslag BTWcompensatiefonds".

5.893

(Raad 24 juni 2008)

150.000 1.047.254129.606-

Beschikbaar per 1-1-2009

Borgstelling voor overdracht woningen St. Dorpsbelang Gassel aan woningstichting. St. Willebrod Mill (Raad 9 september 1999) WO

13.613-

9001002 Algemeen weerstandsvermogen Dit is het afgezonderde deel van het eigen vermogen van de gemeente dat volgens de normen van de provincie Noord-Brabant in het kader van het begrotingstoezicht verplicht aangehouden moet worden als buffer voor toekomstige tekorten op de jaarrekening en als algemeen weerstandsvermogen. Saldo per 1-1-2008 Bij: -

1.000.000 -

Af: -

1.000.000 1.000.000


9001500 Algemene reserve grondexploitatie

183

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Dit is het vrij te besteden eigen vermogen dat dient ter dekking van toekomstige tekorten op complexen grondexploitatie (vormt een bufferfunctie voor de grondexploitatie).

Saldo per 1-1-2008 Bij:

570.277

Toevoeging afsluiting complex Graafschedijk 21 (9455454

40.050 40.050 610.327

Af: Overhevelen naar voorziening verliesgevende complexen grondexploitatie 9003502

(Raad 11-11-2008)

570.277

Accountantskosten Voor ISV verklaring afgesloten complex Escharen

2.535

Kosten Havengebied Koninginnedijk 9455360

5.854

Kosten Herontwikkeling Bijl 9455420

5.854

Afboeking van het afgesloten complex Zuidoosterterrein 9455320 Afboeking van het afgesloten complex Gasthuisstraat 9455440 Overhevelen naar voorziening verliesgevende complexen grondexploitatie 9003502

123.004 55.303 198.072 960.898350.570-

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Mooiland Maasland Grave, doorbetaling bijdrage ISV-subsidie dorpsvernieuwing Escharen.

162.671

Nog te ontvangen van Mooiland Grave, voor grondoverdracht, betreffende het afgesloten complex Gasthuisstraat 9455440.

54.837107.834 458.404-


9001505 Weerstandsvermogen grondexploitatie Deze reserve is ingesteld als buffer voor onvoorzienbare risico's. In het kader van het provinciaal toezicht wordt aanbevolen een eigen vermogen aan te houden gebaseerd op het voortschrijdende gemiddelde van de werkelijke verkoopopbrengsten van de afgelopen 5 jaren en de te verwachten verkoopopbrengsten in de komende 5 jaren.


1.000.000

Storting ivm toename boekwaarde

1.000.000

Af:

184

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Overheveling naar Voorziening verliesgevende complexen 9003502 via 545502

(Raad 11-11-2008)

546.220 546.220

453.780


B) BESTEMMINGSRESERVES B1) Bestemmingsreserves voor het realiseren van een bepaald doel 9001510 Reserve dekking kredieten niet-grondexploitatie Deze dient ter afdekking van kredieten die een algemeen karakter hebben en waarvan de raad heeft besloten dat deze afgedekt worden uit de grondexploitatie.

Saldo per 1-1-2008 Bij: -

44.985 44.985

Af: Verkeerscirculatieplan binnenstad Grave (blauwe strepen)

(7451008 / 226055)

335 33544.651

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting:


44.651

9002008 Bestemmingsreserve huisvesting en onderwijs AZC-scholen Dit betreft een gemengde reserve ter dekking van de incidenteel hogere lasten als gevolg van het Asielzoekerscentrum. Uit deze reserve worden lasten gedekt voor het schoolgebouw op het AZC, extra personeel op de openbare basisschool voor de eerste opvang van asielzoekersleerlingen en andere kosten inzake het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid.


179.606

-

185

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

179.606 Af: Onttrekking 2008 tbv 657205 Onderwijsbegeleiding

4.000 4.000175.606

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: -

175.606


9002016 Bestemmingsreserve Jeugdbeleid Met ingang van 2006 omgezet in jeugdbeleid. De reservering is specifiek bedoeld voor uitvoering van jeugdbeleid.

Saldo per 1-1-2008 Bij: -

21.400 21.400

Af: -

21.400

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Raadsbesluit 3-10-2006 Evaluatie Pilot Jongerenbus, res. vervanging mobiele bus 658301 Reservering voor aanschaf van bus in 2008

2.400 19.000 21.400-


-

9002018 Bestemmingsreserve Vervanging Stadhuis Deze bestemmingsreserve is ingesteld bij raadsbesluit van 8 juli 2003. Bij de financiering van het stadhuis bleek dat onvoldoende structureel budget in de begroting beschikbaar was om op termijn de vervangende investering te kunnen doen. Dit is opgelost door de vorming van een bestemmingsreserve met een éénmalige aanvangsstorting van € 703.000 met een jaarlijkse toevoeging, gelijk aan een rentebijschrijving van 4,5%. Er is dus sprake van een geblokkeerde reserve. Saldo per 1-1-2008 Bij:

836.790

Toevoeging 2008 tlv 634405 4,5% van het beginsaldo

37.656

186

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

37.656 874.446


9002030 Bestemmingsreserve Invoeringskosten Wmo Ingesteld voor de invoering van de wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Saldo per 1-1-2008 Bij:

18.024

18.024 Af: Opheffen via 698071; toegevoegd aan 9001001 Algemene reserve

(Raad 24 juni 2008)

18.024 18.024 -


9002033 Bestemmingsreserve vrijwilligers Ingesteld voor het ontwikkelen van vrijwilligersbeleid. Saldo per 1-1-2008 Bij:

12.731 12.731

Af: Opheffen via 698071; toegevoegd aan 9001001 Algemene reserve

(Raad 24 juni 2008)

12.731 12.731 -

9002034 Bestemmingsreserve Stadsontwikkeling Grave gebied Sensisterrein/Hampoort Deze bestemmingsreserve is ingesteld bij raadsbesluit van 24 juni 2008. Met de vorming van deze reserve wenst de raad een visie te gaan vormen over de uitvoeringsontwikkeling van het gebied Sensisterrein/Hampoort. Saldo per 1-1-2008 Bij: Overheveling ten laste van de algemene reserve 9001000

(Raad 24 juni 2008)

2.001.043 2.001.043

Af:

187

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Opheffen tgv 645502 ivm herziening grondexploitatie; toegevoegd aan 9003502 Voorziening verliesgevende complexen grondexploitatie.

(Raad 11 nov. 2008)

2.001.043 2.001.043-


9002035 Bestemmingsreserve Brug over de Raam Deze bestemmingsreserve is ingesteld bij raadsbesluit van 16 december 2008. Met de vorming van deze reserve wenst de raad een visie te gaan vormen over de uitvoeringsontwikkeling voor een brug over de Raam. Saldo per 1-1-2008 Bij:

-

Overheveling ten laste van de algemene reserve 9001001

(Raad 16-12-2008)

50.000 50.000 50.000


9002501 Gerealiseerde opslag Bovenwijkse voorzieningen Deze opslag is benodigd voor bovenwijkse voorzieningen en is gebaseerd op een vast bedrag per m2 te verkopen grond (momenteel € 5,45)


453.808

Opslag grote werken en verbetering woonomgeving 2008. Complex De Hoeve via 645502

9455060

1.356

Complex Bonspark via 645502

9455080

83.479

Complex Zuid Oosterterrein via 645502

9455320

23.188

Complex Graafschedijk 21 via 645502

9455454

174 108.197 562.005

Af: Correctie Bovenwijkse voorzieningen

562.005


9002505 Bestemmingsreserve voorzienbare risico’s grondexploitaties Deze dient ter afdekking van complexen, die naar verwachting in de toekomst verliezen zullen genereren. De provincie gaat er vanuit dat de voorzienbare risico's jaarlijks door actualisering van de exploitatieopzetten berekend worden en worden gedekt door een bestemmingsreserve.

188

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves


-

Dotatie winstbestemming 2007 ivm omzetting van voorziening voorzienbare risico's grondexploitatie in een bestemmingsreserve. Dotatie van 645502 herziening grondexploitatie

(Raad 24 juni 2008) (Raad 11nov. 2008)

200.000 1.950.000 2.150.000 2.150.000

Af: 2.150.000


9003001 Bestemmingsreseve afkoopsom geldelijke steun woonwagencentra Betreft een afkoopsom van het ministerie van Vrom terzake van de volgende subsidieverplichting voor woonwagens en standplaatsen. Het afkoopbedrag heeft betrekking op alle woonwagens en standplaatsen waarvoor de gemeente jaarlijks bedragen aan geldelijke steun ontving of eventueel afloste. Deze bruteringsgelden zijn in de loop van 1999 uitgekeerd. De gemeente kan dit geld gebruiken om de overdracht naar een toegelaten instelling te vergemakkelijken. Handhaven aangezien de overdracht nog geen feit is.


15.962

Storting 2008 product 645602 Beheer woonwagencentrum

2.270 2.270 18.232

Af: Bijdrage in exploitatie 2008 product 645602 Beheer woonwagencentrum

8.590 8.5909.642


B2) Bestemmingsreserves voor dekking van investeringen in bedrijfsmiddelen 9002001 Bestemmingsreserve brandweermateriaal Deze reserve is ingesteld ter dekking van de kapitaallasten en kleine aankopen voor de vervanging en of aankoop van duurzaam groot en klein brandweermaterieel. De reserve wordt gevoed door een jaarlijkse storting uit de exploitatie. Aanschaffingen vinden plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2008 Bij: Storting 2008 van 622003

264.139

189

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves 91.000

Bezuiniging Storting 2008 van 622003

6.00085.000 349.139

Af: Vervanging brandweermaterieel 2004 (afschrijving 2008)

7220004/214001

23.368

Uitvoeren beheerprogramma brandweermaterieel

7220007/214007

952

Autoladderwagen brandweer (afschrijving 2008)

7220008/214008

3.667

Vervanging dienstbus brandweer (afschrijving 2008)

7220010/214009

3.228

Uitv. beheerprogr. brandweermat. (afschrijving 2008)

7220012/214012

2.562

Vervanging tankautospuit (afschrijving 2008)

7220013/214013

14.000

Beheerplan brandweermaterieel jaarschijf 2007 (expl.)

7220014/214015

19.872

7220016/exploitatie

4.540

Beheerplan brandweermaterieel jaarschijf 2008

72.189276.950

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Vervanging brandweermaterieel 2004 (afschrijving 2009 t/m 2013)

7220004/214001

116.842

Uitv. beheerprogr. brandweermaterieel wijz.4(afschr.2009 t/m 2017)

7220007/214007

8.572

Autoladderwagen brandweer (afschrijving 2009 t/m 2019)

7220008/214008

40.332

Vervanging dienstbus brandweer (afschrijving 2009 t/m 2015)

7220010/214009

22.592

Uitv. beheerprogr. brandweermat. (afschrijving 2009 t/m 2015)

7220012/214012

17.934

Vervanging tankautospuit (afschrijving 2009 t/m 2020)

7220013/214013

168.000

Ademluchtapparatuur (afschrijving 2009 t/m 2018)

7220015/215023

29.899

Onttrekk. van 9002001 (tbv 622003) Raad 6-11-2007

93.000 497.171220.221-


9002010 Bestemmingsreserve ICT Dekking en egalisatie van de lasten in de exploitatie voor de aanschaf van software en advies- en ondersteuningswerkzaamheden en dekking van de kapitaallasten in de exploitatie van investeringen in hardware conform het beheerplan ICT. Saldo per 1-1-2008 Bij:

1.332.264

190

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Vaste storting 2008 kostenplaats automatisering 534101

758.000 758.000 2.090.264 Af:

Groen applicatie (kapitaallasten 2008)

7340046/226129

17.353

Sjabloonbeheerapplicatie (kapitaallasten 2008)

7340049/216016

2.940

Wabo (omgevingsvergunning) (js2008) 226133

7340081/expl

29.405

Exploitatiekrediet: Onvoorzien ICT

7340056/expl.

8.724

Exploitatiekrediet: Multifunctionals Oce

7340059/expl.

902

Exploitatiekrediet: Uitbreiding koppeling Flexiweb

7340060/expl.

1.064

Exploitatiekrediet: Laptops (5 stuks)

7340062/expl.

4.636

Exploitatiekrediet: PDA (9 stuks)

7340063/expl.

326

Exploitatiekrediet: Uitwijk AS400 (js 2008)

7340083/expl.

6.005

Onttrekking 2008 exploitatiesaldo tbv 534001

295.718 367.0731.723.191

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Aanschaf PC's 2006 (afschr. vanaf 2010)

7340041/215013

115.000

BWT4all uitbreiding (afschr. vanaf 2009)

7340042/216029

39.517

Logisch Ontwerp 3 (afschr. vanaf 2009)

7340043/216028

1.276

Internetpublicatie 2008 (afschr. vanaf 2009)

7340044/216018

11.944

Groen applicatie (afschr. 2009 t/m 2010)

7340046/226129

34.705

Basisregistraties Adressen en Gebouwen (afschr. vanaf 2010)

7340047/216019

375.463

Sjabloonbeheerapplicatie (afschr. 2009 t/m 2014)

7340049/216016

17.640

Invoering WKPB (afschr. vanaf 2010)

7340050/216015

55.972

Lias (aanvulllende software Civ.Middelen (afschr. 2008 t/m 2010)

7340052/216013

19.070

Electronische dienstverlening fase 1 (afschr. vanaf 2009)

7340055/216017

48.879

Exploitatiekrediet: Onvoorzien ICT

7340056/expl.

6.405

Exploitatiekrediet: Faxapparatuur

7340061/expl.

2.000

Exploitatiekrediet: Laptops (5 stuks)

7340062/expl.

2.864

Exploitatiekrediet: PDA (9 stuks)

7340063/expl.

4.174

7340064/216020 7340065/216021

15.413

Module WMO (afschr. vanaf 2010) Gebouwenbeheerapplicatie (Planon) (afschr. vanaf 2009)

191

Jaarrekening 2008


Exploitatiekrediet: Protos

7340066/expl.

2.027

7340067/216022

16.000

7340068/expl.

9.541

Scannen inkoopfacturen software (afschr. vanaf 2009)

7340069/216023

32.920

Projectadministratie (civ middelen) (afschr. vanaf 2009)

7340070/216024

20.907

Verplichtingen (afschr. vanaf 2009)

7340071/216025

13.093

Facturering (afschr. vanaf 2009)

7340072/216026

15.840

Electronische dienstverlening (afschr. vanaf 2009)

7340073/216027

153.063

AS400 (SAP, verv. door Windows) (js2008)

7340074/216030

25.333

MRE / PKO4all (js2008)

7340075/216031

21.280

Webserver en Oracle server (js2008)

7340076/216032

16.000

Modernisering GBA (js2008)

7340077/216033

90.052

Implement. zaakafhand. met DSP (js2008)

7340078/216034

155.198

Electr. dienstverlening fase 3 (js2008)

7340079/216035

71.785

Invoering Spatial Database (js2008)

7340080/216036

99.331

Wabo (omgevingsvergunning) (js2008) exploitatie

7340081/226133

172.459

Novell en mail servers (afschr. vanaf 2009) Exploitatiekrediet: Consolidatie windows servers VMware

Exploitatiekrediet: Digitale camera's (js 2008)

7340082/expl.

3.000

Exploitatiekrediet: Uitwijk AS400 (js 2008)

7340083/expl.

7.385

Exploitatiekrediet: Servgate (tbv internetverb.) (js 2008)

7340087/expl.

8.100

Nieuw stadhuis infrastructuur, Raad 8 juli 2003 wijz.19

7360004/215008

89.395 1.793.904-


70.713-

9002013 Bestemmingsreserve nog te besteden investeringsbudgetten Dekking van budgetten die door middel van budgetten incidenteel, onvoorzien of nieuw beleid vanaf 2000 beschikbaar zijn gesteld. Saldo per 1-1-2008 Bij: -

887.936 887.936

Af: Aframen via 698071; toegevoegd aan 9001001 Algemene reserve

192

(Raad 24 juni 2008)

165.000

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Inbraakbeveiligingssysteem brandweer (622004) Voorbereidingskrediet (ged.) nieuw-/verbouw Sensis 657101 Onderzoek Bodemkwaliteitskaart 642104 Projecten Eskan (exploitatiekrediet) Uitvoering nota lokaal gezondheidsbeleid

7220005/215002 7571003/120013 7421003/226033 7453001/226059 7581002/120038

2.589 18.770 3.724 10.000 5.953 206.035 681.901

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af: verplichting: Opstellen bomenstructuurplan Projecten Eskan (exploitatiekrediet) Bouw gemeenschapsaccommodatie Velp Buffer onvoorzien ivm overschrijding kredieten

7425002 7453001/226059 7579009/212018

6.000 4.737 18.887 1.277 30.901 651.000


9002017 Bestemmingsreserve Nieuwbouw Stadhuis 9002017 Deze bestemmingsreserve is ingesteld bij raadsbesluit van 8 juli 2003 ter dekking van de niet te activeren investeringen in het nieuwe stadhuis en ter dekking van een deel van de kapitaallasten van de geactiveerde investeringen in het nieuwe stadhuis. Saldo per 1-1-2008 Bij:

4.796.971

-

4.796.971

Af: Nieuwbouw stadhuis: overige kosten (kap.lasten 2010) Nieuwbouw stadhuis: koopsom inclusief (kap.lasten)

7360006/0212016 7360001/0212007

4.796.971

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: In 2004 verrekenen van de gemaakte voorbereidingskosten t/m 2003 (00020202)

376.823

Nieuwbouw stadhuis: koopsom inclusief (kap.lasten 2008 t/m 2044)

7360001/0212007

4.069.809

Nieuwbouw stadhuis: overige kosten (verhuiskosten)

7360006/0212016

90.756

Nieuwbouw stadhuis: overige kosten (begeleiding adviseurs)

7360006/0212016

145.844

Nieuwbouw stadhuis: overige kosten (afkoopsom MAP)

7360006/0212016

104.579 4.787.8119.160


9002021 Bestemmingsreserve vervanging inventaris

193

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

gemeenschapsaccommodaties Egalisatie van de lasten verbonden aan de vervanging van de inventaris van gemeenschaps accommodaties. overeenkomstig het beheerplan. Saldo per 1-1-2008 Bij: Toevoeging saldo 2008 van 657901Inventaris gemeenschapsaccommodaties.

134.368 134.368

Af: Onttrekking 2008 tgv 657901/6980036 vervanging van diverse inventarissen

134.368


9002022 Bestemmingsreserve materieel buitendienst Deze reserve is ingesteld voor de vervanging van de vervoermiddelen en het motormateriaal. De reserve wordt gevoed door een jaarlijkse storting uit de exploitatie. Aanschaffingen vinden plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma.


192.541

Storting 2008 uitvoering Beheerplannen via 542001

Raad 06-11-2007

100.000

Bezuiniging storting 2008 uitvoering Beheerplannen 542001

Raad 06-11-2007

10.00090.000 282.541

Af: Vervanging motormaterieel 2004 (kapitaallasten 2008) 542001 Veegwagen Peugeot (kapitaallasten 2008) 642311 - Exploitatiekrediet tractie 542001 (jaarschijf 2007)

7420004/214005 7420005/214014 7420006

14.528 3.163 5.928

23.619258.922

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Veegwagen Peugeot (kapitaallasten 2009 t/m 2014) Exploitatiekrediet Tractie (Jaarschijf 2007) Tractor Fendt 260 (afschr. 2009 t/m ) Houtbewerkingsmachine (JS 2008) Scania vrachtwagen (JS2008)

7420005/214014 7420006 7420007/214020 7420008/215025 7420009/214021 Extra toev.in 2009 betreffende de inruilwaarde oude vrachtwagen

194

18.978 19.162 45.000 10.390 137.800 25.000-

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Tractie exploitatiekrediet (JS2008) Zoutlader (jaarschijf 2008) (afschr. 2009 t/m 2024) Zoutstrooier (JS2008)

7420010/expl. 7423023/214018 7423026/214022 7425012/214023

Veegwagen (JS2008)

5.800 55.000 10.400 13.000 290.53031.608-


B3) Bestemmingsreserves voor egalisatie van exploitatiekosten 9002002 Bestemmingsreserve BTW-compensatiefonds Het opvangen van budgettaire consequenties en effecten op kasbasis naar aanleiding van de invoering van het BTW compensatiefonds per 1 januari 2003. Saldo per 1-1-2008 Bij: -

413.312,00 413.312,00

Af: Opheffen via 698071; toegevoegd aan 9001001 Algemene reserve

(Raad 24 juni 2008)

413.312,00 413.312,00 -


9002005 Bestemmingsreserve egalisatie Wvg / Wmo Deze reserve is gevormd uit overschotten in het verleden, voor het opvangen van schommelingen in de lasten voortvloeiend uit de uitvoering van de Wet Voorziening Gehandicapten.

Saldo per 1-1-2008 Bij: Toevoeging saldo 2008 Wmo

329.833 654801

0 329.833

Af: Saldo Wvg

0 329.833


195

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

9002019 Bestemmingsreserve stimulering deelnemers FPU lokaal niveau. Stimulering van deelname aan de FPU op lokaal niveau. Zodra in individuele gevallen een deelname ontstaat, ontstaat ook een financieel risico en wordt een bestemmingsreserve gevormd.

Saldo per 1-1-2008 Bij: Storting bijdrage regeling FPU 2008

2.160 515003

5.280 5.280 7.440

Af: 7.440


9002025 Bestemmingsreserve Inkomensdeel Wet Werk en Bijstand Egalisatie van de lasten voortvloeiende uit de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB). B&W-besluit 9 november 2004. Saldo per 1-1-2008 Bij:

472.492

Storting saldo 2008 inkomensdeel WWB van 654501 (volgens conceptberekening WWB 2008)

0 472.492

Af: Onttrekking tgv 654501 arb marktbeleid 2007

6.848

Terugbetaling WWB-budget volgens jaaropgave 2008

654502

Onttrekking voor oninbare posten 2007 via 698071; toegevoegd aan 9001001 Algemene reserve

7.357 147.000

Onttrekking voor oninbare posten 2008 via 654502; toegevoegd aan 9003031 voorziening dubieuze debiteuren.

(Raad 24 juni 2008)

39.000 200.205 272.287

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Dit saldo is in principe vrij besteedbaar, in Grave is dit saldo geoormerkt voor toekomstige tegenvallers. Daarnaast heeft de raad op 24 juni 2008 besloten dat de oninbare bedragen debiteuren sociale zaken hieruit worden gedekt. In 2008 is hiervoor € 39.000 overgeheveld naar de voorziening dubieuze debiteuren 9003031.

272.287 272.287-

196

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves


-

9002027 Bestemmingsreserve Reconstructie algemeen v/h groenfonds) Egalisatie van de exploitatielasten voor duurzame instandhouding, herstel en ontwikkeling van het landschap in het buitengebied.


264.069

Dotatie 2008 Raad 16 december 2008 via 643001. Opbrengstkavelruil Tongelaar 643001

Raad 16-12-2008

188.400 188.400 452.469

Af: Gezamenlijke ontwikkeling LOG Graspeel Raad 13-03-2007 Onttrekking.2007 Stika Raad 18-9-2007 (afgewikkeld). Onttrekking 2007 Projecten landschapsbeleidsplan

642512 642512 7451010/120035 452.469

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af: verplichting: Projecten landschapsbeleidsplan B&W 17-5-2005

7451010/120035

28.847

Gezamenlijke ontwikkeling LOG Graspeel Raad 13-3-2007

642512

69.092

Dassenproject Raad 18-9-2007

642512

25.000

Raad 06-11-2007

95.000

Onttrekk. van 9002027 tbv 642512

217.939234.530


9003019 Bestemmingsreserve Scholing en activering ten behoeve van “Klantmanagement" Deze reserve is vanaf 2005 noodzakelijk voor opvang van kosten in kader van klantmanagement (voorheen in hoofdzaak voor de invoering van de WIW). Saldo per 1-1-2008 Bij:

57.545

-

-

197

Jaarrekening 2008


Af: -

57.545

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Stim.maatregel soc. Activering 2002 en 2003 hoofdzaak WIW en ID Klantmanagement (verrekening door het rijk)

28.000 654701

27.800 55.8001.745


9003023 Bestemmingsreserve gemeentelijke monumenten 9003023 Realisatie van het gemeentelijk monumentenbeleid indien het reguliere budget tekort schiet. Gemaximeerd op € 25.000. Saldo per 1-1-2008 Bij: Geen toevoeging 2008 voor monumenten (limiet is € 25.000)

25.000 645201

25.000

Af: -

25.000


9003025 Bestemmingsreserve Opleidingsfonds Dekking van de lasten uit het Opleidingsplan. Saldo per 1-1-2008 Bij: Toevoeging saldo 2008 studiekosten (generiek) 698071/515001

60.985 60.985

Af:

Shelton human solutions tgv 538001 / 4343759

3.162 3.16257.824


198

Jaarrekening 2008

Bijlage reserves

Af verplichting: Onder andere voor opleidingsplan 2008

57.824 57.824


0

199

Jaarrekening 2008

Bijlage voorzieningen

4.6 Voorzieningen C) VOORZIENINGEN C1) Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs in te schatten.

9002023 Voorziening Wijk- en dorpbeheer Elke wijken buurtvereniging krijgt een jaarlijks budget, waarbij zij ook mogen sparen. De spaarsaldi kunnen de besturen elk moment aanwenden en dit kunnen zij zelf besluiten. Deze voorziening is het spaarsaldo. Saldo per 1-1-2008 Bij: Toevoeging saldo 2008 wijk en dorpbeheer

16.074 632003

0 0 16.074

Af: Buurtfeest blauwe dorp 17 mei 2008

1.000 1.00015.074

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Realisatie wijkvoorzieningen

15.074 15.074-


-

9002024 Voorziening Liquidatiekosten voormalig Streekgewest Betaling van de verplichtingen die voortvloeien uit het voormalige Streekgewest. De indertijd ontvangen gelden van het voormalig Streekgewest zijn voor de finale afwikkeling van de liquidatie gereserveerd in deze voorziening. Op dit moment is niet bekend hoe hoog de uiteindelijke liquidatiekosten zullen uitvallen. Het gereserveerde bedrag is naar verwachting hiervoor voldoende. Saldo per 1-1-2008 Bij: -

76.573 76.573

Af:

200

Jaarrekening 2008


Streekgewest afrekening 2007 Formele opheffing Streekgewest

632802

2.146-

Streekgewest voorschot 2008 Formele opheffing Streekgewest

632802

13.200 11.05465.520

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Streekgewest nog te verwachten liquidatiekosten

65.520 65.520-


-

9003002 Voorziening FPU Betaling van het werkgeversdeel FPU tot het 65e jaar. Saldo per 1-1-2008 Bij: -

12.000 12.000

Af: -

12.000


9003015 Voorziening Pensioenaanspraken wethouders Voldoen van toekomstige financiële verplichtingen die voortvloeien uit het recht dat wethouders hebben op pensioen na beëindiging van hun actieve loopbaan als wethouder. Saldo per 1-1-2008 Bij:

133.443

Dotatie 2008 van 611002 voor toekomstige pensioenaanspraken.

21.000 21.000 154.443

Af: 0 154.443

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Toekomstige pensioenuitkering

150.671

201

Jaarrekening 2008


Reservering pensioenopbouw uitkeringstijd oud wethouders (raming is saldo overschot)

3.772 154.443-


-

9003501Voorziening woonrijpmaken afgesloten complex Deze dient ter afdekking van restanten kosten bouwrijpmaken (plan is financieel afgewikkeld). Saldo per 1-1-2008 Bij: Toevoeging complex Graafschedijk 21

83.630 5.000 5.000 88.630

Af: Onderhoudskosten Markt GRAVE 11-7-2008

2.301

Woonrijpmaken complex Hemelvaartkerk

10.074

Speelplein Hertogsgraafsingel

22.987

Woonrijpmaken Trompetterstraat 28 DHV milieu- en infrastructuur

557 35.91952.711

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Complex C-1000

16.130

Complex Trompetterstraat 28

6.943

Complex Hemelvaartkerk

6.939

Complex Graafschedijk 21

5.000

Complex Hulsman

10.000

Complex Markt

7.699 52.711-


-

202

Jaarrekening 2008


C2) Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten.

9002004 Egalisatievoorziening arbeidsvoorwaarden personeel In het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden (loga) is besloten om ten behoeve van het gemeentepersoneel gelden beschikbaar te stellen, die lokaal aangewend dienen te worden voor arbeidsvoorwaarden. Saldo per 1-1-2008 Bij:

2.025

Dotatie: Arbeidsvoorwaarden personeel reservering 2008

515001

5.450 5.450 7.475

Af: Salariskosten FPU-deelnemer 2008 tgv 599030

0 0 7.475


9002015 Voorziening scholing, vorming en training In het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden (loga) is besloten om ten behoeve van het gemeentepersoneel gelden beschikbaar te stellen, die lokaal aangewend dienen te worden voor scholing, vorming en training. Saldo per 1-1-2008 Bij: Dotatie saldo

17.888 515009

0 0 17.888

Af: -

0 0 17.888

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Overeenstemming arbeidsvoorwaarden (B&W 7-12-1999) - opleidingsontwikkelingsfonds

15.288 15.2882.600


203

Jaarrekening 2008


9003031 Voorziening voor dubieuze debiteuren Gevormd om oude dubieuze, moeilijk inbare en achteraf in te trekken vorderingen af te boeken. Saldo per 1-1-2008 Bij: Dotatie 2008 debiteuren sociale zaken tlv 9002025 via 654502

276.197 Raad 24 juni 2008

39.000 39.000 315.197

Af: Buiten inv.2008 4-tal Bz-leningen 654002

25.817

Buiten inv. 2008 2-tal WWB-vorder.654502

1.993

Afboeking oninbare Belastingvorderingen

12.018 39.829275.368

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Diverse oude moeilijk inbare posten van voor 2007 en schuldsaneringsposten voor cliënten soza. De dubieuze debiteuren soza per ultimo 2008 worden op € 157.700 geschat . Dit bedrag wordt voor € 70.600 beinvloed door ex-asielzoekers die een lening van de gemeente Grave voor de inrichting van hun woning hebben gehad. Als zij na 3 jaren de aanvullende lening van het GKB hebben afgelost, kunnen ze met succes een buiteninvorderingsverzoek voor de lening van de gemeente indienen (Rijksbeleid).

157.700

Debiteuren algemene dienst

98.568

Debiteuren belastingen

19.100 275.368-


0

9003502 Voorziening verliesgevende complexen Deze dient ter afdekking van complexen, die naar verwachting in de toekomst verliezen zullen genereren. Saldo per 1-1-2008

1.345.140

Bij: Overheveling van Algemene Reserve grondexploitatie 9001500 Overheveling van Weerstandsvermogen grondexploitatie 9001505 Overheveling van Bestemmingreserve Stadsontwikkeling Grave gebied Sensisterrein/Hampoort 9002034 Overheveling van Algemene Reserve vrij besteedbaar9001001 Overheveling van Algemene Reserve grondexploitatie 9001500

Raad 11-11-2008 Raad 11-11-2008

570.277 546.220

Raad 11-11-2008 Raad 11-11-2008 Raad 11-11-2008

2.001.043 3.768.019 198.072 7.083.631 8.428.771

Af: Afboeking van het afgesloten complex Zuidoosterterrein 9455320

Raad 11-11-2008

955.875

Afboeking van het afgesloten complex Gasthuisstraat 9455440

Raad 11-11-2008

80.330

204

Jaarrekening 2008


1.036.2057.392.566

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Algemeen complex (9455000) Complex 36 Koninginnedijk (9455360) Complex 42 Bijl/Hofplein (9455420)

72.250 5.951.427 1.139.517

Complex 53 Dorpshart Velp (9455453)

76.230

Complex 56 Voormalige Rabobank Gassel (9455560) Complex 57 Vizier/Binckhof (9455570)

34.265 118.877

7.392.5660


C3) Kosten die een volgend begrotingsjaar worden gemaakt. Mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

9002009 Voorziening huisvesting scholen Het integraal beheer en onderhoud van de gemeentelijke schoolgebouwen vindt plaats op basis van een beheerprogramma met jaarlijkse uitvoeringsprogramma's. Besloten is tot de instelling van een reserve huisvesting schoolgebouwen met de werking van een schommelfonds om sterke fluctuaties in het jaarlijks te storten bedrag te voorkomen. Saldo per 1-1-2008 Bij:

1.360.242

Jaarlijkse dotatie 2008

657102

166.800 166.800 1.527.042

Af: Beheerplan Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2007 Beheerplan Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2008 (expl.kred)

7571012/212063

7.229

7571013/expl.

48.912 56.1411.470.902

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: B43 Opstellen beheerprogramma schoolgebouwen (Raad 9-11-2004 wijz.2005 nr.4) B43 Opstellen beheerprogramma openbaar groen (Raad 20-12-2005 wijz.2005 nr.10) Brandveiligheid schoolgebouwen (afschr. 2010 t/m 2019)

205

7571008/120043

5.330

7425006/120041 7571010/215012

6.900 187.340

Jaarrekening 2008


Uitvoering beheerprogramma schoolgebouwen 2006 (expl.kred) Beheerplan Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2007 (expl.kred) Beheerplan Onderwijshuisvesting, jaarschijf 2008 (expl.kred)

7571011/212061 7571012/212063

22.275 134.819

7571013/expl.

63.088 419.752-


1.051.149

9003003 Egalisatievoorziening afvlakking tarief reinigingsheffing In de raadsvergadering van 11/12 december 2000 is besloten tot instelling van deze egalisatiereserve. De doelstelling is om tariefverhogingen geleidelijk en gefaseerd door te voeren.

Saldo per 1-1-2008 Bij: Dotatie saldo afvalverwijdering 2008

64.008 642105

0 0 64.008

Af: Onttrekking tgv egalisatie exploitatiesaldo 2008 afvalverwijdering

642105

50.071 50.07113.937


9003008 Vervanging en onderhoud rioleringen (rioolbeheerplan) Deze voorziening is ingesteld voor planmatig onderhoud en vervangingsinvesteringen van de rioleringen. De voorziening wordt gevoed door een jaarlijkse dotatie uit de exploitatie. Onderhoud vindt plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2008 Bij:

5.627.956

Dotatie 2008

642701

Dotatie 2008 (verschil uitgaven/inkomsten incl. verfijning

91.383 175.504 266.887 5.894.843

Af: B31 Opstellen beheerprogramma riolering (wijz.2005 nr.4 en10)

7427012

19.036

Uitvoering beheerprogrogramma riolering 2005

7427013/230115

53.610

Uitvoering beheerprogr. riolering 2006 (wijz.2006 prim)

7427014/230116

9.476

Buitenruimte Zuidooster (St.Henricusweg) Raad 11-12-2007

7427015/230117

73.241 155.363-

206

Jaarrekening 2008

Bijlage voorzieningen 5.739.480

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: A. Lopende kredieten per 2009: Opstellen beheerprogramma riolering Aanpassing riolering Estersveld 2e fase Riolering buitengebied: aanleg

7427012/ expl 7427003/230013 7427008/230031

5.964 104.766 271.142

Riolering buitengebied: voorbereiding en toezicht Riolering buitengebied: mechanisch ged. B32 Uitvoering beheerprogramma riolering (wijz.2005 nr.4)

7427009/230032 7427010/230033 7427013/230115

64.109 264.295 41.548

Buitenruimte Zuidooster (St.Henricusweg) Raad 11-6-2007 (afschr.2010 t/m 2019) wijz.11-2008 B. Boekwaarde rioleringskredieten 31-12-2008:

7427015/230117

11.548 4.020.656 4.784.028-


955.452

9003010 Voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen (gebouwennota) Deze voorziening is ingesteld voor planmatig onderhoud van de gebouwen en civiele objecten. De voorziening wordt gevoed door een jaarlijkse dotatie uit de exploitatie. Onderhoud vindt plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2008 Bij:

494.672

Dotatie 2008 diverse gemeentelijke gebouwen en civiele objecten

237.000 237.000

Af: Opstellen beheerprogramma gebouwen Gebouwennota 2006 Beheerprogramma gebouwen 2007-2010, jaarschijf 2007 Beheerprogramma gebouwen 2007-2010, jaarschijf 2008

731.672 7456008/120036 7456009/212057 7456011/212062 7456012

2.175 36.776 38.997 35.870 113.819 617.854

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Beheerprogramma gebouwen 2007-2010, jaarschijf 2007 Beheerprogramma gebouwen 2007-2010, jaarschijf 2008

7456011/212062 7456012

195.028 139.130 334.158-


283.696

Oude kredieten 2004 t/m 2006 € 214.875 zijn in 2008 vervallen. In 2009 en 2010 zal hiervoor een inhaalslag dienen plaats te vinden.

207

Jaarrekening 2008


9003012 Voorziening onderhoud openbare verlichting Deze voorziening is op incidentele basis gevormd. Aan de hand van het op te stellen openbare verlichtingsplan zal besluitvorming dienen plaats te vinden over instelling van een voorziening met structurele voeding voor het planmatig onderhoud. Saldo per 1-1-2008 Bij:

914.000

Dotatie 2008 van 642307

185.000 185.000 1.099.000

Af: B16 Beleidsplan Openbare Verlichting (wijz.2005 nr.4 en 10)

7423015/120031

1.681 1.6811.097.319

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Uitvoering beheerprogramma openbare verlichting 2e fase (afschr. 2010 t/m2029) BHP Openb. verlichting, jaarschijf 2007 (afschr. 2010 t/m 2029)

7423018/226091 7423021/226117

190.000 469.000

BHP Openb. verlichting, jaarschijf 2008 (afschr. 2010 t/m2029)

7423025/226141

477.000 1.136.00038.681-


9003013 Onderhoud wegen en fietspaden Deze voorziening is ingesteld voor planmatig onderhoud van de wegen en de fietspaden. De voorziening wordt gevoed door een jaarlijkse dotatie uit de exploitatie. Onderhoud vindt plaats op basis van het meerjarig uitvoeringsprogramma gekoppeld aan het beheerprogramma. Saldo per 1-1-2008 Bij: Dotatie 2008 product 642304 Dotatie 2008 product 642306 Dotatie 2008 product 642403

597.556 234.300 5.000 10.700 250.000 847.556

Af: Onttrekking ivm Herziening beheerplannen Raad18-9-2007 Uitvoering beheerprogramma wegen 2006 Beheerplan Wegen 2007-2010, jaarschijf 2007

7423019/230111 7423022/230114

58.532 79.235 137.768709.789

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichtingen: Voor diverse Binnenstadsprojecten

150.000

Buitenruimte Zuidooster (St.Henricusweg) Raad 11-12-2007 Beheerplan meubilair en civile objecten, jaarschijf 2007

208

7427015/230117 7423020/213014

41.548

Jaarrekening 2008

Bijlage voorzieningen 6.618

Beheerplan Wegen 2007-2010, jaarschijf 2007 Beheerplan Wegen 2007-2010, jaarschijf 2008

7423022/230114 7423024/230118

197.822 153.000

Opstellen beheerpr.meubilair O.R. en civ (wijz.2005 nr. 10)

7456010/120042

1.700 550.688-


159.101

9003033 Voorziening voor openbare ruimte en civiele objecten Saldo per 1-1-2008 Bij: Beheerplan: Civiele objecten 645601 jaarschijf 2008

40.000 39.900

Beheerplan: Bezuiniging Civiele objecten jaarschijf 2008

3.00036.900 76.900

Af: -

76.900

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Beheerplan: Meubilair en Civiele objecten jaarschijf 2008

7423027/213015

51.000 51.000


25.900

9003034 Voorziening voor groen Saldo per 1-1-2008 Bij: Beheerplan: Openbaar groen jaarschijf 2008

273.717 123.000

Beheerplan: Bezuiniging Openbaar groen jaarschijf 2008

11.000112.000 385.717

Af: Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2007 (Raad 7-11-2006)

7425010/120044

74.972

Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2008 (Raad 6-11-2007)

7425013/120045

58.505 133.477252.240


209

Jaarrekening 2008


Af verplichting: Inrichting groen Smient 24 ivm opheffing standplaats B&W 2310-2007 Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2007 Beheerplan: Openbaar groen, jaarschijf 2008

7.000 7425010/120044 7425013/120045

60.745 128.495 196.240-


56.000

9003035 Voorziening voor egalisatie toerisme en recreatie Deze voorziening is ingesteld om planmatig activiteiten op het gebied van recreatie en toerisme uit te voeren. Over een periode van 4 jaren heeft de raad € 200.000 beschikbaar gesteld. Het plafond is gemaximeerd tot € 50.000. Saldo per 1-1-2008 Bij:

27.381

Dotatie saldo 2008 van jaarbudget € 50.000 (645302 recreatie en toerisme)

16.864 16.864 44.245

Af: -

44.245

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Ter uitvoering van het 4 jaren plan gestart in 2007. Jaarlijks budget € 50.000. Ter uitvoering van het 4 jaren plan gestart in 2007. Jaarlijks budget € 50.000.

Overschot 2007

27.381

Overschot 2008

16.864 44.245-


-

C4) Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden 9003004 Voorziening Inburgering nieuwkomers (educatieve component 2007) Dit betreft een voorziening ter bekostiging van activiteiten voor nieuwkomers. Traject is in 2007 opgestart en loopt tot 2012 Saldo per 1-1-2008 Bij:

130.323

Rijksbijdrage 2008

654304

213.778 213.778

210

Jaarrekening 2008

Bijlage voorzieningen 344.101

Af: Gemaakte reis- en andere educatiekosten ROC in 2008

654304

51.688 51.688292.413

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Geoormerkte uitkering

292.413 292.413-


-

9003014 Voorziening Onderwijsachterstanden Dit betreft een voorziening ter bekostiging van activiteiten ter bestrijding van onderwijsachterstanden. Saldo per 1-1-2008 Bij: Saldo onderwijs achterstandbestrijding 2008

180.636 657204

66.900 66.900 247.536

Af: - afrekening Goa 2006

0

- Vrijval voorziening tgv 657204 ivm aansluiting volgens BBV

0 0 247.536

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Geoormerkte uitkering

247.536 247.5360


9003017 Voorziening sanering 70+ woningen Deze voorziening is gevormd uit ontvangen middelen van het Rijk ter financiering van te treffen geluidmaatregelen (wegverkeerslawaai). Het RMB voert dit in samenwerking met de gemeenten in brabant N.O. m.u.v. de gemeente Oss uit. Saldo per 1-1-2008 Bij:

140.016

Regionaal Milieubedrijf renteopbrengst Besluit Woningebonden Subsidies

0

Regionaal Milieubedrijf vrijval van Besluit Woningebonden Subsidies gelden

0 140.016

Af: Doorbetaling subsidietoekenning geluidssanering

0

211

Jaarrekening 2008


Doorbetaling subsidie aan RMB

0 140.016

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Uitvoeringsregeling met RMB tussen de gemeenten in Brabant N.O excl. Oss

140.016 140.0160-


9003026 Voorziening Werkdeel Wet Werk en Bijstand 9003026 Deze geoormerkte voorziening is gevormd voor de uitvoering van de wet werk en bijstand. Jaarlijkse overschotten kunnen onder voorwaarden benut worden of dienen terugbetaald te worden aan het Rijk. Saldo per 1-1-2008 Bij: Storting terug te betalen werkdeel verslag 2008

611.618 654601

238.093 238.093 849.711

Af: Mutatiesaldo geoormerkt budget 2008 Terugbetaling werkdeel WWB 2007

654601 654601

19.138 256.034 275.172574.539

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Nog terugbetalen aan Min.v. SZW betreft meeneemregeling WWB over 2007

238.093

Meeneemregeling 2008 (overschot 2008) volgens concept berekening Soza

336.446 574.539-


-

9003030 Voorziening schuldhulpverlening Deze geoormerkte voorziening is gevormd voor de uitvoering van de schuldhulpverlening. Hiervoor ontvangen wij van het rijk een bijdrage. Jaarlijkse overschotten worden toegevoegd aan de voorziening en tekorten onttrokken. Saldo per 1-1-2008 Bij: -

272-

212

Jaarrekening 2008

Bijlage voorzieningen 272-

Af: 272-

Rekeningsaldo per 31-12-2008 Af verplichting: Aanvulling (dotatie)

272272


-

213

Jaarrekening 2008

Bijlage Leningen u/g en o/g

4.7 Leningen u/g en o/g Leningen o/g (opgenomen gelden = schulden): Interne order

Geleend van

9501000 9502000 9502001 9502002 9502003 9502005 9502006 9502007 Totaal

BNG NWB NWB NWB NWB BNG BNG BNG

Saldo per 31-122007 542.073 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 192.078 130.269 1.525.231 7.135.464

Bij

Aflossing

0 0 0 0 0 0 0 0 0

-5.816 0 0 0 0 -2.244 -1.385 -32.995 -42.440

Saldo per 31-12-2008 536.257 2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 189.834 128.884 1.492.236 7.093.024

Rente %

Rente 2007

5,78 5 5,09 5.36 5,41 4,41 5,03 5,50 5,87

31.650 103.608 28.961 57.421 48.977 9.769 7.237 91.361 378.984

Rente 2008 31.332 103.608 28.961 57.421 48.977 9.661 7.165 89.531 376.656

Leningen u/g (uitgezette gelden gelden = bezittingen): Interne order

Geleend aan

0320207

BNG *) (teruggeleend) Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland Maasland

0320091 0320092 0320093 0320094 0320097 0320098 0320206 Totaal

Saldo per 31-122007 542.359

Bij

Aflossing

Saldo per 31-12-2008

Rente %

Rente 2007

Rente 2008

0

-5.773

536.586

5,82

31.883

31.565

2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 192.078 130.269 1.525.231 7.141.206

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 -2.244 -1.385 -32.995 -42.397

2.033.514 540.326 1.061.378 1.110.595 189.834 128.884 1.492.236 7.093.353

5,09 5.36 5,41 4,41 5,03 5,50 5,87

5

103.608 28.961 57.421 48.977 9.769 7.237 91.361 379.217

103.608 28.961 57.421 48.977 9.661 7.165 89.531 376.889

*) omdat deze lening is teruggeleend tegen vier punten meer (betalen 5,78%, ontvangen 5,82%), ontvangen we gedurende de looptijd van de lening een klein rentevoordeel.

214

Jaarrekening 2008

Relatie beheerprogramma's - beheersproducten

4.8 Relatie beheerprogramma's - beheersproducten 1.1 Brandweer 622001 Preventie en pro-actie 622002 Repressie 622003 Preparatie 622004 Brandweerkazerne 1.2 Openbare orde en veiligheid 632001 Rampenbestrijding 632002 Integraal veiligheidsbeleid 632004 Huisuitzettingen 632005 Bewaakte fietsenstalling 632006 Gemeentelijke opsporingsambtenaar 632007 Politiezorg 632401 Vergunningen 1.3 Integrale handhaving 632601 Juridische aangelegenheden 632901 Honden en zwerfdieren 663001 Handhaving algemene plaatselijke verordening 663002 Handhaving milieu 663003 Handhaving bouwen en wonen 663004 Handhaving overig 2.1 Natuur- en groenbeheer 642501 Beleidsplannen groen 642504 Bossen 642505 Bomen 642506 Parken en plantsoenen 642507 Speeltuinen, -weiden en trapveldjes 642510 Volière / dierenparken 2.2 Verkeer en vervoer 642301 Beleidsplannen algemeen (infra) 642304 Wegen 642305 Bermen 642306 Bruggen 642307 Verlichting 642308 Binnenhavens en waterwegen 642309 Watergangen en sloten 642310 Gladheidsbestrijding 642311 Gemeentereiniging 642312 Straatmeubilair 642314 Vandalisme 642401 Verkeersbeleid 642402 Parkeren 642403 Verkeersmeubilair 642404 Collectief Vraagafhankelijk Vervoer 642405 Verkeersregelinstallaties (VRI) 2.3 Volkshuisvesting 645201 Beleid en uitvoering (volksh.v.) 645202 Toezicht woningcorporatie 645602 Beheer woonwagencentrum

215

Jaarrekening 2008


2.4 Leefbaarheid kernen en wijken 632003 Wijk- en dorpsbeheer 3.1 Jeugd en jongeren 658301 Lokaal jeugdbeleid 658302 Regionaal jeugdbeleid 3.2 Toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 642801 Beheer begraafplaatsen 654101 Overig beleid (ink.voorz.) 654103 Afgifte Bewijs van Inkomen en Vermogen 654104 Bijdrageregeling deeln. maatsch. verkeer 654105 Schuldhulpverlening 654201 Wet sociale werkvoorziening (WSW) 654301 Beleid (vreemdelingen) 654303 Vluchtelingenwerk 654304 Inburgering 654401 Wet Voorziening Gehandicapten (algemeen) 654402 Vervoersvoorzieningen 654403 Rolstoelvoorzieningen 654404 Woonvoorzieningen 654405 Bezwaar en beroep (gehand.) 654601 Wet werk en bijstand werkdeel (algemeen) 654602 Reïntegratie activiteiten (voormalig) 654603 WIW-banen (voormalig) 654604 I/D-banen (voormalig) 654701 Stimuleringsregeling klantenmanagement 654801 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (alg) 657401 Asielzoekerscentrum 657501 Maatschappelijk werk 657801 Wet Kinderopvang 657803 Peuterspeelzalen 658101 Algemene gezondheidszorg 658102 Lokaal gezondheidsbeleid 658103 Thuiszorg 658104 Verslavingszorg/maatschappelijke opvang 658105 Openbare geestelijke gezondheidszorg 658107 GGD (gemeenschapp. gezondheidsdienst) 658108 Slachtofferhulp 658401 Gehandicaptenzorg beleid 658403 Platform personen met functiebeperking 3.3 Minimabeleid 654001 Bijzondere bijstand 654002 Bijstandsbesluit zelfstandigen (BBZ) 654003 IOAW 654004 IOAZ 654005 Sociale recherche 654501 Wet werk en bijstand inkomensdeel (alg.) 654502 Algemeen inkomensdeel onder 65 654503 Algemeen inkomensdeel 65 en boven 654504 Langdurigheidstoeslag 3.4 Onderwijs 657001 Bestuur en beheer (openb. onderw.) 657101 Uitbreiding scholen 657102 Onderhoud scholen 657103 Schademeldingen scholen 657202 Leerlingenvervoer 657203 Lokaal onderwijsbeleid 657204 Onderwijsachterstandenbestrijding

216

Jaarrekening 2008


657205 Onderwijsbegeleiding 657206 Overige voorzieningen 657301 Volwasseneneducatie 657302 Leerplicht 3.5 Ouderen 658202 Ouderenzorg in Grave 3.6 Cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport 643002 Buitensportaccommodaties 643003 Gemeenschapsaccommodaties 657702 Kunst en cultuur 657901 Gemeenschapsaccommodaties 658001 Emancipatie 658002 Ontwikkelingswerk 658501 Lokaal vrijwilligersbeleid 658601 De bibliotheek 658801 Sportbeleid 658901 Lokale omroep 3.7 Subsidiebeleid 657601 Subsidiebeleid 4.1 Economische aangelegenheden 632301 Straatmarkten 632302 Standplaatsen 643001 Gemeentegronden en -schuren 645301 Economische Zaken 645601 Beleid en uitvoering (eigendommen) 4.2 Toerisme en recreatie 642601 Volksfeesten 642602 Kermis 642603 Recreatieve routes 645302 Recreatie en toerisme 5.1 Milieu 642101 Milieubeleid en -plannen 642102 Vergunningverlening 642103 Geluidshinder 642104 Bodem 642105 Afval 642106 Bedrijfsinterne milieuzorg 642107 Toepassing secundaire grondstoffen 642108 Klimaatbeleid 642109 Milieuvoorlichting 642110 Lokale agenda 21 642111 Ontsmetting en ongediertebestrijding 642112 Oud papier 642701 Rioolbeheer 5.2 Ruimtelijke ordening en inrichting 642901 Kadastrale plannen 642902 Geografisch informatiesysteem (GIS) 642903 Vervaardigen kaartmateriaal 642904 Grootschalige basiskaart 645101 Bestemmingsplannen 645102 Vrijstellingsprocedures 645103 Beleid en uitvoering (ro) 645104 Handhaving ruimtelijke ontwikkeling

217

Jaarrekening 2008


645401 Bouwvergunningen 645402 Sloopvergunningen 645404 Beleid en uitvoering (bouwen) 645501 Beleid en uitvoering (grondexpl.) 645502 Grondexploitatie 645503 Niet-grondexploitatie 5.3 Pilot bouwen binnen strakke contouren 5.4 Monumentenbeleid 645001 Beleid en uitvoering (mon.) 645002 Monumentenvergunningen 6.1 Publieke dienstverlening 652001 Gemeentelijke basisadministratie (GBA) 652002 Burgerlijke Stand 652003 Verkiezingen 652004 Naamswijzigingen 652005 Naturalisaties 652101 Reisdocumenten 652102 Rijbewijzen 652103 Overige documenten 6.2 Communicatie 632101 Communicatie en voorlichting 632102 Gemeentegids en plattegronden 632103 Recepties en ontvangsten 632104 Huisstijl 632701 Officiële ontvangsten 632702 Koninklijke onderscheidingen 632801 Gemeenschappelijke regelingen 632802 Overige samenwerkingen 7.1 Bedrijfsvoering alle kostenplaatsen: 515001 Beleidsontwikkeling en advisering 515002 Managementondersteuning 515003 Rechtspositie 515004 Personeelsbeheer 515005 Arbeidsomstandigheden 515006 Personeelsbegeleiding 515007 Salarisadministratie 515008 Werving en selectie 515009 Ondernemingsraad / Georganiseerd overleg 534001 Beheer ICT 534100 Kostenplaats planning en control 534101 Begroting 534102 Jaarrekening 534103 Kadernota 534105 Management- en bestuursrapportages 534106 Ontwikkeling BPW 534107 BTW Compensatiefonds 534108 Adm. organisatie / Interne controle 534109 Consulentschap 534201 Financiële administratie 534300 Kostenplaats verzekeringen 534302 Verzekeringen 534701 Kostenplaats kapitaallasten 536001 Kostenplaats huisvesting

218

Jaarrekening 2008


536100 Kostenplaats facilitaire dienstverlening 536101 Inkomende post 536102 Uitgaande post 536103 Archief 536104 Receptie 536105 Bode 536106 Beheer kantoorartikelen 536107 Keuken 538000 Kostenplaats bestuurssecretariaat 538001 Management Team 538002 Interne organisatie 538003 Overig bestuurssecretariaat 542001 Kostenplaats beheer materieel (tractie) 599010 Kostenplaats gemeentesecretaris 599030 Kostenplaats afdeling Bedrijfsvoering 599040 Kostenplaats afdeling Ruimte en Wonen 599050 Kostenplaats afdeling Inwoners en Zorg 599060 Kpl. afdeling Veiligheid en Handhaving 599070 Kostenplaats Controller 599080 Kpl. Projectleider Bijzondere Projecten 599942 Kpl. cluster Beheer en Milieu Buiten overige producten: 615001 Budget onderuitputting 634407 Saldo kostenplaatsen 7.2 Belastingen 632202 Precariobelasting 634502 Waardebeschikking 634602 Heffen 634606 Invorderen 7.3 Financiën 634101 Adm. sluitrekening Planning & Control 634402 Leningen en beleggingen 634405 Algemene middelen 634406 Budget incidenteel 7.4 Ontwikkeling bestuursstijl 611001 Gemeenteraad 611002 College van b&w 611003 Raadscommissies 611004 Adviescommissies 611005 Burgerjaarverslag 611006 Commissie bezwaarschriften 611007 Griffie Saldo-rekeningen 697001 Saldo voor winstbestemming 698001 Mutaties reserves (winstbestemming) 698002 Mutaties reserves tbv budget INC 699001 Saldo na winstbestemming

219

Jaarrekening 2008

Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per deelprogramma

Bijlage 4.9: Overzicht baten en lasten per deelprogramma

Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per deelprogramma (in duizenden euro’s) Realisatie 2008 Baten lasten

saldo

Begroting 2008 voor na wijziging

Programma 1: Veiligheid en handhaving 1.1 brandweer 1.2 openbare orde en veiligheid 1.3 integrale handhaving Totaal programma 1

-56 -12 -59 -127

474 56 48 578

418 44 -11 451

357 108 -20 445

458 96 -3 551

-31 -19 -222 0 -272

443 851 253 13 1.560

412 832 31 13 1.288

428 892 -18 22 1.324

614 939 22 22 1.597

-30

277

247

293

292

-4.958 -1.444 -201 0

5.463 1.559 1.041 119

505 115 840 119

709 73 1.031 111

625 78 1.076 122

-89 0 -6.722

1.470 12 9.941

1381 12 3.219

1.422 12 3.651

1.442 12 3.647

Programma 2: Woon- en leefomgeving 2.1 natuur- en groenbeheer 2.2 verkeer en vervoer 2.3 volkshuisvesting 2.4 leefbaarheid kernen en wijken Totaal programma 2

Programma 3: Voorzieningen en sociale samenhang 3.1 jeugd en jongeren 3.2 toeleiding arbeidsmarkt, maatschappelijke voorzieningen en volksgezondheid 3.3 minimabeleid 3.4 onderwijs 3.5 ouderen 3.6 cultuur, sociaal culturele voorzieningen en sport 3.7 subsidiebeleid Totaal programma 3

Programma 4: Economische aangelegenheden, toerisme en recreatie 4.1 economische aangelegenheiden 4.2 toerisme en recreatie Totaal programma 4

-625 -81 -706

305 187 492

-319 106 -213

-63 95 32

-324 99 -225

-1.934 -5.932 0 -3 -7.869

1.529 12.435 0 59 14.023

-405 6.503 0 56 6154

-354 -172 0 76 -450

-336 6.889 0 80 6.633

-225 0 -225

107 158 265

-118 159 41

-136 108 -28

-116 147 31

Programma 5: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling 5.1 milieu 5.2 ruimtelijke ordening en inrichting 5.3 pilot bouwen binnen strakke contouren 5.4 monumentenbeleid Totaal programma 5 Programma 6: Publieke dienstverlening en Communicatie 6.1 publieke dienstverlening 6.2 communicatie Totaal programma 6

220

Jaarrekening 2008

Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per deelprogramma

Overzicht van gerealiseerde baten en lasten per deelprogramma (in duizenden euro’s) Realisatie 2008 Baten lasten

saldo

Begroting 2008 voor na wijziging

-1.304 -80 -635 -1 -2.020

8.178 96 879 597 9.750

6.875 16 243 595 7.729

7.032 68 -80 557 7.577

7.021 68 -27 612 7.674

-17.941

36.609

18.668

12.552

19.908

-11.963

-10.857

-11.556

6.707 -6.278

1.695 -1.695

8.352 -8.352

427

0

0

Programma 7: Financiële kaderstelling en bedrijfsvoering 7.1 bedrijfsvoering 7.2 belastingen 7.3 financiën 7.4 ontwikkeling bestuursstijl Totaal programma 7 Totaal gerealiseerde Programmabaten en –lasten Algemene dekkingsmiddelen Resultaat voor winstbestemming Mutaties reserves Resultaat na winstbestemming

221

Jaarrekening 2008

Bijlage balans (conform BBV)

Bijlage 4.10 Balans (conform BBV) In deze bijlage is de balans vermeld zoals deze is voorgeschreven in het BBV (zie volgende pagina). Vanwege de leesbaarheid is in de jaarrekening een verdichte balans opgenomen (zie pagina 104).

222

Jaarrekening 2008


ACTIVA

31-12-2008

Vaste activa Immateriële vaste activa a) Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio b) Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief

0

31-12-2007

0

0 0

Materiële vaste activa a) Investeringen met economisch nut: - in erfpacht uitgegeven - niet in erfpacht uitgegeven b) Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut: - in erfpacht uitgegeven - niet in erfpacht uitgegeven

1.568.957 20.464.637

101.141 16.670.489

0 1.293.814

0 864.059 23.327.408

Financiële vaste activa a) Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen b) Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen c) Overige langlopende leningen d) Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar e) Bijdragen aan activa in eigendom van derden

0 0 0 0

0 0 0 0

7.093.352 228.905 0 7.322.257

7.135.750 221.535 0 7.357.285

587.034

640.405

12.031.570 0

19.170.230 0

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden a) Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige gronden hulpstoffen b) Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie c) Gereed product en handelsgoederen d) Vooruitbetalingen

17.635.689

19.940.862

27.167.920

43.268.270

44.803.609

0 0 0

0 0 0

198.347 0 0

6.415.705 2.355 0 198.347

Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar a) Vorderingen op openbare lichamen b) Verstrekte kasgeldleningen c) Rekening-courant verhoudingen met niet-financiële instellingen d) Overige vorderingen e) Overige uitzettingen

6.418.059

0 0

0 0

0 3.110.980 0

0 2.685.369 0 3.110.980

Liquide middelen Kas (Post)bank

1.673 76.306

81.199

Overlopende activa Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA

223

2.685.369

81.199

77.979

541.624

197.095

3.932.150

9.378.503

47.200.420

54.182.111

Jaarrekening 2008


PASSIVA

31-12-2008

Vaste passiva Eigen vermogen Reserves: a) algemene reserve b) bestemmingsreserve voor opvangen ongewenste schommelingen in tarieven t.b.v. derden c) overige bestemmingsreserves Resultaat na winstbestemming conform programmarekening

31-12-2007

12.030.863

17.649.651

0 12.952.445 24.983.308

0 10.771.937 28.421.588

-426.818

3.772.540 24.556.490

Voorzieningen Wegens: a) verplichtingen en verliezen b) risico's c) egalisatie van lasten d) van derden verkregen middelen met specifieke besteding

10.347.775 0 0

32.194.128

9.741.165 0 0 0

0 10.347.775

Vaste schulden met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar a) Obligatieleningen b) Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren - buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren c) Door derden belegde gelden d) Waarborgsommen

9.741.165

0

0

0 2.347.212 4.745.812 0

0 2.389.652 4.745.812 0

0 7.093.024

0 7.135.465

0 2.677

0 2.677 7.095.701

7.138.142

Totaal vaste passiva 41.999.966 Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar a) Kasgeldleningen 0 b)Bank- en girosaldi ("rood staan") 600.888 c) Overige schulden 2.555.608 3.156.496

49.073.435

Overlopende passiva Van derden verkregen middelen met specifieke bestedingen 1.254.230 Overige overlopende passiva 789.728 Totaal vlottende passiva TOTAAL PASSIVA

224

0 30.497 3.130.782 3.161.279 1.062.319 885.078

2.043.958

1.947.397

5.200.454

5.108.676

47.200.420

54.182.111

OCW

VROM

16

Onderwijsachterstanden-beleid niet- Besluit vaststelling doelstelling en Gemeenten, niet G-31 bekostiging GSB (OAB) Onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010, art 4 t/m 10 Regeling tijdelijke toekenning extra voorschoolse middelen, artikel 4 Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs

Brede scholen/ sportaccommodaties Regeling stimulering aanpassing Gemeenten huisvesting brede scholen en aanpassing sportaccommodaties i.v.m. multifunctioneel gebruik

23B Externe veiligheid

WWI

34

35

Inburgering (oude stelsel)

Inburgering (nieuwe stelsel)

Wet inburgering Besluit inburgering Regeling vrijwillige inburgering niet-G31 2007

Gemeenten niet G-31

Gemeenten niet G-31 en gem. reg.

Aard Controle (16)

Toelichting afwijking (15)

Overige (14)

Te verrekenen met de Provincie / Wgr (13)

Te verekenen met het Rijk (12)

Besteed bedrag aan voorbereiding inrichten schakelklassen Besteed bedrag voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid

In euro’s

Jaarlijks

€0

R

In euro’s

Jaarlijks

€ 18.627

R

Besteed bedrag aan voorschoolse educatie In euro’s

Jaarlijks

€ 9.438

R

Besteed bedrag aan schakelklassen Besteed bedrag aan vroegschoolse educatie Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen Aantal afgeronde projecten

Jaarlijks Jaarlijks

€0 € 88.972

R R

In euro’s In euro’s

€ 180.636

Overige besteding (11)

Besteed t.l.v. provinciale/Wgr middelen (10)

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9)

Overige ontvangsten (8)

Beschikking Rijk (7)

Beginstand jaar t (6)

Realisatie (5)

Afspraak (4)

Jaarlijks

Besteed bedrag jaar t Subsidieregeling Gemeenten (SiSa tussen % budget t.b.v. in dienst nemen vast programmafinanciering Externe medeover-heden) personeel EV. Veiligheid (EV)-beleid en andere overheden 2006-2010. Hieronder per beschikkingsnummer Provinciale beschikkingen invullen t/m jaar t.

Wet inburgering nieuwkomers (Win)

Frequentie (jaarrekening) (B)

Beginstand voorziening / overlopende post In euro’s jaar t

1 WWI

Toelichting per indicator (A)

Indicatoren (3)

Ontvanger (C)

13

Bijlage Sisa)

Juridische grondslag (2)

Nummer

OCW

Specifieke uitkering (1)

Departement

Jaarrekening 2008

R

In aantallen

Jaarlijks

132

D2

In aantallen

Jaarlijks

0

D2

In aantallen

Jaarlijks

1

R

In euro’s

Jaarlijks

1

€ 1.060.761

R

In %

Jaarlijks

Besteed bedrag t.l.v. EV t/m jaar t

In euro’s

Jaarlijks

In 2006 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma's aan nieuwkomers in de zin van de Win.

In aantallen

2008

4

D1

In 2006, 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2006 zijn afgegeven.

In aantallen

2008

4

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige In aantallen inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld

2011

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige In aantallen inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

2011

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige In aantallen inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

2011

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige In aantallen inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

2011

D1

225

100,00%

D2 € 9.606

R

WWI

43C Investering stedelijke vernieuwing (ISV)

Wet Stedelijke Vernieuwing Provinciale beschikkingen

Aard Controle (16)


Overige (14)









Realisatie (5)

Afspraak (4)



Indicatoren (3)

Ontvanger (C)

Bijlage Sisa)



Nummer

Departement

Jaarrekening 2008

Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het In aantallen besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 (gepardonneerden).

2011

D1

Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het In aantallen besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inbugeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden).

2011

D1

In 2008 bekend gemaakte In aantallen handhavingsbeschikkingen en verstrekte kennisgevingen aan inburgeringsplichtigen.

2008

0

D1

Geestelijk bedienaren voor wie in 2008 een In aantallen inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

2008

0

D1

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

In aantallen

2008

0

D1

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen.

In aantallen

2008

0

D1

In 2007 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma’s aan nieuwkomers in de zin van de Win.

In aantallen

2008

4

D1

In 2007 en 2008 afgegeven verklaringen In aantallen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2007 zijn afgegeven.

2008

3

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige In aantallen inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een duale inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

2011

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige In aantallen inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een taalkennisvoorziening is vastgesteld.

2011

D1

Project-gemeenten (SiSa Verplichtingen opgelegd door provincie: tussen medeoverheden) Bedrag voor stedelijke vernieuwing verkregen van provincies, tot en met 2008 Investeringsbudget (kolom 4) Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5) Besteed bedrag t.l.v. provinciale/Wgr middelen (kolom 10) Cofinanciering (kolom 11) Correcties (kolom 14) Hieronder per beschikking invullen:

226

€0

D1: aantallen R:euro’s D1: aantallen R:euro’s

Activiteiten stedelijke vernieuwing Hieronder per beschikkingsnummer invullen: 1 1225877 VenW

49B Brede doeluitkering verkeer en vervoer

SZW

55

57

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw)

Wet Werk en Bijstand (WWB)

Wet Werk en Bijstand

Gemeenten

Gemeenten

(inkomensdeel)

Wet Werk en Bijstand (WWB) (werkdeel)

0

D1

Wet BDU Verkeer en Vervoer, art Gemeenten (SiSa tussen Besteed bedrag t/m jaar t (kolom 10 en 11) 10 medeoverheden) Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5) Provinciale beschikkingen Hieronder per beschikking invullen.

1 N-W-04-08 SZW

Aard Controle (16)


Overige (14)

0

€0


322

€0


na afronding van het project


In aantallen


0


€0


Realisatie (5)

Jaarlijks


Afspraak (4)

In euro's



Indicatoren (3)

Ontvanger (C)

1 1225877


Bijlage Sisa)



Nummer

Departement

Jaarrekening 2008

Wet Werk en Bijstand

Gemeenten

Jaarlijks

0

In aantallen Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2008.

In euro's

Jaarlijks

135,25

R

Het totaal aantal inwoners dat is In arbeidsjaren uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Jaarlijks

8,44

R

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren

In arbeidsjaren

Jaarlijks

103,31

R

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid In arbeidsjaren werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Jaarlijks

3,62

R

Totaal uitgaven inkomensdeel categorie 65 In euro's kasstelsel jr en ouder Totaal uitgaven inkomensdeel categorie In euro's kasstelsel jonger dan 65 jaar Totaal ontvangsten (niet-rijk) van derden In euro's kasstelsel inkomensdeel categorie 65 jr en ouder

€0

€0

R

Jaarlijks

€ 56.626

Nvt

Jaarlijks

€ 1.125.763

Nvt

Jaarlijks

€0

Nvt

Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel In euro's kasstelsel categorie jonger dan 65 jaar

Jaarlijks

€ 30.108

Nvt

Meeneemregeling: overheveling overschot/tekort van 2007 naar 2008 Meeneemregeling: overheveling overschot/tekort van 2008 naar 2009 Totaal uitgaven werkdeel Omvang van het in 2007 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld.

2008

€ 355.584

R

2008

€ 336.446

R

€0

R R

In euro’s kasstelsel (bij tekort een negatief bedrag invullen) In euro’s kasstelsel (bij tekort een negatief bedrag invullen) In euro's kasstelsel In euro's

Jaarlijks 2008

Omvang van het in 2008 uitgegeven In euro's bedrag waarvan de rechtmatigheid nog niet kan worden vastgesteld.

2008

Totaal ontvangsten (niet-rijk) werkdeel Terug te betalen aan rijk

Jaarlijks Jaarlijks

In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel

227

€ 229.640

€0

€0 € 238.093

R

R R

58 Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten en gedeeltelijk gedeeltelijk arbeidsongeschikte arbeidsongeschikte werkloze werkloze werknemers (IOAW) werknemers (IOAW), art 54

SZW

59 Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten en gedeeltelijk gedeeltelijk arbeidsongeschikte arbeidsongeschikte gewezen gewezen zelfstandigen (IOAZ) zelfstandigen (IOAZ), art 54

JenG

61 Bijstandverlening Zelfstandigen

77 Invoering Centra voor Jeugd en Gezin (CJG)

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 2004 art 54

Tijdelijke regeling CJG

Gemeenten

Aard Controle (16)


Overige (14)









Realisatie (5)

Afspraak (4)



Ontvanger (C)

SZW

SZW

Indicatoren (3)

Bijlage Sisa)



Nummer

Departement

Jaarrekening 2008

Uitgaven IOAW

In euro's kasstelsel

Jaarlijks

€ 73.310

R

Ontvangsten IOAW (niet-rijk) Uitgaven IOAZ


Jaarlijks Jaarlijks

€0 € 57.675

R R

Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) Uitvoeringskosten IOAZ

In euro's kasstelsel In euro’s kasstelsel

Jaarlijks Jaarlijks

€0 €0

R R

Totaal uitgaven uitkeringen Bbz 2004 (excl. Bob) Totaal uitgaven kapitaal-verstrekking Bbz 2004 Totaal ontvangsten uitkeringen Bbz (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking Bbz (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten Bbz 2004 (excl. Bob) Totaal uitgaven uitkeringen Bob Totaal ontvangsten Bob (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten Bob Besteed bedrag in jaar t aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.


Jaarlijks

€ 29.511

R

Jaarlijks

€ 39.676


Jaarlijks

€0

R


Jaarlijks

€ 6.430


Jaarlijks

€ 9.503

R

In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro’s

Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks

€0

R R R R

228

R R

€0 €0 € 178.008

Jaarrekening 2008

Bijlage afkortingenlijst

4.12 Afkortingenlijst Afkorting Organisatorisch Afd. BV cluster BMB cluster BRW cluster BUZ cluster BWZ cluster CBO cluster CCT cluster FBB cluster HV cluster IZ/ICT cluster MIL cluster PB cluster PJB cluster PZ cluster ROW cluster SZ cluster WO cluster WZB CT I&Z R&W VB

Omschrijving Afdeling (afdeling) BedrijfsVoering cluster Beheer en Milieu Buiten cluster BRandWeer cluster BUrgerZaken cluster BouWZaken cluster Communicatie en BestuursOndersteuning cluster Civiele techniek en CultuurTechniek cluster Financieel Beleid en Beheer cluster HandhaVing cluster Interne Zaken / Informatie- en CommunicatieTechnologie cluster MILieu cluster Publieksbalie Projectbureau cluster PersoneelsZaken cluster Ruimtelijke OntWikkeling cluster Sociale Zaken cluster Welzijn en Onderwijs cluster Woz en Belastingen Controller (afdeling) Inwoners en Zorg (afdeling) Ruimte en Wonen Veiligheidsbureau

Overig ASHG AWBZ azc / AZC BBV BCF BTW burap bv / BV / b.v. / B.V. b&w BZK CRJ EVZ FTE / fte GGA GOA ict / ICT HVGG LOG LvC LVLA marap nv / NV / n.v. / N.V. n.v.t. OM OV-reizigers ozb pag. PIOFHA pm RMC

Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Asielzoekerscentrum Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten BTW CompensatieFonds Belasting toegevoegde waarde (= omzetbelasting) bestuursrapportage (ten behoeve van de raad) Besloten Vennootschap (college van) burgemeester en wethouders (ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Coördinatiepunt RisicoJongeren (Land van Cuijk) Ecologische verbindingszone Fulltimerequivalent GebiedsGerichte Aanpak verkeer en vervoer Gemeentelijke Opsporingsambtenaar Informatiserings- en Communicatietechnologie HorecaVereniging gemeente Grave Landbouw-ontwikkelingsgebied Land van Cuijk Landelijke Vereniging van LeerplichtAmbtenaren managementrapportage (ten behoeve van college van b&w) Naamloze Vennootschap niet van toepassing Openbaar Ministerie Openbaar Vervoer-reizigers onroerende zaakbelastingen pagina Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Huisvesting en Automatisering pro memorie (= ter herinnering) Regionaal Maatschapelijk Centrum

229

Jaarrekening 2008 TRAL VAB VHROSV VNG VROM VWS Wmo (wet) Woz WRO WSNP Wvg / WVG

Bijlage afkortingenlijst Toeristisch-Recreatief Aktieplan Land van Cuijk Vrijkomende Agrarische bestemming VolksHuisvesting, Ruimtelijke Ordening en StadsVernieuwing Vereniging van Nederlandse Gemeenten (ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wet maatschappelijke ondersteuning (wet) Waardering onroerende zaken Wet op de ruimtelijke ordening Wet sanering natuurlijke personen Wet voorzieningen gehandicapten

230

Jaarrekening 2008

Bijlage begrippenlijst

4.13 Begrippenlijst Begrip Toelichting Adoptiegemeente

Uit het oogpunt van efficiency wordt de begroting en de jaarrekening van een gemeenschappelijke regeling voorzien van een advies door één of twee gemeenten, de adoptiegemeenten. Dit advies wordt vervolgens doorgegeven aan de overige betrokkenen van de gemeenschappelijke regeling. Hiermee wordt voorkomen dat elke gemeente voor zich een (gelijkluidend) advies moet opstellen.

Algemene uitkering

Jaarlijkse uitkering uit het gemeentefonds (= fonds op de rijksbegroting) om de algemene taken te vervullen (minimaal op het wettelijke niveau) en om het bestuurlijk en ambtelijk apparaat in stand te houden. De besteding is vrij. Er hoeft geen verantwoordig afgelegd te worden aan het rijk over de besteding.

Emu-saldo

Het emu-saldo is het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven van de collectieve sector (rijk, medeoverheden en sociale fondsen).

fte

Fulltimerequivalent. Eén fte is één medewerker (m/v) met een voltijdsdienstbetrekking van 36 uren per week. Een persoon die bijvoorbeeld 24 uur per week werkt, is gelijk aan 24/36 = 0,67 fte.

Gemeenschappelijke regeling

Een gemeenschapelijke regeling is een samenwerkingsvorm tussen bestuursorganen van provincies, gemeenten en/of waterschappen die beheerst wordt door de Wet gemeenschappelijke regelingen. Het rijk kan ook aan een gemeenschappelijke regeling deelnemen, evenals andere openbare lichamen als zij daartoe bevoegd zijn.

Integratie-uitkering

Dit is een aparte geldstroom binnen het gemeentefonds (zie bij Algemene uitkering) met een eigen verdeelsystematiek. De reden hiervoor kan zijn dat het om gelden gaat, die niet in de verdeelsystematiek van de algemene uitkering passen, zonder dat er onrechtvaardige herverdeeleffecten optreden. Meestal loopt een integratie-uitkering enkele jaren. In sommige gevallen langer, bijvoorbeeld de Wmo met een looptijd van vooralsnog twintig jaren.

Maximaal tarief (ozb)

Bij de onroerende zaakbelastingen zijn de tarieven gemaximeerd. Dit geldt zowel procentueel als absoluut. Door het ministerie van BZK zijn (absolute) maximale tarieven vastgesteld. Ozb-tarieven die in 2007 na indexering van 2,75% boven dit maximale tarief uitkomen, moeten naar beneden bijgesteld worden. Bijvoorbeeld een ozb-tarief van € 6,55 (voor eigenaren van woningen) stijgt met 2,75% naar € 6,73. Omdat dit tarief boven het maximale tarief ligt van € 6,62, moet het berekende tarief van € 6,73 naar beneden worden bijgesteld tot € 6,62. De tarieven van de gemeente Grave liggen alle drie beneden het drempeltarief. Voor de gemeente Grave hoeven de tarieven dus niet naar beneden bijgesteld te worden.

Reserve

Deel van het eigen vermogen benodigd voor de (administratieve) financiering van bijvoorbeeld de vaste activa (bezittingen). Als er een

231

Jaarrekening 2008

Bijlage begrippenlijst specifieke bestemming op rust, spreken we van de bestemmingsreserve. Een reserve is niet gelijk aan fysiek geld.

Suppletie-uitkering

Aanvullende uitkering boven de algemene uitkering als, in geval van herverdeeleffecten, deze effecten groter zijn van € 15 per inwoner per jaar per gemeente. Als het herverdeeleffect boven deze grens uitkomt, wordt dit voor- of nadeel uitgesmeerd over meerdere jaren, zodanig dat het effect beneden de grens van € 15 per inwoner blijft.

Voorziening

Een voorziening is een gedeelte van het vreemd vermogen dat nodig is als afdekking van voorzienbare en kwantificeerbare risico's of aangegane verplichtingen.

232

Jaarrekening 2008

Raadsvoorstel

Onderwerp Jaarverslaglegging 2008

Raadsvergadering

30 juni 2009

Agendapunt Portefeuillehouder

G.J. Bos

Afdeling

Bedrijfsvoering

Ambtenaar

Th. Derks

Samenvatting Hierbij bieden wij u de jaarstukken over 2008 aan. De rekening 2008 sluit met een negatief saldo van (afgerond) € 427.000. Daarnaast vragen wij u enkele besluiten te nemen. Waarom naar de Raad? Op grond van artikel 197 Gemeentewet. Doelstelling en beoogd effect Verantwoording afleggen aan de raad over het gevoerde beleid in 2008. Het beoogde effect is de vaststelling van de jaarstukken 2008 door de gemeenteraad. Argumenten en alternatieven Staan vermeld in de jaarstukken 2008. Hoe gaan we dat bereiken en is evaluatie nodig? De technische behandeling van de jaarstukken met de gemeenteraad. Communicatie Via een publicatie in de Graafsche Courant en een vermelding op het publicatiebord zal bekend worden gemaakt dat de jaarverslaglegging 2008 ter inzage ligt en algemeen tegen betaling van de daarvoor geldende legeskosten verkrijgbaar is. Kosten, baten en dekking Zijn vermeld in de jaarstukken. Toelichting De jaarrekening 2008 sluit met een nadelig saldo na winstbestemming van € 426.819 (na toevoeging/beschikking reserves). Voor winstbestemming is er een batig rekeningsaldo van € 1.240.543 (voor toevoeging/beschikking reserves). Als gevolg van het 'Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten' (BBV) wordt eerst het saldo voor winstbestemming bepaald. Vervolgens bepaalt u als raad welke bedragen worden toegevoegd en onttrokken aan de reserves. Dit is vergelijkbaar met het bedrijfsleven (Burgerlijk Wetboek, boek 2 Titel 9). Wij hebben de inrichting van de jaarstukken zo nauwkeurig mogelijk aan laten sluiten bij de indeling van de programmabegroting 2008. Behalve het wettelijk voorgeschreven jaarverslag (deel B) en de jaarrekening (deel C) hebben wij een algemeen deel opgenomen (deel A), waarin onder andere de beleidssamenvatting is te vinden. Door deze samenvatting ( zie deel A: algemeen, 1.5 beleidssamenvatting) heeft u snel inzicht in het rekeningresultaat, de financiële positie en de verschillenanalyse op hoofdlijnen. Als achtergrondinformatie hebben wij ook nog enkele bijlagen toegevoegd (deel D). Door deze opzet heeft het jaarverslag een betere structuur en dit komt de leesbaarheid ten goede.

233

Jaarrekening 2008

Raadsvoorstel

Rechtmatigheid In het kader van de rechtmatigheid moeten de financiële handelingen passen binnen het kader van de door de raad geautoriseerde programmabegroting. In deze jaarstukken zijn om deze reden ook de begrote budgetten van 2008 vermeld. Ook de mate van realisatie van de doelstellingen en wat we ervoor wilden doen om deze doelstellingen te bereiken zijn opgenomen in de jaarstukken. In het “Controleprotocol jaarrekening 2008 en 2009” van 25 november 2008 is voor wat betreft de begrotingsrechtmatigheid de grens gelegd van 1% op het totaal van de baten of lasten met een minimum fouttolerantie van € 25.000 per fout. Een tekortkoming telt dus alleen mee voor de 1%-grens als deze tekortkoming minimaal € 25.000 bedraagt. Voor de van de accountant ontvangen oordelen over de getrouwheid en de rechtmatigheid van de jaarrekening 2008 verwijzen wij u naar de betreffende accountantsverklaring. Indemniteitsprocedure De raad heeft op grond van artikel 198 lid 2 Gemeentewet (Gw) de mogelijkheid om een zogenaamde indemniteitsprocedure te starten. Deze procedure wordt gevolgd als de raad van oordeel is dat er baten en lasten in de jaarrekening zijn opgenomen die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen. Vervolgens dient het college een indemniteitsbesluit voor te leggen aan de raad, vergezeld van een toelichting op de bestreden lasten en baten. U treft geen afwijkingen aan die in het kader van de indemniteitsprocedure alsnog dienen te worden geaccordeerd. Rekeningresultaat U dient als raad aan te geven wat er met het nadelige jaarresultaat van € 426.819 dient te geschieden. Hoewel het in gedualiseerde verhoudingen niet meer onze taak is, stellen wij u voor dit nadelige resultaat ten laste te brengen van de algemene reserve vrij besteedbaar . Daarnaast verzoeken wij u de volgende besluiten te nemen: I. Aframen van kredieten (Investeringen): In de bijlagen behorende bij de jaarrekening vindt u onder punt 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten "Deel B: afgewerkte kredieten": a. Wij verzoeken u de op dit overzicht aangegeven kredieten af te ramen tot het bestede bedrag genoemd in dit overzicht. II. Opschonen van reserves en voorzieningen: b. Een bedrag van € 651.000 (dit is het restant na verplichtingen) over te hevelen van de bestemmingsreserve nog te besteden investeringsbudgetten (9002013) naar de vrij besteedbare algemene reserve (9001001); c. Opheffen bestemmingsreserve vervanging inventaris gemeenschapsaccommodaties (9002021) en het saldo van € 134.368 toevoegen aan de vrij besteedbare algemene reserve (9001001).

III. Doorgeschoven budgetten 2008 naar 2009; d. Wij verzoeken u onderstaande, aan de vrij besteedbare algemene reserve toegevoegde budgetten, die in 2008 niet benut konden worden, in 2009 aan het reguliere budget toe te voegen middels onttrekking uit de vrij besteedbare algemene reserve: Budgetoverheveling 2008 515003 Nazorg Fuwa (functiewaardering) Budgetoverheveling 2008 658302 Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin Budgetoverheveling 2008 632002 Aanpak vandalisme Budgetoverheveling 2008 658301 Jongerencentrum

234

€ 38.000 € 5.893 € 20.000 € 16.829

Jaarrekening 2008

Raadsvoorstel

IV. Overige: e. De aanwending van de opgenomen verplichtingen rustende op de algemene reserves, de bestemmingsreserves en de voorzieningen, zoals opgenomen in deel D bijlagen 4.5 reserves en 4.6 voorzieningen, vinden plaats in het jaar van besteding van deze verplichtingen.

Besluitvorming

Zie hiervoor het concept raadsbesluit. Informatie Bijlagen:

-Jaarstukken 2008 bestaande uit de accountantsverklaring ( wordt nagezonden), een algemeen deel (A), het jaarverslag (B), de jaarrekening (C) en de bijlagen (D); -Het concept raadsbesluit: “Jaarverslaglegging 2008”. Stukken ter inzage:

-Jaarstukken 2008 inclusief de accountantsverklaring; -Het raadsbesluit “Jaarverslaglegging 2008”.

Grave, 8 juni 2009 Burgemeester en wethouders van Grave, De secretaris,

De burgemeester,

G.J.A.F. Hubers

W.J.G. Delissen-van Tongerlo

235

Jaarrekening 2008

Onderwerp:

Raadsbesluit

Jaarverslaglegging 2008

DE RAAD VAN DE GEMEENTE GRAVE;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 8 juni 2009; Gelet op artikel 197 Gemeentewet; Besluit:

A: De jaarstukken 2008 vast te stellen; B.

In te stemmen met de toegevoegde mutaties aan reserves en bestemmingsreserves, zoals vermeld in bijlage 4.5 van deel D, bijlagen. De toevoegingen hebben plaatsgevonden volgens raadsbesluiten en/of voortschrijdende beleidsuitgangspunten;

C.: Het negatief jaarresultaat van € 426.819 ten laste te brengen van de vrij besteedbare algemene reserve. D.: Aframen van kredieten (Investeringen): a. De afgewerkte kredieten voorkomend in bijlage 4.4 Overzicht investeringen en kapitaallasten "Deel B: afgewerkte kredieten" af te ramen tot het bestede bedrag genoemd in dit overzicht. E.: Opschonen van reserves en voorzieningen: b. Van de bestemmingsreserve nog te besteden investeringsbudgetten (9002013) een bedrag van € 651.000 (dit is het restant na verplichtingen) over te hevelen naar de vrij besteedbare algemene reserve (9001001); c. De bestemmingsreserve vervanging inventaris gemeenschapsaccommodaties (9002021) op te heffen en het saldo van € 134.368 toe te voegen aan de vrije besteedbare algemene reserve (9001001) ; F.: Doorgeschoven budgetten 2008 naar 2009; d. Onderstaande, aan de vrij besteedbare algemene reserve toegevoegde budgetten, die in 2008 niet benut konden worden, in 2009 aan het reguliere budget toe te voegen middels onttrekking uit de vrij besteedbare algemene reserve: Budgetoverheveling 2008 515003 Nazorg Fuwa (functiewaardering) Budgetoverheveling 2008 658302 Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin Budgetoverheveling 2008 632002 Aanpak vandalisme Budgetoverheveling 2008 658301 Jongerencentrum

236

€ 38.000 € 5.893 € 20.000 € 16.829

Jaarrekening 2008

Raadsbesluit

G.: Overige besluiten: e. De aanwending van de opgenomen verplichtingen rustende op de algemene reserves, de bestemmingsreserves en de voorzieningen, zoals opgenomen in deel D bijlagen 4.5 reserves en 4.6 voorzieningen, plaats te laten vinden in het jaar van besteding van deze verplichtingen. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 30 juni 2009. De raad voornoemd, De griffier,

De voorzitter,

J.A.M. Roelofs

W.J.G. Delissen-van Tongerlo

237

Jaarrekening Algemeen INHOUDSOPGAVE

Recommend Documents