Jaarrapportage 2013 Tevens kwartaalrapportage CO 2 -management Q4 2013

Jaarrapportage 2013 Tevens kwartaalrapportage CO2-management Q4 2013

Datum:

februari 2014

Energiemanager:

F. Faber

Inhoudsopgave Management samenvatting ..................................................................................................................... 4 1.

Inleiding ........................................................................................................................................... 9

2.

Organisational boundaries ............................................................................................................. 10

3.

Beleid en doelstellingen ................................................................................................................. 10

4.

Energiestromen ............................................................................................................................. 10

5.

Data-inventarisatie ......................................................................................................................... 11

6.

Controle informatie ........................................................................................................................ 11 6.1.

Brandstofverbruik voor materieel ........................................................................................... 12

6.2.

Vervoersgebonden brandstofverbruik ................................................................................... 13

6.3.

Brandstofverbruik voor asfaltproductie .................................................................................. 14

6.4.

Brandstofverbruik voor locaties ............................................................................................. 15

6.5.

Business air travel ................................................................................................................. 16

7.

Prognose ....................................................................................................................................... 17

8.

Reductiedoelstellingen .................................................................................................................. 17 8.1. 8.1.1.

Asfaltcentrales ................................................................................................................... 17

8.1.2.

Materieel ............................................................................................................................ 18

8.1.3.

Vervoer .............................................................................................................................. 20

8.1.4.

Locaties ............................................................................................................................. 22

8.2. 9.

Scope 1 en 2.......................................................................................................................... 17

Scope 3 .................................................................................................................................. 23

Projecten met CO2-gunningsvoordeel ........................................................................................... 25 9.1.

Project “Wegenonderhoud perceel Rijnmond” ...................................................................... 25

9.2.

Project VOC Perceel 2-4 ....................................................................................................... 28

9.3.

Project Herinrichting Veemarkt, Utrecht ................................................................................ 32

9.4.

Project Meerjareninstanthouding perceel Zwolle .................................................................. 33

9.5.

Project Haak om Leeuwarden Noord .................................................................................... 35

Bijlage 1: Lijst met dochterondernemingen en vestigingen ................................................................... 36 Bijlage 2: Beleidsverklaring KWS Infra bv ............................................................................................. 38

Jaarrapportage 2013 en kwartaalrapportage Q4 2013 CO2-management KWS Infrabouw bv 2

Bijlage 3: Weerstatistieken 2013 ........................................................................................................... 39 Bijlage 4 Energiestromen ...................................................................................................................... 40 Bijlage 5: Procedure Data-inventarisatie ............................................................................................... 42 Bijlage 6 Kruisreferentietabel................................................................................................................. 44


Management samenvatting Statusindicatie Voor de 5 inventarisatie-stappen zijn voor 2013 de volgende statusindicaties van toepassing. In de daarop betrekking hebbende hoofdstukken wordt dit per kwartaal toegelicht.

1

Organisational boundaries:

Verhoeve Infra is volledig eigendom van Bruil Infra geworden

2

Energiestromen:

Geen aanpassingen

3

Data inventarisatie:

Geen aanpassingen

4

Controle informatie:

Geen aanpassingen

5

Doelstellingen:

Geen aanpassingen

Inventarisatie CO2-footprint 4e kwartaal De CO2-footprint van KWS Infrabouw bv in Q4 2013 bedraagt 27.875 ton CO2 (zie tabel 1 en figuur 1). Tabel 1 Uitstoot KWS Infrabouw 4e kwartaal 2013

Energiestroom (ton CO2) Brandstoffen materieel Brandstoffen vervoer Energiestromen asfaltcentrales Energie locaties Vliegreizen Totale footprint (SKAO-definitie)

Q4 2013 8.144 4.233 14.869 624 5 27.875


Totale CO2-uitstoot KWS Infrabouw 2013: Q4 Energie locaties 2,2% Vliegreizen 0,02% Brandstoffen materieel 29,3%

Energiestromen asfaltcentrales 53,3%

Brandstoffen vervoer 15,2%

Figuur 1 CO2 uitstoot KWS Infrabouw Q4 2013

In tabel 2 staat de historische uitstoot in het vierde kwartaal van 2009 tot en met 2013. Tabel 2: historische CO2 uitstoot Q4 2009 – 2013 Uitstoot Q4 Brandstoffen materieel Gedeclareerde kilometers Kentekens geel Kentekens grijs Brandstoffen vervoer Grijze stroom AC Groene stroom AC AC gas Bruinkool Stookolie Energiestromen asfaltcentrales Grijze stroom overige locaties Groene stroom overige locaties Verwarming (gas) overige locaties Energie locaties Vliegreizen Scope 1 CO2 Scope 2 CO2 (SKAO-definitie) Totale footprint (SKAO-definitie)

2009 ton CO2 6.976 247 1.624 2.150 4.022 1.379 9.683 846 1.388 13.296 484 232 715 0 22.900 2.110 25.010

2010 ton CO2 7.238 270 1.800 1.881 3.951 1.522 10.899 1.474 207 14.102 389 323 712 4 23.822 2.185 26.007

2011 ton CO2 7.740 256 1.675 1.966 3.897 1.514 12.107 1.048 559 15.229 370 245 615 8 25.342 2.148 27.490

2012 ton CO2

2013 ton CO2

8.637 258 1.848 2.107 4.213 1.536 12.175 1.466 15.177 373 298 671 19 26.531 2.186 28.717

8.144 227 1.770 2.235 4.233 1.415 13.454 14.869 356 267 624 5 25.872 2.003 27.875


Totale CO2 uitstoot KWS Infrabouw Q4 2009 - 2013 16.000 14.000 12.000

ton CO2

10.000

2009 2010 2011 2012 2013

8.000 6.000 4.000 2.000 0 Brandstoffen materieel

Brandstoffen vervoer

Asfaltcentrales

Overige locaties

Vliegreizen

Figuur 2 Totale footprint Q4 2009-2013

Inventarisatie CO2-footprint van geheel 2013 De CO2-footprint van KWS Infrabouw bv (in vervolg: KWS) in geheel 2013 bedraagt 100.063 ton CO2. In figuur 3 is de uitstoot van 2013 visueel weergegeven. Figuur 4 en tabel 3 geven de ontwikkeling weer vanaf het referentiejaar tot en met 2012. In tabel 3 is tevens aangegeven wat de reductie is ten opzichte van het referentiejaar.


Totale CO2-uitstoot KWS Infrabouw 2013:

Energie locaties 2,5%

Vliegreizen 0,03%

Brandstoffen materieel 27,7%

Brandstoffen vervoer 15,8%

Energiestromen asfaltcentrales 54,0% Figuur 3 CO2 uitstoot KWS Infrabouw in 2013

CO2 uitstoot KWS Infrabouw 2009-2013 120.000 100.000

2009

Ton CO2

80.000

2010

60.000 2011

40.000 2012

20.000

2013

0 Totale footprint (SKAO-definitie)

Brandstoffen materieel

Brandstoffen vervoer

Energiestromen asfaltcentrales

Energie overige locaties

Vliegreizen

Figuur 4 CO2 uitstoot KWS Infrabouw in 2013 Tabel 3 CO2 uitstoot KWS Infrabouw in 2009-2013


Uitstoot KWS Infrabouw 2009-2013 (ton CO 2) Brandstoffen materieel Gedeclareerde kilometers Kentekens geel Kentekens grijs Brandstoffen vervoer Grijze stroom AC Groene stroom AC AC gas Bruinkool Stookolie Energiestromen asfaltcentrales Grijze stroom overige locaties Groene stroom overige locaties Verwarming (gas) overige locaties Energie locaties Vliegreizen Scope 1 CO2 Scope 2 CO2 (SKAO-definitie) Totale footprint (SKAO-definitie)

Totaal 2009 27.904 989 6.497 8.600 16.086 5.516 0 38.732 3.385 5.553 53.185 1.934 0 927 2.862 2 91.598 8.440 100.039

Totaal 2010 29.260 1.014 7.106 6.908 15.028 5.498 0 40.110 4.675 1.377 51.661 1.488 0 1.001 2.489 14 90.438 8.014 98.452

Totaal 2011 27.820 867 6.711 7.502 15.080 5.586 0 42.080 3.621 1.707 52.994 1.451 0 947 2.397 36 90.387 7.941 98.328

Totaal 2012 26.294 789 7.204 7.341 15.333 5.535 0 41.038 5.665 0 52.239 1.494 0 986 2.480 27 88.528 7.845 96.373

Totaal 2013 27.902 701 6.924 8.264 15.888 5.499 0 44.262 4.016 0 53.777 1.480 0 990 2.470 26 92.357 7.706 100.063

Verschil 2013-2012

% verschil tov footprint 2009

1.607 -88 -280 923 555 -36 0 3.224 -1.649 0 1.539 -14 0 4 -10 -1 3.829 -139 3.690

-0,01% -29,1% 6,6% -3,9% -1,2% -0,3% 0,0% 14,3% 18,7% -100,0% 1,1% -23,5% 0,0% 6,7% -13,7% 1340,8% 0,8% -8,7% 0,02%

Conclusie De CO2 uitstoot in 2013 is 0,02 % gestegen ten opzichte van het referentiejaar 2009. De verklaring voor deze stijging is te zoeken in de toename van de uitstoot door de asfaltcentrales. Deze stijging wordt veroorzaakt door een hogere asfaltproductie (7,5 % meer asfalt) in 2013 dan in 2009 het geval was. Wordt gekeken naar de efficiëntie van de asfaltmolens dan is dit verbeterd met 1 kg CO2 per ton geproduceerd asfalt in 2013 t.o.v. 2009.

Een ander zeer opvallend cijfer is de procentuele toename van het aantal ton CO 2 door toedoen van vliegreizen. Hier is een stijging van ca. 1300 % zichtbaar. Vliegreizen komen binnen KWS Infrabouw zeer incidenteel voor en een waarde kan dan ook niet aan deze stijging gehangen worden.

De overige energiestromen laten allen een dalende trend zien, waarbij opgemerkt moet worden dat deze gerapporteerd worden in absolute getallen en dit niet 1-op-1 iets zegt over efficiënter energieverbruik. Verbruik gerelateerd aan kentallen kan hier in de toekomst uitsluitsel over geven, maar er wordt nog gezocht naar representatieve kentallen met betrekking tot brandstoffen materieel.


1. Inleiding KWS Infrabouw bv., hierna te noemen KWS, is in het bezit van het CO 2-bewust certificaat niveau 5 versie 2.0 en rapporteert in dat kader per kwartaal over haar CO2-emissie. Met deze gecombineerde jaar- en kwartaalrapportage geeft KWS inzicht in welke processen verantwoordelijk zijn voor de CO 2 uitstoot en waar besparingen zijn te realiseren.

KWS heeft er voor gekozen om in lijn met het CO2-bewust certificaat de CO2-inventarisatie jaarlijks te laten verifiëren door DNV KEMA.

In deze gecombineerde jaar- en kwartaalrapportage wordt de CO2 inventaris weergegeven van het vierde kwartaal 2013 en tegelijkertijd het gehele jaar 2013. In de rapportage wordt een vergelijking gemaakt met voorgaande jaren en hetzelfde kwartaal van voorgaande jaren. Als referentiejaar is 2009 gekozen.

De inventarisatie is een verantwoording van onderdeel 3.A.1 uit de CO 2-prestatieladder en is uitgevoerd conform de ISO 14064-1; 2006. In bijlage 6 is hiertoe een kruisreferentietabel opgenomen.

Opbouw rapportage Dit rapport is opgebouwd volgens de stappen uit Procedure 7.10 Energiemanagement uit het KAMhandboek en het GHG-protocol. Deze procedure is tevens na te slaan voor detailgegevens zoals de bedrijfsbeschrijving en directievertegenwoordiger.

Elke stap begint met een korte algemene uitleg van de benodigde acties en vervolgens is een onderbouwing voor de specifieke situatie bij KWS weergegeven.

Onderdeel van dit document is de prognose voor het komende kwartaal en de voortgang ten opzichte van de reductiedoelstellingen.

Daarnaast is van de lopende projecten, met CO2-gunningsvoordeel een CO2-footprint weergegeven en de stand van zaken rond eventueel toegepaste CO 2-reductiemaatregelen.


2. Organisational boundaries In dit hoofdstuk worden de veranderingen binnen de organisatie beschreven ten opzichte van het voorgaande kwartaal, omdat deze invloed kunnen hebben op de totale footprint van het bedrijf. In het document “Organisational boundaries KWS Infra bv” is een uitgebreide verantwoording opgenomen voor de gehanteerde accounting methode en de wijze waarop de “Organisational boundaries” worden vastgesteld. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de organisational boundaries.

In het derde kwartaal van 2013 is Verhoeve Infra volledig overgenomen door Bruil Infra. Voor de totale footprint van KWS Infrabouw heeft dit geen gevolgen, maar wel aan welke vestiging de uitstoot wordt toegerekend. In het vierde kwartaal 2013 heeft Bruil Infra de locatie aan de Zandlaan verlaten. Er vinden nog enkele afrondende activiteiten plaats waardoor het verbruik erg laag ligt. Daarnaast is gestart met het ontmantelen van de asfaltcentrale Harderwijk aan de Havendijk ter verplaatsing naar de Daltonstraat. Er heeft in die periode geen asfaltproductie plaats gevonden, wat van invloed is op de CO2 uitstoot.

3. Beleid en doelstellingen Minimaal één keer per jaar wordt de algemene beleidsverklaring van KWS getoetst op actualiteit. De huidige beleidsverklaring van KWS is als bijlage 2 opgenomen in dit rapport.

Deze beleidsverklaring is in februari 2013 geactualiseerd. De doelstellingen zoals deze voor 2013 zijn vastgelegd in het KAM-jaarplan van 2013 liggen in lijn met de beleidsverklaring. Procedure Energiemanagement 7.10 uit het Energiemanagement-handboek is van toepassing.

4. Energiestromen Het bepalen van de energiestromen is conform GHG-protocol opgedeeld in scope 1, 2 en 3 energieverbruik. Het bepalen van de energiestromen is de eerste keer uitgevoerd door de bedrijfsprocessen goed te bestuderen. De in kaart gebrachte energiestromen worden per kwartaal geboekt en aanpassingen zijn in de kwartaalrapportage in dit hoofdstuk opgenomen. De precieze procedure is vastgelegd in de procedure Energiemanagement 7.10 van het KAM-handboek.

Overzicht energiestromen In bijlage 4 is een overzicht opgenomen van de op KWS van toepassing zijnde energiestromen waarbij een verdeling is gemaakt per scope volgens het GHG protocol, incl. de scope interpretatie door SKAO.


Aanpassingen energiestromen 2013 Vanaf 1 januari 2013 is het accijnsvoordeel op rode diesel komen te vervallen. De verbruiken van diesel en gasolie worden daarom volledig onder de noemer “diesel materieel” gerapporteerd.

5. Data-inventarisatie Inventarisatie van het energiegebruik vindt elk kwartaal plaats. De inventarisatie wordt gedaan met het softwareprogramma Credit360. In dit hoofdstuk wordt vastgesteld of de gegevens juist zijn en of deze het juiste kwartaal betreffen. Ook eventuele veranderingen zullen in dit hoofdstuk worden benoemd. De procedure voor data-inventarisatie is opgenomen in bijlage 5 van dit verslag.

Aanpassingen data-inventarisatie In Q4 van 2013 hebben er geen wijzigingen plaatsgevonden betreffende bedrijfsinformatie, locatieinformatie en conversiefactoren die invloed kunnen zijn op de wijze van het inventariseren van data.

6. Controle informatie Hieronder wordt per CO2-emissie categorie en de daarbij behorende energiestromen de CO2-emissie ten opzichte van de historische gegevens weergegeven. Indien substantiële afwijkingen worden geconstateerd binnen een CO2-emissiecatergorie zal er een nadere toelichting worden gegeven. Indien de afwijking marginaal is en/of in lijn met de verwachting, wordt er vanuit gegaan dat de data correct is. De energiestromen worden daarbij uitgedrukt in ton CO2, waarbij in het geval van een 1

veranderde conversiefactor , de primaire eenheden vergeleken worden. Als een wijziging in de conversiefactoren heeft plaatsgevonden, is dit hier vermeld, inclusief de reden van de verandering. Waar mogelijk zijn gegevens gecontroleerd aan de hand van financiële-, productie- of weerstatistieken. Zo wordt nagegaan of de aangeleverde informatie volledig en juist is.

1

In deze rapportage zijn de conversiefactoren gehanteerd zoals deze zijn opgenomen in het

Handboek CO2 prestatieladder 2.1 d.d. 18 juli 2012.


6.1. Brandstofverbruik voor materieel

Brandstof materieel Q4 2009 - 2013 ton CO2

10.000

2009 2010 2011 2012 2013

5.000 0 Brandstoffen materieel

Figuur 5: brandstofverbruik materieel in Q4 2009 - 2013

Brandstoffen materieel

30.000 29.000 Ton CO2

Totaal 2009

28.000

Totaal 2010

27.000

Totaal 2011

26.000

Totaal 2012

25.000

Totaal 2013

24.000 Brandstoffen materieel

Figuur 6 Brandstofverbruik materieel 2009-2013

Analyse brandstoffen materieel In Q4 2013 is een daling waar te nemen in het brandstofverbruik materieel. De verklaring hiervoor kan gezocht worden in de hoeveelheid werken en de variatie van werkzaamheden die hebben plaatsgevonden.

Gekeken naar totale jaren dan is t.o.v. 2012 een stijging van ca. 1.000 ton CO2 te zien. De uitstoot ligt echter wel weer in lijn met 2011 en 2009. Een trend in het brandstofverbruik materieel is moeilijk te verklaren door de variatie van de werkzaamheden en de omvang ervan.

Brandstofbesparende maatregelen die in de afgelopen perioden zijn ingezet zijn onder andere Het Nieuwe Draaien voor machinisten, waarbij de voertuigbeheersing en brandstofbesparende rijstijl aan de orde is gekomen. Daarnaast wordt ook op de werken zelf aandacht geschonken aan het niet onnodig laten draaien van materieel.


6.2. Vervoersgebonden brandstofverbruik

Brandstof vervoer Q4 2009 - 2013 ton CO2

2.500

2009

2.000

2010

1.500

2011 2012

1.000

2013

500 0 Gedeclareerde kilometers

Geel kentekens

Grijs kentekens

Figuur 7: brandstofverbruik vervoer in Q4 2009 – 2013

Brandstoffen vervoer 10.000

ton CO2

8.000 Totaal 2009

6.000

Totaal 2010

4.000

Totaal 2011

2.000

Totaal 2012 Totaal 2013

0 Gedeclareerde kilometers

Kentekens geel

Kentekens grijs

Figuur 8 Brandstofverbruik vervoer in 2009-2013

Analyse brandstoffen vervoer De CO2-emissie voor brandstoffen ten behoeve van vervoer is in het vierde kwartaal 2013 met ca. 500 ton gestegen ten opzichte van het verbruik in 2011 en 2012 in hetzelfde kwartaal. De stijging ligt in het hogere verbruik door grijze kentekens. Gedeclareerde kilometers met privé auto’s en geel kenteken laten daarentegen een lichte daling zien. De stijging in het verbruik van grijs kenteken is o.a. toe te schrijven aan langere rijafstanden tot de werklocatie. Ook over het gehele jaar heen gekeken laat grijs kenteken een stijging zien, die uiteindelijk het gehele verbruik voor vervoer omhoog tilt. Een verklaring hiervoor is niet sluitend te geven, maar kan gezocht worden in de eveneens gestegen uitstoot voor materieel.


6.3. Brandstofverbruik voor asfaltproductie

Energiestromen asfaltcentrales Q4 2009 -2013 14.000

ton CO2

12.000 10.000

2009

8.000

2010

6.000

2011

4.000

2012

2.000

2013

0 AC bruinkool

AC stookolie

AC grijze stroom

AC groene stroom

AC gas

Figuur 9: energiestromen asfaltcentrales in Q4 2009 - 2013

Energiestromen asfaltcentrales 45.000 40.000

ton CO2

35.000 30.000

Totaal 2009

25.000

Totaal 2010

20.000 15.000

Totaal 2011

10.000

Totaal 2012

5.000

Totaal 2013

0 Grijze stroom AC

Groene stroom AC

AC gas

Bruinkool

Stookolie

Figuur 10 Energiestromen asfalt in 2009-2013

Analyse asfaltcentrales Het gas verbruik door toedoen van de productie van asfalt is in het vierde kwartaal van 2013 gestegen ten opzichte van vergelijkbare kwartalen in voorgaande jaren. De stijging ligt in lijn met de hogere productie in 2013. De prestatie per ton geproduceerd asfalt is in kleine mate verbeterd. Dit is o.a. toe te schrijven aan energiebesparende maatregelen die worden toegepast vanuit MJA3.

Dezelfde trend is waar te nemen wanneer gekeken wordt naar de trend over gehele jaren.


6.4. Brandstofverbruik voor locaties

Energiestromen locaties Q4 2009 - 2013

ton CO2

500 400

2009

300

2010

200

2011 2012

100

2013

0 Verwarming (gas) locaties

Grijze stroom locaties

Figuur 11: Energieverbruik locaties in Q4 2009 – 2013

Energiestromen locaities

2.900

Ton CO2

2.800 2.700

Totaal 2009

2.600

Totaal 2010

2.500

Totaal 2011

2.400

Totaal 2012

2.300

Totaal 2013

2.200 2.100 Energie locaties

Figuur 12 Energieverbruik locaties in 2009-2013

Analyse energieverbruik locaties Het energieverbruik voor locaties is in Q4 2013 gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal 2012. Daarnaast is ook op jaarbasis deze dalende trend waarneembaar. Een verklaring dat het totaalverbruik is gedaald, is te zoeken in de verhoogde aandacht voor het energiezuinig omgaan met gas en elektra en genomen maatregelen zoals zuinigere verlichting, vervanging van kozijnen met enkel voor dubbelglas (KWS Rotterdam) en nieuwe CV installatie (KWS Zwolle).


6.5. Business air travel

Brandstof vliegreizen Q4 2009 - 2013 20,00 2009

ton CO2

15,00

2010 2011

10,00

2012

5,00

2013

0,00 Vliegreizen Figuur 13: uitstoot voor vliegreizen in Q3 2009 - 2013

Energiestromen vliegreizen

40

ton CO2

35 30

Totaal 2009

25

Totaal 2010

20

Totaal 2011

15 10

Totaal 2012

5

Totaal 2013

0 Vliegreizen

Figuur 14 Energiestromen vliereizen 2009 – 2013

Analyse vliegreizen Zakelijke vliegreizen komen slechts incidenteel voor bij KWS. In de CO 2 uitstoot voor vliegreizen is daarom ook geen betrouwbare trend te zien.


7. Prognose Voor het komende jaar vindt de daadwerkelijke verplaatsing van de asfaltcentrale Harderwijk plaats. Het eerste kwartaal zal er geen volledige productie worden gedraaid, wat van invloed zal zijn op de CO2 uitstoot. Daarnaast zal ook de asfaltcentrale Gouda gesloten worden. Met ingang van 2014 zal de ingekochte elektriciteit onder de noemer “groene stroom” ingekocht zijn. Op het gebied van datacollectie worden geen veranderingen verwacht.

8. Reductiedoelstellingen De gestelde doelen met betrekking tot CO2-emissies moeten gecontroleerd worden op de voortgang. Voor elke doelstelling wordt gekeken of KWS op de goede weg zit en of het nog steeds waarschijnlijk lijkt dat de betreffende doelstelling gehaald gaat worden. Wanneer de termijn voor het halen van een bepaalde doelstelling verlopen is, wordt duidelijk vermeld of deze gehaald is of niet. Wanneer een absolute reductiedoelstelling niet is gehaald, zal bepaald moeten worden of deze relatief wel gehaald is. Wanneer dit ook niet het geval is zal de reden vermeld moeten worden, alsook de aanvullende maatregelen die genomen worden om de beoogde reductie alsnog te halen.

8.1. Scope 1 en 2 De onderstaande doelstellingen zijn gecategoriseerd naar emissiecategorie.

8.1.1. Asfaltcentrales Deelname Meer Jaren Afspraak 3 (MJA3-convenant) KWS neemt deel aan de Meer Jaren Afspraak 3 (MJA3). Dit convenant tussen overheid en bedrijfsleven is namens de asfaltbranche ondertekend door VBW Asfalt. Onze asfaltcentrales zijn deelnemende bedrijven in de MJA3 en hebben een meerjarenplan Energie-efficiency. Verder neemt KWS actief deel in de Overleggroep Energiebesparing. Deze overleggroep, onder voorzitterschap van de VBW Asfalt, monitort en stimuleert de vorderingen van de MJA3 in de branche. Doel van de MJA3 is 30% energie-efficiëntieverbetering in de periode 2005-2020. Dit komt neer op een gemiddelde van 2% op jaarbasis. KWS wil op basis van de binnen de MJA3 opgestelde “zekere maatregelen” CO 2 reduceren. Daarvoor worden bij de diverse asfaltcentrales aanpassingen doorgevoerd.

In het tweede kwartaal 2013 zijn de Energie efficiency plannen (EEP) voor de periode 2013-2016 opgesteld. Deze zijn aangeboden aan Agentschap NL. In het derde en vierde kwartaal is VSM begonnen met het uitvoeren van de zekere maatregelen die in de plannen zijn opgenomen. In detail worden deze plannen gemonitord op de asfaltcentrales zelf.


HERA System In samenwerking met Volker Stevin Materieel en Ammann is de HERA ontwikkeld. Deze nieuwe technologie van indirecte verwarming van het asfaltgranulaat en warmteterugwinning is op kleine schaal met succes getoetst. Energiebesparing is mogelijk tot 30% en verhoging van het percentage asfaltgranulaat (oud asfalt) in de productie met van 75 tot 100%. In december 2009 heeft SenterNovem (tegenwoordig Agentschap NL) een subsidie verleend om de bouw van de HERA bij de Asfaltcentrale Rotterdam mogelijk te maken. Tijdens de engineeringfase is naar voren dat er op dit moment wordt ingestoken op implementatie van alleen de HERA zonder warmteterugwinning. In 2013 was gepland om de werking van de HERA te optimaliseren waarna over kon worden gegaan op het opstellen van een energiemonitoringsplan zodat de daadwerkelijke reducties in beeld gebracht konden worden. Technische knelpunten hebben er echter toe geleid dat de HERA nog niet optimaal functioneert. Daarom wordt deze doelstelling doorgetrokken naar 2014.

Lagere temperatuur-asfalt LTA staat voor Lagere Temperatuur Asfalt. Dit is een verzamelnaam voor diverse asfaltmengsels die op een lagere temperatuur bereidt worden ten opzichte van de gangbare productietemperatuur. De temperatuurverlaging kan bereikt worden op verschillende wijze. Doormiddel van verschillende additieven zoals wassen en zeolieten of door gebruik te maken van een schuimunit kan de productietemperatuur omlaag worden gebracht zonder dat de kwaliteit van het asfalt hierdoor wordt beïnvloed.

De hoeveelheid geproduceerd aantal ton LT-asfalt loopt sterk achter bij de geprognotiseerde hoeveelheden. Te weten ca. 4.000 ton geproduceerd t.o.v. 10.000 geprognotiseerd. De voornaamste reden van het achter blijven van de productie is de terughoudendheid van opdrachtgevers om in te zetten op lagere temperatuur asfalt. Desondanks heeft de ontwikkeling bij KWS heeft continu de aandacht en er worden dan ook voortdurend verbeteringen doorgevoerd in het product.

8.1.2. Materieel Vergroenen materieel KWS wil CO2-reductie door bij de aanschaf van nieuw materieel bewust te kiezen voor zuiniger materieel. Echter de daadwerkelijke besparing is geheel afhankelijk van de inzet, het gebruik en de toepassing van het materieel.

Bij aanschaf van nieuw materieel wordt de keuze mede bepaald aan de hand van de CO 2 emissiegegevens van het materieelstuk. Doordat materieel niet altijd 1-op-1 vervangen wordt door


materieel met dezelfde specificaties is het moeilijk om de daadwerkelijke reductie vast te stellen. Wel is algemeen aangenomen dat nieuwer materieel van een efficiëntere stand der techniek is, waardoor alsnog een reductie wordt gerealiseerd.

Delen gasolietankwagen Diverse aannemers in Nederland voorzien hun materieel van brandstof door met een gasolietankwagen rond te rijden. Hierdoor kan het voor komen dat de gasolietankwagen van KWS Infra buiten het reguliere werkgebied brandstof moet afleveren, terwijl in dezelfde regio Mourik GrootAmmers gevestigd is. Door uitwisseling van gasolietankwagens moet worden voorkomen dat onnodige voertuigkilometers gemaakt worden en daarnaast een overlappend aflevergebied bediend wordt door beide aannemers. Dit leidt tot een CO2 reductie op het brandstofverbruik van de tankwagens.

Om het initiatief kracht bij te zetten is in 2011 een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen KWS Infra en Mourik Groot-Ammers.

De samenwerkingsovereenkomst is in februari 2013 opnieuw bekrachtigd. Na een evaluatie is echter eind van het jaar besloten om de samenwerking te beeindigen. De reden hiervan is dat het aantal leveranties door Mourik Groot-Ammers sterk gedaald was en daardoor het besparingspotentieel laag was.

Het Nieuwe Draaien Het brandstofverbruik van materieel wordt voor een belangrijk deel bepaald door het rijgedrag van de machinist. Wanneer de machine niet wordt gebruikt zoals dit zou moeten, leidt dit tot een hoger brandstof verbruik, maar ook tot hogere reparatie- en onderhoudskosten. Natuur&Milieu is samen met BMWT een pilot gestart om de machinisten van machines te trainen in een juist voertuig gebruik. Dit moet een besparing op het brandstofverbruik opleveren die oploopt tot 10 %.

De pilot is inmiddels afgerond, maar de aard van de cijfers laten geen eenduidige beeld zien of het verbruik gedaald is. De verschillen in werkzaamheden binnen gezette perioden is daarvoor achteraf gezien te groot. Daarnaast worden de machines door meerdere machinisten bestuurd, waardoor niet is af te lezen of de persoon die de training heeft gevolgd ook goede resultaten haalt.

Brandstofverbruik asfaltverwerkingsproces KWS wil haar medewerkers die betrokken zijn bij het asfaltverwerkingsproces bewuster maken van duurzaamheid en energiebesparing door machinisten en chauffeurs te informeren over het belang van CO2 reductie en hun rol in het geheel hierin. Door het vergroten van de bewustwording, wordt getracht een gedragsverandering te bewerkstelligen.


Voor de asfaltmedewerkers is in 2013 een presentatie gegeven over CO 2 reductie in relatie tot hun werkzaamheden. Hiermee is het bewustzijn van de medewerkers vergroot, wat moet leiden tot minder CO2 uitstoot. De actie is hiermee afgerond, voor het totaalbeeld zal deze nog wel besproken worden in de jaarrapportage over 2013.

Elektrisch materieel Het diesel verbruik door materieel vormt een groot onderdeel van de CO2 uitstoot van KWS Infrabouw. Om dit verbruik terug te dringen wordt naast het sturen op gedrag en vaardigheden ook gekeken of er alternatieve energiebronnen gebruikt kunnen worden voor de aandrijving van materieel. Een van de optie is de inzet van elektrisch materieel.

Op Schiphol loopt een project van VolkerInfra Schiphol (VolkerRail en KWS Infra) waar veel aandacht is voor duurzaamheid. In dat kader worden diverse elektrische voertuigen ingezet en is een zelfrijdende hybride hoogwerker in gebruik genomen. Door deze combinatie wordt de CO2-uitstoot gereduceerd. Extra reductie wordt ook nog eens bereikt door het gebruik van biodiesel. Rijden op biodiesel is onderdeel van een milieuproject van de luchthaven en kent diverse gebruikers. Eén van de bedrijfsauto's van VolkerInfra Schiphol neemt actief aan dit project deel.

8.1.3. Vervoer Vergroenen van leasewagenpark KWS wil een jaarlijkse besparing van minimaal 2% CO2 -uitstoot op het brandstofverbruik behalen door middel van het vergroenen van het leasewagenpark. In 2008 lag de gemiddelde uitstoot op 157 gram CO2 per kilometer. In 2010 lag het gemiddelde op 142 g/km. Als alle auto’s in één keer vervangen zouden worden is een reductie van 10% te verwachten. Per jaar wordt ongeveer 20% van het leasewagenpark vervangen. Dit betekent dat op jaarbasis 2% van de CO2-uitstoot van het leasewagenpark wordt bespaard. Dit is een minimaal percentage dat in de praktijk hoger zal uitvallen omdat de trend downsizen en verduurzamen onder autofabrikanten ook in 2013 zal doorzetten; hier zijn echter nog geen cijfers aan te koppelen.

In 2010 is het beleid in gezet om het leasewagenpark te verduurzamen. Dit beleid is ook doorgetrokken in 2013 waarbij alleen gekozen kan worden uit auto’s met een A, B of C label. Als de ingezette trend doorzet, hebben per 2015 alle leasewagens maximaal C label.

Naast de labelkeuze, neemt ook het aantal leasewagens toe die (volledig) elektrisch aangedreven worden.

Communicatie verbruiksgegevens leaserijders


Inzicht in het verbruik is vaak de basis om gedragsverandering in te zetten. Door maandelijks een dashboard aan leasewagenrijders te sturen met verbruiksgegevens, worden zij bewust gemaakt van hun prestaties. Daarnaast worden tips en trucs aangedragen om het rijgedrag te verbeteren. In het dashboard worden gegevens als het gemiddelde verbruik in de afgelopen maand en het verbruik ten opzichte van de maanden daarvoor weergegeven. Daarnaast wordt ook een benchmark gemaakt met leasewagenrijders in vergelijkbare leasewagens om de competitie onderling aan te gaan.

In eerste instantie waren afspraken gemaakt met VWBL over het aanleveren van berijdersinformatie. De contracten van VWBL worden (na afloop contractperiode) echter overgezet naar WEVI. Op dit moment geeft WEVI niet de service om de gegevens beschikbaar te stellen. Wel is het mogelijk dat berijders zelf op de site van WEVI inloggen om hun gegevens in te zien. Er wordt nog heroverwogen of deze wijze passend genoeg is. Elektrische auto’s Voor korte ritjes vanuit de vestiging naar de directe omgeving (straal van ca. 40 km) kan gebruik worden gemaakt van een elektrische auto. Bij een aantal vestigingen van KWS is een elektrische auto geplaatst. Het bereik met normaal rijgedrag is ca. 100 km. Door het gebruik van een elektrisch voertuig kan het verbruik van geel kenteken (zowel lease als zakelijke km met privé auto) worden teruggedrongen.

Op verschillende KWS vestigingen, waaronder Leerdam en Vianen zijn elektrische voertuigen aanwezig die gebruikt kunnen worden voor korte afstanden. De elektrische auto’s worden nog betrekkelijk weinig gebruikt. Het besparingspotentieel van kilometers met geel kenteken en zakelijke kilometers met privéwagens is daardoor minder hoog dan verwacht. Extra aandacht voor het gebruik van elektrische auto’s moet hier verandering in brengen.

ECO-drive Rijgedrag vormt een belangrijke factor op het brandstofverbruik van (grijs) kentekens. Door de menselijke vaardigheden te ondersteunen en te sturen is het mogelijk om door middel van een soort boordcomputer invloed uit te oefenen op het rijgedrag (gas geven en toerental).

De pilot bij Van Kessel nog niet van start gegaan i.v.m. nadere verdieping in de aanpak van het project.


8.1.4. Locaties Maatregelen op bedrijfsniveau Groene stroom Vanaf 1 juli 2011 gelden er nieuwe criteria voor “groene stroom”. Het moet zijn voorzien van een SMKkeurmerk of Garanties van oorsprong. De energieleverancier van KWS kan op dit moment niet aan die eisen voldoen. Daardoor mag de groene stroom van KWS niet meer als groen worden gerekend. Alle elektra zal voortaan als grijs worden geïnventariseerd.

Op de grote projecten zoals De Haak om Leeuwarden Zuid en Omlegging A9 Badhoevedorp wordt gebruik gemaakt van groene stroom met SMK keurmerk. Voor 2014 is reeds een contract afgesloten met Delta, zodat ook de rest van de stroom van KWS Infra groen is.

Maatregelen op vestigingsniveau Op vestigingsniveau vinden diverse initiatieven en maatregelen plaats die bij dragen aan het terugdringen van CO2. Onderstaand is een, niet uitputtende, opsomming weergegeven van maatregelen die worden toegepast.

Energiezuinige verlichting Diverse vestigingen zijn bezig met het nemen van maatregelen om te besparen op het elektriciteitsverbruik door verlichting. Op verschillende locaties vinden inventarisaties plaats om bestaande TL-verlichting te laten vervangen door energiezuinige varianten zoals HF of T5 lampen.

Hoog Rendement CV-ketel KWS Infra vestiging Zwolle heeft een oude CV ketel laten vervangen door twee kleinere en zuinige CV ketels. Naast een milieuwinst levert dit ook voordeel op voor de veiligheid in het pand, doordat bij zeer oude CV ketels de verbranding ook niet optimaal meer kan zijn.

Vervanging kozijnen Bij KWS Infra vestiging Rotterdam was een deel van het pand nog voorzien van enkelglas. Daarbij waren ook de kozijnen verrot waardoor er gaten in de muur zaten. Om te voorkomen dat werd gestookt “ voor de buitenwereld” zijn in 2013 de kozijnen vervangen en voorzien van dubbelglas. Dit moet een reductie in het gasverbruik van de locatie opleveren.


8.2. Scope 3 CO2-reductie Rhyoliet De rhyolietketen is grofweg te onderscheiden in 2 belangrijke stappen, te weten winning en transport per schip. Bij de winning van rhyoliet is het van belang dat we in gesprek gaan met de eigenaar van de groeve. Daar moet de vraag gesteld worden of ze willen overstappen op het gebruik van groene stroom. Dit zou, ten opzichte van 2009, een reductie kunnen opleveren van maximaal 8,6% in de totale rhyolietketen. Uitgedrukt in tonnen CO2 is dit bijna een reductie van 39 ton CO2. De volgende stappen worden daarvoor in 2013/2014: -

in de keten overleg hebben om potentiële CO2-besparing te kunnen bepalen.

De vraag welk gedeelte van de footprint vergroend kan worden is uitgezet, maar dit loopt via een tussenpersoon.

Voor het transport per schip ligt de invloedsfeer iets moeilijker aangezien het transport geregeld wordt door de handelsmaatschappij. Het zijn ook niet vaste schepen die het rhyoliet transporteren, waardoor het lastiger wordt om hier gericht naar CO2-reductiemaatregelen te zoeken. Uit een gesprek over duurzaamheid met een leverancier van materieel en personenauto’s kwam naar voren dat deze leverancier zich ook bezig hield met scheepsmotoren. Op het gebied van duurzaamheid hebben zij een dual fuel scheepsmotor ontwikkeld voor binnenvaartschepen. Wij willen onze toeleverancier hier graag van op de hoogte brengen.

Track and Trace - Asfalt logistiek informatie systeem (ALIS) In de vestigingen van Roosendaal en Eindhoven van KWS Infra loopt een pilot met een Asfalt Logistiek Informatie Systeem. Met dit systeem gaat KWS Infra de logistiek in haar asfaltproces, en de controle daarop, verbeteren. De asfaltmolens zijn aan het systeem gekoppeld en de transportmiddelen worden in beeld gebracht. Door inzicht kan gestuurd worden op een optimale asfaltplanning en leverantie. Hierdoor vinden er minder transport bewegingen plaats en wordt er minder asfalt retour gebracht.

Tot op heden werd deze maatregel benoemd als Track and Trace en was gericht op de vestiging Roosendaal. Inmiddels is dit project opgeschaald en gaat verder onder de noemer Asfalt Logistiek Informatie Systeem (ALIS)

Na een eerste pilot bij de vestigingen KWS Infra Roosendaal en Eindhoven is besloten om ALIS landelijk in te voeren vanaf 2014.


Voorkomen onnodige transportafstanden KWS Infra vestiging Leek is een samenwerking met Klaas Bijlsma en Zn. B.V. aangegaan om de CO2 uitstoot in de keten te reduceren. Klaas Bijlsma en Zn B.V. voert regelmatig werken uit voor KWS Infra. Door in overleg te gaan over de planning van de werken kan het werk efficiënt worden ingepland, zodat onnodige vervoersbewegingen van het werk naar de standplaats van Klaas Bijlsma worden voorkomen. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om op de locatie van KWS in Leeuwarden materieel tijdelijk te stallen als een paar dagen later het materieel weer in de regio nodig is. Ook hiermee wordt voorkomen dat er onnodige transportkilometers gemaakt worden.


9. Projecten met CO2-gunningsvoordeel In dit hoofdstuk staan per project, waarop CO2-gunningsvoordeel is verkregen, de footprints. De footprint bestaan uit de energiestromen die van toepassing zijn op het project.

9.1. Project “Wegenonderhoud perceel Rijnmond” CO2-uitstoot per kwartaal "project wegenonderhoud perceel Rijnmond" 90

80

70

60

50

ton CO2

Q4 2011

40

Q1 2012

30

Q2 2012 Q3 2012

20

Q4 2012 10

Q1 2013 Q2 2013

0

Rode Diesel Materieel

Diesel Materieel

Benzine Materieel

Diesel kentekens geel

Diesel kentekens grijs

CO2 grijze stroom

Q3 2013 Q4 2013

Figuur 15: brandstofverbruik voor het project Rijnmond weergegeven per kwartaal

Het project “Wegenonderhoud Rijnmond” omvat de werkzaamheden om het perceel Rijnmond te onderhouden. De asfaltwerkzaamheden die incidenteel worden uitgevoerd, vallen buiten de oorspronkelijke uitvraag vanuit Rijkswaterstaat, waardoor deze niet worden meegenomen in de CO 2 footprint van het project. Het project “Wegenonderhoud Rijnmond” is officieel per 1 februari 2012 van start gegaan. Echter zijn er in Q4 2011 voorbereidende werkzaamheden geweest, waardoor er ook in Q4 2011 CO 2-emissies hebben plaatsgevonden. In onderstaande tabel en figuur staat de CO2-emissie van de looptijd van het project en de bijbehorende footprint.


Tabel 4: Uitstoot per kwartaal voor project "Wegenonderhoud perceel Rijnmond" Uitstoot per kwartaal

Q4 2011

Q1 2012

Q2 2012

Q3 2012

Q4 2012

Q1 2013

Q2 2013

Q3 2013

Q4 2013

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

Rode Diesel Materieel Diesel Materieel Benzine Materieel CO 2 van materieel brandstoffen

0 0 0 0

2 2 0 4

13 9 0,0 22

15 11 1 27

19 14 0 34

0 75 0,4 76

0 86 1 87

60 1 61 122

52 0 52 105

Diesel kentekens geel Diesel kentekens grijs CO 2 van brandstoffen vervoer

0 3 3

1 2 3

7 9 16

8 11 20

9 12 21

24 52 76

44 65 110

32 46 78

27 40 67

CO 2 grijze stroom

0

0,4

0,4

0,4

0,4

0,4

0,4

0,4

0,4

Scope 1 CO 2

3

7

38

46

55

152

196

200

172

Scope 2 CO 2 (ProRail-definitie)

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totale footprint (ProRail-definitie)

3

7

39

47

55

152

197

200

172

Totale CO2-uitstoot "project wegenonderhoud perceel Rijnmond" 2013: Q4 CO2 grijze stroom 0,2% CO2 van materieel brandstoffen 60,8%

CO2 van brandstoffen vervoer 39,0%

CO2 van materieel brandstoffen CO2 van brandstoffen vervoer

Figuur 16: Footprint Q4 2013 project "Wegenonderhoud perceel Rijnmond"

Ingezette besparingsmaatregelen Op het project zijn diverse maatregelen ingezet om energie te besparen en daarmee dus ook CO2. Zo wordt op het project gebruik gemaakt van de Vredo. Dit een maai-zuigcombinatie, waardoor bij het maaien van bermen niet een aparte zuigwagen hoeft mee te rijden. Dit scheelt aanzienlijk in de vervoersbewegingen en daarmee wordt een reductie van de uitstoot van CO2 gerealiseerd.

Daarnaast zijn de medewerkers bewust gemaakt van het nieuwe rijden, om ook op die manier een reductie van het brandstofverbruik te realiseren.

Met betrekking tot good housekeeping is het personeel bewust gemaakt van het uitzetten van elektrische apparatuur indien deze niet in gebruik zijn, zoals het uitzetten van computers en het uit het stopcontact halen van opladers.


Daarnaast neemt KWS Infrabouw ook het initiatief om de opdrachtgever te wijzen op de mogelijkheden van LED verlichting in de straatverlichting.


9.2. Project VOC Perceel 2-4 Perceel 2 Noord Holland Noord De werkzaamheden binnen het project VOC perceel Noord Holland Noord omvatten het onderhouden van het perceel in Noord Holland Noord, inclusief asfaltherstelwerkzaamheden.

In het vierde kwartaal 2012 zijn de uitvoerende werkzaamheden daadwerkelijk van start gegaan.

Tabel 5 Uitstoot per kwartaal voor project "VOC Perceel 2 Noord Holland Noord "

Uitstoot per kwartaal 2013 Diesel Materieel

Q1

Q2

Q3

Q4

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

159,78

186,87

501,93

383,47

0,32

0,83

3,54

0,83

160,10

187,71

505,47

384,30

CO2 van grijs kenteken

42,48

43,62

177,26

84,39

CO2 van geel kenteken

27,49

28,39

104,31

56,42

CO2 asfalt

60,95

1683,47

503,86

275,38

291,01

1943,19

1290,89

800,50

Benzine Materieel CO2 van materieel brandstoffen

Totale footprint (SKAO-definitie)

Totale CO2-uitstoot "project VOC perceel Noord-Holland" 2013: Q4 CO2 asfalt 34,4%

CO2 van materieel brandstoffen 48,0% CO2 van materieel brandstoffen CO2 van grijs kenteken

CO2 van geel kenteken 7,0%

CO2 van geel kenteken CO2 van grijs kenteken 10,5%

CO2 asfalt

Figuur 17 Footprint Q4 2013 project VOC perceel 2 Noord Holland Noord

Ingezette besparingsmaatregelen - Bij het bestellen van asfalt wordt het asfalt zoveel mogelijk (afhankelijk van de beschikbaarheid) bij de dichtstbijzijnde asfaltcentrale gekocht om de reisafstand zo kort mogelijk te houden -

Bij de inzet van tekst- en actiewagens is in overleg met Traffic Service Nederland bepaald dat deze zoveel mogelijk voorzien zijn van zonnepanelen


-

Een flyer met tips en trucs over het Nieuwe Rijden is aan de medewerkers verstrekt

-

Overnachting van medewerkers in plaats van heen-en-weer rijden. Hiermee is ca. 11.000 km vermeden, hetgeen overeenkomt met 2 ton CO2.

-

Op locatie wordt gebruik gemaakt van een mobiele weegbrug om de voertuigen te wegen en waar mogelijk ook lading bij te laden (als het voertuig minder heeft geladen dan wettelijk toegestaan) komen we tot een optimale beladingsgraad. Deze optimale belading resulteert in een zo minimaal aantal vrachten/ritten voor vrachtwagens met freesasfalt. Deze maatregel heeft zowel effect voor KWS Infra en Van Kessel als voor onderaannemers die op het project worden ingezet.


Perceel 4 Zeeland De werkzaamheden binnen het project VOC perceel Zeeland omvatten het onderhouden van het perceel in Zeeland, inclusief asfaltherstelwerkzaamheden. De daadwerkelijke uitvoering start in Q4 2012.

Tabel 6 Uitstoot per kwartaal project "VOC perceel 4 Zeeland"

Uitstoot per kwartaal 2013 Diesel Materieel

Q1

Q2

Q3

Q4

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

12,10

9,66

23,86

291,65

0,06

0,09

0,29

2,00

12,16

9,75

24,15

293,65


7,55

4,42

11,84

146,34


5,22

2,93

6,85

93,92

CO2 asfalt

9,85

110,43

0,00

1146,53

34,78

127,53

42,84

1680,45

Benzine Materieel CO2 van materieel brandstoffen


Totale CO2-uitstoot "project VOC perceel Zeeland" 2013: Q4 CO2 van materieel brandstoffen 17,5%

CO2 van grijs kenteken 8,7% CO2 van geel kenteken 5,6%

CO2 van materieel brandstoffen CO2 van grijs kenteken CO2 asfalt 68,2%

CO2 van geel kenteken CO2 asfalt

Figuur 18 Footprint Q4 2013 project VOC perceel 2 Noord Holland Noord

Ingezette besparingsmaatregelen - Bij het bestellen van asfalt wordt het asfalt zoveel mogelijk (afhankelijk van de beschikbaarheid) bij de dichtstbijzijnde asfaltcentrale gekocht om de reisafstand zo kort mogelijk te houden


-

Bij de inzet van tekst- en actiewagens is in overleg met Traffic Service Nederland bepaald dat deze zoveel mogelijk voorzien zijn van zonnepanelen

-

Een flyer met tips en trucs over het Nieuwe Rijden is aan de medewerkers verstrekt

-

Op locatie wordt gebruik gemaakt van een mobiele weegbrug om de voertuigen te wegen en waar mogelijk ook lading bij te laden (als het voertuig minder heeft geladen dan wettelijk toegestaan) komen we tot een optimale beladingsgraad. Deze optimale belading resulteert in een zo minimaal aantal vrachten/ritten voor vrachtwagens met freesasfalt. Deze maatregel heeft zowel effect voor KWS Infra en Van Kessel als voor onderaannemers die op het project worden ingezet.


9.3. Project Herinrichting Veemarkt, Utrecht Het project Herinrichting Veemarkt in Utrecht is in het tweede kwartaal 2013 afgerond.


9.4. Project Meerjareninstanthouding perceel Zwolle De werkzaamheden binnen het project Meerjareninstanthouding perceel Zwolle omvatten het onderhouden van het perceel Zwolle, inclusief asfaltherstelwerkzaamheden. De daadwerkelijke uitvoering start in Q1 2013. Tabel 7 Uitstoot per kwartaal: project MJI Zwolle

Uitstoot per kwartaal 2013

Q1

Q2

Q3

Q4

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

Diesel Materieel

20,18

36,90

34,78

36,63

0,10

0,32

0,29

0,17

CO2 van materieel brandstoffen

20,27

37,22

35,07

36,81


11,09

14,00

14,32

14,99


9,88

11,05

10,95

11,31

CO2 van elektra

0,00

0,00

0,00

0,00

CO2 asfalt

12,45

2,16

0,24

48,83


53,69

64,42

60,58

111,93

Benzine Materieel

Totale CO2-uitstoot "project MJI Zwolle" 2013: Q4 CO2 van materieel CO2 asfalt 43,6%

brandstoffen 32,9%

CO2 van materieel brandstoffen CO2 van grijs kenteken

CO2 van elektra 0,0%

CO2 van geel kenteken 10,1%

CO2 van grijs kenteken 13,4%

CO2 van geel kenteken CO2 van elektra

Figuur 19 CO2 uitstoot Q4 2013 project MJI Zwolle

Ingezette besparingsmaatregelen -

Vervoersbewegingen reduceren door serviceploeg tijdens het transport naar de locaties waar gewerkt moet worden, tegelijkertijd te laten schouwen;

-

Inzet van tekst- en actiewagens op zonne-energie;

-

Digitale vastlegging van projectdocumenten ter voorkoming van overbodig printen;


-

Verwarming van keet/kantoor uitzetten als niemand meer in het pand aanwezig is (is ook een eis vanuit het huurcnotract);

-

Computers op slaapstand als deze een tijd niet worden gebruikt;

-

De locatie is centraal in het werkgebied gepositioneerd, waardoor de reisafstanden worden verkleind;

-

Wekelijks afstemmingsoverleg waarbij een optimale planning wordt opgesteld, waarin meerdere werkzaamheden tegelijkertijd uitgevoerd worden in een werkgang om zodoende vervoersbewegingen te reduceren.

Naast de directe maatregelen die van invloed zijn op de CO2 uitstoot van de combinatie, zijn er ook maatregelen die een positief effect in de omgeving te weeg brengen. Door meerdere werkgangen tegelijkertijd plaats te laten vinden wordt de overlast naar het verkeer verminderd waardoor er minder files ontstaan en er dus minder rem- en optrekbewegingen nodig zijn. Daarnaast wordt bij het inrichten van omleidingen gekeken naar de meest optimale route, zodat zo min mogelijk onnodige kilometers gemaakt hoeven worden door overige weggebruikers.


9.5. Project Haak om Leeuwarden Noord De werkzaamheden op het project Haak om Leeuwarden Noord zijn in de laatste week van het derde kwartaal 2013 van start gegaan. Omdat het hier om slechts één werkdag gaat, is besloten om deze dag mee te tellen bij de footprint van het vierde kwartaal 2013. Dit omwille van de energie die erin gestoken moet worden om de uitstoot te bepalen, die in dit geval niet opweegt tegen het resultaat.

Tabel 8 Uitstoot per kwartaal: project Haak om Leeuwarden Noord Invulblad 2013 KWS Leek

Q1

Q2

Q3

Q4

ton CO2

ton CO2

ton CO2

ton CO2

Diesel Materieel

0

0

283

0

0

0

0

CO2 van materieel brandstoffen

0

0

0

283


0

CO2 van Elektra

0

0

0

1

CO2 van gas

0

0

0

1

ton asfalt KAS tbv Haak Noord

0

0

0

0

Propaan materieel

CO2 van grijs kenteken 3,5%

11

Totale CO2-uitstoot "project Haak om Leeuwarden Noord" 2013: Q4

CO2 van gas 0,2%

CO2 van Elektra 0,5%

CO2 van materieel brandstoffen CO2 van grijs kenteken CO2 van Elektra CO2 van materieel brandstoffen 95,7%

CO2 van gas

Figuur 20 CO2 uitstoot project Haak om Leeuwarden Noord Q4 2013 Ingezette besparingsmaatregelen -

Isolatie van de keet (strobalen onder de keet waardoor er geen koude luchtstroom onder door kan) Hergebruik van oud asfalt dat in de regio vrij komt als onderlaag voor de nieuwe rijksweg (zie ook: http://www.vrij-baan.nl/nieuws-en-publicaties/afval-grondstof-bij-de-haak-om-leeuwarden)


Bijlage 1: Lijst met dochterondernemingen en vestigingen Tabel 9: lijst met contactpersonen per vestiging Bedrijf BRUIL infra De Keerkring KWS Infra Amsterdam Heerhugowaard KWS Infra Eindhoven KWS Infra Roosendaal KWS Infra Leek KWS Infra Rotterdam KWS Infra Utrecht KWS Infra Vianen KWS Infra Zwijndrecht KWS Infra Zwolle Holland Scherm Smits Neuchatel Infra MJ Oomen Van Kessel Groep Timmer Verzijl Wilchem Oakite

BRUIL infra AC Doetinchem AC Harderwijk Locatie Ede Pascalstraat BRUIL infra Locatie Ede Zandlaan BRUIL infra Locatie Didam (Verhoeve Infra)

Contactpersoon Rinie Weeda Piet Quik Leon van Leeuwen Frank Heijmans Joost Bosmans Chantal Noorderijk Edgar de Bruijn Evard Boon Frank Faber Gerrit Goedegebuure Robert Offenberg Hans Claessens Paul Koemans Roy Klerks Chantal de Moree Gerrit Goedegebuure Lionel de Jong Robert Offenberg

Vestigings-/bedrijfsnaam of locatie Handelsmaatschappij de Keerkring Locatie Utrecht De Keerkring

KWS Infra (filiaal Amsterdam Heerhugowaard) 1011 - Asfaltproductie Regio Amsterdam (53,59) Locatie Diemen Locatie Heerhugowaard Locatie Amsterdam KWS Infra (filiaal Roosendaal) AC Roosendaal Locatie Roosendaal Locatie Sas van Gent

KWS Infra (filiaal Rotterdam) Koudasfalt (Gouda) Locatie Rotterdam Locatie Rotterdam magazijn Locatie Den Haag Locatie Lisse Locatie Bleiswijk

KWS Infra (filiaal Eindhoven) AC Eindhoven Locatie Eindhoven kantoor Locatie Eindhoven werkplaats Locatie Hoensbroek Locatie Veldhoven KWS Infra (filiaal Leek) Koudasfalt Staphorst Locatie Leek Locatie Drachten Locatie Groningen Locatie Hoogeveen Locatie Leeuwarden Locatie Schoonebeek Locatie Scheemda KWS Infra (filiaal Utrecht) Locatie Utrecht AC Utrecht Oakite (Schoonebeek) Locatie Schoonebeek


KWS Infra Locatie Vianen Locatie Leerdam KWS Infra (filiaal Zwijndrecht) Timmer-Verzijl AC Dordrecht Locatie Zwijndrecht kantoor Locatie Zwijndrecht loods Locatie Rozenburg Locatie Julianahaven Locatie Dordrecht Timmer Verzijl Asfaltcentrale Rotterdam (ACR) Smits Neuchatel Infrastructuur Locatie Utrecht Taatsendijk 1b kantoor SN Locatie Utrecht Groenewoudsedijk 10 magazijn SN

M.J.O. Holding Locatie Sprundel Oomen Locatie Moerdijk Oomen KWS Infra (filiaal Zwolle) Locatie Zwolle Locatie Ruurlo Locatie Zutphen Holland Scherm Locatie Rotterdam Holland Scherm Locatie De Hoef (werkplaats) Holland Scherm Gebr. Van Kessel Buren IJzerman Asfaltproductie Hoogblokland Locatie Buren Van Kessel Locatie Dordrecht Van Kessel Locatie Tilburg Van Kessel Locatie Geesbrug Van Kessel Wilchem Locatie Papendrecht Locatie Zaandam


Bijlage 2: Beleidsverklaring KWS Infra bv


Bijlage 3: Weerstatistieken 2013 Tabel 10: temperatuur en neerslag per maand temperatuurstatistieken Januari Februari Maart Gemiddeld/som April Mei Juni Gemiddeld/som Juli Augustus September Gemiddeld/som Oktober November December Gemiddeld Jaargemiddelde/j aartotaal

Temperatuur (°C)

Neerslag (mm)

2009 0,8 3,3 6,3 3,5 12,2 13,9 15,6 13,9 18,1 18,5 15 17,2 10,7 9,5 2,2 7,5

2010 -0,5 1,6 6,4 2,5 9,7 10,5 16,4 12,2 19,9 16,8 13,6 16,8 10,4 5,8 -1,1 5,0

2011 3,5 4,6 6 4,7 13,1 14 16,1 14,4 15,9 16,9 15,6 16,1 11,4 7,2 6,5 8,4

2012 4,9 0,8 8,3 4,7 8,4 14,5 14,9 12,6 17,3 18,5 14,2 16,7 10,5 6,8 5 7,4

2013 2 1,7 2,5 2,1 8,1 11,5 15,3 11,6 19,2 18,1 14,4 17,2 12,2 6,7 5,9 8,3

2009 54 55 48 157 20 65 54 139 107 47 34 188 90 120 84 294

2010 41 77 55 173 31 66 18 115 77 155 90 322 88 83 42 213

2011 87 63 24 174 8 31 115 154 179 96 89 364 68 11 139 218

2012 86 21 19 126 58 61 94 213 91 92 57 240 103 41 147 291

2013 59 48 37 144 23 87 50 160 40 27 114 181 161 115 66 342

10,5

9,1

10,9

10,3

9,8

778

823

910

870

827

Bron: http://www.knmi.nl/klimatologie/maand_en_seizoensoverzichten/index.html


Bijlage 4 Energiestromen

Figuur 1: Grafisch overzicht scope 1, 2 en 3

De energiestromen die voor KWS gelden zijn:

Scope 1: 



Fuel used (Brandstofverbruik): - Gasverbruik voor verwarming in kubieke meters - Gasverbruik voor asfaltproductie in kubieke meters - Dieselverbruik (of gasolie) materieel (b.v. generatoren, walsen en kranen) in liters. - Propaanverbruik materieel (b.v. spreidmachines) in liters. - Benzineverbruik in materieel (b.v. generatoren) in Liters (L) Business car travel (Iease- en bedrijfsauto's): - Liters verbruikt, totaal per type brandstof (Diesel, Benzine, LPG, etc.)

Scope 2:   

Electricity purchased (elektriciteit): - kWh ingekochte elektriciteit totaal, per vestiging (kWh) - Type stroom en aanbieder (groene stroom, grijze stroom, etc.) . Business air travel (werkgerelateerde vluchten): - Gevlogen kilometers verdeeld in kort (0-700Kkm), middel (700-2500 km) en - lange vluchten( 2500+ km) Personal cars used for business travel (privéauto's voor bedrijfsdoeleinde) - Gedeclareerde kilometers met privéauto's voor het bedrijf (km)


Scope 3 Voor scope 3 heeft KWS Infrabouw twee stromen gekozen welke relatief de grootste uitstoot vormen, asfalttransport en productie/transport Rhyoliet. Per stroom is onderstaand weergegeven welke data benodigd is voor de inventarisatie. 

Asfalttransport: - Afname asfalt KWS Infrabouw (ton)



Rhyoliet - Rhyolietverbruik voor asfaltproductie

Er vindt geen verbranding van biomassa plaats en er zijn geen GHG verwijderingen.


Bijlage 5: Procedure Data-inventarisatie Procedure Data-inventarisatie Voor de nulmeting is gebruik gemaakt van een Excel-document waarin de CO2-data van alle dochterondernemingen zijn verwerkt.

De procedure voor het opvragen van de informatie is onveranderd ten opzichte van 2009. Van een aantal energiestromen worden gegevens op centraal niveau verzameld. Binnen KWS is de inventarisatiemanager verantwoordelijk voor het verzamelen, verwerken en consolideren van de gegevens. De inventarisatiemanager rapporteert aan de energiemanager. Hieronder wordt beknopt aangegeven op welke manier de stromen opgevraagd zijn. Voor een overzicht van de verschillende regio’s, dochterondernemingen en vestigingen en de desbetreffende datacollectoren wordt verwezen naar de lijst uit bijlage 1.

De bedrijfsstructuur zoals opgezet binnen Credit360 ziet er als volgt uit: Niveau 1:

Moedermaatschappij (KWS Infrabouw bv)

Niveau 2:

Regio of dochteronderneming (bijv. KWS Infra Amsterdam Heerhugowaard of BRUIL infra)

Niveau 3:

Vestiging (bijv. kantoor Rotterdam of AC Harderwijk)

Inputdata worden, afhankelijk van de energiebron, op één van de drie niveaus verzameld. 

Brandstofverbruik -

Voor verwarmingsdoeleinden Deze gegevens zijn bij de dochterondernemingen per vestiging opgevraagd. Er is hierbij een onderscheid gemaakt tussen vestigingen die het verbruik aan de hand van de actuele meterstanden kunnen invullen in Credit360 en vestigingen die dit aan de hand van facturen doen.

-

Voor productiedoeleinden De productie vindt plaats in asfaltcentrales die gebruik maken van verschillende brandstoffen (gas, bruinkool, stookolie). De gegevens zijn centraal verzameld en worden centraal ingevuld.

-

Voor vervoersdoeleinden 

Geel kenteken: verbruik is bekend op dochterondernemingsniveau. Een deel van de gegevens wordt centraal aangeleverd door VolkerWessels Business Lease (VWBL).



Grijs kenteken: verbruik is bekend op dochterondernemingsniveau. Een deel van de gegevens wordt centraal aangeleverd door Volker Stevin Materieel (VSM).

-

Brandstof voor overige doeleinden (franco leveringen) 

Brandstoffen ingekocht bij Shell worden centraal aangeleverd door Shell en zijn gespecificeerd per dochteronderneming.




Overige brandstoffen die de dochterondernemingen zelf inkopen worden op dochter- cq. vestigingsniveau aangeleverd.



Elektriciteitsverbruik -

Deze gegevens zijn aan de dochterondernemingen en per vestiging opgevraagd. Er is hier een onderscheid gemaakt tussen vestigingen die het verbruik aan de hand van de actuele meterstanden kunnen invullen en vestigingen die dit aan de hand van facturen doen.



Vluchtgegevens -

Deze gegevens zijn centraal beschikbaar en worden aangeleverd door reisbureau Travel Counsellors. De gegevens worden centraal ingevoerd in Credit360.



Gedeclareerde kilometers -

Deze gegevens zijn centraal beschikbaar voor de gehele KWS-groep via de administratie op het hoofdkantoor in Vianen. De gegevens worden centraal ingevoerd in Credit360.


Bijlage 6 Kruisreferentietabel Verantwoording Rapportage volgens ISO 14064-1:2006 § 7.3.1 ISO

GHG

14064 report -1

Beschrijving

Onderdeel rapportage

conte nt Hoofdstuk 2 operational boundaries en A

Reporting organization

bijlage 1

B

Person responsible

Voorblad

C

Reporting period

Voorblad en hoofdstuk 1 Inleiding Hoofdstuk 2 operational boundaries en

4.1

D

Organizational boundaries

bijlage 1 Hoofdstuk 6 controle informatie en bijlage

4.2.2

E

Direct GHG emissions

4

4.2.2

F

Combustion of biomass

Nvt

4.2.2

G

GHG removals

Nvt

4.3.1

H

Exclusion of sources or sinks

Hoofdstuk 2 operational boundaries

4.2.3

I

Indirect GHG emissions

Hoofdstuk 6 controle informatie

5.3.1

J

Base year

Management Samenvatting

5.3.2

K

Changes or recalculatons


4.3.3

L

Methodologies


4.3.3

M

Changes to methodologies

Hoofdstuk 5 data-inventarisatie

4.3.5

N

Emission or removal factors used

Hoofdstuk 5 data-inventarisatie

5.4

O

Uncertainties


P

Statement in accordance with ISO 14064 Hoofdstuk 1 inleiding en bijlage 6 Statement of verification of the GHG

Q

inventory

Verklaring KEMA


Jaarrapportage 2013 Tevens kwartaalrapportage CO 2 -management Q4 2013

Recommend Documents