Jaarplan Leerplicht
Schooljaar 2013-2014
Gemeente Velsen
1
2
Inleiding Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Zo kunnen zij zich voorbereiden op de maatschappij en de arbeidsmarkt. In Nederland kennen wij de leerplicht en de kwalificatieplicht (Leerplichtwet 1969). De Leerplichtwet bepaalt dat jongeren volledig leerplichtig zijn vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin zij 5 jaar zijn geworden tot en met het schooljaar waarin zij 16 jaar worden. Naast de volledige leerplicht kent de Leerplichtwet ook de kwalificatieplicht. Jongeren zijn kwalificatieplichtig vanaf de dag volgend op de dag dat de volledige leerplicht eindigt. De kwalificatieplicht duurt tot 18 jaar of zoveel eerder als de jongere een startkwalificatie heeft behaald (minimaal MBO niveau 2 of HAVO diploma). De kwalificatieplicht betekent niet dat jongeren 5 dagen in de week op school moeten zitten. Sommige jongeren van 16 en 17 jaar leren gemakkelijker in de praktijk in plaats van alleen theoretisch. Zij kunnen aan de kwalificatieplicht voldoen met een combinatie van werken en leren via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) in het MBO. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet. Zij moet ervoor zorgen dat alle leerplichtigen, woonachtig in de gemeente, ook daadwerkelijk aan het onderwijs deelnemen. Visie Verzuim of dreigend schoolverzuim is vaak een signaal voor dieperliggende problemen en kan leiden tot voortijdig schoolverlaten. Ons beleidsuitgangspunt is dan ook om als leerplichtambtenaar zo vroeg mogelijk betrokken te zijn bij schoolverzuim. Onze inzet daarop is: preventie, goede samenwerking in de verzuimketen en handhaving. Preventief leerplichtspreekuur In overleg met een aantal V.O. scholen houden wij een preventief leerplicht spreekuur. Hier spreken wij de jongeren die veelvuldig te laat komen en/of waar sprake is van beginnend verzuim. Tevens benutten wij dit spreekuur om de samenwerking met de scholen te verbeteren voor wat betreft het melden van verzuim en waar nodig het verzuimbeleid aan te scherpen. Dag van de Leerplicht De jaarlijkse dag van de Leerplicht wordt door ons aangegrepen om een voorlichtingsles over leerplicht te geven aan leerlingen in groep 8 van de basisscholen in Velsen. Wij krijgen daarop positieve reacties van zowel besturen als leerlingen. Ook dit jaar zullen we invulling geven aan deze dag. Multi Disciplinair Overleg Naast het Zorg Adviesteam, waarbij de leerplichtambtenaar al in een vroeg stadium betrokken wordt bij het achterhalen van de achterliggende (gezins-)problematiek wordt steeds vaker een Multi Disciplinair Overleg (MDO) georganiseerd waarbij alle betrokken partijen met elkaar aan tafel gaan om tot een oplossing te kunnen komen. Dit gebeurt veelal op initiatief van de leerplichtambtenaren. Deze werkwijze is vruchtbaar gebleken. We willen dit instrument het komende schooljaar vaker gaan inzetten.
3
Handhaving Ongeoorloofd schoolverzuim met een achtergrond van (gezins-)problematiek vormt een bedreiging voor de ontwikkeling van de jeugdige. Dit soort schoolverzuim vraagt in eerste instantie om een aanpak vanuit de hulpverlening. Mogelijk kan hulpverlening van de schoolmaatschappelijk werkster of het JIT (Jeugd Interventie Team) voldoende zijn. Als zwaardere hulp nodig is kunnen ouders zelf of met hulp van school of leerplicht toegeleid worden naar de hulpverlening (bijv. jeugd GGZ, BJZ). Als de inzet van zorg onvoldoende effectief is of de ouders en/of de jongere hier niet voldoende goed aan meewerken zal de leerplichtambtenaar proces verbaal opmaken. Een recente ontwikkeling is de in maart 2013 door de Raad voor de Kinderbescherming opgestelde nieuwe richtlijn, waarin nog meer de nadruk wordt gelegd op hulpverlening voordat wordt overgegaan naar een strafrechtelijke aanpak (Factsheet Aanpak Schoolverzuim, Raad voor de Kinderbescherming, maart 2013). Wij werken al in overeenstemming met deze zienswijze. Bij luxe verzuim (buiten de schoolvakanties op vakantie gaan met leerplichtige kinderen) wordt proces verbaal opgemaakt tegen de ouders als het verzuim meer dan 1 dag is. Bij een eerste keer luxe verzuim wordt bij 1 dag een officiële schriftelijke waarschuwing gegeven. Bij een melding luxe verzuim (of na een controle door leerplicht vlak voor een schoolvakantie) worden ouders altijd opgeroepen om een verklaring af te komen leggen over het schoolverzuim. Het afgelopen schooljaar hebben de leerplichtambtenaren een controle actie gehouden voor de voorjaarsvakantie in samenwerking met een aantal voortgezet onderwijs scholen. Deze actie is zowel door de scholen, de leerplichtambtenaren als ouders positief ervaren. Komend schooljaar gaan de leerplichtambtenaren met de directeuren van het primair onderwijs in overleg of een dergelijke actie ook binnen het primair onderwijs kan plaatsvinden. Wet meldcode Op 1 juli 2013 is de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van kracht geworden. De meldcode verplicht gemeenten en andere organisaties om afspraken te maken wat te doen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. In de gemeente Velsen zijn in het afgelopen jaar hiertoe vijf aandachtsfunctionarissen opgeleid, waaronder twee leerplichtambtenaren. De aandachtsfunctionarissen geven samen met de beleidsmedewerker die dit onderwerp in zijn takenpakket heeft vorm aan deze taak. Beleid leerplicht Het beleid op het gebied van de leerplicht wordt voorbereid door lerplicht in samenwerking met de beleidsmedewerker jeugd. De gemeente Velsen neemt deel aan de regionale ambtelijke beleidsgroep. Onderzoek regionale samenwerking leerplicht en RMC Vanuit de gemeenten Zuid- en Midden Kennemerland is onderzoeksbureau Densa gevraagd een gemeenschappelijke regeling op te stellen om de samenwerking
4
tussen de gemeenten in de regio te optimaliseren. Deze regeling zal opgedeeld worden in drie percelen, te weten CAReL, leerplicht en RMC. De gemeente Velsen neemt het standpunt in om de uitvoering leerplicht en het leerplichtbeleid lokaal te houden. Dit betekent dat gemeente Velsen alleen deel zal nemen aan perceel CAReL en RMC, wanneer de gemeenschappelijke regeling wordt goedgekeurd. Deze zienswijze wordt gedeeld door de overige gemeenten in MiddenKennemerland. Besluitvorming is voorzien in het laatste kwartaal van 2013. Gewijzigde rol Onderwijsinspectie Na een wetswijziging vorig jaar is het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet door de schoolhoofden bij de Onderwijsinspectie komen te liggen. Daarvoor lag deze taak bij de leerplichtambtenaar. Als gevolg van de wetswijziging hebben de leerplichtambtenaren nu een signalerende rol gekregen naar de Onderwijsinspectie. De regio Zuid- en Midden-Kennemerland is voornemens per schooljaar 2013-2014 een samenwerkingsovereenkomst aan met de Onderwijsinspectie aan te gaan. Aanpassing Ambtsinstructie Dit jaar zal de ambtsinstructie door de leerplichtambtenaren aangepast worden en wel op de volgende punten: • Protocol op de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling • Wetswijziging in- en uitschrijvingen leerlingen, loopt niet meer via de gemeenten, maar via BRON (Basisregister Onderwijs). • Register vrijstellingen is in voorbereiding. • De samenwerkingsovereenkomst met de onderwijsinspectie. Deelname leerplicht aan Coördinatieteam Integraal Toezicht & Handhaving In het afgelopen jaar is binnen de gemeente een werkgroep gestart met als doel het bevorderen van meer integraal werken en daarmee vorm en inhoud geven aan “Slim Handhaven”. De leerplichtambtenaar neemt hieraan deel. Voor leerplicht ligt de focus op delen van informatie binnen de organisatie en afstemmen in de samenwerking. Veiligheidshuis Kennemerland Vanaf 1 mei 2013 is er binnen het Veiligheidshuis Kennemerland één breed jeugdoverleg gerealiseerd. Het komende jaar zullen de leerplichtambtenaren in voorkomende gevallen aan dit overleg deelnemen. Overstapmonitor Vorig jaar is deze actie Overstapmonitor, waarbij ouders van eindexamenleerlingen een brief krijgen over de kwalificatieplicht, uitgebreid met een belactie op het NOVA College. Hierbij wordt direct telefonisch contact opgenomen met de jongeren die niet aanwezig zijn op de eerste lesdag in het nieuwe schooljaar. Deze actie wordt voorbereid vanuit het RMC en ondersteund door de leerplichtambtenaren. Ook dit jaar zullen wij deelnemen aan deze actie.
5
Verzuimbeleid MBO In het afgelopen schooljaar is door de leerplichtambtenaren uit de regio overleg gevoerd met het NOVA College om te komen tot goede afspraken over leerlingen die tijdens het schooljaar uitvallen omdat zij een verkeerde opleidingsrichting hebben gekozen. Ook zijn er afspraken gemaakt over het verzuimbeleid van het Nova College. Dit heeft geleid tot duidelijke afspraken onder welke voorwaarden gedoogd wordt dat de leerling stopt met de opleiding die hij op dat moment volgt. Ook heeft het Nova College toegezegd de verzuimregistratie en de communicatie met ouders rond verzuim te gaan verbeteren en is er een speciale groep gestart voor uitgevallen leerlingen met gedragsproblemen. Het komend schooljaar blijven deze onderwerpen een punt van aandacht in het kader van de VSV aanpak. De leerplichtambtenaren van de regio IJmond hebben inmiddels gerealiseerd dat er het komende schooljaar hierover regelmatig overleg met het Nova College zal plaatsvinden. Tevens zal de al eerder genoemde Samenwerkingsovereenkomst met de Onderwijsinspectie zich in de uitvoering voornamelijk richten op deze doelgroep. Thuiszitters Vanaf het schooljaar 2012/2013 zijn wij begonnen met het registreren van de thuiszitters. Thuiszitters zijn leerlingen met schoolbinding, die langer dan vier weken thuiszitten. Doel is deze leerlingen vroegtijdig in beeld te krijgen, zicht te krijgen op welke oplossingen ingezet worden en meer grip te krijgen op het zo snel ingrijpen op het ‘thuis zitten’. Ook dit jaar blijft dit een punt van speciale aandacht. Wijziging BOA Met ingang van dit jaar zijn de opleidingscentra met de BOA opleiding nieuwe stijl gestart. Buitengewoon Opsporingsambtenaren worden nu, al naar gelang hun werkgebied, ingedeeld bij een “domein”. Voor Leerplicht is dit het domein Onderwijs. De opleiding bestaat uit vier jaarlijkse modules, die kunnen worden verspreid over een periode van 5 jaar. De modules zijn toegesneden op de praktijk van de leerplichtambtenaar. Het volgen van deze modules leidt tot een semi-permanente vrijstelling. Dit betekent dat de leerplichtambtenaar na vijf jaar niet opnieuw het examen van de algemene basisopleiding BOA (het ‘ouderwetse’ BOA examen) aflegt om de bevoegdheid te behouden. Het komende jaar zal een van de leerplichtambtenaren al de opleiding nieuwe stijl gaan volgen.
6
