JAARPLAN 2015
2015
Jaarplan en begroting uitgaand van de 6 ambities van museum TwentseWelle
JAARPLAN 2015
Inhoud 1.
VOORWOORD ............................................................................................................................... 3
Stichting TwentseWelle, begroting 2015 naar ambitie ................................................................ 4
2.
INLEIDING ...................................................................................................................................... 5
3.
MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN MERK......................................................................................... 5
4.
MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN BRON ......................................................................................... 6
5.
MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN INGREDIËNT .............................................................................. 7
6.
MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN AANDACHTTREKKER ................................................................. 8
7.
MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN ONDERNEMING ........................................................................ 9
8.
MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN INNOVATOR ........................................................................... 11
9.
ALGEMEEN BEHEER ..................................................................................................................... 12
TwentseWelle opbrengsten 2015 ............................................................................................... 13
TwentseWelle bedrijfslasten 2015 .............................................................................................. 14
10.
TOELICHTING BIJ DE BEGROTING 2015 ....................................................................................... 15
Toelichting bedrijfsbaten ............................................................................................................ 15
Toelichting bedrijfslasten ............................................................................................................ 16
Jaarplan 2015
2
1. VOORWOORD Vernuft In 2015 willen we museum TwentseWelle als museum van het menselijk vernuft verder ontwikkelen. Cruciaal daarin is de inrichting van ‘De Uitvinderswerkplaats’, die we in dat jaar willen opstarten. We hopen op een bijdrage van de BankGiro Loterij voor dit project, die ons streven het landelijke allure van het museum verder te ontwikkelen, immers een grote impuls zal geven. ‘De Uitvinderswerkplaats’ is de tweede stap die we willen zetten in de ontwikkeling van museum TwentseWelle als een museum waar de mens als onderzoeker, ontdekker en ontwerper centraal staat. In het komende jaar staat nóg een aantal ambitieuze projecten op de rol, waarvan het meest prominente ‘Kadınlar’, een tentoonstellingsproject over opmerkelijke en vindingrijke vrouwen uit de Turks Anatolische geschiedenis, waaraan we al sinds eind 2011 werken. De tentoonstelling zal in maart 2015 worden geopend en worden vergezeld van diverse toegepaste programma’s van onze partners in de stad. Dan zijn er drie andere projecten die ik in dit voorwoord aanstip, omdat het samenwerkingsprojecten zijn. Met de Afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam starten we in het najaar ons tweede project op. Na het succesvolle ‘O’Hanlons Helden’ volgt ‘De Arnon Grunbergtentoonstelling’, waarin het creatieve brein van de mens het hoofdthema is. De relatie met de UvA is een structurele. Jaarlijks zal museum TwentseWelle in dit kader een project uitvoeren. Het tweede project heet Huis Van Heek, dat we samen met het Rijksmuseum Twenthe en Kasteel Huis Bergh uitvoeren. De tentoonstelling in ons museum gaat over de sociale aspecten uit de geschiedenis van deze roemruchte familie. Verschillende onderdelen gaan naderhand deel uit maken van de hoofdtentoonstelling die in de komende jaren meer en meer de mens als onderzoeker, ontdekker en ontwerper centraal stelt. Tenslotte is daar het Mix Match Museum, een samenwerkingsproject met vijf andere musea, waarin het publiek wordt uitgenodigd een tentoonstelling samen te stellen uit de diverse collecties. Ook dit project levert een stukje herinrichting van de hoofdtentoonstelling op. Zo zorgen we ervoor dat tijdelijke projecten worden verduurzaamd. 2015 wordt met deze tot de verbeelding spekende projecten een spannend jaar. Bovendien willen we de eigen inkomsten vergroten door meer leden voor de businessclub aan te trekken, donateurs te werven voor meerdere jaren en arrangementen op te zetten in samenwerking met onder andere het Twents Bureau voor Toerisme. Een jaar vol uitdagingen dus. We hebben er zin in! Kees van der Meiden Directeur bestuurder © TwentseWelle, augustus 2014
Jaarplan 2015
3
Stichting TwentseWelle, begroting 2015 naar ambitie Begroting 2015
Merk
Opbrengsten Opbrengsten entree Omzet winkel Omzet overig Omzet arrangementen Subsidie gemeente Enschede Subsidie provincie Overijssel Subsidie Twentse gemeenten Subsidies/fondsen Bijdrage BankGiro Loterij Sponsoring Business club Loonkosten subsidie Bijzondere baten en lasten TOTAAL OPBRENGSTEN
€ 248.252 € 30.000 € 27.500 € 35.000 € 2.046.767 € 83.500 € 3.000 € 618.588 € 200.000 € 45.000 € 45.000 € 15.000 € ‐ € 3.397.607
€ 165.578
Lasten Salarissen en personeelskosten Personeel van derden Kosten vrijwilligers Kosten afschrijvingen Huisvestingskosten Algemene kosten Museumgebonden kosten Inkoopwaarde Rentebaten en ‐lasten Onvoorzien TOTAAL LASTEN voor toerekening AB RESULTAAT Toerekening Algemeen Beheer *op basis FTE 2
*op basis huisvesting (m 's) TOTAAL LASTEN
Jaarplan 2015
Bron
Ingrediënt
Aandacht
Onderneming
Innovator
Alg. beheer
€ 10.660 € 72.014
€ 30.000 € 27.500 € 35.000 € 746.280 € 436.591 € 97.910 € 489.028 € 269.040 € 7.918 € 83.500 € 3.000 € 618.588 € 200.000 € 35.000 € 10.000 € 45.000 € 15.000 € 1.233.358 € 436.591 € 118.570 € 1.179.630 € 421.540 € 7.918
€ ‐
€ 1.271.197 € 5.000 € 17.500 € 210.400 € 770.925 € 170.600 € 931.985 € 24.000 € ‐4.000 € ‐ € 3.397.607
€ 268.744 € 1.057 € 3.700 € 164.113 € 377.331 € 36.066 € 170.500
€ 350.880 € 1.380 € 4.830 € 23.752 € 119.011 € 47.090
€ 1.021.510 € 342.037 € 91.664 € 1.064.985 € 328.545 € 5.923
€ ‐4.000 € ‐ € 542.942
€ 0
€ 211.848 € 94.554 € 26.905 € 114.645 € 92.996 € 1.995
€ ‐542.942
€ ‐
€ 104.275 € 49.206 € 24.517 € 99.803 € 77.295 € 1.995
€ 357.090
€ ‐ € 3.397.607
€ 107.572 € 45.348 € 2.389 € 14.842 € 15.701 € ‐ € 1.233.357 € 436.591 € 118.570 € 1.179.630 € 421.540 € 7.918
€ 185.852 € ‐
4
€ 126.817 € 499 € 1.746 € 20.890 € 159.066 € 17.019 € 16.000
€ 63.187 € 257.219 € 249 € 1.012 € 870 € 3.541 € 1.646 € 8.379 € 52.063 € 8.480 € 34.520 € 10.500 € 714.985
€ 199.209 € 5.142 € 784 € 20 € 2.742 € 71 € 55.075 € 26.735 € 690 € 20.000 € 24.000
2. INLEIDING De uitgaven hebben we goed onder controle. We hebben echter te maken met prijsstijgingen die onvoldoende worden gecompenseerd door onze subsidiënten. De provincie Overijssel heeft haar subsidie zelfs verlaagd. De begroting is sluitend. Wij zetten nu de tering naar de nering en proberen met beperkte middelen inhoud te geven aan de ontwikkeling van het museum in de door ons en onze stakeholders gewenste richting. Een verdere aanvulling van onze inkomsten is echter zeer welkom. De opbrengsten blijven immers te bescheiden om daar grote stappen in te zetten. We zijn intensief op zoek naar een manier om deze te vergroten. De businessclub, die in april 2013 werd opgericht, betrekken we daarbij. We willen onze contacten met het bedrijfsleven en goed bemiddelde particulieren zodanig intensiveren dat men aan ons museum gaat bijdragen in de vorm van wederzijdse dienstverlening (bedrijfsleven) en actieve betrokkenheid (particulieren). Klassieke vormen van sponsoring, d.w.z. giften van het bedrijfsleven aan het museum zijn steeds minder aan de orde. De structuur van de begroting is t.o.v. voorgaande jaren gelijk gebleven hetgeen de vergelijkbaarheid aanzienlijk verbetert. Naast een opbouw in kostensoorten is er ook een begroting gemaakt waarin de kosten en opbrengsten zijn toegerekend aan de zes verschillende ambities uit het ‘Museumstuk 2.0’, ons beleidsplan voor de jaren 2013 tot en met 2016. Nieuwe projecten zijn in deze begroting niet opgenomen. Als deze zich voordoen zal zo nodig de begroting hierop worden aangepast met als uitgangspunt dat de kosten van de projecten zijn gedekt. Eerst gaan we in op de zes ambities van het museum en een aantal bedrijfsvoeringszaken. Daarna wordt de begroting 2015 daar waar nodig toegelicht.
3. MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN MERK ‘We willen dat TwentseWelle een merk is en blijft in het culturele landschap van Twente en Nederland’ (Uit : ‘Museumstuk 2.0’, beleidsplan november 2012) Algemene PR en marketing Centraal in onze PR en marketing staat de mens als onderzoeker, ontdekker en ontwerper centraal. Het zogenaamde museale denken wordt verder doorgevoerd. Hieronder verstaan we communiceren vanuit de thematiek van onze collectie. Hiervoor blijven de sociale media een belangrijk instrument. De vele uitingen op Facebook, onze website en Twitter hebben in het afgelopen jaar veel mensen bereikt, wat blijkt uit de rapportages die we daarvan periodiek ontvangen. Dat is voor ons reden genoeg deze koers te vervolgen en onze activiteiten verder te intensiveren. We continueren de organisatorische aanpassing die we in 2014 hebben ingezet door de directiesecretaris ondersteunende taken te geven op dit gebied en de uren van onze coördinator PR en marketing uit te breiden van 24 naar 28. In 2014 hebben we een uitgebreid uitvoeringsplan gemaakt op basis waarvan we onze PR en marketing inrichten. Jaarplan 2015
5
De permanente tentoonstelling De permanente tentoonstelling ‘Het Grote Verhaal’ wordt wat ons betreft steeds minder permanent en geeft na realisering van de gewenste aanpassingen een dynamisch en regelmatig geactualiseerd beeld van de vindingrijkheid van mensen door de eeuwen heen. Op dit moment verbinden we dit deel van onze presentatie nog met de ambitie MERK. Wanneer de omvorming tot een regelmatig wisselend geheel is voltooid, zijn we in staat om met dit grote onderdeel van ons museum permanent de aandacht trekken en sluit het aan bij de ambitie op dat gebied. In 2014 hebben we een paviljoen aan deze 3.000 m² grote expositie toegevoegd, waarin we periodiek wisselende verhalen kunnen vertellen. Vanaf april 2015 zal dat over de ‘rise and fall’ van de familie Van Heek gaan (zie ook onder ‘Aandacht’). Een andere wisselplek is het voormalige bioscoopje waarin we jaarlijks een nieuwe ‘Held van de vindingrijkheid’ presenteren. In 2015 is dat Nikola Tesla, de uitvinder van de wisselstroom. Zoals in het voorwoord al aangestipt hopen we op een bijdrage van de Bankgiro Loterij voor de uitvoering van ons plan genaamd ‘De Uitvinderswerkplaats’. Het geeft ons de gelegenheid een waar evenement aan ‘Het Grote Verhaal’ toe te voegen die de explosie van uitvindingen zal belichten die in de 19de eeuw plaatsvond. In wezen is het dezelfde periode als nu wordt belicht, alleen dan vanuit het oogpunt van de mens als ontdekker, onderzoeker en ontwerper en niet, zoals nu, de wisselwerking tussen mens en natuur. We gaan voor de uitvoering van dit project, waarvoor we bij het ontbreken van de genoemde bijdrage een eenvoudige vorm zullen zoeken, een nauwe samenwerking aan met de Universiteit Twente en de creatieve industrie. De tijdelijke presentaties binnen ‘Het Grote Verhaal’, als ook het Mix Match Museum project (ook onder ‘Aandacht’) leveren alle ingrediënten voor de permanente aanpassing van deze presentatie in de richting van een groot verhaal over het menselijk vernuft door de eeuwen heen.
4. MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN BRON ‘Onze collectie willen we inzetten als een interactieve bron van kennis, inzicht en inspiratie en natuurlijk als basis van tentoonstellingen en evenementen’ (Uit : ‘Museumstuk 2.0’, beleidsplan november 2012) Innovatie Omdat we vindingrijkheid als leidmotief hebben bepaald, heeft dit naast invloed op onze tentoonstellingen en evenementen, ook gevolgen voor de collectie. In 2014 werd een ontzamel‐ en verzamelactie opgestart die hieraan invulling geeft. In 2015 willen we de depots die we op het vliegveld Twente gebruiken, hebben ontruimd. Verder willen we een bescheiden begin maken met Jaarplan 2015
6
het verwerven van objecten die staan voor de mens als onderzoeker, ontdekker en ontwerper. De producten die in The Gallery (zie Innovator) zijn gepresenteerd willen we na afloop van de tentoonstelling voor een deel opnemen in onze collectie en ‘Het Grote Verhaal’. Ook levert Twenter Fashion, het door museum TwentseWelle geïnitieerde project waarin ROC‐leerlingen kleding ontwerpen, geïnspireerd door onze collectie, aanwinsten op. Onderhoud collectiepresentatie De schoonmaak van de opstelling van onze collectie in de hoofdtentoonstelling verloopt voorspoedig. We hebben intensief personeel geworven voor de werkzaamheden. Met inzet van mensen uit diverse sociale regelingen kunnen we dit werk nu goed aan. We gaan ervan uit dat deze wijze van werken kan worden voortgezet in 2015.
5. MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN INGREDIËNT ‘We willen dat ons educatieve programma een ingrediënt is van het reguliere onderwijsprogramma en ander maatschappelijk aanbod’ (Uit : ‘Museumstuk 2.0’, beleidsplan november 2012) Educatieve programma’s.
Om de vraag te vergroten naar educatieve programma’s is besloten de bijdrage per leerling te verlagen tot € 0 en alleen een bijdrage te vragen voor kosten voor begeleiding en materiaal. Het heeft in het afgelopen jaar een aanzienlijke toename van het aantal leerlingen tot gevolg gehad die in het kader van het programma Art2Go, dat door TETEM kunstruimte wordt uitgevoerd, in het museum kwamen. Het verlies aan inkomsten willen we in 2015 compenseren door een nog te vinden sponsor voor deze activiteit voor minimaal € 10.000. De opname van ons aanbod in het Kunstmenu, waarmee Concordia de scholen in de stad bedient, heeft ook een impuls aan het educatieve bezoek gegeven. Wij verwachten in het komende jaar 400 schoolgroepen binnen te krijgen met in totaal 10.000 leerlingen. Culturage Culturage is de Enschedese uitvoering van het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Onder deze naam hebben 12 culturele instellingen in de stad zich gecommitteerd aan een plan wat tot doel heeft cultuureducatie in te bedden in het Primair Onderwijs. Elke instelling heeft een adoptieschool, waarmee op basis van behoefte van de school en met inbreng van de specifieke kennis van de culturele instelling programma’s ontwikkeld worden. Deze programma’s kunnen uitgevoerd worden in de culturele instelling en/of op school. Uitgangspunt daarbij is dat de programma’s niet leiden tot verzwaring, maar tot versterking van het onderwijsprogramma. Enerzijds door het ontwikkelen van lesvervangend materiaal, anderzijds door methodiekontwikkeling. Jaarplan 2015
7
Een van onze medewerkers, die veel expertise en ervaring heeft op het gebied van didactiek, kan dankzij een loonsubsidie van de gemeente Enschede onder meer voor dit traject worden ingezet.
6. MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN AANDACHTTREKKER ‘Ons museum moet met een opvallende programmering permanent de aandacht trekken’ (Uit : ‘Museumstuk 2.0’ beleidsplan november 2012)
Programma Uitgangspunt voor het organiseren van een wisselexpositie is dat 80% van de out of pocketkosten gedekt moeten worden uit bijdragen van fondsen, subsidies en sponsoren. Daarnaast wordt er voor grote exposities apart entree gevraagd van het bezoekende publiek. Het ontbreekt aan voldoende ruimte voor programmering in onze exploitatiebegroting, waardoor wij deze projecten niet kunnen voorfinancieren. Om een expositie te realiseren moeten wij daarom risico’s nemen omdat niet op voorhand (en vroegtijdig genoeg) bekend is wie bereid is bij te dragen, terwijl er al wel opdrachten aan derden verstrekt moeten worden. Kadınlar (14 maart – augustus) De expositie Kadınlar, 10 historische vrouwen uit de Turks Anatolische regio, zal plaatsvinden in 2015. Wij hebben hier de verwachte kosten opgenomen ten bedrage van ruim € 530.000, ervan uitgaande dat wij in staat zijn deze geheel gedekt te krijgen door entreeopbrengsten en sponsoring. Mocht dit niet lukken dan zal er een eenvoudigere expositie gemaakt worden die wel gaat passen binnen de beschikbaar gestelde middelen. Huis Van Heek (vanaf 18 april) Voor de expositie Huis Van Heek geldt een gelijke redenering als bij Kadınlar. Dit is een tijdelijke expositie in Het Paviljoen waarin wordt samengewerkt met Kasteel Huis Bergh en het Rijksmuseum Twenthe. In de begroting gaan wij uit van een bijdrage van ruim € 68.000. De Van Heeks waren representanten van ondernemerszin die de regio Twente tot grote bloei brachten. Het is een universeel verhaal van de ‘stürm und drang’ van de mens de wereld te beheersen samen met alle positieve en negatieve zaken die dit tot gevolg heeft. Mix Match Museum (vanaf 3 april) Binnen een samenwerkingsverband met vijf andere musea wordt er gewerkt aan het project Mix en Match. Samen met deze toonaangevende musea daagt museum TwentseWelle het publiek uit om zelf een tentoonstelling samen te stellen, helemaal naar eigen smaak. Vanaf oktober kan men rondkijken in de collecties van museum TwentseWelle, het Amsterdam Museum, het Groninger Museum, het Kröller‐Müller Museum, Museum Boerhaave in Leiden en het Van Abbemuseum in Eindhoven. Conservatoren van deze musea hebben een voorselectie van 300 objecten gemaakt met als thema ‘fascinatie voor het moderne’. De meest originele voorstellen worden daadwerkelijk uitgevoerd en zijn vanaf de Museumweek 2015 te zien in de deelnemende musea. Jaarplan 2015
8
De stichting DOEN dekt de out‐of‐pocket kosten ten bedrage van € 50.000. De Arnon Grunbergtentoonstelling (vanaf ca. 19 september) ‘De Arnon Grunbergtentoonstelling’ is na ‘O’Hanlons Helden’ het tweede samenwerkingsproject met de Afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Deze vindt plaats in het najaar van 2015 en kent een volledige dekking van de out of pocket kosten. Het betreft een tentoonstelling rond de auteur Arnon Grunberg, waarin zijn persoon en werk geportretteerd worden. Daarnaast is er een experimenteel deel, waarbij de tijdens het schrijven van een boek gemeten hersenactiviteit van de auteur vergeleken wordt met de hersenactiviteit van de lezers van het betreffende boek. Het is een initiatief van Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. De dierschilderijen van Van Heek vanaf ca. 19 september) Rijksmuseum Twenthe is te gast bij ons museum met de collectie dierschilderijen. Deze tentoonstelling is eerst bij henzelf te zien, waarna hij wordt overgezet naar museum TwentseWelle. We zien dit als een mooi publiek gebaar in het kader van de samenwerking binnen Roombeek Cultuurpark, waarvan ook de kunstacademie en TETEM kunstruimte deel uitmaken. Ook is het onderdeel van ‘Huis Van Heek’. De tentoonstelling wordt met gesloten beurs ingericht, op verzekerings‐ en transportkosten na. We dragen € 1 per bezoeker aan Rijksmuseum Twenthe af. Nikola Tesla (tot 1 december) Half december is een nieuwe ‘held van de vindingrijkheid’ te zien. Gedurende een jaar wordt in de bol de uitvinder van de wisselstroom Tesla, net als zijn ‘voorganger’ Coenraad ter Kuile, opgenomen in de vaste presentatie van het museum. Deze presentaties worden ‘in pocket’ gerealiseerd.
7. MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN ONDERNEMING ‘We zien ons museum als een onderneming die op maatschappelijke en cultureel vlak opereert’ (Uit : “Museumstuk 2.0, beleidsplan november 2012) Arrangementen Er wordt voor 2015 ingezet op het binnenhalen van meer arrangementen. Enerzijds om meer geld van derden binnen te krijgen, anderzijds om het museum meer bekendheid te geven. We houden de kosten en baten op dit vlak nauwgezet in de gaten, omdat we willen dat de medewerker die we daarvoor inzetten ‘zichzelf terugbetaalt’. Samenwerking Tentoonstellingen Na de samenwerking met Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam in de tentoonstelling ‘O’Hanlons Helden’ is de tentoonstelling met Arnon Grunberg (zie eerder) aanleiding Jaarplan 2015
9
om een beroep te doen op het Mondriaan fonds in het kader van de regeling ‘duurzame samenwerking’, die waarschijnlijk een vervolg krijgt bij de tentoonstelling ‘Het mysterie van de mammoet’ in 2016. Binnen het project Kadınlar bestaat een intensieve samenwerking met enkele partners in de stad. Zo hebben we TETEM kunstruimte gevraagd het deel met hedendaagse kunst inhoudelijk voor te bereiden. Recent hebben we besloten dit deel in de binnenstad ten toon te stellen. Concordia heeft daar dan een nieuwe expositieruimte gereed. In dit deel wordt verwezen naar de grote tentoonstelling in het museum. Zo ontstaat er een ‘portal’ naar ons museum, waarmee een al lang bestaande wens wordt gerealiseerd. Het filmhuis van Concordia heeft films van Turkse cineasten op het programma. In de zomer start de Nederlandse Reisopera een kleine operavoorstelling die is gebaseerd op het verhaal van de tentoonstelling. Met Prismare samen leiden we Turkse stadsbewoners op als rondleiders in het museum met als doel hen ook na de tentoonstelling te kunnen inzetten. We willen namelijk meer mensen met een allochtone achtergrond in het museum hebben en focussen daarbij vooral op de Turks Anatolische bewoners. Educatie De samenwerking met TETEM kunstruimte in de ontwikkeling en uitvoering van onze educatieve programma’s bevalt ons zeer goed. Deze wordt in 2015 verder uitgebreid, ook op het terrein van onze wisselexposities. De Twentse Cultuurbus die we in november 2012 samen met (nu) de OAD bus hebben gestart, is een succes. In 2014 is de samenwerking uitgebreid met TETEM kunstruimte, Rijksmuseum Twenthe, Nederlandse Reisopera en het Nederlands Symfonie Orkest. De bus wordt nu ingezet voor bezoek van scholen aan ongeveer de hele kunst‐ en cultuursector in de stad. Daar gaan we in 2015 uiteraard mee door. Backoffice Al enkele jaren streven we er naar aan de achterkant van onze organisatie nauw samen te werken met onze partners in de stad. Tot nu toe zijn we niet tevreden met het resultaat. Te weinig en bovendien incidenteel. Het gaat hier vooral om de instellingen Kaliber en Concordia. In 2015 willen we spijkers met koppen slaan. De Raden van Toezicht hebben aangegeven dat zij het van groot belang achten dat hier resultaat wordt geboekt. Met deze ondersteuning moet het ons inziens lukken dit in het komende jaar te realiseren. Samen met de stichting Alifa wordt een projectmanagementmodel ontwikkeld dat ook geschikt is voor andere instellingen. Businessclub TwentseWelle In het derde jaar van haar bestaan willen we het aantal leden in 2015 hebben uitgebreid naar 30. Daarmee realiseren we € 45.000 aan inkomsten waarvan een derde deel wordt besteed aan het programma voor de leden. Voor de businessclub is een commissie actief die bestaat uit drie leden en de directeur‐bestuurder. Jaarplan 2015
10
Sponsoring De sponsormarkt is mede door de huidige economische omstandigheden definitief veranderd. Was een bijdrage vanuit betrokkenheid vroeger gemeengoed, tegenwoordig geldt veel sterker wat het bedrijf er aan heeft. In een samen met Saxion Hogeschool ontwikkelde Identiteitskaart hebben we museum TwentseWelle als een culturele onderneming neergezet, die niet meer uitgaat van klassieke sponsoring, maar van samenwerken binnen projecten, waarmee een bedrijf zich wil profileren. Met de in 2013 opgerichte Businessclub TwentseWelle als partner wordt er gewerkt aan een plan om bedrijven én particulieren op basis van donaties en giften aan ons te binden, gebruik makend van de Geefwet. Dit plan moet leiden tot structurele bijdragen van externen aan museum TwentseWelle. Ook wordt er ingezet op het sponsoren van activiteiten. Er wordt o.m. gezocht naar een sponsor die het mogelijk maakt om de kosten van educatief bezoek voor de scholen zo laag mogelijk te houden en die het mede mogelijk maakt nieuwe onderwijsprogramma’s te maken. Dit kan ook voor andere activiteiten. Voor 2015 staat de uitvoer van een ‘private funding’‐plan op de agenda. We gaan daarvoor donateurs en min of meer vermogende particulieren benaderen die het museum door een jaarlijkse schenking ondersteunen. Voor deze giften is een stimuleringsregeling van toepassing. Het is met name deze actie die ons museum middelen moet opleveren die ons minder afhankelijk maken van overheidssubsidie en fondsen. Voor deze ‘private funding’‐acties roepen we externe ondersteuning in. We hebben daarvoor een bedrag van € 10.000 gereserveerd.
8. MUSEUM TWENTSEWELLE: EEN INNOVATOR ‘We willen een innovator zijn en niet voor de hand liggende sectoren binnen en buiten de culturele wereld aantrekken voor samenwerking’ (Uit : ‘Museumstuk 2.0’, beleidsplan november 2012) Kennispark Twente In 2015 vervolgen we ons bijzonder samenwerkingsproject met Kennispark Twente. In het in 2014 geopende gebouw The Gallery, waar enige tientallen spin‐off bedrijven van de universiteit zijn gehuisvest, staat een door ons ondersteunde tentoonstelling van nieuwe producten. In 2015 wordt die vervangen en bovendien aangevuld met een tentoonstelling over de fotograaf, beeldhouwer en docent Karl Blossfeldt (1865 – 1932), die door ons wordt voorbereid. Zo krijgt museum TwentseWelle een gezicht op de universiteitscampus. Creatieve industrie Met het bedrijf TRiMM gaan we een collegiale samenwerking aan, die inhoudt dat hun medewerkers bij creatieve sessies van het museum worden betrokken. Voor de uitvoering van onze Jaarplan 2015
11
tentoonstellingsprojecten geldt dat steeds wordt bekeken of en hoe bedrijven van de creatieve campus, waarin ook TRiMM is gevestigd, bij de uitvoering kunnen worden betrokken. Overig In het hoofdstuk ‘Aandacht’ is al aandacht besteed aan diverse voorbeelden van onconventionele samenwerking in 2015.
9. ALGEMEEN BEHEER Projectorganisatie Museum TwentseWelle is inmiddels een projectorganisatie geworden. Daarop is de overlegstructuur aangepast. Ook de manier van werken heeft een transformatie doorgemaakt. Inmiddels staat een projectenoverleg centraal in het werk waarin de verschillende projectleiders elkaar ontmoeten en past men meer en meer een effectieve wijze van samenwerken toe volgens hedendaagse inzichten. Daartoe heeft Saxion halverwege 2014 de zogenaamde ‘Agile’‐aanpak van projecten geïntroduceerd. Die wijze van werken, die werd ontwikkeld binnen de software industrie, gaan we in 2015 verder doorvoeren. Zo werken we aan meer flexibiliteit en kunnen we gemakkelijker inspelen op veranderingen (zie http://scrumreferencecard.com/ScrumReferenceCard.pdf). ICT en installatietechniek De problemen rond automatisering en intranet zijn in 2015 definitief achter ons. We zijn aan de slag gegaan met andere bedrijven op dat gebied. Het ziet er naar uit dat zowel de kantoorautomatisering als de museale omgeving zonder veel storingen kunnen verlopen. Dat verhoogt de dienstverlening aan onze medewerkers en ons publiek. In het afgelopen jaar zij we in zee gegaan met een nieuwe leverancier van installatietechniek, die ons ontzorgt voor wat betreft beveiliging en klimatisering. Deze zaken zullen in 2015 minder werk vragen van onze medewerkers dan voorheen.
Jaarplan 2015
12
TwentseWelle opbrengsten 2015
realisatie 2013
begroting 2014
begroting 2015
Opbrengst museum Omzet museum *entree *educatief materiaal *diversen *wisselexposities *educatieve programma's *statutaire afdracht VvTW Omzet winkel Omzet overig Omzet arrangementen Totaal omzet museum
€ 71.574 € 2.151 € 8.197 € 19.000 € 12.839 € 14.533 € 27.574 € 29.477 € 37.126 € 222.471
€ 121.250 € 5.000 € 2.000 € 50.000 € 21.000 € 10.000 € 25.000 € 25.000 € 50.000 € 309.250
€ 157.428 € 5.000 € 6.500 € 65.514 € 5.660 € 8.000 € 30.000 € 27.500 € 35.000 € 340.602
Toegekend budget Subsidie gemeente Enschede Subsidie provincie Overijssel Subsidie Twentse gemeenten Totaal toegekend budget
€ 2.024.522 € 117.900 € 7.204 € 2.149.626
€ 2.024.500 € 100.000 € 5.000 € 2.129.500
€ 2.046.767 € 83.500 € 3.000 € 2.133.267
Subsidies en bijdragen Donateurs Sponsoring activiteiten Sponsorbijdragen Businessclub BankGiro Loterij Bijdragen exposities Overige opbrengsten Totaal subsidies/bijdragen
€ 150 € ‐ € 5.000 € 30.000 € 200.000 € 349.421 € 6.010 € 590.581
€ ‐ € ‐ € 10.000 € 30.000 € 200.000 € 931.160 € ‐ € 1.171.160
€ 150 € 10.000 € 35.000 € 45.000 € 200.000 € 618.588 € ‐ € 908.738
Loonkosten subsidie Loonkosten subsidie Totaal loonkosten subsidie
€ 11.033 € 4.000 € 15.000 € 11.033 € 4.000 € 15.000
Bijzondere baten en lasten Incidentele baten en lasten Totaal bijzondere baten en lasten
€ ‐ € ‐
Totaal opbrengsten
€ 2.973.711 € 3.613.910 € 3.397.607
Jaarplan 2015
13
€ ‐ € ‐
€ ‐ € ‐
TwentseWelle bedrijfslasten 2015
Salarissen en sociale lasten Personeel niet in loondienst Afschrijvingskosten Overige personeelskosten Kantinekosten Huisvestingskosten Algemene kosten Museumgebonden kosten Inkoopwaarde Rentebaten en ‐lasten Onvoorzien Totaal bedrijfslasten
Jaarplan 2015
realisatie 2013
begroting 2014
begroting 2015
€ 1.114.839 € 161.983 € 187.968 € 61.160 € 6.554 € 715.180 € 212.278 € 327.506 € 33.578 € 12.314‐ € ‐ € 2.808.732
€ 1.086.659 € 40.222 € 212.500 € 90.000 € 5.500 € 725.000 € 169.000 € 1.219.661 € 54.000 € 10.000‐ € 21.368 € 3.613.910
€ 1.163.668 € 37.529 € 210.400 € 86.000 € 6.500 € 770.925 € 170.600 € 931.985 € 24.000 € 4.000‐ € ‐ € 3.397.607
14
10. TOELICHTING BIJ DE BEGROTING 2015 Toelichting bedrijfsbaten Entree opbrengsten Wij gaan uit van 50.400 betalende bezoekers in 2015. Om deze relatief bescheiden aantallen te realiseren zal er desalniettemin veel aandacht voor museum TwentseWelle georganiseerd moeten worden. Voor de wisselexposities wordt aan de bezoeker een toeslag gevraagd en worden speciale arrangementen aangeboden. De entreeprijzen worden verhoogd: € 1,00 voor een enkel bezoek en € 1,50 voor een combiticket. Hiermee lopen wij in de pas met vergelijkbare musea en wordt een extra entree opbrengst gerealiseerd van € 37.500. Arrangementen. Ten opzichte van de voorgaande begroting is de opbrengst lager, hetgeen wordt veroorzaakt doordat de in het arrangement begrepen kosten van het restaurant rechtstreeks door het restaurant bij de klant in rekening wordt gebracht. Wij krijgen een netto bijdrage van dit bedrag van het restaurant. In de voorgaande begrotingen gingen wij er vanuit dat wij het totale arrangement factureerden. De inkoopkosten voor arrangementen zijn aan de andere kant dan ook fors lager. Subsidie gemeente Enschede Vanaf 2011 worden wij door de gemeente Enschede structureel gesubsidieerd voor een bedrag van ruim € 2.000.000. Hiermee is ten dele tegemoet gekomen aan de wens van museum TwentseWelle om vervangingsinvesteringen uit de exploitatie te kunnen betalen. Voor vervangingen met een afschrijvingstermijn van langer dan vijf jaar (€ 325.000 per jaar) is toen afgesproken dat, op het moment dat dit aan de orde is, samen met de gemeente Enschede een actieplan gemaakt wordt om hier financiering voor te vinden. Vanaf 1 januari 2012 vindt er echter geen of beperkte indexering van de subsidie plaats. De vaste lasten nemen wel toe, waardoor de begroting behoorlijk onder druk komt te staan. Inmiddels hebben we met instemming van het gemeentebestuur het budget vervangingsinvesteringen teruggebracht naar € 200.000 per jaar. Voor 2015 zijn wij uitgegaan van een subsidie gelijk aan die van 2014, te weten € 2.046.767. Met de gemeente Enschede stellen we jaarlijks een uitvoeringsovereenkomst op, waarin de afspraken en doelstellingen voor het begrotingsjaar worden vastgelegd. Provincie Overijssel Vanaf 1‐1‐2014 geeft de provincie Overijssel alleen nog maar projectbijdragen. Om de streektaal en ‐cultuur in Overijssel voldoende onder de aandacht te brengen is er in samenwerking met het HCO en de IJsselacademie een plan opgesteld voor drie jaar vanaf 1 januari 2014. Deze samenwerking wordt vormgegeven in twee projecten, waarbinnen museum TwentseWelle het museale deel verzorgt: ‘Plattelandscultuur in Overijssel’ en ‘Streektaal in Overijssel’. Voor deze samenwerking ontvangen wij een bijdrage van € 83.500. Dit bedrag is beduidend minder dan voorheen. Voor het daadwerkelijk produceren van de mobiele presentatie over streektaal en ‐cultuur binnen deze projecten zoeken we in 2015 aanvullende financiering. Jaarplan 2015
15
Subsidie Twentse gemeenten De bijdragen van de overige gemeenten worden in snel tempo afgebouwd. Museum TwentseWelle wordt door de diverse gemeentebesturen in eerste instantie geassocieerd met het culturele aanbod van de stad Enschede. Dat is begrijpelijk. We willen deze gemeenten weer betrekken door actief te zijn in de samenwerking met de kleinere musea binnen hun locatie, waarvoor wij diensten kunnen verlenen die door de gemeenten worden vergoed. Voorbeelden hiervan zijn het Palthehuis in Oldenzaal, Het Heim in Hengelo en Natura Docet Wonderrijck in Denekamp. Subsidies en bijdragen. Hieronder zijn verschillende opbrengsten geraamd. Daar waar relevant, hebben we dat toegelicht. BankGiro Loterij Wij zijn vanaf 2009 beneficiënt van de BankGiro Loterij voor een bedrag van € 200.000. Dit is geoormerkt geld ten behoeve van aankoop, restauratie en presentatie van de vaste collectie. In 2013 vond een evaluatie door de BankGiro Loterij plaats. Op basis hiervan wordt deze bijdrage onder voorwaarden voor 2014 en 2015 gecontinueerd. Subsidies/fondsen Het betreft hier de tijdelijke tentoonstellingen en projecten waarvoor wij de diverse landelijke en regionale fondsen om een bijdrage vragen. Zie hiervoor bij ‘Aandacht’. Sponsoring TwentseWelle zet in op nieuwe vormen van financiering (zie sponsoring inleiding). Hoewel we hiermee in het beginstadium verkeren, boeken we hierop een nettoresultaat van € 35.000. Loonkosten subsidie. Hieronder is de combinatiefunctie opgenomen in het kader van Culturage (zie bij ‘Ingrediënt’). Toelichting bedrijfslasten Personeelskosten In 2015 zullen we het personeelsbestand actief blijven monitoren op mogelijke aanpassingen die leiden tot een organisatie die beter past bij de verwachte activiteiten van museum TwentseWelle. Daarbij worden scherpe keuzes gemaakt in de geplande extra activiteiten op de gebieden van collectiebeheer, educatie, wisselexposities en PR & marketing. Bij uitbreiding van onze budgetten kunnen extra activiteiten op het gewenste moment worden geactiveerd. In 2015 wordt er extra ingezet op meer commerciële activiteiten die naar verwachting leiden tot meer opbrengsten van waaruit deze extra lasten te betalen zijn. De cao‐stijgingen, aanpassing pensioenpremies (verhoogd) en periodieke verhogingen leiden tot de rest van de stijging van de salariskosten. In 2011 hebben wij een intentieverklaring getekend met Werkplein en het ROC om waar mogelijk, mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt in te zetten. De inhoudelijke begeleiding van deze mensen wordt gedaan door museum TwentseWelle, de persoonlijke begeleiding door de beide partners. Plekken waar gebruik gemaakt kan worden van deze bijzondere inzet zijn: het digitaliseren van de collectie, gastenbegeleiding, PR & marketing, huismeester, onderhoud inrichting en gebouwen, etc. Het streven is in een gevarieerde samenstelling 10 fte’s via deze weg in te zetten. Op Jaarplan 2015
16
dit moment zijn daarvan 8 fte’s gerealiseerd. De resultaten tot nog toe zien er veelbelovend uit. In het kader van de nieuwe WMO zou een uitbreiding van deze activiteiten tot de mogelijkheden kunnen behoren. Daarover zijn wij in gesprek met de gemeente Enschede. Vrijwilligers TwentseWelle gaat in 2015 de nodige aandacht schenken aan intensivering van de inzet van vrijwilligers. Er zal steeds een afweging moeten plaatsvinden over het effect van de inzet van de vrijwilliger. Veel aandacht wordt besteed aan de verbetering van de kwaliteit van de begeleiding waardoor het aantal begeleidingsuren per vrijwilliger zal afnemen. Ons vrijwilligersbeleid wordt daardoor slagvaardiger en professioneler. De inzet van vrijwilligers geeft ons de kans meer zaken aan te pakken. Kosten afschrijvingen Inventaris en inrichting: De inrichting van ons museum is merendeels betaald uit sponsor‐ en fondsenbijdragen, gemeentelijke ondersteuning en eigen middelen. Een klein deel van de oorspronkelijke investering was ongedekt. Het ongedekte bedrag per 31 december 2013 was € 73.000. Dat bedrag wordt in de komende jaren afgeschreven. Voor 2015 is deze afschrijvingslast € 10.400. Vervangingsinvesteringen Gezien het feit dat onder meer door toepassing van nieuwe technieken er op relatief korte termijn vervangingsinvesteringen nodig zijn, hebben wij ervoor gekozen om op een belangrijk deel (€ 4.600.000) van de inrichting af te gaan schrijven. Dit geld wordt gereserveerd in de bestemmingsreserve vervangingsinvesteringen voor al die investeringen die in maximaal vijf jaar worden afgeschreven. De vervangingsinvesteringen met een afschrijvingstermijn van langer dan vijf jaar bedragen € 325.000 per jaar. De momenten waarop de afschrijving daadwekelijk gebeurt hebben we volledig zelf in de hand. Voor 2014 doteren wij aan de bestemmingsreserve vervangingsinvesteringen een bedrag van € 200.000. Dit is minder dan de afgelopen jaren, echter de kosten van vervanging zijn lager en we handhaven verschillende opstellingen langer. We geven daarbij de voorkeur aan stapsgewijze verbeteringen, gekoppeld aan de ontwikkeling van een duurzaam wisseltentoonstelling systeem. Dit zal in de komende jaren leiden tot verbetering en flexibilisering van de permanente presentatie. Bij alle vervangingen wordt veel aandacht besteed aan betrouwbaarheid, beheersbaarheid, onderhoud, duurzaamheid én noodzakelijkheid. Binnen de hiervoor gestelde criteria wordt gekeken naar betere en kwalitatief hoogwaardigere oplossingen waarbij een goede ‘backoffice’ is opgebouwd. Huisvestingskosten De geraamde uitgaven voor huisvesting stijgen in 2015 € 45.000 t.o.v. 2014. Ondanks het feit dat wij zoveel mogelijk in eigen beheer doen, nemen deze kosten door een toenemende onderhoudsvraag en prijsstijgingen (waaronder huurindexering) toe. Daarnaast houden wij er rekening mee dat op tijdelijke basis vanaf 1 januari 2015 ook het aanpalende pand 21Rozendaal, nu nog in gebruik bij Concordia, gehuurd zal worden. Met de Jaarplan 2015
17
verhuurder worden afspraken gemaakt om dit pand gedurende een bepaalde looptijd om niet te huren. Aan overige beheerlasten is € 25.000 opgenomen. Energie Er is rekening gehouden met een energielast van € 113.000. Dit bedrag vinden wij te hoog. In 2015 zal er in overleg met het installatiebedrijf en De Woonplaats gezocht worden naar verduurzaming van onze panden. Hierdoor zal op termijn het energieverbruik moeten afnemen. Wij kopen de elektriciteit onder scherpe condities in via energieadviesbureau PM Energie. Algemene kosten Een belangrijk deel van deze post wordt veroorzaakt door de kosten van automatisering. Dit is een post die in de toekomst ook steeds meer aan inzet van middelen zal gaan vragen. De middelen worden zowel ingezet voor de kantoorautomatisering als de museumautomatisering. De complexiteit van de gehele ICT neemt steeds verder toe, vandaar dat het algehele beheer en onderhoud van onze ICT is uitbesteed aan Sigmax. In overleg met Sigmax wordt steeds gewerkt aan het verbeteren van de beheersbaarheid en de toekomstbestendigheid, alsmede het opbouwen van een zodanige structuur dat deze ook door anderen gebruikt zou kunnen worden. Voor 2015 is er € 7.500 extra opgenomen voor het bouwen van een applicatie om onze collectie kwalitatief goed op onze website te kunnen plaatsen. Museumgebonden kosten Digitalisering collectie Het digitaliseren van de collectie verloopt volgens plan. Eind 2014 zullen wij de collectie die staat opgesteld in het museum interactief kunnen aanbieden. Voor het realiseren hiervan maken wij veelvuldig gebruik van werkervaringsbanen en vrijwilligers. Tijdelijke exposities Hieronder zijn de kosten van de wisselexposities opgenomen. De opgenomen bedragen zijn reële bedragen die nodig worden geacht om de out of pocket kosten te kunnen dekken. Zie voor nadere toelichting op deze post onder ‘Aandacht’. Voor het realiseren van tijdelijke exposities in ‘Het Grote Verhaal’ is in 2015 € 20.000 beschikbaar. PR & marketing Op basis van een meerjarig PR‐ en marketingplan organiseren we zoveel mogelijk samenhang ‐ ook in samenwerking met andere belanghebbenden, organisaties en media ‐ in onze uitingen. Tevens zal veel aandacht worden gegeven aan het benaderen van die doelgroepen die latent geïnteresseerd zijn in onze activiteiten. Wij gaan onze doelgroepen nog specifieker definiëren om deze goed te kunnen bereiken.
Jaarplan 2015
18
