Jaarplan en begroting 2017 Werkgebied Middenwest Slachtofferhulp Nederland biedt juridische, praktische en emotionele ondersteuning aan slachtoffers, nabestaanden, betrokkenen en getuigen.
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Samenwerken voor het slachtoffer Tot 2011 hadden slachtoffers alleen ‘belangen’, sindsdien hebben ze in toenemende mate ‘rechten’ gekregen. Slachtofferhulp Nederland moet slachtoffers helpen die rechten wáár te maken. Dat doen we door de kwaliteit van onze dienstverlening te optimaliseren, maar ook door nauw samen te werken met onze netwerk- en ketenpartners. Want als onze hulp- en dienstverlening beter aansluit op die van onze partners wordt het slachtoffer pas écht beter bediend.
Samenwerken met netwerkpartners In het Meerjarenbeleidsplan ‘Kwaliteit voor slachtoffers’ sprak Slachtofferhulp Nederland diverse ambities uit om de dienst- en hulpverlening aan slachtoffers nog verder te verbeteren. We werken hierin nauw samen met onze netwerkpartners, zoals huisartsen, maatschappelijk werk, GGZ en andere hulpverleningsinstanties. Slachtofferhulp Nederland speelt ook een belangrijke rol in het sociale domein van de gemeente. Daarom gaan wij ook graag in gesprek met u over de wensen en behoeften die passen bij de inwoners van uw gemeente. In het separaat gestuurde jaarverslag over 2015 leest u meer over de lokale verankering met de gemeente.
Unieke dienstverlening Slachtofferhulp Nederland levert met haar dagelijks werk een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van het gemeentelijk beleid inzake integrale veiligheid en het sociale domein. Onze betaalde en onbetaalde medewerkers werken nauw samen om slachtoffers te ondersteunen op psychosociaal, praktisch en juridisch gebied. Zij staan voor de maatschappelijke verankering van de dienstverlening aan slachtoffers na een misdrijf, verkeersongeval, ramp of calamiteit. De verwachtingen en eisen van keten- en netwerkpartners bepalen mede hoe de dienst verlening wordt ingericht. Het unieke aan onze dienstverlening is dat wij heel dichtbij - en op de manier die het beste bij het slachtoffer past - hulp aanbieden. Slachtofferhulp Nederland is in eerste instantie gericht op kortdurende ondersteuning waarbij de zelfredzaamheid en weerbaarheid van het slachtoffer het uitgangspunt zijn. Nabestaanden en slachtoffers van ernstige gewelds- en zedendelicten kunnen rekenen op intensievere en langduriger hulp.
2
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Ketenpartners Slachtofferhulp Nederland is een onmisbare schakel in de calamiteitenketen, de zorgketen, de strafrechtelijke keten en de verkeersketen. In de zorgketen zijn wij een nuldelijnsvoorziening die maximale aansluiting zoekt met ketenpartners die de volgende trede van de zorgketen kunnen verzorgen. Wij werken volgens het stepped care model. De diensten die Slachtoffer Nederland biedt sluiten aan bij de taken van ketenpartners. De ZSM-aanpak (Zo Snel Mogelijk) is een voorbeeld uit de strafrechtelijke keten. Samen met onze ketenpartners de politie, het Openbaar Ministerie, de Reclassering en de Raad voor de Kinderbescherming draagt Slachtofferhulp Nederland mee om zaken snel af te kunnen doen én recht de doen aan slachtoffers.
Noodzakelijke partner voor gemeenten Door een wijziging in het Wetboek van strafvordering op 1 januari 2011 zijn ‘belangen’ van slachtoffers ‘rechten’ geworden. In november 2015 is bovendien de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees parlement van kracht geworden. In deze richtlijn zijn minimumnormen geformuleerd voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten. Slachtofferhulp Nederland is een noodzakelijke basisvoorziening om de, inmiddels bij wet geregelde, hulp aan slachtoffers te kunnen bieden. Dankzij de financiering van gemeenten en het Ministerie van Veiligheid en Justitie is de ondersteuning van slachtoffers en nabestaanden altijd gratis en in de buurt. Slachtofferhulp Nederland is gehuisvest op ruim 85 locaties in Nederland. Doordat op deze locaties onbetaalde en betaalde medewerkers uit uw (naburige) gemeente werken, kunnen we snel ter plaatse zijn. Onze medewerkers zijn 7 dagen per week, 24 uur per dag, bereikbaar en inzetbaar bij onder andere verkeersongelukken, ernstige gewelds- en zedenmisdrijven, rampen en calamiteiten. Mede om deze reden is Slachtofferhulp Nederland een noodzakelijke partner voor gemeenten. De gemeentelijke subsidie is essentieel voor de dienstverlening aan slachtoffers en nabestaanden. De gemeentelijke financiering maakt onze fysieke aanwezigheid (huisvesting) mogelijk en leidt daardoor tot een goede dienstverlening aan slachtoffers.
3
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Contact met het slachtoffer Waar en wanneer krijgt Slachtofferhulp Nederland contact met slachtoffers en nabestaanden? Wij doen hen vanuit verschillende locaties en situaties een hulpaanbod, maar ze kunnen uiteraard ook op eigen initiatief contact met ons opnemen. Door vanuit verschillende situaties te werken willen wij zoveel mogelijk slachtoffers en nabestaanden bereiken. Wij lichten graag toe hoe het eerste contact met Slachtofferhulp Nederland tot stand kan komen.
Na aangifte bij de politie Slachtoffers die aangifte doen bij de politie na een misdrijf worden geregistreerd in het systeem van de politie. Slachtofferhulp Nederland ontvangt dagelijks de gegevens van deze slachtoffers. Eén van onze medewerkers neemt dan telefonisch contact op om te vragen hoe het met het slachtoffer gaat en legt uit wat we voor hem of haar kunnen betekenen. Als het slachtoffer behoefte heeft aan ondersteuning neemt één van onze medewerkers van de Algemene Dienstverlening of de Juridische Dienstverlening contact op. Denk hierbij aan een gesprek over de emotionele gevolgen van het misdrijf of over praktische ondersteuning bij het verhalen van schade op bijvoorbeeld een verzekeraar.
Op eigen initiatief Slachtoffers die (nog) geen aangifte gedaan hebben, maar wel graag ondersteuning of advies van Slachtofferhulp Nederland willen, kunnen op elke werkdag telefonisch contact opnemen via telefoonnummer 0900-0101. Onze medewerkers inventariseren de behoefte van het slachtoffer en zorgen voor het juiste advies of ondersteuning binnen Slachtofferhulp Nederland.
Via de aanpak ZSM Na lichte misdrijven, zoals vandalisme of geweld tijdens het uitgaan, waarbij sprake is van een bekennende verdachte, treedt de aanpak ZSM in werking. Een juridisch medewerker van Slachtofferhulp Nederland neemt op zeer korte termijn telefonisch contact op met het slachtoffer. De medewerker informeert het slachtoffer over zijn rechten en inventariseert welke materiële en eventuele immateriële schade hij heeft en adviseert de officier van justitie over het verhalen van de schade op de verdachte. Doordat Slachtofferhulp Nederland aan tafel zit met het Openbaar Ministerie, de politie, de Raad voor de Kinderbescherming en de Reclassering kan
4
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
de zaak snel worden afgedaan. Dan is duidelijk welke straf de verdachte krijgt en ontvangt het slachtoffer een schadevergoeding of excuus van de verdachte.
Via de Hulplijn Verbreek de Stilte Slachtoffers van seksueel misbruik of geweld kunnen contact opnemen met de landelijke Hulplijn Verbreek de Stilte die is ondergebracht bij Slachtofferhulp Nederland. De medewerkers van deze hulplijn zijn opgeleid om hen goed te kunnen adviseren en ondersteuning te organiseren. Binnen deze hulplijn wordt samengewerkt met diverse gespecialiseerde hulpverleningsinstanties en lotgenotengroepen waardoor het slachtoffer veelal direct doorverwezen kan worden naar de juiste instantie die hen passende hulp biedt.
Bij crises en calamiteiten Medewerkers van Slachtofferhulp Nederland staan in elke gemeente paraat voor eventuele calamiteiten. Als bij de meldkamer van de politie een oproep binnenkomt, wordt de dienstdoende teamleider van Slachtofferhulp Nederland geïnformeerd over de situatie. Afhankelijk van de ernst van de situatie en de behoefte van de slachtoffers kan er direct opvang en hulpverlening geboden worden. Bijvoorbeeld na een ernstig verkeersongeluk. Bij grootschalige calamiteiten werken medewerkers van Slachtofferhulp Nederland binnen de GHOR- en PSHOR-structuren.
Via het Slachtofferloket Indien een slachtoffer te maken krijgt met een strafproces, kan hij contact opnemen met het Slachtofferloket. Eén van onze juridisch medewerkers informeert het slachtoffer over zijn of haar rechten tijdens het strafproces. Het slachtoffer kan ondersteuning krijgen bij het voorbereiden op de rechtszaak, kan geholpen worden bij het opstellen van een schriftelijke slachtofferverklaring of het spreekrecht en kan ondersteuning krijgen bij het verhalen van hun schade in het strafproces. Doordat de politie, het Openbaar Ministerie en Slachtofferhulp Nederland in het Slachtofferloket fysiek bij elkaar zitten kan het slachtoffer optimaal bediend worden.
Via netwerkpartner Slachtoffers kunnen ook via één van onze netwerkpartners of andere partijen naar ons doorverwezen worden. Denk aan een huisarts die doorverwijst naar Slachtofferhulp Nederland of Veilig Thuis wanneer een slachtoffer behoefte heeft aan juridische ondersteuning.
5
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Vijf speerpunten voor 2017 Slachtofferhulp Nederland heeft vijf speerpunten geformuleerd om de dienstverlening voor slachtoffers en nabestaanden te optimaliseren. Zo sluit de dienstverlening nog beter aan bij de behoefte van slachtoffers en nabestaanden, maar ook bij de behoefte van de netwerkpartners zoals de gemeente.
1. Gemeente als netwerkpartner Slachtofferhulp Nederland wil de samenwerking tussen het lokaal bestuur en Slachtofferhulp Nederland verder versterken. Door lokale verankering bij de gemeenten, een goede samenwerking met de GGD, maatschappelijk werk en politie kunnen we meer slachtoffers bereiken voor de juiste ondersteuning. Om dit te kunnen bewerkstelligen, moeten de wensen, vragen en de verwachtingen vanuit de gemeente duidelijk zijn. Daarvoor is periodiek overleg tussen onze teamleiders en de verantwoordelijke ambtenaren uit de gemeenten noodzakelijk. Door frequent te overleggen kunnen we onze inzet gezamenlijk bepalen.
2. Aangepaste dienstverlening voor High Impact Crime Woningovervallen In 2015 is de pilot Woningovervallen afgerond en is de dienstverlening aan deze slachtoffers verbeterd. Het slachtoffer krijgt een beter gecoördineerd dienstenaanbod van een gespecialiseerde medewerker van Slachtofferhulp Nederland. De medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan binnen een dag na de melding door de politie op bezoek gaan bij het slachtoffer van een woningoverval. Tevens zal, bij deze zeer ingrijpende gebeurtenissen, op casusniveau contact met de gemeente worden opgenomen om te bespreken wat de gemeente kan betekenen.
Bedrijfsovervallen Om slachtoffers van bedrijfsovervallen goed te kunnen ondersteunen wordt de dienstverlening en de communicatie naar winkeliers verbeterd. Winkeliers moeten weten welke ondersteuning ze van Slachtofferhulp Nederland kunnen verwachten, maar ook wat ze kunnen verwachten van andere instanties. Daarom wordt er in samenwerking met de gemeente, politie en aanbieders van financiële regelingen gekeken hoe we de communicatie en dienstverlening optimaal kunnen vormgeven. Tevens is het noodzakelijk om na te gaan of de juiste financiële regelingen worden aangeboden bij het slachtoffer. Deze specifieke dienstverlening zal in 2017 in alle gemeenten beschikbaar zijn.
6
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Preventie-advies na woninginbraken Slachtoffers van woninginbraak lopen een groot risico om nogmaals slachtoffer te worden van een inbraak. In 2015 is een project gestart waarbij Slachtofferhulp Nederland een rol kan spelen bij het voorkomen van herhaald slachtofferschap, bijvoorbeeld door het geven van preventieadviezen. In samenwerking met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), wordt onderzocht welke communicatie het meest effectief is om slachtoffers te motiveren om preventiemaatregelen te treffen. Denk aan het verstrekken van een brochure, het aanbieden van een zelfscan of het voeren van gesprekken. Het gebruik van deze specifieke dienstverlening wordt in 2016 getest met als doel om deze in 2017 landelijk beschikbaar te stellen.
3. Aandacht voor bijzondere doelgroepen Individuele beoordeling Slachtofferhulp Nederland gaat extra aandacht geven aan kwetsbare groepen in onze samenleving, zoals mensen met een licht verstandelijke beperking en mensen met een psychiatrische aandoening. Zij lopen meer risico om slachtoffer van een misdrijf te worden en hebben vaak extra hulp nodig. In 2016 zijn proefprojecten gestart met de zogenaamde Individuele Beoordeling, die op grond van de Europese Richtlijn verplicht is. Slachtofferhulp Nederland werkt hiervoor intensief samen met de politie, omdat zij de eerste schakel is in de Individuele Beoordeling. Bij de beoordeling wordt een inschatting gemaakt van de kwetsbaarheid voor herhaling, wordt er gekeken of het slachtoffer in gevaar is bij het naar huis gaan en of er opvang geboden moet worden door de naaste omgeving. Dit zijn positieve ontwikkelingen omdat Slachtofferhulp Nederland, maar ook politie en Openbaar Ministerie, het slachtoffer daardoor beter kan bedienen.
Slachtoffers van zedenmisdrijven en misbruik in instellingen en pleeggezinnen Slachtoffers van lichamelijk, geestelijk en seksueel misbruik in instellingen of pleeggezinnen hebben vaak te kampen met een vroegkinderlijk trauma. Om de dienstverlening aan deze slachtoffers te optimaliseren is er een speciale groep medewerkers en teamleiders getraind in de effecten van vroegkinderlijke trauma’s. Veel van deze slachtoffers lopen hun hele leven al met deze ervaringen en problematiek waardoor ze onvoldoende terecht kunnen bij de reguliere hulpverlening. Door het erkennen van hun ervaringen, het bieden van psychosociale ondersteuning en het ondersteunen bij het aanvragen van een financiële tegemoetkoming biedt Slachtofferhulp Nederland deze slachtoffers de juiste dienstverlening. Slachtoffers van recent gepleegde zedenmisdrijven kunnen ook bij Slachtofferhulp Nederland terecht voor opvang. Voor de landelijke hulplijn ‘Verbreek de Stilte’ werkt Slachtofferhulp Nederland samen met diverse hulpverlenings- en lotgenotenorganisaties om altijd te kunnen doorverwijzen naar een instantie die het beste aansluit bij de hulpbehoefte of vraag van het slachtoffer.
7
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Lotgenotencontact Slachtoffers en nabestaanden kunnen behoefte hebben aan het ontmoeten van lotgenoten en het delen van ervaringen. Zij kunnen hierdoor (h)erkenning en steun bij elkaar vinden. Slachtofferhulp Nederland biedt lotgenotencontact aan voor nabestaanden van een verkeersongeluk, slachtoffers van een overval, slachtoffers van seksueel misbruik in een jeugden pleegzorg en aan ouders van een kind dat slachtoffer is geworden van seksueel misbruik. Het lotgenotencontact wordt begeleid door een medewerker van Slachtofferhulp Nederland. Tijdens een serie bijeenkomsten kunnen slachtoffers en nabestaanden antwoord krijgen op de vragen die bij hen leven.
Slachtoffers van ernstige misdrijven en nabestaanden Slachtoffers van ernstige gewelds- of zedenmisdrijven en nabestaanden van levensdelicten hebben te maken met een complex aan gevolgen. In samenwerking met een familierechercheur van de politie en een zaakscoördinator van het Openbaar Ministerie wordt de hulpverlening en communicatie gecoördineerd en georganiseerd door een casemanager van Slachtofferhulp Nederland. Deze betaalde en speciaal opgeleide beroepskracht kan intensieve hulpverlening en ondersteuning bieden aan slachtoffers of nabestaanden in een zeer kwetsbare fase van hun leven. Een casemanager wordt ingezet op verzoek van de politie en in overleg met het slachtoffer of nabestaande.
Achterblijvers van vermiste personen Slachtofferhulp Nederland verzorgt de opvang van achterblijvers van vermissing als het een langdurige vermissing of een vermoedelijk misdrijf betreft. Veel vermiste personen worden gelukkig binnen enkele dagen weer gevonden. Indien dat niet het geval is, ontvangt Slachtofferhulp Nederland de gegevens van de achterblijvers via de politie voor het doen van een hulpaanbod. Achterblijvers van (langdurig) vermiste personen worden geconfronteerd met aanhoudende onzekerheden. Onze ondersteuning is gericht op psychosociaal, praktisch en juridisch gebied en is in veel gevallen uitgestrekt over een langere periode. Bij de ondersteuning aan achterblijvers van (langdurig) vermiste personen werken we nauw samen met het Landelijk Bureau Vermiste Personen van het Korps Landelijke Politiediensten.
4. Inspelen op de behoefte van online dienstverlening De wereld om ons heen verandert continu. Door de toegenomen digitalisering willen en verwachten mensen beter geholpen te worden. Slachtofferhulp Nederland wil aansluiten bij en meebewegen met deze verandering. De komende twee tot vier jaar gaan we meer slachtoffers helpen op een manier die bij hen past, dat kan zowel online als offline zijn. Slachtofferhulp Nederland wil dat zij op eigen initiatief, beter en makkelijker contact met ons op kunnen nemen. Hierdoor kunnen wij meer slachtoffers ondersteunen. We zien het als onze taak en plicht om het slachtoffer zo optimaal mogelijk te helpen. Dat wil zeggen met resultaat en op de momenten en manieren die aansluit bij de behoefte van het slachtoffer. Hierdoor weet elk slachtoffer ons in de toekomst beter te vinden en ontvangt het
8
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
slachtoffer informatie en dienstverlening die voor hem of haar relevant is. Zo zijn slachtoffers in staat om meer regie te voeren over hun eigen herstel, vanuit huis en op een moment dat hen het beste uitkomt. Voor een zo goed mogelijke invulling van alle nieuwe ontwikkelingen, zoeken we de samenwerking met slachtoffers, ketenpartners en netwerkpartners zoals Veilig Thuis en tweedelijnszorg. 2016 is het bouwjaar van de online mogelijkheden bij Slachtofferhulp Nederland. We analyseren onze huidige systemen, brengen wensen en eisen van nieuwe systemen in kaart en onze medewerkers nemen deel aan projectteams. Alle ontwikkelingen binnen dit programma Slachtofferhulp 2.0 leveren de volgende voordelen op voor slachtoffers: ©© Slachtofferhulp Nederland kan meer slachtoffers beter van dienst zijn met een breder hulpaanbod, zowel online als offline. ©© Slachtoffers zullen meer gebruik maken van onze digitale diensten, zoals het online voegingsformulier waarmee zij hun schade op de dader kunnen verhalen tijdens de rechtszaak. ©© Slachtofferhulp Nederland kan andere groepen slachtoffers bereiken door het aanbod van de digitale dienstverlening. Bijvoorbeeld jongeren en ouderen die de digitale dienstverlening prettiger vinden dan onze reguliere dienstverlening. ©© Vanwege een breder hulpaanbod van onze hulpverlening verwachten wij een hogere tevredenheid van onze cliënten en een efficiëntere dienstverlening.
Een ontwikkeling van Slachtofferhulp Nederland 2.0 die nu al zichtbaar is, is een vernieuwde contactpagina op www.slachtofferhulp.nl. Hier is een chatfunctie toegevoegd waardoor slachtoffers ook gelijk kunnen chatten met medewerkers voor informatie en advies. We noemen dit een ‘proeftuin’ omdat deze vorm van chatten tijdelijk beschikbaar is en na evaluatie wordt (door)ontwikkeld tot de optimale chatfunctie.
9
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Begroting 2017 2017 Subsidie ministerie & Fonds Slachtofferhulp Opbrengsten
Subsidie
Subsidie gemeente Subsidie provincie & overig Totaal
Totaal Kosten
Personeelskosten
Lonen en salarissen
Overige personeelskosten Totaal
Totaal
4.013.565
3.130.12181.0716.0403.217.232246.057-
Afschrijvingskosten
506-
Extern personeel
68.543-
Diensten derden
1.000-
Overige organisatiekosten
Doorbelaste organisatiekosten
16.000
Huisvestingskosten
Kantoorkosten
Hulpverleningskosten
661.855
4.013.565
Reis en verblijfskosten
Organisatiekosten
3.335.711
39.4927.108-
Totaal
362.706-
Hulpverleningskosten
133.137-
Totaal
133.137-
Doorbelaste organisatiekosten intern
300.489-
Totaal
300.4894.013.565-
Totaal
0
TOELICHTING Slachtofferhulp Nederland wordt voor een groot deel gefinancierd door het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Deze subsidieopbrengsten betreffen opbrengsten met een vastgesteld doel, zoals personeelskosten en projecten. De organisatiekosten en een deel van de hulpverleningskosten komen ten laste van gemeentegelden. Het Fonds Slachtofferhulp financiert een deel van de hulpverleningskosten.
10
Jaarplan en begroting 2017 - Slachtofferhulp Nederland Werkgebied Middenwest
Begroting productie 2017 Goedgekeurde aanmeldingen naar resultaat Doorverwijzing
1.200
Informatie verstrekt
15.500
Vervolghulp
16.000
Geen vervolghulp
22.000
Totaal
54.700
Diensten* Twee of meer gesprekken Cliënt bijstaan bij gesprekken
5.500 200
Doorverwijzing
6.300
Eenmalig contact
3.700
Informatie over strafproces
3.600
Meegaan/bijstaan cliënt op zitting
400
Schade verhalen
600
Schade verhalen via voegen
3.200
ZSM schade Inventarisatie
5.400
Schriftelijke slachtofferverklaring/spreekrecht
1.100
Overige Totaal
400 30.400
* Een slachtoffer kan van meerdere diensten gebruik maken.
11