JAARPLAN, BEGROTING EN SUBSIDIEAANVRAAG OCW 2016
Missie en visie Ingrado Ingrado draagt actief bij aan het beschermen en versterken van het recht op onderwijs. De vereniging bevordert beleid gericht op de participatie van jeugdigen in onderwijs en werk en realiseert voorwaarden zodat haar leden hun werk goed kunnen doen.
|2
Uitdagingen Ingrado ziet in 2016 grote uitdagingen en kansen voor de professionals die zich in de gemeenten bezighouden met het recht op onderwijs: de leerplichtambtenaren (en hun leidinggevenden en ondersteuners) en de RMC-coördinatoren en –trajectbegeleiders. - Passend onderwijs en thuiszitters. Het eerste jaar passend onderwijs heeft duidelijk gemaakt dat hard gewerkt moet worden aan de afstemming onderwijs en zorg om thuiszitten van ingeschreven leerlingen te voorkomen en dat gemeente en samenwerkingsverbanden intensief samenwerken om absoluut verzuim terug te dringen. - Versterking verzuimbeleid gemeenten. Om dat waar te maken, in een tijd waarin de formatie soms onder druk staat, waar de aansluiting bij de ontwikkelingen in het sociale domein belangrijk is, wordt om een effectieve gemeentelijke aanpak gevraagd. Specifieke thema’s daarin zijn de aanpak van schoolziekteverzuim, goede (controle op) registratie en melding, het versterken van de preventieve aanpak op scholen en het leren van good practices van andere gemeenten. - Daarbij blijven uniforme landelijke data en benchmarking van groot belang: om resultaten te kunnen monitoren, om trends te kunnen waarnemen en te kunnen benoemen welke aanpak kansrijk is. - In de aanpak van schoolverzuim en –uitval is maatwerk aangewezen. De beleidslijn zoals ontwikkeld naar aanleiding van het onderzoek ‘Onderwijs op een andere locatie’ zal in 2016 geïmplementeerd worden. - Een specifieke uitdaging ligt er in het beschermen van het recht op onderwijs van asielkinderen. Zij hebben daar alle recht op (en daarnaast de verplichtingen die uit dat recht voortvloeien). Ze vormen een extra uitdaging voor passend onderwijs. - Met de implementatie van de brief ‘Jongeren in een kwetsbare positie’ zal in 2016 vorm gegeven worden aan de veranderende rol van RMC , die zich kenmerken door gerichtheid op de arbeidsmarkt voor die jongeren waarvoor een startkwalificatie niet en een arbeidsmarktkwalificatie wél tot de mogelijkheden behoren. - Deze uitdagingen en de centrale rol die leerplichtambtenaren en RMCmedewerkers in gemeenten vervullen vraagt om verdere professionalisering. Daarin zijn methodisch werken, doorlopende bij- en nascholing en nieuwe methoden om bijvoorbeeld uitgevallen 18+-ers terug naar school te leiden, zoals dialogisch communiceren aan de orde. De uitdagingen waarvoor onze professionals zich gesteld zien vragen van Ingrado een signalerende, stimulerende, agenderende en verbindende rol en soms die van aanjager en voorloper. Ingrado doet dat vanuit haar missie en visie.
|3
Missie en visie Ingrado draagt actief bij aan het beschermen en versterken van het recht op onderwijs. De vereniging bevordert beleid gericht op de participatie van jeugdigen in onderwijs en werk en realiseert voorwaarden zodat haar leden hun werk goed kunnen doen. Ingrado zet de ontwikkeling van alle jongeren centraal. Het recht op onderwijs betekent voor Ingrado dat jongeren in staat gesteld worden competenties te verwerven die leiden tot economische zelfstandigheid en maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Ingrado gaat er vanuit dat jongeren op hun beurt optimaal gebruik maken van de mogelijkheden die het recht op onderwijs hen biedt. Ingrado verbindt alle partijen die betrokken zijn bij de bescherming en versterking van het recht op onderwijs. We bieden die partijen een podium, initiëren beleid, creëren voorwaarden en dagen uit tot ontwikkeling, verbetering en professionalisering. We willen het recht op onderwijs in brede zin tot bloei laten komen in een veilige, motiverende, inspirerende onderwijsomgeving. Ingrado zoekt de samenwerking met organisaties die deze omgeving kunnen helpen realiseren zodat jongeren een startkwalificatie kunnen behalen of, als dat niet mogelijk is, een alternatieve route kunnen volgen. En die zo, net als Ingrado zelf, het recht op onderwijs helpen beschermen en versterken. Strategie Ingrado legt in november 2015 haar strategisch plan 2016-2020 voor aan de leden. In dit plan formuleert Ingrado waar het beschermen van het recht op onderwijs in 2020 om zal vragen en welke kwaliteiten en welke activiteiten gevraagd worden van de beroepsgroep en van Ingrado. Bij het beschermen van het recht op onderwijs spelen leerplichtambtenaren en RMCmedewerkers in gemeenten een centrale rol: vanuit hun wettelijke taak grijpen zij in op individueel niveau én agenderen zij wat nodig is om de kansen van kinderen en jongeren te vergroten. Om deze rol effectief te vervullen kennen zij de doelgroep en signaleren zij trends, knelpunten en oplossingen. Zij verbinden zichzelf aan partners in onderwijs, zorg, werk en handhaving en verbinden deze partners met elkaar. In het contact met de partners en in het agenderen ontlenen leerplichtambtenaren en RMCmedewerkers zeggingskracht aan hun kennis en aan hun professioneel werken. Ingrado wil de professionals in het veld versterken in deze rol en haar activiteiten zijn hier dan ook op gericht: de leerplichtambtenaar en RMC-medewerker optimaal ondersteunen zodat hij de centrale rol in de gemeente kan vervullen, specifiek bij de uitdagingen die 2016 hem biedt.
|4
De activiteiten die Ingrado in 2016 hiertoe ontplooit worden uitgevoerd in één programma gericht op de organisatie en in vier inhoudelijke programma’s. In het hierna volgende schema zijn de programma’s benoemd en begroot. Daarna volgt een beschrijving van de uit te voeren activiteiten. BEGROTING 2016
1 ORGANISATIE 2 VERBINDING 3 KENNIS 4 PROFESSIONALISERING 5 VERSTERKEN ACTUEEL BELEID
€ 254.600 € 152.834 € 143.935 € 285.049 € 798.629 € 1.635.047
CONTRIBUTIE INKOMSTEN
€
AANVRAAG SUBSIDIE 2016
€ 1.339.247
295.800
Voor de uitvoering van de activiteiten is een bedrag begroot van € 1.635.047,- Ingrado bekostigt hiervan € 295.800,- uit ledenbijdragen. Het bedrag waarvoor Ingrado subsidie aanvraagt is dan €1.339.247,-
|5
Activiteiten 2016 Ingrado vraagt subsidie aan om als stabiele, flexibele organisatie kwesties rond het recht op onderwijs te kunnen agenderen op basis van kennis, het schakelen tussen beleid en praktijk en vice versa en het signaleren van knelpunten en good practices. Om daarnaast de professionals in staat te stellen deze kwesties lokaal en regionaal te agenderen en op casusniveau adequaat te kunnen ingrijpen. En om gericht extra inzet te plegen op thema’s die in 2016 actueel zijn. Daarvoor is nodig dat de organisatie staat, het verbinding vorm krijgt in een goed functionerend netwerk, de kennis paraat is, de aanpak professioneel is en zichtbaar en effectief wordt ingezet op actueel beleid. Hieronder zijn de activiteiten beschreven die Ingrado in 2016 uit zal voeren, geclusterd in vijf programma’s gekoppeld aan deze voorwaarden. Na een korte omschrijving van het programma volgen steeds de omschrijvingen van de verschillende activiteiten in dat programma, inclusief de ermee gemoeide kosten. De detaillering van deze kosten is te vinden in de bijlage. Programma 1: Organisatie Onder dit programma vallen de activiteiten die ervoor zorgen dat Ingrado staat als organisatie en van daaruit stabiel én flexibel de activiteiten uit de andere programma’s kan uitvoeren. Het gaat dan om de coördinatie, het beheer en de ontwikkeling van Ingrado, specifiek de onderdelen expertisecentrum, bestuur, rayons, adviesraad. Kosten: € 254.600 Programma 2: Verbinding Onder dit programma vallen de activiteiten die ervoor zorgen dat de professionals in verbinding staan met elkaar en met ketenpartners, de activiteiten gericht op het verzamelen en verspreiden van informatie en de activiteiten gericht op het schakelen tussen landelijk beleid en lokale/regionale praktijk en vice versa. 2.1 Werkconferenties aansluitend aan de Algemene Vergadering Ingrado organiseert in 2016 2 maal een werkconferentie waar leden via workshops kennis maken met actuele ontwikkelingen in het eigen werkveld en dat van partners. 10 a 12 workshops worden aangeboden aan 120 tot 160 professionals, daarnaast is er ruimte voor uitwisseling en ontmoeting en zijn de adviseurs van Ingrado aanwezig voor de beantwoording van specifieke vragen. Verslag van de conferentie en presentaties uit de workshop worden voor alle professional in het land toegankelijk gemaakt via de website. Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5 2.2 Bijeenkomsten RMC Ingrado organiseert in 2016 3 studiedagen voor RMC waarvan door alle 39 regio’s gebruik gemaakt wordt. De ervaring leert dat per studiedag tussen de 60 en 80 professionals deelnemen, met andere woorden 2 per regio. Zowel coördinatoren als RMCtrajectbegeleiders buigen zich op deze dagen over actuele thema’s, door middel van workshops en onderlinge uitwisseling. In 2016 is vooral de veranderende rol en positie van RMC in de keten aan de orde. Ketenpartners leveren input en kunnen deel nemen aan de studiedagen. Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5
|6
2.3 Bijeenkomsten managers Ingrado organiseert in 6 bijeenkomsten voor de managers van de regionale bureaus leerplicht en de leidinggevenden van de afdelingen leerplicht van de grote (G4 en G32) gemeenten. Zowel organisatorische als inhoudelijke zaken worden uitgewisseld, besproken en toegelicht. De overleggen dragen daarnaast door het aanbod aan thema’s vanuit Ingrado bij aan de verdere professionalisering van deze groep professionals. Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5 2.4 Uitwisseling rayons Ingrado heeft zich in het land georganiseerd in 6 rayons (Noord, Oost, Midden, Noordwest, Zuidwest en Zuid), ieder samenvallend met een aantal RMC-regio’s. De rayoncontactpersonen vormen de schakel tussen het landelijk bureau van Ingrado en de leden, via persoonlijk contact of via de mail, en in ieder geval tijdens een jaarlijkse studiedag van het rayon waarvoor de contactpersonen sprekers uitnodigen en waar medewerkers van Ingrado het landelijke beleid komen toelichten. Deze studiedagen worden bezocht door 80 – 120 professionals. De rayoncontactpersonen worden constant door het landelijk bureau op de hoogte gehouden van recente ontwikkelingen, twee maal per jaar komen zij bijeen om ervaringen uit te wisselen. De rayons vormen een platform voor de professionals in gemeente of regio die zich, op casusniveau, vaak gesteld zien voor vraagstukken die om een oplossing binnen een grotere verband vragen of waarmee binnen dat grotere verband al ervaring is. De rayons fungeren dan ook nadrukkelijk als schakel tussen praktijk en beleid. Waar casus trend wordt komen de eerste signalen vaak in het rayon geaggregeerd samen, daarnaast zijn de rayons voor Ingrado en voor partners de ingang om (voorgenomen) beleid te toetsen of te communiceren. Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5 2.5 Landelijke studiedag administratie Leerplicht en RMC In november 2014 organiseerde Ingrado voor het eerst een bijeenkomst voor applicatiebeheerders en registratiemedewerkers bij gemeenten. Zij spelen een vitale rol in het de werkprocessen van leerplichtambtenaren en RMC-medewerkers en bij het verzamelen van en monitoren op data. Deze eerste studiedag werd bijgewoond door 150 deelnemers die door middel van workshops en presentaties geïnformeerd werden over actuele ontwikkelingen. In 2016 organiseert Ingrado opnieuw een dergelijke landelijk studiedag. Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5 2.6 Ingrado Magazine Ingrado Magazine verschijnt 3 maal in 2016. Het magazine bevat artikelen rond actuele onderwerpen, good practices en vaste rubrieken als een rubriek over recente juridische ontwikkelingen. Het Magazine wordt in een oplage van 1500 verspreid over alle gemeenten en RMC-regio’s en onder landelijke koepelorganisaties op het gebied van onderwijs, jeugd, zorg en handhaving. Het Magazine ontsluit landelijk beleid voor de leden, legt de link met partners in het veld en zorgt voor verspreiding van good practices. De redactie bestaat uit professionele journalisten, medewerkers en bestuur van Ingrado zorgen voor input (uiteraard zorgen ook leden en partners voor input) en eindredactie. Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5
|7
2.7 Website en kennisbank Ingrado.nl is het on line platform voor informatieverstrekking aan leerplichtambtenaren en RMC-medewerkers. Veel geraadpleegde onderdelen van de site zijn de newsfeed op de voorpagina (dagelijkse update van relevante publicaties in alle Nederlandse geschreven en Internet-media), Vraag en Antwoord (waarin relevant aan individuele professionals geleverd advies wordt ontsloten voor de collega’s) en de Nieuwsrubriek met verwijzingen naar initiatieven of onderzoek in het land. De site verspreidt informatie onder de leden van elkaar, van partners in het veld en van nationaal beleid. Daarnaast zorgt de uitwisseling van adviezen en good practices voor uniformiteit in de uitvoering en voor professionele ontwikkeling. De website heeft de functie van een kennisbank en bevat dossiers over relevante onderwerpen waarin alle kennis rond een onderwerp gebundeld en ontsloten wordt. Contentmanagement en onderhoud worden verzorgd door een webmanager, medewerkers en bestuur (en uiteraard weer leden) van Ingrado zorgen voor input, de eindredactie is onder verantwoordelijkheid van Ingrado. Ingrado verspreidt iedere twee weken samenvattingen van recent nieuws en ontwikkelingen per digitale nieuwsbrief (oplage ruim 1400). Kosten: begroot bij de activiteiten in de programma’s 3, 4 en 5 2.8 Dag van de Leerplicht Sinds 2011 organiseert Ingrado de Dag van de Leerplicht, op verzoek van OCW. De Dag komt voort uit het programma Handhaven op Niveau en zorgt, door aandacht en activiteiten op scholen, voor landelijke, regionale en lokale (media)aandacht voor Leerplicht, het recht op onderwijs en de plichten die daaruit voortvloeien. De lokale activiteiten versterken lokaal de banden tussen onderwijs en leerplicht. Door de aandacht via de scholen zorgt de Dag van de Leerplicht ook voor grotere kennis bij ouders en jongeren. De activiteiten worden voorbereid, van p.r. –materiaal voorzien en gemonitord door een communicatie- en p.r. bureau. De Dag van de Leerplicht 2016 vindt plaats op donderdag 17 maart 2016. In 2016 is de evaluatie met van de afgelopen 5 jaar Dag van de Leerplicht met OCW gepland, waarna invulling voor 2017 en verder wordt voorbereid. Kosten: € 33.368 2.9 Landelijke conferentie Ingrado organiseert in 2016 een landelijke conferentie gericht op alle betrokkenen bij het recht op onderwijs, naast de leden van de beroepsgroep van leerplichtambtenaren en RMC-medewerkers. Voor partners in onderwijs, zorg, werk en handhaving worden actuele thema’s besproken en toegelicht en met deze partners wordt de verbinding gezocht om gezamenlijk knelpunten rond schoolverzuim en-uitval aan te pakken. Specifiek komen de thema’s kwetsbare jongeren, onderwijs en arbeid, thuiszitters en asielkinderen aan de orde. Daarnaast is er aandacht voor de preventie en wordt met de conferentie invulling gegeven aan de aanbeveling uit het project ‘Verzuim 18+, we missen je”. Kosten: € 66.791
|8
2.10 Expertmeetings gericht op actuele ontwikkelingen Op specifieke onderwerpen organiseert Ingrado tien expertmeetings om leden en andere betrokkenen de gelegenheid te bieden input te leveren voor beleidsontwikkeling en – implementatie. De kosten van deze meetings zijn niet doorberekend in de activiteiten onder de programma’s 3,4 en 5 omdat gaandeweg de uitwerking van de verschillende thema’s de expertmeetings naar noodzaak worden ingezet. Kosten: € 52.675 Programma 3: Kennis Onder dit programma vallen de activiteiten die gericht zijn op de data rond schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten, het duiden van die data en het zichtbaar maken van de informatie die daaruit ontstaat. Deze informatie is de basis voor het monitoren, evalueren en bijstellen van beleid. 3.1 Benchmarking en benchlearning In 2015 is een openbare benchmark leerplicht in gebruik genomen en zijn leden van Ingrado geïnformeerd over de mogelijkheid hun prestaties te duiden in relatie tot de prestaties van andere gemeenten, bijvoorbeeld in jaarverslagen. De website VSv-Kompas kent een openbare ‘voorkant’ waarmee openbaar gebenchmarkt kan worden en een besloten omgeving waarin leden op tal van aspecten rond schoolverzuim en schooluitval prestaties kunnen verbinden aan regionale en lokale kenmerken en aanpakken (benchlearning). Deze site wordt door Ingrado beheerd en de data erin worden continu ververst en aangevuld door middel van gerichte uitvraag bij gemeenten en RMC-regio’s. Een data-analist verzorgt deze uitvraag, zet leden aan tot benchmarken en benchlearnen en maakt rapportages gebaseerd op data-analyse. Kosten: € 79.794 3.2 uniformeren landelijke data Landelijk eenduidige data zijn van groot belang voor het bepalen en evalueren van beleid. Landelijke cijfers zullen, in navolging op het ITS-onderzoek hierover uit 2014, in toenemende mate betrokken worden uit landelijke databases en zal de rapportage ex artikel 25 van de Leerplichtwet een combinatie worden van landelijk verkregen cijfers en specifieke uitvraag bij gemeenten. Ingrado is in dit proces sparring partner voor OCW en voor DUO en communiceert over deze ontwikkeling met de beroepsgroep. Daarbij is in het contact met de gemeenten het VSv-Kompas instrumenteel: al benchlearnend, de onderlinge cijfers vergelijkend, is de aanleiding snel gevonden om over de achterliggende interpretaties en definiëringen in gesprek te gaan. Ingrado stimuleert daarom in de rayons het gebruik van het VSv-Kompas, met als eerste doel het oorspronkelijke, namelijk leren van elkaar, met als afgeleid doel door onderlinge vergelijking tot gemeenschappelijke definiëring te komen. Een belangrijke ontwikkeling in het uniformeren van de landelijke data (en in het uniformeren van melden en registreren) is aansluiting van het primair onderwijs bij de centrale verzuimregistratie (‘het verzuimloket’). Ingrado zal deze ontwikkeling begeleiden door contact met DUO en OCW en door informatie te verschaffen aan scholen en gemeenten. Kosten: € 53.741
|9
3.3 Onderzoek en verzamelen data Ingrado begeleidt daar waar aan de orde onderzoek dat door derden wordt uitgevoerd op het gebied van het recht op onderwijs, schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. Data die voortkomen uit de activiteiten van programma 5 worden verzameld en ontsloten via het VSv-Kompas. Kosten: € 10.400 Programma 4: Professionalisering Onder dit programma vallen de activiteiten die ondersteunen dat de professionals met kennis van zaken, to the point en effectief hun werk uitvoeren en een bekwame, betrokken en betrouwbare partner zijn voor onderwijs, ouders en de gemeente. 4.1 Ledenvragen en advies In 2015 stelden leden van Ingrado vragen over de interpretatie van de Leerplichtwet, de RMC wet- en regelgeving en de Algemene Bestuurswet. Hiervoor zet Ingrado een adviseur in. Daarnaast waren er de verzoeken van leden om advies bij het toepassen van de wet- en regelgeving en om juridische ondersteuning bij zaken als regionalisering, (nieuwe) handhavingsinstrumenten, bezwaar- en beroepszaken en ambtsinstructies. Hiervoor zet Ingrado een jurist in, die verder wordt ingezet bij de communicatie: zij verzorgt de juridische rubriek in Ingrado Magazine, screent en selecteert ledenvragen voor ‘vraag en antwoord’ op de site. Daarnaast fungeert zij als secretaris van het Beleidsoverleg Leerplicht en voert werkzaamheden voortvloeiend uit dit overleg uit. Beide deskundigen zijn aanwezig bij alle rayonbijeenkomsten en bij de twee jaarlijkse werkconferenties voor een workshop “vraag en antwoord” waarmee collegiale consultatie wordt gestimuleerd. Eén en ander zorgt voor deskundigheid van leerplicht- en RMCmedewerkers en draagt bij aan de uniformiteit van toepassing van de wet- en regelgeving. Kosten: € 89.356 4.2 Methodisch handelen als uitgangspunt Methodisch handelen in de aanpak rond jongeren en onderwijs is voor leerplichtambtenaren en RMC-medewerkers minder gemeengoed dan bij beroepsgroepen als maatschappelijk werkers of psychotherapeuten. Tijdens de werkbezoeken in 2015 die samen met OCW zijn uitgevoerd is dit signaal ook opgemerkt. Het handhaven via een proces-verbaal is weliswaar aan vaste protocollen onderworpen maar dat geldt niet voor de meer bemiddelende, adviserende of verwijzende aanpak. Deels komt dit door het maatwerk binnen de discretionaire ruimte van de leerplichtambtenaar, deels simpelweg omdat er geen historie is van methodisch handelen. Vanwege de soms krappe capaciteit en de alledaagse hectiek en positionering in de ontwikkelingen rond het sociale domein is er tegelijkertijd behoefte aan houvast en rust. Methodisch werken kan dit bieden, naast meer uniformiteit in het handelen en, zeker zo belangrijk, een zicht op wat het effect van de gevolgde methodiek is. Het taxatiemodel, dat in 2014-2015 is ontwikkeld, is een goed voorbeeld van een methodische aanpak dat nog wel vraagt om doorontwikkeling, kennisdeling en verspreiding. Ingrado zal in 2016 het algemeen belang van methodisch handelen beschrijven en uitzetten via workshops, goede voorbeelden inventariseren en publiceren en de praktijk bekend maken met het taxatiemodel door instructiebijeenkomsten en publicaties. Kosten: € 124.713
| 10
4.3 Dialogisch communiceren als strategisch instrument Zowel in de het contact met ketenpartners, onderwijs-gemeentelijke diensten en sociaal domein- als in het gesprek met jongeren (zeker daar waar drang- en dwangmiddelen niet voorhanden zijn, zoals bij 18-plussers) hebben leerplichtambtenaren en RMCmedewerkers te maken met fundamentele vragen en het bespreekbaar maken van fundamentele beelden. Bij dialogisch communiceren wordt daarvoor een methodische werkwijze ingezet die zich kenmerkt door het achterwege laten van eigen standpunten en argumenteren, een onderzoekende houding en het stellen van vragen. Dialogisch communiceren geeft daardoor dieper inzicht in de motieven, waarden en vooronderstellingen die het gedrag van samenwerkingspartner of jongere sturen. Een korte opleiding wordt aangeboden aan 20 rayoncontactpersonen. De opleiding kent een ‘train de trainer’ component zodat de verworven vaardigheden in het rayon verspreid kunnen worden. Kosten: € 33.083 4.4 Permanente her- en bijscholing Belangrijk onderdeel van professionaliteit is permanent her- en bijscholing. Ingrado is in voorwaardelijke zin betrokken bij deze her- en bijscholing door het organiseren en bemensen van examencommissie, toetscommissie kwaliteitsregister (waarin accreditaties van opleidingen voor de beroepsgroep worden vastgesteld), het beheer van het kwaliteitsregister en contacten met opleiders (bijvoorbeeld over de te bereiken eindtermen). Kosten: € 37.897 Programma 5: Versterken actueel beleid Onder dit programma vallen de activiteiten gericht op actuele thema’s in 2016. Ingrado werkt actief mee aan beleidsvoorbereiding en aan de uitvoering van beleid op deze thema’s. Daarbij worden de instrumenten van programma 2 ingezet om informatie te verspreiden en te schakelen tussen beleid en praktijk. 5.1 Denken en handelen voorbij de startkwalificatie In de brief ‘jongeren in een kwetsbare positie’ maakt de Minister van OCW onderscheid tussen jongeren die een startkwalificatie kunnen halen en jongeren waarvoor een arbeidsmarktkwalificatie het geëigende einddoel is. Bij Leerplicht en RMC is een aantal groepen jongeren al langer bekend waarvoor het onderwijs c.q. de route naar een startkwalificatie moeizaam verloopt, vooral ook omdat de competenties van deze jongeren elders liggen. Daarmee heeft de beroepsgroep wel zicht op de jongeren die begeleiding naar de arbeidsmarkt behoeven, de expertise daartoe is in veel gevallen vooral in aanleg aanwezig, door de gerichtheid op onderwijs. De beroepsgroep heeft daarom informatie nodig en moet in verbinding worden gebracht met relevante partijen om met deze partijen het best haalbare voor een jongere te bewerkstelligen: onderwijs, werk, een combinatie van beiden of het zichtbaar maken van competenties in de vorm EVC-trajecten. EVC staat voor Erkenning van eerder Verworven Competenties. Ingrado zal daartoe RMC-ers en leerplichtambtenaren vertrouwd maken met het landelijk/ regionaal/lokaal netwerk rond werk, hen in contact brengen met de relevante partijen rond werk en inkomen –Sociale Diensten en UWV- en hen ondersteunen in het laten zien van wat zij weten van de doelgroep, die zij vaak als eerste in beeld hebben. Kosten: € 77.820
| 11
5.2 Versterken en ondersteunen aanpak kwetsbare jongeren Onderdeel van de aanpak kwetsbare jongeren is dat het Ministerie van OCW de rol en taak van RMC op twee punten zal uitbreiden en versterken: de data rond kwetsbare jongeren en de plaats in het regionale netwerk. RMC heeft enige toegang tot data uit de SUWI-keten, echter niet over de volle breedte, terwijl tegelijkertijd de gegevensset die beschikbaar is aan herziening toe is. Deze gegevens zijn overigens niet gekoppeld aan de data rond onderwijs. Daarnaast zal onderdeel van de aanpak kwetsbare jongeren zijn dat er regionale plannen van aanpak voor kwetsbare jongeren geschreven en uitgevoerd zullen gaan worden, waarbij integratie gezocht moet worden met de regionale plannen voortijdig schoolverlaten en die met betrekking tot jeugdwerkeloosheid. Hierbij voorziet deze aanvraag ook in strategische ondersteuning en advisering in regio’s waarin de planvorming en beleidsontwikkeling voor de jongeren achterblijft. Hiervoor vindt afstemming met de directie MBO- kwaliteitsaanpak vsv plaats. Daarbij wordt de afstemming gezocht met het Ministerie van SZW met betrekking tot de aanpak bij ‘onzichtbare’ jongeren. Ingrado zal de gegevensset data SUWI-keten helpen updaten naar de nieuwe behoefte RMC. Verder zullen data rond de koppeling onderwijsarbeidsmarkt opgenomen worden in het VSv-Kompas en in verbinding met andere data worden geduid. Ingrado verzorgt training en instructie voor ontsluiting en inzet van die data en informatie en zal RMC-coördinatoren ondersteunen bij het schrijven en integreren van de regionale plannen. Kosten: € 155.272 5.3 Versterken aanpak thuiszitters In de afstemming tussen Leerplicht en het lokale onderwijsveld rond thuiszittende leerlingen is er het onderscheid tussen absoluut verzuimers (niet ingeschreven leer- en kwalificatieplichtigen) en de ‘klassieke’ thuiszitters (ingeschreven leerlingen die langer dan vier weken verzuimen). Rond de eerste groep ligt het probleem niet zozeer in bijvoorbeeld naar de betreffende gemeente verhuisde leerlingen: de samenwerkingsverbanden kunnen hierover met hun schoolbesturen wel afspraken maken. Daar waar een te plaatsen leerling niet volledig aan het onderwijs kan deelnemen loopt men tegen dezelfde problemen op als bij de lang verzuimende ingeschreven leerling: met welke combinatie van zorg en onderwijs krijgen we een kind of jongere (naast de thuiszitters geldt dit in het bijzonder ook voor asielkinderen) passend geplaatst in het onderwijs en houden we het daar ook. Een en ander vraagt om: goede afspraken over ‘verdeling’ van nieuwe leerlingen, eerder identificeren potentiele uitvallers en preventieve aanpak en heldere afspraken over de mix van onderwijs, ondersteuning binnen de school én zorg die in specifieke situaties nodig is. De leerplichtambtenaar heeft hierin een nieuwe rol: hij verbindt onderwijs en zorg (in samenwerking met de gemeentelijke collega’s die hierover gaan) en signaleert met betrekking tot knelpunten richting samenwerkingsverbanden en die collega’s. Een thuiszitterstafel is een goed instrument voor het oplossen van problemen die er al zijn. In samenhang met speerpunt 5.4 streeft Ingrado er naar in 2016 samen met de LBBO voor alle samenwerkingsverbanden PO en VO een specialist te hebben bij de kerngemeente in het SWV voor de aanpak van de thuiszittende jongeren. De LBBO zal hiervoor gezamenlijk met Ingrado een zelfde specialisme in de verschillende SWV’s PO en VO trainen. Een meer preventieve aanpak vraagt om meer: om een OZO! –agenda (OnderwijsZorgagenda) waarin de afspraken rondom onderwijs, zorg en ondersteuning van te voren goed zijn vastgelegd. Om deze agenda vorm te geven heeft leerplicht een positie in het sociale domein nodig. Waar de aanpak van verzuim, gericht op het voorkomen van thuiszittende leerlingen meer en meer vanuit preventie wordt uitgevoerd is de samenwerking met en positionering in het sociale domein een voorwaarde. Ingrado
| 12
inventariseert de mate waarin afspraken over nieuwe leerlingen door samenwerkingsverbanden gemaakt zijn. Ingrado communiceert en publiceert over de mogelijkheden in de combinatie van onderwijs en zorg. Ingrado ondersteunt leerplichtambtenaren bij het opstellen van een OZO!-agenda door middel van kennisdeling over de samenwerking in het sociale domein, werkbezoeken en procesbegeleiding. Kosten: € 168.243 5.4 Implementeren ‘Onderwijs op een andere locatie’. Op basis van het onderzoek ‘Onderwijs op een andere locatie’ ontwikkelt het Ministerie van OCW een beleidslijn die in het najaar 2015 aan de Tweede Kamer zal worden voorgelegd. In het aangekondigde beleid zullen niet alleen zaken als de combinatie onderwijs en zorg, maar ook zaken als de ruimte voor toptalenten en wereldreizen geadresseerd worden. Deze beleidslijn zal in 2016 om een eerste vertaling naar de praktijk van leerplicht vragen. Ingrado zal voor de toepassing adviezen of richtlijnen ontwikkelen en over de toepassingspraktijk communiceren en publiceren. Daar waar aan de orde zal Ingrado instructiebijeenkomsten beleggen. Kosten: € 28.791 5.5 Versterking gemeentelijk verzuimbeleid Het belang van een effectieve en uniforme aanpak van verzuim vanuit de gemeentelijke leerplichttaak is in 2015 door het Ministerie van OCW benadrukt door samen met Ingrado met 30 gemeenten in gesprek te gaan over het verzuimbeleid in het algemeen en, in een tweede ronde, de aanpak van thuiszitten in het bijzonder. Voor 2016 is een derde ronde bij deze 30 gemeenten voorzien en de start van een dergelijke gesprekkenreeks bij 30 nieuwe gemeenten. Duidelijk kwam naar voren in de eerste twee ronden dat ziekteverzuim ‘het nieuwe spijbelen’ dreigt te worden: naarmate verzuim beter gemeld, geregistreerd en aangepakt wordt lijkt het ‘geoorloofd’ verzuim in de vorm van ziekmeldingen te stijgen. Hoewel er goede methodieken voor het handelen bij ziekteverzuim zijn, is hierover nog veel onbekendheid bij scholen, zorgpartners en leerplichtambtenaren. Daarnaast kwam uit de gesprekken in gemeenten naar voren dat veel gemeenten nadenken over een samenwerkingsovereenkomst met de Inspectie van het Onderwijs rond de controles van de verzuimregistratie. Hierin vindt Leerplicht inmiddels een natuurlijke partner in de samenwerkingsverbanden. In meer algemene zin is het van belang het gemeentelijk verzuimbeleid goed te positioneren/gepositioneerd te houden. Als gevolg van de transities bestaat het risico dat de aanpak van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten en de rol van Leerplicht en RMC onduidelijk worden ingevuld. Bij de activiteit ‘versterking gemeentelijk verzuimbeleid’ wordt dan ook nadrukkelijk het verband gezocht met andere activiteiten om de leerplichtambtenaar en de RMC-medewerker de tools te bieden om zijn rol te pakken in de keten. Daarbij moet gedacht worden aan methodisch handelen, het duiden van data en het signaleren en aan professionalisering in het algemeen. Specifiek is er aandacht voor de doorontwikkeling van het taxatiemodel en van de handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim naar een integrale aanpak schoolverzuim. Ingrado neemt deel aan 3 rondes gesprekken met 30 gemeenten. Ingrado informeert en instrueert bij de gehele beroepsgroep over de inzet van ziekteverzuimprotocollen en richt zich hierbij ook tot het onderwijsveld. Ingrado overlegt met leden en Inspectie over verdere implementatie van toezicht op het verzuimbeleid en de verzuimregistratie van
| 13
scholen. Ingrado voorziet professionals van de tools om de rol in de keten goed te kunnen vervullen. Kosten: € 247.000 5.6 We missen je in het primair en voortgezet onderwijs. Preventie en -als dat niet lukt- aanpak van verzuim en uitval begint altijd in de klas: pas als de docent een jongere mist of dreigend afhaken signaleert volgt registratie, melding en actie. Ook vanuit de samenwerkingsverbanden is dat geluid te horen: ziekte die misschien meer is dan ziekte, frequente afwezigheid of te laat komen, het zijn indicaties die een docent of een mentor als eerste krijgt en die in een later stadium tot thuiszitten kunnen leiden. Het beeld dat ‘melden’ meteen via Leerplicht tot een ‘strafrechtelijke’ aanpak leidt is hardnekkig of, omgekeerd, de meer bemiddelende, begeleidende of adviserende rol van Leerplicht is tamelijk onbekend. Ingrado belegt in elk van de 6 rayons een studiedag voor docenten en mentoren om hen beter te informeren over schoolverzuim en –uitval, de werkwijze en mogelijkheden van Leerplicht en vooral het belang van hun eigen rol in preventie en aanpak. Ingrado geeft voorlichting op PABO’s en docentenopleidingen en verzorgt voorlichtingsmateriaal. Kosten: € 71.792 5.7 Asielkinderen en het recht op onderwijs Met de stijgende aantallen asielzoekers in de loop van 2015 worden gemeenten naast opgaven voor verblijf en opvang ook voor de opgave gesteld met het onderwijsveld samen plaats te vinden voor asielkinderen en –jongeren. De Leerplichtwet is een territoriale wet: een kind dat zich in Nederland bevindt heeft recht op onderwijs en voor kind en ouders gelden de spelregels van de Leerplichtwet. Tegelijkertijd bevinden deze kinderen zich uiteraard in een zeer bijzondere situatie en is het niet vanzelfsprekend dat het onderwijsveld meteen berekend is op de toenamen van het aantal kinderen. Ingrado zal in 2016 haar leden en (via de leden) de scholen informeren, knelpunten en good practices verzamelen, ook waar die link met zorg betreffen en daar waar nodig richtlijnen voor de professionals opstellen. Ingrado stemt hierover af met LOWAN, de sectorraden en de VNG. Kosten: € 49.710
| 14
Begroting Programma en activiteit 2016
Totaal
1 ORGANISATIE 2 VERBINDING 2.8 Dag van de Leerplicht 2.9 Landelijke conferentie 2.10 Expertmeetings 3 KENNIS 3.1 Benchmarking en benchlearning 3.2 uniformeren landelijke data 3.3 Onderzoek, Verzamelen data 4 PROFESSIONALISERING 4.1 Ledenvragen en advies 4.2 Methodisch handelen als uitgangspunt 4.3 Dialogisch communiceren als instrument 4.4 Permanente her- en bijscholing 5 VERSTERKEN ACTUEEL BELEID 5.1 Denken en handelen voorbij de startkwalificatie 5.2 Versterken en ondersteunen aanpak kwetsbare jongeren 5.3 Versterken aanpak thuiszitters 5.4 Implementeren ‘Onderwijs op een andere locatie’. 5.5 Versterking gemeentelijk verzuimbeleid
€
254.600
€ € €
33.368 66.791 52.675
€ € €
79.794 53.741 10.400
€ € € €
89.356 124.713 33.083 37.897
€ € € € € € € €
77.820 155.272 168.243 28.791 247.000 71.792 49.710 1.635.047
Te verwachten contributie inkomsten 2016
€
295.800
Aanvraag subsidie 2016
€
1.339.247
5.6 We missen je in het primair en voortgezet onderwijs.
5.7 Asielkinderen en het recht op onderwijs
| 15
