Jaarplan 2012 Water Mondiaal Indonesië Definitief, 13 maart 2012
1. Visie 1.1 Achtergrond De samenwerking tussen Indonesië en Nederland op het gebied van water1 heeft een lange traditie. Op het gebied van kennis en expertise vindt al jarenlang een intensieve uitwisseling plaats en vele Nederlandse partijen hebben zich inmiddels in Indonesië gevestigd. Op diverse deel-terreinen hebben Nederlandse organisaties een goede positie weten op te bouwen. Daarbij heeft Nederland een belangrijke bijdragen kunnen leveren aan het oplossen van de waterproblematiek in Indonesië. 1.2 Beleidskader Het kabinet heeft in haar watervisie (Kabinetsvisie op het waterbeleid; “Nederland veroveren op de toekomst”, september 2007) Indonesië als icoon opgenomen. In de icoon wordt de samenwerking met Indonesië als een van de meest succesvolle programma’s van Partners voor Water omschreven. “De aanpak in Indonesië is een voorbeeld dat navolging verdient”. Water Mondiaal is het uitvoeringsprogramma van de watervisie voor het buitenland (hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan); in 2010 is dit van start gegaan. Water Mondiaal stelt zich ten doel om een bijdrage aan de wereldwater problematiek te leveren en tegelijkertijd om de leidende internationale positie van Nederland op watergebied te versterken, kennis uit te wisselen en economische kansen te benutten. Het huidige beleidskader voor de bilaterale samenwerking wordt gevormd door het 4 Partijen Memorandum of Understanding (4PMoU), waarin de waterrelatie tussen Indonesië en Nederland is vastgelegd. Het doel van de samenwerking is “…to continue and intensify the cooperation in the fields of water in an integrated way, addressing the themes of watersafety, floodprotection and integrated water resources management (including groundwater), water for food and ecosystems, watersupply and sanitation (including contribution to the implementation of the millennium development goals), water and climate and water governance”. Om dit doel te bereiken worden activiteiten uitgevoerd die bijdragen aan deze strategische doelen, zoals pilot projecten en een high-level dialoog tussen beide landen. Het 4PMOU dateert al van 2007 maar sluit goed aan bij het recentere (en bredere) Water Mondiaal kader. Vanuit het 4PMoU richt de samenwerking zich op 4 thema’s: 1) Water voor voedsel en ecosystemen, 2) Water en klimaat, 3) Implementatie van MDG-7c en 4) Integraal waterbeheer; Water Mondiaal richt zich thematisch op waterveiligheid, water voor voedsel en natuur, drinkwater en sanitatie en de randvoorwaarden bestuur en klimaat. Tevens is capaciteitsopbouw een belangrijk element in de samenwerking. 1.3 Doelstelling In Water Mondiaal Indonesië wordt - met referentie aan hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplangewerkt aan het verder versterken van de positie en een bredere vertegenwoordiging van de Nederlandse water(gerelateerde) sector in Indonesië. Hierbij wordt tevens ingezet op het leveren van een bijdrage aan de waterproblematiek in Indonesië, waaronder doelstellingen op het gebied van armoedebestrijding (MDG’s). De bilaterale samenwerking binnen Water Mondiaal Indonesië is voorwaarde scheppend voor
1
Water moet hier gelezen worden als het brede werkterrein van waterbeheer, drinkwater en sanitatie
1
de genoemde doelstelling. Een voorwaarde hierbij is dat het programma en de gerelateerde activiteiten in belangrijke mate vraag-gestuurd zijn. Het Partners voor Water programma is het primaire financieringsmiddel voor de uitvoering van het Water Mondiaal Indonesië activiteiten, mede door de sterke aansluiting bij haar doelstellingen. In de uitvoering van het Water Mondiaal Indonesië programma wordt ook nadrukkelijk afstemming gezocht met de activiteiten die gefinancierd worden uit de Nederlandse ODA middelen, zoals die van de ambassade in Jakarta, andere bij Agentschap NL belegd instrumentarium (oa. ORIO) en het Nuffic-NICHE programma. 1.4 Resultaten, activiteiten en ervaringen 2010 en 2011 Sinds de start van Water Mondiaal in 2010 heeft Water Mondiaal Indonesië zich in eerste instantie gericht op het continueren en consolideren van de bestaande samenwerking met Indonesië. Vanaf 2011 heeft Water Mondiaal Indonesië zich nadrukkelijker gericht op het uitbouwen en verstevigen van de bilaterale samenwerking en het optimaliseren van de Nederlandse inzet. Uit deze twee beginjaren kunnen de volgende ervaringen en lessen getrokken worden, als input voor de strategie in 2012:
Een cruciaal onderdeel van een succesvolle rol voor het Water Mondiaal programma –en daarmee van de Nederlandse watersector- is het ‘matchen’ van onze specifieke Nederlandse niche en toegevoegde waarde aan de Indonesische water-problematiek en de hiermee verbonden vraag naar ondersteuning. In concreto betekent dit o.a.: o Aansluiting zoeken bij het MJSP (meer-jaren strategisch plan) van de ambassade in Jakarta; o Cross links creëren tussen waterbrede actoren en watergerelateerde thema’s; o Meerwaarde en onderscheiding zoeken bij activiteiten van andere belangrijke actoren (Japan, ontwikkelingsbanken); o Doen van marktscans en marktverkenningen om onze specifieke Nederlandse niches in kaart te brengen; Capaciteits-opbouw en governance zijn belangrijke omgevingsfactoren voor een goed functionerende Indonesische watersector. Voor beide thema’s kan Nederland meerwaarde bieden. Vanwege de breedte van beide factoren is het ook hierbij belangrijk om te zoeken naar onze specifieke rol; bijvoorbeeld via het doen van pilot projects. Het aanbod vanuit de Nederlandse watersector voor oplossingen in Indonesie kan versterkt worden door verbreding en integratie van onze deskundigheid over de diverse speerpunten van de samenwerking tussen Indonesië en Nederland (water, voedselzekerheid, adaptatie, economie). Ook ‘verjonging en vernieuwing’ van onze expert-pool kan een belangrijke impuls geven voor het scherp houden van onze meerwaarde. De Nederlandse watersector heeft en houdt een brede (economische) belangstelling voor de watersector in Indonesië die verder gaat dan de geografische en thematische focus van het ‘officiële’ beleidskader (het 4PMOU en Water Mondiaal). Daarom is enkele jaren geleden door NWP een landenplatform opgericht, waarbij Nederlandse partijen die actief zijn op het gebied van water in Indonesië , informatie uitwisselen en samenwerken. Het doel is om de efficiency en de effectiviteit van de Nederlandse watersector door bundeling van krachten en het netwerk te verbeteren.
2
2. Strategie In voorgaand hoofdstuk is aangegeven is dat de samenwerking tussen Indonesië en Nederland op het gebied van watermanagement een lange traditie kent en dat Nederland inmiddels een goede positie heeft opgebouwd in Indonesië. Tegelijkertijd vinden er grote (sociaal-economische) veranderingen plaats in Indonesië en in de regio waardoor zowel de vraag naar onze diensten verandert als er meer concurrentie optreedt vanuit andere landen en partijen. Voortbouwend op die goede positie en de recente resultaten en ervaringen van het Water Mondiaal programma in 2010 en 2011 in acht nemend, zet Water Mondiaal in 2012 in op de volgende strategische hoofdlijnen: 1. Het tot stand brengen van een betere en bredere samenwerking, met het vigerende beleidskader daarbij als raamwerk 2. Optimalisatie van de Nederlandse inzet, inclusief vernieuwing en verjonging van het aanbod en werkwijze vanuit de Nederlandse sector 3. Het initiëren en ondersteunen van kansrijke initiatieven, als voorbeeld en als pilot voor grootschalige uitvoering De strategische hoofdlijnen van hoofdstuk 6 in het Nationaal Waterplan, tezamen met de dubbeldoelstelling van Partners voor Water -het leveren van een maatschappelijke bijdrage in combinatie met een verbetering van de Nederlandse positionering- zijn hierbij als leidraad genomen. Deze drie strategische hoofdlijnen kunnen als volgt toegelicht worden 1) Verstevigen en verbeteren van de bilaterale samenwerking, met aandacht voor: Vernieuwen en verbreden bestaande bilaterale samenwerkingsrelatie onder het bestaande 4 Partijen Memorandum of Understanding; Verbinden van het Water Mondiaal programma Indonesië met het MJSP, met andere departementale programma’s en met activiteiten in andere WM landen; Vergroten van het draagvlak en de betrokkenheid bij de Indonesische samenwerkingspartners. Aansluiten op beleid en activiteiten van andere donoren en actoren 2) Optimalisatie van de Nederlandse inzet door o.a. Brede ondersteuning en informatievoorziening van de brede Nederlandse watersector via het landenplatform Indonesië; Leggen van strategische verbindingen en stimuleren Nederlandse samenwerking en interactie. Vernieuwen van Nederlandse ‘aanbod’, in aanpakken/werkwijze naar integratie met watergerelateerde thema’s, partners en deskundigen 3) Identificeren van kansrijke initiatieven en het initiëren en ondersteunen van uitvoering hiervan door o.a. Uitvoeren van pilot-projecten of strategische projecten, die een bijzondere meerwaarde hebben voor de positionering van de Nederlandse watersector en bijdragen aan de doelstellingen van het Water Mondiaal programma en de 4PMOU Uitvoeren van marktscans om kansrijke werkvelden (PMCs) voor de Nederlandse sector binnen de diverse thema’s van de samenwerking in kaart te brengen;
3
3. Werkplan 2012 Hieronder staan de activiteiten beschreven die tezamen het werkplan voor 2012 vormen. Deze activiteiten zijn een uitwerking van en dragen bij aan de genoemde strategische hoofdlijnen die in het voorgaande hoofdstuk zijn gepresenteerd. De bij de uitvoering behorende kosten zijn geaggregeerd weergegeven; het totaal-overzicht is gepresenteerd in hoofdstuk 4. 1 Verstevigen en verbeteren van de bilaterale samenwerking - Vernieuwen en verbreden bestaande bilaterale samenwerkingsrelatie onder het bestaande 4 Partijen Memorandum of Understanding (4P-MoU) Het huidige 4PMoU loopt van juni 2007 tot juni 2012. In de zomer van 2012 zal het nieuwe 4MoU worden ondertekend, voor een periode van 2 jaar. Thematisch zal hierin nauwelijks verandering komen. Wel wordt ingezet op de betrokkenheid van meerdere (Indonesische) partijen die van belang zijn bij de verdere ontwikkeling van het watervraagstuk. Samenwerking en coördinatie tussen de verschillende Indonesische stakeholders is essentieel om de stap te kunnen maken naar implementatie. Partijen als Bappenas, Coordinating Ministry of Economic Affairs en DKI Jakarta zullen daarom expliciet worden betrokken bij de samenwerking. Om de samenwerking in de toekomst nog krachtiger neer te zetten is het de gezamenlijke ambitie om de samenwerking na 2 jaar op te schalen. In het kader van de bilaterale samenwerking en als aanleiding de ondertekening van het nieuwe 4P-MoU, zal in mei 2012 een missie plaatsvinden naar Indonesië, olv. de Staatsecretaris van Infrastructuur en Milieu. Onderdeel van dit bezoek is onder meer een waterseminar. Ook wordt er in aanloop naar deze missie een ‘magazine’ ontwikkeld dat een inkijk moet geven aan de samenwerking op water tussen Nederland en Indonesië. Onder het 4PMoU is een governance structuur opgezet. Formele beslissingen worden genomen door de Joint Steering Committee (JSC). De Joint Steering Committee bestaat uit een Nederlandse stuurgroep en een Indonesische stuurgroep. Beide stuurgroepen ontmoeten elkaar in principe eens per twee jaar. Deze vindt plaats tijdens de missie in mei 2012. De stuurgroepen hebben ieder een eigen secretariaat die de dagelijkse gang van zaken verzorgt. - Verbinden van het WM programma Indonesië met het MJSP, andere departementale programma’s en activiteiten en andere WM landen Aan Nederlandse zijde krijgt samenwerking en afstemming meer aandacht. Mede door de beleidskeuzes als het ‘Topgebied Water’ en ‘Water en Ontwikkelingssamenwerking’ is goede interdepartementale samenwerking aan Nederlandse zijde meer dan voorheen van essentieel belang. Het deltateam zal voor deze interdepartementale werkwijze een belangrijk platform vormen. In het deltateam overleggen I&M, BuZa, EL&I, Agentschap NL en het NWP over voortgang en de strategische ontwikkeling en –invulling van Water Mondiaal. Het is voorzien dat ook de waterschappen bij dit overleg zullen aansluiten. Het deltateam vindt gemiddeld eens per 6 weken plaats. De Nederlandse ambassade in Jakarta (EKN Jakarta) is een belangrijke partner. De inzet vanuit Nederland op water, hetzij gefinancierd door ODA middelen hetzij gefinancierd door Partners voor Water middelen, vraagt meer en meer om een gezamenlijke aanpak. Immers, ook binnen de inzet van ODA middelen moet expliciet aandacht zijn voor de Nederlandse belangen. Net zoals in 2011 zal nadrukkelijk de samenwerking worden gezocht met EKN Jakarta, meer specifiek de waterdeskundige. Een belangrijk en exemplarisch project in 2012 is het vervolg op het afgeronde Jakarta Coastal Defense Strategy Project (JCDS). - Vergroten draagvlak Indonesische en Nederlandse partners. Een belangrijke succesfactor in de samenwerking tussen Indonesië en Nederland is een sterk draagvlak bij de belangrijkste partners en wederzijdse deelname en betrokkenheid. Uit de ervaringen van 2010 en 2011 is gebleken dat dit aspect –zowel aan Nederlandse als aan Indonesische zijde- verder versterkt kan worden. Een gezamenlijke programmering van activiteiten op basis van de wederzijdse doelstellingen,
4
een actieve bijdrage van alle partijen in de uitvoering hiervan, een goede communicatie en evaluatie van behaalde resultaten zijn belangrijke elementen die bijdragen aan de relevantie en duurzaamheid van de samenwerking. Deze aspecten zullen daarom als een generiek aandachtspunt gelden bij alle activiteiten uit het werkplan en m.n. in de formulering van de nieuwe MOU en de lange termijn programmering van het deltaprogramma. Er zal extra ruimte gezocht worden, binnen en buiten de bestaande activiteiten om draagvlak en betrokkenheid te versterken, bijvoorbeeld door agendering hiervan bij de vergaderingen van het deltateam, bij sector bijeenkomsten en in de bilaterale gesprekken tussen GoI en GON. - Aansluiten op beleid en activiteiten van andere donoren en actoren Indonesië ondergaat in de laatste decennium een sterke economische groei die o.a. gepaard gaat met belangrijke sociale ontwikkelingen, zoals het terugdringen van armoede en het ontstaan van een grote sociale middenklasse. Het land trekt hiermee grote aandacht van zowel donoren en ontwikkelingsbanken als van het internationale bedrijfsleven en private investeerders. Deze aandacht brengt ook overlap, inefficiëntie en ineffectiviteit met zich mee. Om de Nederlandse ‘niche’ en meerwaarde beter tot uitdrukking te laten komen wordt daarom ook sterker ingezet op aansluiting met andere belangrijke actoren, via lobby, ‘joint planning’ en promotionele activiteiten. Als voorbeeld kan dienen de samenwerking met de Wereld Bank m.b.t. kleinschalig baggeren waardoor deze donor meer kansen biedt voor hoogwaardige en duurzame bagger-expertise vanuit Nederland. Ook bijvoorbeeld m.b.t. de ontwikkeling van de Metropool Jakarta, waarbij vele andere donoren en private partijen ook actief zijn, wordt getracht aansluiting en synergie te zoeken, o.a. bij Japan. Deze aansluiting zal zowel de effectiviteit va onze eigen inspanningen vergroten alsmede de toepassing bevorderen van onze expertise en werkwijze in activiteiten van die andere partijen. Voorgesteld budget voor alle activiteiten onder deze strategische hoofdlijn: € 128.000 2. Optimalisatie van de Nederlandse inzet - Brede ondersteuning en informatievoorziening van het brede Nederlandse watersector via het landenplatform Indonesië Er zijn vele verschillende partijen uit de Nederlandse sector actief in Indonesië. Onder coördinatie van het NWP is het Indonesië landenplatform ingesteld waar circa 80 partijen en ruim 200 personen uit diverse geledingen van de Nederlandse watersector aan verbonden zijn. Met het landenplatform wordt beoogd deze partijen een aanwezig en herkenbaar gezicht in Indonesië te geven. Naast een informatie functie (uitwisselen van (markt)informatie, verspreiden van documentatie, leggen van contacten en precompetitieve verbindingen) heeft het landenplatform ook een strategische functie: het is gepositioneerd als klankbord van de sector waar de aanpak voor Water Mondiaal wordt gedeeld en getoetst en waar discussies plaatsvinden over de voortgang en geplande ontwikkelingen. Het landenplatform wordt gecoördineerd vanuit het secretariaat bij het NWP en er vinden jaarlijks circa 4 generieke brede (netwerk) bijeenkomsten plaats. Naast een landenplatform in Nederland, gefaciliteerd door het NWP, is er ook een landenplatform aan Indonesië (‘NWP-I’), waar de verschillende Nederlandse sectorpartijen elkaar kunnen ontmoeten en informatie kunnen delen. - Leggen van strategische verbindingen en stimuleren Nederlandse samenwerking en interactie. Buiten de hierboven genoemde ‘generieke’ ondersteuning van het netwerk is het nadrukkelijk de doelstelling dat Nederlandse partijen elkaar benutten in de samenwerking met Indonesië. Nog te veel is te zien dat partijen zelfstandig activiteiten ondernemen in Indonesië. Juist door synergie te zoeken met andere Nederlandse partijen, van elkaar te leren en elkaar(s netwerk) te benutten kan extra waarde worden gecreëerd. De deltacoördinator en het NWP zullen hierin proberen een centrale rol te spelen. Ook zal ruimte zijn om rond specifieke thema’s in preconcurrentiële fase, partijen bij elkaar te brengen en consortiavorming te stimuleren. Betrokkenheid van ‘de gouden vierhoek’ (bedrijfsleven, overheid, wetenschap & research en NGOs) wordt hierbij als uitgangspunt genomen.
5
- Vernieuwen en verjongen van het Nederlandse ‘aanbod’, zowel in aanpakken/werkwijze, partners, en deskundigen. Doordat water vaak een breed ‘domein’ bestrijkt, omdat het door bestuurlijke grenzen heen gaat en omdat veel verschillende (vaak tegengestelde) belangen een beroep doen op water als hulpbron, is water niet los te zien van haar omgeving, die verschillende toepassingen en stakeholders. Nederland profileert zich dan ook graag internationaal met een integrale en holistische aanpak. Voor de Water Mondiaal activiteiten zal extra nadruk worden gelegd op deze aanpak. Voorbeelden in 2012 zijn onder andere het project JCDM en een marktscan deltatechnologie. Dit geldt ook m.b.t. de partners en deskundigen voor de (gewenste) integrale en holistische aanpak. Wij constateren dat het bestaande Nederlandse waternetwerk voor Indonesië nog zeer sectoraal is georganiseerd. Het zijn nog veelal de partijen die primair vanuit water hun activiteiten hebben. Water Mondiaal zal voor haar activiteiten (bijeenkomsten, workshops, missie) en haar projecten extra inzetten op ook “niet-water” organisaties in het netwerk betrokken te zien. M.b.t. de aanwas van voldoende en goed opgeleide deskundigen is er – net zoals in de hele watersector-voor het Indonesische water netwerk sprake van een zekere ‘vergrijzing’. Er zal daarom nadrukkelijk aandacht worden besteed aan de wijze waarop betrokkenheid van jonge waterprofessionals kan worden vormgegeven. Bij MinBuZa is bijvoorbeeld het Young Expert Program in ontwikkeling wat met zeer veel aandacht zal worden gevolgd. Ook zullen (2) studenten van IBR Groningen in de eerste helft van 2012 een marktonderzoek uitvoeren. Daarnaast zal ook bij de eigen projecten nadrukkelijk het belang van betrokkenheid van jonge professionals mee worden genomen. We moeten ons daarbij niet alleen richten op het Nederlandse netwerk, maar ook op het gezamenlijke netwerk met de Indonesiërs. Uit ervaring blijkt dat de contacten die zijn gelegd op jonge(re) leeftijd veelal een basis vormen voor samenwerking in de toekomst. Voorgesteld budget voor alle activiteiten onder deze hoofdlijn: € 64.000 3. Identificeren van kansrijke initiatieven, initiëren en ondersteunen van specifieke niches/initiatieven Onder deze strategische hoofdlijn worden met name pilot-projecten en strategische projecten uitgevoerd die een bijzondere meerwaarde hebben voor de samenwerking tussen Nederland en Indonesië. Deze projecten kunnen betrekking hebben een of meerdere (gecombineerde) doelen en een of meerdere werkvelden binnen de samenwerking bestrijken. Deze activiteiten zullen hieronder eerst beschreven worden. Daarnaast worden in 2012 twee nieuwe marktscans voorgesteld om meer zicht te krijgen op kansrijke PMCs voor de Nederlandse watersector. Tevens zullen de marktscans input en richting geven voor de verdere ontwikkeling van het delta-programma in de komende jaren. - Uitvoeren van (pilot of strategische-)projecten In 2011 is relatief veel aandacht besteed aan de thema’s waterveiligheid en klimaatadaptatie (via het project JCDS) en aan de laagland ontwikkeling (middels project ‘QANS’). Het delta-programma zal in 2012 aandacht voor deze thema’s blijven geven middels continuering van lopende projecten of via vervolgprojecten. Om de andere thema’s van de samenwerking in 2012 verder op te pakken worden o.a. activiteiten op het thema drinkwater en sanitatie voorgesteld, als vervolg op de in 2011 uitgevoerde marktstudie, en op het thema water governance. Waterveiligheid (voor Jakarta) In 2010 is het project Jakarta Coastal Defense Strategy (JCDS) opgestart met een doorlooptijd tot september 2011. Met dit project, dat werd gefinancierd uit Partners voor Water middelen, werd invulling gegeven aan de thema’s waterveiligheid (en in mindere mate klimaatadaptatie, grondwaterbeheer) en werd de watersector een uitmuntende kans geboden zich te positioneren. Het vervolg hierop, met als werktitel Jakarta Coastal Development Masterplan (JCDM) wordt uit ODA middelen gefinancierd en wordt mede aangestuurd vanuit Water Mondiaal Indonesië. Het gaat om een bedrag van 4 miljoen euro, waarbij nadrukkelijk zal worden aangesloten op de het nieuwe beleid voor ontwikkelingssamenwerking.
6
De uitvoering van het project wordt ondergebracht bij NL EVD, Programma Partners voor Water en zal naar verwachting halverwege 2012 kunnen starten. Om het ‘momentum’ en de verworven positie te behouden is voor tussenliggende fase een ‘bridging phase’ project gestart (looptijd oktober 2011 - juli 2012). In deze fase worden dan tevens de terms of reference opgesteld voor het nieuwe project. Ook zal in 2012 een tweede project worden geïnitieerd rondom het thema waterveiligheid en klimaatadaptatie. Dit project wordt geformuleerd aan de hand van de uitkomsten de in 2012 gestarte marktstudie deltatechnologie. Belangrijk element hierin is het creëren van geintegreerde, duurzame oplossingen voor een dichtbevolkte delta-metropool (zoals Jakarta) door de gebundelde inzet van ‘traditionele’ partijen en nieuwe (private) partijen. Het opzetten van een ‘High level’ adviesorgaan behoort daartoe tot de mogelijkheden. Voorgesteld budget: € 250.000 Joint Cooperation Program In het Joint Coöperation Program werken Deltares en het KNMI met hun Indonesische tegenhangers samen aan hydrologische en meteorologische kennisuitwisseling en capaciteitsopbouw. Met dit project wordt de Nederlandse watersector een kans geboden zich te laten zien en banden te versterken. Dit programma heeft een looptijd van 5 jaar en is in 2011 vertraagd van start gegaan. Vanuit Water Mondiaal Indonesie is toegezegd de eerste 2 jaar van het programma te financieren, waaronder dus ook in 2012. Voorwaarde is wel dat de navolgende 3 jaar het programma door derden zal worden gefinancierd. Voorgesteld budget: € 100.000 Water voor voedsel en ecosystemen (bestuur en klimaat) Er bestaat veel vraag naar kennis en kunde om de uitgestrekte veengronden op de eilanden Sumatra, Kalimantan en Nieuw Guinea tot ontwikkeling te brengen, onder ander voor voedselproductie, maar ook ter beperking van emissies vanuit deze veengronden. Duurzaam integraal waterbeheer is daarin een belangrijke voorwaarde en bij uitstek Nederlandse kennis en kunde. In 2011 heeft de aanbesteding plaatsgevonden van het QANS project. Dit project richt zich op het verder brengen van de (Indonesische) dialoog over deze kwetsbare en waardevolle gebieden en zal parallel aan het lopende project WACLIMAD worden opgezet, dat wordt gefinancierd door de Wereldbank. Met dit project beoogt Water Mondiaal de Nederlandse watersector een uitstekende kans bieden zich breder te positioneren in dit veelbelovende segment in Indonesië. Voorgesteld budget: nil (financiering uit 2011 zorgt voor continuïteit) Drinkwater en sanitatie Eind 2011 is door Witteveen+Bos en marktstudie uitgevoerd naar de drinkwater en sanitatie markt in Indonesië (Titel: ‘opportunities and niches for Dutch consortia in the drinking water and wastewater sector). De uitkomsten van deze marktscan (definitieve rapport verschijnt in maart 2012) zullen als basis dienen voor een of meerder initiatieven op het gebied van drinkwater en sanitatie. Ook de ervaringen van verschillende Nederlandse drinkwaterbedrijven in Indonesië en ideeën vanuit lopende samenwerkingsprojecten zullen input geven voor de te formuleren projecten. Nu is al wel duidelijk dat de Indonesische markt voor drinkwater- en sanitatie ‘moeilijk’ is voor de Nederlandse sector. Het project zal daarom zich moeten richten op een specifieke niches en een goede showcase moeten zijn van de Nederlandse kennis binnen dit subdomein met bij voorkeur betrokkenheid vanuit een breed consortium (‘gouden vierhoek’). Voorlopig zijn de volgende projectideeën geformuleerd waaruit een nadere selectie gemaakt moet worden zodra de marktscan is afgerond : 1/ a Dutch water-cycle consortium (volgend vanuit de marktscan) 2/ capacity building voor PDAMs 3/ decentrale-oplossingen voor moeilijke gebieden & eilanden 4/ BoP-project volgend op de Hystra studie (ondernemen voor de Base of the Pyramid)
7
Budget: € 300.000 Water Governance Water Governance is bij uitstek een thema waar de Nederlandse sector zich op kan profileren én waar een sterke vraag vanuit de Indonesische counterparts bestaat. Op het gebied van water bestuur wordt een project ontwikkeld met de HRM-afdeling van het Ministerie van Publieke Werken (PU) en de speciale adviseur van de PU Minister die zich bezighoudt met de bureaucratische hervorming. De voorbereidingen voor dit project zijn in 2011 van start gegaan en zal in de loop van 2012 worden aanbesteed. Telkens blijkt dat het niet zozeer aan technische kennis en kunde ontbreekt, maar juist aan institutionele beperkingen bij het uitvoeren van projecten. PU behoeft een professionaliseringsslag en de Nederlandse (integrale en multidisciplinaire) kennis en kunde sluit hier nauw op aan. Hiermee wordt invulling gegeven aan het thema governance en wordt de brede waterbestuurlijke omgeving op het hoogste niveau ontwikkeld. Het betreft dus geen “capacity building” oude stijl, maar zal een bredere organisatorische inslag moeten bewerkstelligen en als pilot project een voorbeeld gaan vervullen. Dit biedt Nederlandse partijen die zich met water bestuur bezighouden, een kans actief te zijn in Indonesië dicht tegen de top van het ministerie van PU. Voorts worden middelen gereserveerd om de waterwetgeving verder te stroomlijnen en in te zetten op capaciteitsopbouw. Voorgesteld budget € 250.000 Project afkomstig uit de Joint Steering Committee (JSC) De Joint Steering Committtee is de gemeenschappelijke vergadering onder het 4P-MoU en zal tijdens het bezoek aan Indonesie (mei 2012) bij elkaar komen. Verwacht wordt dat binnen deze vergadering zal worden besloten een nieuw project op te starten dat voldoet aan de vraag van de Indonesische counterparts en dat bijdraagt aan de profilering en positionering van Nederlandse partijen. Eerder, in 2011, is een ander project aangedragen via de JSC. Dit project, inzake het integrale rivierbeheer in de Ciliwung rivier, bevindt zich op het moment van schrijven in een impasse. Dit was het eerste project dat met de twee Indonesische MoU partner partijen, het Milieuministerie (KLH) en het Publieke Werken Ministerie (PU) uitgevoerd zou gaan worden. Voorgesteld budget €400.000 - Uitvoeren van marktscans De Indonesische watermarkt is in vele opzichten een moeilijke markt. Voor partijen uit de Nederlandse watersector vraagt dit om duidelijke keuzes te maken en die niches te zoeken waar Nederland een toegevoegde waarde kan leveren ten opzichte van veelal lokale aanbieders. Het deltateam wil de Nederlandse sector hierin faciliteren. Een belangrijk instrument hiervoor zijn de marktscans. Hierin worden kansrijke niches gedefinieerd voor de Nederlandse sector en worden suggesties aangedragen voor de rol die Water Mondiaal kan spelen. In 2011-2012 is een marktscan voor de drinkwater- en sanitatie markt uitgevoerd. Voor 2012 zijn twee marktscans voorzien: 1) een marktscan voor de markt voor ‘peatland/lowland development’ dat goed aansluit op de kennis die Nederland heeft op het gebied van integraal waterbeheer en kan rekenen op veel interesse vanuit onder andere internationale donoren; 2) een marktscan voor deltatechnologie in de groeiende delta metropool, waarbij naar kansen wordt gezocht voor integrale innovatieve diensten en producten. Voorgesteld budget €40.000 Het voorgestelde budget voor alle activiteiten onder deze hoofdlijn: € 1.340.000 (afgerond)
8
4. Benodigde middelen en begroting 2012 Voor 2012 is een budget voorzien van ruim 1,5 miljoen euro. Totalen
NWP inzet
Totaal 'Versterken bilaterale samenwerking' Totaal 'Optimaliseren NLse inzet’ Totaal 'Onvoorzien' *)
€ 82.478,90 € 32.070,50 € 43.819,97
Totaal ‘Kansrijke initiatieven’
Kosten derden € 31.970,00 € 12.000,00
OOP € 16.088,80 € 22.610,00
€ 1.339.270,00
Totaal
Totaal € 130.537,70 € 66.680,50 € 43.819,97 € 1.339.270,00 € 1.580.308,17
*) Gezien de lopende discussie over de hoogte van de tarieven voor 2012, is een post onvoorzien opgenomen
5. Beslispunten Stuurgroep
Afwijkingen t.o.v. NWPlan cq vorige deltaland Capaciteit Financieel
9
