van het jaar 2012
JAARBERICHT
VOORWOORD Het jaar 2012 zal als een bewogen jaar de LIMOR geschiedenis ingaan. Een jaar van bewustwording over de noodzaak van efficiënt en doelmatig organiseren. Naast aandacht voor de kwaliteit van de hulpverlening is in 2012 duidelijk geworden dat aandacht voor de beheersbaarheid van de organisatie van groot belang is. Het maatschappelijk klimaat waarbinnen LIMOR opereert blijft hectisch en tamelijk onvoorspelbaar. De vermaatschappelijking van de zorg staat in het beleid van de overheid meer en meer centraal. De grootste bedreigingen worden gevormd door de financiële onzekerheid die voortvloeit uit de veranderende wet- en regelgeving. Vooralsnog lijkt er geen groei van het budget te verwachten. De vraag hoe de meest kwetsbaren in onze samenleving hier het minst de dupe van worden en welke besteding van het budget tot de beste en meest duurzame resultaten zal leiden, heeft steeds onze aandacht. In 2012 is ook gewerkt aan het koersdocument 2012 - 2016 dat de titel “Typisch LIMOR” heeft gekregen. Onze kernwaarden hebben daarin een centrale plaats: Integer, Ondernemend, Bevlogen en Samenwerkend. LIMOR is en blijft er voor mensen die problemen ondervinden bij maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Wij zijn professioneel en stellen de cliënt echt centraal. We bieden, eventueel samen met anderen, vele vormen van ondersteuning en begeleiding. We dragen bij aan daadwerkelijke rehabilitatie en positionering van onze cliënten. Dit kan alleen als we ook oog hebben voor onze medewerkers. In onze kwalitatieve dienstverlening hebben zij immers een cruciale rol. LIMOR wil een lerende, levendige en uitdagende werkomgeving bieden, met oog voor de balans tussen werk en privé. Bij alles wat we doen kiezen we een praktische insteek en een “no nonsens” benadering. Doelmatigheid en effectiviteit zijn hierbij begrippen die van belang zijn. Maar bovenal komt in al het doen en laten van LIMOR de cliënt op de eerste plaats en wordt er naar gestreefd de cliënt in zo kort mogelijke tijd te begeleiden om (deels) weer te kunnen functioneren in de maatschappij. Dirk Huisman Voorzitter Raad van Bestuur/algemeen directeur
“Bij alles wat we doen kiezen we een ‘no nonsens’ benadering.”
Innovatie en onderzoek (On)Beperkte Opvang
Minstens 25% van de dak- en thuislozen blijkt licht verstandelijke beperking te hebben LIMOR Regio Overijssel heeft in 2012 meegewerkt aan het project (On)Beperkte Opvang. Opvanginstellingen en MEEorganisaties van vijf regio’s werkten samen binnen het project, waarin het draait om mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) in de maatschappelijke opvang. Uit het onderzoek blijkt dat bij 25% van de cliënten in de Opvang sprake is van een verstandelijke beperking. Verwacht wordt dat het aantal mensen met een licht verstandelijke beperking in de maatschappelijke opvang de komende jaren alleen maar groter wordt. Als gevolg van de financiële crisis en bezuinigingsmaatregelen kan juist deze groep zich steeds moeilijker handhaven. Specifieke benadering Het onderzoek en de pilots zijn bedoeld om samen tot adequate ondersteuning te komen van mensen met licht verstandelijke beperkingen in de maatschappelijke opvang. Deze beperking wordt in eerste instantie niet altijd opgemerkt, omdat het verslavingsgedrag of het psychiatrisch ziektebeeld op de voorgrond staat. De pilots richtten zich op deskundigheidsbevordering, het herkennen van een licht verstandelijke beperking, diagnostiek en ondersteuning. Zo kan aan mensen met een licht verstandelijke beperking in de maatschappelijke opvang een gepast traject aangeboden worden om de zelfredzaamheid te bevorderen. Ondersteuning op maat en begeleiding die past bij hun mogelijkheden, maakt dat zij weer kunnen participeren in de maatschappij of kunnen doorstromen naar een woonvoorziening. Hiermee wordt voorkomen dat zij langdurig een beroep moeten doen op zwaardere zorg of op de opvang. Meer alert LIMOR medewerkers geven aan dat zij meer dan voorheen alert zijn op een mogelijke verstandelijke beperking bij een cliënt. Dit kan van invloed zijn op de doelen die gesteld worden in het begeleidingsplan of in de manier waarop je de cliënten informeert. “Sinds ik weet dat mijn cliënt een verstandelijke beperking heeft neem ik meer tijd om dingen uit te leggen. Ik merk nu dat de cliënt meer gebaat is bij een lager tempo. Dit heeft tot meer successen geleid in het behalen van de doelen”, aldus een medewerker van LIMOR.
Innovatie en onderzoek
CTI werker: meer een gids dan een begeleider LIMOR werkt mee aan een onderzoek waarin het effect van de methodiek Critical Time Intervention (CTI) wordt onderzocht. Deze methodiek richt zich op het voorkomen van recidive van (ex) gedetineerden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Onderzoekscentrum Maatschappelijke zorg van het UMC St Radboud. Tijdens het CTI traject wordt er intensieve begeleiding geboden aan cliënten met meervoudige problemen die vertrekken uit de Penitentiaire inrichting (PI). CTI kenmerkt zich door een kortdurende, gestructureerde en probleemgerichte aanpak met een focus op reïntegratie in de maatschappij. Met dit project wordt een krachtige kwaliteitsimpuls gegeven aan de professionalisering van de forensische zorg. Nathalie, thuisbegeleider LIMOR / CTI werker: “Het mooie aan dit CTI traject is het feit dat er geen wachtlijsten bestaan. De begeleiding start al wanneer de cliënt nog in de PI verblijft. Deze pre- fase van CTI is erg belangrijk, omdat recidive vaak binnen 48 uur na vrijlating plaatsvindt. Wij proberen daarom direct voor cliënten klaar te staan zodra ze vrijkomen. Als CTI werker ben je eigenlijk meer een gids dan een begeleider. Binnen een half jaar (de maximale duur van dit specifieke CTI traject) proberen wij een professioneel netwerk rondom de cliënt op te zetten en diens sociaal netwerk te betrekken. Door onze deelname aan de pilot CTI zijn er vele korte lijntjes ontstaan met netwerkpartners. Deze samenwerking verloopt erg prettig en stelt ons in staat om voor elke cliënt zorg op maat te kunnen leveren.”
s u e N e s s i r F n e e , Spor t Inn ? p i n K e d p o n e k of Ko
ezig IMOR. Samen b L ij b n la sp g in id begele nsen ers persoonlijke d ie n va l e e tarisatie aan we n rd e ve d in n o n e st e a va n n 2 e in 201 besteding is e neus’ OR ontwikkelde IM L . jk ri Een zinvolle dag g eding. Bij ‘Frisse n st la e e b b g a is d n n le e va n vo e ve vorm ven en je nuttig os of tieve en educatie a e cr zijn, plezier bele re t e ndeling in een b a m w a n m e m e r ra o g o ro d p r u de natu n cliënten een en. of genieten van g lin e en behoeften va d n jd op tafel te zett a lti w a d a n m ra e st p n e ko e d e s o n en g uitwaaien tijde t vier om een gezonde ks ic tr n kon men lekker e s erd gemaakt me tip w n is te n n n ië ke cl n n e ke g e e twaalf w op de knip’ kr d port Inn, waar in S e d park. Bij ‘Koken ij b worden afgestem n ’s e a rt o m p m ls ra a g za ro t p e g m estedin en meedoen . Omdat de dagb en. n e rt o p Of cliënten kond ts e ck ra t n elkaar verschill en to va rt g o p in rl ls e a d b n n o va io ; g n orte d per re verschillende sp n, kan het aanbo te n ië cl ze n o n n behoeften va op de wensen e
Werkstijl? Binnen LIMOR heeft in 2012 een werkstijlonderzoek plaatsgevonden. In dit onderzoek is gezocht naar een werksysteem met de juiste verhouding tussen werkvreugde, cliëntenzorg en efficiency. Er is gebruik gemaakt van de methode van waarderend onderzoeken; daarbij staan de kracht van LIMOR en de betrokkenheid van de medewerkers centraal. Wat werkt er goed en waarom werkt dit goed? Wat willen we behouden? Hoe kunnen we dit versterken en verrijken? Als je uitgaat van het krachtige en het mooie in een organisatie, dan ontstaat een werkstijl waarin mensen gewaardeerd worden om hun talenten, om wat ze bijdragen aan de ontwikkeling van zichzelf, hun collega’s en de organisatie als geheel. Dertig medewerkers hebben meegewerkt aan dit onderzoek en presenteerden aan directie en management een positieve en ambitieuze visie op LIMOR’s toekomstige werkstijl.
BIJZONDERE DIENSTEN
Volledig Pakket Thuis (VPT) Eind vorig jaar is LIMOR in Zuid Holland gestart met Volledig Pakket Thuis (VPT). Bij een VPT draait alles om het bieden van dezelfde zorg als in een verblijfsvoorziening maar dan in de thuissituatie. Cliënten in een verblijfsvoorziening ontvangen onder andere maaltijden, verpleging, begeleiding, toezicht en bescherming. Bij een VPT ontvangt de cliënt deze zorg ook maar dan in de eigen woning. Cliënten kunnen eventueel ook gebruik maken van de maaltijd in de verblijfsvoorziening of daar even binnenlopen voor een kop koffie. Zo voorkom je dat cliënten worden opgenomen in een woonvoorziening en kan men zelfstandig blijven wonen of kunnen cliënten uit een woonvoorziening zelfstandig gaan wonen. Dat laatste gold voor Aisha, een bewoonster van een van onze woonvoorzieningen in Den Haag. De behoefte aan een daginvulling en sociale contacten hangt voor Aisha sterk samen met het zelfstandig wonen. Aisha, voormalig bewoonster woonvoorziening: “Toen de mogelijkheid voor een Volledig Pakket Thuis (VPT) zich voordeed, heb ik me meteen aangemeld voor een zelfstandige woning. Ik heb nu op loopafstand van de woonvoorziening een huisje toegewezen gekregen, met een logeerkamer voor mijn twee zoons. Ik ben er zo blij mee. Doordat de woning dichtbij de voorziening ligt, kan ik gewoon naar de dagbesteding en een keer binnenlopen voor een kop koffie.”
g n i d i e l e g e b e h c s i s n e r Fo
jn geweest met zi g n ki ra n a a in nsen die eleiding aan me g e b e h ct. In de praktijk sc ta si n n o re sc fo g t n d ri e ie b ss a R LIMO licht recl en met een verp rd e e tin eet perspectief e d cr e n g co xe n e n e a g a n tie e n e justiti r na dete hoger is indien e e iv d ci re ventieve aanpak p re o p s n n e E ka . e g d in t a st d blijkt huisve dagbesteding en , n e mogelijk m ko in t to g in een zo vroeg s tie n e rv is met betrekkin te in te de eers t at geheel gerich t belang, waarbij d o ld ro g ke n ik va tw n m o ro d a o is da aanb een speciaal zorg ft e e h R O behoud van zelf, IM L tie . a n ip e rt ic a rt a st p m ke iu stad appelij nleving, maatsch e m sa e d r a a n r is op terugkee dive. rkomen van reci o vo n e id e h ig d stan
Omklapwoningen? Begeleid zelfstandig wonen In Delft is LIMOR in 2012 actief met thuisbegeleiding en Volledig Pakket thuis, maar ook met Omklapwoningen. Dat laatste in samenwerking met de gemeente en woningbouwcorporatie het Stedelijk Kompas. Cliënten die aan bepaalde voorwaarden voldoen huren dan van LIMOR woonruimte, waaraan begeleiding is gekoppeld. De begeleiding is gericht op het leren wonen, maatschappelijke participatie en eventueel budgetbeheer. Na een half jaar tot een jaar wordt gekeken of de cliënt zelfstandig kan huren. In dat geval wordt de woning dan ‘omgeklapt’ waardoor de cliënt rechtstreeks huurt van de corporatie.
KWALITEIT Kwaliteit van begeleiding Het gaat om ‘willen’ en ‘kunnen’. Dat is de basis van onze begeleidingsmethodiek ‘Situationeel begeleiden’, die door cliënten als helder ervaren wordt en goede resultaten oplevert. Praktisch en aansluiten bij persoonlijke situatie Bij de ondersteuning en begeleiding van onze cliënten gaan wij uit van de motivatie en de competenties van de cliënt, en hoe deze zich tot elkaar verhouden. De motivatie gaat in de begeleidingsmethodiek over zelfvertrouwen en toewijding, de competentie gaat over kennis, ervaring en vaardigheden. Afhankelijk van de aan- of afwezigheid van competenties en vaardigheden, kiest de begeleider een benadering die bij de cliënt past. Het uitgangspunt is dat de wensen en de behoefte van de cliënt centraal staan. Controle en monitoring voortgang en proces
PO)? H ( E I T A S I N ORGA E C N A M R O HIGH PERF wanneer dereen profiteert
samenleving; ie e d , rs e ci n a n op fin , ptimaal prestere rkingspartners o e g w a n e ra g m il sa w , n rs e e erk kwalititeit . Dit Cliënten, medew OR streeft naar IM L . n re el voorgehouden e g st ie re p sp u n a e e e iv lf n ze O HP R zich organisaties op goed heeft LIMO wat aandacht te e n ch e a tg d a e d g p O o P s H t cu biedt fo basis van he rbeterpunten en ve alle vlakken. Op ze n o in k o o maar e sterke kanten, . geeft inzicht in d ven presenteren lij b te d e o g ijn p langer term tie op nodig heeft om o l dat de organisa a k e le b e rd e o 012 uitv niet et voorjaar van 2 h in r te Maar dat is nog n r. e o C ct O se P H rg t e zo h e d ie r d n deld voo n onze Uit de eerste sca OR bovengemid IM L e rd o merschap binne o e sc rn e ,9 d 6 n o n t e e e h t e ch m : willen to de de goede weg is isatie, maar we n a rg o le nen inspelen op ië n rc ku e r m te m e b co e n w e t e a g . ”Zod was genoeg. “We zijn er, directeur Zorg ijd n ks e p S aar voren kwam b n o g R t tin g e m ze e ”, d n it re u ule ste dat organisatie stim rs. Het belangrijk e usiast. ld o h ke a st n e nten e zijn heel entho ië w , cl n a ze a n s o n lle a va n n e en e pakk belange aging is nu te kijk cten bezig zijn. W itd je U ro . p n l a e a g ve e g te t in e R nu is dat we te vaak m -traject dat LIMO O P H t e h ij b .” rd o t sleutelwo n de organisatie va A N D t e h n Focus is dus he va orden onderdeel kan w d e o g te ch a d e g t hoe he
De insteek van de begeleiding is zo praktisch mogelijk. De LIMOR methodiek vertaalt zich in vijf fasen en heeft aandacht voor 15 leefgebieden. Er wordt gericht op een zo groot mogelijke kwaliteit van leven en zelfredzaamheid. Ieder mens moet naar eigen tevredenheid, zowel persoonlijk als maatschappelijk, kunnen functioneren in een omgeving van zijn / haar keuze. In dit kader verrichten wij dan ook extra inspanningen als het gaat om het begeleidingsplan van de individuele cliënt. De methodiek is methodisch systematisch opgesteld en niet statisch. Het format van begeleidingsplannen is geïntegreerd in ons softwareprogramma. Daarbij is controle op de voortgang van het proces geregeld zodat er een tijdige signalering is van een naderende afloop van de geldigheidstermijn. Ook wordt hierin de voortgang van het begeleidingsproces gemonitord.
8
Cliënttevredenheidsonderzoek: mooie score In 2012 werden de resultaten van het cliënttevredenheidsonderzoek (CQ-index) naar de kwaliteit en
dienstverlening van de organisatie bekend. Hierin wordt LIMOR door cliënten beloond met een dikke 8 voor crisisopvang en thuisbegeleiding en met een 7,69 voor de woonvoorzieningen. Een mooi resultaat, iets waar we trots op zijn!
Uiteraard is LIMOR heel tevreden met deze positionering maar blijft actief werken aan het verder optimaliseren van de kwaliteit van haar dienstverlening.
CLIENT IN THE PICTURE Interview oud-cliënt
“Ik kies voor passie en geluk!”
Als een echte vakman hanteert hij zijn gereedschap. Met een kam en schaar in de aanslag beweegt hij zich behendig en gepassioneerd rond zijn klanten in de kappersstoel. Die trakteert hij regelmatig op een grote glimlach en een enthousiast gesprek. Tam (23) is helemaal in zijn element in de trendy kapsalon waar hij werkt. “Knippen is mijn liefde en mijn grote hobby, iets waar ik elke dag mee bezig ben. Mijn droom is om ooit een topkapper te worden. Die gedrevenheid had ik altijd al, maar is nog sterker geworden door mijn ervaringen in de crisisopvang.” Zestien jaar was hij, toen Tam met zijn broer en moeder voor de deur van de crisisopvang stond. Op dat moment logeerden zij noodgedwongen bij een oom en tante. Tam: “Doordat de relatie van mijn moeder stuk liep, hadden we geen dak meer boven ons hoofd. Gelukkig konden we tijdelijk bij familieleden verblijven, maar mijn moeder wilde graag onafhankelijk zijn. Via het maatschappelijk werk zijn wij toen doorverwezen naar de crisisopvang van LIMOR.”
Doolhof “Niet alleen mijn moeder had behoefte aan onafhankelijkheid, ook ik wilde niet afhankelijk worden van haar. Toen we in de opvang kwamen, had mijn moeder het niet breed, dat zag ik wel. In de weekenden wilde ik natuurlijk graag weg met mijn vrienden, daarom probeerde ik zoveel mogelijk mijn eigen geld te verdienen. Die periode heb ik ervaren als een soort doolhof: steeds was ik op zoek naar oplossingen en antwoorden. De tijd in de opvang was een hard leven. Sowieso waren we al die regels en het samenleven met andere mensen niet gewend. Dat was best wel eens ongemakkelijk. Daarnaast kwam ik veel ellende tegen: schulden, verslavingen en gebroken gezinnen. Zelf had ik ook niet zo’n mooie jeugd achter de rug. Mijn ouders scheidden toen ik nog maar heel jong was en op mijn negende jaar haalde de nieuwe partner van mijn moeder ons uit Vietnam naar Nederland. Deze relatie liep alleen niet zo soepel. Aan deze tijd heb ik dan ook geen goede herinneringen.
Wat wil ik voor mijn toekomst? Toch probeerde ik de negatieve dingen die ik meemaakte achter me te laten. Gelukkig konden we na vijf maanden in de crisisopvang verhuizen naar een ‘tweede fase woning’ van LIMOR. Dit gaf ons meer vrijheid en zelfstandigheid. In die tijd volgde ik de mode opleiding en wist ik nog niet dat ik kapper zou worden. Door wat er allemaal met mijn moeder was gebeurd ging ik veel nadenken: wat wil ik voor mijn toekomst? Eén ding was zeker: ik wilde het graag goed doen! Doelgericht aan mijn carrière en toekomst werken. Na de mode opleiding koos ik voor het kappersvak om me verder te ontplooien, dit bleek een goede keus.
Dromen
p o o l y t i C City Pier
ar Den Haag. Elk ja in p ri g e b n e e , ts p plaa oen City Pier City loo e d s ijk rl a e te doen. Meed ja e t m d t n n e m e n ve e In maart vi dit sport vorm r samen om aan e e w d u o tegelijkertijd een n e is g n n e d n re te komen jo ili el rehab ement werkt zow n ve e k lij e rg e d aan een g. van dagbestedin ns: ind ning Semsscha ie rz o o v n half jaar getra n e o e o r w e r id le e g e b Bewone r en een pen. n medebewone e e t e m n 5 kilometer gelo e e m d a n s e id re e “Ik heb rb ed voo hebben ons go leegmaken en e fd W o . o p h o o je -l k C ij P rl e C unt he voor de ed gedaan. Je k o g l e e h e je lichamelijke m n a ft a e e e h lv a n h e e p b lo s Het hard ijken. Du en dingen aank g welkom te is fr r e e w het zelf als erg r a a rv e Ik . daardoor kan je ie it e cond an je geestelijk a k o o de week hard.” je in rk e r e w e k e ri d á conditie e eer twe g loop ik ongev o n u n k o O . ig en prett
Kinderen crisisopvang de lucht in Op 15 september 2012 mochten een aantal kinderen van crisisopvang de Kei zich voor even wanen als een ware piloot! Door stichting FLY4U werd een onvergetelijke dag voor 80 kinderen georganiseerd, met als hoogtepunt een korte vlucht boven Drachten. De tienjarige Rebecca verblijft in crisisopvang de Kei: “Toen we opstegen was het even heel raar, het vliegtuig ging namelijk schommelen! Ons vliegtuig was de G-mega, er was ook een heel klein vliegtuigje en een grappig scooby-do vliegtuig. We hebben ’s middags poffertjes gegeten, zijn geschminkt en er was disco. Ook hebben we een diploma gekregen!”
Knippen is echt mijn passie geworden, mijn droom is om later als topkapper te werken bij modeshows. Die ambitie is sterker geworden door alles wat ik meegemaakt heb. Het verblijf in de crisisopvang heeft mij gevormd. Ik kom meer voor mezelf op en vecht voor mijn geluk en voor mijn carrière. Ik hoop dan ook dat ik lang gezond blijf, zodat ik het kappersvak zo lang mogelijk uit kan voeren. Vaak hoor ik mensen zeggen dat ze rijk willen worden, maar dat is voor mij niet belangrijk. Ik zie mensen die rijk zijn, maar toch een ongelukkig leven leiden. Tijdens een vakantie in Vietnam ontmoette ik een arm gezin op het platteland. Ze hadden bijna niets, maar waren toch heel gelukkig samen. Dat heb ik mij goed ingeprent: rijk zijn maakt niet gelukkig. Ik heb nu een stabiele baan en een goede band met mijn familie. Die band wordt steeds sterker. Dat is voor mij rijkdom. Ik kies voor geluk en voor mijn passie!” Noot van de redactie: in de tijd dat Tam in de crisisopvang verbleef werden families bij elkaar in de groep geplaatst. Nu heeft elk gezin een eigen appartement.
cliE n t g l o v r Ve e pic t u r in the
Project KunstZINnig voor dak- en thuislozen Wat betekent zingeving voor dak- en thuislozen? In het project KunstZINnig geven dak- en thuislozen zelf antwoord op deze vraag aan de hand van kunst. Van september tot en met november 2012 werden workshops georganiseerd door professionele kunstenaars. Zo ook bij LIMOR, in crisisopvang en woonvoorziening de Kei in Leeuwarden. Het project wil duidelijk maken waarom zingeving zo belangrijk is vanuit het perspectief van dak- en thuislozen zelf. Hester, bewoonster crisisopvang: “Het was voor mij een bijzondere middag; sommige deelnemers hebben veel meegemaakt, elk schilderij werd echt een verhaal op zich.” KunstZINnig is een project van het LOC Zeggenschap in Zorg en MOVISIE, in samenwerking met de Werkplaats maatschappelijke opvang en de Federatie Opvang.
Interview met cliënt
“Eindelijk tijd om een leuke opa te zijn” “Wat ik als allereerst deed toen ik dit huis kreeg? Mijn eigen koffie weer zetten! Dat gaf een enorm gevoel van vrijheid.” Siebe de Jong heeft een zwerversbestaan van vijf jaar achter de rug. Met behulp van LIMOR lukte het hem weer op te krabbelen en via woningbouwcoöperatie Lefier opnieuw een woning te huren. “Dat is niet zonder slag of stoot verlopen”, vertelt Siebe. “De omstandigheden waarin ik verkeerde waren dusdanig slecht dat zelfs hulpverleningsinstanties mijn situatie als ‘uitzichtloos’ bestempelden. Dat voelde heel beroerd.” Na zijn scheiding zes jaar geleden, krijgt Siebe een woning toegewezen in Stadskanaal. Zijn WAO uitkering is te laag om de huur van te betalen, dus vraagt hij een aanvullende uitkering aan. Na een half jaar wordt deze toegekend. Te laat voor Siebe. Een huisuitzetting volgt. Twee dagen na de uitzetting is de aanvullende uitkering rond en krijgt Siebe het geld alsnog op zijn rekening gestort. Siebe: “Ik belde direct de deurwaarder op om te vragen of ik mijn woning terug kon krijgen. Het antwoord was: ‘nee’. Toen sloegen bij mij de stoppen door. Vanaf die dag begon mijn zwerversbestaan.” roep Veendam?
oersg Openbaar Verv
D A P P O N CLIENTE T R A A K P I H C V O T E M
st van oer. Met de kom rv ve r a a b n e p O in het erd. er veel veranderd is n re ja izen flink verand re te t ts e a h la is n De e tt ke lo antal het afnemende a ensen. Al gauw n m e l rt e a ve ka r o ip h vo -c ld V de O gewikke uwe reizen vrij in cht in ie n it d kt lij tie n a om hier meer inzi rs e n o w e In eerste inst b ze n o s vanuit it voor t er behoefte wa a d k o o ns leuke activite n ve a d te k n e e ble lle vo e rd en waa pje reden om hier e s a w t a D n. Een klein groe . a n e ta ts ijg n o p te kr e ro g rs r Vervoe oekt, o is de Openbaa Z . n re e e je trajecten uitz is o n h a it rg u o r e te id le e g e itenb isden en met de activite m sa t ch cken. Daarna re zo e n ch te t n e o clië m it u n e je inlek van art werkt en hoe ka ip ch V O f trein naar de p n o e s e u e b e ho d t e m k werkelij je indelijk ook daad ite u rs e n ten ook een reis o n w ië e b cl de ze e d t e m li is er .A.R., eer terug. Eind ju w n e g in um spoorlijn S.T m se m u e m st e be rd e re u a gerest oomtrein van de st e d t e m kt a a m ge ar Stadskanaal. a n m a d n e e V n va
Dieptepunten In de jaren die volgen, logeert hij bij familieleden en kennissen of slaapt zelfs in zijn auto. “Ik kon geen kant op. Een woning kon ik niet huren met mijn lage inkomen. Maar voor het aanvragen van een aanvullende uitkering had ik eerst een huis nodig! Zo begon de vicieuze cirkel waarin ik terecht kwam. Ik zakte voor mijn gevoel steeds dieper weg in het drijfzand, waar ook hulpverleningsinstanties mij niet uit konden trekken. Op een gegeven moment waren mijn gedachten zo somber dat ik overwoog met de auto de vijver in te rijden. Dat waren dieptepunten. De foto’s van mijn kinderen op het dashboard waren de enige reden dat ik niet opgaf.” Ommekeer De geboorte van zijn eerste kleindochter betekent een ommekeer in Siebe’s leven. Er ontstaat een vechtlust om zijn situatie te verbeteren. Via een hulpverleningsinstantie komt hij in contact met LIMOR. Er volgen gesprekken met woningbouwcoöperatie Lefier, die ondanks een oude betalingsachterstand, bereid is een woning toe te wijzen. “Dat LIMOR en Lefier zich ingespannen hebben Siebe te helpen, heeft hij te danken aan zijn eigen goede en volhardende instelling. Soms werd ik zelf moedeloos van alle obstakels die we tegenkwamen, maar Siebe hield desondanks met pijn en moeite zijn fatsoen. Hij is steeds heel open en eerlijk geweest, waardoor wij er alle vertrouwen in hebben dat hij de huur gaat betalen.”, vertelt Siebe’s woonbegeleidster . De woning staat in eerste instantie op naam van LIMOR, waarmee de vicieuze cirkel doorbroken is. Wanneer alles goed blijkt te gaan, kan Siebe na een jaar het huurcontract overnemen. “Eindelijk tijd om een leuke opa te zijn!” In verband met de privacy is de naam van betreffende cliënt gefingeerd.
thuisbegeleiding Team IMO experimenteert met Eigen Kracht Het IMO team, Intensieve Maatschappelijke Ondersteuning, uit Friesland wil gaan experimenteren met de Eigen Kracht benadering wanneer er sprake is van bemoeizorg aan kwetsbare personen. Angela Louwes (coördinator IMO): “We merken dat we in de afgelopen jaren steeds meer te maken krijgen met cliënten die in de ogen van de maatschappij hulp nodig hebben, terwijl ze hier zelf heel anders over denken. Tijdens het proces om deze mensen in een begeleidingstraject te krijgen kwamen we veel dilemma’s tegen, zoals: wie heeft er eigenlijk een probleem, de cliënt of de maatschappij? Hoe ga je om met privacy? Hoever ga je om mensen in zorg te krijgen, zonder daarbij je eigen grenzen en de wensen van de cliënt uit het oog te verliezen? Een van de mogelijke “oplossingen” zou een eigen kracht benadering kunnen zijn. Daarmee bedoelen we: zo snel mogelijk na contactlegging onderzoeken welk netwerk een cliënt heeft, en hoe we deze kunnen betrekken bij de begeleiding. Deze benadering staat bij ons nog in de kinderschoenen, maar we hebben een enorme behoefte aan kennis en onderzoek om de Eigen Kracht benadering verder uit te werken.”
R O M I L g n i id e l e g e b s i u Th er v o s n e r g e d t a a g l e Overijss Veluwe. In dit e regio Noord
met d che erkgebied uit w r a a h t ing en forensis id id re le b e l g e e s b js is ri u e v ook th LIMOR in O De dt LIMOR nu ie b d n a rl voor LIMOR. e d ld ie e b G e g n a n v e l n e n nontgo oostelijke de deze lderland een o e G s rme groei die a o w n e e e to d u e n g t e o T w . el, van begeleiding n op Overijss ervijfvoudigd v e k lle o a o e n ti a n d ta r s a erste in R is da n, focus lag in e ers van LIMO rk e w e d en waarborge e v lij m b l n ta e n n a n a u t k e org te akte. H is kwaliteit van z regio meema e d m O cht. Inmiddels . a n d e n d a le a e r g e r d a in ja et vijf gio’s m vergeleken m aar andere re n g in n e rl e tv s nd. g van de dien naar Gelderla n a la s had uitbreidin te it u ugels m ook haar vle o r e v o z R O LIM
CRISISOPVANG Verblijfsduur crisisopvang fors ingekort De crisisopvang van LIMOR in Sneek heeft de gemiddelde verblijfsduur van haar cliënten fors terug weten te brengen. Hierdoor kunnen meer daklozen in Sneek en omgeving opgevangen worden. Want aanmeldingen zijn er genoeg, vertelt hoofd van de crisisopvang Marissa van der Molen. Marissa: “Het streven is altijd geweest om mensen maximaal zes maanden in de opvang te laten verblijven, maar in de praktijk lukte dit vaak niet.” Het team in de crisisopvang koos daarom voor een ander beleid, waarmee ze de doorstroom van haar cliënten kon bevorderen. Marissa: “We hebben besloten vanaf het begin duidelijk te zijn over de maximale verblijfsduur in de opvang, namelijk zes maanden. In terugkerende evaluatiegesprekken met onze cliënten, wordt standaard gesproken over de voortgang op dit gebied. Door duidelijk te zijn in onze verwachtingen hebben we gemerkt dat cliënten zelf harder aan de slag gaan! Door de goede resultaten streven wij op dit moment naar vier maanden opvang.” Naast een andere aanpak in de begeleiding richting cliënten, is er ook een
Vangnetwerk Groningen
Goede aanvulling op geïnstitutionaliseerde crisisopvang Bij meerdere problemen of een crisis kan de drempel om hulp te vragen hoog zijn. Bij mensen die in een crisissituatie zijn geraakt staat het sociale netwerk niet altijd dichtbij, of is zelfs niet in beeld. Het gebrek aan ondersteuning vanuit het netwerk maakt dat dakloze mensen er ‘alleen voor staan’. Dat neemt niet weg dat er in vele gevallen nog wel een netwerk is. Sterker nog, in een aantal gevallen zijn familie, vrienden en buren best bereid een handje te helpen! Vangnetwerk werkt op een snelle en intensieve wijze toe naar een situatie waarin het sociale netwerk van de cliënt een ondersteunende rol speelt, zodat de probleemsituatie van de cliënt stabiliseert en verergering van problemen (waaronder dakloosheid) wordt voorkomen. Bij Vangnetwerk wordt de eigen kracht van de hulpvrager maximaal benut en draait de ondersteuning van LIMOR om het herstellen en/of activeren van het sociale netwerk dat vaak kwetsbaar of verwaterd is. Fokko Jan van der Ploeg, regiomanager Friesland en Groningen: “Een traject Vangnetwerk wordt begeleid door een professional. Op deze manier blijft de voortgang van de samenwerking tussen de hulpvrager en zijn netwerk geborgd en de slagingskansen zo groot mogelijk. De ondersteuning van LIMOR blijft betrokken totdat er sprake is van een stabiele situatie, op basis waarvan de hulpvrager en zijn sociale netwerk zelfstandig verder kunnen. Dit biedt een goed fundament voor een duurzaam perspectief! Niet altijd een makkelijke opgave, maar met de juiste ondersteuning is veel mogelijk. Vangnetwerk is daardoor een goede aanvulling op de geïnstitutionaliseerde crisisopvang. In Groningen zijn afgelopen jaar meerdere cliënten op deze wijze succesvol ondersteund.” Het product Vangnetwerk sluit aan bij de WMO, waar het gaat om betrokkenheid en participatie van mensen in de samenleving. En past binnen de visie van LIMOR, waar het gaat om rehabilitatie, zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid.
medewerker aangesteld die zich specifiek met ‘wonen’ bezig houdt. Marissa: “Deze medewerker richt zich op uitstroom, zoekt op sites naar woningaanbod en heeft contact met de woningbouwcorporaties. Het team crisisopvang richt zich nu op een goed nazorg traject. Uitgangspunt blijft dat een hulpverleningstraject goed blijft lopen, ook na een snelle doorstroom.” Het nazorgtraject is inmiddels volledig ingebed in crisisopvang Sneek. Vier maanden opvang met circa drie maanden nazorg, door dezelfde begeleider die de cliënt in de crisisopvang al had. Het duo cliënt-begeleider kan dan in de zelfstandige woning doorgaan met waar ze in de crisisopvang mee begonnen waren. Tijdens de nazorg kan worden gekeken of er na het nazorgtraject, verdere hulpverlening uit de 1e lijn nodig is. Dat de crisisopvang hierdoor meer daklozen op kan vangen is ook broodnodig, zo vertelt Marissa. “We hebben elke maand gemiddeld 56 aanmeldingen. Nu kunnen we beter tegemoet komen aan de behoefte voor opvang.”
WOON-DOORSTROOMVOORZIENINGEN Woonvoorzieningen zijn opvangcentra of kleine woningen waar cliënten van LIMOR wonen in een beschermde omgeving. De begeleiding is altijd gericht op vergroting van de zelfstandigheid van cliënten. Er zijn verblijfsvoorzieningen en doorstroomvoorzieningen. Bij deze laatste is de begeleiding specifiek gericht op doorstroom naar zelfstandiger wonen.
voorziening
ners woon o w e b l te rs e h ect op
sitief eff
Straatbuffet po
Feestelijke opening nieuwe woonvoorziening in Veendam
en n a m r u u b cht e e m e d l e o “Ik v ek.” i z t e i n n e v en e w u o r v r u u b t veel
me en Haag hebben D in R O IM L n va straat locatie ning Vinkensteyn ie rz o vo n rgot Zylicz, hoofd o a o M w t. n e ff va u rs tb e a n o ra w st Be n een er end en bang dat et organiseren va d h u n o a h a g n ru e te lp t o a h w e g instantie plezier mee ar. waren in eerste rs e n o w bleek minder wa e b ts ie ze n n r a “O a t: m a t, ra n st o ning’ wo Vinkensteyn en in ‘de voorzie m t a d m o gezegd dat men rd g e in w n n ie rz ke o ke vo e n rg o in de wo op hen nee est achteraf werd er n e n e lligheid die het fe ct ta ze n e g co e d ke u st a le a n N e ” t ziek. Er ontstond ners. elde en even nie vo w u ro rv tel van de bewo u u rs e -b h n n e n va a s rm ce u ro u op het p zich echt b e er positief effect ze n e e n en midden in d k e o o kk t a e p h d te a p h o t, n ch lle lijke ro teweeg bra un maatschappe h m o rd e le u im gest Cliënten werden e zijlijn. plaats van aan d in n a a st te ij p p maatscha
Eind mei 2012 vond de feestelijke opening plaats van woonvoorziening Burgemeester Bosscherstraat in Veendam. Er kunnen 22 cliënten wonen. Winkels en openbaar vervoer zijn op loopafstand. De appartementen zijn gemeubileerd en gestoffeerd en zijn voorzien van
SAMENWERKING Om de ondersteuning en begeleiding zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de persoonlijke situatie van de cliënt en de samenleving werkt LIMOR binnen de werkgebieden samen met verschillende partners. Veel cliënten hebben te maken met meerdere hulpvragen en soms is er daardoor sprake van een keten van hulpverleners rond de cliënt, met hun eigen kwaliteiten en expertise. Om de hulpverlening goed op elkaar te laten aansluiten en goede resultaten voor de cliënten te boeken is goede samenwerking en afstemming gewenst. Het gaat dan om samenwerking met onder andere collega-instellingen, de organisaties voor maatschappelijke opvang en vrouwenopvang, de in de werkgebieden opererende instellingen voor geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg, de jeugdzorg, meldpunten zorg en overlast, justitie, reclassering, gemeenten en woningcorporaties. Daarnaast wordt er per project of voorziening op allerlei niveaus samengewerkt met uiteenlopende partners.
een badkamer, toilet en keuken. Een virtueel kijkje nemen in de nieuwe woonvoorziening? Dan kan met onze virtuele toer, ga hiervoor naar www.limor.nl.
ZorgSaam in de Palestrinalaan
Eén hulpverlener en één plan voor één gezin Vanaf januari 2012 krijgen huishoudens in de Palestrinalaan met multiproblemen nog maar met één hulpverlener te maken. Dit dankzij het project ‘Zorg-Saam in de Palestrinalaan’, een samenwerkingsverband van 23 hulpverlenende organisaties. Doel is om cliënten met multi-problemen in de flats aan de Palestrinalaan in
N U S n e R O M LI g n i k r e w n e Sam en d o n e t n e g r ru o o v n e g n i n Gro
handen ineen en e d n a a sl n e g in N) Gron n ente Noden (SU rg U g tin h enwerking tusse m tic S sa n n e e is n e LIMOR e g N Gronin t afgesloten. SU nde en n a n ve n co n e e nst-/ hulpverlene ie d , hebben n se d n fo e d ven OR overheid, geldge Groningen, is LIM N U S t e m t n de gemeentelijke a n t conve ij urgente nisaties. Door he a rg o ke lij e r haar cliënten b p o p a vo n re se ili maatsch b o n te m er staat hulpbronne in n e g in n cidenteel karakt ro in G n e e t e m s nu ook in tie dsitua lijke echt urgente noo m o n a d gedaan op wette t a n a e g t rd e o w n ka p nood. H e een bero of onvoldoende ig d tij t ie n ift. t, ie n waarbij een éénmalige g m o e p ci n ri p in s et gaat du voorzieningen. H
Holtenbroek effectiever en efficiënter te helpen. De insteek is één gezin, één aanpak en één hulpverlener. De bewoners krijgen hulp van één professional die vanuit de verschillende disciplines wonen, werk, welzijn en zorg de gezinnen ondersteunt. De hulp sluit op deze manier ook beter aan bij de hulpvraag. ZorgSaam loopt tot eind 2013. Bij de eindevaluatie wordt gekeken of deze werkwijze verder over Zwolle kan worden uitgerold.
Vervolg samenwerking Daklozen weer dak boven hoofd door Housing First Den Haag (HFDH) LIMOR en de gemeente Den Haag, CZ Zorgkantoor Haaglanden, Staedion en Leger des Heils werkten in 2012 samen op het gebied van Housing First. Bij HFDH krijgen dakloze mensen met problemen op meerdere gebieden, die geen gebruik kunnen of willen maken van bestaande opvangvoorzieningen, meteen een woning met begeleiding en zorg. Door de meerdere probleemgebieden, bijvoorbeeld psychiatrische- en verslavings-
LIMOR in cijfers
problemen, redden deze cliënten zich niet alleen maar passen ook niet goed binnen de bestaande opvangvoorzieningen. Deze clienten kunnen nu met begeleiding een eigen woning bewonen, zonder overlast te veroorzaken.
Prestaties per product
2011
2012
Vijfentwintig Haagse daklozen hebben in 2012 weer een dak boven hun hoofd gevonden dankzij de proef met
Thuisbegeleiding Aantal geholpen cliënten Gemiddeld aantal bestede uren
1.512 70
1.781 62
Crisisopvang Aantal appartementen/woningen Bezettingspercentage Aantal geholpen cliënten
31 95% 163
31 93% 192
Woonvoorzieningen Aantal plaatsen totaal Aantal plaatsen Verblijf Bezettingspercentage totaal (inclusief Justitie) Bezettingspercentage AWBZ Aantal geholpen cliënten
152 147 98% 96% 199
152 148 101% 98% 201
Doorstroomvoorzieningen Aantal plaatsen Bezettingspercentage Aantal geholpen cliënten
44 92% 87
44 97% 77
Housing First. De voorwaarden zijn dat zij op tijd de huur betalen, geen overlast veroorzaken en begeleiding accepteren. De aanpak blijkt aan te slaan. Met de meeste cliënten gaat het goed; zij hebben minder zorg nodig, redden zichzelf en voelen zich beter. Eind 2013 volgt een eindevaluatie. Vervolgens wordt besloten of het project definitief wordt voortgezet.
Academische werkplaats LIMOR participeert in de Academische Werkplaats Opvang x Oggz en zet zich in voor de professionalisering en de kwaliteitsverbetering van hulp- en zorgverlening aan kwetsbare mensen. De academische werkplaats bestaat uit 20 organisaties voor maatschappelijke- en vrouwenopvang. Deelname aan de werkplaats en samenwerking stimuleert, verbindt en geeft de mogelijkheid om onderling kennis en ervaringen uit te wisselen. Gezamenlijk wordt er dan ook gewerkt aan de kennisontwikkeling en kwaliteitsverhoging van onze sector. Dit gebeurt onder andere door onderzoek. Zo heeft in 2012 een onderzoek plaatsgevonden naar een passende methodiek voor ex-gedetineerden ter voorkoming van recidive. Ook heeft in 2012 een inventariserend onderzoek plaats gevonden naar de ‘Housing First’ praktijken in Nederland waarvan de resultaten dit voorjaar beschikbaar komen. Daarnaast organiseerden het Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg (Omz) en de Academische werkplaats in 2012 een conferentie over de ontwikkeling van de Routing Outcome Monitoring (ROM) waarmee de effecten van de resultaten in de hulpverlening gemeten kunnen worden.
Bundelen krachten LIMOR en RIBW “Samen met minder meer kunnen doen voor kwetsbare mensen in de samenleving” RIBW IJssel-Vecht en LIMOR bundelen hun krachten in het begeleiden van kwetsbare groepen in de samenleving. Niet als concurrenten, maar als partners kijken naar de activiteiten die er in het werkgebied kunnen worden ontwikkeld en opgepakt. “We maken hierbij gebruik van elkaars expertise, gaan middelen efficiënter inzetten en bundelen onze krachten, wat ten goede komt aan de kwaliteit van de begeleiding,” aldus Egbert Gritter, voorzitter Raad van Bestuur RIBW IJssel-Vecht en Dirk Huisman, Raad van Bestuur LIMOR. Vanuit een intensieve samenwerking tussen LIMOR en de RIBW is er beter zicht op wat een cliënt werkelijk nodig heeft en kan de hulpverlening vanuit het ketenpartnerschap benaderd worden. Er is een gezamenlijk doel dat wordt nagestreefd: kwalitatief goede zorg en op weg naar een succesvolle maatschappelijke participatie.
Volledig Pakket Thuis (VPT) Aantal plaatsen Bezettingspercentage Aantal geholpen cliënten 03 Logeerhuis Aantal plaatsen 09 Aantal geholpen cliënten 17 Cliënten Totaal Personeel Gemiddeld aantal FTE Aantal medewerkers einde jaar Omzet
1.805
215,1 261 18,1 miljoen
21,4 98% 37
09 22
1.847
259,8 331 19,7 miljoen
Bij de intensivering van de samenwerking geldt het principe dat je samen toch met minder meer kunt.
Adressen regiobureau’s LIMOR
Over LIMOR
Algemeen toegangsnummer: (0900) 485 75 45
LIMOR (Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en
Bestuursbureau
maatschappij zijn komen te staan, weer een eigen plek in de samen-
Bezoekadres Duindoorn 30 - 4e etage 2262 AR Leidschendam T 070 - 30 12 500 Oostergoweg 1e en 1g 8911 MA Leeuwarden T 058 - 21 51 694 Postadres Postbus 8008 8903 KA Leeuwarden
Regiobureau Friesland Curaçaostraat 2/1 8931 CV Leeuwarden T 058 - 21 51 694
Regiobureau Groningen Zeewinde 5 9738 AM Groningen T 050 - 57 52 730
Regiobureau Overijssel Dokter van Deenweg 4 8025 BG Zwolle T 038 - 45 54 020
Regiobureau Zuid-Holland Duindoorn 30 - 4e etage 2262 AR Leidschendam T 070 - 30 12 500
Rehabilitatie) helpt mensen die door allerlei omstandigheden buiten de leving te krijgen. Als professionele organisatie staan we klaar voor mensen die door allerlei omstandigheden zich (tijdelijk) niet zelfstandig kunnen redden. Uitgangspunt bij de ondersteuning en begeleiding is het hervinden van eigen kracht en mogelijkheden. Altijd met respect voor ieders eigenheid. Er wordt gestreefd naar een zekere mate van zelfredzaamheid, naar rehabilitatie. Dat is waar LIMOR voor staat. Deze missie wordt gerealiseerd door cliënten weer zo zelfstandig mogelijk te laten of te leren functioneren op verschillende (leef)gebieden, hen te helpen de regie over hun leven uiteindelijk zelf ter hand te nemen. LIMOR is een erkende en gecertificeerde zorgaanbieder in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Zuid-Holland.
Colofon Het jaarbericht 2012 is een uitgave van LIMOR, Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie. www.limor.nl Productie en vormgeving Adviesbureau ComMa, Communicatie & Marketing Ria Saltsidis-Oekas www.infocomma.nl Mei 2013
