JAAR IN RETAIL JAARVERSLAG 2011
JAARVERSLAG 2011
Het jaarverslag 2011 betreft het overzicht van het boekjaar 2011/12 dat loopt van 30 januari 2011 tot en met 28 januari 2012, een periode van 52 weken.
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
INHOUD WELKOM IN DE WERELD VAN BLOKKER HOLDING Voorwoord Overzicht RvC, RvB, Directies en COR Bericht van de Raad van Commissarissen Kerngegevens Blokker Holding B.V. Highlights 2011 Verslag van de Raad van Bestuur
3 8 12 13 14 15 17
SECTOR HUISHOUD
24
Highlights Huishoud Blokker Nederland Blokker Buitenland Casa Xenos Big Bazar Marskramer/Novy Cook&Co Novalux Trend Center en Elektroblok
25 26 28 29 31 32 34 35 36 37
SECTOR SPEELGOED
38
Highlights Speelgoed Bart Smit E-Plaza Intertoys Maxi Toys
39 40 42 44 45
SECTOR WONEN & TUIN
46
Highlights Wonen & Tuin Leen Bakker Tuincentrum Overvecht
47 48 51
FINANCIEEL VERSLAG BLOKKER HOLDING B.V.
53
Groepsbalans Groepswinst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Grondslagen Toelichting op de groepsbalans Toelichting op de groepswinst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Adressen
54 55 56 57 59 61 62 63 65 66 67
-2-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
WELKOM IN DE WERELD VAN BLOKKER HOLDING In 1999 is de heer Jaap Blokker, voorzitter van de Raad van Bestuur, begonnen met een in ondernemingskringen volstrekt ongebruikelijke verslaggeving. Hij gebruikte de jaarverslagen niet alleen voor het afleggen van financiële verantwoording, maar ook om op eigen wijze commentaar te geven op maatschappelijke, financiële en economische ontwikkelingen. Samen met tekenaar Eric Heuvel deed hij in woord en beeld verslag van de belangrijkste voorvallen in het betreffende jaar. Zo begon een traditie, die tot vlak voor zijn overlijden in juli 2011 is voortgezet.
JAAR IN RETAIL Het jaarverslag van Blokker Holding B.V. over het boekjaar 2011/12 ziet er anders uit dan in voorgaande jaren. Dit jaarverslag nodigt u uit kennis te nemen van ‘De wereld van Blokker Holding’. Die wereld is sinds de opening van de eerste winkel in 1896 in Hoorn letterlijk de hele wereld geworden. Onze inkopers zwerven uit om producten te kopen in vele landen zoals Frankrijk, Duitsland, Italië, Polen, Brazilië, China, Vietnam, India en Indonesië. En inmiddels zijn we met 2.907 winkels en 14 formules actief in elf landen. In 2011, 115 jaar na de oprichting, is de omzet gegroeid tot € 2,7 miljard en er wordt met veel enthousiasme door 29.000 medewerkers bij onze eigen formules en de franchisenemers gewerkt aan verdere expansie. In bijna elk huis is er wel iets uit het brede assortiment van de winkelketens van Blokker Holding te vinden. Zijn het geen koffiekopjes, dan is het wel een koekenpan, een koffiezetter, een stofzuiger, speelgoed, een setje tuinstoelen of de planten in de tuin.
DE ARTIKELEN VAN BLOKKER HOLDING ZIJN OVERAL OM JE HEEN EN ALTIJD IN DE BUURT
-3-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
DE WERELD VAN BLOKKER HOLDING
HUISHOUD Huishoudelijke producten uit onze winkels bieden de consument gemak en gezelligheid, elke dag weer!
HUISHOUD, SPEELGOED, WONEN & TUIN Onze detail- en groothandelshandelsactiviteiten richten zich op drie sectoren: Huishoud, Speelgoed en Wonen & Tuin. In elk van deze sectoren heeft Blokker Holding een sterke positie. De marktaandelen verschillen van land tot land. Expansie heeft plaatsgevonden door autonome groei en door acquisities. Door groeikansen in binnen- en buitenland te benutten willen wij onze positie in deze marktsectoren ook in de toekomst verder uitbouwen. -4-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
WONEN & TUIN Meubels voor huis en tuin, bloeiende planten en originele woonaccessoires.
SPEELGOED Zowel het klassieke speelgoed als de moderne games zijn volop aanwezig in onze rijk gesorteerde speelgoedwinkels.
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BLOKKER HOLDING HUISHOUD
ONZE KETENS Tot Blokker Holding behoren de huishoudketens Blokker, Marskramer, Novy, Cook&Co, Casa, Novalux, Xenos en Big Bazar, de speelgoedketens Bart Smit, Intertoys, Maxi Toys en E-Plaza, de woonketen Leen Bakker en de tuinformule Tuincentrum Overvecht, alsmede twee groothandelsbedrijven Trend Center en Elektroblok. De meeste winkelketens zijn actief in meerdere landen.
Huishoudelijke producten uit onze winkels bieden de consument gemak en gezelligheid, elke dag weer!
-6-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
SPEELGOED
WONEN & TUIN
Zowel het klassieke speelgoed als de moderne games zijn volop aanwezig in onze rijk gesorteerde speelgoedwinkels.
Meubels voor huis en tuin, bloeiende planten en originele woonaccessoires.
-7-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
JAAR RETAIL
-8-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
VOORWOORD VIER GENERATIES BLOKKER
Jacob Blokker Pz. (1896)
Jaap Blokker met neef Roland Palmer (2009) Van links naar rechts: Jaap, Koos, Piet en Albert Blokker (ca. 1920)
Van links naar rechts: vader Albert met zonen Ab en Jaap Blokker (1970)
Inmiddels sta ik alweer bijna een jaar, als lid van de vierde generatie, aan het roer van één van de mooiste familiebedrijven van Nederland. Het jaar 2011 was een emotioneel jaar waarin mijn oom en onze vorige bestuursvoorzitter Jaap Blokker op de leeftijd van 69 jaar veel te vroeg overleed. Als zoiets gebeurt, is dat ook een belangrijk moment om bij stil te staan waar wij als bedrijf vandaan komen en hoe de zaken er nu voor staan.
Toen het besluit om toe te treden tot het Zaanse kruideniersconcern eigenlijk al genomen was, kwam mijn grootvader Albert met een andere propositie: hij bood zijn broers hetzelfde bedrag voor hun aandelen als Albert Heijn bereid was te betalen en wilde, met zijn beide zoons in gedachte, de onderneming zelfstandig voortzetten. In 1975 ging mijn grootvader, die toen bijna 70 was, met pensioen. Hij gaf het stokje over aan zijn twee zoons. Mijn oom Jaap werd directievoorzitter en hij leidde vanaf dat moment het bedrijf samen met mijn oom Ab, die in 1973 tot de directie was toegetreden. Op dat moment bestond het bedrijf uit 43 winkels, 2 groothandelsbedrijven, een omzet van 64 miljoen gulden en een personeelsbestand van ruim 600 mensen.
WAAR WE VANDAAN KOMEN Mijn overgrootvader Jacob Blokker Pz. was de oprichter die op 25 april 1896 onze allereerste winkel ‘De Goedkoope IJzer- en Houtwinkel Jb. Blokker’ aan het Breed in Hoorn opende. 40 Jaar later, in 1936, droeg Jacob Blokker de fakkel over aan zijn vier zonen. Het bedrijf, inmiddels Gebroeders Blokker geheten, bestond toen al uit vier winkels. Koos Blokker had een winkel in Hoorn, Piet Blokker in Haarlem, Jaap Blokker in Utrecht en mijn grootvader Albert Blokker in Amsterdam op de Ceintuurbaan. In juli 1937 opende Jaap Blokker zijn tweede winkel op de Amsterdamse Middenweg waardoor het totaal aantal winkels op vijf kwam. Vanaf dat moment groeide het bedrijf in razend tempo. Vierentwintig jaar later, in 1961, scheelde het maar weinig of Blokker was overgenomen door Albert Heijn. Het AH concern zag de dynamische en snelgroeiende Blokkerketen als een uitstekende overnamekandidaat in een nieuwe markt en kwam in gesprek met de broers Blokker over een overname. Albert Heijn deed een concreet bod waarmee alle broers akkoord konden gaan.
GROEI IS AL EEN BEDRIJFSDOELSTELLING GEWEEST SINDS 1896
BLOKKER HOLDING ANNO NU
In 2011 heeft Blokker Holding een omzet van € 2.730 miljoen gerealiseerd met 14 winkelketens en 2.907 vestigingen. Dat is een prachtige groei waar mijn beide ooms, in nauwe samenwerking met vele duizenden werknemers, de grote motor achter zijn geweest. Meer dan 35 jaar lang heeft Jaap Blokker samen met zijn broer Ab onze onderneming geleid. In juli 2011 ben ik als zijn opvolger benoemd. Oom Jaap heeft mij het stokje doorgegeven zodat ik het later op mijn beurt hopelijk weer kan overdragen aan de vijfde generatie. Ik ben dankbaar en trots dat ik bij dit bijzondere bedrijf deze positie heb gekregen en dat ik een bijdrage mag leveren aan de verdere groei van het concern. Want groei is al een bedrijfsdoelstelling geweest sinds 1896.
-9-
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
ONZE REIKWIJDTE 9085 KM TUSSEN TALLINN EN ARUBA
CONCERN IS ACTIEF IN 11 LANDEN Nederland * België Luxemburg Frankrijk Duitsland Zwitserland Italië Spanje Portugal Estland Rest van de wereld Suriname Curaçao * Aruba * Bonaire * * geteld als 1 land: Koninkrijk der Nederlanden
WAT IS HET EIGENLIJK DAT BLOKKER HOLDING ALS FAMILIEBEDRIJF ZO UNIEK MAAKT? MENSEN ZIJN ONS BELANGRIJKSTE KAPITAAL Het eerste waar ik aan denk, zijn ‘onze’ mensen. Alle bijna 29.000 (25.500 eigen medewerkers en 3.300 bij franchisers). Zij zijn ons belangrijkste kapitaal en vormen samen één grote familie. Wat deze mensen allemaal gemeen hebben, is dat ze betrokken en gepassioneerd zijn. Zij zijn het die iedere dag opnieuw het verschil maken in onze winkels, distributiecentra en kantoren.
steeds onze grootste markt, maar België, Frankrijk, Spanje en Duitsland zijn ook sleutellanden waar we een belangrijk deel van onze omzet en ons resultaat behalen. We zijn actief in elf landen en voortdurend alert op onze groeikansen in de diverse landen. Een goed voorbeeld daarvan is onze expansie in Italië. Daarmee is Blokker Holding een bedrijf dat internationaal denkt en handelt en een bedrijf dat mensen de kans geeft carrière te maken in verschillende landen.
HANDEL ZIT IN ONZE GENEN Nog voordat Jacob Blokker in 1896 de eerste Blokkerwinkel opende, bracht zijn handelsgeest hem er al toe op marktdagen verschillende kleine landbouwgereedschappen te verkopen. In die eerste winkel werden heel andere artikelen verkocht dan in de huidige Blokkerwinkels: zoals ijzeren houtwaren, kachels en petroleumlampen, allemaal zaken die op de markt van Hoorn goede aftrek vonden bij allerlei bezoekers uit de omstreken. Ook vandaag vormt de handel nog steeds de kern van ons bedrijf. Onze inkopers reizen de hele wereld over. Of we het nu hebben over gordijnen bij Casa of over bankstellen bij Leen Bakker, de essentie is: onze klanten uitstekende producten bieden voor redelijke prijzen. Dat is en blijft de rode draad in alles wat we doen.
BETROKKEN EN GEPASSIONEERDE MEDEWERKERS ZIJN ONS BELANGRIJKSTE KAPITAAL
EEN NEDERLANDS BEDRIJF MET GROEIENDE INTERNATIONALE ALLURE Vandaag de dag heeft Blokker Holding 1.769 winkels in Nederland en 1.138 winkels daarbuiten. Nederland is dus nog
FAMILIEBEDRIJF: WIJ DENKEN IN GENERATIES
Blokker Holding is als familiebedrijf niet beursgenoteerd. Mede daardoor kunnen mensen bij ons een werkend leven lang een prachtige loopbaan volgen. Daar zijn tientallen voorbeelden van. Verderop in dit jaarverslag kunt u meer lezen over de medewerkers die een jubileum gevierd hebben. Vaak is dat 25 jaar maar regelmatig ook 40 jaar… en daar zijn we trots op. Zoals mijn oom Jaap Blokker altijd zei: “Beursfondsen denken in kwartalen en familiebedrijven denken in generaties”. En dat zegt eigenlijk alles.
AMBITIE Kijkend naar de toekomst wil ik Blokker Holding met breed gedeelde ambitie en vanuit de kracht van onze merken en onze organisatie verder uitbouwen. Het zijn van een familiebedrijf is natuurlijk geen doel op zich. Als je kijkt naar de uitdagingen waar we voor staan, is het vooral belangrijk dat we er naar
- 10 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
DE CONSUMENT ORIËNTEERT ZICH STEEDS VAKER ONLINE OP ÉÉN VAN ONZE VELE WEBSITES
blijven streven een ‘best-in-class’ familiebedrijf te worden. Dat betekent dat het geen tijd is om stil te staan en op onze lauweren te rusten. En het betekent ook dat de succesvolle manier waarop we in het verleden werkten, geen garantie is voor de toekomst. Daarom zijn we bereid altijd en overal elk aspect van ons werk verder aan te scherpen en te verfijnen. We zullen veranderen waar en wanneer dat nodig is. Een mooi voorbeeld daarvan is de manier waarop we nu de wereld van de e-commerce benaderen.
DE COMBINATIE VAN ERVARING ÉN VERNIEUWING.
In mijn ogen is dat het vinden van de beste combinatie van onze inmiddels 116-jarige retailervaring en alle mogelijkheden die vernieuwingen binnen onze eigen organisatie maar ook daarbuiten ons bieden. Het betekent ook dat wij onze eigen bewezen successen onderling delen en leren van de ervaringen van andere ondernemingen. Het speelt bij Blokker Holding geen rol of mensen al meer dan 40 jaar bij ons werken of nog maar net zijn begonnen: iedereen krijgt alle ruimte om vol ambitie mee te bouwen aan hetzelfde doel. Elk vanuit zijn of haar eigen expertise en ambitie. Verschillende mensen met verschillende meningen en ideeën.
WE STREVEN NAAR ‘BEST-IN-CLASS’ FAMILIEBEDRIJF
In 2011 heeft Blokker Holding een omzet van € 52 miljoen gerealiseerd door de webshops. Daar was wel een enorme inspanning voor nodig, variërend van marketing tot en met logistiek. Maar het is gelukt. Door maximaal in te zetten op een ijzersterke combinatie van ‘bricks’, ‘clicks’ en ‘fl ips’. ‘Bricks’ zijn de fysieke winkels waarin we opnieuw fors hebben geïnvesteerd door uitgebreide winkelrenovaties te doen en nieuwe vestigingen te openen. De meeste van onze winkelketens hebben inmiddels ook een sterke online propositie (‘clicks’) naast de traditionele maar nog steeds zeer succesvolle folders (‘fl ips’) die iedereen zo goed kent en graag doorbladert. Al deze veranderingen om ons heen betekenen dat we niet alleen als organisatie maximaal flexibel moeten zijn, maar ook als individu. Want alleen zo kunnen we onze ambitie realiseren om ‘best-in-class’ te worden. Wat betekent dat dan concreet?
Dat zal ongetwijfeld nog de nodige spanningen gaan opleveren. Gepassioneerde betogen. Maar ik zie een bepaald niveau van spanning als heel gezond en noodzakelijk voor de continuïteit van ons succes. Zonder wrijving geen glans. En op basis van alle ontmoetingen en gesprekken die ik het afgelopen jaar heb gehad met veel van onze werknemers, zeg ik vol vertrouwen: glanzen zullen we!
Laren, 16 mei 2012
Roland Palmer Voorzitter Raad van Bestuur
- 11 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
RAAD VAN COMMISSARISSEN RAAD VAN BESTUUR, DIRECTIES EN CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD SITUATIE PER 16 MEI 2012
RAAD VAN COMMISSARISSEN
RAAD VAN BESTUUR
P.C. Klaver, voorzitter P. Busz L.M. de Kool H. Th.E.M. Rottinghuis A.J.L. Slippens
R.E. Palmer, voorzitter A. Blokker P.F.J. Brussel A.H.M. van der Horst T. Smit
DIRECTIES
MARSKRAMER/NOVY
MAXI TOYS
HUISHOUD
J.G.D. Groot Baltink, voorzitter J.E. Kleppers J. Pels, adj.
A. Blokker, voorzitter A.C. Mettens A.E.G. Hellebaut G.M.M. Henrion
BIG BAZAR J.G.D. Groot Baltink
SECRETARIS VAN DE VENNOOTSCHAP P.J. Krenn
NOVALUX R.E. Palmer
WONEN & TUIN
J.Peters, voorzitter F.J.J. Letschert Mw. A. Schrijver J. Tiemens G.D.J. Avis, adj.
XENOS
LEEN BAKKER
H.J.J. de Bie, voorzitter L.R.M. Steenbekkers
A.J.J. van Schaik, voorzitter F. van der Velde J.A.A. Krol, adj.
BLOKKER BELGIË
ELEKTROBLOK
F. De Belie
A.F. van Hoogen
CASA FRANCE
TREND CENTER
A. Blokker, voorzitter P.J.R. Douliez D.R. Van Spaendonk Mme. F.G.J. Battisti
A. Vonk
BLOKKER
Groothandels
LEEN BAKKER BELGIË A.J.J. van Schaik
TUINCENTRUM OVERVECHT W.J. van den Broek
SPEELGOED BART SMIT/E-PLAZA
CASA INTERNATIONAL A. Blokker, voorzitter P.J.R. Douliez D.R. Van Spaendonk Mw. A.A.L. Luyckx A. Vonk
COOK&CO A.J.J. van Schaik
T. Smit, voorzitter S.J.T. Hansen J.J.M. de Boer, adj H.C.A.M. Verbaandert, adj.
INTERTOYS R.F. van den Noort, voorzitter J. Nap S.J.M. Buffing E.H.L. Wubben, adj.
- 12 -
DIRECTIE VASTGOED R.E. Palmer S.G. Koning J.M. Vos
CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD DAGELIJKS BESTUUR M.J. M. Hijdra (Blokker), voorzitter T.N. van Hees (Blokker), vice-voorzitter M. Hartog (Xenos, Cook&Co), secretaris
OVERIGE LEDEN Mw. J.B.A.M. de Bont (Marskramer) A. Eikelenboom (Leen Bakker) Mw. S.H.I.T. Lohmann (Bart Smit) Mw. N. Meijer (Marskramer) F. de Rijke (Intertoys) M.J.A. Schouten (Tuincentrum Overvecht) P.J. Veeningen (Bart Smit) W. Verkooijen (Leen Bakker) M.A. van der Vos (Intertoys) H.J. van der Zweep (Xenos, Cook&Co)
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN HET VERSLAGJAAR 2011 Het boekjaar 2011/12 is het eerste volledige jaar geweest waarin de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen in hun nieuwe samenstelling hebben gefunctioneerd. Voor de Raad van Bestuur was er tevens – na het overlijden op 5 juli 2011 van de heer Jaap Blokker – sprake van een wisseling van het voorzitterschap. De Raad van Commissarissen benoemde, met instemming van de aandeelhouders en met een positief advies van de Centrale Ondernemingsraad, in dezelfde maand de heer Roland Palmer tot voorzitter van de Raad van Bestuur. Daarmee is een jongere generatie van de familie Blokker aan het hoofd van het concern komen te staan.
van aftreden werd, na verkregen positief advies van de Centrale Ondernemingsraad, in die Algemene Vergadering van Aandeelhouders de voorzitter van de Raad herbenoemd voor de statutair bepaalde zittingsduur. De halfjaarcijfers 2011 van het concern zijn besproken in de vergadering van oktober 2011. In de decembervergadering is specifiek aandacht besteed aan de ontwikkelingen op de speelgoedmarkt. In alle vergaderingen zijn de algemene gang van zaken, alsmede de omzet- en resultaatontwikkelingen aan de orde geweest en is aandacht besteed aan onderwerpen op het gebied van personeel en organisatie. De steeds groter wordende concurrentie heeft aanleiding gegeven voor uitgebreid overleg over het strategische beleid.
CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD
Blokker Holding is met haar vele winkelformules en haar groothandelsactiviteiten in veel landen van de Europese Unie en ook daarbuiten operationeel. De gure financiële - en economische omstandigheden in de EU en de (nog steeds voortdurende) perikelen binnen de Eurozone, hebben een negatieve invloed gehad op het consumentenvertrouwen in die landen en hebben geresulteerd in een terughoudend koopgedrag in de non-foodsector. Dit heeft het resultaat van het concern nadelig beïnvloed. Het afgelopen boekjaar is dan ook een lastig jaar geweest, hoewel de netto concernomzet van € 2,7 miljard slechts licht achterbleef bij die van vorig jaar. Het kostenniveau steeg, mede ten gevolge van een verdere toename van het eigen winkelbestand tegenover een afname van het aantal franchisenemers. Per saldo heeft ons concern het boekjaar met een, ten opzichte van het vorige boekjaar, lager netto resultaat afgesloten. Dit resultaat is uitgekomen op € 128,1 miljoen (2010: € 158,2 miljoen).
In de in juni 2011 gehouden overlegvergadering met de Centrale Ondernemingsraad, in welke vergadering o.a. de jaarcijfers over het boekjaar 2010 werden besproken, was een van de commissarissen aanwezig. De voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft de overlegvergadering in oktober 2011 bijgewoond. Met deze aanwezigheid bij overlegvergaderingen wordt het belang dat ook de Raad van Commissarissen hecht aan een goede overlegstructuur tot uitdrukking gebracht.
HET NIEUWE BOEKJAAR
VERGADERINGEN RAAD VAN COMMISSARISSEN De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur hebben, in aanwezigheid van de secretaris van de vennootschap, in 2011 vijfmaal gezamenlijk vergaderd. Een aantal malen zijn commissarissen voorafgaand aan die vergaderingen apart bijeen geweest. Binnen de Raad van Commissarissen zijn geen bijzondere commissies ingesteld. In de in februari gehouden vergadering is onder meer de nieuwe taakverdeling binnen de Raad van Bestuur besproken en is uitgebreid ingegaan op de ‘e-commerce’ strategie van het concern. De vergadering in mei werd gewijd aan de jaarcijfers van het boekjaar 2010 en, in aanwezigheid van de externe accountant, werd het door deze uitgebrachte verslag – met daarbij een samenvatting van de controlebevindingen – besproken. Bij de jaarrekening 2010 is een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Deze jaarrekening werd in de aandeelhoudersvergadering van augustus 2011 vastgesteld, terwijl in die vergadering ook de winstbestemming werd bepaald. Op grond van een eerder door de commissarissen goedgekeurde wijziging in zijn rooster
Voor de gehele detailhandelsector zal door alle overheidsmaatregelen ook het jaar 2012 wederom een uitdagend jaar worden. Voor ons concern geldt dat daarbij strategische keuzes niet uit de weg zullen worden gegaan. De solide financiële structuur van het concern, alsmede de toewijding en de creativiteit van leidinggevenden en medewerkers bieden naar onze mening voldoende mogelijkheden deze uitdaging aan te gaan en, daar waar verantwoord, expansiemogelijkheden te benutten. Wij willen de Raad van Bestuur, de directies en alle medewerkers danken voor hun inzet gedurende het verslagjaar. De daarbij getoonde daadkracht en gemeenschappelijkheid doen ons het nieuwe boekjaar met vertrouwen tegemoet zien. Laren, 16 mei 2012 Raad van Commissarissen P.C. Klaver, voorzitter P. Busz L.M. de Kool H. Th.E.M. Rottinghuis A.J.L. Slippens
- 13 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
KERNGEGEVENS BLOKKER HOLDING B.V. Bedragen in miljoenen euro’s
2011/12
2010/11
2009/10
2008/09
2007/08
2006/07
2005/06
Consumentenomzet
3.375
3.433
3.434
3.469
3.400
3.139
2.952
Netto-omzet
2.730
2.770
2.760
2.778
2.711
2.495
2.340
Bedrijfsresultaat (EBIT) Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
167 -
211 -2
216 -4
219 -5
243 4
201 -7
166 -6
167 39 128
209 51 158
212 54 158
214 58 156
247 68 179
194 50 144
160 49 111
Afschrijvingen Cashflow Investeringen Groepsvermogen
82 210 75 499
80 238 90 518
79 237 97 480
74 231 89 484
75 255 83 431
74 218 63 413
73 183 79 403
Rendement op beginvermogen Solvabiliteit Belastingdruk Winst als % netto-omzet
24,7% 52,1% 23,4% 4,7%
33,0% 52,1% 24,4% 5,7%
32,7% 52,0% 25,3% 5,7%
36,2% 52,0% 26,9% 5,6%
43,3% 49,0% 27,4% 6,6%
35,7% 49,0% 25,6% 5,8%
29,0% 47,5% 30,9% 4,7%
Aantal medewerkers
25.547
25.094
24.546
24.571
23.926
23.103
22.910
1.411 1.047
1.372 1.039
1.304 1.015
1.244 962
1.201 914
1.166 894
1.141 871
449
473
506
565
607
647
666
839 516 241 202 40 39 26 11 1.914
835 519 240 192 48 31 24 13 1.902
821 517 238 181 51 16 20 18 1.862
813 508 239 167 53 12 19 19 1.830
810 510 236 158 51 11 18 17 1.811
813 510 222 146 74 11 18 17 1.811
821 498 212 133 87 12 19 15 1.797
307 248 182 58 795
305 247 177 57 786
304 241 166 60 771
301 239 172 47 759
299 236 159 37 731
298 234 154 34 720
291 226 145 43 705
178 20 198 2.907
176 20 196 2.884
172 20 192 2.825
163 19 182 2.771
162 18 180 2.722
162 14 176 2.707
162 14 176 2.678
VESTIGINGEN Eigen filialen Nederland Eigen filialen buitenland Franchisefilialen binnen- en buitenland
AANTAL VESTIGINGEN PER WINKELFORMULE HUISHOUD Blokker Casa Marskramer Xenos Novy Big Bazar Cook&Co Novalux
SPEELGOED Intertoys Bart Smit Maxi Toys E-Plaza
WONEN & TUIN Leen Bakker Tuincentrum Overvecht Totaal
Het verslagjaar 2011/12 loopt van 30 januari 2011 tot en met 28 januari 2012. De resultaten van de gezamenlijke concernonderdelen in binnen- en buitenland over die periode worden in dit verslag weergegeven. Alleen het boekjaar 2009/10 rapporteert over een periode van 53 weken, alle overige boekjaren beslaan een tijdsspanne van 52 weken. Novalux Estland is met ingang van 2011/12 een 100% dochtermaatschappij (voorheen een joint venture), en wordt vanaf 2011/12 voor 100% in de financiële cijfers opgenomen (voorheen voor 50%).
- 14 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
HIGHLIGHTS 2011 BLOKKER HOLDING • • • •
AANTAL MEDEWERKERS 2011/12
Omzet € 2,7 miljard; nagenoeg gelijk aan vorig jaar Forse groei webshop-omzet tot € 52 miljoen 88 winkels geopend; totaal filiaalbestand naar 2.907 Bedrijfsresultaat € 167 miljoen; nettowinst € 128 miljoen
50
3.230
Huishoud Speelgoed Wonen & Tuin Groothandel / overige
HUISHOUD
TOTAAL 25.547
5.692
• 3% groei in belangrijkste markt Nederland • Groei in Nederland met name door Xenos, Big Bazar en Cook&Co • Omzet Blokker.nl meer dan verdubbeld • Relatief goede ontwikkeling Blokker in België
16.575
SPEELGOED • Maxi Toys heeft beter gepresteerd dan de markt • Bart Smit en Intertoys hadden in Nederland te maken met moeilijke marktomstandigheden, met name door dalende multimedia-omzetten • Online vertoont in alle landen een aanzienlijke omzetgroei
AANTAL WINKELS 2011/12 198
Huishoud Speelgoed Wonen & Tuin
795
WONEN EN TUIN
TOTAAL 2.907
• Opnieuw goede prestatie van Leen Bakker in de Benelux • Tuincentrum Overvecht heeft een overgangsjaar doorgemaakt
1.914
AANTAL WINKELS Huishoud
Speelgoed Wonen & Tuin
NETTO-OMZET (€ miljoen)
Totaal
Ultimo 2011/12 Eigen winkels Franchisewinkels Totaal waarvan webshops
3.000 1.616
653
189
2.458
298
142
9
449
1.914
795
198
2.907
3
6
3
12
1.583
641
187
2.411
319
145
9
473
1.902
786
196
2.884
2
3
2
7
2.500 2.000 1.500 1.000
Ultimo 2010/11 Eigen winkels Franchisewinkels Totaal waarvan webshops
500 0 2005
Eigen winkels Totaal waarvan webshops
2007
2008
2009
2010
2011
2010
2011
NETTOWINST (€ miljoen)
Openingen 2011/12 Franchisewinkels
2006
200
82
62
15
5
4
1
1
6
66
16
6
88
1
3
1
5
150 100
Sluitingen 2011/12 Eigen winkels
29
3
3
35
Franchisewinkels
25
4
1
30
Totaal
54
7
4
65
50 0
- 15 -
2005
2006
2007
2008
2009
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
- 16 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR VERSLAGPERIODE Blokker Holding kent een zogenoemd ‘gebroken boekjaar’, dat loopt van de vijfde week van januari tot en met de vierde week van januari van het volgend jaar. Het boekjaar 2011/12 liep van 30 januari 2011 tot en met 28 januari 2012. Dat boekjaar zal in het navolgende ook worden aangeduid met ‘het verslagjaar 2011’ of ‘het jaar 2011’.
ECONOMISCHE ONTWIKKELING IN 2011 De aanhoudende zorg over de economische ontwikkeling en de onzekerheid op de fi nanciële markten zijn beeldbepalende factoren geweest in 2011. Een logisch gevolg hiervan was, dat de consumentenbestedingen onder druk zijn komen te staan, niet alleen in Nederland maar ook in de voor ons belangrijke landen als België, Frankrijk en Duitsland. Maar niet alleen in die landen, ook in de Zuid- Europese landen (Spanje, Portugal en Italië) waar wij actief zijn, nam het consumentenvertrouwen aanzienlijk af.
NEDERLAND Werd begin 2011 door het Centraal Planbureau voor dat jaar nog een gematigde groei van de Nederlandse economie voorspeld, inmiddels is duidelijk geworden dat Nederland wederom in een recessie is terecht gekomen. Na 2008 is dit in korte tijd de tweede recessie en daarmee is de dubbele dip, die aanvankelijk voor onwaarschijnlijk werd gehouden, toch werkelijkheid geworden. Het lage consumentenvertrouwen en de verminderde koopbereidheid hebben in 2011 geleid tot minder consumptieve bestedingen.
hetzelfde kwartaal in 2010. Ten opzichte van het 3e kwartaal 2011 was er in veel gevallen sprake van een lager groeipercentage. De economieën van België, Frankrijk en Duitsland –voor Blokker Holding belangrijke landen– presteerden daarmee wel beter dan de Nederlandse economie. Blokker Holding is met haar 14 winkelformules actief in 11 landen. Nu de stagnatie in de economie zich voordoet in de meeste landen waar wij winkels hebben, betekent dit dat wij ons over het geheel genomen óók in de landen buiten Nederland niet hebben kunnen onttrekken aan die ontwikkeling.
OMZET EN WINKELS BLOKKER HOLDING De netto concernomzet (exclusief BTW) in het jaar 2011 is uitgekomen op € 2.730 miljoen. Dat is nagenoeg gelijk aan de nettoomzet van € 2.770 miljoen in 2010. De door de eigen- en franchisefi lialen behaalde omzet in consumentenwaarde (detailhandelsomzet incl. BTW en groothandelsomzet excl. BTW) bedroeg € 3.375 miljoen tegenover € 3.433 miljoen in 2010. De vergelijkbare consumentenomzet (dus zonder rekening te houden met de nieuw geopende winkels) is iets meer gedaald. De lichte teruggang in omzet (zowel in Nederland als in het buitenland) valt beter uit dan op grond van de cijfers over de consumentenbestedingen zou kunnen worden verwacht, zodat in totaliteit beter is gepresteerd dan de markt waarin wij actief zijn. Het omzetaandeel van onze buitenlandse activiteiten is met bijna 35% stabiel gebleven.
Voor de non-foodsector was 2011 dan ook een moeilijk jaar. Het aantal faillissementen in de detailhandel vertoonde een stijgende lijn, het aantal openstaande vacatures in deze branche nam af. De foodsector is wat ongevoeliger gebleken voor de economische ontwikkeling dan de non-foodsector. In het algemeen heeft de non-foodsector meer te lijden gehad. De voortdurende vrees voor een verdere teruggang in de BINNENLANDSE CONSUMPTIE DOOR HUISHOUDENS (VOLUME) koopkracht door bezuinigingen, dalende pensioenrechten en -uitkeringen en lastenverzwaringen zal %-mutatie t.o.v. jaar eerder 3 de consument nog meer wantrou2 wend maken. 1
ANDERE EUROPESE LANDEN De economie in enkele landen van de Europese Unie is in het belangrijke 4e kwartaal 2011 nog gematigd gegroeid ten opzichte van
0 -1 -2 -3 -4 I II III IV
I II III IV
I II III IV
I II III IV
‘08
‘09
‘10
‘11 Bron : CBS
- 17 -
In het concern worden drie strategische sectoren onderscheiden waarbinnen de diverse formules opereren: de sector Huishoud, de sector Speelgoed en de sector Wonen & Tuin. In de sector Huishoud nam de omzet in Nederland in de eigen fi lialen met 3% toe, in het bijzonder door de groei bij Xenos,
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
Big Bazar en Cook&Co. Blokker kende een stabiele omzetontwikkeling en groeide in vrijwel alle kernhuishoudgroepen. De omzetindex van de webshop van Blokker was meer dan 200%.
het investeringsniveau van onze onderneming. Ons beleid blijft gericht op het stimuleren van het zelfstandig ondernemerschap onder de paraplu van één van onze winkelformules. Potentiële franchisenemers kunnen onzerzijds rekenen op een adequate begeleiding en ondersteuning bij de start en de exploitatie van hun winkel.
Het beeld van de huishoudformules in het buitenland was wisselend: Blokker realiseerde in België een iets lagere omzet, terwijl Casa sterke tegenwind ondervond, mede door de economische omstandigheden in de diverse landen. Xenos daarentegen zag in Duitsland de omzet toenemen.
BRUTOMARGE, KOSTEN EN EBIT In het verslagjaar zijn de inkoopprijzen van met name producten uit het Verre Oosten gestegen. Deze hogere inkoopprijzen konden uit concurrentieoverwegingen niet in alle gevallen worden doorberekend in de verkoopprijzen. Het negatieve effect hiervan op de brutomarge kon enigermate worden afgezwakt door de US-dollar, die op een gemiddeld lagere koers kon worden ingekocht dan het jaar daarvoor. De containerprijzen lagen onder het niveau van 2010. Voor de brutomarge zijn uiteraard ook verschuivingen in het assortiment en in het winkelbestand van belang. Rekening houdend met deze factoren is het positief dat de procentuele brutomarge gelijk is gebleven aan die van het voorgaande jaar. Door de licht lagere omzet is het bruto omzetresultaat echter fractioneel gedaald.
In de sector Speelgoed hadden Bart Smit en Intertoys te maken met moeilijke marktomstandigheden in Nederland. In het buitenland heeft Maxi Toys het duidelijk beter gedaan dan de speelgoedmarkt. Online werd in alle landen een aanzienlijke omzetgroei gerealiseerd. In de sector Wonen & Tuin heeft Leen Bakker opnieuw goed gepresteerd in Nederland en België, terwijl Tuincentrum Overvecht een overgangsjaar doormaakte, waarin de basis is gelegd voor een nieuwe fase van groei van omzet en resultaat. Bij de sectorrapportage wordt uitgebreider op de gang van zaken in 2011 ingegaan.
De lagere bruto opbrengst is gepaard gegaan met een hoger kostenniveau. Kostenstijgingen deden zich op bijna alle gebieden voor, doch vooral bij de personeelskosten. Aan de stijging hiervan liggen hogere salariskosten ten grondslag, mede door de eerder vermelde verschuiving binnen ons winkelbestand. Meer eigen winkels betekent een stijging van ons personeelsbestand. De verschuiving betekent ook, dat de huisvestingskosten (huren, energie en servicekosten) en de afschrijving op investeringen omhoog gaan. De verkoop- en reclamekosten stegen door de intensivering van de folderuitgaven. Op de verspreidingskosten van de folders kon evenwel een besparing worden gerealiseerd. Ook de inrichting en het up-to-date houden van de webshops leverden zowel bij de verkoop als bij de logistiek extra kosten op, die door groei van de omzet via dat afzetkanaal moesten worden goedgemaakt. De vervoerskosten namen ondanks de stijging van de brandstofprijzen licht af.
NETTO-OMZET in duizenden euro’s Huishoud
2011/12
2010/11
1.543.512
1.545.097 750.617
Speelgoed
737.286
Wonen&Tuin
420.579
437.401
Detailhandel
2.701.377
2.733.115
Groothandels Totaal netto-omzet
28.904
36.419
2.730.281
2.769.534
Onze fysieke winkels vormen de kern van ons concern. Inmiddels hebben veel van onze winkelformules echter ook een eigen webshop en het is verheugend te constateren, dat het omzetaandeel van dit afzetkanaal in het verslagjaar door een forse groei is toegenomen, zij het dat dit aandeel in de totale omzet nog bescheiden is.
De in het verslagjaar 2011 gerealiseerde EBIT is uitgekomen op € 166,9 miljoen, tegenover € 210,8 miljoen het jaar daarvoor.
In het verslagjaar zijn 88 winkels geopend. Het gaat hierbij om 82 eigen fi lialen (waaronder 5 webshops) en 6 franchisezaken. In totaal werden 35 eigen fi lialen en 30 winkels van franchisenemers gesloten. Het aantal eigen fi lialen (incl. 12 webshops) is per het einde van het boekjaar uitgekomen op 2.458, het aantal franchisezaken op 449. Het totaal komt daarmee per einde van het verslagjaar 2011 op 2.907.
NETTO RESULTAAT
Ook in 2011 is het aantal franchisenemers afgenomen. Franchisenemers stoppen om verschillende redenen met hun bedrijfsvoering. Een belangrijke oorzaak is het bereiken van de pensioenleeftijd zonder aanwezige opvolging. Daarnaast speelt ook de afwezigheid van voldoende fi nancieringsruimte voor bijvoorbeeld noodzakelijke winkelaanpassingen een rol. In sommige gevallen wordt de betreffende franchisezaak door ons overgenomen. De verschuiving in de verhouding tussen eigen- en franchisezaken heeft wel gevolgen voor de kostenstructuur en
Het geconsolideerde netto resultaat van ons concern bedraagt over 2011 € 128,1 miljoen (2010: € 158,2 miljoen). Hoewel het geconsolideerde resultaat belangrijk lager is dan in 2010 (toen de nettowinst op hetzelfde niveau als het daaraan voorafgaande jaar lag), is de nettowinst bij een aantal formules hoger uitgekomen en konden een paar andere formules hun winstniveau (praktisch) handhaven. Er is dus – onder moeilijke economische omstandigheden – over het geheel genomen sprake geweest van een lastig jaar, maar er zijn zeker voldoende lichtpunten die ons beleid van spreiding van activiteiten over verschillende formules, landen en productcategorieën schragen.
- 18 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
INVESTERINGEN In 2011 hebben wederom grote investeringen plaatsgevonden. Het totale netto investeringsbedrag is uitgekomen op € 75 miljoen (2010: € 90 miljoen), waarvan € 25 miljoen bij de in het buitenland gevestigde dochterondernemingen. NETTO INVESTERINGEN x C mln.
2011/12
2010/11
Nieuwe winkels
31,6
43,3
Bestaande winkels
27,7
29,3
Logistiek en informatiesystemen
15,0
15,9
Overige
0,5
1,0
Totaal
74,8
89,5
Het grootste deel van deze investeringen had betrekking op de verbouw en inrichting van nieuwe vestigingspunten en op renovaties van bestaande winkels. Ook in winkelautomatisering en in automatisering in het algemeen is fors geïnvesteerd. Investeringen op logistiek gebied hebben vooral bij Blokker Nederland en Leen Bakker Nederland plaatsgevonden. Bij beide ondernemingen betrof het investeringen in de distributiecentra. Blokker heeft een omvangrijke investering gedaan in de aanschaf van nieuwe karren waardoor de producten in de winkels efficiënter en makkelijker kunnen worden uitgeladen en in de schappen geplaatst. Bij Leen Bakker werd een afrondende investering gedaan in de inrichting van een nieuw, in hoge mate geautomatiseerd, distributiecentrum. Hierdoor kon een efficiencyslag worden gemaakt door het terugbrengen van het aantal externe opslaglocaties. Bij Casa is de geplande bouw van een nieuw distributiecentrum in verband met enkele archeologische vondsten nog steeds niet van start gegaan. Na het verkrijgen van de bouwvergunning is er inmiddels sprake van een zeer langdurige vertraging.
DISTRIBUTIECENTRUM LEEN BAKKER ding van het aantal winkels in binnen- en buitenland en een toename van het aantal medewerkers. Door de ontwikkeling van de concernresultaten in die periode is sprake geweest van een forse waardegroei van de certificaten. Door de daling in 2011 van het netto concernresultaat is de waarde van de certificaten ten opzichte van vorig jaar afgenomen. Echter, ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van het Oranje Boven Participatieplan én als blijk van waardering voor het vertrouwen van de certificaathouders in het familieconcern, is besloten naast een ongewijzigd dividend ook een jubileumdividend uit te keren. Door het totaal dividendbedrag wordt de waardedaling op de certificaten praktisch goedgemaakt. De dividenduitkering aan de familiehoudstermaatschappij van Blokker Holding zal als vanouds óók worden aangewend voor de financiering van investeringen. Daarmee worden de beschikbare middelen geherinvesteerd in expansie en onderhoud van onze winkelketens en webshops.
Het totaal aan afschrijvingen bedroeg dit jaar € 82 miljoen, waardoor de cashflow (nettowinst + afschrijvingen) is uitgekomen op € 210 miljoen. Per jaareinde bedroeg het balanstotaal € 956,7 miljoen (2010: € 994 miljoen). Met succes is dit jaar gestuurd op een lager voorraadniveau. Vergeleken met het jaar daarvoor zijn de voorraden aanzienlijk gedaald. Het eigen vermogen van het concern maakt met € 498,6 miljoen, evenals vorig jaar, 52,1% van het balanstotaal uit. Daarmee is sprake van een zeer degelijke solvabiliteit (verhouding tussen eigen en vreemd vermogen).
AANTAL MEDEWERKERS Medewerkers
FTE
2011/12
2010/11
2011/12
2010/11 10.832
Huishoud
16.575
16.246
10.914
Speelgoed
5.692
5.674
3.514
3.504
Wonen&Tuin
3.230
3.131
2.160
2.189
WINSTBESTEMMING
Detailhandel
25.497
25.051
16.588
16.525
Op basis van het voorstel inzake de winstbestemming zal een deel van de nettowinst weer worden uitgekeerd aan de medewerkers die certificaathouders zijn van het Participatieplan Oranje Boven. In het lopend boekjaar is het 10 jaar geleden dat de heer Jaap Blokker het Oranje Boven Participatieplan heeft geïntroduceerd. Betrokkenheid van medewerkers bij de ontwikkeling en de groei van de onderneming op lange termijn is de kern van dit Participatieplan. Gedurende die 10 jaar heeft het concern een gestage groei van omzetten en resultaten laten zien, een uitbrei-
Overige *)
50
43
47
41
25.547
25.094
16.635
16.566
10.697
Totaal eigen medewerkers Medewerkers franchisewinkels
3.300
3.500
Totaal medewerkers
28.847
28.594
Nederland
18.275
17.769
10.832
Buitenland
7.272
7.325
5.803
5.869
25.547
25.094
16.635
16.566
Totaal eigen medewerkers * Groothandel en Holdingactiviteiten
- 19 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
- 20 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
Het resultaat is tot stand gekomen door een hechte samenwerking van onze medewerkers. Het totaal aantal personeelsleden (in full- en parttime functies) steeg dit jaar tot 25.547, waarvan 18.275 in Nederland werkzaam waren en 7.272 in onze winkels, kantoren en magazijnen in andere landen. Voorts waren 3.300 medewerkers actief bij onze franchisenemers. Zij allen hebben met grote inzet en klantgericht hun bijdrage aan het resultaat geleverd. Ook dit jaar heeft het resultaat ons weer in de gelegenheid gesteld een aantal maatschappelijke doelen fi nancieel te ondersteunen. Een overzicht hiervan is opgenomen bij de ‘overige gegevens’, zie pagina 65 van dit verslag.
INTERNET Speciale aandacht vraagt de ontwikkeling van de verkopen via onze webshops. Inmiddels beschikt Blokker Holding over 12 webshops. WEBSHOPS 01 bartsmit.com
07 cookandco.nl
02 intertoys.nl
08 blokker.nl
03 intertoys.de
09 maxitoys.be
04 leenbakker.nl
10 maxitoys.fr
05 leenbakker.be
11 marskramer.nl
06 tuincentrumovervecht.nl en diervoordeel.nl
12 eplaza.com
CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD De Centrale Ondernemingsraad (COR), die is samengesteld uit leden van de ondernemingsraden van onze dochterondernemingen in Nederland (voor de samenstelling zie pagina 12 van dit jaarverslag) heeft gedurende het verslagjaar zesmaal vergaderd, waarvan twee keer in een overlegvergadering met de bestuurder. Beide overlegvergaderingen werden bijgewoond door een lid van de Raad van Commissarissen. Zoals gebruikelijk werd in de in juni gehouden overlegvergadering een toelichting gegeven op de jaarcijfers van het afgelopen boekjaar van het concern en werd ingegaan op de algemene gang van zaken. In deze vergadering werd tevens het voornemen van de Raad van Commissarissen aangekondigd de heer Roland Palmer voor te dragen als voorzitter van de Raad van Bestuur in geval van defungeren van de heer Jaap Blokker. Naast deze overlegvergaderingen heeft het dagelijks bestuur van de COR ook apart nog met de bestuurder besprekingen gevoerd. De COR heeft onder de aandacht gebracht, dat met betrekking tot de toetreding tot de Stichting Fraude Aanpak Detailhandel (F.A.D.) een zorgvuldige onderlinge communicatie tussen de betrokken ondernemingen noodzakelijk is. Daarbij dient ook overleg te worden gevoerd met de veiligheidsfunctionarissen. Verder zal op verzoek van de COR worden nagegaan of het takenpakket van de veiligheidsfunctionarissen binnen de werkmaatschappijen beter op elkaar kan worden afgestemd. Voorts is nogmaals aandacht gevraagd voor de bezettingsproblematiek in winkels, met name de winkels met een kleine bezetting.
In de overlegvergadering in oktober werd stilgestaan bij het overlijden van de heer Jaap Blokker en bij de grote betekenis die hij heeft gehad voor het concern. Onder zijn voorzitterschap heeft een enorme expansie plaatsgevonden zowel in Nederland als daarbuiten. Zijn grote kennis van de detailhandel zal worden gemist. Ondanks de grootte van het concern is voor hem het behoud van de waarden van het familiebedrijf altijd een centraal thema gebleven. Aandacht is besteed aan de taakverdeling binnen de Raad van Bestuur en aan de relatie tussen de Raad van Commissarissen en de COR. Op de ingediende adviesaanvragen voor de benoeming van de heer Roland Palmer tot voorzitter van de Raad van Bestuur alsmede die tot herbenoeming van de heer P.C. Klaver tot commissaris heeft de COR positief gereageerd. Daarnaast zijn onderwerpen als de (fiscale) werkkostenregeling, het gebruik van 3-jaarscontracten, registratie van vakantiedagen, de ziektekostenverzekering en de toekomstige cao-onderhandelingen CAMPAGNE 24-UURS SHOPPEN BLOKKER.NL aan de orde geweest.
In het verslagjaar is de webshop diervoordeel.nl overgenomen, die rechtstreeks, maar ook via de webshop van Tuincentrum Overvecht kan worden benaderd en waarop een zeer uitgebreid assortiment diervoeding en dierbenodigdheden wordt aangeboden. De omzet via dit afzetkanaal heeft het afgelopen jaar wederom een zeer forse stijging te zien gegeven tot € 52 miljoen. Daarbij valt te constateren, dat het door de consument zeer wordt gewaardeerd dat de aangekochte artikelen in de winkel kunnen worden opgehaald. Deze cross channel activiteit neemt dan ook in belangrijkheid toe. Uiteraard gaat deze ontwikkeling gepaard met investeringen in mens en materieel. Ook de logistieke handling vraagt om uitgelezen oplossingen, omdat deze vorm van detailhandel ingrijpt op de traditionele bestellingen door winkels en de normale afhandeling en bevoorrading van goederen.
- 21 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
ONTWIKKELINGEN BINNEN DE DETAILHANDELSECTOR Een punt van grote zorg blijft in de eerste plaats de winkelcriminaliteit. Ook dit jaar hebben overvallen op onze winkels plaatsgevonden. De grotere aandacht die door de overheid thans, samen met de detailhandel, aan deze ernstige vorm van criminaliteit wordt gegeven –resulterend in een daling van het overvalgeweld in winkels in 2011– zal een permanent karakter moeten krijgen en moeten worden geïntensiveerd. Preventieve maatregelen alleen zijn niet toereikend gebleken om de medewerkers afdoende te beschermen. De veiligheid van onze medewerkers wordt voorts sterk bevorderd door het terugdringen van contant geld in de filialen. Samen met de banken en belangenorganisaties nemen detaillisten deel aan promotieactiviteiten om de consument te stimuleren met de bankpas (pin) te betalen. In 2011 is de magneetstrip vervangen door de chip. Deze nieuwe technologie maakt innovaties, zoals retourpinnen, mogelijk en moet het ‘skimmen’ een halt toeroepen. Ondanks deze ontwikkelingen is in 2011 de schade door fraude in het betalingsverkeer weer dramatisch toegenomen. Daarbij hebben fraudeurs het niet alleen voorzien op het skimmen van betaalpassen, maar ook op het via de computer ‘achterhalen’ van vertrouwelijke bankcodes, het zogenoemde ‘phishing’. De schadepost mag dan een fractie van de totale omvang van het betalingsverkeer zijn, de door frauduleus handelen verkregen bedragen maken dat deze vorm van cybercrime voor bendes nog altijd buitengewoon lucratief is. Te vrezen valt dan ook, dat de door middel van het nieuwe pinnen verkregen voorsprong slechts van tijdelijke aard zal blijken te zijn. Ook deze standaard zal weldra door criminelen zijn gekraakt. Het blijft een voortdurende ratrace tussen de goedwillende techneuten aan de ene kant en de kwaadwillende hackers aan de andere kant!
op zo’n storing niet ingesteld, heeft geen contant geld meer bij zich om daarmee te betalen en de winkelier ziet zich voor grote problemen geplaatst. Sommige geïrriteerde klanten maken hun ongenoegen daarover kenbaar aan caissières die er natuurlijk part noch deel aan hebben. Het is de plicht van alle betrokken partijen –banken, betaalterminalleveranciers, telecommunicatiebedrijven en detaillisten– de handen ineen te slaan om een storingsvrij betalingsverkeer te garanderen. In het uitzonderlijke geval van een onverhoopte storing dient een alternatieve transactieafhandeling via de betaalterminal te worden gefaciliteerd. Met voorrang dient onderzocht te worden in hoeverre off line pinnen in combinatie met chiptechnologie hiervoor een veilige oplossing kan bieden.
VOORUITZICHTEN In de eerste maanden van het nieuwe boekjaar tonen onze formules een wisselend omzetbeeld. Dit zegt echter nog niets over het verdere verloop in het jaar. Zo vroeg in het jaar kan daarover nooit een betrouwbare uitspraak worden gedaan. De voor de detailhandel belangrijkste verkoopmaanden liggen immers nog ver voor ons. In ons inmiddels 116-jarige bestaan zijn er echter vaker jaren van economische tegenslag zoals in 2011 geweest. De ervaring leert dat het concern daar sterker uit tevoorschijn kan komen. Wij beschouwen de huidige situatie als een uitdaging. Daarom blijft de strategie gericht op verdere expansie. De gezonde financiële positie biedt daarbij een stevige basis. We weten ons bij de uitvoering van dit beleid gesteund door bijna 29.000 medewerkers, die bij onze eigen bedrijven en bij onze franchisenemers op alle fronten –op de kantoren, in de magazijnen en in de winkels– bezig zijn de consument optimaal te bedienen. Hen past dan ook dank voor de manier waarop zij daarin het afgelopen jaar weer zijn geslaagd. Laren, 16 mei 2012
Niet alleen een veilig betalingsverkeer is voor de detailhandel van groot belang, ook een permanent en ongestoord functionerend betalingsverkeer voor haar winkels en webshops is essentieel. Door het toenemende gebruik van elektronische betalingen worden winkeliers steeds afhankelijker van de techniek. Het is onacceptabel, dat in 2011 door het optreden van storingen de consumenten op tenminste 5 dagen gedurende een aantal uren niet via de betaalautomaat konden afrekenen. De consument is
Raad van Bestuur R.E. Palmer, voorzitter A. Blokker P.F.J. Brussel A.H.M. van der Horst T. Smit
- 22 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
- 23 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
SECTOR HUISHOUD
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
HIGHLIGHTS HUISHOUD 2011 In de sector Huishoud is het Blokkerconcern nu al 116 jaar actief. De sector is breed samengesteld: acht van onze formules en onze twee groothandelsondernemingen (Trend Center en Elektroblok) vallen binnen deze sector. De productcategorieën zijn uitgebreid en bevatten inmiddels veel meer artikelen dan alleen ‘huishoud’. Zo zijn de assortimenten van Casa en Xenos anders samengesteld dan die van Blokker, Marskramer, Novy of Big Bazar. De drie laatste formules hebben –net als de in keukenbenodigdheden gespecialiseerde winkelformule Cook&Co – alleen winkels in Nederland. De andere formules hebben vestigingen in meerdere landen. Novalux ten slotte heeft alleen winkels in Estland.
De winkelketens in Nederland hebben in het verslagjaar een wisselend omzetbeeld laten zien. De omzet in de eigen winkels van Blokker en Marskramer is fractioneel hoger uitgekomen dan vorig jaar. De omzet van de franchisezaken daalde bij beide ketens. De niet-vergelijkbare omzet van Xenos lag fors boven vorig jaar, terwijl de nog kleine formule Cook&Co door nieuwe vestigingspunten haar omzet belangrijk heeft zien groeien. Big Bazar heeft haar spectaculaire groei voortgezet. Ook zonder rekening te houden met de nieuwe fi lialen is de omzet van deze keten zeer fors gegroeid. De formule is de jongste loot aan de inmiddels 116 jaar oude stam van ons concern en biedt tegen lage prijzen een zeer breed en wisselend assortiment.
AANTAL WINKELS HUISHOUD 2011/12 40 39
26 11 Blokker
241
Casa Xenos
839 202
Marskramer Novy
TOTAAL 1.914
Big Bazar Cook&Co Novalux
516
In België lag zowel de omzet van Blokker als die van Casa onder het niveau van het voorgaande jaar. Casa werd behalve in haar moederland ook in de meeste andere landen waar zij actief is geconfronteerd met dalende oud op oud omzetten. Slechts in Italië kon in de vergelijkbare fi lialen een mooie dubbelcijferige procentuele omzetplus worden gerapporteerd. Xenos heeft in Duitsland een verdere omzetgroei gerealiseerd, ook in de vergelijkbare fi lialen viel een fraaie toename te noteren. Novalux heeft in Estland twee niet rendabele winkels gesloten. De langjarige samenwerking met een Nederlandse joint venture partner is beëindigd, zodat Blokker Holding volledig eigenaar is geworden. De vergelijkbare omzet van Novalux is op nagenoeg hetzelfde niveau als in 2010 uitgekomen.
KERNCIJFERS HUISHOUD (DETAILHANDEL) Netto-omzet (x C 1.000) 2011/12
1.543.512
2010/11
1.545.097
Medewerkers 2011/12
16.575
2010/11
16.246
Aantal winkels 2011/12
1.914
2010/11
1.902
AANTAL WINKELS HUISHOUD Blokker
Casa
Xenos
Marskramer
Novy
Big Bazar
Cook&Co
Novalux Totaal huishoud
39
26
11
1.616
39
26
11
1.914
31
24
13
1.583
31
24
13
1.902
Ultimo 2011/12 Eigen
719
445
201
175
Franchise
120
71
1
66
40
Totaal
839
516
202
241
40
Eigen
713
441
191
170
Franchise
122
78
1
70
48
Totaal
835
519
192
240
48
298
Ultimo 2010/11
- 25 -
319
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BLOKKER NEDERLAND Blokker is dé toonaangevende winkel voor huishoudelijke artikelen in Nederland. Deze in het straatbeeld niet meer weg te denken oer-Hollandse winkelketen heeft altijd een actueel aanbod artikelen in huishoud, koken en tafelen. Ook wordt een uitgebreid assortiment tuinartikelen, multimedia en speelgoed gevoerd. In Nederland kent de Blokkerformule een groot aantal franchisenemers.
OMZET Blokker heeft in Nederland het jaar afgesloten met een fractioneel lagere oud-op-oud omzet, zowel voor de eigen fi lialen als voor de franchisewinkels. Het totaal aantal eigen fi lialen is in 2011 met 6 vestigingen uitgebreid. Daarbij zijn 11 nieuwe winkels geopend en 5 gesloten. Dit brengt het totaal aan eigen Blokkerfi lialen op 503. De totale omzet van de eigen fi lialen kwam door deze toename iets boven vorig jaar uit. Het aantal franchisezaken is met twee vestigingspunten afgenomen tot 115. Dit is de resultante van 3 openingen en 5 sluitingen. In commercieel opzicht zijn in 2011 veel inspirerende activiteiten ontplooid. Ook dit jaar is weer een aantal nieuwe eigen fi lialen en een paar franchisezaken ingericht volgens het nieuwste formuleconcept. Verder zijn in de winkels de presentatie en samenstelling van een aantal collecties gewijzigd en zijn vele verbeteringen doorgevoerd. Zo is bijvoorbeeld de productgroep ‘Vitality & Comfort’ -gericht op senioren- een vast onderdeel van het assortiment geworden. Gedurende het verslagjaar is in een aantal winkels een nieuwe meer themagerichte presentatievorm bij de entree van de winkels getest. Met DVD GOOISCHE VROUWEN deze aantrekkelijke presentatie ondergaat de klant direct bij binnenkomst een verrassende koopimpuls. Deze test zal in 2012 dan ook worden uitgebreid. Dezelfde presentatievorm is in het najaar in een aantal winkels ook gebruikt voor de kerstcollectie; het succes hiervan zal leiden tot een landelijke invoering in 2012. Ook dit jaar zijn succesvolle themafolders uitgegeven. De Smurfenfolder en die van de Gooische Vrouwen (verspreid terwijl de fi lms in de bioscoop draaiden) hebben goede verkopen opgeleverd. Dit geldt ook voor de Feestprijzenfolder in september. Ook de (bijna) traditionele NS actie is dit jaar weer zeer goed verlopen. 2011 Was ook het jaar van het 115-jarig bestaan van Blokker, reden genoeg voor een feest in de winkels met vele scherpe en
EIGEN VESTIGINGEN 503 FRANCHISEFILIALEN 115 LAND Nederland
spetterende aanbiedingen voor de consument. Blokker heeft ook een feest gehad voor zijn medewerkers: een Toppers spektakel werd in mei in de Amsterdam Arena aangeboden ter gelegenheid van het 115-jarig bestaan. Ook franchisenemers investeren in renovatie en onderhoud van hun winkel. Dit toont aan hoe sterk de ondernemingszin van deze groep is. Bij de fi nanciering van deze investeringen vinden zij echter vaak forse bancaire hobbels op hun weg, die de realisatie daarvan niet eenvoudig maken. De Blokker webshop heeft aan de totale omzetontwikkeling een goede bijdrage geleverd. Door een intensivering van de inspanningen en de uitbreiding van het assortiment is de omzet in 2011 meer dan verdubbeld. Onderdeel van dit succes zijn ook de ‘webshop only’ artikelen: artikelen die alleen via dit verkoopkanaal te verkrijgen zijn. Ook de winkels profiteren van deze webshopactiviteiten. Speurende bezoekers kunnen zich alvast goed oriënteren op het uitgebreide assortiment, waardoor ook in de winkels artikelen gerichter kunnen worden gevonden. De ruim 600 Blokkerwinkels in het land met even zoveel afhaalmogelijkheden bieden de internetconsument een grote service en de Blokkermedewerker de gelegenheid tot extra klantenbinding.
LOGISTIEK Voor de afdeling Logistiek is 2011 een bewogen jaar geweest. In juni werd het distributiecentrum in Geldermalsen opgeschrikt door het instorten van een deel van het dak door zeer extreme regenval. Daarbij hebben zich gelukkig geen persoonlijke ongelukken voorgedaan. Ontruiming van onder andere een bulkhal met 9.000 pallets was noodzakelijk en de uitwijk naar twee externe locaties was onvermijdelijk. Dit heeft lange tijd een grote wissel getrokken op medewerkers en systemen. Maar door de extra inspanningen van de logistiek medewerkers bleven uitleverproblemen aan fi lialen beperkt. Ook belangrijk was de introductie van de nieuwe kar. Weliswaar heeft deze kar grote invloed op de processen in de distributiecentra (met als gevolg stijgende loonkosten), maar voor de fi lialen betekent de kar een aanmerkelijk voordeel. Met name de fysieke belasting van het winkelpersoneel ligt nu lager. Daarnaast is in 2011 gestart met een groot automatiseringsproject ter vervanging van het bestaande Warehouse Management Systeem.
- 26 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
OVERLIJDEN VAN DE HEER JAAP BLOKKER
BLOKKER 115 JAAR Hoofdkantoor Amsterdam, vlag halfstok ivm overlijden van dhr. J. Blokker
PERSONEEL Als familiebedrijf kent Blokker zeer veel medewerkers met lange dienstverbanden. Hun inzet en ervaring zijn onmisbaar voor de continuïteit van het concern. Dit jaar hebben maar liefst 195 medewerk(st)ers hun 12,5-jarig jubileum gevierd en 72 medewerk(st)ers hun 25-jarig dienstverband. Het 40-jarig jubileum werd door zes personen gevierd: de dames Habes-Adriaansen, Idzinga-Houwer, Van Summeren en Haar en de heren Singer en Soederhuizen. De afdeling Personeelszaken heeft gedurende het jaar diverse bijeenkomsten gehad met commissies uit de Ondernemingsraad over specifieke aandachtspunten, zoals het ouderenbeleid bij Blokker.
VOORUITZICHTEN Een creatief aanbod, een scherpe prijsstelling en een volledige inzet van de hele organisatie zullen in 2012 meer dan noodzake-
Op 5 juli 2011 overleed de heer Jaap Blokker. ‘Meneer J’, zoals hij werd genoemd, heeft samen met zijn broer leiding gegeven aan de snelle groei van Blokker, zí n winkelformule. Tot het laatst bleef hij nauw betrokken bij het reilen en zeilen van de onderneming. Altijd belangstellend in het wel en wee van de medewerkers. Zijn overlijden was een schok voor de hele Blokkerorganisatie. Met eerbied herdenken wij hem en wij zullen hem als voorbeeld blijven stellen.
lijk zijn om omzet en resultaat tenminste op het niveau van 2011 te kunnen handhaven. De omzet via de webshop blijft zich gedurende de eerste maanden van het nieuwe jaar onverminderd positief ontwikkelen. Net als in 2011 zullen in 2012 forse investeringen worden gedaan in nieuwe en bestaande winkels. Daarnaast zal worden geïnvesteerd in de automatiseringsprojecten van de afdeling Logistiek die moeten resulteren in een verdere verbetering van efficiency en informatie.
STICHTING SOCIAAL FONDS De Stichting Sociaal Fonds Jacob Blokker Pz. heeft in het verslagjaar circa € 80.000 uitgekeerd aan personeelsleden, oudpersoneelsleden en nabestaanden van overleden medewerkers. Het vermogen van de stichting bedraagt ultimo 2011 bijna € 2,4 miljoen.
FOLDER 115 JAAR
DE HANDIG BODE
115 TABS
September 2011
Uitgegeven ter gelegenheid van het 115 jaar bestaan
In het kader van het 115 jaar bestaan van Blokker
- 27 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BLOKKER BUITENLAND Blokker is ook in België en Luxemburg ruim vertegenwoordigd. Met alleen eigen filialen is het ook in deze landen een toonaangevende winkelformule met een groot aanbod aan huishoudelijke artikelen, speelgoed en tuinmeubelen. In Suriname is een franchisenemer actief met vijf filialen.
BELGIË EN LUXEMBURG
een mogelijke subsidiëring door de Europese Commissie- Blokker België een kwaliteitslabel heeft behaald met een notitie over de strategische doelstellingen en het verloop van sturingsprocessen.
OMZET In de eerste 4 maanden van het verslagjaar was er nog sprake van een toename van het consumentenvertrouwen, vanaf mei werd een continue daling in dit vertrouwen gerapporteerd. Deze daling ging gepaard met een toename van de inflatie in België. De belangrijke verkoopmaanden aan het einde van het jaar hadden in dit opzicht dan ook te maken met een weinig positief gesternte. De omzet van de Blokkerfilialen heeft in 2011 een geringe daling laten zien. Positief waren de omzetontwikkelingen in de groep ‘huishoud’ (met een groei van het klein en groot huishoud), en in de groep ‘tuin’. Het winterse weer in de slotfase van het boekjaar heeft nog geleid tot goede verkopen van het wintertextiel en aanverwante artikelen. Het aantal winkels in België (met 2 openingen en 2 sluitingen) is gelijk gebleven. Ook het aantal in Luxemburg veranderde niet. Investeringen hadden vooral betrekking op renovaties en nieuw geopende filialen. Tevens werd in het verslagjaar een begin gemaakt met het vervangen van de kassasystemen in alle filialen.
PERSONEEL Tijdens het boekjaar is een opleidingscyclus gestart voor de bedrijfsleiders. De cursus biedt training in managementvaardigheden en duurt twee jaar. Memorabel is ook dat -in het kader van
EIGEN VESTIGINGEN 216 FRANCHISEFILIALEN 5 LANDEN België, Luxemburg, Suriname
In december 2011 werd afscheid genomen van de algemeen directeur van Blokker België, de heer Richard Van Besauw, in verband met diens pensionering. Hij heeft gedurende bijna 17 jaar leiding gegeven aan de organisaties in België en Luxemburg. Wij danken hem voor zijn belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de Blokkerformule in beide landen. Hij is opgevolgd door de heer Frank De Belie. In 2011 hebben 23 medewerkers hun 12,5-jarig dienstverband kunnen vieren, terwijl ook het 25-jarig jubileum van maar liefst 46 medewerkers niet onopgemerkt is gebleven!
VOORUITZICHTEN Cijfers over het consumentenvertrouwen, over de koopkrachtontwikkeling en over de krimp van de economie maken eens te meer duidelijk dat omzetgroei zal moeten worden bevochten door een grote commerciële inspanning, door creativiteit en door alertheid. Een aantal daartoe opgestelde plannen is in uitvoering genomen. De omloopsnelheid van artikelen zal nauwlettend in het oog worden gehouden. Communicatie met het winkelpersoneel over snel en langzaam lopende producten wordt verbeterd. Aandacht wordt ook besteed aan een betere presentatie van de diverse productgroepen in de winkels. De verkoop van speelgoed zal door een betere zichtbaarheid in de winkels en door nog scherpere prijsstelling worden gestimuleerd. Ook in 2012 wordt weer een aantal nieuwe winkels geopend. Daar staat tegenover dat enkele verlieslatende fi lialen worden gesloten. De renovatie van een achttal winkels staat voor dit jaar op het programma. Bij de nieuwe inrichtingen kunnen ook tijdwinst en kostenbesparingen worden gerealiseerd. Gedurende dit jaar zullen de winkels in België en Luxemburg, naar het voorbeeld van Blokker Nederland, voorzien worden van nieuwe gebruiksvriendelijke kassa’s. Ook zal een aanzet worden gegeven voor de automatisering van het loonboek.
SURINAME
SERVIES VAN KOK PIET HUYSENTRUYT In België een groot succes
In Paramaribo wordt door een zelfstandige ondernemer een vijftal ‘Blokker’-winkels geëxploiteerd. Deze winkels worden bevoorraad door onze groothandel Elektroblok en hebben een uitgebreide collectie artikelen uit het Blokkerassortiment. Ook deze ondernemer heeft met een lastige economische situatie te maken, met daarnaast een devaluatie van de Surinaamse munteenheid en ook daar een toegenomen concurrentie.
- 28 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
CASA Casa is een inspirerende, eigentijdse internationale winkelformule met eigen en franchisevestigingen. Het assortiment bestaat uit trendy decoratie- en geschenkartikelen, huishoudtextiel en tuin- en interieurmeubelen. Casa is opgericht in 1925 en maakt sinds 1988 deel uit van Blokker Holding. De formule is de meest internationaal opererende winkelformule binnen het concern, actief in zeven Europese landen.
EIGEN VESTIGINGEN 445 FRANCHISEFILIALEN 71 LANDEN België, Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Luxemburg, Zwitserland
OMZET Het jaar 2011 is opnieuw voor Casa een jaar geweest waarin de omzet in zo goed als alle landen een krimp te zien heeft gegeven. Dit is voor een deel het gevolg van prioriteitsstellingen binnen de veelal onder druk staande gezinsbudgetten. Gedurende het jaar heeft de samenstelling van het Casa assortiment extra aandacht gekregen. In dit assortiment moet de klant actuele producten kunnen vinden. Ook is verder ingespeeld op de verschuivingen die in consumentenvoorkeuren plaatsvinden. Zo heeft de verschuiving van het assortiment ‘tafel’ naar het assortiment ‘keuken’ zich voortgezet. Populaire kookprogramma’s op de televisie hebben daaraan meegewerkt. Door toevoegingen van nieuwe producten, zoals fijne kruiden, aromatische oliën en chocolade voor het bakken, die succesvol zijn geïntroduceerd, is het assortiment verder geactualiseerd. Om meer klanten de Casawinkels te laten bezoeken en het prijsimago te ondersteunen is de ‘Bravo Casa’ lijn ontwikkeld, waarbij kwalitatief goede producten tegen een vaste lage prijs worden aangeboden. Vergeleken met het voorjaar viel de omzet in de zomer door het matige weer tegen. De eindejaarsverkopen lieten weer een beter verloop zien: zowel door betere weersomstandigheden dan het jaar daarvoor, als door een verbeterde omzet in het keukenassortiment en goede verkopen van de kerstcollectie. Het winkelpersoneel mocht zich in de week voor Kerst gedurende één dag verheugen in ondersteuning door alle medewerkers van het hoofdkantoor.
CASA IN SAVIGNANO SUL RUBICONE (BIJ RAVENNA, ITALIË) INVESTERINGEN De meeste investeringen hebben plaatsgevonden in inrichting voor nieuwe winkels en renovatie van bestaande winkels. De bouw van een nieuw distributiecentrum staat nog figuurlijk in de steigers, omdat de Belgische archeologische dienst gestuit is op voorwerpen uit het verleden. Vervolgens is besloten het gehele terrein van 100.000 m2 om te ploegen op zoek naar de ultieme schat. Dit onderzoek heeft nu al meer dan een jaar vertraging in de bouw van dit distributiecentrum opgeleverd. Te hopen valt, dat de steigers op niet al te lange termijn ook letterlijk kunnen worden opgetrokken, waardoor uiteindelijk de geplande efficiencyverbetering kan worden gerealiseerd. Op het gebied van automatisering werd de tweede fase afgerond van het online zetten van alle Casawinkels, zodat de communicatie tussen hoofdkantoor en de winkels kan worden geoptimaliseerd, tegen lagere kosten.
Per saldo hebben deze initiatieven en successen echter nog niet geleid tot een hogere omzet ten opzichte van 2010. In totaliteit is de vergelijkbare omzet eigen fi lialen gedaald; bij de franchisenemers is de omzetdaling groter geweest. Per land was de ontwikkeling verschillend. De grootste omzetdaling deed zich voor in Frankrijk waar Casa de meeste winkels heeft en in Spanje. Ook Zwitserland heeft mede door de duurdere Zwitserse frank een grotere omzetveer moeten laten. De omzetdaling in België, Luxemburg en Portugal was gematigd, doch in het laatstgenoemde land voor de franchisenemers aldaar fors. In Italië, waar Casa in 2008 is gestart, is sprake geweest van een voortgaande positieve omzetontwikkeling.
PERSONEEL Het aantal eigen filialen steeg in 2011 met per saldo 4 vestigingen, waarvan 2 in Italië. Het totaal aantal eigen winkels kwam daarmee uit op 445. Het totaal aantal franchisezaken is met 7 winkels gedaald tot 71.
Ook bij Casa is sprake van veel langdurige dienstverbanden. Met drie medewerkers werd stilgestaan bij hun 25-jarig dienstverband en met 1 medewerkster, mevrouw Jeannine De Cat, werd haar 40-jarig dienstverband gevierd.
- 29 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
VERKOOPTEAM CASA FIUMICINO (BIJ ROME, ITALIË) VOORUITZICHTEN
De publiciteitsuitingen zullen worden verbeterd door het uitbrengen van meer eigentijdse folders. Daarin zal meer aandacht worden besteed aan promoties, nieuwe producten en inspirerende geschenktips. De informatie in de winkels zal hierop worden aangepast. Hoewel Casa geen webshop heeft, zal meer aandacht worden gegeven aan de maandelijkse elektronische nieuwsbrief naar de klanten. In december 2011 is voor Frankrijk en België de verkoop van cadeaucheques via de website gelanceerd. Deze mogelijkheid wordt in 2012 uitgebreid naar Zwitserland en Italië. Ter ondersteuning van de verkoop van de tuincollectie is de website reeds vernieuwd.
De ontwikkelingen in de laatste jaren vragen enerzijds om een gecontroleerde expansie van het filialennet en anderzijds om het inbrengen van nieuwe commerciële initiatieven. Wat betreft de investeringen in nieuwe vestigingen krijgt de verlaging van de initiële investeringskosten (verlichting, vloer en afwerking) volle aandacht. Aan de commerciële kant zal de nadruk worden gelegd op de productpresentatie en de samenhang tussen de assortimenten van diverse productgroepen. Het aanbieden van combinaties aan de klant heeft eerder tot goede resultaten geleid. Ook de al eerder genoemde verschuiving in het assortiment van ‘tafel’ naar ‘keuken’ zal verder worden uitgewerkt.
- 30 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
XENOS Xenos is een avontuurlijke winkelketen met winkels in zowel Nederland als Duitsland. Het assortiment bestaat uit trendy cadeau- en woondecoratie-artikelen; daarnaast voert de keten een aantrekkelijk aanbod aan artikelen op het gebied van food. Xenos is opgericht in 1973 en is in 1989 door Blokker Holding overgenomen.
OMZET In Nederland is de vergelijkbare omzet fractioneel onder die van vorig jaar gebleven. De totale omzet, gedreven door de opening van maar liefst elf nieuwe winkels, steeg met meerdere procenten. Met deze nieuwe filialen is het winkelbestand in Nederland uitgekomen op 161. De omzet werd beïnvloed door de bijzondere weersomstandigheden dit jaar (slecht weer in de zomer en zacht weer in november en december). Deze ‘omwisseling van seizoenen’ had een nadelige invloed op de verkoop van seizoensartikelen. Desalniettemin is door een goed voorraadbeheer het voorraadniveau per einde van het boekjaar lager uitgekomen dan dat per balansdatum 2010.
EIGEN VESTIGINGEN 201 FRANCHISEFILIALEN 1 LANDEN Nederland, Duitsland
verdergaande expansie in dit land. Het vinden van aantrekkelijke en geschikte winkellocaties is dan ook een punt van grote aandacht. De brutomarge in beide landen heeft zich op hetzelfde niveau (Duitsland) of iets daaronder (Nederland) kunnen handhaven. In Nederland zijn de kosten vooral door de uitbreiding van het fi lialennet gestegen.
INVESTERINGEN Naast investeringen in nieuwe filialen is dit jaar ook een aanvang gemaakt met de uitbreiding van het hoofdkantoor te Waalwijk, de werkzaamheden zullen medio 2012 zijn afgerond. De snelle groei van Xenos maakt ook de uitbreiding van de magazijncapaciteit nodig. Plannen voor de uitbreiding van het distributiecentrum op het aangrenzende terrein zijn in voorbereiding.
PERSONEEL Voor het winkelinterieur zijn vernieuwingen uitgewerkt. De nieuw geopende Xenosfilialen zijn ingericht met metalen verkoopstellingen in VERKOOPTEAM XENOS VEENENDAAL plaats van de houten Met de nieuwe slogan: 101% Xenos stellingen. Deze aanpassing geeft het interieur een meer eigentijds karakter, waarbij de vertrouwde routing door de winkel en de specifieke beleving van de diverse assortimenten voor de klant behouden zijn gebleven. Ook de informatie voor de klant en de vermelding van de artikelprijzen zijn verbeterd. De vernieuwde winkels laten een veelbelovende omzetontwikkeling zien. Xenos heeft een eigen website waarop de bezoeker de folderaanbiedingen, het assortiment, nieuwe producten en tips kan lezen en bekijken. Via de website Xenos.nl, die in het verslagjaar is vernieuwd, hebben bezoekers ook de mogelijkheid tot het printen van speciale internetkortingsbonnen, die in het filiaal kunnen worden besteed. De omzet in Duitsland is in 2011 met enige procenten gestegen. Dit geldt zowel voor de oud-op-oud omzet als voor de niet vergelijkbare omzet. Dit jaar zijn twee verlieslatende winkels gesloten. en werd één nieuwe vestiging in Hamburg geopend. Daarmee staat de teller van het aantal winkels in Duitsland thans op 41. De resultaten rechtvaardigen een optimistische blik op een
Het 12,5- jarig jubileum is gevierd door 42 en het 25- jarig jubileum door 6 medewerkers. Dit jaar is een opleidingscoördinator aangesteld en is een opleidingsprogramma (Basis Opleiding Xenos – BOX) geïntroduceerd. Hiermee geeft de organisatie een duidelijk signaal te willen investeren in haar medewerkers. Ook de preventie van overval, diefstal en fraude is een terugkerend thema. Trainingen van personeel op het gebied van diefstalpreventie en het omgaan met agressie blijven noodzakelijk. Verheugend is dat enkele directiemutaties binnen het Blokkerconcern konden worden ingevuld uit eigen geleding. Zo is de heer Alex van Schaik, algemeen directeur van Xenos, per 1 februari 2012 benoemd tot algemeen directeur van zusteronderneming Leen Bakker. In zijn plaats is per dezelfde datum tot algemeen directeur benoemd de heer Hugo de Bie die –laatstelijk als adjunct directeur– sinds 1998 bij Xenos in dienst is. Sinds 1 september 1999 heeft de heer Van Schaik succesvol leiding gegeven aan de zeer voorspoedige groei van Xenos in Nederland en Duitsland.
VOORUITZICHTEN De eerste maanden van het nieuwe boekjaar hebben zowel in Nederland als in Duitsland een voortzetting te zien gegeven van de positieve ontwikkeling in 2011. Hoewel uiteraard onder de huidige omstandigheden geen voorspellingen kunnen worden gedaan, rechtvaardigt die ontwikkeling toch enig optimisme. Handhaving van de brutomarge en daarnaast een goede kostenbeheersing blijven overigens even belangrijke doelstellingen als de verdere groei van de omzet.
- 31 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BIG BAZAR Big Bazar is een snel groeiende discountformule. Opgericht in 2007 is deze winkelketen de jongste loot aan de stam van het Blokkerconcern. Het assortiment is niet alleen aantrekkelijk gevarieerd, maar ook zo geprijsd.
EIGEN VESTIGINGEN 39 LAND Nederland
OMZET Het jaar 2011 heeft voor Big Bazar weer in het teken gestaan van onstuimige groei. Na de start in 2007 met één winkel in Apeldoorn, exploiteerde deze keten einde boekjaar 2011 39 vestigingen. In het verslagjaar zijn 8 nieuwe fi lialen geopend. De jonge, frisse winkelformule voert een zeer breed en divers assortiment. De klant kan er terecht voor producten op huishoudelijk gebied, maar ook voor drogisterij- en persoonlijke verzorgingsartikelen, speelgoed, hobby-, knutsel- en kantoorartikelen, dierproducten, fietsaccessoires en voor decoratie. Tevens wordt een klein assortiment foodartikelen gevoerd. Een kenmerk van deze winkelformule is ook een snel wisselend assortiment, zodat de klant altijd een verrassend aanbod ziet dat tegen discountprijzen wordt aangeboden. In het assortiment zijn ook bekende A-merken opgenomen. Niet alleen de totale omzet, uiteraard gestuwd door de nieuwe openingen, maar ook de vergelijkbare omzet heeft zich uitstekend ontwikkeld. Tegelijkertijd kon de brutomarge op het niveau van vorig jaar worden gehandhaafd. De snelle groei doet uiteraard ook een zwaar beroep op de kleine en nog jonge organisatie. Bij de aanpassing van de organisatie aan deze snelle groei zal het specifieke karakter van een ‘discountformule’ centraal blijven staan. De in 2011 gedane investeringen hadden betrekking op het inrichten van de nieuwe vestigingspunten en op winkelautomatisering.
VOORUITZICHTEN Big Bazar heeft nadrukkelijk de ambitie de komende jaren fors te groeien. Het beleid is erop gericht binnen afzienbare tijd een grote speler in dit marktsegment te worden. Een verdere expansie in Nederland is voorzien en zal voortvarend worden uitgevoerd.
EEN VOORBEELD VAN EEN SPECTACULAIRE AANBIEDING
- 32 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011 Big Bazar is een schot in de roos. Sinds de opening van de eerste winkel, in november 2007 in Apeldoorn, is het de discountformule voor de wind gegaan. Meer dan 40 winkels telt de keten nu en formulemanager Michel Willems en zijn team zijn druk bezig de ‘witte vlekken’ op de kaart in te vullen. In 2012 zullen er zeker enkele tientallen filialen bijkomen en daar blijft het niet bij. Michel Willems is 42 jaar, samenwonend in Purmerend, maar Amsterdammer van origine. Hij zette zijn eerste schreden in het retailvak bij Albert Heijn (‘van flessenhok tot afdelingsmanager’), en werkte achtereenvolgens bij Blokker, Marskramer en Beter Bed. Ambitie kan Michel dus zeker niet ontzegd worden. ‘Ambitie, werklust, Fingerspitzengefühl. Je moet het allemaal in je hebben om in de retailbusiness succesvol te zijn. Dat, plus een goed en gedreven team dat behept is met dezelfde eigenschappen. Een team, waarop je kunt bouwen, is van onschatbare waarde.’ De geboorte van een nieuwe formule Tot zijn verrassing nodigde bestuursvoorzitter Jaap Blokker hem uit voor een gesprek. ‘Het was een bijna adembenemend gesprek. Zó direct, zó zonder omhaal van woorden. Het ging van pats, pats, pats. Op dàt memorabele moment werd Big Bazar geboren. Ter plekke is het concept voor onze formule bedacht en meneer Blokker kwam ook al meteen met de naam: Big Bazar. 6½ week later werd de eerste winkel in Apeldoorn geopend. Geweldig toch? Die power, die drive, die mogelijkheden en kansen die je precies op het juiste ogenblik door de Holding geboden worden. Het staat voor altijd in mijn geheugen gegrift.’ ‘Ik leg de lat hoog’ De discountformule sloeg aan en de expansie lijkt nu in een stroomversnelling geraakt te zijn. ‘De onzekere financieel-economische situatie speelt ons natuurlijk in de kaart. De consument is voorzichtig geworden, maar wil toch graag voor weinig geld iets leuks voor thuis meenemen. Big Bazar leent zich daar uitstekend voor.’ Eind 2012 moet het netwerk dus fors zijn gegroeid en ook in 2013 wordt de explosieve groei voortgezet. Ja, ik leg de lat hoog, maar mijn doelen móeten op termijn te realiseren zijn.’ De neuzen moeten in dezelfde richting staan Een dergelijke expansie is een flinke uitdaging, niet alleen voor Michel Willems zelf, maar ook voor zijn mensen. ‘Het team is nog in opbouw. Iedereen doet eigenlijk alles. De medewerkers zijn multiinzetbaar en kunnen elkaars werkzaamheden, indien nodig, prima opvangen. Het zijn stuk voor stuk bevlogen mensen, zoals je vaker ziet bij jonge, groeiende organisaties. Ze denken mee en dat is goed. Je kunt niet alles zelf en moet met een gerust hart kunnen delegeren. Dat kan alleen als de neuzen dezelfde kant op staan. Iedereen die bij ons aanschuift moet dezelfde ambities hebben als wij en er 100 procent voor gaan. Mensen met een 9 tot 5 mentaliteit of mensen die het alleen als een job beschouwen voor de centjes passen daar niet in.’ Onderscheidend in de discountmarkt en altijd de laagste prijs Er zijn meer kapers op de kust in de discountmarkt. Michel Willems streeft er dan ook naar onderscheidend te zijn; een tikje anders dan de anderen. ‘Wij bieden onze klanten in de eerste plaats een prettige winkelomgeving. Wij zorgen ervoor dat klanten graag bij ons komen winkelen. De sfeer in de winkels is prettig en aangenaam, wat bij andere discounters wel eens anders is. Bovendien komen wij altijd met verrassende aanbiedingen. Dat alles natuurlijk tegen zeer scherpe prijzen. Sterker nog, de láágste prijs. Die slogan communiceren wij ook naar onze klanten.’
- 33 -
BIG BAZAR
DISCOUNTKETEN BREIDT FORS UIT
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
MARSKRAMER Marskramer is een winkelketen met vestigingen in heel Nederland. De formule heeft een uitgebreid assortiment aan huishoud- en cadeauproducten, alsmede speelgoed. De keten exploiteert ook de groothandel Gouda en de soft-franchiseformule Novy. Het speelgoedassortiment wordt aangeboden onder een eigen instore speelgoedformule met de naam Toys2Play. Marskramer is in 1940 opgericht en maakt sinds 1993 deel uit van Blokker Holding. Novy is in 1997 haar activiteiten begonnen.
OMZET Het jaar 2011 is voor de eigen filialen van Marskramer redelijk van start gegaan. Met name in de tweede helft van dat jaar is de vergelijkbare omzet echter onder druk komen te staan. De totale omzet (inclusief nieuwe winkels) is fractioneel boven het omzetniveau van 2010 uitgekomen. Hoewel de teruggang van de vergelijkbare omzet in de eigen fi lialen iets groter was dan die bij de franchisenemers, is voor deze franchisenemers, veelal kleine zelfstandigen, 2011 een moeilijk jaar geweest. Naast de toenemende concurrentie, vraagt ook het contact met de banken steeds meer aandacht. Wij zien in toenemende mate terughoudendheid bij de banken voor deze groep MKB-ondernemers. De omzet in eigen fi lialen heeft zich, zoals vermeld, kunnen handhaven dankzij de opening van nieuwe winkels. Deze openingen vonden plaats in Terneuzen, Nistelrode, Ten Boer, Leidschendam, Culemborg en Zoetermeer. Daarnaast is gedurende het jaar een drietal winkels van franchisenemers overgenomen en aan het eigen filialennet van Marskramer toegevoegd. Eén franchisewinkel is door Blokker SERVIES YVON JASPERS overgenomen. Een vijftal Exclusief voor Marskramer slecht renderende eigen vestigingen is in 2011 gesloten. Het aantal Novy winkels nam verder af. De Novyvestiging te Norg werd omgebouwd tot een eigen Marskramerfi liaal. Aan het feit dat het omzetniveau iets hoger is uitgekomen heeft ook de omzet via de in september 2010 gestarte webshop een duidelijke impuls gegeven. De voor 2011 via dat afzetkanaal geprognosticeerde omzet is ruimschoots gehaald. Vooral de web only-artikelen, die ook via de folders werden gecommuniceerd, hebben goed gescoord. In het eerste volledige operationele jaar heeft de webshop bijna 3 miljoen bezoekers getrokken; het gemiddeld aankoopbedrag ligt aanzienlijk hoger dan het gemiddelde bonbedrag in de fysieke winkels. Veel aandacht is dit jaar besteed aan een heroriëntatie op de Toys2Play formule. Onder
EIGEN VESTIGINGEN 175 FRANCHISEFILIALEN 66 LAND Nederland
FRANCHISEFILIALEN 40 LAND Nederland
deze naam wordt speelgoed aangeboden in Marskramerfilialen, in Novy winkels en in winkels van de groothandelafnemers. De omzetontwikkeling is dit jaar tegenvallend geweest. Meer agressieve prijsuitingen, optimalisering van het assortiment en versterking van promotionele activiteiten zijn kernpunten van het nieuw geformuleerde beleid.
INVESTERINGEN Dit jaar zijn de investeringen aanzienlijk lager geweest dan vorig jaar toen de winkelautomatisering een belangrijke post vormde. Het inrichten van nieuwe vestigingspunten en de renovatie van bestaande winkels hebben dit jaar het grootste deel van de investeringen opgeëist. Veel aandacht is ook besteed aan preventiemaatregelen tegen winkelcriminaliteit. Een groot aantal maatregelen, waaronder het installeren van camerasystemen met voor de klanten zichtbare tv-schermen en het invoeren van kluizen met tijdvertraging, is doorgevoerd.
PERSONEEL Het aantal medewerkers is ook dit jaar door de nieuwe vestigingen verder toegenomen. De lange historie van Marskramer heeft tot gevolg dat elk jaar dienstjubilea kunnen worden gevierd. Dit jaar vierden 23 medewerkers hun 12,5-jarig dienstverband en 9 medewerkers dat ze 25 jaar in dienst waren. Tevens heeft de financieel directeur, de heer Jan Kleppers, zijn 40-jarig Marskramer-jubileum gevierd.
VOORUITZICHTEN Het vestigingsbeleid van Marskramer is, onder het motto ‘verrassend’ en ‘dichtbij’ gericht op de stadswijken en dorpen. Met een aantrekkelijk assortiment en winkels dichtbij de klanten heeft Marskramer het karakter van een ‘buurtwinkel’. Daarbij past ook een aangepaste inrichting van de winkel. In een herziene, meer ruimtelijke presentatie van de diverse productcategorieën zal de klantbeleving nog meer centraal staan. Inmiddels zijn meerdere winkels naar dit nieuwe concept omgebouwd en zijn de eerste resultaten bemoedigend. Door intensivering van de folderuitgaven zal ook met meer klantentrekkende acties aan de weg worden getimmerd. De herziene positionering van de speelgoedformule Toys2Play zal dit jaar extra accent krijgen door haar 10-jarig bestaan. Ondanks het feit, dat door de economische realiteit het nieuwe jaar onder een wat ongelukkig gesternte van start is gegaan, biedt de veelheid aan commerciële activiteiten een goede basis voor dit nieuwe boekjaar.
- 34 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
COOK&CO Cook&Co, opgericht in 2005, is een nog betrekkelijk jonge winkelformule binnen het Blokkerconcern. De formule is gericht op de kookminnende consument en biedt een assortiment trendy huishoud- en kookartikelen, kookboeken en een divers food assortiment.
OMZET De omzet in de vergelijkbare winkels is fractioneel hoger uitgekomen dan vorig jaar. Door de opening van een nieuwe winkel in Breda en door de introductie van een eigen webshop is de totale omzet evenwel belangrijk gestegen. Dit is gelet op de moeilijke marktomstandigheden een goed resultaat. Met name de eindejaarsperiode (Sinterklaas en Kerst) heeft een sterke impuls aan dit omzetverloop gegeven. Zelfs een specialistische kookformule als Cook&Co heeft last van het feit dat in de woningsector minder verhuizingen plaatsvinden. Artikelgroepen die traditioneel zijn gekoppeld aan het aanschaffen van een nieuwe keuken, zoals pannensets en afvalverzamelaars, hebben hieronder te lijden gehad. Binnen het assortiment was ook dit jaar sprake van verschuivingen tussen de artikelgroepen. De traditionele groep glas, porselein en aardewerk zag haar aandeel verminderen ten gunste van meer kook- en cadeaugerelateerde producten. Bepaalde serviesseries blijven het echter goed doen en ook het servies van VT wonen als basisservies is door de klant goed ontvangen. De meest positieve ontwikkeling deed zich voor op de ‘bakafdeling’: de artikelen die met cupcakes te maken hebben lieten een fraaie omzetstijging zien. Workshops om taarten te maken en te versieren zijn in Nederland een ‘hype’ geworden. Cook&Co heeft ook een bakmeel onder eigen label in het assortiment opgenomen. In de winkels is meer aandacht besteed aan de presentatie van aantrekkelijk geprijsde impulsartikelen. Dit heef omzetverhogend gewerkt. Ook wordt door Cook&Co een eigen ‘glossy’ uitgegeven. Dit blad is dit jaar tweemaal in een oplage van 40.000 exemplaren verschenen. Een groot deel van deze oplage is bestemd voor de losse verkoop, een ander deel is gebruikt als onderdeel van cadeau- of kerstpakketten. Zoals vermeld heeft Cook&Co dit verslagjaar ook haar virtuele winkeldeur kunnen openen. Met deze webshop is in juli gestart met een assortiment van circa 2.500 artikelen. De klanten kunnen, naast toezending van de gekochte artikelen, ook
EIGEN VESTIGINGEN 26 LAND Nederland
gebruik maken van de mogelijkheid tot afhalen in de winkel. Het bezoek van de klant aan de webshop wordt verlevendigd door het tonen van recepten, keukentips, een demonstratiekalender etc., zodat een belevingswereld wordt gecreëerd. In het 4e kwartaal 2011 is de Cook&Co cadeaukaart ingevoerd, ter vervanging van de reeds bestaande papieren cadeaubon. Met deze cadeaukaart kunnen ook aankopen via de webshop worden betaald, al dan niet gecombineerd met andere betaalmethoden.
PERSONEEL De kookformule Cook&Co is de voortzetting en opvolger van Hoyng. Dit jaar werd door 5 verkoopmedewerksters en door 1 logistiek medewerker het 12,5-jarig jubileum gevierd.
CUPCAKES ‘Het succes’ van 2011
VOORUITZICHTEN Talrijke commerciële initiatieven zullen in 2012 tot verdere ontplooiing moeten komen. Eén van de initiatieven is het openen van een eerste franchisevestiging, waartoe in 2011 reeds was besloten. Binnen het meubelwarenhuis van Morres in Hulst is in februari dit jaar deze eerste franchisevestiging geopend. Deze franchiseformule kan ook door andere zelfstandige ondernemers worden benut. Naast autonome groei van de winkels wordt ook van de webshop een verdere positieve omzetimpuls verwacht.
- 35 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
NOVALUX Novalux heeft eigen winkels in Estland waarin huishoudelijke artikelen en speelgoed worden verkocht. De artikelen worden betrokken uit het Blokker-assortiment. Novalux is een formulenaam die reeds vanaf 1958 door Blokker wordt gevoerd.
EIGEN VESTIGINGEN 11 LAND Estland
In commercieel opzicht is de positie van Novalux aanzienlijk verbeterd. Het locatiebeleid heeft ertoe geleid dat in 2011 twee, niet renderende winkels zijn gesloten. Het aantal winkels is daarmee uitgekomen op 11. De commerciële uitgangspunten zijn verder verbeterd door een versmalling van het assortiment en ‘verjonging’ van de voorraden. De vergelijkbare omzet is op hetzelfde niveau uitgekomen als in 2010, terwijl de brutomarge kon worden verbeterd en de kosten goed in de hand zijn gehouden. Tot 2011 hebben wij de Novalux formule geëxploiteerd in een joint venture met een Nederlandse partner. Deze samenwerking is in 2011 beëindigd en daarmee is Blokker Holding B.V. thans de enige aandeelhoudster. De activiteiten worden sindsdien volledig door Blokker Holding aangestuurd in samenwerking met het lokale management. De bevoorrading van de Novaluxwinkels gebeurt nagenoeg exclusief vanuit de Nederlandse Blokker magazijnen.
VESTIGING NOVALUX OMZET
VOORUITZICHTEN
Het lijkt erop, dat de economie van Estland herstellende is van de ernstige crisis in de afgelopen jaren. De grote bezuinigingen die door de overheid in de afgelopen jaren zijn doorgevoerd, hebben gunstig gewerkt voor de concurrentiepositie in Europa. Per 1 januari 2011 is de euro succesvol ingevoerd, al heeft dit enige maanden van gewenning gekost. De toetreding tot de eurozone betekent helaas ook, dat van dit kleinste Baltische land nu een bijdrage in het Europees noodfonds wordt gevraagd. Ondanks de duidelijke tekenen van herstel blijven de economische omstandigheden een uitdaging vormen. Nog steeds is sprake van een hoge werkloosheid onder de 1,3 miljoen zielen tellende bevolking.
De commerciële situatie van Novalux is thans goed op orde. De assortimenten zijn aangepast aan de lokale behoeften. Voor omzetgroei zal echter ook de verdere ontwikkeling van de Estse economie van belang zijn. Het herstel dat zich hierin aftekent, kan door de slechtere gang van zaken in haar exportlanden weer worden afgevlakt. De eurozone neemt circa 2/3 van deze export voor haar rekening en de afhankelijkheid van het economisch verloop in die landen is evident. Voor Novalux blijft het dan ook commercieel noodzakelijk de prijsstelling van de artikelen zeer scherp te houden en het artikelaanbod op deze onzekere tijd af te stemmen.
- 36 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
GROOTHANDELS TREND CENTER EN ELEKTROBLOK Blokker Holding heeft twee zelfstandige groothandels. Onze groothandel Trend Center (opgericht in 1978) voert een innovatief assortiment bestaande uit trendy cadeauartikelen. De groothandel Elektroblok (opgericht in 1962) voert in hoofdzaak een huishoudassortiment met daarnaast speelgoedartikelen.
Trend Center richt zich voornamelijk op landen buiten Nederland, terwijl Elektroblok vooral afnemers in Nederland heeft. Beide groothandels hadden in het verslagjaar te maken met afnemers (groothandels en detaillisten), die door de economische omstandigheden in een moeilijke thuismarkt hun bedrijfsactiviteiten moesten verrichten. In sommige gevallen leidde dat tot beëindiging van die activiteiten met voor onze groothandels uiteraard het daarbij behorende verlies aan orders tot gevolg en soms was het noodzakelijk leveringen aan afnemers te stoppen in verband met betalingsachterstanden.
TREND CENTER Het grootste deel van de omzet van Trend Center wordt gerealiseerd door leveringen aan buitenlandse afnemers. Afnemers in Duitsland en Frankrijk nemen het leeuwendeel voor hun rekening. Trend Center heeft binnen de branche letterlijk een trendzettend imago. Noviteiten zijn de kracht van deze onderneming. De terughoudendheid van de consument in de meeste Europese landen vertaalt zich direct naar het aankoopgedrag van de grootafnemers van Trend Center. In de belangrijke exportlanden is sprake van minder omvangrijke orders, terwijl ook sommige afnemers hun zaak moesten sluiten. In Duitsland is de teruggang in omzet nog meegevallen, maar de leveringen in Frankrijk daalden over de hele linie zeer sterk. Ook de export naar overige landen nam in omvang af. Het boekjaar is dan ook met een aanzienlijke omzetdaling afgesloten. In dit jaar was sprake van een verbetering van de waarde/volumeverhouding waardoor de kosten voor opslag en handling in procenten van de omzet lager zijn uitgekomen. Door deze verbetering bleven de transportkosten in procenten van de omzet gelijk. De overige operationele kosten kwamen, voor een deel door de afname in omzet, lager uit. TREND CENTER schilderij met verlichting, een verkoopsucces in 2011
ELEKTROBLOK Het grootste deel van de omzet wordt gerealiseerd door leveringen aan zelfstandige detaillisten in Nederland met winkels in kleine tot middelgrote steden. Vaak is er sprake van een zeer langjarige relatie. In het verslagjaar heeft om verschillende redenen een aantal van deze ondernemers hun winkel gesloten. Het daarmee gepaard gaande omzetverlies kon voor een deel worden goedgemaakt door acquisitie van een aantal nieuwe afnemers. Die ontwikkeling leidde er per saldo toe, dat de omzet (netto factuurwaarde, excl. BTW) binnen het segment ‘detailhandel’ licht daalde ELEKTROBLOK ten opzichte van vorig jaar. Wel is weer folderbeeld het belang van de Elektroblok consumentfolders gebleken. In 2011 zijn 13 huishoud- en 3 speelgoedfolders uitgegeven. Binnen de totale omzet van Elektroblok nam het relatieve belang van leveringen aan detaillisten toe ten koste van het aandeel van het grootverbruik segment. Dit segment is divers in samenstelling. Dit jaar is die omzet lager uitgekomen dan vorig jaar. Bij de exportbestemmingen van Elektroblok zijn België, Duitsland, Suriname en Curaçao de belangrijkste landen. De totale exportomzet daalde, voornamelijk om redenen die hiervoor al zijn genoemd. De procentuele marge van Elektroblok lag fractioneel onder die van 2010.
VOORUITZICHTEN Voor 2012 wordt zeker geen gunstiger ondernemersklimaat verwacht. Het beleid van beide groothandels is gericht op het werven van nieuwe klanten. Trend Center zal daarnaast het accent blijven leggen op het introduceren van nieuwe artikelen. Hierdoor én door een verbeterde presentatie op beurzen wordt verwacht dat de neerwaartse omzettrend van de afgelopen jaren wordt omgebogen. Elektroblok zal door aantrekkelijke acties en pakkende consumentenfolders trachten haar afnemers te stimuleren. De afnemers van beide groothandels weten zich ondersteund door enthousiaste en betrokken verkoopteams.
- 37 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
SECTOR SPEELGOED - 38 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
HIGHLIGHTS SPEELGOED 2011 Bart Smit, E-Plaza, Intertoys en Maxi Toys zijn de winkelketens van Blokker Holding die binnen deze sector actief zijn. Speelgoed wordt eveneens verkocht bij Big Bazar en in een groot aantal Blokkerfilialen. Marskramer heeft een eigen in-store speelgoedformule onder de naam Toys2Play.
De sector wordt traditioneel opgedeeld in klassiek speelgoed en multimedia. De markt voor multimedia (fi lms, spelcomputers en games) staat sinds 2009 duidelijk onder druk. Tegelijkertijd is de belangstelling voor klassiek speelgoed relatief gestegen. De omzet in multimedia is zowel in Nederland, als in België/ Luxemburg weer gedaald. Dit geldt zowel voor Bart Smit en E-Plaza als voor Intertoys Nederland, hoewel bij de laatstgenoemde keten het aandeel multimedia minder groot is dan bij de eerstgenoemde ketens. De omzet in klassiek speelgoed daalde minder. De totale omzet van Intertoys in Duitsland groeide licht. Op de Belgische markt was een dergelijke omzetgroei ook voor Maxi Toys weggelegd. Deze speelgoedformule wist in Frankrijk zelfs een duidelijke omzetstijging te realiseren en heeft het dan ook beter gedaan dan de markt.
AANTAL WINKELS SPEELGOED 2011/12 Bart Smit
182
248
Intertoys E-Plaza Maxi Toys
TOTAAL 795 58
307
KERNCIJFERS SPEELGOED Netto-omzet (x C 1.000)
AANTAL WINKELS SPEELGOED Bart Smit
E-Plaza
Intertoys
Maxi Toys
Totaal
2011/12
737.286
2010/11
750.617
Speelgoed Ultimo 2011/12 Eigen
Medewerkers 248
58
Franchise Totaal
248
58
170
177
653
2011/12
5.692
137
5
142
2010/11
5.674
307
182
795 Aantal winkels
Ultimo 2010/11 Eigen
247
57
Franchise Totaal
247
57
165
172
641
140
5
145
305
177
786
- 39 -
2011/12
795
2010/11
786
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BART SMIT Bart Smit is een dynamische keten van speciaalzaken waarin naast klassiek speelgoed, spellen en gifts ook multimedia-artikelen worden verkocht. Bart Smit is in 1967 opgericht en maakt sinds 1985 onderdeel uit van Blokker Holding.
OMZET In het afgesloten boekjaar werd de omzet van Bart Smit niet alleen beïnvloed door het teruglopende consumentenvertrouwen, maar ook door het uitblijven van vernieuwingen in de grillige multimediamarkt. Als gevolg hiervan moest de omzet in Nederland een stap terug doen. De omzetdaling in multimedia werd nog enigszins goedgemaakt door relatief betere verkopen in traditioneel speelgoed. Ook in België liep het consumentenvertrouwen verder terug waardoor Bart Smit in België de omzet eveneens zag dalen, zij het minder dan in Nederland. Het is al voor het derde achtereenvolgende jaar dat de omzet in het multimediasegment onder druk staat. De introductie van de Nintendo 3DS en de sterke verkopen in tablets konden de daling van de verkopen in de andere groepen - waarbij vooral de Nintendo Wii verkopen sterk daalden - niet goedmaken. De verkopen in games lijden vooral onder het uitblijven van nieuwe gaming platforms en de groeiende bestedingen in ‘snack games’ (via tablets en smartphones), al toont de bijzonder succesvolle doorverkoop van de videogame Call of Duty: Modern Warfare 3 aan, dat er nog volop belangstelling bestaat voor deze spelvorm. Diverse Bart Smit winkels waren voor de gamers die letterlijk vanaf het eerste uur op de releasedag aan de slag wilden speciaal om 00.00 uur geopend en dat leidde midden in de nacht tot lange rijen. Marktonderzoeker GfK, die aan de hand van de kassaverkopen van grote retailers de landelijke multimedia verkopen in kaart brengt, rapporteerde voor de Nederlandse markt over 2011 dalingen van 7,2% voor console games en 16,6% voor console hardware. Ondanks de sterke concurrentie is Bart Smit erin geslaagd haar marktaandeel in stand te houden. Daarmee heeft zij haar nummer 1 positie in deze markt behouden. Ook de omzet in traditioneel speelgoed bleef in Nederland achter op het voorgaande jaar; rage-artikelen, zoals eerder de zeer succesvolle Waveboards, werden hier ten zeerste gemist. Het teleurstellende zomerweer tijdens de schoolvakantie en het gemis aan de verkoop van Oranje-artikelen speelden echter ook een belangrijke rol bij dit omzetverlies. Daarnaast leed de verkoop van de traditionele bordspellen in het najaar zwaar
EIGEN VESTIGINGEN 248 LANDEN Nederland, België, Luxemburg
onder de concurrentie van de digitale spellen die als ‘apps’ worden aangeboden. Tegen al die minder positieve ontwikkelingen woog de sterke omzetstijging in de Cars-gerelateerde artikelen helaas niet op. De verkopen in deze artikelen kregen een impuls door de lancering van de fi lm Cars 2. Ook de verkopen van de Hello Kitty- en TopModel-artikelen zijn sterk toegenomen. De omzetontwikkeling in traditioneel speelgoed in België liet een gunstiger beeld zien dan in Nederland. Er zijn geen betrouwbare marktgegevens over de Nederlandse markt van klassiek speelgoed beschikbaar, zodat geen uitspraken kunnen worden gedaan over de ontwikkeling van het aandeel op deze markt. Het marktaandeel van Bart Smit in België, dat door NPD wordt gerapporteerd, liet een lichte stijging zien. De verkopen via de internetwinkel bartsmit.com, de eerste webwinkel van Blokker Holding, zijn in 2011 zeer sterk gestegen, ondanks de zwaardere online concurrentie en de dalende multimediamarkt. Deze groei werd mede gestimuleerd door de mogelijkheid die de consument sinds maart 2011 wordt geboden de online bestellingen in de Bart Smit winkels af te halen. Ook is het artikelaanbod in de webshop verbreed. Overigens was bij de webwinkel van Bart Smit een sterke toename te zien van het aantal klanten dat via een mobiel platform kocht.
PERSONEEL De grote betrokkenheid van de medewerkers blijkt onder meer ook uit het voor detailhandel lage ziekteverzuimpercentage en de lengte van de dienstverbanden. In het afgelopen boekjaar waren er 42 medewerkers die hun 12,5jarig jubileum en 21 medewerkers die zelfs hun 25-jarig jubileum vierden.
WINKELS
OUD-DIRECTEUREN SIJMEN HANSEN EN OPRICHTER BART SMIT tijdens hun Communiefeest in Volendam, 1952.
- 40 -
Mogelijkheden voor verdere expansie blijven onverminderd aanwezig en aanbiedingen van nieuwe locaties werden beoordeeld op economische haalbaarheid. Aan de andere kant gebiedt de economische situatie tot voorzichtigheid en moeten ook de bestaande locaties kritisch worden geëvalueerd. Tegenover de opening van drie nieuwe filialen is in het verslagjaar eenzelfde aantal gesloten. Onder de gesloten winkels bevond zich ook ons
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
BART SMIT IN EINDHOVEN (HERMANUS BOEXSTRAAT) filiaal in Heerlen in het (helaas landelijk bekend geworden) winkelcentrum ’t Loon. Op last van de overheid moest ons winkelpand samen met enkele panden van andere winkeliers onmiddellijk worden gesloopt, dit uiteraard tot grote teleurstelling van het Bart Smit team, dat de belangrijkste verkoopmaanden van het jaar moest missen. Verder vonden er enkele relocaties plaats. In België is één winkel geopend, in het winkelcentrum Basilix te Brussel.
VOORUITZICHTEN Het nieuwe boekjaar heeft een moeizame omzetstart gekend, ondanks de introductie van Sony’s nieuwe portable console: de PS Vita. Het op meisjes gerichte assortiment Friends, dat LEGO dit jaar op de markt heeft gebracht, kan tot nu toe nog niet opboksen
tegen de bij Bart Smit bijzonder succesvolle lancering vorig jaar van LEGO’s Ninjago-assortiment, dat al vanaf de eerste dag zeer goed verkocht. Vernieuwingen binnen het assortiment en verdere groei van de verkopen van tablets zullen voor omzetimpulsen moeten gaan zorgen, terwijl ook wordt uitgekeken naar de introductie van Nintendo’s Wii U, de opvolger van de bekende Wii. Daarnaast zal de interactie tussen webshop en winkel (m.a.w. de cross channel activiteiten) veel aandacht krijgen; de geplande implementatie dit jaar van een nieuw kassasysteem kan als onderdeel hiervan worden gezien. Het belang van de verkopen in het vierde kwartaal is té overwegend om over de gang van zaken voor het hele jaar uitspraken te doen.
TRANSPORT BART SMIT In 2011 werd door Bart Smit de eerste ‘LZV’ in gebruik genomen (‘LZV’= een langer en/of zwaarder voertuig)
- 41 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
E-PLAZA E-Plaza is een winkelformule binnen de Bart Smit organisatie. Deze in 1999 opgerichte winkelketen richt zich met haar gespecialiseerd multimedia assortiment op een zeer breed publiek.
OMZET E-Plaza is een formule van multimediawinkels die primair gericht is op de verkoop van gaming soft- en hardware, aangevuld met electronics en fi lms. In het verslagjaar zag ook E-Plaza haar omzet teruglopen. De multimediamarkt is een impulsgevoelige markt en het uitblijven van vernieuwingen op deze markt heeft het koopgedrag van de consument niet aangemoedigd. De belangrijkste leveranciers hebben helaas, na goede introducties een paar jaar geleden, de verdere ontwikkelingslijn nog niet goed te pakken. De multimediamarkt kent in zekere zin een cyclische ontwikkeling: nieuwe introducties zorgen voor een sterk positieve omzet- en resultaatontwikkeling. De huidige gamesmarkt heeft het echter niet gemakkelijk en ook E-Plaza heeft, ondanks het succes van de verkopen in tablets, een omzetdaling moeten incasseren. Door de toegenomen concurrentie moest er scherper dan ooit op prijs worden gestreden. Positief is dat E-Plaza haar marktaandeel vast heeft weten te houden. De webshop NINTENDO 3DS van deze winkelketen groeide zelfs tegen de totale gamingmarkt in. Net als bij de webshop van Bart Smit was er bij E-Plaza sprake van een sterke toename van bestellingen via een mobiel platform. Een duidelijk teken van een zich wijzigend consumentengedrag, waarop zeker door deze winkelketen creatief kan worden ingespeeld. Ook de webshop van E-Plaza biedt aan klanten de mogelijkheid hun aankopen in de winkels af te halen.
EIGEN VESTIGINGEN 58 LANDEN Nederland, België
E-Plaza richt zich op een zo breed mogelijk publiek, terwijl andere gamestores zich met name richten op de jeugd. Toegankelijkheid van de winkels voor álle leden van het gezin is een belangrijk uitgangspunt. Juist om die reden zijn de winkels gevestigd op A-locaties en kenmerken de winkels zich door een open en lichte uitstraling. Dit vergroot de attentiewaarde van de winkels voor het winkelend publiek in de drukst bezochte winkelstraten.
VOORUITZICHTEN In het afgelopen boekjaar zijn er geen nieuwe winkels bijgekomen. De eisen die E-Plaza stelt aan nieuwe vestigingslocaties zijn strenger geworden. De sterke concurrentie dwingt tevens tot een kritische beoordeling van bestaande locaties. De uitdaging is de veranderingen binnen de gamingmarkt en de tabletmarkt goed te volgen. Het reserveren van nieuwe releases wordt steeds essentiëler. Dit werd onderstreept door de zeer succesvolle verkoop van de videogame Call of Duty: Modern Warfare 3. Ook zijn de commerciële verwachtingen van de introductie van Nintendo’s Wii U, de opvolger van de bekende Wii, hoog gespannen. Voor 2012 wordt een verdere groei van de webshop van E-Plaza verwacht.
INTERIEUR E-PLAZA BREDA
- 42 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
Simon Hansen is directeur operations bij Bart Smit. Hij is 37 jaar, geboren en getogen in Volendam, de bakermat van Bart Smit, gehuwd, 3 kinderen. Hij studeerde aan de HEAO, heeft twee mastertitels op zak en is op basis van zijn opleiding register controller. Simon is een echte onvervalste Bart Smit-man, net als zijn vader Sijmen voor hem, die adjunct-directeur was van de vermaarde speelgoedketen. Eén grote leider, de pater familias Bart Smit is misschien wel hét ultieme familiebedrijf in ons land. Bij een ‘gewone’ familieonderneming zijn de banden tussen leiding (de familie) en personeel doorgaans al bijzonder sterk en warm; in een unieke hechte gemeenschap als Volendam is die relatie zo mogelijk nog krachtiger. ‘Bij familiebedrijven is er vaak één grote leider, die zijn stempel heeft gedrukt op de organisatie. In onze onderneming was dat oprichter Bart Smit, zoals dat bij Blokker de heer J. Blokker was. Zo’n pater familias is bepalend voor de cultuur binnen de organisatie.’ Korte lijnen, slagvaardig handelen Een ander, sterk, kenmerk van een familiebedrijf zijn de vaak zeer korte lijnen. De deuren staan altijd open, beslissingen worden snel genomen. ‘Er kan razendsnel gestuurd en ingespeeld worden op veranderingen in de markt. Een beslissing wordt vaak van het ene op het andere moment genomen. Die slagvaardigheid is een uiterst krachtige eigenschap van een familieonderneming. Niet talmen, maar knopen doorhakken wanneer dat vereist is. Liever een actie, die achteraf fout blijkt te zijn dan helemaal niets doen. Want stilstand is tenslotte achteruitgang en daar is niemand bij gebaat.’ Het zijn de details… Familiebedrijven worden, zo is de ervaring van Simon Hansen, ook vaak ‘op details gestuurd’. ‘Het zijn niet alléen de grote lijnen die tellen, maar ook de kleine dingen. Zo kan ik mij goed herinneren dat de heer J. Blokker zich reusachtig kon opwinden over bijvoorbeeld een telefoonrekening die hij te hoog vond. Hij kon ook best boos uitvallen als hij tijdens een van zijn vele bezoeken aan filialen iets ontdekte dat niet klopte. Een buitenstaander zou het misschien bemoeizucht noemen, of overdreven pietluttigheid, maar ik heb het altijd gezien als een positief punt. Het zijn de kleine dingen die het ‘m doen. Alles moet kloppen.’ Een open oor voor de werkvloer Signalen van de werkvloer tellen doorgaans zwaar in een familiebedrijf, zeker bij de werkmaatschappijen van Blokker Holding. ‘Er wordt geluísterd naar ‘het veld’. Want dáar worden de centjes verdiend. Dáar gebeurt het. Dat is niet voor niets een gevleugelde uitdrukking binnen de Holding. Er is in een familieonderneming, zoals Bart Smit, een zeer grote betrokkenheid bij het reilen en zeilen op de werkvloer. Maar ook oprechte interesse in de mensen. Bart Smit kènde al zijn medewerkers, had belangstelling voor hun familieomstandigheden.’
FAMILIEBEDRIJF BART SMIT
KORTE LIJNEN, SNELLE BESLISSINGEN EN EEN HECHTE BEDRIJFSCULTUUR
interview
- 43 -
Familiebedrijven denken niet in kwartalen, maar in generaties ‘Ja, dat is ook zo’n uitspraak van de heer Blokker, die precies aangeeft waar een familiebedrijf grote waarde aan hecht. Hebben beursgenoteerde organisaties altijd het belang van de aandeelhouders in het achterhoofd, voor familiebedrijven telt vooral de continuïteit, het voortbestaan op langere termijn.’ Generaties zijn belangrijk in een familiebedrijf. Volgen de kinderen van Simon Hansen het voetspoor van hun vader bij Bart Smit? ‘Ha, zij zijn nog te klein om daar nu al iets zinnigs over te kunnen zeggen. Het hangt af van hun ambities en kwaliteiten. Maar zij zullen die keuze uiteindelijk zelf moeten maken. De tijd zal het leren. Maar in mijn hart zou ik het wel leuk vinden.’
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
INTERTOYS Intertoys is een eigentijdse speelgoedwinkel met vestigingen in Nederland, Duitsland en België. De winkelketen, met eigen- en franchisezaken, heeft een uitgebreid assortiment in het traditionele speelgoedsegment, maar heeft ook een groot aanbod multimediaartikelen en een fraaie collectie gifts en bijoux. Intertoys, opgericht in 1976, is sinds 1993 onderdeel van Blokker Holding en heeft dit jaar haar 35-jarig bestaan gevierd.
OMZET NEDERLAND Intertoys heeft het jaar, waarin het 35-jarig bestaan werd gevierd, afgesloten met een daling in de vergelijkbare omzet die iets groter was dan de lichte daling in 2010. Het eerder gerapporteerde fenomeen, dat de omzet in het traditionele speelgoed een mindere daling te zien gaf dan die in de multimediagroep deed zich ook bij deze winkelketen voor. Daarentegen bleef de omzet van gifts en bijoux stijgen. De voor speelgoedwinkels van groot belang zijnde Sinterklaasperiode heeft een omzet opgeleverd die vergelijkbaar was met die in dezelfde periode het jaar daarvoor. De viering van het 35-jarig bestaan heeft daar zeker toe bijgedragen. Het jubileum werd ondersteund door in Nederland het dikste speelgoedboek ooit op de markt te brengen. De consument heeft in 2011 Intertoys voor de derde keer op rij gekozen tot beste speelgoedwinkel. Deze waardering heeft zich helaas niet vertaald in een toename van het aantal klanten; dit aantal is ook dit jaar weer licht teruggelopen. Het gemiddelde aankoopbedrag was praktisch gelijk aan dat van vorig jaar. In de speelgoedmarkt was de belangrijkste trend LEGO Ninjago. LEGO heeft daarmee de meest succesvolle speelgoedintroductie van 2011 op haar naam kunnen schrijven. Het populaire internetspel ‘Wordfeud‘ heeft geleid tot een hergeboorte van het gerenommeerde familiespel Scrabble. De mogelijkheid tot kruisbestuiving tussen het internet en de traditionele speelgoedbranche blijkt ook bij het gebruik van smartphones en tablets. Zo bood het internetspel Angry Birds een spin off naar onze branche in de vorm van spellen, games en merchandising. De multimediamarkt wordt steeds meer gedreven door belangrijke releases zoals Call of Duty en FIFA. Een zeer geslaagde introductie in 2011 was ook Skylanders, een concept waarbij een fysiek spel met een niet fysieke game gecombineerd wordt. Naar verwachting zal de groep gecombineerde online/offline spellen in 2012 verder groeien. Een nieuwe assortimentsgroep van Intertoys is de tablet PC. In 2011 is de eerste succesvolle stap gezet om een voet aan de grond te krijgen in deze markt. Het succes van ‘This is It’, dat op tienermeisjes in de jongere leeftijdscategorie is gericht, zet verder door. De nadruk komt hierbij naast gifts & bijoux ook steeds meer te liggen op modeaccessoires en ‘persoonlijke verzorging’. Daarnaast blijft het aanbod aan baby- en peuterartikelen een belangrijke kern vormen in het speelgoedassortiment.
korte tijd goed aan de verwachtingen voldaan. Ook hier presteerde het traditionele speelgoed beter dan de multimedia artikelen. Dit laatste had echter weer een positief effect op de procentuele goederenmarge die iets verbeterde. In België werd de omzet negatief beïnvloed door verplaatsingen van enkele vestigingen. De groothandelsactiviteiten in Oost Europa lieten, ondanks de daar ook merkbare economische teruggang, een stijging zien ten opzichte van het vorige boekjaar.
PERSONEEL Allereerst een woord van dank aan de heer Ruud Cornelissens, die in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd dit jaar afscheid heeft genomen van ‘zijn’ Intertoys. De heer Cornelissens heeft aan de wieg gestaan van deze speelgoedketen, die onder zijn leiding is uitgegroeid tot een belangrijke speler binnen de speelgoedbranche. Het afscheid kreeg extra glans door zijn benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In dit 35-jarig jubileumjaar van Intertoys hebben 41 medewerkers gevierd dat zij 12,5 jaar in dienst waren en met 5 medewerkers werd stilgestaan bij hun 25-jarig dienstverband.
VOORUITZICHTEN De eerste maanden van het lopende jaar vertonen voor Intertoys nog geen omzetherstel, wederom met minder verkopen in multimedia als onderliggende oorzaak. De omzet via de webshop zal worden gestimuleerd. Door een actievere online marketing is het aantal bezoekers en het aantal kopers in de eerste maanden van dit nieuwe jaar al toegenomen. Er wordt een breder assortiment aangeboden en cross channel activiteiten worden verder ontwikkeld.
BUITENLAND Na een zeer voortvarende start is in Duitsland de oud-op-oud omzet uiteindelijk fractioneel lager uitgekomen dan vorig jaar. De totale omzet steeg licht door de opening van de webshop in de tweede helft van 2011. De verkopen via dat kanaal hebben in die
EIGEN VESTIGINGEN 170 FRANCHISEFILIALEN 137 LANDEN Nederland, Duitsland, België
INTERIEUR INTERTOYS
- 44 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
MAXI TOYS Maxi Toys is een grootschalige gespecialiseerde speelgoedketen die actief is in België, Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland. De tussen de 450 à 1.200 m² grote winkels zijn veelal in de periferie van steden gevestigd. Het hoofdkantoor en het distributiecentrum zijn gelegen in Houdeng-Goegnies (België). Maxi Toys is opgericht in 1987 en is in 1997 deel gaan uitmaken van Blokker Holding.
EIGEN VESTIGINGEN 177 FRANCHISEFILIALEN 5 LANDEN België, Frankrijk, Luxemburg, Zwitserland
per einde van het boekjaar. Maxi Toys heeft 2011 ook gebruikt om de organisatie, het winkelnet, de communicatie en de algemene bedrijfsvoering door te lichten. Op tal van vlakken zijn aanpassingen doorgevoerd. Zo heeft Maxi Toys een nieuwe ‘grafische identiteit’ ontworpen die doorgevoerd is in alle communicatievormen. Ook is het logistieke systeem geoptimaliseerd waardoor de winkels nu frequenter kunnen worden bevoorraad.
FILIALEN In Frankrijk, de belangrijkste markt van Maxi Toys, is het filialennet uitgebreid met 4 winkels en één webshop tot 143 vestigingen, verdeeld over 140 eigen fi lialen en 3 franchisevestigingen. In België is het aantal fi lialen met 31 winkels gelijk gebleven. Het aantal filialen in Luxemburg bleef met 5 winkels, waarvan 2 franchisevestigingen, ook ongewijzigd. Een verplaatsing van de franchisevestiging te Pommerloch zorgde voor een significante omzetstijging. Ook in Zwitserland is geen verandering gebracht in het bestaande aantal van drie filialen. Maxi Toys heeft in voorgaande jaren licentieovereenkomsten gesloten met partners in Turkije en Marokko. Door de leveringen aan deze franchisenemers kunnen Turkse en Marokkaanse klanten eveneens hun weg vinden naar Maxi Toys-winkels.
CAMPAGNE MAXI TOYS IN FRANKRIJK OMZET De geconsolideerde omzet van Maxi Toys, zowel oud-op-oud als totaal, heeft een bevredigend groeipercentage laten zien. De omzetzeilen van Maxi Toys stonden al vanaf het begin van het boekjaar strak gespannen. De voorraadpositie was ten opzichte van dezelfde periode in 2010 een stuk gunstiger, waardoor goede uitleveringen naar de winkels konden plaatsvinden. Door de goede verkopen van vooral groot speelgoed/buitenspeelgoed was het voorjaar dan ook een succes. Echter, ook hier kwamen de weergoden vervolgens roet in het eten gooien, waardoor de verkoop van zwembaden en ander buitenspeelgoed vanaf mei teleurstelde. Dit verhinderde echter niet dat de omzet in Frankrijk alle maanden van het jaar boven die van 2010 lag. In België toonde alleen de maand november een omzetdip door een afwachtende houding bij de consument. De decembermaand kon zonder meer als een succesmaand worden bestempeld.
E-COMMERCE
In alle landen heeft Maxi Toys ook haar multimedia-omzet, die in 2010 een sterke stijging kende, weten te verbeteren. Bovendien was in alle vestigingslanden sprake van een stijging van het aantal klanten, hoewel daartegenover een lichte daling stond van het gemiddelde aankoopbedrag. De geconsolideerde brutomarge kon verder toenemen ten opzichte van voorgaande boekjaren. Door de verdere groei van het filialennet stegen de personeelskosten en de huisvestingskosten; uitgedrukt in percentages van de omzet zijn deze kosten echter gelijk gebleven aan die in het voorgaande boekjaar. Wel is sprake van een toegenomen voorraad
Maxi Toys heeft in september 2010 in België de eerste stappen gezet in dit voor haar nieuwe kanaal. Tevens zijn in de loop van het verslagjaar voorbereidingen getroffen voor de start van een webshop in Frankrijk, die in november 2011 operationeel is geworden. Met deze webshop kan een groot marktpotentieel worden aangeboord. Zonder enige communicatie heeft Maxi Toys in die korte tijd in Frankrijk al een veelbelovende omzet kunnen realiseren. Het door Maxi Toys behaalde goede resultaat werd beloond met de toekenning van de eervolle prijs voor de best presterende winkelketen van Blokker Holding in 2011.
VOORUITZICHTEN Nadat een stevige uitgangspositie in 2011 is opgebouwd, staat Maxi Toys in de startblokken om een verdere groei te realiseren. Daarbij past ook een aantrekkelijk winkelbeeld. De aanpassing van gedateerde winkels zal worden voortgezet. De logistieke processen zullen verder worden verbeterd en een plan van aanpak ter uitbreiding van het distributiecentrum is in voorbereiding.
- 45 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
SECTOR WONEN & TUIN - 46 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
HIGHLIGHTS WONEN & TUIN 2011 Binnen deze sector zijn twee van onze formules actief. Leen Bakker is onze breed gesorteerde woonwinkelformule, met vestigingen in Nederland, België en Luxemburg. Tuincentrum Overvecht heeft naast een uitgebreid groenassortiment ook een breed aanbod van artikelen voor binnen en buiten de woning.
De woonmarkt in Nederland wordt nu al jaren gekenmerkt door krimp. Ook in het verslagjaar is weliswaar de omzet onder druk blijven staan, maar heeft Leen Bakker relatief gezien goed stand gehouden. De omzet van de Leen Bakker fi lialen in Nederland toonde een geringe daling. In België, waar de markt pas in 2010 te lijden heeft gekregen van terughoudendheid in het koopgedrag van de consument, werd een vergelijkbare daling gerapporteerd. Tuincentrum Overvecht presteerde daarentegen minder dan de markt. Ultimo verslagjaar is een begin gemaakt met een herpositionering van de formule, waarbij grote aandacht wordt besteed aan de samenstelling van het assortiment en aan de omloopsnelheid van de artikelen. Het doel is voor de consument een meer attractief en actueel assortiment te voeren.
AANTAL WINKELS WONEN & TUIN 2011/12 20
Leen Bakker Tuincentrum Overvecht
TOTAAL 198
178
KERNCIJFERS WONEN & TUIN AANTAL WINKELS WONEN & TUIN
Netto-omzet (x C 1.000) Leen Bakker
Tuincentrum
Totaal
2011/12
420.579
Overvecht Wonen & Tuin
2010/11
437.401
Ultimo 2011/12 Eigen Franchise Totaal
170
19
189
8
1
9
2011/12
3.230
178
20
198
2010/11
3.131
168
19
187
2011/12
198
8
1
9
2010/11
196
176
20
196
Medewerkers
Ultimo 2010/11 Eigen Franchise Totaal
Aantal winkels
- 47 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
LEEN BAKKER Leen Bakker is het voordelige woonwarenhuis met 175 vestigingen in de Benelux. De winkelformule is specialist in woonmeubelen, vloerbedekking, woningtextiel, verlichting, woonen raamdecoratie en biedt voor het seizoen een uitgebreid aanbod in tuinmeubelen en kerstartikelen. Deze winkelformule (opgericht in 1918) is sinds 1988 onderdeel van Blokker Holding.
MARKTONTWIKKELINGEN
EIGEN VESTIGINGEN 170 FRANCHISEFILIALEN 8 LANDEN Nederland (inclusief Aruba, Bonaire, Curaçao), België, Luxemburg
LEEN BAKKER NEDERLAND
In 2011 heeft de woonbranche opnieuw te maken gehad met een krimp. Voor het vierde jaar op rij staat in Nederland de omzet in deze sector fors onder druk. Algemeen wordt dit marktverloop verklaard door de vermindering van het aantal woningverkopen, met als gevolg minder verhuizingen en dientengevolge minder bestedingen aan wooninrichting. Niettemin heeft in het verslagjaar de branche in totaliteit zowel in Nederland als in België nog een redelijk eerste kwartaal gekend. De kentering begon in het tweede kwartaal en zette zich voort in de tweede helft van 2011. Alleen meubelspeciaalzaken en woningtextielzaken wisten zich aan de voortdurende malaise enigszins te onttrekken. Leegstand op woonboulevards helpt niet de aantrekkelijkheid van
OMZET Leen Bakker heeft in Nederland ondanks deze moeilijke marktomstandigheden een zeer goed resultaat kunnen realiseren. De zogenaamde “gemengde woonzaken”, waartoe ook Leen Bakker behoort, noteerden in 2011 volgens de brancheorganisatie (CBW) een (oud-op-oud) omzetdaling van 4,4%. Bij Leen Bakker was de daling in de vergelijkbare omzet nagenoeg hetzelfde. Maar door de uitbreiding van het filialennet is de totale netto-omzet slechts licht lager uitgekomen dan vorig jaar. Met name het slechte tuinseizoen heeft een belangrijk negatief effect gehad op de omzetontwikkeling. De omzet in slaapmeubelen en woontextiel heeft een stijging laten zien. Andere omzetgroepen, zoals klein- en grootmeubelen, vloerbedekking, verlichting en raamdecoratie toonden een wisselend beeld. Tegenover de daling in de omzet van het afgelopen jaar staat echter een stijging van de procentuele brutomarge. Door een goed voorraadbeheer kon worden volstaan met een lagere voorziening voor incourante voorraden. De personeelskosten, de huisvestingskosten en de verkoopkosten stegen. Mede door grote investeringen in een nieuw, voor een groot deel volledig geautomatiseerd, magazijn stegen de afschrijvingen. Het nieuwe magazijn had wel een daling van de externe magazijnkosten tot gevolg, terwijl ook de kosten van het transport tussen de magazijnen door een grotere efficiëntie daalden.
FILIALEN INTERIEUR LEEN BAKKER WINKEL het winkelen te bevorderen en dit vraagt in een aantal gevallen om een herbezinning op indertijd aantrekkelijke winkellocaties. De plaatselijke en regionale overheden dienen een stimulerend en samenhangend beleid te ontwikkelen, waarin een visie wordt neergelegd op de ontwikkeling van nieuwe en bestaande woonboulevards, anders dreigt verdere verpaupering van deze locaties. In de Belgische markt is de algemene neerwaartse trend in 2010 begonnen. In de jaren daarvoor was sprake van een positieve marktontwikkeling. Ook hier speelt uiteraard de onzekerheid over de economische ontwikkeling een rol. Sinds 2010 is sprake van een wisselende, doch per saldo negatieve ontwikkeling.
Het filialennet in het Koninkrijk der Nederlanden is per saldo met 2 vestigingen toegenomen. In Nijmegen werd een nieuw fi liaal geopend en in Zwolle werd een franchisefi liaal overgenomen ten behoeve van een nieuwe franchisenemer die in 2012 zijn deuren zal openen. Op Bonaire werd de eerste franchisevestiging aldaar geopend. In Roosendaal, Rotterdam, Raamsdonksveer en Sneek werden bestaande winkels gereloceerd. Er wordt hard gewerkt aan de verdere verbetering en het meer klantgericht maken van de winkels. Inmiddels is in een tiental vestigingen in Nederland een aanpassing van de formule doorgevoerd, waarbij voor de klant de nadruk ligt op inspiratie en beleving. Ook is in 50 vestigingen de nieuwe meubelpresentatie ingevoerd. De verkopen van Leen Bakker via haar webshop zijn in het afgelopen jaar aanzienlijk gestegen. Ook ervaart de klant de mogelijkheid de bestelde artikelen bij een fi liaal af te halen als zeer positief.
- 48 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
Wat wil de klant? Daar draait het om bij de koerswijziging, die twee jaar geleden bij Leen Bakker is ingezet. De klant komt nog meer centraal te staan. Door die verschuiving in visie en beleid transformeert Leen Bakker -gefaseerd- van een inkoopgestuurde, productgerichte organisatie tot een eigentijds, marktgericht bedrijf. ‘De Leen Bakker van nu is niet meer de Leen Bakker van een aantal jaren geleden,’
Aan het woord is Daphne Höckel, sinds begin 2010 Hoofd Communicatie. Daphne studeerde aan de HEAO en volgde daarop een postHBO studie marketing en communicatie. Ze is 38 jaar, samenwonend (in Teteringen bij Breda) en heeft 2 kinderen. Ervaring is onontbeerlijk in een bedrijf als Leen Bakker Leen Bakker bestaat bijna 100 jaar en is altijd een gezonde onderneming geweest. ‘Veel collega’s hebben een lange tot zeer lange staat van dienst. Zij kennen Leen Bakker van haver tot gort. Hun kennis en ervaring is van grote waarde. Zij kennen de vaak complexe bedrijfsprocessen, de mensen, de producten. Zij weten ook precies wat de successen en de tegenslagen uit het verleden zijn. Een nieuwe garde kan daarvan leren. Kennis en ervaring zijn dus onontbeerlijk, ook bij het inwerken van nieuwe medewerkers.’ Sfeer, beleving en verleiding De ‘push forward’ werd geïnitieerd door diverse nieuwkomers op sleutelposities. ‘Zij brachten een hoop ervaring en ook nieuwe inzichten mee. De klant zag ons nog als voordelige discounter, waar alles draaide om de lage prijs. Een tikje oubollig ook.’ Maar de markt verandert en dit vraagt om een andere benadering. ‘Wij zijn geen discounter pur sang meer, geen dozenschuivers dus. Wij zijn servicegerichter geworden en brengen onze andere sterke punten duidelijker naar voren. We geven advies, leggen vloeren, maken gordijnen op maat. En we hebben een supersnelle levertijd. Alles is bij ons op voorraad. Wij zijn goedkoop, maar dan wel in de positieve zin. Noem ons een discounter-plus. Kijk naar onze winkels. Die zien er toch steeds beter uit. Wij hebben heel kritisch naar ons assortiment gekeken. Is dit artikel nog wel actueel, past dat product nog wel bij de moderne Leen Bakker. Ook onze communicatie is aangepast met meer sfeer, beleving èn verleiding.’ Cultuuromslag intern omarmd Ook intern is er alles aan gedaan om de medewerkers in deze cultuuromslag mee te krijgen. ‘Wij hebben een bedrijfsfilm en posters laten maken en bijeenkomsten belegd om een en ander duidelijk uiteen te zetten. Die boodschap is heel goed opgepakt. Mensen denken mee, komen vanuit hun ervaring ook met ideeën. Ze gaan ervoor. Het enthousiasme is zelfs zo groot dat we soms op de rem moeten trappen.’
LEEN BAKKER
EEN EIGENTIJDSE MARKTGERICHTE ONDERNEMING
E-commerce hoog op de agenda Leen Bakker is in 2009 gestart met een webshop, aanvankelijk voorzichtig met één productgroep: tuin. ‘Wij hebben in 2011 een langetermijnplan aan de directie voorgelegd. Daar is het dermate positief ontvangen, dat wij alle ruimte kregen om de plannen te verwezenlijken. Binnen Blokker Holding wordt er goed gebruik gemaakt van de verzamelde kennis en ervaring van de werkmaatschappijen. Het is een groot voordeel als je die kennis en kunde kunt delen.’
- 49 -
De synergie van clicks & bricks Inmiddels staat het gehele assortiment online. Gemiddeld heeft de webshop 600.000 bezoekers per maand en de omzet neemt stelselmatig toe. ‘Belangrijk is de combinatie van clicks & bricks, met andere woorden de samenwerking tussen onze virtuele en onze echte winkels. Maar liefst 40 tot 50 procent van de online bestellingen wordt in de winkels afgehaald. Dat genereert extra traffic en bijverkopen. Die combinatie is dus superbelangrijk.’
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
LEEN BAKKER STAND OP DE WOONBEURS IN AMSTERDAM FILIALEN
De verdere uitbouw van deze cross channel activiteiten zal dan ook voortvarend ter hand worden genomen.
INVESTERINGEN Het investeringsniveau lag boven dat van vorig jaar. Een belangrijk deel van deze investeringen was gericht op de nieuwe en gereloceerde vestigingen, alsmede op renovaties van bestaande winkels. Daarnaast zijn forse investeringen gedaan op het gebied van logistieke infrastructuur en automatisering waaronder winkelautomatisering.
In België zijn in het verslagjaar 2 vestigingen (in Huy en Auvelais) geopend. Drie vestigingen werden gesloten (in Sint Pietersleeuw, Bastogne en de outletwinkel in Rocourt). Leen Bakker België is in 2011 ook een webshop gestart, waarbij net als in Nederland afhaalmogelijkheden in de winkels wordt geboden. In Luxemburg is de winkel in Mersch gereloceerd.
INVESTERINGEN De investeringen in België en Luxemburg hadden vooral betrekking op nieuwe vestigingen, renovaties en een relocatie.
PERSONEEL Jubilea worden vaak gezien als maatstaf voor de werksfeer binnen een onderneming. Bij Leen Bakker hebben gedurende het boekjaar maar liefst 95 medewerkers hun 12,5 dienstjarenjubileum gevierd, 2 medewerkers waren 25 jaar in dienst en 1 medewerkster, mevrouw C. van den Brink-van Tessel, zelfs 40 jaar.
PERSONEEL In België was sprake van een lichte afname van het personeelsbestand. Ook hier werden dienstjubilea gevierd. Vijf medewerkers waren 12,5 jaar in dienst en één personeelslid 25 jaar.
VOORUITZICHTEN LEEN BAKKER BELGIË/LUXEMBURG OMZET Ook de winkels van Leen Bakker in België zagen in het eerste kwartaal van het boekjaar een toename van de oud-op-oud omzet. Helaas zette deze trend zich niet voort. De totale omzet in België daalde fractioneel. Ook hier speelde het terughoudend sentiment bij de consumenten een rol. De beide vestigingen in Luxemburg noteerden een lichte omzetdaling. De brutomarge in België bleef nagenoeg gelijk, terwijl die in Luxemburg licht daalde. Evenals in Nederland was ook in deze beide landen sprake van een geringer aantal klanten dan het jaar daarvoor, hoewel in België het aantal bezoekers toenam.
Aangezien de marktomstandigheden niet veel anders zullen zijn dan die in het verslagjaar, geldt voor alle landen dat door verbeterde winkelpresentaties, persoonlijke aandacht en advisering een hoger conversiepercentage zal moeten worden gerealiseerd. In Nederland zal de verdere uitrol van de nieuwe formule plaatsvinden. Ook in de andere landen zal een ‘upgrading’ van de winkels noodzakelijk zijn. Belangrijk beleidsonderdeel daarbij is, dat Leen Bakker zich in de markt ook meer als merk zal gaan positioneren. Een belangrijke doelstelling daarnaast is de verdere verlaging van het totale voorraadniveau. Door verhoging van de gemiddelde omloopsnelheid van de artikelen zullen de logistieke kosten dalen.
- 50 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
TUINCENTRUM OVERVECHT Tuincentrum Overvecht voert een breed assortiment groenproducten voor binnens- en buitenshuis. Daarnaast biedt deze winkelformule een zeer groot aanbod van producten voor dieren en is er een brede keuze aan tuinmeubelen, binnen- en buitenpotterie, trend-, sfeer- en seizoensartikelen. Tuincentrum Overvecht (opgericht in 1969) behoort sinds 1998 tot Blokker Holding.
EIGEN VESTIGINGEN 19 FRANCHISEFILIALEN 1 LAND Nederland
TUINCENTRUM OVERVECHT OMZET
AFDELING DIERVOEDING BIJ TUINCENTRUM OVERVECHT DE MARKT VOOR TUINCENTRA IN NEDERLAND Tuinbranche Nederland stelt in haar publicaties: “De tuinbranche slaat zich tot nu toe goed door de economische crisis heen”. De consumentenbestedingen zouden slechts een fractie (0,7%) minder zijn dan in 2010. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de branche minder conjunctuurgevoelig is dan andere branches. Maar voor de tuinbranche geldt dat de sector ook onderhevig is aan ernstige branchevervaging. Het ‘groene’ aanbod is al sinds jaren ook te vinden in supermarkten en tankstations. Doe-het-zelf-zaken en bouwmarkten pikken hun groene graantje mee en hebben daarnaast een uitgebreid ‘niet groen’ aanbod. Naar laatstgenoemde artikelen wordt steeds vaker uitgeweken nu door de ontwikkeling op de woningmarkt elders in het (ver)bouwassortiment gaten vallen. De ‘tuin’markt is daarmee uitermate competitief en zeer divers, hetgeen betrouwbare marktanalyses bemoeilijkt. Meer dan welke andere detailhandelsector zijn tuincentra ook zeer afhankelijk van het weer. Het jaar 2011 heeft wat dat betreft opnieuw voor de nodige (afwijkende) variatie gezorgd: een prachtig voorjaar werd gevolgd door een uiterst natte zomerperiode en door zachte najaarsmaanden. De seizoenscyclus was in 2011 dus: zomerse temperaturen in het voorjaar, herfstweer in de zomer en lente in de herfst. In het algemene economische beeld geldt ook voor tuincentra, dat minder verhuizingen door een stagnerende woningmarkt en een vertraging in de ontwikkeling van nieuwbouwwijken een negatief effect hebben op de omzet.
Het mooie weer in het voorjaar zorgde voor lentekriebels bij de consument en de omzet van de filialen lag dan ook tot en met april op hetzelfde niveau als in 2010. De voor het tuinmeubelseizoen belangrijke omzetmaanden mei en juni werden ernstig gehinderd door zware regenval waardoor niet alleen het omzetverloop zich negatief ontwikkelde, maar ook het resultaat een flinke deuk op liep. De nieuwe presentatie van onze kerstshows leidde tot goede verkoopresultaten, maar dat kon niet verhinderen dat per saldo de jaaromzet aanzienlijk lager is uitgekomen dan in het voorgaande boekjaar. Het aantal klanten nam af en ook de gemiddelde besteding per klant daalde. Een positief effect op de omzet had de ontwikkeling van de webshop waar klanten inmiddels hun weg hebben weten te vinden en waar het assortiment verder is uitgebreid. De in 2011 overgenomen webshop diervoordeel.nl droeg aan deze ontwikkeling bij. Een andere positieve impuls aan de omzet werd gegeven door de realisatie van een afdeling dierbenodigdheden in het filiaal Hoorn. Na jaren van overleg met de gemeente werd toestemming verkregen voor de exploitatie van ons volledige assortiment in die productcategorie. In het verslagjaar is het totale assortiment volledig doorgelicht, mede aan de hand van omloopsnelheden. Dit heeft geleid tot een assortimentssanering waarbij slechtlopende artikelen versneld uit het assortiment zijn verwijderd. De versnelde afbouw van deze voorraden heeft uiteraard een positief effect gehad op het voorraadniveau per jaar ultimo. Het resultaat heeft zwaar te lijden gehad onder de stijging van de bedrijfskosten en enige eenmalige lasten.
PERSONEEL Goede advisering en begeleiding van de klant wordt binnen Blokker Holding als een essentieel onderdeel van het verkoopproces gezien. Bij Tuincentrum Overvecht is in 2010 begonnen met het bieden van de mogelijkheid aan medewerkers tot het behalen van een erkend MBO diploma. In het verslagjaar heeft de eerste lichting dit diploma behaald. Ook is de technologische ondersteuning van management en personeel verder ontwikkeld. Een mijlpaal daarbij was de implementatie van een nieuw kassasysteem, waardoor promotionele acties beter kunnen worden ingericht en voorraad en marge beter
- 51 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
PLANTENTAFELS BIJ TUINCENTRUM OVERVECHT IN LISSE VOORUITZICHTEN
kunnen worden gevolgd. Daarnaast is een nieuw tijdsregistratieen planningsysteem ingevoerd dat een betere beheersing van de personeelskosten mogelijk maakt en ook de personeelsadministratie vereenvoudigt.
AANPASSING WINKELBEELD Een modern tuincentrum moet zich aanpassen aan de verwachtingen van de consument. Daarbij is het noodzakelijk een eigen gezicht te tonen te midden van het grote aanbod dat ook elders aan diezelfde consument wordt gepresenteerd. Tuincentrum Overvecht heeft in het verslagjaar de plannen tot verbetering van dit winkelbeeld, tot uiting komend in assortimentssamenstelling en presentatie, verder uitgewerkt en is begonnen met de implementatie ervan.
Ook het nieuwe jaar is met grillige weersomstandigheden begonnen. Zware vorst in februari met een guur verlopend voorjaar. Het weerbeeld in de laatste jaren heeft duidelijk gemaakt, dat Tuincentrum Overvecht zich meer ‘weersonafhankelijk’ moet kunnen manifesteren. Het assortiment dierproducten wordt verder uitgebreid. Ook zal het aanbod via de webwinkel van Tuincentrum Overvecht worden vergroot, terwijl de klant op de website van diervoordeel.nl het meest uitgebreide assortiment diervoeding en dierbenodigdheden aantreft. Naast de verbetering van het winkelbeeld zal ook de aansturing van de filialen grote aandacht krijgen. Een adequaat voorraadbeheer vormt een kernpunt van het beleid. Voor de verkoopmedewerkers zijn opleidingsprogramma’s ingezet om de klantgerichtheid te vergroten.
- 52 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
FINANCIEEL VERSLAG BLOKKER HOLDING B.V.
- 53 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
GROEPSBALANS PER 28 JANUARI 2012 in duizenden euro’s, na voorstel winstbestemming
28 januari 2012
29 januari 2011
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Overige vaste bedrijfsmiddelen
210.176 139.774
205.609 137.236
Financiële vaste activa Deelnemingen
342.845
349.950
1.124
2.247
445.178
470.356
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa
24.034 44.875 42.692
Liquide middelen
25.433 42.035 41.111 111.601
108.579
55.996 956.744
62.821 993.953
498.639
517.653
PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Belastingen Overige voorzieningen
27.567 32.749
22.515 32.058 60.316
54.573
Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden
129 98.559
169 144.218 144.387
98.688 Kortlopende schulden Schulden aan handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva
89.163 106.416 355 103.167
78.220 100.749 553 97.818 299.101 956.744
- 54 -
277.340 993.953
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
GROEPSWINST- EN VERLIESREKENING OVER 2011/12 in duizenden euro’s
Netto-omzet Kostprijs van de omzet Bruto-omzetresultaat Verkoopkosten Algemene beheerskosten Som der kosten
2011/12
2010/11
2.730.281
2.769.534
-1.897.079 833.202
-1.929.296 840.238
585.378 80.906
Bedrijfsresultaat (EBIT) Financiële baten Financiële lasten Totaal financiële baten en lasten
553.291 76.193 -666.284
-629.484
166.918
210.754
1.761 -1.460
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
- 55 -
1.247 -2.721 301
-1.474
167.219
209.280
-39.142 128.077
-51.076 158.204
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2011/12 in duizenden euro’s
Bedrijfsresultaat (EBIT) Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Mutatie werkkapitaal in • voorraden • vorderingen • kortlopende schulden
2011/12
2010/11
166.918
210.754
81.874 5.743
79.516 5.413
25.178 -3.022 21.761
-64.209 1.053 43.693 131.534 298.452
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Financiële baten en lasten Winstbelasting
301 -39.142
65.466 276.220 -1.474 -51.076
-38.841 259.611
Netto kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van investeringen en desinvesteringen in • materiële vaste activa • financiële vaste activa Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten
-74.769 1.123
-52.550 223.670
-89.533 -107 -73.646
Dividend Mutaties langlopende leningen Overige Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Saldo kasstromen
-147.500 -45.699 409
Liquide middelen per begin boekjaar Liquide middelen per einde boekjaar
- 56 -
-89.640 -122.000 -16.277 1.481
-192.790 -6.825
-136.796 -2.766
62.821 55.996
65.587 62.821
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING ALGEMEEN
wordt een wettelijke reserve gevormd. De gegevens van de in de consolidatie opgenomen maatschappijen per 28 januari 2012 zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel.
VESTIGINGSPLAATS Blokker Holding B.V. is statutair gevestigd te Amsterdam. De feitelijke vestigingsplaats van de onderneming is Laren (NH).
BOEKJAAR Statutair eindigt het boekjaar op de zaterdag van week vier in het kalenderjaar. Het boekjaar bestond in 2011/12 uit 52 weken (2010/11: 52 weken). De laatste dag van het boekjaar 2011/12 was 28 januari 2012 en van vorig boekjaar 29 januari 2011.
De resultaten van overgenomen vennootschappen worden vanaf de datum dat deze voor rekening en risico van Blokker Holding B.V. komen, betrokken in de consolidatie. Voor de afzonderlijke jaarrekeningen van de binnenlandse deelnemingen wordt in beginsel gebruik gemaakt van de vrijstelling van artikel 2:403 lid 1 BW.
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA
ALGEMENE GRONDSLAGEN De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De onderstaande waarderingsgrondslagen hebben zowel betrekking op de vennootschappelijke jaarrekening als op de groepsjaarrekening. De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, is de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Voor zover niet anders vermeld worden activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. Voor de samenstelling van de winst- en verliesrekening in de vennootschappelijke jaarrekening is gebruik gemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 BW. De jaarrekening is opgesteld in duizenden euro’s.
VREEMDE VALUTA Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. De transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. De hieruit resulterende koersverschillen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord. Jaarrekeningen van buitenlandse deelnemingen, die niet in euro’s zijn opgesteld, worden omgerekend in euro’s tegen de koers welke geldt aan het einde van de verslagperiode. Het effect van de herrekening van de activa en passiva van deelnemingen aan het begin van het jaar tegen de wisselkoersen aan het eind van het jaar wordt in het eigen vermogen opgenomen.
IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Goodwill die is betaald bij de overname van een onderneming, door middel van aandelen dan wel door overname van de bedrijfsactiviteiten en de daarmee samenhangende activa en passiva, wordt in overeenstemming met de wettelijke voorschriften in Titel 9 Boek 2 BW rechtstreeks in mindering gebracht op het eigen vermogen. Betaalde sleutelgelden (‘droits au bail’) zijn met ingang van het boekjaar 2004/05 niet meer geactiveerd.
MATERIËLE VASTE ACTIVA De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. In het jaar van investeren wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Voor zover materiële vaste activa zijn verkregen door de overname van de betrokken ondernemingen zijn deze gewaardeerd op actuele waarden op het moment van verkrijging van de aandelen. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Met betrekking tot de afschrijvingen worden de volgende percentages gehanteerd:
Bedrijfsgebouwen Verbouwingen (onder bedrijfsgebouwen) Overige vaste bedrijfsmiddelen
GRONDSLAGEN VOOR DE CONSOLIDATIE Geconsolideerd zijn Blokker Holding B.V. en de deelnemingen, tevens groepsmaatschappijen, waarin Blokker Holding B.V. overheersende zeggenschap heeft, of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De financiële gegevens van Blokker Holding B.V., tezamen met die van de groepsmaatschappijen, zijn verwerkt op basis van integrale consolidatie. Intercompany-resultaten begrepen in de per balansdatum aanwezige voorraden worden ten behoeve van de samenstelling van de groepsjaarrekening geëlimineerd. Voor ingehouden winsten van deelnemingen, waarover de vennootschap niet vrij kan beschikken,
2 - 3% 10% 20%
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd op netto-vermogenswaarde. Deze is berekend door de activa, voorzieningen en schulden te waarderen en het resultaat te berekenen op basis van de voor de moedermaatschappij geldende waarderingsgrondslagen. De niet geconsolideerde minderheidsdeelnemingen zijn in de groepsbalans gewaardeerd op het evenredige aandeel in de netto-vermogenswaarde.
- 57 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
Kapitaalbelangen in overige vennootschappen, waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd op kostprijs. De ontvangen dividenden worden in het jaar van ontvangst ten gunste van het resultaat gebracht.
De onderneming heeft bij een tekort dan wel overschot van het bedrijfstakpensioenfonds geen andere verplichting dan het betalen van toekomstige hogere dan wel lagere premies.
LANGLOPENDE SCHULDEN De overige financiële vaste activa worden opgenomen tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid.
Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschuldigde aflossingen worden opgenomen onder de kortlopende schulden.
VOORRADEN De voorraden handelsartikelen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs – of lagere marktwaarde – vermeerderd met bijkomende inkoopkosten. Op de voorraadwaarde wordt, indien noodzakelijk, een voorziening voor incourantheid in mindering gebracht.
GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING ALGEMEEN
LIQUIDE MIDDELEN
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto-omzet en alle hiermee verbonden, aan het verslagjaar toe te rekenen kosten. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de omzet is gerealiseerd. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De overige baten en lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop deze betrekking hebben.
De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de vennootschap.
NETTO-OMZET
VORDERINGEN De vorderingen zijn opgenomen tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid.
VOORZIENINGEN Voorzieningen worden opgenomen voor alle in rechte afdwingbare dan wel feitelijke verplichtingen als gevolg van een gebeurtenis voor balansdatum en waarvan het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen nodig is en de omvang daarvan betrouwbaar kan worden geschat. De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft de berekening van de tijdelijke verschillen tussen commerciële en fiscale waarderingsgrondslagen. Actieve claims met gelijke looptijd worden in mindering gebracht indien deze op dezelfde fiscale entiteit betrekking hebben. De voorziening voor herstructurering is gevormd tegen nominale waarde en is bedoeld ter dekking van de kosten verbonden aan reorganisaties van onderdelen van het concern. De voorziening voor garantieverplichtingen wordt opgenomen voor de geschatte kosten die naar verwachting voortvloeien uit de per balansdatum lopende garantieverplichtingen uit hoofde van geleverde goederen en diensten. De voorziening voor jubileumuitkeringen wordt opgenomen op basis van de per balansdatum geldende jubileumregeling, rekening houdend met blijfkans, toekomstige loonkostenontwikkeling en disconteringsvoet. De voorziening voor procedures heeft betrekking op lopende geschillen, claims en rechtsgedingen. De onderneming heeft voor haar werknemers een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde-bijdrageregeling. Dit betekent dat de over het boekjaar verschuldigde premies als kosten worden verantwoord. Factoren als loonontwikkeling, prijsindexatie en beleggingsrendement op het fondsvermogen zullen mogelijk leiden tot toekomstige aanpassingen in de jaarlijkse bijdragen aan het pensioenfonds.
De netto-omzet betreft de verkopen van de detailhandelsketens aan de consument tegen verkoopwaarde (exclusief omzetbelasting) alsmede de overige leveringen aan afnemers van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en omzetbelasting.
KOSTPRIJS VAN DE OMZET De kostprijs van de omzet bestaat uit de inkoopwaarde verhoogd met de direct met de inkoop verband houdende kosten. Tevens is in deze kosten begrepen de mutatie in de voorziening voor het risico van incourantheid.
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN De financiële baten en lasten betreffen ontvangen (te ontvangen) en betaalde (te betalen) rente, alsmede opbrengsten uit niet geconsolideerde deelnemingen.
BELASTINGEN De vennootschapsbelasting is berekend over het commerciële resultaat volgens de groepswinst- en verliesrekening tegen het geldende tarief, rekening houdend met fiscale faciliteiten.
KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.
VERGELIJKENDE CIJFERS Indien noodzakelijk voor vergelijkingsdoeleinden is de rubricering van de vergelijkende cijfers aangepast.
- 58 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
TOELICHTING OP DE GROEPSBALANS PER 28 JANUARI 2012 in duizenden euro’s
ACTIVA Gebouwen
Overige vaste
en terreinen
bedrijfsmiddelen
Totaal
439.739 -229.563 210.176
328.824 -189.050 139.774
768.563 -418.613 349.950
31.143 -19.566 18.612 -34.756 -4.567
44.593 -41.214 41.201 -47.118 -2.538
75.736 -60.780 59.813 -81.874 -7.105
451.316 -245.707 205.609
332.203 -194.967 137.236
783.519 -440.674 342.845
MATERIËLE VASTE ACTIVA Stand begin boekjaar Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in het boekjaar Investeringen Desinvesteringen, afboekingen en omrekenverschillen Afschrijvingen op desinvesteringen, afboekingen en omrekenverschillen Afschrijvingen Totaal mutaties Stand einde boekjaar Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde De post ‘Gebouwen en terreinen’ heeft voornamelijk betrekking op verbouwingen in gehuurde panden. In de afschrijvingen op gebouwen en terreinen zijn begrepen bijzondere waardeverminderingen van € 1,1 miljoen (2010/11: € 1,0 miljoen) in verband met duurzame waardevermindering van vastgoed.
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelnemingen Stand begin boekjaar Mutaties Stand einde boekjaar
2.247 -1.123 1.124
Ultimo boekjaar bestaat een belang van 20% in Dennenhoorn B.V., gevestigd te Laren.
VORDERINGEN De vorderingen hebben een verwachte looptijd korter dan 1 jaar. Onder de overige vorderingen is begrepen een bedrag van € 2,8 miljoen (2010/11: € 8,0 miljoen) terzake van winstbelasting.
- 59 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
in duizenden euro’s
PASSIVA EIGEN VERMOGEN Voor een toelichting op de mutaties van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans.
VOORZIENINGEN Stand begin
Dotaties
Onttrekkingen
Stand einde
5.481 3.439 1.066 1.100 2.371 13.457
-429 -1.461 -74 -447 -4.368 -935 -7.714
27.567 5.660 16.717 3.360 1.867 5.145 60.316
boekjaar
Belastingen Herstructurering Garantie Jubileumuitkeringen Procedures Overige Totaal
22.515 3.682 16.791 2.741 5.135 3.709 54.573
De voorziening voor latente belastingen betreft de toekomstige belastingverplichtingen die voortvloeien uit tijdelijke verschillen tussen bedrijfseconomische en fiscale waarderingsgrondslagen. Het totaalbedrag van fiscale verliezen dat niet in de waardering van belastinglatenties is verwerkt, bedraagt circa € 11,1 miljoen (2010/11: € 12,9 miljoen). De voorziening voor herstructurering is gevormd tegen nominale waarde en is bedoeld ter dekking van de kosten verbonden aan reorganisaties van onderdelen van het concern. De voorziening garantieverplichtingen wordt opgenomen voor de geschatte kosten die naar verwachting voortvloeien uit de per balansdatum lopende garantieverplichtingen uit hoofde van geleverde goederen en diensten. Ten laste van de voorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van garantieclaims. De voorziening voor jubileumuitkeringen wordt opgenomen op basis van de per balansdatum geldende jubileumregeling, rekening houdend met blijfkans, toekomstige loonkostenontwikkeling en disconteringsvoet. De voorziening voor procedures heeft betrekking op lopende geschillen, claims en rechtsgedingen. De overige voorzieningen bestaan voor het merendeel uit een voorziening voor verlieslatende contracten en een voorziening voor groot onderhoud. Van het totaalsaldo van de voorzieningen is circa € 22 miljoen (vorig jaar: € 21 miljoen) kortlopend; het overige deel is naar verwachting langlopend van aard.
boekjaar
NIET UIT DE GROEPSBALANS BLIJKENDE INFORMATIE Op grond van langlopende lease- en huurovereenkomsten dient in 2012/13 een bedrag van circa € 245 miljoen (vorig jaar: € 233 miljoen) te worden betaald. Jaarlijks expireren contracten. Een aantal per balansdatum lopende contracten heeft een resterende looptijd van meer dan vijf jaar. Het hiermee corresponderende huurbedrag beloopt circa 20 procent van de huursom over het afgelopen boekjaar. In verband met bankgaranties en accreditieven is een bedrag van circa € 11 miljoen (vorig jaar € 15 miljoen) geblokkeerd op de bankrekeningen.
FINANCIËLE INSTRUMENTEN De met financiële instrumenten verbonden risico’s zijn onderstaand toegelicht.
Valutarisico’s Valutarisico’s hebben nagenoeg uitsluitend betrekking op inkopen van goederen in andere valuta dan de euro. Het valutabeleid van de groep is gericht op het beheersen van de valutarisico’s. In dit kader worden valutatermijncontracten aangegaan. De vreemde-valutacomponent van valutatermijncontracten die fungeren als hedge-instrument inzake afdekking van toekomstige transacties wordt tegen kostprijs gewaardeerd zolang de afgedekte positie nog niet in de balans is verwerkt. De reële waarde van valutatermijncontracten bedraagt op balansdatum € 1,6 miljoen positief (2010/11: € 0,7 miljoen negatief).
LANGLOPENDE SCHULDEN
Renterisico’s
Het grootste deel van de langlopende schulden heeft een looptijd tot 5 jaar en bestaat voornamelijk uit schulden aan gelieerde ondernemingen. De schulden aan gelieerde ondernemingen bedragen € 99 miljoen (vorig jaar: € 144 miljoen). Het rentepercentage wordt met ingang van 2011/12 per kwartaal vastgesteld en betreft het gemiddelde van de 3-maands en 12-maands euribor aan het begin van ieder kwartaal (gemiddeld over 2011/12 ca. 1,6%). Vorig jaar bedroeg het rentepercentage 5,0%. Er zijn geen zekerheden gesteld.
De onderneming heeft geen instrumenten in verband met het afdekken van renterisico’s afgesloten.
Kredietrisico’s Kredietrisico’s hebben betrekking op debiteuren en overige kortlopende vorderingen. Terzake zijn toereikende voorzieningen genomen.
- 60 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
TOELICHTING OP DE GROEPSWINSTEN VERLIESREKENING OVER 2011/12 in duizenden euro’s
2011/12
2011/12
2010/11
1.586.333 204.137 1.790.470
1.589.532 218.380 1.807.912
876.356 63.455 939.811 2.730.281
880.370 81.252 961.622 2.769.534
398.303 63.972 25.589 487.864
387.315 61.427 22.841 471.583
81.874
79.516
18.275 7.272 25.547
17.769 7.325 25.094
Omzet De verdeling van de omzet is als volgt: Nederland • Detailhandel • Groothandel Buitenland • Detailhandel • Groothandel Netto-omzet groep Salarissen Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten
Afschrijvingen Materiële vaste activa
Personeelsbestand Nederland Buitenland
Herleid tot fulltime equivalenten bedraagt het totaal aantal personeelsleden 16.635 (2010/11: 16.566).
ACCOUNTANTSKOSTEN
BEZOLDIGING BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN
Het ingevolge artikel 382a Boek 2 BW in het boekjaar ten laste van de vennootschap gekomen honorarium van BDO Audit & Assurance B.V. bedraagt € 302.000 (2010/11: € 302.000). Hiervan heeft € 284.000 betrekking op de controle van de jaarrekening (2010/11: € 284.000) en € 18.000 op overige controleopdrachten (2010/11: € 18.000).
In de winst- en verliesrekening is ten behoeve van de bezoldiging van de (voormalige) bestuurders van Blokker Holding B.V., waarin tevens zijn opgenomen de pensioenpremies, een bedrag begrepen van circa € 2,2 miljoen (vorig jaar: € 1,6 miljoen). Aan bezoldiging van commissarissen van Blokker Holding B.V. kwam in het boekjaar 2011/12 een bedrag van € 185.000 (2010/11: € 58.000) ten laste van de vennootschap.
BELASTINGEN Het effectieve belastingtarief bedraagt voor het boekjaar 2011/12 23,4% (2010/11: 24,4%).
- 61 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 28 JANUARI 2012 in duizenden euro’s, na voorstel winstbestemming
28 januari 2012
29 januari 2011
3.187 674.925
3.385 685.672
2.208
7.188
61.247 741.567
71.081 767.326
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen
PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves
25.000 114.427 359.212
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Leveranciers Overige schulden en overlopende passiva
25.000 114.427 378.226 498.639
517.653
19.166
14.124
215.894
229.547
33 7.835
10 5.992 7.868 741.567
6.002 767.326
VENNOOTSCHAPPELIJKE WINSTEN VERLIESREKENING OVER 2011/12 in duizenden euro’s
2011/12
Resultaat deelnemingen na belastingen Saldo van de overige baten en lasten na belastingen Resultaat na belastingen
- 62 -
2011/12
2010/11
119.655 8.422 128.077
147.199 11.005 158.204
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 28 JANUARI 2012 in duizenden euro’s
ACTIVA Gebouwen en terreinen
MATERIËLE VASTE ACTIVA Stand begin boekjaar Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde
4.563 -1.178 3.385
Mutaties in het boekjaar Investeringen Desinvesteringen en afboekingen Afschrijvingen op desinvesteringen en afboekingen Afschrijvingen Totaal mutaties
17 -17 17 -215 -198
Stand einde boekjaar Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde
4.563 -1.376 3.187
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelnemingen Stand begin boekjaar Aandeel in resultaat Dividend Overige mutaties Stand einde boekjaar
542.889 119.655 -102.397 8.542 568.689
Vorderingen op groepsmaatschappijen Stand begin boekjaar Mutaties Stand einde boekjaar
142.783 -36.547 106.236
Totaal financiële vaste activa einde boekjaar
674.925
- 63 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
in duizenden euro’s
PASSIVA EIGEN VERMOGEN Het maatschappelijk kapitaal per balansdatum bedraagt € 100.000.000 en is verdeeld in 90.000.000 aandelen van elk nominaal € 1 en 10.000.000 P-aandelen van elk nominaal € 1. Hiervan zijn 22.500.000 gewone en 2.500.000 P-aandelen geplaatst en volgestort. De mutaties in het eigen vermogen luiden als volgt:
Overige reserves
Agioreserve
Totaal
340.541 36.204 1.481 378.226 -19.423 409 359.212
114.427 114.427 114.427
454.968 36.204 1.481 492.653 -19.423 409 473.639 25.000 498.639
Stand 30 januari 2010 Resultaatbestemming vorig boekjaar Omrekeningsverschil buitenlandse deelnemingen Stand begin boekjaar Dividend uit algemene reserves Omrekeningsverschil buitenlandse deelnemingen Stand einde boekjaar Aandelenkapitaal Totaal Het saldo van het omrekenverschil buitenlandse deelnemingen bedraagt circa € 1,9 miljoen (2010/11: € 1,5 miljoen).
VOORZIENINGEN Stand begin boekjaar Dotaties / onttrekkingen Stand einde boekjaar
14.124 5.042 19.166
De voorzieningen hebben betrekking op procedures en latente belastingen. Deze voorzieningen zijn naar verwachting langlopend van aard. De voorziening voor latente belastingen bedraagt € 19,1 miljoen (2010/11: € 14,1 miljoen).
LANGLOPENDE SCHULDEN Het grootste deel van de langlopende schulden heeft een looptijd tot 5 jaar. Van de totale langlopende schulden heeft € 117,4 miljoen (2010/11: € 85,4 miljoen) betrekking op groepsmaatschappijen tegen rentepercentages variërend van 1,0% tot 2,2%. De resterende schulden betreffen schulden aan gelieerde ondernemingen. Het rentepercentage wordt met ingang van 2011/12 per kwartaal vastgesteld en betreft het gemiddelde van de 3-maands en 12-maands euribor aan het begin van ieder kwartaal (gemiddeld in 2011/12 ca. 1,6%). Vorig jaar bedroeg het rentepercentage 5,0%. Er zijn voor de genoemde schulden geen zekerheden gesteld.
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE INFORMATIE Ten behoeve van de Nederlandse vennootschappen zijn aansprakelijkheidsverklaringen gedeponeerd, op grond waarvan Blokker Holding B.V. aansprakelijk is voor schulden uit rechtshandelingen van deze groepsmaatschappijen. Uit dien hoofde zijn de bepalingen
ingevolge artikel 2:403, lid 2 BW van toepassing met betrekking tot de geconsolideerde groepsmaatschappijen. De vennootschap maakt deel uit van Nederlandse fiscale eenheden voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting met meerdere groepsmaatschappijen en is op grond daarvan hoofdelijk aansprakelijk voor belastingschulden van deze fiscale eenheden.
GEMIDDELD AANTAL WERKNEMERS In het verslagjaar zijn gemiddeld 33 personen werkzaam geweest voor de vennootschap (2010/11: 26 personen). Laren, 16 mei 2012 w.g. De Raad van Bestuur
De Raad van Commissarissen
R.E. Palmer, voorzitter A. Blokker P.F.J. Brussel A.H.M. van der Horst T. Smit
P.C. Klaver, voorzitter P. Busz L.M. de Kool H.Th.E.M. Rottinghuis A.J.L. Slippens
- 64 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
OVERIGE GEGEVENS STATUTAIRE REGELING OMTRENT DE BESTEMMING VAN DE WINST Het geplaatste kapitaal van de vennootschap beloopt € 25 miljoen, verdeeld over twee soorten aandelen. Voor de geplaatste aandelen zijn de volgende samengevatte bepalingen met betrekking tot de winstbestemming van toepassing. Toevoegingen, aanzuiveringen en uitkeringen van de winst aan aandeelhouders geschieden na goedkeuring van de jaarrekening waaruit de voor die toevoegingen, aanzuiveringen en uitkeringen beschikbare winst blijkt. Uitkeringen ten laste van een reserve vinden alleen plaats voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Beide soorten aandelen zijn op dezelfde wijze gerechtigd tot het resultaat. De algemene vergadering besluit tot uitkering, dan wel tot reservering in een dividendreserve, die per soort aandeel wordt gevormd. Er kan door de algemene vergadering worden besloten tot uitkering aan de houders van het ene soort aandelen, terwijl een corresponderend bedrag voor de houders van de andere soort aandelen in een dividendreserve wordt gereserveerd.
Uitkeringen ten laste van een dividendreserve kunnen te allen tijde geschieden, doch slechts krachtens een besluit van de algemene vergadering genomen al dan niet op verzoek van de vergadering van houders van de desbetreffende soort aandelen.
VOORSTEL WINSTBESTEMMING In het kader van de winstbestemming wordt voorgesteld het resultaat als dividend uit te keren.
Bijzondere ondersteuning kregen dit jaar o.a.: Realisatie Familiekamers VUmc, Helen Dowling Instituut, Hospice Francinus de Wind Waalwijk, Stichting Multiple Sclerose Research, Stichting AYA Adolescents and Young Adults (onderzoek Ewing Sarcoma), Nationaal Fonds 4 en 5 mei, Parkinsonfonds, Prof. Dr. B. Pinedo (Fundashon Prevenshon) onderzoek baarmoederhalskanker, Stichting Sherpa, Stichting Alpe d’Huzes, Stichting Evenementenorganisatie Rotaryclub Laren-Blaricum, Stichting Sportclub voor Gehandicapten Gooi- en Eemland, Stichtse Hof / Vivium Zorggroep Project Rolstoelbus, Stichting Welzijn Gehandicapten Nederland ‘Maak de droom waar’ en Wandelvierdaagse het Gooi.
- 65 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur van Blokker Holding B.V.
VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 54 tot en met 64 opgenomen jaarrekening voor het boekjaar eindigend op 28 januari 2012 van Blokker Holding B.V. te Laren gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de groeps- en vennootschappelijke balans per 28 januari 2012 en de groeps- en vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2011/12 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor fi nanciële verslaggeving en andere toelichtingen.
VERANTWOORDELIJKHEID VAN HET BESTUUR Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ACCOUNTANT Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
OORDEEL BETREFFENDE DE JAARREKENING Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Blokker Holding B.V. per 28 januari 2012 en van het resultaat over 2011/12 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE BIJ OF KRACHTENS DE WET GESTELDE EISEN Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 16 mei 2012
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het
BDO Audit & Assurance B.V. Namens deze, w.g. A.D. den Braber RA
- 66 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
ADRESSEN HUISHOUD
SPEELGOED
WONEN & TUIN
BIG BAZAR
NOVY
BART SMIT B.V.
LEEN BAKKER B.V.
Van der Madeweg 9 1099 BS Amsterdam Postbus 94072 1090 GB Amsterdam T +31 (0)20 5683500 E
[email protected] I www.bigbazar.eu
Antwerpseweg 2 2803 PB Gouda T +31 (0)182 564400 I www.novy.nl
Bellstraat 3-4 1131 JV Volendam Postbus 69 1130 AB Volendam T +31 (0)299 399599 E
[email protected] I www.bartsmit.com
Karperweg 3 4941 SH Raamsdonksveer Postbus 43 4940 AA Raamsdonksveer T +31 (0)162 583100 E
[email protected] I www.leenbakker.nl
E-PLAZA
LEEN BAKKER BELGIË N.V.
Bellstraat 3-4 1131 JV Volendam Postbus 69 1130 AB Volendam T +31 (0)299 399599 E
[email protected] I www.eplaza.com
Terlindenhofstraat 36 2170 Merksem, België T +32 (0)3 6418500 E
[email protected] I www.leenbakker.be
BLOKKER B.V. Van der Madeweg 13-15 1099 BS Amsterdam Postbus 94072 1090 GB Amsterdam T +31 (0)20 5683568 E
[email protected] I www.blokker.nl
BLOKKER N.V. Antwerpsestraat 36 2500 Lier, België T +32 (0)3 2882200 E
[email protected] I www.blokker.be
NOVALUX AS Parnu mnt 139C 11317 Tallinn, Estland T +37 2 6597350 E
[email protected] I www.novalux.ee
XENOS B.V. Schutweg 8 5145 NP Waalwijk Postbus: 1038 5140 CA Waalwijk T +31 (0)416 674747 E
[email protected] I www.xenos.nl Groothandels
ELEKTROBLOK B.V. CASA INTERNATIONAL N.V. Karel Govaertsstraat 14 2222 Itegem, België T +32 (0)15 259311 E
[email protected] I www.casashops.com
De Flinesstraat 6 1099 CB Amsterdam Postbus 94072 1090 GB Amsterdam T +31 (0)20 5683556 E
[email protected] I www.elektroblok.nl
COOK&CO Schutweg 8 5145 NP Waalwijk Postbus 1038 5140 CA Waalwijk T +31 (0)416 675299 E
[email protected] I www.cookandco.nl
INTERTOYS HOLLAND B.V. Handelsweg 15 2742 RD Waddinxveen Postbus 29 2740 AA Waddinxveen T +31 (0)180 333500 E
[email protected] I www.intertoys.nl
TUINCENTRUM OVERVECHT Atoomweg 99 3542 AA Utrecht Postbus 40294 3504 AB Utrecht T +31 (0)30 2634263 E
[email protected] I www.tuincentrumovervecht.nl
MAXI TOYS SA Rue Athena 4 7110 Houdeng-Goegnies, België T +32 (0) 64516100 E
[email protected] I www.maxitoys.com
TREND CENTER B.V. Van der Madeweg 13-15 1099 BS Amsterdam T +31 (0)20 5683356 E
[email protected] I www.trend-center.nl
TOYS2PLAY Antwerpseweg 2 2803 PB Gouda T +31 (0)182 564400 I www.toys2play.nl
MARSKRAMER B.V.
BLOKKER HOLDING B.V.
Antwerpseweg 2 2803 PB Gouda Postbus 126 2800 AC Gouda T +31 (0)182 564400 E
[email protected] I www.marskramer.nl
Naarderstraat 50 1251 BD Laren Postbus 6 1250 AA Laren T +31 (0)35 5393333 E
[email protected] I www.blokkerholding.nl
- 67 -
BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2011
COLOFON Concept en vormgeving Monter, Amsterdam Fotografie Sander Foederer, Den Haag Archiefbeeld Blokker Holding Tekst en redactie Piet Busz Jos Busker Ad van der Horst Donald Nijssen Astrid Nissen Roland Palmer Markus Ravenhorst Jos van de Schraaf Drukwerk Drukkerij Tesink, Zutphen Dit verslag is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier: Metal Ice silver en Revive 100 white silk. Blokker Holding B.V. heeft een besloten structuur en de formele verantwoording van het boekjaar 2011/12 wordt afgelegd op de wijze zoals door de wetgeving en de statuten is bepaald. Dit interne jaaroverzicht is bestemd voor kadermedewerkers, franchisenemers, deelnemers aan het participatieplan en relaties die nauw betrokken zijn bij de ontwikkeling van het bedrijf. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Blokker Holding B.V.
- 68 -