IVN Meerssen. Nieuwsbrief. Maart 2014

IVN Meerssen

Nieuwsbrief Maart 2014

Winter 2013/2014

IVN Meerssen Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid Secretariaat: Korte Raarberg 35, 6231 KP Meerssen Tel: 043-3644111, mail: [email protected] Web-site: ivn.nl/afdeling/meerssen RABO-bankrek: NL20 RABO 0132 6840 55 t.n.v. IVN Meerssen, Veeweg 20, 6231 RW Meerssen Het Bestuur: Voorzitter: Secretaris: Penningmeester:

Yvonne Brounts Jeanny Bronckers Jack Savelberg

[email protected] [email protected] [email protected] tel: 043-3642983 Ledenadministratie: Jack Savelberg [email protected] Bestuursleden: Fiel Van den Bergh, Paul Abels, Riet Hautvast, Annie Hupkens en Jo Lexis Coördinatoren van de Werkgroepen: Jeanne Lam tel: 043-3649012 Jo Lexis tel: 043-3646519 Yvonne Brounts tel: 06-54908152 Paul Abels tel: 043-3650610 Riet Hautvast tel: 043-3475663 en Annie Hupkens Yvonne Brounts tel: 043-3642798 Fiel V.d. Bergh tel: 043-3644271 Soorten lidmaatschap in 2014: Jeugdlid A-lid = lid van afd. Meerssen B-lid = A plus De Natuurgids C-lid = B plus Landelijk lid D-lid = A plus Landelijk lid Huisgenootlid

€ € € € € €

Jeugdgroep Wandelingen/ Excursies Plantenwerkgroep Publiciteit Padden overzetten Contactpersoon voor gemeente Landschapsonderhoud

5,-14,-29,50 33,50 18,-5,--

De Nieuwsbrief: Verschijnt 4 x per jaar, in het begin van de maanden: maart, juni, september en december. Kopij voor de volgende nieuwsbrief dient uiterlijk 10 mei 2014 te zijn ingeleverd bij: Redactie: Jeanny Bronckers [email protected] Lay-out en foto‟s: Paul Abels [email protected] 1

Inhoud 2 4 5 6 8 10 17 18 20 25 29 30 36 38 39

Overpeinzingen van de voorzitter Yvonne Brounts Natuuropschoondag Jeanny Bronckers Afscheid Fiel Van den Bergh Jeanny Bronckers Verslag werkgroep Landschapsonderhoud Fiel Van den Bergh Agenda Algemene Ledenvergadering Jeanny Bronckers Jaarverslag IVN Meerssen Het bestuur Welkom Nieuwe Leden Jeanny Bronckers Bericht uit de Bourgogne Liesbeth Fiddelers en Frans v.d. Kragt Activiteitenprogramma Paul Abels/Jeanny Bronckers Meerdaagse Busreis: info en aanmelding Riet Hautvast Insecten op en langs onze wandelwegen Lex Vlieks Excursie Begraafplaats Paul Abels Verslag Jeugdgroep Jeanne Lam Sneeuwvlokken Els Derks-van der Wiel Sponsoren

Overpeinzingen van de voorzitter De afgelopen weken heb ik een paar stukjes in de krant gelezen die tot nadenken stemmen. Eén artikel maakte me blij: vergeetachtigheid bij ouderen is geen kwestie van een slecht geheugen, maar van een volle harde schijf! Elke computer wordt trager naarmate zijn harde schijf volloopt. En wat hebben wij intussen niet allemaal op die harde schijf staan! Dus wanhoop niet als u af en toe naar een naam zit te zoeken: hebt u ook dat boek gelezen van eh……. met de titel eh……. gewoon een te volle harde schijf. Ons probleem is dat je een volle harde schijf op de computer kunt opruimen, schoonmaken, eventueel uitbreiden met geheugen, maar bij onze eigen harde schijf in onze schedel is dat niet mogelijk. Helaas. In een ander artikel vertelde dokter Rudi Westendorp dat bij de kindertjes die nu geboren worden, er misschien wel tussen zitten die 135 jaar oud worden. Fijn, denk ik dan. Zijn ze dan ook gezond? En… moeten ze dan tot hun 100ste blijven werken? En is er dan nog genoeg energie en is er dan genoeg voedsel voor al die mensen, want als iedereen zo oud gaat worden, zal de bevolkingskrimp in Nederland minder worden dan nu de prognose is, denk ik. En de wereldbevolking blijft voorlopig groeien, met prognoses rond 2050

2

tussen 9 miljard en 12 miljard mensen. Of we die kunnen blijven voeden en een menswaardig bestaan kunnen geven, heeft alles met duurzaamheid te maken. Het zal u niet ontgaan zijn dat IVN in zijn nieuwe logo ook duurzaamheid heeft opgenomen. IVN heette vroeger Instituut voor natuur- en milieueducatie, maar sinds eind vorig jaar is het: Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Wat is duurzaamheid? Duurzaamheid is een breed begrip, maar het komt er in het kort op neer dat in een duurzame wereld mens (people), milieu (planet) en economie (profit) met elkaar in evenwicht zijn. De aarde kan het totaal van onze consumptie dan dragen, ook op langere termijn. In een niet-duurzame situatie wordt er roofbouw gepleegd op de aarde: we putten de natuurlijke rijkdommen sneller uit dan ze zich kunnen herstellen. Vaak wordt gesproken over de 'ecologische voetafdruk', een maat voor de hoeveelheid ruimte die per persoon nodig is om alles wat die persoon verbruikt te produceren. In de westerse wereld is deze voetafdruk inmiddels een veelvoud van de ruimte die de aarde per persoon te bieden heeft. Met andere woorden: als alle aardbewoners zo zouden consumeren als wij (westerlingen) dat gemiddeld doen zijn er meerdere aardbollen nodig. IVN streeft naar een duurzame en respectvolle omgang met de natuur. Een respectvolle omgang is in het belang van de natuur zelf. Een duurzame omgang voorziet in de behoeften van de huidige generaties, zonder dat de mogelijkheden van de komende generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar komen. Natuurbehoud is daarom ook niet mogelijk zonder aandacht voor duurzaamheid. Vandaar: Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid.

3

Zaterdag 22 maart 2014 Natuuropschoondag Met het voorjaar in het verschiet is het nuttig om de voorjaarbloeiers de ruimte te geven en de natuur te ontdoen van zwerfvuil. Al heel wat jaren schoont IVN Meerssen de natuur op in het natuurgebied Gemeentebroek en de Dellen, langs de Geul, rondom De Nachtegaal en omgeving Stella Maris. Een gebied dat door veel mensen aantrekkelijk wordt gevonden om te wandelen, fietsen, sporten, recreëren of als doorgaande route te gebruiken naar werk of school. Toch blijkt elk jaar opnieuw dat dit gebied bezaaid ligt met zwerfvuil. Vorig jaar kon de natuuropschoondag niet doorgaan o.a. vanwege de weersomstandigheden. Toen was het in maart nog winter, de grond bedekt met een laagje sneeuw en lichtelijk bevroren. Dit jaar lijkt het in januari al voorjaar. Daarom zal het nu zeker nodig zijn om de natuur in dit gebied een grote schoonmaak beurt te geven. Doet u ook mee? Het is gezond om buiten in de natuur actief bezig te zijn. Daarom raad ik u aan: doe nieuwe energie op en doe mee op zaterdag 22 maart a.s. om uw buitengebied op te schonen van zwerfvuil. Dan kan de lente beginnen en kunnen wij en de dieren weer genieten van een prachtig natuurlijk en schoon buitengebied in ons eigen Meerssen. Start: vanaf 9.30 uur aan de parkeerplaats van De Nachtegaal. Jeanny Bronckers

4

Afscheid van Fiel Van den Bergh als bestuurslid Het is al bekend gemaakt in de Nieuwsbrief van december 2013 dat Fiel afscheid neemt als bestuurslid. En zoals reeds gezegd een besluit dat hij niet zomaar op een blauwe maandag heeft genomen. Hij heeft daar lang en goed over na gedacht. Immers IVN Meerssen ligt hem na aan het hart. In 1997 werd Fiel lid van IVN Meerssen. En ook toen was het bestuur op zoek naar versterking. Fiel werd door de toenmalige voorzitter Wim Derks bij mij als volgt geïntroduceerd : “ik heb er één op het oog, woont bij mij in de buurt, is serieus en aardig, is al jaren bestuurslid van de Woningvereniging, dat moet een goeie zijn. Fiel Van den Bergh, je weet wel, de man van Juffrouw Fien”. Juffrouw Fien kende ik toen wel, maar haar man Fiel nog niet. Het duurde nog even, tot het jaar 2000, alvorens het nieuwe gezicht aan de bestuurstafel kwam zitten, want hij had het nog te druk gehad met baan en bestuur Woningvereniging. De introductie klopte helemaal. Al snel bleek Fiel om meerdere redenen een aangename uitbreiding van het bestuur te zijn. De ledenadministratie werd aangepakt, vergaderingen en bijeenkomsten bezocht, de paddenoverzet-actie werd nieuw leven in geblazen, de plantenwerkgroep kreeg zijn steun etc. De laatste jaren kwam daar nog het coördineren van de werkgroep Landschapsonderhoud bij. Kortom regelen en organiseren is iets dat wel paste bij Fiel. Hij deed het graag, heel correct en degelijk. Echter er wordt steeds meer gevraagd aan en van een vereniging door leden, gemeenschap en buitenwereld. De werkzaamheden binnen IVN blijven groeien. En dan komt er een moment dat het ook voor Fiel genoeg is geweest en hij het besluit neemt om uit het bestuur te stappen. Een besluit dat we, weliswaar met pijn in het hart, zeker wel zullen respecteren. Gelukkig kan en wil Fiel de “club ” en de mensen nog niet helemaal los laten. En de “club” wil Fiel niet los laten. Daarom blijft hij coördinator van de werkgroep Landschapsonderhoud die het onder zijn leiding zo voortreffelijk

5

doet en daarmee actief voor IVN Meerssen. Iets waar de vereniging heel blij en dankbaar voor is. Met het vertrek van Fiel raken alle bestuursleden een maatje kwijt. Immers alle bestuursleden konden hem om hulp of advies vragen. Hij maakte altijd tijd voor je vrij om je te helpen of nam het klusje gewoon van je over. Naar bijeenkomsten en vergaderingen, de Meerdaagse mee organiseren, de leiding nemen bij een wandeling of excursie, als vice-voorzitter het voortouw nemen bij afwezigheid van de voorzitter. Het kon allemaal. Fiel, we zullen je opgewekte en positieve manier van denken en doen binnen het bestuur gaan missen. Heel hartelijk dank voor de fijne samenwerking en het vele werk gedurende zo vele jaren. Geniet samen met Fien van de welverdiende extra vrije tijd. Namens het bestuur: Jeanny Bronckers

Verslag werkgroep landschapsonderhoud 2013 De werkgroep landschapsonderhoud is onderdeel van IVN Meerssen en bestaat uit 15 personen. De werkzaamheden worden normaal verricht op de donderdagochtend van 9.30 uur tot 12.30 uur. Deze werkzaamheden zijn erg verschillend, van snoeien, tuinonderhoud, knotten, onderhoud wegkruisen, ondersteuning jeugdactiviteiten enz. De coördinatoren van de werkgroep zijn Jack Savelberg, Jo Lexis en Fiel Van den Bergh. Groenspecialist is Willy Savelberg. De werkgroep is 39 keer in actie gekomen en heeft gezamenlijk 1134 man- en vrouwuren gewerkt!! De werkzaamheden bestonden uit:  Ondersteuning jeugdactiviteiten IVN Meerssen-Ulestraten o.a. jaarmarkt.  Werkzaamheden voor Kindervallei te Houthem.  Werkzaamheden voor stichting ITHAKA Vaeshartelt.  Onderhoud natuurgebied Vroenhof (gemeente Meerssen).  Plaatsen en opruimen van schermen t.b.v. overzetten padden te Meerssen en Geulle.  Ondersteuning van Groei en Bloei Maastricht en Mergelland t.b.v. Weekershof en plantenmarkt.

6

     

Knotten van bomen arboretum Moorveld (Paul en Riekie Notten). Knotten van wilgen en het maken van takkenrillen langs de Geul. Uitdunnen en maken van takkenrillen bosperceel in de Dellen. Het renoveren en onderhouden van twee wegkruisen, één op Raar en een ander in Rothem bij de weg naar landgoed Vaeshartelt. Verder bij diverse leden ondersteuning en advies gegeven t.b.v. van hun tuin. Uiteraard is de werkgroep ook actief bij alle activiteiten van IVN Meerssen zoals de jaarlijkse Kroedwusj en de kerstviering.

Kortom een zeer actieve werkgroep. Fiel Van den Bergh, Coördinator werkgroep landschapsonderhoud IVN Meerssen.

7

Algemene Ledenvergadering Uitnodiging Het bestuur nodigt hierbij alle leden uit voor het bijwonen van de Algemene Ledenvergadering op maandag 17 maart 2014 om 19.30 uur in het Gemeenschapshuis De Stip, Past.Dom.Hexstraat 10 te Meerssen

Agenda 1.

Opening en mededelingen van de voorzitter, Yvonne Brounts.

2. Goedkeuring van de notulen van de algemene ledenvergadering van 18 maart 2013. Zie Nieuwsbrief van juni 2013. 3. Bespreking van het IVN jaarverslag 2013. 4.

Financieel overzicht 2013 en begroting 2014

5. Verslag van de kascontrôle-commissie : Herman Dilweg en Jo Royen; Verkiezing nieuwe kascontrôle-commissie. 6.

De contributie in 2015 blijft gelijk onder voorbehoud van prijswijziging van De Natuurgids en/of het lidmaatschap IVN Landelijk. Jeugdlid € 5,-- ; C-lid = B plus Landelijk lid € 33,50; A-lid = lid van afd. Meerssen € 14,--; D-lid = A plus Landelijk lid € 18,--; B-lid = A plus De Natuurgids € 29,50; Huisgenootlid € 5,--. Wijziging Huishoudelijk Reglement: Voorstel tot opheffen korting op contributie Landelijk lidmaatschap voor bestuur en gidsen.

7.

Samenstelling Bestuur 2014: Aftredend en herkiesbaar zijn: Yvonne Brounts, Riet Hautvast en Paul Abels. Het bestuur stelt voor hen te herkiezen. Niet volgens rooster aftredend, maar op eigen verzoek neemt Fiel Van den Bergh afscheid als bestuurslid. Aanvulling van het bestuur wordt op prijs gesteld, kandidaten kunnen zich melden bij het bestuur.

8. Rondvraag en sluiting van het zakelijk gedeelte van de vergadering.

8

Huldiging jubilarissen: 40 jaar lid: Mevr. Fienie van de Broeck-Brassé; Houthem-Valkenburg; Dhr. Pierre Giesen, Meerssen en Dhr. Peter Hardy, Maastricht. 25 jaar lid: Mevr. Tilly Willekes-Hoogerhuis, Meerssen. Fotopresentatie: De 4 seizoenen door Paul Abels, 1e deel PAUZE e

De 4 seizoenen door Paul Abels, 2 deel

9

Jaarverslag IVN Meerssen 2013 1

INLEIDING

Het jaarverslag geeft een overzicht van de voornaamste gebeurtenissen in het verslagjaar, voorafgegaan door een algemene beschrijving van IVN-Meerssen. Dit verslag beschrijft het jaar 2013. We sluiten het verslag af met een korte samenvatting van de activiteiten die naar onze mening sociaal van betekenis zijn voor de Meerssense gemeenschap. 2

DOELSTELLING

IVN-Meerssen is een vereniging voor mensen die natuur, milieu en landschap een warm hart toedragen met als doelstelling: Natuureducatie en Duurzaamheid. 3

LEDEN

Per 1 januari 2014 waren er 239 leden: 20 jeugdleden, 101 A-leden, 49 B-leden, 30 C-leden, 9 D-leden en 30 Huisgenootleden Onderstaand een overzicht van de ledenaantallen sinds 2009:

1 januari

2009

2010

2011

2012

2013

2014

A-lid

106

106

109

109

109

101

B-lid

61

61

61

59

54

49

C-lid

31

31

29

31

30

30

D-lid

4

7

7

8

7

9

Jeugd

21

21

18

12

15

20

24

30

239

239

Huisgenootlid

Totaal

223

223

224

236

10

4

DOELGROEPEN

Doelgroepen waarop de educatie zich richt zijn: Volwassenen a Burgers die in de omgeving wonen en toeristen o.a. via wandelingen, excursies, themabijeenkomsten in IVN-lokaal, cursussen b Bestuurders o.a. via overleg met en advies aan de Gemeente Kinderen c Vrije tijd o.a. via de Jeugdgroep d Basisschool 5

MIDDELEN en ACTIVITEITEN

Excursies, wandelingen, lezingen etc. Jaarlijks wordt een programma opgesteld voor o.a. wandelingen en excursies. Ook worden op verzoek wandelingen of excursies geleid. De deelname aan de activiteiten was goed, zoals uit onderstaand overzichtje blijkt. Aantal

Deelnemers

Excursies / Wandelingen

36

697

19

Lezingen/voordrachten

4

210

52

Overig: o.a. Kroedwusj, natuur werkdag, jaarvergadering

3

111

37

10

130

13

Jeugdactiviteiten

11

gemiddeld

Meerdaagse Wegens succes in 2012 was het reisdoel in 2013 wederom Cobbenrode. De bus was snel volgeboekt en dus vertrok op 6 september een bus met 50 IVNers voor de tweede keer naar het Sauerland. Ondanks de hitte op de eerste dag en het druilerige weer van het week-end keerde de bus op maandag met enthousiaste en tevreden reizigers terug in Meerssen. De reis werd voorbereid en geleid door Fiel van den Bergh, Riet Hautvast en Gerard Willems. Kerstavond Op vrijdag 13 december vond de kerstviering plaats in De Stip, met ongeveer 130 bezoekers. Op de bühne stond een enthousiaste groep zangers “Die Moselsänger” die zowel internationale kerstliederen ten gehore brachten als ook gezellige meezingers uit vervlogen tijden. De Geverfde Engel sloot de avond ludiek af met een ode aan Willy Savelberg. Het IVN bedankt hierbij iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan het geheel, speciaal ook de sponsoren van de prijzen voor de Kersttombola. Diverse andere activiteiten: 

Er was weer de jaarlijkse bespreking van bestuur met gidsen en coördinatoren. De natuur-opschoondag in maart kon niet doorgaan wegens slechte weersomstandigheden.



In augustus werd voor de Kroedwusj gezorgd. Het bundelen gebeurde weer bij Jack en Els Savelberg aan de Veeweg. Na de zegening van de Kroedwusj in de Basiliek waren we weer te gast bij de Pastoor, die op een glaasje wijn trakteerde.



Jaarlijks presenteert het IVN zich (samen met IVN-Ulestraten) op de jaarmarkt van Meerssen, vooral met de gezamenlijke jeugdgroep. Er was ruime belangstelling.



In 2013 werd een Cursus Zoogdieren georganiseerd. Er waren 15 deelnemers. Cursusleiders waren Hetty Meertens, die een lezing gaf over grote grazers en Patric van de Burg verzorgde de buitenles in het natuurgebied in Roosteren. Wim Ghijsen en Wim Derks, verzorgden elk 1 binnen- en 1 buitenles over respectievelijk dassen en bevers. Overleg en advies:



Groen Platform Meerssen, een adviesorgaan van het college van B&W. Het Groen Platform is 2 keer bij elkaar geweest.

 Het Natuur- en Milieueducatie-overleg (ook een overleg met de Gemeente) heeft 2 keer plaats gevonden. 12

Jeugdgroep IVN-Meerssen/Ulestraten:

Het jeugdteam heeft 2013 af kunnen sluiten met een goed gevoel. Er waren tal van leerzame activiteiten en natuurervaringen voor de kinderen en hun begeleiders. Er werden o.a. hutten gebouwd, mergel bewerkt, gestruind met een heks, sporen van dieren gezocht en er was een mooie afsluiting van het seizoen in het Kasteelpark in Born. De wat grotere kinderen zijn de jeugdgroep inmiddels ontgroeid, zodat de groep nu grotendeels uit wat jongere kinderen bestaat, die heel enthousiast meedoen. Voor al deze onderdelen was er een goede ondersteuning van de gidsen en het bestuur. Het vaste enthousiaste Jeugdteam bestaat uit: Geert Hovens, Will Voncken, Wil Dohmen, Leo Kurvers, Marie-José Steyns, Jeanne Lam en Cheyenne Bex als assistente. Cheyenne heeft haar maatschappelijke stage bij de Jeugdgroep gedaan en helpt nu enthousiast mee. Zie het gehele verslag op pagina: 37. Paddenwerkgroep Paddentrek 2013 Jaarlijks zet IVN-Meerssen bij kasteel Vaeshartelt padden over. De coördinatoren Riet Hautvast en Annie Hupkens kunnen hierbij beschikken over een groep vrijwilligers die de schermen en de emmers plaatsen en/of de padden 2 keer per dag overzetten gedurende een bepaalde periode. In 2013 werden 905 padden overgezet, met een bijvangst van 27 kikkers en 5 salamanders. Dit aantal was weer beduidend meer dan in 2012. Vanwege de winter die zo lang duurde werden de padden in een korte tijd maar wel heel laat in het seizoen overgezet. Topdrukte was het op 12, 13 en 14 april met soms meer dan 150 padden in de emmers. De werkzaamheden aan de A2 hebben tot nu toe geen negatieve invloed gehad op het paddenbestand. Overzichtje van aantallen in de afgelopen jaren: 2008 : 380 2011 : 620 2009 : 260 2012 : 734 2010 : 700 2013 : 905 Ook de Paddenactie van de buurtvereniging Geulle a/d Maas was in 2013 succesvol. Daar werden langs de Geulderlei 894 padden overgezet, tegenover 700 stuks vorig jaar. Plantenwerkgroep De plantenwerkgroep bestond dit jaar uit 10 leden en is, zoals gewoonlijk, 1 x per maand bij elkaar gekomen. De wintermaanden: januari-februari-maart en oktober-november - noodgedwongen door de vroeg invallende duisternis- in het IVN-lokaal, om daar gezamenlijk planten te determineren, die door de

13

leden werden meegenomen. In het najaar werden o.a. vruchten en gallen bekeken. De overige maanden is de werkgroep naar buiten gegaan om planten te zoeken en gezamenlijk te determineren. Hiertoe werden o.a. bezocht: het park bij kasteel Vaeshartelt, de Pietersberg, stadsmuren van Maastricht, het oude kerkhof in Berg, de Kunderberg. Ook is de werkgroep van IVN Meerssen 2 avonden te gast geweest bij de plantenwerkgroep in Maastricht om samen te determineren. Iedereen vond dit voor herhaling vatbaar. Werkgroep Landschapsonderhoud De werkgroep Landschapsonderhoud (coördinator Fiel Van den Bergh) is gericht op onderhoud en bescherming van natuur. Behalve landschapsonderhoud doet de werkgroep ook onderhoud aan en rond de beide IVN-lokalen. De werkgroep is weer gegroeid naar ongeveer 15 enthousiaste medewerkers en is meestal op donderochtend actief. De werkzaamheden in 2013 bestonden o.a. uit: - ondersteuning van de activiteiten voor de Jeugdgroep; - ondersteuning tuinonderhoud van de Kindervallei “Ronald Mc Donaldhuis” in Houthem; - onderhoud Natuurgebied Vroenhof; - knotten van bomen langs de Geul in Meerssen etc. De werkgroep kwam dit verslagjaar 40 keer in actie en maakten samen 1134 werkuren. (het gehele verslag van de werkgroep staat op pag: 6.) Huisvesting Veel activiteiten van het IVN vinden plaats in de natuur. In de loop van 2013 zijn de verbouwplannen van het bestuurscentrum en daarmee ook het IVNlokaal (pand museum), van start gegaan. Daarom zijn we voor de binnenactiviteiten zoals vergaderingen en lezingen uitgeweken naar de Proostenkelder (achter de Basiliek ). De jeugdgroep maakt incidenteel nog gebruik van de Hut in de Dellen. Voor activiteiten met grotere aantallen deelnemers maken we gebruik van het Gemeenschapshuis De Stip. Contactpersonen voor de Proostenkelder zijn: Fiel van den Bergh en Jack Savelberg. We participeren als IVN in een werkgroep met het NH-museum en de Heemkunde vereniging die tot doel heeft tot een nieuwe inrichting van het Museum, tevens ons verenigingslokaal, te komen. Deze inrichting moet geschieden na de geplande verbouwing van het Bestuurscentrum, waarbij een doorbraak naar de Proosdijschuur gemaakt wordt, zodat die ruimte ook voor publiek toegankelijk is tijdens openingsuren van het Bestuurscentrum. De

14

Proosdijschuur wordt voor dit doel geheel verbouwd tot een “Huis van (Meerssens) Erfgoed” Er werd diverse malen intensief overleg gepleegd met het NH-Museum en de Heemkundevereniging, zowel onderling als samen met de gemeente en de architect, over de verbouwing en herinrichting van de Proosdijschuur. De werkzaamheden zijn intussen begonnen, en de planning is dat we eind 2014 het vernieuwde pand weer in gebruik kunnen nemen. 6. ORGANISATIE Bestuur Annie Hupkens en Jo Lexis zijn m.i.v. maart 2013 toegetreden tot het bestuur. Werkgroepen Buiten het bestuur, maar in goed overleg met het bestuur, wordt een aantal activiteiten uitgevoerd door de diverse werkgroepen. Dat zijn de werkgroepen: Jeugd; Landschapsonderhoud/beheer lokalen; Wandelingen/Excursies; Planten; Padden. Gidsen IVN-Meerssen beschikt over 13 natuurgidsen. De gidsen: Hans Bronswijk tel: 043-3649320 Nicole Cordewener, Maastricht, 043-3642423 Els Derks-van der Wiel, Ulestraten, 3643740 Wim Derks, Ulestraten, 043-3643740 Germaine Fouraschen, Maastricht, 3437126 Riet Hautvast, Maastricht tel: 043-3475663 Jo Heijnens, Bunde, 043-3645263 Geert Hovens, Geulle,043-364 6026 Jeanne Lam, Bunde, 043-364 9012 Riekie Notten, Moorveld, 043-364 5416 Willy Savelberg, Meerssen, 043-364 4955 Will Voncken, Berg a/d Maas, 046-4335339 Leo Voragen, Simpelveld, 045-5442300 Gidsen in opleiding: Paul Abels, Bunde; Wil Lemmens, Maastricht. De natuurgidsen verzorgen niet alleen activiteiten uit het jaarprogramma van IVN-Meerssen. Vele gidsen zijn ook nog actief buiten ons normale IVNprogramma. Zo wordt gegidst voor Natuurorganisaties, bv. het Limburgs Landschap, voor personeel van bedrijven of instellingen, buurtverenigingen, voor senioren (de wekelijkse "vuttrapperswandelingen") etc. Ook worden schoolklassen begeleid in de Natuur.

15

De kwaliteit van de natuurgidsen wordt mede op peil gehouden met bijscholing, bijvoorbeeld door deelname aan de vrijwilligersdagen, georganiseerd door het district Limburg of door deelname aan eigen IVNcursussen. Uitstapje Een keer per jaar wordt een uitstapje voor alle actieve leden georganiseerd. Dit is belangrijk voor een goede sfeer binnen de organisatie. De kosten worden door de vereniging vergoed. In 2013 hebben we een bezoek gebracht aan het Ronald McDonaldhuis “De Kindervallei” in Houthem. Daar werden we hartelijk ontvangen met koffie en vlaai en kregen we een indrukwekkende rondleiding van o.a. Leo van Delft, vrijwilliger bij de Kindervallei en lid van IVN Meerssen. Nieuwsbrief De Nieuwsbrief is een belangrijk communicatiemiddel van de vereniging. In 2013 verschenen weer 4 edities in een nieuw gekleurd jasje. De kaft van de Nieuwsbrief wordt gesierd door fraaie natuurfoto‟s van Paul Abels. De redactie wordt verzorgd door Jeanny Bronckers (tekst) en Paul Abels (foto‟s en lay-out). Het IVN is de adverteerder en de sponsoren zeer erkentelijk voor de financiële steun. Publiciteit In regionale (week)bladen worden nagenoeg alle activiteiten gepubliceerd. Enkele dagen voorafgaand aan een activiteit wordt een z.g. “nieuwsflits” per email aan een 100-tal leden verzonden. In de loop van 2013 is de website van IVN-Meerssen geheel vernieuwd en kan worden ingezien via: ivn.nl/afdeling/Meerssen. Nieuws, activiteiten, foto‟s, verslagen en ook de Nieuwsbrieven zijn daar te lezen. De publiciteit en het beheer van de website wordt verzorgd door Paul Abels met ondersteuning van Bert Sauter. 7. SAMENVATTING VAN ACTIVITEITEN T.B.V. DE GEMEENSCHAP -

organiseren van natuurwandelingen en excursies verzorgen van voordrachten/lezingen organiseren van activiteiten voor de jeugdgroep in stand houden van de traditie van Kroedwusj groenonderhoud op diverse plekken binnen de Gemeente gratis tuinonderhoud bij de Kindervallei in Houthem deelname in Groenplatform en NME-overleg met Gemeente verzorgen lessen in basisonderwijs meewerken aan boomfeestdag en natuuropschoondag

16

Welkom nieuwe leden

We verwelkomen alle nieuwe leden die zich in het afgelopen jaar hebben aangemeld bij onze vereniging: Nieuwe leden: Mevr. Mia Drinckwaard, Maastricht Dhr. Bèr Heijltjes, Meerssen Dhr. Wil Lemmens, Maastricht Dhr. Leo van Delft, Valkenburg Mevr. Marieke Thomassen, Meerssen; Mevr. Marianne Starink, Meerssen Mevr. Cecile Denie, Maastricht Mevr. Mia Smeets-Vossen, Bunde Dhr. Nick Potten, Beek Mevr. Maria Mullenders-Dolmans, Meerssen Mevr. Kitty Jacobs, Maastricht Dhr. Rob Crombach, Bunde Mevr. Thea Savelkoul, Bunde Mevr. Susanne van de Berg-Willems, Puth Huisgenootleden: Mevr. Annie Heijltjes-Lahaije, Meerssen Mevr. Miriam Hermans, Heerlen Mevr. Marjo Lemmens-Hermans, Maastricht Dhr. H.Gijsen, Bunde

De Jeugdleden: Nina Schipper, Meerssen Mara Daniëlse, Beek Brannan en Finn Heijnens, Meerssen Emma en Isabel Muijrers, Meerssen Ladi Eijnwachter, Meerssen Rafaël Boutelje Meerssen

We wensen iedereen veel natuur-plezier bij de IVN-activiteiten

17

Bericht uit Bourgogne Bloemen en beesten boel! Hiep hoi de lente komt eraan! De padden zijn overgezet en wij gaan op pad. Naar de Bourgogne. Altijd benieuwd hoe alles erbij staat, maar vooral bij de terugkeer in het voorjaar. Na de hele winter afwezig te zijn geweest. Een ding is zeker: het huis is steenkoud. Om de kou uit het huis te verdrijven, zetten we zodra de zon doorkomt de ramen en deur open om de warmte binnen te halen. Hé, wat is dat? Het lijken wel muizenkeutels, maar wat vreemd hier, zo op een rijtje. Een blik naar boven en het raadsel wordt opgelost, daar in het donker aan de balk hangt een vleermuis. Voordat we hem kunnen fotograferen is ie gevlogen, helaas. Naar boven, waarschijnlijk is hij via het 'uilengat' vertrokken. Zolang we zelf de zolder nog niet bewonen, blijft dat open. Zo heeft de uil ook nog toegang tot de zolder. We weten dat hij op zolder heeft gehuisd, want indertijd hebben we uileballen gevonden. Tijdens de renovatie hebben we een aantal balken moeten vervangen, waardoor er verbinding tussen boven en beneden is ontstaan. En zo zijn er vleermuizen in de woonkamer geland. Later tijdens de verbouwing logeren we tijdelijk op de nog niet geïsoleerde zolder. Daar krijgen we regelmatig bezoek van het winterkoninkje, dat ons verbaasd vanaf het voeteneind aankijkt. Ergens begin april worden de eerste koeien met hun kalfjes naar de weilanden gebracht. Uitgelaten rent de kudde een paar rondjes, voordat ze begint te grazen. Helaas is 'onze' oude schapenboer gestopt vanwege gezondheidsproblemen. De jonge schapenboer hooit het weiland eerst, dus jammer genoeg missen we de schapen met hun dartelende lammetjes, die komen pas in de zomer. In het voorjaar zien we de hop op de vensterbank zitten. Na een paar weken, zo ergens half april zijn de zwaluwen ook weer teruggekeerd. Ze scheren rond het huis. Sommige zwaluwen zijn op zoek naar nestmogelijkheden, anderen zijn terug op hun oude vertrouwde nest in de schuren van de boerderijen in het aangrenzende gehucht. Omdat we zoveel mogelijk de ramen en deur open hebben staan om het huis te verwarmen, gebeurt het ook dat een enkeling onze woonkamer verkent om te kijken of daar geschikte plekken zijn om een nest te bouwen, maar nee, er zijn betere alternatieven in de buurt. Ook de boomklever bezoekt onze huiskamer.

18

Op weg naar het paasvuur een paar gehuchten verderop komt ons een wild zwijn tegemoet, gelukkig blijft het netjes rechts van de weg lopen. We dachten eerst, op een afstand, dat het de paashaas was, die we al achter ons huis hadden gezien, maar dichterbij gekomen bleek het dus een zwijn te zijn. De terugweg is donker, we zien in het licht van de koplampen een mooie reebok staan. Verschrikt kijkt hij ons aan, om vervolgens met een sprong in de duisternis van het bos te verdwijnen. Stilaan ontwaakt de natuur. Er verschijnt een groene waas over het landschap en daarna worden de hagen en bomen groener en voller. We maken een bloesemwandeling door het arboretum waar veel fruitbomen zijn aangeplant. Overal bloeien de primula's uitbundig in de tuinen en bermen, zolang die bloeien worden de bermen niet gemaaid. In de tuinen zien we ook veel andere voorjaarsbloeiers, zoals narcissen, tulpen en blauwe regen. Tijdens een brocante, op een zondag in het voorjaar zagen we aan de rand van een gehucht een bos helemaal vol staan met kleine gele narcisjes, een fantastisch gezicht. Ook in de weilanden staan veel wilde bloemen, in tegenstelling tot in Nederland waar alleen maar gras mag staan. Soms zijn de weides helemaal geel van de paardenbloemen, dit levert ook lekkere paardenbloemhoning op. We zaaien zonnebloemen, papavers, leeuwenbekken, goudsbloemen en cosmea voor een gevarieerde bloemrijke zomertuin. De stokrozen, lathyrus, valeriaan en juffertjes in het groen zorgen zelf voor nakomelingen, evenals de geranium, oregano en de teunisbloemen. Volgens Franse traditie worden op 1 mei bosjes lelietjes van dalen aangeboden. Het is een eeuwenoud gebruik om dan aan degene waarvan men houdt lelietje van dalen te geven als geluksbrenger. De witte bloem is een teken van het voorjaar en brengen tot het volgend voorjaar voorspoed en gezondheid. Salut, Liesbeth Fiddelers en Frans van de Kragt, Bourgogne

19

Activiteitenprogramma Middag- en ochtendactiviteiten duren 2 à 3 uur Dagactiviteiten duren 5 à 6 uur Avondactiviteiten van 19.30 – 21.30 uur Tenzij anders vermeld

Zaterdag 8 maart: Jeugdactiviteit: Voorjaar rond de IVN Hut in de Dellen o.l.v. Jeanne Lam tel: 043-3649012, m.m.v. Leo Voragen en team; 9.30 uur IVN-lokaal “Onder d‟n Huppel” Ulestraten

Woensdag 12 maart: Boomfeestdag: Kiezen voor bomen In samenwerking met leerlingen van Basisschool Op ‟t Hwagveld bomen planten aan de Tunnelweg, Meerssen Met medewerking van Gemeente, en voorbereiding door Els Derks-van der Wiel Vanaf 10.00 uur aan de Tunnelweg (nabij Brandweerkazerne)

Zondag 16 maart: Dagwandeling (14 km) : het Limbrichterbos met blik op kastelen en Einighausen o.l.v. Jo Heijnens tel: 043-3645263 en Paul Abels 10.00 uur station Meerssen; 10.30 uur park.pl. nabij kerk en kasteel Limbricht

20

Maandag 17 maart: Algemene Ledenvergadering, met fotopresentatie van de 4 seizoenen door Paul Abels zie agenda op pagina: 8. o.l.v. Yvonne Brounts tel: 043-3642798 19.30 in het Gemeenschapshuis De Stip in Meerssen Zaterdag 22 maart: Ochtendactiviteit: Natuuropschoondag Natuur opschonen nabij Dellen en Geul o.l.v. Fiel Van den Bergh tel: 0433644271 en werkgroep Landschapsonderhoud 09.30 uur parkeerplaats De Nachtegaal, Meerssen, zie pag: 4.

Zondag 30 maart: Ochtend- of dagactiviteit: Kunst- en historiewandeling in Beek, daarna naar keuze bezoek aan Eyewhitness-oorlogsmuseum (met entreekosten) 10.15 uur station Meerssen; 10.30 uur parkeerplaats gemeentehuis Beek

Maandag 31 maart: Samenstellen activiteitenprogramma 2e helft 2014 o.l.v. Jo Lexis tel: 043-3646519 en alle gidsen 19.30 uur in de Proostenkelder, achter Basiliek (tegenover Vredeskapel) aan de Markt, Meerssen

21

Zondag 6 april: Vaeshartelt en de ontwikkeling van de Landgoederenzone o.l.v. Geert Hovens tel: 0433646026 en Jeanne Lam 09.30 uur parkeerplaats Vaeshartelt

Zaterdag 12 april: Jeugdactiviteit: amfibieën, wat zijn dat voor beestjes? o.l.v. Marie-José Steyns tel: 045-4041639, Els Derks-van der Wiel en team 09.30 uur IVN lokaal Onder d‟n Huppel, Ulestraten

Maandag 28 april: Thema-avond: Vliegen en andere insecten o.l.v. Fiel Van den Bergh tel: 3644271 en gastspreker dhr. Lex Vlieks 19.30 uur in de Proostenkelder, achter Basiliek aan de Markt, Meerssen

Zondag 4 mei: Middagwandeling: Een vergeten monument o.l.v. Willy Savelberg tel: 043-3644955 en Fiel Van den Bergh 14.00 uur parkeerplaats Past.Gehlenplein bij kerk Rothem

22

Vrijdag 9 mei: Ochtend- of dagactiviteit: Ochtendwandeling in de Hoge Kempen, daarna naar keuze bezoek aan “de Lieteberg”(B.) o.l.v. Geert Hovens tel: 043-3646026 en Jeanne Lam 09.30 station Meerssen; 10.15 uur Ppl. Lieteberg, Stalkerweg 3690 Zutendaal

Zaterdag 10 mei: Jeugdactiviteit: Vlinders en rupsen o.l.v. Jeanne Lam tel: 043-3649012 m.m.v. Jef Boosten en team 09.30 uur IVN lokaal “Onder d,n Huppel”, Ulestraten

Zondag 18 mei: Dagwandeling (14km) vanuit Gulpen door het Geuldal naar Mechelen o.l.v. Riet Hautvast tel: 043-3475663 en Annie Hupkens 10.00 uur station Meerssen; 10.30 uur parkeerpl. Alexanderplein Gulpen

Zondag 25 mei: Dagwandeling ( 15 km): door het Gulpdal via Crapoel naar Slenaken o.l.v. Jo Heijnens tel: 043-3645263 en Paul Abels 10.00 station Meerssen; 10.30 uur park.plaats boven op Gulpenerberg

23

In verband met verbouwing IVN-lokaal Meerssen in het pand Museum aan de Markt worden de binnen-activiteiten van de maandagavonden gehouden in de Proostenkelder, achter Basiliek (t.o. Vredeskapel), aan de Markt te Meerssen. Parkeermogelijkheid: de parkeerplaats van de Lidl aan de Gasthuisstraat in Meerssen is na 18.00 uur gratis! De activiteiten van de gezamenlijke Jeugdgroep van IVN Ulestraten en Meerssen worden v.w.b. de binnen-activiteiten georganiseerd in het IVN-lokaal “Onder d‟n Huppel “ (voorheen d.n Haamsjeut geheten) te Ulestraten Voor de jeugdactiviteiten elders is “Onder d‟n Huppel “ te Ulestraten ook de plaats van bijeenkomst/vertrek.

Cursus jeugdbegeleiders Om het kader van jeugdbegeleiders uit te breiden is men van plan in de Regio Maastricht en Mergelland een cursus voor jeugdbegeleiding op te zetten. Dit voorjaar start een dergelijke cursus als eerste in Limburg in de Oostelijke Mijnstreek. Getracht wordt deze cursus voor onze regio in september van dit jaar te starten. Uit ervaring is gebleken dat jeugdigen zeer enthousiast de natuur beleven. Voor het goed laten functioneren van een jeugdgroep zijn wel veel begeleiders nodig. De cursus wordt georganiseerd door IVN-er Tineke de Jong en John Steijns van het CNME. Bent u iemand die graag met 6-12 jarigen op pad gaat in de natuur? Informeer dan verder bij Tineke de Jong, email: [email protected] of Jeanne Lam, coördinator van de Jeugdgroep van IVN Ulestraten en Meerssen, email: [email protected] Jeanny Bronckers

24

Meerdaagse busreis 2014 . Na vele jaren Eifel, Sauerland en Moezel willen we dit jaar in Nederland blijven. Dit is ook ingegeven door het feit dat het steeds moeilijker wordt om goede excursie mogelijkheden te vinden in Sauerland etc. Ook voor de wandelaars biedt de kuststreek van Noord Holland een andere maar zeer mooie en interessante omgeving. We zullen verblijven in Hotel Marijke in Bergen, Noord Holland. Dit vier sterrenhotel ligt aan de rand van het kunstenaarsdorp Bergen bij bos en duin. Kijk op internet. www.hotelmarijke.nl. Het adres van het hotel is Dorpstraat 23-25 1861 KT Bergen telefoon 0347750464. Het verblijf is vol pension met uitzondering van de lunch op de eerste dag. De reiskosten zijn dit jaar wel iets verhoogd en er is meer verschil in prijs tussen een 1- en een 2-persoonskamer. Iets dat in Nederland meer gebruikelijk is dan b.v. in Duitsland. Maar het belooft wel een reis te worden met veel nieuwe wandel mogelijkheden en prachtige excursies. De meerdaagse is van vrijdag 12 september t/m maandag 15 september. De deelnamekosten vindt u op het aanmeldingsformulier. De organisatoren zijn: Yvonne Brounts, Jo Lexis, Riet Hautvast en Fiel Van den Bergh. De wandelingen worden voorbereid en geleid door Mariëlle Urlings, Leo Voragen, Peter Hardy en Riet Hautvast. Praktisch alle excursies zijn inmiddels al besproken. De deelnemers ontvangen ruim voor aanvang van de reis een uitgebreid programma. Om een goede gang van zaken rond het aanmelden en eventuele afmelden te waarborgen moeten we enkele regels hanteren:   

Aanmeldingsformulier uiterlijk vóór 1 mei 2014 sturen naar Riet Hautvast. Deelname aan de reis gebeurt in volgorde van het voldoen van de aanbetaling van de reissom. De aanbetaling van € 100,-- p.p. moet vóór 1 mei 2014 zijn voldaan. De rest van de reissom moet voldaan worden vóór 1 augustus 2014.

25

  

Betaling op RABO-bankrekening: NL 20 RABO 0132 6840 55 van IVNMeerssen Veeweg 20 6231 RW Meerssen, onder vermelding van Meerdaagse 2014. Bent u alleenstaand, zoek dan zelf als u dat wilt, een compagnon onder de deelnemers om de kamer mee te delen; het aantal kamers voor enkele bezetting is maximaal 12. Bij een teveel aan aanmeldingen kunnen de laatst aangemelde personen op een wachtlijst geplaatst worden en eventueel invallen als mensen zich afmelden.

Wat te doen bij afmelding:    

Bij verhindering, afmelding direct schriftelijk melden bij Riet Hautvast. Indien mogelijk liefst zelf voor vervanging van reiziger(s) zorgen en financiën onderling regelen. Informeer hiervoor ook bij IVN voor eventuele personen op de wachtlijst. De vereniging kan niet op restitutie van kosten worden aangesproken, die wij voor u hebben gemaakt. In de reissom is een bedrag van € 10,- opgenomen voor administratie en voorbereidingskosten. Bij deze informatie hoort het aanmeldingsformulier (volgende pagina). Met het ondertekenen van het aanmeldingsformulier verklaart u zich akkoord met het bovenstaande. We zullen alles in het werk stellen om er weer een mooie Meerdaagse van te maken. Met vriendelijke groeten, Namens het bestuur: Yvonne Brounts, Jo Lexis, Fiel Van den Bergh en Riet Hautvast

IVN MEERSSEN Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid Secretariaat voor meerdaagse: Mevr. Riet Hautvast Holsteinbastion 28C, 6217 LJ Maastricht Tel.: 043-3475663; e-mail: [email protected]

26

Aanmeldingsformulier I.V.N. Meerdaagse busreis naar Bergen (Noord Holland) van vrijdag 12 sept. t/m maandag 15 sept. 2014 € 310,00 - p.p. op basis van een 2-persoonskamer, € 350,00 - p.p. op basis van een 1-persoonskamer (max.12 beschikbaar)

Deelnamekosten:

Overmaken op RABO-rekening: NL20 RABO 0132 6840 55 t.n.v. IVN-Meerssen Veeweg 20 6231 RW Meerssen, onder vermelding van Meerdaagse 2014. Deelname aan de reis gebeurt in volgorde van aanbetaling: Van € 100,-- p.p. uiterlijk vóór 1 mei 2014; Het resterende bedrag vóór 1 augustus 2014. Bij verhindering en afmelding annuleringsverzekering aanspreken. De vereniging kan niet op restitutie aangesproken worden.

------------------------------------------------------------------------------------------------Aanmeldingsstrook Deze aanmeldingsstrook sturen naar: Mevr. Riet Hautvast, Holsteinbastion 28c, 6217 LJ Maastricht, of per E-mail: [email protected]. Naam: 1 ste persoon: Naam: 2 de persoon: Adres: Postcode:

Woonplaats:

E-mail:

Tel:

Telefoon thuisblijvers: Naam: I.V.N.lid: Ja /Nee.

Reis- en annuleringsverzekering afgesloten: Ja /Nee

N.B. : indien 2de persoon niet onder de annuleringsverzekering van de 1ste persoon valt, moet 2de persoon ook zelf een aanmeldingsformulier indienen. Bijzonderheden: Datum:

Handtekening :

27

28

Thema-avond “Insecten op en langs onze wandelwegen.” Op maandag 28 april om 19.30 uur, zal dhr Lex Vlieks een thema-avond houden over insecten. Snelheid is heel bepalend voor wat je ziet. Al wandelend kun je ook genieten van de kleine details in de natuur. Des te meer je ziet, des te meer verwonder jij je over de wondertjes langs de weg. De grote kleurenrijkdom, de vele vormverschillen en alle aanpassingen in de insectenwereld om te overleven. Als je lang wilt blijven leven moet je strategieën ontwikkelen om aan je vijanden te ontkomen. Je staat versteld van het aantal verschillende oplossingen die er in de insectenwereld worden toegepast. Daarnaast is er de enorme soortenrijkdom. Dag- en nachtvlinders, bijen, wespen, vliegen, muggen, kevers, spinnen, libellen, sprinkhanen, oer insecten en mieren, zijn van die soorten die we bijna dagelijks zien. Dat zijn teveel soorten om op één avond de revue te laten passeren. Daarom maken we een selectie. We beginnen deze avond met de libellen komen dan verder nog een heleboel andere interessante insecten tegen. Van de geschatte aantal soorten op deze wereld (bijna 1 miljoen soorten), waarvan we er ongeveer 18.000 in Nederland vinden, komen er tussen de 100 en 150 aan de orde”. Deze thema-avond duurt ongeveer 2 uur. Graag tot ziens in de Proostenkelder op maandag 28 april om 19.30 uur Lex Vlieks

29

Excursie begraafplaats In het kader van mijn opleiding tot natuurgids word ik regelmatig verrast met leuke en interessante excursies, waarvan achteraf een verslag moet worden gemaakt. Graag laat ik jullie meegenieten van deze leuke en interessante excursie. Op een zaterdag in september zijn wij met de groep samengekomen bij de begraafplaats aan de Tongerseweg te Maastricht. Wij worden vandaag rondgeleid en opmerkzaam gemaakt op de vele wetenswaardigheden van deze bijzondere plek. Uiteraard hoort een stukje geschiedenis bij deze plek. De geschiedenis van de begraafplaats gaat terug tot de Franse tijd (1795-1814). In 1805 besluit de Franse Prefect tot oprichting van een nieuwe Algemene Begraafplaats. In 1809 kocht de Gemeente Maastricht een terrein van 1 hectare aan langs de nieuwe steenweg naar Tongeren om er een begraafplaats aan te leggen. In december 1811 had architect Jean François Soiron een plan van aanleg gereed; slechts een halve hectare werd daadwerkelijk ingericht. De begraafplaats was bestemd voor rooms-katholieken, protestanten en joden. Wat mij bij het betreden van de begraafplaats meteen opviel waren de prachtige majestueuze beukenbomen, die de hoofdpaden omzoomden. Deze beukenbomen hadden een leeftijd van ca 80 à 100 jaar. De beuk kan tot 46 m hoog worden. De stam is glad en grijs en is eerder dun, waardoor de boom bij plotse blootstelling aan zonlicht gevoelig is voor schorsbrand. Het blad is veer-nervig, licht gegolfd en licht glanzend. De

30

beukennootjes zijn een gewilde lekkernij voor veel vogels en dieren zoals de eekhoorn en natuurlijke de “boekvink”. De benaming van deze vogel heeft direct te maken met de beukenboom. In het Duits “Buch”. Aan de voet van een van de beukenbomen groeiden goudkleurige zwammen. Volgens Ine was de benaming van deze zwam de “trompet taaiplaat”. Even later staan wij bij het monumentale graf van de Jezuïetenorde. Ook geconstrueerd in de befaamde “Namense steen”, koralenkalksteen uit het Devoon*, welke harde steensoort rijkelijk op deze begraafplaats te vinden is. Naamse steen, ook wel Naamse hardsteen, in vakliteratuur Namense steen, Namense hardsteen,Pierre de Vinalmont of Calcaire de Vinalmont, is een soort kalksteen die gewonnen wordt uit de kalksteengroeven bij Vinalmont in de provincie Luik en in de provincie Namen in België. Deze natuursteen bestaat voor 90% uit calciumcarbonaat, en bestaat in twee kleurnuances; blauwzwartgrijs en blauwbruin-grijs. Evenals bij blauwe hardsteen kunnen af en toe witte aderen (spieren) en witte plekken voorkomen, fossielen zijn niet aanwezig. Omdat Naamse steen in het verleden vaak via de Maas werd aangevoerd, kreeg het in Nederland ook wel de naam Maassteen. De oudste toepassing was dientengevolge in Limburg. (Bron Wikepedia). Het Devoon is een periode in de geologische tijdschaal (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van 419,2 ± 3,2 tot 358,9 ± 0,4 miljoen jaar (Ma) geleden Het Devoon is onderdeel van het era Paleozoïcum. Het volgt op het Siluur en wordt opgevolgd door het Carboon. (Bron Wikepedia). Bij het Jezuïetengraf wordt ik geattendeerd op het geluid van het “Goudhaantje” een klein vogeltje met en heel hoge tonengeluid. Veel mensen kunnen deze hoge tonen niet waarnemen. Ik ben dus een van deze mensen ! Hierna gaan wij naar dat deel van de begraafplaats waar mensen met de Joodse godsdienst begraven mogen worden. Het Joodse gedeelte is gesitueerd aan de oostzijde, heeft een eigen ommuring en toegangspoort. Er mag in principe geen beplanting aanwezig zijn op de Joodse begraafplaatsen omdat de grond niet geroerd mag worden. Toch staan op dit deel van de begraafplaats veel “oude” coniferen en staat er heel veel “onkruid” en opvallend veel smalle weegbree. Interessant is de informatie dat volgens de Joodse traditie geen bloemen op de graven gelegd worden maar steentjes. Deze steentjes worden door de “grafbezoekers” in hun hand gehouden, waardoor iets persoonlijks aan deze steentjes kleeft en deze steentjes worden dan op het graf gelegd als teken van verbondenheid.

31

Hierna gaan wij naar het “socialisten kerkhof”. Deze “andersdenkenden” mochten niet begraven worden op het katholieke deel van de begraafplaats (gewijde grond). Ik zag een graf op dit deel van het kerkhof wat mijn aandacht trok. Op de website vond ik onderstaande beschrijving van de overleden persoon J.H.PARIS Vak AA graf 059 Grafmonument Op de zerk: WAT GY DE MINSTE DER MYNEN HEBT GEDAAN HEBT GY MY GEDAAN. Het graf is ontworpen door Charles Vos, die echter geen signatuur heeft achtergelaten op dit bijzondere monument. Johannes Hubertus Paris werkte op de aardewerkfabriek Société Céramique. Hij was in 1892 een van de oprichters van de vakvereniging Loon naar Werk, de eerste vakbond in Maastricht. Op 11 november 1918 waarschuwde hij burgemeester Van Oppen dat zijn dagen waren geteld, maar de revolutionaire beweging kreeg in het katholieke zuiden weinig voet aan de grond. Wel kreeg de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) een jaar later bij de gemeenteraadsverkiezingen een record van negen zetels en samen met de liberalen hadden beide partijen bijna de meerderheid. Van 1919 tot 1934 was Paris voorzitter van de SDAP-fractie in de Maastrichtse gemeenteraad. In deze rol ijverde hij voor samenwerking met de katholieke vakbeweging. Daarnaast was hij bestuurslid van het Burgerlijk Armbestuur en president-commissaris van de Maastrichtse woningbouwvereniging Beter Wonen Het grafmonument kwam tot stand dankzij een comité van aanbeveling, waarvan oud-burgemeester Van Oppen de voorzitter was Johannes Hubertus Paris was op 17 februari 1897 in het huwelijk getreden met Anna Catharina Debats, met wie hij vier dochters kreeg.

32

Ook op de begraafplaats is “duurzaamheid” een thema waar rekening mee gehouden wordt zoals deze foto aantoont.

Op weg naar het nieuwe deel van de begraafplaats zie ik een boom die mijn aandacht trok. Aan de zaad- en bladvorm zie ik dat het een soort Esdoorn is. Maar de bast is erg schilferachtig. Thuis gekomen zo snel mogelijk achter de computer en maar zoeken. Het blijkt een “papieresdoorn” te zijn. Acer griseum (Papieresdoorn) wordt ook wel dwergesdoorn genoemd. De naam papieresdoorn dankt Acer Griseum aan de afbladerende bast.

Weer terug naar het oude deel van de begraafplaats zie ik een mooie Sequoia. Deze prachtige boom stond midden op de z.g. rotonde van de Dekens. Sequoia is een botanische naam, voor een geslacht van coniferen. Tegenwoordig wordt het wel ingedeeld in de cipresfamilie, (Cupressaceae), al werd het tot voor kort in de familie Taxodiaceae ingedeeld. Voor de ijstijden kwamen sequoia's over de hele wereld voor zoals vondsten van fossiele resten bewezen hebben. De kustmammoetboom of kustsequoia (Sequoia sempervirens) komt van nature voor langs de kust in Californië (Verenigde Staten). De hoogste boom ter wereld is een exemplaar van deze soort (115 m). Zowel Sequoia Empervirens als Sequoiadendron giganteum hebben een opvallende rode schors. (bron Wikepedia) In de stam van deze Sequoia zag ik allemaal gaten waarvan ik dacht dat het spechtengaten waren. Volgens informatie waren dit de gaten die als litteken achterblijven als een tak afsterft. De bast is opvallend zacht en veerkrachtig en deze bast in onbrandbaar.

33

Wij wandelen langs graven van vele bekende Maastrichtenaren, bv Fons Olterdissen, belangrijk geweest voor taal en cultuur. hij ligt hier samen met zijn broer begraven. Voor de huishoudster van Olterdissen die veelvuldig het graf bezocht werd, speciaal voor haar, een bank geplaatst. Er is ook een deel van deze begraafplaats welke bestemd is voor de „protestanten” Dit deel was middels een Taxushaag gescheiden van het katholieke deel van de begraafplaats. Vermeldenswaard is het verhaal dat een echtpaar, waarvan de man protestant was en de vrouw katholiek, weliswaar naast elkaar begraven werden, maar aan weerszijden van de taxushaag. De foto hiernaast toont de beide graven nu zonder taxushaag

Wat zeker ook vermeld moet worden is de aanwezigheid van veel soorten mossen en korstmossen op de hardstenen grafmonumenten. Korstmossen (of lichenen) zijn symbiosevormen tussen een schimmel en een fotosynthetisch organisme dat een bacterie of een alg is. Korstmossen zijn dus geen landplanten. Ze zijn het resultaat van de innige mutualistische symbiose van twee verschillende typen van organismen: een schimmel en een groenwier en/of een blauwalg (Cyanobacteria). Vaak zijn deze zo sterk met elkaar verbonden dat ze buiten het samenwerkingsverband geen overlevingsmogelijkheid bezitten. (Bron Wikepedia)

34

Samenvatting: Belangrijk om te vermelden is dat naast de functie van begraafplaats het gebied fungeert als groene long in dit deel van de stad. De Maastrichtse begraafplaats is een groene oase in de stad, waar mens en dier rust vinden. De begraafplaats heeft een parkachtig karakter, met veel bomen, waarvan sommigen al monumentale hoogte hebben bereikt, waaronder de Sequoia‟s. Juist de vele en oudere bomen vormen een leefgebied voor verschillende diersoorten. Zo komt er de Eekhoorn (Sciurus vulgaris) voor, en komen er in de winter veel Goudhaantjes (Regulus regulus) en Vuurgoudhaantjes (Regulus ignicapillus) voor in de cypressen. Als landschapsarchitect schonk Rosseels veel aandacht aan de beplanting van het kerkhof. De hoofdassen achter de toegangspoorten werden met rode beuken beplant. In het midden van de nieuwe ronde erepleinen werden beplant met een Sequoia Dendron, een soort reuzeconifeer uit Californië. Op de kruisingen van de paden werden vanwege de rouwsymboliek treurbomen geplaatst: zoals treurwilgen, treuressen en treurberken. Langs de meeste paden staan cypressen, die traditioneel op alle kerkhoven staan: de rouwsymboliek van deze boom wordt in verband gebracht met een Griekse sage, waarin verhaald wordt van de jongeling Kuparissos. Hij had een tam hert gedood en smeekte Apollo om eeuwig te mogen treuren, waarop die hem in een Cypres veranderde; de naam van deze boom is ook van Kuparissos afgeleid. De neogotische kapel met grafkelder is een ontwerp van architect Johannes Kayser uit 1885-1890. De kapel heeft een octagone (achthoek) plattegrond met aan de westzijde een ingangsportiek. Het interieur is rijk gedecoreerd. Natuurlijk is veel meer te vertellen over deze bijzondere plek. Ik heb getracht een samenhang te brengen tussen natuur, cultuur en religie. Paul Abels

35

Sneeuwvlokken

Sneeuwvlokken hebben we deze winter (nog) niet gezien. Maar er bestaat een mooie fabel over de betekenis die slechts één sneeuwvlok kan hebben. De Koolmees en de Duif “Vertel me eens wat een sneeuwvlok weegt”, vroeg een koolmees aan een duif. “Niets meer dan niets”, was het antwoord. “In dat geval moet ik je een wonderbaarlijk verhaal vertellen”, zei de koolmees. “Ik zat eens op de tak van een dennenboom, vlakbij de stam, toen het begon te sneeuwen, niet hevig, geen razende sneeuwstorm, nee gewoon, zoals in een droom, zonder enig geweld. Daar ik toch niets beters te doen had, begon ik de sneeuwvlokken te tellen die neerdaalden op de naalden en twijgjes van mijn tak. Ik was precies bij nummer 3.741.952, toen de 3.741.953ste sneeuwvlok op die tak viel. Niets meer dan niets, zeg je, maar de tak brak af” Na dat verhaal te hebben verteld vloog de koolmees weg. De duif, sinds de tijd van Noach een autoriteit op het gebied van vredeszaken, dacht een tijdje over het verhaal na en zei tenslotte in zichzelf: “Misschien ontbreekt er nog maar de stem van één mens om tot vrede in de wereld te komen”

Deze fabel is onder andere te vinden op internet; 3.610 keer in het Nederlands, 5.720 keer in het Frans en 37.100 keer in het Engels. Samen is dat nog net niet genoeg voor wereldvrede! Ik heb het gelezen in het 2 maandelijks tijdschrift ZOZ van Omslag, Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling voor doen-denkers ZOZ, nummer 119-januari/februari 2014. www.omslag.nl Els Derks-van der Wiel

36

De IVN Jeugdgroep De Jeugdgroep is een samenwerkingsverband tussen IVN Ulestraten en IVN Meersen. De bijeenkomsten vinden doorgaans afwisselend plaats in Ulestraten en Meerssen. Sinds september 2013 wordt het IVN lokaal in Meerssen verbouwd en vinden tijdelijk alle bijeenkomsten vanuit het verenigingslokaal “Onder d‟n Huppel “ (voorheen d.n Haamsjeut geheten)van IVN Ulestraten plaats.

De Jeugdgroep komt op de tweede zaterdag van de maand bij elkaar van 9.30 tot 12.00 uur. En richt zich vooral op kinderen in de basis school leeftijd. Er wordt gewerkt volgens een vast programma, dat een maal per jaar door de Werkgroep Jeugd wordt opgesteld. De uitwerking en voorbereiding van het programma gebeurt door de coördinatoren. Ook wordt er in de week voor elke bijeenkomst een persbericht in de Geulbode geplaatst. Met de opzet om concrete informatie door te geven aan de ouders en ook om de IVNJeugdgroep onder de aandacht te brengen. Aan het begin van het seizoen in september staat de Jeugdgroep in Meerssen met drie kramen op de Jaarmarkt. Er is informatie te verkrijgen over de Jeugdgroep en het IVN in het algemeen, verder zijn er een aantal doe activiteiten voor kinderen. Er is veel belangstelling voor de activiteiten en er wordt enthousiast gebruik van gemaakt. Het levert echter niet veel nieuwe leden op, wel bekendheid voor de Jeugdgroep en het IVN.

37

De vaste begeleiding van de Jeugdgroep bestaat uit; Wil Dohmen, Leo Kurvers, Geert Hovens, Will Voncken, Marie-José Steyns, Jeanne Lam en Cheyenne Bex als assistente. Cheyenne heeft haar maatschappelijke Stage bij de Jeugdgroep gedaan en helpt nu enthousiast mee met de activiteiten. Er wordt geregeld een beroep gedaan op andere gidsen van het IVN en specialisten wat betreft de inhoud van het programma. Het programma is zeer gevarieerd; b.v. werken en hutten bouwen in de natuur, mergel bewerken en fossielen zoeken, sporen van zoogdieren zoeken, uilenballen pluizen, kruiden zoeken en oude groenten leren kennen, proefjes doen, struinen met de heks, enz. Er is een natuurlijk verloop onder de kinderen. Als kinderen naar de middelbare school gaan stoppen zij doorgaans met de Jeugdgroep. Hun belangstelling is dan op andere zaken gericht. Dit jaar is er een aantal grotere kinderen gestopt. De opkomst is daardoor wat minder ongeveer 12 tot 15 kinderen per keer. Momenteel is er een vaste kern van jonge gemotiveerde kinderen, die komen ook regelmatig. Er is ook een aantal kinderen, die komen af en toe b.v. als er geen voetballen is of als de activiteit hen aanspreekt. Deze kinderen zijn wel enthousiast en leergierig en werken goed mee. Wij beschouwen de Jeugdgroep als zeer belangrijk om de kinderen warm te maken voor de natuur! Er is altijd een educatief en recreatief gedeelte. De opzet is dat wij met de kinderen veel de natuur in gaan. De Jeugdgroep maakte een goed jaar door in 2013. Jeanne Lam Coördinator IVN Jeugdgroep Foto‟s Susanne van de Berg-Willems

38

Sponsoren Deze ondernemers steunen ons met een financiële bijdrage: Albert Heijn – Dijkstra, Vliegenstraat 50,6241 CH Bunde, 043-3652244 Slagerij America, Beekstraat 42, 6231 LG Meerssen, 043-3642261 Apotheek Meerssen, Proost de Beaufortstraat 5, 6231 EB Meerssen Foto Artica, Volderstraat 13, 6231 LA Meerssen, 043-3642896 Autoservice Meerssen, Weerterveld 18, 6231 ND Meerssen, 043-3580208 Beum-Electro, Klinkenberg 94-100, 6231BE Meerssen, tel: 043-3643446 “BLOEIEND”, Bunderstraat 109, 6231 EJ Meerssen, tel: 043-3642393 Bloemenhuis De Zonnestraal Meerssen, tel: 043-3655081 Transportbedrijf P.Brassé, Groot Berghem 42, 6235 BL Ulestraten Bunder Bräu bierspecialiteiten, Roggeveldstr.14,Bunde www.bunderbrau.nl Café A ge Pannes, Panhuis 20, 6305 AR Schin op Geul, 043-4591439 Café Ghijsen, Raar 15, 6231 RP Meerssen, 043-3643386 Café-terras AU SOLEIL, Grendelplein 11, Valkenburg tel: 043-6012768 Camping aan Geul en Bos, Houthemerweg, 043-3642085 / 06-54604580 Camping het Geuldal, Gemeentebroek 13, Meerssen, 043-6040437 Camping Meerssen, Houthemerweg 95, Meerssen, tel: 043-3654743 Stomerij Clean Inn, Bunderstraat 76, 6231 EL Meersen, 04303644212 De Groenteschuur, aardappelen, groente en fruit, Geulstr.45, Bunde, 3645260 Aannemersbedrijf De Jong, Meerssen, 043-3642391 Stg.Gemeenschapshuis De Stip, Meerssen, 043-3650522, bgg 043-3643445 Rijwielhuis Jean-Pierre Dieteren, Bunde, 043-3648939 Enter Force, Vliegveldweg 194, Maastricht-Airport tel: 043-3649055 EPM Maastricht, mail: [email protected], twitter:@epmmaastricht tel: 043-3642823 Centrum voor Fysiotherapie en Medische Fitness, Meerssen, 043-3644066 Glashandel Meijers, Oranje Nassaustr. 4, 6231 EX Meerssen, 043-3642857 Huisartsenpraktijk BUNDE, tel: 043-3648935, www.huisartsenpraktijkbunde.nl

39

Heads Hairfashion, St Josephstraat 21, 6231 EC Meerssen, 043-3648765 Hoveniersbedrijf Cordewener Groen, Pasweg 1a, Bunde 043-3648548 Bakkerij Kleintjes, Gasthuisstraat 20, 6231 JW Meerssen, 043-3642283 R.Lardenoije, Vliek 11, 6235 NR Ulestraten, 043-3643234 Fysiotherapie Laumen en Leszczynski Bunde, 043-3645332 Loodgietersbedrijf Krauth, Bunderstr.13, 6231 EH Meerssen, 043-3642275 Gebroeders Odekerken, voor al uw bestratingen, 043-3644448 Slijterij Wijnhandel Bernard Rekko, Meerssen, 043-3642533 Rob Smeets Rijwielen, Bunderstraat 193, Meerssen, 043-3655269 Rosta-Tours Touringcar-bedrijf, Burg.Kisselsstr.75, Meerssen, 3647173 Rovisport, Bunderstraat 27, 6231 EH Meerssen, 043-3647923 P.Sassen VOF Transportbedr.grond- en sloopwerken, Bunde, 043-3641468 Mechanisatiebedrijf Schouteten, Genzon 14, Ulestraten, 043-3643210 Slagerij van de Nobelen, Agnesplein 4, 6241 CA Bunde Schildersbedrijf Bert Smoorenburg, Broekhoven 1, Geulle, 043-3653360 Tandheelkundig Centrum Bunde, Burchtstraat 35, 6241 CR Bunde Tandartsenpraktijk Stegen, Aan de Gapert 4, 6231 BX Meerssen Natuursteenbedrijf Valksteen, De Valkenberg 1B, Valkenburg, 043-6014858 Verhey Meubelen, Beekstraat 35-37, 6231 LE Meerssen, 043-3642941 Hampshire Hotel Vue des Montagnes Geulhem, 043-6040652 Wonen Meerssen, Bunderstr.28, 6231 EL Meerssen, 043-3664777

40

Wethouder Jim Janssen bezoekt de werkgroep landschapsonderhoud

Uitspanning “De Nachtegaal” Gemeentebroek 6 6231 RV Meerssen Telefoon 043-3642161 Internet www.uitspanningdenachtegaal.nl Mail [email protected]

Iedere dag geopend vanaf 10.00 uur