IVN Meerssen. Nieuwsbrief. Juni 2013

IVN Meerssen

Nieuwsbrief Juni 2013

IVN Jeugd Wat hebben we vandaag 9 maart 2013 gedaan? We zijn naar de zelf gemaakte hutten geweest en naar de IVN-hut. We hebben vandaag ook een naam verzonnen voor de hutten die we in november maakten. De leiding moet nog kiezen uit de ideeën. In de IVN-hut hebben we veel met vergeten groenten gewerkt. We hebben samen met Leo Voragen veel proefjes gedaan. De volwassenen hebben soep gemaakt. Die hebben we geproefd. De soep was pittig maar wel lekker. Daarna hadden we pannenkoeken gegeten. Een paar vergeten groenten zijn: Pastinaak, aardpeer, schorseneren. Het was niet zo’n goed weer. Het was vochtig en het regende. Toch was het een hele leuke dag. Aurélie Gijzen

IVN Meerssen Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid Secretariaat: Korte Raarberg 35, 6231 KP Meerssen Tel: 043-3644111, email: [email protected] Web-site: ivn.nl/afdeling/meerssen RABO-bankrek: 13.26.84.055 t.n.v. IVN Meerssen, Veeweg 20, 6231 RW Meerssen Het Bestuur: Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Vice-voorzitter: Bestuursleden:

Yvonne Brounts [email protected] Jeanny Bronckers [email protected] Jack Savelberg [email protected] Fiel V.d.Bergh [email protected] Paul Abels, Riet Hautvast, Annie Hupkens en Jo Lexis

Coördinatoren van de Werkgroepen: Jeanne Lam tel: 043-3649012 Jo Lexis tel: 043-3646519 Yvonne Brounts tel: 06-54908152 Paul Abels tel: 043-3650610 Yvonne Brounts tel: 06-54908152 Annie Hupkens tel: 043-3472590 en Riet Hautvast tel: 043-3475663 Fiel V.d. Bergh tel: 043-3644271 Soorten lidmaatschap in 2013: Jeugdlid A-lid = lid van afd. Meerssen B-lid = A plus De Natuurgids C-lid = B plus Landelijk lid D-lid = A plus Landelijk lid Huisgenootlid

€ € € € € €

Jeugdgroep Wandelingen/ Excursies Plantenwerkgroep Publiciteit Contactpersoon voor gemeente Paddenwerkgroep Ledenadministratie en werkgroep Landschapsonderhoud

5,-14,-28,50 32,50 18,-5,--

De Nieuwsbrief: Verschijnt 4 x per jaar, in het begin van de maanden: maart, juni, september en december. Kopij voor de volgende nieuwsbrief dient uiterlijk 15 augustus 2013 te zijn ingeleverd bij: Redactie: Jeanny Bronckers [email protected] Lay-out en foto‟s: Paul Abels [email protected] 1

Inhoud 2 4 5 7 8 10 13 14 16 21 23 29 30 32

Inhoud en Nieuws Praatje van de voorzitter Even voorstellen Padden overzetjaar 2013 De knotploeg rukt uit Duurzaam onkruid bestrijden Wintergasten Cursus Zoogdieren Activiteitenprogramma Muzikanten in het groen Verslag Algemene Ledenvergadering Apen van de wereld Schaapje geboren Sponsoren

Het bestuur Yvonne Brounts Annie Hupkens en Jo Lexis Fiel Van den Bergh Paul Notten Els Derks van der Wiel Marleen Abels Yvonne Brounts Paul Abels/Jeanny Bronckers Willy Savelberg Jeanny Bronckers Hub Snellings Paul Notten

Nieuws Huisvesting Momenteel worden er voorbereidingen getroffen om het pand museum aan de Markt, waarin ook ons IVN lokaal gehuisvest is, te verbouwen. Dit betekent dat we in de 2e helft van 2013 en waarschijnlijk ook in 2014 daar niet terecht kunnen voor bijeenkomsten, vergaderingen, het houden van thema-avonden etc. Het bestuur heeft tijdelijk ruimte gevonden in het centrum van Meerssen. Het kerkbestuur van de Basiliek heeft ons toestemming gegeven om op de maandagavonden gebruik te maken van de Proostenkelder, achter de Basiliek, tegenover de Vredeskapel. Een prima alternatief voor ons IVN-lokaal. In het nieuwe programma, eerder samengesteld, was reeds rekening gehouden met de huisvestings-problemen. Daarom is in de zomermaanden gekozen voor buiten excursies i.p.v. thema-avonden binnen. Excursies die zeker de moeite waard zijn, zie het programma. In november staat een lezing “Codenaam Seehahn” gepland in de Stip. Let daarom goed op de locatie van de activiteiten. In de cursus “zoogdieren”, die in oktober en november plaatsvindt, zijn 3 interessante lezingen opgenomen. Zie info over de cursus op pagina 14. De lezingen worden gehouden in de Proostenkelder. Wilt u deze presentaties over grote grazers, bevers en dassen niet missen, meld u dan aan voor de cursus “zoogdieren”. De activiteiten van de Jeugdgroep zullen in genoemde periode vertrekken vanaf het IVN-lokaal d‟n Haamsjeut in Ulestraten

2

Correctie In de Nieuwsbrief van maart 2013 zijn per abuis 2 leden niet opgenomen in het jaarlijks overzichtje: “welkom nieuwe leden”: Jo en Hannie Voncken-Montforts, Lindenlaan te Bunde. Zij worden van harte welkom geheten bij onze activiteiten. Website Onze website is vanaf begin 2013 vernieuwd en is te zien op: www.ivn.nl/afdeling/meerssen. De website wordt beheerd door Paul Abels, die daar veel tijd en energie in steekt om de site zo actueel mogelijk te houden. De oude website van het IVN Landelijk en van het IVN District Limburg is ook nog op internet te vinden. Via “google en links” kan men dan op de oude site van IVN Meerssen terecht komen, die uiteraard niet meer actueel is. IVN Landelijk is voornemens onze afdeling van de oude site af te halen. Als u de website van IVN Meerssen, die zeker de moeite van het bekijken waard is wil inzien, doe dit dan niet via “google”, maar ga rechtstreeks naar: www.ivn.nl/afdeling/meerssen. Nestkasten verloot Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 18 maart 2013 zijn 3 nestkasten verloot onder de sponsors van de Nieuwsbrief. Op deze manier wil IVN Meerssen de bedrijven en winkeliers van Meerssen die ons jaarlijks financieel steunen, bedanken. En de gelukkige winnaars zijn: Apotheek Meerssen Natuursteenbedrijf Valksteen in Valkenburg. Aannemersbedrijf De Jong,

3

Praatje van de voorzitter Een nieuwe lente, een nieuw geluid, zei ik bij het aanvaarden van het voorzitterschap van IVN Meerssen. Daarbij ben ik samen met de andere bestuursleden voortvarender van start gegaan dan de lente dit jaar. Want die maakte wel een heel late, maar daardoor ook uitbundige start. Waren met Pasen alle bomen nog kaal, rond half april explodeerde de lente bij de eerste hogere temperaturen. Alles wat tot nu ondergronds had liggen sluimeren, baande zich een weg naar buiten. Alles tegelijk: bosviooltjes, bosanemonen, speen-kruid, longkruid begonnen aan een inhaalslag, terwijl de sneeuwklokjes nog volop bloeiden. Aangezien ik de tuin nooit “winterklaar” maak met het oog op de beestjes die graag in de tuin overwinteren en ik ook niet houd van een kale wintertuin (besneeuwde guldenroede levert prachtige plaatjes op), moet ik de tuin wel zo snel mogelijk zomerklaar maken. Gevallen bladeren die ik in de perken heb geveegd (niet geblazen, ik haat die herrie van bladblazers), opruimen, afgestorven struiken afknippen, rozen en vlinderstruik snoeien; in een mum van tijd zijn de 2 GFT-bakken vol en begin ik achter in de tuin stapeltjes te maken. Zoals gewoonlijk lig ik binnen 14 dagen al weer hopeloos achter op de natuur. Overal staan in no time paardenbloemen, hondsdraf, veldkers, madeliefjes vrolijk te bloeien in het “gras”. Nou ja, veel gras is het niet meer. Ik noem het onze huiswei. Deze winter hebben de familie mol en woelrat gezamenlijk hun best gedaan om er een heuvellandschap van te maken. Het perenboompje dat ik afgelopen herfst geplant heb, trek ik zo uit de grond; de woelrat heeft zich tegoed gedaan aan de wortels. Moeten we misschien toch weer katten nemen. Vossen zie ik hier nog niet in de tuin komen, hoewel ik me steeds weer verbaas over alle leven in de tuin. Tijdens de vogel teldag had ik me net geïnstalleerd om te gaan tellen, toen een buizerd neerstreek op de omheining. Vogels geteld: één. Toen het lang koud bleef kwam een fazantenvrouwtje kijken wat er op de voederschotel lag, en op gegeven moment zat er zelfs een eekhoorn in het voederhuisje. En als ik ‟s avonds de hond uitlaat, springt er vaak een veldmuisje uit het voederhuisje en maakt dat hij weg komt, maar wel met een volle buik.

4

Ik heb zo mijn eigen ideeën over onkruid. Er komt van alles aanwaaien, dat van mij rustig mag blijven, als het niet te zeer gaat woekeren. Soms moet ik het onderspit delven. Zevenblad maai ik alleen nog maar. Ik heb begrepen dat er diverse recepten bestaan om zevenblad te bereiden; dat moest ik maar eens proberen; if you can‟t beat them, eat them. De buurman, die er een vlekkeloos grasveld op na houdt (dankzij sproeien met?) komt al bezorgd weer eens om het hoekje kijken of mijn “onkruid” zijn tuin niet bedreigt. Wij houden er duidelijk andere tuiniergewoonten op na. In de apotheek merk ik snel genoeg dat niet iedereen net zo gelukkig is met het voorjaar als ik: pollenalarm. Arme mensen die last hebben van hooikoorts, want ook de pollen komen massaal in de lucht. Oog- en neusdruppels en tabletten vinden gretig aftrek. Wat ben ik blij dat ik ze zelf niet nodig heb. Als u deze nieuwsbrief onder ogen krijgt, is het al weer volop zomer. Ook voor de 2de helft van dit jaar is er een mooi programma gemaakt, met prachtige wandelingen. In september gaat de meerdaagse weer naar het Sauerland en in november staat er een zoogdiercursus op het programma, waarover u elders in de nieuwsbrief meer kunt lezen. Ik wens u allemaal een mooie zomer toe en hoop dat u volop kunt genieten van de natuur die ons zo gul verwent; misschien tijdens een van de geplande wandelingen? Yvonne Brounts

Nieuwe bestuursleden stellen zich voor Ik ben Annie Hupkens en woon in Maastricht, op Belfort. Al 12 jaar ben ik lid van IVN-Meerssen en had al meteen bij het begin het gevoel dat ik welkom was. In deze periode heb ik met veel plezier deelgenomen aan meerdere activiteiten, zowel buiten, als binnen. Vele IVN-ers hebben mij dan ook regelmatig mee zien wandelen, genietend van het buiten zijn en nieuwsgierig naar alle informatie die de gidsen over mij heen strooiden. Ik realiseerde mij heus wel dat achter de schermen een heel team paraat moet staan om alle activiteiten tot stand te kunnen brengen. Ik heb inmiddels de AOW-leeftijd bereikt en dus meer vrije tijd gekregen. Het is de bedoeling dat ik mijn steentje ga bijdragen binnen het bestuur. Een van mijn eerste taken: padjes, die mij vanuit emmers schreeuwend om hulp aankeken om overgezet te worden in het voortplantingswater, heb ik inmiddels met succes uitgevoerd.

5

Ik kan jullie vertellen, voor een stadsmens als ik, een bijzondere ervaring. Tot ziens, bij een van de activiteiten. Annie

Hallo, beste IVN-ers, mag ik mij even voorstellen? Wie ben ik? Jo Lexis (62) getrouwd met Maria (ja die, van die mooie kerstkaarten en versieringen), vader van twee kinderen en trotse opa van een kleinkind. Wat heb ik gedaan? Ik ben werkzaam geweest bij Akzo coatings als verkoper en manager. Sinds enkele maanden ben ik niet meer actief in het bedrijfsleven. Wat doe ik? Naast stofzuigen heb ik nog een andere hobby, namelijk kunst-schilderen; ik ben lid van de kunstgroep BKB waarvan ik ook penningmeester ben. Ook rondstruinen door de natuur is een van mijn bezigheden. Toen ik wat meer tijd kreeg heb ik me aangemeld bij de werkgroep landschapsonderhoud, hier ben ik ook actief als medecoördinator en voor de ingezetenen; de man van de Arbo. In het voorjaar ben ik door een bestuurslid benaderd met de vraag of ik interesse had om een bestuursfunctie in te vullen. Ik vind het een eer om deel te mogen uit maken van de oudste IVN-afdeling in Nederland. Binnen het bestuur heb ik de taak van ”coördinator Gidsen” op mij genomen. Ik zie de Gidsen als ambassadeurs, zij hebben met hun kennis en passie voor de natuur mij de inspiratie gegeven om lid te worden van het IVN (14 jaar geleden). Ik ben ook blij dat ik met deze groep kan en mag werken. Mijn motto is: “samen doen”. Dit heb ik in de afgelopen jaren binnen het IVN mogen ervaren, zeker als men de natuur samen beleefd door wandelingen of onderhoud. Samen doen, ook in besturen, dat is de basis voor een goede toekomst. Ik ga er voor, samen met u. Voor vragen, op- of aanmerkingen en het doorgeven van activiteiten en aantal deelnemers: [email protected]

6

Padden overzetjaar 2013 Het was me het jaar wel. De natuur had het moeilijk en liep wel 4 weken achterstand op. Het leek er op of het jaar deze keer de lente zou overslaan. Ook wat de paddentrek betreft was het een vreemd jaar. Er waren toppers zoals 12, 13 en 14 april met soms meer dan 150 padden maar ook vele dagen met geen enkel pad of kikker in de emmers. Wat wel een heugelijk feit was, dat ondanks de werkzaamheden aan de A2 in het gebied bij Vaeshartelt er geen teruggang in het aantal amfibieën is waar genomen. De bijvangst aan kikkers en salamanders was dit jaar iets minder dan vorige jaren maar niet verontrustend. Met in totaal ruim 900 padden (mannetjes en vrouwtjes) en een bijvangst van 42 stuks kikkers en salamanders. Een stijging ten opzichte van vorige jaren. Een resultaat waar we als IVN Meerssen blij mee kunnen zijn. De werkgroep en de overzetters doen het niet voor niets. De werkgroep landschapsonderhoud heeft ook dit jaar een verlengde afzetting tegenover het kasteel in Geulle aan de Maas geplaatst. De resultaten hiervan zijn nog niet bekend. Heb je belangstelling om volgend jaar mee te doen met deze actie laat het weten aan de coördinatoren van de paddenwerkgroep Annie Hupkens en of Riet Hautvast. Tot een volgend padden jaar. Fiel Van den Bergh Coördinator werkgroep landschapsonderhoud. Kijk ook eens naar http://ivn.nl/afdeling/meerssen/jeugdgroep/verslag-van-demaatschappelijke-stage-van-cheyenne-bex

7

De knotploeg rukt uit Vlak voor het hoogfeest van carnaval is de IVN-knotploeg bij ons in Moorveld op bezoek geweest. Welke knotploeg, zult U vragen? Even voorstellen. IVN Meerssen heeft een knotploeg, opererend onder leiding van Fiel Van den Bergh en Willy Savelberg. De ploeg telt vijftien deelnemers waaronder twee dames. In overleg met de leiding wordt er een actiedag gepland voor midden januari onder voorbehoud van redelijk weer. Sneeuw hoort daar niet bij. Met het winterweer is het de laatste jaren net als met beleggingen: resultaten uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst. Gelukkig valt de schade deze keer mee. We hoeven maar één keer een week te verplaatsen. Vóór de komst van de knotploeg haal ik me allerlei dingen in mijn hoofd. Waar moeten ze beginnen? Waar en hoe wordt het snoeihout opgestapeld? Hoe maak ik de mensen duidelijk dat per te snoeien knotboom altijd takken als saptrekker moet blijven staan? Donderdag 31 januari. De knotploeg arriveert. Ik heb mijn keel al enkele malen geschraapt voor het moment dat mij gevraagd wordt wat we waar en hoe moeten doen. Mijn vooringenomenheid blijkt wel erg naïef. Bij deze IVN‟ers zit het knotten in de genen. Wat er daarna gebeurt getuigt van een ongekende professionaliteit! Op kalme wijze en met grote aandacht en rust in de ploeg worden de lijnen voor die ochtend uitgezet. Het lijkt wel of Schwarzenegger op terugtocht vanuit Irak naar de VS even geland is op vliegveld „Moorveld‟ voor een uiteenzetting „strategie in bosrijk gebied‟. Enkele IVN‟ers staan op en geven hun aanwijzingen. Als eerste aandacht voor de veiligheid; veiligheid in het omgaan met werktuigen en aandacht op het moment dat er takken gezaagd worden. Gezamenlijk erop letten dat niemand binnen het bereik van een vallende tak is. Jo Lexis, bewaker van de bedrijfshulpverlening, legt het nog eens allemaal uit en houdt zijn mensen „scherp‟. Voor het vakinhoudelijke deel is het woord aan Willy Savelberg. Met zacht-indringende stem „pakt‟ Willy de werkomgeving aan. Eerste voorwaarde: men moet vrij kunnen werken en daartoe moet alle houtopslag binnen een bepaalde afstand van de te knotten bomen verwijderd

8

worden. „Vrije baan voor de werkers‟, zou men kunnen zeggen. Dan de behandeling van de bomen. Willy stijgt naar het niveau van een choreograaf; met gebaren en voetbewegingen van een danser expliqueert hij de groeikracht van bomen en hoe de oude knotboom na het snoeien behouden blijft. Met chirurgische precisie worden de zaagpunten aangegeven. Ook de stammen moeten gekuist worden: oud, vermolmd hout met een puntig voorwerp verwijderen, zonodig tot op de grond zodat het regenwater vrij kan wegsijpelen. Vocht achter de schors van de boom of in spleten bewerkt rottingsprocessen en die moeten voorkomen worden. Bij een enkele knotboom met nog maar één tak wordt „truc special‟ toegepast. Die ene tak wordt hoger afgezaagd: meer kans op doorstart en jonge opslag vanaf de basis van de geknotte tak. De oude stronken, vrij van rottig en smoezelig weefsel, moeten als bodybuilders pronken in het landschap. Ik wordt gemaand de groei van al die knotbomen vanaf dit voorjaar nauwgezet te volgen. Met peptalk? Dat moet ik nog navragen. De knotploeg waaiert uit en beweegt zich als een elastische vlek in een straal van tien meter rond de eerste knotboom. Iedereen vindt direct een werkplek en weet wat hij moet doen. Ik heb de uitleg door Willy wel begrepen maar weet nog niet direct waar ik mij op moet richten. Een kort moment sta ik licht beteuterd om me heen te kijken, de Stihl (motorzaag) in mijn handen. Waar moet ík heen? Gelukkig, de opruimers die altijd zo belangrijk zijn in de natuur, hebben hulp nodig bij het stukkeren van grote, afgezaagde takken. Alle snoeihout wordt in rillen opgestapeld, parallel aan het naar beneden lopend bospad. Houtwalletjes, onderbroken door knotbomen; een rust-, schuil- en scharrelgebied voor vermoeide vogels. In het verleden is wel voor minder subsidie gegeven. Gelukkig, ook voor vrijwilligerswerk geldt het arbo-regime mét rustpauzes. De eerste om half elf als de koffie geserveerd wordt met koek en… chocolade-brokjes. Om half een is het de hoogste tijd om de maaginhoud aan te vullen. Riekie heeft een pompoen „geslacht‟ ter grootte van een voetbal, maat vier, en omgewerkt tot een volle ketel soep met allerlei toevoegingen.

9

Aangevuld met sneden boerenbrood, belegd met katenspek. Onze magen raken vervuld, pardon gevuld van dankbaarheid. Die middag heeft niemand last gehad van het „kleine hapje er tussendoor‟! Riekie en ik hebben met veel plezier samengewerkt met de IVN-onderhoudsploeg; geen knoteraars maar echte knotters. Paul Notten, Moorveld

Duurzaam onkruid bestrijden Onkruid bestaat niet! Deze kreet stuit veel mensen tegen de borst. Want onkruid is lastig en bestaat wel degelijk! We willen geen ereprijs in ons gazon, geen paardenbloemen in de koeienwei. En o wee de planten die het wagen om tussen de verharding te voorschijn te komen. Onkruid zijn planten die op voor ons ongewenste plaatsen groeien en bloeien. Maar we kunnen die planten ook gebruiken! Vaak hebben ze zelfs geneeskrachtige werkingen. Kijk hiervoor eens op internet of een kruidenboek. Tips om duurzaam onkruid te bestrijden Particulieren mogen sinds 1 januari 2008 gelukkig geen glyfosaat meer gebruiken om onkruid te bestrijden op hun terrassen, tegels en bestrating. Het is onbegrijpelijk dat het toch nog gewoon verkocht mag worden. De gemeente Meerssen geeft het goede voorbeeld! In Meerssen wordt er door de gemeente geen gif meer gebruikt! Er zijn voldoende andere manieren om onkruid te verwijderen. De meest eenvoudige manier van onkruidbestrijding is natuurlijk met de hand. Daarnaast zijn er verschillende gereedschappen op de markt die het verwijderen van onkruid gemakkelijker maken. Bijvoorbeeld schoffels, krabbers en elektrische borstels. Ook zie je steeds vaker branders om onkruid te bestrijden. Veel leuker, interessanter en vaak duurzamer zijn de oude volkswijsheden: zo kun je bijvoorbeeld onkruid op verhardingen milieuvriendelijk aanpakken door de planten bij droog weer met schoonmaakazijn te besproeien. Let dan wel op dat je de azijn niet inademt. Schoonmaakazijn is in kannen van 5 liter te koop bij de Boerenbond. Veeg regelmatig uw stoep of terras met een harde bezem, eventueel met zand. Hierdoor worden zaden van planten weggeveegd en net ontkiemde plantjes worden kapot geveegd. Als u de aardappels afgiet: doe dat op de stoep: het

10

hete water tast de plant aan. Breng worteldoek aan onder de tegels bij de aanleg van een terras. Gebruik voor bestrating grote tegels en sluit deze goed tegen elkaar aan. Maar let op dat verharding niet in dienst komt te staan van de tuin. Als er tegenwoordig een nieuwe tuin wordt aangelegd is de keuze voor de beplanting vaak een sluitstuk. Belangrijkste is het terras. Dat moet groot genoeg zijn voor een buitenkeuken en om er met veel mensen te kunnen barbecueën met veel verlichting er omheen. De materialen daarvoor moeten trendy zijn en slechts aan de randen van het terras en in bloempotten is er dan nog plaats voor groen. Makelaars durven hiervoor de naam: onderhoudsvriendelijke tuin te vermelden! Van een tuin is dan geen sprake meer, noem het liever een grote kattenbak. Elk plantje heeft zijn eigen functie in de ecologie! Bijvoorbeeld een brandnetel is heel belangrijk voor veel vlinders die er hun eitjes op afzetten. Het is dan ook heel logisch dat een ecologische tuin niet teveel verharding heeft, zodat er ruimte is voor allerlei planten, die elk weer veel soorten insecten en vogels aantrekken. Zevenblad (Aegopodium podagraria). De plant is door de oude Romeinen verspreid. De Romeinse invasie wordt gespiegeld door de invasietactieken die het zevenblad in menig tuin uitvoert. De legers hadden altijd voedsel nodig. Daarom is dit plantje overal aangeplant. Al vroeg in de lente komt het zevenblad boven de grond en diende dan als voedsel. Ook de monniken hadden dit plantje vaak staan in de moestuin van een klooster. Het plantje werd in de geschiedenis beschreven door Chinese, Tibetaanse en Europese monniken. Het is een zeer gemakkelijk plantje dat flink doorwoekert als het eenmaal ergens groeit. Het houdt van schaduwplekken en groeit zeer dicht opeen zodat er geen ruimte is voor andere planten. Zevenblad wordt zelfs in tuincentra verkocht als bodembedekker; ook in een variant met bont blad. En krijgt een mooie, witte bloem, die veel bijen aantrekt. De plant dankt haar naam aan het feit dat de bladeren aan de stengel zeventallig zijn. Als je zevenblad in de tuin hebt raak je het nauwelijks kwijt. Zevenblad is een vaste plant en geldt als de pest voor de tuiniers. Het is een lid van de schermbloemenfamilie. De ondergrondse wortelstokken zijn zeer hardnekkig. Elk stukje wortel kan weer nieuwe plantjes geven. Gebruik dan ook geen schop maar een riek om de wortels uit te doen. De beste manier is om het blad te plukken. En steeds herhalen zodat de wortels uitgeput raken. Gooi niets van het zevenblad op de composthoop! Accepteer de plant gewoon en ga ze gebruiken in de keuken. In Duitsland heet zevenblad: Jichtkraut omdat de plant goed is om jicht te bestrijden. Bij lichte

11

artrose en reuma kan het de pijn verminderen. Gekneusde bladeren werken pijnstillend op pijnlijke gewrichten. Zoals de soortnaam al aanduidt, geneest deze plant podagra, vroeger ook wel “het pootje” genoemd. Dat is een soort jicht van voet– of teengewrichten. Een andere naam voor zevenblad is hanenpoot. Een verwijzing naar de jicht die aan de tenen en voeten grote knobbels veroorzaakten? Maak het zevenblad klaar als spinazie of verwerk het in salades, stamppot met andere wilde kruiden of roerbak ze met ui, paprika en andere voorjaarsgroenten. Al ooit een kruidenomelet gemaakt of een quiche met kruiden? Pluk hiervoor de jonge zevenbladspruiten, goed wassen en verwerken. Smullen maar. Want zevenblad bevat zeer belangrijke voedingselementen: vitamine A (caroteen) vitamine C, kalium, calcium, magnesium en kiezelzuur. Pesto van zevenblad Pluk zevenblad, zoveel als je nodig hebt. Goed wassen en de stelen verwijderen, zeker als het niet zo jong meer is. In grove stukken hakken en weeg de hoeveelheid zevenblad. Weeg eenzelfde hoeveelheid geraspte kaas, oude Hollandse, Parmezaanse of Italiaanse schapenkaas af en evenveel gehakte noten. Pijnboompitten zijn lekker, maar het kan ook met walnoten, cashewnoten of een mengsel ervan. Verder knoflook, als je er van houd gewoon veel. En voor het smeuïg maken olijfolie. Op smaak maken met peper en zout. Het zevenblad in de keukenmachine zo fijn mogelijk maken. Kaas raspen, noten en knoflook pellen en fijn malen. Alles in de keukenmachine erbij doen. Alles mengen en er veel olijfolie door druppelen. Als je het in potjes of invriesbakjes doet moet het onder de olie staan. In de vriezer kun je het best een tijdje bewaren. Pesto kun je op verschillende manieren gebruiken, bij Italiaanse gerechten, maar ook op je brood of op stokbrood bij de soep. Smakelijk! Als je de vijand niet kunt verdelgen; eet hem dan! En….. als u geniet van deze lekkernij en zelf geen zevenblad in de tuin hebt? Ik heb wel een plantje over! Els Derks-van der Wiel, namens Milieudefensie Meerssen [email protected]

tel 043 3643740

12

Wintergasten De hele winter was het een komen en gaan van vogels bij de voederplaats in onze tuin. Winterkoninkjes, heggenmussen, boomklevers, vinken, roodborstjes en de bonte spechten. En allerlei soorten mezen en merels. Wat zijn ze prachtig. Achter de veranda stond het vogelhuisje. Pinda‟s, vetbollen, brood en appels vinden ze natuurlijk lekker maar de zelf gemaakte vethompen van fritesvet, gemengd met allerlei vogelzaden, waren vooral lekkere culinaire uitspattingen voor de klevers en spechten. De overblijfselen, de losgehakte stukjes dus, waren weer eetbaar voer voor de mezen en vooral voor op de grond etende vogels zoals de vink, heggenmus en roodborstje. Wat gingen de klevers en spechten tekeer met hun snavels. Het zijn echte houthakkers. Die snavels hebben ze niet voor niets. Bij de boomklever kun je niet zo goed zien wat de voor- of achterkant is van het vogeltje, zo gestroomlijnd is het beestje. Met mooie streepjes bij de ogen. De vogels moesten op elkaar wachten. Er was duidelijk sprake van hiërarchie. De specht als opperwachter met de merel op gepaste afstand. Hoe kleiner het vogeltje des te langer moest het in de rij staan. Paul had allerlei takken aan het huisje vast gemaakt. Op die takjes konden ze dan wachten totdat ze aan de beurt waren om te eten en Paul maakte van de gelegenheid gebruik om af en toe een mooie foto te schieten. En dat zijn er heel wat geworden.

Marleen Abels

13

Cursus zoogdieren Schotse Hooglanders, Galloways geiten, schapen, Konikspaarden, worden op onze “natuurgebieden “ uitgezet. Is dat nodig? Vindt u het prachtig, of verfoeit u het, omdat u niet meer rustig kunt wandelen, omdat u bang bent voor die grote dieren? Of omdat u niet meer met de hond kunt wandelen, waar u hem vroeger zo fijn kon laten rennen? Hebben we die dieren nodig? Voorstanders beweren van wel, dat ze nodig zijn om het landschap open te houden, zodat het niet binnen de kortste keren door bomen overwoekerd is; volgens tegenstanders vreten de grazers veel bijzondere planten weg, en zijn ze schadelijk voor de vogelstand. De das werd jarenlang te vuur en te zwaard beschermd. Ontwikkeling van industrieterreinen werd tegengehouden omdat een das er zijn burcht gebouwd had. De das is uitgezet door o.a. de stichting Das en Boom; dankzij alle beschermingsmaatregelen is de das op het ogenblik in Limburg een veel voorkomend zoogdier. Veel gezien kun je niet zeggen, daar de das zich overdag zelden laat zien. Maar aan het grote aantal sporen en burchten in ons Limburgse land, dat door zijn holle wegen en heuvels een prima habitat is voor de das, kun je merken dat de das goed gedijt. De das staat niet meer op de lijst van beschermde dieren in Nederland. Ook de bever is aan een flinke opmars bezig. Ga eens wandelen in het Leudal en de sporen van bevers kunnen je niet ontgaan. De bever was uitgestorven in Nederland omdat hij gejaagd werd vanwege zijn pels, of als voedsel (katholieken vonden dat ze bever mochten eten op vrijdag omdat ze vonden dat de bever geen vlees was, maar vis, vanwege zijn geschubde staart), ook werd hij gejaagd door de parfumindustrie vanwege het bevergeil. Sinds de bever in 1988 is geherintroduceerd is in de Biesbosch, heeft deze zich verspreid over grote delen van ons land. Het is de verwachting dat dit ook de komende jaren doorgaat. Is dit goed nieuws? Volgens de zoogdiervereniging is de bever goed voor de biodiversiteit. Volgens tegenstanders vormen ze een gevaar omdat ze soms in dijken graven en kleine waterlopen afsluiten met dammen. Waarom doen ze dat?

14

Zijn dit onderwerpen waar u graag wat meer over wil weten? Meld u dan aan voor de zoogdierencursus die IVN Meerssen dit najaar georganiseerd heeft. Deelname kost € 15,-- voor IVN-leden en € 20,-- voor niet-leden. U krijgt hiervoor 3 interessante lezingen en 3 buiten-excursies. In verband met verbouwing van het pand museum (IVN-lokaal) worden de lezingen gehouden in de Proostenkelder, achter de Basiliek (tegenover Vredeskapel) in Meerssen, aanvang 19.30 uur. De excursies staan gepland op 3 zaterdagochtenden. Exacte tijd en plaats van vertrek wordt u t.z.t. nog meegedeeld.

Ma 28 oktober:

lezing Hettie Meertens Stg. Ark : inzetten grazers in natuurgebieden

Za 2 november:

wandeling natuurgebied de Rug Roosteren, o.l.v. Patrick v.d. Burg, kudde beheerder aldaar

Ma.11 november:

Lezing over dassen: Wim Ghijsen

Za 16 november:

Wandeling: zoeken naar dassensporen : Wim Ghijsen

Ma 25 november:

Lezing over bevers: Wim Derks

Za 30 november:

Wandeling: zoeken naar beversporen: Wim Derks

Aanmelden voor het volgen van de cursus zoogdieren in het najaar 2013 kan bij : Yvonne Brounts, Gerbergaplantsoen 17, 6231 KL Meerssen via tel: 06-54908152, of schriftelijk, of per email: [email protected] o.v.v. : Naam, Adres, Telefoon, Mailadres, IVN-lid: ja of nee, en overboeking van € 15,-- / € 20,- op rekeningnummer: 13.26.84.055 ten name van IVN Meerssen o.v.v. cursus zoogdieren. Deelname is pas definitief na ontvangst van het cursusgeld! De coördinator: Yvonne Brounts

15

Activiteitenprogramma Middag- en ochtendactiviteiten duren 2 à 3 uur Dagactiviteiten duren 5 à 6 uur Avondactiviteiten van 19.30 – 21.30 uur Tenzij anders vermeld

Zondag 26 mei: Dagwandeling (14 km): Bos, water en grind o.l.v. Jo Heijnens, tel: 043-3645263 en Nicole Cordewener 10.15 u station Meerssen; 10.30 u park.pl. zwembad Geulle

Zaterdag 8 juni: Jeugdactiviteit: Afsluiting van het jaar met een verrassingstocht o.l.v. Marie-José Steyns tel: 045-4041639, Jeanne Lam tel: 043-3649012 en team. 09.30 uur IVN-lokaal d‟n Haamsjeut in Ulestraten

Zondag 9 juni: Dagwandeling(14 km): Rondom plateau Keverberg o.l.v. Leo Voragen tel: 045-5442300 en Riet Hautvast 10.00 uur station Meerssen; 10.30 uur Parkeerplaats kerk Huls, Simpelveld

16

Maandag 10 juni: Avondexcursie: Vogels kijken in de Hochterbampd o.l.v. Yvonne Brounts tel: 3642798 en gastgidsen Henny Kloosterboer en René Pirson (IVN Maastricht) 19.00 uur station Meerssen; 19.30 uur park.pl. begraafplaats a/d Kerkhofstraat, Smeermaas

Maandag 17 juni: Late Avondwandeling: Avondsfeer en vuurvliegjes o.l.v. Els en Wim Derks tel: 043-3643740 21.00 uur !! Parkeerplaats nabij Brakke Berg, Wolfsdriesweg 10, Geulhem

Zondag 23 juni: Dagwandeling: Rondje om het vliegveld o.l.v. Jo Heijnens tel: 043-3645263. 10.00 uur station Meerssen; 10.15 uur kerk Ulestraten

Zondag 14 juli: Middagwandeling Schimmert-Helle o.l.v. Willy Savelberg tel: 043-3644955 en Fiel Van den Bergh; 13.45 uur station Meerssen; 14.00 uur kerk Schimmert

17

Zondag 21 juli: Dagwandeling (14 km): Boswandeling omgeving Teuven o.l.v. Jeanne Lam, tel: 0433649012 en Geert Hovens tel: 3646026 09.15 uur station Meerssen; 10.00 uur bij kerk Teuven

Maandag 22 juli: Avondexcursie: In het Arboretum van de Fam. Notten, Geulle O.l.v. Riekie en Paul Notten tel: 0433645416. 19.00 uur kerk Moorveld

Zondag 4 augustus: Dagwandeling (14 km): Kanne, kastelenroute Caestert en Neercanne o.l.v. Leo Voragen tel: 0455442300 en Riet Hautvast. 10.00 uur station Meerssen; 10.30 uur parkeerplaats Kanne, Statiestraat

18

Zondag 11 augustus: Dagwandeling (14 km): Geulle, Uikhoven en Rekem o.l.v. Jeanne Lam, tel: 0433649012 en Geert Hovens tel: 043-3646026. 09.15 uur station Meerssen; 9.30 uur Marktplein, Geulle

Donderdag 15 augustus: Maria Tenhemelopneming, Traditie Kroedwusj: Bundelen van de planten Vanaf 10.00 uur bij huize Savelberg, Veeweg 20 Meerssen. o.l.v. Jack en Willy Savelberg tel: 043-3642983. Zegening van de Kroedwusj door Pastoor W. van Meijgaarden 19.00 uur H.Mis in Basiliek Meerssen

Zo 18 augustus: Ochtendwandeling op Landgoed Vaeshartelt o.l.v. Nicole Cordewener tel: 043-3642423 en Jeanne Lam. 09.45 uur station Meerssen; 10.00 uur parkeerplaats Vaeshartelt

19

Maandag 19 augustus: Avondexcursie: Fruitbomen en zo . . . . . o.l.v. Riekie Notten tel: 3645416 te gast bij fruitteler Jan Lenssen. 18.45 uur station Meerssen; 19.00 uur Bergerstraat 3, Maastricht

Zondag 1 september: Jaarmarkt Meerssen: Presentatie van de Jeugdgroep IVN Ulestraten en Meerssen met doe-activiteiten voor de jeugd o.l.v. Jeanne Lam tel: 0433649012, team m.m.v. werkgroep landschapsonderhoud 10.00 uur – 17.00 uur op of nabij de Markt in Meerssen

In verband met de bouwwerkzaamheden aan Proosdijschuur en klooster aan de Markt, zullen de IVN-kramen dit jaar op een andere plek op de jaarmarkt staan.

20

Muzikanten in het groen Uit de oude doos van Willy Savelberg Willy Savelberg heeft opgeruimd!! Een klein gedeelte van het archief is nu opgeslagen in mapjes, doosjes en kastjes bij mij thuis. Daarin spitten is net zoiets als oude foto’s kijken. Daar word je in meegezogen en vergeet je de tijd. Ik wil u graag laten mee genieten van de poëzie van Willy uit 1966. In diezelfde periode, maart 2013 stond dit artikeltje (zie inzet) in de Limburger. (Mocht u dit niet kunnen lezen, kijk dan in de digitale versie van de Nieuwsbrief op de website). Jeanny Bronckers Sommige mensen vinden sprinkhanen en krekels vreemde, ja zelfs min of meer geheimzinnige dieren. Dat is te begrijpen, want tenslotte is ons, toen we nog klein waren, verteld over verschrikkelijke sprinkhanenplagen waardoor hele landen verwoest werden en de mensen verdreven. En zelfs in onze tijd zijn er soms berichten over de vernielingen die sprinkhanen aanrichten. En eerst nu begint de wetenschap er eindelijk achter te komen hoe de enorme sprinkhanenzwermen eigenlijk ontstaan. Wij, die leven in streken waar de vraatzucht van de sprinkhanen bijna niet opvalt kunnen ons ternauwernood een voorstelling maken van het aantal waaruit zo‟n zwerm bestaat. Een aantal dat natuurlijk nooit exact kan worden berekend. Maar om er een denkbeeld van te geven kan ik wel even vertellen wat in een wetenschappelijk tijdschrift werd vermeld. Nadat een sprinkhanenzwerm het eiland Cyprus had bezocht, werden daar niet minder dan 1300 ton (1.300.000 kilo) sprinkhaneneitjes verzameld. Er vroeg eens een mier aan een sprinkhaan, die hem al een jaar niet meer had gezien: “Wat heb jij deze zomer gedaan?” Toen antwoordde de sprinkhaan: “Muziek gemaakt.” Nu weet ik van de zangstem der krekels en sprinkhanen niets af, maar een feit is dat zij muziek maken. Laten we het daar eens over hebben. Tussen het gebladerte van struiken en bomen leeft de vrij luid musicerende sabelsprinkhaan, een groene sprinkhaan. Vooral op warme zomeravonden laat hij zich graag horen. Soms is het geluid zo sterk dat u denkt dat hij voor u zit. Maar meestal komt dat niet uit, hij zit dan nog ver van u vandaan.

21

De langsprietige sabelsprinkhaan produceert de muziek anders dan de kortsprietige veldsprinkhaan. Deze laatste hebben velen van ons natuurlijk vaak gehoord en gezien. De veldsprinkhaan strijkt met de dijen van zijn achterpoten langs de randen van de voorvleugels en brengt daarmee een doordingend, enigszins krakend geluid voort. Maar de sabelsprinkhaan striduleert de muziek uitsluitend met de vleugels. Hoe gaan ze te werk: de vleugels die op elkaar liggen met de linkervleugel altijd boven, moeten van elkaar af worden gevouwen. Door een natuurlijk wrijvingssysteem wordt er een krassend geluid ten gehore gebracht. Alleen het mannetje kan deze muziek voortbrengen. Maar toch kan het vrouwtje meegenieten van deze prachtige muziek, die door haar uitverkorene ten gehore wordt gebracht. Zij hebben niet de oren in de kop zitten, zoals andere insecten en dieren, maar in de schenen van de voorpoten. De jonge sprinkhanen worden geboren meestal in het voorjaar en zijn in de nazomer volwassen. Om volwassen te worden moet het dier 3 tot 5 maal van huid verwisselen. De sabelsprinkhanen zijn eigenlijk roofdieren. De veldsprinkhaan mogen we zo niet noemen. De sabelsprinkhaan is niet giftig maar heeft wel scherpe bijtende kakens. Ze zijn zo sterk dat ze door een kinderhand heen bijten. Hier in Nederland leeft ook de grote groene sprinkhaan, je kunt hem vinden in heesters en bomen en voedt zich hoofdzakelijk met insecten. De veldsprinkhaan eveneens, maar hij is een planteneter. De veldsprinkhaan behoort tot de familie van de beruchte treksprinkhanen die in het Midden-Oosten, Afrika en sommige streken van Noord Amerika zulke verwoestingen aanbrengen. De krekelfamilie is zeer uitgebreid en bestaat wel uit elfhonderd soorten waarvan in Nederland er 3 voorkomen n.l: de huiskrekel, de dikke zwarte veldkrekel en de kleine boskrekel. Laten we er nu maar over ophouden, want die sprinkhanen zijn toch maar vreemde en vraatzuchtige dieren . . . . deze muzikanten in het groen.

Willy Savelberg, November 1966

22

Verslag Algemene Ledenvergadering van 18 maart 2013 Aanwezig: Bestuur, gidsen, coördinatoren en leden, in totaal 66 personen. Afgemeld: Paul en Marleen Abels. Jacq. en Marianne Litjens, Els Derks-van der Wiel, Jac. en Tonny Mulders, Bèr Heijltjes, Léon Willems, Jeanne Lam, Geert Hovens, Will Voncken en Ria Tuyt. 1. De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom bij deze Algemene Ledenvergadering. Een aantal leden kunnen vanavond niet aanwezig zijn i.v.m. de informatiebijeenkomst in Maastricht over de natuurgidsencursus die in het najaar van start gaat. Allereerst staat Gerard stil bij het overlijden van leden in het afgelopen verenigingsjaar. Dit zijn: Mevr. M. Tummers-Smeets uit Bunde, mevrouw Bisscheroux uit Meerssen en de heer Jef Cortenraad uit Meerssen. Dhr. Cortenraad is geruime tijd bestuurslid en penningmeester geweest van onze vereniging. De voorzitter vraagt een minuut stilte om de overledenen te herdenken.

De voorzitter meldt dat het IVN-lokaal (in het pand museum) aan de Markt vanaf 1 oktober 2013 wordt verbouwd en wij als gevolg daarvan voor sommige activiteiten, zoals lezingen zullen uitwijken naar elders, b.v. het gemeenschapshuis De Stip. De verwachting is dat de verbouwing eind 2014 gereed is. De paddentrek was begin maart even begonnen en nu vanwege de koude weersomstandigheden weer gestopt. 2. De voorzitter vraagt naar op- of aanmerkingen t.a.v. het verslag van de Algemene Ledenvergadering 2012 gepubliceerd in de Nieuwsbrief van juni

23

2012. Omdat niet iedereen dat verslag voorhanden heeft, neemt Gerard dit nog kort even door. Als niemand vragen heeft over het verslag van 2012 wordt dit door de vergadering goedgekeurd. 3. Het jaarverslag van IVN Meerssen 2012, opgenomen in de Nieuwsbrief van maart 2013, wordt op enkele punten door de voorzitter toegelicht: 1) 2) 3)

4)

5)

6) 7) 8) 9)

Het overzicht van het aantal leden laat gedurende de laatste 5 jaren een lichte stijging zien, waarmee we zeer tevreden mogen zijn. De deelname aan de activiteiten en met name het aantal bezoekers bij lezingen is zeer goed te noemen. De gezamenlijke jeugdgroep van IVN Meerssen en IVN Ulestraten functioneert goed. De aard van de activiteiten valt bij de jeugd goed in de smaak, want deze zijn altijd zeer enthousiast. Jeanne Lam coördinator van de Jeugdgroep vraagt versterking bij de begeleiding van de jeugd. Activiteiten organiseren voor en het leiden van de jeugdgroep is intensief en vraagt veel inzet van begeleiders. IVN-gidsen van zowel IVN Ulestraten alsook IVN Meerssen verlenen hieraan ook hun medewerking. In 2012 zijn een record aantal padden overgezet, ondanks de graafwerkzaamheden in het gebied. De verwachting was dat dit de padden in het gebied verstoord zou hebben. Dit blijkt toch niet het geval te zijn geweest. Fiel Van den Bergh is coördinator van de werkgroep Landschapsonderhoud en voert samen met Jack Savelberg het beheer over de lokalen. De werkgroep is zeer druk en heeft vrijwel wekelijks een klus te klaren. De plantenwerkgroep die gecoördineerd wordt door Yvonne Brounts telt momenteel 12 actieve leden die zowel buiten- als binnenactiviteiten houden. Zodra er nieuws is over de bouw/verbouwplannen van het lokaal (pand museum) zal dat bekend worden gemaakt aan de leden. In het najaar van 2013 start in Maastricht een nieuwe natuurgidsencursus, die hopelijk voor IVN Meerssen ook een nieuwe natuurgids kan opleveren. De Nieuwsbrief is afgelopen jaar weer 4x uitgekomen. De laatste van maart 2013 met een mooie kleurenfoto op de voorkant van Paul Abels. Met name door Jeanny Bronckers en Paul Abels wordt hieraan veel tijd besteed. De mooie nieuwsflitsen van Paul Abels zijn een belangrijk onderdeel van de PR voor onze vereniging.

4. Het financieel jaarverslag van 2012, gepresenteerd op scherm geeft een positief saldo aan van € 2.900,-- waarbij moet worden opgemerkt dat hierin zijn opgenomen vooruitbetaalde gelden van 2013 o.a. contributies € 209,-- en een donatie van € 500,-- voor de gezamenlijke Jeugdgroep van Ulestraten en Meerssen, Wij mogen heel tevreden zijn met een netto batig saldo per 31 december 2012 van (afgerond) € 2.200,--. Dit positief netto saldo hebben we mede te danken aan het belangeloos rondbrengen van post voor derden door IVN-leden en extra giften van leden en van de Stichting Dier in Nood uit Maastricht.

24

De begroting voor 2013 is niet sluitend en geeft een negatief saldo aan van € 200,--. Dit wordt door de penningmeester toegelicht. In verband met verbouwing, vernieuwing en inrichting van het lokaal (pand museum) aan de Markt vraagt de voorzitter aan de vergadering een bedrag van om en nabij € 10.000,-- vrij te mogen maken in 2014 om een en ander mogelijk te maken. Voor de betaling van de contributie 2014 zullen geen acceptgiro‟s meer naar de leden worden verstuurd. Gebleken is dat relatief weinig leden nog gebruik maken van de acceptgiro‟s. Ze zijn duur in aanschaf en verwerking en op termijn zullen de acceptgiroformulieren gaan verdwijnen. Daarom zullen de leden begin 2014 een betalingsverzoek ontvangen voor de te betalen contributie, die dan naar eigen keuze via internet bankieren of een overschrijvingsformulier kan worden voldaan. 5. De kascontrolecommissie bestaande uit Bert Sauter en Herman Dilweg brengt verslag uit. Herman meldt dat zij de boekhouding hebben gecontroleerd en goed bevonden. Men stelt de vergadering voor de penningmeester, Jack Savelberg decharge te verlenen voor het gevoerde financiële beleid. De vergadering neemt dit voorstel over. De voorzitter bedankt de kascontrolecommissie voor haar werkzaamheden. In de nieuwe kascontrole- commissie volgt Jo Royen de aftredende Bert Sauter op om komend jaar samen met Herman Dilweg de boeken weer te contoleren. De voorzitter bedankt de penningmeester voor het vele werk dat hij het afgelopen jaar voor de vereniging heeft verricht. 6. De contributie blijft ook in 2014 gelijk onder voorbehoud van prijswijziging van De Natuurgids. 7. Het bestuur stelt voor om Jeanny Bronckers, die dit jaar volgens rooster aftredend is, te herkiezen. De vergadering laat door middel van applaus horen hiermee akkoord te gaan. De voorzitter stelt de vergadering voor om Annie Hupkens en Jo Lexis te benoemen als bestuursleden. Zonder tegenbericht vanuit de zaal wordt dit voorstel aan genomen. Gerard meldt dat Jo Heijnens na ruim 30 jaar bestuurslid te zijn geweest op eigen verzoek uit het bestuur treedt. Jack spreekt hem toe en bedankt Jo namens de vereniging voor de

25

vele jaren dat hij op zoveel verschillende manieren zeer actief is geweest voor de vereniging. Als bestuurslid, als gids, als coördinator en medewerker bij alle mogelijke activiteiten en klussen. Jo krijgt uit handen van Jack een cadeau dat op zijn verlanglijstje stond. Tot slot deelt Jack mee dat het bestuur besloten heeft Jo te benoemende tot ere-lid van IVN Meerssen. Jo gaat nog door met datgene waar hij heel goed in is, nl: het leiden van wandelingen, waarvoor wij hem zeer dankbaar zijn. De voorzitter kondigt zelf aan dat hij terugtreedt als voorzitter en uit het bestuur gaat. In december j.l. heeft hij het bestuur van zijn voornemen in kennis gesteld. Was van mening dat hij in bijna 10 jaar voldoende bijdrage had geleverd aan de vereniging. Had meer behoefte aan vrije tijd en ook de leeftijd ging een rol meespelen. Behalve genoemde argumenten vindt hij verjonging binnen het bestuur belangrijk en maakt daarom graag plaats voor een opvolger. Hij blijft wel lid van IVN Meerssen. Gerard bedankt het bestuur voor de prettige omgang met elkaar met name tijdens vergaderingen. Dank aan Jo en Tiny voor de jaren van gastvrijheid dat het bestuur in hun huis mocht vergaderen. En dank aan Jeanny voor het correct verzorgen van het secretariaat. Fiel zwaait Gerard uit vanachter de microfoon. Hij benadrukt de verdiensten van Gerard voor de vereniging, zoals deze ook al genoemd zijn in De Nieuwsbrief. Duidelijk en helder zaken afhandelen, die gedaan moesten worden. Onder het voorzitterschap van Gerard is één speciale wens die al jaren bestond ruim in vervulling gegaan. Het aantal vrouwen binnen het bestuur uitbreiden. En dat is gelukt. Het bestuur telt vanaf nu 4 vrouwen en 4 mannen. Fiel prijst zich als vice-voorzitter gelukkig dat er snel een nieuwe voorzitter is gevonden. Als afscheidscadeau ontvangt Gerard symbolisch een perenboom. De echte wordt door de werkgroep Landschaponderhoud bij Gerard in de huiswei op Raar geplant. Voor Toos is er nog een bloemetje en voor Gerard het applaus van de aanwezigen als dank voor de bijna 10 jaar leiden van de vereniging.

26

De vice-voorzitter stelt de vergadering voor om Yvonne Brounts, thans bestuurslid, te benoemen als nieuwe voorzitter van IVN Meerssen. Een geschikte kandidaat, waar het bestuur alle vertrouwen in heeft. De vergadering gaat met het voorstel akkoord. Yvonne schetst een beeld hoe ze er toe gekomen is om lid te worden van IVN. De vele IVN-stukjes in de Geulbode maakte haar nieuwsgierig en na het eerste bezoek aan een IVN-activiteit volgde er al snel meer. Zag dezelfde mensen steeds terugkomen, werd in de groep opgenomen en dat voelde als een warm nest. Ook al is ze een echte “Sjeng”, ze is toch een buitenmens. Ze groeide op in een gezin dat er zondagsmiddags op uit trok, het buitengebied in en door vader (onderwijzer) gewezen werd op alles wat groeide en bloeide. Zoveel jaren later kwam die interesse in de natuur weer terug. IVN is een goede club, zeker ook voor de jeugd. Yvonne besluit met de woorden: “Een nieuwe lente, een nieuw geluid” 8. Als er geen vragen komen voor de rondvraag kan de nieuwe voorzitter, Yvonne, met dank aan alle aanwezigen de vergadering sluiten.

Hierna worden de aanwezige jubilarissen gehuldigd:

Hans Hermans, 50 jaar IVN-er, ontvangt een gouden IVN-speldje en een oorkonde voor zijn verdiensten als IVN-gids en auteur van natuur-artikelen en wandelingen.

27

Mia Wijnhoven, IVN-gids en Jo Royen, voor een korte periode in de jaren ‟70 voorzitter en beiden 40 jaar lid van IVN Meerssen worden gehuldigd met een zilveren IVN-speldje en een bloemetje.

Ook Maria Bastings, 25 jaar trouw lid van IVN Meerssen wordt gehuldigd met een zilveren IVNspeldje en een bloemetje.

Na de pauze werden 3 vogelnestkasten verloot onder de sponsoren van de Nieuwsbrief. De winnaars zijn: Apotheek Meerssen, Aannemersbedrijf De Jong, en Natuursteenbedrijf Valksteen in Valkenburg. Met een consumptie als afsluiting en een prachtige foto-presentatie van Paul Abels was het nog gezellig napraten in de Stip. Jeanny Bronckers Foto‟s: Hubert van Roosmalen en Leo Voragen

28

Apen van de wereld Het enige standaardwerk met alle aapachtigen ter wereld. Eindelijk is het zover. Reeds lang is erover geschreven dat een aantal biologen van de hele wereld in de uitgestrekte wouden naarstig op zoek waren naar apen die nog nooit in kaart waren gebracht. Om de eenvoudige reden dat er niet voldoende mensen waren om dat te onderzoeken en er ook geen geld voor het onderzoek beschikbaar was. Voor de eerste keer ooit is er een naslagwerk van deze omvang verschenen dat alle aap-achtigen ter wereld beschrijft. Het is geschreven door een van de grootste primatologen van de twintigste eeuw Jean-Jacques Petter. Hij was een beroemd wetenschapper en goede kenner van de halfapen maar is nog voor dat het boek af was, overleden. Zijn vele vrienden biologen hebben toen het werk afgemaakt. Het boek opent de deuren naar hun wereld door onder andere een uitgebreide lijst van alle families per continent te tonen. Ontdek het verborgen leven van de apen: hun sociale structuur, manieren van communiceren en hun rituelen. Wat eten ze, hoe oud worden ze, wanneer zijn ze geslachtsrijp, leven ze alleen maar in bomen of komen ze ook af en toe op de grond naar voedsel zoeken. De meeste groepen zijn ook ingeschat op aantal. Ze hebben kunnen achterhalen dat verschillende families totaal zijn uitgeroeid door stropers. De tientallen kleurenfoto's en ingekleurde tekenfoto's zijn prachtig. De sprekende en natuurgetrouwe illustraties zijn van de hand van Francois Desbordes, een van de beste natuurillustratoren van dit moment. Uitgever: Tirion, in de boekhandel verkrijgbaar onder ISBN 978 90 5210 6281. Het boek kost wel wat maar daarom heb je ook een prachtig standaardwerk in je bezit Het boek kost op 10 cent na 50 EURO. Lees en geniet.

Hub Snellings

29

Schaapje geboren Het is half maart. De weerprofeten van RTL4 hebben de zoveelste lente aangekondigd die maar niet wil komen. Integendeel, striemende sneeuwjachten uit de noordoostelijke hoek. Die ochtend liggen er in de velden en weilanden overal nog plukken sneeuw. Gewoontegetrouw kijk ik ‟s morgens even naar buiten, spiedend of er bijzondere waarnemingen zijn in de fauna. De vogels zijn onze trouwste bezoekers. Die hebben geen bijzondere aansporing nodig. Die komen met veel enthousiasme af op de zaden, vetbollen, broodkruimels en nog andere eetbare producten. Ik kijk over de weilanden. Behoudens de her en der verspreide sneeuwklodders is er niet veel te zien. De schapen van Paul Claus hebben even nog geen zin om naar buiten te komen. Wel loopt er iemand door het weiland, nu eens naar links dan weer de andere kant op. De persoon lijkt iets te zoeken. Maar wat? Even later is hij verdwenen. Ik blijf het weiland afspieden en zie opeens tussen de sneeuwplakken iets dat op een schaap lijkt. Verrekijker erbij. En inderdaad, op deze kil/koude ochtend ligt zomaar een schaap in het weiland. Riekie en ik kijken. Bij ons gaan alarmbellen rinkelen. Zoiets is niet normaal. Als het nu een oeros of een Schotse Hooglander was, dan zouden we er vrede mee hebben. Maar hier is iets aan de hand! Dus vragen we ons af: wat moeten we doen? Bellen en zeggen wat we zien? Terwijl we nog even in beraad zijn komt nog een persoon het weiland in die eenzelfde zoektocht begint als kort daarvoor door de ander. We zijn even gerustgesteld in de gedachte dat die man, want dat is het, toch gezien moet hebben dat er een schaap in het weiland ligt. Opeens komt de eerste persoon weer op de proppen; vermoedelijk de man die eerder zoekend door het weiland rondgelopen heeft. De mannen lopen op elkaar toe, wisselen wat informatie uit en stevenen daarna rechtstreeks op het liggende schaap af. Bij het schaap wordt een emmer geposteerd en de mannen draaien om het schaap heen, duidelijk op zoek naar de beste plek om de „aanval‟ in te zetten. Een van de mannen gaat aan de achterzijde van het schaap op de grond liggen, steekt (voor zover we dat kunnen zien) een hand in het achterste van het schaap. De andere man is op wisselende manieren behulpzaam maar zodanig dat het hulpverleningsproces aan onze ogen onttrokken wordt.

30

Dan opeens is er hoera. We zien dat als de mannen hulpverleners even een stap achteruit doen. Het grote schaap ligt nog steeds zijdelings op de natte, koude grond. Bij de kop van het schaap is er wat meer wit. Weer verrekijken. En inderdaad! Er is een lammetje geboren dat even bij de kop van het schaap is gelegd. Moederschaap is duidelijk nog verzwakt van de menselijke ingreep maar plichtsgetrouw wordt de boreling toch al vanuit ligpositie op alle mogelijke manieren gelikt. Moeder en kind blijven zo nog enige tijd, ik schat een tiental minuten, op de grond liggen. Dan komt een van de mannen. Hij neemt het jonge schaapje op aanminnige manier in de handen, vangt het op in een arm, wrijft zachtjes over het jonge lijfje en doet in het blikveld van moederschaap enkele stappen achterwaarts in de hoop moederschaap te prikkelen tot het volgen van haar kind. Maar dat is wat snel. De andere man gaat nu naar het schaap toe, aait over de bol en spreekt, zo veronderstel ik, zachte woorden om de „verrijzenis‟ te bewerken. Hij zet zijn handen onder het schapenlijf dat nu aarzelend omhoog komt. Eindelijk, moeder schaap staat op beide benen (bij een schaap maal twee) en zet voorzichtig de eerste wankele stappen. Daarna ontrolt zich voor onze ogen een ongekend liefelijk tafereel zoals de natuur dat kan bieden: Paul Claus loopt achteruit richting schapenstal, het lammetje in de holte van zijn arm. Op enkele meters volgt de moeder, sjokkend met onzekere pas. Haar lichaamstaal: „moet dat nu perse allemaal zo vlot achter mekaar?‟ Ondertussen zijn de andere schapen met kroost uit de schapenstal gekomen en hebben zich voor de ingang geposteerd als een comité van ontvangst. Als Paul Claus met het lammetje in zijn armen de stal nadert met in zijn kielzog de moeder wijken de andere schapen gedwee uit elkaar. Zij wachten totdat de kleine stoet in de schapenstal verdwenen is. Even gebeurt er niets. Maar als een schaap haar nieuwsgierigheid niet langer kan bedwingen en aanstalten maakt om ook de stal in te gaan, dan is het spreekwoordelijke eerste schaap over de dam. Alle dieren willen nu bijna gelijktijdig naar binnen, op weg naar de kraamvisite waarop niet meer gerekend had. Alle andere lammetjes zijn immers al weken voordien geboren. Riekie en ik nemen met een voldaan gevoel afscheid van het tafereel waarvan we deelgenoot zijn geweest. Jeseke zal ook tevreden zijn over dat ene schaap dat gered werd. Paul Notten, Moorveld.

31

SPONSOREN Deze ondernemers steunen ons met een financiële bijdrage: Albert Heijn – Dijkstra, Vliegenstraat 50,6241 CH Bunde, 043-3652244 Slagerij America, Beekstraat 42, 6231 LG Meerssen, 043-3642261 Apotheek Meerssen, Proost de Beaufortstraat 5, 6231 EB Meerssen Foto Artica, Volderstraat 13, 6231 LA Meerssen, 043-3642896 Autoservice Meerssen, Weerterveld 18, 6231 ND Meerssen, 043-3580208 “BLOEIEND”, Bunderstraat 109, 6231 EJ Meerssen, tel: 043-3642393 Transportbedrijf P.Brassé, Groot Berghem 42, 6235 BL Ulestraten Bunder Bräu bierspecialiteiten, Roggeveldstr.14,Bunde www.bunderbrau.nl Café A ge Pannes, Panhuis 20, 6305 AR Schin op Geul, 043-4591439 Café Ghijsen, Raar 15, 6231 RP Meerssen, 043-3643386 Café-terras AU SOLEIL, Grendelplein 11, Valkenburg tel: 043-6012768 Camping aan Geul en Bos, Houthemerweg, 043-3642085 / 06-54604580 Camping het Geuldal, Gemeentebroek 13, Meerssen, 043-6040437 Camping Meerssen, Houthemerweg 95, Meerssen, tel: 043-3654743 Stomerij Clean Inn, Bunderstraat 76, 6231 EL Meersen, 04303644212 De Groenteschuur, aardappelen, groente en fruit, Geulstr.45, Bunde, 3645260 Aannemersbedrijf De Jong, Meerssen, 043-3642391 Stg.Gemeenschapshuis De Stip, Meerssen, 043-3650522, bgg 043-3643445 Rijwielhuis Jean-Pierre Dieteren, Bunde, 043-3648939 Enter Force, Vliegveldweg 194, Maastricht-Airport tel: 043-3649055 EPM Maastricht, mail: [email protected], twitter:@epmmaastricht tel: 043-3642823 ETOS Mullenders, St.Rochusstraat 22, 6241 CD Bunde, 043-3650210 Centrum voor Fysiotherapie en Medische Fitness, Meerssen, 043-3644066 Glashandel Meijers, Oranje Nassaustraat 4, 6231 EX Meerssen, 043-3642857 Heads Hairfashion, St Josephstraat 21, 6231 EC Meerssen, 043-3648765 Hoveniersbedrijf Cordewener Groen, Pasweg 1a, Bunde 043-3648548

32

Bakkerij Kleintjes, Gasthuisstraat 20, 6231 JW Meerssen, 043-3642283 R.Lardenoije, Vliek 11, 6235 NR Ulestraten, 043-3643234 Fysiotherapie Laumen en Leszczynski Bunde, 043-3645332 Loodgietersbedrijf Krauth, Bunderstr.13, 6231 EH Meerssen, 043-3642275 Gebroeders Odekerken, voor al uw bestratingen, 043-3644448 Slijterij Wijnhandel Bernard Rekko, Meerssen, 043-3642533 Rob Smeets Rijwielen, Bunderstraat 204, Meerssen, 043-3655269 Rosta-Tours Touringcar-bedrijf, Burg.Kisselsstr.75, Meerssen, 3647173 Rovisport, Bunderstraat 27, 6231 EH Meerssen, 043-3647923 P.Sassen VOF Transportbedr.grond- en sloopwerken, Bunde, 043-3641468 Mechanisatiebedrijf Schouteten, Genzon 14, Ulestraten, 043-3643210 Slagerij van de Nobelen, Agnesplein 4, 6241 CA Bunde Schildersbedrijf Bert Smoorenburg, Broekhoven 1, Geulle, 043-3653360 Tandheelkundig Centrum Bunde, Burchtstraat 35, 6241 CR Bunde Tandartsenpraktijk Stegen, Aan de Gapert 4, 6231 BX Meerssen Natuursteenbedrijf Valksteen, De Valkenberg 1B, Valkenburg, 043-6014858 Verhey Meubelen, Beekstraat 35-37, 6231 LE Meerssen, 043-3642941 Hampshire Inn - Vue des Montagnes Geulhem, 043-6040652 Wonen Meerssen, Bunderstr.28, 6231 EL Meerssen, 043-3664777

Uitspanning “De Nachtegaal” Gemeentebroek 6 6231 RV Meerssen Telefoon 043-3642161 Internet www.uitspanningdenachtegaal.nl Mail [email protected]

Iedere dag geopend vanaf 10.00 uur